Προνεολιθική και Νεολιθική Κύπρος

Transcript

1 Προνεολιθική και Νεολιθική Κύπρος

2 Προνεολιθική Περίοδος ή Φάση Ακρωτηρίου: 11000/ π.χ. Νεολιθική Περίοδος: / 3700 π.χ. Ακεραμεική Νεολιθική: π.χ. Πρωτοκεραμεική Νεολιθική («lacuna» - χρονολογικό κενό): π.χ. Κεραμεική Νεολιθική ή Πολιτισμός της Σωτήρας: / 3800 π.χ.

3

4 α. Πλειστόκαινο α) Το βάθος του θαλάσσιου πυθμένα. β) Η διασπορά των αποθέσεων στις οποίες εντοπίστηκαν απολιθωμένα οστά. Έδωσαν πολλά στοιχεία για την πανίδα του νησιού αυτήν την περίοδο. β.

5 Αποθέσεις πανίδας Πλειστόκαινου.

6 Τρέμιθος Τοπογραφικός χάρτης της περιοχής νοτίως της Αγίας Άννας. Παλαιολιθικές και Νεολιθικές αποθέσεις.

7 Προνεολιθικές θέσεις στην περιοχή της Κερύνειας.

8 Κερύνεια Απολεπίσματα λίθινων εργαλείων. Εμφανή ίχνη κατεργασίας και μορφοποίησης του λίθου.

9 Παλαιολιθικές αποθέσεις στην περιοχή της Χρυσοχού (δυτικό άκρο νησιού).

10 Ακρωτήρι- Αετόκρεμνος

11 Χάρτης Ακρωτηρίου (νοτιοανατολικά του νησιού).

12 Άποψη του Ακρωτηρίου από την κορυφή ενός λόφου. Στο σημείο που δείχνει το βέλος εντοπίστηκε η Θέση Ε με Προνεολιθικές αποθέσεις.

13 Θέση E Ακρωτηρίου Φωτογραφία από την ανασκαφή που άρχισε το 1987.

14 Θέση E. Φωτογραφίες από την ανασκαφή. Φωτογραφία από το τέλος της ανασκαφικής περιόδου του 1990.

15 Θέση E Ακρωτηρίου. Φωτογραφία από την ανασκαφή.

16 Θέση E Ακρωτηρίου. Εκτεθειμένα όστρακα οστών.

17 Θέση E Ακρωτηρίου. Στρωματογραφία. Διακρίνονται τέσσερα κύρια στρώματα, αλλά μόνο δύο (2 και 4) έφεραν ίχνη ανθρώπινης δραστηριότητας.

18 Θέση E Ακρωτηρίου. Συγκέντρωση οστών.

19 Στο εργαστήριο της Θέσης E του Ακρωτηρίου. Είναι εμφανής η μεγάλη πυκνότητα της εύρεσης οστών. Το 95% των οστών, ανήκει σε 100 τουλάχιστον πυγμαίους ιπποπόταμους. Το υπόλοιπο σε 3 νάνους ελέφαντες.

20 Η πανίδα στην Ευρώπη και την Κύπρο. Μάλτα. Πανίδα Πλειστόκαινου. Σύγκριση μοντέρνου ιπποπόταμου και πυγμαίου (Phanourios Minutus) που έχει εξαφανιστεί.

21 α). Ανασύνθεση σκελετού πυγμαίου ιπποπόταμου και β). κρανίο πυγμαίου ιπποπόταμου από την Θέση E στο Ακρωτήρι. α. β.

22 Θέση E, Ακρωτήρι. Ο Dr. D. Reese κρατά τις σιαγόνες ενός πυγμαίου ελέφαντα (Elephas Cypriotes).

23 Θέση E. Τμήμα της ανασκαφής. Θέση E. Απολεπίσματα οστών και λίθων.

24 Λίθινα απολεπίσματα (Thumbnails), τυπικά της Θέσης E. Λίθινοι πελέκεις.

25 Κατά τομή σχέδιο που απεικονίζει τις ανεσκαμμένες περιοχές του Κατά τομή σχέδιο της κύριας ανεσκαμμένης περιοχής του 1987.

26 Διάγραμμα των αποτελεσμάτων της ραδιοχρονολόγησης με C14 σε συσχετισμό με την ανασκαφική στρωματογραφία της Θέσης E.

27 Ακεραμεική Νεολιθική π.χ.

28

29 Παρεκκλησιά- Σκυλουρόκαμπος.

30 α) Σκυλουρόκαμπος, Τομέας 1. β) Σκυλουρόκαμπος πηγάδι 66. α. β.

31 Κυσσόνεργα-Μυλούθκια (Βόρεια της Πάφου στα ΝΔ του νησιού)

32 Κυσσόνεργα- Μυλούθκια. Πηγάδια 116 και 133. Ίχνη ανθρώπινης δραστηριότητας κατά την ύστερη 10 η και 9 η χιλιετία π.χ.

33 Κυσσόνεργα- Μυλούθκια. Πηγάδια 116 και 133. Εντοπίστηκαν ίχνη από λίθινο πέλεκυ, λίθινο σκεύος, διάφορα εργαλεία κρούσης, οψιανός, κόκκινη ώχρα και ανθρώπινα οστά.

34 Φωτογραφίες από το πηγάδι 133 στην θέση Κυσσόνεργα- Μυλούθκια

35 Χοιροκοιτία

36 Χοιροκοιτία. Νεολιθικός οικισμός

37 Χοιροκοιτία Η κοίτη του ποταμού Μαρωνιού Ο νεολιθικός οικισμός από αέρος κατά την διάρκεια των ανασκαφών της Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχολής.

38 Χοιροκοιτία Θόλοι IA, VII, VIII και ΙΙ. Άποψη του νεολιθικού οικισμού

39 Χοιροκοιτία. Οδοντωτό κτήριο.

40 Χοιροκοιτία- Αναπαραστάσεις θόλων

41 Προτάσεις για την στέγαση των σπιτιών της Χοιροκοιτίας. Η κατασκευή της στέγης Θραύσμα στέγης

42 Σχεδιαστική αναπαράσταση των οικιών της Χοιροκοιτίας

43 Κλίμακα του τείχους.

44 Μία από τις διόδους στον οικισμό και η σχεδιαστική της αναπαράσταση. Η κλίμακα του τείχους.

45 Οι εστίες του οικισμού Τύποι εστιών Εστία από το κτίσμα S. 125

46 εστία Άποψη από το εσωτερικό οικίας με πεσσό. Άποψη από το εσωτερικό οικίας. Διακρίνεται η εστία. Άποψη από το εσωτερικό οικίας με πεσσούς.

47 Χοιροκοιτία Παράθυρο από την ζώνη Δ, κτίσμα S. 125.

48 Εγκατάσταση για το άλεσμα σπόρων Εγκατάσταση για το άλεσμα Η λεκάνη 364

49 Οι ταφικές πρακτικές στην Χοιροκοιτία

50 Ταφή γυναίκας

51 Οι αντιλήψεις περί θανάτου Νεολιθική ταφή ενός ενήλικου ατόμου, εντός κατοικημένης περιοχής. Είναι τοποθετημένος σε συνεσταλμένη στάση με τα γόνατα λυγισμένα στο ύψος του στήθους. Το σώμα έχει τοποθετηθεί σ έναν λάκκο σχήματος ελλειπτικού 85x70 εκ. Μία βαριά μυλόπετρα είναι τοποθετημένη πάνω στον νεκρό, με σκοπό να τον εμποδίσει απ το να επιστρέψει και να βλάψει τους ζώντες.

52 Στην Χοιροκοιτία παρατηρείται συγκεκριμένο τελετουργικό τυπικό που ακολουθείται στην πλειοψηφία των ταφών.

53 Ειδώλια Λίθινα ειδώλια και πήλινο κεφάλι Κεφαλές ειδωλίων

54 Ειδώλιο Κεφαλή Λίθινο αγγείο

55 Ανθρωπόμορφα ειδώλια και ένα φαλλόσχημο

56 Λίθινα σκεύη

57 Κύρια υλικά κατασκευής είναι ο ανδεσίτης, ο δολερίτης, ο διαβάσης και ο βασάλτης. Απαντούν σε μεγάλες ποσότητες και πιο συχνό σχήμα είναι το κύπελλο. Είναι είτε απέριττα χωρίς διάκοσμο, είτε φέρουν εγχάρακτη και ανάγλυφη διακόσμηση.

58 Εργαλεία Αιχμή δόρατος Λεπίδα δρεπανιού Απολεπίσματα οψιανού και πυριτόλιθου Αιχμές και απολεπίσματα

59 Εγχάρακτα βότσαλα

60 Κοσμήματα

61 Απόστολος Ανδρέας- Κάστρος (Επαρχία Αμμοχώστου- ανατολικό άκρο νησιού στη χερσόνησο της Καρπασίας)

62

63 Άποψη του οικισμού από τα βόρεια Τοπογραφικό σχέδιο του ανεσκαμμένου οικισμού

64 Η αρχιτεκτονική και η τοιχοποιία του οικισμού

65 Ο οικισμός χαρακτηρίζεται από την εκμετάλλευση της θάλασσας. Ο πληθυσμός ήταν ολιγάριθμος αν και ακμάζων. Χρονολογείται στην Ακεραμική Νεολιθική Περίοδο της Κύπρου.

66 Ταφικές πρακτικές Τα κτερίσματα των ταφών ήταν κυρίως θαλάσσια όστρεα. Ο Le Brun τολμά την υπόθεση ότι ίσως προσφέρονταν ως τροφή στους νεκρούς. Η Ταφή 540 παρουσιάζει πρωτότυπα στοιχεία με πιο χαρακτηριστικό την τοποθέτησή της έξω από κτήριο.

67 Εργαλεία

68 Λίθινα σκεύη

69 Καλαβασός-Τέντα

70

71 Η αρχιτεκτονική του οικισμού Κάτοψη Το τείχος του οικισμού Οπές πασσάλων που Προηγούνται χρονολογικά Του κτηρίου 36.

72 Όλα τα αρχιτεκτονήματα τοποθετούνται στην Ακεραμεική Περίοδο. Οι οικίες είναι κυκλικές και υπάρχουν ίχνη περιβόλου στη νότια και ανατολική πλευρά της θέσης. Στη νότια πλευρά υπήρχε επίσης μια βαθιά τάφρος. Ως προς τον πληθυσμιακό αριθμό, υπολογίζονται 60 άτομα εντός του α περιβόλου και 120 άτομα όταν ο οικισμός επεκτάθηκε πλήρως (Todd 1986 και 1987)

73 Κάτοψη οικισμού Κάτοψη συγκροτήματος 14 Άποψη συγκροτήματος 14

74 Κατασκευές 14 και 17 Κατασκευή 14 (επάνω). Κατασκευή 17 (ερυθρό δάπεδο).

75 Οι κατασκευές και η σύνδεσή τους Μέσω θύρας με τις κατασκευές Η κατασκευή 35

76 Οι κατασκευές 34 και

77 Κατασκευές 11 και

78 Η τοιχογραφία στην κατασκευή 11

79 Οι κατασκευές 17 και 36 σε σχέση με την κατασκευή 14

80 Κατασκευή 42

81 Η κατασκευή 9 μαζί με ταφές Ταφικά έθιμα

82 Σχεδιαστική αναπαράσταση οικισμού Εκδοχές στέγασης των οικιών

83 Λιθοτεχνία

84 Οστέινα εργαλεία

85 Πρωτοκεραμεική Νεολιθική[μερικό χρονολογικό κενό] ( π.χ.) Κεραμεική Νεολιθική ( /3800 π.χ.) Σωτήρα - Τεππές

86 Σωτήρα Τοπογραφικό σχέδιο ευρύτερης περιοχή, αεροφωτογραφία και κάτοψη οικισμού

87 Τοπογραφικό σχέδιο με τις ανασκαμμένες περιοχές και γενικό σχέδιο κάτοψης

88 Ο αναλημματικός τοίχος. Η Περιοχή ΙΙΙ με τους λίθινους τοίχους Κεντρικό τμήμα της Περιοχής V από τα νότια

89 Οικισμός Σωτήρας. Κάτοψη της ανεσκαμμένης περιοχής Οικία 8

90 Κάτοψη Οικίας 5, δάπεδο ΙΙ Οικία 3, δάπεδο ΙΙΙ Γενική άποψη Οικίες της τελευταίας φάσης της ΝΛ Περιόδου. Τετράπλευρες με αποστρογγυλεμένες γωνίες

91 Οικία 2, δάπεδο ΙΙ Οικία 39, είσοδος με το δάπεδο ΙV Οικία 12, δάπεδο ΙΙ. Οικία 1, δάπεδο ΙΙ

92 Οικία 7, δάπεδο ΙΙ. Εσωτερικός τρόπος οικοδόμησης Οικία 38, εστία στο δάπεδο IV. Περιοχή V. Γενικό σχέδιο αρχιτεκτονικών φάσεων Τύποι οικιών

93 Ταφικές πρακτικές Γενικό σχέδιο ταφών από την Περιοχή 1 Οι ανεσκαμμένοι τάφοι της Περιοχής 1 Φωτογραφίες ταφών

94 Κρανία και οδοντοστοιχίες από τις ταφές της Σωτήρας

95 Κεραμεική

96 Κτενιστή κεραμεική Άωτη πρόχους Ερυθρή επί ανοιχτού Ερυθρή στιλβωτή

97 Κτενιστή κεραμεική Ερυθρή επί ανοιχτού

98 Ειδώλια

99 Εργαλεία Εργαλεία, ειδώλια και σκεύη

100 Εργαλεία από την Οικία 7

101 Απολεπίσματα και εργαλεία οψιανού και πυριτόλιθου Λίθινα και οστέινα εργαλεία και άλλα σύνεργα καθημερινής χρήσης Εργαλείο και η κεράτινη λαβή του in situ

102 Άγιος Επίκτητος - Βρυσί

103 Άποψη του οικισμού Κάτοψη του οικισμού

104 Ισομετρική αναπαράσταση της Μέσης Φάσης κατοίκησης του οικισμού

105 Τάφροι από τον Άγιο Επίκτητο-Βρυσί

106 Θρανίο και κάθισμα στην Οικία 1 κάτοψη

107 Κάτοψη οικίας με την υποδήλωση της εσωτερική διαρρύθμισης Αναπαράσταση. Οικία 3, δάπεδο 4

108 Άποψη του κτηρίου 1 Σχεδιαστική αναπαράσταση οικιών

109 Φαλλικό ομοίωμα Εικόνες από την Τυνησία.

110 Παραλίμνι- Νησιά Παραλίμνη

111

112 Ενδεικτικά σχήματα της κεραμικής του οικισμού Τείχος οικισμού