Πποζπάθειερ ενοποίηζηρ ηος δικαίος ηηρ πώληζηρ

Transcript

1 Δ ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΙH ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΟΔΤ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ Θέμα: Πποζπάθειερ ενοποίηζηρ ηος δικαίος ηηρ πώληζηρ Η ζςμβολή ηηρ ύμβαζηρ ηηρ Βιέννηρ για ηη διεθνή πώληζη κινηηών ππαγμάηυν και ηηρ Οδηγίαρ 1999/44/ΔΚ για ηην πώληζη καηαναλυηικών αγαθών και ππόζθαηερ εξελίξειρ ζε κοινοηικό επίπεδο. Δπιβλέποςζα: Κλαίπη πύπος ποςδάζηπια: Αλεξάνδπα Υπιζηοδοςλέα ΑΘΗΝΑ

2 Πποζπάθειερ ενοποίηζηρ ηος δικαίος ηηρ πώληζηρ Η ζςμβολή ηηρ ύμβαζηρ ηηρ Βιέννηρ για ηη διεθνή πώληζη κινηηών ππαγμάηυν και ηηρ Οδηγίαρ 1999/44/ΔΚ για ηην πώληζη καηαναλυηικών αγαθών και ππόζθαηερ εξελίξειρ ζε κοινοηικό επίπεδο. ΠΔΡΙΛΗΦΗ ΔΡΓΑΙΑ Πξνζπάζεηεο πξνζέγγηζεο, ελαξκφληζεο ή θαη ελνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο, ηδίσο ησλ δηαηάμεσλ πνπ δηέπνπλ ηηο δηεζλείο ζπλαιιαγέο, απνηέιεζαλ απφ λσξίο κηα πξαγκαηηθφηεηα ζε κηα απφπεηξα κείσζεο ηνπ θφζηνπο ησλ ζρεηηθψλ ζπλαιιαγψλ θαη ειαρηζηνπνίεζεο ηεο αβεβαηφηεηαο δηθαίνπ πνπ αλαληίξξεηα ζπλδέεηαη κε απηέο. Πέξα απφ θάπνηεο πξνζπάζεηεο ελνπνίεζεο ηνπ ΗΓΓ ηεο πψιεζεο ή θάπνηνπο κε ππνρξεσηηθνχ ραξαθηήξα πξφηππνπο λφκνπο, μερσξίδνπλ αλακθίβνια ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηε Γηεζλή πψιεζε θηλεηψλ πξαγκάησλ θαη ε Οδεγία 1999/44/ΔΚ γηα ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, κε ηηο νπνίεο πξαγκαηνπνηήζεθαλ άικαηα ζηνλ ελ ιφγσ ηνκέα. Με ηελ παξνχζα εξγαζία επηρεηξείηαη λα δηεξεπλεζεί ε επίδξαζε ηφζν ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο, φζν θαη ηεο Οδεγίαο ζηηο ζρεηηθέο ελνπνηεηηθέο πξνζπάζεηεο αιιά θαη ζην ειιεληθφ δίθαην ηεο πψιεζεο θαη λα θαηαδεηρζεί ην κέηξν ηεο εηζβνιήο ηνπ θνηλνηηθνχ, ηδίσο, λνκνζέηε ζε έλα ηφζν ζεκειηψδεο γηα ην δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ ηνκέα, φπσο απηφο ηεο πψιεζεο. Γηα ην ζθνπφ απηφ ζα εμεηαζηνχλ αξρηθά νη δηαηάμεηο ησλ λνκνζεηηθψλ απηψλ θεηκέλσλ ζην βαζκφ θαηά ην νπνίν απηφ είλαη απαξαίηεην γηα λα δηαπηζησζεί ην κέηξν ησλ αλαγθαίσλ κεηαξξπζκίζεσλ ηνπ εζσηεξηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ θαη ε ελ γέλεη επίδξαζή ηνπο ζε ζρέδηα ελνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο. Παξφηη πξφθεηηαη γηα θείκελα, ηα νπνία αθνξνχλ ζε κηα κάιινλ πεξηνξηζκέλε ζην δίθαην ηεο πψιεζεο πξνζπάζεηα ελνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ, ε ζπδήηεζε θαη νη κεηαξξπζκίζεηο πνπ πξνθάιεζαλ επαλέθεξαλ δπλακηθά ζην πξνζθήλην επξσπατθέο θαη δηεζλείο πξνζπάζεηεο πξνζέγγηζεο ησλ δηθαηηθψλ ζπζηεκάησλ ζην πεδίν ηνπ αζηηθνχ δηθαίνπ. Γηα ην ιφγν απηφ ζηε ζπλέρεηα ηεο εξγαζίαο δηεξεπλείηαη ε κέρξη ηψξα εμέιημε ησλ ζρεδίσλ δεκηνπξγίαο ελφο επξσπατθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ θαη επηρεηξείηαη λα δνζεί κηα απάληεζε ζην εξψηεκα πνπ απαζρνιεί ηφζν λνκηθνχο φζν θαη φζνπο 2

3 εκπιέθνληαη ζε δηεζλείο ζπλαιιαγέο, εάλ δειαδή βαδίδνπκε πξνο ηε δεκηνπξγία ελφο θνηλνχ επξσπατθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ. Ζ έξεπλα καο νδεγεί ζην ζπκπέξαζκα φηη, παξφηη ε πξνζέγγηζε ησλ νηθνλνκηψλ εληφο ηεο ΔΔ θαη ε κεγαιχηεξε αιιειεπίδξαζε ζπκβαιιφκελσλ απφ δηαθνξεηηθά εζληθά δηθαηηθά ζπζηήκαηα έρεη νδεγήζεη ζε κηα δηαξθψο εληνλφηεξε επέκβαζε ηεο θνηλφηεηαο κε ζηφρν ηε κεγαιχηεξε δπλαηή πξνζέγγηζε ησλ ζρεηηθψλ δηθαηηθψλ ξπζκίζεσλ ησλ θξαηψλ κειψλ, ε κέζνδνο πνπ αθνινπζείηαη δελ είλαη εληαία. Ζ ζηξνθή ησλ λνκνζεηηθψλ ζρεδίσλ ηεο θνηλφηεηαο ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο ελνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ είλαη πιένλ δεδνκέλε, ζα ήηαλ φκσο αθφκα πξφσξν λα ππνζηεξίμνπκε φηη έλα δηακνξθσκέλν Δπξσπατθφ Ηδησηηθφ Γίθαην κε ηε κνξθή ελφο Δπξσπατθνχ Αζηηθνχ Κψδηθα βξίζθεηαη ήδε πξν ησλ ππιψλ. SUMMARY Efforts to standardise, harmonise or even unify the law of sales and especially the provisions that apply to international transactions, have always constituted a reality in an attempt to reduce the cost of the relative transactions and minimise the legal uncertainty connected with them. Beyond certain efforts of harmonisation of the respective public international law provisions or the publication of various model laws without obligatory character, the UN Convention for the international sale of goods and the Directive 1999/44/EC on certain aspects of the sale of consumer goods and associated guarantees represent a real evolution in the sector. This paper tries to analyse the results of both the Convention and the Directive in the current efforts to unify the law of sales, as well as their implications for the Greek law of sales and demonstrate in which scale community legislation has already influenced fundamental sectors of the legal systems of the member states, as for instance the law of sale. This is why the provisions of the above legislative texts will firstly be examined in order to realise the amount of the necessary reforms for the legal orders of the member states they signify and their further implications in view of the harmonisation of the law of sale. Although the above legislative texts, however, deal with a rather restricted in the law of sales effort of legal unification, the discussion and the reforms they initiated was a lot more significant. This is why the debate about the developments in the field of 3

4 harmonisation and unification of the member states law of obligations will further be illustrated, as well as the current efforts for the creation of a single European Code of Civil Law. Are those developments accidental or are we already on the way for the creation of a common European code of civil law, as anticipated both by legal theory and by those involved in international transactions? This paper concludes that, although the bigger interaction of contracting parties from different legal systems in the EU and the intense approach of the European economies, lead to an intenser intervention of the European community aiming at the harmonisation of the relevant regulations of the member states, the method chosen has not always been uniform and consistent. Current legislative plans of the community in the field of private law have lately whithout any dought been directed towards the unification of the law of contracts but it is premature to assume that this field of Private European Law has already been unified or that a European Code of Civil Law is ready to be introduced in the very near future. 4

5 ΛΔΞΔΙ ΚΛΔΙΓΙΑ Αζέηεζε ηεο ζχκβαζεο, αιινδαπφ δίθαην, αλαγθαζηηθέο δηαηάμεηο, Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο γηα ην Δπξσπατθφ δίθαην ησλ πκβάζεσλ, αμίσζε αληηθαηάζηαζεο, αληηθεηκεληθή επζχλε, αμίσζε αλαγσγήο, αμίσζε εθπιήξσζεο, αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο, αξρή ηεο Δπηθνπξηθφηεηαο, Αξρέο ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθαίνπ ησλ πκβάζεσλ (Principles of European Contract Law), Αξρέο ηεο UNIDROIT γηα ηηο Γηεζλείο Δκπνξηθέο πκβάζεηο (Unidroit Principles of International Commercial Contracts), αζηηθφ δίθαην, Αζηηθφο Κψδηθαο, action directe, δηαδηθαζία δηαβνχιεπζεο, δηαζπλνξηαθέο ζπλαιιαγέο, δηεζλήο πψιεζε, Γηεζλήο χκβαζε, δίθαην δηεζλψλ ζπλαιιαγψλ, εγγπεηηθή επζχλε, εζληθφ δίθαην, ειάρηζηε δπλαηή ελαξκφληζε, ελδνηηθέο δηαηάμεηο, έλλνκα βνεζήκαηα, ελνπνηεκέλν δίθαην, εληαία ζχιιεςε αλψκαιεο εμέιημεο ελνρήο, εληαίν πξαγκαηηθφ αζέηεζεο ηεο ζχκβαζεο, ελνρηθφ δίθαην, ελζσκάησζε νδεγίαο, επαλεμέηαζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ, επηζθεπή, Δπηηξνπή-Lando, επζχλε, Δπξσπατθφο Αζηηθφο Κψδηθαο, εθαξκνζηέν δίθαην, Ηδησηηθφ Γηεζλέο Γίθαην (ΗΓΓ), θαλφλεο ζχγθξνπζεο, Καλνληζκφο, θαηαλαισηήο, θαηαλαισηηθά αγαζά, θαηαλαισηηθή πψιεζε, θνηλφ επξσπατθφ αζηηθφ δίθαην (common european civil law), Κνηλφ Πιαίζην Αλαθνξάο (ΚΠΑ), θσδηθνπνίεζε, lex mercatoria, κείσζε ηνπ ηηκήκαηνο, κε αληαπφθξηζε ηνπ πξάγκαηνο ζηε ζχκβαζε, κε ζπκκφξθσζε, Οδεγία, νκνηφκνξθν νπζηαζηηθφ δίθαην, πξαγκαηηθφ ειάηησκα, Πξάζηλε Βίβινο, πξνζέγγηζε ξπζκίζεσλ, Restatements, ζρέδηα ελνπνίεζεο, ρέδην δξάζεο, χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηε δηεζλή πψιεζε θηλεηψλ πξαγκάησλ (CISG, UN-Kaufrecht), χκβαζε ησλ Βξπμειιψλ, χκβαζε ηνπ Λνπγθάλν, πλζήθε ηεο Ρψκεο γηα ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηηο ζπκβαηηθέο ελνρέο, ζπλνκνινγεκέλεο ηδηφηεηεο, ππαλαρψξεζε, UNCITRAL (United Nations Commission on International Trade Law, Δπηηξνπή ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ην Γηεζλέο Δκπνξηθφ Γίθαην), UNIDROIT (Institut international pour l unification du droit privé, Γηεζλέο Ηλζηηηνχην γηα ηελ ελνπνίεζε ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ). 5

6 ΠΙΝΑΚΑ ΠΔΡΙΔΥΟΜΔΝΧΝ I. ΔΙΑΓΧΓΙΚΔ ΠΑΡΑΣΗΡΗΔΙ Ζ αλάγθε ελνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ ησλ δηεζλψλ ζπλαιιαγψλ ηφρνη ηεο εξγαζίαο 14 II. Η ΤΜΒΑΗ ΣΗ ΒΙΔΝΝΗ ΓΙΑ ΣΙ ΓΙΔΘΝΔΙ ΠΧΛΗΔΙ ΚΙΝΗΣΧΝ ΠΡΑΓΜΑΣΧΝ 16 A. Διζαγυγικέρ Παπαηηπήζειρ 16 B. Ρςθμιζηικό ανηικείμενο ηηρ ύμβαζηρ Γνκή ηεο χκβαζεο Πεδίν Δθαξκνγήο Εεηήκαηα πνπ ξπζκίδεη θαηά νκνηφκνξθν ηξφπν Έλλνκα βνεζήκαηα ζε πεξίπησζε αζέηεζεο ηεο χκβαζεο 24 C. Βαζική ζςνειζθοπά ηηρ ύμβαζηρ ηηρ Βιέννηρ ζηον πποζπάθεια ενοποίηζηρ ηος δικαίος Καζηέξσζε αμίσζεο εθπιήξσζεο αληηθαηαζηψληαο εγγπεηηθή επζχλε πσιεηή Δλνπνίεζε ηεο ξχζκηζεο ησλ ζπκβαηηθψλ παξαβάζεσλ Καζηέξσζε αληηθεηκεληθήο θαηά βάζε επζχλεο πξνο απνδεκίσζε πλνπηηθή απνηίκεζε ηεο ζπλεηζθνξάο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο 28 III. Η ΟΓΗΓΙΑ 1999/44/EΚ ΥΔΣΙΚΑ ΜΔ ΟΡΙΜΔΝΔ ΠΣΤΥΔ ΣΗ ΠΧΛΗΗ ΚΑΙ ΣΧΝ ΔΓΓΤΗΔΧΝ ΚΑΣΑΝΑΛΧΣΙΚΧΝ ΑΓΑΘΧΝ 33 A. Ιζηοπική Αναδπομή 33 B. Θεμέλιο απμοδιόηηηαρ, ανηικείμενο και ζηόσοι ηηρ οδηγίαρ 35 6

7 C. Πεπιεσόμενο ηηρ οδηγίαρ Πεδίν Δθαξκνγήο ηεο νδεγίαο πκκφξθσζε πξνο ηνπο φξνπο ηεο ζχκβαζεο 41 a. Δπζχλε ιφγσ έιιεηςεο ζπκκφξθσζεο 42 b. Υξφλνο, βάξνο απφδεημεο θαη παξαγξαθή Γηθαηψκαηα ηνπ αγνξαζηή ζε πεξίπησζε κε ζπκκφξθσζεο 45 a. Γεληθή αξρή 45 c. Πξσηεχνληα έλλνκα βνεζήκαηα (Δπηζθεπή θαη Αληηθαηάζηαζε) 46 d. Γεπηεξεχνληα έλλνκα βνεζήκαηα (Μείσζε ηνπ ηηκήκαηνο θαη Τπαλαρψξεζε) Αλαγσγηθά Γηθαηψκαηα Δγγπήζεηο Σειηθέο δηαηάμεηο 50 D. Δνζυμάηυζη ηηρ οδηγίαρ ζηα εθνικά δίκαια 52 E. Δνζυμάηυζη ηηρ οδηγίαρ ζηο ελληνικό δίκαιο 58 F. Αποηίμηζη ηηρ οδηγίαρ υρ ππορ ηη ζςνειζθοπά ηηρ ζηην ενοποίηζη ηος δικαίος 66 IV. ΔΝΟΠΟΙΗΗ ΣΟΤ ΓΙΚΑΙΟΤ ΣΧΝ ΤΜΒΑΔΧΝ ΣΗΝ ΔΤΡΧΠΗ 69 A. Δπιζηημονικά ζσέδια για ηην ενοποίηζη ηος Ιδιυηικού Γικαίος και Γιεθνείρ ςμβάζειρ Δπηζηεκνληθά ζρέδηα γηα ηελ ελνπνίεζε ηνπ Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ 72 a. Δπηηξνπή-Lando: Αξρέο ηνπ Δπξσπατθνχ ησλ πκβάζεσλ 73 b. Αθαδεκία Δπξσπαίσλ Ννκνκαζψλ ηνπ Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ: ρέδην ελφο Δπξσπατθνχ Κψδηθα γηα ηηο πκβάζεηο Βαζηθέο Γηεζλείο πκβάζεηο ζηνλ ηνκέα ηνπ Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ 76 a. χκβαζε ησλ Βξπμειιψλ γηα ηε δηεζλή δηθαηνδνζία θαη ηελ αλαγλψξηζε θαη εθηέιεζε απνθάζεσλ ζε αζηηθέο θαη εκπνξηθέο ππνζέζεηο 76 c. πλζήθε ηεο Ρψκεο γηα ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηηο ζπκβαηηθέο ελνρέο 77 d. Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηε δηεζλή πψιεζε θηλεηψλ πξαγκάησλ 79 7

8 e. Οη αξρέο ηεο UNIDROIT γηα ηηο δηεζλείο εκπνξηθέο ζπκβάζεηο 79 B. Γπάζη ηυν Δςπυπαφκών Οπγάνυν Status Quo 82 a. Πξσηνγελέο δίθαην 82 b. Γεπηεξνγελέο δίθαην Δηδηθέο επεκβάζεηο ζε ζπγθεθξηκέλνπο ηνκείο κέζσ νδεγηψλ 82 c. Αζπλέπεηα Αλαγθαηφηεηα ζπληνληζκνχ θαη ζπλεπνχο πνιηηηθήο Αλαγθαηφηεηα πεξαηηέξσ πξνζέγγηζεο 86 a. Πξντζηνξία ησλ ζεκεξηλψλ εμειίμεσλ 87 b. Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο γηα ην Δπξσπατθφ δίθαην ησλ πκβάζεσλ 88 i. χληνκε παξνπζίαζε 88 ii. Αληηδξάζεηο 89 c. ρέδην δξάζεο γηα έλα ζπλεθηηθφηεξν επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ 90 d. Δπξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ θαη αλαζεψξεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ - Κνηλφ Πιαίζην Αλαθνξάο (ΚΠΑ) 93 e. Πξψηε εηήζηα έθζεζε πξνφδνπ ηεο Δπηηξνπήο 94 f. Φήθηζκα ηνπ Κνηλνβνπιίνπ γηα ην Δπξσπατθφ δίθαην ησλ πκβάζεσλ 96 g. Πξάζηλε Βίβινο γηα ηελ επαλεμέηαζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ 96 h. Γεχηεξε έθζεζε πξνφδνπ γηα ην ΚΠΑ 98 C. Μελλονηικά ζσέδια ενοποίηζηρ Οδεύονηαρ ππορ ένα Δςπυπαφκό Γίκαιο ηυν ςμβάζευν; 100 a. Αξκνδηφηεηα ηεο Κνηλφηεηαο γηα ηε ζέζπηζε ελνπνηεκέλνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ Αξρή ηεο Δπηθνπξηθφηεηαο θαη ηεο Αλαινγηθφηεηαο 101 b. Μνξθή ηεο ζέζπηζεο ελφο Δπξσπατθνχ Αζηηθνχ Κψδηθα 104 c. Έλαο εληαίνο Δπξσπατθφο Αζηηθφο Κψδηθαο; 107 V. ΣΔΛΙΚΔ ΠΑΡΑΣΗΡΗΔΙ 111 ςνηομογπαθίερ 117 Δπίζημα Έγγπαθα 120 8

9 Δλληνική Βιβλιογπαθία 125 Ξενόγλυζζη Βιβλιογπαθία 130 Παπάπηημα 1: Πίνακερ 146 Γηάγξακκα 1. Πίλαθαο δηαζπλνξηαθψλ ζπλαιιαγψλ ζηελ ΔΔ 146 Γηάγξακκα 2: Γπζθνιίεο δηαζπλνξηαθψλ ζπλαιιαγψλ 147 Γηάγξακκα 3: Γπζθνιίεο επίιπζεο πξνβιεκάησλ 148 Γηάγξακκα 4: Πηζαλφηεηα εμαπάηεζεο 149 Γηάγξακκα 5: Πηζαλφηεηα πξνβιεκάησλ ζηελ παξάδνζε ησλ αγαζψλ 150 Γηάγξακκα 6: Πηζαλφηεηα δπζθνιηψλ ζηελ επηζηξνθή αγαζψλ 151 Γηάγξακκα 7: Γπζθνιία δφκεζεο εκπηζηνζχλεο 152 Γηάγξακκα 8: Πηζαλφηεηα παξάβαζεο ησλ δηαηάμεσλ πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή 153 Γηάγξακκα 9: Άξλεζε πψιεζεο ή παξάδνζεο αγαζψλ ζε ηξίηε ρψξα 154 Παπάπηημα 2: Βαζικά Νομικά Κείμενα 155 Κείκελν 1. Νφκνο 2532/1997 (ΦΔΚ Α 227/ ) 155 Κείκελν 2. Νφκνο 3043/2002 (ΦΔΚ Α 192/ ) 182 9

10 I. Διζαγυγικέρ Παπαηηπήζειρ 1. Ζ αλάγθε ελνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ ησλ δηεζλψλ ζπλαιιαγψλ Ζ νηθνλνκηθή ιεηηνπξγία ηεο πψιεζεο ζπλίζηαηαη ζηελ αληαιιαγή ελφο πξάγκαηνο ή δηθαηψκαηνο κε ρξήκα. Απνηειεί γηα ην ιφγν απηφ κηα απφ ηηο ζεκειηψδεηο ιεηηνπξγίεο ησλ ζχγρξνλσλ αλαπηπγκέλσλ νηθνλνκηψλ, δηεπθνιχλνληαο ηελ θπθινθνξία ησλ νηθνλνκηθψλ αγαζψλ ηφζν ζηηο αζηηθέο φζν θαη ζηηο εκπνξηθέο ζπλαιιαγέο. Καζίζηαηαη, ζπλεπψο, πξνθαλήο ε ηεξάζηηα πξαθηηθή ζεκαζία ηεο πψιεζεο, ε νπνία είλαη ε πην ζεκαληηθή θαη ζπρλφηεξα ζπλαληψκελε ζηηο ζπλαιιαγέο ζχκβαζε. 1 Οη δηαηάμεηο πνπ ξπζκίδνπλ ηνλ βαζηθφ απηφ ηχπν ζπλαιιαγήο ηφζν ζε εζσηεξηθφ φζν θαη ζε δηεζλέο επίπεδν θαινχληαη λα ξπζκίζνπλ ηα πξνβιήκαηα, ηα νπνία ελδέρεηαη λα αλαθχςνπλ απφ ηελ θαζεκεξηλή θαηάξηηζε εθαηνκκπξίσλ ζπκβάζεσλ πψιεζεο κε ηα πιένλ εηεξφθιεηα αληηθείκελα θαη ηεξάζηηεο δηαθπκάλζεηο αμίαο θαη λα εμηζνξξνπήζνπλ ηα αληηηηζέκελα ζπκθέξνληα ησλ κεξψλ, ηδίσο ζε πεξίπησζε αλψκαιεο εμέιημεο ηεο ζχκβαζεο. Ζ δπζθνιία θαζίζηαηαη κεγαιχηεξε φηαλ πξφθεηηαη γηα δηεζλείο πσιήζεηο κεηαμχ κεξψλ δηαθφξσλ εζληθνηήησλ, νη ζπλήζεηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ νπνίσλ δηέπνληαη απφ δηαθνξεηηθά εζληθά δίθαηα. Ο δηζηαγκφο πνπ πξέπεη λα αληηκεησπίζνπλ ηα κέξε πνπ εκπιέθνληαη ζε κηα δηεζλή ζπλαιιαγή πξηλ απνθαζίζνπλ ηελ πξαγκαηνπνίεζή ηεο απνηειεί κηα αλακθηζβήηεηε πξαγκαηηθφηεηα. 2 Δπηπξφζζεηα ησλ θηλδχλσλ νη νπνίνη εθ ησλ πξαγκάησλ ελππάξρνπλ ζε θάζε ζχκβαζε πψιεζεο, φζνη επηρεηξνχλ κηα δηεζλή ζπλαιιαγή, θαινχληαη λα αληηκεησπίζνπλ κηα πιεζψξα ζεκάησλ θαη δπζρεξεηψλ, νη νπνίεο πνηθίιινπλ αλά ζπλαιιαγή θαη εζληθφηεηα ησλ αληηζπκβαιινκέλσλ. 3 Ζ 1 Βι. Πάνορ Κ. Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, εθδ. άθθνπια, Αζήλα Θεζζαινλίθε 2002, ζει Γηα ηνπο θαηαλαισηέο θαη θπξίσο γηα ηηο ΜΜΔ, ε άγλνηα άιισλ ζπζηεκάησλ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ κπνξεί λα ιεηηνπξγήζεη σο αληηθίλεηξν γηα ηε ζχλαςε δηαζπλνξηαθψλ ζπλαιιαγψλ. Οη πάξνρνη αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ κπνξεί λα ζεσξήζνπλ νηθνλνκηθά αζχκθνξε ηελ παξνρή αγαζψλ θαη ππεξεζηψλ ζε θαηαλαισηέο ζε άιιεο ρψξεο θαη λα απνηξαπνχλ απφ παξφκνηεο δξαζηεξηφηεηεο. Απηφ ήηαλ θαη ην αηηηνινγηθφ νξηζκέλσλ θνηλνηηθψλ πξάμεσλ πνπ απνζθνπνχλ ζηε βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγίαο ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο. 3 Όπσο εχγισηηα θαηαγξάθεηαη ζηελ Πξάζηλε Βίβιν γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή (βι. παξαθάησ, ζει. 34), oη ππάξρνπζεο δηαθνξέο ζπλήζσο πξνθαινχλ επηπιένλ επηβαξχλζεηο ζπκκφξθσζεο γηα ηηο επηρεηξήζεηο, φπσο είλαη νη δαπάλεο γηα λνκηθέο ζπκβνπιέο, νη δαπάλεο πνπ ζπλδένληαη κε ηηο αιιαγέο ζηα κέζα πιεξνθφξεζεο θαη εκπνξίαο ή ζηηο ζπκβάζεηο, ή ηα δηθαζηηθά έμνδα ζε πεξίπησζε κε ζπκκφξθσζεο. Απηφο είλαη θαη έλαο ιφγνο, κεηαμχ άιισλ, 10

11 αλαζθάιεηα ζρεηηθά κε ην δίθαην πνπ δηέπεη ηε ζπλαιιαγή απνηειεί έλαλ απφ ηνπο ζπνπδαηφηεξνπο παξάγνληεο αβεβαηφηεηαο, ν νπνίνο ζπρλά κπνξεί λα απνηξέςεη ηα κέξε απφ ην λα ζπλάςνπλ κηα ζχκβαζε. ε κηα δηαζπλνξηαθή ζπλαιιαγή δηεθδηθνχλ εθαξκνγή φρη έλα αιιά ηξία ζχλνια λνκηθψλ θαλφλσλ: ην εζληθφ, ην αιινδαπφ θαη ην δηεζλέο δίθαην. πλεπψο δελ επαξθνχλ πηα νη λνκηθέο γλψζεηο γηα ην εζληθφ δίθαην, νη νπνίεο ζα ήηαλ αξθεηέο γηα νπνηαδήπνηε εγρψξηα εκπνξηθή δξαζηεξηφηεηα. 4 πγρξφλσο απμάλεηαη ηδηαίηεξα ην θφζηνο ηεο ζπλαιιαγήο, θαζψο απαηηνχληαη εηδηθά έληππα κε φξνπο πνπ ζπλάδνπλ κε ην εθαξκνζηέν ζηε ζχκβαζε δίθαην, πξέπεη λα αλαδεηεζεί ε ζπκβνιή λνκηθψλ πνπ γλσξίδνπλ επαξθψο ην αιινδαπφ δίθαην θαη γεληθά απαηηείηαη κηα εηδηθή πξνεηνηκαζία σο απνηέιεζκα ηεο χπαξμεο δηαθνξεηηθψλ έλλνκσλ ηάμεσλ. 5 ηνλ νπνίν αλαθέξνπλ ζπρλά νη επηρεηξήζεηο σο αηηία γηα ηε κε πξαγκαηνπνίεζε δηαζπλνξηαθψλ ζπλαιιαγψλ. πγθεθξηκέλα, ζχκθσλα θαη κε ηηο έξεπλεο ηνπ Έκηακηος Δςπυβαπόμεηπος 252 και 254 (βι. ζρεηηθή βηβιηνγξαθηθή παξαπνκπή) γηα ηε ζηάζε ησλ επηρεηξήζεσλ απέλαληη ζην δηαζπλνξηαθφ εκπφξην θαη ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ ηνλ Οθηψβξην ηνπ 2006, κφιηο ην 19% ησλ εκπφξσλ ιηαληθήο πψιεζεο ζηελ ΔΔ δξαζηεξηνπνηνχληαη θαη δηαθεκίδνληαη ζηελ αγνξά κίαο ηνπιάρηζηνλ άιιεο ρψξαο ηεο ΔΔ, ελψ ην 55% ησλ εκπφξσλ ιηαληθήο πψιεζεο πνπ εθθξάδεη ελδηαθέξνλ γηα δηαζπλνξηαθέο πσιήζεηο ζεσξεί φηη νη επηπιένλ δαπάλεο γηα ηε ζπκκφξθσζε κε ηηο δηάθνξεο εζληθέο λνκνζεζίεο πνπ δηέπνπλ ηηο ζπλαιιαγέο κε ηνπο θαηαλαισηέο είλαη πνιχ πςειέο ή αξθεηά πςειέο. Τπάξρνπλ κάιηζηα αθφκε θαη πεξηπηψζεηο πνπ επαγγεικαηίεο αξλνχληαη λα πνπιήζνπλ ζε θαηαλαισηέο ζε άιιν θξάηνο κέινο. πγθεθξηκέλα, ην 33% ησλ θαηαλαισηψλ αλαθέξεη φηη επηρεηξήζεηο αξλήζεθαλ λα πνπιήζνπλ ή λα παξαδψζνπλ αγαζά ή ππεξεζίεο επεηδή ν θαηαλαισηήο δελ δηέκελε ζηε ρψξα ηνπο, ελψ ην 26% κφιηο ησλ θαηαλαισηψλ ηεο ΔΔ αγφξαζαλ αγαζά θαη ππεξεζίεο απφ επηρεηξήζεηο πνπ εδξεχνπλ ζε άιια θξάηε κέιε ηεο ΔΔ. Παξά ην γεγνλφο φηη νη εμ απνζηάζεσο πσιήζεηο απνηεινχλ έλα δηαξθψο δηνγθνχκελν θαηλφκελν, κφλν ην 6% ησλ θαηαλαισηψλ πξαγκαηνπνίεζαλ αγνξέο κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ απφ πξνκεζεπηή ζε άιιν θξάηνο κέινο. Γεληθά, ην 56% ησλ θαηαλαισηψλ ήηαλ ηεο γλψκεο φηη φηαλ αγνξάδεη θαλείο αγαζά θαη ππεξεζίεο απφ επηρεηξήζεηο ζε άιια θξάηε κέιε, νη επηρεηξήζεηο είλαη πηζαλφηεξν λα κε ζεβαζηνχλ ηε λνκνζεζία γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ. Σν 71% πηζηεχνπλ φηη είλαη δπζθνιφηεξν λα επηιπζνχλ πξνβιήκαηα φπσο θαηαγγειίεο, επηζηξνθέο, κεηψζεηο ηηκψλ, εγγπήζεηο θιπ. φηαλ αγνξάδνπλ απφ επηρεηξήζεηο πνπ βξίζθνληαη ζε άιια θξάηε κέιε. Σν 65% ζεσξεί φηη είλαη πνιχ πην δχζθνιε ε επηζηξνθή εληφο ηεο πεξηφδνπ ππαλαρψξεζεο ελφο πξντφληνο πνπ αγνξάζηεθε απφ πξνκεζεπηή ζε άιιν θξάηνο κέινο. Σφζν απηά, φζν θαη άιια πξνβιήκαηα πνπ απνηξέπνπλ ηνπο θαηαλαισηέο απφ δηαζπλνξηαθέο αγνξέο θαη ηη επηρεηξήζεηο απφ ηελ ελαζρφιεζή ηνπο κε δηαζπλνξηαθέο πσιήζεηο ζα κπνξνχζαλ λα ππεξβιεζνχλ εχθνια κέζσ ηεο ελνπνίεζεο ησλ δηαηάμεσλ ηεο πψιεζεο (Βι. ζρεηηθά δηαγξάκκαηα ζην Παπάπηημα 1) 4 Alina Kaczorowska, International Trade Conventions and their Effectiveness. Present and Future, Kluwer Law International, London 1995, ζει Έηζη θαη Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, Ζ δηεζλήο πψιεζε θηλεηψλ θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2000, ζει. 5. Ζ χπαξμε δηαθνξεηηθψλ εζληθψλ λνκηθψλ θαλφλσλ, κπνξεί λα έρεη σο απνηέιεζκα ηελ αχμεζε ηνπ θφζηνπο ηεο ζπλαιιαγήο, θπξίσο ηνπ θφζηνπο πιεξνθφξεζεο θαη ελδερνκέλσο ησλ δηθαζηηθψλ δαπαλψλ, γηα ηηο επηρεηξήζεηο γεληθά θαη ηηο ΜΜΔ θαη ηνπο θαηαλαισηέο εηδηθφηεξα. Μπνξεί λα ππνρξεσζνχλ ηα ζπκβαιιφκελα κέξε λα δεηήζνπλ ελεκέξσζε θαη λνκηθή ζπκβνπιή ζρεηηθά κε ηελ εξκελεία θαη ηελ εθαξκνγή ελφο άγλσζηνπ ζε απηά μέλνπ λφκνπ. Απηφ ην απμεκέλν θφζηνο ζπλαιιαγήο κπνξεί λα απνηειέζεη έλα αληαγσληζηηθφ 11

12 Ζ πξνζθπγή ζε θαλφλεο ηδησηηθνχ δηεζλνχο δηθαίνπ θαη ε κέζσ απηψλ αλεχξεζε ηνπ εθαξκνζηένπ δηθαίνπ δελ επηιχεη ην πξφβιεκα ηεο αβεβαηφηεηαο θαη αλαζθάιεηαο δηθαίνπ, θαζψο νη εθαξκνγή ησλ θαλφλσλ ζχγθξνπζεο ηνπ ΗΓΓ απιά πξνζδηνξίδνπλ ηελ έλλνκε ηάμε, ε νπνία θαιείηαη λα δψζεη ιχζε ζε θάπνην πξφβιεκα, δελ νδεγνχλ φκσο άκεζα ζε θάπνηα ιχζε. 6 Απιά απνθαίλνληαη γηα ην εθάζηνηε εθαξκνζηέν εζληθφ δίθαην, ην νπνίν ζπλήζσο είλαη ην δίθαην πνπ επέιεμαλ ηα κέξε, ηα νπνία θαηά θαλφλα ζα έρνπλ θξνληίζεη λα ζπκπεξηιάβνπλ δηάηαμε γηα ην εθαξκνζηέν δίθαην θαη γηα ηα αξκφδηα δηθαζηήξηα ζηε κεηαμχ ηνπο ζχκβαζε, ψζηε λα απνθεπρζνχλ ηπρφλ ακθηβνιίεο θαη δηαθσλίεο ήδε απφ απηφ ην ζηάδην ηεο ζπκβαηηθήο ζρέζεο. Σν δίθαην απηφ ζα κπνξνχζε λα είλαη είηε ην εζληθφ δίθαην ελφο απφ ηα κέξε, ην νπνίν απηνκάησο ζα βξίζθεηαη ζε πιενλεθηηθή ζέζε έλαληη ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ ηνπ, ν νπνίνο δελ ζα γλσξίδεη ην αιινδαπφ δίθαην, είηε θάπνην ηξίην, νπδέηεξν πξνο ηα κέξε δίθαην, ην νπνίν ζα είλαη εμίζνπ άγλσζην θαη γηα ηνπο δχν αληηζπκβαιινκέλνπο θαη, πηζαλφλ, θαη γηα ην δηθαζηήξην, ην νπνίν ζα θιεζεί λα επηιεθζεί ηπρφλ δηαθνξψλ πνπ ελδέρεηαη λα πξνθχςνπλ. ηελ πεξίπησζε θαηά ηελ νπνία δελ έρεη πξνεγεζεί επηινγή ηνπ εθαξκνζηένπ δηθαίνπ απφ ηα κέξε, νη θαλφλεο ζχγθξνπζεο ζπλήζσο παξαπέκπνπλ ζην δίθαην ην νπνίν ζπλδέεηαη ζηελφηεξα κε ηε ζπλαιιαγή. πλεπψο, παξακέλεη ε αβεβαηφηεηα δηθαίνπ, θαζψο ην δίθαην απηφ δελ είλαη δπλαηφ λα θαζνξηζηεί κε βεβαηφηεηα θαη επαθξηβψο εθ ησλ πξνηέξσλ. Γη απηφ ε αλάγθε γηα νκνηνκνξθία ή θαη ελνπνίεζε ηνπ δηθαίνπ ησλ δηεζλψλ ζπλαιιαγψλ θαη ηεο θαηεμνρήλ εκπνξηθήο ζχκβαζεο, ηεο πψιεζεο απνηειεί πάγην θαη πάληα επίθαηξν αίηεκα φζσλ επηζπκνχλ ηε δηεπθφιπλζε ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ 7, ηδίσο κάιηζηα ζηελ πεξίπησζε νηθνλνκηθψλ ζπλαιιαγψλ ζε κηα θνηλή αγνξά. 8 Βαζηθή επηδίσμε ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο ηνπ 1980 γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ, 9 ε νπνία ηέζεθε ζε ηζρχ γηα ηε ρψξα καο απφ ηελ , είλαη ε κεηνλέθηεκα, γηα παξάδεηγκα ζηελ πεξίπησζε πνπ έλαο μέλνο πάξνρνο αληαγσλίδεηαη έλαλ πάξνρν πνπ εδξεχεη ζηελ ίδηα ρψξα κε ηνλ ππνςήθην πειάηε. 6 Βι. θαη Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, Das UN-Kaufrecht (Wiener Übereinkommen von 1980) in praxisorientierte Darstellung, Verlag C.H. Beck, München 1993, Rn Βι. πεξαηηέξσ γηα ηελ αλάγθε ελνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ ησλ δηεζλψλ ζπλαιιαγψλ θαη ηδίσο ηεο πψιεζεο: Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, Ζ δεκηνπξγία ηεο CISG θαη νη ζπκβηβαζκνί ηνπο νπνίνπο εθθξάδεη, ΚξηηΔπηζ 1992/2, ζει. 119 επ. 8 Jan Smits, The making of European Private Law. Towards a Jus Commune Europaeum as a mixted legal system, Intersentia 2002, ζει Convention for the International Sale of Goods ή CISG, εθεμήο: χκβαζε ηεο Βηέλλεο. 12

13 ελνπνίεζε ησλ ξπζκίζεσλ φρη πιένλ ηνπ ΗΓΓ, αιιά ηνπ νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ πνπ δηέπνπλ ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ, ψζηε λα ειαρηζηνπνηεζεί θαηά ην δπλαηφ ε παξαπάλσ αβεβαηφηεηα δηθαίνπ. Καζψο ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο ξπζκίδεη ηελ θαηάξηηζε δηεζλψλ πσιήζεσλ θαη ηα δηθαηψκαηα θαη ηηο ππνρξεψζεηο ησλ κεξψλ πνπ απνξξένπλ απφ απηέο κε πιεξφηεηα θαη ζπρλά θαηά δηαθνξεηηθφ ηξφπν απφ ηηο ξπζκίζεηο ηνπ εζσηεξηθνχ δηθαίνπ, πξέπεη ν ειιεληθφο λνκηθφο θφζκνο λα εμνηθεησζεί κε ηηο ξπζκίζεηο ηεο θαη νη επηρεηξεκαηίεο κε εγθαηάζηαζε ζηελ Διιάδα, νη νπνίνη αζρνινχληαη κε εηζαγσγή ή εμαγσγή αγαζψλ, λα θξνληίζνπλ λα ελαξκνληζηνχλ νη φξνη ησλ ζπκβάζεψλ ηνπο κε απηή. Ζ επελέξγεηα φκσο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο δελ εμαληιείηαη ζηα παξαπάλσ, θαζψο νη βαζηθέο ξπζκίζεηο ηεο ηείλνπλ λα εμειηρζνχλ ζε έλα είδνο κνληέινπ γηα ηε ξχζκηζε αληίζηνηρσλ ζεκάησλ ηφζν γηα ηηο εζσηεξηθέο πσιήζεηο ζε πνιιά επξσπατθά θξάηε, φζν θαη γηα κηα αλαινγηθή κεηαθνξά ηνπο ζε άιια είδε ζπκβάζεσλ πέξα ηεο πψιεζεο. Απνηέιεζε κάιηζηα ην βαζηθφ ξπζκηζηηθφ πξφηππν ηεο θνηλνηηθήο νδεγίαο γηα ηελ πψιεζε θαη ηηο εγγπήζεηο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, επεξεάδνληαο κε ηνλ ηξφπν απηφ αθφκα πεξηζζφηεξν ηηο ηδησηηθέο έλλνκεο ηάμεηο πνιιψλ θξαηψλ κειψλ ηεο ΔΔ. ηηο 25 Μαΐνπ 1999 ζεζπίζηεθε ε Οδεγία 1999/44/EΚ ζρεηηθά κε νξηζκέλεο πηπρέο ηεο πψιεζεο θαη ησλ εγγπήζεσλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ. 10 Με ηελ νδεγία απηή ν θνηλνηηθφο λνκνζέηεο επηδηψθεη λα ειαρηζηνπνηήζεη ηηο δηαθνξέο ζηηο λνκνζεζίεο ησλ θξαηψλ κειψλ ζρεηηθά κε ηηο πσιήζεηο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, ψζηε λα απνθεπρζεί ε ζηξέβισζε ηνπ αληαγσληζκνχ κεηαμχ ησλ πσιεηψλ θαη λα θαηαζηεί εθηθηή ε πξνζέγγηζε ησλ εζληθψλ αγνξψλ πψιεζεο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, θαζψο ζεσξεί φηη ε δεκηνπξγία ελφο ειάρηζηνπ θνηλνχ ζπλφινπ θαλφλσλ δηθαίνπ ησλ θαηαλαισηψλ, πνπ ζα ηζρχεη αλεμάξηεηα απφ ηνλ ηφπν αγνξάο ησλ αγαζψλ εληφο ηεο θνηλφηεηαο, ζα εληζρχζεη ηελ εκπηζηνζχλε ησλ θαηαλαισηψλ θαη ζα ηνπο επηηξέςεη λα αμηνπνηήζνπλ θαιχηεξα ηα πιενλεθηήκαηα ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο. 11 ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο νδεγίαο εκπίπηνπλ κφλν νη ζπκβάζεηο πψιεζεο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ κεηαμχ ηνπ ηειηθνχ θαηαλαισηή θαη ελφο εκπφξνπ-πσιεηή θαη ξπζκίδνληαη κεηαμχ άιισλ θαίξηα δεηήκαηα, φπσο πφηε ζεσξείηαη φηη έρνπλ παξαδνζεί αγαζά ζχκθσλα κε ηνπο φξνπο ηεο ζχκβαζεο πψιεζεο θαη πνηα είλαη ηα δηθαηψκαηα ηνπ αγνξαζηή ζε πεξίπησζε κε 10 Οδεγία 1999/44/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 25εο Μαΐνπ 1999, ζρεηηθά κε νξηζκέλεο πηπρέο ηεο πψιεζεο θαη ησλ εγγπήζεσλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, Δπίζεκε Δθεκεξίδα L 171 ηεο , ζει , ζηε ζπλέρεηα: νδεγία. 11 Βι. ζρεηηθά ην πξννίκην ηεο νδεγίαο, αξ. 4 θαη 5. 13

14 ζπκκφξθσζεο ηνπ πσιεηή πξνο ηνπο φξνπο ηεο ζχκβαζεο. Σα θξάηε κέιε έπξεπε λα ελζσκαηψζνπλ ηελ νδεγία ζην εζσηεξηθφ ηνπο δίθαην, ε νπνία ηέζεθε ζε ηζρχ ηελ 7 ε Ηνπιίνπ 1999, κέρξη ηελ 1 ε Ηαλνπαξίνπ Με ηελ νδεγία απηή επηρεηξήζεθε ε ζεκαληηθφηεξε ίζσο επέκβαζε ηνπ θνηλνηηθνχ λνκνζέηε ζην αζηηθφ καο δίθαην, κηα επέκβαζε ε νπνία ζίγνπξα απνηειεί νξφζεκν ζηελ επίπνλε πνξεία γηα ηε δεκηνπξγία ελφο επξσπατθνχ ελνρηθνχ θαη γεληθφηεξα αζηηθνχ δηθαίνπ. ε απηφ ζπλεγνξεί ην γεγνλφο φηη ε επέκβαζε απηή επηρεηξείηαη ζηε ζχκβαζε ηεο πψιεζεο, ε νπνία αλακθηζβήηεηα εληάζζεηαη ζηνλ παξαδνζηαθφ ζθιεξφ ππξήλα ηνπ αζηηθνχ καο δηθαίνπ θαη επηπιένλ νη εηζαγφκελεο ξπζκίζεηο έρνπλ, φπσο ζα δνχκε, κηα θηινζνθία, ε νπνία δηαθέξεη αηζζεηά απφ απηή ηνπ Αζηηθνχ Κψδηθα. 12 Οη ξπζκίζεηο ηεο νδεγίαο αληηκεησπίδνπλ ζεκαληηθά δεηήκαηα ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο κε ηξφπν, ν νπνίνο δηαθέξεη ζεκαληηθά απφ ηε θηινζνθία ηνπ ΑΚ θαη κνηάδεη πεξηζζφηεξν κε ηηο ξπζκίζεηο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο, ζε κηα πξνζπάζεηα λα ππάξρεη ε θαηά ην δπλαηφλ κεγαιχηεξε αληηζηνηρία θαη λα απνθεπρζεί ε δηάζπαζε ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο, αλαιφγσο ηνπ εάλ πξφθεηηαη γηα εζσηεξηθή ή δηεζλή πψιεζε. 13 Ζ ελζσκάησζε ηεο νδεγίαο ζην εζσηεξηθφ δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ επέθεξε πάλησο νπζηαζηηθέο αιιαγέο ζην δίθαην ηεο πψιεζεο αιιά θαη ην γεληθφηεξν αζηηθφ δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ, ην κέγεζνο ησλ νπνίσλ ήηαλ θπζηθά αλάινγν ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν κεηαθέξζεθαλ νη ξπζκίζεηο ηεο νδεγίαο ζην εθάζηνηε εζληθφ δίθαην. 2. ηφρνη ηεο εξγαζίαο Με ηελ παξνχζα εξγαζία ζα επηρεηξεζεί λα δηεξεπλεζεί ε επίδξαζε ηφζν ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο, φζν θαη ηεο νδεγίαο ζην ειιεληθφ δίθαην ηεο πψιεζεο θαη λα θαηαδεηρζεί ην κέηξν ηεο εηζβνιήο ηνπ θνηλνηηθνχ λνκνζέηε ζε έλα ηφζν ζεκειηψδεο γηα ην δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ ηνκέα, φπσο απηφο ηεο πψιεζεο. ηε ζπλέρεηα ζα εξεπλεζεί ε κέρξη ηψξα εμέιημε ησλ ζρεδίσλ δεκηνπξγίαο ελφο επξσπατθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ θαη ζα επηρεηξεζεί λα δνζεί κηα πξψηε απάληεζε ζην εξψηεκα πνπ απαζρνιεί ηφζν λνκηθνχο 12 Aζηηθφο Κψδηθαο, ζε ηζρχ απφ ηελ (ζην εμήο: AK). 13 Βι. Πάνορ Κ. Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 94, Αθηνά Κονηογιάννη, Ζ Οδεγία 1999/44/ΔΚ ζρεηηθά κε ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ θαη ηελ παξνρή εγγπήζεσλ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει

15 φζν θαη φζνπο εκπιέθνληαη ζε δηεζλείο ζπλαιιαγέο, εάλ δειαδή βαδίδνπκε πξνο ηε δεκηνπξγία ελφο θνηλνχ επξσπατθνχ αζηηθνχ δηθαίνπ. Γηα ην ζθνπφ απηφ ζα εμεηαζηνχλ νη δηαηάμεηο ηφζν ηεο ζχκβαζεο ηεο Βηέλλεο φζν θαη ηεο νδεγίαο κφλν ζην βαζκφ θαηά ην νπνίν απηφ είλαη απαξαίηεην γηα λα δηαπηζησζεί ην κέηξν ησλ αλαγθαίσλ κεηαξξπζκίζεσλ ηνπ εζσηεξηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ θαη ε ελ γέλεη επίδξαζή ηνπο ζε ζρέδηα ελνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο, θαζψο κηα αλαιπηηθή αλαθνξά ζηηο επηκέξνπο δηαηάμεσλ ησλ λνκηθψλ απηψλ θεηκέλσλ εθθεχγεη θαηά πνιχ ηνπ κέηξνπ ηεο παξνχζαο εξγαζίαο. Παξφηη φκσο πξφθεηηαη γηα θείκελα, ηα νπνία αθνξνχλ κηα πεξηνξηζκέλε ζην δίθαην ηεο πψιεζεο πξνζπάζεηα ελνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ, ε ζπδήηεζε θαη νη κεηαξξπζκίζεηο πνπ πξνθάιεζαλ επαλέθεξαλ δπλακηθά ζην πξνζθήλην επξσπατθέο θαη δηεζλείο πξνζπάζεηεο πξνζέγγηζεο ησλ δηθαηηθψλ ζπζηεκάησλ ζην πεδίν ηνπ αζηηθνχ δηθαίνπ. Γη απηφ, ζην ηειεπηαίν θεθάιαην ζα αλαθεξζνχκε θαηαξράο ζηε κέρξη ηψξα κε ζπζηεκαηηθή, κε ζπνξαδηθφ ηξφπν επέκβαζε ηνπ θνηλνηηθνχ λνκνζέηε ζην αζηηθφ δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ κέζσ νδεγηψλ θαη ζα παξνπζηάζνπκε ζηε ζπλέρεηα σο παξάδεηγκα νξηζκέλα βαζηθά δηεζλή ζρέδηα πξνζέγγηζεο θαη ελνπνίεζεο δηθαίνπ ζε θιαζηθνχο ηνκείο ηνπ αζηηθνχ δηθαίνπ. ηεξηδφκελνη δε ζηελ αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην πκβνχιην θαη ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην 14, ην ζρέδην δξάζεο γηα έλα ζπλεθηηθφηεξν επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ 15 πνπ αθνινχζεζε θαη ηηο κεηέπεηηα ζρεηηθέο εμειίμεηο, ζα πεξηγξάςνπκε ζπλνπηηθά ηε ζεκεξηλή θαηάζηαζε ηεο ζπδήηεζεο γηα ηελ ελνπνίεζε ηνπ επξσπατθνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Πξνζπάζεηά καο απνηειεί λα δηαπηζηψζνπκε εάλ νη πεξηγξαθφκελεο εμειίμεηο έρνπλ ζπκπησκαηηθφ ραξαθηήξα ή αλ δίλνπλ ην κήλπκα φηη βξηζθφκαζηε ήδε ζην δξφκν γηα κηα νινέλα κεγαιχηεξε ελνπνίεζε κε ηειηθφ πξντφλ ηε δεκηνπξγία ίζσο ελφο Δπξσπατθνχ Αζηηθνχ Κψδηθα. Μηα ηέηνηα ειπίδα απνηειεί απνθιεηζηηθά ην φξακα νξηζκέλσλ αηζηφδνμσλ πνπ έρνπλ ελζνπζηαζηεί απφ ην επξσπατθφ φξακα ή κηα αλαγθαία εμέιημε, ε νπνία είλαη αξγά ή γξήγνξα αλαπφθεπθηε; 14 Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην πκβνχιην θαη ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην ηεο 11εο Ηνπιίνπ 2001 γηα ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ, COM (2001) 398 ηειηθφ, Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 255 ηεο , 15 Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο πξνο ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ην πκβνχιην - Έλα ζπλεθηηθφηεξν επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ - ρέδην δξάζεο, COM (2003) 68 ηειηθφ - Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 63 ηεο , 15

16 II. Η ύμβαζη ηηρ Βιέννηρ για ηιρ διεθνείρ πυλήζειρ κινηηών ππαγμάηυν A. Διζαγυγικέρ Παπαηηπήζειρ ηηο πεξηπηψζεηο θαηά ηηο νπνίεο κηα ζχκβαζε πψιεζεο ζπλδέεηαη κε πεξηζζφηεξεο έλλνκεο ηάμεηο, ην δίθαην πνπ ζα δηέπεη ηελ πψιεζε πξνζδηνξίδεηαη, φπσο είδακε, θαηαξράο απφ ηνπο θαλφλεο ΗΓΓ, 16 πξνζδηνξηζκφο φκσο ν νπνίνο δελ είλαη απιή ππφζεζε θαη, ζπρλά, επηθπιάζζεη εθπιήμεηο ζηα κέξε. 17 Γηα ην ιφγν απηφ, νη πξψηεο πξνζπάζεηεο γηα ηε δεκηνπξγία ελφο ελνπνηεκέλνπ δηθαίνπ ζηνλ ηνκέα ηεο πψιεζεο ρξνλνινγνχληαη ήδε απφ ην 1930, φηαλ ε UNIDROIT 18 πξνεηνίκαζε έλα πξψην ζρέδην γηα έλα νκνηφκνξθν νπζηαζηηθφ δίθαην ηεο δηεζλνχο πψιεζεο. 19 Απφ ην 1964 έρεη δεκηνπξγήζεη θαλφλεο νκνηφκνξθνπ δηθαίνπ γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο κε ηηο δχν Γηεζλείο πκβάζεηο ηεο Υάγεο γηα ηε δηεζλή πψιεζε, νη νπνίεο φκσο δελ έηπραλ ηεο πξνζδνθψκελεο απνδνρήο θαη εθαξκνγήο, θπξίσο επεηδή απνηεινχζαλ έθθξαζε ηεο λνκηθήο, νηθνλνκηθήο θαη πνιηηηθήο παξάδνζεο ησλ δπηηθνεπξσπατθψλ θξαηψλ, ελψ ζηε δεκηνπξγία ηνπο δελ είραλ ζπκκεηάζρεη νχηε νη ΖΠΑ, νχηε ηα ζνζηαιηζηηθά, νχηε ηα αλαπηπζζφκελα θξάηε Όπσο ζηελ πεξίπησζε απηή ε χκβαζε ηεο Ρψκεο ηνπ 1980 γηα ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηηο ζπκβαηηθέο ελνρέο (βι. ζρεηηθά παξαθάησ, ζει ), ή ζηελ εζσηεξηθή έλλνκε ηάμε ην άξ. 25 ΑΚ, ζχκθσλα κε ην νπνίν «νη ελνρέο απφ ζχκβαζε ξπζκίδνληαη απφ ην δίθαην ζην νπνίν έρνπλ ππνβιεζεί ηα κέξε. Αλ δελ ππάξρεη ηέηνην, εθαξκφδεηαη ην δίθαην πνπ αξκφδεη ζηε ζχκβαζε απφ ην ζχλνιν ησλ εηδηθψλ ζπλζεθψλ». 17 Έηζη Πάνορ Κ. Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει Institut international pour l unification du droit privé. Βι. ζρεηηθά παξαθάησ: ζει θαη ζηελ ηζηνζειίδα ηεο UNIDROIT, 19 εκεηψλεηαη φηη δελ απνηειεί έθπιεμε φηη απφ ηελ αξρή ζεσξήζεθε δεδνκέλν φηη νη ελνπνηεκέλνη θαλφλεο ζα ιάκβαλαλ ηε κνξθή ελφο δεζκεπηηθνχ θεηκέλνπ, θαζψο ηελ επνρή εθείλε ελφο ηδηαίηεξνπ λνκηθνχ ζεηηθηζκνχ ε ηαχηηζε ηνπ δηθαίνπ κε ην εζληθφ δίθαην ήηαλ ην θπξίαξρν ζέζθαην, ζπλεπψο θάζε πξνζπάζεηα ελνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ δελ κπνξνχζε παξά λα πάξεη ηε κνξθή λνκνζεηηθνχ θεηκέλνπ, ην νπνίν ζπκθσλήζεθε απφ θπξίαξρα θξάηε ζε δηεζλέο επίπεδν θαη ην νπνίν ζα έπξεπε ζηε ζπλέρεηα λα εηζάγνπλ ζηα εζληθά λνκηθά ζπζηήκαηά ηνπο. Βι. θαη Michael Joachim Bonell, The Unidroit Principles of International Comercial Contracts and the Vienna Sales Convention Alternatives or Complementary Instruments?, Uniform Law Review 1/1996, ζει Πξφθεηηαη γηα ηε Γηεζλή χκβαζε γηα ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηε δηεζλή πψιεζε (Uniform Law on the International Sale of Goods, Einheitliche Gesetz über den internationalen Kauf beweglichen Sachen) θαη ηε Γηεζλή 16

17 Σν 1968 ε λεντδξπζείζα UNCITRAL 21 απνθάζηζε λα αλαθηλήζεη θαη πάιη ην ζέκα ηεο πξνεηνηκαζίαο ελφο δεζκεπηηθνχ θεηκέλνπ, ην νπνίν ζα είρε σο πξφηππν γηα πνιιέο απφ ηηο βαζηθέο ξπζκίζεηο ηνπ ηελ πξνεξγαζία ησλ πκβάζεσλ ηεο Υάγεο. Απνηέιεζκα ησλ ζρεηηθψλ πξνζπαζεηψλ ππήξμε ε ππνγξαθή ζηηο ηεο χκβαζεο ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηε δηεζλή πψιεζε θηλεηψλ (χκβαζε ηεο Βηέλλεο, CISG ή UN-Kaufrecht), 22 ε νπνία ηέζεθε ζε ηζρχ ηελ θαη έρεη ηδηαίηεξε ζεκαζία γηα ηε δηεζλή πξαθηηθή. Ζ χκβαζε απηή ξπζκίδεη δηαζπλνξηαθέο πσιήζεηο κεηαμχ επαγγεικαηηψλ, χκβαζε γηα ηε ζχλαςε ηεο δηεζλνχο πψιεζεο (Uniform Law on the Formation of Contracts for the international Sale of Goods, Einheitliche Gesetz über den Abschluss von internationalen Kaufverträgen über bewegliche Sachen). Πεξηζζφηεξα γηα ηελ πξντζηνξία ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο βι. κεηαμχ άιισλ Γεώπγιορ Νικολαΐδηρ, Σν πεδίν εθαξκνγήο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2001, ζει. 8-10, Απόζηολορ Χελιδόνηρ, Ο λ. 2532/97 (χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ) - Οξηνζέηεζε ηνπ πεδίνπ εθαξκνγήο θαη δηθαηνπξαθηηθή ζεσξία, ΥξΗΓ 2001, ζει , Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, πξξνή θαλφλσλ εηδηθνχ θαη γεληθνχ ελνρηθνχ δηθαίνπ ζηελ αζηηθή επζχλε ηνπ πσιεηή, Σφκνο Η, Δγγπνδνζία θαη κε εθπιήξσζε, δνγκαηηθή θαη δηθαηνπνιηηηθή ζεψξεζε, εθδ. άθθνπια, Θεζζαινλίθε 1997, ζει , Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, Ζ χκβαζε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηε δηεζλή πψιεζε θηλεηψλ θαη ην δίθαην ηνπ Αζηηθνχ Κψδηθα: Σν ξπζκηζηηθφ πξφηππν ηεο ελνπνίεζεο ησλ ζπκβαηηθψλ παξαβάζεσλ, ΔπηζθΔΓ 1998, ζει , Jan Kropholler, Internationales Privatrecht, einschließlich der Grundbegriffe des Internationalen Zivilverfahrensrecht, 4. Aufl., Mohr Siebeck, Tübingen 2001, ζει , v.caemmerer/schlechtriem- Schlechtriem, CISG-Kommentar, Kommentar zum Einheitlichen UN-Kaufrecht, Das Übereinkommen der Vereinten Nationen über Verträge über den internationalen Warenkauf, 2. Aufl., C.H. Beck, München 1995, Einleitung, I, ζει , Martin Karolus, UN-Kaufrecht. Eine systematische Darstellung für Studium und Praxis, Wien-New York 1991, ζει. 2-4, Peter Schlechtriem, Internationales UN-Kaufrecht, Ein Studien- und Erläuterungsbuch zum Übereinkommen der Vereinten Nationen über Verträge über den internationalen Warenkauf (CISG), J.C.B. Mohr, Tübingen 1996, Rn 1-4, Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, Rn 21-25, Michael Joachim Bonell, Uniform Law Review 1/1996, ζει Ζ Δπηηξνπή ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ην Γηεζλέο Δκπνξηθφ Γίθαην (United Nations Commission on International Trade Law, UNCITRAL) ηδξχζεθε απφ ηε Γεληθή πλέιεπζε ην 1966 (κε ην Γηάηαγκα 2205 (XXI) ηεο ). Ζ Γεληθή πλέιεπζε αλαγλψξηζε φηη αληηθάζεηο ζην εζληθφ δίθαην πνπ αθνξνχλ ζην δηεζλέο εκπφξην δεκηνπξγνχλ εκπφδηα ζηε ξνή ηνπ εκπνξίνπ θαη ζεψξεζε φηη ε ελ ιφγσ Δπηηξνπή ζα κπνξέζεη λα απνηειέζεη ην φρεκα, κε ην νπνίν ν ΟΖΔ ζα αλαιάκβαλε νπζηαζηηθφηεξν ξφιν ζηε κείσζε ή εμάιεηςε ησλ εκπνδίσλ απηψλ. Έηζη ε Γεληθή πλέιεπζε έδσζε ζηελ Uncitral ηε γεληθή αξκνδηφηεηα λα πξνβεί ζε ζηαδηαθή ελαξκφληζε θαη ελνπνίεζε ηνπ δηθαίνπ ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ θαη ε Uncitral έρεη εμειηρζεί ζην βαζηθφ λνκνζεηηθφ ζψκα ηνπ ΟΖΔ ζηνλ ηνκέα ηνπ δηεζλνχο εκπνξηθνχ δηθαίνπ. Ζ Δπηηξνπή απνηειείηαη απφ εμήληα κέιε, ηα νπνία εθιέγνληαη απφ ηε Γεληθή πλέιεπζε γηα ζεηεία έμε ρξφλσλ, αλά ηξία ρξφληα γηα ηα κηζά ηεο κέιε, θαηά ηξφπν ψζηε λα είλαη αληηπξνζσπεπηηθά ησλ δηαθφξσλ γεσγξαθηθψλ πεξηνρψλ θαη ησλ βαζηθψλ νηθνλνκηθψλ θαη λνκηθψλ ζπζηεκάησλ. Ζ Διιάδα εθιέρζεθε ζηηο 22 Μαΐνπ 2007 (βι. ζρεηηθή αλαθνίλσζε ηχπνπ: θαη ζα είλαη κέινο ηεο Uncitral κέρξη ην Bι. πεξαηηέξσ ζρεηηθά κε ηελ Uncitral ζηελ ηζηνζειίδα ηεο: 22 Βι. ζρεηηθά: Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 106, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, πξξνή, ζει. 88 επ., Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΔπηζθΔΓ 1998, ζει , Απόζηολορ Χελιδόνηρ, ΥξΗΓ 2001, ζει

18 πεξηνξίδεηαη κφλν ζηε δηεζλή πψιεζε, φπσο ε ίδηα ηελ νξίδεη, φηαλ δειαδή ηα κέξε έρνπλ ηελ εγθαηάζηαζή ηνπο ζε δηαθνξεηηθά θξάηε θαη δελ εθαξκφδεηαη ζηηο θαζαξά εζσηεξηθέο πσιήζεηο, νη νπνίεο ζπλδένληαη δειαδή απνθιεηζηηθά κε έλα θξάηνο. Δπίζεο αθνξά κφλν ζε επαγγεικαηηθέο πσιήζεηο, θαζψο ε δηάηαμε ηνπ άξ. 2α απνθιείεη ηηο θαηαλαισηηθέο πσιήζεηο απφ ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο. 23 Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο δελ απνζθνπεί απιά ζηελ εηζαγσγή θαη θαζηέξσζε θαλφλσλ ζχγθξνπζεο ΗΓΓ, αιιά ζε κηα νκνηνκνξθνπνίεζε ηνπ νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο, ην νπνίν εθαξκφδεηαη ζε δηεζλείο πσιήζεηο. 24 Γελ πεξηέρεη δειαδή απιά θαλφλεο ζχγθξνπζεο, αιιά άκεζα εθαξκνζηένπο θαλφλεο ηνπ δηεζλνχο δηθαίνπ, νη νπνίνη ππεξηζρχνπλ ησλ αληηζηνίρσλ δηαηάμεσλ ηνπ εζληθνχ δηθαίνπ εληφο ηνπ πεδίνπ εθαξκνγήο ηεο. Γη απηφ, ζηηο εζληθέο έλλνκεο ηάμεηο φζσλ θξαηψλ θχξσζαλ ηε χκβαζε ππάξρνπλ πιένλ ηνπιάρηζηνλ δχν ζπζηήκαηα δηαηάμεσλ πνπ ξπζκίδνπλ ηελ πψιεζε: ε κελ χκβαζε ηεο Βηέλλεο δηέπεη ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ, ελψ νη άιιεο πσιήζεηο δηέπνληαη απφ ηνλ αληίζηνηρν ΑΚ ή άιια ζρεηηθά λνκνζεηήκαηα, φπσο θάπνηνο λφκνο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή. Γηα ηελ εθαξκνγή ηεο χκβαζεο δελ απαηηείηαη πξνεγνχκελε ξεηή ζπκθσλία ησλ κεξψλ ή νπνηαδήπνηε ζρεηηθή δήισζε βνχιεζήο ηνπο, αιιά σο άκεζα εθηειεζηή ζχκβαζε εθαξκφδεηαη απηφκαηα φηαλ ζπληξέμνπλ νη πξνυπνζέζεηο εθαξκνγήο ηεο. Γελ πεξηέρεη φκσο δηαηάμεηο αλαγθαζηηθνχ δηθαίνπ, αιιά ζηεξίδεηαη ζηελ αξρή ηεο ηδησηηθήο απηνλνκίαο θαη αθελφο κπνξεί λα απνθιεηζηεί νιηθά ή κεξηθά απφ ηα κέξε (άξ. 6), ελψ αθεηέξνπ ππνρσξεί κπξνζηά ζε αληίζεηεο αλαγθαζηηθέο δηαηάμεηο ή θαζηεξσκέλε ζηε ζπκβαηηθή ζρέζε ησλ κεξψλ πξαθηηθή ή ζπλαιιαθηηθέο ζπλήζεηεο 23 Γηα κηα ζχληνκε αιιά ηδηαίηεξα θαηαηνπηζηηθή αλαθνξά ζηηο βαζηθέο ξπζκίζεηο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο βι. ελδεηθηηθά: Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, Rn 4-16, Christoph Graf von Bernstorff, Vertrags-, Kauf-, Handels- und Gesellschaftsrecht in den Mitgliedstaaten der Europäischen Union, Bundesanzeiger Verlag, Stuttgart 1998, ζει , Martin Karolus, UN-Kaufrecht, ζει. 7-8, v.caemmerer/schlechtriem-schlechtriem, CISG- Kommentar, Einleitung, II, ζει , Hoeren/Martinek/Martinek, SKK Teil 1, ZAP Verlag, Recklinghausen 2002, Rn Ζ ελνπνίεζε ηνπ νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ ηεο δηεζλνχο πψιεζεο εκθαλίδεη ζαθή πιενλεθηήκαηα έλαληη ηεο ελνπνίεζεο ηνπ ΗΓΓ ηεο πψιεζεο, θαζψο ππεξβαίλεη ηηο δηαθνξέο κεηαμχ ησλ εζληθψλ δηθαίσλ θαη θαζηεξψλεη έλα εθ ησλ πξνηέξσλ γλσζηφ ζηα κέξε ηεο ζπλαιιαγήο λνκηθφ πιαίζην, εχθνια δηαγλψζηκν θαη ήδε γλσζηφ ζην δηθαζηήξην πνπ θαιείηαη λα εθδηθάζεη ηελ ππφζεζε δίθαην, ην νπνίν ζα ελαξκνλίδεη θαηά ηεθκήξην θαιχηεξα ηα αληηηηζέκελα ζπκθέξνληα ησλ κεξψλ, αθνχ ζα ιακβάλεη ππφςε ηνπ ηηο ηδηαηηεξφηεηεο ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ. Έηζη Gert Reinhart, UN-Kaufrecht, Kommentar zum Übereinkommen der Vereinten Nationen vom 11. April 1980 über den internationalen Warenkauf, 1991, Heidelberg, C.F. Müller, 1991, ζει

19 (άξ. 9). 25 Σε χκβαζε έρνπλ θπξψζεη ήδε 70 ρψξεο, 26 κεηαμχ ησλ νπνίσλ ε Διιάδα 27 θαη ε πιεηνςεθία ησλ θξαηψλ-κειψλ ηεο ΔΔ. B. Ρςθμιζηικό ανηικείμενο ηηρ ύμβαζηρ 1. Γνκή ηεο χκβαζεο Ζ χκβαζε πεξηέρεη 101 άξζξα θαη νη ξπζκίζεηο ηεο δηαηξνχληαη ζε ηέζζεξα κέξε, ην πξψην εθ ησλ νπνίσλ πεξηιακβάλεη ηηο πξνυπνζέζεηο, ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο χκβαζεο θαη γεληθέο δηαηάμεηο (άξ.1-13), ην δεχηεξν ξπζκίδεη ηελ θαηάξηηζε ηεο χκβαζεο (άξ ), ην ηξίην κέξνο πεξηιακβάλεη ηηο πιένλ ζεκαληηθέο νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ δηαηάμεηο, φπσο νη ππνρξεψζεηο ηνπ πσιεηή θαη ηνπ αγνξαζηή θαη ζπλέπεηεο απφ ηελ αζέηεζή ηνπο (άξ ), ελψ, ηέινο, ζην ηέηαξην κέξνο ξπζκίδνληαη δεηήκαηα δεκνζίνπ δηεζλνχο δηθαίνπ (άξ ). Βαζηθφ αληηθείκελν ξχζκηζεο απνηεινχλ ηκήκαηα ηνπ δηθαίνπ ηεο δηεζλνχο πψιεζεο, φπσο γηα παξάδεηγκα ε ζχλαςε ηεο πψιεζεο, ηα δηθαηψκαηα θαη νη ππνρξεψζεηο ησλ κεξψλ πνπ πεγάδνπλ απφ απηή θαη νη έλλνκεο ζπλέπεηεο ζε πεξίπησζε κε εθπιήξσζήο ηνπο. Μεγάιε πξαθηηθή ζεκαζία απφ άπνςε πεξηερνκέλνπ έρεη ε εληαία ζχιιεςε ηεο αλψκαιεο εμέιημεο ηεο ζχκβαζεο κε ηελ θαζηέξσζε ηνπ εληαίνπ πξαγκαηηθνχ ηεο αζέηεζεο ηεο ζχκβαζεο 28 θαη ν βαζηθφο πξνζαλαηνιηζκφο ζηελ άλεπ πηαίζκαηνο επζχλε πξνο απνδεκίσζε ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ ζε πεξίπησζε αζέηεζεο ηεο ζχκβαζεο. 29 Ζ θαηά βάζε επηηπρήο ελνπνίεζε ησλ κνξθψλ αλψκαιεο εμέιημεο ηεο 25 Βι. Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, Ζ δηεζλήο πψιεζε θηλεηψλ θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, νπ. ζει. 10, Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει Μέρξη ηηο ζχκθσλα κε ηελ ηζηνζειίδα: 27 Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο απνηειεί απφ ηελ ηζρχνλ δίθαην ζηε ρψξα καο κεηά ηελ θχξσζή ηεο κε ην λ ηεο (ΦΔΚ Α 227), Βι. ην ζρεηηθφ λφκν ζην Παπάπηημα 2, Κείμενο Αλαιπηηθά γηα ηελ έλλνηα ηεο «αζέηεζεο ηεο ζχκβαζεο», βι. Robert Koch, The Concept of Fundamental Breach of Contract under the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods (CISG), Pace International Law Review (ed.), Review of the Convention on Contracts for the International Sale of Goods (CISG), Kluwer Law International, 1999, ζει , Franco Ferrari, Fundamental Breach of Contract Under the UN Sales Convention - 25 Years of Article 25 CISG, Journal of Law and Commerce, 2006, ζει Έηζη Martin Karolus, UN-Kaufrecht, ζει. 4-7, Peter Schlechtriem, Internationales UN-Kaufrecht, Rn 5, Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, ζει , Αναζηάζιορ Βαληούδηρ, Αξκ. 1999, ζει. 336 επ., Aναζηάζιορ Βαληούδηρ, Ζ επζχλε ζε απνδεκίσζε θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο (ζεκειίσζε, απαιιαγή απφ ηελ επζχλε θαη έθηαζε 19

20 ελνρήο ππφ ηε ζεκειηψδε έλλνηα ηεο «ζπκβαηηθήο παξάβαζεο» δηεπθνιχλεη ζε θάζε πεξίπησζε θαη ηελ νκνηφκνξθε εξκελεία θαη εθαξκνγή ηεο χκβαζεο θαη δεκηνπξγεί εχινγεο ειπίδεο γηα ηελ πξννπηηθή επέθηαζε ηεο ξχζκηζεο απηήο θαη ζηηο εζσηεξηθέο ζπκβάζεηο αιιά θαη γεληθφηεξα ζην εζσηεξηθφ ζπκβαηηθφ δίθαην, θαζψο ε έλλνηα κεηαηξέπεηαη πιένλ ζε θνηλφ ζπζηαηηθφ ζηνηρείν ηνπ δηθαίνπ πεξηζζνηέξσλ θξαηψλ θαη παγηψλεηαη ε κε νκνηφκνξθν ηξφπν εξκελεία ηεο Πεδίν Δθαξκνγήο Ζ δηάηαμε ηνπ άξ. 1 θαζνξίδεη πφηε ππάξρεη δηεζλήο πψιεζε θηλεηψλ πξαγκάησλ ζχκθσλα κε ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, νξίδνληαο φηη γηα λα εκπίπηεη κηα ζχκβαζε ζην πεδίν εθαξκνγήο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο πξέπεη λα πξφθεηηαη γηα ζχκβαζε πψιεζεο θηλεηψλ 31 πξαγκάησλ κεηαμχ κεξψλ πνπ έρνπλ ηελ εγθαηάζηαζε ή ηε κφληκε δηακνλή ηνπο ζε δηαθνξεηηθά θξάηε. 32 Δμαηξνχληαη φκσο ξεηά νη πσιήζεηο ζε θαηαλαισηέο, φπσο ε ίδηα ε χκβαζε νξίδεη ηνπο θαηαλαισηέο, δειαδή πξφζσπα κε ζθνπφ ηδησηηθήο ρξήζεο. Σν απνδεκίσζεο), ζει , ζην: Κνξλειάθεο, Πάλνο - Πνπιηάδεο, Αζαλάζηνο - Βαιηνχδεο, Αλαζηάζηνο: Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ, εθδ. άθθνπια, Αζήλα-Θεζζαινλίθε Ήδε νη βαζηθέο ξπζκηζηηθέο επηινγέο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο έρνπλ επεξεάζεη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ ηηο ξπζκίζεηο ηεο νδεγίαο γηα ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ (βι. παξαθάησ ζει. 33 επ), ην ζρέδην ηεο Δπηηξνπήο Landν γηα έλα επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ (βι. παξαθάησ ζει ), αιιά θαη επηκέξνπο ηξνπνπνηήζεηο ηνπ εζληθνχ δηθαίνπ, φπσο ηηο ζρεηηθά πξφζθαηεο ηξνπνπνηήζεηο ηνπ ΑΚ (βι. παξαθάησ ζει ), ηνπ γεξκαληθνχ BGB (βι. παξαθάησ ζει ), αιιά θαη ην λέν νιιαλδηθφ Burgelijk Wetboek ηνπ 1992, ν νπνίνο πξνβιέπεη γεληθφ δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο ζε θάζε πεξίπησζε νπζηψδνπο ζπκβαηηθήο παξάβαζεο θαη θαζηεξψλεη ζηελ πψιεζε ππνρξέσζε παξάδνζεο πξάγκαηνο πνπ αληαπνθξίλεηαη ζηε ζχκβαζε. Βι. ζρεηηθά: Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει Γειαδή ελζψκαησλ αληηθεηκέλσλ, ζπλεπψο δελ εκπίπηνπλ ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο νη πσιήζεηο ηερλνγλσζίαο (know how), απαηηήζεσλ, εηαηξηθψλ κεξηδίσλ, κεηνρψλ ή δηθαησκάησλ ζε άπια αγαζά, φπσο ηα δηθαηψκαηα πλεπκαηηθήο ηδηνθηεζίαο. Αληίζεηα, γίλεηαη δεθηφ φηη πεξηιακβάλεηαη ην ινγηζκηθφ (custom-made software). Βι. ζρεηηθά: v.caemmerer/schlechtriem-schlechtriem, CISG-Kommentar, άξ. 1, αξ , Peter Schlechtriem, Internationales UN-Kaufrecht, Rn 29-32, Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, 2, Rn 46-57, Αλέξανδπορ Γήμαρ, Πεδίν Δθαξκνγήο ηεο χκβαζεο ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ, ΓΔΔ 1998, ζει εκαζία έρεη κφλν ε εγθαηάζηαζε ησλ κεξψλ ζε δηαθνξεηηθά θξάηε, θαζψο ε δηάηαμε ηνπ άξ. 1 3 νξίδεη φηη γηα ηελ εθαξκνγή ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο δελ ιακβάλεηαη ππφςε ε ηζαγέλεηα ησλ κεξψλ νχηε ε αζηηθή ή εκπνξηθή ηδηφηεηα ησλ κεξψλ ή ηεο ζχκβαζεο ηεο πψιεζεο. Βι. Αλέξανδπορ Γήμαρ, ΓΔΔ 1998, ζει. 453, Αναζηάζιορ Βαληούδηρ, Σν πξφβιεκα ηεο ζπξξνήο ηεο επζχλεο γηα πξαγκαηηθά ειαηηψκαηα θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο (CISG) κε ην εζληθφ εμσζπκβαηηθφ δίθαην, Αξκ. 1999, ζει , Απόζηολορ Χελιδόνηρ, ΥξΗΓ 2001, ζει

21 άξ. 2α εμαηξεί ξεηά ηηο θαηαλαισηηθέο πσιήζεηο απφ ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο χκβαζεο, νξίδνληαο φηη νη δηαηάμεηο ηεο δελ εθαξκφδνληαη ζε πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ πνπ αγνξάδνληαη γηα πξνζσπηθή, νηθνγελεηαθή ή νηθηαθή ρξήζε, εθηφο εάλ ν πσιεηήο δε γλψξηδε νχηε φθεηιε λα γλσξίδεη ην γεγνλφο απηφ. 33 Κάπνην αληηθεηκεληθφ ζηνηρείν, φπσο ε χπαξμε δηαζπλνξηαθήο ζπλαιιαγήο δελ απαηηείηαη γηα ηελ εθαξκνγή ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο, γηα λα πιεξνχηαη φκσο ην ρσξηθφ πεδίν εθαξκνγήο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο απαηηείηαη πεξαηηέξσ λα ππάξρεη ζχλδεζε ηεο ζπλαιιαγήο κε θάπνην ζπκβαιιφκελν ηεο χκβαζεο θξάηνο. 34 Όια απηά ηζρχνπλ κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ηα κέξε δελ έρνπλ ξεηά απνθιείζεη νιηθψο ή κεξηθψο ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, θαζψο νη δηαηάμεηο ηεο απνηεινχλ ελδνηηθφ δίθαην. χκθσλα κε ην άξ. 6 πξνηεξαηφηεηα έρεη ζε θάζε πεξίπησζε ε βνχιεζε ησλ κεξψλ. 35 Αληίζεηα είλαη θπζηθά ζε θάζε πεξίπησζε δπλαηή ε ζπκθσλία φηη ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο ζα δηέπεη κηα ζπκβαηηθή ζρέζε αθφκα θαη αλ δελ ζπληξέρνπλ νη πξνυπνζέζεηο εθαξκνγήο ηεο, φπσο γηα παξάδεηγκα εάλ ηα κέξε είλαη εγθαηεζηεκέλα ζην ίδην θξάηνο ή ζε κε ζπκβαιιφκελν θξάηνο. 36 Αδηάθνξν επίζεο είλαη εάλ νη ηφπνη θαηάξηηζεο θαη εθπιήξσζεο ηεο ζχκβαζεο βξίζθνληαη ζε δηαθνξεηηθά θξάηε ή ην εάλ ηα πσιεζέληα θηλεηά ζα δηαζρίζνπλ ζχλνξα (δηαζπλνξηαθή πψιεζε). Πξέπεη φκσο λα ζεκεησζεί φηη δε ιακβάλεηαη ππφςε ε χπαξμε εγθαηάζηαζεο φηαλ απηφ «δε ζπλάγεηαη απφ ηε ζχκβαζε πψιεζεο, νχηε απφ πξνεγνχκελεο ζπλαιιαγέο ησλ κεξψλ, νχηε απφ πιεξνθνξίεο πνπ ηα κέξε έδσζαλ νπνηεδήπνηε πξηλ ή θαηά ηε ζχλαςε ηεο ζχκβαζεο» (άξ. 1 2). Έηζη δελ εθαξκφδεηαη γηα παξάδεηγκα ε χκβαζε ζε αγνξέο πνπ έγηλαλ ζηε δηάξθεηα ελφο ηαμηδηνχ ζην εμσηεξηθφ, θαζψο απψηεξνο ζθνπφο ηεο δηάηαμεο είλαη λα κελ αηθληδηαζηεί ν αληηζπκβαιιφκελνο, ν νπνίνο εχινγα ζεσξνχζε φηη θαηάξηηδε εζσηεξηθή πψιεζε, έρνληαο λα αληηκεησπίζεη εθαξκνγή ηνπ εηδηθνχ δηθαίνπ ηεο χκβαζεο θαη φρη ηνπ εζσηεξηθνχ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο. Βι. ζρεηηθά: Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει Αληίζεηα εκπίπηνπλ ζην πεδίν εθαξκνγήο ηεο χκβαζεο νη ηδησηηθέο πσιήζεηο γεληθφηεξα ή ε αγνξά θηλεηψλ γηα εκπνξηθή, βηνκεραληθή ή απιψο επαγγεικαηηθή ρξήζε. Δμαηξνχληαη επίζεο ξεηά απφ ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο χκβαζεο νξηζκέλεο θαηεγνξίεο πσιήζεσλ κεηαμχ ησλ νπνίσλ θαη νξηζκέλεο κε ηδηαίηεξε ζεκαζία γηα ηε δηεζλή εκπνξηθή πξαθηηθή, φπσο ε πψιεζε κεηνρψλ θαη άιισλ κέζσλ πιεξσκήο, πσιήζεηο κε πιεηζηεξηαζκφ, πσιήζεηο σο ζπλέπεηα εθηέιεζεο ή άιισλ κέηξσλ πνπ δηαηάζζνληαη απφ δηθαζηηθή αξρή, πινίσλ, αεξνπιάλσλ, ειεθηξηθήο ελέξγεηαο θ.α. Βι. ζρεηηθά: v.caemmerer/schlechtriem-schlechtriem, CISG-Kommentar, άξ. 2, αξ , Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει Αλαιπηηθφηεξα βι. κεηαμχ άιισλ Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, 2, ζει , Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, Ζ δηεζλήο πψιεζε θηλεηψλ θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, νπ. ζει Δπηηξέπεη δειαδή ζηα κέξε λα ζπκθσλήζνπλ ξπζκίζεηο πνπ απνθιίλνπλ απφ απηέο ηεο χκβαζεο, ή αθφκα θαη λα απνθιείζνπλ εληειψο ηελ εθαξκνγή ηεο κε ζπκθσλία ηνπο θαη κάιηζηα είηε ξεηή, είηε ζησπεξή, φπσο γηα παξάδεηγκα νξίδνληαο σο εθαξκνζηέν δίθαην ην δίθαην θάπνηνπ θξάηνπο πνπ δελ έρεη θπξψζεη ηε χκβαζε. Βι. Peter Schlechtriem, Internationales UN-Kaufrecht, Rn 19-22, Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, 2, Rn , Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 109, Αλέξανδπορ Γήμαρ, ΓΔΔ 1998, ζει Έηζη θαη Peter Schlechtriem, Internationales UN-Kaufrecht, Rn

22 3. Εεηήκαηα πνπ ξπζκίδεη θαηά νκνηφκνξθν ηξφπν Όηαλ κηα ζχκβαζε εκπίπηεη θαηά ηα παξαπάλσ ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, ηφηε νη δηαηάμεηο ηεο δηέπνπλ απνθιεηζηηθά ηε ζχλαςε ηεο ζχκβαζεο 37 θαη ηα δηθαηψκαηα θαη ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ πσιεηή θαη ηνπ αγνξαζηή πνπ απνξξένπλ απφ απηή (άξ. 4). Αληίζεηα δε ξπζκίδεη δεηήκαηα δηθνλνκηθνχ δηθαίνπ 38 ή δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ζηελ εγθπξφηεηα ηεο ζχκβαζεο πψιεζεο ή επηκέξνπο φξσλ ηεο ή ησλ ζπλαιιαθηηθψλ ζπλεζεηψλ ή ζηε κεηαβίβαζε ηεο θπξηφηεηαο ησλ πσιεζέλησλ. 39 Εεηήκαηα, ηα νπνία εκπίπηνπλ κελ ζην πεδίν εθαξκνγήο ηεο χκβαζεο, δελ αληηκεησπίδνληαη φκσο εηδηθά απφ απηή, ηα ιεγφκελα «εζσηεξηθά θελά», 40 επηιχνληαη κε αλαγσγή ζηηο ζεκειηψδεηο αξρέο ηεο χκβαζεο 41 θαη, κφλν εάλ δελ κπνξεί λα αληηκεησπηζηνχλ κε απηφ ηνλ ηξφπν, κε βάζε ην ηδησηηθφ δίθαην πνπ εθαξκφδεηαη ζχκθσλα κε ηνπο θαλφλεο ηνπ ΗΓΓ ηνπ δηθάδνληνο δηθαζηή (άξ. 7 2). 42 χκθσλα κε ην άξ. 30 ηεο χκβαζεο ν πσιεηήο έρεη ηελ ππνρξέσζε λα παξαδψζεη ηα θηλεηά πξάγκαηα, λα εγρεηξίζεη ηα ζρεηηθά έγγξαθα θαη λα κεηαβηβάζεη ηελ θπξηφηεηα ησλ πξαγκάησλ. Απαηηείηαη πεξαηηέξσ λα παξαδψζεη θηλεηά πξάγκαηα πνπ αληαπνθξίλνληαη ζηε ζχκβαζε θαηά πνζφηεηα, πνηφηεηα θαη είδνο, θαζψο θαη σο 37 Γηα ηηο δηαηάμεηο απηέο βι. Peter Schlechtriem, Internationales UN-Kaufrecht, Rn 69-99, Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, Ζ δηεζλήο πψιεζε θηλεηψλ θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, νπ. ζει , Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, 3, Απόζηολορ Χελιδόνηρ, ΥξΗΓ 2001, ζει Γηα κηα αλάιπζε ηεο δηθνλνκηθήο ζεκαζίαο πνπ παξφια απηά παξνπζηάδεη ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο βι.: Πάπιρ Απβανιηάκηρ, Ζ επίδξαζε ηεο πκβάζεσο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ ζην δηθνλνκηθφ δίθαην, ΥξΗΓ 2001, ζει Αλαιπηηθά γηα ην πνηα δεηήκαηα ξπζκίδνληαη απφ ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, εάλ θξηζεί φηη κηα ζχκβαζε εκπίπηεη ζε απηή, βι. Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, Ζ δηεζλήο πψιεζε θηλεηψλ θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, νπ. ζει ε αληίζεζε κε ηα «εμσηεξηθά θελά», δεηήκαηα δειαδή ηα νπνία δελ αληηκεησπίδνληαη απφ ηε χκβαζε επεηδή δελ εκπίπηνπλ ζην πεδίν εθαξκνγήο ηεο. Βι. Peter Schlechtriem, Internationales UN-Kaufrecht, Rn 41 επ., Αναζηάζιορ Βαληούδηρ, Αξκ. 1999, ζει. 331, Απόζηολορ Χελιδόνηρ, ΥξΗΓ 2001, ζει Γηα ηηο ζεκαληηθφηεξεο απφ ηηο ζεκειηψδεηο απηέο αξρέο, νη νπνίεο είηε ξεηά δηαηππψλνληαη ζε απηή είηε ζπλάγνληαη απφ ηελ φιε θηινζνθία ηεο, βι. Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει , Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Γνγκαηηθή πξνζέγγηζε ησλ λέσλ ξπζκίζεσλ Ζ έλλνηα ηεο νπζηψδνπο ζπκβαηηθήο παξάβαζεο, ζει , ζην: Κνξλειάθεο, Πάλνο - Πνπιηάδεο, Αζαλάζηνο - Βαιηνχδεο, Αλαζηάζηνο: Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ, εθδ. άθθνπια, Αζήλα-Θεζζαινλίθε 2001, v.caemmerer/schlechtriem-schlechtriem, CISG-Kommentar, άξ. 7, αξ Βι. ζρεηηθά κε ηα θελά ηεο χκβαζεο θαη ηνλ ηξφπν πιήξσζήο ηνπο: Frank Diedrich, Lückenfüllung im Internationalen Einheitsrecht Möglichkeiten und Grenzen richterlicher Rechtsfortbildung im Wiener Kaufrecht, RIW 1995, ζει , Peter Schlechtriem, Internationales UN-Kaufrecht, Rn

23 1). 43 Ο αγνξαζηήο ππνρξενχηαη λα θαηαβάιεη ην ηίκεκα γηα ηα θηλεηά πξάγκαηα θαη πξνο ηνλ ηξφπν θαηά ηνλ νπνίν ηνπνζεηνχληαη πξνο απνζηνιή ή ζπζθεπάδνληαη (άξ. 35 λα ηα παξαιάβεη (άξ. 53), 44 ελψ έρεη ην βάξνο λα εμεηάζεη ηα θηλεηά πξάγκαηα κέζα ζηε ζπληνκφηαηε δπλαηή πξνζεζκία πνπ ηνπ επηηξέπνπλ νη πεξηζηάζεηο (άξ. 38 1) θαη λα γλσζηνπνηήζεη ζηνλ πσιεηή ηπρφλ κε αληαπφθξηζε ησλ θηλεηψλ ζηε ζχκβαζε (άξ. 39 1) ή ηπρφλ λνκηθφ ειάηησκα (άξ. 43 1) ζε εχινγν ρξνληθφ δηάζηεκα. Αλ δελ αληαπνθξηζεί ζε απηφ ηνπ ην βάξνο, ράλεη ην δηθαίσκα λα επηθαιεζηεί ηε κε αληαπφθξηζε ησλ πξαγκάησλ ζηε ζχκβαζε ή ηελ χπαξμε ηνπ λνκηθνχ ειαηηψκαηνο αληίζηνηρα. 45 Όηαλ πξφθεηηαη γηα θάπνην δήηεκα πνπ εκπίπηεη ζηα ξπζκηδφκελα απφ ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, ηφηε εθαξκνζηέα είλαη απνθιεηζηηθά απηή, αληηθαζηζηψληαο ηηο αληίζηνηρεο εζσηεξηθέο δηαηάμεηο, φπσο γηα παξάδεηγκα ηνλ ΑΚ. Έηζη δελ είλαη δπλαηφ λα αζθεζνχλ πεξαηηέξσ δηθαηψκαηα, ηα νπνία ηπρφλ αλαγλσξίδεη ην εζληθφ δίθαην, φπσο ζε πεξίπησζε πξαγκαηηθψλ ειαηησκάησλ, αιιά ηα κφλα δηθαηψκαηα πνπ έρεη ν αγνξαζηήο είλαη απηά, ηα νπνία ε ίδηα ε χκβαζε ηνπ ρνξεγεί ζε πεξίπησζε παξάδνζεο πξαγκάησλ πνπ δελ αληαπνθξίλνληαη ζηε ζχκβαζε, φπσο ζα δνχκε ζηε ζπλέρεηα. 43 Καηά ηξφπν αληίζηνηρν ηφζν κε ην άξ. 2 2 ηεο νδεγίαο γηα ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, αιιά θαη ηνπ άξ. 535 ΑΚ ην άξ ηεο χκβαζεο νξίδεη φηη, εάλ ηα κέξε δελ φξηζαλ θάηη δηαθνξεηηθφ, ηα αληηθείκελα ηεο πψιεζεο «αληαπνθξίλνληαη ζηε ζχκβαζε κφλν αλ: α) είλαη θαηάιιεια γηα ηνπο ζθνπνχο, γηα ηνπο νπνίνπο πξάγκαηα ηεο ίδηαο θαηεγνξίαο ζα ρξεζηκνπνηνχληαη ζπλήζσο, β) είλαη θαηάιιεια γηα νπνηνλδήπνηε εηδηθφ ζθνπφ πνπ πεξηήιζε, ξεηά ή ζησπεξά, θαηά ηε ζχλαςε ηεο ζχκβαζεο, ζε γλψζε ηνπ πσιεηή, εθηφο αλ ζπλάγεηαη απφ ηηο πεξηζηάζεηο φηη ν αγνξαζηήο δελ ζηεξίρζεθε ή φηη δελ ζα ήηαλ εχινγν γη' απηφλ λα ζηεξηρζεί ζηηο εηδηθέο γλψζεηο ή ηελ ηθαλφηεηα ή ηελ θξίζε ηνπ πσιεηή, γ) δηαζέηνπλ ηηο ηδηφηεηεο ησλ πξαγκάησλ, ηα νπνία ν πσιεηήο παξνπζίαζε ζηνλ αγνξαζηή σο δείγκα ή ππφδεηγκα, δ) ηνπνζεηνχληαη πξνο απνζηνιή ή ζπζθεπάδνληαη θαηά ην ζπλήζε, γηα πξάγκαηα ηεο ίδηαο θαηεγνξίαο, ηξφπν ή ειιείςεη ηέηνηνπ ηξφπνπ, θαηά ηξφπν πξφζθνξν γηα λα ηα δηαηεξήζεη θαη λα ηα πξνζηαηεχζεη». Πξφθεηηαη ζηελ νπζία, φπσο ραξαθηεξηζηηθά ηνλίδεη ν Πάνορ Κοπνηλάκηρ (Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 124), γηα έλα ζπλδπαζκφ αληηθεηκεληθψλ θαη ππνθεηκεληθψλ θξηηεξίσλ, ηα νπνία ρξεζηκνπνηνχληαλ θαη ζην πιαίζην ηνπ ΑΚ γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο έλλνηαο ησλ πξαγκαηηθψλ ειαηησκάησλ. 44 Καζηεξψλεηαη έηζη ε παξαιαβή ηνπ πξάγκαηνο σο θχξηα ζπκβαηηθή ππνρξέσζε ηνπ αγνξαζηή, ζε αληίζεζε κε ηελ θξαηνχζα ζηνλ ΑΚ άπνςε. Βι. ζρεηηθά: Peter Schlechtriem, Internationales UN-Kaufrecht, Rn 220, Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 127, Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, 4, Rn Ηδηαίηεξα αλαιπηηθά γηα ηηο ππνρξεψζεηο αγνξαζηή θαη πσιεηή θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο βι. Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, Οη ππνρξεψζεηο πσιεηή θαη αθνξαζηή θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά, ζει , ζην: Γσξήο, Φίιηππνο Υειηδφλεο, Απφζηνινο (επηκέιεηα), Εεηήκαηα εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2004, Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, 4, ζει

24 4. Έλλνκα βνεζήκαηα ζε πεξίπησζε αζέηεζεο ηεο χκβαζεο Σα έλλνκα βνεζήκαηα πνπ παξέρνληαη ζηα κέξε 46 ζε πεξίπησζε αζέηεζεο ηεο ζχκβαζεο είλαη θπξίσο ηα εμήο: αμίσζε απηνχζηαο εθπιήξσζεο ηεο παξνρήο (άξ. 45 1α, 46 γηα ηνλ αγνξαζηή θαη 61 1α, 62 γηα ηνλ πσιεηή), αμίσζε απνδεκίσζεο (άξ. 45 1β, γηα ηνλ αγνξαζηή θαη 61 1β, γηα ηνλ πσιεηή), δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο απφ ηε ζχκβαζε (άξ. 45 1α, 49 γηα ηνλ αγνξαζηή θαη 61 1α, 64 γηα ηνλ πσιεηή). 47 Δπίζεο πξνβιέπεηαη θαη δηθαίσκα αλαζηνιήο εθπιήξσζεο ηεο ζχκβαζεο εάλ ππάξρνπλ βάζηκνη θφβνη φηη ην άιιν κέξνο δελ ζα εθπιεξψζεη νπζηψδεο κέξνο ησλ ππνρξεψζεψλ ηνπ απφ ηε ζχκβαζε (άξ. 71 1), δηθαίσκα κείσζεο ηνπ ηηκήκαηνο ζε πεξίπησζε παξάδνζεο πξαγκάησλ πνπ δελ αληαπνθξίλνληαη ζηε ζχκβαζε 46 Οη ζπλέπεηεο νπνηαζδήπνηε ζπκβαηηθήο παξάβαζεο ξπζκίδνληαη ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο κε ηξφπν θαηά βάζε νκνηφκνξθν θαη γηα ηνλ πσιεηή θαη γηα ηνλ αγνξαζηή. Γελ είλαη δπλαηφ λα αλαιπζνχλ ηα επηκέξνπο παξερφκελα δηθαηψκαηα ζην πιαίζην ηεο παξνχζαο. Γεληθά, ν αληηζπκβαιιφκελνο ηνπ αζεηνχληνο δηθαηνχηαη πξσηνγελψο λα αμηψζεη ηελ απηνχζηα θαη πξνζήθνπζα εθπιήξσζε ηεο αζεηνχκελεο ππνρξέσζεο, εάλ είλαη δπλαηή θαη εθφζνλ ν δαλεηζηήο δελ άζθεζε ήδε θάπνην απφ ηα δηθαηψκαηα πνπ απνθιείνπλ ηελ απηνχζηα εθπιήξσζε, φπσο ην δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο. Έηζη ν αγνξαζηή δηθαηνχηαη λα δεηήζεη ηε δηφξζσζε ή ηελ άξζε ηνπ ειαηηψκαηνο ή ηελ αληηθαηάζηαζε ηνπ πξάγκαηνο, αιιά θαη ν πσιεηήο έρεη ίδην δηθαίσκα κεηεθπιήξσζεο. Δπίζεο, ηα κέξε έρνπλ δεπηεξνγελή αμίσζε απνδεκίσζεο θαη κάιηζηα αλεμάξηεηα απφ ην αλ αζθήζεθε ήδε θάπνην άιιν απφ ηα παξερφκελα ζε απηά δηθαηψκαηα. Πξνβιέπεηαη επίζεο δηθαίσκα γηα κείσζε ηνπ ηηκήκαηνο, ελψ ην δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο παξέρεηαη ζηα κέξε κφλν σο ultimum remedium, ζε αθξαίεο πεξηπηψζεηο ζπκβαηηθψλ παξαβάζεσλ. Βι. αλαιπηηθά ζρεηηθά κε ηα παξερφκελα απφ ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο δηθαηψκαηα: Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει Σν δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο παξέρεηαη ζηα κέξε εμαηξεηηθά, κφλν ζε πεξίπησζε νπζηψδνπο ζπκβαηηθήο παξάβαζεο εθ κέξνπο ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ ηνπο, ελψ ην νπζηψδεο ηεο παξάβαζεο δελ εμαξηάηαη νχηε απφ ην αλ ε παξαβηαδφκελε ππνρξέσζε είλαη θχξηα ή δεπηεξεχνπζα, νχηε απφ ην κέγεζνο ηεο δεκίαο, αιιά απφ ηε βαξχηεηα ηεο ζπγθεθξηκέλεο παξάβαζεο γηα ην ζπγθεθξηκέλν δαλεηζηή. Έηζη νπζηψδεο είλαη ε ζπκβαηηθή παξάβαζε φηαλ ν δαλεηζηήο δελ έρεη πιένλ εμαηηίαο ηεο εχινγν ζπκθέξνλ ζηε δηαηήξεζε ηεο ζπκβαηηθήο δέζκεπζεο, γεγνλφο ην νπνίν είρε ή φθεηιε λα ην έρεη πξνβιέςεη ν αζεηψλ νθεηιέηεο. Βι. ζρεηηθά: Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Σν δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο απφ ηε ζχκβαζε πψιεζεο, ζει , ζην: Γσξήο, Φίιηππνο Υειηδφλεο, Απφζηνινο (επηκέιεηα), Εεηήκαηα εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2004, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, Σν δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο θαη ε δπλαηφηεηα ζψξξεπζήο ηνπ κε αμίσζε απνδεκίσζεο, ζει , ζην: Κνξλειάθεο, Πάλνο - Πνπιηάδεο, Αζαλάζηνο - Βαιηνχδεο, Αλαζηάζηνο: Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ, εθδ. άθθνπια, Αζήλα- Θεζζαινλίθε 2001, Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει θαη ππνζεκ

25 (άξ. 50) θαη δηθαίσκα κεηεθπιήξσζεο ηνπ πσιεηή ζε πεξίπησζε παξάδνζεο αγαζψλ κε αληαπνθξηλφκελσλ ζηε ζχκβαζε (άξ. 48 1). 48 C. Βαζική ζςνειζθοπά ηηρ ύμβαζηρ ηηρ Βιέννηρ ζηον πποζπάθεια ενοποίηζηρ ηος δικαίος 1. Καζηέξσζε αμίσζεο εθπιήξσζεο αληηθαηαζηψληαο εγγπεηηθή επζχλε πσιεηή Βαζηθή θαηλνηνκία ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο είλαη φηη ν πσιεηήο δελ ππέρεη απιψο θάπνηνπ είδνπο εγγπεηηθή επζχλε, αιιά έρεη ππνρξέσζε λα παξαδψζεη ην πξάγκα φπσο ζπκθσλήζεθε, ρσξίο πξαγκαηηθφ ειάηησκα ή κε ηηο ζπκθσλεκέλεο ηδηφηεηεο θαη ειεχζεξν απφ λνκηθά ειαηηψκαηα. 49 Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο ρνξεγεί ζε θάζε πεξίπησζε αζέηεζεο ηεο ζχκβαζεο δηθαίσκα ζηνλ αληηζπκβαιιφκελν ηνπ αζεηήζαληνο λα αμηψζεη εθπιήξσζε, ε νπνία κπνξεί λα πάξεη ηε κνξθή δηφξζσζεο ηνπ κε αληαπνθξηλφκελνπ ζηε ζχκβαζε πξάγκαηνο (46 3) ή αληηθαηάζηαζήο ηνπ εάλ ππάξρεη νπζηψδεο αζέηεζε ηεο ζχκβαζεο (46 2). Γεληθεχεηαη κε ηνλ ηξφπν απηφ ε αλαγλψξηζε ηεο πξσηνγελνχο αμίσζεο εθπιήξσζεο θαη αληηθαζίζηαηαη απφ κηα πιήξε ππνρξέσζε παξάδνζεο ζχκθσλνπ κε ηε ζχκβαζε πξάγκαηνο ε πεξηνξηζκέλσλ ζπλεπεηψλ εγγπεηηθή επζχλε ηνπ πσιεηή θαηά ην θιαζζηθφ πξφηππν ηνπ ΑΚ. Ζ πξσηνγελήο αμίσζε εθπιήξσζεο έρεη, άιισζηε, πξνηεξαηφηεηα έλαληη ησλ άιισλ έλλνκσλ βνεζεκάησλ πνπ παξέρνληαη ζε πεξίπησζε αζέηεζεο ηεο ζχκβαζεο. Πξνηεξαηφηεηα ηεο θπζηθήο εθπιήξσζεο ζεκαίλεη φηη ν νθεηιέηεο νθείιεη θαηαξρήλ λα 48 Δηδηθά γηα ην δηθαίσκα κεηεθπιήξσζεο θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο βι. αλαιπηηθά: Aναζηάζιορ Βαληούδηρ, Σν δηθαίσκα «Μεηεθπιήξσζεο» ηνπ Πσιεηή θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο (CISG), Αξκ. 1999, ζει Πξφθεηηαη γηα πνιχ ζεκαληηθή θαη επηηπρεκέλε θαηλνηνκία ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο, θαζψο έηζη εγθαηαιείπνληαη νη δηαθξίζεηο αλάκεζα ζε πξαγκαηηθά ή λνκηθά ειαηηψκαηα ή έιιεηςε ζπλνκνινγεκέλσλ ηδηνηήησλ, αιιά θαη αλάκεζα ζε ειαηηψκαηα πνζφηεηαο θαη ειαηηψκαηα είδνπο ή θαηεγνξίαο (aliud). Δπίζεο νη απαηηήζεηο γηα νπζηψδε κείσζε ή άξζε ηεο αμίαο ή ηεο ρξεζηκφηεηαο ηνπ πξάγκαηνο εμαηηίαο ηνπ πξαγκαηηθνχ ειαηηψκαηνο θαη ε θξαηνχζα κέρξη πξφηηλνο ζέζε φηη ζηηο πσιήζεηο είδνπο ν πσιεηήο έρεη ζπκβαηηθή ππνρξέσζε λα παξαδψζεη ζηνλ αγνξαζηή ην αληηθείκελν ηεο πψιεζεο «φπσο εζηί θαη επξίζθεηαη» θαη ζε πεξίπησζε πξαγκαηηθψλ ειαηησκάησλ ν πσιεηήο εθπιεξψλεη ηελ ππνρξέσζή ηνπ απηή, ππέρνληαο φκσο εηδηθή εγγπεηηθή επζχλε ησλ παιαηψλ άξ. 534 επ. ΑΚ. Βι ζρεηηθά: Peter Schlechtriem, Internationales UN-Kaufrecht, Rn 132 επ., Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει , Μισάληρ ηαθόποςλορ, Ζ ππφ θχξσζε χκβαζε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ θαη ην Γίθαην ηνπ ΑΚ Καηλνηνκίεο επί ζπκβαηηθψλ παξαβάζεσλ, ΝνΒ 1997, ζει επ, Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Γνγκαηηθή πξνζέγγηζε ησλ λέσλ ξπζκίζεσλ Ζ έλλνηα ηεο νπζηψδνπο ζπκβαηηθήο παξάβαζεο, νπ. ζει , Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, πξξνή, ζει. 211 επ. 25

26 εθπιεξψζεη, φπσο αθξηβψο ην ππνζρέζεθε, θαη αληίζηνηρα ν δαλεηζηήο θαηά θαλφλα δεζκεχεηαη λα επηδηψμεη απηνχζηα εθπιήξσζε, κπνξεί δε ελδερνκέλσο λα αζθήζεη θαη πξφζζεηε αμίσζε απνδεκίσζεο ιφγσ πεξαηηέξσ δεκίαο ή ππεξεκεξίαο. 50 Πξνθεηκέλνπ φκσο λα απνδεζκεπζεί ηφζν ν νθεηιέηεο απφ ηελ πξσηνγελή ππνρξέσζε, φζν θαη ν δαλεηζηήο απφ ηελ πξσηνγελή αμίσζε εθπιήξσζεο θαη λα ππεηζέιζνπλ ζηε ζέζε ηεο αξρηθά νθεηιφκελεο εθπιήξσζεο ηα δηθαηψκαηα ππαλαρψξεζεο ή ζπλνιηθήο απνδεκίσζεο ιφγσ κε εθπιήξσζεο, ζα πξέπεη λα ζπληξέρνπλ πξφζζεηεο πξνυπνζέζεηο. Έηζη ε λφκηκε ζεκειίσζε ηνπ δηθαηψκαηνο ππαλαρψξεζεο πξνυπνζέηεη θαηά θαλφλα νπζηψδε ζπκβαηηθή παξάβαζε Δλνπνίεζε ηεο ξχζκηζεο ησλ ζπκβαηηθψλ παξαβάζεσλ Tα έλλνκα βνεζήκαηα, ηα νπνία πξνβιέπεη ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, εθηφο απφ ηε κείσζε ηνπ ηηκήκαηνο, παξέρνληαη θαη ζηα δχν κέξε θαη κάιηζηα ζε θάζε πεξίπησζε αζέηεζεο ηεο ζχκβαζεο θαη αλεμάξηεηα ηεο κνξθήο πνπ ελ πξνθεηκέλσ απηή παίξλεη. Βάζε ηεο ελνπνίεζεο είλαη ε έλλνηα ηεο αζέηεζεο ζπκβαηηθήο ππνρξέσζεο (εληαία ζχιιεςε αζέηεζεο ηεο ζχκβαζεο). 52 Έηζη δε γίλεηαη νπνηαδήπνηε δηάθξηζε ησλ ελλφκσλ ζπλεπεηψλ αλαιφγσο εάλ ε αζέηεζε ηεο ζχκβαζεο ζπλίζηαηαη ζε αδπλακία παξνρήο, ππεξεκεξία, πιεκκειή εθπιήξσζε, χπαξμε λνκηθψλ ειαηησκάησλ θιπ. 50 Βι. Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, 5, Rn 130 επ., Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΔπηζθΔΓ 1998, ζει. 25, Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει Σν βαζηθφ θξηηήξην γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηνπ «νπζηψδνπο» ηεο ζπκβαηηθήο παξαβάζεσο ζπληζηά ζε θάζε πεξίπησζε ε καηαίσζε ηνπ ζπκθέξνληνο ηνπ αληηζπκβαιινκέλνπ ζε ζρέζε κε ηελ εθηέιεζε ηεο ζχκβαζεο. Απαηηείηαη δειαδή ε ζπγθεθξηκέλε ζπκβαηηθή παξάβαζε ιφγσ ησλ επηπηψζεσλ, ηηο νπνίεο πξνθαιεί ζηα ζπκθέξνληα ηνπ άιινπ κέξνπο λα είλαη ηφζν ζνβαξή, ψζηε αληηθεηκεληθά ε ζπλέρηζε ηνπ ζπκβαηηθνχ δεζκνχ λα ππεξβαίλεη ηα φξηα αληνρήο ηνπ. Βι. αλαιπηηθά: Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Γνγκαηηθή πξνζέγγηζε ησλ λέσλ ξπζκίζεσλ Ζ έλλνηα ηεο νπζηψδνπο ζπκβαηηθήο παξάβαζεο, νπ. ζει , Μισάληρ ηαθόποςλορ, ΝνΒ 1997, ζει , Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, πξξνή, ζει. 118 επ., Γιονύζιορ Φλάμποςπαρ - Γεώπγιορ Πεηπόσειλορ, Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηε Γηεζλή Πψιεζε Κηλεηψλ Πξαγκάησλ φπσο εξκελεχεηαη απφ ηα Γηαηηεηηθά Γηθαζηήξηα, ΔΔκπΓ 2000, ζει Δηζάγεηαη έλα βαζηθφ πξαγκαηηθφ, έλαο εληαίνο θαη γεληθφο ιφγνο επζχλεο, φπνπ δεζπφδεη ε έλλνηα ηεο «ζπκβαηηθήο παξάβαζεο», έλλνηα πνπ ππνδειψλεη θάζε κνξθήο θαη βαξχηεηαο παξάβαζε νπνηαζδήπνηε θχξηαο ή παξεπφκελεο ππνρξέσζεο ηνπ πσιεηή ή ηνπ αγνξαζηή, αλεμάξηεηα εάλ πξφθεηηαη γηα πψιεζε γέλνπο ή είδνπο, δειαδή ζε θάζε πεξίπησζε αλψκαιεο εμέιημεο ηεο ελνρήο απφ ηελ πιεπξά ηνπ νθεηιέηε. Βι. ζρεηηθά Μισάληρ ηαθόποςλορ, ΝνΒ 1997, ζει επ., Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 129, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΔπηζθΔΓ 1998, ζει. 23 επ., Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, 5, Rn

27 3. Καζηέξσζε αληηθεηκεληθήο θαηά βάζε επζχλεο πξνο απνδεκίσζε Ζ αμίσζε απνδεκίσζεο δηέπεηαη απφ ηα άξ ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο θαη γηα ηε γέλεζή ηεο αξθεί νπνηαδήπνηε αζέηεζε ηεο ζχκβαζεο αλεμαξηήησο ηνπ είδνπο ηεο θαη εάλ είλαη νπζηψδεο ή φρη. 53 Παξφηη ε ξχζκηζε ηνπ άξ. 79 έρεη δεκηνπξγήζεη ακθηζβεηήζεηο σο πξνο ηελ αθξηβή θχζε ηεο επζχλεο ηελ νπνία θαζηεξψλεη, πξφθεηηαη θαηά ηελ θξαηνχζα άπνςε γηα αληηθεηκεληθή επζχλε, 54 απφ ηελ νπνία ν νθεηιέηεο απαιιάζζεηαη κάιινλ εμαηξεηηθά, εάλ απνδείμεη «φηη ε κε εθπιήξσζε νθεηιφηαλ ζε εκπφδην θείκελν πέξα απφ ην πεδίν επηξξνήο ηνπ θαη φηη δελ κπνξνχζε επιφγσο λα αλακέλεηαη απφ απηφλ λα έρεη ιάβεη ππφςε ηνπ ην εκπφδην ή λα έρεη απνθχγεη ή λα ππεξβεί απηφ ή ηηο ζπλέπεηέο ηνπ». 53 Γηα ηελ αμίσζε απνδεκίσζεο βι. Aναζηάζιορ Βαληούδηρ, Ζ επζχλε ζε απνδεκίσζε θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο (ζεκειίσζε, απαιιαγή απφ ηελ επζχλε θαη έθηαζε απνδεκίσζεο), νπ. ζει , Arndt Teichmann, Grundprinzipien des Schadenersatzrechts im CISG, ζει , θαη Απόζηολορ Χελιδόνηρ, Ζ κεηάβαζε απφ ηελ αμίσζε απηνχζηαο εθπιήξσζεο ζηελ απνδεκίσζε Μηα πξφηαζε βειηίσζεο θαη ηνπ Αζηηθνχ Κψδηθα, ζει , ζην: Γσξήο, Φίιηππνο Υειηδφλεο, Απφζηνινο (επηκέιεηα), Εεηήκαηα εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2004, Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, Ζ δηεζλήο πψιεζε θηλεηψλ θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, νπ. ζει , Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει , Γιονύζιορ Φλάμποςπαρ - Γεώπγιορ Πεηπόσειλορ, ΔΔκπΓ 2000, ζει Θεσξείηαη φηη ε επζχλε γηα ζπκβαηηθέο παξαβάζεηο επέξρεηαη αλεμάξηεηα απφ ππαηηηφηεηα απηνχ πνπ αζεηεί, κε ηελ επηθχιαμε βέβαηα ηεο ηπρφλ ζπλδξνκήο ησλ εηδηθψλ ιφγσλ απαιιαγήο απφ ηελ ππνρξέσζε απνδεκίσζεο πνπ πξνβιέπεη ε δηάηαμε ηνπ άξ. 79, θαζψο ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο πηνζεηεί ηελ αγγινζαμνληθήο πξνέιεπζεο αληίιεςε φηη κε ηελ θαηάξηηζε ηεο ζχκβαζεο ν νθεηιέηεο εγγπάηαη ηελ πξνζήθνπζα απφ θάζε άπνςε εθπιήξσζε ηεο παξνρήο ηνπ. Ο νθεηιέηεο θξνληίδεη γηα ηε ζσζηή θαη ζπλεπή εθηέιεζε ηεο ππφζρεζήο ηνπ, δηαθνξεηηθά νθείιεη λα απνθαηαζηήζεη ηε δεκία, ηελ νπνία επέθεξε ε κε ηήξεζε ηεο ππφζρεζήο ηνπ. Βι. ζρεηηθά: Arndt Teichmann, Grundprinzipien des Schadenersatzrechts im CISG, νπ. ζει. 26, Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, 5, Rn 423 επ., Μισάληρ ηαθόποςλορ, ΝνΒ 1997, ζει , Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει , Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Γνγκαηηθή πξνζέγγηζε ησλ λέσλ ξπζκίζεσλ Ζ έλλνηα ηεο νπζηψδνπο ζπκβαηηθήο παξάβαζεο, νπ. ζει. 17, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΔπηζθΔΓ 1998, ζει , Αναζηάζιορ Βαληούδηρ, Αξκ. 1999, ζει Πξνο ηελ απνδνρή ηεο θαζηέξσζεο λφζνπ αληηθεηκεληθήο επζχλεο απφ ηηο δηαηάμεηο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο θιίλεη, αληίζεηα, ν Φίλιππορ Γυπήρ, πγθξηηηθή επηζθφπεζε ησλ επηινγψλ ζπζηεκαηηθήο νξγάλσζεο ησλ ξπζκίζεσλ γηα ηελ πψιεζε θηλεηψλ ζηνλ ΑΚ θαη ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο Κξηηηθέο παξαηεξήζεηο, νπ. ζει , ν νπνίνο, αθνχ εθζέζεη αλαιπηηθά ηηο ζρεηηθέο ζθέςεηο ηνπ, θαηαιήγεη ζην φηη «ε θαη αξρήλ ηνπνζέηεζε ησλ ζπληαθηψλ ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο ππέξ κηαο αληηθεηκεληθήο επζχλεο, εκθνξνχκελεο απφ ηελ ηδέα ηνπ breach of contract, λνζεχεηαη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ κε ηα άξζξα 25, 76 θαη 79 ηεο χκβαζεο, κε ηα νπνία ζεζπίδεηαη νπζηαζηηθά, ζε ζεκαληηθφ βαζκφ, έλα είδνο λφζνπ αληηθεηκεληθήο επζχλεο». 27

28 Αμηνζεκείσηε είλαη επίζεο ε δπλαηφηεηα ζψξεπζεο ηεο αμίσζεο απνδεκίσζεο κε ηελ ππαλαρψξεζε, ζε αληίζεζε κε ηηο πξνβιέςεηο ηνπ ΑΚ πλνπηηθή απνηίκεζε ηεο ζπλεηζθνξάο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο Οη δηαηάμεηο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο ππήξμαλ ην απνηέιεζκα ηδηαίηεξεο ζπγθξηηηθήο έξεπλαο θαη νη επηινγέο πνπ αληηθαηνπηξίδνπλ πξνεηνηκάζηεθαλ ιεπηνκεξψο ζε δηεζλέο επίπεδν θαη απνηεινχλ θαηά βάζε επηηπρεκέλνπο ζπκβηβαζκνχο κεηαμχ ησλ δηαθνξνπνηεκέλσλ δηθαηηθψλ επηινγψλ ησλ επεηξσηηθψλ θαη ησλ αγγινζαμνληθψλ λνκηθψλ ζπζηεκάησλ, απνδεηθλχνληαο έκπξαθηα πφζν νκαιά κπνξνχλ λα αλαπηπρζνχλ θαη λα ζπγθιίλνπλ εληειψο δηαθνξεηηθέο κεηαμχ ηνπο λνκηθέο παξαδφζεηο. Δπηηπγράλνπλ θαηά βάζε ηθαλνπνηεηηθά απνηειέζκαηα αθξηβψο επεηδή αληαπνθξίλνληαη ζηνλ ηξφπν ησλ ζχγρξνλσλ δηθαηνπξαμηψλ θαη απνηεινχλ έθθξαζε ελφο ππεξεζληθνχ ηξφπνπ ζθέςεο θαη ινγηθήο. 56 Γηα ην ιφγν απηφ ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο εμειίρζεθε ζε έλα είδνπο «παγθφζκην δίθαην ηεο πψιεζεο», κηα δηεζλή «lex mercatoria», ε νπνία έρεη ιάβεη ραξαθηήξα λνκηθνχ κνληέινπ ηφζν ζρεδφλ ζε φιε ηεο Δπξψπε, φζν θαη ζε παγθφζκην επίπεδν. 57 Έλαο ηδηαίηεξα κεγάινο αξηζκφο θξαηψλ απφ φια ηα ζεκεία ηνπ πιαλήηε, πξνεξρφκελα απφ δηαθνξεηηθά νηθνλνκηθνθνηλσληθά ζπζηήκαηα θαη κε δηαθνξεηηθέο 55 Βι. Γηψξγνο Νηθνιαΐδεο, Ζ δηεζλήο πψιεζε θηλεηψλ θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, νπ. ζει. 114, Peter Schlechtriem, Internationales UN-Kaufrecht, Rn 301, Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, 5, Rn 294, 318 επ. θαη 418 επ, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, Σν δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο θαη ε δπλαηφηεηα ζψξξεπζήο ηνπ κε αμίσζε απνδεκίσζεο, νπ. ζει Έηζη θαη Ulrich Magnus, Der Tatbestand der Pflichtverletzung, ζην: Schulze / Schulte-Nölke (Hrsg.), Die Schuldrechtsreform vor dem Hintergrund des Gemeinschaftsrechts, Mohr Siebeck, Tübingen 2001, ζει. 68, v.caemmerer/schlechtriem-schlechtriem, CISG-Kommentar, Einleitung, III, ζει. 30, Μισάληρ ηαθόποςλορ, ΝνΒ 1997, ζει. 1086, Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Γνγκαηηθή πξνζέγγηζε ησλ λέσλ ξπζκίζεσλ - Ζ έλλνηα ηεο νπζηψδνπο ζπκβαηηθήο παξάβαζεο, ζην: Δηαηξία λνκηθψλ Βνξείνπ Διιάδνο, Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ, εθδ. άθθνπια, Αζήλα-Θεζζαινλίθε 2001, ζει. 9, Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει , Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, Ζ δηεζλήο πψιεζε θηλεηψλ θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, νπ. ζει θαη Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο έρεη επηδξάζεη ηδηαίηεξα ζηε δεκηνπξγία ησλ αξρψλ γηα ηηο δηεζλείο εκπνξηθέο ζπκβάζεηο (Principles for International Commercial Contracts) ηεο UNIDROIT, φζν θαη ησλ αξρψλ γηα ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ (Principles of European Contract Law) ηεο επηηξνπήο Lando, ελψ απνηέιεζε ην βαζηθφ πξφηππν γηα πνιιέο δηαηάμεηο ηεο θνηλνηηθήο νδεγίαο γηα ηελ πψιεζε θαη ηηο εγγπήζεηο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ Πξβι. Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΔπηζθΔΓ 1998, ζει. 41, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, Ζ Κνηλνηηθή Οδεγία ζρεηηθά κε ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 51 ππνζεκ. 17, Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 107, v.caemmerer/schlechtriem-schlechtriem, CISG-Kommentar, Einleitung, III, ζει

29 πνιηηηζκηθέο θαηαβνιέο, ηα νπνία αληηζηνηρνχλ ζε πάλσ απφ ηα 2/3 ηνπ παγθφζκηνπ εκπνξίνπ, ππφθεηηαη ζηηο ξπζκίζεηο ηεο. Σα θξάηε κέιε ηεο ΔΔ κάιηζηα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ηειεπηαίσλ ρξφλσλ πξνζαξκφζηεθαλ ζην κνληέιν ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο φρη απιά ζε φηη αθνξά ζηηο δηεζλείο πσιήζεηο, αιιά πξνζαλαηνιίζηεθαλ ζπρλά πξνο απηφ γηα λα ξπζκίζνπλ θαη λνκηθά δεηήκαηα κε θαζαξά εζσηεξηθφ ραξαθηήξα. 58 Φπζηθά αξθεηέο απφ ηηο δηαηάμεηο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο δελ επηιχνπλ απνθαζηζηηθά θάπνην πξφβιεκα, αιιά, σο απνηέιεζκα ζπκβηβαζκνχ πξνθεηκέλνπ λα επηηεπρζεί νκνηνκνξθία θαη λα θαηαζηεί δπλαηή ε ζχλαςε ηεο δηεζλνχο ζχκβαζεο, πεξηέρνπλ ηδηαίηεξα γεληθέο ξπζκίζεηο πνπ επηηξέπνπλ θαηαθπγή ζε δηαθνξεηηθέο εξκελεπηηθέο πξνζεγγίζεηο. Διινρεχεη ινηπφλ ν θίλδπλνο νη απνθιίλνπζεο απηέο εξκελείεο λα νδεγήζνπλ ζε δηαθνξεηηθή εθαξκνγή ηνπ νκνηφκνξθνπ δηθαίνπ απφ ρψξα ζε ρψξα, αλάινγα κε ηελ εθάζηνηε πηνζέηεζε ζπγθεθξηκέλσλ εξκελεπηηθψλ κεζφδσλ, γεγνλφο ην νπνίν έξρεηαη ζε αληίζεζε κε ηνλ επηδησθφκελν ζθνπφ ηεο 58 Καζψο πάλησο είλαη νξαηή ε δπλαηφηεηα επέθηαζεο ησλ ξπζκίζεσλ ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο εθηφο ηνπ αξρηθνχ πεδίνπ εθαξκνγήο ηεο γηα φισλ ησλ εηδψλ ηηο πσιήζεηο, ζα πξέπεη λα δηεπθξηληζηεί φηη ζηελ πνξεία απηή ζα πξέπεη λα ιεθζεί ηδηαίηεξε κέξηκλα, ψζηε λα πξνεγεζεί κηα πιήξεο ζηάζκηζε ησλ ελδερνκέλσο δηαθνξεηηθψλ αμηνινγηθψλ επηινγψλ πνπ πξέπεη λα γίλνπλ. Καζψο ην δηθαηνπνιηηηθφ ζηίγκα ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο δίλεηαη απφ ηελ πξνζπάζεηα αλάπηπμεο ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ θαη θαζηέξσζεο κηαο λέαο νηθνλνκηθήο ηάμεο κέζσ ηεο άξζεο ησλ λνκηθψλ εκπνδίσλ ζηηο δηεζλείο ζπλαιιαγέο, φπσο μεθάζαξα ηνλίδεηαη ήδε κέζα απφ ην πξννίκηφ ηεο, νξηζκέλεο δηθαηνπνιηηηθέο επηινγέο έρνπλ γίλεη κε ζηφρν αθξηβψο ηε δηεπθφιπλζε ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ, ελ γλψζεη φκσο φηη θαινχληαη λα ξπζκίζνπλ απνθιεηζηηθά ην θαηλφκελν ηεο δηεζλνχο εκπνξηθήο πψιεζεο. Αληίζεηα, ε πξνζηαζία ηνπ αζζελέζηεξνπ ζπκβαιινκέλνπ γηα παξάδεηγκα, ν νπνίνο θαηά θαλφλα είλαη ν αγνξαζηήο, απνπζηάδεη απφ ην ζθνπφ ησλ ξπζκίζεσλ ηεο χκβαζεο, ε νπνία φκσο ξεηά δελ εθαξκφδεηαη ζε πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ πνπ αγνξάδνληαη γηα πξνζσπηθή, νηθνγελεηαθή θαη νηθηαθή ρξήζε. Καζψο ινηπφλ ε ξχζκηζε ησλ θαηαλαισηηθψλ ζπκβάζεσλ δελ ήηαλ ζηνπο ζθνπνχο ησλ ζπληαθηψλ ηεο χκβαζεο, απνπζηάδνπλ απφ απηή δηαηάμεηο πξνο αληηκεηψπηζε δηαθφξσλ δεηεκάησλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή θαη γεληθφηεξα ηνπ αζζελέζηεξνπ ζπκβαιινκέλνπ, φπσο γηα παξάδεηγκα ε ζχλαςε ζπκβάζεσλ κε πξνδηαηππσκέλνπο ΓΟ, ελψ ην θέληξν βάξνπο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο είλαη ν πσιεηήο θαη ηα ζπκθέξνληά ηνπ θαηά ηελ νξγάλσζε ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ θαη φρη ν αγνξαζηήο. Τπνζηεξίδεηαη ινηπφλ φηη νη ζπγθεθξηκέλεο λνκνζεηηθέο επηινγέο ζα πξέπεη λα επαλαμηνινγεζνχλ, εάλ επηρεηξεζεί ε ξχζκηζε απφ ηε χκβαζε φισλ ησλ εηδψλ πσιήζεσλ, θαζψο ζηελ πεξίπησζε απηή ζπρλά ππεξηεξνχλ θαη είλαη πεξηζζφηεξν άμηα πξνζηαζίαο ζπγθξνπφκελα ζπκθέξνληα. Βι. ζην πλεχκα απηφ: Φίλιππορ Γυπήρ, πγθξηηηθή επηζθφπεζε ησλ επηινγψλ ζπζηεκαηηθήο νξγάλσζεο ησλ ξπζκίζεσλ γηα ηελ πψιεζε θηλεηψλ ζηνλ ΑΚ θαη ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο Κξηηηθέο παξαηεξήζεηο, ζει , ζην: Γσξήο, Φίιηππνο Υειηδφλεο, Απφζηνινο (επηκέιεηα), Εεηήκαηα εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή Μάιινλ δηαθνξεηηθή άπνςε εθθξάδεη πάλησο ν Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, πξξνή, ζει , ζχκθσλα κε ηνλ νπνίν «ην δίθαην ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ, εθφζνλ δελ αθνινπζεί ππέξκεηξα απζηεξνχο θαλφλεο, είλαη ηθαλφ λα δηακνξθψζεη πξφηππα, ηα νπνία κπνξνχλ λα απνδεηρζνχλ ρξήζηκα θαη γηα έλα ζχγρξνλν αζηηθφ δίθαην», ελψ άιισζηε «ε εθαξκνγή θαλφλσλ πξνζαλαηνιηζκέλσλ ζηηο ηδηνκνξθίεο ηεο εκπνξηθήο ζπλαιιαγήο θαη ζε κεκνλσκέλεο πεξηπηψζεηο ηδησηψλ [ ] δελ ζπλεπάγεηαη ππέξκεηξε ζθιεξφηεηα». 29

30 νκνηνκνξθνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ θαη δηαησλίδεη κηα αλαζθάιεηα θαη αβεβαηφηεηα δηθαίνπ, πνπ δπζρεξαίλεη ην δηεζλέο εκπφξην. 59 Λχζε ζην ππαξθηφ απηφ πξφβιεκα κπνξεί λα δνζεί κφλν κε ηελ νκνηφκνξθε εξκελεία θαη εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο ζηα ζπκβαιιφκελα θξάηε, φπσο άιισζηε ξεηά νξίδεη θαη ε δηάηαμε ηνπ άξ. 7 1 απηήο, 60 πνπ επηβάιιεη ηελ απηφλνκε εξκελεία ηεο, δειαδή κηα εξκελεία απαιιαγκέλε απφ κηα εζληθνχ δηθαίνπ πξνθαηαλφεζε γηα ηελ έλλνηα ησλ φξσλ ηεο. Δπίζεο θαζίζηαηαη αλαγθαία ε ιήςε ππφςε απφ ηνπο δηθαζηέο ησλ εξκελεπηηθψλ εθδνρψλ δηαηάμεψλ ηεο απφ εζληθά δηθαζηήξηα άιισλ ζπκβαιινκέλσλ θξαηψλ. 61 Σελ πξνζπάζεηα δηεπθνιχλεη απνθαζηζηηθά ε εμαηξεηηθά ηεθκεξησκέλε βάζε δεδνκέλσλ ηεο ίδηαο ηεο χκβαζεο ζην δηαδίθηπν. Σέινο αληηθείκελν ηδηαίηεξεο θξηηηθήο έρεη απνηειέζεη ην χθνο θαη ε λνκνηερληθή επεμεξγαζία ηνπ θεηκέλνπ, ην νπνίν δελ δηαθξίλεηαη απφ ηελ ππθλφηεηα θαη αθξίβεηα πνπ αξκφδεη ζε θαλνληζηηθνχ πεξηερνκέλνπ θείκελα. 62 Παξά ηνπο ζπκβηβαζκνχο πνπ εκπεξηέρεη θαη ηα εξκελεπηηθά δεηήκαηα πνπ ελδέρεηαη απηνί λα δεκηνπξγήζνπλ ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο πξέπεη ζε θάζε πεξίπησζε λα εθηηκεζεί ζεηηθά. Έρεη ππνζηεξηρζεί κάιηζηα φηη ε χκβαζε ζην ζχλνιφ ηεο δελ απνηειεί κφλν κηα ζπιινγή απφ θαλφλεο πξνεξρφκελνπο απφ δηαθνξεηηθά λνκηθά ζπζηήκαηα, αιιά κηα ζχλζεζε ησλ θαιχηεξσλ ζηνηρείσλ, πνπ θάζε λνκηθφ ζχζηεκα κπνξεί λα πξνζθέξεη ζηε ξχζκηζε ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ. 63 Άιισζηε είλαη ζε φινπο γλσζηφ φηη, φηαλ λνκηθνί θαινχληαη λα δηαπξαγκαηεπηνχλ ή λα αληηκεησπίζνπλ αληηδηθίεο πνπ πξνέξρνληαη απφ ζε δηεζλείο πσιήζεηο, δπζθνιεχνληαη λα θαηαλνήζνπλ ηνλ ηξφπν ζθέςεο θαη ηελ εηδηθή γιψζζα θαη έλλνηεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ λνκηθνί 59 Βι. ζρεηηθά Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, Ζ δηεζλήο πψιεζε θηλεηψλ θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, νπ. ζει , Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, ΚξηηΔπηζ 1992/2, ζει. 119 επ. 60 χκθσλα κε ηε δηάηαμε ηνπ άξ. 7 1 ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο «γηα ηελ εξκελεία ηεο παξνχζεο χκβαζεο ιακβάλεηαη ππφςε ν δηεζλήο ραξαθηήξαο ηεο θαζψο θαη ε αλάγθε λα πξνσζεζεί ε νκνηφκνξθε εθαξκνγή ηεο θαη ε δηαζθάιηζε ηεο θαιήο πίζηεο ζην δηεζλέο εκπφξην». Βι. ζρεηηθά κε ηελ ππνρξέσζε απηφλνκεο εξκελείαο Αναζηάζιορ Βαληούδηρ, Αξκ. 1999, ζει , Alexander Mittmann, Einheitliches UN-Kaufrecht und europäische Verbrauchsgüterkauf-Richtlinie, Konkurrenz- und Auslegungsprobleme, Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main 2004, ζει , Απόζηολορ Χελιδόνηρ, ΥξΗΓ 2001, ζει Βι. Alexander Mittmann, Einheitliches UN-Kaufrecht und europäische Verbrauchsgüterkauf-Richtlinie, ζει , Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, Ζ δηεζλήο πψιεζε θηλεηψλ θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, νπ. ζει Βι. ραξαθηεξηζηηθά αληί άιισλ ηηο έληνλεο επηθξίζεηο ηνπ Φίλιππος Γυπή (πγθξηηηθή επηζθφπεζε ησλ επηινγψλ ζπζηεκαηηθήο νξγάλσζεο ησλ ξπζκίζεσλ γηα ηελ πψιεζε θηλεηψλ ζηνλ ΑΚ θαη ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο Κξηηηθέο παξαηεξήζεηο, νπ. ζει ). 63 Έηζη: Errol Mendes, The U.N. Sales Convention & U.S.-Canada Transactions; Enticing the world's largest trading bloc to do business under a global sales law, Journal of Law and Commerce, 1988, ππνζεκ

31 πξνεξρφκελνη απφ δηαθνξεηηθέο έλλνκεο ηάμεηο. Σν πξφβιεκα απηφ κπνξεί λα μεπεξαζηεί κε ηελ αλαθνξά ζε θάπνην θνηλφ ζε φινπο λνκηθφ ππφβαζξν, φπσο ην νκνηφκνξθν δίθαην πνπ εηζάγεη ε χκβαζε. Ζ χκβαζε ζπλδπάδεη κηα εμαηξεηηθή γηα ηελ πνιππινθφηεηα ηνπ ξπζκηζηηθνχ ηεο αληηθεηκέλνπ ζαθήλεηαο κε έλαλ θαζαξά πξαθηηθφ ραξαθηήξα, κε απνηέιεζκα λα δεκηνπξγεί έλα δίθαην ηεο πψιεζεο, ην νπνίν δελ έρεη ηδηαίηεξεο λνκηθέο ειιείςεηο, δε ζηεξίδεηαη ζε πνιχπινθεο λνκηθέο ζεσξίεο θαη είλαη εχθνια θαηαλνεηφ αθφκα θαη απφ επηρεηξεκαηίεο ρσξίο λνκηθέο γλψζεηο. 64 Ο θίλδπλνο ηεο απνιίζσζεο ηνπ δηεζλνχο δηθαίνπ, ιφγσ ηεο έκπξαθηεο αδπλακίαο ηξνπνπνίεζεο θάζε δηεζλνχο ζχκβαζεο, αιιά θαη ην κεγάιν κεηνλέθηεκα ηεο έιιεηςεο πξφβιεςεο γηα θάπνην αλψηαην δηεζλέο δηθαζηήξην κε θπξίαξρε δηθαηνδνζία λα θξίλεη επί ησλ δεηεκάησλ ηεο χκβαζεο, ψζηε ηειηθά, παξφιε ηελ πξφλνηα γηα νκνηφκνξθε εξκελεία θαη εθαξκνγή ηεο, λα επαθίεηαη απηή ζηε ιεηηνπξγία ελφο ηδηαίηεξα κεγάινπ αξηζκνχ εζληθψλ δηθαζηεξίσλ κεηξηάδνπλ κελ, αιιά δελ εμαθαλίδνπλ ηα ηδηαίηεξα επηηεχγκαηα ηεο ζέζπηζεο θαη επξείαο εθαξκνγήο ησλ δηαηάμεσλ ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο. 65 ε θάζε πεξίπησζε πάλησο δελ είλαη δπλαηφ λα επηηεπρζεί κέζσ ηεο ελ ιφγσ χκβαζεο παξά κφλν κηα κεξηθή ελνπνίεζε δηθαίνπ, θαζψο νη ζρεηηθέο δηαηάμεηο δελ αθνξνχλ, φπσο είδακε, ζε θαζαξά εζσηεξηθέο ζπκβάζεηο πψιεζεο, εθηφο εάλ νη ζπκβαιιφκελνη ξεηά ην απνθαζίζνπλ (ην ιεγφκελν νpting-in). 66 Τπάξρεη φκσο κηα βάζηκε ειπίδα φηη φηαλ λνκηθνί δηαθνξεηηθψλ λνκηθψλ παξαδφζεσλ θαη δηαθνξεηηθά έζλε θαηαηνπηζηνχλ ζρεηηθά κε ηελ εξκελεία θαη ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο θαη δελ πεξηνξίδνληαη πηα 64 Βι. ζρεηηθά ζρφιηα ζπγθεληξσκέλα απφ ηνλ Errol Mendes,νπ. θεθάιαην V, Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, Rn Παξά ηε γεληθή απνδνρή ηεο γεληθφηεξεο ζπκβνιήο ηεο ηδηαίηεξα επηθξηηηθή απέλαληη ζηηο αδπλακίεο ηεο χκβαζεο εκθαλίδεηαη γηα παξάδεηγκα ε Alina Kaczorowska, International Trade Conventions and their Effectiveness. Present and Future, Kluwer Law International, London 1995, ζει , ζεσξψληαο φηη ηα βαζηθφηεξα ζεκεία ζηα νπνία ρξεηάδεηαη ηξνπνπνίεζε είλαη ε άθξηηε απνδνρή ηεο αξρήο ηεο ειεπζεξίαο ησλ ζπκβάζεσλ, ε θαηάθαζε ηνπ πξνβαδίζκαηνο ησλ ζπλαιιαθηηθψλ πξαθηηθψλ έλαληη ησλ δηαηάμεψλ ηεο ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ απνπζία νπνηνπδήπνηε κεραληζκνχ απνθπγήο άδηθσλ, θαηαρξεζηηθψλ ή φξσλ πνπ είλαη απνηέιεζκα απάηεο, ε κε αλαθνξά ζηελ αξρή ηεο θαιήο πίζηεο σο γεληθή αξρή, ε απνπζία ξπζκίζεσλ πξνζηαζίαο ηνπ κέξνπο πνπ βξίζθεηαη ζε δηαπξαγκαηεπηηθή κεηνλεμία, ε απνπζία ξπζκίζεσλ γηα πξνζπκβαηηθέο δηαπξαγκαηεχζεηο, ε αγθχισζε ζην κεραληζκφ ζχλαςεο ζπκβάζεσλ κέζσ ζπκθσλίαο πξφηαζεο θαη απνδνρήο, ε απφπεηξα ελνπνίεζεο ήδε ελνπνηεκέλσλ κε ηδηαίηεξε επηηπρία ηνκέσλ, ε έιιεηςε νπνηνπδήπνηε πξαθηηθνχ κεραληζκνχ γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο ελφηεηαο ηεο εξκελείαο θαη εθαξκνγήο ησλ δηαηάμεψλ ηεο θαη γεληθά ε πξνζπάζεηα δηαηψληζεο ελφο κνληέινπ ζπκπεξηθνξάο ησλ ζπλαιιαζζνκέλσλ ηνπ 19 νπ αηψλα. 66 Βι. ζρεηηθά: Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, Rn

32 απνθιεηζηηθά ζε ιχζεηο ηνπ εζληθνχ ηνπο δηθαίνπ γηα ηα δεηήκαηα πνπ θαινχληαη λα αληηκεησπίζνπλ ζα αλνίμεη ν δξφκνο γηα ηελ επέθηαζε ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ θαη ζηηο εζληθέο πσιήζεηο. Ζ δηαδηθαζία απηή ζα κπνξνχζε λα νδεγήζεη ηειηθά ζηελ θαζηέξσζε ελφο εληαίνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο γηα φια ηα είδε ηεο πψιεζεο. Καζψο κάιηζηα πνιιέο απφ ηηο δηαηάμεηο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο ζα κπνξνχζαλ λα ηχρνπλ εθαξκνγήο θαη ζε άιια είδε ζπκβάζεσλ, ε δηαδηθαζία απηή κπνξεί λα νδεγήζεη ζην ζρεκαηηζκφ εληαίσλ θαλφλσλ γηα ην ζχλνιν ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ. Απνηέιεζκα ζα κπνξνχζε ηειηθά λα είλαη ε δεκηνπξγία ελφο λένπ, ζχγρξνλνπ, ππεξεζληθνχ ελνρηθνχ δηθαίνπ Έηζη: Μισάληρ ηαθόποςλορ, ΝνΒ 1997, ζει. 1086, Burghard Piltz, Internationales Kaufrecht, Rn 33. Αληίζεηα ζθεπηηθηζκφ γηα ηηο δπλαηφηεηεο πξνζέγγηζεο ησλ δηθαίσλ κέζσ ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο εθθξάδεη ν Andreas Schwartze, Europäische Sachmängelgewährleistung beim Warenkauf, Optimale Rechtsangleichung auf der Grundlage eines funktionalen Rechtsvergleichs, Mohr Siebeck, Tübingen 2000, ζει Δλδηαθέξνλ παξνπζηάδεη ε ζχληνκε αλαθνξά ζηηο δηαηάμεηο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο θαηά ηελ νπνία ηνλίδνληαη νη πνιιέο νκνηφηεηεο θαη νη ιίγεο δηαθνξέο ζε ζρέζε κε ην εζληθφ δίθαην ζην: Hoeren/Martinek/Bohne, SKK, Teil 1, Rn , ελψ αληίζεηα κάιινλ έκθαζε δίλεηαη ζηηο δηαθνξέο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο ηφζν απφ ηελ νδεγία φζν θαη απφ ην λέν δίθαην ηεο πψιεζεο κεηά ηελ ελζσκάησζήο ηεο ζην ειιεληθφ δίθαην απφ ηνλ Φίλιππο Γυπή, πγθξηηηθή επηζθφπεζε ησλ επηινγψλ ζπζηεκαηηθήο νξγάλσζεο ησλ ξπζκίζεσλ γηα ηελ πψιεζε θηλεηψλ ζηνλ ΑΚ θαη ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο Κξηηηθέο παξαηεξήζεηο, νπ. ζει

33 III. Η Οδηγία 1999/44/EΚ ζσεηικά με οπιζμένερ πηςσέρ ηηρ πώληζηρ και ηυν εγγςήζευν καηαναλυηικών αγαθών A. Ιζηοπική Αναδπομή Γελ έρεη πεξάζεη ηφζν κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα απφ ηφηε πνπ ην Δπξσπατθφ Γίθαην αληηκεησπηδφηαλ σο έλαο θιάδνο ηνπ δηθαίνπ, ν νπνίνο πεξηνξηδφηαλ ζηελ εμέηαζε ησλ νξγάλσλ ηεο θνηλφηεηαο θαη ησλ λνκηθψλ πξάμεψλ ηνπο ή ζηηο ζεκειηψδεηο ειεπζεξίεο θαη δηθαηψκαηα θαη θαηά ηα ινηπά εμαληινχζε ηε ζπκβνιή ηνπ ζηελ παξαγσγή εηδηθψλ δηαηάμεσλ ζην πιαίζην ησλ δηαθφξσλ θνηλνηηθψλ πνιηηηθψλ. Πέξλαγε δε ζπλήζσο απαξαηήξεην ζε πνην βαζκφ ην θνηλνηηθφ δίθαην είρε ήδε επεξεάζεη ηηο εζληθέο έλλνκεο ηάμεηο ζε δηάθνξνπο ηνκείο. 68 Μφλν φηαλ ηα φξγαλα ηεο θνηλφηεηαο κε ζηφρν ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή άξρηζαλ λα επηδξνχλ ζε βαζηθνχο ηνκείο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ, άξρηζαλ λα γίλνληαη αληηιεπηέο νη επηδξάζεηο ηνπ θνηλνηηθνχ δηθαίνπ ζηηο εζληθέο έλλνκεο ηάμεηο θαη λα γίλεηαη πιένλ αλαθνξά ζε έλαλ αξγφ αιιά ζηαζεξφ εμεπξσπατζκφ ησλ εζληθψλ ηδησηηθψλ δηθαίσλ. Ζ πξνζηαζία νηθνλνκηθψλ ζπκθεξφλησλ ηνπ θαηαλαισηή κέζσ ηεο πξνζέγγηζεο θαη ζηαδηαθήο βειηίσζεο ηεο ζέζεο ηνπ ζηελ αγνξά ησλ δηαθφξσλ θξαηψλ κειψλ απνηέιεζε αληηθείκελν ήδε ησλ πξψησλ πξνγξακκάησλ πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή ησλ εηψλ 1975 θαη ηνλ ηνκέα ησλ δηθαησκάησλ ηνπ θαηαλαισηή εθδφζεθαλ επίζεο αξθεηέο νδεγίεο 1985 θαη 1999, 70 πνπ αθνξνχζαλ ηδίσο ζε ζέκαηα 68 Βι. ζρεηηθά Peter Hommelhoff / Erik Jayme (Hrsg.), Europäisches Privatrecht, Textausgabe, Einführung, ζει. XI, Peter-Christian Müller-Graf, Privatrecht und Europäisches Gemeinschaftsrecht, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden- Baden 1991, ζει Πξψην Πξφγξακκα ηεο Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο Κνηλφηεηαο γηα κηα πνιηηηθή πξνζηαζίαο θαη πιεξνθφξεζεο ηνπ θαηαλαισηή, Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 92 ηεο , ζει. 1 επ. θαη Γεχηεξν Πξφγξακκα ηεο Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο Κνηλφηεηαο γηα κηα πνιηηηθή πξνζηαζίαο θαη πιεξνθφξεζεο ηνπ θαηαλαισηή, Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 133 ηεο , ζει. 1 επ. Βι. ζρεηηθά: Simone Jorden, Verbrauchergarantien: Die EG-Richtlinie über den Verbrauchsgüterkauf und Verbrauchsgütergarantien und ihre Umsetzung in das deutsche Zivilrecht, VVF Verlag, München 2001, ζει Οδεγία 85/577/ΔΟΚ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 20εο Γεθεκβξίνπ 1985 γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ θαηά ηε ζχλαςε ζπκβάζεσλ εθηφο εκπνξηθνχ θαηαζηήκαηνο (ΔΔ L 372, , ζ. 31); Οδεγία 87/102/ΔΟΚ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 22αο Γεθεκβξίνπ 1986 γηα ηελ πξνζέγγηζε ησλ λνκνζεηηθψλ, θαλνληζηηθψλ θαη δηνηθεηηθψλ 33

34 δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ. Όρη απνθιεηζηηθά ζηνλ ηνκέα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, αιιά θαη ζε άιινπο ηνκείο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ κπνξνχζε λα δηαπηζησζεί κηα απμεκέλε πξνζπάζεηα ελαξκφληζεο. 71 Έλα ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ βήκα απνηέιεζε φκσο ε δεκνζίεπζε ηνπ Πξάζηλνπ Βηβιίνπ γηα ηηο εγγπήζεηο ησλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ θαη ηελ εμππεξέηεζε κεηά ηελ πψιεζε. 72 Παξάιιεια κε κηα αλάιπζε ηεο ηφηε ηζρχνπζαο λνκηθήο ζέζεο ηνπ θαηαλαισηή ζηα θξάηε-κέιε θαη κηα παξνπζίαζε ησλ πξνβιεκάησλ θαηαλαισηψλ, παξαγσγψλ θαη εκπφξσλ, ην πξάζηλν βηβιίν είρε ηνλ θεληξηθφ ζηφρν λα πξνθαιέζεη κηα ζπδήηεζε γηα ηηο πηζαλέο εθδνρέο κηαο ελαξκφληζεο ηνπ λνκηθνχ πιαηζίνπ δηαζπλνξηαθψλ πσιήζεσλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ ζηελ εληαία αγνξά. Ζ ζρεηηθή πξνζπάζεηα, φκσο, έκεηλε ζηελ αθάλεηα 73 κέρξη ηε δεκνζίεπζε κηαο Πξφηαζεο Οδεγίαο δηαηάμεσλ ησλ θξαηψλ κειψλ πνπ δηέπνπλ ηελ θαηαλαισηηθή πίζηε (ΔΔ L 42, , ζ. 48) φπσο ηξνπνπνηήζεθε απφ ηελ νδεγία 90/88 (ΔΔ L 61, , ζ. 14) θαη ηελ νδεγία 98/7 (ΔΔ L 101, , ζ. 17); Οδεγία 90/314/ΔΟΚ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 13εο Ηνπλίνπ 1990 γηα ηα νξγαλσκέλα ηαμίδηα θαη ηηο νξγαλσκέλεο δηαθνπέο θαη πεξηεγήζεηο (ΔΔ L 158, , ζ. 59); Οδεγία 93/13/ΔΟΚ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 5εο Απξηιίνπ 1993 ζρεηηθά κε ηηο θαηαρξεζηηθέο ξήηξεο ησλ ζπκβάζεσλ πνπ ζπλάπηνληαη κε θαηαλαισηέο (ΔΔ L 95, , ζ. 29); Οδεγία 94/47/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 26εο Οθησβξίνπ 1994 πεξί ηεο πξνζηαζίαο ησλ αγνξαζηψλ σο πξνο νξηζκέλεο πιεπξέο ησλ ζπκβάζεσλ πνπ αθνξνχλ ηελ απφθηεζε δηθαηψκαηνο ρξήζεο αθηλήησλ ππφ θαζεζηψο ρξνλνκεξηζηηθήο κίζζσζεο (ΔΔ L 280, , ζ. 83); Οδεγία 97/7/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 20εο Μαΐνπ 1997 γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ θαηά ηηο εμ απνζηάζεσο ζπκβάζεηο (ΔΔ L 144, , ζ. 19). 71 Βι. γηα παξάδεηγκα ηελ Οδεγία 85/374/ΔΟΚ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 25εο Ηνπιίνπ 1985 γηα ηελ πξνζέγγηζε ησλ λνκνζεηηθψλ, θαλνληζηηθψλ θαη δηνηθεηηθψλ δηαηάμεσλ ησλ θξαηψλ κειψλ ζε ζέκαηα επζχλεο ιφγσ ειαηησκαηηθψλ πξντφλησλ (ΔΔ L 210, , ζ. 29) φπσο ηξνπνπνηήζεθε απφ ηελ νδεγία 99/34/EC (ΔΔ L 141, , ζ. 20); Οδεγία 86/653/ΔΟΚ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 18εο Γεθεκβξίνπ 1986 γηα ην ζπληνληζκφ ησλ δηθαίσλ ησλ θξαηψλ κειψλ φζνλ αθνξά ηνπο εκπνξηθνχο αληηπξνζψπνπο (ΔΔ L 382, , ζ. 17); Οδεγία 97/5/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 27εο Ηαλνπαξίνπ 1997 γηα ηηο δηαζπλνξηαθέο κεηαθνξέο πηζηψζεσλ (ΔΔ L 43, , ζ. 25); Οδεγία 2000/31/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 8εο Ηνπλίνπ 2000 γηα νξηζκέλεο λνκηθέο πηπρέο ησλ ππεξεζηψλ ηεο θνηλσλίαο ηεο πιεξνθνξίαο, ηδίσο ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ, ζηελ εζσηεξηθή αγνξά (ΔΔ L 171, , ζ. 1) θαη ε Οδεγία 2000/35/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 29εο Ηνπλίνπ 2000, γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ θαζπζηεξήζεσλ πιεξσκψλ ζηηο εκπνξηθέο ζπλαιιαγέο (ΔΔ L 200, , ζ. 35). 72 Πξάζηλν βηβιίν ηεο Δπηηξνπή γηα ηηο εγγπήζεηο ησλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ θαη ηελ εμππεξέηεζε κεηά ηελ πψιεζε, ,COM (93) 509 ηειηθφ, 73 ηελ Διιάδα δελ ππήξμε ζρεηηθή αξζξνγξαθία, ελψ ζηε Γεξκαλία ππήξμαλ κφλν ηα ζρεηηθά αλαιπηηθά ζρφιηα ησλ: Anton K. Schnyder / Ralf Michael Straub, Das EG-Grünbuch über Verbrauchsgütergarantien und Kundendienst - Erster Schritt zu einem einheitlichen EG-Kaufrecht?, ZeuP 1996, ζει Βι. ζρεηηθά ηα κεηαγελέζηεξα θείκελα: Rudolf Welser / Brigitta Jud, Zur Reform des Gewährleistungsrechts, Die Europäische Richtlinie über den Verbrauchsgüterkauf und ihre Bedeutung für ein neues Gewährleistungsrecht, Manzsche Verlags- und Universitätsbuchhandlung, Wien 2000, ζει , Andreas Schwartze, Die Europäisierung des Privatrechts am 34

35 γηα ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ θαη ηηο εγγπήζεηο ην έηνο Μφλν ε ζπγθεθξηκέλε θαη επίζεκε πξφηαζε νδεγίαο νδήγεζε ζε επξχηεξε ζπδήηεζε ζηα θξάηε-κέιε θαζψο ζπλεηδεηνπνηήζεθε φηη επέθεηην κηα αμηνζεκείσηε επέκβαζε ζην ηδησηηθφ ζχζηεκα δηθαίνπ ησλ θξαηψλ-κειψλ. 75 Ζ απζηεξή θξηηηθή πνπ δέρζεθε ε πξφηαζε νδεγίαο, 76 νδήγεζε ζε κηα ηξνπνπνηεκέλε πξφηαζε νδεγίαο. 77 Ζ πεξαηηέξσ δηαδξνκή ηεο πξφηαζεο απηήο κέρξη ηελ πηνζέηεζε ηεο νδεγίαο δελ είλαη δπλαηφ λα πεξηγξαθεί εδψ. 78 Αξθεί λα ζεκεησζεί ν πεξηνξηζηηθφο ξφινο ηνπ πκβνπιίνπ, φπσο θαη ζε άιιεο νδεγίεο πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή ζε αληίζεζε κε ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, 79 γεγνλφο ην νπνίν νδήγεζε ζηελ πηνζέηεζε ελφο μεθάζαξα ιηγφηεξν πξνζηαηεπηηθνχ θνηλνχ ζρεδίνπ απφ ηελ επηηξνπή ζπλδηαιιαγήο 80, ηφζν ζε ζχγθξηζε κε ηηο πξνηάζεηο ηεο βίβινπ, φζν θαη κε ηελ πξψηε πξφηαζε νδεγίαο. B. Θεμέλιο απμοδιόηηηαρ, ανηικείμενο και ζηόσοι ηηρ οδηγίαρ Ζ νδεγία έρεη σο ζηφρν «ηελ πξνζέγγηζε ησλ λνκνζεηηθψλ, θαλνληζηηθψλ θαη δηνηθεηηθψλ δηαηάμεσλ ησλ θξαηψλ κειψλ ζρεηηθά κε νξηζκέλεο πηπρέο ηεο πψιεζεο θαη ησλ εγγπήζεσλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, κε ζθνπφ ηελ εμαζθάιηζε ελφο ζηνηρεηψδνπο νξίνπ νκνηφκνξθεο πξνζηαζίαο ησλ θαηαλαισηψλ ζην πιαίζην ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο» (Άξ. 1 1). 81 χκθσλα κε ηε ξεηή δηαηχπσζε ηνπ πξννηκίνπ ηεο Beispiel des Kaufrechts, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει COM (95) 520 ηειηθφ, Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 307 ηεο , ζει Βι. ζρεηηθά Klaus Tonner, Verbrauchsgüterkauf-Richtlinie und Europäisierung des Zivilrechts, BB 1999, ζει Γηα ηηο επηκέξνπο δηαηάμεηο ηεο πξφηαζεο νδεγίαο βι. κεηαμχ άιισλ: Hans W. Micklitz, Ein einheitliches Kaufrecht für Verbraucher in der EG?, EuZW 1997, ζει , Dieter Medicus, Ein neues Kaufrecht für Verbraucher, ZIP 1996, ζει Γηα παξάδεηγκα: Dieter Medicus, ZIP 1996, ζει COM (98) 217 ηειηθφ, Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 148 ηεο , ζει Βι. ζπλνπηηθά γηα ηα επηκέξνπο βήκαηα ηεο ελ ιφγσ δηαδηθαζίαο: Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει Όπσο ζρεηηθά ηνλίδεη θαη ν Klaus Tonner, BB 1999, ζει Όπσο πηνζεηήζεθε ζηηο 18 Μαξηίνπ 1999 θαη δεκνζηεχζεθε ζηηο 07 Ηνπιίνπ Βι. Δπίζεκε Δθεκεξίδα L 171 ηεο , ζει Ζ νπηηθή γσλία ππφ ηελ νπνία αληηκεησπίδεη ην δήηεκα ηεο ζχκβαζεο πψιεζεο ε νδεγία είλαη, σο εθ ηνχηνπ, δηαθνξεηηθή απφ απηή ηε χκβαζεο ηεο Βηέλλεο. ηφρνο δελ απνηειεί πηα ηφζν ε επέθηαζε ηνπ δηεζλνχο εκπνξίνπ, αιιά ξχζκηζε ησλ ζρεηηθψλ δεηεκάησλ θαηά ηξφπν πνπ εμαζθαιίδεη απνηειεζκαηηθή πξνζηαζία ζηνπο θαηαλαισηέο. Έηζη ν αγνξαζηήο, σο επξηζθφκελνο ζε δηαπξαγκαηεπηηθή αδπλακία θαη ζπλεπψο άμηνο πξνζηαζίαο, 35

36 νδεγίαο ην άξ. 95 ζε ζπλδπαζκφ κε ην άξ. 153 πλζδκ επηιέρζεθε σο ην ζεκέιην αξκνδηφηεηαο γηα ηελ έθδνζε ηεο νδεγίαο. 82 H απαηηνχκελε ζρέζε κε ηε ιεηηνπξγία ηεο αγνξάο γηα λα ζεκειησζεί ε νδεγία ζην άξ. 95 πλζδκ πεγάδεη ζχκθσλα κε ην πξννίκην ηεο νδεγίαο απφ ηνλ θίλδπλν ζηξεβιψζεσλ ηνπ αληαγσληζκνχ πνπ πξνθαινχληαη απφ δηαθνξεηηθέο εζληθέο δηαηάμεηο γηα ηε ξχζκηζε ησλ πσιήζεσλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ. Οη δηαθνξέο απηέο πξέπεη λα παξακεξηζηνχλ ψζηε λα βξίζθεηαη ζην επίθεληξν ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ θαη φρη πηα ν έκπνξνο πσιεηήο, φπσο ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο. Γηα ηηο δηαθνξεηηθέο απηέο αμηνινγηθέο ζηαζκίζεηο θαη ηηο ζπγθεθξηκέλεο λνκνζεηηθέο επηινγέο πνπ απηέο ζπλεπάγνληαη, βι. Φίλιππορ Γυπήρ, πγθξηηηθή επηζθφπεζε ησλ επηινγψλ ζπζηεκαηηθήο νξγάλσζεο ησλ ξπζκίζεσλ γηα ηελ πψιεζε θηλεηψλ ζηνλ ΑΚ θαη ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο Κξηηηθέο παξαηεξήζεηο, νπ. ζει Γηα ην ιφγν απηφ ζεσξνχκε ζθφπηκν λα κελ αλαθεξζνχκε εδψ αλαιπηηθά ζηελ ακθηζβεηνχκελε ζπδήηεζε ζρεηηθά κε ην αλ ην άξ. 95 πλζδκ απνηειεί επαξθέο λνκηθφ ζεκέιην γηα ηελ έθδνζε ηεο Οδεγίαο θαη εάλ απηή ζπλάδεη κε ηελ αξρή ηεο επηθνπξηθφηεηαο (άξ. 5 εδ. 2 πλζδκ), θαζψο πξφθεηηαη γηα βαζηθνχο πξνβιεκαηηζκνχο ηνπ επξσπατθνχ δηθαίνπ, ζηνπο νπνίνπο αθελφο είλαη αδχλαην λα επεθηαζνχκε εδψ θαη αθεηέξνπ ζηεξνχληαη πξαθηηθήο ζθνπηκφηεηαο κεηά ηελ έθδνζε ηεο νδεγίαο. Πνιχ ζπλνπηηθά κπνξεί λα αλαθεξζνχλ ηα εμήο: Ο θνηλνηηθφο λνκνζέηεο ζεκειηψλεη ζπρλά ηελ αξκνδηφηεηά ηνπ γηα έθδνζε νδεγηψλ ζην άξ. 95 πλζδκ. Σα κέηξα πνπ ιακβάλνληαη βάζεη ηνπ άξζξνπ απηνχ, φκσο, είλαη επηηξεπηά κφλν εάλ αθνινπζνχλ ην ζηφρν λα βειηηψζνπλ ηηο πξνυπνζέζεηο γηα ηε δεκηνπξγία θαη ηε ζσζηή ιεηηνπξγία ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο. Αληίζεηα, δελ αξθεί γηα ηελ επηινγή ηνπ άξ. 95 σο ζεκέιην αξκνδηφηεηαο ε απιή δηαπίζησζε δηαθνξψλ κεηαμχ ησλ εζληθψλ ξπζκίζεσλ θαη ν αθεξεκέλνο θίλδπλνο λα επεξεαζηνχλ νη ζεκειηψδεηο ειεπζεξίεο ή λα πξνθχςνπλ εμ απηνχ ηνπ ιφγνπ ζηξεβιψζεηο ηνπ αληαγσληζκνχ (ΓΔΚ, ππφζεζε , Rs. C-376/98, Οκνζπνλδηαθή Γεκνθξαηία ηεο Γεξκαλίαο/Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη πκβνχιην ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ζην: NJW 2000, ζει. 3701, Απφθαζε ηνπ ΓΔΚ ζηελ ππφζεζε ηεο νδεγίαο γηα ηηο δηαθεκίζεηο θαπλνχ). Καηά ηεο ζπγθεθξηκέλεο νδεγίαο είρε αλαθεξζεί φηη απιά αλαθέξεη ζην πξννίκην φηη είλαη δπλαηή ε ζηξέβισζε ηνπ αληαγσληζκνχ επεηδή νη λνκνζεζίεο ησλ θξαηψλ κειψλ ζρεηηθά κε ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ δηαθέξνπλ κεηαμχ ηνπο, ρσξίο φκσο λα απνδεηθλχεη ηελ χπαξμε ηέηνησλ ζηξεβιψζεσλ, νχηε θαλ λα ηελ πηζαλνινγεί. Μηα αγσγή αθχξσζεο θαηά ηεο νδεγίαο φκσο εμαηηίαο ηεο έιιεηςεο αξκνδηφηεηαο ηεο θνηλφηεηαο ζα έπξεπε ζχκθσλα κε ην άξ. 230 εδ. 5 λα αζθεζεί εληφο δχν κελψλ απφ ηε γλψζε ηεο νδεγίαο, πξνζεζκία ε νπνία έρεη ήδε πεξάζεη απφ ηηο , νπφηε ε νδεγία δελ κπνξεί πηα λα πξνζβιεζεί απφ ηα θξάηε κέιε. Άιισζηε ε πιεηνςεθία ησλ ζπγγξαθέσλ ππνζηεξίδεη ηελ άπνςε φηη, εάλ ιάβεη θαλείο ππφςε ηελ πξαγκαηηθφηεηα φηη ε πξνζέγγηζε ησλ λνκνζεζηψλ ησλ θξαηψλ κειψλ κπνξεί θπζηθά λα επηηεπρζεί επθνιφηεξα ζε θνηλνηηθφ απφ φηη ζε εζληθφ επίπεδν θαη ελφςεη ηνπ κεγάινπ πεξηζσξίνπ θξίζεο πνπ δηαζέηνπλ ηα φξγαλα ηεο ΔΚ σο πξνο ηελ χπαξμε ησλ πξνυπνζέζεσλ ησλ άξ. 95 θαη 5 εδ. 5 πλζδκ, ζα έπξεπε νχησο ή άιισο λα θαηαιήμεη ζην ζπκπέξαζκα φηη ε νδεγία κπνξεί λα ζηεξηρζεί ζην άξ. 95 θαη ζπλάδεη κε ηελ αξρή ηεο επηθνπξηθφηεηαο. Πεξηζζφηεξα γηα ην ζέκα απηφ βι. Martin Vorsmann, Gesetzliche Mangelhaftung gemäß der Europäischen Richtlinie über den Verbrauchsgüterkauf und Bürgerliches Gewährleistungsrecht, Uni. Diss., Bonn 2001, ζει. 8-9, Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie in Spanien und Deutschland, Frankfurt am Main 2003, ζει , Norbert Reich, Die Umsetzung der Richtlinie 1999/44/EG in das deutsche Recht, NJW 1999, ζει. 2398, Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Dirk Staudenmayer, EG Richtlinie 1999/44/EG zur Vereinheitlichung des Kaufgewährleistungsrechts, ζην: Grundmann / Medicus / Rolland (Hrsg.), Europäisches Kaufgewährleistungsrecht, Reform und Internationalisierung des deutschen Schuldrechts, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a. 2000, ζει. 28 επ, Klaus Tonner, BB 1999, ζει

37 απνθεπρζεί έλαο κε ειεγρφκελνο αληαγσληζκφο ησλ ξπζκίζεσλ θαη λα επηηεπρζεί ν ζηφρνο πξνζέγγηζεο ηεο αθνξάο, ελψ ζα πξέπεη λα απνθεπρζεί ε δεκηνπξγία λέσλ ηερλεηψλ ζπλφξσλ θαη ε ζηεγαλνπνίεζε ησλ εζληθψλ αγνξψλ. Σέινο, πξέπεη λα ηνλσζεί ε δήηεζε θαη λα εληζρπζεί ε εκπηζηνζχλε ησλ θαηαλαισηψλ ζε δηαζπλνξηαθέο πσιήζεηο κέζσ ηνπ θαζνξηζκνχ ελφο θνηλνχ ζπλφινπ ειαρίζησλ θαλφλσλ, νη νπνίνη ζα ηπγράλνπλ εθαξκνγήο αλεμάξηεηα απφ ηνλ ηφπν ηεο αγνξάο ησλ αγαζψλ. 83 Αληηθείκελν ηεο νδεγίαο απνηειεί απιά ε πξνζέγγηζε θαη φρη ε πιήξεο ελνπνίεζε ηνπ δηθαίνπ. Πξφθεηηαη δειαδή γηα κηα κεξηθή ελαξκφληζε θαη ζπγθεθξηκέλα γηα ειάρηζηε δπλαηή ελαξκφληζε. 84 Αληηθείκελν ξχζκηζεο δελ απνηειεί ην ζχλνιν ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο, αιιά νξηζκέλεο κφλν πηπρέο ηεο πψιεζεο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ θαη νξηζκέλα δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ζηηο εγγπήζεηο, θαζψο ζχκθσλα κε ηελ αξρή ηεο επηθνπξηθφηεηαο επηιέρζεθε ε ελαξκφληζε νξηζκέλσλ κφλν πνιχ ζεκαληηθψλ γηα ηνπο θαηαλαισηέο ηνκέσλ. 85 Πξφθεηηαη επίζεο γηα ειάρηζηε δπλαηή ελαξκφληζε, θαζψο, ζχκθσλα κε ην άξ. 8 εδ. 2 ηεο νδεγίαο, ηα θξάηε κέιε κπνξνχλ λα δηαηεξήζνπλ ή λα εηζάγνπλ έλα πςειφηεξν επίπεδν πξνζηαζίαο, ελψ ην άξ. 8 εδ. 1 αλαθέξεη ξεηά φηη πεξαηηέξσ αμηψζεηο ζχκθσλα κε ην εζσηεξηθφ δίθαην δελ ζίγνληαη Βι. ζρεηηθά: Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει. 8-9, Martin Vorsmann, Gesetzliche Mangelhaftung, ζει. 1 und 8-9, Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει , Norbert Reich, Die Umsetzung der Richtlinie 1999/44/EG in das deutsche Recht, NJW 1999, ζει , Klaus Tonner, BB 1999, ζει. 1771, AnwKomm-Pfeiffer, Präambel Kauf-RL, Rn. 6, Αθηνά Κονηογιάννη, Ζ Οδεγία 1999/44/ΔΚ ζρεηηθά κε ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ θαη ηελ παξνρή εγγπήζεσλ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει , Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, Ζ θνηλνηηθή Οδεγία ζρεηηθά κε ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 48, Γεώπγιορ Απνοκούπορ, Ζ Οδεγία ζρεηηθά κε ηηο θαηαλαισηηθέο πσιήζεηο: Μέηξν επζχλεο ηνπ πσιεηή θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, ηξνπνπνίεζε ηνπ Αζηηθνχ Κψδηθα θαη άιια δεηήκαηα, ΓΔΔ 2001, ζει Βι. Sibylle Höffe, Die Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und ihre Auswirkungen auf den Schadenersatz beim Kauf, Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main u.a. 2002, ζει Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει Oη πεξηζζφηεξεο άιισζηε απφ ηηο ηζρχνπζεο, πξνζηαηεπηηθέο ηνπ θαηαλαισηή νδεγίεο επηηξέπνπλ ζηα θξάηε κέιε λα εγθξίλνπλ απζηεξφηεξεο δηαηάμεηο ζηηο εζληθέο ηνπο λνκνζεζίεο (ειάρηζηε δπλαηή ελαξκφληζε) θαη πνιιά θξάηε κέιε έρνπλ αμηνπνηήζεη ηε δπλαηφηεηα απηή γηα λα εμαζθαιίζνπλ πςειφηεξν επίπεδν πξνζηαζίαο ησλ θαηαλαισηψλ. Βι. θαη Γημήηπιορ Πςπγάκηρ, Ζ αλακφξθσζε ηνπ δηθαίνπ πψιεζεο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, Σα δηθαηψκαηα ηνπ θαηαλαισηή κεηά ηελ Οδεγία 1999/44/ΔΚ θαη νη απαηηήζεηο ελαξκφληζεο ηνπ ειιεληθνχ δηθαίνπ, ΓΔΔ 2001, ζει. 837, AnwKomm-Pfeiffer, Art. 1 Kauf-RL, Rn. 3, Klaus Tonner, BB 1999, ζει. 1771, Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, S

38 C. Πεπιεσόμενο ηηρ οδηγίαρ Ζ νδεγία επηρεηξεί ηε ξχζκηζε κε εληαίν ηξφπν ζε επξσπατθφ επίπεδν ησλ δηαηάμεσλ γηα ηηο εγγπήζεηο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, ελαξκνλίδεη ηελ έλλνηα ηεο έιιεηςεο ζπκκφξθσζεο ησλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ κε ηε ζχκβαζε, ηα δηθαηψκαηα ηνπ θαηαλαισηή ζηελ πεξίπησζε πνπ ν θαηαλαισηήο αγνξάδεη ειαηησκαηηθφ πξντφλ θαη ηηο ζπλζήθεο ππφ ηηο νπνίεο ν θαηαλαισηήο κπνξεί λα αζθήζεη ηα δηθαηψκαηα απηά. Ζ νδεγία δελ επηδηψθεη αληίζεηα κηα ζπλνιηθή ελαξκφληζε ησλ δηαηάμεσλ ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο πνπ αθνξνχλ ζηνπο θαηαλαισηέο 87, νχηε πεξηιακβάλεη δηαηάμεηο γηα ηε ζχλαςε ηεο ζχκβαζεο, πεξαηηέξσ δηθαηψκαηα θαη ππνρξεψζεηο ησλ κεξψλ ή εηδηθέο δηαηάμεηο γηα αμηψζεηο απνδεκίσζεο. 88 εκαληηθή πξνζθνξά ηεο είλαη ε εηζαγσγή ελφο δηθαηψκαηνο παξάδνζεο πξάγκαηνο ζχκθσλνπ κε ηε ζχκβαζε θαη απνθαηάζηαζεο κε ηελ έλλνηα ηεο δηφξζσζεο ηνπ ειαηηψκαηνο, ε παξάηαζε ηεο εγγπεηηθήο επζχλεο ζε δχν ρξφληα θαη ε αληηζηξνθή ηνπ βάξνπο απφδεημεο ππέξ ηνπ θαηαλαισηή Έηζη θαη Monika Prieß, Der Begriff des Sachmangels im deutschen und im englischen Kaufrecht, Reformbedarf aufgrund der Verbrauchsgüterkauf-Richtlinie 1999/44/EG, Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main 2001, ζει. 28, Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει. 5-6, Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει. 23, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Βι. Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει. 27, Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει. 6, Barbara Dauner-Lieb, Die Schuldrechtsreform - Das große Juristische Abenteuer, DStR 2001, ζει. 1572, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Έηζη θαη Barbara Dauner-Lieb, DStR 2001, ζει

39 1. Πεδίν Δθαξκνγήο ηεο νδεγίαο Σν πεδίν εθαξκνγήο ηεο νδεγίαο 90 νξηνζεηείηαη κε ππνθεηκεληθά θαη αληηθεηκεληθά θξηηήξηα. Σν ππνθεηκεληθφ πεδίν εθαξκνγήο επηηάζζεη ηελ χπαξμε ζηελ πιεπξά ηνπ πσιεηή ελφο εκπφξνπ-πσιεηή, δειαδή ελφο θπζηθνχ ή λνκηθνχ πξνζψπνπ, ην νπνίν δξα ζην πιαίζην ηεο εκπνξηθήο, επηρεηξεκαηηθήο ή επαγγεικαηηθήο ηνπ δξαζηεξηφηεηαο. Χο αγνξαζηή πξνζηαηεχεη θάζε ηδηψηεθαηαλαισηή, δειαδή θάζε θπζηθφ πξφζσπν, 91 ην νπνίν δελ δξα ζην πιαίζην επαγγεικαηηθψλ ή εκπνξηθψλ δξαζηεξηνηήησλ. ηελ πιεπξά ηνπ πσιεηή πεξηιακβάλεηαη θάζε θπζηθφ ή λνκηθφ πξφζσπν, ην νπνίν πσιεί θαηαλαισηηθά αγαζά ζην πιαίζην ηεο εκπνξηθήο, επαγγεικαηηθήο ή επηρεηξεκαηηθήο δξαζηεξηφηεηαο. ηφρνο ηεο νδεγίαο είλαη, θπξίσο, λα πξνζηαηεχζεη ηνπο θαηαλαισηέο, νη νπνίνη, φηαλ δξνπλ 90 Δδψ πξέπεη λα ζεκεησζεί φηη ε ζρέζε αλάκεζα ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο θαη ηελ νδεγία ζε φηη αθνξά ην πεδίν εθαξκνγήο ηνπο είλαη θαηά βάζε ζρέζε ακνηβαίνπ απνθιεηζκνχ. Δίδακε φηη ζην πεδίν εθαξκνγήο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο εκπίπηνπλ νη δηεζλείο επαγγεικαηηθέο πσιήζεηο θαη απνθιείνληαη απφ απηφ νη πσιήζεηο ζε θαηαλαισηέο, ελψ αληίζηνηρα ε νδεγία έρεη σο αληηθείκελν ηηο θαηαλαισηηθέο πσιήζεηο θηλεηψλ ζηνλ επξσπατθφ ρψξν. Δπνκέλσο, ζε γεληθέο γξακκέο κπνξεί θαλείο λα θαηαιήμεη ζην ζπκπέξαζκα φηη, εάλ κηα ζχκβαζε πψιεζεο εκπίπηεη ζην πεδίν εθαξκνγήο ηεο νδεγίαο, απνθιείεηαη ε ππαγσγή ηεο ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο θαη ην αληίζηξνθν. Βι. παξφια απηά αλαθνξά πεξηπηψζεσλ φπνπ ελδέρεηαη λα ππάξμεη ζχγθξνπζε ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ ζηνλ: Alexander Mittmann, Einheitliches UN-Kaufrecht und europäische Verbrauchsgüterkauf-Richtlinie, Konkurrenz- und Auslegungsprobleme, Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main 2004, ζει. 2-3 θαη 25 επ. Δλλνείηαη φηη ε νπνηαδήπνηε ζχγθξνπζε δελ ζα ππάξμεη κε ηελ νδεγία, σο πξάμε πνπ δελ εθαξκφδεηαη άκεζα, αιιά κε ηελ εθάζηνηε πξάμε ελζσκάησζήο ηεο ζην εζληθφ δίθαην, ζηελ πεξίπησζε δειαδή ηεο Διιάδαο κε ηηο λέεο δηαηάμεηο πεξί πψιεζεο ηνπ ΑΚ. Οη δηαηάμεηο φκσο ηεο νδεγίαο δηαηεξνχλ ζε θάζε πεξίπησζε ηε ζεκαζία ηνπο γηα ηελ εξκελεία ησλ ελ ιφγσ ξπζκίζεσλ ηνπ ΑΚ. χκθσλα άιισζηε κε πάγηα λνκνινγία ηνπ ΓΔΚ εζληθά δηθαζηήξηα, ηα νπνία θαινχληαη λα εθαξκφζνπλ δηαηάμεηο ελφο λφκνπ, ν νπνίνο εθδφζεθε γηα πξνζαξκνγή ζηηο δηαηάμεηο κηαο νδεγίαο, πξέπεη λα εξκελεχνπλ ηηο δηαηάμεηο ηνπ λφκνπ ζχκθσλα κε ηελ νδεγία (Richtlinienkonforme Auslegung). Έηζη νη λέεο δηαηάμεηο ηεο πψιεζεο ζα πξέπεη λα εξκελεχνληαη θαηά ην δπλαηφλ ζχκθσλα κε ηελ θνηλνηηθή νδεγία θαη, θαζψο ε νδεγία είρε σο πξφηππν ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, ε εξκελεία ζα πξέπεη λα πξνζαλαηνιίδεηαη θαη πξνο απηφ ην πξφηππν. Βι. εηδηθφηεξα: Alexander Mittmann, Einheitliches UN-Kaufrecht und europäische Verbrauchsgüterkauf-Richtlinie, ζει Ο πεξηνξηζκφο απηφο ζε θπζηθά κφλν πξφζσπα δελ θαίλεηαη απφιπηα δηθαηνινγεκέλνο, θαζψο θαη λνκηθά πξφζσπα κπνξεί λα επηδηψθνπλ ηνπο ηδησηηθνχο ζθνπνχο πνπ ζέιεη λα θαιχςεη ε νδεγία θαη λα δηθαηνχληαη εμίζνπ κε ηα θπζηθά πξφζσπα ηεο ζρεηηθήο πξνζηαζίαο. Βι. ζρεηηθά: Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 153, Γεώπγιορ Απνοκούπορ, ΓΔΔ 2001, ζει Φπζηθά ν εζληθφο λνκνζέηεο κπνξεί λα απνθαζίζεη λα αθνινπζήζεη δηαθνξεηηθή γξακκή, πξέπεη φκσο ζηελ πεξίπησζε απηή λα επεθηείλεη ξεηά ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο νδεγίαο θαη ζε λνκηθά πξφζσπα, θαζψο δελ είλαη δπλαηφ ζε θακία πεξίπησζε λα γίλεη contra legem δηνξζσηηθή εξκελεία κε βάζε ην ζθνπφ ηεο δηάηαμεο. Έηζη θαη AnwKomm-Pfeiffer, Art. 1 Kauf-RL, Rn

40 ηδησηηθά, είλαη θαηά θαλφλα ην αδχλακν δηαπξαγκαηεπηηθά κέξνο απέλαληη ζε επαγγεικαηίεο πσιεηέο. 92 A contrario δελ πεξηιακβάλνληαη ζην πεδίν εθαξκνγήο ηεο νδεγίαο ζπκβάζεηο πψιεζεο κεηαμχ δχν θαηαλαισηψλ, ή δχν εκπφξσλ ή ζπκβάζεηο ζηηο νπνίεο ν θαηαλαισηήο δξα σο πσιεηήο θαη ν έκπνξνο σο αγνξαζηήο. 93 Αληηθεηκεληθά ζην πεδίν εθαξκνγήο ηεο νδεγίαο εκπίπηεη ζχκθσλα κε ην άξ. 1 2 εδ. β ε πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, ηα νπνία νξίδνληαη σο θηλεηά ελζψκαηα αληηθείκελα. 94 Οη ξπζκίζεηο ηεο νδεγίαο αθνξνχλ κφλν ζε ζπκβάζεηο πψιεζεο, αλ θαη είλαη δπλαηφ ζχκθσλα κε ην άξ λα ζεσξεζνχλ ζπκβάζεηο πψιεζεο θαη ζπκβάζεηο πξνκήζεηαο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ ηα νπνία πξφθεηηαη λα θαηαζθεπαζηνχλ ή λα παξαρζνχλ. 95 Ζ νδεγία εθαξκφδεηαη αδηαθξίησο ηφζν ζε θαηλνχξηα φζν θαη ζε 92 Πεξηζζφηεξα επ απηνχ: Monika Prieß, Begriff des Sachmangels, ζει. 29, AnwKomm-Pfeiffer, Art. 1 Kauf-RL, Rn , Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει , Martin Vorsmann, Gesetzliche Mangelhaftung, ζει , Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει , Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Βι. ζρεηηθά Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 52, Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Με ηνλ ηξφπν απηφ εμαηξνχληαη απφ ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο νδεγίαο φιεο νη πεξηπηψζεηο ηεο πψιεζεο δηθαησκάησλ θαη άπισλ αγαζψλ, φπσο δηθαηψκαηα πλεπκαηηθήο θαη βηνκεραληθήο ηδηνθηεζίαο, ελψ δελ πεξηιακβάλνληαη ξεηά νχηε ην λεξφ, θπζηθφ αέξην θαη ην ειεθηξηθφ ξεχκα. Δπίζεο εμαηξνχληαη νη πσιήζεηο αθηλήησλ. Βι. ζρεηηθά: Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει. 53, Marc Cziesielsky, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und amerikanisches Gewährleistungsrecht im Vergleich, Hamburg 2003, ζει. 9, Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Klaus Tonner, BB 1999, ζει. 1771, Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 2003, ζει , AnwKomm-Pfeiffer, Art. 1 Kauf-RL, Rn. 6-7, Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει. 11, Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, Οξηνζέηεζε ηνπ πεδίνπ εθαξκνγήο ησλ λέσλ δηθαίσλ ηεο πψιεζεο (CISG, Οδεγία 1999/44/ΔΚ) ζε ζρέζε κε ην δίθαην ηεο πψιεζεο ηνπ ΑΚ, ΓΔΔ 2000, ζει. 809, Γεώπγιορ Απνοκούπορ, ΓΔΔ 2001, ζει. 133, Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Αληίζεηα δελ ππάξρεη νκνθσλία σο πξνο ηελ εθαξκνγή ηεο νδεγίαο ζε πξντφληα software. Ο.Martin Vorsmann (Gesetzliche Mangelhaftung, ζει. 28) ηείλεη ζην ζπκπέξαζκα φηη ην ινγηζκηθφ θαηαιακβάλεηαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηηο νδεγίαο ηφηε κφλν φηαλ πεξηέρεηαη ζε θέξνλ πιηθφ, ελψ ν Pfeiffer (AnwKomm, Art. 1 Kauf-RL, Rn. 9) ζεσξεί κάιινλ νξζφηεξα φηη ην ινγηζκηθφ ππάγεηαη ζε θάζε πεξίπησζε ζηνλ φξν αγαζά κε ηελ έλλνηα ηεο νδεγίαο, αθξηβψο φπσο θαη ζηελ πεξίπησζε ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο, δειαδή αθφκα θαη εάλ δελ πεξηέρεηαη ζε ελζψκαην θέξνλ πιηθφ (Γηζθέηα, CD, DVD), αιιά θαη εάλ απνζηέιιεηαη ζηνλ πειάηε κε ειεθηξνληθφ ηξφπν, ελψ νη Rudolf Welser / Brigitta Jud (Reform des Gewährleistungsrechts, ζει ) ηείλνπλ αληηζέησο λα απνθιείζνπλ ην software απφ ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο νδεγίαο εάλ δε ξπζκηζηεί ξεηά κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν θαηά ηε κεηαθνξά ηεο ζην εζσηεξηθφ δίθαην. Σέινο επηζεκαίλεηαη φηη ν φξνο θαηαλαισηηθά αγαζά θαηά ηελ νδεγία πεξηιακβάλεη θαη δψα. Βι. ζρεηηθά Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει. 29, Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει. 12, Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει χκθσλα κε ην ειιεληθφ δίθαην ζηελ πεξίπησζε απηή ζα αλαθεξφκαζηαλ ζε ζπκβάζεηο έξγνπ. Αλαιπηηθφηεξα ζην ίδην πλεχκα: Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει , Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει

41 κεηαρεηξηζκέλα θαηαλαισηηθά αγαζά, φκσο ηα θξάηε κέιε δηαηεξνχλ ηε δπλαηφηεηα λα εμαηξέζνπλ ηα κεηαρεηξηζκέλα αγαζά απφ ηελ εθαξκνγή ησλ ελ ιφγσ δηαηάμεσλ ζχκθσλα κε ην άξ πκκφξθσζε πξνο ηνπο φξνπο ηεο ζχκβαζεο Παξφηη ζε φια ηα θξάηε ε δηαζθάιηζε ηεο ζπκθσλίαο ησλ αγαζψλ κε ηε ζχκβαζε έρεη θεληξηθφ ξφιν, ξπζκίδεηαη εληνχηνηο κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν πνηεο αθξηβψο ππνρξεψζεηο έρεη ν πσιεηήο θαη ηη ζπκβαίλεη ζε αλψκαιε εμέιημε ηεο ελνρήο. Παξφηη ε νδεγία δελ ζπκπεξηιακβάλεη ζηε ξχζκηζή ηεο φιεο ηηο ππνρξεψζεηο ησλ κεξψλ θαη ηηο ζπλέπεηεο ηεο παξάβαζήο ηνπο, έρεη σο πξνο ηε βαζηθή έκπλεπζή ηνπ αθνινπζήζεη ην πξφηππν ηεο επζχλεο ηνπ πσιεηή θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο. 97 Με ηε ζχιιεςε ηνπ εληαίνπ πξαγκαηηθνχ ηεο ζπκκφξθσζεο πξνο ηνπο φξνπο ηεο ζχκβαζεο, ε νδεγία πξνζπαζεί λα απνθχγεη δηαθνξεηηθέο λνκηθέο ζπλέπεηεο γηα ζπγθξίζηκα πξαγκαηηθά ζε δηαθνξεηηθά θξάηε κέιε θαη λα επηηχρεη έλα κέηξν νκνηνκνξθίαο Βι. ζρεηηθά: Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει. 29, Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει , Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Βι. ζρεηηθά: Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει , Αζαλάζηνο Πνπιηάδεο, ΔπηζθΔΓ1998, ζει , Μισάληρ ηαθόποςλορ, ΝνΒ 1997, ζει , Γεώπγιορ Νικολαΐδηρ, Σν πεδίν εθαξκνγήο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2001, ζει ε φηη αθνξά ηελ εηζαγφκελε, ηφζν κε ηελ νδεγία, φζν θαη κε ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, εληαία κνξθή κε εθπιήξσζεο, ζα πξέπεη λα επηζεκαλζεί εδψ ε απιφηεηα ηεο ζρεηηθήο ξχζκηζεο ζε ζρέζε γηα παξάδεηγκα κε ηηο ξπζκίζεηο ηνπ ΑΚ, ή ηνπ γεξκαληθνχ BGB πνπ απνηέιεζαλ ην ξπζκηζηηθφ πξφηππφ ηνπο, νη νπνίεο δελ απνηεινχλ ππφδεηγκα λνκνζεηηθήο αξηηφηεηαο. Σν ίδην δήηεκα, ε κε εθπιήξσζε, αληηκεησπίδεηαη εληειψο απνζπαζκαηηθά θαη κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν ζε πεξηζζφηεξα ηνπ ελφο θεθάιαηα ηνπ ΑΚ, ν νπνίνο δηαθξίλεη σο κνξθέο αλψκαιεο εμέιημεο ηεο ελνρήο απφ ηελ πιεπξά ηνπ νθεηιέηε κφλν ηελ αδπλακία παξνρήο θαη ηελ ππεξεκεξία ηνπ νθεηιέηε, αθήλνληαο αξξχζκηζηε ηε ζεκαληηθφηεξε, ίζσο, κνξθή αλσκαιίαο, ηελ πιεκκειή εθπιήξσζε. Σν λνκνζεηηθφ θελφ, ην νπνίν πξέπεη λα θαιπθζεί κε αλαινγία δηθαίνπ ήηαλ αδηθαηνιφγεην, θαζψο ε κνξθή απηή αλσκαιίαο ήηαλ γλσζηή θαηά ηε ζέζπηζε ηνπ ΑΚ. Δπηπιένλ, ξπζκίδνληαη αξρηθά νη ζπλέπεηεο ηεο αδπλακίαο παξνρήο θαη ηεο ππεξεκεξίαο νθεηιέηε γηα θάζε ζχκβαζε θαη ζηε ζπλέρεηα κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν γηα ηηο ακθνηεξνβαξείο ζπκβάζεηο, ελψ δηαζπψληαη αδηθαηνιφγεηα νη ζρεηηθέο δηαηάμεηο, αλαιφγσο ηνπ εάλ πξφθεηηαη γηα αξρηθή ή επηγελφκελε αδπλακία παξνρήο θαη ζεζπίδνληαη θαη εηδηθέο δηαηάμεηο ζην θεθάιαην γηα ηελ πψιεζε, ηδίσο φζεο ξπζκίδνπλ ηελ επζχλε ηνπ πσιεηή γηα πξαγκαηηθά ειαηηψκαηα ή γηα έιιεηςε ζπλνκνινγεκέλσλ ηδηνηήησλ. Βι. Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει

42 a. Δςθύνη λόγυ έλλειτηρ ζςμμόπθυζηρ Κεληξηθφ ξφιν ζην δήηεκα ηεο επζχλεο απνθηά ν φξνο ηεο έιιεηςεο ζπκκφξθσζεο. 99 ην εξψηεκα ππφ πνηεο πξνυπνζέζεηο πξνθχπηεη επζχλε ιφγσ έιιεηςεο ζπκκφξθσζεο απαληά ε δηάηαμε ηνπ άξ. 2 ηεο νδεγίαο. χκθσλα κε ην βαζηθφ θαλφλα ηνπ άξ. 2 1, ν πσιεηήο ππνρξενχηαη λα παξαδψζεη αγαζά, ηα πξέπεη λα είλαη ζχκθσλα πξνο ηνπο φξνπο ηεο ζχκβαζεο πψιεζεο. Ζ νδεγία αλαδεηθλχεη δειαδή ηε ζχκθσλε κε ηε ζχκβαζε εθπιήξσζε θαη, ζπλεπψο, ηελ παξάδνζε πξάγκαηνο ρσξίο ειάηησκα ζε βαζηθή ππνρξέσζε παξνρήο. Σελ ππνρξέσζε παξάδνζεο αγαζψλ πνπ είλαη ζχκθσλα πξνο ηνπο φξνπο ηεο ζχκβαζεο πψιεζεο κάιηζηα ε νδεγία ζεσξεί σο «θνηλή» ζηηο εζληθέο λνκηθέο παξαδφζεηο ησλ θξαηψλ κειψλ. Απηφ ζεκαίλεη φηη ηα αγαζά πξέπεη λα αληαπνθξίλνληαη απφ άπνςε πνζφηεηαο, πνηφηεηαο, είδνπο ή ζπζθεπαζίαο ζην ζπκθσλεκέλν ή ζπλήζε ζθνπφ ρξήζεο ηνπο. Σν πξάγκα δελ νθείιεηαη πηα έηζη φπσο είλαη (tale quale), αιιά πξέπεη λα είλαη ζχκθσλν κε ηε ζχκβαζε, ην αθξηβέο πεξηερφκελν ηεο νπνίαο είλαη απνθαζηζηηθήο ζεκαζίαο γηα ην ηη ζεσξείηαη ειάηησκα. Ζ ρξήζε ηνπ εληαίνπ θξηηεξίνπ ηεο ζπκθσλίαο πξνο ηε ζχκβαζε ζηνρεχεη ζηελ εληαία ξχζκηζε φισλ ησλ εηδψλ ηεο απφθιηζεο απφ ηε ζχκβαζε. 100 Ζ νδεγία δελ δηαθνξνπνηεί κεηαμχ πξαγκαηηθνχ θαη λνκηθνχ ειαηηψκαηνο θαη ακθηζβεηείηαη εάλ ηα λνκηθά ειαηηψκαηα θαηαιακβάλνληαη απφ ηηο δηαηάμεηο ηεο Ο φξνο ηεο έιιεηςεο ζπκκφξθσζεο ηνπ αγνξαζζέληνο πξάγκαηνο πξνο ηε ζχκβαζε αληαπνθξίλεηαη ζηελ έλλνηα πεξίπνπ ηνπ πξαγκαηηθνχ ειαηηψκαηνο ζην ειιεληθφ θαη γεξκαληθφ δίθαην. χκθσλα κε ην πξννίκην ηεο νδεγίαο (ζεκείν 7) ε αξρή ηεο ζπκθσλίαο πξνο ηε ζχκβαζε απνηειεί θνηλφ ζηνηρείν ησλ επηκέξνπο εζληθψλ δηθαηηθψλ παξαδφζεσλ. 100 Έηζη Martin Vorsmann, Gesetzliche Mangelhaftung, ζει. 40, Marc Cziesielsky, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει. 14, Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει , Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Γηαθνξεηηθή άπνςε έρεη ε Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει. 44, θαηά ηελ νπνία ε νδεγία λαη κελ ξπζκίδεη ηελ ππνρξέσζε ηνπ πσιεηή λα παξαδψζεη αγαζά ζχκθσλα κε ηε ζχκβαζε, φρη φκσο ηελ ππνρξέσζε λα εθπιεξψζεη ηελ παξνρή ηνπ ζπλνιηθά θαηά ηξφπν ζχκθσλν κε ηε ζχκβαζε. 101 Πνιινί πάλησο ζεσξνχλ φηη θαη ηα λνκηθά ειαηηψκαηα εληάζζνληαη ζηνλ φξν ηεο έιιεηςεο ζπκκφξθσζεο κε ηε ζχκβαζε. Έηζη κεηαμχ άιισλ Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 157, Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 96, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 55, ππνζεκ. 28. Γηαθνξεηηθή άπνςε έρνπλ νη Gert Brüggemeier, Zur Reform des deutschen Kaufrechts - Herausforderungen durch die EG- Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, JZ 2000, ζει. 530, Wolfgang Ernst / Beate Gsell, Kaufrechtsrichtlinie und BGB. Gesetzentwurf für eine kleine Lösung bei der Umsetzung der EU-Kaufrechtsrichtlinie, ZIP 2000, ζει

43 Ζ νδεγία δελ πεξηνξίδεηαη ζε κηα ππφδεημε πξσηεχνληνο ξφινπ ηεο ζπκθσλίαο ησλ κεξψλ γηα ην πεξηερφκελν ηεο ζπκκφξθσζεο πξνο ηε ζχκβαζε, αιιά ζεσξεί ζθφπηκν λα εηζάγεη έλα καρεηφ ηεθκήξην γηα ηελ χπαξμε ζπκκφξθσζεο, ην νπνίν θαιχπηεη ηελ πιεηνςεθία ησλ θαηαζηάζεσλ. Σα θαηαλαισηηθά αγαζά ηεθκαίξεηαη πξνο φθεινο ηνπ πσιεηή 102 φηη είλαη ζχκθσλα κε ηνπο φξνπο ηεο ζχκβαζεο φηαλ ζπληξέρνπλ ηα θξηηήξηα ηνπ άξ Bαζηθά είλαη αμηνπξφζεθην φηη ην ηεθκήξην ηνπ άξ. 2 2, ζε αληίζεζε κε ην ζηφρν ηεο πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή πνπ γεληθά δηαθεξχζζεηαη, ιεηηνπξγεί ππέξ ηνπ πσιεηή. Όρη απιά δελ ηεθκαίξεηαη ε έιιεηςε ζπκκφξθσζεο κε ηε ζχκβαζε, ηεθκήξην ην νπνίν ζα επλννχζε ηε ζεκειίσζε ηεο επζχλεο, αιιά ηεθκαίξεηαη αληηζέησο θαη χπαξμε ζπκκφξθσζεο! Ακθηζβεηνχκελν είλαη ην θαηά πφζν κηα ηέηνηα θαηαζθεπή πξάγκαηη εμππεξεηεί ηα ζπκθέξνληα ηνπ θαηαλαισηή. Βι. ζρεηηθά: Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει , Dirk Staudenmayer, NJW 1999, ζει Γηαθνξεηηθή άπνςε έρνπλ νη Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει Γηα ην λφεκα ηεο δηαηχπσζεο απηήο βι. ηηο εμαηξεηηθά ελδηαθέξνπζεο παξαηεξήζεηο ηνπ Martin Vorsmann, Gesetzliche Mangelhaftung, ζει , θαζψο θαη Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει Τπνζηεξίδεηαη φηη κεηά απφ πξνζεθηηθφηεξε εξκελεία ηεο δηάηαμεο είλαη νξζφηεξν λα κε γίλεη ιφγνο γηα χπαξμε καρεηνχ ηεθκεξίνπ ππέξ ηνπ πσιεηή, αιιά απιά γηα κηα ζπγθεθξηκελνπνίεζε ηνπ φξνπ ηεο ζπκκφξθσζεο πξνο ηε ζχκβαζε κέζσ κηαο κε απνθιεηζηηθήο απαξίζκεζεο ησλ ζηνηρείσλ ηεο, ζε πεξίπησζε πνπ δελ ππάξρεη δηαθνξεηηθή ζπκθσλία ησλ κεξψλ. Βι. Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Σα επηκέξνπο θξηηήξηα πνπ αλαθέξνληαη ζηε δηάηαμε ηνπ άξ. 2 2 δελ είλαη δπλαηφ λα εμεηαζηνχλ εδψ αλαιπηηθά. Γηα πεξαηηέξσ ζηνηρεία βι. Martin Vorsmann, Gesetzliche Mangelhaftung, ζει , Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει , Marc Cziesielsky, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει , Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει Σν άξ. 2 2 εδ. α νξίδεη φηη ηα αγαζά είλαη «ζχκθσλα κε ηε ζχκβαζε φηαλ αληαπνθξίλνληαη ζηελ πεξηγξαθή πνπ έρεη γίλεη απφ ηνλ πσιεηή». Σα κέξε κπνξνχλ δειαδή λα θαζνξίζνπλ πνηεο ηδηφηεηεο νθείιεη λα έρεη ην πξάγκα σο πξνο ηελ πνηφηεηά ηνπ, ηελ νπνία δελ ηνπνζεηεί θαη αλάγθε ηδηαίηεξα ςειά ε νδεγία. [Έηζη θαη Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει. 30, Beate Gsell, JZ 2001, ζει. 66.] Πξέπεη επίζεο «ηα αγαζά πνπ παξαδίδνληαη λα έρνπλ ηηο ηδηφηεηεο ηνπ αγαζνχ εθείλνπ πνπ ν πσιεηήο είρε παξνπζηάζεη ζηνλ θαηαλαισηή σο δείγκα ή ππφδεηγκα». χκθσλα κε ην άξ. 2 2 εδ. β ηα αγαζά είλαη ζχκθσλα κε ηε ζχκβαζε φηαλ «είλαη θαηάιιεια γηα θάζε εηδηθή ρξήζε ηελ νπνία επηδεηεί ν θαηαλαισηήο θαη ηελ νπνία γλσζηνπνίεζε ζηνλ πσιεηή θαηά ηε ζηηγκή ηεο ζχλαςεο ηεο ζχκβαζεο, ν δε πσιεηήο ηελ απνδέρζεθε». Πέξα απφ ξεηή ζπκθσλία κηα ηεθκαηξφκελε ζπκθσλία κε ηα κέηξα ηνπ εζληθνχ δηθαίνπ ζα έπξεπε λα ήηαλ αξθεηή. [Βι. AnwKomm-Pfeiffer, Art. 2 Kauf-RL, Rn. 17, Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει. 654.] ην δεχηεξν κέξνο ηνπ άξ. 2 2 αλαθέξνληαη δχν αληηθεηκεληθά απηή ηε θνξά θξηηήξηα γηα ηελ χπαξμε ζπκθσλίαο. Μνλαδηθή πξνυπφζεζε γηα ηελ ηζρχ ηνπο είλαη ε ζχλαςε ηεο ζχκβαζεο ή ε χπαξμε ζπγθεθξηκέλεο δηαθήκηζεο. χκθσλα κε ην άξ. 2 2 εδ. γ θαη δ ηα αγαζά είλαη ζχκθσλα κε ηε ζχκβαζε φηαλ «είλαη θαηάιιεια γηα ηηο ρξήζεηο γηα ηηο νπνίεο πξννξίδνληαη ζπλήζσο ηα αγαζά ηνπ ηδίνπ ηχπνπ» θαη «έρνπλ ηε ζπλήζε πνηφηεηα θαη επηδφζεηο ελφο αγαζνχ ηνπ ίδηνπ ηχπνπ ηηο νπνίεο κπνξεί επιφγσο λα αλακέλεη ν θαηαλαισηήο». Ο νξίδνληαο θαηαλφεζεο ηνπ κέζνπ ζπλεηνχ θαηαλαισηή ιακβάλεηαη εδψ σο κέηξν γηα ηε ζπγθεθξηκελνπνίεζε ησλ εχινγσλ απαηηήζεσλ. [Έηζη Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει. 654, Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 161.] Ρεηή αλαθνξά γίλεηαη ζηηο «δεκφζηεο δειψζεηο ηνπ πσιεηή, ηνπ παξαγσγνχ 43

44 b. Χπόνορ, βάπορ απόδειξηρ και παπαγπαθή Σν θξίζηκν ρξνληθφ ζεκείν γηα ηελ θξίζε ζρεηηθά κε ηελ χπαξμε ζπκκφξθσζεο κε ηε ζχκβαζε είλαη, ζχκθσλα κε ην άξ. 3 1 ν ρξφλνο ηεο παξάδνζεο ηνπ πξάγκαηνο. 104 Ο πσιεηήο επζχλεηαη γηα νπνηαδήπνηε έιιεηςε ζπκκφξθσζεο εθδεισζεί εληφο δχν εηψλ απφ ηελ παξάδνζε ηνπ αγαζνχ ζηνλ θαηαλαισηή (άξ. 5 1), εθηφο εάλ θαηά ηε ζηηγκή ηεο ζχλαςεο ηεο ζχκβαζεο πψιεζεο ν θαηαλαισηήο γλψξηδε ή δελ κπνξνχζε επιφγσο λα αγλνεί ηελ έιιεηςε ηεο ζπκκφξθσζεο (άξ. 2 3). H έιιεηςε ζπκκφξθσζεο, ε νπνία ηπρφλ εθδεισζεί εληφο έμη κελψλ απφ ηελ παξάδνζε ηνπ αγαζνχ, ηεθκαίξεηαη κάιηζηα φηη πθίζηαηαη θαηά ηελ παξάδνζε, εθηφο εάλ ην ηεθκήξην απηφ είλαη αζπκβίβαζην κε ηε ή ηνπ αληηπξνζψπνπ ηνπ γηα ηα ζπγθεθξηκέλα ραξαθηεξηζηηθά ησλ αγαζψλ, ηδίσο ζην πιαίζην ηεο δηαθήκηζεο ή ηεο επηζήκαλζεο». Φπζηθά ε πξνβιεκαηηθή ηεο δηαθήκηζεο θαη ηεο επζχλεο γηα δηαθεκηζηηθέο δειψζεηο δελ είλαη δπλαηφ εδψ λα αλαιπζεί. [Βι. ζρεηηθά κεηαμχ άιισλ: Monika Prieß, Begriff des Sachmangels, ζει , Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει , Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει θαη ] H κε ζπκκφξθσζε ζηε ζχκβαζε πεξηιακβάλεη επίζεο ηελ έιιεηςε ζπκκφξθσζεο πνπ απνξξέεη απφ θαθή εγθαηάζηαζε ηνπ θαηαλαισηηθνχ αγαζνχ, φηαλ ε εγθαηάζηαζε απνηειεί κέξνο ηεο ζχκβαζεο πψιεζεο ηνπ αγαζνχ θαη έρεη πξαγκαηνπνηεζεί απφ ηνλ πσιεηή ή ππ επζχλε ηνπ (άξ 2 5). [Αλαιπηηθά γηα ειιείςεηο απφ θαθή εγθαηάζηαζε ή νδεγίεο εγθαηάζηαζεο βι. Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει , Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει ] Γελ βξίζθεη εληαία απάληεζε ζηε ζεσξία ην εξψηεκα ζε πνηα ζρέζε βξίζθνληαη ηα ηέζζεξα θξηηήξηα ηνπ ηεθκεξίνπ ηνπ άξ. 2 κεηαμχ ηνπο θαη εάλ πξέπεη λα ππάξμνπλ ζσξεπηηθά ή δηαδεπθηηθά. [Αλαιπηηθά βι. Marc Cziesielsky, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει θαη 27-31, Dieter Medicus, ZIP 1996, ζει. 1926, Martin Vorsmann, Gesetzliche Mangelhaftung, ζει. 43, Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει ] Ζ νδεγία δελ είλαη μεθάζαξε ζην ζέκα απηφ θαη απιά απαξηζκεί ηα δηάθνξα θξηηήξηα ρσξίο νπνηαδήπνηε ηεξάξρεζε. Σν ζέκα απηφ πξέπεη λα ξπζκηζηεί θαηά ηελ ελζσκάησζε ηεο νδεγίαο ζην δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ. [Βι. ζρεηηθά Martin Vorsmann, Gesetzliche Mangelhaftung, ζει , Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει. 58, Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει. 43, Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει , Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 56.] 104 Με ηελ πηνζέηεζε ηεο ξχζκηζεο απηήο ε νδεγία δηαθνξνπνηείηαη ηφζν απφ ηα πεξηζζφηεξα εζληθά δίθαηα φζν θαη απφ ηε ζχκβαζε ηεο Βηέλλεο, ε νπνία ζχκθσλα κε ην άξ ζεσξεί σο θξίζηκν ρξφλν ην ρξφλν κεηάζεζεο ηνπ θηλδχλνπ. Ζ δηάηαμε απηή φκσο δελ επηθέξεη φκσο, φπσο ξεηά θαζνξίδεη θαη ην πξννίκην ηεο νδεγίαο (ζεκείν 14) νπνηαδήπνηε επίπησζε ζηηο ξπζκίζεηο γηα ηε κεηάζεζε ηνπ θηλδχλνπ ζηα εζληθά δίθαηα. Βι. Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει , Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει , Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει

45 θχζε ηνπ αγαζνχ ή ηε θχζε ηεο έιιεηςεο ζπκκφξθσζεο (άξ. 5 3). 105 Καηά ηε δηάξθεηα απηήο ηεο πξνζεζκίαο ν πσιεηήο απαιιάζζεηαη κφλν εάλ απνδείμεη φηη ην ειάηησκα δεκηνπξγήζεθε κεηά ηελ παξάδνζε. 106 Απηφ δελ ηζρχεη κφλν ζηηο πεξηπηψζεηο φπνπ ε θχζε ηνπ αγαζνχ ή ηεο έιιεηςεο ζπκκφξθσζεο δελ ζπλάδεη κε έλα ηέηνην ηεθκήξην. 107 Πεξηνξηζκφο ηνπ ρξφλνπ επζχλεο ζε ιηγφηεξν απφ δχν ρξφληα επηηξέπεηαη, ζχκθσλα κε ηελ νδεγία κφλν γηα κεηαρεηξηζκέλα αγαζά, αιιά θαη ζηελ πεξίπησζε απηή ν ρξφλνο επζχλεο δελ κπνξεί λα είλαη κηθξφηεξνο απφ έλα έηνο (άξ. 7 1 εδ. 2) Γηθαηψκαηα ηνπ αγνξαζηή ζε πεξίπησζε κε ζπκκφξθσζεο a. Γενική απσή ε πεξίπησζε κε ζπκκφξθσζεο ηνπ πσιεηή πξνο ηνπο φξνπο ηεο ζχκβαζεο ε νδεγία εηζάγεη ζην άξ. 3 κηα αμίσζε αλεμάξηεηε απφ ηπρφλ ππαηηηφηεηα ηνπ πσιεηή, κηα κνξθή δειαδή γλήζηαο αληηθεηκεληθήο επζχλεο Ζ δηάηαμε απηή ζηεξίδεηαη ζηε ζθέςε φηη έλαο επαγγεικαηίαο πσιεηήο εμαηηίαο ηεο γλψζεο ηνπ γηα ην πξάγκα θαη ηεο πξφζβαζεο πνπ κπνξεί λα έρεη ζηνλ παξαγσγφ ηνπ κπνξεί λα έρεη πξφζβαζε ζηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο θαη ζα κπνξνχζε λα απνδείμεη θαηά θαλφλα επθνιφηεξα ηε ζπκθσλία ηνπ πξάγκαηνο κε ηε ζχκβαζε απφ φηη ν θαηαλαισηήο ην αληίζεην. Γη απηφ ην άξ. 5 3 απνηειεί κηα νπζηαζηηθή βειηίσζε ηεο ζέζεο ηνπ θαηαλαισηή, ε νπνία κπνξεί ζε θάζε πεξίπησζε λα ζεσξεζεί δηθαηνινγεκέλε. Σελ άπνςε απηή ππνζηεξίδνπλ θαη νη Martin Vorsmann, Gesetzliche Mangelhaftung, ζει , Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει , Γεώπγιορ Απνοκούπορ, ΓΔΔ 2001, ζει. 137, Dirk Staudenmayer, NJW 1999, ζει Μάιινλ δηαθνξεηηθά θξίλεη ε Monika Prieß, Begriff des Sachmangels, ζει , ε νπνία ζεσξεί φηη ν πσιεηήο ζην ζεκείν απηφ κπνξεί λα βξεζεί ζηελ ίδηα απνδεηθηηθή αδπλακία κε ηνλ θαηαλαισηή θαη γηα ην ζθνπφ απηφ ε ζπγθεθξηκέλε απφθαζε απνηειεί κάιινλ κηα απφθαζε θνηλσληθήο δηθαηνζχλεο ππέξ ησλ ηειεπηαίσλ, παξφηη απνηειεί έλα ηδηαίηεξν βάξνο γηα ηνπο πξψηνπο. 106 Βι. Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει , Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει , Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει , Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Βι. ζρεηηθά Monika Prieß, Begriff des Sachmangels, ζει , Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει , Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει , Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 57. Δμαηξέζεηο κπνξεί λα είλαη γηα παξάδεηγκα ειαηηψκαηα πνπ πξνθάιεζε ν ίδηνο ν θαηαλαισηήο, νη ζπλήζεηο βιάβεο ηνπ πξάγκαηνο εμαηηίαο ηεο ρξήζεο ηνπ, ηδηαηηέξσο εππαζή αληηθείκελα, ηα νπνία έρνπλ απφ ηε θχζε ηνπο κηθξφηεξν δηάζηεκα δσήο απφ 6 κήλεο. Βι. Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει Βι. ζρεηηθά Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει

46 ε πεξίπησζε κε ζπκκφξθσζεο ηνπ αγαζνχ πξνο ηνπο φξνπο ηεο ζχκβαζεο, ε νδεγία παξέρεη ζηνλ θαηαλαισηή, δηαβαζκίδνληαο ηε ζεηξά άζθεζήο ηνπο, ηα δηθαηψκαηα είηε ηεο δσξεάλ απνθαηάζηαζεο ηεο ζπκκφξθσζεο κε επηζθεπή ή αληηθαηάζηαζε ηνπ αγαζνχ, είηε, εάλ απηφ δελ είλαη δπλαηφ, ηεο πξνζήθνπζαο κείσζεο ηνπ ηηκήκαηνο ή ηεο ππαλαρψξεζεο απφ ηε ζχκβαζε. ε αληίζεζε κε ην αξρηθφ ζρέδην ελφο ηεηξαπινχ δηθαηψκαηνο επηινγήο ηνπ θαηαλαισηή, ε ηειηθή κνξθή ηεο νδεγίαο ρνξεγεί ηα δηθαηψκαηα δηαβαζκηζκέλα. 110 Ο θαηαλαισηήο έρεη αξρηθά δηθαίσκα επηινγήο κεηαμχ επηζθεπήο ή αληηθαηάζηαζεο θαη, κφλν εάλ απηφ απνηχρεη, δηθαίσκα κείσζεο ηνπ ηηκήκαηνο ή ππαλαρψξεζεο. Ο θνηλνηηθφο λνκνζέηεο απέθπγε λα ξπζκίζεη ην δηθαίσκα απνδεκίσζεο κε ζηφρν λα δηεπθνιχλεη ηελ πνιηηηθή απνδνρή ησλ ξπζκηζηηθψλ ηνπ ζρεδίσλ θαη άθεζε ηε ζρεηηθή ξχζκηζε ζηελ αξκνδηφηεηα ηνπ εζληθνχ λνκνζέηε. Ζ παληειήο απηή απνπζία ξπζκίζεσλ απνηέιεζε φκσο, δηθαίσο, ζηφρν ηζρπξήο θξηηηθήο. 111 c. Ππυηεύονηα έννομα βοηθήμαηα (Δπιζκεςή και Ανηικαηάζηαζη) ε πεξίπησζε έιιεηςεο ζπκκφξθσζεο, ν θαηαλαισηήο έρεη δηθαίσκα λα δεηήζεη αξρηθά ηε δσξεάλ απνθαηάζηαζε ηεο ζπκκφξθσζεο ηνπ αγαζνχ κε επηζθεπή ή αληηθαηάζηαζε (άξ. 3 3). H νδεγία πηνζεηεί ζπλεπψο ην αμίσκα ηεο πξνηεξαηφηεηαο κηαο in natura εθπιήξσζεο, ρσξίο λα δηαθξίλεη κεηαμχ πσιήζεηο γέλνπο θαη είδνπο, ελψ επίζεο εηζάγεη ζε 109 Βι. Γημήηπιορ Πςπγάκηρ, ΓΔΔ 2001, ζει. 837, Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 96, Martin Vorsmann, Gesetzliche Mangelhaftung, ζει Βι. Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει , Γημήηπιορ Πςπγάκηρ, ΓΔΔ 2001, ζει. 837, Klaus Tonner, BB 1999, ζει. 1771, Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει. 661, Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει. 59, Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει , Martin Vorsmann, Gesetzliche Mangelhaftung, ζει , Marc Cziesielsky, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει. 43, Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει. 75, Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει θαη Βι. Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει. 7-9, Oliver Remien, Folgen von Leistungsstörungen im europäischen Vertragsrecht der EG-Richtlinien und Verordnungen, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει , Alessio Zaccaria, Umsetzungsüberlegungen zur Kaufgewährleistungs-Richtlinie in Italien, ζην: Grundmann / Medicus / Rolland (Hrsg.), Europäisches Kaufgewährleistungsrecht, Reform und Internationalisierung des deutschen Schuldrechts, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a. 2000, ζει. 191, Martin Vorsmann, Gesetzliche Mangelhaftung, ζει. 95 θαη ηηο εθεί αλαγξαθφκελεο πεγέο. 46

47 επξσπατθφ επίπεδν έλα δηθαίσκα κεηεθπιήξσζεο γηα φια ηα θαηαλαισηηθά αγαζά. 112 Σν δηθαίσκα επηινγήο κεηαμχ ησλ δχν δπλαηνηήησλ έρεη ν αγνξαζηήο. Ο πσιεηήο δελ έρεη αμίσζε κεηεθπιήξσζεο θαη κπνξεί λα αξλεζεί ηνλ ηξφπν απνθαηάζηαζεο ή αληηθαηάζηαζεο, ηνλ νπνίν επέιεμε ν αγνξαζηήο, κφλν εάλ ε πξάμε απηή είλαη αδχλαηε ή δπζαλάινγε (άξ. 3 3). 113 Ζ ελλνηνινγηθή δηαζάθεζε ηνπ φξνπ αδχλαηε δελ δεκηνπξγεί πξνβιήκαηα, ζε αληίζεζε κε ηνλ φξν δπζαλάινγε. Γηα κεηαρεηξηζκέλα αγαζά πξνβιέπεηαη φηη δελ ππάξρεη αμίσζε αληηθαηάζηαζεο εμαηηίαο ηεο ηδηαίηεξεο θχζεο ηνπο, ελψ ζε θάζε άιιε πεξίπησζε πξέπεη λα δηαπηζησζεί αληηθεηκεληθά εάλ έλα κέηξν είλαη δπζαλάινγν, φπσο γηα παξάδεηγκα φηαλ πξνθαιεί ππεξβνιηθά απμεκέλεο δαπάλεο ζε ζρέζε κε ελαιιαθηηθέο δπλαηφηεηεο εθπιήξσζεο. 114 Ζ επηζθεπή ή αληηθαηάζηαζε πξέπεη λα ιάβεη ρψξα εληφο επιφγνπ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο 115 θαη ρσξίο λα πξνθαιέζεη ζεκαληηθή ελφριεζε 116 ζηνλ θαηαλαισηή, θξίζε γηα ηελ νπνία πξέπεη θπζηθά λα ιεθζνχλ ππφςε ην είδνο ηνπ αγαζνχ, θαζψο θαη ν ζθνπφο γηα ηνλ νπνίν ην ρξεηάδεηαη ν θαηαλαισηήο (άξ. 3 3 εδ. 3) Έηζη Γημήηπιορ Πςπγάκηρ, ΓΔΔ 2001, ζει. 838, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Ζ δηάηαμε απηή κπνξεί λα ζεσξεζεί σο εηδηθή έθθξαζε ηεο αξρήο ηεο θαιήο πίζηεο ζην θνηλνηηθφ δίθαην. Βι. Γημήηπιορ Πςπγάκηρ, ΓΔΔ 2001, ζει Γηα πεξαηηέξσ αλάιπζε βι. Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Marc Cziesielsky, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει , Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει , Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει. 78, Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Ζ νδεγία δε ξπζκίδεη ηελ έλαξμε θαη ηε ιήμε ηεο πξνζεζκίαο, νξίδεη απιά φηη πξέπεη λα είλαη εχινγε, θξίζε γηα ηελ νπνία πξέπεη λα ιεθζεί ππφςε ην είδνο ηνπ αγαζνχ, ν ζθνπφο γηα ηνλ νπνίν ην ρξεηάδεηαη ν θαηαλαισηήο θαη ην είδνο ηνπ ειαηηψκαηνο. Όζν δπζθνιφηεξε είλαη ε δηφξζσζε ηνπ ειαηηψκαηνο γηα παξάδεηγκα, ηφζν πεξηζζφηεξν ρξφλνο πξέπεη λα ηεζεί ζηε δηάζεζε ηνπ πσιεηή γηα ηε δηφξζσζε. Έηζη Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει. 663, AnwKomm-Pfeiffer, Art. 3 Kauf-RL, Rn Γπζαλάινγε κπνξεί λα ζεσξεζεί ε βιάβε πνπ πξνθαιείηαη γηα παξάδεηγκα ζηνλ θαηαλαισηή, εάλ απηφο θαιείηαη λα αλερζεί επαλεηιεκκέλεο πξνζπάζεηεο επηδηφξζσζεο ηνπ πξάγκαηνο ή εάλ ζα κπνξνχζαλ λα πξνθιεζνχλ δεκίεο ζε άιια αγαζά ηνπ θαηαλαισηή. Πξβι. Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει. 663, AnwKomm-Pfeiffer, Art. 3 Kauf-RL, Rn. 15, Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει Αλαιπηηθά επ απηνχ: Γημήηπιορ Πςπγάκηρ, ΓΔΔ 2001, ζει

48 d. Γεςηεπεύονηα έννομα βοηθήμαηα (Μείυζη ηος ηιμήμαηορ και Υπανασώπηζη) ε έλα δεχηεξν επίπεδν παξερφκελσλ έλλνκσλ βνεζεκάησλ, ν θαηαλαισηήο έρεη δηθαίσκα λα δεηήζεη ηε κείσζε ηνπ ηηκήκαηνο ζην πξνζήθνλ κέηξν ή ηελ ππαλαρψξεζε απφ ηε ζχκβαζε. Σν δηθαίσκα απηφ ην έρεη ν θαηαλαισηήο, ζχκθσλα κε ην άξ. 3 5 θαη 6 ηεο νδεγίαο, κφλν εάλ δελ έρεη αμίσζε γηα απνθαηάζηαζε ή αληηθαηάζηαζε ή εάλ ν πσιεηήο δελ έρεη επαλνξζψζεη ηελ έιιεηςε ζπκκφξθσζεο εληφο εχινγνπ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο θαη ρσξίο ζεκαληηθή ελφριεζε ηνπ θαηαλαισηή. 118 Καη ζηε δεχηεξε απηή βαζκίδα βνεζεκάησλ ην δηθαίσκα επηινγήο αλήθεη ζηνλ θαηαλαισηή. 119 Ο ηξφπνο άζθεζεο ησλ βνεζεκάησλ απηψλ αθήλεηαη ζηελ αξκνδηφηεηα ηνπ εζληθνχ λνκνζέηε, φπνπ αληίζηνηρεο δηαηάμεηο ππάξρνπλ ήδε θαη ηα θξάηε κέιε δηαηεξνχλ έηζη έλα επξχηαην πεδίν επηινγψλ Αλαγσγηθά Γηθαηψκαηα Όηαλ ν ηειηθφο πσιεηήο ππέρεη επζχλε έλαληη ηνπ θαηαλαισηή ιφγσ έιιεηςεο ζπκκφξθσζεο πξνο ηνπο φξνπο ηεο ζχκβαζεο, ππάξρεη πάληα ην ελδερφκελν λα ππνρξενχηαη ζε δηφξζσζε ή απνδεκίσζε, παξφηη δελ επζχλεηαη ν ίδηνο θαη δελ ζα κπνξνχζε θαλ λα γλσξίζεη ην ειάηησκα. ηελ πεξίπησζε απηή, γηα λα δηαζθαιηζηεί κηα δίθαηε ιχζε, ε νδεγία πξνβιέπεη φηη ν ηειηθφο πσιεηήο δηθαηνχηαη λα ζηξαθεί θαηά ηνπ ππεπζχλνπ δπλάκεη ησλ φξσλ ηνπ εζληθνχ δηθαίνπ, ψζηε ε δεκία λα θαηαινγηζηεί ηειηθά ζε απηφλ πνπ επζχλεηαη γηα ηελ πξφθιεζή ηεο θαη ζα κπνξνχζε λα ηελ είρε απνθχγεη. 121 Ζ έιιεηςε ζπκκφξθσζεο σζηφζν πξέπεη λα απνξξέεη απφ ελέξγεηα ή παξάιεηςε ηνπ παξαγσγνχ, ελφο πξνεγνχκελνπ πσιεηή ν νπνίνο εληάζζεηαη ζηελ ίδηα 118 Πεξηζζφηεξα: Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechtes, ζει , Γημήηπιορ Πςπγάκηρ, ΓΔΔ 2001, ζει. 837, Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει , Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Βι. θαη Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει. 82, Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει Βι. Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechtes, ζει , Γημήηπιορ Πςπγάκηρ, ΓΔΔ 2001, ζει Βι. Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει. 83, Marc Cziesielsky, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει. 66, Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει

49 αιπζίδα ζπκβάζεσλ ή νπνηνπδήπνηε άιινπ ελδηακέζνπ (άξ. 4). Σα κέιε ππνρξενχληαη λα εηζάγνπλ έλα απνηειεζκαηηθφ ζχζηεκα αλαγσγήο, ε αθξηβήο κνξθή ηνπ νπνίνπ αθήλεηαη φκσο ζηε δηαθξηηηθή ηνπο επρέξεηα. 122 Αληίζεηα ε ηδέα ηεο θαζηέξσζεο επζείαο αλαγσγήο θαηά ηνπ παξαγσγνχ δελ πινπνηήζεθε ηειηθά απφ ηελ νδεγία, γεγνλφο γηα ην νπνίν επηθξίζεθε έληνλα Δγγπήζεηο Σν άξ. 6 πεξηέρεη κηα ξχζκηζε ζρεηηθή κε ηηο εγγπήζεηο 124, ρσξίο λα απνθαίλεηαη φκσο γηα ηε λνκηθή θχζε ηνπο. 125 Γελ πξφθεηηαη εδψ γηα ηελ εγγχεζε εθ ηνπ λφκνπ ή γηα κηα παξάηαζε ηνπ δηαζηήκαηνο ηεο θαζνξηζκέλεο εθ ηνπ λφκνπ εγγχεζεο αληί αληαιιάγκαηνο, αιιά γηα πξαθηηθέο πνπ ζπλεζίδνληαη ζε πνιιά είδε πψιεζεο, φπνπ νη πσιεηέο ή νη θαηαλαισηέο αλαιακβάλνπλ ρσξίο ρξέσζε λα αζθαιίζνπλ ην πσιεζέλ γηα φια ηα 122 Έηζη Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει. 659, Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Dirk Staudenmayer, NJW 1999, ζει. 2396, Wolfgang Ernst / Beate Gsell, ZIP 2000, ζει Έλα απνηειεζκαηηθφ ζχζηεκα αλαγσγήο πξνυπνζέηεη γηα παξάδεηγκα κεγαιχηεξεο πξνζεζκίεο παξαγξαθήο γηα φινπο ηνπο εκπιεθφκελνπο ζηελ αιπζίδα, ψζηε λα είλαη δπλαηή ζηελ πξάμε ε αλαγσγή. Έηζη πρ. Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Βι. ζεκείν 23 ηνπ πξννηκίνπ ηεο νδεγίαο, ζχκθσλα κε ην νπνίν είλαη δπλαηφ κε βάζε ηελ ηάζε απμαλφκελεο κέξηκλαο γηα ηελ εμαζθάιηζε πςεινχ επηπέδνπ πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή θαη ηελ εκπεηξία απφ ηελ εθαξκνγή ηεο παξνχζαο νδεγίαο, λα θξηζεί απαξαίηεηε κηα κεγαιχηεξε ελαξκφληζε, πξνβιέπνληαο θπξίσο άκεζε επζχλε ηνπ παξαγσγνχ φζνλ αθνξά ηα ειαηηψκαηα γηα ηα νπνία επζχλεηαη, φπσο θαη ην άξ. 12, ην νπνίν πξνβιέπεη επαλεμέηαζε γηα ηε ζέζπηζε άκεζεο επζχλεο ηνπ παξαγσγνχ ην έηνο ρεηηθά: Monika Prieß, Begriff des Sachmangels, ζει , Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει. 156, Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Wolfgang Ernst / Beate Gsell, ZIP 2000, ζει Σα απνηειέζκαηα ηεο επαλεμέηαζεο απηήο πεξηιήθζεθαλ ζηελ Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην πκβνχιην θαη ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην γηα ηελ εθαξκνγή ηεο νδεγίαο 1999/44/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 25εο Μαΐνπ 1999, ζρεηηθά κε νξηζκέλεο πηπρέο ηεο πψιεζεο θαη ησλ εγγπήζεσλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, θαζψο θαη αλάιπζε ηεο πεξίπησζεο εηζαγσγήο ηεο άκεζεο επζχλεο ηνπ παξαγσγνχ, , COM (2007) 210 ηειηθφ. 124 Μηα εμαηξεηηθά ελδηαθέξνπζα αλάιπζε ηεο νηθνλνκηθήο ιεηηνπξγίαο ησλ εγγπήζεσλ θαη ησλ επηπηψζεψλ ηνπο βι. Thomas Wein, Eine ökonomische Analyse der neuen Verkaufsrichtlinie zum Gewährleistungsrecht, Lüneburg 2000, ζει Έηζη Hans W. Micklitz, EuZW 1997, ζει. 234, Dirk Staudenmayer, Die EG-Richtlinie über den Verbrauchsgüterkauf, NJW 1999, ζει. 2393, Norbert Reich, NJW 1999, ζει. 2399, Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει

50 ειαηηψκαηα, ηα νπνία ηπρφλ πξνθχςνπλ εληφο ζπγθεθξηκέλνπ ρξνληθνχ δηαζηήκαηνο (εκπνξηθέο εγγπήζεηο). 126 Γελ εηζάγεηαη θάπνηα ππνρξέσζε παξνρήο εγγχεζεο, αιιά ν θνηλνηηθφο λνκνζέηεο απνζθνπεί ζηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ απφ παξαπιαλεηηθφ πεξηερφκελν αληηζηνίρσλ ελεξγεηψλ. Οξίδεη ζπλνπηηθά φηη νπνηαδήπνηε εγγχεζε είλαη δεζκεπηηθή ζε φ,ηη αθνξά ζηνπο φξνπο πνπ θαζνξίδνληαη ζηελ εγγχεζε, ηε γξαπηή ζχκβαζε ή ηε ζρεηηθή δηαθήκηζε (άξ. 6 1). Πεξαηηέξσ, ε εγγχεζε πξέπεη λα παξνπζηάδεηαη ζε έγγξαθν κε απιή θαη θαηαλνεηή δηαηχπσζε, ην νπνίν δηαηίζεηαη ειεχζεξα γηα ελεκέξσζε πξηλ απφ ηελ αγνξά, κε ειάρηζην πεξηερφκελν ηε δηάξθεηα θαη ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο εγγχεζεο, θαζψο θαη ηελ επσλπκία θαη ηε δηεχζπλζε ηνπ εγγπεηή (άξ. 6 2 θαη 3). Όηαλ πξνζθέξεηαη κηα εγγχεζε, ε νπνία δελ ζπκκνξθψλεηαη κε ηηο δηαηάμεηο πνπ πεξηέρνληαη ζηελ νδεγία, ν θαηαλαισηήο εμαθνινπζεί λα κπνξεί λα απαηηήζεη ηελ ηήξεζή ηεο (άξ. 6 5), ελψ ζπκβαηηθνί φξνη ή ζπκθσλίεο πνπ θαηαξγνχλ ή πεξηνξίδνπλ ηα δηθαηψκαηα πνπ απνξξένπλ απφ ηελ νδεγία δελ δεζκεχνπλ ηνλ θαηαλαισηή (άξζξν 7 1) Σειηθέο δηαηάμεηο ην άξ. 7 1 ηεο νδεγίαο νξίδεηαη φηη δε δεζκεχνπλ ηνλ θαηαλαισηή ζπκβαηηθνί φξνη ή ζπκθσλίεο πνπ θαηαξγνχλ ή πεξηνξίδνπλ άκεζα ή έκκεζα ηα βάζεη ηεο νδεγίαο δηθαηψκαηα ηνπ θαηαλαισηή. Οη ξπζκίζεηο δειαδή ηεο νδεγίαο, ζε αληίζεζε κε ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, έρνπλ αλαγθαζηηθφ ραξαθηήξα. 128 Ο ραξαθηήξαο απηφο είλαη ζπκβαηφο κε ηηο πξνζηαηεπηηθέο ηνπ θαηαλαισηή ξπζκίζεηο, θαζψο έρνπλ σο ζηφρν ηε δεκηνπξγία ελφο πςεινχ επηπέδνπ πξνζηαζίαο, ην νπνίν εθθεχγεη ηεο 126 Έηζη Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει. 497 θαη , Marc Cziesielsky, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει ρεηηθά: Norbert Reich, NJW 1999, ζει , Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 184, Γεώπγιορ Απνοκούπορ, ΓΔΔ 2001, ζει , Marc Cziesielsky, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει , Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει , Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Βι. Monika Prieß, Begriff des Sachmangels, ζει. 193, Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Marc Cziesielsky, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει. 35, Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 185, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 63, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 95, Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 95, Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, ΓΔΔ 2000, ζει. 809 ππνζεκ

51 7 2). 132 Θεκειηψδεο είλαη θαη ε αξρή ηνπ άξ. 8 ηεο νδεγίαο, ζχκθσλα κε ην νπνίν ηα εμνπζίαο δηάζεζεο ησλ κειψλ. 129 Οη δηαηάμεηο απηέο ζπκπιεξψλνληαη απφ ην ζεκείν 22 ηνπ πξννηκίνπ ηεο νδεγίαο, ζχκθσλα κε ην νπνίν ηα κέξε δελ κπνξνχλ, κε θνηλή ζπλαίλεζε, λα πεξηνξίζνπλ ή λα θαηαξγήζνπλ ηα δηθαηψκαηα πνπ παξέρνληαη ζηνπο θαηαλαισηέο, δεδνκέλνπ φηη έηζη ε παξερφκελε λνκηθή πξνζηαζία ζα θαζίζηαην θελή πεξηερνκέλνπ. Ζ αξρή απηή ζα πξέπεη λα εθαξκφδεηαη θαη ζηηο ξήηξεο πνπ ζπκθσλνχλ φηη ν θαηαλαισηήο γλψξηδε θάζε έιιεηςε ζπκκφξθσζεο ηνπ θαηαλαισηηθνχ αγαζνχ θαηά ηε ζηηγκή ηεο ζχλαςεο ηεο ζχκβαζεο, ψζηε λα απνθεπρζνχλ πξνζπάζεηεο παξάθακςεο ησλ δηαηάμεσλ ηεο νδεγίαο κε ηε ζπλνκνιφγεζε φηη ν αγνξαζηήο απνδέρεηαη ην πξάγκα σο έρεη. Γηαθνξεηηθά φκσο θξίλεηαη κηα εμαηνκηθεπκέλε ζπκθσλία κε πεξηγξαθή ζπγθεθξηκέλσλ ειαηησκάησλ, ηα νπνία απνδέρεηαη ν θαηαλαισηήο. ηελ πεξίπησζε απηή δελ ππάξρεη έιιεηςε ζπκκφξθσζεο ζηε ζχκβαζε, αθνχ ν αγνξαζηήο απνδέρεηαη ην πξάγκα ζηελ θαηάζηαζε πνπ βξίζθεηαη. 130 Φπζηθά ηα κέξε δηαηεξνχλ πάληα ην δηθαίσκα αληίζεηεο ζπκθσλίαο κεηά ηελ πιεξνθφξεζε ηνπ πσιεηή γηα ηελ έιιεηςε ζπκκφξθσζεο, νπφηε δελ ππάξρεη ν θίλδπλνο λα ζπκθσλήζεη ν θαηαλαισηήο ζε δπζκελέζηεξε απφ ην πεξηερφκελν ηεο νδεγίαο γηα ηα ζπκθέξνληα ηνπ ζπκθσλία. 131 Σα θξάηε κέιε ππνρξενχληαη πεξαηηέξσ λα δηαζθαιίζνπλ φηη ην ηδησηηθφ δηεζλέο ηνπο δίθαην δελ ζα επηηξέςεη λα παξαθακθζεί ε πξνβιεπφκελε απφ ηελ νδεγία πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ κέζσ ηεο επηινγήο ηνπ δηθαίνπ ελφο ηξίηνπ θξάηνπο (άξ. θξάηε κέιε κπνξνχλ λα εηζάγνπλ ή λα δηαηεξήζνπλ ζε ηζρχ απζηεξφηεξεο δηαηάμεηο κε 129 Βι. Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει , Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει. 579, Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει , Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει Τπάξρνπλ φκσο εθπεθξαζκέλνη θφβνη φηη νη παηεξλαιηζηηθέο αληηιήςεηο, νη νπνίεο νδήγεζαλ ηεο νδεγία λα ρνξεγήζεη ηελ πξνζηαζία απηή ζηνλ θαηαλαισηή κπνξεί λα ιεηηνπξγήζνπλ θαηά παξάδνμν ηξφπν εηο βάξνο ηνπ. Μπνξεί ζπγθεθξηκέλα λα ηνπ θιείζνπλ ην δξφκν απφ ηε δπλαηφηεηα λα απνθηήζεη θζελφηεξα θάπνην θαηαλαισηηθφ αγαζφ θζελφηεξα κε παξαίηεζή ηνπ απφ ηελ πξνζηαζία απηή. Έηζη Wulf-Henning Roth, Funktionen des privatrechtlichen Vertrages im Gemeinschaftsrecht, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει Έηζη θαη Marc Cziesielsky, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει , Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει Βι. Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει. 582, Monika Prieß, Begriff des Sachmangels, ζει Βι. ζρεηηθά: Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει , Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει

52 ζθνπφ λα εμαζθαιίζνπλ κηα κεγαιχηεξε πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ. Παξά ηνλ απζηεξά αλαγθαζηηθφ ηεο ραξαθηήξα, ε νδεγία νξίδεη ξεηά φηη πεξαηηέξσ αμηψζεηο ησλ θαηαλαισηψλ ιφγσ εζληθψλ δηαηάμεσλ δελ επεξεάδνληαη απφ ηελ νδεγία. 133 Μέλεη έηζη ζηα θξάηε κέιε ε δπλαηφηεηα ελφο κεγαιχηεξνπ πεξηζσξίνπ δξάζεο πξνο ην απζηεξφηεξν, ψζηε λα εμαζθαιίζνπλ κεγαιχηεξε πξνζηαζία ζηνλ θαηαλαισηή, αθνινπζψληαο ηε ζπλήζε γηα ηηο νδεγίεο πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή ηαθηηθή ηνπ θαζνξηζκνχ ειαρίζηνπ επηπέδνπ πξνζηαζίαο. 134 Ζ αξρή απηή απαγνξεχεη θάζε παξέθθιηζε πξνο ηα θάησ, επηηξέπνληαο φκσο απνθιίζεηο ππέξ ησλ θαηαλαισηψλ θαη αθήλνληαο αξθεηέο δπλαηφηεηεο δηακφξθσζεο ησλ εζληθψλ δηθαίσλ ζηα θξάηε κέιε. 135 D. Δνζυμάηυζη ηηρ οδηγίαρ ζηα εθνικά δίκαια Ζ νδεγία έπξεπε ζχκθσλα κε ην άξ λα ελζσκαησζεί ζην εζληθφ δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ έσο ηελ Ο βαζχηεξνο ζηφρνο ηεο ζπγθεθξηκέλεο πξνζεζκίαο έγηλε θπζηθά αληηιεπηφο απφ ηνπο ζρνιηαζηέο: Με ηελ χπαξμε ηνπ Δπξψ έπξεπε λα ππάξρεη έλα εληαίν πιαίζην ειαρίζησλ δηθαησκάησλ ηνπ θαηαλαισηή, ψζηε ην εληαίν λφκηζκα λα κπνξεί πξαγκαηηθά ρσξίο πξνβιήκαηα λα ρξεζηκνπνηεζεί γηα αγνξέο ζε φιε ηελ Δπξψπε. 136 Όπσο θάζε άιιε νδεγία, έηζη θαη ε ζπγθεθξηκέλε, ήηαλ δεζκεπηηθή γηα ηα θξάηε κέιε κφλν ζε ζρέζε κε ηνλ επηδησθφκελν ζηφρν, ελψ αληίζεηα ηα θξάηε κέιε κπνξνχζαλ λα επηιέμνπλ ηε κνξθή θαη ηα κέζα θαη λα απνθαζίζνπλ ειεχζεξα γηα ηνλ ηξφπν ηεο ελζσκάησζεο. 137 Όπσο έρνπκε ήδε παξαηεξήζεη, ν θνηλνηηθφο λνκνζέηεο 133 Klaus Tonner, BB 1999, ζει. 1771, Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει. 102, Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει. 9, Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει , Marc Cziesielsky, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει Όπσο ξεηά ζρνιηάδεη ν Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει. 1171: «Ζ πνιηηηθή ηεο θνηλφηεηαο ζηνλ ηνκέα ηεο πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή απνζθνπεί ζηε δεκηνπξγία ελφο θνηλνχ επηπέδνπ ειάρηζηεο πξνζηαζίαο, ρσξίο λα επηδηψθεη κηα πιήξε ελαξκφληζε ησλ δηαθνξεηηθψλ εζληθψλ δηθαίσλ. Με ηνλ ηξφπν απηφ επηδηψθεηαη λα απμεζεί ε απνδνρή ησλ ξπζκηζηηθψλ ζρεδίσλ ζηα θξάηε κέιε». 135 Έηζη Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει Βι. Dirk Staudenmayer, NJW 1999, ζει. 2397, Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει. 8, Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 186, Γεώπγιορ Απνοκούπορ, ΓΔΔ 2001, ζει. 139, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Άξ πλζδκ. 52

53 άθεζε ηδηαίηεξα κεγάιε επρέξεηα επηινγψλ ζηνπο εζληθνχο λνκνζέηεο γηα ηελ ελζσκάησζε ηεο νδεγίαο. Γεδνκέλνπ δε ηνπ ζηφρνπ ηεο νδεγίαο λα ελαξκνλίζεη έλα ηφζν ζεκαληηθφ ηνκέα ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ, ην επξχ απηφ πεδίν δηακφξθσζεο ησλ εζληθψλ πξάμεσλ κεηαθνξάο, ζπλεπαγφηαλ ηελ αλάγθε ιήςεο εμαηξεηηθά δχζθνισλ απνθάζεσλ απφ ηα δηάθνξα θξάηε κέιε. Σν κέγεζνο ησλ κεηαβνιψλ ζηηο εζληθέο ηδησηηθέο έλλνκεο ηάμεηο εμαξηάηαη ζε κεγάιν βαζκφ θαη απφ ην πφζν πηζηά κεηαθέξζεθε ε νδεγία ζε θάζε θξάηνο κέινο. Ο εζληθφο λνκνζέηεο κπνξνχζε θπζηθά λα αξθεζηεί ζε κηα έλα πξνο έλα κεηαθνξά ηεο νδεγίαο ζην εζληθφ δίθαην, κπνξνχζε φκσο θαη λα αμηνπνηήζεη ηελ αλαγθαηφηεηα ηεο ελζσκάησζεο ησλ ξπζκίζεσλ ηεο νδεγίαο σο έλαπζκα λα εθζπγρξνλίζεη ζεκαληηθά ην εζληθφ ηδησηηθφ δίθαην. Ηδηαίηεξα δχζθνιε απνδείρζεθε ε απφθαζε εάλ ν εζληθφο λνκνζέηεο ζα πεξηειάκβαλε ηηο δηαηάμεηο ηεο νδεγίαο ζε έλα δηαθξηηφ δίθαην πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή ή, επεθηείλνληαο ην πεδίν εθαξκνγήο ησλ ζρεηηθψλ ξπζκίζεσλ, ζα ηηο ελζσκάησλε ζην γεληθφ αζηηθφ δίθαην. Πέξα απφ ηελ Διιάδα, ηελ απφθαζε ηεο νπνίαο ζα αλαιχζνπκε πεξαηηέξσ ζηε ζπλέρεηα, αλαθέξνπκε παξαδεηγκαηηθά εδψ ηε ζηάζε ηεο Ηηαιίαο, Απζηξίαο, Γαιιίαο θαη Γεξκαλίαο. 138 Ζ Ηηαιία κεηέθεξε ηηο θνηλνηηθέο δηαηάμεηο ρσξίο νπνηαδήπνηε κεηαβνιή, ζπρλά δε ζρεδφλ κε ηηο ίδηεο ιέμεηο ζηνλ αζηηθφ ηεο θψδηθα, ρσξίο λα ιάβεη νπνηαδήπνηε ζέζε ζην δήηεκα πσο νη δηαηάμεηο απηέο ζπκβηψλνπλ κε ηηο παιαηέο θαη αθφκα ελ ηζρχ δηαηάμεηο ηνπ εζσηεξηθνχ ηεο δηθαίνπ ηεο πψιεζεο ε έλα εηδηθφ ηεχρνο ηνπ Europäischen Zeitschrift für Privatrecht (ERPL, 2001) έρνπλ πεξηιεθζεί πξνηάζεηο θαη ζθέςεηο ζρεηηθά κε ηε κεηαθνξά ηεο νδεγίαο ζην εζσηεξηθφ δίθαην απφ λνκηθνχο πνιιψλ θξαηψλ κειψλ. Οη ζπγγξαθείο εμεηάδνπλ ηελ νδεγία ππφ ην πξίζκα ησλ επηδξάζεψλ ηεο ζην απζηξηαθφ, αγγιηθφ, ζθνηζέδηθν, δαληθφ, γεξκαληθφ, ειιεληθφ, γαιιηθφ, ηξιαλδηθφ, ινπμεκβνπξγηαλφ, νιιαλδηθφ, ηηαιηθφ, ηζπαληθφ, ζνπεδηθφ, αθφκα θαη ην ειβεηηθφ δίθαην ηεο πψιεζεο. Δηζαγσγηθά κφλν γηα ηα δεηήκαηα πνπ παξνπζηάδνληαη εθεί βι. Ewoud Hondius / Christoph Jeloschek, Towards a European Sales Law Legal Challenges posed by the Directive on the Sale of Consumer Goods and Associated Guarantees, ERPL 2001, ζει Ζ ζηάζε απηή επηθξίζεθε απζηεξά θαη ηνλίζηεθε ν θίλδπλνο νξηζηηθήο θαηαζηξνθήο ηνπ ηηαιηθνχ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο απφ ηνλ Edoardo Ferrante, Die Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie 1999/44/EG im italienischen Recht, RIW 2003, ζει Βι. επίζεο Bernhard Eccher / Francesco Schnurr, Die Umsetzung der Richtlinie 99/44/EG über den Verbrauchsgüterkauf in Italien, ZeuP 2003, ζει , νη νπνίνη παξαδέρνληαη φηη ε πξαθηηθή ζα θιεζεί λα απαληήζεη ζε φρη ιίγα επηκέξνπο εξσηήκαηα γηα ην πνπ αθξηβψο βξίζθεηαη ε αθξηβήο ηνκή ησλ δηαηάμεσλ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή θαη πφηε πξέπεη κάιινλ λα εθαξκνζηνχλ νη γεληθνί θαλφλεο γηα λα πιεξσζνχλ ππάξρνληα θελά ζηηο ζρεηηθέο ξπζκίζεηο. Ζ ζπγθεθξηκέλε κάιηζηα απφθαζε ηνπ ηηαινχ λνκνζέηε ιήθζεθε παξφηη ε ηηαιηθή λνκηθή ζεσξία ηάζεθε ζπλνιηθά ππέξ ηεο πξαγκαηηθήο πξνζαξκνγήο κέζσ ηεο επαλεμέηαζεο ηνπ ηηαιηθνχ 53

54 Ζ Γαιιία αλήθεη ζηα θξάηε κέιε, ηα νπνία γηα πνιχ κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα δελ είραλ ελζσκαηψζεη ηελ νδεγία ζην εζληθφ ηνπο δίθαην, παξφηη νη εηδηθνί δέρνληαλ φηη αξθνχζε κηα κηθξφηεξεο έθηαζεο πξνζαξκνγή ηνπ γαιιηθνχ δηθαίνπ ζε ζρέζε κε ην δίθαην ησλ πεξηζζνηέξσλ θξαηψλ κειψλ, θαζψο ε Γαιιία είρε ήδε έλα πςειφηαην επίπεδν πξνζηαηεπηηθψλ ηνπ θαηαλαισηή δηαηάμεσλ, πνπ θάιππηε θαη ηνλ ηνκέα ησλ εγγπήζεσλ. Παξφια απηά πξνεγήζεθαλ νξηζκέλεο πνιχ ελδηαθέξνπζεο ζπδεηήζεηο γηα ην ζπζηεκαηηθφ ηξφπν ηεο ελζσκάησζεο ηεο νδεγίαο, ελψ δελ ππήξμε θνηλή αληηκεηψπηζε ηνπ δεηήκαηνο, κε ηε ζπδήηεζε λα επηθεληξψλεηαη ζηελ απφθαζε κεηαμχ ηεο ελζσκάησζεο ησλ δηαηάμεσλ ζηνλ θψδηθα πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή (Code de la consommation) ή κηα ειάρηζηε ηξνπνπνίεζε ηνπ γαιιηθνχ ΑΚ (Code Civil). Σειηθά επηθξάηεζε ε εθδνρή ηεο ελζσκάησζεο ζηνλ θψδηθα πξνζηαζίαο ησλ θαηαλαισηψλ, ζπκπιεξσκέλε κε έλα δηάηαγκα γηα ηηο εγγπήζεηο. 140 ηε Γεξκαλία ε απφθαζε σο πξνο ηνλ ηξφπν ηεο κεηαθνξάο ηεο νδεγίαο πξνθάιεζε ηδηαίηεξεο ζπδεηήζεηο. 141 Πνιινί ηάζεθαλ ππέξ κηαο απνκνλσκέλεο κεηαθνξάο ηεο νδεγίαο, καθξηά απφ ηα ζρέδηα ηξνπνπνίεζεο ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ, 142 άιινη θξηηίθαξαλ ηε βηαζχλε ζηηο αιιαγέο 143 θαη ηάζεθαλ θαηά ηεο ξήμεο ηεο ζπλέρεηαο, 144 πνιινί ζεσξνχζαλ φηη ε πξφηαζε ηεο ζπζηήκαηνο επζχλεο ηνπ πσιεηή. Γηα ηηο ζθέςεηο πνπ εθθξάζηεθαλ ζρεηηθά κε ηελ πξνζαξκνγή βι. αληηπξνζσπεπηηθά: Alessio Zaccaria,Umsetzungsüberlegungen zur Kaufgewährleistungs-Richtlinie in Italien, ζει Ordonnance n du 17 février 2005 relative à la garantie de la conformité du bien au contrat due par le vendeur au consommateur.. ρεηηθά κε ηηο αλάγθεο ηξνπνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ ζηε Γαιιία θαη ηελ αλάγθε ελζσκάησζεο ηεο νδεγίαο βι. ελδεηθηηθά Andrea Pinna, La transposition en droit français,, ERPL 2001, ζει , Stephanie Rohlfing-Dijoux, Umsetzungsüberlegungen zur Kaufgewährleistungs-Richtlinie in Frankreich, ζην: Grundmann / Medicus / Rolland (Hrsg.), Europäisches Kaufgewährleistungsrecht, Reform und Internationalisierung des deutschen Schuldrechts, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a. 2000, ει Μηα ζεψξεζε ησλ δηαθφξσλ δπλαηνηήησλ γηα ηελ ελζσκάησζε ηεο νδεγίαο πξνζθέξνπλ νη Dieter Medicus, Verbraucherrecht und Verbrauchsgüterkauf in einem kodifikatorischen System Bürgerrecht, Handelsrecht und Sonderprivatrecht, ζει θαη Klaus Tonner / Kristin Crellwitz / Sandra Echtermeyer, Kauf- und Werkvertragsrecht im Regierungsentwurf eines Schuldrechtsmodernisierungsgesetzes, ζει , ζην: Micklitz / Pfeiffer / Tonner / Willingmann (Hrsg.): Schuldrechtsreform und Verbraucherschutz, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden Έηζη: Barbara Dauner-Lieb, Die geplante Schuldrechtsmodernisierung - Durchbruch oder Schnellschuss?, JZ 2001, ζει. 10 επ., Wolfgang Ernst, EU-Richtlinie zum Verbrauchsgüterkauf Optionen für die Umsetzung, ζην: Grundmann / Medicus / Rolland (Hrsg.), Europäisches Kaufgewährleistungsrecht, Reform und Internationalisierung des deutschen Schuldrechts, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a. 2000, ζει. 325 επ., Holger Altmeppen, Schadensersatz wegen Pflichtverletzung - Ein Beispiel für die Überhastung der Schuldrechtsreform, DB 2001, ζει. 1131, Holger 54

55 θπβέξλεζεο δελ ήηαλ λνκνζεηηθά ψξηκε 145 θαη παξνπζίαζαλ πξνηάζεηο γηα κηα κηθξφηεξε ιχζε ( kleine Lösung ), 146 ελψ θπζηθά ππήξμαλ θαη ππνζηεξηρηέο ηεο απνθαινχκελεο κεγάιεο ιχζεο ( großen Lösung ). 147 Δπηπιένλ απνξξίθζεθε ζχληνκα ε κεηαθνξά ηεο νδεγίαο σο έλα εηδηθφ δίθαην πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή, κε ην επηρείξεκα φηη έηζη ζα δεκηνπξγνχηαλ θαη ηέηαξην δίθαην πψιεζεο, δίπια ζε απηφ ηνπ BGB, ησλ εκπνξηθψλ πσιήζεσλ (Handelskauf) θαη ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο, γεγνλφο ην νπνίν ζα πξνθαινχζε εμαηξεηηθή αλαζθάιεηα δηθαίνπ θαη ην ζχλνιν ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο ζα ζηεξνχηαλ νπνηαδήπνηε ζαθήλεηαο θαη ζπζηεκαηηθνχ ραξαθηήξα. 148 Altmeppen, Untaugliche Regeln zum Vertrauensschaden und Erfüllungsinteresse im Schuldrechtsmodernisierungsentwurf, DB 2001, ζει θαη 1405, Holger Altmeppen / Jan Wilhelm, Anschreiben - Der erste Aufruf, Schuldrechtsreform/Anschreiben.htm, Holger Altmeppen / Jan Wilhelm, Gemeinsame Erklärung zum Vorhaben des Erlasses eines Schuldrechtsreformgesetzes im Jahre 2001, Holger Altmeppen / Jan Wilhelm, Erwiderung auf Prof. Canaris, Μεηαμχ άιισλ: Barbara Dauner-Lieb, JZ 2001, ζει. 9, Barbara Dauner-Lieb, Eine unnötige Reform, die nur Chaos erzeugt, Süddeutsche Zeitung ηεο , Jan Wilhelm, Bastelarbeit, keine Gesetzgebung, FAZ ηεο , ζει. 10, x768/Schuldrechtsreform/ FAZ_10_10.gif, Bettina Mävers, Für eine große Schuldrechtsreform gab und gibt es keinen rechten Bedarf, Handelsblatt ηεο , ζει. 13, Schuldrechtsreform/ Handelsblatt0305.htm, Heribert Prantl, Umbau eines Heiligtums, Professoren warnen vor Änderungen des Bürgerlichen Gesetzbuches, Süddeutsche Zeitung ηεο , sz_zivilrechtslehrer.pdf. Πεξαηηέξσ θξηηηθέο γλψκεο βι. ζηελ ηζηνζειίδα: Altmeppen/1024x768/ Schuldrechtsreform/Presse.htm. 144 Βι. Monika Prieß, Begriff des Sachmangels, ζει Βι. Barbara Dauner-Lieb, Stellungnahme zum Entwurf eines Gesetzes zur Modernisierung des Schuldrechts BT-Drucks 14/6040. ζει. 2., Έηζη γηα παξάδεηγκα Wolfgang Ernst / Beate Gsell, ZIP 2000, ζει , Christian Kirchner / Klaus Richter, Vorschlag für ein Gesetz zur Änderung des Kaufrechts und des Fernabsatzgesetzes, kirchner.pdf. Αξρηθά ήηαλ ππέξ κηαο κηθξήο ιχζεο θαη ν Dieter Medicus, ZIP 1996, ζει. 1930, ν νπνίνο φκσο δελ επέκεηλε ζηελ αξρηθή άπνςή ηνπ, ζεσξψληαο φηη ζα νδεγήζεη ζε εμαηξεηηθά δπζρεξείο αμηνινγηθέο αληηθάζεηο ζην ίδην ην ζχζηεκα ηνπ BGB. Βι. Dieter Medicus, Verbraucherrecht und Verbrauchsgüterkauf in einem kodifikatorischen System Bürgerrecht, Handelsrecht und Sonderprivatrecht, ζει Μηα ζχλνςε ησλ επηρεηξεκάησλ ππέξ κηαο ζπλνιηθήο ηξνπνπνίεζεο ηνπ γεξκαληθνχ δηθαίνπ βι. ελδεηθηηθά: Simone Jorden, Verbrauchergarantien, ζει , Claus - Wilhelm Canaris, Schreiben vom , einrichtungen/ls/canaris. Πξνηάζεηο γηα ηελ πξνζαξκνγή ηνπ γεξκαληθνχ λνκηθνχ ζπζηήκαηνο ζηελ νδεγία κέζα απφ κηα απνθαινχκελε κεγάιε ιχζε, βι. Norbert Reich, NJW 1999, ζει Βι. Klaus Tonner, BB 1999, ζει , Francesco A. Schnurr, ZfRV 1999, ζει. 228, Norbert Reich, NJW 1999, ζει. 2400, Monika Prieß, Begriff des Sachmangels, ζει

56 Σειηθά ν γεξκαλφο λνκνζέηεο απνθάζηζε λα ελζσκαηψζεη ηξεηο νδεγίεο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή 149 ζην BGB, ρξεζηκνπνηψληαο ηελ αθνξκή απηή γηα λα πξνβεί ζηε κεγαιχηεξε ηξνπνπνίεζε ηνπ BGB ζηελ πάλσ απφ εθαηφ ρξφλσλ ηζηνξία ηνπ. Ο λφκνο γηα ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ Schuldrechtsmodernisierungsgesetz, 150 ν νπνίνο ηέζεθε ζε ηζρχ ηελ , 151 νδήγεζε ζε κηα εηο βάζνο επηηπρεκέλε αλαλέσζε ηνπ γεξκαληθνχ ελνρηθνχ δηθαίνπ, 152 ζχκθσλα θαη κε αληίζηνηρα πξνγελέζηεξα ζρέδηα. 153 Δλψζεθε ην δίθαην ηεο επζχλεο 149 Ζ νδεγία γηα ηηο πσιήζεηο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, ε νδεγία 2000/35 γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ησλ θαζπζηεξήζεσλ πιεξσκψλ (ABl L 200/35) θαη ηελ νδεγία γηα ην ειεθηξνληθφ εκπφξην (ABl L 178/1). Καη νη ηξεηο ππάξρνπλ ζηελ ηζηνζειίδα Gesetz zur Modernisierung des Schuldrechts ηεο , BGBl I, Gert Brüggemeier / Norbert Reich, Europäisierung des BGB durch große Schuldrechtsreform? Stellungnahme zum Entwurf eines Schuldrechtsmodernisierungsgesetzes, BB 2001, ζει. 213, Stefan Grundmann, European sales law reform and adoption of international models in German sales law, ERPL 2001, ζει. 241, Alexander Mittmann, Einheitliches UN-Kaufrecht und europäische Verbrauchsgüterkauf-Richtlinie, ζει Βι. πεξίιεςε ησλ ηξνπνπνηήζεσλ ζην: Hoeren/Martinek/Malzer, SKK, Teil 1, Rn , Daniel Zimmer, Das neue Recht der Leistungsstörungen, NJW 2002, ει O λφκνο γηα ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ πξνβιέπεη πνιπάξηζκεο αιιαγέο γηα ην ζχλνιν ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ. Ζ κεηαξξχζκηζε θαηαιακβάλεη ηδηαίηεξα ην δίθαην ηεο παξαγξαθήο, φπσο ξπζκίδεηαη ζην γεληθφ κέξνο ηνπ BGB, ην δίθαην αλψκαιεο εμέιημεο ηεο ελνρήο φπσο ξπζκίδεηαη ζην γεληθφ κέξνο ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ θαη ην δίθαην ηεο αλψκαιεο εμέιημεο ηεο ελνρήο ζηε ζχκβαζε πψιεζεο θαη έξγνπ, φπσο ξπζκίδεηαη ζην εηδηθφ κέξνο ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ. Σν πεδίν εθαξκνγήο ησλ πεξηζζνηέξσλ θαλφλσλ, νη νπνίνη ζεζπίζηεθαλ γηα ηε κεηαθνξά ηεο νδεγίαο δελ πεξηνξίδεηαη, ζε αληίζεζε κε ηηο ξπζκίζεηο ηεο νδεγίαο ζηηο ζπκβάζεηο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ. Δηδηθέο ξπζκίζεηο γηα ηηο πσιήζεηο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ έρνπλ πεξηιεθζεί ζηηο BGB ππφ ηνλ ηίηιν Verbrauchsgüterkauf. Σν δίθαην γηα ηελ επζχλε ηνπ πσιεηή ζπλδέεηαη πιένλ κε ηηο ξπζκίζεηο γηα ηελ αλψκαιε εμέιημε ηεο ελνρήο ηνπ γεληθνχ ελνρηθνχ δηθαίνπ θαη δελ απνηειεί πιένλ εηδηθφ έλαληη απηνχ δίθαην. 153 Μεηά απφ κηα καθξά πξνπαξαζθεπαζηηθή θάζε ζηηο αξρέο ηνπ 1984 ε Δπηηξνπή γηα ηελ Αλαζεψξεζε ηνπ Δλνρηθνχ Γηθαίνπ επηθνξηίζηεθε κε ην θαζήθνλ λα πξνβεί ζε πξνηάζεηο, νη νπνίεο ζα επηηξέςνπλ ζην λνκνζέηε λα δηακνξθψζεη κε πεξηζζφηεξε ζαθήλεηα θαη αληαπνθξηλφκελν ζην πλεχκα ηεο επνρήο ην γεληθφ δίθαην ηεο αλψκαιεο εμέιημεο ησλ ελνρψλ, ην δίθαην ηεο εγγπεηηθήο επζχλεο ζηε ζχκβαζε πψιεζεο θαη έξγνπ, θαζψο θαη ην δίθαην ηεο παξαγξαθήο, ιακβάλνληαο ππφςε, ηδίσο, ηα ζπκπεξάζκαηα ηεο λνκνινγίαο θαη ηεο πξαθηηθήο. (Abschlussbericht, ζει. 14επ.). Γηα ηηο εξγαζίεο ζρεηηθά κε ηελ αλαζεψξεζε ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ ηνπ γεξκαληθνχ BGB βι. ηελ αλαιπηηθή παξνπζίαζε ηνπ Harm Peter Westermann, ζην: Harm Peter Westermann / Johannes Karakatsanes, Schuldrechtsreform in Deutschland und Griechenland, ζει Χο αηηία γηα ηελ αλαγθαηφηεηα ησλ κεηαξξπζκίζεσλ αλαθέξνληαη κεηαμχ άιισλ ε απνκάθξπλζε ηνπ ηζρχνληνο δηθαίνπ απφ ην γξάκκα ηνπ λφκνπ ηνπ BGB, φπσο έρεη πξνθιεζεί απφ εηδηθνχο λφκνπο, εξκελεία δηθαίνπ θαη ηε ζέιεζε παξακεξηζκνχ δηθαηνπνιηηηθψλ ιαλζαζκέλσλ εμειίμεσλ θαη αληηθάζεσλ (πρ. δηαηάμεηο γηα ηελ παξαγξαθή, δίθαην ηεο αλψκαιεο εμέιημεο ησλ ελνρψλ). Ζ ηειηθή έθζεζε ηεο Δπηηξνπήο δεκνζηεχζεθε ην Γεθέκβξην ηνπ 1991 θαη πξνηείλεη έλα βαζηά δνγκαηηθφ αλαζρεκαηηζκφ ηνπ γεληθνχ δηθαίνπ αλψκαιεο εμέιημεο ησλ ελνρψλ, ηνπ δηθαίνπ εγγπεηηθήο επζχλεο ηεο ζχκβαζεο πψιεζεο θαη έξγνπ θαη κηα ελνπνίεζε ηνπ δηθαίνπ ηεο παξαγξαθήο. Ζ κεηαξξχζκηζε απηή φκσο δελ πξνρψξεζε ζε θάπνην βαζκφ θαη επεηδή θξίζεθε ζσζηφ λα πεξηκέλνπλ ην απνηέιεζκα ηεο ζπγθεθξηκέλεο νδεγίαο, ε νπνία ήδε 56

57 ηνπ πσιεηή κε ην γεληθφ δίθαην ηεο αλψκαιεο εμέιημεο ηεο ελνρήο θαη παξακεξίζηεθαλ πνιιέο πνιχπινθεο θαη αλνχζηεο δηαθνξνπνηήζεηο ζην δίθαην ηεο πψιεζεο. Δπηπιένλ, κε ηελ ελζσκάησζε ησλ δηαηάμεσλ ηεο νδεγίαο ζηνλ BGB θαη φρη ζε θάπνην εηδηθφ λφκν γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή, επηηεχρζεθε ε απνθπγή λέσλ απνθιίζεσλ κεηαμχ γεληθνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαη δηθαίνπ πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή. 154 Σέινο, πέξα απφ ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ ζπλφινπ ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο, αιιά θαη ηνπ γεληθνχ ελνρηθνχ δηθαίνπ, ηξνπνπνηήζεθε θαη ην δίθαην ηεο παξαγξαθήο. Ζ πξνζέγγηζε ησλ δηαηάμεσλ ηνπ γεξκαληθνχ ελνρηθνχ δηθαίνπ πξνο ην πξφηππν ηεο νδεγίαο θαη, σο εθ ηνχηνπ, πξνο ηηο δηαηάμεηο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο, απνηειεί έλα ζεκαληηθφ βήκα ζηελ ελνπνίεζε ηνπ επξσπατθνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. 155 Ζ Απζηξία, ζε αληίζεζε κε ηε Γεξκαλία ηάρζεθε ηειηθά ππέξ κηαο κηθξήο ιχζεο ( kleine Lösung ). Ο απζηξηαθφο λνκνζέηεο ηξνπνπνίεζε ην δίθαην γηα ηηο εγγπήζεηο ζην απζηξηαθφ ΑΚ (Allgemeinen Bürgerlichen Gesetzbuch) θαη ην λφκν γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή, αθήλνληαο άζηθην ην γεληθφ ελνρηθφ δίθαην. 156 Δλδηαθέξνλ είλαη, πάλησο, φηη κφλν ηξία θξάηε κέιε θνηλνπνίεζαλ εγθαίξσο ηελ πξάμε ελζσκάησζεο ηεο νδεγίαο. 157 Σνλ Ηαλνπάξην ηνπ 2003 ε Δπηηξνπή έζηεηιε αηηηνινγεκέλε γλψκε ζε νθηψ θξάηε κέιε, ηα νπνία δελ είραλ αθφκα θνηλνπνηήζεη ηα κέηξα πνπ έιαβαλ γηα ηελ ελζσκάησζε ηεο νδεγίαο ζην εζσηεξηθφ ηνπο δίθαην. Απφ απηά ηέζζεξα ελζσκάησζαλ πιήξσο ηελ νδεγία κέρξη ηελ 14 ε Ηνπιίνπ Ζ ππήξρε σο πξφηαζε νδεγίαο, ψζηε λα απνθεπρζεί κηα δεχηεξε επέκβαζε ηνπ λνκνζέηε ζε ηφζν θεληξηθφ ηνκέα ηνπ δηθαίνπ ζε ζχληνκν ρξνληθφ δηάζηεκα. Βι. ζρεηηθά: Monika Prieß, Begriff des Sachmangels, ζει Βι. Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει Βι. AnwKom-Pfeiffer, Präambel Kauf-RL, Rn. 1, Stefan Grundmann, ERPL 2001, ζει Hoeren/Martinek/Martinek, Teil 1 Rn 66. Γηα ηελ αλάγθε ελζσκάησζεο ηεο νδεγίαο ζην απζηξηαθφ δίθαην θαη ηηο ζθέςεηο ζρεηηθά κε ηνλ ηξφπν ηεο βι. Christoph Jeloschek, The Transposition of Directive 99/44/EC into Austrian Law, ERPL 2001, ζει Με ηελ εμήο ζεηξά: Αςζηπία: Bundesgesetz, κε ηνλ νπνίν ηξνπνπνηείηαη ην δίθαην ηεο εγγπεηηθήο επζχλεο ζηνλ Allgemeinen Bürgerlichen Gesetzbuch θαη ζηνλ Konsumentenschutzgesetz, θαζψο θαη ν Versicherungsvertragsgesetz (Gewährleistungsrechts--Änderungsgesetz, ref : BGBl. Nr. 48/2001 Teil I, 08/05/2001), Γεπμανία: Gesetz zur Modernisierung des Schuldrechts (ref: BGBl Nr. 61, Jg. 2001, Teil I, 29/11/2001), θαη Φινλανδία: Laki kuluttajansuojalain muuttamiesta (ref: Suomen Säädökokoelma, Nr. 1258/2001 ηεο 19/12/2001). 158 Αξγφηεξα αθνινχζεζαλ θαη ηα ππφινηπα θξάηε κέιε θαη ζπγθεθξηκέλα: Γανία: Lov om aendring af lov om markedsforing (ref: Lov Nr. 342 ηεο 02/06/1999) θαη Lov om aendring af lov omkob (ref: Lov Nr. 213 ηεο 22/04/2002), Δλλάδα: Ν. 3043/2002 (ref: ΦΔΚ 192/A ηεο 21/8/2002), Ιηαλία: Decreto Legislativo 2 febbraio 2002, Nr. 24, Attuazione della direttiva 1999/44/CE su taluni aspetti della vendita e delle garanzie di consumo (ref: GURI - serie generale - Nr. 57-8/3/2002), οςηδία: Lag 587/2002 om ändring i konsumentköplagen (1990 : 932), Lag 588/2002 om ändring i konsumenttjänstlagen (1985 : 716), und Lag 565/2002 om ändring i marknadsföringslagen 57

58 Ηζπαλία θνηλνπνίεζε ζηελ Δπηηξνπή κέηξα κηαο κεξηθήο κφλν πξνζαξκνγήο, ελψ ην Βέιγην, ε Γαιιία θαη ην Λνπμεκβνχξγν δελ είραλ ιάβεη θαλέλα κέηξν, κε ζπλέπεηα ηελ απφθαζε ηεο Δπηηξνπήο λα θηλήζεη ηε δηαδηθαζία πξνζθπγήο θαηά ησλ ηεζζάξσλ απηψλ θξαηψλ κειψλ ζην ΓΔΚ εμαηηίαο ηεο πιεκκεινχο ελζσκάησζεο ηεο νδεγίαο. 159 Όπσο αλαθέξεηαη πάλησο ζε πξφζθαηε αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο, ζήκεξα φια ηα θξάηε κέιε έρνπλ κεηαθέξεη ηηο δηαηάμεηο ηεο νδεγίαο ζην εζληθφ ηνπο δίθαην. 160 E. Δνζυμάηυζη ηηρ οδηγίαρ ζηο ελληνικό δίκαιο Ζ ζχκβαζε ηεο πψιεζεο ξπζκίδεηαη ζηνλ Αζηηθφ Κψδηθα, 161 θπξίσο ζηηο δηαηάμεηο ησλ άξ ΑΚ, νη νπνίεο είραλ σο πξφηππν γηα ηε δεκηνπξγία ηνπ θπξίσο ην γεξκαληθφ BGB. 162 Δηδηθέο δηαηάμεηο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή πεξηέρνληαη ζην λφκν 2251/1994 γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή, 163 έλα λφκν πιαίζην, ν νπνίνο (1995 : 450), Ιπλανδία: European Communities Regulations 2003, Certain Aspects of the Sale of Consumer Goods and Associated Guarantees (ref: Nr. 11 of 2003, S. 1), Ολλανδία: Wet van 6 maart 2003 tot aanpassing van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek aan de richtlijn betreffende bepaalde aspecten van de verkoop van en de garanties voor consumptiegoederen (ref: Stb. 2003, S. 110), Ηνυμένο Βαζίλειο: Statutory Instrument Nr. 3045/2002 The Sale and Supply of Goods to Consumers Regulations 2002 ηεο 10/ , (ζε ηζρχ απφ am ). Βι. ζρεηηθά: (IP/03/3) θαη schumod/index.htm, κε αξθεηέο παξαπνκπέο ζηηο εθάζηνηε εζληθέο πξάμεο πξνζαξκνγήο. Γηα ηνλ ηξφπν κεηαθνξάο ηεο νδεγίαο ζε φια ηα θξάηε ηεο ΔΔ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ λέσλ, βι. αλαιπηηθά: Hans Schulte-Nölke / Christian Twigg-Flesner και Martin Ebers (Eds), EC Consumer Law Compendium, Comparative Analysis, University of Bielefeld, April 2007, analysis_en.pdf. 159 Βι. ζρεηηθή ηελ αλαθνίλσζε ηχπνπ: (IP/03/1009). 160 Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην πκβνχιην θαη ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην γηα ηελ εθαξκνγή ηεο νδεγίαο 1999/44/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 25εο Μαΐνπ 1999, ζρεηηθά κε νξηζκέλεο πηπρέο ηεο πψιεζεο θαη ησλ εγγπήζεσλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, θαζψο θαη αλάιπζε ηεο πεξίπησζεο εηζαγσγήο ηεο άκεζεο επζχλεο ηνπ παξαγσγνχ, , COM (2007) 210 ηειηθφ. 161 Γηα κηα ηζηνξηθή αλαθνξά ζηε δεκηνπξγία ησλ ξπζκίζεσλ ηνπ ΑΚ θαη ην πξνγελέζηεξν δίθαην βι. Georgios Arnokouros, The transposition of the Consumer Sales Directive into the Greek legal system, ERPL 2001, ζει , Απόζηολορ Γευπγιάδηρ, Γεληθέο Αξρέο Αζηηθνχ Γηθαίνπ, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 1996, ζει θαη Φίλιππορ Γυπήρ, Δηζαγσγή ζην Αζηηθφ Γίθαην, Δγρεηξίδην, Α ηεχρνο, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα- Κνκνηελή 2001, ζει Βι. Harm Peter Westermann, Die Arbeiten zur Reform des Schuldrechts des deutschen BGB ζην: Harm Peter Westermann / Johannes Karakatsanes, Schuldrechtsreform in Deutschland und Griechenland, Verlag Ant. N. Sakkoulas, Athen - Komotini 1986, ζει. 16, Φίλιππορ Γυπήρ, Δηζαγσγή ζην Αζηηθφ Γίθαην, ζει

59 ελζσκαηψλεη πεξηζζφηεξεο θνηλνηηθέο νδεγίεο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή 164 ζηελ ειιεληθή έλλνκε ηάμε. Ζ ξχζκηζε ηεο επζχλεο ηνπ πσιεηή δελ ήηαλ εληαία ξπζκηζκέλε, θαζψο γηλφηαλ δηάθξηζε ζε λνκηθφ ειάηησκα (άξ. 514 επ. AK) θαη πξαγκαηηθφ ειάηησκα (άξ. 534 επ. AK), κεηαμχ πψιεζεο είδνπο (άξ AK) θαη γέλνπο (άξ. 534 επ. AK), κεηαμχ ηεο επζχλεο γηα πξαγκαηηθφ ειάηησκα (άξ. 534 AK) θαη ζπλνκνινγεκέλε ηδηφηεηα (άξ. 535 AK) θαη αλαιφγσο ηνπ εάλ ν πσιεηήο ήηαλ ππαίηηνο γηα ην ειάηησκα (άξ.543 2, 544 θαη 561 AK) ή φρη (άξ. 534 επ. θαη 559 AK). χκθσλα κε ηελ κάιινλ θξαηνχζα άπνςε ε επζχλε ηνπ πσιεηή ζηελ πψιεζε είδνπο θαζηεξσλφηαλ σο εγγπεηηθή επζχλε, 165 ελψ ν πσιεηήο δελ ππνρξενχηαλ λα παξαδψζεη ην πξάγκα ειεχζεξν απφ ειαηηψκαηα αιιά «σο έρεη». ε πεξίπησζε ειαηηψκαηνο ν αγνξαζηήο κπνξνχζε ζχκθσλα κε ην άξ. 540 ΑΚ λα δεηήζεη δηαδεπθηηθά είηε αλαζηξνθή ηεο πψιεζεο 166 είηε κείσζε ηνπ ηηκήκαηνο 167 Αληί ησλ δηθαησκάησλ απηψλ ν αγνξαζηήο κπνξνχζε ππφ 163 Σα θείκελα ησλ λφκσλ 1961/1991, πνπ αληηθαηαζηάζεθε απφ ηνλ 2251/1994 θαη ηα θείκελα ησλ νδεγηψλ πνπ ελζσκάησζαλ ζην ειιεληθφ δίθαην βξίζθνληαη ζην παξάξηεκα ηνπ βηβιίνπ: ηαθόποςλορ / Χιυηέλληρ / Αςγοςζηιανάκηρ, Κνηλνηηθφ Αζηηθφ Γίθαην Η, Δπηπηψζεηο θνηλνηηθψλ νδεγηψλ ζην δίθαην ηνπ ΑΚ, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα 1995, ζει O λφκνο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή, παξφηη δελ ξπζκίδεη θαηά ηξφπν εμαληιεηηθφ φια ηα ζπλαθή δεηήκαηα, ηνπνζεηεί ηελ Διιάδα κεηαμχ ησλ ρσξψλ κε ζχγρξνλν ζχζηεκα πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή. Ο λφκνο απνδεηθλχεη θαη κηα βαζηθή ξπζκηζηηθή επηινγή ηνπ έιιελα λνκνζέηε, ν νπνίνο ζεσξεί θαηά βάζε ην δίθαην πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή σο έλα δηαθξηηφ ζψκα λνκηθψλ δηαηάμεσλ, ην νπνίν θαηά βάζε δελ κπνξεί λα απνξξνθεζεί απφ πην γεληθνχο θαλφλεο, φπσο απηνί πνπ πεξηέρνληαη ζηνλ ΑΚ. Πξέπεη λα αλαθεξζεί εδψ φηη ν λφκνο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή, πέξα απφ κεξηθέο δηαηάμεηο πνπ αγγίδνπλ ζρεηηθά κε ηελ πψιεζε δεηήκαηα, δελ πεξηέρεη εηδηθέο δηαηάμεηο γηα ηηο θαηαλαισηηθέο πσιήζεηο. Βι. θαη Georgios Arnokouros, ERPL 2001, ζει πγθεθξηκέλα ηελ νδεγία 93/13/ΔΟΚ ζρεηηθά κε ηηο θαηαρξεζηηθέο ξήηξεο ησλ ζπκβάζεσλ πνπ ζπλάπηνληαη κε θαηαλαισηέο, ηελ νδεγία 85/577/ΔΟΚ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ θαηά ηε ζχλαςε ζπκβάζεσλ εθηφο εκπνξηθνχ θαηαζηήκαηνο, ηελ νδεγία 97/7/ΔΚ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ ζηηο ζπκβάζεηο απφ απφζηαζε, ηελ νδεγία 85/374/ΔΟΚ γηα ηελ επζχλε ιφγσ ειαηησκαηηθψλ πξντφλησλ, ηελ νδεγία 84/450/ΔΟΚ γηα ηελ παξαπιαλεηηθή δηαθήκηζε, ηελ πξφηαζε νδεγίαο γηα ηελ επζχλε ηνπ παξέρνληνο ππεξεζίεο ηεο θιπ. Γηα ην ζπγθεθξηκέλν λφκν θαη κεηαγελέζηεξεο εμειίμεηο ππφ ην πξίζκα ηεο πξνζηαζίαο ησλ θαηαλαισηψλ ζηελ Διιάδα, βι. Elisa Alexandridou, Neue Entwicklungen in der griechischen Verbraucherschutzgesetzgebung, VuR 1995, S Βι. Μισάληρ ηαθόποςλορ, ΝνΒ 1997, ζει. 1090, Theodora, Vourvouri, Sachmängelhaftung, ζει. 87, Georgios Arnokouros, ERPL 2001, ζει Κξηηηθά θαηά ηεο ηζηνξηθήο απηήο ζχιιεςεο, βι. Φ. Γυπήρ, ζην: ΑΚ Γεσξγηάδε / ηαζφπνπινπ, Δηζαγσγηθέο παξαηεξήζεηο ζηα άξζξα , αξ. 9 επ., Aθανάζιορ Ποςλιάδηρ, πξξνή, ζει. 170 επ. 166 Γηα ηηο απφςεηο πνπ ππνζηεξίδνληαλ γηα ηε λνκηθή θχζε ηεο αλαζηξνθήο θαη ηνλ ηξφπν άζθεζή ηεο βι. ελδεηθηηθά ΑΚ Γεσξγηάδε / ηαζφπνπινπ-e. Boγόποςλορ, Άξζ. 540, αξ , Theodora, Vourvouri, Sachmängelhaftung, ζει Βι. ζρεηηθά: ΑΚ Γεσξγηάδε / ηαζφπνπινπ-e. Boγόποςλορ, Άξζ. 540, αξ

60 πξνυπνζέζεηο λα δεηήζεη απνδεκίσζε γηα κε εθηέιεζε ηεο ζχκβαζεο 168 θαη αληηθαηάζηαζε ηνπ πξάγκαηνο ζε πεξίπησζε πψιεζεο πξάγκαηνο θαηά γέλνο νξηζκέλνπ. 169 Ζ ελζσκάησζε ηεο νδεγίαο ζην ειιεληθφ δίθαην, φπνηα θαη λα ήηαλ ε απάληεζε πνπ ζα επέιεγε λα δψζεη ν έιιελαο λνκνζέηεο ζην εξψηεκα γηα ηνλ αθξηβή ηξφπν κεηαθνξάο ηεο, 170 ζα επέθεξε ζε θάζε πεξίπησζε ζεκαληηθέο αιιαγέο ζηα δηθαηψκαηα 168 Βι. ΑΚ Γεσξγηάδε / ηαζφπνπινπ-e. Boγόποςλορ, Άξζ. 543, Theodora, Vourvouri, Sachmängelhaftung, ζει , Georgios Arnokouros, ERPL 2001, ζει Βι. Theodora, Vourvouri, Sachmängelhaftung, ζει. 115, Γημήηπιορ Πςπγάκηρ, ΓΔΔ 2001, ζει. 841, Georgios Arnokouros, ERPL 2001, ζει , ΑΚ Γεσξγηάδε / ηαζφπνπινπ-a. Κπηηικόρ, Άξζ. 559, αξ. 1-30, Δηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ Ν. 3043/2002 (ππφ I. 7). 170 Γηα κηα αλαιπηηθή παξάζεζε ησλ δπλαηνηήησλ κεηαθνξάο ηεο νδεγίαο ζην ειιεληθφ δίθαην, βι. Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει , Γημήηπιορ Πςπγάκηρ, ΓΔΔ 2001, ζει. 840, Δηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ Ν. 3043/2002 (ππφ I. 3), Georgios Arnokouros, ERPL 2001, ζει Φπζηθά εθθξάζηεθαλ πνιιέο απφςεηο ζρεηηθά κε ηε κεηαθνξά ηεο νδεγίαο ζην ειιεληθφ δίθαην Recht. Σν δήηεκα πνπ μερψξηδε ηδηαίηεξα είλαη εάλ ζα επαξθνχζε κηαο κηληκαιηζηηθήο πξνζέγγηζεο έλα πξνο έλα κεηαθνξά ησλ δηαηάμεσλ ηεο νδεγίαο κε εηδηθφ λνκνζεηηθφ θείκελν κφλν γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ ή εάλ ήηαλ πξαγκαηηθά απαξαίηεηε κηα πιεξέζηεξε πξνζαξκνγή ηνπ ΑΚ ζηηο ξπζκίζεηο ηεο νδεγίαο, ψζηε λα επηηεπρζεί έλα βαζηθφ νκνηνγελνπνηεκέλν επίπεδν πξνζηαζίαο. Δπηπιένλ ζπδεηείην εάλ κηα κεηαθνξά πέξα απφ ην ππνρξεσηηθφ κέηξν κέζσ ηεο ηξνπνπνίεζεο ησλ δηαηάμεσλ ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο ή θαη ηνπ γεληθφηεξνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ ζα ήηαλ κηα πξνηηκφηεξε ελαιιαθηηθή. Αληίζεηα δελ ππήξμε νπνηαδήπνηε ζπδήηεζε γηα ηελ ελζσκάησζε ηεο νδεγίαο ζην εκπνξηθφ δίθαην, φπσο γηα παξάδεηγκα ζηε Γεξκαλία. Ζ πξψηε δπλαηφηεηα πνπ ζπδεηήζεθε ήηαλ ε ελζσκάησζε ηεο νδεγίαο κε θάπνηνλ εηδηθφ λφκν γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή, ηερληθή ηελ νπνία ρξεζηκνπνίεζε ν έιιελαο λνκνζέηεο γηα παξάδεηγκα γηα ηελ πξνζαξκνγή ζηελ νδεγία 90/314/ΔΟΚ γηα ηα νκαδηθά ηαμίδηα, ε νπνία ελζσκαηψζεθε κε ην Π.Γ. 339/ Πξνηέξεκα παξνπζίαδε ε κέζνδνο απηήο ελφςεη ηεο εμαηξεηηθά κηθξήο πξνζεζκίαο πξνζαξκνγήο, θαζψο είλαη ζπλπθαζκέλε κε ζρεηηθά κηθξφ λνκνζεηηθφ θφπν, ππήξραλ φκσο αξθεηνί θαη εληειψο δηθαηνινγεκέλνη ελδνηαζκνί ζηελ πξνθεηκέλε πεξίπησζε ελφο ηφζν ζεκειηψδνπο ξπζκηζηηθνχ αληηθεηκέλνπ. Βι. κεηαμχ άιισλ Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, ΓΔΔ 2000, ζει. 812, Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 187, Γημήηπιορ Πςπγάκηρ, ΓΔΔ 2001, ζει Ζ βαζηθή ηάζε λα ξπζκίδνληαη πνιιά δεηήκαηα εθηφο ηνπ ΑΚ, ζα κπνξνχζε λα κεηψζεη ηνλ ΑΚ ζε θείκελν κνπζεηαθνχ ραξαθηήξα, θαηά ηελ εθαξκνγή ηνπ νπνίν δελ ζα κπνξνχζε θαλείο λα είλαη ζίγνπξνο φηη δελ ζα ππήξραλ εηδηθφηεξεο δηαηάμεηο ζε εηδηθνχο λφκνπο. Μηα δεχηεξε δπλαηφηεηα απνηεινχζε ε ελζσκάησζε ησλ δηαηάμεσλ ζην λφκν γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή. Μάιινλ ππέξ κηαο ηέηνηαο εθδνρήο ν Γημήηπιορ Πςπγάκηρ, ΓΔΔ 2001, ζει. 840, θαζψο ε επηινγή απηή αληαπνθξίλεηαη ζηελ αξρή ηεο απηνλνκίαο ηνπ δηθαίνπ πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή θαη απνθεχγεη ηνλ θαηαθεξκαηηζκφ ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ. Όκσο ππήξραλ νη θφβνη, πνπ ελδεηθηηθά εθθξάζηεθαλ απφ ηελ Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 187, φηη ζε κηα ηέηνηα απφθαζε ζα ελππήξρε ν θίλδπλνο θαηαθεξκαηηζκνχ ηνπ δηθαίνπ θαη έιιεηςεο νπνηαζδήπνηε αζθάιεηαο. Γελ ζα ήηαλ μεθάζαξεο γηα ηνπο ζπλαιιαζζφκελνπο νη αιιαγέο, εάλ, παξφηη αθνξνχλ ζηε κεγαιχηεξε πιεηνςεθία ησλ ζπκβάζεσλ πψιεζεο, εάλ δελ πεξηιεθζνχλ ζην γεληθφ δίθαην, ην νπνίν ηζρχεη γηα φινπο ηνπο πνιίηεο. Πνιιέο φκσο απφ ηηο πξνηεηλφκελεο αιιαγέο πξνζθέξνληαη γηα γεληθή εθαξκνγή θαη φρη κφλν γηα εηδηθφ δίθαην πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή. Μηα άιιε εθδνρή απνηεινχζε ε πεξίιεςε ησλ εηδηθψλ δηαηάμεσλ γηα ηα θαηαλαισηηθά αγαζά ζε μερσξηζηφ θεθάιαην ηνπ ΑΚ, ρσξίο πξνζαξκνγή ησλ ππνινίπσλ δηαηάμεψλ ηνπ, ιχζε ε νπνία ζα πξνθαινχζε πνιιά 60

61 ηνπ αγνξαζηή θαη ηηο πξνζεζκίεο πνπ ζπλδένληαη κε ηελ άζθεζή ηνπο. Σν πξνγελέζηεξν ειιεληθφ δίθαην δελ πεξηιάκβαλε γηα παξάδεηγκα ζαθή απαίηεζε ηνπ αγνξαζηή γηα παξάδνζε πξάγκαηνο ειεχζεξνπ απφ ειαηηψκαηα, ππνρξέσζε ε νπνία ζα έπξεπε λα εηζαρζεί ηνπιάρηζηνλ γηα θαηαλαισηηθά αγαζά. Ζ κέρξη πξφηηλνο δηαθνξνπνίεζε κεηαμχ ειαηηψκαηνο θαη έιιεηςεο ζπλνκνινγεκέλεο ηδηφηεηαο δελ βξήθε απήρεζε ζηελ νδεγία, ζπλεπψο ν έιιελαο λνκνζέηεο ζα έπξεπε λα απαιιαγεί απφ απηή. Σν ίδην θαη κε ηε δηάθξηζε ζε πψιεζε γέλνπο θαη είδνπο, ελψ ε αμίσζε αληηθαηάζηαζεο δελ ζα κπνξνχζε πιένλ λα πξνβιέπεηαη κφλν ζε πσιήζεηο γέλνπο, αιιά ζα έπξεπε λα εηζαρζεί έλα γεληθφ δηθαίσκα κεηεθπιήξσζεο. Δπίζεο ζεκαληηθή αιιαγή επηθέξεη θαη ε επηκήθπλζε ηεο πξνζεζκίαο γηα ηελ άζθεζε ησλ ελλφκσλ βνεζεκάησλ ηνπ θαηαλαισηή ζε δχν ρξφληα. Ζ εμαηξεηηθά ζχληνκε πξνζεζκία ηνπ πξνγελέζηεξνπ δηθαίνπ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ έλαξμε ηεο πξνζεζκίαο αλεμάξηεηα απφ ηε γλψζε ή ηελ ππνρξέσζε γλψζεο ηνπ ειαηηψκαηνο είρε γίλεη άιισζηε αληηθείκελν έληνλεο θξηηηθήο. 171 Ζ απφθαζε φκσο γηα ηελ θαηαιιειφηεηα κηαο πξνζεζκίαο δελ κπνξεί λα εμαξηάηαη απφ ηελ ηδηφηεηα ηνπ θαηαλαισηή, θαζψο ν θίλδπλνο έλα ειάηησκα λα εκθαληζηεί κεηά απφ κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα είλαη θνηλφο γηα φινπο ηνπ αγνξαζηέο, δηαπίζησζε ε νπνία ζπλεγνξεί ζηελ θαηαιιειφηεηα ηεο δηάηαμεο σο γεληθφ ελνρηθφ δίθαην. Δπίζεο νη δηαηάμεηο γηα ην δηθαίσκα αλαγσγήο δελ αλήθνπλ ζην δίθαην πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή, θαζψο απνζθνπνχλ λα πξνζηαηεχζνπλ άηνκα πνπ δελ κεζνδνινγηθά πξνβιήκαηα δηαθξίζεσλ θαη εξκελείαο θαη ζα κπνξνχζε λα νδεγήζεη ζε αμηνινγηθέο αληηθάζεηο εληφο ηνπ ζπζηήκαηνο ηνπ ΑΚ θαη ζε θαηαθεξκαηηζκφ ηεο ζπζηεκαηηθήο ελφηεηαο ησλ ζεκειησδψλ αμηνινγήζεψλ ηνπ, επηθέξνληαο αλαζθάιεηα δηθαίνπ. Τπήξρε θαη κηα άιιε δπλαηφηεηα γηα ηελ εηζαγσγή ησλ δηαηάμεσλ ζηνλ AK: κηα ελσηηθή ιχζε, ε νπνία ζα επηρεηξνχζε ηελ πξνζαξκνγή ηνπ AK ζην πεξηερφκελν ησλ ξπζκίζεσλ ηεο νδεγίαο. Τπήξραλ δχν δπλαηφηεηεο: είηε ε ηξνπνπνίεζε κφλν ησλ δηαηάμεσλ ηεο πψιεζεο (Βι. Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Τπέξ ηεο άπνςεο απηήο θαη ν Georgios Arnokouros, ERPL 2001, ζει. 275, Γεώπγιορ Απνοκούπορ, ΓΔΔ 2001, ζει. 140, ν νπνίνο ζα ηε ζεσξνχζε ζεηηθή εκπεηξία αλαλέσζεο ηνπ ειιεληθνχ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο), είηε κηα θαηάιιειε πξνζαξκνγή ηνπ ζπλφινπ ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ, θαζψο πνιιέο απφ ηηο δηαηάμεηο ηεο νδεγίαο αθνξνχλ ζε βαζηθά ζέκαηα, ηα νπνία επηδξνχλ πέξα απφ ην δίθαην ηεο πψιεζεο. Ζ επηινγή απηή ζα επέηξεπε θαη ηελ αμηνπνίεζε ησλ εμειίμεσλ ζε θνηλνηηθφ θαη δηεζλέο επίπεδν ζην δήηεκα ηεο ελνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαη ζα κπνξνχζε λα νδεγήζεη ζε έλα εθκνληεξληζκέλν δίθαην ηεο πψιεζεο. Βι. ζρεηηθά Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Καηά κηαο ηέηνηαο ιχζεο: Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Δίλαη πάλησο ζε θάζε πεξίπησζε αιεζέο φηη ν θίλδπλνο θαηαθεξκαηηζκνχ ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο ήηαλ νξαηφο θαη έπξεπε λα απνθεπρζεί. Γηα ηνλ θίλδπλν απηφ βι. κεηαμχ άιισλ Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, ζει. 807 θαη 812, Eηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ Ν. 3043/2002 (ππφ I. 3). 171 Βι κεηαμχ άιισλ Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει , Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 60, Γεώπγιορ Απνοκούπορ, ΓΔΔ 2001, ζει. 137, Georgios Arnokouros, ERPL 2001, ζει

62 έρνπλ ηελ ηδηφηεηα ηνπ θαηαλαισηή γη απηφ ζα έπξεπε λα εληαρζνχλ ζην γεληθφ δίθαην ηεο πψιεζεο ηνπ AK. 172 ε γεληθέο γξακκέο πάλησο ν έιιελαο λνκνζέηεο έπξεπε λα θηλεζεί πνιχ πξνζεθηηθά θαη λα κελ πξνβεί, φηαλ απηφ είλαη δπλαηφ, ζε κε δηθαηνινγεκέλεο δηαθνξνπνηήζεηο ζην πεδίν ηεο πψιεζεο, απνθεχγνληαο έηζη έλαλ νξαηφ θίλδπλν θαηαθεξκαηηζκνχ ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο, αιιά θαη αμηνπνηψληαο ηελ επθαηξία γηα λα βειηηψζεη ηελ ίδηα ζηηγκή πξνβιεκαηηθά ζεκεία ηνπ ΑΚ, φπσο ηελ επζχλε γηα ειαηηψκαηα, ηηο δηαηάμεηο γηα ηελ παξαγξαθή θαη άιια πξνβιεκαηηθά ζεκεία. Καζψο νη βαζηθέο δηαηάμεηο ηεο νδεγίαο κπνξνχλ λα έρνπλ γεληθή εθαξκνγή ζε φιεο ηηο ζπκβάζεηο πψιεζεο, νξζά απνθάζηζε ν έιιελαο λνκνζέηεο λα απνξξίςεη ηελ ηδέα κηαο πεξηνξηζκέλεο ζηνπο θαηαλαισηέο κεηαθνξάο ηεο νδεγίαο κε θάπνηνλ εηδηθφ λφκν ή κε ελζσκάησζε ησλ ξπζκίζεψλ ηεο ζην Ν. 2251/1994 γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή θαη, κε ζηφρν ηελ απνθπγή δηαθνξνπνηεκέλεο πξνζηαζίαο αλάινγα κε ηελ χπαξμε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ ή φρη, λα πξνζδψζεη γεληθή εθαξκνγή ζηηο δηαηάμεηο ηεο νδεγίαο, ηξνπνπνηψληαο ηηο ξπζκίζεηο ηνπ ΑΚ γηα ηελ επζχλε ηνπ πσιεηή γηα θάζε είδνο πψιεζεο. 173 Ο έιιελαο λνκνζέηεο 174 εμέηαζε αιιά απέξξηςε ηε δπλαηφηεηα κηαο επξχηεξεο κεηαξξχζκηζεο ηνπ AK θαη εηδηθφηεξα ηνπ ζπλφινπ ηνπ γεληθνχ κέξνπο ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ θαηά ην γεξκαληθφ πξφηππν. 175 Ζ κεηαξξχζκηζε απηή ζα επέηξεπε κελ ζην ειιεληθφ ελνρηθφ δίθαην λα αληαπνθξίλεηαη θαιχηεξα ζηηο ζχγρξνλεο ζπλαιιαθηηθέο 172 Βι. ζρεηηθά: Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει , Φίλιππορ Γυπήρ, πγθξηηηθή επηζθφπεζε ησλ επηινγψλ ζπζηεκαηηθήο νξγάλσζεο ησλ ξπζκίζεσλ γηα ηελ πψιεζε θηλεηψλ ζηνλ ΑΚ θαη ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο - Κξηηηθέο παξαηεξήζεηο, νπ. ζει. 163 επ. 173 Βι. Δηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ Ν. 3043/2002 (ππφ I. 3),: «ρσξίο ηελ έληαμε ζηνλ ΑΚ ζα ππήξρε κηα λνκνζεηηθή δηάζπαζε βαζηθήο λνκνζεηηθήο χιεο ηνπ αζηηθνχ δηθαίνπ» θαη «αλ βαζηθέο ξπζκίζεηο ηνπ αζηηθνχ δηθαίνπ, πνπ απνδίδνπλ ηε ζχγρξνλε εμέιημε ζηνλ θιάδν απηφλ, ζεζπίδνληαη ζε εηδηθνχο λφκνπο, ν ΑΚ ζα έκελε απαξραησκέλνο θαη ην θέληξν βάξνπο, αθφκα θαη γηα θξίζηκα δνγκαηηθά ζέκαηα ηνπ αζηηθνχ δηθαίνπ, ζα κεηαηνπηδφηαλ ζηνπο εηδηθνχο λφκνπο κε αληίζηνηρν πεξηνξηζκφ ηεο ζεκαζίαο ηνπ ΑΚ». ρεηηθά: Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην ζει, ζει Γηα ηελ ελζσκάησζε ηεο νδεγίαο ζην εζσηεξηθφ καο δίθαην ζπζηήζεθε εηδηθή επηηξνπή ηνπ Τπνπξγείνπ Γηθαηνζχλεο, ε νπνία απνθάζηζε λα πξνηείλεη ηελ επέθηαζε ησλ βαζηθψλ ξπζκίζεσλ ηεο νδεγίαο πνπ αθνξνχζε φπσο είδακε κφλν ζηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ ζε θάζε είδνπο πψιεζε θαη λα ελζσκαησζεί ε λέα ξχζκηζε ζηνλ ΑΚ κε ηξνπνπνίεζε ησλ δηαηάμεψλ ηνπ πνπ ξπζκίδνπλ ηελ επζχλε ηνπ πσιεηή γηα πξαγκαηηθά ειαηηψκαηα ή έιιεηςε ζπλνκνινγεκέλσλ ηδηνηήησλ, ελψ αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη ην λέν απηφ δίθαην ηεο πψιεζεο εκπεξηέρεη ζε ζεκαληηθφ βαζκφ ξπζκίζεηο επλντθφηεξεο γηα ηνλ αγνξαζηή απφ απηέο πνπ πξνέβιεπε ε νδεγία. Έηζη Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Σν δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο απφ ηε ζχκβαζε πψιεζεο, νπ. ζει Βι. Δηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ Ν. (ππφ I. 4). 62

63 ζρέζεηο θαη λα πξνζαξκνζηεί ζε ζχγρξνλα λνκηθά ζπζηήκαηα ηφζν άιισλ επξσπατθψλ θξαηψλ, 176 φζν θαη ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο 177, ελψ ν εθζπγρξνληζκφο ηνπ δηθαίνπ ηνπ ΑΚ ζε πνιινχο ηνκείο έρεη θαηαζηεί αλαληίξξεηε αλάγθε εδψ θαη θαηξφ. 178 Όκσο κηα ζε βάζνο κεηαξξχζκηζε ζπλδέεηαη κε εμαηξεηηθά δχζθνιν λνκνζεηηθφ έξγν, ην νπνίν, ζε αληίζεζε κε ηε Γεξκαλία, δελ έρεη ζηε ρψξα καο θαηάιιεια πξνεηνηκαζηεί. 179 Γηα ην ιφγν απηφ φζν θαη αλ θξηηηθάξεη θαλείο ηελ απφθαζε ηνπ λνκνζέηε, είλαη απφιπηα θαηαλνεηή θαη, ίζσο, δηθαηνινγεκέλε ελφςεη ηεο ρξνληθήο πίεζεο γηα ηελ ελζσκάησζε ηεο νδεγίαο. Σν άξ. 1 ηνπ Ν. 3043/ , ν νπνίνο ηέζεθε ζε ηζρχ ηελ , ελζσκαηψλνληαο ηελ νδεγία ζην ειιεληθφ δίθαην, απνηειεί ηελ πξψηε βαζηθή κεηαξξχζκηζε ηνπ ΑΚ ζην πεδίνπ ηνπ πεξηνπζηαθνχ δηθαίνπ. Μφλν νη δηαηάμεηο ησλ. 3-5 θαη κεξηθψο ηεο 2 ηνπ άξ. 6 ηεο νδεγίαο κεηαθέξζεθαλ φρη κε ελζσκάησζή ηνπο ζηνλ ΑΚ, αιιά κε ηξνπνπνίεζε ηνπ άξ. 5 ηνπ Ν. 2251/1994 γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή Έηζη Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο ηζρχεη, φπσο είδακε, ζηε ρψξα καο γηα φιεο ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ απφ ηελ ηζρχ ηνπ Ν. 2532/1997, κε ηνλ νπνίν θχξσζε ε ρψξα καο ηε Γηεζλή χκβαζε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ ηεο 11 Απξηιίνπ 1980 (δειαδή απφ ηελ ). Οη ξπζκίζεηο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο απνηέιεζαλ, φπσο είδακε, ην ξπζκηζηηθφ πξφηππν πνπ πηνζέηεζε ε θνηλνηηθή νδεγία, ε νπνία ελζσκαηψζεθε ζην δίθαηφ καο κε επέθηαζε ησλ βαζηθψλ δηαηάμεψλ ηεο ζε θάζε είδνπο πψιεζε. Έηζη ην λέν δίθαην ηεο πψιεζεο δηαπλέεηαη απφ κηα θηινζνθία παξεκθεξή κε απηή ηεο χκβαζεο θαη νη πξνβιεκαηηζκνί πνπ δηαηππψλνληαη ζε ζρέζε κε ηηο ξπζκίζεηο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο ή ηεο Οδεγίαο απνθηνχλ ηδηάδνπζα βαξχηεηα θαη γηα ηελ εξκελεία ηνπ λένπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο ηνπ ΑΚ. 178 Σν έηνο 1986 ν Johannes Karakatsanes, Empfiehlt sich heute eine Reform bzw. eine Überarbeitung des Schuldrechts des griechischen AK - aus Anlass des 40. jährigen Bestehens des AK, ζην: Harm Peter Westermann / Johannes Karakatsanes, Schuldrechtsreform in Deutschland und Griechenland, ζει , αζρνιήζεθε ζπζηεκαηηθά κε ηελ αλαγθαηφηεηα κηαο ηέηνηαο κεηαξξχζκηζεο. Γηαπίζησζε φηη δελ ππήξρε βαζηθή αλαληηζηνηρία ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ γξαπηνχ ελνρηθνχ δηθαίνπ ζηνλ ΑΚ θαη ηνπ δηθαίνπ, πνπ εθαξκφδνπλ ηα δηθαζηήξηα, σο απνηέιεζκα ελφο εμαηξεηηθνχ αξηζκνχ εηδηθψλ λφκσλ ή κηα δηαξθή λνκνινγηαθή εμέιημε ηνπ δηθαίνπ θαη ππνζηήξημε φηη δελ ππάξρεη άκεζε αλάγθε αλαζεψξεζεο ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ ηνπ ΑΚ (ζει. 67). Πεξαηηέξσ ππνζηήξημε φηη ην ειιεληθφ ελνρηθφ δίθαην κέζσ αφξηζησλ λνκηθψλ ελλνηψλ θαη γεληθψλ ξεηξψλ είλαη εμνπιηζκέλν ζε ηθαλνπνηεηηθφ βαζκφ κε ηδηαίηεξεο ηθαλφηεηεο πξνζαξκνγήο θαη εμέιημεο θαη δελ ρξεηάδεηαη αλαζεψξεζε ησλ ζεκειίσλ ηνπ (ζει ). Παξφια απηά ζηε ζπλέρεηα (ζει ) δηαηχπσζε ζθέςεηο ζρεηηθά κε ηε δπλαηφηεηα αλαζεψξεζεο ή ζπκπιήξσζεο ηνπ ηζρχνληνο ελνρηθνχ δηθαίνπ. 179 Βι. ζρεηηθά θαη Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 66, Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει ΦΔΚ Α 192/ , Βι. ην λφκν ζην Παπάπηημα 2, Κείμενο Κξίζεθε φηη δελ ζα έπξεπε λα κεηαθεξζεί ε εηδηθή πξνζηαζία, ηελ νπνία πξνέβιεπαλ νη ελ ιφγσ δηαηάμεηο γηα ηνλ ειιηπψο ελεκεξσκέλν θαηαλαισηή ζηνπο ινηπνχο αγνξαζηέο. Βι. Δηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ Ν. 3043/2002 (ππφ I. 6). 63

64 Δπηγξακκαηηθά, νη βαζηθφηεξεο ηξνπνπνηήζεηο πνπ επέθεξε ε ελζσκάησζε ηεο νδεγίαο ζην ειιεληθφ δίθαην κέζσ ηεο ηξνπνπνίεζεο ησλ άξ. 534 επ. AK ζπλνςίδνληαη ζηα εμήο: Καζηέξσζε σο θχξηαο ζπκβαηηθήο ππνρξέσζεο ηνπ πσιεηή λα παξαδψζεη ην αληηθείκελν ηεο πψιεζεο κε ηηο ζπλνκνινγεκέλεο ηδηφηεηεο θαη ρσξίο πξαγκαηηθά ειαηηψκαηα, 182 Δγθαηάιεηςε ηεο δηάθξηζεο ζε πσιήζεηο πξαγκάησλ νξηζκέλσλ θαηά γέλνο θαη πξαγκάησλ νξηζκέλσλ θαηά είδνο, Γηεχξπλζε ηεο έλλνηαο ηνπ φξνπ πξαγκαηηθφ ειάηησκα κε ηελ εηζαγσγή ηνπ δηεζλψο ρξεζηκνπνηνχκελνπ φξνπ κε αληαπφθξηζε ηνπ πξάγκαηνο ζηε ζχκβαζε, Σν άξ. 534 AK νξίδεη φηη ν πσιεηήο πξέπεη λα παξαδψζεη ην πσιεζέλ αληηθείκελν κε ηηο ζπλνκνινγεκέλεο ηδηφηεηεο θαη ρσξίο πξαγκαηηθά ειαηηψκαηα, ζε πιήξε ζπκθσλία κε ηηο δηαηάμεηο ησλ άξ. 2 1 ηεο νδεγίαο θαη άξ ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο. χκθσλα κε ην άξ. 537 AK επζχλεηαη ν πσιεηήο φηαλ ην πσιεζέλ αληηθείκελν ηε ζηηγκή ηεο κεηάβαζεο ηνπ θηλδχλνπ ζηνλ αγνξαζηή δελ αληαπνθξίλεηαη ζηε ζχκβαζε, δειαδή δελ έρεη ηηο ζπλνκνινγεκέλεο ηδηφηεηεο ή έρεη πξαγκαηηθφ ειάηησκα. Οη δηαηάμεηο απηέο επηηξέπνπλ ηελ εληαία ξχζκηζε φισλ ησλ κνξθψλ αλψκαιεο εμέιημεο ηεο ελνρήο, αλεμαξηήησο ηνπ είδνπο ηεο απφθιηζεο απφ ηε ζχκβαζε θαη αλαδεηθλχνπλ ηελ παξάδνζε πξάγκαηνο απαιιαγκέλνπ απφ ειαηηψκαηα ζε αληηθείκελν ηεο παξνρήο θαη θχξηα ζπκβαηηθή ππνρξέσζε ηνπ πσιεηή. Ζ λέα απηή ξχζκηζε ελαξκνλίδεηαη πιήξσο κε ην ξπζκηζηηθφ πξφηππν ηεο ελνπνίεζεο κε εθπιήξσζεο θαη εγγπνδνζίαο, ην νπνίν πηνζεηεί ηφζν ε νδεγία, φζν θαη ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο. Βι. Δηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ Ν. 3043/2002 (ππφ I. 8, II. 2), Παύλορ Φίλιορ, Δλνρηθφ Γίθαην, Δηδηθφ Μέξνο, 8, B. 183 Δηζάγεηαη γηα φιεο ηηο πσιήζεηο ν φξνο ηνπ δηεζλνχο πιένλ ρξεζηκνπνηνχκελνπ «κε αληαπφθξηζε ζηε ζχκβαζε», σο φξνο πνπ εκπεξηέρεη ηφζν ην πξαγκαηηθφ ειάηησκα, φζν θαη ηελ έιιεηςε ζπλνκνινγεκέλεο ηδηφηεηαο, δηάθξηζε φκσο ε νπνία δηαηεξείηαη θαη ζην λέν θείκελν απφ ηζηνξηθνχο θαζαξά ιφγνπο, θαζψο νη φξνη απηνί είλαη νηθείνη ζηνπο εξκελεπηέο ηνπ δηθαίνπ θαη ρξεζηκεχνπλ ζηε ζπγθεθξηκελνπνίεζε ηνπ λενεηζαγφκελνπ φξνπ ζην άξ. 535 ΑΚ ηεο αληαπφθξηζεο ηνπ πξάγκαηνο ζηε ζχκβαζε, ελψ ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο πξνβιέπεηαη θαη δηαθνξεηηθή ξχζκηζε γηα θάζε κηα απφ ηηο κνξθέο απηέο ειαηησκαηηθφηεηαο. Ο φξνο πξαγκαηηθφ ειάηησκα επεθηείλεηαη πάλησο ζε ζρέζε κε ην πξνγελέζηεξν δίθαην, θαζψο γηα ηελ θαηάθαζή ηνπ αξθεί νπνηαδήπνηε δηαθνξνπνίεζε απφ ην πεξηερφκελν ηεο ζχκβαζεο, ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα είλαη ηφζν ζνβαξφ, ψζηε λα αλαηξεί ή λα κεηψλεη νπζησδψο ηελ αμία ή ηε ρξεζηκφηεηα ηνπ πξάγκαηνο. Βι. Δηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ Ν. 3043/2002 (ππφ II. 3), Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει ην άξ. 535 AK πεξηέρνληαη ηέζζεξηο πεξηπηψζεηο θαηά ηηο νπνίεο ν πσιεηήο δελ ηεξεί ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ λα παξαδψζεη πξάγκα αληαπνθξηλφκελν ζηε ζχκβαζε, θαζψο ην παξαδνζέλ δελ αληαπνθξίλεηαη ζηε ζχκβαζε, ηδίσο εάλ δελ αληαπνθξίλεηαη ζηελ πεξηγξαθή ή κε ην δείγκα πνπ έρεη παξνπζηαζηεί απφ ηνλ πσιεηή, δελ είλαη θαηάιιειν γηα ην ζθνπφ ηεο ζπγθεθξηκέλεο ζχκβαζεο, δελ είλαη θαηάιιειν γηα ηε ζπλήζε ρξήζε γηα ηελ νπνία πξννξίδνληαη πξάγκαηα ηεο ίδηαο θαηεγνξίαο ή δελ έρεη ηελ πνηφηεηα ή ηελ απφδνζε, ηελ νπνία επιφγσο πξνζδνθά ν αγνξαζηήο απφ ηα πξάγκαηα ηεο ίδηαο θαηεγνξίαο, ιακβάλνληαο ππφςε θαη ηηο δεκφζηεο δειψζεηο ηνπ πσιεηή, ηνπ παξαγσγνχ ή ηνπ αληηπξνζψπνπ ηνπ, ζην πιαίζην ηδίσο ζρεηηθήο δηαθήκηζεο ή επηζεκάλζεσλ. Λφγσ κεγέζνπο ηεο εξγαζίαο δελ κπνξνχκε λα αλαθέξνπκε εδψ πεξηζζφηεξα γηα ηελ αλάιπζε ησλ ζρεηηθψλ φξσλ. Βι. ζρεηηθά: Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει

65 Καζηέξσζε γλήζηαο αληηθεηκεληθήο επζχλεο ζε πεξίπησζε κε αληαπφθξηζεο ηνπ πξάγκαηνο ζηε ζχκβαζε, 184 Αλαγλψξηζε ζηνλ αγνξαζηή δηθαηψκαηνο επηινγήο κεηαμχ δηθαηψκαηνο δηφξζσζεο, αληηθαηάζηαζεο, κείσζεο ηνπ ηηκήκαηνο, ππαλαρψξεζεο θαη απνδεκίσζεο. 185 Καηάξγεζε ηνπ δηθαηψκαηνο αλαζηξνθήο θαη αληηθαηάζηαζή ηνπ απφ δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο, 186 Καζηέξσζε ελφο δηθαηψκαηνο κεηεθπιήξσζεο, δειαδή δηφξζσζεο ή αληηθαηάζηαζεο ηνπ πξάγκαηνο γηα φια ηα είδε πψιεζεο, Απνλνκή δηθαηψκαηνο αληηθαηάζηαζεο ζηνλ πσιεηή, 187 Δλνπνίεζε ηεο ξχζκηζεο ηνπ δηθαηψκαηνο απνδεκίσζεο γηα φιεο ηηο πσιήζεηο (γέλνπο θαη είδνπο) θαη ξεηή ζέζπηζε ηεο δπλαηφηεηαο λα αζθεζεί ζσξεπηηθά κε ηα άιια βνεζήκαηα πνπ παξέρνληαη ζηνλ αγνξαζηή γηα ηε δεκία πνπ δελ θαιχπηεηαη απφ ηελ άζθεζή ηνπο, Όηαλ ην πξάγκα δελ αληαπνθξίλεηαη ζηε ζχκβαζε, επζχλεηαη ν πσιεηήο ζχκθσλα κε ην άξ. 537 γηα πξαγκαηηθφ ειάηησκα θαη κάιηζηα αλεμάξηεηα απφ ηπρφλ χπαξμε ππαηηηφηεηάο ηνπ ή γλψζε ηνπ ζρεηηθά κε ην ειάηησκα (Αληηθεηκεληθή επζχλε). Βι. Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 222 θαη Δάλ ν πσιεηήο έρεη ππαηηηφηεηα, ηφηε εθαξκφδνληαη νη δηαηάμεηο ησλ άξ. 543 θαη 544 ΑΚ, νη νπνίεο πξνβιέπνπλ πεξαηηέξσ έλλνκεο ζπλέπεηεο. 185 ε πεξίπησζε ειαηηψκαηνο ή έιιεηςεο ζπλνκνινγεκέλεο ηδηφηεηαο ν αγνξαζηήο έρεη ππφ ηηο πξνυπνζέζεηο ησλ άξ. 540 επ. AK, ηα εθεί παξαηηζέκελα δηθαηψκαηα, δειαδή δηθαίσκα δηφξζσζεο ηνπ πξάγκαηνο, αληηθαηάζηαζεο, κείσζεο ηνπ ηηκήκαηνο (εάλ ην ειάηησκα είλαη νπζηψδεο) θαη απνδεκίσζεο. Πξφθεηηαη γηα απηνηειή δηθαηψκαηα, ηα νπνία δηαζέηεη ν αγνξαζηήο παξάιιεια θαη κπνξεί λα επηιέμεη λα αζθήζεη θάπνην απφ απηά, αζθψληαο παξάιιεια ην δηθαίσκα γηα απνδεκίσζε πεξαηηέξσ δεκίαο. ε αληίζεζε κε ηελ νδεγία, ν ΑΚ δηαζθαιίδεη πςειφηεξν επίπεδν πξνζηαζίαο ζηνλ αγνξαζηή, κε ρνξεγψληαο ηνπ ηα ελ ιφγσ έλλνκα βνεζήκαηα ζε δηαβαζκηζκέλε κνξθή, αιιά εμαξρήο θαη απνλέκνληάο ηνπ δηθαίσκα επηινγήο. Βι. ζρεηηθά: Δηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ Ν. 3043/2002 (ππφ III. 1-3), Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην ζει, ζει Σν εηδηθφ έλλνκν βνήζεκα, πνπ πξνβιεπφηαλ κφλν ζηελ πψιεζε, ηνπ δηθαηψκαηνο αλαζηξνθήο αληηθαζίζηαηαη απφ ην γεληθφ έλλνκν βνήζεκα ηεο ππαλαρψξεζεο, ζην νπνίν εθαξκφδνληαη αλαινγηθά νη γεληθέο δηαηάμεηο ησλ άξ , AK, εθφζνλ δελ ππάξρνπλ εηδηθφηεξεο δηαηάμεηο ζην δίθαην ηεο πψιεζεο. Βι. Δηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ Ν. 3043/2002 (ππφ I. 10, II. 5). 187 χκθσλα κε ην άξ. 546 AK ζε πεξίπησζε πνπ ν πσιεηήο επζχλεηαη γηα ειάηησκα ή έιιεηςε ζπλνκνινγεκέλεο ηδηφηεηαο έρεη κε ηηο ίδηεο πξνυπνζέζεηο ηνπ αγνξαζηή έλα δηθαίσκα κεηεθπιήξσζεο, αξθεί ε άζθεζή ηνπ λα κελ αζχκθνξε γηα ηνλ αγνξαζηή. Βι. ζρεηηθά: Παύλορ Φίλιορ, Δλνρηθφ Γίθαην, Δηδηθφ Μέξνο, 9, E, Η. 188 Βι. Δηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ Ν. 3043/2002 (ππφ II. 6), Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει ,

66 Δπηκήθπλζε ηνπ ρξφλνπ παξαγξαθήο ζε δχν ρξφληα γηα ηα θηλεηά θαη πέληε γηα ηα αθίλεηα 189 θαη αληηζηξνθή ηνπ βάξνπο απφδεημεο ππέξ ηνπ αγνξαζηή γηα ηνπο πξψηνπο έμε κήλεο, 190 Καηάξγεζε ησλ άξ. 518, 538 θαη 582 AK (εγθπξφηεηα απαιιαθηηθψλ ξεηξψλ εηδηθά γηα ζπκβάζεηο πψιεζεο). Καζηέξσζε αλαγσγηθψλ δηθαησκάησλ ζηηο πεξηπηψζεηο δηαδνρηθψλ πσιήζεσλ κε πξφβιεςε λένπ ρξφλνπ έλαξμεο ηεο παξαγξαθήο ησλ ζπλαθψλ δηθαησκάησλ. 191 F. Αποηίμηζη ηηρ οδηγίαρ υρ ππορ ηη ζςνειζθοπά ηηρ ζηην ενοποίηζη ηος δικαίος Ζ νδεγία απνηειεί ηε ζεκαληηθφηεξε επέκβαζε ηνπ θνηλνηηθνχ λνκνζέηε ζην ηδησηηθφ δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ, ηα νπνία ππνρξεψζεθαλ λα πξνζαξκφζνπλ επξείο ηνκείο ηνπ δηθαίνπ ηνπο ζηηο επξσπατθέο επηινγέο. 192 Ζ ζεκαζία ηεο νδεγίαο μεπεξλά νπνηαδήπνηε άιιε νδεγία γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή, θαζψο ην δίθαην ηεο πψιεζεο θαη ηεο επζχλεο ηνπ πσιεηή απνηειεί έλαλ απφ ηνπο βαζηθφηεξνπο ηνκείο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ, νη ξπζκίζεηο ηνπ νπνίνπ, φπσο εχζηνρα έρεη παξαηεξεζεί, 189 Βι. ζρεηηθά: Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 60, Δηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ Ν. 3043/2002 (ππφ II. 8), Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει , Παύλορ Φίλιορ, Δλνρηθφ Γίθαην, Δηδηθφ Μέξνο, 13, B, Σν ηεθκήξην ηνπ άξ AK επεκβαίλεη ππέξ ηνπ αγνξαζηή, ππνζέηνληαο φηη ειάηησκα, ην νπνίν εκθαλίζηεθε ζηνπο πξψηνπο έμη κήλεο κεηά ηελ παξάδνζε, ππήξρε ήδε θαηά ην ρξφλν ηεο παξάδνζεο. Σν ηεθκήξην δελ ηζρχεη γηα ζπγθεθξηκέλεο πεξηπηψζεηο (πρ. ηξφθηκα πνπ ράιαζαλ) θαη είλαη καρεηφ. Ο πσιεηήο κπνξεί λα απαιιαγεί κφλν εάλ απνδείμεη φηη ε κε αληαπφθξηζε ζηε ζχκβαζε ήηαλ κεηαγελέζηεξε θαη έιαβε ρψξα γηα πξψηε θνξά κεηά ηελ παξάδνζε ηνπ πξάγκαηνο. Μεηά ηνπο έμη κήλεο θαιείηαη ν αγνξαζηήο λα απνδείμεη φηη ην ειάηησκα ππήξρε ήδε ζην ρξφλν παξάδνζεο ηνπ πξάγκαηνο. Βι. ζρεηηθά: Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει , Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει , Παύλορ Φίλιορ, Δλνρηθφ Γίθαην, Δηδηθφ Μέξνο, 8, Γ, ΗΗ. 191 Βι. ζρεηηθά: Δηζεγεηηθή Έθζεζε ηνπ Ν. 3043/2002 (ππφ II. 10), Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει Οη απαηηνχκελεο ηξνπνπνηήζεηο ππξνδφηεζαλ δηαθνξεηηθέο ζπδεηήζεηο ζηα δηάθνξα θξάηε κάιε. Πνιχ εχζηνρα παξαηεξήζεθε φηη: In some Member States, we are talking of minor turbulence (especially concerning those laws which have already been drafted in the spirit of CISG such as in The Netherlands and the Nordic law of sales). In others, the Directive has resulted in a considerable earthquake, uprooting long-established beliefs and paving the way for new, up to date solutions. Ewoud Hondius / Christoph Jeloschek, ERPL 2001, ζει

67 αθνξνχλ θάζε κέξα πξνζσπηθά πεξηζζφηεξν απφ 350 εθαηνκκχξηα θαηαλαισηέο ζηα θξάηε ηεο ΔΔ. 193 Μέρξη ζηηγκήο ην επξσπατθφ ηδησηηθφ δίθαην αλαπηχρζεθε ζηε βάζε ησλ νδεγηψλ ζε εηδηθνχο κφλν ηνκείο, ρσξίο λα επεξεάδεη βαζηθέο ξπζκίζεηο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ. Αληίζεηα, ε ζπγθεθξηκέλε επέκβαζε ηνπ θνηλνηηθνχ λνκνζέηε αθνξά ζην δίθαην ηεο πψιεζεο, δειαδή ηνλ παξαδνζηαθφ ζθιεξφ ππξήλα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. 194 Οη ξπζκίζεηο, νη νπνίεο εηζάγνληαη έρνπλ δηαθνξεηηθή θηινζνθία θαη δηαθέξνπλ ζπρλά νπζηαζηηθά απφ ηηο αληίζηνηρεο ξπζκίζεηο ηνπ ειιεληθνχ ΑΚ, ή ησλ αληηζηνίρσλ θσδηθνπνηήζεσλ άιισλ θξαηψλ κειψλ. 195 Με ηε ζπγθεθξηκέλε νδεγία ξπζκίδνληαη βαζηθά δεηήκαηα ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο, θαηά ηξφπν, ν νπνίνο δηαθέξεη δνγκαηηθά απφ ηηο ξπζκίζεηο ηνπ ΑΚ, πξνζνκνηάδνληαο πεξηζζφηεξν ζηηο δηαηάμεηο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο. Δπηρεηξήζεθε ν πξνζαλαηνιηζκφο ηνπ θνηλνηηθνχ λνκνζέηε ζηηο δηαηάμεηο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο, σο θνηλή βάζε ζηηο έλλνκεο ηάμεηο ησλ θξαηψλ κειψλ, ψζηε λα απνθεπρζεί κε ηνλ ηξφπν απηφ θαηά ην δπλαηφλ ε δηαθνξνπνίεζε ησλ δηαηάμεσλ ηνπ εθάζηνηε δηθαίνπ ηεο πψιεζεο, αλαιφγσο ηνπ αλ πξφθεηηαη γηα εζσηεξηθή ή δηεζλή πψιεζε. 196 Γη απηφ ζα ήηαλ ζεκηηφ ε κεηαθνξά ηεο νδεγίαο λα γίλεη απφ ηα θξάηε κέιε ππφ ην πξίζκα θαη ησλ δηαηάμεσλ ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο θαη ηεο πξαθηηθήο εκπεηξίαο ηνπο κε ηε ιεηηνπξγία ηεο. 197 πλνιηθά ε νδεγία έρεη ραξαθηεξηζηεί σο έλαο ηζνξξνπεκέλνο ζπλνιηθφο ζπλδπαζκφο κεηαμχ ησλ ζπκθεξφλησλ ησλ θαηαλαισηψλ θαη ηεο βηνκεραλίαο. 198 Δμαηηίαο ηνπ ζπκβηβαζηηθνχ ηεο ραξαθηήξα ε νδεγία έκεηλε πίζσ απφ ηα ζε ζεκαληηθφ βαζκφ αξρηθά πην θηιφδνμα ζρέδηα θαη άθεζε ηε ιεπηνκεξεηαθή ξχζκηζε ησλ έλλνκσλ βνεζεκάησλ απνθιεηζηηθά ζηε δηθαηνδνζία ησλ θξαηψλ κειψλ. Ζ εμέιημε απηή είλαη ηδηαίηεξα αξλεηηθή εάλ ζεσξεζεί ππφ ην πξίζκα ηεο επηδησθφκελεο ελνπνίεζεο ηνπ 193 Έηζη ε παξαηήξεζε ηνπ Dirk Staudenmayer, EG Richtlinie 1999/44/EG zur Vereinheitlichung des Kaufgewährleistungsrechts, ζην: Grundmann / Medicus / Rolland (Hrsg.), Europäisches Kaufgewährleistungsrecht, ζει Βι. Γεώπγιορ Απνοκούπορ, ΓΔΔ 2001, ζει , Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει Βι. Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 94, Γημήηπιορ Πςπγάκηρ, ΓΔΔ 2001, ζει Έηζη Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει. 109, Πάνορ Κοπνηλάκηρ, Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, ζει. 94, Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Έηζη Sibylle Höffe, Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz, ζει. 10, Sascha J. Morgenroth, Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, ζει , φπνπ πεξηιακβάλεηαη θαη κηα πνιχ ζαθήο ζχληνκε απαξίζκεζε ησλ δηαθνξψλ ηεο νδεγίαο απφ ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο. 198 Dirk Staudenmayer, NJW 1999, ζει

68 δηθαίνπ, θαζψο κπνξεί λα ζέζεη ζε θίλδπλν ηνλ εληαίν ραξαθηήξα ησλ ξπζκίζεσλ πνπ εηζάγνληαη θαη λα νδεγήζεη ζε εμαηξεηηθά δηαθνξεηηθέο παξαιιαγέο σο απνηέιεζκα ηεο κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν κεηαθνξάο ηεο. 199 Γηθαηνπνιηηηθά ζα κπνξνχζε θαλείο λα θξηηηθάξεη φηη ε νδεγία επηθεληξψλεηαη κφλν ζηε ζρέζε πσιεηή-θαηαλαισηή θαη δελ ρξεζηκνπνίεζε ηελ επθαηξία γηα λα εηζάγεη ηε δπλαηφηεηα επζείαο αγσγήο θαηά ηνπ παξαγσγνχ ή άιισλ πξνζψπσλ ζηελ αιπζίδα, θαηά ην πξφηππν ηεο γαιιηθήο, ινπμεκβνπξγηαλήο ή βειγηθήο action directe. 200 Μηα αληίζηνηρε δηάηαμε ζα κπνξνχζε λα ππεξεηήζεη πνιχ απνηειεζκαηηθφηεξα ηα ζπκθέξνληα ηνπ θαηαλαισηή, απνλέκνληάο ηνπ ηελ επρέξεηα λα ζηξαθεί είηε θαηά ηνπ πσιεηή είηε επζέσο θαηά ηνπ παξαγσγνχ. Παξά φκσο ηηο αδπλακίεο ηεο, ε νδεγία πξνζθέξεη ζηνλ θαηαλαισηή πςεινχ επηπέδνπ πξνζηαζία κέζσ ηεο επέθηαζεο ηεο έλλνηαο ηνπ ειαηηψκαηνο ζε ζπλδπαζκφ κε κηα απφπεηξα λα απνκαθξπλζεί απφ παξαδνζηαθέο λνκηθέο έλλνηεο, φπσο «πξαγκαηηθφ ειάηησκα» ή «έιιεηςε ζπλνκνινγεκέλεο ηδηφηεηαο» θαη λα πηνζεηήζεη λέεο επξχηεξεο έλλνηεο κε επξσπατθφ πξνζαλαηνιηζκφ, φπσο ε «αληαπφθξηζε ηνπ πξάγκαηνο ζηε ζχκβαζε» ή νη «δηθαηνινγεκέλεο πξνζδνθίεο ηνπ θαηαλαισηή». 201 Παξφηη ινηπφλ νη δηαηάμεηο ηεο νδεγίαο είλαη αξθεηά ζπγθξαηεκέλεο θαη ππνιείπνληαη ησλ αξρηθψλ ζρεδίσλ, επηβάιινπλ πάλησο ζηηο εζληθέο έλλνκεο ηάμεηο λα πξνβνχλ ζε πνιχ βαζηθά βήκαηα πξνζαξκνγήο θαη κηα πνιχ κεγαιχηεξε ελνπνίεζε δηθαίνπ απφ φηη ε δηαηχπσζε ησλ ξπζκίζεσλ αθήλεη αξρηθά λα ελλνεζεί. 202 Ζ πηνζέηεζε ηεο εληαίαο κνξθήο επζχλεο απφ ηνλ θνηλνηηθφ λνκνζέηε νδεγεί αλαγθαζηηθά ζηελ απνκάθξπλζε απφ αλεπίθαηξεο θαη ακθίβνιεο πξαθηηθήο ρξεζηκφηεηαο ηζηνξηθέο δηαθξίζεηο ησλ ιφγσλ επζχλεο ζηηο επξσπατθέο έλλνκεο ηάμεηο θαη, ζπλεπψο, ζηελ ελνπνίεζε ησλ ξπζκίζεψλ ηνπο. Δπηρεηξψληαο κηα ζπλνιηθή απνηίκεζε ηεο νδεγίαο, ζα πξέπεη ζε θάζε πεξίπησζε λα αλαγλσξίζνπκε ηε ζπκβνιή ηεο ζηελ πξνζπάζεηα ηεο ελαξκφληζεο θαη ελνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ θαη λα δερζνχκε φηη απνηειεί αλακθίβνια νξφζεκν ζην δχζθνιν δξφκν πξνο ηε δηακφξθσζε ελφο Δπξσπατθνχ Δλνρηθνχ θαη, θαη επέθηαζε, ελφο Δπξσπατθνχ Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ. 199 Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Έηζη επίζεο: Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει , Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Βι. Αθηνά Κονηογιάννη, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει , Γεώπγιορ Απνοκούπορ, ΓΔΔ 2001, ζει Βι θαη Ulrich Magnus, Die Vertragsmäßigkeit der Leistung, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει

69 IV. Δνοποίηζη ηος Γικαίος ηυν ςμβάζευν ζηην Δςπώπη Δηζαγσγηθά ζην θεθάιαην απηφ πξέπεη λα επαλαιάβνπκε φηη ε νδεγία γηα ηελ πψιεζε αγαζψλ δελ απνηειεί απιά άιιε κία νδεγία, ε νπνία απιά πξνζηίζεηαη ζηνλ καθξχ πιένλ θαηάινγν ησλ πξνζηαηεπηηθψλ ηνπ θαηαλαισηή νδεγηψλ. Αληηζέησο, ε απφθαζε ξχζκηζεο ελφο ηφζν θεληξηθνχ ζέκαηνο γηα ην ηδησηηθφ δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ φπσο ε πψιεζε, ηα δηθαηψκαηα ηνπ αγνξαζηή θαη νη εγγπήζεηο ηνπ πσιεηή, θαζψο θαη νη επηπηψζεηο ηνπο ζε ζέκαηα επζχλεο, γεληθψλ φξσλ ζπλαιιαγψλ θαη εκπνξηθψλ πξαθηηθψλ ζην πιαίζην κηαο νινέλα απμαλφκελεο πξνζέγγηζεο βαζηθψλ ξπζκίζεσλ ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ζηελ Δπξψπε κπνξεί λα εξκελεπζεί σο έλα ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ βήκα ζηε καθξφρξνλε πξννπηηθή κηαο επξσπατθήο ελνπνίεζεο ηνπ ζπλφινπ ηνπ ζπκβαηηθνχ δηθαίνπ ζηελ EE. 203 Άιισζηε ην δίθαην ηεο πψιεζεο απνηειεί αλακθηζβήηεηα ην ζεκαληηθφηεξν αληηθείκελν ελαξκφληζεο ή ελνπνίεζεο ζην πεδίν ηνπ Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ, φρη απιά επεηδή ε ζχκβαζε ηεο πψιεζεο απνηειεί ην ζεκαληηθφηεξν γηα ηελ νηθνλνκία ηχπν ζπκβάζεσο ηφζν γηα ηηο εζληθέο φζν θαη γηα ηηο δηεζλείο δηθαηνπξαμίεο, φζν θαη επεηδή απνηειεί ην ζπκβαηηθφ πξφηππν γηα ηε δεκηνπξγία ησλ θαλφλσλ ηνπ γεληθνχ ελνρηθνχ δηθαίνπ. 204 Αλακθίβνια ην ηδησηηθφ δίθαην έρεη κέρξη ζηηγκήο επεξεαζηεί ιηγφηεξν απφ άιινπο ηνκείο ηνπ δηθαίνπ. Ζ ελαξκφληζε ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ απνθηά φκσο νινέλα ζεκαληηθφηεξν ξφιν γηα ηελ επξσπατθή έλλνκε ηάμε φζν πξνρσξά ε νηθνλνκηθή ελνπνίεζε ζηελ ΔΔ. 205 Γηαθνξεηηθέο δηαηάμεηο ηδησηηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ αληηκεησπίδνληαη, ζπρλά, σο πηζαλνί παξάγνληεο δπζιεηηνπξγίαο ηεο αγνξάο, νη νπνίνη θαηά θαλφλα δελ εκθαλίδνληαη ζην πιαίζην κηαο εζληθήο αγνξάο. Γη απηφ νη Δπξσπατθέο Κνηλφηεηεο ζηφρεπζαλ ζηε κείσζε αληίζηνηρσλ ζηξεβιψζεσλ ηεο αγνξάο κε δηάθνξα βήκαηα. 206 Οη δηαηάμεηο ηδησηηθνχ δηθαίνπ πνπ κε ην ζθνπφ απηφ 203 Βι. ζρεηηθά Rudolf Welser / Brigitta Jud, Reform des Gewährleistungsrechts, ζει. 7, Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, ΓΔΔ 2000, ζει. 807, Norbert Reich, NJW 1999, ζει. 2398, Martin Vorsmann, Gesetzliche Mangelhaftung, ζει. 10 θαη ηηο εθεί αλαγξαθφκελεο πεγέο. 204 Βι. Μισάληρ ηαθόποςλορ, ΝνΒ 1997, ζει. 1085, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΔπηζθΔΓ 1998, ζει. 41, Αθανάζιορ Ποςλιάδηρ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει. 50, Γιώπγορ Νικολαΐδηρ, ΓΔΔ 2000, ζει Πξβι. Peter-Christian Müller-Graf, Privatrecht und Europäisches Gemeinschaftsrecht, ζει Βι. ζρεηηθά Andreas Schwartze, Europäische Sachmängelgewährleistung beim Warenkauf, Optimale Rechtsangleichung auf der Grundlage eines funktionalen Rechtsvergleichs, Mohr Siebeck, Tübingen 2000, ζει

70 ελζσκαηψζεθαλ ζε δηάθνξεο νδεγίεο απνηεινχλ ήδε ζήκεξα ηκήκα ελφο εμειηζζφκελνπ επξσπατθνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Παξφια απηά ε ελαξκφληζε ηνπ δηθαίνπ ζηνλ ηνκέα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ παξέκεηλε κέρξη ζηηγκήο θαζαξά απνζπαζκαηηθνχ ραξαθηήξα θαη νπνηνδήπνηε ζχζηεκα ή πξνζπάζεηα θσδηθνπνίεζεο ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ απνπζηάδεη. 207 Παξά φκσο ηηο φπνηεο ηδηαηηεξφηεηεο θαη ηηο δηαθνξέο ζηε λνκνζεζία ησλ θξαηψλ κειψλ ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ζα ήηαλ ηδηαίηεξα κνλφπιεπξν λα ζεσξήζεη θαλείο φηη απνηεινχλ απνκνλσκέλα ηκήκαηα ελφο ηδηαίηεξνπ θιεηζηνχ ζπζηήκαηνο θαη νη ξπζκίζεηο ηνπο αμηνινγνχληαη κφλν ζην ζηελφ πιαίζην κηαο θαζαξά εζληθήο εξκελείαο. 208 Αληίζεηα, απνθαζηζηηθή γηα ηελ πεξαηηέξσ εμέιημε απνηειεί ε απάληεζε ζην εξψηεκα, θαηά πφζν κπνξεί λα εληνπηζηνχλ θνηλά ζηνηρεία ζηηο ηδησηηθέο έλλνκεο ηάμεηο ησλ θξαηψλ κειψλ. Σα θνηλά απηά ζηνηρεία, ηα νπνία ζηεξίδνληαη είηε ζε θνηλέο δηθαηηθέο παξαδφζεηο είηε ζε ηπρφλ άιιεο θνηλέο παξαδνρέο ηνπ δηθαίνπ θαη εληνπίδνληαη κε ζπγθξηηηθή έξεπλα, κπνξνχλ λα απνηειέζνπλ ην βαζηθφ πεξηερφκελν ελφο θνηλνχ επξσπατθνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. 209 Σα θνηλά απηά ζηνηρεία κπνξνχλ επίζεο λα εληνπηζηνχλ ηφζν ζηνλ θνξκφ ησλ θνηλνηηθψλ νδεγηψλ, νη νπνίεο έρνπλ εθδνζεί ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, φζν θαη ζηηο αληίζηνηρεο πξάμεηο πξνζαξκνγήο ησλ εζληθψλ λνκνζεζηψλ, θαζψο θαη ζε ζρεηηθέο δηαθξαηηθέο πκβάζεηο, ν αξηζκφο ησλ νπνίσλ απμάλεη ζπλερψο. 210 Με κηα πξνζεθηηθφηεξε αλάιπζε ησλ επηκέξνπο ξπζκίζεσλ ησλ ηδησηηθψλ εζληθψλ λνκνζεζηψλ ππφ ην πξίζκα ησλ πξνβιεκάησλ πνπ θαινχληαη λα αληηκεησπίζνπλ θαη ησλ επηιεγφκελσλ απφ απηέο ιχζεσλ, κπνξεί λα μαθληαζηεί θαλείο παξαηεξψληαο πφζν κεγάινο είλαη ν αξηζκφο ησλ θνηλψλ ιχζεσλ, ηνπιάρηζηνλ ζην δίθαην νξηζκέλσλ θξαηψλ κειψλ. Παξφκνηεο αλάγθεο Γηα κηα πξψηε πξνζέγγηζε ηνπ δεηήκαηνο ζε πνην βαζκφ δηαθνξεηηθέο ξπζκίζεηο ηεο επζχλεο κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο ΔΔ επηδξνχλ αξλεηηθά ζην ζηφρν ηεο πξνζέγγηζεο ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο, βι. Andreas Schwartze, Europäische Sachmängelgewährleistung, ζει Έηζη Dieter Martiny, Europäisches Privatrechts - greifbar oder unerreichbar?, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Βι. θαη Peter-Christian Müller-Graf, Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Ansatzpunkte, Ausgangsfragen, Ausfaltungen, ζην: Peter-Christian Müller-Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει Έηζη θαη Martin Franzen, Privatrechtsangleichung durch die Europäische Gemeinschaft, Walter de Gruyter, Berlin-New York 1999, ζει Βι. Peter-Christian Müller-Graf, Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, ζει. 13, Martin Franzen, Privatrechtsangleichung, ζει

71 απνλνκήο δηθαίνπ επηιχνληαη ζπρλά κε ηνλ ίδην ή παξφκνην ηξφπν ζε δηαθνξεηηθέο έλλνκεο ηάμεηο. 211 Οη νκνηφηεηεο απηέο, νη νπνίεο ζπρλά κπνξεί λα εμεγεζνχλ ηζηνξηθά, 212 έρνπλ απμεζεί ζεκαληηθά ηα ηειεπηαία ρξφληα κέζσ νινέλα ζπρλφηεξσλ επαθψλ θαη δηεζλψλ πξνζπαζεηψλ, θαηά ηξφπν ψζηε κπνξεί λα δηαγλσζηεί ήδε έλα είδνο θνηλνχ ππξήλα. 213 Ηδηαίηεξα δξαζηήξην ζηελ αλάδεημε ησλ θνηλψλ απηψλ αξρψλ ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ αλαδείρζεθε ηα ηειεπηαία ρξφληα θαη ην ΓΔΚ θαη, κέζσ ζρεηηθήο λνκνινγίαο, επεξεάδεη κε ηε ζεηξά ηνπ ηηο εμειίμεηο ζηα εζληθά δίθαηα. 214 Ζ ζηαδηαθή δεκηνπξγία ελφο θνηλνχ επξσπατθνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ κέζσ ηεο δξάζεο ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ ζε βαζηθνχο ηνκείο ηνπ Αζηηθνχ Γηθαίνπ θαζηζηά κάιηζηα ζπρλά απαξαίηεηε ηελ αλαλέσζε ησλ εζληθψλ έλλνκσλ ηάμεσλ, ψζηε λα απνθεπρζνχλ θαηά ην δπλαηφ αμηνινγηθέο αληηθάζεηο θαη αλαθξίβεηεο. Γηα ην ιφγν απηφ ππάξρεη δηάρπηε ε απαίηεζε απφ ζεσξεηηθνχο ηνπ δηθαίνπ γηα επεμεξγαζία εληαίσλ επξσπατθψλ ζπκβαηηθψλ αξρψλ. Πφζν κπνξνχλ φκσο ζηελ πξαγκαηηθφηεηα λα 211 Γηα κηα ηδηαίηεξα εθηεηακέλε εμαηξεηηθή κηθξνζπγθξηηηθή έξεπλα ησλ θαλφλσλ ηνπ νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ ηεο επζχλεο θαη ησλ δηθνλνκηθψλ δηαηάμεσλ γηα ηελ εθαξκνγή ησλ εγγπήζεσλ ζε πσιήζεηο αγαζψλ ζηηο έλλνκεο ηάμεηο ηεο ΔΔ θαη ηεο Διβεηίαο, ε νπνία πξνζπαζεί λα αλαδείμεη ηελ πξνζέγγηζε ηνπ ηξφπνπ αληηκεηψπηζεο ζηηο δηάθνξεο έλλνκεο ηάμεηο κέζσ εμάηαζεο ηνπ ηξφπνπ αληηκεηψπηζεο θνηλψλ ξπζκηζηηθψλ αλαγθψλ θαη πξνβιεκάησλ βι. ηελ πθεγεζία ηνπ Andreas Schwartze, Europäische Sachmängelgewährleistung beim Warenkauf, Optimale Rechtsangleichung auf der Grundlage eines funktionalen Rechtsvergleichs, Mohr Siebeck, Tübingen 2000, ζει Σν απνηέιεζκα ησλ ππαξρφλησλ δηαθνξψλ κεηαμχ ησλ δηθαησκάησλ ζπλνςίδεηαη απφ ην ζπγγξαθέα ζηηο ζει Απφ ηελ έξεπλά ηνπ ζπκπεξαίλεη γεληθά φηη νπζηαζηηθέο δηαθνξέο ζηελ επζχλε ηνπ πσιεηή κεηαμχ ησλ δηαθνξεηηθψλ δπηηθνεπξσπατθψλ έλλνκσλ ηάμεσλ εληνπίδνληαη, θπξίσο, ζε φηη αθνξά ζην δηθαίσκα εθ λένπ εθπιήξσζεο θαη ζηηο ηηζέκελεο πξνζεζκίεο θαη ζε δεχηεξε κνίξα ζε ζρέζε κε ηελ άζθεζε ησλ ππνινίπσλ δηθαησκάησλ θαη ην βάξνο ηεο απφδεημεο. Σν κέγεζνο ησλ δηαθνξψλ κεηαμχ ησλ εζληθψλ ξπζκίζεσλ νδεγεί ην ζπγγξαθέα ζην λα ραξαθηεξίζεη ην πεδίν απηφ ηνπ δηθαίνπ σο ρξήδνλ επηηαθηηθά ελνπνίεζεο (vordringlich angleichungsbedürftig), ζει Παξφηη ην ηδησηηθφ δίθαην ζεσξείηαη πξσηίζησο εζληθφ δίθαην, ζηεξίδεηαη ζε κεγάιν βαζκφ ζε θνηλέο επξσπατθέο αξρέο, νη νπνίεο έρνπλ ζρεκαηηζηεί ζηε δηάξθεηα κηαο θνηλήο ηζηνξηθήο πνξείαο. Βι. ζρεηηθά: Reiner Schulze, Gemeineuropäisches Privatrecht und Rechtsgeschichte, ζην: Peter-Christian Müller-Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει. 71 επ. 213 Πξβι. Heinz Kötz, Rechtsvergleichung und gemeineuropäisches Privatrecht, ζην: Peter-Christian Müller-Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει. 101, Peter-Christian Müller-Graf, Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, ζει Βι. ζρεηηθά Stefan Leible, Die Rolle der Rechtsprechung des Europäischen Gerichtshofes bei der europäischen Privatrechtsentwicklung, ζην: Martiny, Dieter / Witzleb, Normann (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει , Ewoud Hondius (Chapter 1), Walter van Gerven (Chapter 6) θαη Christian Joerges (Chapter 9) ζην: Hartkamp, Arthur / Hesselink, Martijn / Hondius, Ewoud etc (eds): Towards a European Civil Code, Kluwer Law International, Ars Aequi Libri - Nijmegen

72 πξνρσξήζνπλ αληίζηνηρα ζρέδηα; Δίλαη ξεαιηζηηθέο αληίζηνηρεο πξνζπάζεηεο θαη κπνξνχκε πξαγκαηηθά λα πεξηκέλνπκε λα θξαηήζνπκε θάπνηα ζηηγκή ζηα ρέξηα καο έλαλ θψδηθα δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ ή αθφκα θαη έλαλ Δπξσπατθφ Αζηηθφ Κψδηθα; ηε ζπλέρεηα ζα πξνζπαζήζνπκε λα πεξηγξάςνπκε ηε ζεκεξηλή θαηάζηαζε ησλ πξαγκάησλ ζηνλ ηνκέα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ θαη λα κεηαθέξνπκε νξηζκέλνπο βαζηθνχο πξνβιεκαηηζκνχο γηα ππάξρνληα αληίζηνηρα ζρέδηα. Φπζηθά είλαη αδχλαην λα κεηαθέξνπκε εδψ φιν ην θάζκα ησλ εμειίμεσλ ζηνλ ηνκέα ηεο ελνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ή έζησ ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, φκσο κπνξεί λα εμεηάζνπκε ζπλνπηηθά ηα φζα δηαδξακαηίδνληαη ζήκεξα ζηνλ ηνκέα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, ψζηε λα θαηαδεηρζεί ε ζεκαζία ηεο νδεγίαο γηα ηελ πψιεζε αγαζψλ γηα ηηο πεξαηηέξσ εμειίμεηο ζην επξσπατθφ επίπεδν. A. Δπιζηημονικά ζσέδια για ηην ενοποίηζη ηος Ιδιυηικού Γικαίος και Γιεθνείρ ςμβάζειρ 1. Δπηζηεκνληθά ζρέδηα γηα ηελ ελνπνίεζε ηνπ Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ Ζ δηαδηθαζία πξνζέγγηζεο ηνπ δηθαίνπ ζηελ Δπξψπε δελ μεθίλεζε πάληα κε πξσηνβνπιία ησλ Βξπμειιψλ. Αληηζέησο, ππήξρε εδψ θαη θαηξφ επηζηεκνληθφ ελδηαθέξνλ γηα ζπγθξηηηθέο κειέηεο ή ζρεηηθά κε δηαδηθαζίεο ελνπνίεζεο δηθαίνπ δηαθφξσλ κνξθψλ. 215 H ζπγθξηηηθή κέζνδνο ηνπ δηθαίνπ ηφληδε ήδε απφ παιαηά ηε ζπρλή θαηαθπγή ζε παξφκνηεο ιχζεηο γηα ίδηα πξνβιήκαηα ζε δηαθνξεηηθέο έλλνκεο ηάμεηο, ελψ νινέλα πην αλαιπηηθέο κειέηεο αζρνινχληαη κε ηελ εμέηαζε επηκέξνπο δεηεκάησλ. 216 Χο ελδηάκεζν βήκα ζε κηα πιήξε Κσδηθνπνίεζε παξνπζηάδεηαη ζπρλά ε ηδέα ησλ ακεξηθαληθψλ Restatements, δειαδή θεηκέλσλ πνπ απνηεινχληαη ηφζν απφ έλα αξρηθφ θνκκάηη κε Γεληθέο Αξρέο ζε 215 Ο Hein Kötz ζην: Europäisches Vertragsrecht I, Band I, Abschluss, Gültigkeit und Inhalt des Vertrages, Die Beteiligung Dritter am Vertrag, J.C.B. Mohr, Tübingen 1996, Vorwort, I, ζει. V αλαθέξεηαη κάιηζηα ζε κηα δηαδηθαζία Δμεπξσπατζκνχ ηεο λνκηθήο επηζηήκεο, ζεσξίαο θαη δηδαζθαιίαο ηνπ δηθαίνπ θαη κε ηνλ ηξφπν απηφ ηε ζηαδηαθή δεκηνπξγία ελφο θνηλνεπξσπατθνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ (gemeineuropäisches Privatrecht). 216 Βι. γηα παξάδεηγκα ηελ εηο βάζνο εμέηαζε ησλ δεηεκάησλ ηεο ζχλαςεο, ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη ηεο ηζρχνο ηεο ζχκβαζεο, θαζψο θαη ηεο επζχλεο πξνο εθπιήξσζε θαη εμαηηίαο κε εθπιήξσζεο απφ ηνλ: Hein Kötz, / Axel Flessner, Europäisches Vertragsrecht (2 Σφκνη) θαη ηε ζπγθξηηηθή κειέηε γηα ηελ εγγπεηηθή επζχλε ηνπ: Andreas Schwartze, Europäische Sachmängelgewährleistung θιπ. 72

73 θσδηθνπνηεκέλε κνξθή, φζν θαη παξάξηεκα κε αλαιπηηθά παξαδείγκαηα θαη παξαηεξήζεηο, ζην νπνίν κπνξνχλ ηαπηφρξνλα λα θαηαγξαθνχλ νη επηκέξνπο εζληθέο ιχζεηο. 217 Δδψ θαη ρξφληα ππάξρνπλ αξθεηέο νκάδεο εξγαζίαο Δπξσπαίσλ Αζηηθνιφγσλ, νη νπνίεο κάιηζηα έρνπλ ήδε παξνπζηάζεη ελδηαθέξνληα ζρέδηα γηα έλαλ Δπξσπατθφ Αζηηθφ Κψδηθα. 218 ην πεδίν ηνπ δηθαίνπ ησλ πκβάζεσλ 219 ηα ηειεπηαία ρξφληα ε γλσζηή σο Δπηηξνπή-Lando θαη ε Αθαδεκία Δπξσπαίσλ Δπηζηεκφλσλ ηνπ Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ ζηελ Pavia έρνπλ δηεμάγεη εηο βάζνο ζπγθξηηηθή έξεπλα, παξέρνληαο βαζηθφ πξνπαξαζθεπαζηηθφ έξγν θαη έρνπλ παξνπζηάζεη ζρέδηα γηα έλα Γίθαην ησλ πκβάζεσλ ηεο ΔΔ βαζηζκέλνη ζε δηαθνξεηηθέο ζπιιήςεηο. 220 a. Δπιηποπή-Lando: Απσέρ ηος Δςπυπαφκού ηυν ςμβάζευν Ηδηαίηεξα ζεκαληηθέο κεηαμχ ησλ πξνζπαζεηψλ δεκηνπξγίαο ελφο Δπξσπατθνχ Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ είλαη νη εξγαζίεο ηεο Δπηηξνπήο γηα ην Δπξσπατθφ Γίθαην ησλ πκβάζεσλ, ε νπνία πξνζπαζεί λα εθκαηεχζεη 217 Βι. ζρεηηθά: Peter-Christian Müller-Graf, EC Directives as a means of private law unification, ζει , ζην: Hartkamp, Arthur / Hesselink, Martijn / Hondius, Ewoud etc (eds): Towards a European Civil Code, Kluwer Law International, Ars Aequi Libri - Nijmegen 2004, Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει Παξαδείγκαηα ηέηνησλ νκάδσλ εξγαζίαο είλαη: ε Δπηηξνπή γηα ην Δπξσπατθφ Γίθαην ησλ πκβάζεσλ- Commission on European Contract Law ζην Holte, ε Oκάδα Μειέηεο γηα έλαλ Δπξσπατθφ Αζηηθφ Κψδηθα-Study Group on a European Civil Code ζην Osnabrück, ε Αθαδεκία Δπξσπαίσλ Ννκνκαζψλ Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ- Academy of European Private Lawyers ζηελ Pavia, ε Δπξσπατθή Αθαδεκία Γηθαίνπ-Europäische Rechtsakademie ζηελ Trier, ην Δπξσπατθφ Ηλζηηηνχην- European University Institute ζηελ Φισξεληία θιπ. 219 Αληίζηνηρεο πξνζπάζεηεο ππάξρνπλ θαη ζε άιινπο ηνκείο. Δλδεηθηηθά κφλν γηα ηηο Θεκειηψδεηο αξρέο ηνπ Πνηληθνχ Γηθαίνπ βι: Christian von Bar, Gemeineuropäisches Deliktsrecht 1, 1996, Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει Γηα βαζηθά δεηήκαηα ηνπ Δκπξάγκαηνπ Γηθαίνπ βι: Urlich Drobnig, Vorüberlegungen zu einem europäischen Sachenrecht, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Γηα αληίζηνηρεο ζθέςεηο ζην πεδίν ηνπ Οηθνγελεηαθνχ Γηθαίνπ βι: Dieter Martiny, Die Möglichkeit der Vereinheitlichung des Familienrechts innerhalb der Europäischen Union, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Ζ αξρηθή ζχιιεςε, νη ζηφρνη θαη νη κέζνδνη ησλ δηαθνξεηηθψλ νκάδσλ δηαθέξνπλ ζεκαληηθά θαη νη πξνηάζεηο ηνπο πνηθίιινπλ αλάινγα κε ηε ζχλζεζε ηεο θάζε δηεζλνχο νκάδαο θαη ην βάξνο ησλ επηκέξνπο επηζηεκφλσλ ζε απηή. Οη δηαθνξέο απηέο παξνπζηάδνληαη ζην: Reiner Schulze / Hans Schulte-Nölke, Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, ζει

74 ππάξρνπζεο γεληθέο αξρέο απφ ην δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ. 221 Ζ Δπηηξνπή παξνπζίαζε ηειηθά ηηο Αξρέο ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθαίνπ ησλ πκβάζεσλ Principles of European Contract Law (PECL), νη νπνίεο απνδεηθλχνπλ φηη είλαη δπλαηφ λα βξεζνχλ εληαίεο ιχζεηο ζην ζχζηεκα δηαθνξεηηθψλ θξαηψλ κειψλ. Σν πξψην ηκήκα ησλ PECL επηθεληξψζεθε θπξίσο ζηελ εθπιήξσζε θαη ηηο ζπλέπεηεο ηεο κε εθπιήξσζεο, ην δεχηεξν κέξνο αζρνιήζεθε κε ηηο δηαηάμεηο γηα ηε ζχλαςε θαη ην θχξνο ηεο ζχκβαζεο θαη ην ηξίην κέξνο είρε σο πεξηερφκελφ ηνπ γεληθά δεηήκαηα ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ, φπσο εθρψξεζε απαηηήζεσλ θαη ρξένπο θαη παξαγξαθή. 222 Ζ Δπηηξνπή απηή ζεσξεί φηη νη ζηφρνη ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο απαηηνχλ ηνλ εμεπξσπατζκφ ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, ηδίσο ηνλ ηνκέσλ εθείλσλ πνπ αθνξνχλ ζηελ εκπνξηθή δξάζε. 223 Απηφο ν εμεπξσπατζκφο δελ κπνξεί λα δεκηνπξγεζεί κέζα απφ κηα ζηαδηαθή ελαξκφληζε ηνπ δηθαίνπ, ηελ νπνία ζα επηηχρεη ε λνκηθή ζεσξία θαη λνκνινγία, αιιά ζα πξέπεη λα επηβιεζεί κε ηε δεκηνπξγία ελφο Δπξσπατθνχ Αζηηθνχ Κψδηθα ( Europeanization from above ). 224 Χο πξψην βήκα φκσο ζηελ πνξεία απηή ζα πξέπεη λα κεζνιαβήζεη ε δεκηνπξγία ησλ Αξρψλ ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθαίνπ ησλ 221 Ζ απνθαινχκελε Δπηηξνπή-Lando είλαη κηα νκάδα επηζηεκφλσλ, νη νπνίνη πξνζπαζνχλ απφ ην 1982 κε ηελ ππνζηήξημε ηεο Δπξσπατθήο Δπηηξνπήο κέζσ ζεκειηψδνπο ζπγθξηηηθήο έξεπλαο λα πξνεηνηκάζνπλ ηηο εξγαζίεο γηα ηε δεκηνπξγία ελφο Δπξσπατθνχ Αζηηθνχ Γηθαίνπ. Απνηειείηαη απφ λνκηθνχο εγλσζκέλνπ θχξνπο απφ φια ηα κέιε ηεο ΔΔ [κεηαμχ άιισλ απφ ηνπο Christian von Bar, Hugh Beale, Michael Joachim Bonell, Ulrich Drobnig, Arthur Hartkamp, Ewoud Hondius, Matthias E.Storme, Denis Tallon, Thomas Wilhelmsson, Reinhart Zimmermann]. Βι. ζρεηηθά ηελ ηζηνζειίδα ηεο Δπηηξνπήο-Lando: Ole Lando, Die Regeln des Europäischen Privatrechts, ζην Peter-Christian Müller-Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει Βι. ζρεηηθά: Reiner Schulze / Hans Schulte-Nölke, Schuldrechtsreform und Gemeinschaftsrecht, ν.π. ζει. 11. Αλαθεξφκελνη ζηε δεκηνπξγία ησλ Αξρψλ πξέπεη λα γίλεη δηάθξηζε κεηαμχ ηξηψλ Δπηηξνπψλ: ε πξψηε ζπλεδξίαζε απφ ην 1982 κέρξη ην 1990 θαη δεκνζίεπζε ην απνηέιεζκα ησλ εξγαζηψλ ηεο ην 1995, ην Principles of European Contract Law, Part I, ζηε ζπλέρεηα αθνινχζεζαλ νη εξγαζίεο ηεο δεχηεξεο Δπηηξνπήο απφ ην 1992 κέρξη ην 1996, πνπ νδήγεζαλ ζηελ έθδνζε ηνπ Principles of European Contract Law, Part I and II ην 1999, ηππσκέλα ζην: Ole Lando / Hugh Beale (eds.), The Principles of European Contract Law, Parts I-II, 2000, ζην Internet: θαη, ηέινο, ε Σξίηε Δπηηξνπή ζπλεδξίαζε κεηαμχ θαη ην απνηέιεζκά ηεο, Principles of European Contract Law, Part III ππάξρεη ζην Internet: Με ηελ νινθιήξσζε ηνπ ηξίηνπ κέξνπο νινθιεξψζεθε θαη ε δξάζε ηεο Commission on European Contract Law, ε νπνία κεηεμειίρζεθε ζηελ Οκάδα Μειέηεο γηα έλαλ Δπξσπατθφ Αζηηθφ Κψδηθα - Study Group on a European Civil Code, βι Βι. Ole Lando, Making a European Private Law, ζην: Kreuzer / Scheuing / Sieber (Hrsg.), Die Europäisierung der mitgliedstaatlichen Rechtsordnungen in der Europäischen Union, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1997, ζει Βι. Ole Lando, Making a European Private Law, ζει

75 πκβάζεσλ, ε νπνία κπνξεί λα ρξεζηκεχζεη σο έλα πξψην ζρέδην γηα ηνλ Δπξσπατθφ Αζηηθφ Κψδηθα θαη λα ρξεζηκνπνηεζεί σο έλα ζεκαληηθφ ζηνηρείν ηεο lex mercatoria κέρξη ηελ ηειηθή ζέζπηζή ηνπ. 225 Πξφθεηηαη δε γηα κε δεζκεπηηθφ soft law κε πξσηεχνληα ζηφρν λα ρξεζηκνπνηεζεί σο πηζαλφ ζρέδην γηα ην ηκήκα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ ελφο κειινληηθνχ Δπξσπατθνχ Αζηηθνχ Γηθαίνπ. b. Ακαδημία Δςπυπαίυν Νομομαθών ηος Ιδιυηικού Γικαίος: σέδιο ενόρ Δςπυπαφκού Κώδικα για ηιρ ςμβάζειρ Ζ Αθαδεκία ησλ επξσπαίσλ λνκνκαζψλ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, γλσζηή σο νκάδα ηεο Πάβηα δεκηνπξγήζεθε ην 1992 απφ ηνλ θαζεγεηή Guiseppe Gandolfi ζηελ Πάβηα. Μεηά απφ πεξίπνπ δέθα έηε εληαηηθψλ εξγαζηψλ παξνπζίαζε ην 2001 έλα ρέδην γηα ην πξψην βηβιίν ελφο κειινληηθνχ Δπξσπατθνχ Κψδηθα ησλ πκβάζεσλ. 226 Σν ζρέδην απηφ είρε σο ζηφρν λα ρξεζηκεχζεη σο βάζε ζπδήηεζεο γηα κηα κειινληηθή θσδηθνπνίεζε ηνπ γεληθνχ κέξνπο ελφο Δπξσπατθνχ Δλνρηθνχ Γηθαίνπ. ε αληίζεζε κε άιιεο πξσηνβνπιίεο ζηνλ ηνκέα ηεο ελνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, φπσο ε Δπηηξνπή Lando, ε Οκάδα κειέηεο γηα έλαλ Δπξσπατθφ Αζηηθφ Κψδηθα θαη άιιεο, ην έξγν ηεο πξσηνβνπιίαο απηήο δελ ζηνρεχεη ζηε απνθξπζηάιισζε γεληθψλ αξρψλ, ψζηε λα ππνβνεζεζεί ην έξγν κηαο κειινληηθήο λνκνζεηηθήο ξχζκηζεο, αιιά απνηειεί ήδε κηα ζπλνιηθή πξφηαζε γηα έλα ηκήκα ηνπ ίδηνπ ηνπ κειινληηθνχ Δπξσπατθνχ Κψδηθα Δπηιέρζεθε ινηπφλ ε ηερληθή ηεο επεμεξγαζίαο κνληέξλσλ θαη ζεκαζηνινγηθά εληαίσλ επξσπατθψλ θαλφλσλ κε ηε κνξθή λνκνζεηηθψλ δηαηάμεσλ κε αηηηνινγεκέλεο παξαηεξήζεηο θαη ζπγθξηηηθά ζρφιηα, ε δηακφξθσζε ησλ νπνίσλ δελ ζηεξίρζεθε κφλν ζηηο έλλνκεο ηάμεηο ησλ θξαηψλ κειψλ, αιιά θαη ζε Γηεζλείο πκβάζεηο, φπσο ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, αιιά θαη ακεξηθαληθά λνκηθά θείκελα, φπσο ν Uniform Commercial Code (UCC) θαη ηα Restatements, κε ζηφρν ηελ αλεχξεζε ηεο εθάζηνηε θαιχηεξεο ξχζκηζεο. Βι. ζρεηηθά: Ole Lando, Making a European Private Law, ζει , Ole Lando, Die Regeln des Europäischen Vertragsrechts, ζει , Ole Lando, Die Regeln des Europäischen Vertragsrechts, ζει , Ulrich Drobnig, Europäisches Zivilgesetzbuch - Gründe und Grundgedanken, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Guiseppe Gandolfi (Hrsg.), Code Européen des Contracts - Avant-projet, Livre Premier, Giuffré Verlag, Mailand Σν ίδην θαη ζην: Reiner Schulze / Reinhard Zimmermann (Hrsg.), Basistexte zum Europäischen Privatrecht, 2. Auflage, Baden-Baden, Βι. ζρεηηθά: Reiner Schulze / Hans Schulte-Nölke, Schuldrechtsreform und Gemeinschaftsrecht, νπ. ζει. 11, Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει Σν ιεγφκελν Acquis Group αθνινπζεί ηελ ηερληθή λα ρξεζηκνπνηήζεη ην θνηλνηηθφ θεθηεκέλν (acquis communautaire) σο ζεκείν αθεηεξίαο γηα κηα εηο βάζνο ελνπνίεζε ηνπ δηθαίνπ ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαη 75

76 2. Βαζηθέο Γηεζλείο πκβάζεηο ζηνλ ηνκέα ηνπ Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ Ζ δηεζλνπνίεζε ηεο δξάζεο ησλ παξαγσγηθψλ θνξέσλ θαη ε παγθνζκηνπνίεζε ηνπ εκπνξίνπ αγαζψλ έρεη νδεγήζεη ζηελ αλάγθε δεκηνπξγίαο δηεζλψλ εληαίσλ θαλφλσλ, νη νπνίνη λα ξπζκίδνπλ ηε ζπκβαηηθή δξάζε ησλ ελδηαθεξνκέλσλ. ε δηεζλέο επίπεδν έρνπλ δεκηνπξγεζεί θαλνληζηηθά έξγα, ηα νπνία κε ηε ζεηξά ηνπ επεξεάδνπλ ηνλ θνηλνηηθφ λνκνζέηε, αιιά θαη ζε θνηλνηηθφ επίπεδν ππάξρνπλ νξηζκέλεο ηδηαίηεξα επηηπρεκέλεο ζρεηηθέο ξπζκίζεηο. a. ύμβαζη ηυν Βπςξελλών για ηη διεθνή δικαιοδοζία και ηην αναγνώπιζη και εκηέλεζη αποθάζευν ζε αζηικέρ και εμποπικέρ ςποθέζειρ Ζ χκβαζε ησλ Βξπμειιψλ πνπ ππνγξάθηεθε ζηηο 27 επηεκβξίνπ 1968 θαη αθνξά ηε δηεζλή δηθαηνδνζία, ηελ αλαγλψξηζε θαη ηελ εθηέιεζε απνθάζεσλ ζε αζηηθέο θαη εκπνξηθέο ππνζέζεηο, φπσο ηξνπνπνηήζεθε απφ ηηο ζπκβάζεηο γηα ηελ πξνζρψξεζε ησλ λέσλ θξαηψλ κειψλ ζηε ζχκβαζε απηή, απνηέιεζε έλα ηδηαίηεξα επηηπρεκέλν εξγαιείν ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ γηα ηελ επίιπζε ζπγθξνχζεσλ αξκνδηφηεηαο θαη ηελ αλαγλψξηζε αιινδαπψλ απνθάζεσλ. 228 Τπνγξάθεθε ζηε βάζε ηεο εμνπζηνδφηεζεο ηνπ ηφηε άξ. 220, ζεκεξηλνχ άξ. 293 πλζδκ κεηαμχ ησλ ηφηε έμε θξαηψλ κειψλ θαη ηέζεθε ζε ηζρχ ηελ Μεηά απφ πνιιέο ηξνπνπνηήζεηο ηχγραλε εθαξκνγήο ζε φιε ηελ ΔΔ. 229 γελλήζεθε σο απνηέιεζκα ζρεηηθψλ πξνβιεκαηηζκψλ ηεο Δπηηξνπήο. Βι. ζρεηηθά: European Research Group on Existing Community Private Law ( Acquis Group ) established, Press release , Γηα ηελ αξρή πνπ αθνινπζείηαη βι. Reiner Schulze / Hans Schulte-Nölke, Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, ζει χκβαζε ησλ Βξπμειιψλ ηεο 27 επηεκβξίνπ 1968 γηα ηε δηεζλή δηθαηνδνζία θαη ηελ αλαγλψξηζε θαη εθηέιεζε απνθάζεσλ ζε αζηηθέο θαη εκπνξηθέο ππνζέζεηο, πλνπηηθά επ απηνχ: Jan Kropholler, Internationales Privatrecht, einschließlich der Grundbegriffe des Internationalen Zivilverfahrensrecht, 4. Auflage, Mohr Siebeck, Tübingen 2001, ζει. 549, Christoph Graf von Bernstorff, Vertrags-, Kauf-, Handels- und Gesellschaftsrecht in den Mitgliedstaaten der Europäischen Union, Bundesanzeiger Verlag, Stuttgart 1998, ζει , Erik Jayme, Das Europäische Gerichtsstands- und Vollstreckungsübereinkommen und die Drittländer - Das Beispiel Österreich, ζην: Fritz Schwind (Hrsg.), Europarecht, Internationales Privatrecht, Rechtsvergleichung, Wien 1988, ζει

77 Ο θαλνληζκφο ηνπ πκβνπιίνπ 44/2001 γηα ηε δηεζλή δηθαηνδνζία, ηελ αλαγλψξηζε θαη ηελ εθηέιεζε απνθάζεσλ ζε αζηηθέο θαη εκπνξηθέο ππνζέζεηο 230 αληηθαηέζηεζε κεξηθψο ηφζν ηε χκβαζε ησλ Βξπμειιψλ, φζν θαη ηελ παξάιιειε χκβαζε ηνπ Λνπγθάλν ηεο κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο ΔΔ θαη ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο ΔΕΔ 231 γηα φια ηα θξάηε κέιε εθηφο ηεο Γαλίαο απφ ηελ 1 ε Μαξηίνπ Ο θαλνληζκφο αθελφο ξπζκίδεη κε πιεξφηεηα ηε δηεζλή δηθαηνδνζία ζε πεξηνπζηαθνχ ραξαθηήξα ηδησηηθέο θαη εκπνξηθέο ππνζέζεηο θαη αθεηέξνπ δηεπθνιχλεη θαη επηηαρχλεη ηδηαίηεξα ηελ αλαγλψξηζε θαη εθηέιεζε δηθαζηηθψλ απνθάζεσλ πνπ ιήθζεθαλ ζε άιιν θξάηνο κέινο. 233 Ο θαλνληζκφο δελ έρεη θπζηθά νπνηαδήπνηε επίπησζε ζην νπζηαζηηθφ δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ. 234 c. ςνθήκη ηηρ Ρώμηρ για ηο εθαπμοζηέο δίκαιο ζηιρ ζςμβαηικέρ ενοσέρ Γηεζλή έλδηθα κέζα θαινχληαη ζπρλά λα πξνζθέξνπλ ιχζεηο ζε ζπγθεθξηκέλα πξνβιήκαηα πνπ ελδερνκέλσο πξνθχςνπλ ιφγσ ησλ δηαθνξψλ ζην εζληθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ. Σν πξψην βήκα, πξηλ ηελ 230 Καλνληζκφο 44/2001 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο γηα ηε δηεζλή δηθαηνδνζία, ηελ αλαγλψξηζε θαη ηελ εθηέιεζε απνθάζεσλ ζε αζηηθέο θαη εκπνξηθέο ππνζέζεηο, Δπίζεκε Δθεκεξίδα L 12, , ζει. 1 23, χκβαζε ηνπ Λνπγθάλν γηα ηε δηθαηνδνζία θαη ηελ εθηέιεζε απνθάζεσλ ζε αζηηθέο θαη εκπνξηθέο ππνζέζεηο, , Βι. ζπλνπηηθά ζρεηηθά: Jan Kropholler, Internationales Privatrecht, ζει Βι. ην πξννίκην, ππφ Καη κεηά ηελ ηζρχ ηνπ λένπ Καλνληζκνχ ηα ζέκαηα δηθαηνδνζίαο κεηαμχ ηεο Γαλίαο θαη ησλ άιισλ θξαηψλ-κειψλ εμαθνινπζνχζαλ λα ξπζκίδνληαη απφ ηε χκβαζε ησλ Βξπμειιψλ ηνπ Απηφ ην opt-out ηεο Γαλίαο βαζίζηεθε ζην Πξσηφθνιιν 5 ηνπ 1997, ην νπνίν ε Γαλία πξνζάξηεζε ζηε πλζήθε γηα ηελ ΔΔ θαη ηε ηδξπηηθή ηεο ΔΚ πλζήθε [Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 340 ηεο ]. ηηο ε θνηλφηεηα πξνρψξεζε, φκσο, ζε ζπκθσλία κε ηε Γαλία γηα ηε δηθαηνδνζία θαη ηελ αλαγλψξηζε θαη εθηέιεζε ησλ απνθάζεσλ, ε νπνία επεθηείλεη ηηο δηαηάμεηο ηνπ θαλνληζκνχ θαη ζηε ρψξα απηή. Ζ πκθσλία εγθξίζεθε απφ ηελ θνηλφηεηα κε Απφθαζε ηνπ πκβνπιίνπ ηεο [Δπίζεκε Δθεκεξίδα L 120 ηεο ]. Ζ πκθσλία δελ έρεη αθφκα ηεζεί ζε ηζρχ θαη ε χκβαζε ησλ Βξπμειιψλ εμαθνινπζεί λα ηζρχεη σο πξνο ηε Γαλία. Ζ πκθσλία ζα ηεζεί ζε ηζρχ ηελ [Δπίζεκε Δθεκεξίδα L 94 ηεο ]. 233 Πεξαηηέξσ: Jan Kropholler, Internationales Privatrecht, ζει , θαη Δηδηθφηεξεο δηαηάμεηο πεξηείρε θαη ν Καλνληζκφο 1347/2000 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο πεξί ηεο δηεζλνχο δηθαηνδνζίαο, αλαγλψξηζεο θαη εθηέιεζεο απνθάζεσλ ζε γακηθέο δηαθνξέο θαη δηαθνξέο γνληθήο κέξηκλαο έλαληη ησλ θνηλψλ ηέθλσλ ησλ ζπδχγσλ, Δπίζεκε Δθεκεξίδα, ν νπνίνο αληηθαηαζηάζεθε απφ ηελ απφ ηνλ Καλνληζκφ 2201/2003 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο , γηα ηε δηεζλή δηθαηνδνζία θαη ηελ αλαγλψξηζε θαη εθηέιεζε απνθάζεσλ ζε γακηθέο δηαθνξέο θαη δηαθνξέο γνληθήο κέξηκλαο, L 338 ηεο 23/12/2003, ζει. 1 επ., 77

78 θαηαθπγή ζε απηά, είλαη ε εθαξκνγή εληαίσλ θαλφλσλ γηα λα θαζνξηζηεί ην εθάζηνηε εθαξκνζηέν ζηε ζχκβαζε δίθαην. Ζ ζεκαληηθφηεξε πξάμε ζην πεδίν είλαη ε χκβαζε ηεο Ρψκεο ηνπ , πνπ έρνπλ επηθπξψζεη φια ηα θξάηε κέιε θαη θαζνξίδεη σο εθ ηνχηνπ ηελ αθνινπζνχκελε πξαθηηθή ζην πεδίν. 236 Με ηε χκβαζε ηεο Ρψκεο ξπζκίδνληαη κε εληαίν ηξφπν νη θαλφλεο ζχγθξνπζεο γηα ηηο ζπκβαηηθέο ζρέζεηο ζε φια ηα ζπκβαιιφκελα θξάηε. Οη θαλφλεο ηεο χκβαζεο ηεο Ρψκεο ηζρχνπλ γηα ζπκβαηηθέο ππνρξεψζεηο ζε θάζε πεξίπησζε πνπ πξέπεη λα γίλεη επηινγή αλάκεζα ζηα δίθαηα δηαθνξεηηθψλ ρσξψλ. ην πιαίζην ηεο χκβαζεο θαη κε ηνπο πεξηνξηζκνχο ηεο, ηα κέξε κπνξνχλ λα ζπκθσλήζνπλ ηελ επηινγή ηνπ εθαξκνζηένπ εζληθνχ δηθαίνπ, ελψ ε χκβαζε θαζνξίδεη πνην δίθαην είλαη εθαξκνζηέν ζε πεξίπησζε πνπ δελ έρεη γίλεη επηινγή. Πξφθεηηαη ζε θάζε πεξίπησζε γηα ελαξκφληζε ησλ θαλφλσλ ζχγθξνπζεο ηνπ ΗΓΓ, ρσξίο νπνηαδήπνηε επηξξνή ζηηο αληίζηνηρεο νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ δηαηάμεηο. 237 ηνλ ηνκέα ηεο ελνπνίεζεο ησλ θαλφλσλ ηνπ ΗΓΓ ε Δπηηξνπή έρεη αλαιάβεη πεξαηηέξσ δξάζε θαη, κεηά απφ δηαβνχιεπζε πνπ αθνινχζεζε ζρεηηθή πξάζηλε βίβιν, 238 ζθνπεχεη λα πξνρσξήζεη πεξαηηέξσ ζε αληηθαηάζηαζε ηεο χκβαζεο ηεο Ρψκεο απφ κηα θνηλνηηθή πξάμε (θαλνληζκφ). Έρεη κάιηζηα ππνβάιεη πξφζθαηα πξνο ην ζθνπφ απηφ δχν πξνηάζεηο θαλνληζκψλ: Μηα πξφηαζε θαλνληζκνχ γηα ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηηο εμσζπκβαηηθέο ελνρέο (Ρψκε ΗΗ) 239 θαη κηα πξφηαζε θαλνληζκνχ γηα ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηηο ζπκβαηηθέο ελνρέο (Ρψκε Η) χκβαζε ηεο Ρψκεο ζρεηηθά κε ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηηο ζπκβαηηθέο ελνρέο ηεο (παγησκέλε κνξθή), Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 27, ηεο , ζ ρεηηθά: Andreas Schwartze, Europäische Sachmängelgewährleistung, ζει Βι. Jan Kropholler, Internationales Privatrecht, ζει Βι. πξάζηλε βίβινο ζρεηηθά κε ηε κεηαηξνπή ζε θνηλνηηθή πξάμε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηεο ζχκβαζεο ηεο Ρψκεο ηνπ 1980 γηα ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηηο ζπκβαηηθέο ελνρέο, , COM (2002) 654 ηειηθφ, Σξνπνπνηεκέλε πξφηαζε θαλνληζκνχ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ γηα ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηηο εμσζπκβαηηθέο ελνρέο (Ρψκε II), , COM (2006), 83 ηειηθφ, Πξφηαζε θαλνληζκνχ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ζρεηηθά κε ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηηο ζπκβαηηθέο ελνρέο (Ρψκε Η), , COM(2005) 650 ηειηθφ, 78

79 d. Η ύμβαζη ηηρ Βιέννηρ για ηη διεθνή πώληζη κινηηών ππαγμάηυν Σν δεχηεξν κέζν, ην νπνίν βαίλεη πέξα απφ κηα απιή ελαξκφληζε ησλ θαλφλσλ ηνπ ΗΓΓ, είλαη, φπσο είδακε, ε ελαξκφληζε ησλ ίδησλ ησλ θαλφλσλ ηνπ νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ ζε δηεζλέο επίπεδν. Ζ πην ζπλαθήο πξάμε κε ην δίθαην ηεο πψιεζεο είλαη ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, ηελ νπνία ήδε εμεηάζακε. 241 e. Οι απσέρ ηηρ UNIDROIT για ηιρ διεθνείρ εμποπικέρ ζςμβάζειρ Έλα πιήζνο ζεκαληηθψλ Γηεζλψλ πλζεθψλ έρεη δεκηνπξγεζεί ππφ ηελ αηγίδα ή κε ηε ζπλεξγαζία ηεο UNIDROIT 242 απφ ην 1926 κέρξη ζήκεξα. Πέξα απφ ηελ ππνγξαθή ησλ πλζεθψλ κηα βαζηθή ζπλεηζθνξά ηεο ζηελ ελνπνίεζε ηνπ δηεζλνχο δηθαίνπ απνηέιεζαλ νη Αξρέο ησλ Γηεζλψλ Δκπνξηθψλ πκβάζεσλ ηεο UNIDROIT 243, νη νπνίεο παξνπζηάζηεθαλ ην 1994, κεηά απφ πξνεηνηκαζία δεθαπέληε εηψλ, θαη αλαζεσξήζεθαλ ηειεπηαία θνξά ην 241 πλνςίδνληαο εδψ ην βαζηθφ πεξηερφκελν ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο ππελζπκίδνπκε φηη κε απηή ζεζπίδνληαη εληαίνη θαλφλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο αγαζψλ, νη νπνίνη ηζρχνπλ γηα ζπκβάζεηο πσιήζεσλ, εθηφο εάλ ηα κέξε επηιέμνπλ θάηη δηαθνξεηηθφ. Απφ ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο εμαηξνχληαη νξηζκέλνη ηνκείο, φπσο ε πψιεζε αγαζψλ πνπ αγνξάδνληαη γηα πξνζσπηθή, νηθνγελεηαθή ή νηθηαθή ρξήζε θαζψο θαη ε πψιεζε κεηνρψλ, επελδπηηθψλ ηίηισλ ή αμηφγξαθσλ. Ζ ζχκβαζε πεξηιακβάλεη δηαηάμεηο πνπ αθνξνχλ ηε ζχζηαζε ζχκβαζεο (πξνζθνξά θαη απνδνρή πξνζθνξάο) θαη ηα δηθαηψκαηα θαη ηηο ππνρξεψζεηο ηνπ πσιεηή θαη ηνπ αγνξαζηή, ελψ δελ αθνξά ζηελ εγθπξφηεηα ηεο ζχκβαζεο ή ησλ δηαηάμεψλ ηεο αιιά νχηε θαη ζην απνηέιεζκα πνπ κπνξεί λα έρεη ε ζχκβαζε ζηελ ηδηνθηεζία ησλ πσιεζέλησλ αγαζψλ. Σέινο, ε ζχκβαζε δελ αζρνιείηαη κε ην ζέκα ηεο επζχλεο ηνπ πσιεηή εθηφο ησλ φξσλ ηεο ζχκβαζεο. 242 Institut international pour l unification du droit privé, International Institute for the Unification of Private Law, UNIDROIT. Σν Γηεζλέο Ηλζηηηνχην γηα ηελ Δλνπνίεζε ηνπ Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ είλαη έλαο αλεμάξηεηνο δηαθξαηηθφο νξγαληζκφο, ν νπνίνο ηδξχζεθε ήδε ην 1926 σο βνεζεηηθφ φξγαλν ηεο Κνηλσλίαο ησλ Δζλψλ κε έδξα ζηε Ρψκε θαη απνζηνιή ηελ έξεπλα ηεο αλάγθεο θαη ησλ κεζφδσλ γηα έλαλ δηαθξαηηθφ εθκνληεξληζκφ, ελαξκφληζε θαη ζπληνληζκφ ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαη ηδηαίηεξα ηνπ εκπνξηθνχ δηθαίνπ. ηφρνο ηνπ απνηειεί ε έξεπλα ηεο αλάγθεο θαη ησλ θαηάιιεισλ κεζφδσλ γηα ην δηαθξαηηθφ εθζπγρξνληζκφ, ζπληνληζκφ θαη ελαξκφληζε ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαη ηδίσο ηνπ εκπνξηθνχ δηθαίνπ. Μέιε ηεο UNIDROIT απνηεινχλ ζήκεξα 61 θξάηε φισλ ησλ επείξσλ, ηα νπνία αληηπξνζσπεχνπλ έλα πιήζνο δηαθνξεηηθψλ λνκηθψλ, νηθνλνκηθψλ θαη πνιηηηθψλ ζπζηεκάησλ θαη δηαθνξεηηθφ πνιηηηζηηθφ ππφβαζξν, κεηαμχ ησλ νπνίσλ είλαη θαη ηα πεξηζζφηεξα θξάηε ηεο ΔΔ. Γηα πεξαηηέξσ πιεξνθνξίεο βι. ηελ ηζηνζειίδα ηεο UNIDROIT: θαη Arthur Hartkamp, Principles of contract law (Chapter 7) ζην: Hartkamp, Arthur / Hesselink, Martijn / Hondius, Ewoud etc (eds): Towards a European Civil Code, Kluwer Law International, Ars Aequi Libri - Nijmegen UNIDROIT Principles of International Commercial Contracts 2004, main. htm. 79

80 Πεξηέρνπλ ζεκειηψδεηο αξρέο γηα ηε ζχλαςε ζπκβάζεσλ, ην θχξνο θαη ηελ εξκελεία ησλ εκπνξηθψλ ζπκβάζεσλ, θαζψο θαη θαλφλεο ζρεηηθά κε ηελ εθηέιεζε θαη ηε κε εθηέιεζή ηνπο. 245 Οη αξρέο ηεο UNIDROIT σο soft law δελ έρνπλ άκεζε θαη δεζκεπηηθή επελέξγεηα, θαζψο δελ ηζρχνπλ απηνηειψο αιιά κφλν κεηά απφ εηδηθή ζπκθσλία ησλ κεξψλ. 246 Έρνπλ φκσο παξάιιεια ην ζθνπφ λα ρξεζηκεχζνπλ σο 244 πγθξηλφκελεο κε ηελ έθδνζε ηνπ 1994, ε λέα έθδνζε πεξηιακβάλεη 5 πξφζζεηα θεθάιαηα, θαζψο θαη εθηεηακέλε εηζαγσγή θαη λέεο ξπζκίζεηο ζρεηηθά κε ηελ αζπλεπή ζηάζε θαη ηελ ζπκθσλία απειεπζέξσζεο, ελψ ε έθδνζε ηνπ 1994 ηξνπνπνηήζεθε φπνπ ρξεηαδφηαλ γηα λα θαιχπηεη ηηο αλάγθεο ηεο ειεθηξνληθήο εξγνιαβίαο. Βι. πεξαηηέξσ ζρεηηθά κε ηε λέα έθδνζε ησλ ελ ιφγσ αξρψλ: Michael Joachim Bonell, UNIDROIT Principles The New Edition of the Principles of International Commercial Contracts adopted by the International Institute for the Unification of Private Law, Uniform Law Review 2004, ζει. 5-40, Reinhard Zimmermann, Die Unidroit- Grundregeln der internationalen Handelsverträge 2004 in vergleichender Perspektive, ZEuP 2/2005, ζει Μέξνο ηεο ζεσξίαο επηθεληξψλεηαη κάιηζηα ζηα παξφκνηα θαη νπζία απνηειέζκαηα ησλ επηηξνπψλ πνπ εηνίκαζαλ ηηο αξρέο ηεο UNIDROIT θαη ηηο αξρέο ηνπ Δπξσπατθνχ δηθαίνπ ησλ πκβάζεσλ, παξά ηε δηαθνξεηηθή θηινζνθία, κε ηελ νπνία δηαρεηξίζηεθαλ ηα ελ ιφγσ ζέκαηα θαη ηελ εληειψο δηαθνξεηηθή θπζηνγλσκία ησλ θξαηψλ πνπ ζπκκεηείραλ ζε θάζε πξνζπάζεηα, ηηο ζρέζεηο ησλ νπνίσλ θαιείηαη λα ξπζκίζεη θάζε ζχλνιν αξρψλ. Έηζη, γηα παξάδεηγκα ν Ole Lando, Principles of European Contract Law and Unidroit Principles: Moving from Harmonisation to Unification?, Rev. dr. unif. 2003, ζει. 123 επ., ζεσξεί κεγάιν επίηεπγκα γηα ην λνκηθφ πνιηηηζκφ φηη νη αξρέο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο, ηεο Unidroit θαη ηεο επηηξνπήο γηα ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ έρνπλ ηδηαίηεξεο νκνηφηεηεο ζηηο ξπζκίζεηο ηνπο γηα ηε ζχλαςε, εθηέιεζε θαη κε εθηέιεζε ησλ ζπκβάζεσλ. Παξφκνηα αληίιεςε εθθξάδνπλ θαη νη Arthur Hartkamp, Principles of contract law (Chapter 7) θαη Thomas Wilhelmsson, International lex mercatoria and local consumer law: an impossible combination?, Rev. dr. unif. 2003, ζει Ο ηειεπηαίνο δειψλεη φκσο ηαπηφρξνλα κηα ζαθή πξνηίκεζή ηνπ γηα δηαθξηηή ξχζκηζε ησλ εκπνξηθψλ θαη ησλ θαηαλαισηηθψλ ζπκβάζεσλ θαηά ηηο αξρέο ηεο Unidroit απφ ηελ ελσηηθή πξνζέγγηζε ησλ αξρψλ ηεο Δπηηξνπήο Lando. 246 Τπνζηεξίδεηαη φηη ηα επηηεχγκαηα θαη νη αδπλακίεο ζπλάκα ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο νδήγεζαλ ηελ UNIDROIT λα επελδχζεη ζε έλα ηφζν θηιφδνμν ζρέδην, φζν νη ελ ιφγσ αξρέο. Με άιια ιφγηα, αλ δελ είρε κεζνιαβήζεη ε παγθφζκηα απνδνρή ελφο ελνπνηεκέλνπ λφκνπ γηα ηελ πψιεζε, φπσο ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, θάζε πξνζπάζεηα δεκηνπξγίαο γεληθψλ θαλφλσλ γηα δηεζλείο εκπνξηθέο ζπκβάζεηο δελ ζα ήηαλ θαλ λνεηή. Σαπηφρξνλα, αθξηβψο επεηδή νη δηαπξαγκαηεχζεηο πνπ νδήγεζαλ ζηε δεκηνπξγία ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο απέδεημαλ φηη απνηεινχζε ην maximum, ην νπνίν ζα κπνξνχζε λα επηηεπρζεί ζε λνκνζεηηθφ επίπεδν, ε UNIDROIT εγθαηέιεηςε ηελ ηδέα ελφο δεζκεπηηθνχ νξγάλνπ, απνθαζίδνληαο λα αθνινπζήζεη δηαθνξεηηθφ δξφκν γηα ην δηθφ ηεο ζρέδην. Απνθαζίζηεθε λα επηρεηξεζεί ζε δηεζλέο επίπεδν θάηη αληίζηνηρν κε ηα Restatements, ηα νπνία εθδίδεη ην American Law Institute, ζεζπίδνληαο κε δεζκεπηηθνχο, κε ππνρξεσηηθνχο θαλφλεο. Μηα νκάδα εηδηθψλ, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ εθπξνζψπσλ απφ φια ηα κεγάια λνκηθά θαη θνηλσληθννηθνλνκηθά ζπζηήκαηα ζηνλ θφζκν, θιήζεθε λα πξνεηνηκάζεη ηεο Αξρέο ησλ Γηεζλψλ Δκπνξηθψλ πλαιιαγψλ. Φπζηθά ν ζηφρνο ηνπ ελ ιφγσ εγρεηξήκαηνο δελ ήηαλ πιένλ ε ελνπνίεζε εζληθνχ δηθαίνπ κέζσ εηδηθήο λνκνζεζίαο, αιιά κφλν ε έθζεζε ηνπ ηζρχνληνο δηεζλνχο δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, γη απηφ δε ρξεηαδφηαλ λα ιεθζνχλ ππφςε νη θαλφλεο φισλ ησλ θξαηψλ, νχηε λα έρνπλ φια ηα λνκηθά ζπζηήκαηα ίζν κέηξν επηξξνήο γηα θάζε θξηλφκελν δήηεκα. Όηαλ ήηαλ απαξαίηεην λα γίλεη θάπνηα επηινγή κεηαμχ ζπγθξνπφκελσλ θαλφλσλ, ην θξηηήξην δελ ήηαλ απιά αξηζκεηηθφ. Γελ ήηαλ απνθαζηζηηθφ ην ηη άπνςε πηνζεηνχζε ε πιεηνςεθία ησλ θξαηψλ αιιά πνηα απφ ηηο ππνζηεξηδφκελεο γλψκεο ήηαλ πην πεηζηηθή ή θαηλφηαλ λα αληαπνθξίλεηαη θαιχηεξα ζηηο αλάγθεο ησλ δηαζπλνξηαθψλ ζπλαιιαγψλ. Σν απνηέιεζκα ησλ πξνζπαζεηψλ απηψλ θαίλεηαη ηδηαίηεξα ηθαλνπνηεηηθφ. Οη αξρέο ηεο UNIDROIT έρνπλ ραξαθηεξηζηεί απφ εηδηθνχο σο ζεκαληηθφ βήκα ζηελ 80

81 κνληέιν γηα ηνλ εζληθφ θαη δηεζλή λνκνζέηε. 247 Δηδηθά ζηε δηεζλή πξαθηηθή ηεο δηαηηεζίαο ρξεζηκεχνπλ πξάγκαηη σο αμηφπηζηε ζχλζεζε ηεο δηεζλψο ηζρχνπζαο lex mercatoria. Αληηπξνζσπεχνπλ επίζεο ηε δηεζλή ζεψξεζε κεηά απφ καθξά θαη εηο βάζνο ζπγθξηηηθή έξεπλα γηα ην πψο πξέπεη λα αληηκεησπίδεηαη ε αλψκαιε εμέιημε ησλ ζπκβαηηθψλ ζρέζεσλ, 248 ελψ ζεσξνχληαη ην πξψην βήκα γηα πξνζπάζεηεο πεξαηηέξσ ελνπνίεζεο δηθαίνπ. 249 Δλφςεη κάιηζηα ηεο παξαπνκπήο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο ζηελ θαηίζρπζε ησλ ζπλαιιαθηηθψλ εζψλ θαη ζπλεζεηψλ ζε πεξίπησζε ακθηβνιίαο (άξ. 9), νη αξρέο ηεο UNIDROIT απνθηνχλ ηδηαίηεξε ζεκαζία θαη γηα ηελ νκνηφκνξθε εξκελεία θαη εθαξκνγή ησλ δηεζλψλ πσιήζεσλ γεληθφηεξα. 250 παγθνζκηνπνίεζε ηεο λνκηθήο ζθέςεο θαη πνιχηηκε έθθξαζε κε ηδηαίηεξν θχξνο ηεο lex mercatoria Βι. ζρεηηθά: Michael Joachim Bonell, Uniform Law Review 1/1996, ζει Πξννίκην ησλ αξρψλ ηεο UNIDROIT, Βι. επίζεο Reiner Schulze / Hans Schulte-Nölke, Schuldrechtsreform und Gemeinschaftsrecht, νπ., ζει. 11, Andreas Schwartze, Europäische Sachmängelgewährleistung, ζει , Andreas Schwartze, Die Europäisierung des Privatrechts am Beispiel des Kaufrechts, ζει Ulrich Magnus, Der Tatbestand der Pflichtverletzung, νπ., ζει Πνιχ ζεκαληηθή ζεσξείηαη ε χπαξμε αληίζηνηρσλ γεληθψλ αξρψλ θαζνιηθήο ζα έιεγε θαλείο απνδνρήο θαη γηα ηε ζηήξημε πνπ παξέρνπλ ζε εξκελεπηηθέο πξνζπάζεηεο ησλ δηθαζηψλ, ελψ κπνξεί λα εκπλεχζνπλ αληίζηνηρεο λνκνζεηηθέο πξσηνβνπιίεο. Δπίζεο ζεκαληηθή κπνξεί λα είλαη ε θαζνδεγεηηθή ζπλδξνκή ηνπο θαη ζηα κέξε κηαο ζπλαιιαγήο, φηαλ απηά αλαδεηνχλ θαηάιιειεο ιχζεηο γηα ηε ξχζκηζε ζπγθεθξηκέλσλ πξνβιεκάησλ, βνήζεηα ε νπνία κπνξεί λα θηάζεη κέρξη θαη ζηελ επηινγή ησλ ελ ιφγσ αξρψλ σο εθαξκνζηέν ζηε κεηαμχ ηνπο ζρέζε δίθαην επί ηε βάζε ηεο ειεπζεξίαο ησλ ζπκβάζεσλ, ζπρλά ζε ζπλδπαζκφ κε ξήηξα ππνβνιήο ζε δηαηηεζία. Οη αξρέο παξέρνπλ έλα ηεξάζηην εθπαηδεπηηθφ έξγν κε ην λα εμνηθεηψλνπλ λνκηθνχο απφ δηάθνξα λνκηθά ζπζηήκαηα κε κηα θνηλή νξνινγία θαη ηξφπν αληηκεηψπηζεο πξνβιεκάησλ, ελψ απνηεινχλ κηα έκπξαθηε απάληεζε φηη ν ζπγθεξαζκφο απφςεσλ απφ δηάθνξα λνκηθά ζπζηήκαηα είλαη φρη απιά εθηθηφο, αιιά κπνξεί λα επηθέξεη εμαηξεηηθά βηψζηκα απνηειέζκαηα θαη λα θαζηεξσζεί ζηε ζπλείδεζε ησλ ελδηαθεξνκέλσλ. Δληζρχνληαη έηζη θαη ελδερφκελα ζρέδηα πεξαηηέξσ ελνπνίεζεο, φπσο ε δεκηνπξγία θνηλνχ θψδηθα γηα ην δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ. Βι. αλαιπηηθά: Arthur Hartkamp, Principles of contract law (Chapter 7). 250 Βι. ζρεηηθά: Michael Joachim Bonell, Uniform Law Review 1/1996, ζει , Franco Ferrari, Das Verhaeltnis zwischen den Unidroit-Grundsaetzen und den allgemeinen Grundsaetzen internationaler Einheitsprivatrechtskonventionen, JZ 1/1998, ζει

82 B. Γπάζη ηυν Δςπυπαφκών Οπγάνυν 1. Status Quo a. Ππυηογενέρ δίκαιο Σν πξσηνγελέο δίθαην ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ δελ επηιακβάλεηαη ηνπ εηδηθφηεξνπ ζέκαηνο ηεο ελνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ. Φπζηθά ζπγθεθξηκέλεο δηαηάμεηο ηνπ πξσηνγελνχο δηθαίνπ επηδξνχλ θαη ζην ηδησηηθφ δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ, φπσο γηα παξάδεηγκα νη ζεκειηψδεηο ειεπζεξίεο, ε απαγφξεπζε δηαθξίζεσλ ηνπ άξ. 12 πλζδκ θαη άιιεο, φκσο νη ζεκειηψδεηο δηαθνξέο ησλ εζληθψλ ηδησηηθψλ δηθαίσλ δελ ζίγνληαη, παξφηη απνηεινχλ κηα πξαγκαηηθφηεηα, ε νπνία κπνξεί λα έρεη ζηξεβισηηθέο ηνπ αληαγσληζκνχ επηδξάζεηο ζηελ θνηλή αγνξά b. Γεςηεπογενέρ δίκαιο Διδικέρ επεμβάζειρ ζε ζςγκεκπιμένοςρ ηομείρ μέζυ οδηγιών χκθσλα κε ην άξ. 3 ζηνηρείν ε πλζδκ, ε δξάζε ηεο θνηλφηεηαο πεξηιακβάλεη ηελ πξνζέγγηζε ησλ εζληθψλ λνκνζεζηψλ ζην βαζκφ πνπ απαηηείηαη γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο θνηλήο αγνξάο. 252 Σα φξγαλα ηεο θνηλφηεηαο κπνξνχλ λα αζθήζνπλ ηηο αξκνδηφηεηεο, πνπ ηνπο απνδίδνπλ νη δηαηάμεηο πνπ ηα εμνπζηνδνηνχλ, 253 κφλν ζην κέηξν πνπ ην πξνβιέπεη ε πλζήθε ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο θαη κε ηε κνξθή πνπ πεξηγξάθεηαη ζηελ εθάζηνηε δηάηαμε. 254 Οη βαζηθέο ξπζκίζεηο ζρεηηθά κε ηελ πξνζέγγηζε ηνπ δηθαίνπ 251 Βι. ζρεηηθά: Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει ρεηηθά: Helmut Loibl, Europarecht, Das Skriptum, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a. 1999, ζει. 46, Thomas Oppermann, Europarecht, 2. Aufl., München 1999, Rn Πξέπεη εδψ λα ζεκεηψζνπκε φηη ε θαηαλνκή αξκνδηνηήησλ κεηαμχ ηεο θνηλφηεηαο θαη ησλ θξαηψλ κειψλ δελ έρεη πεξηιεθζεί ζε θάπνην εηδηθφ θαηάινγν, αιιά γίλεηαη ζην πιαίζην ησλ ξπζκίζεσλ ηνπ εθάζηνηε ηνκέα ζηε πλζήθε ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο. Δπεηδή δελ πξφθεηηαη δε γηα θάπνηνλ ηνκέα απνθιεηζηηθήο ή έζησ παξάιιειεο αξκνδηφηεηαο ηεο θνηλφηεηαο, ζηελ πεξίπησζε ηεο ζέζπηζεο ελφο εληαίνπ Δπξσπατθνχ Αζηηθνχ Κψδηθα ε θνηλφηεηα κφλν ζπληξέρνπζεο αξκνδηφηεηεο ζα κπνξνχζε λα επηθαιεζηεί. Έηζη: Matthias Pechstein, Europäisches Zivilgesetzbuch und Rechtssetzungsbefugnisse der EG, ζει Thomas Oppermann, Europarecht, Rn 535, Matthias Pechstein, Europäisches Zivilgesetzbuch und Rechtssetzungsbefugnisse der EG, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem 82

83 βξίζθνληαη ζηα άξ πλζδκ, ελψ ζπλππάξρνπλ πνιπάξηζκεο εηδηθέο δηαηάμεηο, νη νπνίεο επηηξέπνπλ ηελ πξνζέγγηζε ησλ λνκνζεηηθψλ δηαηάμεσλ ζηνπο εθάζηνηε επηκέξνπο ζηελά θαζνξηζκέλνπο εηδηθνχο ηνκείο. 255 Ζ πξνζέγγηζε ησλ λνκνζεηηθψλ ξπζκίζεσλ επηηπγράλεηαη θπξίσο κέζσ ηεο έθδνζεο νδεγηψλ, νη νπνίεο επηβάιινπλ ζηα θξάηε κέιε λα πξνζαξκφζνπλ ηε λνκνζεζία ηνπο ζηηο ξπζκίζεηο πνπ πεξηέρνπλ, παξακεξίδνληαο έηζη ηπρφλ πξνθχπηνπζεο ζηξεβιψζεηο ηεο θνηλήο αγνξάο. Χο κέζν γηα ηελ πξνζέγγηζε ησλ λνκνζεηηθψλ δηαηάμεσλ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαη θαλνληζκνί, νη νπνίνη εθηνπίδνπλ ηπρφλ αληίζεηεο δηαηάμεηο ηνπ εζληθνχ δηθαίνπ εμαηηίαο ηεο άκεζεο εθαξκνγήο ηνπο θαη είλαη γηα ην ιφγν απηφ ζπαληφηεξνη. 256 Ρπζκίζεηο ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ κε ηε κνξθή θαλνληζκψλ, νη νπνίεο απνιακβάλνπλ πξνηεξαηφηεηαο, δελ ππάξρνπλ κέρξη ζηηγκήο. Αληηζέησο, ε ελαξκφληζε ηνπ επξσπατθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ έρεη θάλεη ηδηαίηεξε πξφνδν ηα ηειεπηαία 20 ρξφληα, ηδίσο ζην πεδίν ησλ ζπκβάζεσλ θαηαλαισηψλ. 257 Ζ λνκηθή βάζε γηα ηελ έθδνζε ησλ νδεγηψλ απηψλ ήηαλ αξρηθά ηφζν πξνβιεκαηηθή, ψζηε έπξεπε πνιχ ζπρλά λα γίλεη επίθιεζε ηνπ πξψελ άξ. 100 πλζδκ (ζεκεξηλφ άξ. 94 πλζδκ). 258 Σα κέηξα Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει , Αξρή ηεο εηδηθήο εμνπζηνδφηεζεο. 255 Βι. Thomas Oppermann, Europarecht, Rn 1204, Helmut Loibl, Europarecht, ζει Έηζη: Helmut Loibl, Europarecht, ζει. 46. Ζ δηαθνξεηηθή ιεηηνπξγία νδεγηψλ θαη θαλνληζκψλ ζπλάδεη ηεο δηαθνξάο ελνπνίεζεο θαη πξνζέγγηζεο δηθαίνπ. Ζ νδεγία είλαη ην ηππηθφ κέζν γηα ηελ πξνζέγγηζε ησλ δηαθνξεηηθψλ εζληθψλ λνκνζεηηθψλ δηαηάμεσλ θαη δελ απνηειεί φξγαλν γηα ηε ζέζπηζε ελφο νκνηφκνξθα ηζρχνληνο δηθαηηθνχ ζπζηήκαηνο. Ζ πξαγκαηηθή ελνπνίεζε ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ θαζίζηαηαη εθηθηή κφλν κέζσ κηαο άκεζα ηζρχνπζαο εληαίαο θνηλνηηθήο ξχζκηζεο, γηα ηελ νπνία κφλν έλαο θαλνληζκφο κπνξεί λα απνηεινχζε θαηάιιειν κέζν. Βι. ζρεηηθά: Matthias Pechstein, Europäisches Zivilgesetzbuch und Rechtssetzungsbefugnisse der EG, ζει Δπεηδή φκσο ε δηαδηθαζία εμεπξσπατζκνχ ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ πεξηιακβάλεη θαη ηα δχν, ελνπνίεζε θαη πξνζέγγηζε, ζα αλαιχζνπκε ζηε ζπλέρεηα φινπο ηνπο πηζαλνχο ηξφπνπο. 257 Βι. γηα παξάδεηγκα ηηο νδεγίεο πνπ αλαθέξζεθαλ ζηηο ππνζεκ. 70 θαη 71. Γεληθφηεξα, πνιιέο θνηλνηηθέο πξάμεηο πεξηιακβάλνπλ δηαηάμεηο γηα ηελ ελαξκφληζε ζεκάησλ πνπ αθνξνχλ ην ηδησηηθφ δίθαην. Οξηζκέλεο νδεγίεο πεξηέρνπλ θαλφλεο γηα ηε ζχλαςε θάπνηαο ζπγθεθξηκέλεο ζχκβαζεο, ηε κνξθή θαη ην πεξηερφκελν κηαο πξνζθνξάο θαη ηελ απνδνρή ηεο θαζψο θαη γηα ηελ εθηέιεζε ηεο ζχκβαζεο, δειαδή γηα ηηο ππνρξεψζεηο ησλ ζπκβαιιφκελσλ κεξψλ. Τπάξρνπλ νδεγίεο, νη νπνίεο, κεηαμχ άιισλ, θαζνξίδνπλ ιεπηνκεξψο ην πεξηερφκελν ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ πξέπεη λα δίδνληαη ζηα κέξε ζε δηάθνξα ζηάδηα, θπξίσο πξηλ απφ ηε ζχλαςε ηεο ζχκβαζεο, ελψ νξηζκέλεο νδεγίεο θαιχπηνπλ ηα δηθαηψκαηα θαη ηηο ππνρξεψζεηο ησλ ζπκβαιιφκελσλ κεξψλ, φζνλ αθνξά ηελ εθηέιεζε ηεο ζχκβαζεο, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο ηεο ειιηπνχο εθηέιεζεο θαη ηεο κε εθηέιεζεο. 258 Σν πεδίν εθαξκνγήο ηνπ άξ. 94 πλζδκ ζρεηηθά κε ηελ πξνζέγγηζε ησλ δηαηάμεσλ ζην ηδησηηθφ δίθαην δελ κπνξεί λα πξνζδηνξηζηεί επαθξηβψο θαη αθήλεη έλα επξχ πεδίν δηαθξηηηθήο επρέξεηαο ζηα πνιηηηθά φξγαλα ηεο θνηλφηεηαο, ην νπνίν κφλν γηα ππέξβαζε ησλ αθξαίσλ νξίσλ ηνπ κπνξεί λα ειεγρζεί δηθαζηηθά. Οξζά παξαηεξείηαη φηη ε απαίηεζε νκνθσλίαο αλαδεηθλχεηαη ζην κνλαδηθφ απνηειεζκαηηθφ εκπφδην θαηά κηαο ππεξβνιηθήο ρξήζεο ηεο 83

84 πνπ ζεζπίδεη ε θνηλφηεηα γηα ηελ πξνζέγγηζε ησλ λνκνζεηηθψλ δηαηάμεσλ ζην ηδησηηθφ δίθαην, κε εμαίξεζε ην εξγαηηθφ θαη ην δίθαην ησλ εηαηξηψλ ζηεξίδνληαη κεηά ηελ ηζρχ ηεο Δληαίαο Δπξσπατθήο Πξάμεο ην 1987 ζην ηφηε άξ. 100a, ζεκεξηλφ άξ. 95 πλζδκ. 259 Μεηά ηε πλζήθε ηνπ Μάαζηξηρη νη πξνζηαηεπηηθέο ηνπ θαηαλαισηή δηαηάμεηο κπνξνχλ ρσξίο πξφβιεκα λα ζεκειησζνχλ ζην ηφηε άξ. 129a, ζεκεξηλφ 153 πλζδκ. Σα άξ. 3 1 εδ. ζ θαη 153 πλζδκ αλαδεηθλχνπλ ηελ πνιηηηθή πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή ζε κηα απηφλνκε πνιηηηθή ηεο θνηλφηεηαο, δηαθξηηή πιένλ απφ ηελ πξνζηαζία ηεο αγνξάο. 260 Οη νδεγίεο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή έρνπλ ζην κεηαμχ δεκηνπξγήζεη έλα εηδηθφ ζχζηεκα δηθαησκάησλ ηνπ θαηαλαισηή, 261 ην νπνίν έρεη νδεγήζεη ζε πξνζέγγηζε ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ ησλ εζληθψλ έλλνκσλ ηάμεσλ ζηνλ ηνκέα. 262 ηελ πεξίπησζε απηή ε θνηλφηεηα αμηνπνίεζε ην ξφιν ηεο σο λνκνζέηε 263 ελαξκνλίδνληαο ζπγθεθξηκέλα είδε ζπκβάζεσλ θαη ρνξεγψληαο ζηνλ θαηαλαισηή ηε δπλαηφηεηα απνδέζκεπζεο απφ ηε ζχκβαζε κε ηε βνήζεηα δηθαησκάησλ αλάθιεζεο. Δπίζεο, πξνζπάζεζε λα εμαζθαιίζεη έλα κέηξν δηαθάλεηαο θαη πιεξνθφξεζεο ρσξίο θαηά θαλφλα λα επεθηαζεί ζε ξχζκηζε πεξαηηέξσ ζεκάησλ. Ζ νδεγία γηα ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ επηδξά δξαζηηθφηεξα απφ νπνηαδήπνηε άιιε νδεγία ζηνλ ζθιεξφ ππξήλα ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ. Ζ αξκνδηφηεηαο ζέζπηζεο θαλφλσλ επί ηεο βάζεο ηνπ άξ. 94 πλζδκ. Γηα ηελ δηθαηηθή πξνζέγγηζε επί ηε βάζεη ηνπ άξ. 94 πλζδκ βι. αλαιπηηθά: Martin Franzen, Privatrechtsangleichung, ζει Martin Franzen, Privatrechtsangleichung, ζει Γηα κηα πξνζπάζεηα εξκελεπηηθήο δηάθξηζεο κεηαμχ θνηλήο αγνξάο (άξ. 94 πλζδκ) θαη εζσηεξηθήο αθνξάο (άξ. 95 πλζδκ) θαη γηα ην πεδίν εθαξκνγήο ηεο δηάηαμεο ηνπ άξ. 95 πλζδκ ζην πεδίν ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ βι. Martin Franzen, Privatrechtsangleichung, ζει Βι. ζρεηηθά: Martin Franzen, Privatrechtsangleichung, ζει , Wulf-Henning Roth, Funktionen des privatrechtlichen Vertrages im Gemeinschaftsrecht, ζει Ζ ζεσξεηηθή αλαζρφιεζε κε ηα ζρεηηθά δεηήκαηα έρεη μεθηλήζεη εδψ θαη πνιχ θαηξφ (βι. γηα παξάδεηγκα ηε δηδαθηνξηθή δηαηξηβή ηεο Barbara Dauner-Lieb, Verbraucherschutz durch Ausbildung eines Sonderprivatrechts für Verbraucher. Systemkonforme Weiterentwicklung oder Schrittmacher der Systemveränderung?, Duncker & Humblot, Berlin 1983) θαη αλαθνξέο ζηε δεκηνπξγία ελφο εηδηθνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή είλαη έθηνηε πνιχ ζπρλέο, ελψ εξίδεηαη ην δήηεκα ηεο επηινγήο κεηαμχ ηεο ελνπνίεζεο κφλν ηνπ δηθαίνπ πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή ή ηνπ ζπλφινπ ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Βι. ελδεηθηηθά: Ewoud Hondius, Consumer Law and Private Law: The case for integration, ζει , ζην: Heusel, Wolfgang (Hrsg.): Neues Europäisches Vertragsrecht and Verbraucherschutz. Regelungskonzepte der Europäischen Union und ihre Auswirkungen auf die nationalen Zivilrechtsordnungen, Europäische Rechtsakademie Trier, Bundesanzeiger Βι. ζρεηηθά: Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει Γελ ζα επεθηαζνχκε ζηε ζπλέρεηα ζην ξφιν ηεο λνκνινγίαο ηνπ ΓΔΚ ζηελ ελνπνίεζε ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Βι. ζρεηηθά: Stefan Leible, Die Rolle der Rechtsprechung des Europäischen Gerichtshofes bei der europäischen Privatrechtsentwicklung, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει , Martin Franzen, Privatrechtsangleichung, ζει. 291 ff. [Ννκνινγηαθή πξνζέγγηζε ηνπ δηθαίνπ]. 84

85 επηρεηξνχκελε λνκνζεηηθή ελαξκφληζε ησλ δηθαησκάησλ ησλ κεξψλ ζηελ πψιεζε πεξηιακβάλεη βαζηθέο δηαηάμεηο κε ππνρξεσηηθή ηζρχ γηα ηα εζληθά δίθαην κε ζηφρν ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ, ζε ζέκαηα γηα ηα νπνία αθφκα θαη κεηά απφ ήδε επηηπρεκέλα κέηξα ελνπνίεζεο ζε δηεζλέο επίπεδν ππήξρε ε κεγαιχηεξε αλάγθε ελαξκφληζεο. 264 c. Αζςνέπεια Αναγκαιόηηηα ζςνηονιζμού και ζςνεπούρ πολιηικήρ Ο θνηλνηηθφο λνκνζέηεο δελ έρεη δεκηνπξγήζεη αθφκα κέζσ ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ πνπ πεγάδεη απφ ηνπο θαλφλεο ησλ νδεγηψλ βέιηηζηεο ζπλζήθεο γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο θνηλήο αγνξάο. Έρεη γεληθά αθνινπζήζεη κηα επηιεθηηθή πξνζέγγηζε, κε ηελ έθδνζε νδεγηψλ γηα ζπγθεθξηκέλεο ζπκβάζεηο ή ζπγθεθξηκέλεο ηερληθέο εκπνξίαο, φπνπ εληνπίζηεθε αλάγθε ελαξκφληζεο. Σν δίθαην ησλ νδεγηψλ δεκηνπξγήζεθε έηζη ad hoc θαη ζηεξείηαη σο εθ ηνχηνπ νκνηνκνξθίαο, νπνηαζδήπνηε ζπλέπεηαο θαη εληαίαο νξνινγίαο, ελψ παξνπζηάδεη ζνβαξά πξνβιήκαηα νξηνζέηεζεο κεηαμχ ησλ ηνκέσλ πνπ ππάγνληαη απνθιεηζηηθά ζην εζληθφ δίθαην θαη φζσλ ήδε θαιχπηεη ην ελνπνηεκέλν δίθαην. Απφ ηνλ απνζπαζκαηηθφ ραξαθηήξα ηνπ ελνπνηεκέλνπ δηθαίνπ εμαηηίαο ηεο ηερληθήο ηνπ κσζατθνχ 265 πνπ εθάξκνζε ν θνηλνηηθφο λνκνζέηεο κέρξη ζηηγκήο πεγάδνπλ πνιιά κεηνλεθηήκαηα, επηθαιχςεηο θαη αζπλέπεηεο, ελψ απνπζηάδεη νπνηαδήπνηε πξνζπάζεηα ζπληνληζκνχ ησλ επηκέξνπο νδεγηψλ κεηαμχ ηνπο. Ζ ελνπνίεζε αλά ηνκέα έρεη νδεγήζεη ζε κηα αλεμέιεγθηε αχμεζε ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ, ε επνπηεία ησλ νπνίσλ είλαη πιένλ ζρεδφλ αδχλαηε. 266 Δπηπιένλ πξνβιήκαηα δεκηνπξγεί ε ίδηα ε θχζε ηεο 264 Γηα ηα δεηήκαηα, φπνπ δηαπηζηψζεθε, θπξίσο, επηηαθηηθή αλάγθε ελαξκφληζεο, βι. Andreas Schwartze, Europäische Sachmängelgewährleistung, ζει Υαξαθηεξηζηηθή θαη αθφκα εμαηξεηηθά επίθαηξε είλαη ε ξήζε ηνπ Wolfgang Heusel, Vorwort, ζει , ζην: Heusel, Wolfgang (Hrsg.): Neues Europäisches Vertragsrecht and Verbraucherschutz. Regelungskonzepte der Europäischen Union und ihre Auswirkungen auf die nationalen Zivilrechtsordnungen, Europäische Rechtsakademie Trier, Bundesanzeiger 1999, φηη die Verbraucherschutzgesetzgebung der Europäischen Gemeischaft [ ] bietet das Bild eines Mosaiks mit blinden Stellen, eines Flickenteppichs mit Löchern, wo erst bei näherer Betrachtung erkennbar wird, dass die verwendeten Steine von unterschiedlicher Qualität, dia verarbeiteten Flicken von unterschiedlicher Stoff sind. 266 Γη απηφ νξζά ππνζηεξίδεηαη φηη είλαη αλαγθαία κηα ελαξκφληζε ηεο ελαξκφληζεο. Έηζη Ulrich Drobnig, Europäisches Zivilgesetzbuch, ζει. 118, βι. επίζεο Heinz Kötz, Rechtsvergleichung und gemeineuropäisches Privatrecht, ζει. 97 θαη 99, Reiner Schulze / Hans Schulte-Nölke, Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, ζει

86 ελαξκφληζεο κέζσ νδεγηψλ, θαζψο ε νδεγία ρξεηάδεηαη κεηαθνξά ζηελ εζσηεξηθή έλλνκε ηάμε, φπσο άιισζηε νξίδεη ην άξ. 249 πλζδκ. Έηζη, παξά ηα φπνηα θηιφδνμα ζρέδηα, ν δηαθνξεηηθφο ηξφπνο ελζσκάησζεο ησλ νδεγηψλ απφ ηνλ εθάζηνηε εζληθφ λνκνζέηε νδεγεί ζε πιήξε έιιεηςε νκνηνκνξθίαο ησλ ζρεηηθψλ εζληθψλ πηα δηαηάμεσλ. Γηα ην ιφγν απηφ ε ηερληθή ηεο πξνζέγγηζεο ησλ δηαηάμεσλ κέζσ νδεγηψλ ζε δχν επίπεδα νδεγεί ζε πιήξε έιιεηςε αζθάιεηαο ηνλ εθαξκνζηή ηνπ δηθαίνπ, ελψ ζην επίπεδν ηεο κεηαθνξάο ηεο νδεγίαο ζην δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ ζπρλά παξνπζηάδνληαη πεξαηηέξσ δπζιεηηνπξγίεο θαη πεξηπινθέο, δηαθνξνπνηήζεηο θαη ζπρλέο θαζπζηεξήζεηο, θαζψο θαη ελίνηε πεξηπηψζεηο έιιεηςεο ζπκκφξθσζεο. 267 Σελ θαηάζηαζε απηή εχγισηηα παξνπζίαζε ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην ζην ςήθηζκά ηνπ γηα ηελ πξνζέγγηζε ηνπ αζηηθνχ θαη εκπνξηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ Αλαγθαηφηεηα πεξαηηέξσ πξνζέγγηζεο ε γεληθέο γξακκέο ην ηδησηηθφ δίθαην ηεο θνηλφηεηαο ραξαθηεξίδεηαη σο θιάδνο ζε αλάπηπμε κε ηδηαίηεξα δηαθνξνπνηεκέλε ζεηξά πξντφλησλ. 269 Ζ πνηθηιία θαη ε πνιππινθφηεηα απηή αληαπνθξίλεηαη ζηνλ ηξφπν θαη ηε ζεκεξηλή έληαζε ηεο δηαδηθαζίαο νινθιήξσζεο, θαζψο θαη ηηο δνκέο ηνπ ζχγρξνλνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Οη πξνζπάζεηεο ηεο θνηλφηεηαο ζηνλ ηνκέα απμάλνληαη ζπλερψο, ρσξίο φκσο λα έρνπλ απνθηήζεη αθφκα θάπνην ηειηθφ ζηφρν, θαζψο ε αλάκημε ησλ νξγάλσλ ηεο θνηλφηεηαο δελ είρε κέρξη ζηηγκήο ηελ απαίηεζε λα θσδηθνπνηήζεη ην δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ ζηελ Δπξψπε. Ζ θαηάζηαζε φκσο ζήκεξα θαίλεηαη φηη ζηαδηαθά αιιάδεη θαη ε έληνλε παξέκβαζε ηεο θνηλφηεηαο ηνλ ηειεπηαίν θαηξφ θαζηζηά επηηαθηηθή αλάγθε ηε ιήςε κηαο απφθαζεο ζην εξψηεκα, πνην κίγκα πνηθηιίαο, νκνηνηήησλ θαη ελφηεηαο είλαη επηζπκεηφ γηα ην ηδησηηθφ δίθαην εληφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο. 267 Βι. Hans W. Micklitz ζην: Nobert Reich / Hans W. Micklitz (Hrsg.), Europäisches Verbraucherrecht, ζει. 475, Peter-Christian Müller-Graf, Privatrecht und Europäisches Gemeinschaftsrecht, ζει. 34, Peter-Christian Müller- Graf, EC Directives as a means of private law unification, ζει , Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει Φήθηζκα ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ ηεο 15 εο Ννεκβξίνπ 2001 ζρεηηθά κε ηελ πξνζέγγηζε ηνπ αζηηθνχ θαη εκπνξηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ, COM (2001), 398, C5-0471/2001, 2001/2187, ζει. 1επ. 269 Έηζη Christian Joerges / Gert Brüggemeier, Europäisierung des Vertragsrechts und Haftungsrechts, ζει. 244, θαηά ηνλ νπνίν ην ηδησηηθφ δίθαην ηεο θνηλφηεηαο ζπληζηά eine Wachstumsbranche mit einer hochdifferenzierten Produktpalette. 86

87 a. Πποφζηοπία ηυν ζημεπινών εξελίξευν Σν Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην έρεη εγθξίλεη κηα ζεηξά ςεθηζκάησλ πνπ αθνξνχλ ηε δπλαηφηεηα ελαξκφληζεο ηνπ νπζηαζηηθνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Ήδε ην αιιά θαη ην , κε ςεθίζκαηά ηνπ, ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην δήηεζε ηελ έλαξμε ησλ εξγαζηψλ γηα ηε ζέζπηζε ελφο θνηλνχ επξσπατθνχ θψδηθα ηδησηηθνχ δηθαίνπ. 272 Σνλ Ηνχλην ηνπ 1999 νινθιεξψζεθε κάιηζηα κηα έξεπλα ζρεηηθή κε ηελ ελνπνίεζε ηνπ αζηηθνχ δηθαίνπ κε πξσηνβνπιία θαη ρξεκαηνδφηεζε ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ. 273 Θεηηθή ήηαλ θαη ε ζρεηηθή αληηκεηψπηζε ηνπ ζέκαηνο απφ ην Δπξσπατθφ πκβνχιην, 274 ελψ νη εμειίμεηο έθηνηε είλαη ηδηαίηεξα δπλακηθέο Φήθηζκα ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ ηεο , Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 158 ηεο , ζει. 400 επ. = ZEuP 1993, ζει. 613 επ. 271 Φήθηζκα ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ γηα ηελ ελαξκφληζε νξηζκέλσλ ηνκέσλ ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο , Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 20 ηεο , ζει. 518 επ. = ZEuP 1995, ζει. 669 επ. 272 ηα ςεθίζκαηά ηνπ απηά ην Κνηλνβνχιην ηνλίδεη ηε ζεκαζία ηεο ελαξκφληζε ζπγθεθξηκέλσλ ηνκέσλ ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο θαη αλαθέξεη επίζεο φηη ε ελνπνίεζε βαζηθψλ θιάδσλ ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ππφ ηε κνξθή ελφο επξσπατθνχ αζηηθνχ θψδηθα ζα απνηειέζεη ην απνηειεζκαηηθφηεξν κέζν ελαξκφληζεο, κε ζηφρν λα πιεξνχληαη νη λνκηθέο πξνδηαγξαθέο ηεο Κνηλφηεηαο γηα λα επηηεπρζεί κηα εληαία αγνξά ρσξίο ζχλνξα. Βι. ζρεηηθά: Matthias Pechstein, Europäisches Zivilgesetzbuch und Rechtssetzungsbefugnisse der EG, ζει Eςπυπαφκό Κοινοβούλιο: Working Paper: The private law systems in the EU: Discrimination on grounds of nationality and the need for a European Civil Code, Legal Affairs Series, JURI 103, , Σν Δπξσπατθφ πκβνχιην ζην Σάκπεξε (Οθηψβξηνο 1999) εμνπζηνδφηεζε ην πκβνχιην θαη ηελ Δπηηξνπή λα αζρνιεζεί κε ηελ πξνεξγαζία γηα «κεγαιχηεξε ζχγθιηζε ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ», ελψ ζηα ζπκπεξάζκαηα ηεο ζπλφδνπ δεηείηαη «φζνλ αθνξά ην νπζηαζηηθφ δίθαην, ε δηεμαγσγή κηαο ζπλνιηθήο κειέηεο ζρεηηθά κε ηελ αλάγθε ζχγθιηζεο ηεο λνκνζεζίαο ησλ θξαηψλ κειψλ ζε ζέκαηα αζηηθνχ δηθαίνπ, πξνθεηκέλνπ λα εμαιεηθζνχλ ηα εκπφδηα γηα ηελ θαιή ιεηηνπξγία ησλ αζηηθψλ δηαδηθαζηψλ». Βι. Δπξσπατθφ πκβνχιην ζην Σάκπεξε, 15 θαη 16 Οθησβξίνπ 1999, Σειηθά ζπκπεξάζκαηα ηεο πξνεδξίαο, Παξάγξαθνο 39, Σν Δπξσπατθφ πκβνχιην ζην Λάαθελ (Γεθέκβξηνο 2001) επηβεβαίσζε ζηα ηειηθά ζπκπεξάζκαηά ηνπ ηνλ πνιηηηθφ πξνζαλαηνιηζκφ θαη ηνπο ζηφρνπο πνπ ηέζεθαλ ζην Σάκπεξε. Βι. Δπξσπατθφ πκβνχιην ζην Laeken, 14 θαη 15 Γεθεκβξίνπ 2001, Σειηθά ζπκπεξάζκαηα ηεο πξνεδξίαο, Παξάγξαθνη 37 θαη 45, Γηα ηηο εμειίμεηο απηέο βι. Stefan Leible, Die Mitteilung der Kommission zum Europäischen Vertragsrecht - Startschuss für die Schaffung eines Europäischen Vertragsgesetzbuchs? EWS 2001, ζει

88 b. Ανακοίνυζη ηηρ Δπιηποπήρ για ηο Δςπυπαφκό δίκαιο ηυν ςμβάζευν i. χληνκε παξνπζίαζε Σνλ Ηνχιην ηνπ 2001 ε Δπξσπατθή Δπηηξνπή δεκνζίεπζε κηα αλαθνίλσζε γηα ην Δπξσπατθφ Γίθαην ησλ πκβάζεσλ 276, κε ζηφρν λα δηεπξπλζεί ν δηάινγνο ζρεηηθά κε ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ θαη λα δνζεί ε δπλαηφηεηα ζηελ Δπηηξνπή λα ζπγθεληξψζεη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ηελ αλαγθαηφηεηα κίαο θνηλνηηθήο δξάζεο κεγαιχηεξεο εκβέιεηαο ζηνλ ηνκέα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ. 277 ηελ πξνζπάζεηα εληνπηζκνχ δπλαηψλ ιχζεσλ, ε αλαθνίλσζε πεξηείρε έλα κε εμαληιεηηθφ θαηάινγν πηζαλψλ ιχζεσλ, νη νπνίεο αλαθέξνληαλ σο Δπηινγέο I έσο IV, ηνληδφηαλ φκσο φηη ηα ελδηαθεξφκελα κέξε κπνξνχλ λα πξνηείλνπλ άιιεο ιχζεηο. 278 Ζ πξψηε πξνηεηλφκελε επηινγή είλαη λα αθεζεί ε ιχζε ησλ πξνβιεκάησλ πνπ εληνπίδνληαη ζηελ αγνξά. 279 Ζ δεχηεξε πξνηεηλφκελε επηινγή είλαη λα πξνσζεζνχλ ζπγθξηηηθέο έξεπλεο δηθαίνπ θαη ε δεκηνπξγία θνηλψλ αιιά κε δεζκεπηηθψλ αξρψλ γηα ην δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην πκβνχιην θαη ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ηεο 11εο Ηνπιίνπ 2001, γηα ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ, COM (2001) 398 ηειηθφ, Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 255 ηεο , Ζ Δπηηξνπή ζπγθεθξηκέλα δήηεζε λα πιεξνθνξεζεί εάλ δηαπηζηψλνληαη πξνβιήκαηα ζε ζρέζε κε ηε ζχλαςε, ηελ εξκελεία θαη ηελ εθηέιεζε δηαζπλνξηαθψλ ζπκβάζεσλ, ηα νπνία νθείινληαη ζε απνθιίζεηο ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ θαη θαηά πφζνλ κπνξνχλ απηά λα επεξεάζνπλ ηελ εχξπζκε ιεηηνπξγία ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο. Δπίζεο, ε Δπηηξνπή αλαξσηήζεθε εάλ ε χπαξμε δηαθνξεηηθψλ δηθαίσλ πεξί ζπκβάζεσλ απνζαξξχλεη ηηο δηαζπλνξηαθέο ζπλαιιαγέο ή απμάλεη ην θφζηνο ηνπο θαη δήηεζε ηελ ππνβνιή απφςεσλ ζρεηηθά κε ην θαηά πφζνλ ε κέρξη ζηηγκήο αθνινπζνχκελε πξνζέγγηζε ηεο ελαξκφληζεο ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ αλά ηνκέα κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη αληηθάζεηο ζε θνηλνηηθφ επίπεδν ή λα νδεγήζεη εμαηηίαο ηεο έιιεηςεο εληαίνπ ηξφπνπ εξκελείαο ηεο θνηλνηηθήο λνκνζεζίαο ή ηεο ιήςεο αληηθαηηθψλ εζληθψλ κέηξσλ πξνζαξκνγήο. 278 Βι. ζρεηηθά ηελ πεξίιεςε ηεο αλαθνίλσζεο, ζει Βι. ζρεηηθά αξ ηεο αλαθνίλσζεο, Christian von Bar / Ole Lando: Communication on European Contract Law: Joint response of the Commission on European Contract Law and the Study Group on a European Civil Code, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει , Dirk Staudenmayer, Europäisches Vertragsrecht - Die Kommissionsmitteilung und ihre Folgen, ζει Μάιινλ ππέξ ηεο εθδνρήο απηήο ηάζζεηαη ν: Nicolas Charbit, L esperanto du droit? La rencontre du droit communautaire et du droit des contrats, À propos de la Communication de la Commission européenne relative au droit européen des contrats, JCP - La Semaine Juridique Édition Générale, 2002, ζει

89 Χο ηξίηε επηινγή πξνηεηλφηαλ ε πνηνηηθή βειηίσζε ηεο πθηζηάκελεο λνκνζεζίαο ηεο ΔΚ ζηνλ ηνκέα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ. 281 Σέηαξηε, ηέινο, επηινγή ζπληζηoχζε ε ζέζπηζε λέαο λνκνζεζίαο ζε θνηλνηηθφ επίπεδν. 282 ii. Αληηδξάζεηο Ζ αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο απνηέιεζε αθεηεξία δηαβνπιεχζεσλ θαη ζπδεηήζεσλ σο πξνο ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίνλ πξέπεη λα αληηκεησπηζζνχλ ζε επξσπατθφ επίπεδν ηα πξνβιήκαηα πνπ απνξξένπλ απφ ηηο δηαθνξέο ζηα εζληθά δίθαηα ησλ ζπκβάζεσλ ησλ ρσξψλ ηεο ΔΔ. Δλδηαθεξφκελνη απέζηεηιαλ έλαλ κεγάιν αξηζκφ γλσκψλ 283, ε ζπληξηπηηθή πιεηνςεθία 280 Οη δηαηάμεηο απηέο νπνίεο ζα κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηα ζπκβαιιφκελα κέξε γηα ηε ζχλαςε ησλ ζπκβάζεσλ, απφ ηα εζληθά δηθαζηήξηα θαη ηνπο επηδηαηηεηέο γηα ηελ έθδνζε απνθάζεσλ θαη απφ ηνπο εζληθνχο λνκνζέηεο γηα ην ζρεδηαζκφ λνκνζεηηθψλ πξσηνβνπιηψλ. Βι. ζρεηηθά αξ ηεο αλαθνίλσζεο, Dirk Staudenmayer, Europäisches Vertragsrecht - Die Kommissionsmitteilung und ihre Folgen, ζει. 278, Christian von Bar / Ole Lando: Communication on European Contract Law, ζει ηφρνο είλαη ε ηζρχνπζα λνκνζεζία ζηνλ ηνκέα ησλ ζπκβάζεσλ λα γίλεη πην ζπλεθηηθή, λα απινπνηεζεί νπζηαζηηθά φζν ρξεηάδεηαη θαη λα μεθαζαξηζηνχλ νη ηζρχνπζεο δηαηάμεηο κε ζηφρν ηε δηαθάλεηα θαη ηε ζαθήλεηα, αιιά θαη λα παξακεξηζηνχλ ηπρφλ αληηθάζεηο θαη ελλνηνινγηθέο απνθιίζεηο. Έηζη, πέξα απφ βειηηψζεηο ζηελ παξνπζίαζε ησλ λνκηθψλ θεηκέλσλ, ζα θαηαζηεί δπλαηή ε ελνπνίεζε, θσδηθνπνίεζε θαη κεηαξξχζκηζε ηνπ πθηζηάκελνπ δηθαίνπ. ηελ επηινγή απηή εκπεξηέρεηαη θαη ε δπλαηφηεηα ηξνπνπνίεζεο ησλ πθηζηακέλσλ δηαηάμεσλ, ψζηε λα κπνξέζνπλ λα θαιπθζνχλ θαη θαηαζηάζεηο πνπ δελ κπνξνχζαλ λα πξνβιεθζνχλ θαηά ηε ρξνληθή ζηηγκή ηεο ζέζπηζεο ησλ ζρεηηθψλ ξπζκίζεσλ. Βι. ζρεηηθά αξ ηεο αλαθνίλσζεο, Christian von Bar / Ole Lando: Communication on European Contract Law, ζει , Dirk Staudenmayer, Europäisches Vertragsrecht - Die Kommissionsmitteilung und ihre Folgen, ζει Ζ επηινγή απηή αλνίγεη γηα πξψηε θνξά επίζεκα ηε δπλαηφηεηα ζπδεηήζεσλ γηα ηε ζέζπηζε ελφο εληαίνπ λνκηθνχ θεηκέλνπ, ζην νπνίν ζα εκπεξηέρνληαη δηαηάμεηο ηφζν γηα γεληθά δεηήκαηα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, φζν θαη γηα ζπγθεθξηκέλα είδε ζπκβάζεσλ. Σα ζηνηρεία, ηα νπνία ηπρφλ πξνθχςνπλ ζα κπνξνχζαλ λα ζπλδπαζηνχλ κε δηάθνξνπο ηξφπνπο: ε θχζε ηεο πξάμεο πνπ ζα ζεζπηζηεί (θαλνληζκφο, νδεγία ή ζχζηαζε), ε ζρέζε κε ην εζληθφ δίθαην (ην νπνίν κπνξεί λα αληηθαηαζηήζεη ή κε ην νπνίν κπνξεί λα ζπλππάξρεη), ην ζέκα ηεο ππνρξεσηηθήο ή κε ηζρχνο ησλ ζεζπηδφκελσλ θαλφλσλ, ε δπλαηφηεηα ησλ κεξψλ λα επηιέγνπλ ηελ εθαξκνγή ηνπ θνηλνηηθνχ κεραληζκνχ ή αλ απηφο ζα ηζρχεη απηφκαηα, σο δίρηπ αζθαιείαο ειάρηζησλ δηαηάμεσλ, ζε πεξίπησζε πνπ ηα ζπκβαιιφκελα κέξε δελ έρνπλ ζπκθσλήζεη ζε κηα ζπγθεθξηκέλε ιχζε. Βι. ζρεηηθά αξ ηεο αλαθνίλσζεο, Dirk Staudenmayer, Europäisches Vertragsrecht - Die Kommissionsmitteilung und ihre Folgen, ζει. 278, Christian von Bar / Ole Lando: Communication on European Contract Law, ζει Μφλν κηα κηθξή κεηνςεθία απφ ηα ιεθζέληα ζρφιηα ηάζεθε ππέξ ηεο πξψηεο πξνηεηλφκελεο απφ ηελ Δπηηξνπή ιχζεο, δειαδή λα αθεζεί ζηελ αγνξά ε ιχζε ησλ πξνβιεκάησλ πνπ δηαπηζηψζεθαλ. Γηα ηε δεχηεξε επηινγή, λα απνθξπζηαιισζνχλ κεηά απφ ζρεηηθέο έξεπλεο θνηλέο αξρέο ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθαίνπ ησλ πκβάζεσλ ππήξμε ηδηαίηεξε ππνζηήξημε. Ζ κεγάιε πιεηνςεθία ηφληζε φηη πξέπεη λα επαλεμεηαζηεί ην ζεκεξηλφ θνηλνηηθφ θεθηεκέλν, 89

90 ησλ νπνίσλ ηέζεθε ππέξ ηεο αλαγθαηφηεηαο πεξαηηέξσ ζπκβνιήο ηεο θνηλφηεηαο ζην ρψξν ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, κε δηαθνξεηηθνχο ζηφρνπο θαη επίθεληξν. 284 Σν Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ην πκβνχιην πηνζέηεζαλ ζρεηηθά ςεθίζκαηα θαη ζπκπεξηέιαβαλ ζηνλ πξνγξακκαηηζκφ ηνπο πεξαηηέξσ ζρεηηθά κέηξα ζε κηα ζεηξά ηνκέσλ. 285 c. σέδιο δπάζηρ για ένα ζςνεκηικόηεπο εςπυπαφκό δίκαιο ηυν ζςμβάζευν Σν απνηέιεζκα ησλ πξψησλ δηαβνπιεχζεσλ ηεο Δπηηξνπήο θαη ηα βαζηθά ζπκπεξάζκαηα ησλ γλσκνδνηήζεσλ πνπ ζπγθέληξσζε, 286 ηα νπνία πηζηνπνηνχλ φηη νη δηαθνξέο ζην δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ ησλ θξαηψλ πξνθαινχλ ζεκαληηθά πξνβιήκαηα, ζπκπεξηιακβάλνληαη ζην ρέδην δξάζεο ηεο , ην νπνίν απνηειεί ην έλαπζκα γηα ηνλ επφκελν θχθιν ζπδεηήζεσλ. 287 Μεηνλεθηήκαηα ηνπ απνζπαζκαηηθνχ δηθαίνπ ψζηε λα επηηεπρζεί έλαο κεγαιχηεξνο βαζκφο απινπνίεζεο θαη ζπλνρήο (ηξίηε πξφηαζε). Ζ πιεηνςεθία δε ηάρζεθε θαηά ηεο ηέηαξηεο δπλαηφηεηαο, δειαδή ηεο πηνζέηεζεο ελφο λένπ ξπζκηζηηθνχ πιαηζίνπ γηα ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ, ππνζηεξίρζεθε φκσο φηη ε θνηλφηεηα ζα έπξεπε λα επαλέιζεη ζηελ εμέηαζε ηνπ δεηήκαηνο αξγφηεξα ππφ ην πξίζκα ησλ εμειίμεσλ ηεο δεχηεξεο θαη ηξίηεο επηινγήο. πγθεληξσκέλα ηα ζρφιηα απηά ππάξρνπλ ζηελ ηζηνζειίδα ηεο Δπηηξνπήο: contract_law/comments/index_en.html, φπνπ θαη κηα πεξίιεςή ηνπο: sum_de.pdf. 284 Πνιιέο γλσκνδνηήζεηο αλαθέξζεθαλ γηα παξάδεηγκα ζηα πξνβιήκαηα ησλ απνθιίζεσλ ησλ εζληθψλ θαλφλσλ ηνπ δηθαίνπ πεξί ζπκβάζεσλ, ησλ θαλφλσλ γηα ηε κεηαβίβαζε θπξηφηεηαο θαη ηε ρξνληθή ζηηγκή κεηαβίβαζεο ηεο θπξηφηεηαο θαη ηηο αζθάιεηεο επί θηλεηψλ πξαγκάησλ. Οη επηπηψζεηο ησλ δηαθνξεηηθψλ ζπκβαηηθψλ ζπζηεκάησλ ζηελ αγνξά αλαιχνληαη ηδηαίηεξα ζην ζρέδην δξάζεο, ζεκεία Βι. επίζεο: Dirk Staudenmayer, Europäisches Vertragsrecht - Die Kommissionsmitteilung und ihre Folgen, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει Βι. επίζεο: Reiner Schulze / Hans Schulte-Nölke, Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει Γηα ηα ςεθίζκαηα ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, βι. κεηαμχ άιισλ: Dirk Staudenmayer, Europäisches Vertragsrecht - Die Kommissionsmitteilung und ihre Folgen, ζει Βι. ζρεηηθά: Dirk Staudenmayer, Wie soll es mit dem Europäischen Vertragsrecht weitergehen?, EuZW 2002, ζει. 481, Aλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο πξνο ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ην πκβνχιην: έλα ζπλεθηηθφηεξν επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ - ζρέδην δξάζεο, , Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 63 ηεο , COM (2003), 68 ηειηθφ, ζηνηρείν 7, ζην εμήο: ρέδην δξάζεο. 287 Απφ πνιινχο επηζεκάλζεθε σο απνηέιεζκα ηεο κέρξη ζηηγκήο δηαβνχιεπζεο ε κεηαζηξνθή ηεο ζηάζεο ηεο Δπηηξνπήο. Δλψ αξρηθά ζεσξνχζε σο πξνηεηλφκελε ιχζε ηε ζπλέρεηα ηεο κέρξη ηφηε αθνινπζνχκελεο ηαθηηθήο ηεο απνζπαζκαηηθήο ξχζκηζεο ησλ ζρεηηθψλ ζεκάησλ κέζσ νδεγηψλ, κεηά ηα πνηθίια ζρφιηα πνπ επεζήκαλαλ ηε ζέζπηζε νδεγηψλ ειάρηζηεο δπλαηήο πξνζηαζίαο φρη σο ιχζε αιιά σο κηα απφ ηηο βαζηθέο αηηίεο ησλ πξνβιεκάησλ, 90

91 ησλ νδεγηψλ, ηα νπνία ηνλίζηεθαλ ηδηαίηεξα ζηηο απαληήζεηο, αθνξνχζαλ θπξίσο ζε αληηθάζεηο ηνπ ηζρχνληνο δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, 288 ελψ σο ηδηαίηεξν πξφβιεκα αλαθέξζεθε απφ πνιινχο ε ρξήζε αφξηζησλ λνκηθψλ ελλνηψλ απφ πνιιέο νδεγίεο, νη νπνίεο δελ ζπγθεθξηκελνπνηνχληαη ζε θνηλνηηθφ επίπεδν. 289 Με ην ζρέδην δξάζεο, ην νπνίν πξνηείλεη κία καθξνρξφληα ζηξαηεγηθή πνπ απνηειείηαη απφ «ζπλδπαζκφ θαλνληζηηθψλ θαη κε θαλνληζηηθψλ κέηξσλ», 290 ε Δπηηξνπή ζηνρεχεη ζηελ επίηεπμε κεγαιχηεξεο ζπλνρήο θαη ηελ επίιπζε βαζηθψλ πξνβιεκάησλ, ηα νπνία επεξεάδνπλ ηελ απξφζθνπηε ιεηηνπξγία ηεο αγνξάο. Πέξα απφ ηε ζπλέρεηα ηεο πξνζέγγηζεο αλά ηνκέα, ηνλίδεηαη ε αλαγθαηφηεηα αχμεζεο ηεο ζπλνρήο θαη βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ ζηνλ ηνκέα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ 291, πξνζπάζεηα ηεο νπνίαο ην πξψην βήκα απνηειεί ε θαίλεηαη λα εγθαηαιείπεη νξηζηηθά ηελ ηαθηηθή απηή. Βι. ζρεηηθά Gralf-Peter Calliess, (Conflict) Principles of European (Consumer) Contract Law an Update, German Law Journal, Vol. 05, No. 08, ζει Χο ηδηαίηεξε θαηεγνξία αληηθάζεσλ, εγγελήο ηεο θνηλνηηθήο λνκνζεζίαο ζηνλ ηνκέα ησλ ζπκβάζεσλ, αλαθέξζεθε ην γεγνλφο φηη παξφκνηεο θαηαζηάζεηο αληηκεησπίδνληαη δηαθνξεηηθά, ρσξίο λα παξέρεηαη εχινγε αηηηνιφγεζε γηα ηε δηαθνξεηηθή απηή κεηαρείξηζε. Αλαθέξζεθαλ σο παξαδείγκαηα νη δηαθνξεηηθέο πξνυπνζέζεηο ηνπ δηθαηψκαηνο ππαλαρψξεζεο ζε ηέζζεξηο θνηλνηηθέο νδεγίεο, θαη ζπγθεθξηκέλα: ζηηο νδεγίεο γηα ηε ζχλαςε ζπκβάζεσλ εθηφο εκπνξηθνχ θαηαζηήκαηνο, γηα ηε ρξνλνκεξηζηηθή κίζζσζε, γηα ηηο εμ απνζηάζεσο ζπκβάζεηο θαη γηα ηελ εμ απνζηάζεσο εκπνξία ρξεκαηννηθνλνκηθψλ ππεξεζηψλ, θαη εηδηθφηεξα νη απνθιίζεηο ζηε δηάξθεηα θαη ζηνπο ηξφπνπο ππνινγηζκνχ ησλ πξνζεζκηψλ ππαλαρψξεζεο. Άιια παξαδείγκαηα αθνξνχζαλ αληηθάζεηο, σο πξνο ηηο απαηηήζεηο πιεξνθφξεζεο, κεηαμχ ηεο νδεγίαο γηα ην ειεθηξνληθφ εκπφξην θαη ησλ δχν νδεγηψλ γηα ηηο εμ απνζηάζεσο πσιήζεηο ή ηηο απνθιίλνπζεο απαηηήζεηο πιεξνθφξεζεο ζε δηάθνξεο νδεγίεο γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή φζνλ αθνξά ην δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ. Δπηζεκάλζεθαλ επίζεο αληηθάζεηο ζε πεξηπηψζεηο θαηά ηηο νπνίεο ζε ζπγθεθξηκέλεο θαηαζηάζεηο είλαη δπλαηή ε εθαξκνγή πεξηζζφηεξσλ θνηλνηηθψλ πξάμεσλ, νη νπνίεο παξάγνπλ απνθιίλνπζεο ζπλέπεηεο ή θαη ε ηε ζπλχπαξμε δχν δηαθνξεηηθψλ λνκνζεηηθψλ πξνζεγγίζεσλ ζηελ ίδηα νδεγία. Βι. ζρεηηθά ζρέδην δξάζεο, νπ. ζεκεία 16 επ., Dirk Staudenmayer, Europäisches Vertragsrecht - Die Kommissionsmitteilung und ihre Folgen, ζει Άιιεο επηθξίζεηο αθνξνχζαλ ζηελ πιήξε έιιεηςε νξηζκψλ αθφκα θαη ζε ζεκειηψδεηο έλλνηεο φπσο ν φξνο «ζχκβαζε», «δεκία», ή πην εηδηθέο, φπσο «εχινγε ακνηβή», «δφιηα ρξήζε» ή «ζηαζεξφ κέζν» ζε θνηλνηηθφ επίπεδν θαη γεληθφηεξα ε ρξήζε αθεξεκέλσλ λνκηθψλ ελλνηψλ ζε νδεγίεο. Μέξνο ηνπ γεληθφηεξνπ απηνχ πξνβιήκαηνο είλαη ην γεγνλφο φηη αληίζηνηρεο αφξηζηεο λνκηθέο έλλνηεο ζπρλά δελ νξίδνληαη ή νξίδνληαη κε πνιχ επξχ ηξφπν, ελψ ζε άιιεο πεξηπηψζεηο νξίδνληαη κελ ζε νξηζκέλεο νδεγίεο ρσξίο λα νξίδνληαη ζε άιιεο. Βι. ζρεηηθά: ζρέδην δξάζεο, νπ. ζεκεία 19 επ., Dirk Staudenmayer, Europäisches Vertragsrecht - Die Kommissionsmitteilung und ihre Folgen, ζει Βι. ζρέδην δξάζεο, νπ. ζεκεία 52 επ. 291 Δπηζπκεηή είλαη ε δηαζθάιηζε ηεο ζπλνρήο ηεο θνηλνηηθήο λνκνζεζίαο κέζσ ηεο άξζεο ησλ αληηθάζεσλ πνπ εληνπίζζεθαλ ζην θνηλνηηθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ, κηα επαλεμέηαζε ηεο πνηφηεηαο ηεο ζχληαμεο, απινχζηεπζε θαη απνζαθήληζε ηεο ηζρχνπζαο λνκνζεζίαο, πξνζαξκνγή ηεο ηζρχνπζαο λνκνζεζίαο ζηηο νηθνλνκηθέο, εκπνξηθέο θαη άιιεο εμειίμεηο, νη νπνίεο δελ είραλ πξνβιεθζεί θαηά ηελ έθδνζή ηεο θαη θάιπςε ησλ θελψλ ζηελ θνηλνηηθή λνκνζεζία, ηα νπνία νδήγεζαλ ζε πξνβιήκαηα ζηελ εθαξκνγή ηεο. Δπηζεκαίλεηαη φηη ε ελνπνίεζε, ε θσδηθνπνίεζε 91

92 δεκηνπξγία ελφο Κνηλνχ Πιαηζίνπ Αλαθνξάο (ΚΠΑ). 292 Μεηαμχ ησλ πξνηεηλφκελσλ κέηξσλ βξίζθεηαη θαη ε ππνζηήξημε εζεινληηθψλ πξσηνβνπιηψλ κε ζηφρν ηελ πξνψζεζε ηεο αλάπηπμεο ηππνπνηεκέλσλ φξσλ ζην ζχλνιν ηεο ΔΔ, 293 ε βειηίσζε ηνπ ηζρχνληνο θαη κειινληηθνχ επξσπατθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ θαζψο θαη κηα εξεπλεηηθή πξσηνβνπιία γηα ηελ αλάπηπμε θνηλψλ ξπζκίζεσλ γηα ην δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ, νη νπνίεο ζηεξίδνληαη ζηελ αλεχξεζε ηεο εθάζηνηε θαιχηεξεο ιχζεο ζηα εζληθά δίθαηα ησλ θξαηψλ κειψλ. 294 Σν ΚΠΑ ζεσξείηαη σο έλα ελδηάκεζν κέζν κε ζηφρν λα ζέζεη ηα ζεκέιηα γηα πεξαηηέξσ κε ηνκεαθά κέηξα, φπσο κία κειινληηθή «κε ππνρξεσηηθή λνκηθή πξάμε». ηφρνο ζα ήηαλ ε πξάμε απηή λα πξνζέθεξε ζηνπο ελδηαθεξφκελνπο ηε δπλαηφηεηα ελφο γεληθά εθαξκνζηένπ πξναηξεηηθνχ επξσπατθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, ην νπνίν ζα ηζρχεη παξάιιεια κε ηα δίθαηα ησλ θξαηψλ κειψλ, ρσξίο φκσο λα ηα αληηθαζηζηά. 295 Ζ Δπηηξνπή απνθάζηζε πξνο ην παξφλ λα κελ θαη ε αλαδηαηχπσζε ησλ ηζρπνπζψλ πξάμεσλ, κε έκθαζε ζηε δηαθάλεηα θαη ηε ζαθήλεηα, πξέπεη λα εμεηαζζνχλ θαηά πεξίπησζε. Βι. ζρεηηθά: ζρέδην δξάζεο, νπ. ζεκεία 55 επ. 292 Σν θνηλφ πιαίζην αλαθνξάο ζα πξέπεη λα πεξηέρεη ηηο θαιχηεξεο δπλαηέο ιχζεηο γηα κηα θνηλή νξνινγία θαη λα θαζνξίδεη θνηλέο αξρέο θαη θαλφλεο, ελψ επηπιένλ ζα πξέπεη λα πεξηέρεη νξηζκνχο ησλ ζεκειησδψλ θαηαζθεπψλ θαη αφξηζησλ λνκηθψλ ελλνηψλ. Tν ΚΠΑ ζα αθνξά θπξίσο ζην δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ, θαη εηδηθφηεξα ζηνπο ζπλαθείο ηχπνπο δηαζπλνξηαθψλ ζπκβάζεσλ, φπσο ζπκβάζεηο πψιεζεο θαη ζπκβάζεηο παξνρήο ππεξεζηψλ θαη ζα θαιχπηνληαη νη γεληθνί θαλφλεο πνπ αθνξνχλ ζηε ζχλαςε, ζην θχξνο θαη ζηελ εξκελεία ησλ ζπκβάζεσλ, ζηελ εθηέιεζε, ζηε κε εθηέιεζε θαη ζηα έλδηθα βνεζήκαηα, θαζψο θαη ζηνπο θαλφλεο γηα ηηο εκπξάγκαηεο αζθάιεηεο ζε θηλεηά πξάγκαηα θαη ζην δίθαην πεξί αδηθαηνιφγεηνπ πινπηηζκνχ. πκπιεξσκαηηθά ζα πξέπεη λα ζπλεθηηκεζνχλ θαη ην εζληθφ δίθαην, ε λνκνινγία θαη δηεζλείο ζπκβάζεηο, φπσο ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο. Ζ Δπηηξνπή ζεσξεί ην ΚΠΑ σο ηδηαίηεξα ζεκαληηθφ βήκα γηα ηε βειηίσζε ηνπ θεθηεκέλνπ ζηνλ ηνκέα ηνπ επξσπατθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ. Ζ Δπηηξνπή ζα ζπκβνπιεχεηαη ην ΚΠΑ ζηηο θαηάιιειεο πεξηπηψζεηο γηα ηελ αλαζεψξεζε ησλ ηζρπφλησλ λνκηθψλ δηαηάμεσλ ζηελ ΔΔ ή ηελ επεμεξγαζία λέσλ λνκνζεηηθψλ πξνηάζεσλ. Οη ζρεηηθέο εξγαζίεο ζα ρξεκαηνδνηεζνχλ απφ ην έθην πξφγξακκα πιαίζην γηα ηελ έξεπλα θαη ηερλνινγηθή αλάπηπμε. Ζ ηειηθή κνξθή ηνπ ΚΠΑ δελ θαζνξίδεηαη, αιιά θαίλεηαη φηη ην ΚΠΑ δελ ζα απνηειέζεη θάπνηα λνκηθή πξάμε, αιιά έλα έγγξαθν ζην νπνίν ζα έρνπλ πξφζβαζε φινη θαη αλακέλεηαη λα ζπλδξάκεη ηα ζεζκηθά φξγαλα ηεο Κνηλφηεηαο ζηελ πξνζπάζεηά ηνπο λα δηαζθαιίζνπλ κεγαιχηεξε ζπλνρή ηνπ πθηζηάκελνπ θαη ηνπ κειινληηθνχ θεθηεκέλνπ ζηνλ ηνκέα ηνπ επξσπατθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, ελψ πξνηείλεηαη θαη ε κεηάθξαζή ηνπ ζε φιεο ηηο γιψζζεο ηεο ΔΔ. Βι. ζρεηηθά κε ην ΚΠΑ: ζρέδην δξάζεο, νπ. ζεκεία 59 επ. 293 Βι. ζρέδην δξάζεο, νπ. ζεκεία 81 επ. 294 Ζ Δπηηξνπή ηνλίδεη φηη ζηφρνο ηνπ ζρεδίνπ δξάζεο δελ είλαη λα «εθεχξεη θαη πάιη ηνλ ηξνρφ». Αληηζέησο ην πιήζνο ησλ ηξερνπζψλ εξεπλεηηθψλ δξαζηεξηνηήησλ ζηνλ ηνκέα ηνπ επξσπατθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ πξέπεη απαξαηηήησο λα ζπλερηζζεί θαη λα αμηνπνηεζνχλ νη ζρεηηθέο πξσηνβνπιίεο ζην έπαθξν. ηφρνο ηεο ινηπφλ είλαη λα ζπλδπάζεη θαη λα ζπληνλίζεη ηελ ηξέρνπζα έξεπλα, πξνθεηκέλνπ λα εληαρζεί ζε έλα θνηλφ πιαίζην αθνινπζψληαο δηάθνξεο επξείεο πξνζεγγίζεηο. Έηζη: ζρέδην δξάζεο, νπ. ζεκείν Έηζη ζρέδην δξάζεο, νπ. ζεκείν 92. Ζ λνκηθή απηή πξάμε «ζα κπνξνχζε λα ηζρχεη γηα φιεο ηηο ζπκβάζεηο πνπ αθνξνχλ δηαζπλνξηαθέο ζπλαιιαγέο ή κφλνλ γηα ηηο ζπκβάζεηο εθείλεο ζηηο νπνίεο ηα κέξε απνθαζίδνπλ λα ππαγάγνπλ ηε ζχκβαζε ζηελ ελ ιφγσ πξάμε, βάζεη ξήηξαο πεξί εθαξκνζηένπ δηθαίνπ». Ζ Δπηηξνπή ηνλίδεη φηη ζηελ 92

93 αλαιάβεη ε ίδηα θάπνηα ζρεηηθή πξσηνβνπιία, αιιά λα αθήζεη ζηα ελδηαθεξφκελα κέξε ηελ θξίζε, εάλ ε δεκηνπξγία ελφο επξσπατθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ είλαη ζθφπηκε θαη πξαγκαηνπνηήζηκε θαη ζα κπνξνχζε λα δηεπθνιχλεη ηε ζχλαςε δηαζπλνξηαθψλ ζπκβάζεσλ. 296 d. Δςπυπαφκό δίκαιο ηυν ζςμβάζευν και αναθεώπηζη ηος κοινοηικού κεκηημένος - Κοινό Πλαίζιο Αναθοπάρ (ΚΠΑ) Οη ζπλεηζθέξνληεο ζην πξφγξακκα δξάζεο ππνζηήξημαλ ηελ αλάγθε γηα βειηίσζε ηεο πνηφηεηαο θαη ηεο ζπλνρήο ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ ζηνλ ηνκέα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ θαη ηφληζαλ φηη ην ΚΠΑ κπνξεί λα ζπκβάιεη ζηελ επίηεπμε ηνπ ζηφρνπ απηνχ. 297 Σν ζρέδην δξάζεο επηζήκαλε δηάθνξεο θαηεγνξίεο πξνβιεκάησλ ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ, νη θπξηφηεξεο ησλ νπνίσλ είλαη: Υξήζε αθεξεκέλσλ λνκηθψλ φξσλ ζε νδεγίεο γηα ηνπο νπνίνπο είηε δελ ππάξρνπλ νξηζκνί είηε νξίδνληαη κε ππεξβνιηθφ εχξνο Σνκείο φπνπ ε εθαξκνγή ησλ νδεγηψλ δελ ιχλεη ηα πξνβιήκαηα ζηελ πξάμε Γηαθνξέο κεηαμχ ησλ εζληθψλ λφκσλ εθαξκνγήο πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηε ρξήζε ειάρηζηεο ελαξκφληζεο ζηηο νδεγίεο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ Αληηθάζεηο ζηε λνκνζεζία ηε ζρεηηθή κε ην θνηλνηηθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ Παξά ηελ πνηθηιία ησλ απφςεσλ πνπ ππνζηεξίρζεθαλ ζρεηηθά κε ηε κνξθή ηνπ ΚΠΑ, ε Δπηηξνπή ζεψξεζε νξζφηεξν πξνο ην παξφλ λα απνθαζίζεη φηη ζα πξφθεηηαη γηα κε δεζκεπηηθφ κέζν. Γηα λα δηαζθαιηζηεί ε πνηφηεηα ηνπ ΚΠΑ, ε Δπηηξνπή απνθάζηζε λα ρξεκαηνδνηήζεη ηξία έηε εξεπλψλ ζην πιαίζην ηνπ έθηνπ πξνγξάκκαηνο πιαηζίνπ γηα ηελ έξεπλα θαη ηελ ηερλνινγηθή αλάπηπμε 298 θαη αλαθέξζεθε ιεπηνκεξψο ηειεπηαία απηή πεξίπησζε «ηα κέξε ζα δηέζεηαλ κεγαιχηεξν βαζκφ ζπκβαηηθήο ειεπζεξίαο. Θα επέιεγαλ ηε λέα πξάμε κφλνλ εθφζνλ εμππεξεηνχζε ηηο νηθνλνκηθέο θαη λνκηθέο αλάγθεο ηνπο θαιχηεξα απφ ην εζληθφ δίθαην, ην νπνίν ζα νξηδφηαλ απφ ηνπο θαλφλεο ηνπ ηδησηηθνχ δηεζλνχο δηθαίνπ σο ην εθαξκνζηέν ζηε ζχκβαζε δίθαην». 296 Βι. ζρέδην δξάζεο, νπ. ζεκεία 89 επ. 297 Βι. ζρεηηθά: Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ην πκβνχιην: Σν επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ θαη ε αλαζεψξεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ - πνξεία πξνο ηα εκπξφο, COM(2004) 651 ηειηθφ, ζει. 4, ζην εμήο: πνξεία πξνο ηα εκπξφο. 298 Βι. ζρεηηθά: Απφθαζε αξηζ. 1513/2002/EK, Δπίζεκε Δθεκεξίδα L 232, ζει. 1επ. 93

94 ζηε δνκή ηνπ ζρεδηαδφκελνπ ΚΠΑ. 299 Απνθάλζεθε δε φηη ε δηαδηθαζία εθπφλεζεο ζα θαηαιήμεη ζε έλα ΚΠΑ ηεο Δπηηξνπήο, ην νπνίν ζα ππνβιεζεί γηα ηειηθή δηαβνχιεπζε θαη ζα αθνινπζήζεη κηα αλνηθηή δηαβνχιεπζε κε ηε κνξθή Λεπθήο Βίβινπ, πνπ ζα παξέρεη ζηνπο ελδηαθεξνκέλνπο ηελ επθαηξία λα ζπλεηζθέξνπλ. 300 e. Ππώηη εηήζια έκθεζη πποόδος ηηρ Δπιηποπήρ Ζ πξψηε εηήζηα έθζεζε ηεο Δπηηξνπήο γηα ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ θαη ηελ επηζθφπεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ 301 ζπλνςίδεη ηελ πξφνδν ηεο πξσηνβνπιίαο γηα ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ θαη ηελ επηζθφπεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ θαη ζθηαγξαθεί ηα βαζηθά ζέκαηα πνιηηηθήο. Δθπιεξψλεη ηε δέζκεπζε πνπ αλέιαβε ε Δπηηξνπή πξνο ην πκβνχιην θαη ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην γηα ππνβνιή εηήζησλ εθζέζεσλ πξνφδνπ. ηελ πξψηε έθζεζε απηή ε Δπηηξνπή πξνζδηφξηζε δχν θχξηεο ζηξαηεγηθέο γηα ηελ επαλεμέηαζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ: ηελ θάζεηε πξνζέγγηζε πνπ αθνξά ζηε κεκνλσκέλε επαλεμέηαζε ησλ νδεγηψλ πνπ ήδε ππάξρνπλ 302 ή ηελ 299 Ζ δνκή πνπ πξνβιέπεηαη γηα ην ΚΠΑ, έλα παξάδεηγκα ηεο πηζαλήο δνκήο ηνπ νπνίνπ παξνπζηάδεηαη ζην παξάξηεκα I ηεο Απφθαζεο, είλαη φηη αξρηθά ζα νξίδεη θνηλέο ζεκειηψδεηο αξρέο γηα ην δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ θαη πιεξνθνξίεο ζρεηηθά κε ην πφηε ελδέρεηαη λα απαηηνχληαη εμαηξέζεηο απφ απηέο ηηο ζεκειηψδεηο αξρέο. ηε ζπλέρεηα ζα αθνινπζνχλ νξηζκνί ησλ βαζηθψλ ελλνηψλ, ελψ ζην ηξίην κέξνο απηέο νη αξρέο θαη νη νξηζκνί ζα ζπκπιεξσζνχλ κε πξφηππνπο θαλφλεο, νη νπνίνη ζα απνηεινχλ ην θχξην ζψκα ηνπ ΚΠΑ. Δλδέρεηαη λα πξνβιέπεηαη κηα δηάθξηζε κεηαμχ ησλ πξφηππσλ θαλφλσλ πνπ ζα εθαξκφδνληαη ζηηο ζπκβάζεηο πνπ ζπλάπηνληαη κεηαμχ επηρεηξήζεσλ ή ηδησηψλ θαη ησλ πξφηππσλ θαλφλσλ πνπ ζα εθαξκφδνληαη ζηηο ζπκβάζεηο πνπ ζπλάπηνληαη κεηαμχ κηαο επηρείξεζεο θαη ελφο θαηαλαισηή. Βι. ζρεηηθά: Πνξεία πξνο ηα εκπξφο, νπ. ζει Βι. ζρεηηθά: Πνξεία πξνο ηα εκπξφο, νπ. ζει Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Πξψηε εηήζηα έθζεζε ηεο Δπηηξνπήο ζρεηηθά κε ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ θαη ηελ αλαζεψξεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ, COM (2005) 456 ηειηθφ, com/2005/com2005_0456el01.pdf. 302 Με ηελ θάζεηε πξνζέγγηζε νη ππάξρνπζεο νδεγίεο ζα κπνξνχζαλ λα ηξνπνπνηεζνχλ κεκνλσκέλα γηα λα πξνζαξκνζηνχλ ζηηο εμειίμεηο ηεο αγνξάο θαη ηεο ηερλνινγίαο. Σα θελά θάζε νδεγίαο ζα κπνξνχζαλ λα ζπκπιεξσζνχλ θαη λα αληηκεησπηζηνχλ νη ηδηαηηεξφηεηέο ηνπο. Οη αζπλέπεηεο κεηαμχ ησλ δηαθφξσλ νδεγηψλ ζα κπνξνχζαλ λα εμαιεηθζνχλ. Μεηνλεθηήκαηα ηεο πξνζέγγηζεο απηήο απνηειεί φηη ζα απαηηνχζε πνιχ πεξηζζφηεξν ρξφλν θαη δελ ζα κπνξνχζε λα επηηεπρζεί ην απνηέιεζκα ηεο απινχζηεπζεο πνπ πξνζθέξεη ε νξηδφληηα πξνζέγγηζε. Ζ ΔΔ ζα έπξεπε λα αληηκεησπίζεη ην ίδην ζέκα θαηά ηε δηάξθεηα ησλ δηαθνξεηηθψλ λνκνζεηηθψλ δηαδηθαζηψλ. Ζ Δπηηξνπή ζα έπξεπε επίζεο λα εμαζθαιίζεη φηη ην ίδην ζέκα ζε θαζεκηά απφ ηηο νδεγίεο κεηαθέξεηαη κε ζπλέπεηα απφ ηα θξάηε κέιε ζηελ εζληθή ηνπο λνκνζεζία. Ο φγθνο ησλ λνκνζεηηθψλ πξάμεσλ δελ ζα πεξηνξηδφηαλ αθνχ νη ίδηεο θνηλέο έλλνηεο ζα εμαθνινπζνχζαλ λα πεξηέρνληαη θαη λα ξπζκίδνληαη απφ ηηο δηάθνξεο νδεγίεο. Χζηφζν, ζα επέηξεπε ην ζεβαζκφ ηεο ηδηνκνξθίαο θάζε πεξηνρήο, κέζσ ηεο βειηίσζεο ηεο ππάξρνπζαο λνκνζεζίαο θαη ηεο επαλεμέηαζήο ηεο, φηαλ είλαη αλαγθαίν. 94

95 νξηδφληηα πξνζέγγηζε πνπ αθνξά ζηελ πηνζέηεζε ελφο ή πεξηζζφηεξσλ κέζσλπιαηζίσλ γηα ηε ξχζκηζε θνηλψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπ θεθηεκέλνπ κε ηελ ππνζηήξημε, φπνπ ρξεηάδεηαη, εηδηθψλ δηαηάμεσλ αλά ηνκέα. 303 Ύζηεξα απφ ηελ αμηνιφγεζε ησλ πξνηάζεσλ πνπ ππνβιήζεθαλ ζην πιαίζην ζρεηηθήο πξφζθιεζεο εθδήισζεο ελδηαθέξνληνο δεκηνπξγήζεθε ην δίθηπν εκπεηξνγλσκφλσλ ησλ ελδηαθεξφκελσλ κεξψλ γηα ην ΚΠΑ 304 θαη πξαγκαηνπνηήζεθε έλαο αξηζκφο ζρεηηθψλ κε βαζηθά ζέκαηα εξγαζηεξίσλ. 305 Ζ Δπηηξνπή, γηα λα πξαγκαηψζεη ηνπο ζηφρνπο ηεο γηα ηε βειηίσζε ηεο ξπζκηζηηθήο λνκνζεζίαο, δξνκνιφγεζε ηελ επηζθφπεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ, έηζη ψζηε λα απινπνηήζεη θαη λα ζπκπιεξψζεη ην ξπζκηζηηθφ πιαίζην. Σν δηαγλσζηηθφ ζηάδην ηνπ φινπ εγρεηξήκαηνο ζα νινθιεξσζεί κε ηε δηαδηθαζία ηεο δηαβνχιεπζεο, ελψ ε Δπηηξνπή ζα αμηνινγήζεη ηηο δηάθνξεο επηινγέο πνιηηηθήο θαη ζα εμεηάζεη ηελ αλάγθε ιήςεο ξπζκηζηηθψλ κέηξσλ Τπάξρνπλ νξηζκέλα δεηήκαηα ηα νπνία είλαη θνηλά γηα φιεο ηηο νδεγίεο πνπ απνηεινχλ ην θεθηεκέλν γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ. Οη νξηζκνί ησλ βαζηθψλ ελλνηψλ φπσο θαηαλαισηήο θαη επαγγεικαηίαο, ε δηάξθεηα ησλ πεξηφδσλ ππαλαρψξεζεο θαη νη ιεπηνκέξεηεο πνπ αθνξνχλ ηελ άζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο αλάθιεζεο είλαη νξηζκέλα απφ ηα ζέκαηα πνπ ζπλδένληαη κε δηάθνξεο νδεγίεο. Σα θνηλά απηά ζέκαηα ζα κπνξνχζαλ λα δηαρσξηζηνχλ απφ ηηο ππάξρνπζεο νδεγίεο θαη λα ξπζκηζηνχλ κε ζπζηεκαηηθφ ηξφπν απφ έλα νξηδφληην κέζν. Μαδί κε ηηο δηαηάμεηο ηεο νδεγίαο γηα ηηο θαηαρξεζηηθέο ξήηξεο, ιφγσ ηνπ νξηδφληηνπ ραξαθηήξα ηεο, ζα κπνξνχζαλ λα απνηειέζνπλ ην γεληθφ κέξνο ηνπ κέζνπ αθνχ ζα εθαξκφδνληαλ ζε φιεο ηηο ζπκβάζεηο ησλ θαηαλαισηψλ, ελψ έλα δεχηεξν κέξνο ηνπ νξηδφληηνπ κέζνπ ζα κπνξνχζε λα ξπζκίζεη ηε ζχκβαζε πψιεζεο, ε νπνία είλαη ε πην θνηλή θαη πην επξεία ζχκβαζε πνπ ζπλάπηνπλ νη θαηαλαισηέο. Ζ πξνζέγγηζε απηή ζα απινπνηνχζε θαη ζα εμνξζνιφγηδε ην θνηλνηηθφ θεθηεκέλν γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ, αθνινπζψληαο ηηο αξρέο γηα ηε βειηίσζε ηεο λνκνζεζίαο. Θα θαηαξγνχζε, κε ηε δηαδηθαζία ηεο αλαδηαηχπσζεο, ηηο ππάξρνπζεο νδεγίεο γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ ελ φισ ή ελ κέξεη, θαη έηζη ζα κεησλφηαλ ν φγθνο ηνπ θεθηεκέλνπ. Σν νξηδφληην κέζν ζα πξέπεη λα ζπκπιεξσζεί, φπνπ ρξεηάδεηαη, απφ θάζεηεο ελέξγεηεο. 304 Ζ επηινγή ησλ εκπεηξνγλσκφλσλ βαζίζηεθε ζε 4 θξηηήξηα: ηηο δηαθνξεηηθέο λνκηθέο παξαδφζεηο, ηελ ηζνξξνπία ησλ νηθνλνκηθψλ ζπκθεξφλησλ, ηελ εκπεηξνγλσκνζχλε θαη ην βαζκφ δέζκεπζήο ηνπο. Σν δίθηπν πεξηιακβάλεη 177 κέιε, κε επξεία εθπξνζψπεζε ησλ θξαηψλ κειψλ θαη ησλ επαγγεικάησλ, ηα νπνία έρνπλ εθδειψζεη ην ελδηαθέξνλ ηνπο γηα εηδηθνχο εξεπλεηηθνχο ηνκείο κε βάζε ηελ εηδίθεπζή ηνπο, θαη μεθίλεζε ηηο εξγαζίεο ηνπ κε ηε δηάζθεςε ηεο 15εο Γεθεκβξίνπ Βι. ζρεηηθά: Πξψηε εηήζηα έθζεζε, νπ. ζει Απφ ην Μάξηην 2005 δηνξγαλψζεθαλ εξγαζηήξηα ζρεηηθά κε ηελ έλλνηα θαη ηηο ιεηηνπξγίεο ηεο ζχκβαζεο, ηελ θαη έλλνηα ηνπ θαηαλαισηή θαη ηνπ επαγγεικαηία, ηηο ζπκβάζεηο ππεξεζηψλ, ην Franchising, ηελ αληηπξνζσπεία θαη ηε δηαλνκή, ηα δηθαηψκαηα πξνζσπηθήο αζθάιεηαο, ηελ εζεινληηθή επέκβαζε θαη ηνλ αδηθαηνιφγεην πινπηηζκφ. Βι. ζρεηηθά: Πξψηε εηήζηα έθζεζε, νπ. ζει Βι. ζρεηηθά: Πξψηε εηήζηα έθζεζε, νπ. ζει

96 f. Ψήθιζμα ηος Κοινοβοςλίος για ηο Δςπυπαφκό δίκαιο ηυν ςμβάζευν Σν Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ην νπνίν είδακε φηη ζε ζεηξά ςεθηζκάησλ ηνπ είρε ηεζεί ππέξ ησλ ζρεηηθψλ πξσηνβνπιηψλ, δεηψληαο κάιηζηα απφ ηελ Δπηηξνπή λα αλαιάβεη πξσηνβνπιίεο ζηνλ ηνκέα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, επαλέιαβε πξφζθαηα 307 ηελ πεπνίζεζή ηνπ φηη ε θνηλή αγνξά δελ κπνξεί λα είλαη πιήξσο ιεηηνπξγηθή ρσξίο πεξαηηέξσ βήκαηα πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο ελνπνίεζεο ηνπ αζηηθνχ δηθαίνπ. Σφληζε φηη ε πξσηνβνπιία ηεο Δπηηξνπήο γηα ην δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ είλαη ε πην ζεκαληηθή πξσηνβνπιία ελ εμειίμεη ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαη δήισζε ηελ ππνζηήξημή ηνπ ζε έλα επξχηεξν ΚΠΑ γηα γεληθά ζέκαηα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, πέξα απφ ηνλ ηνκέα ηεο πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή. Κάιεζε δε ηελ Δπηηξνπή λα πξνρσξήζεη, παξάιιεια κε ηελ αλαζεψξεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ, ζε εξγαζίεο γηα έλα επξχηεξν ΚΠΑ, θαη, παξφηη νχηε ν ηειηθφο ζηφρνο, νχηε ε αθξηβήο κνξθή ηνπ ΚΠΑ δελ είλαη αθφκε μεθάζαξε, λα εξγαζηεί ιακβάλνληαο ππφςε φηη ην ηειηθφ καθξνρξφλην απνηέιεζκα ησλ ζρεηηθψλ εξγαζηψλ ζα κπνξνχζε λα είλαη έλα λνκηθά δεζκεπηηθφ κέζν, θαζψο φια ηα ελδερφκελα θαη νη λνκηθέο κνξθέο ελφο ηέηνηνπ νξγάλνπ πξέπεη λα κείλνπλ αλνηθηέο. Σέινο θάιεζε ηελ Δπηηξνπή λα ιακβάλεη ππφςε ηηο καθξνρξφληεο απηέο πξννπηηθέο φηαλ παξνπζηάδεη λέεο λνκνζεηηθέο πξσηνβνπιίεο θαη λα ζπκπεξηιακβάλεη δηαξθψο ην θνηλνβνχιην ζηηο εξγαζίεο γηα ην ΚΠΑ. g. Ππάζινη Βίβλορ για ηην επανεξέηαζη ηος κοινοηικού κεκηημένος για ηην πποζηαζία ηυν καηαναλυηών Ζ αλαζεψξεζε ηνπ ζρεηηθνχ κε ηνλ θαηαλαισηή θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ consumer acquis πξνβιέθζεθε γηα πξψηε θνξά ζηε ηξαηεγηθή γηα ηελ πνιηηηθή ηνπ θαηαλαισηή Ζ αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ην πκβνχιην γηα ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ θαη ηελ αλαζεψξεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ: 307 Βι. Φήθηζκα ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ γηα ην Δπξσπατθφ Γίθαην ησλ πκβάζεσλ, , P6_TA0352, Βι. Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Consumer policy strategy , Communication from the Commission to the European Parliament, the Council, the Economic and Social Committee and the Committee of the Regions, C 137/02, COM (2002), 208 final, , 96

97 πνξεία πξνο ηα εκπξφο 309, ππνγξάκκηζε ηελ αλάγθε βειηίσζεο ηεο πνηφηεηαο θαη ζπλεθηηθφηεηαο ηεο ηζρχνπζαο θνηλνηηθήο λνκνζεζίαο ζρεηηθά κε ηηο ζπκβάζεηο κε θαηαλαισηέο. Ζ πξψηε εηήζηα έθζεζε ηεο Δπηηξνπήο ζρεηηθά κε ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ θαη ηελ αλαζεψξεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ 310 ζπλνςίδεη ηελ πξφνδν ηεο πξσηνβνπιίαο γηα ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ θαη ηελ αλαζεψξεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ ζηνλ ηνκέα απφ ηελ αλαθνίλσζε ηνπ 2004 θαη ζθηαγξαθεί ηε δηαδηθαζία αλαζεψξεζεο, απνηειψληαο παξάιιεια ηε βάζε γηα ηα ζπκπεξάζκαηα ηνπ πκβνπιίνπ, ηα νπνία πηνζεηήζεθαλ ζηηο 29 Ννεκβξίνπ 2005 θαη ραηξεηίδνπλ ηηο εξγαζίεο αλαζεψξεζεο. 311 Μεηαμχ άιισλ πξσηνβνπιηψλ, κε ζηφρν ηε δεκηνπξγία κηαο γλσζηηθήο βάζεσο γηα λα ζηεξίμεη ηελ αλαζεψξεζε, ε Δπηηξνπή απνθάζηζε ηε ζπγθξηηηθή έξεπλα γηα ηελ εθαξκνγή νθηψ νδεγηψλ, νη νπνίεο ππάγνληαη ζε αλαζεψξεζε, απφ ηα θξάηε κέιε, ζπκπεξηιακβαλνκέλεο λνκνινγίαο θαη ηεο δηνηθεηηθήο πξαθηηθήο. 312 ηηο 8 Φεβξνπαξίνπ 2007, ε Δπηηξνπή πηνζέηεζε ηελ Πξάζηλε Βίβιν γηα ηελ επαλεμέηαζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή, 313 κε ηελ νπνία νινθιεξψζεθε ε δηαγλσζηηθή θάζε ηεο επαλεμέηαζεο. ηε ζπλέρεηα πξνθάιεζε δεκφζηα δηαβνχιεπζε βαζηζκέλε ζε κηα ζχλνςε ησλ αξρηθψλ επξεκάησλ ηεο θνηλφηεηαο, φπνπ θαηαγξάθνληαη πνιιά πξνβιήκαηα ηεο ηζρχνπζαο λνκνζεζίαο ζρεηηθά κε ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή θαη παξνπζηάδνληαη νη θχξηεο επηινγέο γηα ηελ αλαζεψξεζε θαη έλαο αξηζκφο ζπγθεθξηκέλσλ δεηεκάησλ, ζηα νπνία έπξεπε νη 309 νπ. ππφζεκ νπ. ππφζεκ πκπεξάζκαηα ηνπ πκβνπιίνπ γηα ην Δπξσπατθφ Γίθαην ησλ πκβάζεσλ, 29 Ννεκβξίνπ 2005, pdf 312 Τπφ ηε δηεχζπλζε ηνπ Prof. Dr. Hans Schulte-Nölke, νη εξεπλεηέο εηνίκαζαλ κηα ζπγθξηηηθή αλάιπζε δηαθνξεηηθψλ εζληθψλ ξπζκίζεσλ, ζηελ νπνία ζπκπεξηιακβάλνληαη πηζαλά εκπφδηα γηα ην εκπφξην ή ζηξεβιψζεηο ζηνλ αληαγσληζκφ πνπ πξνθχπηνπλ απφ απηά (βι. ζρεηηθά Prof. Dr. Hans Schulte-Nölke, Dr. Christian Twigg- Flesner and Dr. Martin Ebers (Eds), EC Consumer Law Compendium, Comparative Analysis, University of Bielefeld, April 2007, analysis_en.pdf), θαζψο θαη κηα βάζε δεδνκέλσλ, ε νπνία ζπλδέεη ηηο ππφ αλαζεψξεζε νδεγίεο κε ηε ζρεηηθή θνηλνηηθή λνκνινγία, εζληθά κέηξα κεηαθνξάο θαη εζληθή λνκνινγία (EU Consumer Law Acquis Database, Πξάζηλε Βίβινο ζρεηηθά κε ηελ επαλεμέηαζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ, , COM (2006) 744 ηειηθφ, 97

98 ελδηαθεξφκελνη λα ιάβνπλ ζέζε ηηο 15 Μαΐνπ Ζ Δπηηξνπή έιαβε πάλσ απφ 300 απαληήζεηο απφ θαηαλαισηέο θαη επαγγεικαηηθέο νξγαλψζεηο, θξάηε κέιε, επξσπατθά φξγαλα θαη νκάδεο ελδηαθεξνκέλσλ, ηηο νπνίεο ζπκπεξηέιαβε ζηελ ηζηνζειίδα ηεο 315 θαη εμέδσζε σο θείκελν εξγαζίαο κηα πεξίιεςε ηνπ απνηειέζκαηνο ηεο δηαβνχιεπζεο. 316 h. Γεύηεπη έκθεζη πποόδος για ηο ΚΠΑ Ζ έθζεζε απηή 317 ζπλνςίδεη ηελ πξφνδν ησλ εξγαζηψλ γηα ην ΚΠΑ απφ ηε δεκνζίεπζε ηεο πξψηεο έθζεζεο πξνφδνπ ην 2005 θαη κεηά θαη πινπνηεί ηε δέζκεπζε γηα παξνρή ηαθηηθήο ελεκέξσζεο. Σα ζέκαηα, ηα νπνία ζπδεηήζεθαλ απφ ηνπο εξεπλεηέο θαηά ηελ ππφ εμέηαζε πεξίνδν, δηαρσξίζηεθαλ ζε ηξεηο θαηεγνξίεο: δεηήκαηα επηζθφπεζεο ηνπ θεθηεκέλνπ, 318 ζέκαηα άκεζεο ζπλάθεηαο 319 θαη δεηήκαηα γεληθνχ πιαηζίνπ. 320 ηελ 314 ηφρνο ηεο επαλεμέηαζεο είλαη, φπσο ραξαθηεξηζηηθά ηνλίδεηαη, λα ηνλσζεί ε εκπηζηνζχλε ησλ θαηαλαισηψλ ζηελ εζσηεξηθή αγνξά κέζσ ηεο εμαζθάιηζεο ελφο πςεινχ επηπέδνπ πξνζηαζίαο ζε φιε ηελ ΔΔ, σο απνηέιεζκα ηνπ νπνίνπ νη θαηαλαισηέο πξέπεη λα είλαη ζε ζέζε λα βαζίδνληαη ζε ηζνδχλακα δηθαηψκαηα θαη λα κπνξνχλ λα πξνζθεχγνπλ ζε ηζνδχλακα κέζα φηαλ θάηη δελ πεγαίλεη θαιά (Βι. Πξάζηλε Βίβινο, νπ. ζει. 5). Λφγσ ηεο επξχηεηαο ηνπ πεδίνπ πνπ θαιχπηεηαη απφ ην θνηλνηηθφ θεθηεκέλν γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ θαη ησλ επηθαιχςεσλ κε άιιεο νδεγίεο ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο, ηνλίδεηαη κάιηζηα φηη ζα πξέπεη λα αμηνινγεζεί ν αληίθηππνο ηεο ηπρφλ ζπλέρεηαο πνπ ζα δνζεί ζηελ Πξάζηλε Βίβιν ζε ηνκείο φπσο ην ειεθηξνληθφ εκπφξην ή ηα δηθαηψκαηα δηαλνεηηθήο ηδηνθηεζίαο. 315 Βι. ηηο απαληήζεηο πνπ απεζηάιεζαλ ζηελ Δπηηξνπή εληφο ηεο πξνζεζκίαο δηαβνχιεπζεο: Review of the Consumer acquis: Commission staff working paper, Report on the outcome of the public consultation on the Green Paper on the review of the consumer acquis, Έθζεζε ηεο Δπηηξνπήο, Γεχηεξε έθζεζε πξνφδνπ γηα ην Κνηλφ Πιαίζην Αλαθνξάο, , COM(2007) 447 ηειηθφ, _F_EL_ACTE.pdf. 318 ηελ θαηεγνξία απηή ππάγνληαη δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ζέκαηα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ πνπ πεξηέρνληαη ζην θεθηεκέλν ηεο ΔΔ γηα ζέκαηα θαηαλαισηψλ θαη ζέκαηα πνπ ελδερνκέλσο δηαζαθελίδνπλ, δηεπξχλνπλ ή ηξνπνπνηνχλ ην ηζρχνλ θεθηεκέλν ηεο ΔΔ γηα ηνπο θαηαλαισηέο. Γηα παξάδεηγκα, φζνλ αθνξά ζηηο πξνζπκβαηηθέο πιεξνθνξίεο, αληίζηνηρα ζεσξνχληαη ηα δεηήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηηο «ππνρξεψζεηο πξνζπκβαηηθήο πιεξνθφξεζεο». Βι. ζρεηηθά: Γεχηεξε Έθζεζε Πξνφδνπ, νπ. ζει ηελ θαηεγνξία απηή εληάζζνληαη δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ζέκαηα ηνπ γεληθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, ηα νπνία έρνπλ άκεζε ζπλάθεηα κε ην θεθηεκέλν ηεο ΔΔ γηα ζέκαηα ησλ θαηαλαισηψλ, δειαδή έλλνηεο ηνπ εζληθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ πνπ πξνυπνηίζεληαη ζην θεθηεκέλν ηεο ΔΔ, σο έρεη. Γηα παξάδεηγκα, φζνλ αθνξά ζην δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο, ηα δεηήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε «ηε ρξνληθή ζηηγκή ζχλαςεο ηεο ζχκβαζεο». Βι. ζρεηηθά: Γεχηεξε Έθζεζε Πξνφδνπ, νπ. ζει

99 έθζεζε εθζέηνληαη κε ζπλνπηηθφ ηξφπν ηα απνηειέζκαηα ησλ εξγαζηεξίσλ ησλ εξεπλεηψλ ζρεηηθά κε έλα πιήζνο ζεκάησλ. 321 Γεληθά ιήθζεθαλ απνθάζεηο γηα ηελ πξνηεξαηφηεηα ηεο εμέηαζεο ησλ δεηεκάησλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή, θαζψο θαη ε απφθαζε λα ζπδεηεζεί πεξαηηέξσ ην θαηά πφζν ζα ζπκπεξηιεθζνχλ ζην πεδίν ηνπ ΚΠΑ ζέκαηα ηνπ γεληθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, επηπξφζζεηα κε ην δίθαην γηα ηηο θαηαλαισηηθέο ζπκβάζεηο. Δπίζεο, θαζνξίζηεθε ιεπηνκεξέζηεξα ε δνκή ηνπ ζπζηήκαηνο ηνπ ΚΠΑ θαη ε έληαμή ηνπ ζην γεληθφηεξν πιαίζην, θαζψο θαη ε αιιειεπίδξαζή ηνπ κε ηα φξγαλα ηεο θνηλφηεηαο, φπσο θαζνξίδεηαη ζην δηάγξακκα ξνήο πνπ αθνινπζεί. Ύζηεξα απφ ηελ αλάιπζε ησλ απνηειεζκάησλ ηεο δηαδηθαζίαο δηαβνχιεπζεο, ηελ επεμεξγαζία ηνπ ζρεδίνπ ηεο γηα ην ΚΠΑ θαη ηε δηελέξγεηα αμηνιφγεζεο 320 ηελ θαηεγνξία απηή ππάγνληαη, ηέινο, δεηήκαηα πνπ αθνξνχλ ζέκαηα ηνπ γεληθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, ηα νπνία παξέρνπλ έλα βαζηθφ γεληθφ πιαίζην βάζεη ηνπ νπνίνπ πξέπεη λα θαζνξηζηνχλ νη δηαηάμεηο ηνπ θεθηεκέλνπ ηεο ΔΔ. Γηα παξάδεηγκα, φζνλ αθνξά ζηηο πξνζπκβαηηθέο ππνρξεψζεηο, ηα δεηήκαηα πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ «αξρή θαιήο πίζηεο θαη ζεκηηψλ φξσλ». Βι. ζρεηηθά: Γεχηεξε Έθζεζε Πξνφδνπ, νπ. ζει ρεηηθά κε ηα εξγαζηήξηα πνπ πξαγκαηνπνηήζεθαλ γηα ην δίθαην ησλ θαηαλαισηηθψλ ζπκβάζεσλ (πρ. ηελ έλλνηα ηνπ θαηαλαισηή θαη ηνπ επαγγεικαηία, ηηο θαηαρξεζηηθέο ξήηξεο, ηηο πξνζπκβαηηθέο πιεξνθνξίεο), γηα ηηο πσιήζεηο ζε θαηαλαισηέο (πρ. έλλνηα ησλ αγαζψλ, παξάδνζε, κε ζπκκφξθσζε, κέζα πξνζθπγήο, δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο, δηθαίσκα απνδεκίσζεο, επζχλε ηνπ παξαγσγνχ), γηα άιια δεηήκαηα πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή (πρ. αζθαιηζηηθφ δίθαην, ειεθηξνληθφ εκπφξην), ή θαη γηα γεληθφηεξα δεηήκαηα πνπ άπηνληαη ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ (πρ. πεξηερφκελν θαη επίδξαζε ηεο ζχκβαζεο, εμνπζηνδφηεζε εληνινδφρσλ) βι. Γεχηεξε Έθζεζε Πξνφδνπ, νπ. ζει

100 αληίθηππνπ, ε Δπηηξνπή απνθάζηζε λα παξνπζηάζεη ηα ηειηθά ζπκπεξάζκαηα ηεο πξνζέγγηζήο ηεο κε ηε κνξθή ιεπθήο βίβινπ. 322 C. Μελλονηικά ζσέδια ενοποίηζηρ Οδεύονηαρ ππορ ένα Δςπυπαφκό Γίκαιο ηυν ςμβάζευν; Ζ ηδηαίηεξε θηλεηηθφηεηα ησλ επξσπατθψλ νξγάλσλ θαη ε αλακελφκελε εδψ θαη θαηξφ εληαηηθφηεξε ελαζρφιεζή ηνπο κε δεηήκαηα ελαξκφληζεο ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ κε ελδερφκελν απψηεξν ζηφρν ηε δεκηνπξγία ελφο επξσπατθνχ αζηηθνχ θψδηθα έρεη πξνζειθχζεη ηδηαίηεξν επηζηεκνληθφ ελδηαθέξνλ θαη ε ζεσξεηηθή ελαζρφιεζε κε ηα ζρεηηθά δεηήκαηα έρεη απμεζεί ζεκαληηθά. Παξφηη ηφζν ε αθεηεξία φζν θαη ν ζθνπφο φζσλ γξάθνπλ ζρεηηθά κε ηελ αλαγθαηφηεηα ηεο πεξαηηέξσ πξνζέγγηζεο ή θαη ελνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ δηαθέξνπλ ζε κεγάιν βαζκφ, νη απφςεηο πνπ ηειηθά ππνζηεξίδνληαη ζα κπνξνχζαλ λα εληαρζνχλ ζε ηξεηο γεληθφηεξεο θαηεγνξίεο. Τπάξρεη ε κάιινλ αξλεηηθή άπνςε, ζχκθσλα κε ηελ νπνία ε εμέιημε απηή είλαη ηδηαίηεξα ζχλζεηε, πξφσξε ή θαη βιαπηηθή, ελψ νη πξαθηηθέο δπζθνιίεο θαη ν πεξίπινθνο ραξαθηήξαο ηνπ ζχγρξνλνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ζεσξνχληαη αξθεηνί ιφγνη γηα απνπζία πεξαηηέξσ λνκνζεηηθήο ξχζκηζεο. 323 Ζ δεχηεξε πξνζέγγηζε θαηαδεηθλχεη ηελ αλαγθαηφηεηα πεξαηηέξσ κέηξσλ, ψζηε λα επηηεπρζεί ν κεγαιχηεξνο βαζκφο νκνηνκνξθίαο, επηζπκεί φκσο ε εμέιημε απηή λα ζπκβεί απφ θάησ, κέζα απφ ζρέδηα ελνπνίεζεο θαη κηα πξνζαλαηνιηζκέλε πξνο ηελ 322 ην πιαίζην ησλ εξγαζηψλ γηα ην ΚΠΑ ε Δπηηξνπή ζεψξεζε ζθφπηκν λα δηεπθξηλίζεη φηη «ζεσξεί φηη ην ΚΠΑ απνηειεί έλαλ θαιχηεξν ξπζκηζηηθφ κεραληζκφ. Πξφθεηηαη γηα κηα καθξνπξφζεζκε εξγαζία, κε ζθνπφ λα εμαζθαιηζηνχλ ε ζπλέπεηα θαη ε θαιή πνηφηεηα ηεο λνκνζεζίαο ηεο ΔΚ ζηνλ ηνκέα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ. Θα ρξεζηκνπνηεζεί γηα ηελ παξνρή ζαθψλ νξηζκψλ γηα λνκηθνχο φξνπο, ζεκειησδψλ αξρψλ θαη ζπλεθηηθψλ θαη ζχγρξνλσλ θαλφλσλ ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, θαηά ηελ αλαζεψξεζε ηεο πθηζηάκελεο θαη ηελ πξνπαξαζθεπή λέαο ηνκεαθήο λνκνζεζίαο, φπνπ εληνπίδεηαη παξφκνηα αλάγθε.» Όκσο ζεψξεζε νξζφ λα ηνλίζεη φηη «ζηφρνο ηνπ δελ είλαη ε επξεία ελαξκφληζε ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ή ε δηακφξθσζε ελφο επξσπατθνχ αζηηθνχ θψδηθα». Βι. ζρεηηθά: Γεχηεξε Έθζεζε Πξνφδνπ, νπ. ζει Βι. ζρεηηθά: Christian Joerges / Gert Brüggemeier, Europäisierung des Vertragsrechts und Haftungsrechts, ζει , Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει. 6-7 θαη ηηο εθεί παξαπνκπέο. Πεξηζζφηεξεο αθφκα ακθηβνιίεο εθθξάδνληαη ζρεηηθά κε ηελ αλαγθαηφηεηα θαη ρξεζηκφηεηα κηαο ελδερφκελεο πξνζπάζεηαο ελνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ή θαη κφλν ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ φρη ζε επξσπατθφ, αιιά ζε παγθφζκην επίπεδν. Βι. ζρεηηθά Arthur Hartkamp, Modernisation and Harmonisation of Contract law: Objectives, Methods and Scope, Rev. dr. unif. 2003, ζει

101 Δπξψπε εθπαίδεπζε ησλ λνκηθψλ. Όζνη ππνζηεξίδνπλ απηή ηελ άπνςε ζηεξίδνληαη ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ηεο χπαξμεο θνηλήο επξσπατθήο λνκηθήο ζθέςεο, ηε δπλαηφηεηα εμεχξεζεο θνηλψλ αξρψλ θαη θαλφλσλ κέζσ ηεο ζπγθξηηηθήο έξεπλαο δηθαίνπ, ηε θνηλή ινγηθή ησλ δηθαζηψλ θαη ηνλ εμεπξσπατζκφ ηεο λνκηθήο επηζηήκεο. ρεδηάδνπλ γηα κεγάια ρξνληθά δηαζηήκαηα θαη ζεσξνχλ ηελ πξνζέγγηζε ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ σο αληηθείκελν θαη πξφθιεζε ηεο λνκηθήο επηζηήκεο. 324 Τπάξρνπλ αθφκα θαη νη ππνζηεξηρηέο πεξαηηέξσ κέηξσλ ζηελ θαηεχζπλζε ελφο επξσπατθνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Οη ζέζεηο φζσλ ζεσξνχλ ηελ πεξαηηέξσ ελνπνίεζε ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ σο ελδεδεηγκέλε ή αλαπφθεπθηε δελ είλαη εληαίεο θαη νη πξνηάζεηο γηα ηε δξαζηεξηνπνίεζε ηεο ΔΚ ζηνλ ηνκέα δηαθέξνπλ ζεκαληηθά κεηαμχ ηνπο. 325 ηε ζπλέρεηα ζα πξνζπαζήζνπκε λα ζθηαγξαθήζνπκε επηγξακκαηηθά ηηο πξαγκαηηθέο δπλαηφηεηεο γηα κηα πεξαηηέξσ ελνπνίεζε ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. a. Απμοδιόηηηα ηηρ Κοινόηηηαρ για ηη θέζπιζη ενοποιημένος ιδιυηικού δικαίος Απσή ηηρ Δπικοςπικόηηηαρ και ηηρ Αναλογικόηηηαρ Οη νδεγίεο, νη νπνίεο έρνπλ εθδνζεί απφ ηελ θνηλφηεηα ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ είραλ σο βάζε ηνπο ην άξ. 153 πλζδκ, ζπλήζσο ζε ζπλδπαζκφ κε ην άξ. 94 ή 95 πλζδκ, ηα νπνία αληινχλ ηε ζχλδεζή ηνπο απφ ηηο επηπηψζεηο ζηε ιεηηνπξγία ηεο θνηλήο ή ηεο εζσηεξηθήο αγνξάο αληίζηνηρα. Ζ ζχλδεζε απηή ή νπνηαδήπνηε ζρέζε κε ηνλ θαηαλαισηή δελ κπνξεί φκσο λα ππάξμεη γηα ην ζχλνιν ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. 326 Γη απηφ εξσηάηαη θαηά πφζν ε θνηλφηεηα έρεη de lege lata αξκνδηφηεηα έθδνζεο λνκηθψλ πξάμεσλ ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. χκθσλα κε ηα ζεκεξηλά δεδνκέλα ζα έπξεπε λα θαηαιήμνπκε ζην ζπκπέξαζκα φηη ε θνηλφηεηα ζηεξείηαη ζεκειίνπ 324 Βι. ζρεηηθά: Arthur Hartkamp, Rev. dr. unif. 2003, ζει , Ole Lando, Rev. dr. unif. 2003, ζει , Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει. 7-8 θαη ηηο εθεί παξαπνκπέο. 325 Βι. ζρεηηθά: Ole Lando, Rev. dr. unif. 2003, ζει. 128 επ., Christian Joerges / Gert Brüggemeier, Europäisierung des Vertragsrechts und Haftungsrechts, ζει , Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει θαη ηηο εθεί παξαπνκπέο. 326 Βι. Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει. 15, Hans Claudius Taschner, Privatrechtsentwicklung durch die Europäische Gemeinschaft - Rechtsgrundlagen, Ziele, Sachgebiete, Verfahren, ζην: Peter-Christian Müller-Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει , Matthias Pechstein, Europäisches Zivilgesetzbuch und Rechtssetzungsbefugnisse der EG, ζει

102 αξκνδηφηεηαο γηα κηα πιήξε θσδηθνπνίεζε ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. 327 Σν δήηεκα ηεο αξκνδηφηεηαο δελ απνηειεί κφλν θαζαξά ζέκα ηερληθήο θχζεο, θαζψο απφ απηφ εμαξηάηαη ε πνιηηηθή λνκηκνπνίεζε ηεο θνηλνηηθήο επέκβαζεο, ν ξφινο ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ησλ εζληθψλ θνηλνβνπιίσλ ζε έλα ην ηφζν ζεκαληηθφ εγρείξεκα θαη γηα ηε λνκηθή θχζε πνπ επηιέγεηαη γηα ηηο απαηηνχκελεο απνθάζεηο. Μηα ηέηνηα αξκνδηφηεηα ηεο θνηλφηεηαο δε θαίλεηαη λα ππάξρεη ηελ πξνθεηκέλε ζηηγκή. Φπζηθά ε έιιεηςε αξκνδηφηεηαο ηεο θνηλφηεηαο δελ απνηειεί θάπνην πξαγκαηηθφ εκπφδην γηα πεξαηηέξσ ζρέδηα, θαζψο, εάλ ππάξμεη ε θαηάιιειε πνιηηηθή βνχιεζε θαηάιιειεο λνκηθέο βάζεηο θαη αξκνδηφηεηεο κπνξνχλ λα δεκηνπξγεζνχλ ζρεηηθά γξήγνξα. 328 Ο Walter Hallstein είρε παξαηεξήζεη επ απηνχ: «Οη δηαηάμεηο ησλ πλζεθψλ ρξεηάδνληαη εξκελεία. Όπσο φιεο νη δηεζλείο ζπκθσλίεο είλαη επέιηθηεο θαη πξνζαξκνζηηθέο. Δίλαη φ,ηη ηηο θαζηζηνχλ απηνί πνπ θαινχληαη λα ηηο εθαξκφζνπλ». 329 Αθφκα θαη ρσξίο ηξνπνπνίεζε ησλ αξκνδηνηήησλ ηεο θνηλφηεηαο ζα κπνξνχζε γηα παξάδεηγκα έλαο κειινληηθφο Δπξσπατθφο Αζηηθφο Κψδηθαο λα ιάβεη ηε κνξθή ελφο 327 Σν άξ. 65 πλζδκ θπζηθά δελ κπνξεί λα ρξεζηκεχζεη σο βάζε αξκνδηφηεηαο γηα ηελ ελνπνίεζε ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, ελψ ην άξ. 95 πλζδκ ρνξεγεί κελ ζηελ θνηλφηεηα επξεία αξκνδηφηεηα γηα ελνπνίεζε ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, δελ κπνξεί φκσο λα ρξεζηκεχζεη σο ζεκέιην κηαο θσδηθνπνίεζεο αληίζηνηρεο έθηαζεο, νχηε θαλ εάλ πεξηνξηζηεί ζηελ ελνπνίεζε ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ. Κακία δηαθνξνπνίεζε δελ ζα κπνξνχζε λα επηηεπρζεί νχηε ζε πεξίπησζε θαηά ηελ νπνία ζα πεξηνξηζηεί ην εχξνο ηεο θσδηθνπνίεζεο κφλν ζε δηαζπλνξηαθά πξαγκαηηθά πεξηζηαηηθά. Μφλν κηα θσδηθνπνίεζε βαζηζκέλε ζε θαλνληζκφ, ν νπνίνο εθδφζεθε βάζεη ηνπ άξ. 308 πλζδκ ζα ήηαλ δπλαηή. Μηα αληίζηνηρε θσδηθνπνίεζε κπνξεί φκσο λα ιάβεη ρψξα κφλν κε αλαζεψξεζε ηεο πλζήθεο θαη πξνζζήθε άιιεο κηα πνιηηηθήο ζηηο αξκνδηφηεηεο ηεο θνηλφηεηαο. Δμάιινπ, ζχκθσλα κε ην ηζρχνλ δίθαην ζε έθδνζε θαλνληζκνχ θαηά ην άξ. 308 πλζδκ δελ ζπκκεηέρνπλ νπζηαζηηθά νχηε ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, νχηε ηα εζληθά θνηλνβνχιηα, έιιεηςε δεκνθξαηηθήο λνκηκνπνίεζεο ε νπνία πξνθαλψο δελ ζα κπνξνχζε λα δηθαηνινγεζεί ζε κηα ηφζν κεγάινπ κεγέζνπο επέκβαζε ζηηο έλλνκεο ηάμεηο ησλ θξαηψλ κειψλ. ηελ πξνβιεκαηηθή απηή δελ κπνξνχκε εδψ λα επεθηαζνχκε πεξαηηέξσ. Γηα αλαιπηηθφηεξε εμέηαζε ηεο δπλαηφηεηαο λνκηθήο ζεκειίσζεο κηαο πξνζέγγηζεο ή ελνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ζηελ θνηλφηεηα [άξ. 153, 94, 95, 308, 293 πλζδκ θιπ.], πέξα απφ φζα ζχληνκα αλαθέξζεθαλ εδψ, βι. κηα ζχληνκε παξάζεζε ζηνλ: Matthias Pechstein, Europäisches Zivilgesetzbuch und Rechtssetzungsbefugnisse der EG, ζει , Walter van Gerven, Communication on European Contract Law - Codifying European Private Law, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει θαη βαζχηεξε αλάιπζε απφ ηνλ: Martin Franzen, Privatrechtsangleichung, ζει Ζ Brigitta Lurger (Grundfragen der Vereinheitlichung des Vertragsrechts in der Europäischen Union, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει. 142) ζεσξεί αληίζεηα ην άξ. 95 πλζδκ σο ην θαηάιιειν ζεκέιην αξκνδηφηεηαο γηα κηα θσδηθνπνίεζε ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ. 328 Έηζη θαη Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει Ζ θξάζε αλαθέξεηαη απφ ηνλ Hans Claudius Taschner, Privatrechtsentwicklung durch die Europäische Gemeinschaft, ζει

103 πξναηξεηηθνχ λνκηθνχ εξγαιείνπ, ην νπνίν ζα ηεζεί ζηε δηάζεζε ησλ θξαηψλ κειψλ ελαιιαθηηθά πξνο ηηο ηζρχνπζεο έλλνκεο ηάμεηο ηνπο. Απνθαζηζηηθή είλαη κφλν ε πνιηηηθή ζέιεζε λα θηλεζνχκε δπλακηθά πξνο ηε δεκηνπξγία ελφο θνηλνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, ελψ ηα κέζα γηα ηελ κεηέπεηηα δηθαηηθή επηβνιή ηνπ κπνξεί πάληα λα βξεζνχλ. Τπνζηεξίδεηαη φηη ε αξρή ηεο επηθνπξηθφηεηαο (άξ πλζδκ) 330 απνηειεί έλα επηπιένλ εκπφδην ζε απηή ηε δηαδηθαζία. χκθσλα κε απηή, ε θνηλφηεηα κπνξεί κε απιά ιφγηα λα δξαζηεξηνπνηείηαη ζηνπο ηνκείο πνπ δελ αλήθνπλ ζηελ απνθιεηζηηθή αξκνδηφηεηά ηεο κφλν ηφηε θαη ζην κέηξν πνπ νη επηδησθφκελνη ζηφρνη δελ ζα κπνξνχζαλ λα επηηεπρζνχλ ηνπιάρηζηνλ εμίζνπ θαιά απφ κφλα ηα θξάηε κέιε. 331 Ζ αηηηνιφγεζε πεξαηηέξσ κέηξσλ ηέηνηαο έθηαζεο, φπσο ζηελ ππφ ζπδήηεζε πεξίπησζε, ζα απαηηνχζε ινηπφλ λα απνδεηρζεί φηη έλαο εληαίνο επξσπατθφο αζηηθφο θψδηθαο είλαη ζε ζέζε λα ππεξβεί επθνιφηεξα πξνβιήκαηα, ηα νπνία δεκηνπξγνχληαη ζηε δηαζπλνξηαθή θπθινθνξία εμαηηίαο ηεο δηαθνξεηηθφηεηαο ησλ εζληθψλ έλλνκσλ ηάμεσλ, απφ φηη ζα ήηαλ δπλαηφ κε εζληθφ κέηξα. 332 Δίλαη εκθαλέο φηη δπζθνιίεο ζε ζέκαηα, ηα νπνία εμ νξηζκνχ ζρεηίδνληαη κε δηαζπλνξηαθέο ζπλαιιαγέο κπνξνχλ λα μεπεξαζηνχλ επθνιφηεξα κε θνηλνηηθή πξσηνβνπιία. Όπσο νξζά παξαηεξήζεθε, ν ζηφρνο ηεο θαηά ην δπλαηφλ πην νκνηφκνξθεο δηακφξθσζεο κηαο ζπγθεθξηκέλεο λνκνζεηηθήο χιεο ζε φια ηα θξάηε κέιε, είλαη απηνλφεην φηη κπνξεί λα εμππεξεηεζεί θαιχηεξα κέζα απφ δξάζε ζε θνηλνηηθφ επίπεδν ρεηηθά κε ηελ αξρή ηεο επηθνπξηθφηεηαο: Matthias Pechstein, Europäisches Zivilgesetzbuch und Rechtssetzungsbefugnisse der EG, ζει , Thomas Oppermann, Europarecht, Rn Κάζε κέηξν πξέπεη λα είλαη ζχκθσλν κε ηηο αξρέο ηεο επηθνπξηθφηεηαο θαη ηεο αλαινγηθφηεηαο, φπσο νξίδεηαη ζην άξζξν 5 ηεο ζπλζήθεο ΔΚ θαη ζην πξσηφθνιιν ζρεηηθά κε ηελ επηθνπξηθφηεηα θαη ηελ αλαινγηθφηεηα. Ζ αξρή ηεο επηθνπξηθφηεηαο ιεηηνπξγεί σο νδεγφο γηα ην πψο πξέπεη λα αζθνχληαη νη εμνπζίεο ηεο Κνηλφηεηαο θαη απνηειεί έλα δπλακηθφ πιαίζην, ην νπνίν πξέπεη λα εθαξκφδεηαη βάζεη ησλ ζηφρσλ πνπ ζέηεη ε ζπλζήθε. Δπηηξέπεη ζηελ Κνηλφηεηα λα αλαιακβάλεη δξάζε εληφο ησλ νξίσλ ησλ εμνπζηψλ ηεο, επεθηείλνληαο ηε δξάζε απηή φπνπ ρξεηάδεηαη θαη, αληίζεηα, πεξηνξίδνληαο ή ηεξκαηίδνληαο ηε δξάζε απηή φηαλ δελ ππάξρεη πιένλ ιφγνο. Ζ αλάιεςε δξάζεο ζε θνηλνηηθφ θαη φρη ζε εζληθφ επίπεδν, πξέπεη λα παξέρεη ζαθή πιενλεθηήκαηα. Όηαλ ζέιεη θαλείο λα ππάξμεη αληίθηππνο ζε φιε ηελ ΔΚ, ηφηε ε αλάιεςε δξάζεο ζε θνηλνηηθφ επίπεδν είλαη αλακθηζβήηεηα ν θαιχηεξνο ηξφπνο γηα ηελ εμαζθάιηζε ηεο νκνηφκνξθεο κεηαρείξηζεο ζηα πιαίζηα ησλ εζληθψλ ζπζηεκάησλ θαη γηα ηελ πξνψζεζε ηεο απνηειεζκαηηθήο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ. 332 Βι. Matthias Pechstein, Europäisches Zivilgesetzbuch und Rechtssetzungsbefugnisse der EG, ζει Έηζη: Martin Franzen, Privatrechtsangleichung, ζει. 60. Γεληθφηεξα γηα ηε ζεκαζία ηεο αξρήο ηεο επηθνπξηθφηεηαο ζην εηδηθφηεξν δήηεκα ηεο ελνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ βι. Martin Franzen, Privatrechtsangleichung, ζει , Peter-Christian Müller-Graf, EC Directives as a means of private law unification, νπ. ζει

104 χκθσλα κε ηελ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο (άξ. 5 3 πλζδκ) ηα θνηλνηηθά φξγαλα δελ πξέπεη λα ζέζνπλ θαλ έλαλ ηέηνην ζηφρν, εάλ κηα κεξηθή ελαξκφληζε ή ε ακνηβαία αλαγλψξηζε δηαηάμεσλ ή, πηζαλψο, κηα ελνπνίεζε ησλ θαλφλσλ ηδησηηθνχ δηεζλνχο δηθαίνπ ζα αξθνχζε γηα λα ππεξβεί ηπρφλ ππάξρνληα εκπφδηα γηα ηηο δηαζπλνξηαθέο νηθνλνκηθέο ζπλαιιαγέο. Σα ελ ιφγσ κέηξα είλαη αλακθίβνια επηφηεξα κέζα ζε ζχγθξηζε κε κηα ζπλνιηθή ελνπνίεζε ηνπ νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ. Δάλ ινηπφλ αξθνχζαλ αληίζηνηρα κέηξα ή κηα πεξηνξηζκέλε ζηηο δηαζπλνξηαθέο ζπλαιιαγέο ελαξκφληζε, πεξαηηέξσ κέηξα ζα ήηαλ αληίζεηα ζηελ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο θαη, σο εθ ηνχηνπ, παξάλνκα. 334 Απφ ηε κέρξη ηψξα εκπεηξία φκσο έρεη θαλεί φηη ηέηνηα επηφηεξα κέζα δελ αξθνχλ ζηνλ ηνκέα ηεο ελνπνίεζεο ηνπ αζηηθνχ δηθαίνπ. Παξφια απηά ζα κπνξνχζε λα ζεσξεζεί φηη παξαβηάδεη ηελ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο, εάλ ε ελνπνίεζε ηνπ δηθαίνπ πξνρσξνχζε θαη ζε ηνκείο πνπ δελ έρνπλ θακία ή παξνπζηάδνπλ κηθξή κφλν επηξξνή ζηηο δηαζπλνξηαθέο ζπλαιιαγέο, φπσο γηα παξάδεηγκα ην νηθνγελεηαθφ δίθαην ή ην θιεξνλνκηθφ δίθαην. 335 b. Μοπθή ηηρ θέζπιζηρ ενόρ Δςπυπαφκού Αζηικού Κώδικα Αθφκα θαη αλ ηειηθά θαίλεηαη λα πξνθχπηεη κηα πξψηε θαηαθαηηθή απάληεζε ζηελ απφθαζε γηα κηα πεξαηηέξσ ελνπνίεζε ησλ ηδησηηθψλ δηθαίσλ ησλ θξαηψλ κειψλ, ε κνξθή απηήο ηεο ελνπνίεζεο ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ δελ είλαη απηνλφεηε. Σν πξψην εξψηεκα είλαη εάλ φλησο πξνζθέξεηαη γηα ην ζπγθεθξηκέλν ζθνπφ ε ηερληθή ηεο ελαξκφληζεο κέζσ νδεγηψλ, ε νπνία αθνινπζείηαη ζήκεξα, ή εάλ δελ ζα ήηαλ πξνηηκφηεξνο, πην ζίγνπξνο απφ πιεπξάο εμνπζηνδφηεζεο, επθνιφηεξα επνπηεχζηκνο, πην ζαξξαιένο θαη επξσπατθφηεξνο ν δξφκνο ηεο ελαξκφληζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ 334 Ζ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο, ε νπνία είλαη κηα απφ ηηο γεληθέο αξρέο ηνπ θνηλνηηθνχ δηθαίνπ, νξίδεη φηη ηα κέηξα πνπ ζεζπίδνληαη απφ ηα ζεζκηθά φξγαλα ηεο Κνηλφηεηαο δελ πξέπεη λα ππεξβαίλνπλ ηα φξηα ηνπ πξφζθνξνπ θαη αλαγθαίνπ γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ πνπ επηδηψθνληαη κε ηε ζέζπηζε ηεο ελ ιφγσ λνκνζεζίαο. πλεπψο, φηαλ ππάξρεη ε δπλαηφηεηα επηινγήο αλάκεζα ζε πνιιά θαηάιιεια κέηξα, πξέπεη λα επηιέγεηαη ην ιηγφηεξν επαρζέο θαη ηα κεηνλεθηήκαηα πνπ ηπρφλ δεκηνπξγνχληαη απφ ηε ιήςε ηνπ κέηξνπ δελ πξέπεη λα είλαη δπζαλάινγα πξνο ηνπο ζηφρνπο πνπ επηδηψθνληαη. Ζ Δπηηξνπή αθνινπζεί δχν θξηηήξηα πξνθεηκέλνπ λα εμαζθαιίδεηαη φηη νη θαζνξηζκέλνη ζηφρνη είλαη θαηάιιεινη απφ πνιηηηθήο θαη λνκηθήο πιεπξάο: ηελ ηθαλφηεηα ησλ εζληθψλ θαη πεξηθεξεηαθψλ αξρψλ θαη ηεο θνηλσλίαο ησλ πνιηηψλ λα ελεξγήζνπλ γηα ηελ επίηεπμε ησλ ζηφρσλ πνπ θαζνξίδνληαη ζε κηα θνηλνηηθή δηάηαμε θαη ηε ζπκβαηφηεηα ή ζπκκφξθσζε απηψλ ησλ ζηφρσλ κε ηηο εζληθέο ή θιαδηθέο πξαθηηθέο. Βι. ζρεηηθά κε ηελ αξρή ηεο αλαινγηθφηεηαο: Matthias Pechstein, Europäisches Zivilgesetzbuch und Rechtssetzungsbefugnisse der EG, ζει , Martin Franzen, Privatrechtsangleichung, ζει Έηζη θαη Matthias Pechstein, Europäisches Zivilgesetzbuch und Rechtssetzungsbefugnisse der EG, ζει

105 κέζσ ελφο θαλνληζκνχ. 336 Ζ ελαιιαθηηθή απηή ζα ήηαλ θαηαιιειφηεξε λα ππεξπεδήζεη ηα εκπφδηα πνπ πξνθαινχλ ζην εκπφξην νη δηαθνξεηηθέο έλλνκεο ξπζκίζεηο γηα ην δηαθξαηηθφ εκπφξην. Γηα πνιινχο φκσο ζπγγξαθείο έλαο θαλνληζκφο, ν νπνίνο ζα «ηαθηνπνηνχζε κε κηα κνλνθνλδπιηά ηελ ελφηεηα δηθαίνπ, ζβήλνληαο αηψλεο εζληθήο εμέιημεο ηνπ δηθαίνπ» 337 θαίλεηαη γηα πνιινχο κάιινλ αθξαία ιχζε. Δμάιινπ έλα εληαίν δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ, ην νπνίν ζα ηζρχεη ζε φιεο ηηο εζληθέο έλλνκεο ηάμεηο ζα δπζρέξαηλε ηδηαίηεξα ηε ιήςε αλαγθαίσλ απφ θαηξφ ζε θαηξφ κέηξσλ ηξνπνπνίεζεο ησλ θαλφλσλ απηψλ, θαζψο ε λνκνζεηηθή δηαδηθαζία ζε ππεξθξαηηθφ επίπεδν είλαη πνιχ πνιππινθφηεξε θαη ρξνλνβφξα απφ φηη εληφο ησλ επηκέξνπο θξαηψλ. 338 Γηα πνιινχο θαίλεηαη θαηαιιειφηεξε πξνο ηνλ επηδησθφκελν ζθνπφ ε ζχλαςε κηαο Γηεζλνχο χκβαζεο κεηαμχ ησλ θξαηψλ κειψλ, ε νπνία ζα εηζαρζεί σο παξάιιειε ξχζκηζε δίπια ζηηο εζληθέο ξπζκίζεηο θαη ζα πξνζηεζεί ζηηο επηινγέο ησλ δξψλησλ ππνθεηκέλσλ. ηελ πεξίπησζε απηή κάιηζηα ζα κπνξνχζαλ λα πξνζρσξήζνπλ ζηε ζχκβαζε θαη ηξίηα πξνο ηελ ΔΔ θξάηε. 339 Απφ ηελ άιιε φκσο πιεπξά κηα καθξφρξνλε, εηδηθή γηα θάζε θξάηνο πηνζέηεζε ελνπνηεκέλνπ δηθαίνπ κέζσ ηεο θχξσζεο κηαο δηεζλνχο ζχκβαζεο, είηε απφ φια, είηε απφ κεξηθά κφλν θξάηε, δελ απνηειεί ηε βέιηηζηε επηινγή, θαζψο κπνξεί λα νδεγήζεη ζε λέεο αληζφηεηεο. Γηα παξάδεηγκα, ε θχξσζε κηαο ππνγξαθείζαο δηεζλνχο ζχκβαζεο αλακέλεηαη θαηά θαλφλα, δελ είλαη φκσο ππνρξεσηηθή. Δπίζεο κπνξεί λα πξνθχςνπλ δηαθνξνπνηεκέλεο ξπζκίζεηο θαη, ζπλεπψο, ειιείςεηο ζηελ ελνπνίεζε κέζσ δηαηχπσζεο επηθπιάμεσλ, ελψ νη δηεζλείο ζπκβάζεηο κπνξεί αλά πάζα ζηηγκή λα θαηαγγειζνχλ απφ θάζε ζπκβαιιφκελν θξάηνο Έηζη θαη Peter-Christian Müller-Graf, Privatrecht und Europäisches Gemeinschaftsrecht, ζει. 34. Βι. θαη Andrzej Calus, Modernisation and Harmonisation of Contract law: Focus on selected issues, Rev. dr. unif. 2003, ζει Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει Andreas Schwartze, Europäische Sachmängelgewährleistung, ζει Βι. Andreas Schwartze, Europäische Sachmängelgewährleistung, ζει. 622, Roberto Hayder, Privatrechtsvereinheitlichung durch die Europäische Gemeinschaft - Kommentar zum Vortrag von Hans Claudius Taschner, ζην: Peter-Christian Müller-Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει Γηαθνξεηηθή άπνςε έρεη ν Hans Claudius Taschner, Privatrechtsentwicklung durch die Europäische Gemeinschaft, ζει. 163 επ. 340 Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει. 14, Hans Claudius Taschner, Privatrechtsentwicklung durch die Europäische Gemeinschaft, ζει , Andrzej Calus, Rev. dr. unif. 2003, ζει , Peter-Christian Müller- Graf, EC Directives as a means of private law unification, ζει

106 Μηα πεξαηηέξσ επηινγή πξνζθέξεη γηα επηκέξνπο ηνκείο ην πξφηππν ησλ Uniform Codes ησλ ΖΠΑ, δειαδή ε δπλαηφηεηα εζεινληηθήο ελνπνίεζεο κέζσ πξφηππσλ λφκσλ. Απηνί νη ελνπνηεκέλνη πξφηππνη λφκνη ζα κπνξνχζαλ λα εηζαρζνχλ σο εζληθέο ξπζκίζεηο απφ ηα θξάηε κέιε κε ή ρσξίο ηξνπνπνηήζεηο. 341 Θα κπνξνχζε θαλείο λα ζθεθηεί κηα ζεηξά πηζαλψλ ζπλδπαζκψλ γηα θάζε πξνηαζείζα ιχζε. Όκσο φηαλ πξφθεηηαη γηα ην φξακα ελφο επξσπατθνχ αζηηθνχ θψδηθα, ηφηε ε κφλε ππνζηεξίμηκε εθδνρή είλαη έλαο λαη κελ δηαηππσκέλνο ζε πεξηζζφηεξεο γιψζζεο 342 αιιά πάλησο εληαίνο αζηηθφο θψδηθαο, ν νπνίνο ζα ηζρχεη ζε φιε ηελ ΔΔ. Σν άγρνο ηεο ηζνπέδσζεο ησλ δηθαηηθψλ παξαδφζεσλ θαη ηεο πνηθηιίαο ζηελ Δπξψπε κέζσ ελφο επξσπατθνχ αζηηθνχ θψδηθα δελ είλαη δηθαηνινγεκέλν, θαζψο έλαο εληαίνο αζηηθφο θψδηθαο νχηε επηζπκεί, νχηε δχλαηαη λα θαηαζηξέςεη. 343 Αλεμάξηεηα, πάλησο, απφ ηελ εθάζηνηε ηειηθά ιεθζείζα απφθαζε σο πξνο ηνλ ηξφπν ηεο πεξαηηέξσ ελνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, πξέπεη λα παξαηεξεζεί φηη ε αξκνδηφηεηα ηνπ ΓΔΚ λα εξκελεχεη ηηο ζρεηηθέο δηαηάμεηο είλαη απαξαίηεηε, ψζηε λα απνθεπρζνχλ δηαθνξεηηθέο εξκελεπηηθέο εθδνρέο. Άιισζηε ε πξαγκαηηθή ελνπνίεζε ηνπ κειινληηθνχ επξσπατθνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ αλακέλεηαη κφλν ηε ζηηγκή θαηά ηελ 341 Βι ζρεηηθά: Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει. 15, Peter-Christian Müller-Graf, Privatrecht und Europäisches Gemeinschaftsrecht, ζει. 35, Peter-Christian Müller-Graf, EC Directives as a means of private law unification, νπ. ζει Απφ κηα ηέηνηα δεκηνπξγία Restatements εμαξηάηαη γηα παξάδεηγκα ε πεξαηηέξσ εμέιημε ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαηά ηελ Δπηηξνπή Lando θαη ηελ Οκάδα Μειέηεο γηα έλαλ Δπξσπατθφ Αζηηθφ Κψδηθα. Βι. ζρεηηθά: Christian von Bar, Vom Europäischen Vertragsrecht zum Europäischen Vermögensrecht, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει. 266 επ., Christian von Bar / Ole Lando: Communication on European Contract Law, ζει Ζ πνηθηιία ησλ γισζζψλ, παξφηη απνηειεί έλα πνιχηηκν ζηνηρείν ηνπ επξσπατθνχ πνιηηηζκνχ, απνηειεί έλα πξφζζεην πξφβιεκα ελφςεη κηαο κειινληηθήο θσδηθνπνίεζεο. Έλαο Δπξσπατθφο Αζηηθφο Κψδηθαο ζα έπξεπε θπζηθά λα είλαη δηαζέζηκνο ζε φιεο ηηο επίζεκεο γιψζζεο θαη νη δηαθνξεηηθέο γισζζηθέο απηέο εθδνρέο ζα πξέπεη λα ζπληνληζηνχλ ε κηα κε ηελ άιιε. Βι. ζρεηηθά: Guido Alpa, ERPL 2000, ζει The countries, regions, cities and villages will keep their splendid and marvelous traditions, an irrepressible aspect, their individual beauty and their beauty in diversity. The unity of private law will not make Rome more similar to Paris or to London, the Italian language more like Swedish or German, Italian art like the Flemish. But to paraphrase a famous saying of Voltaire: while traveling, we shall no longer be constrained to change law every time we change horses (or aircraft). Each of us will keep our own distinctive characteristics, will not have to renounce our own historic inheritance, which constitutes the fundamental heritage of Europe. Each one of us though by studying, interpreting and applying the unified Civil Code will be and feel more European. Έηζη: Guido Alpa, ERPL 2000, ζει Απάληεζεο ζην επηρείξεκα φηη ε έθδνζε ελφο εληαίνπ επξσπατθνχ αζηηθνχ θψδηθα ζα ζπζηάζεη ηελ πνιηηηζκηθή ηαπηφηεηα ησλ θξαηψλ κειψλ επηρεηξείηαη θαη απφ ηνλ Ulrich Drobnig, Europäisches Zivilgesetzbuch, ζει

107 νπνία ζα ππάξμεη θνηλή επξσπατθή εξκελεία ηνπ, ε νπνία ζα απνηξέςεη κηα δηαθνξεηηθή εθαξκνγή ησλ ελνπνηεκέλσλ δηαηάμεσλ. 344 c. Έναρ ενιαίορ Δςπυπαφκόρ Αζηικόρ Κώδικαρ; Μεηά ηηο πξνζπάζεηεο γηα ηε δεκηνπξγία ελφο εληαίνπ επξσπατθνχ νηθνλνκηθνχ ρψξνπ θαη κηαο επξσπατθήο δηθαηνδνζίαο, ε ΔΔ επηρεηξεί ηελ πξαγκαηνπνίεζε ελφο εληαίνπ λνκηθνχ ρψξνπ. ηελ πξαγκαηηθφηεηα νη δηαηάμεηο πνπ αθνξνχλ ζηηο ζπκβάζεηο κε δηαζπλνξηαθφ ραξαθηήξα ζηελ θνηλφηεηα έρνπλ ιάβεη ηέηνηα έθηαζε, ψζηε ε απνπζία δξάζεο ηεο θνηλφηεηαο ζε απηή ηελ θαηεχζπλζε δελ ζα κπνξνχζε λα ζπλερηζηεί. Ζ πξνζέγγηζε απιψο ησλ εζληθψλ δηθαίσλ κέζσ ηεο δηαηχπσζεο εληαίσλ αξρψλ δελ είλαη θαηάιιειε, ψζηε λα ππεξβεί ηα ζεκεξηλά πξνβιήκαηα ζηε ζχλαςε ζπκβάζεσλ κε δηαζπλνξηαθφ ραξαθηήξα, θαζψο κηα «εληαία αγνξά ρξεηάδεηαη γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο κε βέιηηζην ηξφπν έλα εληαίν ηδησηηθφ δίθαην». 345 Οη αξκνδηφηεηεο ηεο θνηλφηεηαο είλαη πεξηνξηζκέλεο, φκσο, σο πξνο ζπγθεθξηκέλα πεδία αξκνδηφηεηαο θαη ξπζκίζεηο ελνπνηεκέλνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ δελ κπνξεί λα επεθηαζνχλ ζε φινπο ηνπο ηνκείο. Τπάξρνπλ ακθηβνιίεο εάλ ζέκαηα, φπσο ην νηθνγελεηαθφ ή ην θιεξνλνκηθφ δίθαην ζα κπνξνχζαλ ή ζα έπξεπε λα ππαρζνχλ ζηελ αξκνδηφηεηα ηεο θνηλφηεηαο, νη ακθηβνιίεο απηέο φκσο δελ ηζρχνπλ γηα ην ελνρηθφ δίθαην, ην δίθαην ηεο αδηθνπξαμίαο, ην εκπνξηθφ δίθαην, ην δίθαην ησλ εηαηξηψλ θαη άιινπο ηνκείο. 346 Δίλαη ζίγνπξν φηη ε επεμεξγαζία ελφο εληαίνπ νπζηαζηηθνχ ελνρηθνχ δηθαίνπ ζα δηεπθφιπλε ηδηαίηεξα ηε ζχλαςε θαη ηε εθηέιεζε δηαζπλνξηαθψλ ζπκβάζεσλ. Ζ πξαγκαηνπνίεζε φκσο ελφο ηέηνηνπ ζρεδίνπ πξνυπνζέηεη φηη ε επεμεξγαζία ησλ βαζηθψλ αξρψλ ζα ιάβεη ρψξα κεηά απφ επξεία ζπγθξηηηθή έξεπλα, ψζηε λα επηηχρεη ηε κεγαιχηεξε δπλαηή απνδνρή ζε θνηλνηηθφ επίπεδν. Σα κέρξη 344 Έηζη: Dieter Martiny, Europäisches Privatrecht, ζει Βι. αθφκα Peter-Christian Müller-Graf, Privatrecht und Europäisches Gemeinschaftsrecht, ζει Έηζη: Ulrich Drobnig, Europäisches Zivilgesetzbuch, ζει Μηα θνηλή αγνξά κε δηαθνξεηηθέο λνκηθέο ηάμεηο δε ιεηηνπξγεί κε βέιηηζην ηξφπν, θαζψο έηζη πξνθχπηνπλ δαπάλεο ζπλαιιαγψλ, νη νπνίεο ζα κπνξνχζαλ ζηελ πξαγκαηηθφηεηα λα είραλ απνθεπρζεί. 346 Βι. ζρεηηθά κεηαμχ άιισλ Guido Alpa, European Community Resolutions and the Codification of Private Law, ERPL 2000, ζει. 326, Ulrich Drobnig, Europäisches Zivilgesetzbuch, ζει

108 ζηηγκήο ππάξρνληα ζρέδηα θαη πξφηππα 347 δελ απνηεινχλ παξά πξνζρέδηα, ηα νπνία απαηηνχλ ζεκαληηθφ ζπληνληζκφ θαη επεμεξγαζία, ζηελ νπνία θπζηθά ηφζν απηά φζν θαη νη εθδνζείζεο ζηνλ ηνκέα νδεγίεο θαινχληαη λα ζπκβάιινπλ απνθαζηζηηθά. ηε δηαδηθαζία δηακφξθσζεο ελφο ελνπνηεκέλνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ ή θαη πηνζέηεζεο ελφο Δπξσπατθνχ Αζηηθνχ Κψδηθα δελ πξφθεηηαη λα παξαρζεί σο tabula rasa θάηη εληειψο λέν. Αληηζέησο νη ππάξρνπζεο πξνπαξαζθεπαζηηθέο εξγαζίεο κπνξνχλ θαη πξέπεη λα αμηνπνηεζνχλ. 348 Ηδηαίηεξα έληνλε είλαη ε αλάγθε ελνπνίεζεο ησλ δηαηάμεσλ ζην δίθαην ηεο πψιεζεο, φπσο αλαιχζεθε ήδε. Ζ νδεγία γηα ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ ζπλέβαιε, θπζηθά, θαζψο νδήγεζε ζηελ πξνζέγγηζε ηνπ φξνπ ηεο αληαπφθξηζεο ζηε ζχκβαζε θαη ηα δηθαηψκαηα ηνπ θαηαλαισηή ζε πεξίπησζε κε αληαπφθξηζεο ζε απηή, θαζψο θαη ηηο πξνζεζκίεο παξαγξαθήο θαη ηηο απαηηήζεηο ηχπνπ γηα ζπκβαηηθέο εγγπήζεηο ζηηο εζληθέο έλλνκεο ηάμεηο. Δηδηθφηεξα φκσο ε καθξφρξνλε εκπεηξία ησλ θξαηψλ κειψλ κε ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο έρεη ζπκβάιιεη απνθαζηζηηθά ζηελ ππνθίλεζε πεξαηηέξσ ελνπνηεηηθψλ ζθέςεσλ. 349 Δάλ εζηηάζνπκε απνθιεηζηηθά ζην δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ, ζα δηαπηζηψζνπκε αλακθίβνια φηη ε ήδε επηηεπρζείζα θαλνληζηηθή ππθλφηεηα είλαη κεγάιε. Παξά ηα θελά, ηα νπνία αλακθίβνια ππάξρνπλ αθφκα, ην πεξηερφκελν θαη ε δνγκαηηθή ηδίσο ζε ζρέζε κε ηελ πξνζηαζία ηνπ θαηαλαισηή είλαη πιένλ ηφζν παγησκέλε, ψζηε κπνξεί λα δηαθξηζεί έλαο ζηαζεξφο θαλνληζηηθφο ππξήλαο θαη ε δεκηνπξγία ελφο Δπξσπατθνχ Κψδηθα πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή θαληάδεη ζίγνπξα δπλαηή. Θα ήηαλ, φκσο, θαηά ηε γλψκε κνπ άζηνρν λα νδεγεζνχκε ζε κηα δηραζηηθή ινγηθή ηνπ επξσπατθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ κε δηαθνξεηηθέο ξπζκίζεηο γηα θαηαλαισηέο θαη κε θαηαλαισηέο θαη δηαθξηηά λνκνζεηηθά θείκελσλ ζπκβάζεσλ. Αληίζεηα νη πξνζηαηεπηηθέο ηνπ θαηαλαισηή δηαηάμεηο ζα έπξεπε λα ζπκπεξηιεθζνχλ θαηά πξνηίκεζε ζε κηα εληαία θσδηθνπνίεζε ηνπ δηθαίνπ Αξρέο ηεο UNIDROIT, αξρέο ηεο επηηξνπήο Lando ή πξνζρέδην ηεο επηηξνπήο ηεο Πάβηα, βι. αλσηέξσ: ζει θαη Έηζη θαη: Thomas Wilhelmsson, Private Law in the EU: Harmonised or Fragmented Europeanisation?, ERPL 2002, ζει Όπσο εχζηνρα παξαηεξείηαη, ηφζν απηά φζν θαη άιια ζρέδηα δεκηνπξγνχλ soft law θαη soft legal knowledge θαη δηεπθνιχλνπλ έηζη κηα πεηξακαηηθή αληαιιαγή ηδεψλ ζηελ Δπξψπε. Σα ζρέδηα απηά κπνξεί αθφκα λα ρξεζηκεχζνπλ θαη σο εκπεηξία θσδηθνπνίεζεο, ε νπνία κπνξεί λα ιεθζεί ππφςε ζε πνιιέο ηνπηθέο εμειίμεηο. Βι. ζρεηηθά: Thomas Wilhelmsson, ERPL 2002, ζει Βι. παξαπάλσ: ζει. 27 επ. 350 Παξφκνηεο ζθέςεηο θαη ζηελ Brigitta Lurger, Grundfragen der Vereinheitlichung des Vertragsrechts in der Europäischen Union, ζει

109 Σν ίδην ηζρχεη θαη γηα ην εξψηεκα, εάλ είλαη εχινγν λα πεξηνξηζηεί ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ ζηηο ζπκβάζεηο κε δηαζπλνξηαθφ ραξαθηήξα. Αθφκα θαη εάλ θάπνηνο αληίζηνηρνο πεξηνξηζκφο ζε κηα αξρηθή θάζε ελζσκάησζεο ζρεηηθψλ ξπζκίζεσλ πξνζέθεξε κεγαιχηεξεο πηζαλφηεηεο επηηπρίαο, ζε κηα καθξνπξφζεζκε πξννπηηθή είλαη θαιχηεξν λα απνπζηάδνπλ ζρεηηθέο δηαθνξνπνηήζεηο. Έλα ηφζν θηιφδνμν ζρέδην, φπσο ε ελνπνίεζε ησλ δηαηάμεσλ ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ ζε επξσπατθφ επίπεδν, ζα έπξεπε λα ηπγράλεη εληαίαο εθαξκνγήο ζε φια ηα θξάηε κέιε θαη λα ζπκπεξηιακβάλεη ηφζν δηαθξαηηθέο, φζν θαη ζπκβάζεηο κε θαζαξά εζσηεξηθφ ραξαθηήξα. Μφλν σο ελδηάκεζε ιχζε πξνζθέξεηαη θάπνηα θαηαζθεπή ηεο ξχζκηζεο κφλν ησλ δηαζπλνξηαθψλ έλλνκσλ ζρέζεσλ, κε δηθαίσκα πξναίξεζεο ησλ κεξψλ λα επηιέμνπλ ηνπο επξσπατθνχο θαλφλεο θαη γηα ηηο θαζαξά εζσηεξηθέο ζπκβαηηθέο ζρέζεηο. 351 Γηα λα επηηεπρζεί κεγαιχηεξε επειημία ησλ ελλφκσλ ηάμεσλ θαη, παξάιιεια, λα δηαηεξεζνχλ νη αξκνδηφηεηεο ησλ εζληθψλ θνηλνβνπιίσλ πξνηάζεθε κάιηζηα ε εηζαγσγή θνηλνχ δηθαίνπ κε δπλαηφηεηεο κνλνκεξνχο ηξνπνπνίεζεο απφ θάζε θξάηνο κέινο. Με ηνλ ηξφπν απηφ ζα κπνξνχζε λα επηηεπρζεί ε πηνζέηεζε ελφο εληαίνπ επξσπατθνχ αζηηθνχ θψδηθα θαη φρη θάπνηνπ πξφηππνπ λφκνπ, ελψ ηαπηφρξνλα νη εζληθνί λνκνζέηεο ζα δηαηεξνχζαλ ηθαλνπνηεηηθφ βαζκφ λνκνζεηηθήο ειεπζεξίαο. 352 Χο πξνο ην δήηεκα ηεο αξκνδηφηεηάο ηεο, ε θνηλφηεηα πξέπεη λα απνθαζίζεη εάλ ζα επηδηψμεη ηε δεκηνπξγία κηαο εμνπζηνδνηηθήο δηάηαμεο κε ζθνπφ ηε ζέζπηζε θνηλνηηθνχ δηθαίνπ άκεζεο εθαξκνγήο, ή εάλ είλαη πξνηηκφηεξν, ηνπιάρηζηνλ πξνο ζηηγκή, λα πεξηνξηζηεί ζηελ επεμεξγαζία ελφο πξνηχπνπ λφκνπ, ν νπνίνο απιά ζα πξνηαζεί ζηα θξάηε κέιε πξνο πηνζέηεζε. ε πιήξε αληηζηνηρία κε ηηο κέρξη ζηηγκήο εμειίμεηο ηνπ θνηλνηηθνχ δηθαίνπ πξνηηκφηεξνο θξίλεηαη ν δξφκνο ηεο βαζκηαίαο ελνπνίεζεο, φπνπ ε πξφνδνο ησλ πξνπαξαζθεπαζηηθψλ εξγαζηψλ ζα θαζνξίζεη γηα πνηνπο επηκέξνπο ηνκείο ζα κπνξνχζαλ λα εθδνζνχλ θαηάιιειεο λνκηθέο πξάμεηο (Καλνληζκνί). Σν παξάδεηγκα ηνπ νιιαλδηθνχ Burgelijk Wetboek απνηειεί έκπξαθηε απφδεημε φηη είλαη εθηθηή κηα ηέηνηα 351 Έηζη θαη Ulrich Drobnig, Europäisches Zivilgesetzbuch, ζει Βι. ζρεηηθά: Oliver Remien, Europäisches Einheitsrecht mit nationaler Abänderungsbefugnis?, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Να παξαηεξεζεί εδψ φκσο φηη ζε κηα ηέηνηα πεξίπησζε ζα θηλδχλεπε θαη πάιη κειινληηθά ε νκνηνκνξθία, ε νπνία ζα είρε αξρηθά επηηεπρζεί, θαζψο ηα θξάηε κέιε ελδέρεηαη λα επέιεγαλ ζηε ζπλέρεηα δηαθνξεηηθή πνξεία. 109

110 ζηαδηαθή λνκνζεηηθή ξχζκηζε. 353 Με ηνλ ηξφπν απηφ έλαο επξσπατθφο αζηηθφο θψδηθαο ζα κπνξνχζε λα πξνθχςεη αβίαζηα βήκα-βήκα κε ζηαδηαθή ελζσκάησζε ησλ ηνκέσλ εθείλσλ ηνπ δηθαίνπ φπνπ ζα επηηπγράλεηαη ηθαλνπνηεηηθφο βαζκφο ελνπνίεζεο. 353 Έηζη θαη Reiner Schulze / Hans Schulte-Nölke, Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, ζει

111 V. Σελικέρ παπαηηπήζειρ Ζ παξνχζα εξγαζία επηρεηξεί λα θαηαγξάςεη ηηο εμειίμεηο ζηνλ ηνκέα ηεο ελνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ ηδίσο ζην πιαίζην ησλ εμειίμεσλ πνπ ππξνδφηεζε κελ ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο θαη ε νδεγία γηα ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αθαζψλ, θνξπθψζεθαλ φκσο κεηά ηελ αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο θαη ην ζρέδην δξάζεο γηα έλα ζπλεθηηθφηεξν επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ. Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο είρε σο βαζηθφ ζθνπφ ηελ ελνπνίεζε βαζηθψλ ξπζκίζεσλ ηνπ νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ πνπ δηέπνπλ ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ, ψζηε λα ειαρηζηνπνηεζεί θαηά ην δπλαηφ ε αβεβαηφηεηα δηθαίνπ πνπ ηηο δηαθξίλεη. Δπηθεληξψζεθε ζηε ξχζκηζε ηεο ζχλαςεο δηεζλψλ πσιήζεσλ θηλεηψλ πξαγκάησλ θαη ησλ δηθαησκάησλ θαη ππνρξεψζεσλ ησλ κεξψλ πνπ απνξξένπλ απφ απηέο κε ζρεηηθή πιεξφηεηα θαη, ζπρλά, θαηά δηαθνξεηηθφ ηξφπν απφ ηηο ξπζκίζεηο ηνπ εθάζηνηε εζσηεξηθνχ δηθαίνπ θάζε ζπκβαιιφκελνπ ζε απηή θξάηνπο. Σν ξπζκηζηηθφ απηφ κνληέιν απνδείρζεθε ηδηαίηεξα επηηπρεκέλν θαη νη βαζηθέο ξπζκίζεηο ηεο ηείλνπλ λα εμειηρζνχλ ζε έλα είδνο πξνηχπνπ γηα ηε ξχζκηζε αληίζηνηρσλ ζεκάησλ ηφζν γηα ηηο εζσηεξηθέο πσιήζεηο ζε πνιιά θξάηε, φζν θαη γηα κηα αλαινγηθή κεηαθνξά ηνπο ζε άιια είδε ζπκβάζεσλ πέξα ηεο πψιεζεο. Δίδακε κάιηζηα φηη ε ζεκαζία ηεο γηα ηα θξάηε ηεο ΔΔ είλαη αθφκα κεγαιχηεξε, θαζψο απνηέιεζε ην βαζηθφ ξπζκηζηηθφ πξφηππν ηεο θνηλνηηθήο νδεγίαο γηα ηελ πψιεζε θαη ηηο εγγπήζεηο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ. Πξάγκαηη, παξφηη ζηφρνο ηεο νδεγίαο δελ απνηειεί ε ξχζκηζε ησλ δηεζλψλ κε θαηαλαισηηθψλ πσιήζεσλ, φπσο ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, αιιά αληηζέησο ησλ θαηαλαισηηθψλ πσιήζεσλ εληφο ηεο ΔΔ, ηφζν ην πλεχκα φζν θαη νη βαζηθέο ηνκέο ησλ δχν απηψλ λνκηθψλ θεηκέλσλ ηαπηίδνληαη ζε κεγάιν βαζκφ. Έηζη ε χκβαζε ηεο Βηέλλεο επελεξγεί κέζσ ησλ δηαηάμεσλ ηεο νδεγίαο, ε νπνία κεηά ηε κεηαθνξά ηεο ζην εζσηεξηθφ δίθαην ησλ θξαηψλ κειψλ, επεξέαζε ζε ζεκαληηθφ βαζκφ ηηο ηδησηηθέο έλλνκεο ηάμεηο πνιιψλ θξαηψλ κειψλ ηεο ΔΔ, πξνζαλαηνιίδνληάο ηηο πξνο ηελ πηνζέηεζε αληίζηνηρσλ γεληθφηεξνπ ραξαθηήξα ξπζκηζηηθψλ επηινγψλ. Σν εχξνο θπζηθά ηεο επηξξνήο εμαξηήζεθε απφ ηνλ ηξφπν ηεο κεηαθνξάο ηεο νδεγίαο ζηελ εθάζηνηε έλλνκε ηάμε, απνηειεί φκσο αλακθηζβήηεηε πξαγκαηηθφηεηα φηη νη δηαηάμεηο ηεο πψιεζεο εηδηθφηεξα, αιιά ζπρλά θαη ηνπ γεληθνχ ελνρηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ έρνπλ ζπγθιίλεη ζε κεγάιν βαζκφ σο απνηέιεζκα 111

112 ηεο επίδξαζεο ησλ λνκνζεηηθψλ θεηκέλσλ πνπ εμεηάζακε. Ζ απνδνρή δε ζπγθεθξηκέλσλ λνκνζεηηθψλ επηινγψλ, φπσο γηα παξάδεηγκα ν εληαίνο ιφγνο επζχλεο ιφγσ κε ζπκκφξθσζεο, ε νπνία επηηεχρζεθε κε ζπλδξνκή ησλ ελ ιφγσ θεηκέλσλ, έρεη ζπκβάιιεη απνθαζηζηηθά ζηε γεληθφηεξε εμειηθηηθή πνξεία πξνο κηα κεγαιχηεξε ελνπνίεζε ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ ζηελ ΔΔ. Δξγαιεία φκσο πνπ βνεζνχλ πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή δελ είλαη ζε θακία πεξίπησζε κφλν νη λνκνζεηηθέο απηέο πξσηνβνπιίεο. Όπσο εχζηνρα παξαηεξήζεθε, 354 ν πξψηνο θαη πην ζπλεζηζκέλνο ηξφπνο ελνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ, ην νπνίν δηέπεηαη θαηά θαλφλα απφ δηαηάμεηο ελδνηηθνχ δηθαίνπ, ήηαλ θαη παξακέλεη ε ελαξκνληζκέλε θνηλή πξαθηηθή ησλ ζπκβαιινκέλσλ. ην παξάδεηγκα ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο ε θνηλή απηή πξαθηηθή απνθξπζηαιιψζεθε ζπλήζσο γξήγνξα κέζσ ηεο δηαηχπσζεο γεληθψλ φξσλ ζπλαιιαγψλ, νη νπνίν θιήζεθαλ λα παίμνπλ ηνλ θξίζηκν ελνπνηεηηθφ ηνπο ξφιν κε ηελ εθνχζηα πξνζρψξεζε ησλ ζπκβαιινκέλσλ ζηηο θαη ηδίαλ ζπκβάζεηο. ηελ αλάινγε θαηεχζπλζε θηλνχληαη θαη δηάθνξνη πξφηππνη λφκνη, φπσο νη αξρέο ηεο Unidroit, νη νπνίνη επηηεινχλ έλαλ θαζαξά ελνπνηεηηθφ ξφιν, ηπγράλνπλ φκσο εθαξκνγήο κφλν κε βάζε ηε ζέιεζε ησλ ελδηαθεξφκελσλ κεξψλ. ρέδηα ελνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηεζλνχο δηθαίνπ, κέζσ θπξίσο ζρεηηθψλ δηεζλψλ ζπλζεθψλ ή θαλνληζκψλ ζην πιαίζην ηεο ΔΔ απνηεινχλ ηελ επφκελε βαζκίδα ελνπνίεζεο, θαζψο ζηνρεχνπλ ζηε κείσζε ηεο αβεβαηφηεηαο σο πξνο ην εθαξκνζηέν δίθαην κέζσ ηεο θαζηέξσζεο θνηλψλ θαλφλσλ ζχγθξνπζεο. Οχηε ζηελ πεξίπησζε απηή, φκσο, επηηπγράλεηαη ε πιήξεο άξζε ηεο αλαζθάιεηαο, ηελ νπνία δεκηνπξγεί ζηα κέξε ε εκπινθή ζε δηεζλείο ζπλαιιαγέο, θαζψο νπνηνζδήπνηε θαλφλαο ζπγθξνχζεσλ θαιεί ηειηθά ζε εθαξκνγή θάπνην εζληθφ δίθαην. Αλακθίβνιε πξφνδν ζπληζηά ε ππνθαηάζηαζε ηεο εθαξκνγήο θάπνηνπ θαλφλα ζπγθξνχζεσο ΗΓΓ απφ απηνηειείο δηαηάμεηο νπζηαζηηθνχ δηθαίνπ άκεζεο εθαξκνγήο, νη νπνίεο εκπεξηέρνληαη ζε κηα δηεζλή ζχκβαζε, φπσο νη δηαηάμεηο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο, ελψ ζίγνπξα κηα επξχηεξε ελνπνίεζε ηνπ δηθαίνπ, ε νπνία ζα θαηαιακβάλεη φρη κφλν δηεζλείο ζπλαιιαγέο, αιιά θαη θαζαξά εζσηεξηθέο ζπκβάζεηο είλαη επρεξέζηεξε ζην πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Κνηλφηεηαο απφ φηη κε κηα παγθφζκηαο εκβέιεηαο δηεζλή ζχκβαζε. 354 Ιυάννηρ σινάρ, Γεληθή εηζαγσγή ζηελ πξνβιεκαηηθή ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηε δηεζλή πψιεζε θηλεηψλ πξαγκάησλ, ζει , ζην: Γσξήο, Φίιηππνο Υειηδφλεο, Απφζηνινο (επηκέιεηα), Εεηήκαηα εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα- Κνκνηελή

113 Ζ κέρξη ζηηγκήο εμέηαζε θαηαδεηθλχεη φηη ε ηδηαίηεξε επηηπρία ησλ πξνζπαζεηψλ ελνπνίεζεο ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο, ηφζν απφ ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, φζν θαη κέζσ ηεο νδεγίαο γηα ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ θαη άιισλ ζπλαθψλ πξνζπαζεηψλ, δελ είλαη ζπκπησκαηηθή. Αληίζεηα ε πξνζέγγηζε ησλ νηθνλνκηψλ εληφο ηεο ΔΔ θαη ε θαζεκεξηλά κεγαιχηεξε αιιειεπίδξαζε ζπκβαιιφκελσλ απφ δηαθνξεηηθά εζληθά δηθαηηθά ζπζηήκαηα, θαζηζηά αλαληίξξεηε αλάγθε ηε κεγαιχηεξε δπλαηή πξνζέγγηζε ησλ ζρεηηθψλ δηθαηηθψλ ξπζκίζεσλ, ψζηε λα μεπεξαζηνχλ εκπφδηα θαη αλεζπρίεο. Παξφηη ζα ήηαλ πξφσξν λα ππνζηεξίμνπκε φηη έλα δηακνξθσκέλν Δπξσπατθφ Ηδησηηθφ Γίθαην κε ηε κνξθή ελφο Δπξσπατθνχ Αζηηθνχ Κψδηθα βξίζθεηαη πξν ησλ ππιψλ, δελ κπνξεί παξά λα παξαηεξήζνπκε ηελ αλαπφθεπθηε ζηξνθή ησλ λνκνζεηηθψλ ζρεδίσλ ηεο θνηλφηεηαο ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ πξνο ηελ θαηεχζπλζε απηή, θαζψο ζεσξνχλ φηη νη δηαθνξέο ζην ηδησηηθφ δίθαην κεηαμχ ησλ ελλφκσλ ηάμεσλ ησλ θξαηψλ κειψλ ηεο θνηλφηεηαο κπνξεί λα νδεγήζνπλ ηφζν ζε πεξηνξηζκνχο ησλ βαζηθψλ ειεπζεξηψλ φζν θαη λα αιινηψζνπλ ηνλ αληαγσληζκφ ζηελ θνηλή επξσπατθή αγνξά. Δίλαη ζεκαληηθφ ζην βξαρππξφζεζκν νξίδνληα λα ηεζνχλ ζε απφιπηε πξνηεξαηφηεηα δεηήκαηα νκνγελνπνίεζεο θαη πνηνηηθήο βειηίσζεο ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, κε ζηφρν πάληα ηε κειινληηθή πεξαηηέξσ εμέιημή ηνπ. Οξζά ζεσξεί ε θνηλφηεηα φηη είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθφο ν ζπληνληζκφο θαη ε βειηίσζε ηεο ζπληαθηηθήο πνηφηεηαο ηνπ λνκνζεηηθνχ έξγνπ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηελ θαζηέξσζε εληαίαο νξνινγίαο, ε νπνία ζα κεηαθέξεηαη αθξηβψο ζηηο επηκέξνπο θνηλνηηθέο γιψζζεο. 355 Ζ πξνζπάζεηα γηα κεγαιχηεξε ζπλνρή θαη απινπνίεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ απνηεινχλ γηα ηνλ θνηλνηηθφ λνκνζέηε κηα κνλαδηθή επθαηξία λα επεθηείλεη ην πεδίν εθαξκνγήο νξηζκέλσλ νδεγηψλ ζε ζπκβάζεηο, νη νπνίεο εκθαλίδνπλ παξφκνηα ραξαθηεξηζηηθά, έκεηλαλ φκσο αξρηθά εθηφο ηνπ πεδίνπ εθαξκνγήο ησλ εθδνζεηζψλ νδεγηψλ απφ θαζαξά ηζηνξηθνχο ή πνιηηηθνχο ιφγνπο, θαηαξγψληαο ελδερνκέλσο άιιεο παξάιιειεο ξπζκίζεηο. 356 Αξρέο γεληθφηεξεο εθαξκνγήο, νη νπνίεο κπνξεί λα εθκαηεπηνχλ απφ ηε κέρξη ηψξα επέκβαζε ηνπ θνηλνηηθνχ λνκνζέηε, κπνξνχλ λα απνθηήζνπλ θαηεπζπληήξην ραξαθηήξα γηα ηελ πεξαηηέξσ νηθνδφκεζε ηεο θνηλνηηθήο έλλνκεο ηάμεο. Ρπζκηζηηθά θελά, ηα νπνία δελ κπνξνχλ κε ηνλ ηξφπν απηφ λα αληηκεησπηζηνχλ πξέπεη λα θαιπθζνχλ κε λέεο λνκνζεηηθέο πξνηάζεηο ηεο θνηλφηεηαο ζηνπο ππφ ζπδήηεζε ηνκείο. 355 Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο, νπ. ππνζεκ. 14, αξ Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο, νπ. ππνζεκ. 14, αξ. 59 θαη

114 ε καθξφρξνλν φκσο νξίδνληα θαίλεηαη ζαθψο πξνηηκφηεξε κηα πιεξέζηεξε θσδηθνπνίεζε ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, ελψ ε πξνεηνηκαζία ησλ ζρεηηθψλ ζρεδίσλ πξέπεη άκεζα λα μεθηλήζεη κε εληαηηθφ ηξφπν, ψζηε λα ππάξμεη αξθεηφο ρξφλνο γηα ηελ ηθαλνπνηεηηθή πξνεηνηκαζία ηνπ ζρεηηθνχ εγρεηξήκαηνο. Σν ελνπνηεκέλν απηφ δίθαην δελ ζα πξέπεη λα πεξηνξηζηεί ζην δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ, αιιά λα πεξηέρεη ηνπιάρηζηνλ θαη ηκήκαηα ηνπ ελνρηθνχ θαη ηνπ εκπξαγκάηνπ δηθαίνπ. Θα κπνξνχζε αξρηθά απιά λα ηεζεί ζηε δηάζεζε ησλ θξαηψλ κειψλ, παξέρνληάο ηνπο ηε δπλαηφηεηα εζεινληηθήο ππαγσγήο ζηε ξπζκηζηηθή ηνπ εκβέιεηα, επηηξέπνληαο φκσο ηαπηφρξνλα ζηα ζπκβαιιφκελα κέξε λα ξπζκίζνπλ ηηο κεηαμχ ηνπο ζρέζεηο κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν ή λα επηιέμνπλ ηηο ξπζκίζεηο κηα εζληθήο έλλνκεο ηάμεο. Μαθξνπξφζεζκα, φκσο ζα έπξεπε λα νδεγεζνχκε πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηεο ππνρξεσηηθήο εθαξκνγήο ηνπ ελνπνηεκέλνπ απηνχ δηθαίνπ ζε φιε ηελ ΔΔ. Φπζηθά νη δπλαηφηεηεο θαη ε αλαγθαηφηεηα ελνπνίεζεο δελ είλαη νη ίδηεο γηα φινπο ηνπο επηκέξνπο ηνκείο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Φαίλεηαη μεθάζαξα απφ ηελ αλάιπζε πνπ πξνεγήζεθε φηη ην δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ θαη, ηδηαίηεξα, ην δίθαην ηεο πψιεζεο απνδεηθλχεηαη σο ηδηαίηεξα θαηάιιεινο ηνκέαο γηα ζρέδηα πεξαηηέξσ ελνπνίεζεο εμαηηίαο ηνπ κεγέζνπο ηεο κέρξη ζηηγκήο πξνζέγγηζεο ησλ ζρεηηθψλ ξπζκίζεσλ θαη ηεο ελ γέλεη πξνεξγαζίαο. Ζ αλάιπζε ηνπ ειιεληθνχ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο έδεημε, γηα παξάδεηγκα, φηη ν Έιιελαο λνκνζέηεο, φπσο άιισζηε θαη πνιινί άιινη εζληθνί λνκνζέηεο, πξνηίκεζε λα πηνζεηήζεη κεγάιν ηκήκα ησλ ξπζκίζεσλ ηεο νδεγίαο γηα ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ σο γεληθέο ξπζκίζεηο γηα φισλ ησλ εηδψλ ηηο πσιήζεηο, επεθηείλνληαο ην πεδίν εθαξκνγήο ησλ ζρεηηθψλ δηαηάμεσλ. ε γεληθέο γξακκέο κάιηζηα ε θηινζνθία ησλ ζρεηηθψλ ξπζκίζεσλ πξνζνκνηάδεη κε ηηο ζπκβάζεηο πψιεζεο νη νπνίεο εκπίπηνπλ ζην πεδίν εθαξκνγήο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο. Διάρηζηεο πεξηπηψζεηο ξπζκίδνληαη κε δηαθνξεηηθφ ηξφπν θαη πνιχ ιίγεο δηαηάμεηο αθνξνχλ κφλν ζηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ. 357 Ζ πξνζέγγηζε απηή ησλ εζληθψλ θσδηθνπνηήζεσλ ηνπ αζηηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ ζην πξφηππν ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο, ε νπνία άιισζηε απνηέιεζε ην πξφηππν ηεο νδεγίαο, ήηαλ έλα πνιχ ζεκαληηθφ βήκα ζηελ θαηεχζπλζε ηεο πεξαηηέξσ ελνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ, ηνπιάρηζηνλ ζηνλ ηνκέα ηνπ δηθαίνπ ηεο πψιεζεο. Όπσο έδεημε ην παξάδεηγκα ηεο ελζσκάησζεο ηεο νδεγίαο ζην ειιεληθφ θαη ην γεξκαληθφ δίθαην, νη βαζηθέο ηδέεο ηεο κεηαξξχζκηζεο ηνπ δηθαίνπ πνπ επέθεξε ε νδεγία κπνξεί λα γεληθνπνηεζνχλ θαη λα 357 Έηζη Stefan Grundmann, ERPL 2001, ζει

115 ρξεζηκεχζνπλ σο πξφηππν ηφζν γηα έλα επξσπατθφ δίθαην ηεο πψιεζεο, φζν θαη γηα ηε ξχζκηζε ηνπ γεληθνχ ελνρηθνχ δηθαίνπ ζε επξσπατθφ επίπεδν. Οη ζθέςεηο απηέο κπνξεί λα ρξεζηκεχζνπλ σο βάζε γηα κηα πεξαηηέξσ ελνπνίεζε ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ ζηελ θνηλφηεηα. Οη πξφζθαηεο εμειίμεηο ζηνλ ηνκέα ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ απνδεηθλχνπλ φηη ηα φξγαλα ηεο θνηλφηεηαο έρνπλ πιήξε επίγλσζε ησλ πξνβιεκάησλ, ηα νπνία δεκηνπξγεί ην ζεκεξηλφ δίθαην ησλ νδεγηψλ ζην λνκηθφ ζχζηεκα ησλ θξαηψλ κειψλ θαη θαηαβάινπλ ήδε ηηο πξψηεο πξαγκαηηθέο πξνζπάζεηεο λα αιιάμνπλ ηελ θαηάζηαζε απηή. Απνκέλεη πιένλ λα δηαπηζηψζνπκε εάλ ν δξφκνο γηα κηα πεξαηηέξσ ελνπνίεζε ζα αθνινπζεζεί θαη ζην κέιινλ ην ίδην ζαξξαιέα, ή εάλ ηπρφλ αληίπαινη κηαο θσδηθνπνίεζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ζα πξνζπαζήζνπλ λα εκπνδίζνπλ ηα ελ ιφγσ ζρέδηα. Μηα αληίδξαζε ηνπ λνκηθνχ θφζκνπ είλαη ζε θάζε πεξίπησζε αλακελφκελε, θαζψο πνιινί δελ ζα ζειήζνπλ κε επραξίζηεζε λα απνρσξηζηνχλ ην νηθείν ζε απηνχο δίθαην. 358 Δηδηθά φκσο νη λένη επξσπαίνη λνκηθνί δελ πξέπεη πηα λα πεξηνξίδνληαη ζηελ θαιιηέξγεηα απνθιεηζηηθά ηνπ εζληθνχ ηνπο δηθαίνπ, αιιά λα εξγαζζνχλ πξνο ηελ θαηεχζπλζε ηνπ εληνπηζκνχ θαη ηεο αλάδεημεο ησλ θνηλψλ βαζηθψλ αξρψλ θαη ζηνηρείσλ ηνπ ηζρχνληνο ήδε ζηα θξάηε κέιε ηδησηηθνχ δηθαίνπ, φπσο ζηνπο γεληθνχο θαλφλεο ηνπ δηθαίνπ ησλ ζπκβάζεσλ. πλαίλεζε ππάξρεη, πάλησο, σο πξνο ηηο παξαδνρέο φηη ε ζπλέρεηα ηεο επξσπατθήο πξνζέγγηζεο ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ απαηηεί εληνλφηεξε πξνεηνηκαζία απφ ηελ νηθνλνκία θαη φηη ζηελ πνξεία απηή ζεκαληηθφ ξφιν θαιείηαη λα αλαιάβεη ε ζπγθξηηηθή έξεπλα ηνπ δηθαίνπ. Σν λέν δίθαην πξέπεη λα πξνεηνηκαζηεί εμνλπρηζηηθά, ψζηε λα απνθεπρζεί ε ρνξήγεζε ζπγθξηηηθψλ πιενλεθηεκάησλ ζην εθάζηνηε εζληθφ ηδησηηθφ δίθαην, θαζψο κφλν κε απηφ ηνλ ηξφπν είλαη δπλαηφ λα πεηζηνχλ νη ζθεπηηθηζηέο θαη έλαο λένο επξσπατθφο αζηηθφο θψδηθαο λα θεξδίζεη ηε γεληθή απνδνρή. Με απηφ ην ζηφρν ζα πξέπεη λα ζπληνληζηνχλ νη κέρξη ζηηγκήο ζπγθξηηηθέο έξεπλεο ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ θαη λα ελζσκαησζνχλ ηα απνηειέζκαηα καθξφρξνλεο πξνζπάζεηαο δηαθφξσλ εξεπλεηηθψλ νκάδσλ ζε έλα θνηλφ ζπληνληζκέλν ζρέδην. ην δξφκν πξνο έλα Δπξσπατθφ Αζηηθφ Κψδηθα ππάξρνπλ αθφκα πνιιά εξσηήκαηα, ηα νπνία πξέπεη λα απαληεζνχλ θαη πνιιά ζέκαηα επί ησλ νπνίσλ πξέπεη 358 Έηζη θαη Ulrich Drobnig, Europäisches Zivilgesetzbuch, ζει

116 λα ιεθζνχλ βαζηθέο απνθάζεηο. Παξφηη ε πξννπηηθή ελφο θνηλνχ ηδησηηθνχ δηθαίνπ δελ θαληάδεη πηα ζηηο κέξεο καο αλεδαθηθή, ν δξφκνο πνπ ππνιείπεηαη δελ είλαη κηθξφο, νχηε εχθνινο. Αληηζέησο, έλαο Δπξσπατθφο Αζηηθφο Κψδηθαο, εάλ πνηέ ζεζπηζηεί, δελ κπνξεί παξά λα βξίζθεηαη ζην ηέινο κηαο καθξφρξνλεο εμειηθηηθήο πνξείαο. Όκσο αθφκα θαη αλ ν πνιηηηθφο απηφο θαηά βάζε ζηφρνο κπνξεί λα θαίλεηαη νπηνπηζηηθφο ή απφκαθξνο, νη πξνπαξαζθεπαζηηθέο επηζηεκνληθέο εξγαζίεο κε απηφ ην ζηφρν, επηθέξνπλ ζε θάζε πεξίπησζε έλα ζεκαληηθφ θέξδνο ηφζν γηα ηνλ επξσπατθφ, φζν θαη γηα ηνλ εζληθφ λνκνζέηε κέζσ ηεο επεμεξγαζίαο θνηλψλ επξσπατθψλ αξρψλ θαη αμησκάησλ ζηνλ ηνκέα ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Δίλαη, άιισζηε, ηδηαίηεξα πηζαλφ λα επηηεπρζνχλ πεξηζζφηεξα θέξδε γηα ηε δηακφξθσζε κηαο θνηλήο επξσπατθήο ζπλείδεζεο δηθαίνπ απφ ηηο εκπεηξίεο πνπ ζα απνθνκίζνπκε ζην δξφκν πξνο ηε δηακφξθσζή ηνπ, παξά απφ έλα έηνηκν ηειηθφ πξντφλ κε ηνλ ηίηιν «Δπξσπατθφο Αζηηθφο Κψδηθαο»! 116

117 ςνηομογπαθίερ AK αξ. άξ. Αξκ. AnwBl AnwKomm Art. Aufl. βι. BB BGB BGB a.f. BGBl BMJ ΓΟ CC cic CISG COM ΓΔΔ ΓΔΚ DB DE Diss. DStR εδ. EΔ ΔΕΔ ΔΚ εθδ. Αζηηθφο Κψδηθαο Αξηζκφο Άξζξν Αξκελφπνπινο Anwaltsblatt Anwaltkommentar Artikel Auflage = Έθδνζε βιέπε Der Betriebs-Berater Bürgerliches Gesetzbuch = Γεξκαληθφο ΑΚ Bürgerliches Gesetzbuch ζηε κνξθή ηνπ πξηλ απφ ηελ ηζρχ ηνπ λφκνπ γηα ηνλ εθκνληεξληζκφ ηνπ ελνρηθνχ δηθαίνπ ηεο Bundesgesetzblatt Bundesministerium der Justiz = Γεξκαληθφ Τπνπξγείν Γηθαηνζχλεο Γεληθνί φξνη ζπλαιιαγψλ Code Civil culpa in contrahendo χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηε Γηεζλή πψιεζε θηλεηψλ πξαγκάησλ, UN Convention on the International Sale of Goods, UN-Kaufrecht Έγγξαθα Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ Γίθαην Δπηρεηξήζεσλ θαη Δηαηξηψλ Γηθαζηήξην ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ Der Betrieb Diskussionsentwurf zu einem Schuldrechtsmodernisierungsgesetz Dissertation Deutsches Steuerrecht εδάθην Eπξσπατθή Έλσζε Δπξσπατθή Εψλε Διεπζέξσλ πλαιιαγψλ Eπξσπατθή Κνηλφηεηα Δθδφζεηο 117

118 ΔΟΚ ΔπηζθΔΓ eds. EFTA EGV ERPL EuGH EuZW FAZ Habil. Hrsg. Jb.J.ZivRWiss JBl Jura JuS JZ KξηηΔπηζ Ν. ή λ. ΝνΒ NJW Nr. ΟΖΔ νπ. Π.Γ. Πξβι. PECL RabelsZ RE Rev. dr. unif Rn. Rs. RIW ει. πλζδκ Δπξσπατθή Οηθνλνκηθή Κνηλφηεηα Δπηζθφπεζε Δκπνξηθνχ Γηθαίνπ Editors European Free Trade Association Vertrag zur Gründung der Europäischen Gemeinschaft European Review of Private Law Gerichtshof der Europäischen Gemeinschaften Europäische Zeitschrift für Wirtschaftsrecht Frankfurter Allgemeine Zeitung Habilitationsschrift Herausgeber = εθδφηεο Jahrbuch Junger Zivilrechtswissenschaftler Juristische Blätter Juristische Ausbildung Juristische Schulung Juristen-Zeitung Κξηηηθή Δπηζεψξεζε Ννκηθήο Θεσξίαο θαη Πξάμεο Νφκνο Nνκηθφ Βήκα Neue Juristische Wochenschrift Nummer Οξγαληζκφο Ζλσκέλσλ Δζλψλ φπνπ παξαπάλσ Πξνεδξηθφ Γηάηαγκα Παξάβαιε Principles of European Contract Law Rabels Zeitschrift für ausländisches und internationales Privatrecht Regierungsentwurf zu einem Schuldrechtsmodernisierungsgesetz Revue de droit uniforme Randnummer Rechtssprechung Recht der internationalen Wirtschaft ειίδα πλζήθε γηα ηελ ίδξπζε ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ 118

119 πλζδδ ΦEK ππνζεκ. UNCITRAL UNIDROIT Uni. VuR XξΗΓ. ZGS ZfRV ZeuP ZIP πλζήθε γηα ηελ ίδξπζε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο Φχιιν Δθεκεξίδνο ηεο Κπβεξλήζεσο Τπνζεκείσζε United Nations Commission on International Trade Law Institut International pour l Unification du Droit Privé Universität Verbraucher und Recht Υξνληθά Ηδησηηθνχ Γηθαίνπ Zeitschrift für das gesamte Schuldrecht Zeitschrift für Rechtsvergleichung, Internationales Privatrecht und Europarecht Zeitschrift für Europäisches Privatrecht Zeitschrift für Wirtschaftsrecht und Insolvenzpraxis 119

120 Δπίζημα Έγγπαθα 1. ΒΜJ: Diskussionsentwurf eines Gesetzes zur Modernisierung des Schuldrechts, Referat I B 2, Stand , 2. BΜJ: Konsolidierte Fassung des Diskussionsentwurfs eines Gesetzes zur Modernisierung des Schuldrechts auf der Grundlage des Diskussionsentwurfs eines Gesetzes zur Modernisierung des Schuldrechts, Referat I B 2, Stand , reform_kf.pdf θαη Neukorrigierte Weiterentwicklung der Verjährungsvorschriften vom , verjaehrung_neu.pdf. 3. BΜJ: Regierungsentwurf zur Modernisierung des Schuldrechts, BT-Drucksache 14/6040, regierungsentwurf.pdf. 4. BΜJ: Beschlussempfehlung des Rechtsausschusses vom 25. September 2001, BT- Drucksache 14/7052, 5. ΔΟΚ, Πξψην Πξφγξακκα ηεο Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο Κνηλφηεηαο γηα κηα πνιηηηθή πξνζηαζίαο θαη πιεξνθφξεζεο ηνπ θαηαλαισηή, Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 92 ηεο , ζει. 1 επ. 6. ΔΟΚ, Γεχηεξν Πξφγξακκα ηεο Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο Κνηλφηεηαο γηα κηα πνιηηηθή πξνζηαζίαο θαη πιεξνθφξεζεο ηνπ θαηαλαισηή, Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 133 ηεο , ζει. 1 επ. 7. Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Πξάζηλε Βίβινο ηεο Δπηηξνπήο γηα ηηο εγγπήζεηο ησλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ θαη ηελ εμππεξέηεζε κεηά ηελ πψιεζε, , COM (93) 509 ηειηθφ, 8. Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Πξάζηλε Βίβινο ζρεηηθά κε ηε κεηαηξνπή ζε θνηλνηηθή πξάμε θαη ηνλ εθζπγρξνληζκφ ηεο ζχκβαζεο ηεο Ρψκεο ηνπ 1980 γηα ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηηο ζπκβαηηθέο ελνρέο, , COM (2002) 654 ηειηθφ, 120

121 9. Eπξσπατθή Δπηηξνπή: Πξφηαζε νδεγίαο ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ζρεηηθά κε ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ θαη ηηο εγγπήζεηο ηεο , COM (1995) 520 ηειηθφ, Δπίζεκε Δθεκεξίδα. C 307 ηεο , ει. 8 επ. 10. Eπξσπατθή Δπηηξνπή: Σξνπνπνηεκέλε πξφηαζε νδεγίαο ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ζρεηηθά κε ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ θαη ηηο εγγπήζεηο ηεο , COM (1998) 217 ηειηθφ, Δπίζεκε Δθεκεξίδα. C 148 ηεο , ει. 12 επ. 11. Eπξσπατθή Δπηηξνπή: Οδεγία 1999/44/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 25εο Μαΐνπ 1999, ζρεηηθά κε νξηζκέλεο πηπρέο ηεο πψιεζεο θαη ησλ εγγπήζεσλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, Δπίζεκε Δθεκεξίδα L 171 ηεο , ει Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην πκβνχιην θαη ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ηεο 11εο Ηνπιίνπ 2001, γηα ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ, COM (2001) 398 ηειηθφ, Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 255 ηεο , Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο πξνο ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ην πκβνχιην - Έλα ζπλεθηηθφηεξν επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ - ρέδην δξάζεο, COM (2003) 68 ηειηθφ - Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 63 ηεο , Eπξσπατθή Δπηηξνπή: Αληηδξάζεηο ζρεηηθά κε ην ζρέδην δξάζεο - Έλα ζπλεθηηθφηεξν επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ, pdf. 15. Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην θαη ην πκβνχιην: Σν επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ θαη ε αλαζεψξεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ: πνξεία πξνο ηα εκπξφο, COM(2004) 651 ηειηθφ - Γελ έρεη δεκνζηεπζεί ζηελ Δπίζεκε Δθεκεξίδα, Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Πξψηε εηήζηα έθζεζε ηεο Δπηηξνπήο ζρεηηθά κε ην επξσπατθφ δίθαην ησλ ζπκβάζεσλ θαη ηελ αλαζεψξεζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ, COM (2005) 456 ηειηθφ - Γελ έρεη δεκνζηεπζεί ζηελ Δπίζεκε Δθεκεξίδα, 121

122 17. Δπξσπατθή Δπηηξνπή: ηξαηεγηθή ηεο πνιηηηθήο γηα ηνλ θαηαλαισηή , Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, ην πκβνχιην, ηελ Οηθνλνκηθή θαη Κνηλσληθή Δπηηξνπή θαη ηελ Δπηηξνπή ησλ Πεξηθεξεηψλ, Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 137 ηεο , COM (2002), 208 ηειηθφ, Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Δπαλεμέηαζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ, htm. 19. Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Έγγξαθν εξγαζίαο ηεο Δπηηξνπήο, Αλαθνξά γηα ην απνηέιεζκα ηεο δεκφζηαο δηαβνχιεπζεο γηα ηελ επαλεμέηαζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ, Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Πξάζηλε Βίβινο ζρεηηθά κε ηελ επαλεμέηαζε ηνπ θνηλνηηθνχ θεθηεκέλνπ γηα ηελ πξνζηαζία ησλ θαηαλαισηψλ, , COM (2006) 744 ηειηθφ, Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Αλαθνίλσζε ηεο Δπηηξνπήο ζην πκβνχιην θαη ην Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην γηα ηελ εθαξκνγή ηεο νδεγίαο 1999/44/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ, ηεο 25εο Μαΐνπ 1999, ζρεηηθά κε νξηζκέλεο πηπρέο ηεο πψιεζεο θαη ησλ εγγπήζεσλ θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, θαζψο θαη αλάιπζε ηεο πεξίπησζεο εηζαγσγήο ηεο άκεζεο επζχλεο ηνπ παξαγσγνχ, , COM (2007) 210 ηειηθφ. 22. Δπξσπατθή Δπηηξνπή: Γεχηεξε έθζεζε πξνφδνπ γηα ην Κνηλφ Πιαίζην Αλαθνξάο, , COM(2007) 447 ηειηθφ, OM_2007_0447_F_EL_ACTE.pdf. 23. Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην: Φήθηζκα ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ ηεο , Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 158 ηεο , ζει. 400 επ. = ZEuP 1993, ζει. 613 επ. 24. Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην: Φήθηζκα ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ ηεο γηα ηελ ελαξκφληζε νξηζκέλσλ ηνκέσλ ηνπ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ, Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 20 ηεο , ζει. 518 επ. = ZEuP 1995, ζει. 669 επ. 122

123 25. Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην: Σα ζπζηήκαηα ηδησηηθνχ δηθαίνπ ζηελ ΔΔ: Γηαθξίζεηο ιφγσ ηζαγέλεηαο θαη ε αλάγθε ελφο Δπξσπατθνχ Αζηηθνχ Κψδηθα, Legal Affairs Series, JURI 103, , Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην: Φήθηζκα ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ ηεο ζρεηηθά κε ηελ πξνζέγγηζε ηνπ αζηηθνχ θαη εκπνξηθνχ δηθαίνπ ησλ θξαηψλ κειψλ, COM (2001), 398, C5-0471/2001, 2001/2187, ζει. 1επ. 27. Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην: Φήθηζκα ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ γηα ην Δπξσπατθφ Γίθαην ησλ πκβάζεσλ, 7 επηεκβξίνπ 2006, P6_TA (2006) 0352, _en.pdf. 28. Δπξσπατθφ πκβνχιην: Δπξσπατθφ πκβνχιην ζην Σάκπεξε, 15 θαη 16 Οθησβξίνπ 1999, Σειηθά ζπκπεξάζκαηα ηεο πξνεδξίαο, SI (1999) 800, Παξάγξαθνο 39, Δπξσπατθφ πκβνχιην: Δπξσπατθφ πκβνχιην ζην Λάαθελ, 14 θαη 15 Γεθεκβξίνπ 2001, Σειηθά ζπκπεξάζκαηα ηεο πξνεδξίαο, Παξάγξαθνη 37 θαη 45, Καλνληζκφο 44/2001 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο γηα ηε δηεζλή δηθαηνδνζία, ηελ αλαγλψξηζε θαη ηελ εθηέιεζε απνθάζεσλ ζε αζηηθέο θαη εκπνξηθέο ππνζέζεηο, Δπίζεκε Δθεκεξίδα L 12, , ζει. 1 23, Καλνληζκφο 1347/2000 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο πεξί ηεο δηεζλνχο δηθαηνδνζίαο, αλαγλψξηζεο θαη εθηέιεζεο απνθάζεσλ ζε γακηθέο δηαθνξέο θαη δηαθνξέο γνληθήο κέξηκλαο έλαληη ησλ θνηλψλ ηέθλσλ ησλ ζπδχγσλ, Δπίζεκε Δθεκεξίδα L 160 ηεο 30/06/2000, ζει , Καλνληζκφο 2201/2003 ηνπ πκβνπιίνπ ηεο γηα ηε δηεζλή δηθαηνδνζία θαη ηελ αλαγλψξηζε θαη εθηέιεζε απνθάζεσλ ζε γακηθέο δηαθνξέο θαη δηαθνξέο γνληθήο κέξηκλαο, L 338 ηεο 23/12/2003, ζει. 1 επ., Πξφηαζε θαλνληζκνχ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ζρεηηθά κε ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηηο ζπκβαηηθέο ελνρέο (Ρψκε Η), , COM(2005) 650 ηειηθφ, 123

124 34. Σξνπνπνηεκέλε πξφηαζε θαλνληζκνχ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ γηα ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηηο εμσζπκβαηηθέο ελνρέο (Ρψκε II), , COM (2006), 0083 ηειηθφ, πκβνχιην: πκπεξάζκαηα γηα ην Δπξσπατθφ Γίθαην ησλ πκβάζεσλ, 29 Ννεκβξίνπ 2005, petitiveness_council_en.pdf. 36. χκβαζε ησλ Βξπμειιψλ ηεο γηα ηε δηεζλή δηθαηνδνζία θαη ηελ αλαγλψξηζε θαη εθηέιεζε απνθάζεσλ ζε αζηηθέο θαη εκπνξηθέο ππνζέζεηο, χκβαζε ηνπ Λνπγθάλν ηεο γηα ηε δηθαηνδνζία θαη ηελ εθηέιεζε απνθάζεσλ ζε αζηηθέο θαη εκπνξηθέο ππνζέζεηο,, en/c-textes/lug.htm. 38. χκβαζε ηεο Ρψκεο ηεο ζρεηηθά κε ην εθαξκνζηέν δίθαην ζηηο ζπκβαηηθέο ελνρέο (παγησκέλε κνξθή), Δπίζεκε Δθεκεξίδα C 27, ηεο , ζ. 34 επ. 39. χκβαζε ηεο Βηέλλεο ηεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ, UNIDROIT: Αξρέο ησλ Γηεζλψλ Δκπνξηθψλ πκβάζεσλ ηεο (Principles of International Commercial Contracts), Νφκνο 2532/1997 γηα ηελ Κχξσζε ηεο χκβαζεο ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ, ΦΔΚ Α 227, 3/ Νφκνο 3043/2002 γηα ηελ Δπζχλε ηνπ πσιεηή γηα πξαγκαηηθά ειαηηψκαηα θαη έιιεηςε ζπλνκνινγεκέλσλ ηδηνηήησλ, ηξνπνπνίεζε δηαηάμεσλ ηνπ Κψδηθα Πνιηηηθήο Γηθνλνκίαο θαη άιιεο ζπλαθείο δηαηάμεηο, ΦΔΚ Α 192, Δηζεγεηηθή έθζεζε ζην ζρέδην λφκνπ «Δπζχλε ηνπ πσιεηή γηα πξαγκαηηθά ειαηηψκαηα θαη έιιεηςε ζπλνκνινγεκέλσλ ηδηνηήησλ, ηξνπνπνίεζε δηαηάμεσλ ηνπ Κψδηθα Πνιηηηθήο Γηθνλνκίαο θαη άιιεο ζπλαθείο δηαηάμεηο»,

125 Δλληνική Βιβλιογπαθία 1. Αξβαληηάθεο, Πάξηο: Ζ επίδξαζε ηεο πκβάζεσο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ ζην δηθνλνκηθφ δίθαην, ΥξΗΓ 2001, ζει Αξλνθνχξνο, Γεψξγηνο: Ζ Οδεγία ζρεηηθά κε ηηο θαηαλαισηηθέο πσιήζεηο: Μέηξν επζχλεο ηνπ πσιεηή θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, ηξνπνπνίεζε ηνπ Αζηηθνχ Κψδηθα (;) θαη άιια δεηήκαηα, ΓΔΔ 2001, ζει Απγνπζηηαλάθεο, Μηράιεο: Πεξηερφκελν ηεο ζχκβαζεο: Πξνζηαζία απφ θαηαρξεζηηθνχο φξνπο θαη παξεπφκελεο ζπκβαηηθέο ππνρξεψζεηο, ζην: ηαζφπνπινο / Υησηέιιεο / Απγνπζηηαλάθεο: Κνηλνηηθφ Αζηηθφ Γίθαην Η, Δπηπηψζεηο θνηλνηηθψλ νδεγηψλ ζην δίθαην ηνπ ΑΚ, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 1995, ζει Απγνπζηηαλάθεο, Μηράιεο: Αξρή ηεο ππαηηηφηεηαο θαη αληηθεηκεληθή επζχλε - Δπζχλε ηνπ παξαγσγνχ θαη επζχλε ηνπ παξέρνληνο ππεξεζίεο, ζην: ηαζφπνπινο / Υησηέιιεο / Απγνπζηηαλάθεο: Κνηλνηηθφ Αζηηθφ Γίθαην Η, Δπηπηψζεηο θνηλνηηθψλ νδεγηψλ ζην δίθαην ηνπ ΑΚ, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 1995, ζει Βαιηνχδεο, Αλαζηάζηνο: Σν πξφβιεκα ηεο ζπξξνήο ηεο επζχλεο γηα πξαγκαηηθά ειαηηψκαηα θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο (CISG) κε ην εζληθφ εμσζπκβαηηθφ δίθαην, Αξκ. 1999, ζει Βαιηνχδεο, Aλαζηάζηνο: Σν δηθαίσκα «Μεηεθπιήξσζεο» ηνπ Πσιεηή θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο (CISG), Αξκ. 1999, ζει Βαιηνχδεο, Aλαζηάζηνο: Ζ επζχλε ζε απνδεκίσζε θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο (ζεκειίσζε, απαιιαγή απφ ηελ επζχλε θαη έθηαζε απνδεκίσζεο), ζην: Κνξλειάθεο, Πάλνο / Πνπιηάδεο, Αζαλάζηνο / Βαιηνχδεο, Αλαζηάζηνο: Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ, εθδ. άθθνπια, Αζήλα-Θεζζαινλίθε 2001, ζει Γεσξγηάδεο, Απφζηνινο: Γεληθέο Αξρέο Αζηηθνχ Γηθαίνπ, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα- Κνκνηελή Γεσξγηάδεο, Απφζηνινο / ηαζφπνπινο, Μηραήι: Αζηηθφο Κψδημ, Καη άξζξν εξκελεία, Σφκνο ΗΗ, Γεληθφ Δλνρηθφ, Άξζξα ; Σφκνο ΗΗΗ, Δηδηθφ Δλνρηθφ, Άξζξα , εθδ. Π. Ν. άθθνπιαο, Aζήλα 1997; παξαπνκπή: ΑΚ Γεσξγηάδε/ηαζφπνπινπ-πγγξαθέαο, Αξζ. Υ, αξ. Υ. 125

126 10. Γήκαο, Αιέμαλδξνο: Πεδίν Δθαξκνγήο ηεο χκβαζεο ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ, ΓΔΔ 1998, ζει Γσξήο, Φίιηππνο: Δηζαγσγή ζην Αζηηθφ Γίθαην, Δγρεηξίδην, Α ηεχρνο, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή Γσξήο, Φίιηππνο: πγθξηηηθή επηζθφπεζε ησλ επηινγψλ ζπζηεκαηηθήο νξγάλσζεο ησλ ξπζκίζεσλ γηα ηελ πψιεζε θηλεηψλ ζηνλ ΑΚ θαη ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο Κξηηηθέο παξαηεξήζεηο, ζην: Γσξήο, Φίιηππνο / Υειηδφλεο, Απφζηνινο (επηκέιεηα), Εεηήκαηα εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2004, ζει Γσξήο, Φίιηππνο / Υειηδφλεο, Απφζηνινο (επηκέιεηα), Εεηήκαηα εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή Δηαηξία λνκηθψλ Βνξείνπ Διιάδνο, Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Θεζζαινλίθε Κνληνγηάλλε, Αζελά: Ζ Οδεγία 1999/44/ΔΚ ζρεηηθά κε ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ θαη ηελ παξνρή εγγπήζεσλ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Κνξλειάθεο, Πάλνο: Ζ επίδξαζε ηνπ Κνηλνηηθνχ Γηθαίνπ ζην Διιεληθφ Γίθαην ζην δήηεκα ηεο πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή, ζην: Ησάλλεο Κνπθηάδεο (Δπηκέιεηα), Ζ επίδξαζε ηνπ Κνηλνηηθνχ Γηθαίνπ ζην Διιεληθφ Ηδησηηθφ Γίθαην, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα- Κνκνηελή 1995, ζει Κνξλειάθεο, Πάλνο: Γνγκαηηθή πξνζέγγηζε ησλ λέσλ ξπζκίζεσλ Ζ έλλνηα ηεο νπζηψδνπο ζπκβαηηθήο παξάβαζεο, ζην: Κνξλειάθεο, Πάλνο / Πνπιηάδεο, Αζαλάζηνο / Βαιηνχδεο, Αλαζηάζηνο: Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ, εθδ. άθθνπια, Αζήλα-Θεζζαινλίθε 2001, ζει Κνξλειάθεο, Πάλνο: Γνγκαηηθή πξνζέγγηζε ησλ λέσλ ξπζκίζεσλ - Ζ έλλνηα ηεο νπζηψδνπο ζπκβαηηθήο παξάβαζεο, ζην: Δηαηξία λνκηθψλ Βνξείνπ Διιάδνο, Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ, εθδ. άθθνπια, Αζήλα-Θεζζαινλίθε 2001, ζει Κνξλειάθεο, Πάλνο: Δηδηθφ Δλνρηθφ Γίθαην Η, εθδ. άθθνπια, Αζήλα-Θεζζαινλίθε Κνξλειάθεο, Πάλνο: Σν δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο απφ ηε ζχκβαζε πψιεζεο, ζην: Γσξήο, Φίιηππνο Υειηδφλεο, Απφζηνινο (επηκέιεηα), Εεηήκαηα εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο ηεο 126

127 Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2004, ζει Κνξλειάθεο, Πάλνο / Πνπιηάδεο, Αζαλάζηνο / Βαιηνχδεο, Αλαζηάζηνο: Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ, εθδ. άθθνπια, Αζήλα-Θεζζαινλίθε Κνπθηάδεο, Ησάλλεο: (Δπηκέιεηα), Ζ επίδξαζε ηνπ Κνηλνηηθνχ Γηθαίνπ ζην Διιεληθφ Ηδησηηθφ Γίθαην, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή Κνπηζνχθεο, Γεκήηξεο: Ζ χκβαζε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (κε ην αγγιηθφ πξσηφηππν), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή Νηθνιαΐδεο, Γηψξγνο: Ζ δεκηνπξγία ηεο CISG θαη νη ζπκβηβαζκνί ηνπο νπνίνπο εθθξάδεη, ΚξηηΔπηζ 1992/2, ζει. 119 επ. 25. Νηθνιαΐδεο, Γηψξγνο: Ζ δηεζλήο πψιεζε θηλεηψλ θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή Νηθνιαΐδεο, Γηψξγνο: Οξηνζέηεζε ηνπ πεδίνπ εθαξκνγήο ησλ λέσλ δηθαίσλ ηεο πψιεζεο (CISG, Οδεγία 1999/44 ΔΚ) ζε ζρέζε κε ην δίθαην ηεο πψιεζεο ηνπ ΑΚ, ΓΔΔ 2000, ζει Νηθνιαΐδεο, Γεψξγηνο, Σν πεδίν εθαξκνγήο ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή Παληειίδνπ, Καιιηξφε: Εεηήκαηα απφ ηελ θαηαλνκή ηνπ θηλδχλνπ ζηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηε δηεζλή πψιεζε θηλεηψλ, ζην: Γσξήο, Φίιηππνο / Υειηδφλεο, Απφζηνινο (επηκέιεηα), Εεηήκαηα εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2004, ζει Πεξάθεο, Δπάγγεινο: Ζ έλλνηα ηνπ θαηαλαισηή θαηά ην λέν Ν. 2251/1994, ΓΔΔ 1995, ζει Πνπιηάδεο, Αζαλάζηνο: πξξνή θαλφλσλ εηδηθνχ θαη γεληθνχ ελνρηθνχ δηθαίνπ ζηελ αζηηθή επζχλε ηνπ πσιεηή, Σφκνο Η, Δγγπνδνζία θαη κε εθπιήξσζε, δνγκαηηθή θαη δηθαηνπνιηηηθή ζεψξεζε, εθδ. άθθνπια, Θεζζαινλίθε 1997; παξαπνκπή: πξξνή. 127

128 31. Πνπιηάδεο, Αζαλάζηνο: Ζ χκβαζε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηε δηεζλή πψιεζε θηλεηψλ θαη ην δίθαην ηνπ Αζηηθνχ Κψδηθα: Σν ξπζκηζηηθφ πξφηππν ηεο ελνπνίεζεο ησλ ζπκβαηηθψλ παξαβάζεσλ, ΔπηζθΔΓ 1998, ζει Πνπιηάδεο, Αζαλάζηνο: Ζ Κνηλνηηθή Οδεγία ζρεηηθά κε ηελ πψιεζε θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Πνπιηάδεο, Αζαλάζηνο: Σν δηθαίσκα ππαλαρψξεζεο θαη ε δπλαηφηεηα ζψξξεπζήο ηνπ κε αμίσζε απνδεκίσζεο, ζην: Κνξλειάθεο, Πάλνο / Πνπιηάδεο, Αζαλάζηνο / Βαιηνχδεο, Αλαζηάζηνο: Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ, εθδ. άθθνπια, Αζήλα-Θεζζαινλίθε 2001, ζει Πνπιηάδεο, Αζαλάζηνο: Οη ππνρξεψζεηο πσιεηή θαη αγνξαζηή θαηά ηε χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ Γεληθά ραξαθηεξηζηηθά, ζην: Γσξήο, Φίιηππνο / Υειηδφλεο, Απφζηνινο (επηκέιεηα), Εεηήκαηα εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα- Κνκνηελή 2004, ζει Ππξγάθεο, Γεκήηξηνο: Ζ αλακφξθσζε ηνπ δηθαίνπ πψιεζεο θαηαλαισηηθψλ αγαζψλ, Σα δηθαηψκαηα ηνπ θαηαλαισηή κεηά ηελ Οδεγία 1999/44/ΔΚ θαη νη απαηηήζεηο ελαξκφληζεο ηνπ ειιεληθνχ δηθαίνπ, ΓΔΔ 2001, ζει ηαζφπνπινο, Μηράιεο: Δηζαγσγή, ζην: ηαζφπνπινο / Υησηέιιεο / Απγνπζηηαλάθεο: Κνηλνηηθφ Αζηηθφ Γίθαην Η, Δπηπηψζεηο θνηλνηηθψλ νδεγηψλ ζην δίθαην ηνπ ΑΚ, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 1995, ζει ηαζφπνπινο, Μηράιεο: Πξνζηαζία αζζελέζηεξνπ ζπκβαιινκέλνπ - πκβαηηθή δέζκεπζε θαη απνδέζκεπζε, ζην: ηαζφπνπινο / Υησηέιιεο / Απγνπζηηαλάθεο: Κνηλνηηθφ Αζηηθφ Γίθαην Η, Δπηπηψζεηο θνηλνηηθψλ νδεγηψλ ζην δίθαην ηνπ ΑΚ, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 1995, ζει ηαζφπνπινο, Μηράιεο: Ζ ππφ θχξσζε χκβαζε ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ θαη ην Γίθαην ηνπ ΑΚ Καηλνηνκίεο επί ζπκβαηηθψλ παξαβάζεσλ, ΝνΒ 1997, ζει ηαζφπνπινο, Μηράιεο: Γεληθφ Δλνρηθφ Γίθαην, εθδ. Αλη. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή ηαζφπνπινο / Υησηέιιεο / Απγνπζηηαλάθεο: Κνηλνηηθφ Αζηηθφ Γίθαην Η, Δπηπηψζεηο θνηλνηηθψλ νδεγηψλ ζην δίθαην ηνπ ΑΚ, εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 1995; παξαπνκπή: πγγξαθέαο, ζην: Κνηλνηηθφ Αζηηθφ Γίθαην Η, ει. X. 128

129 41. ρηλάο, Ησάλλεο: Γεληθή εηζαγσγή ζηελ πξνβιεκαηηθή ηεο χκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηε δηεζλή πψιεζε θηλεηψλ πξαγκάησλ, ζην: Γσξήο, Φίιηππνο / Υειηδφλεο, Απφζηνινο (επηκέιεηα), Εεηήκαηα εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2004, ζει Φίιηνο, Παχινο: Δλνρηθφ Γίθαην, Δηδηθφ κέξνο, Πξψηνο Σφκνο, Πξψηνο Ζκίηνκνο, εθδ. Αλη. άθθνπια, Αζήλα - Κνκνηελή Φιάκπνπξαο, Γηνλχζηνο: Σν πξφβιεκα ηεο επηδίθαζεο θαη ηνπ ππνινγηζκνχ ησλ ηφθσλ ζηε ζχκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηε δηεζλή πψιεζε θηλεηψλ πξαγκάησλ, ΚξηηΔπηζ 2000, ζει Φιάκπνπξαο, Γηνλχζηνο / Πεηξφρεηινο, Γεψξγηνο: Ζ χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηε Γηεζλή Πψιεζε Κηλεηψλ Πξαγκάησλ φπσο εξκελεχεηαη απφ ηα Γηαηηεηηθά Γηθαζηήξηα, ΔΔκπΓ 2000, ζει Υειηδφλεο, Απφζηνινο: Ο λ. 2532/97 (χκβαζε ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ) - Οξηνζέηεζε ηνπ πεδίνπ εθαξκνγήο θαη δηθαηνπξαθηηθή ζεσξία, ΥξΗΓ 2001, ζει Υειηδφλεο, Απφζηνινο: Ζ κεηάβαζε απφ ηελ αμίσζε απηνχζηαο εθπιήξσζεο ζηελ απνδεκίσζε Μηα πξφηαζε βειηίσζεο θαη ηνπ Αζηηθνχ Κψδηθα, ζην: Γσξήο, Φίιηππνο / Υειηδφλεο, Απφζηνινο (επηκέιεηα), Εεηήκαηα εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα- Κνκνηελή 2004, ζει ν πλέδξην Έλσζεο Αζηηθνιφγσλ, Ζ πξφζθαηε ηξνπνπνίεζε ηνπ δηθαίνπ ησλ πξαγκαηηθψλ ειαηησκάησλ ζηελ πψιεζε, Ννκνζεηηθά θείκελα, εθδ. Αλη. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή

130 Ξενόγλυζζη Βιβλιογπαθία 1. Acquis Group: European Research Group on Existing Community Private Law ( Acquis Group ) established, Press release , 2. Alexandridou, Elisa: Neue Entwicklungen in der griechischen Verbraucherschutzgesetzgebung, VuR 1995, ζει Alpa, Guido: European Community Resolutions and the Codification of Private Law, ERPL 2000, ζει Altmeppen, Holger: Schadensersatz wegen Pflichtverletzung - Ein Beispiel für die Überhastung der Schuldrechtsreform, DB 2001, ζει Altmeppen, Holger: Untaugliche Regeln zum Vertrauensschaden und Erfüllungsinteresse im Schuldrechtsmodernisierungsentwurf, DB 2001, ζει Altmeppen, Holger / Wilhelm Jan: Anschreiben - Der erste Aufruf, 7. Altmeppen, Holger / Wilhelm Jan: Gemeinsame Erklärung zum Vorhaben des Erlasses eines Schuldrechtsreformgesetzes im Jahre 2001, 8. Altmeppen, Holger / Wilhelm Jan: Erwiderung auf Prof. Canaris, 9. Arnokouros, Georgios: The transposition of the Consumer Sales Directive into the Greek legal system, ERPL 2001, ζει Bar, Christian von: Gemeineuropäisches Deliktsrecht 1, Bar, Christian von: Vom Europäischen Vertragsrecht zum Europäischen Vermögensrecht, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει Bar, Christian von / Lando, Ole: Communication on European Contract Law: Joint response of the Commission on European Contract Law and the Study Group on a European Civil Code, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει

131 13. Béraudo, Jean-Paul: La modernisation et l harmonisation du droit des contrats: une perspective européenne, Rev. Dr. Unif. 2003, ζει Bernstorff, Christoph Graf von: Vertrags-, Kauf-, Handels- und Gesellschaftsrecht in den Mitgliedstaaten der Europäischen Union, Bundesanzeiger Verlag, Stuttgart Bonell, Michael Joachim: The Unidroit Principles of International Comercial Contracts and the Vienna Sales Convention Alternatives or Complementary Instruments?, Uniform Law Review 1996, ζει Bonell, Michael Joachim: Modernisation and Harmonisation of Contract Law: Objectives, Methods and scope. An overview, Rev. dr. unif. 3003, ζει Bonell, Michael Joachim: UNIDROIT Principles The New Edition of the Principles of International Commercial Contracts adopted by the International Institute for the Unification of Private Law, Uniform Law Review 2004, ζει Borsutzky, Andreas: Das neue deutsche Kauf-, Werkvertrags- und Verjährungsrecht, Wegleitung durch die deutsche Schuldrechtsreform 2002, Handelskammer Deutschland- Schweiz, Zürich Brüggemeier, Gert: Zur Reform der deutschen Kaufrechts Herausforderungen durch die EG-Verbrauchsgüterkaufrichtlinie, JZ 2000, ζει Brüggemeier, Gert / Reich, Norbert: Europäisierung des BGB durch große Schuldrechtsreform? Stellungnahme zum Entwurf eines Schuldrechtsmodernisierungsgesetzes, BB 2001, ζει Bundesministerium der Justiz (ΒΜJ), (Hrsg.): Abschlußbericht der Kommission zur Überarbeitung des Schuldrechts, Köln Caemmerer, Ernst von / Schlechtriem, Peter: Kommentar zum Einheitlichen UN-Kaufrecht, Das Übereinkommen der Vereinten Nationen über Verträge über den internationalen Warenkauf CISG Kommentar, 3. Aufl., München 2000; παξαπνκπή: Schlechtriem- ςγγπαθέαρ, Art. X, Rn. X. 23. Calliess, Gralf-Peter: (Conflict) Principles of European (Consumer) Contract Law an Update, German Law Journal, Vol. 05, No. 08, ζει Calus, Andrzej: Modernisation and Harmonisation of Contract law: Focus on selected issues, Rev. dr. unif. 2003, ζει

132 25. Canaris, Claus-Wilhelm: Schreiben vom , Charbit, Nicolas: L esperanto du droit? La rencontre du droit communautaire et du droit des contrats, À propos de la Communication de la Commission européenne relative au droit européen des contrats, JCP - La Semaine Juridique Édition Générale, 2002, ζει Cziesielsky, Marc: Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und amerikanisches Gewährleistungsrecht im Vergleich, Verlag Dr. Kovac, Hamburg 2003; Uni. Diss., Göttingen 2002; παξαπνκπή: Verbrauchsgüterkaufrichtlinie. 28. Däubler-Gmelin, Herta: Die Entscheidung für die so genannte Große Lösung bei der Schuldrechtsreform. Zum Entwurf eines Gesetzes zur Modernisierung des Schuldrechts, NJW 2001, ζει Dauner-Lieb, Barbara: Verbraucherschutz durch Ausbildung eines Sonderprivatrechts für Verbraucher. Systemkonforme Weiterentwicklung oder Schrittmacher der Systemveränderung?, Duncker & Humblot, Berlin 1983; Uni. Diss., Köln Dauner-Lieb, Barbara: Die geplante Schuldrechtsmodernisierung - Durchbruch oder Schnellschuss?, JZ 2001, ζει Dauner-Lieb, Barbara: Die Schuldrechtsreform - Das große juristische Abenteuer, DStR 2001, ζει Dauner-Lieb, Barbara: Stellungnahme zum Entwurf eines Gesetzes zur Modernisierung des Schuldrechts - Drucksache 14/6040, Dauner-Lieb, Barbara: Eine unnötige Reform, die nur Chaos erzeugt, Süddeutsche Zeitung vom , Dauner-Lieb / Arnold / Dötsch / Kitz: Anmerkungen und Fragen zur konsolidierten Fassung des Diskussionsentwurfes eines Schuldrechtmodernisierungsgesetzes, Dauner-Lieb / Arnold / Dötsch / Kitz: Ergänzung der "Anmerkungen" nach der Neufassung der Verjährungsvorschriften vom 22. März 2001, 132

133 36. Dauner-Lieb / Heidel / Lepa / Ring (Hrsg.): Anwaltkommentar, Schuldrecht: Erläuterung der Neuregelungen zum Verjährungsrecht, Schuldrecht, Schadensersatzrecht und Mietrecht, Deutscher Anwalt Verein, Bonn 2002; παξαπνκπή: AnwKomm-ςγγπαθέαρ X Rn. X. 37. Dauner-Lieb / Heidel / Lepa / Ring (Hrsg.), Das neue Schuldrecht in der anwaltlichen Praxis, Deutscher Anwaltverlag, Bonn 2002; παξαπνκπή: Das neue Schuldrecht. 38. Diedrich, Frank: Lückenfüllung im Internationalen Einheitsrecht Möglichkeiten und Grenzen richterlicher Rechtsfortbildung im Wiener Kaufrecht, RIW 1995, ζει Drobnig, Ulrich: Europäisches Zivilgesetzbuch - Gründe und Grundgedanken, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Drobnig, Urlich: Vorüberlegungen zu einem europäischen Sachenrecht, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Eccher, Bernhard / Schnurr, Francesco: Die Umsetzung der Richtlinie 99/44/EG über den Verbrauchsgüterkauf in Italien, ZeuP 2003, ζει Ehmann, Horst / Sutschet, Holger: Modernisiertes Schuldrecht, Lehrbuch der Grundsätze des neuen Rechts und seiner Besonderheiten, Verlag Vahlen, München Ernst, Wolfgang: EU-Richtlinie zum Verbrauchsgüterkauf Optionen für die Umsetzung, ζην: Grundmann / Medicus / Rolland (Hrsg.), Europäisches Kaufgewährleistungsrecht, Reform und Internationalisierung des deutschen Schuldrechts, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a. 2000, ζει ; παξαπνκπή: Verbrauchsgüterkauf. 44. Ernst, Wolfgang / Gsell, Beate: Kaufrechtsrichtlinie und BGB. Gesetzentwurf für eine kleine Lösung bei der Umsetzung der EU-Kaufrechtsrichtlinie, ZIP 2000, ζει θαη European Commission: Special Eurobarometer 186, Health, Food and Alcohol and Safety, Fieldwork: January-February 2003, Publication: December 2003, European Opinion Research Group (EEIG), European Commission: Special Eurobarometer 193, Consumer protection in the EU, Fieldwork: May-June 2003, Publication: November 2003, European Opinion Research Group (EEIG), 133

134 47. European Commission: Special Eurobarometer 201, Issues relating to Business and Consumer E-commerce, Executive Summary, Fieldwork: September 2003, Publication: March 2004, European Opinion Research Group (EEIG), European Commission: Special Eurobarometer 252, Consumer protection in the Internal Market, Fieldwork: February-March 2006, Publication: September 2006, TNS Opinion & Social, European Commission: Special Eurobarometer 254, Internal Market - Opinions and experiences of Citizens in EU-25, Fieldwork: February-March 2006, Publication: October 2006, TNS Opinion & Social, Ferrante, Edoardo: Die Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie 1999/44/EG im italienischen Recht, RIW 2003, ζει Ferrari, Franco: Das Verhaeltnis zwischen den Unidroit-Grundsaetzen und den allgemeinen Grundsaetzen internationaler Einheitsprivatrechtskonventionen, JZ 1/1998, ζει Ferrari, Franco: What Sources of Law for Contracts for the International Sale of Goods? Why One Has to Look Beyond the CISG, International Review of Law and Economics, 2005, ζει Franco Ferrari, Fundamental breach of contract under the UN Sales Convention - 25 Years of Article 25 CISG, Journal of Law and Commerce, 2006, ζει Franzen, Martin: Privatrechtsangleichung durch die Europäische Gemeinschaft, Walter de Gruyter, Berlin-New York 1999; Freie Uni. Berlin Habil. 1998/99; παξαπνκπή: Privatrechtsangleichung. 55. Gandolfi, Guiseppe (Hrsg.), Code Européen des Contracts - Avant-projet, Livre Premier, Giuffré Verlag, Mailand Σν ίδην ζην: Reiner Schulze / Reinhard Zimmermann (Hrsg.), Basistexte zum Europäischen Privatrecht, 2. Auflage, Baden-Baden, Gerven, Walter van: Communication on European Contract Law - Codifying European Private Law, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει Grundmann, Stefan: European sales law - reform and adoption of international models in German sales law, ERPL 2001, ζει

135 58. Grundmann / Medicus / Rolland (Hrsg.): Europäisches Kaufgewährleistungsrecht, Reform und Internationalisierung des deutschen Schuldrechts, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a Grunewald, Barbara: Regelungsgehalt und System des deutschen Kaufrechts, in: Grundmann / Medicus / Rolland (Hrsg.), Europäisches Kaufgewährleistungsrecht, Reform und Internationalisierung des deutschen Schuldrechts, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a. 2000, ζει Gsell, Beate: Kaufrechtsrichtlinie und Schuldrechtsmodernisierung, JZ 2001, ζει Hartkamp, Arthur: Modernisation and Harmonisation of Contract law: Objectives, Methods and Scope, Rev. dr. unif. 2003, ζει Hartkamp, Arthur: Principles of contract law, ζην: Hartkamp, Arthur / Hesselink, Martijn / Hondius, Ewoud etc (eds): Towards a European Civil Code, Kluwer Law International, Ars Aequi Libri - Nijmegen Hartkamp, Arthur / Hesselink, Martijn / Hondius, Ewoud etc (eds): Towards a European Civil Code, Kluwer Law International, Ars Aequi Libri - Nijmegen Hayder, Roberto: Privatrechtsvereinheitlichung durch die Europäische Gemeinschaft - Kommentar zum Vortrag von Hans Claudius Taschner, ζην: Peter-Christian Müller-Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει Heusel, Wolfgang (Hrsg.): Neues Europäisches Vertragsrecht and Verbraucherschutz. Regelungskonzepte der Europäischen Union und ihre Auswirkungen auf die nationalen Zivilrechtsordnungen, Europäische Rechtsakademie Trier, Bundesanzeiger Höffe, Sibylle: Die Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und ihre Auswirkungen auf den Schadenersatz beim Kauf, Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main u.a. 2002, Uni. Diss., Tübingen 2001; παξαπνκπή: Verbrauchsgüterkaufrichtlinie und Schadensersatz. 67. Hommelhoff, Peter / Jayme, Erik (Hrsg.): Europäisches Privatrecht, Beck sche Textausgabe, Verlag C.H.Beck, München Hondius, Ewoud: Consumer Law and Private Law: The case for integration, ζην: Heusel, Wolfgang (Hrsg.): Neues Europäisches Vertragsrecht and Verbraucherschutz. Regelungskonzepte der Europäischen Union und ihre Auswirkungen auf die nationalen 135

136 Zivilrechtsordnungen, Europäische Rechtsakademie Trier, Bundesanzeiger 1999, ζει Hondius, Ewoud: Towards a European Civil Code, ζην: Hartkamp, Arthur / Hesselink, Martijn / Hondius, Ewoud et al (eds): Towards a European Civil Code, Kluwer Law International, Ars Aequi Libri - Nijmegen Hondius, Ewoud / Jeloschek, Christoph: Towards a European Sales Law Legal Challenges posed by the Directive on the Sale of Consumer Goods and Associated Guarantees, ERPL 2001, ζει Hoeren, Thomas / Martinek, Michael (Hrsg.): Systematischer Kommentar zum Kaufrecht, ZAP Verlag, Recklinghausen 2002; παξαπνκπή: Hoeren/Martinek/ςγγπαθέαρ, SKK, Teil X, Rn X. 72. Jayme, Erik: Das Europäische Gerichtsstands- und Vollstreckungsübereinkommen und die Drittländer - Das Beispiel Österreich, ζην: Fritz Schwind (Hrsg.), Europarecht, Internationales Privatrecht, Rechtsvergleichung, Wien 1988, ζει Jeloschek, Christoph: The Transposition of Directive 99/44/EC into Austrian Law, ERPL 2001, ζει Joerges Christian / Brüggemeier Gert: Europäisierung des Vertragsrechts und Haftungsrechts ζην: Peter-Christian Müller-Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει Jorden, Simone / Lehrmann, Michael: Verbrauchsgüterkauf und Schuldrechtsmodernisierung. Zur geplanten Umsetzung der Richtlinie 1999/44/EG im Rahmen eines Gesetzes zur Modernisierung des Schuldrechts, JZ 2001, ζει Jorden, Simone: Verbrauchergarantien: Die EG-Richtlinie über den Verbrauchsgüterkauf und Verbrauchsgütergarantien und ihre Umsetzung in das deutsche Zivilrecht, VVF Verlag, München 2001; Uni. Diss., München 2002; παξαπνκπή: Verbrauchergarantien. 77. Kaczorowska, Alina: International Trade Conventions and their Effectiveness. Present and Future, Kluwer Law International, London Karakatsanes, Johannes: Empfiehlt sich heute eine Reform bzw. eine Überarbeitung des Schuldrechts des griechischen AK - aus Anlass des 40. jährigen Bestehens des AK, ζην: Harm Peter Westermann / Johannes Karakatsanes, Schuldrechtsreform in Deutschland und Griechenland, ζει

137 79. Karollus, Martin, UN-Kaufrecht. Eine systematische Darstellung für Studium und Praxis, Wien-New York Kirchner, Christian / Richter, Klaus: Vorschlag für ein Gesetz zur Änderung des Kaufrechts und des Fernabsatzgesetzes, Koch, Robert: The Concept of Fundamental Breach of Contract under the United Nations Convention on Contracts for the International Sale of Goods (CISG), Pace International Law Review (ed.), Review of the Convention on Contracts for the International Sale of Goods (CISG), Kluwer Law International, 1999, ζει Kötz, Heinz: Rechtsvergleichung und gemeineuropäisches Privatrecht, ζην: Peter-Christian Müller-Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει Kötz, Hein: Europäisches Vertragsrecht I, Band I, Abschluss, Gültigkeit und Inhalt des Vertrages, Die Beteiligung Dritter am Vertrag, J.C.B. Mohr, Tübingen Kreuzer / Scheuing / Sieber (Hrsg.), Die Europäisierung der mitgliedstaatlichen Rechtsordnungen in der Europäischen Union, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden Kropholler, Jan: Internationales Privatrecht, einschließlich der Grundbegriffe des Internationalen Zivilverfahrensrecht, 4. Aufl., Mohr Siebeck, Tübingen Lando, Ole: Die Regeln des Europäischen Privatrechts, ζην: Peter-Christian Müller-Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει Lando, Ole: Making a European Private Law, ζην: Kreuzer/Scheuing/Sieber (Hrsg.), Die Europäisierung der mitgliedstaatlichen Rechtsordnungen in der Europäischen Union, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1997, ζει Lando, Ole: Principles of European Contract Law and Unidroit Principles: Moving from Harmonisation to Unification?, Rev. dr. unif. 2003, ζει Lando, Ole / Beale, Hugh (Eds.), The Principles of European Contract Law, Parts I & II, The Hague 2000, peclfull_text.htm#pecl1. Part III, commission_on_ecl/8articles(ef).htm. 137

138 90. Leible, Stefan: Die Rolle der Rechtsprechung des Europäischen Gerichtshofes bei der europäischen Privatrechtsentwicklung, ζην: Martiny, Dieter / Witzleb, Normann (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Leible, Stefan: Die Mitteilung der Kommission zum Europäischen Vertragsrecht - Startschuss für die Schaffung eines Europäischen Vertragsgesetzbuchs?, EWS 2001, ζει Loibl, Helmut: Europarecht, Das Skriptum, Examensgrundlagen, Systematik, Prüfungsschemata; mit Fällen und Lösungen, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a Lorenz, Stephan: Schadensersatz wegen Pflichtverletzung - Ein Beispiel für die Überhastung der Kritik an der Schuldrechtsreform, JZ 2001, ζει Lurger, Brigitta: Grundfragen der Vereinheitlichung des Vertragsrechts in der Europäischen Union, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Magnus, Ulrich: Der Tatbestand der Pflichtverletzung, ζην: Schulze / Schulte-Nölke (Hrsg.), Die Schuldrechtsreform vor dem Hintergrund des Gemeinschaftsrechts, Mohr Siebeck, Tübingen 2001, ζει Magnus, Ulrich: Die Vertragsmäßigkeit der Leistung, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει Martiny, Dieter, Europäisches Privatrecht - greifbar oder unerreichbar?, ζην: Martiny, Dieter / Witzleb, Normann (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Martiny, Dieter: Die Möglichkeit der Vereinheitlichung des Familienrechts innerhalb der Europäischen Union, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Martiny, Dieter / Witzleb, Normann (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) Mävers, Bettina: Für eine große Schuldrechtsreform gab und gibt es keinen rechten Bedarf, Handelsblatt, , ζει.13, 138

139 passau.de/fakultaet/lehrstuehle/altmeppen/1024x768/schuldrechtsreform/handelsblatt0305. htm Medicus, Dieter: Ein neues Kaufrecht für Verbraucher, ZIP 1996, ζει Medicus, Dieter: Verbraucherrecht und Verbrauchsgüterkauf in einem kodifikatorischen System - Bürgerrecht, Handelsrecht und Sonderprivatrecht, ζην: Grundmann / Medicus / Rolland (Hrsg.), Europäisches Kaufgewährleistungsrecht, Reform und Internationalisierung des deutschen Schuldrechts, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a. 2000, ζει Mendes, Errol: The U.N. Sales Convention & U.S.-Canada Transactions; Enticing the world's largest trading bloc to do business under a global sales law, Journal of Law and Commerce, 1988, ζει Micklitz, Hans W.: Ein einheitliches Kaufrecht für Verbraucher in der EG?, EuZW 1997, ζει Micklitz / Pfeiffer / Tonner / Willingmann (Hrsg.): Schuldrechtsreform und Verbraucherschutz, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden Mittmann, Alexander: Einheitliches UN-Kaufrecht und europäische Verbrauchsgüterkauf-Richtlinie, Konkurrenz- und Auslegungsprobleme, Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main Morgenroth, Sascha J.: Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie in Spanien und Deutschland, Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main 2003; Uni. Diss., Hamburg 2003; παξαπνκπή: Umsetzung der Verbrauchsgüterkaufrichtlinie Müller-Graf, Peter-Christian: Privatrecht und Europäisches Gemeinschaftsrecht, Nomos Verlagsgesellschaft, 2. Aufl., Baden-Baden 1991 = Privatrecht und Europäisches Gemeinschaftsrecht, ζην: Peter-Christian Müller-Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει Müller-Graf, Peter-Christian: Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Ansatzpunkte, Ausgangsfragen, Ausfaltungen, ζην: Peter-Christian Müller- Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει Müller-Graf, Peter-Christian (Hrsg.): Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden

140 111. Müller-Graf, Peter-Christian: EC Directives as a means of private law unification, ζει , ζην: Hartkamp, Arthur / Hesselink, Martijn / Hondius, Ewoud et al (eds): Towards a European Civil Code, Kluwer Law International, Ars Aequi Libri - Nijmegen Oppermann, Thomas: Europarecht, 2. Aufl., München Palandt, [Otto]: Bürgerliches Gesetzbuch, 60. Auflage, Verlag C.H.Beck, München 2001; παξαπνκπή: Palandt-ςγγπαθέαρ, X Rn. X Pechstein, Matthias: Europäisches Zivilgesetzbuch und Rechtssetzungsbefugnisse der EG, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Pfeiffer, Thomas: Der Verbraucher nach 13 BGB, ζην: Schulze / Schulte-Nölke (Hrsg.), Die Schuldrechtsreform vor dem Hintergrund des Gemeinschaftsrechts, Mohr Siebeck, Tübingen 2001, ζει Pick, Eckhart: Der Entwurf des Schuldrechtsmodernisierungsgesetzes, ζην: Schulze / Schulte-Nölke (Hrsg.), Die Schuldrechtsreform vor dem Hintergrund des Gemeinschaftsrechts, Mohr Siebeck, Tübingen 2001, ζει Piltz, Burghard: Internationales Kaufrecht, Das UN-Kaufrecht (Wiener Übereinkommen von 1980) in praxisorientierte Darstellung, Verlag C.H. Beck, München Pinna, Andrea: La transposition en droit français, ERPL 2001, ζει Prantl, Heribert: Umbau eines Heiligtums, Professoren warnen vor Änderungen des Bürgerlichen Gesetzbuches, Süddeutsche Zeitung, , Prieß, Monika: Der Begriff des Sachmangels im deutschen und im englischen Kaufrecht, Reformbedarf aufgrund der Verbrauchsgüterkauf-Richtlinie 1999/44/EG, Peter Lang Verlag, Frankfurt am Main 2001; Uni. Diss., Saarbrücken 2000; παξαπνκπή: Begriff des Sachmangels Reich, Norbert: Die Umsetzung der Richtlinie 1999/44/EG in das deutsche Recht, NJW 1999, ζει Reich, Nobert / Micklitz, Hans W. (Hrsg.): Europäisches Verbraucherrecht, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden

141 123. Remien, Oliver, Europäisches Einheitsrecht mit nationaler Abänderungsbefugnis?, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Remien, Oliver: Nationale Schuldrechtsmodernisierung und gemeineuropäische Privatrechtswissenschaft, ζην: Schulze / Schulte-Nölke (Hrsg.), Die Schuldrechtsreform vor dem Hintergrund des Gemeinschaftsrechts, Mohr Siebeck, Tübingen 2001, ζει Remien, Oliver: Folgen von Leistungsstörungen im europäischen Vertragsrecht der EG- Richtlinien und Verordnungen, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει Reinhart, Gert: UN-Kaufrecht, Kommentar zum Übereinkommen der Vereinten Nationen vom 11. April 1980 über den internationalen Warenkauf, 1991, Heidelberg, C.F. Müller, Rohlfing-Dijoux, Stephanie: Umsetzungsüberlegungen zur Kaufgewährleistungs- Richtlinie in Frankreich, ζην: Grundmann / Medicus / Rolland (Hrsg.), Europäisches Kaufgewährleistungsrecht, Reform und Internationalisierung des deutschen Schuldrechts, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a. 2000, ζει Rolland, Walter: Regelungsgehalte der Vorschläge der Kommission zur Überarbeitung des Schuldrechts, ζην: Grundmann / Medicus / Rolland (Hrsg.), Europäisches Kaufgewährleistungsrecht, Reform und Internationalisierung des deutschen Schuldrechts, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a. 2000, ζει Roth, Wulf-Henning: Funktionen des privatrechtlichen Vertrages im Gemeinschaftsrecht, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει Schlechtriem, Peter: Internationales UN-Kaufrecht, Ein Studien- und Erläuterungsbuch zum Übereinkommen der Vereinten Nationen über Verträge über den internationalen Warenkauf (CISG), J.C.B. Mohr, Tübingen Schurr Francesco: Die neue Richtlinie 99/44EG über den Verbrauchsgüterkauf und ihre Umsetzung - Chancen und Gefahren für das deutsche Kaufrecht, ZfRV 1999, ζει Schnyder, Anton K. / Straub, Ralf Michael: Das EG-Grünbuch über Verbrauchsgütergarantien und Kundendienst - Erster Schritt zu einem einheitlichen EG- Kaufrecht?, ZeuP 1996, ζει

142 133. Schulte-Nölke, Hans / Twigg-Flesner, Christian and Ebers, Martin (Eds), EC Consumer Law Compendium, Comparative Analysis, University of Bielefeld, April 2007, analysis_en.pdf Schulte-Nölke, Hans / Schulze, Reiner (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln Schulze, Reiner: Gemeineuropäisches Privatrecht und Rechtsgeschichte, ζην: Peter- Christian Müller-Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει Schulze, Reiner / Schulte-Nölke, Hans (Hrsg.): Die Schuldrechtsreform vor dem Hintergrund des Gemeinschaftsrechts, Mohr Siebeck, Tübingen Schulze, Reiner / Schulte-Nölke, Hans: Schuldrechtsreform und Gemeinschaftsrecht, ζην: Schulze / Schulte-Nölke (Hrsg.), Die Schuldrechtsreform vor dem Hintergrund des Gemeinschaftsrechts, Mohr Siebeck, Tübingen 2001, ζει Schulze, Reiner / Schulte-Nölke, Hans: Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει Schwartze, Andreas: Die Europäisierung des Privatrechts am Beispiel des Kaufrechts, ζην: Dieter Martiny / Normann Witzleb (Hrsg.), Auf dem Wege zu einem Europäischen Zivilgesetzbuch, Springer Verlag, Frankfurt (Oder) 1999, ζει Schwartze, Andreas: Europäische Sachmängelgewährleistung beim Warenkauf, Optimale Rechtsangleichung auf der Grundlage eines funktionalen Rechtsvergleichs, Mohr Siebeck, Tübingen 2000; Habil. Hannover 1997; παξαπνκπή: Europäische Sachmängelgewährleistung Schwind, Fritz (Hrsg.), Europarecht, Internationales Privatrecht, Rechtsvergleichung, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien Smits, Jan: The making of European Private Law. Towards a Jus Commune Europaeum as a mixted legal system, Intersentia Staudenmayer, Dirk: Die EG-Richtlinie über den Verbrauchsgüterkauf, NJW 1999, ζει Staudenmayer, Dirk: EG Richtlinie 1999/44/EG zur Vereinheitlichung des Kaufgewährleistungsrechts, ζην: Grundmann / Medicus / Rolland (Hrsg.), Europäisches 142

143 Kaufgewährleistungsrecht, Reform und Internationalisierung des deutschen Schuldrechts, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a. 2000, ζει ; παξαπνκπή: Richtlinie 1999/44/EG Staudenmayer, Dirk: Wie soll es mit dem Europäischen Vertragsrecht weitergehen?, EuZW 2002, ζει Staudenmayer, Dirk: Europäisches Vertragsrecht - Die Kommissionsmitteilung und ihre Folgen, ζην: Hans Schulte-Nölke / Reiner Schulze (Hrsg.) Europäisches Vertragsrecht im Gemeinschaftsrecht, Bundesanzeiger, Köln 2002, ζει Staudinger, J. von: Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz und Nebengesetzen, Zweites Buch: Recht der Schuldverhältnisse, , 13. Aufl., Berlin 1995; παξαπνκπή: Staudinger-ςγγπαθέαρ, X, Rn. X Taschner, Hans Claudius: Privatrechtsentwicklung durch die Europäische Gemeinschaft - Rechtsgrundlagen, Ziele, Sachgebiete, Verfahren, ζην: Peter-Christian Müller-Graf (Hrsg.), Gemeinsames Privatrecht in der Europäischen Gemeinschaft, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 1993, ζει Teichmann, Arndt: Grundprinzipien des Schadenersatzrechts im CISG, ζην: Γσξήο, Φίιηππνο Υειηδφλεο, Απφζηνινο (επηκέιεηα), Εεηήκαηα εθαξκνγήο ηεο ζχκβαζεο ηεο Βηέλλεο γηα ηηο δηεζλείο πσιήζεηο θηλεηψλ πξαγκάησλ (Ν. 2532/97), εθδ. Αλη. Ν. άθθνπια, Αζήλα-Κνκνηελή 2004, ζει Tonner, Klaus: Verbrauchsgüterkauf-Richtlinie und Europäisierung des Zivilrechts, BB 1999, ζει Tonner / Crellwitz / Echtermeyer: Kauf- und Werkvertragsrecht im Regierungsentwurf eines Schuldrechtsmodernisierungsgesetzes, ζην: Micklitz / Pfeiffer / Tonner / Willingmann (Hrsg.), Schuldrechtsreform und Verbraucherschutz, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden- Baden 2001, ζει von Caemmerer / Schlechtriem, Kommentar zum Einheitlichen UN-Kaufrecht, Das Übereinkommen der Vereinten Nationen über Verträge über den internationalen Warenkauf - CISG-Kommentar, 2. Aufl., C.H. Beck, München 1995, παξαπνκπή: v.caemmerer/schlechtriem-ςγγπαθέαρ, CISG-Kommentar, Art. X CISG, Rn. X Vorsmann, Martin: Gesetzliche Mangelhaftung gemäß der Europäischen Richtlinie über den Verbrauchsgüterkauf und Bürgerliches Gewährleistungsrecht, Uni. Diss., Bonn 2001; παξαπνκπή: Gesetzliche Mangelhaftung. 143

144 154. Vourvouri, Theodora: Die Sachmängelhaftung beim Kauf nach deutschem und griechischem Recht, Universitätsverlag Dr. N. Brockmeyer, 1998; Uni. Diss. Bochum 1997; παξαπνκπή: Sachmängelhaftung Wein, Thomas: Eine ökonomische Analyse der neuen Verkaufsrichtlinie zum Gewährleistungsrecht, Lüneburg Welser, Rudolf / Jud, Brigitta: Zur Reform des Gewährleistungsrechts - Die Europäische Richtlinie über den Verbrauchsgüterkauf und ihre Bedeutung für ein neues Gewährleistungsrecht, Manzsche Verlags- und Universitätsbuchhandlung, Wien 2000; παξαπνκπή: Reform des Gewährleistungsrechts Westermann, Harm Peter: Das neue Kaufrecht, NJW 2002, ζει Westermann, Harm Peter: Die Arbeiten zur Reform des Schuldrechts des deutschen BGB ζην: Westermann, Harm Peter / Karakatsanes, Johannes, Schuldrechtsreform in Deutschland und Griechenland, Verlag Ant. N. Sakkoulas, Athen - Komotini Westermann, Harm Peter: Kaufrecht im Wandel, ζην: Schulze / Schulte-Nölke (Hrsg.), Die Schuldrechtsreform vor dem Hintergrund des Gemeinschaftsrechts, Mohr Siebeck, Tübingen 2001, ζει Westermann, Harm Peter / Karakatsanes Johannes: Schuldrechtsreform in Deutschland und Griechenland, Verlag Ant. N. Sakkoulas, Athen - Komotini Wilhelm, Jan: Bastelarbeit, keine Gesetzgebung, FAZ, , ζει. 10, Wilhelmsson, Thomas: Private Law in the EU: Harmonised or Fragmented Europeanisation?, ERPL 2002, ζει Wilhelmsson, Thomas: International lex mercatoria and local consumer law: an impossible combination?, Rev. dr. unif. 2003, ζει Willingmann, Armin / Hirse, Thomas: Schuldrechtsmodernisierung und Allgemeines Schuldrecht, ζην: Micklitz / Pfeiffer / Tonner / Willingmann (Hrsg.), Schuldrechtsreform und Verbraucherschutz, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden 2001, ζει Zaccaria, Alessio: Umsetzungsüberlegungen zur Kaufgewährleistungs-Richtlinie in Italien, ζην: Grundmann / Medicus / Rolland (Hrsg.), Europäisches 144

145 Kaufgewährleistungsrecht, Reform und Internationalisierung des deutschen Schuldrechts, Carl Heymanns Verlag, Köln u.a. 2000, ζει Zimmer, Daniel: Das neue Recht der Leistungsstörungen, NJW 2002, ζει Zimmermann, Reinhard: Die Unidroit-Grundregeln der internationalen Handelsverträge 2004 in vergleichender Perspektive, ZEuP 2/2005, ζει

146 Παπάπηημα 1: Πίνακερ Γηάγξακκα 1. Πίλαθαο δηαζπλνξηαθψλ ζπλαιιαγψλ ζηελ ΔΔ Πεγή: Eurobarometer

147 Γηάγξακκα 2: Γπζθνιίεο δηαζπλνξηαθψλ ζπλαιιαγψλ Πεγή: Eurobarometer

148 Γηάγξακκα 3: Γπζθνιίεο επίιπζεο πξνβιεκάησλ Πεγή: Eurobarometer

149 Γηάγξακκα 4: Πηζαλφηεηα εμαπάηεζεο Πεγή: Eurobarometer

150 Γηάγξακκα 5: Πηζαλφηεηα πξνβιεκάησλ ζηελ παξάδνζε ησλ αγαζψλ Πεγή: Eurobarometer

151 Γηάγξακκα 6: Πηζαλφηεηα δπζθνιηψλ ζηελ επηζηξνθή αγαζψλ Πεγή: Eurobarometer

152 Γηάγξακκα 7: Γπζθνιία δφκεζεο εκπηζηνζχλεο Πεγή: Eurobarometer

153 Γηάγξακκα 8: Πηζαλφηεηα παξάβαζεο ησλ δηαηάμεσλ πξνζηαζίαο ηνπ θαηαλαισηή Πεγή: Eurobarometer

154 Γηάγξακκα 9: Άξλεζε πψιεζεο ή παξάδνζεο αγαζψλ ζε ηξίηε ρψξα Πεγή: Eurobarometer