ΚΕΝΣΡΟ ΕΛΕΓΥΟΤ & ΠΡΟΛΗΦΗ ΝΟΗΜΑΣΧΝ (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΤΓΕΙΑ

Transcript

1 ΚΕΝΣΡΟ ΕΛΕΓΥΟΤ & ΠΡΟΛΗΦΗ ΝΟΗΜΑΣΧΝ (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) ΤΠΟΤΡΓΕΙΟ ΤΓΕΙΑ 1 Εηζαγσγή ΕΚΘΕΗ ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΣΗΡΗΗ Εινλνζία ζηελ Ειιάδα, πεξίνδνο 2012 (01/01/2012 έσο 22/10/2012) Η εινλνζία (malaria) είλαη ινηκψδεο λφζνο πνπ πξνθαιείηαη απφ ην παξάζηην «πιαζκψδην» ηεο εινλνζίαο θαη κεηαδίδεηαη θπξίσο κέζσ δήγκαηνο (ηζηκπήκαηνο) κνιπζκέλνπ αλσθεινχο θνπλνππηνχ (Anopheles). Τπάξρνπλ πέληε είδε πιαζκσδίσλ πνπ πξνζβάιινπλ ηνλ άλζξσπν: Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, Plasmodium ovale, Plasmodium malariae θαη Plasmodium knowlesi. Σα ζπκπηψκαηα ηεο λφζνπ (παξνμπζκηθφ έληνλν ξίγνο, πςειφο ππξεηφο, εθίδξσζε, γεληθή αδηαζεζία, θεθαιαιγία θαη κπαιγίεο) εκθαλίδνληαη ζπλήζσο απφ κία έσο ηέζζεξηο εβδνκάδεο κεηά ηε κφιπλζε, ελψ ζπρλά παξαηεξνχληαη ππνηξνπέο (έσο θαη πέληε ρξφληα κεηά), θπξίσο ζε κφιπλζε απφ ην Plasmodium vivax. Τπάξρεη απνηειεζκαηηθή ζεξαπεία γηα ηε λφζν. Η λφζνο ελδεκεί ζε πεξηζζφηεξεο απφ 100 ρψξεο, θπξίσο ηεο ππνζαράξηαο Αθξηθήο θαη ηεο Αζίαο. ηελ Διιάδα ε λφζνο εθξηδψζεθε ην 1974, κεηά απφ εληαηηθφ θαη επίπνλν πξφγξακκα θαηαπνιέκεζεο ( ). Έθηνηε, θαηαγξάθνληαη ζηελ Διιάδα εηεζίσο πεξίπνπ θξνχζκαηα πνπ ζρεηίδνληαη (ζηε κεγάιε ηνπο πιεηνςεθία) κε ηαμίδη ή παξακνλή ζε ελδεκηθή γηα ηελ εινλνζία ρψξα. πνξαδηθά θξνχζκαηα ρσξίο ηζηνξηθφ ηαμηδηνχ θαηαγξάθεθαλ ην 1991, 1999, 2000, 2009 θαη ην Επηδεκηνινγηθή επηηήξεζε ηεο λόζνπ Σα δεδνκέλα ηεο επηδεκηνινγηθήο επηηήξεζεο πξνέξρνληαη απφ ηηο δειψζεηο πνπ απνζηέιινπλ νη ζεξάπνληεο ηαηξνί ζην ΚΔΔΛΠΝΟ γηα ηα θξνχζκαηα κε εξγαζηεξηαθή δηάγλσζε εινλνζίαο. Σν Σκήκα Δπηδεκηνινγηθήο Δπηηήξεζεο θαη Παξέκβαζεο ηνπ ΚΔΔΛΠΝΟ πξαγκαηνπνηεί ζπζηεκαηηθή επαιήζεπζε θαη δηαζηαχξσζε ησλ ζηνηρείσλ, κέζσ επηθνηλσλίαο κε ηνπο ζεξάπνληεο ηαηξνχο, ηα γξαθεία θίλεζεο ησλ λνζνθνκείσλ θαη ηα εξγαζηήξηα αλαθνξάο/επηβεβαίσζεο ηεο εινλνζίαο (Σνκέαο Παξαζηηνινγίαο, Δληνκνινγίαο θαη Σξνπηθψλ Νφζσλ ηεο Δζληθήο ρνιήο Γεκφζηαο Τγείαο (ΔΓΤ), Δξγαζηήξην Μηθξνβηνινγίαο ηεο Ιαηξηθήο ρνιήο Αζελψλ). Δπηπιένλ, ζε πεξηπηψζεηο θξνπζκάησλ κε ελδείμεηο «εγρψξηαο κεηάδνζεο» ή ζε πεξηνρέο φπνπ εκθαλίδνληαη ζπξξνέο θξνπζκάησλ, πξαγκαηνπνηνχληαη ζπλεληεχμεηο κε ηνπο αζζελείο (ή ηνπο ζπγγελείο ηνπο) κε ηε ρξήζε εκη-δνκεκέλνπ εξσηεκαηνινγίνπ, γηα ηε δηεξεχλεζε πηζαλψλ παξαγφλησλ θηλδχλνπ θαη ηε ιήςε αλαιπηηθνχ ηζηνξηθνχ ηαμηδηνχ θαηά ηα ηειεπηαία 5 έηε πξηλ απφ ηελ έλαξμε ηεο λφζνπ, ελψ άκεζα πξαγκαηνπνηείηαη θαη δηεξεχλεζε ηνπ πεξηβάιινληνο ησλ αζζελψλ, κε ηελ αλαδήηεζε θαη άιισλ θξνπζκάησλ ζε αθηίλα πεξίπνπ 100 κέηξσλ απφ ηελ νηθία ηνπο.

2 Επηδεκηνινγηθά δεδνκέλα 2011 Σν θαινθαίξη ηνπ 2011 εκθαλίζηεθε ζπξξνή θξνπζκάησλ εινλνζίαο κε ελδείμεηο «εγρψξηαο κεηάδνζεο» ζην Γήκν Δπξψηα Λαθσλίαο, ελψ ζπνξαδηθά θξνχζκαηα ρσξίο αλαθεξφκελν ηζηνξηθφ ηαμηδηνχ ζε ελδεκηθέο ρψξεο εκθαλίζηεθαλ ζε άιιεο 4 Πεξηθεξεηαθέο Δλφηεηεο: Δπβνίαο, Λαξίζεο, Αλαηνιηθήο Αηηηθήο θαη Βνησηίαο (βιέπε Έθζεζε Δπηδεκηνινγηθήο Δπηηήξεζεο- Δινλνζία ζηελ Διιάδα, έηνο 2011). 2 πγθεθξηκέλα, ζην Γήκν Δπξψηα Λαθσλίαο δηαγλψζηεθαλ 27 θξνχζκαηα εινλνζίαο πνπ αθνξνχζαλ ζε Έιιελεο ρσξίο ηζηνξηθφ ηαμηδηνχ ζε ελδεκηθέο γηα ηελ εινλνζία ρψξεο θαη 7 θξνχζκαηα πνπ αθνξνχζαλ ζε αιινδαπνχο αζζελείο απφ κε ελδεκηθέο ρψξεο (Μαξφθν (1), Πνισλία (1) θαη Ρνπκαλία (5), εθ ησλ νπνίσλ νη 2 αζζελείο δηαγλψζζεθαλ ζηε Ρνπκαλία). Γειψζεθαλ επίζεο 23 θξνχζκαηα εινλνζίαο ζε αιινδαπνχο αζζελείο απφ ελδεκηθέο γηα ηελ εινλνζία ρψξεο (Παθηζηάλ (21), Αθγαληζηάλ (2)), γηα ηνπο πεξηζζφηεξνπο απφ ηνπο νπνίνπο δελ είλαη ζαθέο ην ηζηνξηθφ ηαμηδηνχ θαη ε εκεξνκελία άθημήο ηνπο ζηε ρψξα. Δπηπιένλ, θξνχζκαηα κε ελδείμεηο εγρψξηαο κεηάδνζεο ζηελ ίδηα πεξηνρή δειψζεθαλ θαη ην 2009 (6 θξνχζκαηα) θαη ην 2010 (1 θξνχζκα). Επηδεκηνινγηθά δεδνκέλα, 2012 Απφ 01/01/2012 κέρξη θαη 22/10/2012 έρνπλ δηαγλσζηεί ζπλνιηθά ζηελ Διιάδα εβδνκήληα πέληε (75) θξνχζκαηα εινλνζίαο, εθ ησλ νπνίσλ ηα 59 εηζαγφκελα (53 αθνξνχλ ζε κεηαλάζηεο απφ ελδεκηθέο ρψξεο θαη 6 ζε έιιελεο ηαμηδηψηεο). Με βάζε ην ηζηνξηθφ κεηαθηλήζεσλ ή/θαη ην ηζηνξηθφ παιαηφηεξεο λφζεζεο απφ εινλνζία, ηα θξνχζκαηα ζε κεηαλάζηεο απφ ελδεκηθέο ρψξεο ζεσξνχληαη φηη αληηπξνζσπεχνπλ θαηά θχξην ιφγν ππνηξνπέο ηεο λφζνπ. Έλα θξνχζκα, πνπ δηαγλψζζεθε αξρέο Απξηιίνπ, αθνξνχζε ζε κεηαλάζηε απφ ην Μαξφθν, θάηνηθν Γήκνπ Δπξψηα Λαθσλίαο, κε αζαθέο ηζηνξηθφ κεηαθίλεζεο, ελψ έλα αθφκε θξνχζκα αθνξνχζε ζε ζήιπ ειιεληθήο εζληθφηεηαο, κφληκε θάηνηθν λνκνχ Αηηηθήο, ε νπνία είρε δηακείλεη ζην Γήκν Δπξψηα Λαθσλίαο ηνλ Αχγνπζην ηνπ Καη γηα ηα δχν απηά θξνχζκαηα ζεσξείηαη φηη ε κφιπλζε ζπλέβε θαηά ηελ πεξζηλή πεξίνδν κεηαδνηηθφηεηαο (ην 2011) θαη γηα ην ιφγν απηφ δε ζπκπεξηιακβάλνληαη ζηελ πεξαηηέξσ αλάιπζε. Γηα ηα ππφινηπα δεθαέμη (16) θξνχζκαηα ππάξρνπλ ελδείμεηο εγρψξηαο κεηάδνζεο ην Ο ηφπνο θαηνηθίαο, ε εζληθφηεηα θαη ε θαηάηαμε ησλ θξνπζκάησλ παξνπζηάδεηαη ζηνλ Πίλαθα 1. Αλαιπηηθφηεξα, ζρεηηθά κε ηα δεθαέμη (16) θξνχζκαηα εινλνζίαο ζε αζζελείο πνπ δελ αλέθεξαλ ηζηνξηθφ κεηαθίλεζεο ζε ελδεκηθέο γηα ηελ εινλνζία πεξηνρέο, ν ηφπνο θαηνηθίαο ηνπο παξνπζηάδεηαη ζηελ Δηθφλα 1. Οθηψ απφ ηνπο αζζελείο απηνχο δηακέλνπλ ζην Γήκν Δπξψηα Λαθσλίαο, δχν ζην Γήκν Μαξαζψλνο Αηηηθήο, δχν ζην Γήκν Μαξθνπνχινπ Μεζνγαίαο Αηηηθήο, έλα ζην Γήκν Αβδήξσλ Ξάλζεο, γηα έλα θξνχζκα σο πηζαλφο ηφπνο έθζεζεο ραξαθηεξίζζεθε ε πεξηνρή ηεο ιίκλεο Παξαιίκλε θνληά ζηνλ νηθηζκφ Μνπξίθη, Πεξηθεξεηαθήο Δλφηεηαο (ΠΔ) Βνησηίαο, ελψ δχν θξνχζκαηα δηέκελαλ ζην Γήκν νθάδσλ Καξδίηζαο. Tα δχν ηειεπηαία θξνχζκαηα αθνξνχλ ζε άηνκα ξνπκαληθήο εζληθφηεηαο θαη ραξαθηεξίδνληαη σο «δεπηεξνγελή» (introduced), θαζψο έρνπλ άκεζε επηδεκηνινγηθή ζχλδεζε κε νθηψ αθφκε, εηζαγφκελα θξνχζκαηα πνπ θαηαγξάθεθαλ ζηνλ ίδην νηθηζκφ (ηα νπνία αθνξνχλ ζε κεηαλάζηεο απφ ελδεκηθέο

3 ρψξεο, πνπ δηέκελαλ ζε θνληηλή απφζηαζε θαη αληρλεχζεθαλ - ζηελ πιεηνςεθία ηνπο - ζηα πιαίζηα ελεξγεηηθήο αλαδήηεζεο θξνπζκάησλ πνπ δηελήξγεζε ην ΚΔΔΛΠΝΟ ζηελ πεξηνρή). ε φινπο ηνπο αζζελείο ρσξίο αλαθεξφκελν ηζηνξηθφ κεηαθίλεζεο ζε ελδεκηθέο γηα ηελ εινλνζία πεξηνρέο επηβεβαηψζεθε εξγαζηεξηαθά ινίκσμε κε Plasmodium vivax, απφ ηνλ Σνκέα Παξαζηηνινγίαο Δληνκνινγίαο θαη Σξνπηθψλ Νφζσλ ηεο ΔΓΤ. ην Γηάγξακκα 1 παξνπζηάδνληαη ηα θξνχζκαηα εινλνζίαο κε ελδείμεηο εγρψξηαο κεηάδνζεο αλά εβδνκάδα έλαξμεο ζπκπησκάησλ ζηελ Διιάδα. ην Γήκν Δπξψηα ΠΔ Λαθσλίαο, απφ 01/01/2012 κέρξη θαη 22/10/2012 έρνπλ θαηαγξαθεί, επίζεο, 15 θξνχζκαηα εινλνζίαο ζε αιινδαπνχο αζζελείο απφ ελδεκηθέο γηα ηελ εινλνζία ρψξεο (12 απφ Παθηζηάλ θαη 3 απφ Αθγαληζηάλ), ηα νπνία ραξαθηεξίδνληαη σο εηζαγφκελα (πξφζθαηε εκεξνκελία εηζφδνπ ζηε ρψξα, ή πξφζθαην ηαμίδη ζε ελδεκηθή γηα ηελ εινλνζία ρψξα ή/θαη ηζηνξηθφ εινλνζίαο ζην παξειζφλ). Ο αθξηβήο ηφπνο θαηνηθίαο ησλ θξνπζκάησλ πνπ θαηαγξάθεθαλ ζηελ ΠΔ Λαθσλίαο παξνπζηάδεηαη ζηελ Δηθφλα 2, ελψ ζην Γηάγξακκα 2, παξνπζηάδνληαη ηα θξνχζκαηα εινλνζίαο αλά εβδνκάδα έλαξμεο ζπκπησκάησλ. 3 Οη ειηθίεο ησλ αζζελψλ ρσξίο αλαθεξφκελν ηζηνξηθφ ηαμηδηνχ ζε ελδεκηθέο πεξηνρέο θπκαίλνληαη απφ έηε (δηάκεζε ειηθία: 52 έηε). Σν 63% ησλ θξνπζκάησλ είλαη άλδξεο. Πίλαθαο 1. Σόπνο θαηνηθίαο, θαηαγσγή θαη θαηάηαμε θξνπζκάησλ εινλνζίαο, Ειιάδα, (n=75) Καηάηαμε Κξνπζκάησλ Εινλνζίαο Π.Ε. Καηνηθίαο Μεηαλάζηεο απφ ελδεκηθέο ρψξεο Εηζαγόκελα Σαμηδηψηεο ζε ελδεκηθέο ρψξεο χλνιν Με ελδείμεηο εγρώξηαο κεηάδνζεο Αηησιναθαξλαλίαο Αξγνιίδαο Αηηηθήο Βνησηίαο Θεζζαινλίθεο Ισαλλίλσλ Καξδίηζαο Κέξθπξαο Κνξηλζίαο Λαθσλίαο Ξάλζεο Ρεζχκλνπ Υαλίσλ ύλνιν

4 Εηθόλα 1. Σόπνο θαηνηθίαο αζζελώλ κε εινλνζία ρσξίο ηζηνξηθό ηαμηδηνύ ζε ελδεκηθή ρώξα, Ειιάδα, (n=16). 4

5 Δηάγξακκα 1. Αξηζκόο θξνπζκάησλ εινλνζίαο κε ελδείμεηο εγρώξηαο κεηάδνζεο αλά εβδνκάδα έλαξμεο ζπκπησκάησλ, Ειιάδα, ( n=16). 5 Εηθόλα 2. Σόπνο θαηνηθίαο αζζελώλ κε εινλνζία, Δήκνο Επξώηα Π.Ε. Λαθσλίαο, (n=23). αζζελείο από ελδεκηθέο γηα ηελ εινλνζία ρώξεο αζζελείο κε ελδείμεηο εγρώξηαο κεηάδνζεο ηεο εινλνζίαο

6 Δηάγξακκα 2. Αξηζκόο θξνπζκάησλ εινλνζίαο αλά εβδνκάδα έλαξμεο ζπκπησκάησλ, Δήκνο Επξώηα Λαθσλίαο, (n=22*) 6 *Έλαο κεηαλάζηεο απφ ελδεκηθή ρσξά πνπ δηαγλψζηεθε ηελ εβδνκάδα 12/2012 δε ζπκπεξηιακβάλεηαη ζην παξφλ γξάθεκα πδήηεζε Ο Παγθφζκηνο Οξγαληζκφο Τγείαο έρεη θεξχμεη ηελ Διιάδα ειεχζεξε απφ εινλνζία απφ ην Όκσο, ην ελδερφκελν επαλεγθαηάζηαζεο ηεο λφζνπ είλαη ππαξθηφ, ιφγσ ησλ παξαθάησ παξαγφλησλ: (α) Η ρψξα απνηειεί ηφπν δηακνλήο θαη εξγαζίαο κεηαλαζηψλ απφ ρψξεο ζηηο νπνίεο ελδεκεί ε λφζνο, (β) ε πνιιέο πεξηνρέο θπθινθνξνχλ θνπλνχπηα ηνπ είδνπο «αλσθεινχο», πνπ απνηειεί ην κέζν κεηάδνζεο ηεο εινλνζίαο, (γ) εκεηψλεηαη αιιαγή ησλ πεξηβαιινληηθψλ ζπλζεθψλ, κε ζπλαθφινπζε αχμεζε ηνπ πιεζπζκνχ θαη ηεο δξαζηεξηφηεηαο ησλ θνπλνππηψλ. Σν γεγνλφο απηφ ππνγξακκίδεη ηελ αλαγθαηφηεηα ράξαμεο κηαο επξχηεξεο ζηξαηεγηθήο γηα ηελ θαηαπνιέκεζε ηεο λφζνπ, πνπ πεξηιακβάλεη κεηαμχ άιισλ ηελ εληαηηθνπνίεζε ηνπ πξνγξάκκαηνο θαηαπνιέκεζεο θνπλνππηψλ, ηελ ελεκέξσζε ηνπ θνηλνχ θαη ηελ επαηζζεηνπνίεζε ησλ ηαηξψλ γηα ηελ αλάγθε έγθαηξεο δηάγλσζεο θαη ζεξαπείαο φισλ ησλ αζζελψλ κε εινλνζία. Δπηπξφζζεηα, πξέπεη λα επηζεκάλνπκε φηη θαηά ηελ θεηηλή πεξίνδν αλακέλεηαη ν αξηζκφο ησλ θξνπζκάησλ ζε κεηαλάζηεο απφ ελδεκηθέο ρψξεο λα είλαη πςειφηεξνο απφ ηα ηειεπηαία έηε ιφγσ: - Σεο ελεξγεηηθήο αλαδήηεζεο θξνπζκάησλ πνπ δηελεξγείηαη ζην Γήκν Δπξψηα ΠΔ Λαθσλίαο.

7 - Σεο δηεξεχλεζεο εζηίαο θξνχζκαηνο πνπ πξαγκαηνπνηείηαη γχξσ απφ θάζε θξνχζκα κε ελδείμεηο εγρψξηαο κεηάδνζεο. - Σνπ καδηθνχ ειέγρνπ (screening) πνπ δηελεξγείηαη ζηνλ Έβξν θαη ζε άιιεο επεξεαδφκελεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο. - Σεο επαηζζεηνπνίεζεο ησλ επαγγεικαηηψλ πγείαο ζρεηηθά κε ηε δηάγλσζε ηνπ λνζήκαηνο πνπ έρεη γίλεη απφ ην ΚΔΔΛΠΝΟ. 7 Η έγθαηξε αλίρλεπζε θαη ζεξαπεία ησλ πεξηζηαηηθψλ εινλνζίαο είλαη έλα απφ ηα απνηειεζκαηηθφηεξα κέηξα γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηνπ λνζήκαηνο θαη ηε κείσζε ηεο πεξαηηέξσ δηαζπνξάο ηνπ. ΔΡΑΕΙ ΣΟΤ ΚΕΕΛΠΝΟ ΓΙΑ ΣΗΝ ΑΝΣΙΜΕΣΧΠΙΗ ΣΗ ΕΛΟΝΟΙΑ Σελ άλνημε ηνπ 2012, ην ΚΔΔΛΠΝΟ αλέπηπμε ρέδην Αληηκεηψπηζεο ηεο Δινλνζίαο , κε βάζε ην νπνίν νη πεξηνρέο (Πεξηθεξεηαθέο Δλφηεηεο, Γήκνη) ηεο Διιεληθήο επηθξάηεηαο θαηαηάζζνληαη ζε 4 επίπεδα επηθηλδπλφηεηαο (0-3), κεηά απφ αξρηθή εθηίκεζε θηλδχλνπ, ιακβάλνληαο ππφςε ηα θξνχζκαηα πνπ έρνπλ θαηαγξαθεί ηα ηειεπηαία 3 έηε ζε θάζε πεξηνρή, ηελ χπαξμε πιεζπζκνχ κεηαλαζηψλ απφ ελδεκηθέο ρψξεο θαη ηηο νηθνινγηθέο-θιηκαηνινγηθέο παξακέηξνπο θάζε γεσγξαθηθήο πεξηνρήο. Η εθηίκεζε θηλδχλνπ αλαλεψλεηαη ζε ηαθηηθά ρξνληθά δηαζηήκαηα κε ηε βνήζεηα γεσγξαθηθνχ ζπζηήκαηνο ραξηνγξάθεζεο (GIS). Μεηά απφ ηε δήισζε θάζε θξνχζκαηνο εινλνζίαο ρσξίο ηζηνξηθφ ηαμηδηνχ ζε ελδεκηθή ρψξα, νη άκεζεο δξάζεηο ηνπ ΚΕΕΛΠΝΟ πεξηιακβάλνπλ: Ελεκέξσζε ηεο ηεξαξρίαο ηνπ Τπνπξγείνπ Τγείαο. Ελεκέξσζε ηεο Δηεύζπλζεο Δεκόζηαο Τγείαο ζηελ εθάζηνηε Πεξηθέξεηα. Ελεκέξσζε ηνπ Εζληθνύ Κέληξνπ Αηκνδνζίαο (ΕΚΕΑ) γηα ηε ιήςε ησλ απαξαίηεησλ κέηξσλ γηα ηελ αζθάιεηα ηνπ αίκαηνο. Ελίζρπζε ηεο έγθαηξεο αλίρλεπζεο άιισλ θξνπζκάησλ - Δηεξεύλεζε εζηίαο θξνύζκαηνο: Μεηά ηε δηάγλσζε θάζε θξνχζκαηνο εινλνζίαο, θιηκάθηα ηνπ ΚΔΔΛΠΝΟ πξνβαίλνπλ ζε άκεζε δηεξεχλεζε ηεο «εζηίαο» ηνπ θξνχζκαηνο (focus investigation), δειαδή δηελεξγνχλ έιεγρν γηα εινλνζία ζε φια ηα άηνκα πνπ δηακέλνπλ ζηελ πεξηνρή, ζε αθηίλα 100 κέηξσλ απφ ηελ θαηνηθία ηνπ αζζελνχο, βάζεη ζρεηηθνχ πξσηνθφιινπ δηεξεχλεζεο θαη ζχκθσλν θαη κε ηηο νδεγίεο ηνπ ECDC θαη ηνπ Παγθφζκηνπ Οξγαληζκνχ Τγείαο (ΠΟΤ). πγθεθξηκέλα, δηελεξγείηαη εξγαζηεξηαθφο έιεγρνο γηα εινλνζία ζε φινπο ηνπο κεηαλάζηεο απφ ελδεκηθέο γηα ηελ εινλνζία ρψξεο θαη έιεγρνο γηα ζπκπηψκαηα εινλνζίαο ή/θαη εξγαζηεξηαθφο έιεγρνο ζε θαηνίθνπο Διιεληθήο ππεθνφηεηαο θαη αιινδαπνχο απφ κε ελδεκηθέο ρψξεο πνπ θαηνηθνχλ ζηελ πεξηνρή δηεξεχλεζεο. Δπηπξφζζεηα, νη ζπζηεκαηηθέο δξάζεηο ηνπ ΚΕΕΛΠΝΟ γηα ηελ αληηκεηψπηζε ηεο εινλνζίαο ζηελ Διιάδα πεξηιακβάλνπλ:

8 Ι. Ελίζρπζε ηεο επηδεκηνινγηθήο επηηήξεζεο ηεο εινλνζίαο - Ελεξγεηηθή αλαδήηεζε θξνπζκάησλ εινλνζίαο ζην γεληθό πιεζπζκό θαη ζε κεηαλάζηεο: Κιηκάθην ηνπ ΚΔΔΛΠΝΟ δξαζηεξηνπνηείηαη ζηελ πεξηνρή ηνπ Γήκνπ Δπξψηα Λαθσλίαο (επίθεληξν ηεο ζπξξνήο ηνπ 2011) απφ ηα ηέιε επηεκβξίνπ 2011, φπνπ ζπλερίδεη αδηάιεηπηα ηε δξάζε ηεο ελεξγεηηθήο αλαδήηεζεο θξνπζκάησλ εινλνζίαο ζηελ πεξηνρή (βιέπε Δλεξγεηηθή Αλαδήηεζε & Θεξαπεία Κξνπζκάησλ Δινλνζίαο, Δπξψηαο, Λαθσλία). Απφ ηνλ Απξίιην ηνπ 2012 ην ΚΔΔΛΠΝΟ ζπλεξγάδεηαη ζηελ πεξηνρή ηνπ Γήκνπ Δπξψηα Λαθσλίαο κε ην ειιεληθφ ηκήκα ησλ Γηαηξψλ Υσξίο χλνξα (ΓΥ), ζε φιεο ηηο δξάζεηο πξφιεςεο θαη ειέγρνπ ηεο εινλνζίαο ζηελ πεξηνρή. Δπηπιένλ, ζεκαληηθή είλαη ε ππνζηήξημε ησλ δξάζεσλ απφ ηηο ππεξεζίεο ηνπ Γήκνπ Δπξψηα θαη ηνπηθνχο εζεινληέο. 8 ηελ πεξηνρή δηαβηνχλ θαη εξγάδνληαη ζεκαληηθφο αξηζκφο κεηαλαζηψλ απφ ελδεκηθέο γηα ηελ εινλνζία ρψξεο (Παθηζηάλ, Αθγαληζηάλ θιπ). Καηά ηε δηάξθεηα ησλ επηζθέςεσλ γίλεηαη θαηαγξαθή ησλ νηθηψλ θαη ησλ κεηαλαζηψλ, ν έιεγρφο ηνπο γηα ζπκπηψκαηα ζπκβαηά κε εινλνζία, θαζψο θαη ε ελεκέξσζή ηνπο γηα ηελ εινλνζία θαη ηα κέηξα πξνζηαζίαο. Μέζσ ηεο δξάζεο απηήο, έρνπλ ήδε αληρλεπζεί ην 2012 δεθαηέζζεξα απφ ηα 15 θξνχζκαηα εινλνζίαο ζε αιινδαπνχο ζηε Λαθσλία, ζηα νπνία έρεη ρνξεγεζεί ε θαηάιιειε αλζεινλνζηαθή αγσγή ππφ επίβιεςε. εκαληηθφ είλαη επίζεο φηη ζην πιαίζην ηεο δξάζεο απηήο ζην Γήκν Δπξψηα Λαθσλίαο ν δηάκεζνο ρξφλνο δηάγλσζεο εινλνζίαο ζηνπο κεηαλάζηεο απφ ελδεκηθέο ρψξεο ήηαλ 2,5 εκέξεο (εχξνο: 0-10 εκέξεο) θαη ησλ Διιήλσλ 4 εκέξεο (εχξνο: 2-5 εκέξεο). - Μαδηθόο έιεγρνο (Screening) κεηαλαζηώλ: Σν ΚΔΔΛΠΝΟ ζε ζπλεξγαζία κε ην πξφγξακκα ΔΠΑ «Δηδηθφ πξφγξακκα Διέγρνπ γηα ηνλ ηφ ηνπ Γπηηθνχ Νείινπ θαη ηελ εινλνζία Δλίζρπζε ηεο επηηήξεζεο ζηελ Διιεληθή επηθξάηεηα» ηνπ Παλεπηζηεκίνπ Θεζζαιίαο, ζην νπνίν ζπκκεηέρεη, έρεη πξαγκαηνπνηήζεη κέρξη ηψξα καδηθφ έιεγρν: - ζε 497 κεηαλάζηεο απφ ελδεκηθέο γηα ηελ εινλνζία ρψξεο ζηελ πεξηνρή ηνπ Μαξαζψλα, - ζε 650 κεηαλάζηεο απφ ελδεκηθέο γηα ηελ εινλνζία ρψξεο ζηελ πεξηνρή ηνπ Δπξψηα ηεο Λαθσλίαο - ζε 143 κεηαλάζηεο θπξίσο απφ ελδεκηθέο γηα ηελ εινλνζία ρψξεο ζηελ πεξηνρή ηνπ Μαξθφπνπινπ - ζε 9 κεηαλάζηεο απφ κε ελδεκηθέο γηα ηελ εινλνζία ρψξεο ζηελ πεξηνρή Φίιηα Καξδίηζαο - ζε θέληξα θξάηεζεο κεηαλαζηψλ ζηελ Κφξηλζν, ζηε Ξάλζε, ζηε Κνκνηελή, ζηε Γξάκα θαη ηνλ Έβξν. ΙΙ. Ελίζρπζε ηεο εξγαζηεξηαθήο δηάγλσζεο ηεο εινλνζίαο κέζσ πξνγξάκκαηνο εθπαίδεπζεο κηθξνβηνιφγσλ ζε δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο, βάζεη ηεο εθηίκεζεο θηλδχλνπ. Σν ΚΔΔΛΠΝΟ ζην πιαίζην θαη ζε ζπλεξγαζία κε ην εηδηθφ πξφγξακκα ΔΠΑ πξνκεζεχηεθε ηεκάρηα Σαρέσλ Γηαγλσζηηθψλ Γνθηκαζηψλ (RDTs) γηα ηε δηάγλσζε ηεο εινλνζίαο, ηα νπνία ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηα θιηκάθηα ηνπ ΚΔΔΛΠΝΟ, θαζψο θαη απφ ηα Κέληξα Τγείαο θαη Ννζνθνκεία ηνπ ΔΤ, θπξίσο ζε πεξηνρέο Δπηπέδνπ Δπηθηλδπλφηεηαο 2 θαη 3. Αθφκε ηεκάρηα RDTs γηα ηελ εινλνζία πξνκεζεχηεθε ην Διιεληθφ Σκήκα ησλ ΓΥ γηα ηνλ ίδην ζθνπφ. Θεσξείηαη φηη ε ρξήζε ησλ RDTs ζπκβάιιεη ζηελ έγθαηξε δηάγλσζε ησλ θξνπζκάησλ εινλνζίαο θαη ε κέρξη ηψξα εκπεηξία δείρλεη φηη νη δνθηκαζίεο απηέο έρνπλ πςειή αμηνπηζηία.

9 ΙΙΙ. πζηεκαηνπνίεζε ηεο ζεξαπείαο ηεο εινλνζίαο ζχκθσλα κε εζληθέο θαηεπζπληήξηεο νδεγίεο. Γηα ηελ παξαθνινχζεζε ηεο απνηειεζκαηηθφηεηαο ηεο ζεξαπείαο ζπζηήλεηαη επίζεο ζπγθεθξηκέλν πξσηφθνιιν παξαθνινχζεζεο ησλ αζζελψλ θαηά ηε δηάξθεηα θαη κεηά ηε ζπκπιήξσζε ηεο ζεξαπείαο. IV. Ελεκέξσζε- επαηζζεηνπνίεζε θιηληθώλ θαη εξγαζηεξηαθώλ ηαηξώλ γηα ηε δηάγλσζε ηεο εινλνζίαο, ζε πεξηνρέο Δπίπεδνπ Δπηθηλδπλφηεηαο 1, 2 θαη 3. πλνιηθά έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί (ζε ζπλεξγαζία κε ην εηδηθφ πξφγξακκα ΔΠΑ) 45 εκεξίδεο ζε φιε ηελ επηθξάηεηα, γηα ηαηξνλνζειεπηηθφ πξνζσπηθφ δεκνζίνπ θαη ηδησηηθνχ ηνκέα (επαγγεικαηίεο πγείαο Ννζνθνκείσλ θαη Κέληξσλ Τγείαο, ηδηψηεο θιηληθνί ηαηξνί, κηθξνβηνιφγνη, αηκαηνιφγνη, εληαηηθνιφγνη). 9 V. Ελεκέξσζε θνηλνύ γηα ηα αηνκηθά κέηξα πξνζηαζίαο απφ ηα θνπλνχπηα: ελεκεξψζεηο θνηλνχ θαη καζεηψλ, κε εκεξίδεο ζε πεξηνρέο Δπίπεδνπ Δπηθηλδπλφηεηαο 1-3, κε δηαλνκή έληππνπ πιηθνχ θαη κέζσ ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ ΚΔΔΛΠΝΟ. πλνιηθά, έρνπλ πξαγκαηνπνηεζεί 22 ελεκεξσηηθέο εκεξίδεο γηα ην θνηλφ ζε δηάθνξεο πεξηνρέο ηεο ρψξαο, 43 ελεκεξψζεηο ζε ζρνιεία πξσηνβάζκηαο εθπαίδεπζεο (δπλακηθφηεηαο >6.000 καζεηψλ) θαη 31 ελεκεξψζεηο ζε ζρνιεία δεπηεξνβάζκηαο εθπαίδεπζεο (δπλακηθφηεηαο >5.400 καζεηψλ). Σν ελεκεξσηηθφ πιηθφ γηα ηα κέηξα πξνζηαζίαο απφ ηα θνπλνχπηα θαη νη παξνπζηάζεηο, πνπ έρεη δεκηνπξγήζεη ην ΚΔΔΛΠΝΟ γηα ηε θεηηλή εθζηξαηεία επηθνηλσλίαο, είλαη δηαζέζηκα ζηελ ηζηνζειίδα θαη δηαηίζεληαη γηα νπνηαδήπνηε ρξήζε. Σαπηφρξνλα, πξνβάιιεηαη ηειενπηηθφ βίληεν γηα ηα κέηξα πξνζηαζίαο απφ ηα θνπλνχπηα ζηα ηειενπηηθά θαλάιηα εζληθήο εκβέιεηαο, κε ρξήζε ηνπ θνηλσληθνχ ρξφλνπ. Δξάζεηο γηα ηα πξνγξάκκαηα θαηαπνιέκεζεο θνπλνππηώλ - Εληνκνινγηθή επηηήξεζε Η Δπηζηεκνληθή Οκάδα Δξγαζίαο γηα ηα Ννζήκαηα πνπ Μεηαδίδνληαη κε Γηαβηβαζηέο ηνπ ΚΔΔΛΠΝΟ, κε βάζε ηελ εκπεηξία ηεο πεξηφδνπ κεηάδνζεο 2011, δεκηνχξγεζε ην Ννέκβξην ηνπ 2011 εθηεηακέλεο ηερληθέο νδεγίεο πξνο ηηο αηξεηέο Πεξηθέξεηεο ηεο ρψξαο, πξνθεηκέλνπ λα βνεζεζνχλ ζηελ πξνθήξπμε ησλ έξγσλ θσλσπνθηνληψλ θαη εληνκνινγηθήο επηηήξεζεο (ζχληαμε ησλ ηερληθψλ πξνδηαγξαθψλ). Οη νδεγίεο απηέο πξνσζήζεθαλ ειεθηξνληθά πξνο ηνπο αηξεηνχο Πεξηθεξεηάξρεο ηελ 1 ε Γεθεκβξίνπ 2011 κε ζπλνδή παξφηξπλζε λα πξαγκαηνπνηεζνχλ έγθαηξα νη πξνθεξχμεηο, κε ηθαλνπνηεηηθφ πξνυπνινγηζκφ θαη κε έγθαηξε αλάζεζε ηεο επίβιεςεο ησλ έξγσλ ζε πξνζσπηθφ ηεο θάζε Πεξηθέξεηαο. Σν ΚΔΔΛΠΝΟ επίζεο, πξνθήξπμε, ην 2011 θαη ην 2012, εηδηθά έξγα ραξηνγξάθεζεο ησλ εζηηψλ αλαπαξαγσγήο θνπλνππηψλ, ρσξίδνληαο ηελ ειιεληθή επηθξάηεηα ζε ηξεηο κεγάιεο πεξηνρέο: Β. Διιάδα (Γπηηθή, Κεληξηθή, Αλαηνιηθή Μαθεδνλία θαη Θξάθε), ηεξεά Διιάδα θαη Αηηηθή, Γπηηθή Διιάδα θαη Πεινπφλλεζνο. Σα έξγα απηά πεξηιακβάλνπλ ηελ ηνπνζέηεζε εληνκνπαγίδσλ, ηελ παξαθνινχζεζε ησλ πιεζπζκψλ θαη ηελ ηαπηνπνίεζε ησλ θνπλνππηψλ ζε φιε ηελ επηθξάηεηα. Σα απνηειέζκαηα ηεο κειέηεο ραξηνγξάθεζεο ηνπ 2011 απεζηάιεζαλ - ηελ άλνημε ηνπ ζηηο Πεξηθεξεηαθέο Γηεπζχλζεηο Τγείαο πξνθεηκέλνπ λα γίλεη θαιχηεξνο πξνγξακκαηηζκφο ησλ δξάζεσλ εληνκνθηνλίαο θαη λα ηεζνχλ νη θαηά ηφπνπο πξνηεξαηφηεηεο. πκπιεξσκαηηθά, απφ ην ΚΔΔΛΠΝΟ ζε ζπλεξγαζία κε εηδηθφ πξφγξακκα ΔΠΑ πξαγκαηνπνηνχληαη: έιεγρνο/ ηαπηνπνίεζε ησλ θνπλνππηψλ πνπ ζπιιέγνληαη κε ηηο εληνκνπαγίδεο (ΔΓΤ & Γεσπνληθφ Σκήκα Παλ/κην Θεζζαιίαο, Μπελάθεην Φπηνπαζνινγηθφ Ιλζηηηνχην), γελεηηθή ηαπηνπνίεζε δείγκαηνο θνπλνππηψλ (πέξαλ ηεο κνξθνινγηθήο ζην Σκήκα Βηνρεκείαο, Παλ/κην Θεζζαιίαο),

10 έιεγρνο αληνρήο ζηα εληνκνθηφλα (Μπελάθεην Φπηνπαζνινγηθφ Ιλζηηηνχην). Ελεκέξσζε/εθπαίδεπζε ηνπηθώλ απηνδηνηθήζεσλ: Σν ΚΔΔΛΠΝΟ, ζε ζηελή ζπλεξγαζία κε ην Τπνπξγείν Αγξνηηθήο Αλάπηπμεο & Σξνθίκσλ θαη ην Μπελάθεην Φπηνπαζνινγηθφ Ιλζηηηνχην, δηνξγάλσζε εθπαηδεπηηθά/ελεκεξσηηθά ζεκηλάξηα γηα ηελ επίβιεςε ησλ έξγσλ θσλσπνθηνλίαο εηδηθά γηα ην πξνζσπηθφ ησλ Γήκσλ θαη Πεξηθεξεηψλ, ζε πεξηνρέο Δπηπέδσλ Δπηθηλδπλφηεηαο 2 θαη 3. Παξάιιεια, κε ηε ζπλδξνκή εκπεηξνγλψκνλα ηνπ CDC ΗΠΑ θαη ηνπ ΠΟΤ, ν νπνίνο επηζθέθζεθε ηε ρψξα καο ηνλ Ινχλην ηνπ 2012, έγηλε εθπαίδεπζε-ελεκέξσζε ησλ επνπηψλ δεκφζηαο πγείαο ζε κέηξα θαηαπνιέκεζεο ησλ θνπλνππηψλ. Η επίζθεςε ηνπ ήηαλ εμαηξεηηθήο ζεκαζίαο, θαζψο δηαπίζησζε ην πςειφ επίπεδν ησλ εθαξκνδφκελσλ δηαδηθαζηψλ εληνκνινγηθήο επηηήξεζεο ζηα δηάθνξα κέξε πνπ επηζθέθζεθε θαη ηδηαίηεξα ησλ κέηξσλ ειέγρνπ πνπ εθαξκφδνληαη ζην Γήκν Δπξψηα. 10 Επηθνηλσλία κε θνξείο δεκόζηαο πγείαο ηνπ εμσηεξηθνύ: Σν ΚΔΔΛΠΝΟ βξίζθεηαη ζε ζπλερή επηθνηλσλία θαη αληαιιαγή απφςεσλ θαη ηερλνγλσζίαο κε Δπξσπατθνχο (ECDC) θαη Γηεζλείο νξγαληζκνχο δεκφζηαο πγείαο (ΠΟΤ), θαζψο θαη κε εηδηθνχο ζηα ζέκαηα εινλνζίαο θαη εληνκνινγίαο. Δηδηθνί εκπεηξνγλψκνλεο ησλ νξγαληζκψλ απηψλ έρνπλ επηζθεθζεί επαλεηιεκκέλσο ηε ρψξα καο. Πξνηεηλόκελεο νδεγίεο πξνο ηαμηδηώηεο πνπ ζθνπεύνπλ λα επηζθεθηνύλ ηηο πεξηνρέο ηεο Ειιάδαο κε θξνύζκαηα εινλνζίαο κε ελδείμεηο εγρώξηαο κεηάδνζεο. Σν ΚΔΔΛΠΝΟ, βάζεη ηεο επηδεκηνινγηθήο εηθφλαο ηνπ λνζήκαηνο θαη ησλ εθαξκνδφκελσλ κέηξσλ ειέγρνπ, ζεσξεί φηη ν θίλδπλνο κεηάδνζεο ηεο εινλνζίαο ζηελ Διιάδα είλαη εμαηξεηηθά ρακειφο. Γηα ην ιφγν απηφ, δε ζπληζηά ιήςε πξνιεπηηθήο θαξκαθεπηηθήο αγσγήο έλαληη ηεο εινλνζίαο, ζε άηνκα πνπ ζθνπεχνπλ λα επηζθεθηνχλ νπνηαδήπνηε πεξηνρή ηεο ρψξαο, ζηελ νπνία έρνπλ εκθαληζηεί σο ζήκεξα θξνχζκαηα κε ελδείμεηο εγρψξηαο κεηάδνζεο ηεο λφζνπ. Παξφια απηά, είλαη αλαγθαία ε ιήςε φισλ ησλ πξνηεηλφκελσλ κέηξσλ γηα ηελ πξνζηαζία απφ ηα θνπλνχπηα.