Η ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ ΣΤΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ (IΙ)

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Η ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ ΣΤΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ (IΙ)"

Τάνις Ηλιόπουλος
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ Η ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ ΣΤΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ (IΙ) 20/03/2017 Εισαγωγικά Μελέτη περίπτωσης 2: Και προσανατολισμού πρώτων υλών και προσανατολισμού αγοράς: Η βιομηχανία γάλακτος στην Ελλάδα Εξελίξεις στο διεθνές εµπόριο αγροτικών προϊόντων Μελέτη περίπτωσης 3: Μακροσκελής Αλυσίδα Παραγωγής Χυμού Πορτοκαλιών 1

2 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ EΝΔΙΑΜΕΣΕΣ ΠΡΩΤΕΣ ΥΛΕΣ Αγροτική Παραγωγή Εµπόριο Αγροτική Παραγωγή Μεταποίηση Εµπόριο Πρωτογενής / δευτερογενής μεταποίηση αγροτικών προϊόντων 2

3 ΜΠ: Και προσανατολισµού πρώτων υλών και προσανατολισµού αγοράς: Η βιοµηχανία γάλακτος στην Ελλάδα Οι 10 πρώτοι νοµοί στην παραγωγή γάλακτος, 1995 Μέση ηµερήσια κατανάλωση γάλακτος,

4 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ 4

5 Χωρική κατανοµή της εγκατεστηµένης δυναµικότητας µεγάλων εργοστασίων παραγωγής γάλακτος και γιαουρτιου, 1965,

6 Οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές για τη δημιουργία μεγάλων γαλακτοβιομηχανιών στις αρχές της δεκαετίας 1980 γιατί: ØΤο παστεριωμένο γάλα είναι πιο υγιεινό προϊόν από το συμπυκνωμένο. ØΚατάργηση της γιάλυνης συσκευασίας. Συσκευασία tetra pack ØΑύξηση του μέσου μεγέθους μείωση του αριθμού των αγελαδοτροφικών Øεκμεταλλεύσεων Συγκέντρωση σε λίγους νομούς ØΕυνοϊκό επιχιερηματικό περιβάλλον. Ευκαιρίες χρηματοδότησης επενδύσεων από Øευρωπαϊκά προγράμματα, άρση της διατίμησης στο γάλα, ØΑνάπτυξη αλυσίδων λιανικού εμπορίου 6

7 Δίκτυο σταθµών προπαστερίωσης γάλακτος ΔΕΛΤΑ και ΦΑΓΕ,

8 Σταθµός Προπαστερίωσης Δροµολόγιο συγκέντρωσης γάλακτος σηµαντικότεροι οικισµοί Μέση ηµερήσια ποσότητα παραλαβής γάλακτος από τις κτηνοτροφικές επιχειρήσεις Αναξιοποίητη δυναµικότητα των αυτόψυκτων δεξαµενών που αντιστοιχούν σε κάθε δροµολόγιο Κλίµακα: 5 τόνοι Δ1 Δ 2 Δ3 Δ4 Δ5 ΣΥΝΟΛΟ Αριθμός Σημείων Συγκέντρωσης (Αυτόψυκτες δεξαμενές) Μέση ημερήσια παραλαβή (kgrs.) Εγκατεστημένη δυναμικότητα (kgrs.) Μέση ημερήσια παραλαβή Εγκατεστημένη δυναμικότητα 39,3 % 39,1 % 41,3 % 48,8 % 51,2 % 41,9% 8

9 Αποτύπωση Δικτύου Συγκέντρωσης Γάλακτος Σταθµού Προπαστερίωσης µεγάλης γαλακτοβιοµηχανίας της βόρειας Ελλάδας,

10 Πρόσφατοι µετασχηµατισµοί στο Διεθνές Εµπόριο αγρο-τροφικών προϊόντων ØΕντυπωσιακή αύξηση της αξίας και του όγκου του Διεθνούς Εµποριου αγροτροφικών προϊόντων ØΝέες κατηγορίες προϊόντων ευπαθή, εύκρατης ζώνης Νέες Αγροτικές Χώρες. [ µεταβολή % συµµετοχής φρούτων και λαχανικών στις συνολικές εξαγωγές αγρ. προϊόντων αυξήθηκε από 12% σε 17% (Dicken, 2007) ]. ØΕντυπωσιακή αύξηση της πυκνότητας και της µέσης απόστασης των διεθνών ροών (food miles). Τα ίδια προϊόντα συµµετέχουν τόσο στο σκέλος των εισαγωγών όσο και των εξαγωγών της ίδιας χώρας (food swaps). Σε διεθνές επίπεδο οι σηµαντικότερες ροές αγρο-τροφικών προϊόντων εκκινούν από Λατινική Αµερική (Βραζιλία, Αργεντινή, Χιλή), Ν. Αφρική, Αυστραλία, Ν. Ζηλανδία µε προορισµό χώρες της ΕΕ και τις ΗΠΑ. ØΜεγάλη αύξηση της σχετικής συµµετοχής των ηµι-έτοιµων και µεταποιηµένων έναντι των ακατέργαστων τροφίµων. [ : µεταβολή % συµµετοχής επεξεργασµένων τροφίµων στις συνολικές εξαγωγές αγρο-τροφικών προϊόντων από 18% σε 34% (Ruben et al. 2006)]

11 Πίνακας: Εκποµπές CO 2 που εκλύονται από τη µεταφορά επιλεγµένων τροφίµων µε πλοίο ή αεροπλάνο από τις βασικές εξαγωγικές χώρες προς το ΗΒ, 2008 Προϊόν Προέλευση, απόσταση από το ΗΒ σε µίλια Πλοίο Βόειο κρέας Αργεντινή, Αρνίσιο κρέας Ν. Ζηλανδία, Γαρίδες Ινδονησία, Κονσέρβα τόνου Ταϋλάνδη, Αεροπλάνο Αχλάδια Αργεντινή, Ανανάς Γκάνα, Μήλα (Fuji) Ουάσιγκτον/ΗΠΑ, Μπανάνες Ινδία, Σταφύλια Αίγυπτος, Φράουλες Ισπανία, Blueberries Ν. Αφρική, Τοµάτες Σ. Αραβία, Κρεµµύδια Ταϋλάνδη, Πατάτες Ισραήλ, Σπαράγγια Περού, Μπρόκολο Ισπανία, Αρακάς Γουατεµάλα, Καρότα Ν.Αφρική, Αβοκάντο Μεξικό, Φασολάκια Ζάµπια, Μικρά καλαµπόκια Ταϋλάνδη, Γλυκοπατάτες Κίνα, Μπουκάλι Chardonnay Αυστραλία, Μπουκάλι Champagne Γαλλία, Πηγή: The Independent 2008.

ΜΠ: Μακροσκελής Αλυσίδα Παραγωγής Χυμού Πορτοκαλιών: Διεθνές εµπόριο πορτοκαλιών Κύριες χώρες παραγωγής πορτοκαλιών: Βραζιλία, Κίνα, ΗΠΑ, Μεσογειακές χώρες Βασικές εξαγωγικές χώρες πορτοκαλιών:

12 ΜΠ: Μακροσκελής Αλυσίδα Παραγωγής Χυμού Πορτοκαλιών: Διεθνές εµπόριο πορτοκαλιών Κύριες χώρες παραγωγής πορτοκαλιών: Βραζιλία, Κίνα, ΗΠΑ, Μεσογειακές χώρες Βασικές εξαγωγικές χώρες πορτοκαλιών: Μεσογειακές χώρες, κυρίως Ισπανία, Ν. Αφρική, Αυστραλία Φυσικοί» περιορισµοί στο µακρινό εµπόριο: εποχικότητα, υψηλές µεταφορικές απαιτήσεις, ωρίµαση µόνο πάνω στο δέντρο, µικρή διάρκεια ζωής εκτός ψυγείου, 50% του βάρους χυµός. 12

13 ΜΠ: Μακροσκελής Αλυσίδα Παραγωγής Χυμού Πορτοκαλιών: Βασικοί τύποι χυµού πορτοκαλιών Περίπου 40% της παγκόσµιας παραγωγής πορτοκαλιών προωθείται στη χυµοποίηση. Freshly Squeezed Orange Juice (FSOJ) Not From Concentrate Orange Juice (NFCOJ): Παστεριώνεται αµέσως µετά τη χυµοποίηση. Διατηρείται σε χαµηλή θερµοκρασία. Frozen Concentrated Orange Juice (FCOJ): Παράγεται από την εξάτµιση του υγρού περιεχοµένου του κατεψυγµένου χυµού και την άµεση κατάψυξη του σε χαµηλή θερµοκρασία. Μπορεί να αποθηκευτεί για πολλά χρόνια σε χαµηλή θερµοκρασία. Το βάρος του αντιστοιχεί στο 1/5 του αντίστοιχου NFCOJ. Reconstituted Orange Juice from Concentrate (RECON): Επανασυσταµένος χυµός µε πρόσθεση ανάλογης ποσότητας νερού στο κατεψυγµένο συµπύκνωµα (Tetra pack) 13

14 ΜΠ: Μακροσκελής Αλυσίδα Παραγωγής Χυμού Πορτοκαλιών: Mετασχηματισμός της αλυσίδας χυμοποίησης πορτοκαλιών 14

15 ΜΠ: Μακροσκελής Αλυσίδα Παραγωγής Χυμού Πορτοκαλιών: Η διάρθρωση του κλάδου Η περιφέρεια Sao Paulo στη Βραζιλία και η πολιτεία Florida στις ΗΠΑ παράγουν ποσοστό 85% της παγκόσµιας παραγωγής χυµού πορτοκαλιών ΗΠΑ Η παραγωγή είναι κυρίως προσανατολισµένη στην παραγωγή NFCOJ για εγχώρια κατανάλωση. Εξαγωγές στον Καναδά και την Ιαπωνία. Ισχυρή προστασία της εγχώριας βιοµηχανίας. FDI Εταιριών Βραζιλίας. Βραζιλία Ισχυρός προσανατολισµός (90%) στην παραγωγή FCOJ για εξαγωγή Κυριαρχεί στην αγορά της ΕΕ Το δίκτυο του πορτοκαλιού εξασφαλίζει απασχόληση σε εργ. και συµβάλλει κατά 8% στη διαµόρφωση του αγροτικού ΑΕΠ της χώρας (Neves et al. 1999). Cargill (USA), Dreyfus (Γαλλία), Citrocusco (Βραζιλία), Cutrale (Βραζιλία) 15

16 ΜΠ: Μακροσκελής Αλυσίδα Παραγωγής Χυμού Πορτοκαλιών: Η είσοδος της ΔΕ Gargill στη χυµοποίηση, Investments in processing 1975 Brazil: Acquire of an idle FCOJ plant in Bebedouro Brazil: Built of a processing plant of FCOJ at Uchoa Investments in transport Outfit of a conainer ship with a refrigerated system and a stainless steel hold to transport FCOJ Built of a bulk terminal at Santos port (San Paulo) 1987 Russia: JV with Citrusco, Curtale and Tetra Pack to package and distribute OJ from Brazil and produce AJ at Lipychek 1986 Built of a special juice terminal in Rotterdam port 1989 Argentina: Built of apple and pear juice processing plant Built of a special juice terminal at Port Elisabeth, New Jersey 1989 Chile: Built of apple and pear processing plant 1986 Built of tank warehouses at Tampa Florida 1990 Brazil: Built of passion fruit and pineapple juice processing plant in Fierra de Santana 1990 Italy: apple juice processing plant in Ferrara Built of the first 13.ooo tn. Vessel specifically designed to carry bulk orange juice concentrate Pakistan: Built of orange juice concentrate plant at Sargodha USA: Acquire of Procter and Gable s fruit processing plant in Frostproof, Florida Japan: Import of FGOJ from Brazil, processing and blending it with apple and pearl juice at the Kaschima plant Source: Kneen, B. (2002) Invisible Giant, N. York: Pluto Press, www. Cargill.com 16

17 ΜΠ: Μακροσκελής Αλυσίδα Παραγωγής Χυμού Πορτοκαλιών: Διασύνδεση µε την πρωτογενή παραγωγή Source: (The Brazilian Association for Citrus Exporters) 17

ΜΠ: Μακροσκελής Αλυσίδα Παραγωγής Χυμού Πορτοκαλιών: Σύστημα μεταφοράς Καινοτομία Cargill: διατήρηση του FCOJ στους -7 o C και όχι στους -20 o C έχει Επιφέρει μείωση του κόστους μεταφοράς

18 ΜΠ: Μακροσκελής Αλυσίδα Παραγωγής Χυμού Πορτοκαλιών: Σύστημα μεταφοράς Καινοτομία Cargill: διατήρηση του FCOJ στους -7 o C και όχι στους -20 o C έχει Επιφέρει μείωση του κόστους μεταφοράς κατά 15% (Azevedo & Chaddad 2005) Εργοστάσιο φορτηγό βυτίο Τερματικός σταθμός Πλοίο φορτηγό βυτίο 18

19 Τµήµα χυµών καταστήµατος AB Βασιλόπουλος, Ναύπλιο, 6/08/07 19

ΣΥΝΟΨΗ - ΣΥΖΗΤΗΣΗ ØΟμογενοποίηση των καλλιεργούμενων ποικιλιών - γεύσεων ØΕπιπτώσεις στο περιβάλλον: εντατικοποίηση καλλιεργειών ασθένειες, food miles, νερό,.

20 ΣΥΝΟΨΗ - ΣΥΖΗΤΗΣΗ ØΟμογενοποίηση των καλλιεργούμενων ποικιλιών - γεύσεων ØΕπιπτώσεις στο περιβάλλον: εντατικοποίηση καλλιεργειών ασθένειες, food miles, νερό,. Ø Διατροφικό χάσμα ØΤο τοπικό προϊόν είναι το φτηνό προϊόν. Ø Κατάρρευση τοπικών αγρο-τροφικών συμπλεγμάτων. Άλλες διέξοδοι; Super market Shaws, Copley Square, Boston, April 08 20

Σχετικά έγγραφα

Η ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ ΣΤΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ (I)

Η ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΜΕΝΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ ΣΤΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ (I) 13/03/2017 Εισαγωγικά το µεταφορικό κόστος Ορυκτά Φυσικοί και οικονοµικοί περιορισµοί Αγροτικές πρώτες