ΠΑΝΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟ ΩΡΟΣ. Πολιτικός Μηχανικός / Πρόεδρος ΜΑΛΑΚΑΤΑΣ ΝΙΚΟΣ. Πολιτικός Μηχανικός ΠΑΠΑΕΥΘΥΜΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΕΒΟΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΣΤΑΣ

Transcript

1 Ο..Μ..Ο..Ε..: ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΧΝΙΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΤΕΥΧΟΣ 1//2 ΚΕΦΑΛΑΙΙΑ 1 έως 4 ΟΜΑ Α ΕΡΓΑΣΙΙΑΣ ΠΑΝΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟ ΩΡΟΣ Πολιτικός Μηχανικός / Πρόεδρος ΜΑΛΑΚΑΤΑΣ ΝΙΚΟΣ Πολιτικός Μηχανικός ΠΑΠΑΕΥΘΥΜΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Πολιτικός Μηχανικός ΛΕΒΟΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΣΤΑΣ Πολιτικός Μηχανικός ΜΟΥΖΑΚΗΣ ΝΙΚΟΣ Πολιτικός Μηχανικός ΤΣΙΜΩΝΟΣ ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ Πολιτικός Μηχανικός / Μελετητής ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ ΖΑΧΑΡΙΑΣ Πολιτικός Μηχανικός / Εµπειρογνώµων Σύσταση οµάδας εργασίας: Απόφαση: ια/0/7/4/ Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε.

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 0: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: ΚΕΦΑΛΑΙΟ 9: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Ο ΗΓΙΑΣ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΦΟΡΤΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΓΕΦΥΡΩΝ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΓΕΦΥΡΩΝ ΓΕΦΥΡΕΣ ΣΗΜΑΝΣΗΣ ΜΙΚΡΑ ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΤΟΙΧΟΙ ΑΝΤΙΣΤΗΡΙΞΗΣ ΗΧΟΠΕΤΑΣΜΑΤΑ ΥΠΟΓΕΙΑ ΕΡΓΑ ΜΕ ΕΚΣΚΑΦΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΕΠΙΧΩΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 10: ΟΠΛΙΣΜΕΝΕΣ ΕΠΙΧΩΣΕΙΣ ΟΠΛΙΣΜΕΝΗ ΓΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 11: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ

3 0. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Ο ΗΓΙΑΣ Η παρούσα Οδηγία αναφέρεται στις µελέτες Τεχνικών Έργων Οδοποιίας από σκυρόδεµα, είτε οπλισµένο είτε προεντεταµένο. Με την Οδηγία αυτή καθορίζονται (α) οι γενικές κατηγορίες των οδικών έργων µε βάση τη γεωµετρία τους, την δοµική διαµόρφωσή τους και τη στατική ανάλυσή τους, (β) οι φορτίσεις τους και (γ) ο σχεδιασµός τους, τα κανονιστικά πλαίσια για τη διαµόρφωσή τους και οι παράµετροι της µεθοδολογίας των στατικών υπολογισµών τους. Με την παρούσα Οδηγία αναλύονται οι γενικοί τεχνικοί όροι εκπόνησης των µελετών κατά στάδια. Επίσης, παρουσιάζονται τα περιεχόµενα που πρέπει να έχουν οι φάκελοι των µελετών τεχνικών έργων ανά στάδιο µελέτης. Οι µελέτες τεχνικών έργων, ως σηµειακών έργων της οδού, συνδυάζονται µε τις µελέτες της οδού µε την κατάλληλη χρονική αλληλουχία. Στην Οδηγία αυτή γίνεται αναφορά, όπου χρειάζεται, και στις υποστηρικτικές µελέτες των τεχνικών έργων ή σε στοιχεία τους, όπως η εδαφοτεχνική µελέτη, η υδραυλική µελέτη, η περιβαλλοντική µελέτη κλπ. εν αποτελούν αντικείµενο της παρούσας οι µελέτες ειδικών γεφυρών, όπως οι καλωδιωτές ή οι κρεµαστές γέφυρες, οι οποίες απαιτούν εξειδικευµένες διατάξεις οδηγιών µε ειδικές αναφορές οι οποίες θα εντάσσονται σε οικεία τεύχη για κάθε τέτοιου µεγέθους έργο. Γίνεται όµως αναφορά για πρώτη φορά σε γεφυρώσεις µε µηχανοποιηµένα συστήµατα κατασκευής, όπως η προβολοδόµηση, η δόµησηπροώθηση, η προκατασκευή κ.α. Επίσης, η παρούσα Οδηγία δεν εξετάζει µεταλλικές γέφυρες ή σύµµεικτες γέφυρες, όµως αναφέρεται σε διατάξεις για γέφυρες σήµανσης. Για τις παραπάνω περιπτώσεις γεφυρών θα πρέπει να συνταχθεί αντίστοιχη Ο.Μ.Ο.Ε. Εισαγωγικό κεφάλαιο

4 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 1. ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ ΓΕΝΙΚΑ ΙΑΡΚΕΙΑ ΖΩΗΣ ΟΡΙΣΜΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ/ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΕΦΥΡΩΝ 3 Κεφάλαιο 1 σελίδα 1 από 8

5 1. ΤΕΧΝΙΚΑ ΕΡΓΑ 1.1. ΓΕΝΙΚΑ Ως τεχνικά έργα της οδού νοούνται κατά την εφαρµογή του παρόντος οι πάσης φύσεως γέφυρες, οχετοί, πτερυγότοιχοι, τοίχοι αντεπιστροφής, τοίχοι αντιστηρίξεως, τοίχοι από οπλισµένη γη, φρεάτια, στραγγιστήρια, έργα προστασίας πρανών, γέφυρες σήµανσης, κατασκευές δι' εκσκαφής και επανεπίχωσης (cut and cover). Σηµειώνεται ότι οι σήραγγες αποτελούν αντικείµενο ιδιαίτερου κεφαλαίου των Ο.Μ.Ο.Ε ΙΑΡΚΕΙΑ ΖΩΗΣ Όλα τα τεχνικά θα µελετηθούν για ελάχιστη διάρκεια ζωής 100 ετών όλων των κατασκευαστικών στοιχείων, εκτός από αυτά που καλύπτονται ειδικά από τις απαιτήσεις για σήραγγες και γεωτεχνικές εργασίες, στα αντίστοιχα κεφάλαια ΟΡΙΣΜΟΙ Για τους σκοπούς του παρόντος, θα ισχύουν οι ακόλουθοι ορισµοί τύπων τεχνικών έργων: (α) Γέφυρα Τεχνικό έργο µε οποιαδήποτε διάταξη ανοιγµάτων που φέρει την υπό µελέτη οδό πάνω από οποιουδήποτε τύπου εµπόδιο. Οι γέφυρες µπορούν να χρησιµοποιηθούν, ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά, για τη γεφύρωση ξηρών ή υγρών κωλυµάτων, για τη δηµιουργία άνω και κάτω διαβάσεων σιδηροδροµικών γραµµών, τροχιόδροµων και οδών κάθε κατηγορίας και χρήσης. (β) Άνω ιάβαση Τεχνικό έργο µε οποιαδήποτε διάταξη ανοιγµάτων που φέρει οδό ή σιδηροδροµική γραµµή πάνω από την κύρια οδό. (γ) Κάτω ιάβαση Γέφυρα µικρού ανοίγµατος που φέρει την κύρια οδό πάνω από µια δευτερεύουσα οδό. (δ) Οχετοί Τεχνικό έργο µικρού ανοίγµατος για τη γεφύρωση µικρών ρεµάτων ή για την παροχέτευση οµβρίων, κατασκευαζόµενο εγκάρσια προς την υπό µελέτη οδό. Με την ΜΕΟ/γ/855/ απόφαση εγκρίθηκε σειρά κιβωτιοειδών οχετών µε τα αντίστοιχα τεχνικά εισόδου εξόδου. Συγκεκριµένα εγκρίθηκαν οι οχετοί Κ1-1, Κ1-2, Κ2-2, Κ2-3, Κ3-2, Κ3-3, Κ3-4, Κ4-2, Κ4-3, Κ4-4, Κ5-2, Κ5-3, Κ5-4, Κ5-5, Κ6-2, Κ6-3, Κ6-4, Κ6-5, όπου ο πρώτος αριθµός εκφράζει το ελεύθερο ορθό άνοιγµα του κιβωτίου και ο δεύτερος το ελεύθερο ύψος του. Σηµειώνεται ότι όλοι οι οχετοί, πλην του οχετού Κ1-1, έχουν µελετηθεί για ύψη επιχώµατος 0,40m, 1,00m, 2,00m, 3,00m. 4,00m, 5,00m, 6,00m, 8,00m και 10,00m. Ο οχετό Κ1-1 έχει µελετηθεί για ύψη επιχώµατος 0,40m και 1,00m. Κεφάλαιο 1 σελίδα 2 από 8

6 Για τον αντίστοιχο έλεγχο των οχετών έχει ληφθεί υπόψη ζώνη σεισµικής επικινδυνότητας ΙΙΙ, δηλαδή συντελεστής σεισµικής επιτάχυνσης εδάφους α=0,24, σύµφωνα µε τον Ε.Α.Κ πιν Έχουν µελετηθεί επίσης τα αντίστοιχα µε τους προαναφερθέντες κιβωτιοειδείς οχετούς τεχνικά εισόδου και εξόδου Ε1-1, Ε1-2, Ε2-2, Ε2-3, Ε3-2, Ε3-3, Ε3-4, Ε4-3, Ε4-4, Ε5-2, Ε5-3, Ε5-4, Ε5-5, Ε6-2, Ε6-3, Ε6-4, Ε6-5. (ε) Τοίχοι αντιστήριξης Κάθε τεχνικό έργο που υποστηρίζει ένα επίχωµα ύψους µεγαλυτέρου από 0,50m πάνω από τη διαµορφούµενη στην όψη του τελική στάθµη. Με την ΜΕΟ/γ/855/ απόφαση, εγκρίθηκε σειρά τοίχων µορφής ανεστραµµένου ταυ και αντιρηδωτοί. Συγκεκριµένα εγκρίθηκαν τοίχοι µορφής ανεστραµµένου ταυ ύψους από 1,00m έως 8,00m και αντηριδωτοί τοίχοι ύψους από 7,00m έως 10,00m µε βήµα µεταβολής ύψους 0,50m. Για τον αντισεισµικό έλεγχο των τοίχων έχει ληφθεί υπόψη ζώνη σεισµικής επικινδυνότητας ΙΙΙ, δηλαδή συντελεστής σεισµικής επιτάχυνσης εδάφους α=0,24, σύµφωνα µε τον Ε.Α.Κ πιν Όλοι οι τοίχοι έχουν µελετηθεί για επιτρεπόµενες τάσεις εδάφους 100, 200, 300, 400, 500 KPa και για κλίση πρανούς i=0 o και i= 30 o 1.4. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ/ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΕΦΥΡΩΝ Γενική θεώρηση (1) Για τα καταστρώµατα γεφυρών προτιµώνται, πλήρως ή εν µέρει, συνεχείς φορείς. (2) Οι παραµορφώσεις των κατασκευών υπό την επιρροή των λειτουργικών φορτίων σχεδιασµού, θα περιορίζονται έτσι ώστε: α) Παραδοχές µελέτης, όπως η διατήρηση της επιπεδότητας των διατοµών, να µην παραβιάζονται. β) Το εύρος των ρωγµών σε διατοµές σκυροδέµατος να περιορίζονται στα όρια των κανονισµών µελέτης. γ) Να ικανοποιούνται οι απαιτήσεις των κανονισµών µελέτης σχετικά µε την κόπωση του οπλισµού. δ) Να µην παρεµποδίζεται η λειτουργία του φορέα και του επ' αυτού εξοπλισµού. (3) Θα υπάρχει πρόβλεψη επιθεώρησης και συντήρησης, σχεδιασµός λεπτοµερειών και επιλογή υλικών, ώστε να βελτιστοποιηθεί η αντοχή του τεχνικού έργου στο χρόνο. Κεφάλαιο 1 σελίδα 3 από 8

7 (4) Θα επιδιώκεται η ελαχιστοποίηση της συνολικής δαπάνης κατά τη διάρκεια ζωής (δηλαδή θεώρηση της δαπάνης συντήρησης και λειτουργίας αθροιστικά µε τη δαπάνη κατασκευής). (5) Θα αποφεύγεται η διαµόρφωση αρθρώσεων στο κατάστρωµα των γεφυρών λόγω των σηµαντικών απαιτήσεων συντήρησης (έδραση σε πρόβολο) [Βλέπε σχήµα (5)] Σχήµα (5) (6) Θα λαµβάνονται υπόψη οι επιπτώσεις του έργου στο περιβάλλον, τόσο κατά την κατασκευή, όσο και µακροπρόθεσµα. (7) Θα προβλέπεται η ελαχιστοποίηση της παρενόχλησης της κυκλοφορίας σε συνδυασµό µε την προτεινόµενη µέθοδο κατασκευής, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις µονόπλευρης η αµφίπλευρης διαπλάτυνσης υφισταµένων Εθνικών Οδών, µε ή χωρίς ταυτόχρονη κυκλοφορία. (8) Θα λαµβάνεται υπόψη η εγγύτητα των υπαρχουσών ιδιοκτησιών και άλλων εγκαταστάσεων και οι προβλέψεις µελλοντικών υπογείων και υπέργειων εγκαταστάσεων. (9) Η θέση και γεωµετρία των γεφυρών, συµπεριλαµβανοµένων των πτερυγοτοίχων, τοίχων αντεπιστροφής κ.λ.π., θα προσδιορίζεται λαµβανοµένων υπόψη, εκτός από τις απαιτήσεις των διαστάσεων για ελάχιστα ελεύθερα περιθώρια της αντίστοιχης διάταξης, και των ακολούθων απαιτήσεων: Απαιτήσεις ορατότητος Απαιτήσεις παροχέτευσης υδάτων Απαιτήσεις για µελλοντικές και υπάρχουσες εγκαταστάσεις (10) Η διάταξη και το µήκος των ανοιγµάτων της κατασκευής θα καθορίζεται έτσι ώστε να αποφεύγεται ενδεχόµενη ανύψωση των εφεδράνων, εκτός εάν λόγοι µορφολογίας του εδάφους ή σοβαρών οικονοµικών επιπτώσεων την καθιστούν αναπόφευκτη. (11) Θα αποφεύγονται οι διαµήκεις αρµοί στην επιφάνεια κύλισης. Κεφάλαιο 1 σελίδα 4 από 8

8 Αισθητική και περιβαλλοντική θεώρηση Γενικά Θα προτιµώνται τα τεχνικά έργα που ελαχιστοποιούν την περιβαλλοντική όχληση, τόσο κατά τη διάρκεια κατασκευής όσο και κατά τη διάρκεια της λειτουργίας τους (µακροπρόθεσµη θεώρηση). Σε όλες τις περιπτώσεις, θα πληρούνται υποχρεωτικά οι περιβαλλοντικοί όροι. Επιπλέον, θα πρέπει να εξετασθούν οι παρακάτω ειδικές παράµετροι κατά τον σχεδιασµό των τεχνικών έργων προς το σκοπό να: (α) Ελαχιστοποιηθεί η δυσµενής επίδραση του τεχνικού έργου στο γύρω περιβάλλον µε την επιλογή κατάλληλων υλικών, επιφανειακών τελειωµάτων, ξυλοτύπων και διαστάσεων που βελτιώνουν την εµφάνιση του τεχνικού έργου. (β) Ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις του τεχνικού έργου στο τοπικό οικοσύστηµα µε την επιλογή κατάλληλων µεθόδων ανέγερσης και τύπων κατασκευής. (γ) (δ) Μειωθούν οι ζηµιές που προκαλούνται από τις εργοταξιακές προσβάσεις για την ανέγερση του έργου, από τα επίπεδα εργασίας, από τους χώρους εργασίας και από την αποθήκευση και διαχείριση των υλικών. Εξασφαλισθεί η(οι) πρόσβαση(εις) σε µακροχρόνιο ορίζοντα για σκοπούς συντήρησης του έργου και πώς αυτό επηρεάζει την οπτική διαµόρφωση του έργου Επιφανειακά τελειώµατα Για τα τελειώµατα µε ξυλοτύπους θα εφαρµόζονται οι απαιτήσεις που ακολουθούν, εκτός εάν επιβάλλονται συγκεκριµένα επιφανειακά τελειώµατα στους Ειδικούς Όρους Μελέτης ή/και Κατασκευής: (1) Αφανείς επιφάνειες µε (ξυλό)τυπο, στις οποίες δεν πρόκειται να εφαρµοσθεί ειδικό σύστηµα στεγάνωσης, θα διαµορφώνονται µε επιφανειακό τελείωµα: ΤΥΠΟΥ Α (2) Εκτεθειµένες αφανείς επιφάνειες µε (ξυλό)τυπο, για τις οποίες απαιτείται ειδική επεξεργασία τελειώµατος για τη στεγάνωση αυτών, θα διαµορφώνονται µε επιφανειακό τελείωµα: ΤΥΠΟΥ Ζ (3) Ορατές επιφάνειες µε (ξυλό)τυπο, αν η επιφάνεια δεν ανήκει στην επόµενη κατηγορία (4) ή αν δεν προδιαγράφεται αυστηρότερη απαίτηση στους ειδικούς όρους δηµοπράτησης, θα διαµορφώνονται µε επιφανειακό τελείωµα: ΤΥΠΟΥ Γ (4) Επιφάνειες µε (ξυλό)τυπο της προς το οδόστρωµα ορατής όψης των στηθαίων από σκυρόδεµα (π.χ. τύπου NEW JERSEY) θα διαµορφώνονται µε επιφανειακό τελείωµα: ΤΥΠΟΥ Ε (5) Αφανείς επιφάνειες χωρίς (ξυλό)τυπο, στις οποίες δεν πρόκειται να εφαρµοσθεί ειδικό σύστηµα στεγάνωσης, θα διαµορφώνονται µε επιφανειακό τελείωµα: ΤΥΠΟΥ ΠΑ Κεφάλαιο 1 σελίδα 5 από 8

9 (6) Εκτεθειµένες επιφάνειες χωρίς (ξυλό)τυπο, στις οποίες δεν πρόκειται να εφαρµοσθεί ειδικό σύστηµα στεγάνωσης, θα διαµορφώνονται µε επιφανειακό τελείωµα: ΤΥΠΟΥ ΠΓ (7) Επιφάνειες χωρίς (ξυλό)τυπο, οι οποίες θα προστατευθούν µε ειδικό σύστηµα στεγάνωσης, θα διαµορφώνονται µε επιφανειακό τελείωµα: ΤΥΠΟΥ ΠΒ Αγκυρώσεις Όλες οι αγκυρώσεις των προεντεταµένων τενόντων ή και τυχόν υπάρχουσες συσκευές θα πρέπει να αποκρύπτονται από τη γενική θέα, υπό τον όρο ότι ικανοποιούνται οι απαιτήσεις και οι ανάγκες για πρόσβαση και επιθεώρηση Αντιρρυπαντικές επαλείψεις Σε όλες τις ορατές επιφάνειες θα εκτελεσθεί αντιρρυπαντική επάλειψη, µε εξαίρεση τις επιφάνειες που είναι δύσκολο να προσεγγισθούν, όπως π.χ: (α) (β) (γ) Κάτω επιφάνεια του φορέα των γεφυρών, κάτω διαβάσεων οδών τοπικού δικτύου κ.λ.π. Τα µεσόβαθρα υψηλών γεφυρών στο τµήµα τους που βρίσκεται υψηλότερα από 10,0m πάνω από τη στάθµη του υποκείµενου εδάφους/ συγκοινωνιακού έργου. Κάτω επιφάνεια του φορέων γεφυρών που βρίσκονται σε στάθµη υψηλότερη από 10,0m από το υποκείµενο έδαφος / συγκοινωνιακό έργο Επισκεψιµότητα συντήρηση - λειτουργία Ελαχιστοποίηση αρµών στο κατάστρωµα γέφυρας (1) Γέφυρες που περιλαµβάνουν λίγους ή δεν περιλαµβάνουν αρµούς διαστολής και που ελαχιστοποιούν ή καταργούν τα εφέδρανα, προτιµώνται για να αποφευχθεί η ανάγκη διαδοχικών συντηρήσεων και αντικαταστάσεων αυτών. Οι συνεχείς φορείς µειώνουν τον αριθµό των αρµών διαστολής και εφεδράνων και, κατ' επέκταση, µειώνεται το σχετικό κόστος συντήρησης. Όπου η κατασκευή συνεχών φορέων σε όλο το µήκος τους είναι δύσκολο να επιτευχθεί ή είναι ακατάλληλη, θα πρέπει να εξετάζεται η λύση της συνέχειας τµηµάτων του φορέα, µεταξύ ενδιάµεσων στηριγµάτων. (2) Για τις γέφυρες µικρού σχετικά ολικού µήκους (< 60m) και λοξότητας που δεν υπερβαίνει τις 60, µπορεί να εξετασθεί η λύση ακροβάθρων που είναι µονολιθικά συνδεδεµένα µε τον φορέα. Προτάσεις για ολόσωµες γέφυρες µε µεγαλύτερη λοξότητα σε σεισµική ζώνη υψηλού κινδύνου θα εγκρίνονται από την Υπηρεσία πριν την έναρξη της µελέτης. Σ' αυτή την περίπτωση η διαστασιολόγηση των ακροβάθρων θα γίνεται έτσι ώστε να ελαχιστοποιούνται οι επιδράσεις της παθητικής ώθησης γαιών που προκαλείται από τις θερµικές µετακινήσεις του καταστρώµατος. Κεφάλαιο 1 σελίδα 6 από 8

10 Χώρος επιθεώρησης ακροβάθρων - φορέα εφεδράνων (1) Όταν η χρησιµοποίηση εφεδράνων είναι αναπόφευκτη, θα γίνεται πρόβλεψη για την εγκατάσταση και λειτουργία γρύλων, ώστε να είναι δυνατή η ανύψωση της ανωδοµής για αντικατάσταση των εφεδράνων. Σηµειώνεται ότι οι θέσεις τοποθέτησης των γρύλων στις δοκούς έδρασης θα πρέπει να επισηµαίνονται καταλλήλως. Όπου χρησιµοποιούνται εφέδρανα, θα πρέπει να γίνεται πρόβλεψη για τη διευκόλυνση της επιθεώρησής τους. (2) Ο χώρος επιθεώρησης των ακροβάθρων θα προβλέπεται για τη διευκόλυνση της επιθεώρησης και συντήρησης της κάτω επιφάνειας των αρµών, των εφεδράνων, του θωρακίου, του άκρου του φορέα και των αγκυρώσεων των καλωδίων για προεντεταµένους φορείς µε τάνυση µετά τη σκλήρυνση του σκυροδέµατος [Βλέπε σχήµα (2)]. Γενικά, στη µελέτη πρέπει να προβλέπονται διατάξεις και µέσα για επισκεψιµότητα για όλες τις εσωτερικές και εξωτερικές επιφάνειες της γέφυρας που χρειάζονται επιθεώρηση και συντήρηση. (3) Όπου η µόνιµη επίσκεψη δεν είναι δυνατή, θα πρέπει να προβλέπεται ο κατάλληλος εξοπλισµός επίσκεψης. Ειδικά θα πρέπει να προβλέπονται τα παρακάτω: (α) (β) Συνεχής εσωτερική επισκεψιµότητα δια µέσου της κιβωτιοειδούς διατοµής (αν τέτοια διατοµή προβλέπεται του φορέα της γέφυρας, µέσω ασφαλιζοµένων ανθρωποθυρίδων. Επισκεψιµότητα µε εσωτερική σκάλα τυχόν κοίλων βάθρων, σε όλο το ύψος τους. Σχήµα (2) Κεφάλαιο 1 σελίδα 7 από 8

11 Προστατευτικές Επιστρώσεις (1) Στα κατασκευαστικά στοιχεία, που άλλως θα φθείρονταν, θα εφαρµοσθούν κατάλληλες προστατευτικές επιστρώσεις. Οι επιστρώσεις αυτές περιλαµβάνουν: α) Συστήµατα βαφής για κυρίως µεταλλικά αλλά και µη µεταλλικά στοιχεία. β) Στεγανωτικές µεµβράνες και συστήµατα εµποτισµού επιφανειών από σκυρόδεµα που είναι εκτεθειµένες σε δυσµενείς ή πολύ δυσµενείς περιβαλλοντικές συνθήκες. (2) Επιφάνειες σκυροδέµατος στο οδόστρωµα ή σε απόσταση έως 5,0m από την άκρη οδοστρώµατος, θεωρούνται ότι εκτίθενται σε δυσµενείς ή πολύ δυσµενείς περιβαλλοντικές συνθήκες. Κεφάλαιο 1 σελίδα 8 από 8

12 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 2. ΦΟΡΤΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΓΕΝΙΚΑ - ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΦΟΡΤΙΩΝ/ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΙ ΦΟΡΤΙΩΝ - ΦΟΡΤΙΣΕΩΝ ΚΥΡΙΑ ΦΟΡΤΙΑ ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΦΟΡΤΙΑ ΕΚΤΑΚΤΩΣ ΡΩΝΤΑ ΦΟΡΤΙΑ ΕΙ ΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΦΟΡΤΙΑ Υ ΡΑΥΛΙΚΑ ΦΟΡΤΙΑ 38 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 39 Κεφάλαιο 2 σελίδα 1 από 39

13 2. ΦΟΡΤΙΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ 2.1. ΓΕΝΙΚΑ - ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ (1) Το κεφάλαιο αυτό πραγµατεύεται τις δράσεις οι οποίες πρέπει να ληφθούν υπόψη κατά την εκπόνηση της µελέτης και την κατασκευή οδογεφυρών. Οι διατάξεις του κεφαλαίου χαρακτηρίζονται σαν παραδοχές φόρτισης και χρησιµοποιούνται αντί των πραγµατικά δρώντων φορτίων. Σε γενικές γραµµές, είναι σύµφωνες µε τα προβλεπόµενα στο DIN 1072/85 και στο συµπλήρωµά του (Μάιος 88), εκτός από ελάχιστες περιπτώσεις για τις οποίες γίνεται αναφορά στις αντίστοιχες θέσεις. (2) Εκτός από τις οδογέφυρες, οι διατάξεις αυτές εφαρµόζονται και σε άλλα τεχνικά έργα κατά µήκος οδών, τα οποία επίσης υπόκεινται σε δράσεις οδικών φορτίων (π.χ. οχετοί, τοίχοι αντιστήριξης). (3) Εξαιρετικές φορτίσεις, όπως πρόσκρουση από οχήµατα σταθερής τροχιάς, πίεση πάγου, πρόσκρουση πλοίου, δεν περιλαµβάνονται στο παρόν κεφάλαιο. εν περιλαµβάνονται επίσης διατάξεις για τον επανέλεγχο υφισταµένων γεφυρών και κατάταξης τους σε κλάσεις. (4) Για τον αντισεισµικό έλεγχο των γεφυρών ισχύει ο κανονισµός Ε.Α.Κ και η εγκύκλιος Ε 39/99. (5) Σε γέφυρες οι οποίες χρησιµοποιούνται και από µέσα σταθερής τροχιάς θα λαµβάνονται υπόψη και οι διατάξεις οι οποίες διέπουν τα µέσα αυτά ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΦΟΡΤΙΩΝ/ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΙ ΦΟΡΤΙΩΝ - ΦΟΡΤΙΣΕΩΝ (1) Τα επί των οδογεφυρών δρώντα φορτία διαιρούνται σε τρεις κατηγορίες: α) Κύρια φορτία (H) είναι: 1. Μόνιµα φορτία Βλ. παρ Προένταση Βλ. παρ Κινητά φορτία Βλ. παρ Συστολή από πήξη σκυροδέµατος Βλ. παρ Πιθανές µετακινήσεις εδάφους Βλ. παρ Ανασήκωµα φορέα για αντικατάσταση εφεδράνων Βλ. παρ β) Πρόσθετα φορτία (Ζ) είναι: 1. Θερµοκρασιακές δράσεις Βλ. παρ Φορτίο Ανέµου Βλ. παρ Φορτίο Χιονιού Βλ. παρ Κεφάλαιο 2 σελίδα 2 από 39

14 4. Φορτία πέδησης και εκκίνησης Βλ. παρ Φορτία από µετακίνηση και παραµόρφωση εφεδράνων Βλ. παρ υναµικές δράσεις κινητών γεφυρών Βλ. παρ Φορτία κιγκλιδωµάτων Βλ. παρ Φορτία οχηµάτων επιθεώρησης Βλ. παρ γ) Εκτάκτως δρώντα φορτία (S) είναι: 1. Εκτάκτως δρώντα φορτία κατά τη φάση κατασκευής Βλ. παρ Ενδεχόµενες (δυνατές) µετακινήσεις εδάφους Βλ. παρ Ισοδύναµο φορτίο πρόσκρουσης οχήµατος σε βάθρο Βλ. παρ Ισοδύναµο φορτίο πρόσκρουσης οχήµατος σε κράσπεδο Βλ. παρ (2) Ο ερπυσµός και η χαλάρωση λαµβάνονται υπόψη σε συνάρτηση µε τις επιδράσεις που προκαλούν (3) Σηµειώνεται ότι, κατά παρέκκλιση των αναγραφοµένων στο εδάφιο (1) της παρούσης παραγράφου, το φορτίο λόγω πέδησης για τον υπολογισµό των αρµών πρέπει να θεωρείται σαν κύριο φορτίο. (4) Τα κύρια φορτία σχηµατίζουν στο δυσµενέστερο συνδυασµό τους τη φόρτιση Η. Τα κύρια και πρόσθετα φορτία σχηµατίζουν στο δυσµενέστερο συνδυασµό τους τη φόρτιση ΗΖ. Για την πληρότητα του θέµατος αναφέρονται στο σηµείο αυτό τα προβλεπόµενα στις παραγράφους και του DIN 1075/81: ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΦΟΡΤΙΣΗΣ Η: Άθροισµα κυρίων φορτίων ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΦΟΡΤΙΣΗΣ Ζ: Άθροισµα προσθέτων φορτίων ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΦΟΡΤΙΣΗΣ Α: Εκτάκτως δρώντα φορτία από πρόσκρουση ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΦΟΡΤΙΣΗΣ Β: Εκτάκτως δρώντα φορτία κατά τις φάσεις κατασκευής ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΣ ΦΟΡΤΙΣΕΩΝ ΗΖ: Άθροισµα κυρίων και προσθέτων φορτίων ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΣ ΦΟΡΤΙΣΕΩΝ ΗΑ: Άθροισµα κυρίων και εκτάκτως δρώντων φορτίων από πρόσκρουση ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΣ ΦΟΡΤΙΣΕΩΝ ΗΒ: Άθροισµα κυρίων φορτίων, φορτίου λόγω ανέµου και εκτάκτως δρώντων φορτίων κατά τις φάσεις κατασκευής ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΣ ΦΟΡΤΙΣΕΩΝ ΗΖΒ: Άθροισµα κυρίων φορτίων, προσθέτων φορτίων και εκτάκτως δρώντων φορτίων κατά τις φάσεις κατασκευής. Κεφάλαιο 2 σελίδα 3 από 39

15 Στον παρακάτω πίνακα 2.2.(4) δίδονται οι συντελεστές ασφαλείας σε συσχετισµό µε τις φορτίσεις και τους συνδυασµούς φορτίσεων. Σηµειώνεται ότι ο πίνακας αυτός αντιστοιχεί στον πίνακα 3 του DIN 1075/81. ΠΙΝΑΚΑΣ 2.2.(4) ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΦΟΡΤΙΣΕΙΣ, ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΙ ΦΟΡΤΙΣΕΩΝ Η, ΗΒ ΗΖ, ΗΖΒ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΜΕ ΠΡΟΕΙ ΟΠΟΙΗΣΗ 1,75 0,9*1,75 ΗΑ 1,0 ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΕΙ ΟΠΟΙΗΣΗ 2,10 0,9*2,10 (5) Εάν η επιβάρυνση σε κάποιο δοµικό στοιχείο, λόγω ενός προσθέτου φορτίου, είναι µεγαλύτερη από την επιβάρυνση των κυρίων φορτίων χωρίς τα µόνιµα φορτία και την τυχόν υπάρχουσα προένταση, τότε το πρόσθετο αυτό φορτίο πρέπει να θεωρείται σαν κύριο φορτίο. Στην περίπτωση αυτή η φόρτιση Η θα αποτελείται από το υπόψη πρόσθετο φορτίο, από τα µόνιµα και από την τυχόν υπάρχουσα προένταση. (6) Τα εκτάκτως δρώντα φορτία λαµβάνονται υπόψη σε συνδυασµό µε τα κύρια και κατά περίπτωση και µε τα πρόσθετα φορτία. (7) Για τους σεισµικούς συνδυασµούς ισχύουν η εγκύκλιος Ε 39/99 και ο Ε.Α.Κ Τα σεισµικά φορτία ανήκουν µεν στα εκτάκτως δρώντα φορτία, αλλά, λόγω της ιδιαιτερότητάς τους και της σχέσης τους µε τους συντελεστές ασφαλείας, αναφέρονται ξεχωριστά [βλέπε πίνακα 2.2.(4)]. Κεφάλαιο 2 σελίδα 4 από 39

16 2.3. ΚΥΡΙΑ ΦΟΡΤΙΑ Μόνιµα Φορτία Ίδιον Βάρος (1) Τα ίδια βάρη όλων των φερόντων και µη στοιχείων των οδογεφυρών θα προσδιορίζονται σύµφωνα µε καταλλήλους κανονισµούς και προδιαγραφές (π.χ. το DIN 1055). Ειδικά για το βάρος των ασφαλτικών στρώσεων, θα λαµβάνεται υπόψη φορτίο 0,24KN/m 2 ανά εκατοστό πάχους. (2) Τα ίδια βάρη, όπως προκύπτουν από τις διαστάσεις των σχεδίων, θα συγκρίνονται µε τις σχετικές υπολογιστικές παραδοχές. Εφόσον οι τάσεις και/ή οι συντελεστές ασφαλείας, συνεπεία ανακριβειών στον υπολογισµό των ιδίων βαρών ή των στοιχείων των διατοµών, δεν υπερβαίνουν το µέγιστο το 3% των επιτρεποµένων τιµών, δεν απαιτείται επανάληψη των υπολογισµών, µε την προϋπόθεση ότι δεν πρόκειται για στατικό σύστηµα ευαίσθητο σε ανακρίβειες αυτού του µεγέθους. (3) Για την αντιµετώπιση των αναπόφευκτων ανακριβειών του πάχους των ασφαλτικών στρώσεων, θα λαµβάνεται υπόψη πρόσθετο φορτίο 0,50ΚΝ/m 2 σε όλη την κυκλοφορούµενη επιφάνεια της γέφυρας. (4) Σε κινητές γέφυρες του σχήµατος (1) α, αντί του προσθέτου φορτίου του προηγούµενου εδαφίου (3), για τον υπολογισµό των µηχανισµών κίνησης της γέφυρας θα λαµβάνεται υπόψη για όλες τις ενδιάµεσες θέσεις πρόσθετο φορτίο ± 0,25ΚΝ/m 2 σε όλο το πλάτος της γέφυρας. (5) Θα λαµβάνονται υπόψη οι δυσµενείς καταστάσεις που µπορεί να προκύψουν λόγω ολικής ή µερικής αποµάκρυνσης των ασφαλτικών στρώσεων του καταστρώµατος της γέφυρας ή των πλευρικών διαµορφώσεών της Μόνιµα φορτία γαιών (1) Οι επιρροές των φορτίων και ωθήσεων γαιών θα λαµβάνονται υπόψη σύµφωνα µε το DIN 1055, Μέρη 1 και 2, το DIN 4085 και γενικά τους γερµανικούς κανονισµούς σε ό,τι αφορά συνδυασµούς φορτίσεων στους οποίους δεν συµπεριλαµβάνεται ο σεισµός. (2) Ανακουφιστικές επιδράσεις δεν θα λαµβάνονται υπόψη εάν υπάρχει περίπτωση προσωρινής ή οριστικής αποµάκρυνσης των προκαλουσών τις ανακουφιστικές επιδράσεις γαιών. (3) Σε περίπτωση φορτίων ή ωθήσεων γαιών εφαρµοζοµένων σε µεταγενέστερο χρόνο, θα εξετάζονται οι ενδιάµεσες καταστάσεις. (4) Θα λαµβάνονται υπόψη οι επιρροές φορτίων και ωθήσεων γαιών στη δυνατότητα µετακινήσεων των δοµικών στοιχείων. Κεφάλαιο 2 σελίδα 5 από 39

17 Φορτία αγωγών κοινής ωφελείας κ.λ.π. (στατικά φορτία) (1) Φορτία που σχετίζονται µε συσκευές, εξοπλισµό και εγκαταστάσεις για τις Κρατικές Αρχές, ηµόσιους και Ιδιωτικούς Ο.Κ.Ω. και Επιχειρήσεις ή Εταιρείες, που βρίσκονται παράπλευρα ή πάνω στα τεχνικά έργα, θα προσδιορίζονται κατόπιν συνεργασίας µε τους αρµόδιους φορείς. (2) Μεταβλητά φορτία, βασισµένα σε πληροφορίες που θα δοθούν από τις αρµόδιες Κρατικές αρχές, ηµόσιους και Ιδιωτικούς Ο.Κ.Ω. και Επιχειρήσεις ή Εταιρείες, όπως αυτά των αγωγών, που µπορεί να είναι γεµάτοι ή άδειοι, θα πρέπει να συνδυασθούν κατά τρόπο ώστε να προκύψει η δυσµενέστερη φόρτιση. Στην Τεχνική Έκθεση, η οποία συνοδεύει την µελέτη του τεχνικού, θα γίνεται αναφορά στις Αρχές, Υπηρεσίες, Οργανισµούς κ.λ.π., που έδωσαν τα σχετικά φορτία και θα παρατίθενται τα σχετικά έγγραφα Προένταση Οι δυνάµεις καταναγκασµού, οι προκαλούµενες κατά την προένταση υπερστατικών συστηµάτων, θεωρούνται κύρια φορτία Κινητά φορτία Κλάσεις οδογεφυρών (1) Οι οδογέφυρες, ανάλογα µε την κυκλοφοριακή σηµασία της οδού την οποία εξυπηρετούν [βλέπε παρακάτω πίνακα (1)], κατατάσσονται σε δύο κλάσεις, ήτοι 60/30 και 30/30. Η κάθε κλάση χαρακτηρίζεται από τον τύπο της ιδεατής φόρτισης, η οποία πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τη µελέτη της γέφυρας, και ο οποίος αποτελεί τυποποιηµένη έκφραση της επί της γέφυρας πραγµατικής κυκλοφορίας. Κεφάλαιο 2 σελίδα 6 από 39

18 ΠΙΝΑΚΑΣ (1) ΚΛΑΣΗ ΦΟΡΤΙΣΗΣ (Βλ. DIN 1072, ΠΙΝΑΚΑ 1) Κλάση Γέφυρας 60/30 ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΡΓΟ - ΤΥΠΟΣ Ο ΟΥ Όλα τα Τεχνικά Έργα που φέρουν οδούς κατηγορίας ΑΙ, ΑΙΙ, ΑΙΙΙ, ΑΙV,AV,BI,BII,BIII,BIV Όλα τα Τεχνικά Έργα κλάδων κόµβων. Όλα τα Τεχνικά Έργα που φέρουν αστικές και υπεραστικές συλλεκτήριες οδούς Όλα τα τεχνικά έργα που φέρουν αγροτικές οδούς Όλα τα τεχνικά έργα που φέρουν κοινοτικές οδούς Κλάση Γέφυρας 30/30 Πεζογέφυρες Όλα τα τεχνικά έργα που φέρουν οδούς προσπέλασης παροδίων /τοπικές οδούς. Όλα τα τεχνικά έργα που φέρουν πεζοδρόµους* Όλα τα τεχνικά που εξυπηρετούν µόνον κυκλοφορία πεζών και στα οποία η κυκλοφορία των οχηµάτων απαγορεύεται µε φυσικά εµπόδια η µε περιορισµό των διαστάσεών τους *Ως πεζόδροµοι στην παρούσα παράγραφο θεωρούνται οδοί οι οποίες χρησιµοποιούνται αποκλειστικά από πεζούς και για είσοδο - έξοδο οχηµάτων προς και από ιδιωτικούς χώρους στάθµευσης παροδίων ιδιοκτησιών, καθώς και για οχήµατα εφοδιασµού ή έκτακτης ανάγκης σύµφωνα µε το άρθρο 2 του Ν 2094/92 (Νέος Κ.Ο.Κ) (2) Τα κινητά φορτία τα οποία αντιστοιχούν σε κάθε µία από τις προαναφερθείσες κλάσεις 60/30 και 30/30, λαµβάνονται από τον παρακάτω πίνακα (2) που αποτελεί απόσπασµα του πίνακα 1 του DIN 1072/85. Κεφάλαιο 2 σελίδα 7 από 39

19 ΠΙΝΑΚΑΣ (2) Κεφάλαιο 2 σελίδα 8 από 39

20 ιαίρεση της επιφανείας της γέφυρας (1) Για την επιβολή των κινητών φορτίων, η επιφάνεια της γέφυρας θα διαιρείται αφενός σε µία κύρια και µία δευτερεύουσα λωρίδα πλάτους 3,0m η κάθε µία, ευρισκόµενες η µία δίπλα στην άλλη, και αφ ετέρου στην πέραν των προαναφερθεισών λωρίδων υπολειπόµενη επιφάνεια κυκλοφορίας, καθώς και στις επιφάνειες των πεζοδροµίων (πλευρικών διαµορφώσεων της γέφυρας), των ενδεχοµένως υπαρχόντων ποδηλατοδρόµων και των διαµορφώσεων της κεντρικής νησίδας. (2) Σαν κυκλοφορούµενη επιφάνεια γέφυρας θεωρείται η επιφάνεια η οριζόµενη µεταξύ των κρασπέδων, ανεξάρτητα από την υπάρχουσα οριζόντια σήµανση. (3) Σε κάθε γέφυρα, ανεξάρτητα από αριθµό των λωρίδων κυκλοφορίας και της ύπαρξης κεντρικής νησίδας, θα λαµβάνεται υπόψη µία µόνο κύρια λωρίδα και µία δευτερεύουσα. Σε περίπτωση χωριστών, µέσω διαµήκους αρµού, φορέων θα λαµβάνεται υπόψη µία κύρια και µία δευτερεύουσα φόρτιση για κάθε φορέα. (4) Η κύρια και η δευτερεύουσα λωρίδα θα τοποθετούνται επί της επιφανείας κυκλοφορίας στη δυσµενέστερη θέση και γενικά παράλληλα προς τον άξονα της επιφάνειας κυκλοφορίας. Σε περίπτωση γεφυρών µε µεταβλητό πλάτος επιφάνειας κυκλοφορίας, η κύρια και η δευτερεύουσα λωρίδα θα τοποθετούνται, εφόσον είναι δυσµενέστερο, παράλληλα προς τα κράσπεδα των διαµορφώσεων της γέφυρας ή σε µία ενδιάµεση διεύθυνση Φόρτιση της επιφανείας της γέφυρας (1) Η κύρια λωρίδα HS θα φορτίζεται στη δυσµενέστερη θέση µε το όχηµα SLW 60 ή SLW 30 του πίνακα (2), αντίστοιχα για τις κλάσεις 60/30 και 30/30. Εµπρός και πίσω από το όχηµα SLW θα τοποθετείται το οµοιόµορφο φορτίο p 1, σύµφωνα µε τον πίνακα (2) σειρά 2. Ο κατά µήκος άξονας του οχήµατος SLW συµπίπτει γενικά µε τον άξονα της κύριας λωρίδας. Για µεµονωµένα δοµικά στοιχεία, όπως πλάκες, διαµήκεις δοκοί, εγκάρσιοι δοκοί, οι οποίοι ευρίσκονται στα άκρα της επιφάνειας κυκλοφορίας, αποκλίνοντας από τον παραπάνω κανόνα, το όχηµα SLW θα µετατίθεται πλευρικά έτσι ώστε ο τροχός να εφάπτεται του κρασπέδου. Αυτό ισχύει επίσης για µεµονωµένα αξονικά φορτία. (2) Στη δευτερεύουσα λωρίδα ΝS, παραπλεύρως του οχήµατος SLW της κύριας λωρίδας HS και εφόσον το πλάτος του κυκλοφορούµενου καταστρώµατος είναι 6,00m, θα τοποθετείται το όχηµα SLW 30. Επισηµαίνεται ότι αµφότερα τα οχήµατα SLW της κύριας και δευτερεύουσας λωρίδας θα ευρίσκονται πάντοτε στο ίδιο ύψος, το ένα δίπλα στο άλλο υπό µορφή πακέτου. Εµπρός και πίσω από Κεφάλαιο 2 σελίδα 9 από 39

21 το όχηµα SLW 30 της δευτερεύουσας λωρίδας θα τοποθετείται το οµοιόµορφο φορτίο p 2, σύµφωνα µε τον πίνακα (2) σειρά 2. (3) Στην πέραν των δύο λωρίδων κυκλοφορούµενη επιφάνεια της γέφυρας θα τοποθετείται το οµοιόµορφο φορτίο p 2, σύµφωνα µε τον πίνακα (2) σειρά 2. (4) Κατά τη φόρτιση της επιφανείας της γέφυρας, όλα τα ανακουφιστικά δρώντα κινητά φορτία δεν θα λαµβάνονται υπόψη. (5) Κατά την αποτίµηση πεδίων επιρροής µε το ίδιο πρόσηµο και µήκος µεγαλύτερο των 30m, επιτρέπεται να λαµβάνονται υπόψη, αντί των µοναχικών δυνάµεων των τροχών των οχηµάτων SLW, τα υποκατάστατα οµοιόµορφα φορτία p του πίνακα (2) γραµµή 1. Τα υποκατάστατα αυτά οµοιόµορφα φορτία επιτρέπεται να ληφθούν υπόψη και κατά τον υπολογισµό θολωτών γεφυρών των περιπτώσεων της παραγράφου 6.2 του DIN 1075/81, καθώς και στον υπολογισµό ακροβάθρων. (6) Για τη φόρτιση πεζοδροµίων (πλευρικών διαµορφώσεων), ποδηλατοδρόµων, κεντρικών νησίδων, θα λαµβάνεται υπόψη ελάχιστο οµοιόµορφο φορτίο p 2 =3 ΚΝ/m 2, εκτεινόµενο µέχρι τη θέση του κιγκλιδώµατος. Για τη φόρτιση µεµονωµένων δοµικών στοιχείων (πλακών πεζοδροµίων, διαµήκων δοκών, εγκαρσίων δοκών) θα λαµβάνεται υπόψη οµοιόµορφο φορτίο p 3 =5 ΚΝ/m 2, εφόσον δεν προκύπτουν δυσµενέστερα αποτελέσµατα κατά τη φόρτιση µε το οµοιόµορφο φορτίο p 2 =3 ΚΝ/m 2 σε συνδυασµό µε τη φόρτιση της επιφανείας κυκλοφορίας της γέφυρας. Στην περίπτωση κατά την οποία σε πεζοδρόµια (πλευρικές διαµορφώσεις), ποδηλατοδρόµους, κεντρικές νησίδες, λόγω έλλειψης στηθαίων ασφαλείας, δεν εξασφαλίζεται η αποτροπή ανόδου αυτοκινήτου και για τις δύο κλάσεις, 60/30 και 30/30, θα λαµβάνεται υπόψη φορτίο τροχού ίσο µε 50 ΚΝ, σύµφωνα και µε το εδάφιο c, σειρά 3 του πίνακα (2) [Βλέπε σχήµα (6)]. Κεφάλαιο 2 σελίδα 10 από 39

22 Σχήµα (6) (7) Επισηµαίνεται ότι σε περιοχές ευαίσθητες από άποψη εθνικής άµυνας, είναι δυνατόν ο Κ.τ.Ε., σε συνεννόηση µε τις αρµόδιες στρατιωτικές αρχές, να καθορίσει κλάσεις σύµφωνα µε τον κανονισµό STANAG 2021, δυσµενέστερες της κλάσεως 60/30 του DIN 1072 Ή την κατάταξη της γέφυρας που έχει υπολογισθεί µε µία από τις κλάσεις του DIN 1072 σε κλάση σύµφωνα µε τον κανονισµό STANAG Συντελεστής ταλάντωσης (1) Κατά τον υπολογισµό όλων των δοµικών στοιχείων µιας γέφυρας, στα οποία συµπεριλαµβάνονται τα εφέδρανα, οι δοκοί έδρασης, τα υποστυλώµατα µε εξαίρεση τα ακρόβαθρα, µεσόβαθρα και θεµέλια, τα κινητά φορτία της κύριας λωρίδας HS, και σε περίπτωση ύπαρξης γραµµών µέσων σταθερής τροχιάς, πλην του συρµού φόρτισης µιας γραµµής, θα πολλαπλασιάζονται µε τον συντελεστή ταλάντωσης φ. ιευκρινίζεται ότι προκειµένου περί υποστυλωµάτων, η εφαρµογή του συντελεστή ταλάντωσης αφορά ελαφρά υποστυλώµατα από χάλυβα Ή από σκυρόδεµα. Σε περίπτωση βαρέων υποστυλωµάτων, τα οποία έχουν χαρακτήρα µεσοβάθρων, δεν απαιτείται η εφαρµογή συντελεστή ταλάντωσης. Κριτήριο για τον χαρακτηρισµό "βαρέα" αποτελεί το βάρος των 300ΚΝ. (2) Χωρίς συντελεστή ταλάντωσης θα λαµβάνονται κινητά φορτία ευρισκόµενα εκτός της κύριας λωρίδας HS, κινητά φορτία πεζογεφυρών, ποδηλατογεφυρών και κινητά φορτία επί µεταβατικών επιχωµάτων. (3) Ο συντελεστής ταλάντωσης για οδικές γέφυρες κάθε είδους είναι: (α) Σε γέφυρες στέψεως: φ= 1,40-0,008 l φ 1,0 (β) Σε γέφυρες υπό επίχωση: φ= 1,40-0,008 l φ 0,1h u 1,0 όπου: l φ το καθοριστικό για κάθε επιπονούµενο στοιχείο µήκος σε m και h u το ύψος επίχωσης σε m. (4) Για τον καθορισµό του µήκους lφ ισχύουν τα ακόλουθα: (α) Κατά τον υπολογισµό των εντατικών µεγεθών δοµικού στοιχείου υπό άµεση φόρτιση, θα λαµβάνεται υπόψη το θεωρητικό άνοιγµα ή το µήκος του προβόλου. Σε τετραέρειστες πλάκες το µικρότερο θεωρητικό άνοιγµα. β) Κατά τον υπολογισµό των εντατικών µεγεθών δοµικού στοιχείου υπό έµµεση φόρτιση, θα λαµβάνεται υπόψη είτε το θεωρητικό άνοιγµα του στοιχείου αυτού, είτε τα θεωρητικά ανοίγµατα των στοιχείων µέσω των Κεφάλαιο 2 σελίδα 11 από 39

23 οποίων γίνεται η µεταφορά των φορτίων. Στη δεύτερη περίπτωση σαν l φ θα τίθεται το µεγαλύτερο από τα προαναφερθέντα θεωρητικά ανοίγµατα. (γ) Σε φορείς οι οποίοι φορτίζονται κατά ένα τµήµα άµεσα και κατά άλλο τµήµα έµµεσα, θα λαµβάνεται υπόψη το καθοριστικό για κάθε τµήµα µήκος l φ. Π.χ. Κατά τον υπολογισµό ορθοτρόπων πλακών θα λαµβάνεται υπόψη: Για το τµήµα από ανένδοτη στήριξη των διαµήκων νευρώσεων l φ = l L. Για τη λειτουργία της πλάκας τόσο για τις διαµήκεις όσο και για τις εγκάρσιες νευρώσεις l φ = l Q. Για τη λειτουργία κυρίων φορέων l φ = l H, όπου: l L το θεωρητικό άνοιγµα των διαµήκων νευρώσεων = απόσταση εγκαρσίων νευρώσεων l Q το θεωρητικό άνοιγµα των εγκαρσίων νευρώσεων = απόσταση κυρίων φορέων l H το καθοριστικό θεωρητικό ανοιγµάτων κυρίων φορέων (δ) Σε συνεχείς φορείς (επίσης σε φορείς µε αρθρώσεις) θα λαµβάνεται υπόψη ο αριθµητικός µέσος όρος όλων των θεωρητικών ανοιγµάτων. Για άµεσα επιβαλλόµενα φορτία σε προβόλους ή ανοίγµατα µικρότερα του 0,7πλασίου του µεγίστου θεωρητικού ανοίγµατος, θα λαµβάνεται υπόψη το µήκος του προβόλου ή το µικρότερο θεωρητικό άνοιγµα, ανεξάρτητα από τη θέση της εξεταζόµενης διατοµής. ιευκρινίζεται ότι στους συνεχείς φορείς και για τον προσδιορισµό του αριθµητικού µέσου όρου των θεωρητικών ανοιγµάτων, θα λαµβάνονται υπόψη και τα θεωρητικά ανοίγµατα τα µικρότερα από το 0,7 πλαίσιο του µεγίστου, καθώς και τα ανοίγµατα φατνωµάτων τα οποία περιλαµβάνουν αρθρώσεις. Σε φατνώµατα τα οποία περιλαµβάνουν αρθρώσεις, καθοριστικό είναι το συνολικό µήκος του φατνώµατος. Για φορτία σε τέτοιου είδους φατνώµατα, ο συντελεστής ταλάντωσης καθορίζεται στη µεν περιοχή του επικαθήµενου τµήµατος σαν να µην υπήρχαν αρθρώσεις, στη δε περιοχή των προβόλων µε βάση το µήκος του προβόλου Κινητά φορτία σε ιδιαίτερες περιπτώσεις (1) Ταυτόχρονα µε τη µερική αποµάκρυνση του οδοστρώµατος και την/ ή την αποµάκρυνση των πλευρικών διαµορφώσεων, τα κινητά φορτία θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη σαν πρόσθετα φορτία. Στην περίπτωση αυτή δεν έχει εφαρµογή το εδάφιο 5 της παραγράφου 2.2. Κεφάλαιο 2 σελίδα 12 από 39

24 (2) Ταυτόχρονα µε το ανασήκωµα φορέων προς αντικατάσταση των εφεδράνων, θα λαµβάνεται υπόψη το µισό των κινητών φορτίων (ο συντελεστής ταλάντωσης θα λαµβάνεται επίσης υπόψη) Κινητά φορτία σε οδογέφυρες µε σιδηροτροχιές (1) Όταν πάνω σε οδικές γέφυρες διεξάγεται και κυκλοφορία µέσων σταθερής τροχιάς σε σιδηροτροχιές απροσπέλαστες στα υπόλοιπα τροχοφόρα, τότε θα λαµβάνονται ταυτόχρονα στη δυσµενέστερη θέση τόσο ο συρµός φόρτισης του µέσου σταθερής τροχιάς, όσο και τα κινητά φορτία που αντιστοιχούν στην κλάση της οδογέφυρας. (2) Όταν οι σιδηροτροχιές του µέσου σταθερής τροχιάς είναι προσπελάσιµες στα υπόλοιπα τροχοφόρα που κυκλοφορούν επί της γέφυρας, θα εξετάζονται οι ακόλουθες δύο περιπτώσεις: (α) Ταυτόχρονη φόρτιση µε τον συρµό φόρτισης του µέσου σταθερής τροχιάς και τα κινητά φορτία που αντιστοιχούν στην κλάση της οδογέφυρας ως ακολούθως: Είτε φόρτιση δύο γραµµών του µέσου σταθερής τροχιάς, µε δύο συρµούς φόρτισης στη δυσµενέστερη θέση και φόρτιση της υπόλοιπης επιφάνειας της γέφυρας µε το οµοιόµορφο φορτίο p 2 =3 ΚΝ/m 2 του πίνακα (2) σειρά 2, είτε φόρτιση µιας γραµµής του µέσου σταθερής τροχιάς µε τον συρµό στη δυσµενέστερη θέση και φόρτιση της υπόλοιπης επιφάνειας της γέφυρας όπως στις συνήθεις οδογέφυρες χωρίς σιδηροτροχιές, σύµφωνα µε την παράγραφο του παρόντος. (β) Φόρτιση της γέφυρας µόνο µε τα φορτία που αντιστοιχούν στην κλάση της, όπως σε συνήθεις οδογέφυρες χωρίς σιδηροτροχιές Κινητά φορτία σε πεζογέφυρες και ποδηλατογέφυρες (1) Πεζογέφυρες και ποδηλατογέφυρες θα φορτίζονται µε οµοιόµορφο κινητό φορτίο p 3 =5 ΚΝ/m 2. Για θεωρητικά ανοίγµατα l >10m µπορεί το κινητό φορτίο να µειωθεί σύµφωνα µε την εξίσωση p 4 = 5,5-0,050* l, όπου l σε m, όχι όµως λιγότερο από 4 ΚΝ/m 2 (2) Πέραν του στατικού υπολογισµού, για τα κινητά φορτία του παραπάνω εδαφίου (1) είναι δυνατόν, σε λεπτές πεζογέφυρες ή ποδηλατογέφυρες ασθενικής απόσβεσης κραδασµών, να καθίσταται αναγκαία η έρευνα ταλαντώσεων Κινητά φορτία για τον έλεγχο σε δυναµική καταπόνηση (1) Το τµήµα των κινητών φορτίων το οποίο λαµβάνεται υπόψη για τους ελέγχους που απαιτούνται από τους κανονισµούς διαστασιολόγησης σχετικά µε τη δυναµική ή όχι καταπόνηση µιας γέφυρας, προκύπτει σαν γινόµενο των κινητών φορτίων (συµπεριλαµβανοµένου και του συντελεστή ταλάντωσης φ) που Κεφάλαιο 2 σελίδα 13 από 39

25 αντιστοιχούν στην κλάση της γέφυρας, επί ένα µειωτικό συντελεστή α, εξαρτώµενο από το θεωρητικό µήκος ανοίγµατος ή το µήκος του προβόλου, σύµφωνα µε το παρακάτω διάγραµµα (1). Για κινητά φορτία µέσων σταθερής τροχιάς ο συντελεστής α=1, εφόσον δεν ορίζεται διαφορετικά. ΙΑΓΡΑΜΜΑ (1) α 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 60/30 30/30 ΚΛΑΣΗ ΓΕΦΥΡΑΣ (2) Κατά την εφαρµογή του διαγράµµατος, σε περίπτωση συνεχών φορέων θα λαµβάνεται υπόψη σαν l το θεωρητικό άνοιγµα του φατνώµατος το οποίο φορτίζεται µε το όχηµα SLW. Σε περιπτώσεις φορέων µορφής πλακών, το θεωρητικό άνοιγµα ή το µήκος προβόλου κατά την εξεταζόµενη διεύθυνση. Σε πολύπλοκες περιπτώσεις µπορεί να χρησιµοποιηθεί το µήκος της γραµµής επιρροής από την οποία προκύπτει το µεγαλύτερο µέρος των φορτίων διατοµής. Σε περιπτώσεις πεδίων επιρροής µπορεί να χρησιµοποιηθεί η µεγίστη διαγώνιος Κινητά φορτία επί επιχώσεων (1) Επιφάνειες κυκλοφορίας σε επιχώµατα πίσω από ακρόβαθρα, πτερυγoτοίχους κ.λ.π., θα φορτίζονται µε τα κινητά φορτία της αντίστοιχης κλάσης γέφυρας στη δυσµενέστερη θέση. (2) Αντί των µοναχικών φορτίων των τροχών των οχηµάτων SLW, µπορεί να ληφθεί υπόψη το υποκατάστατο οµοιόµορφο φορτίο p του πίνακα (2), σειρά 1. Η κατανοµή των φορτίων θα γίνεται υπό γωνία 30 0 ως προς την κατακόρυφο [βλέπε σχήµατα (3)α και β]. Κεφάλαιο 2 σελίδα 14 από 39

26 Σχήµα (3)α Κεφάλαιο 2 σελίδα 15 από 39

27 Σχήµα (3)β Συστολή από πήξη Ο µελετητής οφείλει να λάβει υπόψη του την επιρροή της συστολής από πήξη του σκυροδέµατος. Η επιρροή αυτή λαµβάνεται υποχρεωτικά υπόψη σε περίπτωση επιβαρυντικής δράσεως Πιθανές µετακινήσεις εδάφους Καταναγκασµοί από µετακινήσεις και στροφές των βάθρων, συνεπεία πιθανών µετακινήσεων του εδάφους, πρέπει να ληφθούν υπόψη σύµφωνα µε τα διαλαµβανόµενα στο DIN 1072/ Ανασήκωµα φορέα για αντικατάσταση εφεδράνων (1) Για την αντικατάσταση εφεδράνων ή τµηµάτων εφεδράνων, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη ανασήκωµα των αντιστοίχων εδραζοµένων φορέων των τεχνικών στον άξονα έδρασης κατά 1cm, εφόσον από το είδος των εφεδράνων δεν απαιτείται µεγαλύτερο ανασήκωµα. Αυτονόητη θεωρείται η πρόβλεψη για έδραση των γρύλων. (2) Για τα κινητά φορτία και τις δυνάµεις τροχοπέδησης που λαµβάνονται υπόψη στην περίπτωση ανασηκώµατος του φορέα για αντικατάσταση εφεδράνων, βλέπε εδάφιο (2) της παραγράφου και εδάφιο (3) της παραγράφου Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη οι απαιτήσεις του DIN (2), 4.4(3) και οι επεξηγήσεις τους. Κεφάλαιο 2 σελίδα 16 από 39

28 2.4. ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΦΟΡΤΙΑ Θερµοκρασιακές δράσεις Ορισµοί (1) Θερµοκρασιακή διακύµανση (µεταβολή) χαρακτηρίζεται η οµοιόµορφη µεταβολή της θερµοκρασίας του κέντρου βάρους των διατοµών των δοµικών στοιχείων ενός τεχνικού. (2) Θερµοκρασιακή διαφορά χαρακτηρίζεται η µεταξύ δύο απέναντι κειµένων επιφανειών ενός δοµικού στοιχείου διαφορά της θερµοκρασίας. (3) Ανοµοιόµορφη θέρµανση χαρακτηρίζεται η διαφορά θερµοκρασίας η οποία υφίσταται µεταξύ των κέντρων βάρους διατοµών δοµικών στοιχείων, τα οποία συνδέονται µεταξύ τους αλλά κατά όχι συνεχή τρόπο. (4) Σε χαλύβδινες γέφυρες µε πλάκα από σκυρόδεµα ισχύουν οι διατάξεις για τις σύµµεικτες γέφυρες. Σε γέφυρες µε ενσωµατωµένες χαλύβδινες δοκούς ισχύουν οι διατάξεις για γέφυρες από σκυρόδεµα Θερµοκρασιακή διακύµανση (1) Καταναγκασµοί συνεπεία θερµοκρασιακής διακύµανσης, υπολογίζονται σύµφωνα µε το DIN 1072, λαµβάνοντας όµως υπόψη θερµοκρασία κατασκευής 20 0 C, αντί 10 0 C που αναγράφεται στην παράγραφο του DIN 1072/85. Σε ξύλινες γέφυρες δεν απαιτείται να λαµβάνονται υπόψη καταναγκασµοί λόγω θερµοκρασιακής διακύµανσης. Σηµειώνεται ότι ο παρακάτω πίνακας (1) αντιστοιχεί στον πίνακα 3 του DIN 1072/85. Κεφάλαιο 2 σελίδα 17 από 39

29 ΠΙΝΑΚΑΣ (1) ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΚΕΣ ΙΑΚΥΜΑΝΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΙΚΕΣ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΚΕΣ ΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΠΑΝΩ ΚΑΙ ΚΑΤΩ ΠΛΕΥΡΑΣ ΦΟΡΕΩΝ ΣΤΕΨΕΩΣ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΙΑΦΟΡΑ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΣ ΘΕΡΜ. ΙΑΚΥΜ. ΠΕΡΙ ΤΟΥΣ +20 O C ΑΝΩ ΠΛΕΥΡΑ ΘΕΡΜΟΤΕΡΗ ΤΗΣ ΚΑΤΩ ΦΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΧΩΡΙΣ ΤΑΠΗΤΑ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΕΛΙΚΟ ΣΤΑ ΙΟ ΜΕ ΤΑΠΗΤΑ ΚΑΤΩ ΠΛΕΥΡΑ ΘΕΡΜΟΤΕΡΗ ΤΗΣ ΑΝΩ ΦΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΧΩΡΙΣ ΤΑΠΗΤΑ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΕΛΙΚΟ ΣΤΑ ΙΟ ΜΕ ΤΑΠΗΤΑ 1 2 ΧΑΛΥΒ ΙΝΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ ΣΥΜΜΕΙΚΤΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ Κ Κ Κ Κ Κ ± ± ΓΕΦΥΡΕΣ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ (2) Σε δοµικά στοιχεία των οποίων η µικρότερη διάσταση είναι τουλάχιστον 0,7m ή σε δοµικά στοιχεία τα οποία, λόγω επίχωσης ή λόγω άλλων µέτρων, υπόκεινται σε µικρότερες θερµοκρασιακές διακυµάνσεις, οι τιµές της στήλης 2 του πίνακα (1) θα µειώνονται κατά 5Κ Θερµοκρασιακή διαφορά (1) Oι θερµοκρασιακές διαφορές λαµβάνονται υπόψη κατά κανόνα µε παραδοχή γραµµικής µεταβολής της θερµοκρασίας µεταξύ απέναντι κειµένων επιφανειών ενός δοµικού στοιχείου, στις οποίες λόγω θέσεως µπορούν να αναπτυχθούν διαφορετικές θερµοκρασίες. Σε ξύλινες γέφυρες δεν απαιτείται να ληφθούν υπόψη καταναγκασµοί λόγω διαφορά θερµοκρασίας. (2) Σε γέφυρες στέψεως σιδηρές, σύµµεικτες ή από σκυρόδεµα, οι διαφορές θερµοκρασίας µεταξύ πάνω και κάτω πλευράς δοµικών στοιχείων που λαµβάνονται υπόψη κατά τον κανονισµό, αναγράφονται στις στήλες 3,4,5 και 6 του πίνακα (1). Αυτές οι θερµοκρασιακές διαφορές θα εξετάζονται τόσο κατά τη διαµήκη έννοια του φορέα όσο και κατά την εγκάρσια, εφόσον έχει σηµασία. Θερµοκρασιακές διαφορές µεταξύ παρακειµένων πλευρών διατοµών δεν χρειάζεται, κατά κανόνα, να λαµβάνονται υπόψη. Κεφάλαιο 2 σελίδα 18 από 39

30 (3) Κατά τον υπολογισµό των εντατικών µεγεθών από θερµοκρασιακές διαφορές, σύµφωνα µε το παραπάνω εδάφιο (2), σε συνδυασµό µε δυσµενώς δρώντα κινητά φορτία των παραγράφων έως , θα εξετάζονται οι εξής δύο περιπτώσεις: (α) (β) Πλήρες κινητό φορτίο και 0,7 πλαίσιο θερµοκρασιακής διαφοράς 0,7 πλαίσιο κινητού φορτίου και πλήρης θερµοκρασιακή διαφορά (4) Θερµοκρασιακές διαφορές 5Κ θα λαµβάνονται υπόψη µεταξύ των δύο απέναντι πλευρών διατοµής υποστυλωµάτων, µεσοβάθρων και παροµοίων δοµικών στοιχείων, εφόσον εκτιµάται ότι µία τέτοια εξέταση έχει σηµασία Ανοµοιόµορφη θερµοκρασία (1) Σε ιδιαίτερες περιπτώσεις θα πρέπει να λαµβάνεται υπόψη διαφορετική θερµοκρασία µεταξύ διαφορετικών δοµικών στοιχείων µιας γέφυρας. Συγκεκριµένα θα λαµβάνεται υπόψη διαφορά θερµοκρασίας ± 15Κ βαθµοί µεταξύ δοµικών στοιχείων σιδηρών ή σύµµεικτων γεφυρών (π.χ. µεταξύ ελκυστήρα και τόξου, καλωδίων και φορέα, άνω και κάτω πέλµατος δικτυώµατος). (2) Η ίδια διαφορά θερµοκρασίας ±15Κ θα λαµβάνεται υπόψη µεταξύ δοµικών στοιχείων από σκυρόδεµα ή ξύλο και µη ενσωµατωµένων χαλύβδινων στοιχείων (π.χ. ξύλινες γέφυρες µε χαλύβδινο σύστηµα ανάρτησης). (3) Μεταξύ διαφόρων δοµικών στοιχείων από σκυρόδεµα θα λαµβάνεται υπόψη διαφορά θερµοκρασίας ± 5Κ (π.χ. µεταξύ ελκυστήρα και δυαρθρωτού τόξου) Επαλληλία θερµοκρασιακών δράσεων Καταναγκασµοί λόγω θερµοκρασιακής διακύµανσης, διαφοράς και ανοµοιόµορφης θέρµανσης, θα επαλληλίζονται. Στην περίπτωση αυτή οι µέγιστες διαφορές θερµοκρασίας µεταξύ δύο διαφορετικών δοµικών στοιχείων θα περιορίζονται όπως παρακάτω: Σε χαλύβδινες γέφυρες, σύµµεικτες γέφυρες, γέφυρες από σκυρόδεµα µε ελεύθερα χαλύβδινα δοµικά στοιχεία σε 20Κ. Σε γέφυρες από σκυρόδεµα µεταξύ διαφόρων δοµικών στοιχείων σε 10Κ Φορτίο ανέµου ιεύθυνση και φορτίο ανέµου (1) Γενικά ισχύει η παραδοχή ότι η διεύθυνση του ανέµου θα είναι οριζόντια. Επίσης η ανεµοφόρτιση θα λαµβάνεται γενικά οριζόντια. Σηµειώνεται όµως ότι σε ειδικές περιπτώσεις κρεµαστών, καλωδιωτών, στενών γεφυρών µεγάλων ανοιγµάτων ή και σε ιδιαίτερες φάσεις της κατασκευής, απαιτείται επισταµένη έρευνα και είναι απαραίτητο να εξετάζονται και άλλες διευθύνσεις οι οποίες αποκλίνουν από την οριζόντια. Κεφάλαιο 2 σελίδα 19 από 39

31 (2) Το µέγεθος της ανεµοφόρτισης που ασκείται επί των γεφυρών, συµπεριλαµβανοµένων των µεσοβάθρων και υποστυλωµάτων, θα λαµβάνεται από τον πίνακα (2). Σηµειώνεται ότι ο πίνακας αυτός αντιστοιχεί στον πίνακα 4 του DIN 1072/85. (3) Για τον καθορισµό της υψοµετρικής θέσης του φορέα της γέφυρας θα λαµβάνεται υπόψη η υψοµετρική διαφορά µεταξύ της επιφανείας κύλισης και του βαθύτερου σηµείου της χαράδρας κάτω από τη γέφυρα ή από τη µέση στάθµη της επιφανείας των νερών του ποταµού η χειµάρρου. Η ανεµοφόρτιση συνεπώς, η εφαρµοζόµενη στον φορέα, θα είναι σταθερή καθ' όλο το µήκος της γέφυρας και καθ' όλο το ύψος της προσβαλλοµένης επιφανείας. Στα µεσόβαθρα θα γίνεται κλιµακωτή καθ' ύψος εφαρµογή της ανεµοφόρτισης σύµφωνα µε τον πίνακα (2). ΠΙΝΑΚΑΣ (2) ΦΟΡΤΙΟ ΛΟΓΩ ΑΝΕΜΟΥ ΥΨΟΜΕΤΡΙΚΗ ΘΕΣΗ ΠΡΟΣΒΑΛΟΜΕΝΗΣ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΥΠΕΡΑΝΩ Ε ΑΦΟΥΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΦΟΡΤΙΣΗΣ ΧΩΡΙΣ ΚΙΝΗΤΟ ΑΝΩ ΟΜΗ ΧΩΡΙΣ ΠΕΤΑΣΜΑ, ΒΑΘΡΑ, ΥΠΟΣΤΥΛΩΜΑΤΑ ΑΝΩ ΟΜΗ ΜΕ ΠΕΤΑΣΜΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΦΟΡΤΙΣΗΣ ΜΕ ΚΙΝΗΤΟ ΑΝΩ ΟΜΗ ΜΕ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΠΕΤΑΣΜΑ, ΒΑΘΡΑ, ΥΠΟΣΤΥΛΩΜΑΤΑ 1 0 ΜΕΧΡΙ 20m 1.75kN/m kN/m kN/m 2 2 ΑΝΩ 20 ΜΕΧΡΙ 50m 2.10kN/m kN/m kN/m 2 3 ΑΝΩ 50 ΜΕΧΡΙ 100m 2.50kN/m kN/m kN/m 2 (4) εν απαιτείται να λαµβάνεται υπόψη συγχρόνως ανεµοφόρτιση κατά τη διαµήκη και εγκάρσια έννοια της γέφυρας. (5) Για την απλοποίηση των υπολογισµών λόγω φορτίου ανέµου, αυτό θα λαµβάνεται οµοιόµορφα κατανεµηµένο στην προσβαλλοµένη από τον άνεµο επιφάνεια. Το φορτίο ανέµου θα επαλληλίζεται µε τα υπόλοιπα, δυσµενώς δρώντα, φορτία. Εάν, κατά την εξέταση της ανεµοφόρτισης µε ταυτόχρονη ύπαρξη κινητών φορτίων, τα κατακόρυφα κινητά φορτία δρουν ανακουφιστικά, τότε σαν κινητό φορτίο θα λαµβάνεται γραµµικό φορτίο, τοποθετηµένο στον άξονα της κύριας λωρίδας µεγίστης τιµής 5ΚΝ/m. (6) Για τον υπολογισµό των ράβδων πλήρωσης αντιανεµίων συνδέσµων, το φορτίο ανέµου θα λαµβάνεται σαν κινητό. Κεφάλαιο 2 σελίδα 20 από 39

32 Προσβαλλόµενες επιφάνειες (1) Οι επιφάνειες που προσβάλλονται από τον άνεµο θα προσδιορίζονται προσεγγιστικά µε βάση τις πραγµατικές διαστάσεις των στοιχείων της γέφυρας. Στα παρακάτω (2) και (3) εδάφια δίνονται βασικά στοιχεία προσδιορισµού των επιφανειών αυτών. (2) Για τις προσβαλλόµενες επιφάνειες χωρίς κινητά φορτία ισχύουν τα ακόλουθα: (α) (β) (γ) (δ) Σε ανωδοµές µε ολόσωµους κυρίους φορείς, οι όψεις του ακραίου κυρίου φορέα, καθώς και των τµηµάτων των άλλων κυρίων φορέων και του καταστρώµατος που προεξέχουν. Σε ανωδοµές µε συνθέτους κυρίους φορείς, οι όψεις του καταστρώµατος και των τµηµάτων όλων των κυρίων φορέων που προεξέχουν άνω και κάτω του καταστρώµατος, αλλά συνολικά όχι περισσότερο από την όψη της θεωρητικά ολόσωµης επιφάνειας που σχηµατίζεται από το κατάστρωµα και τα προεξέχοντα άνω και κάτω του καταστρώµατος τµήµατα των κυρίων φορέων. Σε ανωδοµές µε ηχοπετάσµατα, επιπρόσθετα, η όψη του ηχοπετάσµατος, εφόσον εξέχει της ανωδοµής. Στο στάδιο κατασκευής ανωδοµών µε πολλούς κύριους φορείς, εφόσον δεν έχει σχηµατισθεί ακόµη κλειστό κατάστρωµα, οι όψεις δύο κυρίων φορέων. (3) Για τις προσβαλλόµενες επιφάνειες µε κινητά φορτία ισχύουν τα ακόλουθα: α) Σε ανωδοµές µε ολόσωµους κυρίους φορείς, οι όψεις του ακραίου φορέα καθώς και των τµηµάτων των άλλων κυρίων φορέων και του καταστρώµατος που προεξέχουν και επιπρόσθετα η προεξέχουσα όψη του συρµού φόρτισης. β) Σε ανωδοµές µε συνθέτους κυρίους φορείς, οι όψεις του καταστρώµατος και των τµηµάτων όλων των κυρίων φορέων που προεξέχουν άνω και κάτω του καταστρώµατος και, επιπρόσθετα, η προεξέχουσα όψη του συρµού φόρτισης, αλλά συνολικά όχι περισσότερο από την όψη της θεωρητικά ολόσωµης επιφάνειας που σχηµατίζεται από το κατάστρωµα και τα προεξέχοντα άνω και κάτω του καταστρώµατος τµήµατα των κυρίων φορέων και του συρµού φόρτισης. Η προσβαλλόµενη επιφάνεια τοξοτών γεφυρών µε επικαθήµενα ή ανηρτηµένα καταστρώµατα κυκλοφορίας, θα υπολογίζεται όπως στην περίπτωση ανωδοµών µε συνθέτους κυρίους φορείς. γ) Για τον καθορισµό της προσβαλλοµένης επιφανείας, το ύψος του συρµού φόρτισης οδογεφυρών, µε και χωρίς σιδηροτροχιές µέσου σταθερής τροχιάς, θα λαµβάνεται 3,50m. Σε πεζογέφυρες και ποδηλατογέφυρες το ύψος θα λαµβάνεται 1,80m. Σε περίπτωση ηχοπετάσµατος ύψους µεγαλυτέρου από τα προαναφερθέντα, θα λαµβάνεται υπόψη το ύψος του ηχοπετάσµατος. Κεφάλαιο 2 σελίδα 21 από 39

33 (4) Σε γέφυρες µε ξεχωριστές ανωδοµές θα γίνεται έλεγχος για πλήρες φορτίο ανέµου κάθε ανωδοµής αµφίπλευρα. (5) Κατά τον υπολογισµό των φορτίων λόγω ανέµου των µεσοβάθρων και ακροβάθρων, θα λαµβάνονται υπόψη, εκτός από τα φορτία που προκύπτουν από τις παραπάνω καθορισθείσες προσβαλλόµενες επιφάνειες της ανωδοµής, και τα φορτία που προκύπτουν από τις προσβαλλόµενες επιφάνειες που αντιστοιχούν στα στοιχεία αυτά. (6) Γενικά ισχύει η παραδοχή ότι το φορτίο λόγω ανέµου δρα στο κέντρο βάρους της προσβαλλοµένης επιφανείας. Σε γέφυρες στέψεως και στην περίπτωση ύπαρξης ηχοπετάσµατος, δεν θα λαµβάνεται χαµηλότερα από τη στάθµη της επιφάνειας κύλισης Στάδια κατασκευής (1) Οι τιµές της ανεµοφόρτισης οι οποίες θα λαµβάνονται υπόψη κατά τον έλεγχο των διαφόρων σταδίων κατασκευής, θα µειώνονται στο 70% των τιµών που αναγράφονται στον πίνακα (2) στήλη 2. (2) Για στάδια κατασκευής τα οποία διαρκούν λιγότερο από 24 ώρες, οι τιµές της ανεµοφόρτισης, οι οποίες θα λαµβάνονται υπόψη κατά τον έλεγχο των σταδίων αυτών, θα µειώνονται στο 20% των τιµών που αναγράφονται στον πίνακα (2) στήλη 2, εφόσον είναι βέβαιο ότι η ταχύτητα του ανέµου θα είναι < 20 m/s. Στις περιπτώσεις αυτές είναι αναγκαίο να υπάρχει πλήρης ενηµέρωση για τις µετεωρολογικές προβλέψεις και να έχουν ληφθεί τα κατάλληλα µέτρα ασφαλείας για την περίπτωση που η ταχύτητα του ανέµου ξεπεράσει το προαναφερθέν όριο. (3) Σε στάδια κατασκευής είναι δυνατόν να καταστεί αναγκαία η εξέταση και κατακόρυφου συνιστώσας του φορτίου λόγω ανέµου, όπως π.χ. στις περιπτώσεις προβόλων µεγάλου µήκους. (4) Σε περιπτώσεις αµφίπλευρης δόµησης σε πρόβολο, ή σε παρόµοια ευαίσθητα στάδια κατασκευής, στις οποίες η ανοµοιόµορφη ανεµοφόρτιση πάνω στις προσβαλλόµενες επιφάνειες οδηγεί σε δυσµενέστερες καταστάσεις, τότε ένα τµήµα της επιφανείας προσβολής θα φορτίζεται µε πλήρες φορτίο και το υπόλοιπο τµήµα µε το µισό. Η κατανοµή της προσβαλλοµένης επιφανείας θα γίνεται κατά τρόπο, ώστε να προκύπτει η δυσµενέστερη δυνατή φόρτιση Φορτίο ανέµου σε κινητές γέφυρες (1) Σε κινητές γέφυρες, οι τιµές της ανεµοφόρτισης οι οποίες θα λαµβάνονται υπόψη στην τελική θέση τους θα µειώνονται στο 70% των τιµών που αναγράφονται στον πίνακα (2) στήλη 2. Συγκεκριµένα: α) Σε γέφυρες που ανοίγουν περιστρεφόµενες γύρω από τους άξονες έδρασής τους (οριζόντιοι άξονες), η ανεµοφόρτιση θα εφαρµόζεται είτε κατά τη Κεφάλαιο 2 σελίδα 22 από 39

34 διεύθυνση του άξονα της γέφυρας επί της επιφανείας η οποία σχηµατίζεται κατά το άνοιγµά της, είτε εγκάρσια προς τον άξονα στην προσβαλλοµένη επιφάνεια η οποία έχει καθορισθεί σύµφωνα µε την παράγραφο Σχήµα (1).α β) Σε γέφυρες οι οποίες µετακινούνται καθ' ύψος από τη λειτουργική τους θέση, η ανεµοφόρτιση θα εφαρµόζεται επί της προσβαλλοµένης επιφανείας η οποία έχει καθορισθεί σύµφωνα µε την παράγραφο Σχήµα (1).β γ) Σε γέφυρες που ανοίγουν περιστρεφόµενες γύρω από κατακόρυφους άξονες, η ανεµοφόρτιση θα εφαρµόζεται επί της προσβαλλοµένης επιφανείας η οποία έχει καθορισθεί σύµφωνα µε την παράγραφο και η οποία αντιστοιχεί στους προβόλους οι οποίοι δηµιουργούνται κατά το άνοιγµα της γέφυρας. Σχήµα (1).γ (2) Για ενδιάµεσες θέσεις των κινητών γεφυρών, οι τιµές της ανεµοφόρτισης που θα εφαρµόζεται όπως περιγράφεται στο παραπάνω εδάφιο (1), οι οποίες θα Κεφάλαιο 2 σελίδα 23 από 39

35 λαµβάνονται υπόψη, θα µειώνονται στο 30% των τιµών που αναγράφονται στον πίνακα (2) στήλη 2. Τονίζεται ότι στις γέφυρες της παραγράφου α) του παραπάνω εδαφίου (1) οι τιµές της ανεµοφόρτισης θα πολλαπλασιάζονται µε το sin α όπου α, η γωνία την οποία σχηµατίζει η γέφυρα ως προς την οριζόντια και η ανεµοπίεση θα λαµβάνεται κάθετα προς την επιφάνεια η οποία δηµιουργείται κατά το άνοιγµα της γέφυρας. ιευκρινίζεται ότι ο πολλαπλασιασµός γίνεται µε sin α και όχι µε sin2α για να ληφθούν υπόψη αβεβαιότητες σχετικά µε τη δηµιουργία στροβιλισµών κ.λ.π. Στις κινητές γέφυρες αυτού του τύπου θα λαµβάνεται υπόψη και κατακόρυφα δρώσα ανεµοφόρτιση ίση µε ± 0,2 KN/m 2. Ευνοϊκά δρώσες ανεµοφορτίσεις δεν θα λαµβάνονται υπόψη Φορτίο Χιονιού (1) Αν δεν γίνεται διαφορετική αναφορά στους Ειδικούς Όρους Μελέτης ή/και Κατασκευής, η φόρτιση από χιόνι θα λαµβάνεται σύµφωνα µε τα παρακάτω. Σηµειώνεται πάντως ότι γενικά στη φάση της ολοκληρωµένης κατασκευής της γέφυρας δεν απαιτείται να ληφθεί υπόψη φορτίο από χιόνι. (2) Σε ανοικτές κινητές γέφυρες, µε εξαίρεση κινητές γέφυρες που ανοίγουν περιστρεφόµενες γύρω από τους άξονες έδρασής των (οριζόντιοι άξονες), θα λαµβάνεται υπόψη µερική ή πλήρης φόρτιση της επιφανείας της γέφυρας από χιόνι µε φορτίο 0,75KN/m 2. Σε στεγασµένες γέφυρες το φορτίο από χιόνι, θα καθορίζεται σύµφωνα µε το DIN 1055 Μέρος 5. (3) Στα στάδια κατασκευής, το φορτίο από χιόνι θα µειώνεται στο 80% των τιµών που περιλαµβάνονται στο DIN 1055 Μέρος 5. Οι προκύπτουσες τιµές µπορεί να µειωθούν µέχρι 0,50 KN/m 2 εάν προβλέπεται και διεξάγεται συστηµατικός αποχιονισµός. ιευκρινίζεται ότι το όριο του φορτίου 0,50 KN/m 2 έχει τεθεί για την κάλυψη της περίπτωσης σχηµατισµού πάγου. Με εξαίρεση τον έλεγχο εφεδράνων, το προδιαγραφόµενο φορτίο από χιόνι εφαρµόζεται σε ολόκληρη την προβλεπόµενη από το υπόψη στάδιο κατασκευής επιφάνεια της γέφυρας. Σηµειώνεται ότι το φορτίο από χιόνι στα στάδια κατασκευής µπορεί να παραλειφθεί εφόσον η κατασκευή της γέφυρας ή τµηµάτων αυτής δεν προβλέπεται να γίνει κατά τους χειµερινούς µήνες Φορτία πέδησης-εκκίνησης (1) Το φορτίο λόγω τροχοπέδησης οδικών οχηµάτων θα λαµβάνεται ίσο µε το 25% του φορτίου της κύριας λωρίδας, στο οποίο συµπεριλαµβάνεται τόσο το όχηµα SLW όσο και το κατανεµηµένο φορτίο p 1, όχι όµως λιγότερο από το 1/3 του Κεφάλαιο 2 σελίδα 24 από 39

36 φορτίου των οχηµάτων SLW της κύριας και δευτερεύουσας λωρίδας ούτε µεγαλύτερο από 900 ΚΝ. Στον υπολογισµό των φορτίων λόγω τροχοπέδησης δεν θα λαµβάνεται υπόψη συντελεστής ταλάντωσης. (2) Η καθοριστική, εντός των προαναφερθέντων ορίων, τιµή των δυνάµεων τροχοπέδησης προκύπτει από τη δυσµενέστερη θέση της επαλληλίας του κινητού φορτίου µε το φορτίο τροχοπέδησης ως εξής: α) Μεγίστη τιµή των δυνάµεων τροχοπέδησης επαλληλιζοµένη µε τα αναλογούντα κινητά φορτία β) Μέγιστο ή ελάχιστο κινητό φορτίο επαλληλιζόµενο µε τις αντίστοιχες δυνάµεις τροχοπέδησης (3) Κατά το ανασήκωµα του φορέα, εκτός από τη µείωση των κινητών φορτίων, θα λαµβάνεται υπόψη και ανάλογη µείωση των δυνάµεων τροχοπέδησης. (4) Οι δυνάµεις τροχοπέδησης µέσων σταθερής τροχιάς για µήκος φόρτισης όχι µεγαλύτερο από 50,0m, θα λαµβάνεται ίση µε το 1/8 όλων των αξονικών φορτίων του συρµού χωρίς συντελεστή ταλάντωσης. Για µεγαλύτερα µήκη φόρτισης και για τους πέραν των 50m ευρισκοµένους άξονες θα προστίθεται το 1/20 των αξονικών αυτών φορτίων. Σε περίπτωση ύπαρξης δύο γραµµών µέσου σταθερής τροχιάς, θα λαµβάνονται υπόψη δυνάµεις τροχοπέδησης για κάθε γραµµή, του αυτού µεγέθους και στην ίδια κατεύθυνση. Η επαλληλία δυνάµεων τροχοπέδησης από οδικά οχήµατα και από µέσα σταθερής τροχιάς θα γίνεται κατ' αντιστοιχία µε τα αναγραφόµενα στην παράγραφο (5) Οι δυνάµεις τροχοπέδησης εφαρµόζονται στην επιφάνεια κύλισης ή στην πάνω επιφάνεια των σιδηροτροχιών σε περίπτωση µέσων σταθερής τροχιάς. Απλοποιητικά, οι δυνάµεις τροχοπέδησης µπορεί να θεωρηθούν εφαρµοζόµενες στη στάθµη έδρασης του φορέα, εάν εξ αυτού του λόγου δεν προκύπτει ουσιαστική διαφοροποίηση της εντατικής καταπόνησης. (6) Για την περίπτωση εφαρµογής τροχοπέδησης στο µεταβατικό επίχωµα, θα λαµβάνεται υπόψη κατανοµή των δυνάµεων υπό γωνία 30 0, τόσο σε κάτοψη όσο και σε όψη προς τα κάτω και πλευρικά [βλέπε σχήµατα (6)α, β, γ]. Η επίδραση των δυνάµεων τροχοπέδησης θα λαµβάνεται γενικά υπόψη µόνο επί των αµέσως επηρεαζόµενων στοιχείων (π.χ. στα θωράκια και στις περιοχές σύνδεσής τους µε τα γειτονικά στοιχεία). Κεφάλαιο 2 σελίδα 25 από 39

37 Σχήµα (6)α Σχήµα (6)β Σχήµα (6)γ (7) Οι δυνάµεις τροχοπέδησης µπορούν να παραληφθούν εάν είναι προφανές ότι δεν επηρεάζουν τη στατική ισορροπία της γέφυρας. Αυτό ισχύει για συστήµατα σύµφωνα µε τις παραγράφους 6.2 (Θόλοι υπό επίχωση) και του DIN 1075/81 (Ακρόβαθρα σε µονολιθική σύνδεση µε τον φορέα). (8) Αντιστάσεις κινήσεων κυλινδρικών εφεδράνων και εφεδράνων ολίσθησης για την παραλαβή των δυνάµεων τροχοπέδησης δεν απαιτείται να λαµβάνονται υπόψη. (9) Για τον υπολογισµό των αρµών θα λαµβάνεται υπόψη ως δύναµη τροχοπέδησης το 60% των επ' αυτών δρώντων φορτίων τροχών, ανάλογα µε την κλάση της γέφυρας σύµφωνα µε τον πίνακα (2). Σαν άνω όριο τίθεται το 60% φορτίων τροχών 65ΚΝ. Η τιµή αυτή καθορίσθηκε µε βάση το φορτίο µεµονωµένου άξονα των 130 ΚΝ της κλάσης 30/30 [βλέπε και πίνακα (2)]. Η επιρροή των δυνάµεων αυτών τροχοπέδησης θα λαµβάνεται υπόψη και στα άµεσα µε τους αρµούς συνδεδεµένα δοµικά στοιχεία. Υπενθυµίζεται ότι κατά τον υπολογισµό των αρµών οι δυνάµεις τροχοπέδησης Κεφάλαιο 2 σελίδα 26 από 39

38 θεωρούνται σαν κύρια φορτία, σύµφωνα µε το εδάφιο (5) της παραγράφου 2.2, επειδή αποτελούν τα µοναδικά µη µόνιµα οριζόντια φορτία Αντιστάσεις συνεπεία µετακίνησης ή παραµόρφωσης εφεδράνων και αρµών (1) Τα φορτία τα οποία προκύπτουν από την αντίσταση των εφεδράνων στη µετακίνηση ή στην παραµόρφωση, θα υπολογίζονται λαµβάνοντας υπόψη την άδεια εφαρµογής της χώρας προέλευσής τους που πρέπει να συνοδεύει τα εφέδρανα, καθώς και τη σειρά των κανονισµών DIN (2) Αντιστάσεις λόγω κύλισης και παραµόρφωσης εφεδράνων για κατακόρυφα φορτία θα υπολογίζονται σε συσχετισµό µε τα µόνιµα φορτία που ασκούνται στα εφέδρανα. Εφόσον οι αντιστάσεις, συνεπεία µετακίνησης, δεν δρουν ανακουφιστικά, θα λαµβάνεται υπόψη, χωρίς συντελεστή ταλάντωσης, το µισό κινητό φορτίο του πίνακα (2) και πλήρες κινητό φορτίο από τυχόν υπάρχοντα οχήµατα σταθερής τροχιάς. (3) Οι αντιστάσεις παραµόρφωσης εφεδράνων ή τµηµάτων εφεδράνων, τα οποία είναι κινητά κατά τον διαµήκη άξονα της γέφυρας και παραλαµβάνουν οριζόντιες δυνάµεις κατά τον εγκάρσιο άξονα, θα υπολογίζονται από τη δυσµενέστερη τιµή που προκύπτει από το σύνολο των καταναγκασµών (π.χ. θερµικές δράσεις, µετακινήσεις εδάφους, καµπυλότητα γέφυρας) ή από το 30% της φόρτισης λόγω ανέµου. (4) Στην περίπτωση των εφεδράνων παραµόρφωσης, η διαστασιολόγηση των δοµικών στοιχείων θα γίνεται λαµβάνοντας υπόψη τις αντιστάσεις οι οποίες δηµιουργούνται από παραµόρφωση εφεδράνου, τουλάχιστον 1cm σε κάθε δυνατή διεύθυνση κίνησης. (5) Εφόσον δεν γίνεται ακριβέστερος έλεγχος, οι αντιδράσεις σε σταθερά εφέδρανα, συνεπεία αντιστάσεων κύλισης και ολίσθησης, θα προστίθενται στις δυνάµεις τροχοπέδησης (6) Τα φορτία τα οποία προκύπτουν από την αντίσταση σε παραµόρφωση των αρµών θα λαµβάνονται υπόψη επιπρόσθετα των λοιπών φορτίων [βλέπε και συµπλήρωµα του DIN 1072)] υναµικές δράσεις σε κινητές γέφυρες Σε κινητές γέφυρες θα πρέπει να γίνεται διερεύνηση των δράσεων οι οποίες δηµιουργούνται από την κίνηση της ανωδοµής λόγω της επιτάχυνσης ή επιβράδυνσης των αντιστοίχων µαζών Φορτίο επί των κιγκλιδωµάτων Τα κιγκλιδώµατα θα φορτίζονται στο ύψος του χειρολισθήρα µε οριζόντιο, οµοιόµορφα γραµµικά κατανεµηµένο φορτίο 0,80ΚΝ/m και µε κατεύθυνση προς τα µέσα ή προς τα Κεφάλαιο 2 σελίδα 27 από 39

39 έξω. Εάν τα κιγκλιδώµατα φορτίζονται µε διαφορετικά φορτία, π.χ. φωτιστικά σώµατα, φορεία επιθεώρησης κ.λ.π., τότε θα λαµβάνονται υπόψη τα φορτία αυτά Φορτία από οχήµατα επιθεώρησης Φορτία λόγω οχηµάτων επιθεώρησης θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη ανάλογα µε τον τρόπο χρήσεως ΕΚΤΑΚΤΩΣ ΡΩΝΤΑ ΦΟΡΤΙΑ Εκτάκτως δρώντα φορτία κατά την φάση της κατασκευής (1) Εκτάκτως δρώντα φορτία κατά την φάση της κατασκευής είναι: α) ράσεις στο στάδιο της κατασκευής εξαιτίας δοµικών µηχανηµάτων ή εξοπλισµού, καθώς και δοµικών υλικών και δοµικών στοιχείων τα οποία µεταφέρονται και αποθηκεύονται επί του υπό κατασκευή τεχνικού έργου. β) Αθέλητες οριζόντιες δυνάµεις από αναπόφευκτές ατέλειες. Έναντι των δυνάµεων αυτών πρέπει η γέφυρα να εξασφαλίζεται σε όλες τις φάσεις της κατασκευής, τόσο κατά τη διαµήκη όσο και κατά την εγκάρσια διεύθυνση. Η επίδραση των δυνάµεων αυτών θα εξετάζεται σε όλα τα δοµικά στοιχεία, καθώς και στις βοηθητικές στηρίξεις. Εάν δεν γίνεται ακριβέστερος υπολογισµός, θα λαµβάνεται υπόψη µία αθέλητη απόκλιση των δοµικών στοιχείων ή των βοηθητικών στηρίξεων ίση µε 1%. γ) Όλες οι επιρροές οι οποίες προκύπτουν κατά τη φάση της συναρµολόγησης, π.χ. ανασήκωµα η καταβιβασµός στηρίξεων. (2) Τα εκτάκτως δρώντα φορτία κατά την φάση της κατασκευής λαµβάνονται υπόψη ως κύρια φορτία Ενδεχόµενες ( υνατές) µετακινήσεις του εδάφους Καταναγκασµοί από µετακινήσεις και στροφές των βάθρων, συνεπεία ενδεχοµένων (δυνατών) µετακινήσεων του εδάφους, πρέπει να ληφθούν υπόψη µε το δυσµενέστερο τρόπο και σε υπέρθεση µε τα κύρια φορτία και ενδεχοµένως τα πρόσθετα, χωρίς βέβαια στην τελευταία περίπτωση να λαµβάνονται υπόψη οι καταναγκασµοί συνεπεία πιθανών µετακινήσεων του εδάφους Ισοδύναµο φορτίο πρόσκρουσης οχήµατος (1) Σε βάθρα γεφυρών, υποστυλώµατα πλαισίων, ακραίες ράβδους δικτυωµάτων ή παρόµοια δοµικά στοιχεία, θα πρέπει να εφαρµόζονται τα παρακάτω: α) Να διαστασιολογούνται κατά κανόνα για πρόσκρουση οχήµατος και να προστατεύονται µε ιδιαίτερα µέτρα. Σηµειώνεται ότι σαν ιδιαίτερα µέτρα προστασίας νοούνται µεταλλικά στηθαία ασφαλείας των οποίων η εµπρόσθια επιφάνεια απέχει τουλάχιστον 1,0m από την αντίστοιχη επιφάνεια του προστατευοµένου δοµικού στοιχείου ή βάθρα από σκυρόδεµα ελαχίστου Κεφάλαιο 2 σελίδα 28 από 39

40 ύψους 0,80m, τα οποία περιβάλλουν το προστατευόµενο δοµικό στοιχείο και των οποίων το µήκος κατά τη διεύθυνση της κυκλοφορίας ανέρχεται τουλάχιστον σε 2,00m, ενώ κατά την εγκάρσια διεύθυνση θα εξέχουν κατά 0,5m των παρειών του προστατευοµένου δοµικού στοιχείου. Βλέπε σχήµα (1).α. Σχήµα (1).α. β) Οµοίως, σε κατοικηµένες περιοχές µε όριο ταχύτητας 50 Km/h, καθώς και σε κοινοτικές κ.λ.π. οδούς, θα διαστασιολογούνται έναντι πρόσκρουσης και θα προστατεύονται µε ιδιαίτερα µέτρα όπως αναφέρονται στο παραπάνω εδάφιο α). Υφιστάµενα δοµικά στοιχεία τα οποία δεν έχουν διαστασιολογηθεί έναντι πρόσκρουσης, θα πρέπει να προστατεύονται οµοίως µε ιδιαίτερα µέτρα. γ) Εάν λόγω θέσεως των δοµικών στοιχείων δεν υφίσταται κίνδυνος πρόσκρουσης ή αν τα δοµικά στοιχεία υπάγονται στις περιπτώσεις της παραγράφου 10.2 του DIN 1075/81(τελευταίο και προτελευταίο εδάφιο), τότε δεν απαιτείται ούτε διαστασιολόγηση για πρόσκρουση ούτε η προστασία µε ιδιαίτερα µέτρα. ιευκρινίζεται ότι λόγω θέσεως δεν απαιτείται η διαστασιολόγηση σε πρόσκρουση όταν τα βάθρα απέχουν πολλά µέτρα από την εξωτερική οριογραµµή της οδού ή είναι τοποθετηµένα αρκούντως ψηλά σε πρανή ή διαχωρίζονται από το κατάστρωµα της οδού µε τάφρο ικανού πλάτους. ιευκρινίζεται επίσης ότι, σύµφωνα µε τα προαναφερθέντα εδάφια της παραγράφου 10.2 του DIN 1075/81, δεν απαιτείται η διαστασιολόγηση του δοµικού στοιχείου σε πρόσκρουση στις περιπτώσεις που ακολουθούν: Συµπαγή υποστυλώµατα από οπλισµένο σκυρόδεµα ή δίσκοι µήκους l κατά την διεύθυνση κίνησης τουλάχιστον 1,60m και πλάτους b κατά την εγκάρσια διεύθυνση τουλάχιστον b=1,6-0,2* l 0,9m. Συµπαγή υποστυλώµατα από οπλισµένο σκυρόδεµα κυκλικής ή ελλειπτικής διατοµής µε l 1,6 m+χ, b 1,6 m-χ, ελαχίστη τιµή b=1,2m. Κοίλα βάθρα από οπλισµένο σκυρόδεµα µε ελάχιστο πάχος τοιχωµάτων 0,6m. Κεφάλαιο 2 σελίδα 29 από 39

41 (2) Για την πρόσκρουση οχήµατος, εκτός από τα δυσµενώς δρώντα κύρια φορτία της παραγράφου 2.3, θα λαµβάνονται υπόψη τα ακόλουθα οριζόντια φορτία σε ύψος 1,20m πάνω από την επιφάνεια κύλισης: κατά τη διεύθυνση της κυκλοφορίας ± 1000ΚΝ Εγκάρσια προς τη διεύθυνση κυκλοφορίας 500ΚΝ εν απαιτείται να ληφθεί υπόψη ταυτόχρονη δράση των δυνάµεων αυτών και κατά τις δύο διευθύνσεις. Η εξέταση της από την πρόσκρουση δηµιουργούµενης εντατικής κατάστασης θα περιλαµβάνει το άµεσα φορτιζόµενο δοµικό στοιχείο, καθώς και τα στα άκρα του ευρισκόµενα εφέδρανα ή άλλου είδους συνδέσεις. (3) Φορτηγά αυτοκίνητα φορτωµένα πέραν του κανονικού ύψους µπορούν να οδηγήσουν σε πρόσκρουση έπη του φορέα. Για την περίπτωση αυτή δεν προβλέπεται παραδοχή φόρτισης. Συνιστάται όµως, σε περίπτωση ελαφρών κατασκευών, όπως για φορείς ιδίου βάρους <300 ΚΝ, να λαµβάνονται κατασκευαστικά µέτρα για την αποτροπή οριζοντίου µετακίνησης του φορέα Φορτίο από πλευρική πρόσκρουση οχήµατος σε κράσπεδα και πλευρικά στηθαία (1) Τα κράσπεδα των πεζοδροµίων και οι πλευρικές διατάξεις ασφαλείας (π.χ. παραπέτα), καθώς και τα αµέσως υποστηρίζοντα αυτά δοµικά στοιχεία, πρέπει να φορτίζονται παράλληλα µε τα δυσµενώς δρώντα κύρια φορτία για υποκατάστατο φορτίο πλευρικής πρόσκρουσης σύµφωνα µε τον πίνακα (1). Τα υποκατάστατα αυτά φορτία δεν απαιτείται να επαλληλίζονται µεταξύ τους και λαµβάνονται χωρίς συντελεστή ταλάντωσης. Σηµειώνεται ότι ο προαναφερθείς πίνακας αποτελεί απόσπασµα του πίνακα 5 του DIN 1072/85. Επίσης χαµηλά κράσπεδα θα φορτίζονται µε τα υποκατάστατα φορτία πλευρικής πρόσκρουσης της στήλης 2 του πίνακα. Κεφάλαιο 2 σελίδα 30 από 39

42 ΠΙΝΑΚΑΣ (1) ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ ΦΟΡΤΙΑ ΠΛΕΥΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣΚΡΟΥΣΗΣ Κλάση γεφύρας Κράσπεδα και στηθαία ασφαλείας που υπόκεινται σε απευθείας πρόσκρουση Παραπέτα και παρόµοιες διατάξεις που βρίσκονται σε απόσταση µεγαλύτερη του 1m πίσω από στηθαία ασφαλείας 1 60/30 100ΚΝ 50ΚΝ 2 30/30 50ΚΝ 25ΚΝ (2) ιευκρινίζεται ότι στα αµέσως υποστηρίζοντα δοµικά στοιχεία για την περίπτωση πλευρικής πρόσκρουσης σε κράσπεδο περιλαµβάνονται: α) Οι πτερυγότοιχοι: Στην περίπτωση που ο πτερυγότοιχος θεµελιώνεται, η εντατική κατάσταση λόγω του υποκατάστατου φορτίου πρόσκρουσης θα ελέγχεται µέχρι την πάνω στάθµη του θεµελίου του. Στην περίπτωση ανηρτηµένου πτερυγοτοίχου, η εντατική κατάσταση λόγω του υποκατάστατου φορτίου πρόσκρουσης θα ελέγχεται µέχρι τη θέση πάκτωσης του πτερυγοτοίχου. β) Ο φορέας: Το φορτίο πλευρικής πρόσκρουσης θα καλύπτει επίσης την επιρροή φυγοκέντρων δυνάµεων. Θα εξετάζεται η εντατική κατάσταση µέχρι και τα εφέδρανα, µόνο όταν το ίδιο βάρος του φορέα σε περίπτωση κλάσης 60/30 ανέρχεται σε 1,0ΜΝ και σε περίπτωση κλάσης 30/30 σε 0,50ΜΝ. (3) Το υποκατάστατο φορτίο πλευρικής πρόσκρουσης αποτελείται από µοναχική δύναµη δρώσα οριζόντια, κάθετα προς τη διεύθυνση της κυκλοφορίας, σε απόσταση 0,05m από την άνω επιφάνεια του κρασπέδου ή το πολύ σε απόσταση 1,20 m από την επιφάνεια κύλισης. H µοναχική αυτή δύναµη κατανέµεται οµοιόµορφα σε µήκος 0,50m. Γίνεται δεκτή κατανοµή τάσεων υπό γωνία Ανακουφιστικά δρώντα κινητά ή πρόσθετα φορτία δεν θα λαµβάνονται υπόψη. (4) Η παραλαβή της πλευρικής πρόσκρουσης γίνεται σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα από τους κανονισµούς διαστασιολόγησης και όπως προαναφέρθηκε αφορά: α) οµικά στοιχεία υποκείµενα σε πλευρική πρόσκρουση β) Τα αµέσως υποστηρίζοντα τα προηγούµενα δοµικά στοιχεία (5) Εύκαµπτα µεταλλικά στηθαία ασφαλείας, των ορθοστατών συµπεριλαµβανοµένων, δεν υπάγονται στην περίπτωση του παραπάνω εδαφίου (4)α. Για τη διαστασιολόγηση του υποστηρίζοντος τα στηθαία αυτά στοιχείου, θα λαµβάνεται υποκατάστατο φορτίο 25ΚΝ ανά ορθοστάτη, εφαρµοζόµενο στο µέσον της µεταλλικής σανίδας. Κεφάλαιο 2 σελίδα 31 από 39

43 Σηµειώνεται ότι τα φορτία της στήλης 2 του πίνακα (1) µπορούν να χρησιµοποιηθούν εναλλακτικά σε διατάξεις ασφαλείας, µε εξαίρεση εύκαµπτα µεταλλικά στηθαία ασφαλείας, π.χ. τύπου Σ.Τ.Ε-11, τα οποία παραλαµβάνουν την πρόσκρουση κυρίως µέσω πλαστικών παραµορφώσεων και συνεπώς ο υπολογισµός µε υποκατάστατο στατικό φορτίο δεν ανταποκρίνεται στην πραγµατικότητα. Εάν τα παραπέτα και παρόµοιες διατάξεις απέχουν σε απόσταση 1,0m πίσω από στηθαία ασφαλείας, θα υπολογίζονται µε βάση τα φορτία της στήλης 2 του πίνακα (1). Σε περίπτωση µεγαλύτερης αποστάσεως θα υπολογίζονται µε βάση τα φορτία της στήλης 3. Ηχοπετάσµατα τα οποία προστατεύονται µε στηθαία ασφαλείας, καθώς και κιγκλιδώµατα, δεν απαιτείται να υπολογίζονται για φορτία πρόσκρουσης. (6) Το άκαµπτο στηθαίο ασφαλείας Σ.Τ.Ε-1 που πακτώνεται επί τεχνικών έργων µεταφέρει σ αυτά δυνάµεις από πρόσκρουση οχήµατος. Ο υπολογισµός των τεχνικών έργων και η διαµόρφωση των κατασκευαστικών λύσεων πρέπει να γίνεται έτσι ώστε να αποφεύγεται η πρόκληση ζηµιών στα υποστηρίζοντα τα Σ.Τ.Ε δοµικά στοιχεία του τεχνικού. Ο σχεδιασµός του στηθαίου γίνεται κατά τρόπο ώστε η τυχόν θραύση από κρούσεις να γίνεται στη θέση των αγκύρωσης χωρίς να θίγεται το τεχνικό έργο. Για το σκοπό αυτό το τεχνικό έργο πρέπει να έχει µεγαλύτερη αντοχή από τους κοχλίες αγκύρωσης. Αυτό δηµιουργεί την ανάγκη ειδικής όπλισης των περιοχών αγκύρωσης του στηθαίου και των τµηµάτων του έργου που φέρουν το στηθαίο. (7) Τα φορτία τα οποία λαµβάνονται υπόψη είναι οριζόντια δύναµη, κάθετη προς την διεύθυνση κυκλοφορίας 300 ΚN και ροπή 200 ΚNm µε διεύθυνση κατά τον διαµήκη άξονα της γέφυρας. Τα δύο παραπάνω φορτία, προσαυξανόµενα κατά 40% και αθροιζόµενα στα κύρια και πρόσθετα φορτία των τεχνικών έργων, θα πρέπει να µην υπερβαίνουν την οριακή αντοχή του φορέα, σε οποιαδήποτε θέση αυτού (συντελεστής ασφαλείας ν = 1). (8) Σε άκαµπτα στηθαία από σκυρόδεµα τύπου New Jersey, τα φορτία τα οποία λαµβάνονται υπόψη είναι οριζόντια δύναµη, κάθετη προς τη διεύθυνση της κυκλοφορίας 100KN/m και ροπή 50KN/m, µε διεύθυνση κατά τον διαµήκη άξονα της γέφυρας. Τα δύο παραπάνω φορτία, προσαυξανόµενα κατά 40% και αθροιζόµενα στα κύρια και πρόσθετα φορτία των τεχνικών έργων, θα πρέπει να µην υπερβαίνουν την οριακή αντοχή του φορέα, σε οποιαδήποτε θέση αυτού (συντελεστής ασφαλείας ν = 1). Κεφάλαιο 2 σελίδα 32 από 39

44 2.6. ΕΙ ΙΚΟΙ ΕΛΕΓΧΟΙ Μετακινήσεις εφεδράνων και αρµών (1) Οι µετακινήσεις στις θέσεις εφεδράνων και αρµών θα υπολογίζονται για την κατάσταση λειτουργίας. Θα λαµβάνονται υπόψη οι παρακάτω επιρροές στον δυσµενέστερο συνδυασµό σύµφωνα µε τις υπολογιστικές παραδοχές των κεφαλαίων 2.3, 2.4 και ενδεχοµένως 2.5, καθώς και οι καταστάσεις κατά τη διάρκεια κατασκευής: α) Στο φορέα: Θερµικές δράσεις, προένταση, συστολή λόγω πήξης, ερπυσµός του σκυροδέµατος, επιρροές από παραµορφώσεις (γωνίες στροφής στον άξονα έδρασης). β) Στα υποστυλώµατα (µεσόβαθρα): Μετακινήσεις και/η στροφές. (2) Για τα εφέδρανα θα λαµβάνονται υπόψη τα προβλεπόµενα σχετικά µε τις ελάχιστες τιµές στο DIN 4141/84, Μέρος 1, παράγραφοι 4.4 και 5. Συγκεκριµένα, εφόσον δεν προδιαγράφεται διαφορετικά στην άδεια που συνοδεύει τα εφέδρανα ή σε άλλο κανονισµό, για το στατικό υπολογισµό θα λαµβάνονται υπόψη: Ελαχίστη στροφή min θ = ± 0,003 rad Ελαχίστη µετακίνηση min v = ± 2cm Οι ελάχιστες αυτές τιµές δεν ισχύουν για εφέδρανα παραµόρφωσης (π.χ. ελαστοµεταλλικά). Εφόσον δεν προδιαγράφεται διαφορετικά στην άδεια που συνοδεύει τα εφέδρανα ή σε άλλο κανονισµό, ανεξάρτητα από τις προκύπτουσες από τους στατικούς υπολογισµούς µετακινήσεις και στροφές και τις προβλεπόµενες προσαυξήσεις τους, η δυνατότητα µετακινήσεων του εφεδράνου, εφόσον δεν πρόκειται για εφέδρανο παραµόρφωσης, θα αυξάνεται όπως παρακάτω: Στροφή θ = ± 0,005 rad η θ = ± 1/α όπου α η ακτίνα σε cm για τον υπολογισµό της στροφής. Μετακίνηση ν = ± 2cm. Σηµειώνεται ότι εφέδρανα ολίσθησης και κύλισης σε γέφυρες ή παρόµοιες κατασκευές θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα συνολικής µετακίνησης κατά την κύρια διεύθυνση τουλάχιστον ± 5cm και κατά την εγκάρσια διεύθυνση τουλάχιστον ± 2cm. (3) Για τον υπολογισµό των µετακινήσεων σε εφέδρανα κύλισης, εφέδρανα ολίσθησης και σε αρµούς ισχύουν επιπρόσθετα οι παρακάτω διατάξεις: α) Ο ερπυσµός και η συστολή πήξης, εφόσον δρουν δυσµενώς, θα λαµβάνονται υπόψη µε αυξητικό συντελεστή 1,3. Κεφάλαιο 2 σελίδα 33 από 39

45 β) Για τη ρύθµιση των εφεδράνων και των αρµών δεν θα λαµβάνεται υπόψη η συµβατική θερµοκρασία κατασκευής +200C του εδαφίου (1) της παραγράφου , αλλά η µέση θερµοκρασία της κατασκευής κατά τη φάση σύνδεσης του σταθερού εφεδράνου. γ) Για τη θερµοκρασιακή διακύµανση θα λαµβάνονται υπόψη συµβατικές θερµοκρασίες σύµφωνα µε τον παρακάτω πίνακα (3).γ. Σηµειώνεται ότι ο πίνακας αυτός αντιστοιχεί στον πίνακα 6 του DIN 1072/85. ΠΙΝΑΚΑΣ (3).γ ΣΥΜΒΑΤΙΚΑ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑΚΑ ΟΡΙΑ ΕΙ ΟΣ ΓΕΦΥΡΑΣ ΣΙ ΗΡΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ & ΣΥΜΜΕΙΚΤΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ ΓΕΦΥΡΕΣ AΠO ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ & ΓΕΦΥΡΕΣ AΠO ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ ΜΕ ΕΝΣΩΜΑΤΩΜΕΝΕΣ ΧΑΛΥΒ ΙΝΕΣ ΟΚΟΥΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΜΕΓΙΣΤΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΣΥΜΒΑΤΙΚΗ ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ C C C C δ) Στις ακόλουθες περιπτώσεις είναι δυνατόν να γίνουν αποκλίσεις από τον πίνακα (3).γ: Στις φάσεις κατασκευής και εφόσον τα εφέδρανα και οι αρµοί έχουν τοποθετηθεί µετά τη σύνδεση των σταθερών εφεδράνων µε βάση ακριβείς µετρήσεις της µέσης θερµοκρασίας της κατασκευής, µπορούν οι µέγιστες και ελάχιστες τιµές για γέφυρες της πρώτης σειράς του πίνακα να µειωθούν κατά 15Κ και για γέφυρες της δεύτερης σειράς κατά 10Κ. Εφόσον κατά τη διάρκεια της κατασκευής µεταβάλλεται το σταθερό σηµείο, για την κάλυψη των αβεβαιοτήτων θα λαµβάνεται υπόψη αύξηση των αναγραφοµένων στον πίνακα µεγίστων και ελαχίστων θερµοκρασιών κατά 15Κ για τις φάσεις κατασκευής και κατά 10Κ για την τελική φάση. (4) Για τους στατικούς ελέγχους θα λαµβάνονται υπόψη οι διατάξεις του παραπάνω εδαφίου (3) µόνο για τα εφέδρανα και την επιφάνεια έδρασής τους, καθώς και για τους αρµούς και τις αγκυρώσεις τους. Για τους στατικούς ελέγχους όλων των άλλων δοµικών στοιχείων, για τη διαστασιολόγηση των οποίων οι µετακινήσεις παίζουν ρόλο, θα λαµβάνονται υπόψη οι διατάξεις του παραπάνω εδαφίου (1). Κεφάλαιο 2 σελίδα 34 από 39

46 Ασφάλεια έδρασης (1) Η ασφάλεια έδρασης συνίσταται στη διεξαγωγή ελέγχων για τον καθορισµό των συντελεστών ασφαλείας έναντι ολίσθησης, ανύψωσης και ανατροπής. Οι έλεγχοι αυτοί, εφόσον είναι απαραίτητοι, διεξάγονται στην επιφάνεια έδρασης των εφεδράνων (µε και χωρίς αγκυρώσεις) καθώς και στην επιφάνεια θεµελίωσης των δοµικών στοιχείων. (2) Ο έλεγχος έναντι ολίσθησης στην επιφάνεια έδρασης εφεδράνων θα γίνεται σύµφωνα µε το DIN 4141, Μέρος 1, ενώ ο έλεγχος έναντι ολίσθησης στην επιφάνεια θεµελίωσης των δοµικών στοιχείων σύµφωνα µε το DIN (3) Οι έλεγχοι έναντι ανύψωσης και ανατροπής διεξάγονται επιπρόσθετα των ελέγχων των απαιτουµένων από τους κανονισµούς διαστασιολόγησης για την κατάσταση λειτουργίας και/ή την υπολογιστική κατάσταση θραύσης. Οι έλεγχοι θεωρούνται ότι πληρούνται όταν στην εξεταζόµενη επιφάνεια τα δυνάµενα να αναληφθούν φορτία διατοµής, διαιρεµένα µε µερικούς συντελεστές ασφαλείας υλικών, είναι τουλάχιστον ίσα µε τα προκαλούµενα από τα φορτία πολλαπλασιασµένα µε µερικούς συντελεστές ασφαλείας φορτίων. (4) Για τους έλέγχους ισχύουν οι µερικοί συντελεστές φορτίων του πίνακα (4). Σηµειώνεται ότι ο πίνακας αυτός αντιστοιχεί στον πίνακα 7 του DIN 1072/85. Σαν βάση λαµβάνονται υπόψη τα φορτία λειτουργίας στο δυσµενέστερο συνδυασµό. Για τις φάσεις κατασκευής θα λαµβάνονται υπόψη και κατακόρυφες συνιστώσες του φορτίου λόγω ανέµου σύµφωνα µε τα εδάφια (3) και (4) της παραγράφου Τα φορτία διατοµής θα υπολογίζονται λαµβανοµένων υπόψη των ακαµψιών της κατάστασης λειτουργίας. Οι κατά τον έλεγχο λαµβανόµενες υπόψη δράσεις, λόγω των εφεδράνων που αναγράφονται στο εδάφιο (1) της παραγράφου 2.6.1, θα εισάγονται µε συντελεστή 1,0. (5) Εάν η απόσταση µεταξύ ακροβάθρων ή παροµοίων στοιχείων, τα οποία παρεµποδίζουν τη στροφή του φορέα, είναι > 50m, τότε για τον έλεγχο έναντι ανατροπής για τις κλάσεις γεφυρών 60/30 και 30/30 θα λαµβάνεται υπόψη, αντί των κινητών φορτίων του πίνακα (2) και ενδεχοµένως του φορτίου λόγω ανέµου στην περίπτωση που ο συνδυασµός αυτός είναι δυσµενέστερος, φορτίο p 5 =9,0 KN/m 2, αποκλειστικά στην κύρια λωρίδα φόρτισης χωρίς συντελεστή ταλάντωσης. Κεφάλαιο 2 σελίδα 35 από 39

47 ΠΙΝΑΚΑΣ (4) ΜΕΡΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΦΟΡΤΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΛΕΓΧΟ ΕΝΑΝΤΙ ΑΝΥΨΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΤΡΟΠΗΣ 1 ΦΟΡΤΙΑ 1 2 ΟΛΑ ΤΑ ΦΟΡΤΙΑ (ΕΦΟΣΟΝ ΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΑΛΛΗ ΕΝ ΕΙΞΗ) ΜΟΝΙΜΑ ΦΟΡΤΙΑ (ΕΞΑΙΡΟΥΝΤΑΙ ΩΘΗΣΕΙΣ ΓΑΙΩΝ) 2 α) ρώντα ευνοϊκά β) ρώντα δυσµενώς 3 ΩΘΗΣΕΙΣ ΓΑΙΩΝ ΡΩΣΕΣ ΕΥΝΟΪΚΑ (ΕΦΟΣΟΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ΝΑ ΛΗΦΘΟΥΝ ΥΠΟΨΗ) γ f 1,3 0,95 1,05 * 4 ΠΡΟΕΝΤΑΣΗ 1,0 5 ΑΝΑΣΗΚΩΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΕΦΕ ΡΑΝΩΝ 1,0 6 ΘΕΡΜΙΚΕΣ ΡΑΣΕΙΣ (ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ) 1,0 7 8 ΕΥΝΟΪΚΑ ΡΩΝΤΑ ΚΙΝΗΤΑ ΦΟΡΤΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΝΕΜΟΦΟΡΤΙΣΗΣ ΜΕ ΚΙΝΗΤΟ ΦΟΡΤΙΟ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ Ε ΑΦΙΟ ΕΝ ΕΧΟΜΕΝΕΣ ( ΥΝΑΤΕΣ) ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ Ε ΑΦΟΥΣ (ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΑΥΤΗ ΕΠΙΣΗΣ ΣΑΝ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΩΝ ΠΙΘΑΝΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ ΤΟΥ Ε ΑΦΟΥΣ 9 ΕΚΤΑΚΤΩΣ ΡΩΝΤΑ ΦΟΡΤΙΑ ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΦΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ 1,5 10 ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΙΣ ΕΦΕ ΡΑΝΩΝ ΚΑΙ ΑΡΜΩΝ ΛΟΓΩ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΟΡΦΩΣΗΣ 11 ΦΟΡΤΙΑ ΑΠΟ ΟΧΗΜΑΤΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ 0,0 * ΣΕ ΞΥΛΙΝΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΕΙΝΑΙ ΥΝΑΤΟΝ ΛΟΓΩ ΙΑΦΟΡΕΤΙΚΗΣ ΥΓΡΑΣΙΑΣ ΝΑ ΑΠΑΙΤΗΘΕΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗΣ 0,7 1,0 1,0 0,0 (6) Οι µερικοί συντελεστές ασφαλείας υλικών γ m, θα λαµβάνονται από τον πίνακα (6)α και οι συντελεστές επαύξησης επιτρεποµένων τάσεων σε κατάσταση λειτουργίας για περίπτωση φόρτισης Η, σε όσες περιπτώσεις για τη διαστασιολόγηση χρησιµοποιούνται επιτρεπόµενες τάσεις, θα λαµβάνονται από τον πίνακα (6)β. Σηµειώνεται ότι οι πίνακες αυτοί αντιστοιχούν στους πίνακες Α1 και Α2 του παραρτήµατος Α του DIN 1072/85. (7) Σε εφέδρανα στα οποία προβλέπονται αγκυρώσεις και τα οποία, λόγω κατασκευής, είναι ευαίσθητα σε αρνητικές αντιδράσεις, θα πρέπει οι αγκυρώσεις να προεντείνονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε για τα φορτία τα πολλαπλασιασµένα µε τους µερικούς συντελεστές φόρτισης να µην προκύπτει εφελκυσµός. Κεφάλαιο 2 σελίδα 36 από 39

48 ΥΛΙΚΟ ΠΙΝΑΚΑΣ (6)α ΜΕΡΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΥΛΙΚΩΝ ΧΑΛΑΡΟΣ ΟΠΛΙΣΜΟΣ, ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΜΕ ΟΡΙΟ ΙΑΡΡΟΗΣ β s 1, ΟΠΛΙΣΜΟΣ ΠΡΟΕΝΤΑΣΗΣ, ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΜΕ ΟΡΙΟ ΙΑΡΡΟΗΣ β 0,2 1,3 ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ, ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΗ β R =0,6 β WN ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ DIN 4227 ΜΕΡΟΣ 1 Ε ΑΦΟΣ, ΘΡΑΥΣΗ Ε ΑΦΟΥΣ, ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ DIN 4017, ΜΕΡΟΣ 2/ 79,ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ 8.1,η ρ = γ m 1,3 γ m 1,3 ΠΙΝΑΚΑΣ (6)β ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΕΠΑΥΞΗΣΗΣ ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΓΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΦΟΡΤΙΣΗΣ Η ΥΛΙΚΟ ΟΜΙΚΟΣ ΧΑΛΥΒΑΣ 1,3 2 ΕΦΕ ΡΑΝΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΣΕΙΡΑ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ DIN ,3 3 ΚΟΧΛΙΕΣ ΚΑΤΑ DIN 18800/81,ΜΕΡΟΣ 1,ΠΙΝΑΚΑΣ 10 1,3 4 ΘΛΙΠΤΙΚΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΜΕΡΙΚΗ ΦΟΡΤΙΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΣ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ DIN 1075/ 81 ΠΑΡ.8.2 ΚΑΙ ΞΥΛΟ 1,3 ΣΥΝΤΕΛ ΕΣΤΗΣ 1, ΣΕΙΣΜΙΚΑ ΦΟΡΤΙΑ (1) Ο αντισεισµικός υπολογισµός όλων των τεχνικών έργων θα γίνεται σύµφωνα µε την εγκύκλιο 39/99 "Οδηγίες για τον Αντισεισµική Μελέτη Γεφυρών" και τον Ε.Α.Κ. 2000, όπου αυτή παραπέµπει. Ειδικότερα, και σε ό,τι αφορά τις τιµές των συντελεστών µετελαστικής συµπεριφοράς q που ορίζονται στον Πίνακα 1, σηµειώνεται ότι ναι µεν µπορούν να χρησιµοποιηθούν χωρίς άλλη προϋπόθεση εκτός από την τήρηση των κανόνων µόρφωσης και όπλισης του κεφαλαίου 4 της εγκυκλίου Ε39/99 "Οδηγίες για την αντισεισµική µελέτη γεφυρών", αλλά δεν πρέπει να παραβλέπεται ότι πρόκειται για µέγιστες τιµές που µπορούν να χρησιµοποιηθούν. (2) Ειδικές απαιτήσεις σεισµικών φορτίων για συγκεκριµένο έργο, θα περιλαµβάνονται σε ξεχωριστές προδιαγραφές. Κεφάλαιο 2 σελίδα 37 από 39

49 (3) Εάν κατά τη σύνταξη της µελέτης έχει χρησιµοποιηθεί ειδική σεισµολογική µελέτη, αυτή θα αναφέρεται στην Τεχνική Έκθεση και στις Παραδοχές που αναγράφονται στα σχέδια Υ ΡΑΥΛΙΚΑ ΦΟΡΤΙΑ Όπου τα υδραυλικά θέµατα της µελέτης δεν καλύπτονται από τους καταγραµµένους κανονισµούς, ο Μελετητής θα πρέπει να επιλέξει κατάλληλους υδραυλικούς κανονισµούς ή άλλες βιβλιογραφικές αναφορές, οι οποίες θα πρέπει να περιληφθούν στην Τεχνική Έκθεση του Έργου. Κεφάλαιο 2 σελίδα 38 από 39

50 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. DIN 1072 / Beiblatt 1/88 zu DIN 1072 / DIN 1075 / Εibl/Ivanyi/Schambeck, Berechnung Kastenfoermiger Brueckenwiderlager, Werner Verlag, Ελληνικός Αντισεισµικός Κανονισµός (Ε.Α.Κ. 2000) 6. Εγκύκλιος 39 / 99 "Οδηγίες για την αντισεισµική µελέτη γεφυρών" 7. "ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε.": Οδηγίες Σύνταξης Μελετών Έργων Οδοποιίας. 8. Ε.Υ..Ε/Π.Α.Θ.Ε. Κανονισµός Μελετών Ερευνών Κεφάλαιο 2 σελίδα 39 από 39

51 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 3. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΕΝΙΚΑ ΙΣΧΥΟΝΤΕΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΜΕ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥΣ ΕΥΡΩΚΩ ΙΚΕΣ 4 Κεφάλαιο 3 σελίδα 1 από 5

52 3. ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ 3.1. ΓΕΝΙΚΑ Η µελέτη θα εκπονηθεί σύµφωνα µε τους Ελληνικούς Κανονισµούς, Π.., Υπουργικές Αποφάσεις, Εγκυκλίους σε συνάρτηση µε την Εγκύκλιο Α144/75 και τους παρακάτω Κανονισµούς µελέτης (κυρίως Γερµανικούς), τα παραρτήµατα και τις τροποποιήσεις τους που ισχύουν κατά το χρόνο εκπόνησης της µελέτης Για κάθε απόκλιση από τα προαναφερθέντα, απαιτείται η αίτηση του µελετητή, στην οποία θα γίνεται λεπτοµερής και εµπεριστατωµένη αναφορά της ανάγκης απόκλισης και η έγγραφη αποδοχή του Κ.τ.Ε 3.2. ΙΣΧΥΟΝΤΕΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ DIN 488 Χάλυβας οπλισµού σκυροδέµατος Κ.Τ.Χ-2000 Κανονισµός Τεχνολογίας Χαλύβων οπλισµένου σκυροδέµατος DIN 4099 Συγκόλληση οπλισµών σκυροδέµατος DIN 1045 Κατασκευές από άοπλο και οπλισµένο σκυρόδεµα ιαστασιολόγηση Κατασκευή Κ.Τ.Σ-97 Κανονισµός Τεχνολογίας Σκυροδέµατος DIN Σιδηρές κατασκευές Μέρη 1-4 Μέρος 7 DIN 1052 Ξύλινες κατασκευές Υπολογισµός Κατασκευή Μέρη 1-3 DIN 1054 Επιτρεπόµενη φόρτιση του εδάφους θεµελίωσης µε επεξηγήσεις DIN 1055 Παραδοχές φορτίων κατασκευών Μέρη 1-6 DIN 1072 Παραδοχές φορτίων οδογεφυρών και πεζογεφυρών DIN 1072 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ DIN 1075 Γέφυρες από σκυρόδεµα. ιαστασιολόγηση και κατασκευή DIN 1076 Τεχνικά Έργα Οδών Επίβλεψη - Έλεγχος ΕΑΚ-2000 Ελληνικός Αντισεισµικός Κανονισµός Εγκύκλιος 39/99 Οδηγίες για την αντισεισµική µελέτη γεφυρών DIN 4014 Έγχυτοι πάσσαλοι: Κατασκευή, υπολογισµός και επιτρεπόµενη φόρτιση DIN 4017 Έδαφος θεµελίωσης: Υπολογισµός φέρουσας ικανότητας Θεµελίωσης Μέρη 1-2 DIN 4018 Έδαφος θεµελίωσης: Κατανοµή των τάσεων εδάφους κάτω από επιφανειακές θεµελιώσεις. DIN 4018 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ DIN 4019 Έδαφος θεµελίωσης: Κεφάλαιο 3 σελίδα 2 από 5

53 Μέρος 1: Υπολογισµός καθιζήσεων στην περίπτωση κατακόρυφης κεντρικής φόρτισης Μέρος 2: Υπολογισµός καθιζήσεων την περίπτωση λοξής και έκκεντρης φόρτισης Μέρος 1 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ: Επεξηγήσεις και παραδείγµατα DIN 4022 Έδαφος και υπόγειο νερό Μέρη 1-3 DIN 4026 Προκατασκευασµένοι πάσσαλοι: Κατασκευή, υπολογισµός και επιτρεποµένη φόρτιση DIN 4026 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ DIN 4030 Εκτιµήσεις για νερά, εδάφη, αέρια που είναι επιβλαβή στο σκυρόδεµα DIN 408 Έδαφος: Υπολογισµός θραύσης πρανών ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ 1 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ 2 DIN 4085 Έδαφος: Υπολογισµός της ώθησης γαιών ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ 1 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ 2 DIN 4093 Ενέσεις σε έδαφος: Σχεδιασµός, κατασκευή, έλεγχος DIN 4107 Υπέδαφος - Παρακολούθηση υποχωρήσεων κατά και µετά την κατασκευή τεχνικών έργων. DIN 4123 Προστασία κτιρίων στην περιοχή εκσκαφών, θεµελιώσεων και υποστυλώσεων DIN 4124 Εκσκαφές και τάφροι: Πρανή, πλάτη χώρων εργασίας, αντιστήριξη (σανιδώµατα και αντηρίδες) DIN 4125 Προσωρινά και µόνιµα αγκύρια εδάφους και βράχου. Υπολογισµός, κατασκευή, έλεγχος. DIN 4126 ιαφραγµατικοί τοίχοι DIN 4127 Μπετονίτης DIN 4128 Ενέσιµοι πάσσαλοι µικρής διαµέτρου DIN 4150 ονήσεις στις κατασκευές DIN 4225 Προκατασκευασµένα στοιχεία από οπλισµένο σκυρόδεµα DIN 4227 Προεντεταµένο σκυρόδεµα µε περιορισµένη και πλήρη προένταση Μέρος 1: Περιορισµένη και πλήρης προένταση Μέρος 1/Α1 Μέρος 5: Εισαγωγή ενέµατος στους τένοντες προέντασης Μέρος 6: Προένταση χωρίς συνάφεια DIN 4141 Εφέδρανα (Structural Bearings) DIN 4421 Φέροντα ικριώµατα DIN Πλευρικές πιέσεις νωπού σκυροδέµατος σε κατακόρυφους ξυλοτύπους Κεφάλαιο 3 σελίδα 3 από 5

54 3.3. ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑΤΟΣ (1) Τονίζεται ότι, ανεξάρτητα της εθνικότητας του κανονισµού µε τον οποίο συντάχθηκε η µελέτη, εφόσον το σκυρόδεµα παρασκευάζεται στην Ελλάδα, ελέγχεται µε τον Κανονισµό Τεχνολογίας Σκυροδέµατος (Κ.Τ.Σ.). (2) Σηµειώνεται ότι ο Κ.Τ.Σ. έχει συνταχθεί έτσι ώστε να ισχύει για κάθε κατηγορία σκυροδέµατος, ελληνικού ή ξένου κανονισµού, αρκεί ο κανονισµός να δέχεται ποσοστό υποαντοχής 5%. (3) Για συµβατικούς λόγους δίνεται στον παρακάτω πίνακα 3.3.(3) η αντιστοιχία µεταξύ των σκυροδεµάτων του DIN 1045 που χρησιµοποιούνται στις µελέτες γεφυροποιίας και των σκυροδεµάτων του Κ.Τ.Σ. Απλοποιητικά, για την εύρεση της αντιστοιχίας µπορεί να χρησιµοποιείται η σχέση: B=1,26C 0,0034C 2 N/mm 2 ΠΙΝΑΚΑΣ 3.3.(3) Κατηγορίες σκυροδέµατος κατά DIN 1045 Κατηγορίες σκυροδέµατος κατά Κ.Τ.Σ. Β15 Β25 Β35 Β45 Β55 C12/15 C20/25 C30/37 C40/50 C50/ ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΜΕ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥΣ ΕΥΡΩΚΩ ΙΚΕΣ Το φθινόπωρο του 1999 κυκλοφόρησε στη Γερµανία η έκδοση του DIN Η Γερµανική Επιτροπή σκυροδέµατος (DafStb) καθόρισε αρχικά τέσσερα χρόνια για τη µετάβαση από τα DIN 1045 (07.88) και DIN 4227 (07.88) στο DIN Το νέο DIN 1045 έχει τέσσερα µέρη (DIN , -2, -3, -4). Αντιµετωπίζει, µαζί µε το άοπλο, το οπλισµένο και προεντεταµένο σκυρόδεµα, όπως επίσης και το ελαφροσκυρόδεµα και έχει επεκταθεί ιδιαίτερα στον υπολογισµό των εντατικών µεγεθών µε γραµµική, µη γραµµική και πλαστική ανάλυση και ενιαία αντιµετώπιση των κανόνων διαστασιολόγησης εσωτερικής και εξωτερικής προέντασης. Ακόµη, εκµεταλλεύεται υψηλότερες αντοχές σκυροδέµατος (C100/115), όπως επίσης επιτρέπει µεγαλύτερα ποσοστά ανακατανοµής εντατικών µεγεθών. Μια βασική αλλαγή είναι η εισαγωγή των επιµέρους συντελεστών ασφαλείας εναρµονισµένων µε εκείνους του EC (όπως ήδη από καιρό έχει γίνει στη σειρά των DIN 18800). Αλλά, σύµφωνα µε το πεδίο εφαρµογής του DIN 1045-,1 για ειδικές κατασκευές, µεταξύ των οποίων και γέφυρες, απαιτούνται πρόσθετες παραδοχές ή περιορισµοί (π.χ. για γέφυρες επιτρέπεται µόνο γραµµική ανάλυση). Κεφάλαιο 3 σελίδα 4 από 5

55 Για το σκοπό αυτό, µε παραγγελία του Γερµανικού Υπουργείου Συγκοινωνιών συντάχθηκαν τα DIN ειδικότητας για γέφυρες από σκυρόδεµα (DIN Fachbericht 102), φορτίσεις γεφυρών (DIN Fachbericht 101), για το σκυρόδεµα το DIN Fachbericht 100, όπως επίσης τα DIN Fachbericht 103, 104 για µεταλλικές και σύµµεικτες γέφυρες. Τα DIN αυτά που συντάχθηκαν, και για τον εναρµονισµό µε τις αντίστοιχες προδιαγραφές των Ευρωκωδίκων, ίσχυαν στη Γερµανία µέχρι τα µέσα του 2002 σαν σχέδια κανονισµών. Στη συνέχεια και µε την ολοκλήρωση του νέου ZTV-Ing στο οποίο θα συµπεριληφθούν όλες οι πρόσθετες τεχνικές συµβατικές υποχρεώσεις που αφορούν στις γέφυρες και τη σύνταξη των αντίστοιχων εθνικών κειµένων εφαρµογής, θα αποτελούν τις βάσεις για τον σχεδιασµό υπολογισµό και κατασκευή των γεφυρών. Μέχρι σήµερα έχει συνταχθεί το DIN EN µόνο για το σκυρόδεµα, στο οποίο υπάρχει και εθνικό κείµενο εφαρµογής, δηλαδή νέο DIN (σκυρόδεµα ορισµός, ιδιότητες, κατασκευή και αντιστοιχία). Με βάση την Εγκύκλιο Α144/75, και στην Ελλάδα στο επόµενο χρονικό διάστηµα θα πρέπει να γίνει η παραπάνω εναρµόνιση µετά από σχετική επεξεργασία από αρµόδιες επιτροπές. Κεφάλαιο 3 σελίδα 5 από 5

56 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 4. ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΓΕΦΥΡΩΝ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΓΕΦΥΡΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ Ο ΟΠΟΙΙΑ ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΓΕΦΥΡΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ Υ ΡΑΥΛΙΚΕΣ ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ ΟΜΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΓΕΦΥΡΩΝ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΓΕΦΥΡΕΣ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ ΜΕ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥΣ ΤΕΝΟΝΤΕΣ ΠΡΟΕΝΤΑΣΗΣ 152 Κεφάλαιο 4 σελίδα 1 από 162

57 4. ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΓΕΦΥΡΩΝ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ 4.1. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΓΕΦΥΡΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ Ο ΟΠΟΙΙΑ ιαστάσεις οχήµατος ποδηλάτη - πεζού (1) Το αντιπροσωπευτικό όχηµα µελέτης για τη µηχανοκίνητη κυκλοφορία έχει διαστάσεις: πλάτος 2,50m και ύψος 4,00m. (2) Το πλάτος για έναν ποδηλάτη είναι 0,80m και για έναν πεζό 0,75m. Το ύψος και για τους δύο είναι 2,00m Πλευρικός χώρος ελευθερίας κινήσεων (1) Ο πλευρικός χώρος ελευθερίας κινήσεων είναι ο χώρος που είναι απαραίτητος ως απόσταση ασφαλείας για τυχόν προεξέχοντα τµήµατα φορτίων, εξωτερικούς καθρέπτες κ.λ.π., ώστε να λαµβάνονται υπόψη οι µικροεκτροπές κίνησης ενός οχήµατος µη σταθερής τροχιάς. (2) Το πλάτος του πλευρικού χώρου ελευθερίας κινήσεων εξαρτάται από τη διατοµή της οδού και, ανά λωρίδα κυκλοφορίας, κυµαίνεται από 1,25m για τις οδούς της οµάδας διατοµών α έως 0,00m για τις οδούς της οµάδας διατοµών ζ, µειούµενη κάθε φορά κατά 0,25m για τις οδούς των ενδιαµέσων οµάδων διατοµών β,γ,δ,ε. (3) Για την κυκλοφορία των ποδηλάτων το πλάτος του πλευρικού χώρου ελευθερίας κινήσεων είναι ίσο µε 0,10m σε κάθε πλευρά. (4) Για την κυκλοφορία των πεζών δεν απαιτείται πλευρικός χώρος ελευθερίας κινήσεων Άνω χώρος ελευθερίας κινήσεων (1) Ο άνω χώρος ελευθερίας κινήσεων για τη µηχανοκίνητη κυκλοφορία είναι ο χώρος που καταλαµβάνει ένα κινούµενο όχηµα λαµβάνοντας υπόψη ανακρίβειες στη φόρτωση και τις ταλαντώσεις του οχήµατος λόγω µη επιπεδότητας του οδοστρώµατος. Ο χώρος αυτός για τη µηχανοκίνητη κυκλοφορία ανέρχεται σε 0,20m. (2) Για τους πεζούς και τα ποδήλατα ο άνω χώρος ελευθερίας κινήσεων λαµβάνεται ίσος µε 0,25m Βασικό πλάτος λωρίδας κυκλοφορίας Τα βασικά πλάτη των λωρίδων κυκλοφορίας για κάθε οµάδα διατοµών προκύπτουν από το πλάτος του αντιπροσωπευτικού οχήµατος µελέτης, συµπεριλαµβανοµένου του πλάτους του πλευρικού χώρου ελευθερίας κινήσεων [βλέπε πίνακα 2-2 Ο.Μ.Ο.Ε οδοποιίας (Τεύχος 2: ιατοµές)]. Κεφάλαιο 4 σελίδα 2 από 162

58 Προσαύξηση πλάτους λωρίδας κυκλοφορίας λόγω αντιθέτου ρεύµατος κυκλοφορίας (1) Η προσαύξηση του πλάτους µιας λωρίδας, όταν δεν διαχωρίζονται οι κατευθύνσεις κυκλοφορίας µε δοµικά στοιχεία, ανέρχεται σε 0,25m για κάθε κατεύθυνση. (2) Για την κυκλοφορία των ποδηλάτων δεν απαιτείται προσαύξηση του πλάτους της λωρίδας Χώρος κυκλοφορίας (1) Ο χώρος κυκλοφορίας της µηχανοκίνητης κυκλοφορίας αποτελείται από χώρο που καταλαµβάνει το αντιπροσωπευτικό όχηµα µελέτης, τον πλευρικό και άνω χώρο ελευθερίας κινήσεων, την προσαύξηση του πλάτους λόγω αντιθέτου ρεύµατος κυκλοφορία,ς καθώς επίσης και από τους χώρους πάνω από τις λωρίδες καθοδήγησης, τα βατά ρείθρα και τα σταθεροποιηµένα ερείσµατα. Το ύψος του ανέρχεται σε 4,20m. (2) Ο χώρος κυκλοφορίας για την κυκλοφορία ποδηλάτων, ανά λωρίδα κυκλοφορίας ποδηλάτων, έχει πλάτος 1,00m και ύψος 2,25m. (3) Ο χώρος κυκλοφορίας πεζών έχει, ανά λωρίδα κυκλοφορίας πεζών, 0,75m πλάτος και 2,25m ύψος. Ο κυκλοφοριακός χώρος των διαδρόµων που χρησιµοποιούνται από κοινού από ποδηλάτες και τους πεζούς είναι αυτός που προβλέπεται για τους ποδηλάτες άνω χώρος ασφαλείας (S U ) (1) Το ύψος του άνω χώρου ασφαλείας ανέρχεται για τη µηχανοκίνητη κυκλοφορία σε 0,30m. Έτς,ι το συνολικά απαιτούµενο ύψος περιτυπώµατος ανέρχεται σε 4,50m. Για τα ελεύθερα ύψη όµως κάτω από γέφυρες ισχύει η παράγραφος και ο αντίστοιχος πίνακας (2) Σηµειώνεται ότι η µείωση του ύψους του περιτυπώµατος κάτω από 4,50m µπορεί να γίνει σε ειδικές περιπτώσεις, όπου και εφόσον είναι δυνατός ο αποκλεισµός ορισµένων κατηγοριών οχηµάτων µε κατάλληλα σήµανση Πλευρικός χώρος ασφαλείας (S L ) (1) Μηχανοκίνητη κυκλοφορία (S LV ) Το πλάτος του πλευρικού χώρου ασφαλείας µετράται από το όριο του χώρου κυκλοφορίας και προς τα έξω. Το απαιτούµενο πλάτος εξαρτάται από τη µεγίστη επιτρεποµένη ταχύτητα V ΕΠΙΤΡ. ως εξής: V ΕΠΙΤΡ (km/h) > 70 S LV (m) 0,75 1,00 1,25 Κεφάλαιο 4 σελίδα 3 από 162

59 Αυτές οι διαστάσεις είναι δυνατόν να µειωθούν δίπλα σε σταθεροποιηµένα ερείσµατα, κεντρικές νησίδες και κράσπεδα κατά 0,25m. Στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν ούτε λωρίδες καθοδήγησης, ούτε κράσπεδα, ο πλευρικός χώρος ασφαλείας πρέπει να προσαυξάνεται κατά 0,25m. Οι ορθοστάτες των πινακίδων σήµανσης και των κυκλοφοριακών εγκαταστάσεων µε Φ<8cm πρέπει να τοποθετούνται κατά τέτοιο τρόπο, ώστε ο άξονας συµµετρίας τους να συµπίπτει µε το όριο του περιτυπώµατος, Τα προστατευτικά στοιχεία και τα εύκολα παραµορφούµενα µέρη των πινακίδων σήµανσης και άλλων κυκλοφοριακών στοιχείων πρέπει να απέχουν από το χώρο κυκλοφορίας τουλάχιστον 0,50m. Όταν οι ορθοστάτες των πινακίδων στάθµευσης και των κυκλοφοριακών εγκαταστάσεων έχουν διάµετρο Φ>8cm, αυτοί τοποθετούνται σύµφωνα µε τους κανόνες ασφάλισης έναντι σταθερών εµποδίων. Τα κράσπεδα επιτρέπεται να εισέρχονται µέσα στο περιτύπωµα µέχρι ύψους 0,20m και µέχρι τα όρια του χώρου κυκλοφορίας. (2) Κυκλοφορία ποδηλάτων (S LΒ ) Το πλάτος του πλευρικού χώρου ασφαλείας είναι 0,25m. Η προεξοχή των πινακίδων σήµανσης και των κυκλοφοριακών στοιχείων στο περιτύπωµα επιτρέπεται µέχρι τα όρια του κυκλοφοριακού χώρου. (3) Κυκλοφορία πεζών (S LPD ) Για τους πεζούς δεν προβλέπεται ιδιαίτερος πλευρικός χώρος ασφαλείας. Τα πεζοδρόµια που βρίσκονται σε επαφή µε τις λωρίδες κυκλοφορίας αποτελούνται από τον κυκλοφοριακό χώρο των πεζών και τον χώρο ασφαλείας που ανήκει στον όµορο κυκλοφοριακό χώρο Περιτύπωµα (1) Το περιτύπωµα είναι ο χώρος της διατοµής της οδού στον οποίο δεν πρέπει να υπεισέρχονται σταθερά εµπόδια, πλην πινακίδων σήµανσης και στηθαίων ασφαλείας. Αποτελείται από τον χώρο κυκλοφορίας και τον άνω και τον πλευρικό χώρο ασφαλείας [βλέπε και σχήµα (1)]. Με βάση τα παραπάνω, το συνολικά απαιτούµενο ύψος περιτυπώµατος ανέρχεται 4,50m (4,20+0,30). Οι τυπικές διαστάσεις του περιτυπώµατος αναγράφονται στον παρακάτω πίνακα Κεφάλαιο 4 σελίδα 4 από 162

60 ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΥΠΙΚΕΣ ΙΑΣΤΑΣΕΙΣ ΠΕΡΙΤΥΠΩΜΑΤΟΣ Είδος κυκλοφορίας Επιτρεποµένη ταχύτητα V EΠΙΤΡ Τυπικό πλάτος οχήµ. Μελέτης ή πεζού Πλάτος του πλευρικού χώρου ελευθερίας κινήσεων Πλάτος του πλευρικού χώρου ασφαλείας S L Τυπικό ύψος οχήµ. Μελέτης ή πεζού Ύψος του άνω χώρου ελευθερίας κινήσεων Ύψος του άνω χώρου ασφαλείας S U Ύψος του περιτυπώµατος (km/h) (m) (m) (m) (m) (m) (m) (m) Μηχανοκίνητη κυκλοφορία > ,50 2,50 2,50 Ανάλογα Με την οµάδα διατοµών κυµαίνεται από 1,25 έως 0,00 1,25 1,00 0,75 4,00 4,00 4,00 0,20 0,20 0,20 0,30 0,30 0,30 4,50 4,50 4,50 Κυκλοφορία ποδηλάτων 0,80 0,10 0,25 2,00 0,25 0,25 2,50 Κυκλοφορία πεζών 0, ,00 0,25 0,25 2,50 Σηµείωση: Ο πίνακας αντιστοιχεί στον πίνακα 2-1 των Ο.Μ.Ο.Ε Οδοποιίας (Τεύχος 2: ιατοµές) Σχήµα (1) (2) Στην περίπτωση δηµιουργίας µιας σύνθετης διατοµής που αποτελείται από λωρίδες κυκλοφορίας οχηµάτων διαφόρων τύπων, πεζών ή/και ποδηλάτων, επιτρέπεται η επικάλυψη επιµέρους πλευρικών χώρων ασφαλείας των µεµονωµένων περιτυπωµάτων. Η απόσταση µεταξύ δύο κυκλοφοριακών χώρων Κεφάλαιο 4 σελίδα 5 από 162

61 καθορίζεται µε βάση το µεγαλύτερο πλευρικό χώρο ασφαλείας [βλέπε και σχήµα (1)] Ελεύθερο ύψος κάτω από γέφυρες (1) Ορίζεται ότι το ελεύθερο ύψος κάτω από γέφυρες θα είναι 5,00m, ώστε να είναι δυνατή η ανακατασκευή του ασφαλτοτάπητα µε διάστρωση νέων επιπλέον στρώσεων. (2) Ειδικά σε γέφυρες σήµανσης, θα εφαρµόζεται ελεύθερο ύψος 5,50m µετρούµενο από την κάτω πλευρά της ανηρτηµένης πινακίδας (βλέπε και κεφάλαιο 6, παρ 6.3.2). (3) Το ελεύθερο ύψος θα πρέπει να καθορίζεται ενιαία για το συνολικό µήκος µιας οδού. (4) Σηµειώνεται ότι στις κοίλες συναρµογές κατακορύφων καµπυλών θα πρέπει να συνυπολογίζεται και το πρόσθετο ύψος που προκύπτει λόγω του βέλους της καµπύλης, που αντιστοιχεί στην απόσταση των αξόνων του οχήµατος. Η απόσταση αυτή θα λαµβάνεται ίση προς 30,0m για αυτοκινητοδρόµους και οδούς ταχείας κυκλοφορίας (κατηγορία ΑΙ), για υπεραστικές οδούς κατηγορίας Α ΙΙ, Α ΙΙΙ µε διατοµή γ2 και ανώτερη, καθώς και για αστικές οδούς λειτουργικής κατάταξης αρτηρίας και ανώτερης, δηλαδή οδούς κατηγορίας ΒΙ, Β ΙΙ και Β ΙΙΙ. Για όλες τις άλλες κατηγορίες οδών που επιτρέπεται η κυκλοφορία φορτηγών αυτοκινήτων ή και λεωφορείων, η απόσταση µεταξύ των αξόνων των οχηµάτων θα λαµβάνεται ίση µε 15,0m. (5) Θα πρέπει να αφεθούν πρόσθετες ελεύθερες αποστάσεις ίσες προς τις συνολικές προβλεπόµενες υποχωρήσεις των µεσοβάθρων και ακροβάθρων. Επιπλέον, πρέπει να αφεθεί περιθώριο για την προβλεπόµενη διόγκωση του εδάφους λόγω των εκσκαφών των υπερκείµενων στρώσεων που είναι αναγκαίες για την κατασκευή του έργου. (6) Ο Μελετητής είναι υπεύθυνος για τον προσδιορισµό των ειδικών και µη συνήθων απαιτήσεων ελεύθερων υψών και πλατών για όλα τα τεχνικά έργα και την επικοινωνία µε τις Αρχές και τους άλλους Οργανισµούς. (7) Τα πραγµατικά ελάχιστα ελεύθερα ύψη και πλάτη που επιλέγονται θα αναφέρονται στην Τεχνική Έκθεση του Έργου. Κεφάλαιο 4 σελίδα 6 από 162

62 ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΥΨΟΣ Η ελ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΓΕΦΥΡΕΣ Είδος Κυκλοφορίας Κανονική Κυκλοφορία Αυτοκινήτων Κανονική Κυκλοφορία Αυτοκινήτων Κυκλοφορία πεζών και µικρών οχηµάτων Κατηγορία οδού ή λωρίδα κυκλοφορίας (Αυτοκινητόδροµοι, κλάδοι κόµβων, υπεραστικές οδοί και αστικές οδοί λειτουργικής κατάταξης συλλεκτήριας οδού και ανώτερης). Οδοί κατηγορίας ΑΙ, Α ΙΙ, Α ΙΙΙ, Α ΙV, AV, ΒΙ, ΒΙΙ, ΒΙΙΙ, ΒΙV, ΓΙΙΙ, ΓΙV (Αγροτικές, υπεραστικές οδοί ΑΙV και αστικές οδοί λειτουργικής κατάταξης προσπέλασης παροδίων / τοπικών οδών). Οδοί κατηγορίας AV µε διατοµή ζ2, Α VI και αστικές οδοί λειτουργικής κατάταξης προσπέλασης παροδίων / τοπικών οδών Αγροτικές οδοί και αστικές οδοί (Θα πρέπει να προβλέπεται κατάλληλη οδική σήµανση) Ελεύθερο ύψος Ηελ (m) Κανονικό Απολύτως ελάχιστο 5,00-4,50 4,20 3,00 - Κυκλοφορία ποδηλάτων και µοτοποδηλάτων Ποδηλατόδροµοι και λωρίδες κυκλοφορίας ποδηλάτων 2,50 - Κυκλοφορία πεζών Πεζόδροµοι, πεζοδρόµια 2,50 2,25 Σιδηρόδροµοι ΟΚΩ Θα προσδιορίζονται µε τη σύµφωνη γνώµη του ΟΣΕ Θα προσδιορίζονται µε τη σύµφωνη γνώµη του αντίστοιχου οργανισµού Θέσεις µεσοβάθρων σε κεντρική νησίδα (1) Γενικά πρέπει να αποφεύγεται (και οι σηµερινές κατασκευαστικές δυνατότητες το επιτρέπουν συνήθως) η τοποθέτηση µεσοβάθρου στην κεντρική νησίδα αυτοκινητόδροµου (το πλάτος της κεντρικής νησίδας ν µετράται µεταξύ των εσωτερικών λωρίδων καθοδήγησης. Για την περίπτωση διατοµών για τις οποίες προβλέπεται µελλοντική διαπλάτυνση προς την πλευρά της κεντρικής νησίδας, το πλάτος ν αναφέρεται στη µελλοντική τυπική διατοµή του αυτοκινητόδροµου µετά τη διαπλάτυνση). (2) Όπου προβλέπεται, ύστερα από τη σύµφωνη γνώµη του Κ.τ.Ε και κατά την απόλυτη κρίση του (δυσχερείς περιπτώσεις), η τοποθέτηση µεσοβάθρου στην Κεφάλαιο 4 σελίδα 7 από 162

63 κεντρική νησίδα, θα πρέπει να λαµβάνονται κατάλληλα µέτρα εκατέρωθεν του µεσοβάθρου για την προστασία του. Στο σχήµα (2), που αποτελεί απόσπασµα του σχήµατος Π-6 των Ο.Μ.Ο.Ε οδοποιίας (Τεύχος 2: ιατοµές), δίνονται βασικά στοιχεία της περίπτωσης ύπαρξης µεσοβάθρου σε νησίδα µε στηθαία από σκυρόδεµα New Jersey. Σχήµα (2) Κεφάλαιο 4 σελίδα 8 από 162

64 Άνω ιαβάσεις (1) Οι άνω διαβάσεις αποτελούν βασικό στοιχείο, τόσο από λειτουργική όσο και από αισθητική άποψη και µάλιστα όταν πρόκειται για αυτοκινητόδροµο. Στα παρακάτω σχήµατα (1)α, β, γ,δ, ε, στ, ζ παρουσιάζεται η διαχρονική εξέλιξή τους από το 1934 µέχρι σήµερα. (2) Προτιµάται η λύση των άνω διαβάσεων τριών ανοιγµάτων, οι οποίες επιτρέπουν τη διέλευση από τα ακραία ανοίγµατα των παράπλευρων οδών [βλέπε σχήµατα (1)στ και ζ]. Τονίζεται ότι στις περιπτώσεις αυτές των άνω διαβάσεων τριών ανοιγµάτων µε συνεχείς φορείς ή µε µονολιθική σύνδεση του φορέα µε τα µεσόβαθρα και µε εφέδρανα στα ακρόβαθρα (ή και ανάλογες περιπτώσεις άλλων γεφυρών), θα πρέπει το µήκος του ακραίου ανοίγµατος να ανέρχεται στο 60% του µήκους του µεσαίου ανοίγµατος, ώστε να αποφεύγονται αρνητικές αντιδράσεις στα ακρόβαθρα. (3) Τονίζεται ότι σε κάθε περίπτωση η τοποθέτηση µεσοβάθρων ή ακροβάθρων, παρά τα ερείσµατα της οδού, θα γίνεται πάντοτε λαµβάνοντας υπόψη: α) Το περιτύπωµα β) Την ορατότητα (βλ. Ο.Μ.Ο.Ε- Χ, Κεφ 10) γ) Την ασφάλεια της κυκλοφορίας έναντι σταθερών εµποδίων δ) Την πρόβλεψη για µελλοντική διαπλάτυνση της οδού Επισηµαίνεται ότι τα πλευρικά εµπόδια επηρεάζουν δυσµενώς την κυκλοφορία, µειώνουν την κυκλοφοριακή ικανότητα και την ασφάλεια, αποµακρύνουν από τα άκρα του οδοστρώµατος τα οχήµατα και ελαττώνουν κατ αυτόν τον τρόπο, τεχνητά, το διατιθέµενο για την κυκλοφορία πλάτος. Το φαινόµενο αυτό είναι ιδιαίτερα αισθητό στις υψηλές ταχύτητες. (4) Η θέση του βάθρου (µεσοβάθρου ή ακροβάθρου) άνω διάβασης θα καθορίζεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε η απόσταση D2 µεταξύ της παρειάς του και του προσκειµένου άκρου του οδοστρώµατος να είναι τουλάχιστον 3,0m [βλέπε σχήµα (4)]. Η απόσταση D1 προσδιορίζεται κατά τα γνωστά όπως παρακάτω: D1(m) ne.he +β+nf (Hf-da-1,0) όπου: 1: ne Κλίση πρανούς ορύγµατος 1: n f Κλίση πρανούς επιχώµατος H e H f β Ύψος ορύγµατος (m) Ύψος επιχώµατος (m) Πλάτος αναβαθµού (m) Κεφάλαιο 4 σελίδα 9 από 162

65 d a Ύψος φορέα τεχνικού στην περιοχή ακροβάθρου (m) (5) Συνιστάται όπως η επιφάνεια του πρανούς στα ακρόβαθρα κάτω από το φορέα, καλύπτεται µε κυβολίθους ή παρόµοιες διατάξεις, διότι στην περιοχή αυτή δεν είναι δυνατή η ανάπτυξη βλάστησης. Σχήµα (1)α Σχήµα (1)β Σχήµα (1)γ Σχήµα (1)δ Σχήµα (1)ε Κεφάλαιο 4 σελίδα 10 από 162

66 Σχήµα (1)στ Σχήµα (1)ζ Σχήµα (4) Μηκοτοµές γεφυρών (1) Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στη σχεδίαση της µηκοτοµής στις θέσεις γεφυρών, µε κατάλληλη επιλογή των κατά µήκος κλίσεων και των ακτίνων των καµπυλών συναρµογής. (2) Θα πρέπει πάντοτε να λαµβάνεται υπόψη ότι η µηκοτοµή επηρεάζει τη λειτουργικότητα (απορροή των νερών), την αισθητική ακόµη και τον τρόπο κατασκευής και, εποµένως, την επιλογή βασικών στοιχείων της µελέτης της γέφυρας. (3) Συνιστάται σε περιοχές µε οµαλό εδαφικό ανάγλυφο και για άνω διαβάσεις πάνω από αυτοκινητοδρόµους, η καµπύλη συναρµογής να καλύπτει και τα µεταβατικά επιχώµατα [βλέπε σχήµα (3)α]. Κεφάλαιο 4 σελίδα 11 από 162

67 Οµοίως, σε γέφυρες υπεράνω ποταµών σε περιοχές µε οµαλό εδαφικό ανάγλυφο συνιστάται η καµπύλη συναρµογής να καλύπτει το φορέα [βλέπε σχήµα (3)β]. Σχήµα (3)α Σχήµα (3)β Σχήµα (3)γ Κεφάλαιο 4 σελίδα 12 από 162

68 Ανισόπεδες διασταυρώσεις υπό οξεία γωνία (1) Στην περίπτωση ανισόπεδης διασταύρωσης δύο οδικών αξόνων υπό γωνία 90 0, η οποία αποτελεί συνήθη περίπτωση, διακρίνουµε δύο περιπτώσεις: α) Στην περίπτωση κατά την οποία η γωνία διασταύρωσης α είναι 90 0 α 60 0, τότε η κατασκευή λοξού τεχνικού δεν παρουσιάζει σοβαρά προβλήµατα [βλέπε σχήµα (1).α]. β) Στην περίπτωση κατά την οποία η γωνία διασταύρωσης α είναι α< 60 0, τότε συνιστάται η αποδέσµευση του τεχνικού από τη γωνία διασταύρωσης των δύο αξόνων και η κατασκευή ενός ορθογωνικού τεχνικού [βλέπε σχήµα (1).β]. Τονίζεται ότι για λόγους που σχετίζονται µε τον αντισεισµικό σχεδιασµό, θα πρέπει οπωσδήποτε να αποφεύγεται η κατασκευή λοξών τεχνικών µε γωνία λοξότητος α Για πρόσθετα προβλήµατα των λοξών γεφυρών βλέπε και παράγραφο (6) Σχήµα (1).α Σχήµα (1).β Κεφάλαιο 4 σελίδα 13 από 162

69 Πλευρικές διαµορφώσεις οδών στις θέσεις γεφυρών (1) Η διατοµή του τεχνικού οφείλει να είναι ίδια µε τη διατοµή της οδού πριν και µετά τη γέφυρα. Ιδιαιτερότητες που οφείλονται στην κατασκευή τους δεν πρέπει να οδηγούν στη µείωση επ' αυτών του διατιθεµένου κυκλοφοριακού χώρου της οδού εκατέρωθεν των γεφυρών. Στο σχήµα (1) δίνονται βασικές διαστάσεις για την περίπτωση διαµόρφωσης πεζοδρόµων και ποδηλατοδρόµων πάνω σε τεχνικά έργα. Σηµειώνεται ότι το σχήµα (1) αντιστοιχεί στο σχήµα 3-14 των Ο.Μ.Ο.Ε Οδοποιίας (Τεύχος 2: ιατοµές). Σχήµα (1) Κεφάλαιο 4 σελίδα 14 από 162

70 (2) Στα σχήµατα (2)α και β δίνεται η πλευρική διαµόρφωση γεφυρών για την περίπτωση οδών µε ενιαίες και διαχωρισµένες επιφάνειες κυκλοφορίας, αντίστοιχα. Οµοίως, στα σχήµατα (2)γ και δ δίνεται η πλευρική διαµόρφωση κάτω διαβάσεων για τις προαναφερθείσες δύο περιπτώσεις. (3) Η παράλειψη των στηθαίων ασφαλείας από τις πλευρικές διαµορφώσεις γεφυρών και κάτω διαβάσεων επιτρέπεται µόνον εφόσον: α) V ΕΠΙΤΡ 50Km/h σε κάτω διαβάσεις V ΕΠΙΤΡ 30Km/h σε γέφυρες β) Το κράσπεδο έχει ύψος τουλάχιστον 15cm γ) Το ελάχιστο πλάτος του πεζοδροµίου είναι 1,5m (4) Τονίζεται ότι τα στηθαία ασφαλείας θα πρέπει να τηρούντα,ι τόσο στη γέφυρα όσο και στα εκατέρωθεν της γέφυρας τµήµατα της οδού, στην ίδια απόσταση από τον κυκλοφοριακό χώρο. Επισηµαίνεται ότι οι πρόσθετες ασφαλτικές επιφάνειες που προκύπτουν στις γέφυρες, λόγω της απόστασης µ-0,50 ή κατά περίπτωση και µ (περίπτωση κρασπέδου ύψους 15,0cm) των κρασπέδων των πλευρικών διαµορφώσεων από το άκρο της Λ.Ε.Α, θα διαγραµµίζονται ως επιφάνειες αποκλεισµού [βλέπε σχήµατα (2)α, β, γ και δ]. (5) Λαµβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των συνεργείων συντήρησης, πρέπει να αποφεύγονται οι πλευρικές διαµορφώσεις χωρίς ελάχιστο πεζοδρόµιο έκτακτης ανάγκης πλάτους 75cm [Βλέπε σαν χαρακτηριστικά παραδείγµατα αποφυγής τις περιπτώσεις 6 και Γ4 των σχηµάτων (2)α και β]. (6) Οι πλευρικές διαµορφώσεις των τεχνικών θα πρέπει να εξασφαλίζουν τη διέλευση µε την τυχόν αναγκαία επισκεψιµότητα των σωληνώσεων διέλευσης δικτύων, σύµφωνα µε όσα αναφέρονται και στο εδάφιο (4) της παραγράφου (7) Για την περίπτωση γεφυρών Κ.., η ελάχιστη απόσταση τοποθέτησης των ακροβάθρων από το κράσπεδο θα είναι ίση προς 1,50m. (8) Σηµειώνεται ότι τα σχήµατα (2)α, β, γ και δ αποτελούν αποσπάσµατα των σχηµάτων Π-3, Π-5 και Π-9β των Ο.Μ.Ο.Ε Οδοποιίας (Τεύχος 2: ιατοµές) (9) Συνιστάται η πρόβλεψη στη µελέτη της οδοποιίας για τη µη αλλαγή της επίκλισης κατά µήκος γεφυρών, διαφορετικά µπορούν να προκύψουν κατασκευαστικά προβλήµατα, ιδίως κατά την εφαρµογή µηχανοποιηµένων µεθόδων κατασκευής. Κεφάλαιο 4 σελίδα 15 από 162

71 Σχήµα (2)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 16 από 162

72 Σχήµα (2)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 17 από 162

73 Σχήµα (2)γ Κεφάλαιο 4 σελίδα 18 από 162

74 Σχήµα (2)δ Κεφάλαιο 4 σελίδα 19 από 162

75 ιαµόρφωση κεντρικής νησίδας (1) Στα σχήµατα (1)α και β δίνεται σχηµατικά η διαµόρφωση τεχνικού στην κεντρική νησίδα σε σχέση µε την εκατέρωθεν οδό, για την περίπτωση χρησιµοποίησης αµφίπλευρου µεταλλικού στηθαίου ασφαλείας και στηθαίου ασφαλείας από σκυρόδεµα (New Jersey) αντίστοιχα, µε ταυτόχρονη ύπαρξη κενού µεταξύ των φορέων στη δεύτερη περίπτωση. (2) Τονίζεται ότι τόσο για λόγους στατικούς όσο και για λόγους λειτουργίας και συντήρησης, ο φορέας γεφυρών κατά µήκος οδικών αξόνων µε διαχωρισµένες επιφάνειες κυκλοφορίας, ακόµη και για πλάτη κεντρικής νησίδας ν < 3,0m, θα αποτελείται από δύο ανεξάρτητα στατικά τµήµατα σε αντιστοιχία µε τους κλάδους της οδού. Η περίπτωση εποµένως Μ3 του σχήµατος (1)α θα αντιµετωπίζεται σαν εξαίρεση και πάντοτε ύστερα από άδεια του Κ.τ.Ε. (βλέπε και παράγραφο ). (3) ιευκρινίζεται ότι ο διαµήκης αρµός που χωρίζει το φορέα σε δύο ανεξάρτητα τµήµατα, κατ αντιστοιχία µε τους κλάδους της οδού (βλέπε περίπτωση Μ2 του σχήµατος (1)α), δεν απαιτείται να συµπίπτει υποχρεωτικά µε τον άξονα της οδού [βλέπε ενδεικτικά σχήµατα (2)γ, (3)α και β]. (4) Σηµειώνεται ότι τα προαναφερθέντα σχήµατα αποτελούν αποσπάσµατα των σχηµάτων Π-7 και Π-6 των Ο.Μ.Ο.Ε Οδοποιίας (Τεύχος 2: ιατοµές) Κεφάλαιο 4 σελίδα 20 από 162

76 Σχήµα (1)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 21 από 162

77 Σχήµα (1)β ιαµόρφωση πτερυγοτοίχων Πτερυγότοιχοι γεφυρών πάνω από δρόµους ή σιδηροδροµικές γραµµές θα διατάσσονται, κατά προτίµηση, παράλληλα µε τις οριογραµµές του υπερκείµενου δρόµου ή σιδηροδροµικής γραµµής, εκτός αν λόγοι µορφολογίας του εδάφους ή σοβαρών οικονοµικών επιπτώσεων επιβάλλουν άλλη διάταξη, που όµως θα πρέπει να εγκριθεί από τον Κ.τ.Ε Πλάκες πρόσβασης-φορείς πρόσβασης (1) Πλάκες πρόσβασης κατασκευάζονται όταν το µέγιστο ύψος H E, όπως αυτό καθορίζεται στα σχήµατα (1)α, β, δ υπερβαίνει τα 4,0m και παράλληλα το πάχος της επικάλυψης πάνω από το φορέα του τεχνικού έργου είναι ίσο ή µικρότερο από H E /4. Όπου το ύψος H E 9m ή όπου η προβλεπόµενη καθίζηση υπερβαίνει τα 200mm, θα κατασκευάζονται "φορείς πρόσβασης" αντί πλακών πρόσβασης. Σε θολωτές γέφυρες και στους θολωτούς οχετούς υπό επίχωση, η διάταξη πλακών ή φορέων πρόσβασης παρέλκει εκτός από ειδικές περιπτώσεις (π.χ. επέκταση θολωτού τεχνικού µε φορέα άλλου τύπου). Κεφάλαιο 4 σελίδα 22 από 162

78 (2) Το πλάτος των πλακών και φορέων πρόσβασης θα είναι κατ ελάχιστο ίσο µε το πλάτος του οδοστρώµατος προσαυξηµένο κατά 2*0,50m (0,50m εκατέρωθεν του οδοστρώµατος). ιευκρινίζεται ότι σε οδούς µε διαχωρισµένες επιφάνειες κυκλοφορίας, οι πλάκες πρόσβασης δεν θα καλύπτουν την κεντρική νησίδα πέραν της προσαύξησης των 0,50m που αντιστοιχεί στην πλευρά της και σε συνάρτηση µε τα προβλεπόµενα µέσα στη νησίδα δίκτυα. Για τους φορείς πρόσβασης η διαµόρφωση στην περιοχή αυτή αποτελεί αντικείµενο της µελέτης τους. (3) Το µήκος (άνοιγµα) των πλακών πρόσβασης, µετρούµενο κάθετα προς το τοίχωµα του ακροβάθρου, θα είναι τουλάχιστον 4,0m, αλλά όχι λιγότερο από 2 H E / 3 [βλέπε σχήµα (3)]. Εάν το µήκος τους υπερβαίνει τα 4,0m, θα διατάσσεται αρµός διαστολής στο µέσον του µήκους τους. Στις περιπτώσεις που προβλέπεται φορέας πρόσβασης το ελάχιστο µήκος του (άνοιγµα) θα είναι επίσης 2 H E. /3. εν θα διατάσσονται αρµοί στους φορείς πρόσβασης. Σχήµα (3) Κεφάλαιο 4 σελίδα 23 από 162

79 (4) Ο υπολογισµός των πλακών πρόσβασης θα γίνεται λογιζοµένων σαν αµφιέρειστων, αγνοουµένης της έδρασής τους στο υποκείµενο επίχωµα και λαµβάνοντας υπόψη τα νεκρά φορτία και τα 2/3 του κινητού χωρίς προσαύξηση αυτών λόγω του συντελεστή ταλάντωσης. Τόσο η πάνω, όσο και η κάτω επιφάνεια των πλακών, θα οπλίζεται σταυροειδώς µε ελάχιστο οπλισµό Φ12/20 B St 420S ή B St 500S και κατά τις δύο διευθύνσεις. Με τις ίδιες προϋποθέσεις φορτίσεων θα γίνεται και ο υπολογισµός των φορέων πρόσβασης ιαµόρφωση µεταβατικών έργων (1) Η δοµική διαµόρφωση και η γεωµετρία των µεταβατικών έργων δείχνεται στα σχήµατα (1)α, β, γ, δ και η επιλογή του είδους και της έκτασης αυτών θα προκύπτει ύστερα από οικονοµοτεχνική διερεύνηση του θέµατος µε βάση τις τοπικές συνθήκες, συνεκτιµώµενης της δυνατότητας κατάργησης των πλακών πρόσβασης κ.λ.π. Σχήµα (1)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 24 από 162

80 Σχήµα (1)β Σχήµα (1)γ Σχήµα (1)δ (2) Υπόµνηµα σχηµάτων (1)α, β, γ, δ 1. Επιφάνεια κύλισης οδού. 2. Ανώτατη στάθµη χωµατουργικών [Ταυτίζεται µε την Κάτω στάθµη Στρώσης Έδρασης Οδοστρώµατος (Σ.Ε.Ο.)] 3. Στραγγιστήριο όταν απαιτείται. (Ενδεικτική υψοµετρική τοποθέτηση ανάλογα µε τις τοπικές συνθήκες) 4. Στρώση στράγγισης. (Εφαρµόζεται στην περίπτωση που τα µεταβατικά έργα /µεταβατικό επίχωµα δεν εξασφαλίζουν την ευχερή στράγγιση) Κεφάλαιο 4 σελίδα 25 από 162

81 5. Άνω στάθµη επίχωσης µε µεταβατικό επίχωµα για οχετούς υπό επίχωση. (Ισχύει και για θολωτούς οχετούς υπό επίχωση) 6. Επίχωση µε αργιλικό υλικό καλά συµπυκνωµένο, ή σκυρόδεµα Β5 7. Κανονικό επίχωµα 8. Στάθµη έδρασης κανονικού επιχώµατος (µετά την αφαίρεση τυχόν ακαταλλήλων εδαφών) 9. Γραµµή ορίου µεταξύ µεταβατικών έργων και µεταβατικού επιχώµατος αφ ενός και κανονικού επιχώµατος αφ ετέρου. (Για την περίπτωση οδικών έργων, η κλίση h : b = 2: 3 µπορεί να µετατραπεί σε h: b = 1: 1 ύστερα από έγκριση της Υπηρεσίας, εφόσον η κατασκευή των µεταβατικών έργων / µεταβατικού επιχώµατος γίνεται ταυτοχρόνως µε την κατασκευή του κανονικού επιχώµατος) 10. "Μεταβατικά έργα από λιθορριπές, ή Κ.Θ.Α., ή Σ.Ε.Υ., ή σκυρόδεµα Β10. (Θα εφαρµόζονται έπειτα από οικονοµοτεχνική διερεύνηση) 11. Μεταβατικό επίχωµα. (Μπορεί να αντικατασταθεί µερικά ή ολικά από µεταβατικά έργα, ύστερα από οικονοµοτεχνική διερεύνηση) 12. Άνω στάθµη µεταβατικών έργων (θα εκλέγεται ύστερα από οικονοµοτεχνική διερεύνηση) 13. Ύψος H E για την περίπτωση που δεν προβλέπεται η κατασκευή µεταβατικών έργων 14. Ύψος H E για την περίπτωση που προβλέπεται η κατασκευή µεταβατικών έργων µέχρι τη στάθµη έδρασης του κανονικού επιχώµατος 15. Ύψος H E για την περίπτωση που προβλέπεται η κατασκευή µεταβατικών έργων πάνω από τη στάθµη έδρασης του κανονικού επιχώµατος 16. Ανώτατη στάθµη µεταβατικών έργων. 17. Γενικώς α=0,50m. Για θεµέλια που σκυροδετούνται µέχρι το πρανές εκσκαφής ( κόντρα στο πρανές), χωρίς παρεµβολή ξυλοτύπου, το πλάτος α περιορίζεται σε 0,25m. 18. Σκυρόδεµα Β10. (Βλέπε εδάφιο (5)της παραγράφου ). 19. Γενική περίπτωση πέρατος µεταβατικού επιχώµατος µε εξαίρεση την επόµενη περίπτωση (α/α 20 υποµνήµατος) 20. Σε περίπτωση που µεταβατικό έργο από λιθορριπές κατασκευάζεται µέχρι την άνω στάθµη του οχετού και το κανονικό επίχωµα έχει κοκκοµετρική σύνθεση που να απαιτεί να γίνει σφράγιση της λιθορριπής, τότε το µεταβατικό επίχωµα του α/α 19 του υποµνήµατος επεκτείνεται ως στρώση σφράγισης όπως δείχνεται στα σχέδια (1).β Κεφάλαιο 4 σελίδα 26 από 162

82 21. Τα µεταβατικά έργα του παραπάνω εδαφίου (1) θα µπορούν να κατασκευάζονται, ανάλογα µε τις τοπικές συνθήκες και την οικονοµοτεχνική διερεύνηση, από: α) Λιθορριπές*. Αυτές θα κατασκευάζονται από λίθους λατοµείου µέγιστης διάστασης 0,40m (ή µικρότερης εφόσον οι διαστάσεις του σκάµµατος και οι τοπικές συνθήκες δεν επιτρέπουν τη χρήση τόσο µεγάλων λίθων). Οι λιθορριπές θα κατασκευάζονται σε στρώσεις µέγιστου πάχους 0,80m. και το συνολικό τους ύψος δεν θα µπορεί να υπερβαίνει τα 8,00m. Σε όση έκταση δεν είναι δυνατή η χρησιµοποίηση κατάλληλων δονητικών οδοστρωτήρων, οι λιθορριπές θα συµπυκνώνονται µε κατάλληλα δονητικά µηχανήµατα συµπύκνωσης (δονητικοί συµπιεστές, δονητικές πλάκες, δονητικοί κύλινδροι) βαρέως τύπου, σύµφωνα µε την Τ.Σ.Υ. β) Κατεργασµένο Θραυστό Αµµοχάλικο (Κ.Θ.Α.) µε τσιµέντο, σύµφωνα µε την Τ.Σ.Υ. γ) Σταθεροποιηµένο Εδαφικό Υλικό (Σ.Ε.Υ.) µε τσιµέντο, σύµφωνα µε την Τ.Σ.Υ. δ) Σκυρόδεµα κατηγορίας Β10. (3) Αν τυχόν το πλάτος εκσκαφής πίσω από τα ακρόβαθρα γεφυρών ή/και οχετών είναι µικρότερο από 2,0m και δεν έχει γίνει πλήρωση του αποµένοντος σκάµµατος µε µεταβατικό έργο, σύµφωνα µε τα παραπάνω, τότε η πλήρωση θα γίνεται µε µεταβατικό επίχωµα και θα κατασκευάζονται πλάκες πρόσβασης για ύψος επιχώµατος µεγαλύτερο από 2,0m Βάθος θεµελίωσης (1) Το ελάχιστο βάθος θεµελίωσης των βάθρων και των τοίχων αντιστήριξης, εφόσον δεν υπάγονται στις περιπτώσεις των παρακάτω εδαφίων (2) και (3), θα είναι 0,80m από την τελική στάθµη διαµορφώσεων µπροστά στο πέδιλο. (2) Σε περίπτωση ύπαρξης τάφρου ή άλλης εκσκαφής µπροστά από το πέδιλο ή πρόβλεψης ή πιθανότητας τέτοιας εκσκαφής µελλοντικά, η στάθµη θεµελίωσης του πεδίλου θα προσδιορίζεται σύµφωνα µε το παρακάτω σχήµα (2). Τονίζεται ότι δεν επιτρέπονται παρεκκλίσεις στον τρόπο αυτό προσδιορισµού της στάθµης θεµελίωσης µε την αιτιολογία της συµπύκνωσης του υλικού επανεπίχωσης της εκσκαφής. * Σε κάθε περίπτωση η λιθορριπή θα θεωρείται ότι έχει τις απαιτήσεις σφράγισης της άνω επιφάνειάς της, όπως στα επιχώµατα από βραχώδη προϊόντα ορυγµάτων και θα απαιτείται η κατασκευή µεταβατικού τµήµατος και στέψης πάνω από αυτήν, σύµφωνα µε την αντίστοιχη προδιαγραφή χωµατουργικών εργασιών της Τ.Σ.Υ. Κεφάλαιο 4 σελίδα 27 από 162

83 Σχήµα (2) (3) Τα ανώτατα σηµεία των πεδίλων των ακροβάθρων, µεσοβάθρων ή τοίχων, που βρίσκονται κάτω από κατασκευές οδοστρωµάτων, ερεισµάτων, τάφρων, πεζοδροµίων ή σιδηροδροµικών γραµµών, θα τοποθετούνται σε βάθος τουλάχιστον 1,50m κάτω από την κατωτάτη στάθµη των διαµορφώσεων πάνω από το πέδιλο, π.χ. τάφρος κ.λ.π., για τη δυνατότητα µελλοντικής διέλευσης υπογείων αγωγών. Εάν από τη µηκοτοµή των αγωγών, που προβλέπεται να κατασκευασθούν πάνω από τα πέδιλα, προκύπτει ανάγκη µεγαλυτέρου βάθους θα γίνεται ανάλογη αύξηση. Το βάθος µπορεί να περιορισθεί σε 0,50m, αν τα πέδιλα προβάλουν το πολύ 0,50m πέραν του κορµού του ακροβάθρου ή τοίχου προς την πλευρά των κατασκευών αυτών ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΓΕΦΥΡΩΝ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ Υ ΡΑΥΛΙΚΕΣ ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ Περίοδος επανάληψης κρίσιµης βροχόπτωσης (1) Γέφυρες πάνω από ρέµατα και ποταµούς θα έχουν ελεύθερη διατοµή που θα προκύπτει από υδραυλικούς υπολογισµούς µε ανοµοιόµορφη ροή και υπερύψωση στις καµπύλες, µε περίοδο επανάληψης της κρίσιµης βροχόπτωσης Τ = 50 χρόνια ή Τ = 100 για την περίπτωση γεφυρών και οχετών µε βάθρα εκτός ή εντός της κοίτης, αντίστοιχα, και µε συνεκτίµηση της στερεοπαροχής. Το ελάχιστο ελεύθερο ύψος L h θα είναι κατά 1,00m µεγαλύτερο από το ύψος ροής Η P που προκύπτει για την παροχή σχεδιασµού. Θα προβλέπονται διευθετήσεις ρεµάτων στην έκταση που απαιτούνται, ώστε να µην κατακλύζονται οι περιοχές γεφύρωσης των ρεµάτων (λόγω στένωσης κοίτης κ.λ.π.). (2) Τα αποτελέσµατα των υδραυλικών υπολογισµών θα συγκρίνονται µε πληροφορίες που θα συγκεντρώσει ο Μελετητής από κατοίκους γειτονικών περιοχών και από επιτόπου παρατηρήσεις για τη δίαιτα των νερών και η υδραυλική διατοµή θα αυξάνεται ανάλογα, αν προκύπτουν στοιχεία που οδηγούν Κεφάλαιο 4 σελίδα 28 από 162

84 σε αύξησή της. Οι τελικές διαστάσεις της διατοµής υπόκεινται στην έγκριση του Κ.τ.Ε. (3) Οι διαστάσεις της διατοµής γεφυρών σε υγρά κωλύµατα δεν θα εµποδίζουν τη ροή του νερού, εκτός αν σχεδιαστούν ειδικά ως έργα υδραυλικού ελέγχου. (4) Όπου δεν αναφέρεται στους Ειδικούς Όρους Μελέτης ή/και Κατασκευής και δεν υπάρχει διαθέσιµη υδραυλική µελέτη, θα καθορισθεί από τον Μελετητή ένα ελάχιστο άνοιγµα του τεχνικού έργου µε βάση υδραυλικούς υπολογισµούς, µε δεδοµένο ότι η ροή του νερού θα παραµείνει ανεµπόδιστη Βάθος Θεµελίωσης (1) Το βάθος θεµελίωσης των βάθρων γεφυρών υγρών κωλυµάτων θα καθορίζεται µε υπολογισµούς του βάθους της πιθανής διάβρωσης της κοίτης, µε αναφορά σε σχετική βιβλιογραφία και εφαρµογή αποδεκτών µεθόδων. Το ελάχιστο βάθος θεµελίωσης θα είναι 1,00m κάτω από την πιθανή στάθµη διάβρωσης του εδάφους και τουλάχιστο 3,00m κάτω από την υπάρχουσα κοίτη, ή 1,00m µέσα στο βράχο (αν η θεµελίωση γίνεται σε βράχο). (2) Αν η θεµελίωση γίνεται σε πασσάλους, οι υπολογισµοί των πασσάλων και της ανωδοµής θα περιλαµβάνουν και τις δύο καταστάσεις, πριν και µετά την πιθανή διάβρωση. Σε κάθε περίπτωση, το τελικό βάθος θεµελίωσης θα καθορισθεί µε παράλληλη θεώρηση του βάθους διάβρωσης και της φέρουσας ικανότητας και ανεκτών υποχωρήσεων του εδάφους ιάβρωση (1) Η Πιθανότητα διάβρωσης γύρω και κάτω από τα θεµέλια θα πρέπει να αποφευχθεί είτε µε κατάλληλη τοποθέτηση και επιλογή της στάθµης τους ή µε τη λήψη καταλλήλων µέτρων προστασίας. (2) Οποιοδήποτε µέτρο προστασίας στα βάθρα της γέφυρας, στην όχθη και στην κοίτη του ρέµατος, θα θεωρείται ότι αποτελεί τµήµα των εργασιών της γέφυρας. (3) Απαραίτητο είναι να προσδιορίζεται η έκταση της πιθανής υποσκαφής στα διάφορα έργα ή µέρη των έργων, µε αναφορά σε σχετική βιβλιογραφία και εφαρµογή αποδεκτών µεθόδων. (4) εν πρέπει να γίνονται εκτεταµένα έργα. Είναι επιθυµητό να ελαχιστοποιούνται οι επιπτώσεις στο περιβάλλον των ποταµών-χειµάρρων αλλά και οι ισχυρές επεµβάσεις στη δίαιτα της ροής τους. Τα έργα πρέπει κυρίως να αποβλέπουν στην προστασία της οδού, των οχετών, των γεφυρών και πιθανών συνοδευτικών έργων. (5) Για την έκταση τοπικών έργων γύρω από τα βάθρα γεφυρών συνιστάται ενδεικτικά: µήκος (κατά τον άξονα της ροής) L=7xb Κεφάλαιο 4 σελίδα 29 από 162

85 πλάτος (εγκάρσια στη ροή) πάχος W=6xb D=0,35xb όπου b είναι: το καθαρό άνοιγµα στην κοίτη αφαιρουµένου του πλάτους των βάθρων Για την έκταση τοπικών έργων ανάντη και κατάντη γεφυρών ισχύουν µήκος προς τα ανάντη µήκος προς τα κατάντη L=b' L=2b' έως 4b' όπου b' είναι: το συνολικό πλάτος των βάθρων που µειώνουν το φυσικό πλάτος της ροής [το συνολικό φυσικό πλάτος της κοίτης (στην πληµµύρα µελέτης) είναι Β=b+b'] (6) Ενδεχόµενα µέτρα προστασίας από τη διάβρωση, ανάλογα µε τις επικρατούσες υδραυλικές και γεωλογικές συνθήκες, περιλαµβάνουν: α) Σχεδιασµό µεταβατικών έργων για την ελαχιστοποίηση της διαφοράς µεταξύ της ταχύτητας εξόδου και ταχύτητας στην κατάντη συνεχόµενη φυσική κοίτη. β) Επένδυση των πρανών (όχθεων) και του πυθµένα της κοίτης µε εύκαµπτα κατά προτίµηση υλικά, όπως για παράδειγµα µε λιθορριπές ή λιθοπλήρωτα συρµατοκιβώτια ή στρώµνες. γ) Τοπικά και περιορισµένα έργα κοιτοστρώσεων σκυροδέµατος. δ) Αναβαθµούς και δεξαµενές ηρεµίας για τη θραύση της ενέργειας. (7) ίνονται τα ακόλουθα όρια ταχυτήτων για την επιλογή των υλικών και των έργων: Ταχύτητες m/sec Έως 1,50 έως 4,50 έως 5,50 έως 6,00 έως 7,00 έως 10,00 Πάνω από 10,00 Συνιστώµενα έργα απλές διαµορφώσεις-ισοπέδωση της κοίτης απλές λιθορριπές στην περιοχή του έργου ισχυρές λιθορριπές σε ευαίσθητα σηµεία του έργου στρώµνες στην περιοχή και συρµατοκιβώτια σε ευαίσθητα σηµεία του έργου ισχυρά συρµατοκιβώτια στην περιοχή του έργου κοιτοστρώσεις µε σκυρόδεµα διατάξεις θραύσης ενέργειας Κεφάλαιο 4 σελίδα 30 από 162

86 4.3. ΟΜΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΓΕΦΥΡΩΝ Γενικά Ορισµοί (1) Ανάλογα µε τη στατική λειτουργία του φορέα ή του φέροντος συστήµατος στο σύνολο του, οι γέφυρες διακρίνονται κατά κανόνα σε: Γέφυρες επιφανειακών φορέων (πλάκες, εσχάρες, πολυκυψελωτές διατοµές) Γέφυρες φορέων µορφής δοκού (πλακοδοκοί, κιβωτιοειδείς, σκαφοειδείς) Πλαισιωτές γέφυρες (µε κατακόρυφα ή κεκλιµένα βάθρα) Τοξοτές γέφυρες Οι πλέον συνήθεις περιπτώσεις είναι γέφυρες επιφανειακών φορέων και γέφυρες φορέων µορφής δοκού. Στη συνέχεια δίνονται µερικές χαρακτηριστικές διατοµές φορέων συνήθων γεφυρών. Κεφάλαιο 4 σελίδα 31 από 162

87 Κεφάλαιο 4 σελίδα 32 από 162

88 Κεφάλαιο 4 σελίδα 33 από 162

89 Σχήµα (1) Υλικά κατασκευής γεφυρών (1) Φορείς γεφυρών θα κατασκευάζονται από οπλισµένο ή από προεντεταµένο σκυρόδεµα. Σηµειώνεται ότι το τεύχος αυτό των οδηγιών είναι βασικά προσανατολισµένο σε οδικές γέφυρες από σκυρόδεµα. Κατασκευές τύπου ΑRMCO δεν επιτρέπονται. (2) Πάσσαλοι, κεφαλόδεσµοι, θεµελιώσεις, ακρόβαθρα, πτερύγια, πτερυγότοιχοι, µεσόβαθρα, δοκοί έδρασης κ.λ.π., θα κατασκευάζονται από οπλισµένο σκυρόδεµα. (3) Τα εφέδρανα των γεφυρών θα είναι γενικά ελαστοµερή, ελασµατοποιηµένου τύπου σύµφωνα µε το DIN Όταν οι δράσεις υπερβαίνουν τις ικανότητες των προαναφερθέντων ελαστοµερών εφεδράνων (δηλαδή στην περίπτωση µεγάλων µετακινήσεων ή στροφών) ή όταν οι απαιτήσεις της µελέτης υπαγορεύουν τη χρήση άλλου τύπου εφεδράνων, τότε µπορούν να χρησιµοποιούνται εφέδρανα σηµειακού τύπου (POT BEARINGS), σύµφωνα µε το DIN Οι επιφάνειες των εφεδράνων θα είναι από Ανοξείδωτο Χάλυβα - P.T.F.E., θα πρέπει να προστατεύονται από την είσοδο ξένων υλών και να εµποδίζεται η επαφή µε άλλες επιφάνειες, εκτός από Ανοξείδωτο Χάλυβα - P.T.F.E. Η επεξεργασία προστασίας των µεταλλικών εφεδράνων θα γίνεται µόνο στον τόπο κατασκευής τους (Βιοµηχανική Κεφάλαιο 4 σελίδα 34 από 162

90 επεξεργασία). εν επιτρέπεται η εκτέλεση επιτόπου προστατευτικών επικαλύψεων των εφεδράνων. Σηµειώνεται ότι σε µόνιµα έργα δεν επιτρέπεται η χρησιµοποίηση εφεδράνων µηχανικού συστήµατος κύλισης και στροφής (roller and rocker bearing) Ποιότητα σκυροδεµάτων (1) Η κατώτερη επιτρεποµένη ποιότητα σκυροδέµατος οποιουδήποτε στοιχείου γέφυρας (πάσσαλοι, κεφαλόδεσµοι, θεµελίωση, µεσόβαθρα, ακρόβαθρα, φορέας, πλευρικές διαµορφώσεις, διαµορφώσεις κεντρικής νησίδας κ.λ.π.) θα είναι Β25 (ή ισοδύναµης) ή ανώτερης [βλέπε DIN 1045/88, παρ (6)]. (2) Τα στοιχεία γεφυρών από προεντεταµένο σκυρόδεµα θα κατασκευάζονται µε χρήση σκυροδέµατος κατηγορίας Β25 (ή ισοδύναµης), ή ανώτερης όταν πρόκειται για προένταση µετά τη σκλήρυνση του σκυροδέµατος και κατηγορίας Β35, (ή ισοδύναµης) ή ανώτερης όταν πρόκειται για προένταση σε κλίνη. (3) Βάθρα (µεσόβαθρα ή ακρόβαθρα) τα οποία υπόκεινται σύµφωνα µε το DIN 1072/85 παρ.5.3 σε κίνδυνο πρόσκρουσης οχήµατος, θα κατασκευάζονται µε σκυρόδεµα ποιότητας Β35 (ή ισοδύναµης) ή ανώτερης. (4) Η ποιότητα του σκυροδέµατος επικλίσεων πάνω σε φορείς (σε όσες περιπτώσεις απαιτείται) θα είναι Β15. (5) Η ποιότητα του σκυροδέµατος καθαριότητος θα είναι Β Χαλαρός οπλισµός (1) Γενικά θα γίνεται χρήση ράβδων Β St 420 S και Β St 500 S, καθώς και πλεγµάτων Β St 500 Μ, κατά DIN 488/84 Μέρος 1. (2) Συνιστάται η αποφυγή χρήσης δέσµης ράβδων Χάλυβες προέντασης Θα χρησιµοποιούνται χάλυβες οι οποίοι περιλαµβάνονται στις Αποφάσεις έγκρισης εφαρµογής στην Ελλάδα των διαφόρων συστηµάτων προέντασης που εκδίδονται από το Τµήµα Μελετών Τεχνικών Έργων ( ΜΕΟ/γ) του Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε Ελαχίστη διάµετρος και µεγίστη απόσταση ράβδων χαλαρού οπλισµού (1) Σε όλα τα δοµικά στοιχεία της γέφυρας (ανωδοµή και υποδοµή) η ελαχίστη διάµετρος χαλαρών οπλισµών θα είναι Φ 10mm και η µεγίστη απόσταση ράβδων e 20cm. Αυτό δεν ισχύει προκειµένου για οπλισµό συναρµολόγησης (µονταρίσµατος), όπως άγκιστρα µορφής S κ.λ.π. (2) Στην περίπτωση χρήσεως πλεγµάτων οπλισµού, το άνοιγµα της βροχίδος θα είναι 15cm και η διάµετρος των ράβδων 6mm. (3) Σηµειώνεται ότι ο οπλισµός συναρµολόγησης (µονταρίσµατος) δεν συνυπολογίζεται στον στατικά απαιτούµενο οπλισµό. Κεφάλαιο 4 σελίδα 35 από 162

91 Ελάχιστος χαλαρός οπλισµός υποδοµής (1) Όλες οι παρειές δοµικών στοιχείων µορφής δίσκων ή πλακών, θα οπλίζονται µε οπλισµό και στις δύο διευθύνσεις. Κάθε παρειά θα οπλίζεται ανά διεύθυνση µε ελάχιστο ποσοστό οπλισµού 0,06% της διατοµής του σκυροδέµατος, όχι όµως λιγότερο από Φ10/20 ή πλέγµα οπλισµού της αντίστοιχης διατοµής. (2) Σε δοµικά στοιχεία τα οποία σκυροδετούνται επάνω σε ήδη σκυροδετηθέντα στοιχεία, θα πρέπει να τοποθετείται κατασκευαστικός ελάχιστος οπλισµός σύµφωνα µε το παρακάτω σχήµα (2), εφόσον ο ελάχιστος οπλισµός που προκύπτει από το εδάφιο (1) δεν είναι µεγαλύτερος. Σχήµα (2) (3) Έγχυτοι πάσσαλοι διαµέτρου D< 50cm θα οπλίζονται καθ όλο το µήκος τους µε ποσοστό οπλισµού 0,8% της διατοµής του σκυροδέµατος. (4) Έγχυτοι πάσσαλοι διαµέτρου D 50cm θα οπλίζονται καθ όλο το µήκος τους µε ελάχιστο διαµήκη οπλισµό Φ = 20mm σε απόσταση e 20cm και µε σπειροειδή οπλισµό ελάχιστης διαµέτρου Φ = 10mm µε βήµα s 24cm. (5) Τονίζεται ότι οι ελάχιστοι οπλισµοί οι οποίοι αναφέρονται στην παρούσα παράγραφο, καθώς και στην παράγραφο , ισχύουν εφόσον από τις διατάξεις της εγκυκλίου Ε39/99 "Οδηγίες για την αντισεισµική µελέτη γεφυρών" δεν προκύπτουν µεγαλύτερα ποσοστά οπλισµού. Κεφάλαιο 4 σελίδα 36 από 162

92 Ελάχιστος χαλαρός οπλισµός ανωδοµής (1) Ο ελάχιστος οπλισµός θα τοποθετείται σε όλους τους αρµούς διακοπής, εφόσον δεν προκύπτει µεγαλύτερος οπλισµός από στατικούς λόγους. (2) Σε φορείς µε διάκενα, π.χ. πλάκες µε κενά, κιβωτιοειδείς φορείς κ.λ.π, ο ελάχιστος οπλισµός θα προβλέπεται και στις εσωτερικές παρειές τις προσκείµενες στα διάκενα. (3) Σε δοµικά στοιχεία τα οποία σκυροδετούνται επάνω σε ήδη σκυροδετηθέντα στοιχεία, ισχύουν αναλόγως τα αναφερόµενα στο εδάφιο (2) της προηγουµένης παραγράφου (4) Σε λωρίδα πλάτους 1,0m από την εξωτερική παρειά πλακών προβόλων θα τοποθετείται ελάχιστος διαµήκης οπλισµός ίσος µε 0,8% της διατοµής σκυροδέµατος που αντιστοιχεί στη λωρίδα πλάτους 1,0m. O οπλισµός αυτός θα διατάσσεται στην πάνω και κάτω παρειά του προβόλου µε την ίδια διάµετρο και σε αποστάσεις e 10cm [βλέπε σχήµα (4)]. Σε περιπτώσεις προβόλων µικρότερων του 1,0m, θα λαµβάνεται υπόψη η υπάρχουσα διατοµή. Σχήµα (4) (5) Για τον οπλισµό στις πλευρικές διαµορφώσεις των γεφυρών, καθώς και στις διαµορφώσεις στην κεντρική νησίδα, βλέπε παραγράφους και Επικάλυψη χαλαρών οπλισµών Αποστάτες (1) Σε στοιχεία από προεντεταµένο ή οπλισµένο σκυρόδεµα, η ελάχιστη επικάλυψη του χαλαρού οπλισµού θα είναι 4,0cm και η ονοµαστική 4,5cm. (2) Σε στοιχεία σε επαφή µε το έδαφος, η ελάχιστη επικάλυψη θα είναι 5,0cm και η ονοµαστική 5,5cm. (3) Στις πλευρικές διαµορφώσεις γεφυρών, καθώς και στις ανάλογες διαµορφώσεις στην κεντρική νησίδα και ειδικά για τους οπλισµούς της κάτω παρειάς της που βρίσκεται σε επαφή µε τον φορέα, η ελαχίστη επικάλυψη του χαλαρού οπλισµού θα είναι 2,0cm και η ονοµαστική 2,50cm (βλέπε και παραγράφους και ). Κεφάλαιο 4 σελίδα 37 από 162

93 (4) Σε πασσάλους για την κατασκευή των οποίων χρησιµοποιείται µπετονίτης, η ελαχίστη επικάλυψη θα είναι 7,0cm. (5) Σε διαφραγµατικούς τοίχους που αποτελούν φέροντα στοιχεία της τελικής κατασκευής, η ελάχιστη επικάλυψη των οπλισµών θα είναι 10,0cm. (6) Τονίζεται ότι στις περιπτώσεις που δίνονται οι ονοµαστικές τιµές των επικαλύψεων [εδάφια (1), (2) και (3)], οι σχετικοί υπολογισµοί θα γίνονται µε βάση τις ονοµαστικές αυτές τιµές και στα σχέδια των µελετών θα αναγράφονται επίσης οι ονοµαστικές τιµές [βλέπε και DIN 1045/88 παρ (6)]. (7) Μεταλλικοί αποστάτες για την εξασφάλιση της απαιτουµένης επικάλυψης δεν επιτρέπονται. Θα χρησιµοποιούνται αποστάτες ανθεκτικοί στο αλκαλικό περιβάλλον οι οποίοι θα εξασφαλίζουν, ανάλογα και µε το βάρος του οπλισµού που φέρουν, µία κατά το δυνατόν σηµειακή στήριξη στον ξυλότυπο. Η µορφή, ο αριθµός και η διάταξη των αποστατών θα πρέπει να εµφαίνονται στα σχέδια οπλισµού. Κατ ελάχιστον θα τοποθετούνται 4 αποστάτες ανά m Κατασκευαστικές διατάξεις οπλισµού προέντασης (1) Σε οδογέφυρες και πεζογέφυρες, κατά παρέκκλιση του DIN 4227/88, Μέρος 1, η επικάλυψη των σωλήνων των τενόντων στο άνω πέλµα της πλάκας καταστρώµατος θα είναι 10cm για τους διαµήκεις τένοντες και 8cm για τους εγκάρσιους. (2) εν επιτρέπονται ανοίγµατα και οπές στις πλάκες καταστρώµατος, συµπεριλαµβανοµένων αυτών που χρησιµεύουν για την τάνυση των καλωδίων προέντασης (αναδυόµενα καλώδια). (3) Σε κάθε διατοµή γέφυρας θα πρέπει τουλάχιστον το 30% των τενόντων να συνεχίζει χωρίς ένωση (µούφες). Οι τένοντες αυτοί µπορούν να συνδεθούν µε άλλους ή να αγκυρωθούν σε απόσταση a από τον αρµό διακοπής σκυροδέτησης, ίση τουλάχιστον µε 1,5 φορά το ύψος του φορέα, ή µε 3,0m σε περίπτωση φορέων µε ύψος µεγαλύτερο των 2,0m. Η παράγραφος 10.4 του DIN 4227/88 Μέρος 1 ισχύει επίσης για διατοµές στις οποίες υπάρχουν συνδέσεις τενόντων µε µούφες και εκτός αρµών διακοπής. Στο σχήµα (3)b απεικονίζεται παραστατικά η επιµήκυνση των τενόντων 9,10,11,12 σε απόσταση a πέραν του αρµού διακοπής, σε αντίθεση µε το πάνω µέρος του σχήµατος (3)a, όπου οι αγκυρώσεις και οι επιµηκύνσεις όλων των τενόντων γίνονται στη θέση του αρµού διακοπής, πράγµα το οποίο τονίζεται ότι απαγορεύεται διότι οδηγεί µε βεβαιότητα στη δηµιουργία ρωγµών µεγάλου εύρους στην περιοχή του αρµού διακοπής. Κεφάλαιο 4 σελίδα 38 από 162

94 Σχήµα (3) (4) Η εγκάρσια προένταση στην περιοχή του αρµού διακοπής πρέπει, στο αρχικά σκυροδετούµενο τµήµα της γέφυρας και σε µήκος τουλάχιστον ίσο προς το µήκος του προβόλου κατά την εγκάρσια διεύθυνση της γέφυρας, να ανέρχεται το πολύ στο µισό της επιτρεποµένης δύναµης. Το υπόλοιπο µισό της δύναµης προέντασης θα εφαρµόζεται µε την επιβολή της εγκάρσιας προέντασης στο επόµενο του αρχικά σκυροδετηθέντος τµήµα της γέφυρας. (5) Σε πλάκες καταστρώµατος µε εγκάρσια προένταση πρέπει, τουλάχιστον µία παρά µία αγκύρωση, να φθάνει µέχρι το πλευρικό όριο της πλάκας. Κανένα µέρος των αγκυρώσεων δεν επιτρέπεται να βρίσκεται υψοµετρικά στην ίδια στάθµη µε την πάνω επιφάνεια του φορέα. (6) Η προεξοχή του φορέα πέρα από τον άξονα στήριξης και µέχρι την εξωτερική επιφάνεια των αγκυρώσεων, θα επιλέγεται µε τέτοιο µήκος ώστε στην περιοχή του άξονα στήριξης να επιτυγχάνεται όσο το δυνατόν πιο οµοιόµορφη εισαγωγή των δυνάµεων προέντασης στους κορµούς. (7) Τουλάχιστον τα δύο τρίτα των καλωδίων που απαιτούνται για την παραλαβή της µέγιστης ροπής ανοίγµατος θα πρέπει να διέρχονται πάνω από τις γειτονικές στηρίξεις. (8) Σε κάθε κορµό θα προβλέπεται τουλάχιστον ένα κενό για τη δόνηση του σκυροδέµατος. εν επιτρέπεται η πλευρική παράθεση περισσοτέρων από τρεις τένοντες χωρίς πρόβλεψη διακένου δόνησης. Το ελάχιστο καθαρό πλάτος των διακένων δόνησης θα είναι γενικά 10cm, αλλά στις περιπτώσεις φορέων µε ύψος µεγαλύτερο των 2,0m ή/και διάταξης των τενόντων σε περισσότερες από µία Κεφάλαιο 4 σελίδα 39 από 162

95 στρώσεις, το πλάτος του διακένου θα καθορίζεται επιπροσθέτως από τη διάµετρο του σωλήνα καθόδου του σκυροδέµατος ή του σωλήνα της αντλίας σκυροδέµατος. (9) Η καθαρή απόσταση των τενόντων από φρεάτια απορροής οµβρίων θα είναι 10,0cm τουλάχιστον. (10) Οι θέσεις επιβολής της προέντασης, οι σωληνίσκοι εισαγωγής του ενέµατος καθώς και οι σωληνίσκοι του εξαερισµού, θα αριθµούνται µονοσήµαντα πριν από τη σκυροδέτηση Επιτρεπόµενες ανοχές τοποθέτησης τενόντων προέντασης (1) Στους παρακάτω πίνακες (1)α και β δίνονται αντίστοιχα οι επιτρεπόµενες ανοχές κατά την τοποθέτηση των τενόντων προέντασης καθ' ύψος και κατά πλάτος αντίστοιχα. ΠΙΝΑΚΑΣ (1)α ΥΨΟΣ ΟΜΙΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ d 0 (cm) 20 20< d >100 Ανοχές καθ' ύψος ± d 0 /40 ± 5,0mm ±10,0mm ΠΙΝΑΚΑΣ (1)β ΠΛΑΤΟΣ ΟΜΙΚΟΥ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ b (cm) Ανοχές κατά πλάτος ΟΚΟΣ ΠΛΑΚΕΣ ΚΑΙ ΟΚΟΙ 20 5,0mm 0<b 100 ±10,0mm >100 ±20,0mm (2) Συνιστάται όπως οι τένοντες τοποθετούνται στις προβλεπόµενες από τη µελέτη θέσεις µε τη βοήθεια συνδετήρων ενισχυµένων µε εγκάρσιες και διαγώνιες ράβδους, µε τέτοιο τρόπο ώστε να αποκλείεται ο λυγισµός τους, τόσο κατά τη διάρκεια της συναρµολόγησης των τενόντων όσο και κατά τη διάρκεια της σκυροδέτησης. Στον παρακάτω πίνακα (2) δίνεται η απαιτούµενη διάµετρος των συνδετήρων αυτών, ανάλογα µε την καθ' ύψος θέση των εγκαρσίων ράβδων ενίσχυσής τους. Οι συνδετήρες στήριξης των τενόντων, καθώς και οι ενισχύσεις τους, θα περιλαµβάνονται στα σχετικά σχέδια της µελέτης. Οι συνδετήρες στήριξης των τενόντων δεν θα συνυπολογίζονται στους στατικά απαιτουµένους συνδετήρες. Οι προβλεπόµενες στις θέσεις αγκύρωσης των Κεφάλαιο 4 σελίδα 40 από 162

96 τενόντων σπείρες θα τοποθετούνται συµµετρικά ως προς τον διαµήκη άξονα του τένοντα κατά τρόπο αµετάθετο. ΠΙΝΑΚΑΣ (2) ΥΨΟΣ ΕΓΚΑΡΣΙΑΣ ΡΑΒ ΟΥ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΞΥΛΟΤΥΠΟ 1,0 >1,0 ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΙΑΜΕΤΡΟΣ ΣΥΝ ΕΤΗΡΩΝ ΣΤΗΡΙΞΗΣ ΤΕΝΟΝΤΩΝ (mm) Στάδια- φάσεις κατασκευής προεντεταµένων γεφυρών (1) Τονίζεται ότι ο βαθµός προέντασης (πλήρης ή µερική) ο οποίος έχει καθορισθεί για µία γέφυρα ισχύει και για τα διάφορα στάδια κατασκευής της. (2) Πριν την πραγµατοποίηση και ενεργοποίηση της τσιµεντένεσης δεν επιτρέπεται η φόρτιση της γέφυρας. Στην αντίθετη περίπτωση, π.χ. λόγω ανάγκης καταβιβασµού των ξυλοτύπων, θα πρέπει να γίνεται έλεγχος σε ρηγµάτωση και θραύση Ελάχιστα πάχη στοιχείων Βάθρων (Ακροβάθρων & Μεσοβάθρων), κεφαλοδέσµων Συνιστάται: (1) Εξοµαλυντική στρώση (καθαριότητας) σκυροδέµατος d= 10cm (2) Θωράκια στη θέση πάκτωσης d= 30cm (3) Εξωτερικοί τοίχοι κιβωτιοειδών µεσοβάθρων d= 30cm (4) Εσωτερικοί τοίχοι κιβωτιοειδών µεσοβάθρων d= 20cm (5) Αντιστηρίζοντες οριζόντιοι δίσκοι και πλάκες d= 15cm (6) Τοίχοι και αντηρίδες α) Για ύψη τοίχων 1,50m στη βάση του κορµού και στη στέψη d= 30cm β) Για ύψη τοίχων 4,00m στη βάση του κορµού d= 50cm στη στέψη d= 30cm γ) Για ενδιάµεσα ύψη γραµµική παρεµβολή (7) Η πλάκα κεφαλοδέσµου πασσάλων θα προεξέχει τουλάχιστον 30cm από τους πασσάλους. Η καθαρή απόσταση µεταξύ πασσάλων στο κάτω πέλµα του κεφαλοδέσµου θα είναι τουλάχιστον 60cm. Ο κεφαλόδεσµος θα έχει ελάχιστο πάχος 60cm, αλλά όχι µικρότερο από τη µεγαλύτερη διάµετρο του πασσάλου. Κεφάλαιο 4 σελίδα 41 από 162

97 Ελάχιστα πάχη στοιχείων ανωδοµής Συνιστάται: (1) Για την περίπτωση χωρίς επαφή µε το έδαφος: α) Το ελάχιστο πάχος έγχυτης πλάκας καταστρώµατος ή έγχυτης πλάκας πάνω από προκατασκευασµένο στοιχείο ορίζεται σε 20cm. β) Το ελάχιστο πάχος της κάτω πλάκας πλακοδοκού ή της κάτω πλάκας κιβωτίου ή άκρου προβόλου χωρίς προένταση ορίζεται σε 18cm. γ) Το ελάχιστο πάχος άκρου προβόλου µε εγκάρσια προένταση ορίζεται σε 23cm. δ) Το ελάχιστο πάχος κορµών πλακοδοκών ή κορµών κιβωτίου για ύψος φορέα 1,0m ορίζεται σε 30cm. ε) Το ελάχιστο πάχος κορµών πλακοδοκών ή κορµών κιβωτίου για ύψος φορέα 4,0m ορίζεται σε 50cm. στ) Για ενδιάµεσα ύψη φορέα των περιπτώσεων δ) και ε) το πάχος των κορµών θα καθορίζεται µε παρεµβολή. (2) Για την περίπτωση επαφής µε το έδαφος: α) Πλαίσια, Θόλοι, φορείς υπό επίχωση d= 30cm. β) Πλάκες πρόσβασης d= 25cm Πλευρικές διαµορφώσεις γεφυρών (1) Στο σχήµα (1)α δίνονται τα βασικά στοιχεία, τόσο από λειτουργική όσο και από δοµική άποψη, της πλευρικής διαµόρφωσης στις γέφυρες, που περιλαµβάνει στηθαίο ασφαλείας Σ.Τ.Ε.-11, πεζοδρόµιο και κιγκλίδωµα, όπως προβλέπεται από σχετικές διατάξεις του Γερµανικού Υπουργείου Συγκοινωνιών - Τµήµα Γεφυρών. (2) Σύµφωνα µε τις ίδιες διατάξεις, στο σχήµα (1)β, δίνονται τα βασικά στοιχεία πλευρικής διαµόρφωσης γέφυρας αλλά µε χρήση στηθαίου από σκυρόδεµα το οποίο στην ελληνική ορολογία είναι γνωστό µε την κωδική ονοµασία Μ.Σ.Ο-8. Σηµειώνεται ότι στην περίπτωση αυτή των στηθαίων, απαιτείται η δηµιουργία οπών τετραγωνικής διατοµής διαστάσεων 10*10cm ανά αποστάσεις 2,0m για την απορροή των νερών του πεζοδροµίου προς το κατάστρωµα της γέφυρας. Η σύνδεση του στηθαίου από σκυρόδεµα µε την υπόλοιπη πλευρική διαµόρφωση γίνεται µέσω βλήτρων Φ16 µε προστασία πλαστικού καλύµµατος ανά αποστάσεις 2,0m. (3) Το κράσπεδο στην περίπτωση ύπαρξης στηθαίου ασφαλείας (όχι από σκυρόδεµα), θα έχει ύψος 14,0cm πάνω από την επιφάνεια κύλισης. Το πάχος του γείσου θα είναι 35cm. Η πάνω επιφάνεια της πλευρικής διαµόρφωσης θα Κεφάλαιο 4 σελίδα 42 από 162

98 παρουσιάζει κλίση 4% προς το κατάστρωµα της γέφυρας. Η επιφάνεια του φορέα κάτω από την πλευρική διαµόρφωση θα πρέπει να διαµορφώνεται µε κλίση 2,50% επίσης προς το κατάστρωµα της γέφυρας, για την αποµάκρυνση των νερών που τυχόν έχουν διεισδύσει. Το κράσπεδο πάνω από την επιφάνεια κύλισης θα διαµορφώνεται µε κλίση 5:1(υ:π). (4) Στην πάνω επιφάνεια της διαµόρφωσης θα τοποθετείται διαµήκης οπλισµός Φ10/6,5 και στην κάτω επιφάνεια, την προσκείµενη προς τον φορέα, Φ10/11,50. Ο εγκάρσιος οπλισµός θα είναι Φ10/20. Η σύνδεση της πλευρικής διαµόρφωσης µε το φορέα θα γίνεται µε ελάχιστο οπλισµό Φ12/40 υπό µορφή φουρκέτας, ο οποίος αποτελεί τµήµα του οπλισµού του φορέα. Ο τρόπος αυτός οπλισµού της πλευρικής διαµόρφωσης και σύνδεσής της µε το φορέα αποτρέπει αφ' ενός τον τραυµατισµό της µόνωσης του φορέα, η οποία πρέπει να εκτείνεται και κάτω από την πλευρική διαµόρφωση όπως φαίνεται στα σχήµατα (1)α και β, και αφ' ετέρου περιορίζει το εύρος των ρωγµών σε ένα στοιχείο το οποίο είναι εκτεθειµένο στις καιρικές συνθήκες και στις µεθόδους αποφυγής δηµιουργίας πάγου µε τη χρήση αλατιού. (5) Στο σχήµα (4) εµφανίζεται η ίδια πλευρική διαµόρφωση όπως και στο σχήµα (1)α, αλλά µε στηθαίο Σ.Τ.Ε-1. Επειδή το απαιτούµενο πλάτος του στηθαίου Σ.Τ.Ε-1 είναι 0,40m, το συνολικό απαιτούµενο πλάτος της πλευρικής διαµόρφωσης στην περίπτωση αυτή µπορεί να διαµορφωθεί σε 1,90m. Κατά τα λοιπά ισχύουν τα αναγραφόµενα στα παραπάνω εδάφια (2) και (3). Σηµειώνεται ότι για τις ανάγκες διαφόρων δικτύων θα πρέπει, σε κάθε πλευρική διαµόρφωση, να προβλέπονται τρεις σωλήνες γαλβανισµένοι διαµέτρου Φ 4. (6) Όπως αναφέρεται και εδάφια (5) και (6) της παραγράφου , λαµβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των συνεργείων συντήρησης των τεχνικών έργων, καθώς και την ανάγκη διέλευσης και τυχόν αναγκαίας επισκεψιµότητας των σωληνώσεων των δικτύων των διαφόρων Ο.Κ.Ω., συνιστάται σε κάθε περίπτωση η πρόβλεψη ενός ελαχίστου πεζοδροµίου ανάγκης πλάτους 75cm. (7) Στα σχήµατα (6)α και β εµφανίζεται η περίπτωση πλευρικής διαµόρφωσης µε ύψος κρασπέδου 15cm, χωρίς στηθαίο ασφαλείας όταν αυτό παραλείπεται τηρουµένων των προϋποθέσεων του εδαφίου (3)της παραγράφου Κατά τα λοιπά ισχύουν επίσης τα αναγραφόµενα στα παραπάνω εδάφια (2) και (3). Τονίζεται ότι τα γείσα των πλευρικών διαµορφώσεων παίζουν σηµαντικό ρόλο στην αισθητική διαµόρφωση της γέφυρας [βλέπε εδάφιο (3) της παραγράφου ] και γι αυτό επιβάλλεται µεγάλη επιµέλεια στην κατασκευή τους. Χαρακτηριστική είναι, στο σχήµα (6)β στο οποίο εµφανίζεται η περίπτωση κατασκευής και κορωνίδας, η δηµιουργία σκοτίας στον αρµό διακοπής εργασίας µεταξύ του γείσου και της κορωνίδας. Κεφάλαιο 4 σελίδα 43 από 162

99 Σχήµα (1)α Σχήµα (1)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 44 από 162

100 Σχήµα (4) Σχήµα (6)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 45 από 162

101 Σχήµα (6)β (8) Στις περιπτώσεις γεφυρών µεγάλου µήκους L 100m, ή, ανεξάρτητα από το µήκος, σε γέφυρες αστικών περιοχών, ανισόπεδων κόµβων ή γέφυρες σε περιοχές που σηµειώνεται συχνά οµίχλη, ή σε γέφυρες παρακείµενες στα στόµια σηράγγων, ή όπου ο Κ.τ.Ε κατά την απόλυτη κρίση του καθορίζει, θα προβλέπεται ηλεκτροφωτισµός των γεφυρών. Στα σχήµατα (7)α και β απεικονίζονται ενδεικτικά δύο τρόποι τοποθέτησης των ιστών φωτισµού και οι τροποποιήσεις της πλευρικής διαµόρφωσης στην περιοχή στήριξής τους. Σηµειώνεται ότι ο πρώτος τρόπος συνιστάται για ύψη ιστού 10,0m. Ο δεύτερος τρόπος του σχήµατος (7)β, του οποίου η επίδραση στην αισθητική εικόνα της γέφυρας πρέπει να εξετάζεται προσεκτικά, εφαρµόζεται για ύψη ιστού 8,0m και απαιτεί ύψος γείσου 35cm και επικάλυψη της αγκύρωσης 7,0cm. Τονίζεται ότι σε κάθε περίπτωση απαιτείται στατικός έλεγχος. Κεφάλαιο 4 σελίδα 46 από 162

102 Σχήµα (7)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 47 από 162

103 Σχήµα (7)β (9) Για τις περιπτώσεις που περιβαλλοντικοί όροι επιβάλλουν την τοποθέτηση ηχοπετασµάτων, δίνονται στα σχήµατα (8)α και β βασικά στοιχεία της κατασκευής που απαιτείται για τις περιπτώσεις χωρίς και µε στηθαίο από σκυρόδεµα και για απόσταση των ορθοστατών του πετάσµατος ίση µε 2,0m. Στους πίνακες που συνοδεύουν τα σχήµατα δίνονται στοιχεία για την αγκύρωση των ορθοστατών, ανάλογα µε το ύψος τους και την ανεµοπίεση. Τονίζεται πάντως ότι σε κάθε περίπτωση απαιτείται στατικός υπολογισµός. Κεφάλαιο 4 σελίδα 48 από 162

104 Σχήµα (8)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 49 από 162

105 Σχήµα (8)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 50 από 162

106 (10) Στο σχήµα (9) δίνεται διάταξη για την αγκύρωση των πλευρικών διαµορφώσεων στις περιπτώσεις που προκύπτει τέτοια ανάγκη από το στατικό υπολογισµό, π.χ. λόγω ύπαρξης ηχοπετάσµατος. Σηµειώνεται ότι οι αγκυρώσεις αυτές χρησιµοποιούνται µόνο για την ανάληψη εφελκυστικών δυνάµεων και µόνο για το 50% της δυναµένης να αναληφθεί δύναµης. Σχήµα (9) Κεφάλαιο 4 σελίδα 51 από 162

107 ιαµορφώσεις γεφυρών στην κεντρική νησίδα (1) Όπως σηµειώνεται και στο εδάφιο (2) της παραγράφου , σε γέφυρες κατά µήκος οδικών αξόνων µε διαχωρισµένες επιφάνειες κυκλοφορίας τόσο για λόγους στατικούς όσο και για λόγους λειτουργίας και συντήρησης, ο φορέας θα αποτελείται από δύο ανεξάρτητα στατικά τµήµατα (ένα για κάθε κλάδο κυκλοφορίας). (2) Στα παρακάτω σχήµατα (2)α, β και γ, δίνονται στοιχεία της διαµόρφωσης για διάφορες περιπτώσεις επικλίσεων. Ειδικότερα, στο σχήµα (2)α δίνεται η διαµόρφωση για την περίπτωση αµφικλινούς διατοµής, στο σχήµα (2)β για την περίπτωση µονοκλινούς διατοµής µε παραλλαγή για την περίπτωση ανισοσταθµίας 20cm. Στο σχήµα (2)γ δίνεται η διαµόρφωση για την περίπτωση επίσης µονοκλινούς διατοµής για ανισοσταθµία 20cm. Επισηµαίνεται ότι οι µέσα σε παρένθεση σηµειούµενες διαστάσεις στο σχήµα (2)γ ισχύουν για κεντρική νησίδα πλάτους ν=3,0m και µε πρόβλεψη στηθαίου Σ.Τ.Ε-1, που απαιτεί πλάτος 0,40m έναντι πλάτους 0,50m που απαιτεί το απεικονιζόµενο στηθαίο Σ.Τ.Ε-11 Σχήµα (2)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 52 από 162

108 Σχήµα (2)β Σχήµα (2)γ Κεφάλαιο 4 σελίδα 53 από 162

109 (3) Στα σχήµατα (3)α και β δίνονται οι διαµορφώσεις της κεντρικής νησίδας πλάτους ν=2,0m, επίσης για τις περιπτώσεις αµφικλινούς και µονοκλινούς διατοµής. (4) Σηµειώνεται ότι και στις περιπτώσεις της διαµόρφωσης των γεφυρών στις περιοχές της κεντρικής νησίδας ισχύουν, από πλευράς οπλισµού, τα αναφερόµενα για τις πλευρικές διαµορφώσεις. Τονίζεται ότι το διάκενο µεταξύ των δύο γείσων θα καθορίζεται λαµβάνοντας υπόψη τις µετακινήσεις λόγω σεισµού, συνιστάται όµως να µην είναι <10,0cm. Στην περίπτωση ταυτόχρονης κατασκευής των φορέων των δύο κλάδων και της ύπαρξης αµφίπλευρης εγκάρσιας προέντασης, τα αντικριστά µέτωπα των δύο φορέων θα απέχουν απόσταση ικανή για να δεχθεί την πρέσσα επιβολής της δύναµης προέντασης.. Σχήµα (3)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 54 από 162

110 Σχήµα (3)β (5) Στο σχήµα (5)α απεικονίζεται η διαµόρφωση µε χρήση στηθαίου από οπλισµένο σκυρόδεµα τύπου Νew Jersey µονολιθικής σύνδεσης µε το φορέα, µε ταυτόχρονη ύπαρξη κενού µεταξύ των φορέων των κλάδων. Στο σχήµα (5)β απεικονίζεται η διαµόρφωση κεντρικής νησίδας µε χρήση στηθαίου από σκυρόδεµα τύπου Νew Jersey Μ.Σ.Ο-8. Τόσο για την απορροή των νερών της νησίδας, όσο και για τη σύνδεση αυτών των στηθαίων, ισχύουν τα αναφερόµενα στην ανάλογη περίπτωση της πλευρικής διαµόρφωσης γεφυρών [βλέπε εδάφιο (1) της παραγράφου ]. Κεφάλαιο 4 σελίδα 55 από 162

111 Σχήµα (5)α Σχήµα (5)β (6) Στις περιπτώσεις γεφυρών µε διαχωρισµένους φορείς µέσω διαµήκων αρµών πλάτους της τάξεως των 10cm, οι οποίες διέρχονται υπεράνω άλλων οδών ή σιδηροδροµικών γραµµών, συνιστάται η κάλυψη του αρµού µε ελαστοµερή ταινία Κεφάλαιο 4 σελίδα 56 από 162

112 πάχους της τάξεως των 4mm, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήµα (6). Σηµειώνεται ότι οι κοχλίες κ.λ.π. θα είναι από ανοξείδωτο χάλυβα. Σχήµα (6) Βασικά προµετρητικά στοιχεία φορέων (1) Τόσο για τον προγραµµατισµό όσο και για έναν επιτροχάδην έλεγχο µελετών, είναι σκόπιµο να γίνεται αναδροµή σε ποσοτικά στοιχεία τα οποία έχουν προκύψει από πληθώρα γεφυρών. Κεφάλαιο 4 σελίδα 57 από 162

113 (2) Στον παρακάτω πίνακα (2) και για διάφορες κατηγορίες φορέων δίνονται βασικά στοιχεία για µία χονδρική εκτίµηση των ποσοτήτων σκυροδέµατος, χαλαρού οπλισµού και οπλισµού διαµήκους προέντασης. Σηµειώνεται ότι για µία προκαταρκτική εκτίµηση του διαµήκους οπλισµού προέντασης (περιορισµένη προένταση), µπορεί να γίνει χρήση του τύπου l S L = α L. 2 h k 1 β z όπου: L το συνολικό µήκος της γέφυρας σε m n o αριθµός των ανοιγµάτων l το µέσο µήκος των ανοιγµάτων σε m ίσο µε L/n h k το ύψος του φορέα σε m β Ζ το όριο θραύσης του χάλυβα προέντασης σε Ν/mm 2 B το πλάτος του φορέα µεταξύ των κιγκλιδωµάτων Α= Β.Lτο εµβαδόν της επιφανείας του φορέα α L συντελεστής από τον πίνακα 4,3.1.9 S L η αναm 2 επιφανείας του φορέα ανηγµένη ποσότητα του χάλυβα προέντασης σε Κg/m 2 Κεφάλαιο 4 σελίδα 58 από 162

114 ΠΙΝΑΚΑΣ (2) Αισθητική διαµόρφωση φορέων (1) Ιδιαίτερη προσοχή θα δίνεται στη διαµόρφωση των φορέων των γεφυρών ανισόπεδων διασταυρώσεων (κάτω και άνω διαβάσεις) οδικών έργων και µάλιστα της κάτω επιφανείας τους (ουρανός). Οι σχετικές γέφυρες θα κατασκευάζονται µε φορείς τύπου πλάκας (συµπαγούς ή µε διάκενα) ή κιβωτιόµορφους φορείς (Caissons) µε δύο το πολύ κιβώτια ανά γέφυρα (ή κλάδο γέφυρας), εκτός αν τα διαµορφούµενα ανοίγµατα σε συνδυασµό µε το στατικό σύστηµα δεν προσιδιάζουν στην τρέχουσα, στη χώρα µας και διεθνώς, χρησιµοποίηση των προαναφεροµένων τύπων διατοµής του φορέα. Στις περιπτώσεις αυτές µπορεί να εφαρµόζεται και διατοµή µορφής πλακοδοκού ή άλλη. (2) Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις γεφυρών (π.χ. κοιλαδογέφυρες, χαραδρογέφυρες, κλιτυογέφυρες, γέφυρες σε ξηρά ή υγρά κωλύµατα, κλπ.) όλων των χρήσεων, η κάτω επιφάνεια των φορέων επιτρέπεται να επιλεγεί µε οποιαδήποτε δόκιµη µορφή, περιλαµβανοµένης της διαµόρφωσης αυτών µε πλακοδοκούς οποιουδήποτε τύπου, λαµβάνοντας όµως πάντοτε υπόψη την αισθητική και το περιβάλλον. (3) Χωρίς αµφιβολία, ένας λεπτός φορέας γέφυρας προξενεί πολύ καλύτερη εντύπωση σε σχέση µε φορείς µεγαλύτερου ύψους. Σε αστικές ιδίως περιοχές πρέπει το ύψος του φορέα να είναι κατά το δυνατόν µικρό. Για τις περιπτώσεις στις οποίες η λυγηρότητα, δηλαδή ο λόγος l/h µήκους ανοίγµατος προς ύψος φορέα, είτε από οικονοµική άποψη είτε ακόµα και από τεχνική, δεν µπορεί να εκλεγεί τόσο µεγάλη όσο απαιτείται από λόγους αισθητικής, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη δύο στοιχεία τα οποία µπορούν να βελτιώσουν καθοριστικά την εντύπωση που προξενεί η γέφυρα: Κεφάλαιο 4 σελίδα 59 από 162

115 α) Το πρώτο στοιχείο είναι το µήκος του προβόλου της πλάκας κυκλοφορίας το οποίο "σκιάζει" το ύψος του φορέα. Όταν η αναλογία µήκους προβόλου a προς ύψος φορέα h είναι µικρότερη της µονάδος, δηλαδή a/h <1, τότε δεν υπάρχει καµµία επίδραση της σκιάς του προβόλου. Με αναλογία a/h >3 η επίδραση της σκιάς είναι πολύ έντονη. Αναλογίες της τάξεως a/h >2 µπορούν να αποτελέσουν ουσιαστικό στοιχείο της αρχιτεκτονικής διαµόρφωσης της γέφυρας [βλέπε σχήµα (3)α]. Σχήµα (3)α Σχήµα (3)β β) Το δεύτερο στοιχείο είναι το ύψος h G του γείσου της πλευρικής διαµόρφωσης της γέφυρας, που επηρεάζει επίσης την αισθητική αντίληψη που προκαλείται από το ύψος του φορέα h (βλέπε σχήµα β). Συνιστάται να τηρούνται οι ακόλουθες αναλογίες: h G h 5 4, σε κάθε περίπτωση < 3 h 1 1 G l σε περίπτωση γεφυρών µεγάλου µήκους l. h G >20cm. (4) Στα παρακάτω σχήµατα δίνεται συνοπτικά η επίδραση την οποία έχουν στην αισθητική εµφάνιση της γέφυρας το µήκος του προβόλου a, το ύψος του γείσου h G και το στηθαίο από σκυρόδεµα στις περιπτώσεις που χρησιµοποιείται. Είναι προφανές ότι κατασκευή στηθαίου από σκυρόδεµα, και µάλιστα στο ίδιο κατακόρυφο επίπεδο µε την ακραία δοκό του φορέα, προσδίδει χονδροειδή χαρακτήρα στη γέφυρα [βλέπε σχήµα (4)α]. Οι λοξοί κορµοί των κιβωτίων προσδίδουν ιδιαίτερη λεπτότητα στην κατασκευή [βλέπε σχήµατα (4)δ και ε]. Το λοξό γείσο του σχήµατος (4)ε προσδίδει φωτεινότητα στην κατασκευή. Κεφάλαιο 4 σελίδα 60 από 162

116 Σχήµα (4)α Σχήµα (4)β Σχήµα (4)γ Σχήµα (4)δ Κεφάλαιο 4 σελίδα 61 από 162

117 Σχήµα (4)ε Σχήµα (4)στ (5) Σηµειώνεται ότι από αισθητική άποψη σηµαντικό ρόλο παίζει και το κιγκλίδωµα, το οποίο όµως, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, αποτελεί τυποποιηµένη κατασκευή και συνεπώς µόνο σε περιπτώσεις µε έκδηλη αισθητική απαίτηση και σε συµφωνία µε τον Κ.τ.Ε πρέπει να χρησιµοποιείται σαν εργαλείο αισθητικής διαµόρφωσης της γέφυρας. Σηµειώνεται επίσης ότι στην παράγραφο δίνονται µορφές κιγκλιδωµάτων γεφυρών Αποχέτευση γεφυρών Γενικά (1) Βασική αρχή η οποία ισχύει για την αποχέτευση µιας γέφυρας, είναι ότι το νερό που πέφτει πρέπει να αποµακρύνεται δια των στοµίων εκροής το αργότερο πριν από το τέλος της ανωδοµής. Ιδιαίτερα για γέφυρες που βρίσκονται σε περιοχές στις οποίες σηµειώνεται παγετός και εξαιτίας του αυξηµένου κινδύνου που εγκυµονεί κάτι τέτοιο, είναι ιδιαίτερα σηµαντική η ταχεία αποµάκρυνση ακόµη και πολύ µικρών ποσοτήτων νερού. (2) Έχοντας υπόψη την παραπάνω αρχή, ο σχεδιασµός του συστήµατος αποχέτευσης αποστράγγισης ενός τεχνικού, θα αποβλέπει στην εκπλήρωση των παρακάτω στόχων: Κεφάλαιο 4 σελίδα 62 από 162

118 α) Στην ασφάλεια των εποχουµένων, καθώς και στη διατήρηση της κυκλοφοριακής ικανότητας κατά τη διάρκεια της βροχόπτωσης. β) Στην προστασία του τεχνικού και των παρακειµένων οδών από προβλήµατα διάβρωσης και υποσκαφής. γ) Στην οµαλή ένταξη στην αισθητική του τεχνικού. δ) Στην εύκολη συντήρηση. (3) Ειδικότερα για την επίτευξη του στόχου της ασφάλειας των εποχουµένων, καθώς και της διατήρησης της κυκλοφοριακής ικανότητας κατά τη διάρκεια της βροχόπτωσης, ο σχεδιασµός του συστήµατος συλλογής και απαγωγής των νερών της βροχής από το κατάστρωµα του τεχνικού θα πρέπει να γίνει έτσι ώστε το εύρος πλησµονής ή εύρος νάµατος το οποίο θα δηµιουργηθεί κατά τη διάρκεια µιας βροχής δεν θα πρέπει να ξεπερνάει τα 0,80m, µετρούµενα από το κράσπεδο της πλευρικής διαµόρφωσης της γέφυρας (αµφικλινής διατοµή) ή το κράσπεδο της διαµόρφωσης στην κεντρική νησίδα σε περίπτωση κατά την οποία η επίκλιση είναι προσανατολισµένη προς την κεντρική νησίδα. (4) H προστασία του σκυροδέµατος και η αποφυγή διάβρωσης του οπλισµού αντιµετωπίζεται µε την κατασκευή κατάλληλης µόνωσης (διπλή στρώση ασφαλτοπάνου ή ειδικών µεµβρανών κ.λ.π.) στην επιφάνεια του φορέα ή µε διπλή ασφαλτική στρώση στις επιφάνειες των ακροβάθρων, τοίχων κ.λ.π. που έρχονται σε επαφή µε τις γαίες. Στις επιφάνειες σκυροδέµατος οι οποίες είναι εµφανείς και στις οποίες συνήθως δεν εφαρµόζονται στεγανωτικές επαλείψεις, δεν επιτρέπεται να απορρέουν ελεύθερα νερά. Για την προστασία του τεχνικού από τη διείσδυση νερού σε αυτό διαµέσου των αρµών, θα προβλέπονται στόµια υδροσυλλογής προ των περιοχών των αρµών ώστε τα όµβρια να µη διασταυρώνουν τους αρµούς. Ακόµη και όταν οι αρµοί είναι υδατοστεγανοί, θα τοποθετούνται διατάξεις συλλογής των νερών που κατεισδύουν. Η τοποθέτηση συλλέκτη (κωνικής µορφής συνήθως) γίνεται στο χαµηλότερο σηµείο της εγκάρσιας κλίσης του αρµού και η απαγωγή των νερών γίνεται προς το κύριο αποχετευτικό σύστηµα της γέφυρας. (5) Για την αποφυγή ανάπτυξης υδροστατικών πιέσεων και για να αποµακρυνθεί ασφαλώς το επιφανειακό νερό που εισρέει στα ακρόβαθρα (συµπεριλαµβανοµένων και των πτερυγοτοίχων και τοίχων αντιστήριξης), πρέπει να κατασκευάζονται στρώσεις αποστράγγισης, ελάχιστου πλάτους 1,0m από σκύρα ή άλλο υλικό κατάλληλο για επανεπίχωση στην πίσω επιφάνεια, οι οποίες πρέπει να εκτείνονται από την άνω ακµή των θεµελίων µέχρι το ύψος των χωµατουργικών. Περισσότερο συνηθισµένη περίπτωση είναι η τοποθέτηση στραγγιστηρίου αγωγού ελάχιστης διαµέτρου Φ200mm, εγκιβωτισµένου σε θραυστό υλικό ο οποίος θα παραλαµβάνει την υγρασία και θα την εκτονώνει µε ασφάλεια στον αποδέκτη [βλέπε και σχήµα (1)δ]. Κεφάλαιο 4 σελίδα 63 από 162

119 (6) Για την προστασία των µεταβατικών επιχωµάτων από διάβρωση λόγω της επιφανειακής απορροής, βλέπε παράγραφο (7) Στις περιπτώσεις γεφυρών πάνω από δρόµους ή σιδηροδροµική γραµµή ή γεφυρών σε προστατευόµενες περιοχές, απαγορεύεται η ελεύθερη απορροή από το φορέα. Η απορροή θα γίνεται µε κατάλληλο δίκτυο αποχέτευσης που θα παροχετεύει τα νερά σε αγωγούς τοποθετηµένους σε επαφή µε τα βάθρα. Η τελική απορροή θα γίνεται σε φυσικούς αποδέκτες ή στο δίκτυο αποχέτευσης της υποκειµένης οδού ή της σιδηροδροµικής γραµµής. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις η ελεύθερη απορροή από το φορέα θα επιτρέπεται µόνο ύστερα από συµφωνία του Κ.τ.Ε. Στις περιπτώσεις αυτές της ελεύθερης απορροής θα προβλέπονται κατάλληλες διατάξεις ώστε σε ενδεχόµενο ισχυρό άνεµο να µην βρέχονται τα διάφορα τµήµατα της κατασκευής από τα νερά της απορροής [βλέπε σχήµα (7)]. Σχήµα (7) (8) Σε καµµία περίπτωση δεν πρέπει να δηµιουργούνται στάσιµα νερά κάτω από το τεχνικό (π.χ. κάτω διάβαση). (9) Το επιφανειακό νερό που ρέει σε κάτω διαβάσεις µεγάλου µήκους πρέπει να αναχαιτίζεται και να αποµακρύνεται, πριν από τα τεχνικά έργα, µε διατάξεις αποχέτευσης ικανής απόδοσης. Σε κλειστές περιοχές οι εγκαταστάσεις αποχέτευσης πρέπει να υπολογίζονται µόνο για το νερό καθαρισµού. (10) Το σύστηµα αποχέτευσης - αποστράγγισης της γέφυρας θα ελέγχει την επιφανειακή απορροή στο κατάστρωµα του τεχνικού και θα συγκρατεί κάθε είδους επιβλαβές νερό για το σκυρόδεµα µακριά από το τεχνικό, συλλέγοντας και αποµακρύνοντάς το επαρκώς και εµποδίζοντας τη διείσδυσή του στο τεχνικό ιάταξη του συστήµατος αποχέτευσης γεφυρών (1) Το σύστηµα αποχέτευσης - αποστράγγισης του καταστρώµατος της γέφυρας θα σχεδιάζεται λαµβάνοντας υπόψη το µήκος της γέφυρας, την κατά µήκος κλίση και την επίκλιση της επιφάνειας κύλισης. (2) Το κάθε σύστηµα αποχέτευσης αποτελείται από: α) Φρεάτια υδροσυλλογής ελάχιστης ωφέλιµης επιφάνειας εισροής 200cm 2 β) Συλλεκτηρίους σωλήνες ελάχιστης διαµέτρου Φ150mm γ) Τον κεντρικό συλλεκτήριο σωλήνα ελαχίστης διαµέτρου Φ 200mm Κεφάλαιο 4 σελίδα 64 από 162

120 δ) Ειδικά τεµάχια (τεµάχια Τ, πώµατα ελέγχου και καθαρισµού κ.λ.π) (3) Η επιφανειακή συλλογή των νερών της βροχής θα γίνεται µε: α) Φρεάτια υδροσυλλογής τύπου εσχάρας β) Φρεάτια υδροσυλλογής τύπου πλευρικού στοµίου γ) Συνδυασµό των παραπάνω τύπων φρεατίων υδροσυλλογής (4) Σε σχέση πάντα µε τον τρόπο που θα επιλεγεί για να γίνει η επιφανειακή συλλογή των νερών, θα πρέπει να διαµορφώνεται σύστηµα σωλήνων µεταφοράς του συλλεγέντος νερού προς έµµεσο ή άµεσο αποδέκτη, τέτοιο ώστε να είναι συµβατό µε τη µορφή του τεχνικού και χωρίς να δηµιουργεί προβλήµατα στο στατικό σύστηµα της γέφυρας ή στη λειτουργία και συντήρηση του ίδιου του συστήµατος αποχέτευσης. (5) Όπου ο στατικός σχεδιασµός της γέφυρας το επιτρέπει, µπορεί να τοποθετηθεί αγωγός µέσα στο φορέα της γέφυρας (περίπτωση φορέα κιβωτιοειδούς διατοµής). (6) Τα φρεάτια υδροσυλλογής θα είναι βιοµηχανικού τύπου κατάλληλα για γέφυρες, µε δυνατότητα ρύθµισης του ύψους του στοµίου, θα φέρουν κατάλληλη διάταξη προσαρµογής της στεγανωτικής στρώσης και αποστράγγισης των νερών που διηθούνται και θα ανταποκρίνονται στην κλάση D 400 κατά DIN EN 124 και DIN E 1229 [βλέπε π.χ. σχήµα (6)] Σχήµα (6) (7) Οι αγωγοί απορροής θα είναι κατά το δυνατόν ευθύγραµµοι, επισκέψιµοι, θα επιτρέπουν τον καθαρισµό και θα επιζητείται η εφαρµογή λύσης που θα εξασφαλίζει την εύκολη αντικατάστασή τους. (8) Για λόγους κατασκευαστικούς, η ελάχιστη απόσταση µεταξύ φρεατίων υδροσυλλογής καθορίζεται σε 7,0m µετρούµενη από το κέντρο βάρους της Κεφάλαιο 4 σελίδα 65 από 162

121 επιφάνειας των δύο διαδοχικών φρεατίων. Οι αποστάσεις αυτές πρέπει κατά κανόνα να είναι ίσες µεταξύ τους και εκπεφρασµένες σε ακέραια µέτρα. Εάν αυτό για στατικούς λόγους δεν είναι δυνατό, µπορεί να γίνεται ανισοκατανοµή των φρεατίων αλλά πάντοτε σε θέσεις που θα είναι εύκολο να προσδιοριστούν κατά την κατασκευή. (9) Η κατά µήκος κλίση µε την οποία θα κατασκευάζεται ο κεντρικός συλλεκτήριος αγωγός, θα πρέπει να ακολουθεί, κατά το εφικτό, την κατά µήκος κλίση του φορέα της γέφυρας. Όταν αυτό δεν είναι δυνατόν, η τροποποίηση της κατά µήκος κλίσης της σωληνογραµµής δεν θα πρέπει να την οδηγεί χαµηλότερα από την κάτω επιφάνεια του φορέα. Στις περιπτώσεις αυτές (διαφορετική κατά µήκος κλίση αγωγού και φορέα) θα προβλέπεται οπωσδήποτε κάλυψη του αγωγού µε κατάλληλη επιλογή του ύψους του γείσου της πλευρικής διαµόρφωσης της γέφυρας. (10) Η επιλογή του υλικού για τους κεντρικούς συλλεκτηρίους αγωγούς σε συνάρτηση και µε το συνολικό µήκος της γέφυρας συνιστάται να γίνεται όπως παρακάτω: Συνολικό µήκος γέφυρας L Υλικό κεντρικού συλλεκτηρίου αγωγού L< 50m PVC 50m L 100m Γαλβανισµένος σιδηροσωλήνας 100m < L Ελατός Χυτοσίδηρος (11) Οι συλλεκτήριοι αγωγοί των νερών της βροχής θα πρέπει να αναρτώνται ή να στηρίζονται µε κατάλληλες διατάξεις για την παραλαβή των αναµενόµενων φορτίων, έτσι ώστε να µην επιτρέπουν την ανάπτυξη βέλους κάµψης µεγαλυτέρου των 3mm. Η ανάρτηση θα γίνεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αντιµετωπίζεται η σχετική διαστολή, καθώς και η µετακίνηση των αγωγών που προκαλείται από µεταβολές της θερµοκρασίας ή την παραµόρφωση της γέφυρας από οποιονδήποτε λόγο. Εποµένως, το σύστηµα ανάρτησης θα είναι ρυθµιζόµενο και όχι σταθερό. Αποδεκτή απόσταση ανάρτησης για αγωγό διαµέτρου Φ200 από PVC θεωρείται αυτή ανά 2,0m, ενώ για χαλυβδοσωλήνα της ίδιας διαµέτρου ανά 4,0m. Η ανάρτηση κάθε τεµαχίου βαρέως σωλήνος (π.χ. χαλυβδοσωλήνες διαµέτρου 280mm) θα γίνεται από δύο σηµεία του κορµού τους για λόγους ασφάλειας και πάντα σε σχέση µε τα σηµεία συναρµογής της σωληνογραµµής. εν επιτρέπεται σε καµµία περίπτωση η ανάρτηση να γίνεται από το ίδιο το σύστηµα υδροσυλλογής (φρεάτιο, σχάρα υδροσυλλογής κ.λ.π.). Στα σχήµατα (11)α και β δίνονται ενδεικτικές διατάξεις ανάρτησης κεντρικού συλλεκτηρίου αγωγού διαµέτρων DN 150 έως DN 400, τόσο για οριζόντιο όσο και για κεκλιµένο σύστηµα ανάρτησης. Σηµειώνεται ότι η ελεύθερη απαιτούµενη απόσταση 300mm µεταξύ του κεντρικού συλλεκτήριου αγωγού και των παρειών του φορέα, όπως αυτή σηµειώνεται στα Κεφάλαιο 4 σελίδα 66 από 162

122 προαναφερθέντα σχήµατα, είναι δυνατόν να ελαττωθεί ύστερα από συνεννόηση µε τον Κ.τ.Ε, σε συνδυασµό µε τη διάταξη των πωµάτων ελέγχου και καθαρισµού του κεντρικού συλλεκτηρίου αγωγού και τη δυνατότητα κατασκευής και συντήρησης του όλου συστήµατος. Σχήµα (11)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 67 από 162

123 Σχήµα (11)β (12) Η σύνδεση του φρεατίου υδροσυλλογής µε τον κεντρικό συλλεκτήριο αγωγό γίνεται µε σωλήνα διαµέτρου Φ150 και τεµάχιο ταυ ή σαµάρι (ανάλογα µε το υλικό του αγωγού). Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στη σύνδεση του κεντρικού αγωγού µε τον αγωγό από το φρεάτιο υδροσυλλογής όταν ο κεντρικός αγωγός έχει µεγάλη κατά µήκος κλίση. (13) Στην περιοχή του ακροβάθρου ή µεσοβάθρου (όπου προβλέπεται εκτόνωση του κεντρικού συλλεκτηρίου αγωγού) πραγµατοποιείται αλλαγή της κατεύθυνσης ροής από περίπου οριζόντια σε κατακόρυφη. Το γωνιακό τεµάχιο που µεσολαβεί για την αλλαγή της κατεύθυνσης θα πρέπει να αγκυρώνεται κατάλληλα, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η σταθερότητα της κατασκευής αλλά ταυτόχρονα να διατίθενται και τα απαραίτητα περιθώρια παραλαβής θερµοκρασιακών µεταβολών. Κεφάλαιο 4 σελίδα 68 από 162

124 Η τοποθέτηση ελαστικού τµήµατος ή χοάνης παρέχει τη δυνατότητα το σύστηµα να µην επηρεάζεται από κατακόρυφες ή οριζόντιες µετακινήσεις [βλέπε σχήµατα (13)α και β]. Κεφάλαιο 4 σελίδα 69 από 162

125 ΕΙ ΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΙΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΙΚΤΥΟΥ ΟΜΑ Α ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ο.Μ.Ο.Ε. ΤΕΥΧΟΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ Σχήµα (13)α Σχήµα (13)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 70 από 162

126 (14) Συνιστάται ο κατακόρυφος σωλήνας αποχέτευσης στο ακρόβαθρο ή και στα µεσόβαθρα να τοποθετείται, για λόγους προστασίας του, εντός εσοχής [βλέπε σχήµα (13)α]. (15) Σε µικρά τεχνικά (της τάξεως ανοίγµατος των 12,0m) µε µονολιθική σύνδεση ακροβάθρων και φορέα, το επιφανειακό νερό που συλλέγεται στο κρασπεδόρειθρο της γέφυρας µπορεί να οδηγηθεί πέρα και πάνω από τα ακρόβαθρα χωρίς τη διάταξη στοµίων και αγωγών. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να υπάρχει τεκµηρίωση µε υδραυλικούς υπολογισµούς, από την οποία θα προκύπτει ότι οι συνθήκες ροής που θα αναπτυχθούν κατά τη διάρκεια της βροχής, θα είναι τέτοιες που δεν θα δηµιουργούν πρόβληµα σύµφωνα µε όσα αναφέρθηκαν προηγουµένως. Το νερό σ' αυτές τις περιπτώσεις, εφόσον δεν κατασκευάζονται επιφανειακά έργα αποχέτευσης (ρείθρα, αβαθείς πλευρικές τάφροι, τάφροι αποχέτευσης) ή/και βαθµιδωτά ρείθρα, πρέπει να αποµακρύνεται στα πέρατα των τοίχων αντεπιστροφής µε φρεάτια υδροσυλλογής. (16) Σηµεία πρόσβασης για επιθεώρηση και συντήρηση "ρουτίνας" θα τοποθετούνται, όπου αυτό είναι απαραίτητο, σε κατάλληλες αποστάσεις και σε θέσεις όπου υπάρχει πρόσβαση Βασικές αρχές διαστασιολόγησης του αποχετευτικού συστήµατος στις γέφυρες (1) Η διαστασιολόγηση των κεντρικών συλλεκτηρίων αγωγών θα γίνεται λαµβάνοντας υπόψη: α) Την παροχή που απορροφάται κάθε φορά από τα στόµια υδροσυλλογής του συστήµατος που επιλέχθηκε (και όχι από το σύνολο της παροχής σε όλη την έκταση του καταστρώµατος του τεχνικού - εκτός από εξαιρέσεις µετά από εντολή του Κ.τ.Ε.) β) Το µέγιστο επιτρεπόµενο ύψος πλήρωσης (y max ) των σωληνωτών αγωγών κυκλικής διατοµής σε σχέση µε την εσωτερική διάµετρο αυτών (D), δηλαδή το λόγο y max /D, οριζόµενο όπως παρακάτω: Για αγωγούς D <= 0,40m y max /D = 0,50 Σε περιπτώσεις γεφυρών µήκους 200m είναι δυνατόν, µε τη σύµφωνη γνώµη του Κ.τ.Ε, να γίνει αποδεκτό µεγαλύτερο ύψος πλήρωσης των σωληνωτών αγωγών. γ) Την ικανοποίηση των ελέγχων ελάχιστης ταχύτητας όπως περιγράφονται παρακάτω: Η αναπτυσσόµενη ταχύτητα µέσα στον αγωγό δεν πρέπει να είναι µικρότερη από 0,5m/sec Κεφάλαιο 4 σελίδα 71 από 162

127 Η αναπτυσσόµενη ταχύτητα για παροχή ίση µε το 1/10 της παροχής υπολογισµού δεν θα πρέπει να είναι µικρότερη από 0,3m/sec. δ) Την απορροφητικότητα των στοµίων υδροσυλλογής σύµφωνα µε γενικά παραδεκτούς τύπους. Παρακάτω δίνεται ενδεικτικά η απορροφητικότητα για δύο είδη φρεατίων: Η απορροφητικότητα των φρεατίων υδροσυλλογής (Q i : σε m 3 /s) τύπου "ΠΛΕΥΡΙΚΟΥ ΣΤΟΜΙΟΥ" σε κρασπεδόρειθρο ή παράπλευρα του New Jersey (για µήκος πλευρικού στοµίου L=1,20m) δίνεται από τις σχέσεις: I. Q i = 0,200 x H 3/2 x I -3/10 για Η > = H 1 ΙΙ. Q i = 1,088 x H 11/5 x i -6/10 x S 3/10 για Η 1 > H > H 2 ΙΙΙ. Q i = 17,50 x H 8/3 x i -1 x S 1/2 για H 2 > = H όπου: Q i = η παροχή της εκροής σε m 3 /s από το ρείθρο στο φρεάτιο ("απορροφητικότητα") i = η εγκάρσια κλίση σε απόλυτο αριθµητικό µέγεθος (π.χ. i = 0,02) S = η κατά µήκος κλίση σε απόλυτο αριθµητικό µέγεθος (π.χ. S = 0,01) Η = το βάθος ροής ανάντη του φρεατίου σε m Οι τιµές των ορίων του πεδίου εφαρµογής των παραπάνω σχέσεων είναι: Η 1 = 0,150 x (i/s) 6/14 και H 2 = 0,083 x (i/s) 6/14 Η απορροφητικότητα φρεατίων υδροσυλλογής τύπου "ΣΧΑΡΑΣ" δίνεται από τη σχέση: Q i = 83 x L x W x S 1/2 x H av1,75 όπου: Q i L W = η παροχή εκροής στο φρεάτιο (m 3 /s) = το µήκος του "καθαρού ανοίγµατος" (4) της σχάρας (m) = το πλάτος του "καθαρού ανοίγµατος" της σχάρας (m) S = η κατά µήκος κλίση σε απόλυτο αριθµητικό µέγεθος (π.χ. S = 0,01) (4) " " ( ) Κεφάλαιο 4 σελίδα 72 από 162

128 H av = το µέσο βάθος ροής (m) στο µέσο του πλάτους της σχάρας αµέσως ανάντη του φρεατίου πριν αρχίσει η πτώση εισρόφησης (drawdown) όπου: Η av = H - (W x i/2) Στην απορροφητικότητα που προκύπτει από τον παραπάνω τύπο περιλαµβάνεται και ένα ουσιαστικό περιθώριο ασφάλειας για µερική έµφραξη της σχάρας και έχει δυνατότητα εφαρµογής για διάφορες ισαποστάσεις των ράβδων της σχάρας (έχει περιληφθεί η επιρροή της αποµείωσης της επιφάνειας ανοιγµάτων από την ύπαρξη των ράβδων της σχάρας). ε) Την περίοδο επαναφοράς η οποία θα λαµβάνεται 10 έτη. στ) Ο συντελεστής απορροής θα λαµβάνεται C=1,0. (2) Σηµειώνεται ότι η οικονοµική διάταξη των φρεατίων υδροσυλλογής προκύπτει όταν δεν επιζητείται συνολική απορρόφηση από τα φρεάτια υδροσυλλογής της παροχής της τάφρου. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να εξασφαλίζεται ελάχιστο βάθος ροής προς τα κατάντη 1,50cm, ώστε να παρασέρνονται προς τα κάτω τα επιπλέοντα αντικείµενα Στηθαία ασφαλείας γεφυρών Γενικά (1) Από άποψη υλικού κατασκευής, τα στηθαία ασφαλείας τα οποία χρησιµοποιούνται στη χώρα µας διακρίνονται σε χαλύβδινα και σε στηθαία ασφαλείας από σκυρόδεµα τύπου Νew Jersey. (2) Από άποψη θέσεως, διακρίνονται σε πλευρικά στηθαία ασφαλείας τα οποία τοποθετούνται προς την πλευρά της εξωτερικής λωρίδας καθοδήγησης και σε κεντρικά στηθαία τα οποία τοποθετούνται προς την πλευρά της εσωτερικής λωρίδας καθοδήγησης του αυτοκινητοδρόµου. (3) Στα παρακάτω σχήµατα (2) α, β, γ, δ, ε και στ δίνονται βασικά γεωµετρικά χαρακτηριστικά των χαλύβδινων στηθαίων γεφυρών Σ.Τ.Ε-1, Σ.Τ.Ε-4, Σ.Τ.Ε-5, Σ.Τ.Ε-6, Σ.Τ.Ε-11και Σ.Τ.Ε-12, αντίστοιχα. Τα στηθαία ασφαλείας από σκυρόδεµα Μ.Σ.Ο-8, Μ.Σ.Ο-13, Α.Σ.Ο-6 και Α.Σ.Ο-7 που απεικονίζονται στα σχήµατα (2) ι, ια, ιβ και ιγ αντίστοιχα, είναι µεν στηθαία τα οποία χρησιµοποιούνται επί της οδού αλλά µε κατάλληλη διάταξη µπορούν να χρησιµοποιηθούν και επί γεφυρών [βλέπε εδάφια (6) και (7) της παραγράφου ] Τα σηµειούµενα ύψη των στηθαίων Σ.Τ.Ε-1, Σ.Τ.Ε-4, Σ.Τ.Ε-5, Σ.Τ.Ε-6, Σ.Τ.Ε-11 και Σ.Τ.Ε-12 λογίζονται από τη στάθµη έδρασής τους [βλέπε σχήµατα (2) α, β, γ, δ, ε και στ], ενώ τα ύψη των υπολοίπων στηθαίων ασφαλείας που απεικονίζονται έχουν σαν αφετηρία µέτρησης την επιφάνεια κύλισης. Κεφάλαιο 4 σελίδα 73 από 162

129 Σχήµα (2)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 74 από 162

130 Σχήµα (2)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 75 από 162

131 Σχήµα (2)γ Κεφάλαιο 4 σελίδα 76 από 162

132 Σχήµα (2)δ Κεφάλαιο 4 σελίδα 77 από 162

133 Σχήµα (2)ε Κεφάλαιο 4 σελίδα 78 από 162

134 Σχήµα (2)στ Κεφάλαιο 4 σελίδα 79 από 162

135 Σχήµα (2)ια Κεφάλαιο 4 σελίδα 80 από 162

136 Σχήµα (2)ιβ Κεφάλαιο 4 σελίδα 81 από 162

137 Σχήµα (2)ιγ (4) Τονίζεται ότι τα στηθαία ασφαλείας από σκυρόδεµα λειτουργούν µε γραµµική πάκτωση στο φορέα της γέφυρας. Η σύνδεσή τους µε αυτόν είναι τύπου οπλισµένου σκυροδέµατος µε προεπιλεγµένη επιφάνεια θραύσης. εν θα πρέπει εποµένως να γίνεται αυθαίρετη αλλαγή του οπλισµού που προβλέπεται στα σχέδιά τους, διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος να υποστεί ζηµία ο φορέας και µάλιστα σε περιοχή στην οποία ενδέχεται να υπάρχουν εγκάρσιοι τένοντες προέντασης. (5) Στις περιπτώσεις των στηθαίων αυτών και συµπληρωµατικά µε τα αναφερόµενα στο εδάφιο (1) της παραγράφου , θα λαµβάνονται υπόψη τα ελάχιστα πάχη των φορέων τα οποία απαιτούνται σύµφωνα µε τις οδηγίες που συνοδεύουν τα αντίστοιχα στηθαία. (6) Οι παρειές των στηθαίων από σκυρόδεµα θα διαµορφώνονται µε χρήση ξυλοτύπων, µε πρόβλεψη επιφανειακού τελειώµατος τύπου Ε στην ορατή προς το οδόστρωµα όψη τους και επιφανειακού τελειώµατος τύπου Γ στην εξωτερική όψη τους. Η άνω επιφάνεια που δεν έρχεται σε επαφή µε ξυλότυπο θα διαµορφώνεται µε επιφανειακό τελείωµα τύπου Γ. Κεφάλαιο 4 σελίδα 82 από 162

138 (7) Τα στηθαία από σκυρόδεµα θα εµποτίζονται µε δύο στρώσεις σιλανίου (silane). Για τα τυποποιηµένα (βιοµηχανικού τύπου) χαλύβδινα στηθαία, η προστασία τους θα εκτελείται σύµφωνα µε τις οικείες προδιαγραφές. (8) Στις περιπτώσεις χρησιµοποίησης επί των γεφυρών στηθαίων από σκυρόδεµα τύπου New Jersey Μ.Σ.Ο-8, Μ.Σ.Ο-13, Α.Σ.Ο-6, Α.Σ.Ο-7, δηλαδή στηθαίων από σκυρόδεµα τα οποία δεν συνδέονται µονολιθικά µε το φορέα, η σύνδεση των στηθαίων αυτών στις διαµορφώσεις κεντρικής νησίδας και στις πλευρικές διαµορφώσεις, θα γίνεται µέσω βλήτρων Φ16 µε πλαστικό κάλυµµα προστασίας ανά αποστάσεις 2,0m [βλέπε σχήµατα (1)β και (5)β]. (9) Σε αποστάσεις 4m στα στηθαία από σκυρόδεµα θα κατασκευάζονται ψευδοαρµοί. Η διαµόρφωση των ψευδοαρµών θα γίνεται µε κοπή του σκληρυµένου σκυροδέµατος σε βάθος περίπου 25mm και πλάτος 4mm και πλήρωση µε κατάλληλο υλικό αρµών [βλέπε σχήµα (10)]. (10) Στις θέσεις των αρµών συστολοδιαστολής της γέφυρας θα προβλέπεται η κατασκευή του σχήµατος (7), δηλαδή το στηθαίο θα περιβάλλεται µε έλασµα πάχους t> 6mm και θα γίνεται η διαµόρφωση του προαναφερθέντος σχήµατος. Σχήµα (7) Κεφάλαιο 4 σελίδα 83 από 162

139 Επιλογή στηθαίων ασφαλείας Γενικά (1) Η επιλογή στις γέφυρες χαλύβδινων στηθαίων ασφάλειας ή στηθαίων ασφάλειας από σκυρόδεµα τύπου New Jersey, συνδέεται άµεσα αλλά όχι απόλυτα µε τη γενικότερη επιλογή που θα ισχύει για την τυπική διατοµή του οδικού άξονα στον οποίο αυτές υπάγονται. Πιο συγκεκριµένα: α) Εφόσον προβλέπεται εφαρµογή τυπικής διατοµής αυτοκινητοδρόµου (ή άλλου τύπου οδού µε κεντρική νησίδα) µε κεντρικά χαλύβδινα στηθαία ασφάλειας, τότε και στις γέφυρες θα προβλέπεται η τοποθέτηση του αντιστοίχου τύπου χαλύβδινου στηθαίου. β) Εφόσον προβλέπεται εφαρµογή τυπικής διατοµής αυτοκινητόδροµου (ή άλλου τύπου οδού µε κεντρική νησίδα) µε κεντρικό στηθαίο ασφάλειας από σκυρόδεµα τύπου New Jersey, τότε και στις γέφυρες θα προβλέπεται ο αντίστοιχος τύπος στηθαίου από σκυρόδεµα τύπου New Jersey. (2) Πέραν του γενικού κανόνα του προηγουµένου εδαφίου (1), κατά την επιλογή των στηθαίων στις γέφυρες θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη και οι παρακάτω παράγοντες: α) Το ίδιον βάρος των στηθαίων ασφαλείας από σκυρόδεµα είναι σηµαντικά µεγαλύτερο σε σύγκριση µε το βάρος των χαλύβδινων στηθαίων. β) Σε περίπτωση χρησιµοποίησης άκαµπτης σύνδεσης στηθαίων από σκυρόδεµα µε το φορέα του τεχνικού, θα πρέπει να εξετάζεται προσεκτικά, κατά περίπτωση, η επίδραση που έχει στη συνολική ακαµψία του φορέα. Η απάλειψη της επιρροής στηθαίων άκαµπτης σύνδεσης στην ακαµψία του φορέα συνεπάγεται τη διάταξη αρµών σε µικρές σχετικά αποστάσεις της τάξεως των 2,0-3,0m. γ) Σε περιοχές µε δυσµενείς καιρικές συνθήκες κατά τους χειµερινούς µήνες, γενικά, τα στηθαία από σκυρόδεµα ευνοούν, λόγω της συµπαγούς µορφής τους, τη συσσώρευση χιονιού µε συνέπεια αυξηµένο κίνδυνο σχηµατισµού πάγου. Επισηµαίνεται ότι τα στηθαία αυτού του τύπου πρόσκεινται, κατά κανόνα, προς την κεντρική νησίδα της οδού, δηλαδή προς τη λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας και ότι ο σχηµατισµός πάγου πάνω στις γέφυρες είναι ευκολότερος από ότι στην υπόλοιπη οδό. δ) Η χρησιµοποίηση των στηθαίων από σκυρόδεµα στις πλευρικές διαµορφώσεις (εξωτερικές πλευρές) χαµηλών γεφυρών, π.χ. Άνω ιαβάσεων, λόγω του σηµαντικού µεγέθους τους που προστίθεται οπτικά στο ύψος του φορέα, δεν παράγει ικανοποιητικό αποτέλεσµα από αισθητικής πλευράς [βλέπε και εδάφιο (4) της παραγράφου ]. Κεφάλαιο 4 σελίδα 84 από 162

140 Πλευρικά στηθαία ασφαλείας (χωρίς γειτνίαση µε σιδηροδροµική γραµµή) (1) Προκειµένου περί υπεραστικών και αστικών αυτοκινητοδρόµων, κλάδων κόµβων, αστικών λεωφόρων ταχείας κυκλοφορίας, υπεραστικών και αστικών οδών λειτουργικής κατάταξης αρτηρίας, ανεξάρτητα από την ακτίνα σε οριζοντιογραφία και την ταχύτητα µελέτης, στις πλευρικές διαµορφώσεις γεφυρών στέψης µήκους µεγαλύτερου ή ίσου προς 6,00m και στα συνεχόµενα πτερύγια ή/και "πλάκες τριβής" θα τοποθετούνται µεταλλικά στηθαία ασφάλειας τύπου Σ.Τ.Ε-1 ή Σ.Τ.Ε-11, τα οποία θα συνέχονται µε τα στηθαία ασφαλείας της οδού. (2) Προκειµένου περί υπεραστικών οδών κατηγορίας AIV και αστικών οδών λειτουργικής κατάταξης συλλεκτηρίας οδού, προσπέλασης παροδίων/τοπικής οδού καθώς και πεζοδρόµων, ανεξάρτητα από την ακτίνα σε οριζοντιογραφία και την ταχύτητα µελέτης, στις πλευρικές διαµορφώσεις γεφυρών στέψης µήκους µεγαλύτερου ή ίσου προς 6,00m και στα συνεχόµενα πτερύγια θα τοποθετούνται µεταλλικά στηθαία ασφάλειας τύπου Σ.Τ.Ε- 6. (3) Τονίζεται ότι στις περιπτώσεις γεφυρών - Άνω ιαβάσεων πάνω από σιδηροδροµικές γραµµές ή πάνω από υπεραστικούς και αστικούς αυτοκινητοδρόµους, κλάδους κόµβων, αστικές λεωφόρους ταχείας κυκλοφορίας, υπεραστικές οδούς κατηγορίας και ανώτερης και αστικές οδούς λειτουργικής κατάταξης αρτηρίας, θα τοποθετούνται στηθαία ασφαλείας όµοια µε τα στηθαία ασφαλείας γεφυρών του υποκειµένου έργου, όπως αυτά προσδιορίζονται στο προηγούµενο εδάφιο (1). (4) Σηµειώνεται ότι σε περίπτωση πεζογεφυρών Άνω ιαβάσεων πάνω από άλλα συγκοινωνιακά έργα, στις οποίες έχει εξασφαλισθεί µε κατάλληλα µέτρα (φράγµατα, σκαλοπάτια κ.λ.π.) η µη διέλευση οχηµάτων, θα τοποθετείται κιγκλίδωµα πεζών εκτός αν προδιαγράφονται, για ειδικούς λόγους, αυστηρότερες απαιτήσεις Κεντρικά στηθαία ασφαλείας (χωρίς γειτνίαση µε σιδηροδροµική γραµµή) (1) Προκειµένου περί υπεραστικών και αστικών αυτοκινητοδρόµων, αστικών λεωφόρων ταχείας κυκλοφορίας, ανεξάρτητα από την ακτίνα σε οριζοντιογραφία και την ταχύτητα µελέτης: α) Με κεντρική νησίδα 3,00m v 11,50m: Σε γέφυρες ή οχετούς στέψης που καλύπτουν όλο το πλάτος της κεντρικής νησίδας (πάντοτε όµως µε την ύπαρξη διαµήκους αρµού για το στατικό διαχωρισµό των φορέων), θα προβλέπονται δύο µεταλλικά στηθαία Σ.Τ.Ε.-4 ή Σ.Τ.Ε.-11 ή Σ.Τ.Ε.-1 ή ένα αµφίπλευρο µεταλλικό στηθαίο Σ.Τ.Ε- 12. Εναλλακτικά µπορούν να τοποθετηθούν αντίστοιχα δύο στηθαία Μ.Σ.Ο-8 ή Μ.Σ.Ο.-13 ή ένα αµφίπλευρο στηθαίο Α.Σ.Ο.-6 ή Α.Σ.Ο.-7 αν έχει εκλεγεί αντίστοιχος τύπος κεντρικών στηθαίων ασφαλείας οδού. Κεφάλαιο 4 σελίδα 85 από 162

141 Σε γέφυρες που χωρίζονται µε "φανό", ανεξάρτητα από την ακτίνα σε οριζοντιογραφία και την ταχύτητα µελέτης, θα τοποθετούνται δύο µεταλλικά στηθαία Σ.Τ.Ε.-1 ή Σ.Τ.Ε Στην περίπτωση κατά την οποία το κενό (φανός) που χωρίζει τους δύο κλάδους της γέφυρας έχει πλάτος 40cm, µπορούν να χρησιµοποιηθούν τα στηθαία Μ.Σ.Ο.-8 ή Μ.Σ.Ο.-13 αν έχει εκλεγεί αντίστοιχος τύπος κεντρικών στηθαίων ασφαλείας οδού. β) Με κεντρική νησίδα 2,00m v <3,00m: Στην περίπτωση αυτή, λόγω του µικρού πλάτους της νησίδας, σε γέφυρες ή οχετούς στέψης θα τοποθετείται ένα αµφίπλευρο µεταλλικό στηθαίο Σ.Τ.Ε.-12. Εναλλακτικά µπορούν να χρησιµοποιηθούν αµφίπλευρα στηθαία Α.Σ.Ο.-6 ή Α.Σ.Ο.-7, αν έχει εκλεγεί αντίστοιχος τύπος κεντρικών στηθαίων ασφαλείας οδού. γ) Με κεντρική νησίδα v > 11,50m Σε γέφυρες ισχύουν τα αναφερόµενα για τα πλευρικά στηθαία στο εδάφιο (1) της παραγράφου (2) Προκειµένου περί αστικών οδών λειτουργικής κατάταξης αρτηρίας ή συλλεκτήριας οδού: α) Κατ αρχήν δεν προβλέπεται τοποθέτηση κεντρικών στηθαίων ασφαλείας. β) Στην περίπτωση που κατά την κρίση του Κ.τ.Ε. χρησιµοποιηθούν κεντρικά στηθαία ασφάλειας σε αστικές αρτηρίες για τον περιορισµό των διασταυρώσεων πεζών ή άλλες ανάλογες αιτίες, θα πρέπει να χρησιµοποιούνται στηθαία µε επ' αυτών κιγκλιδώµατα που να αποτρέπουν την εγκάρσια διέλευση πεζών. Με τον τρόπο αυτό θα εξασφαλίζεται, παράλληλα µε την απαγόρευση εγκάρσιας διέλευσης πεζών, και η προστασία από εκτροπή οχηµάτων προς το οδόστρωµα αντίθετης κατεύθυνσης. Για την περίπτωση εποµένως της τοποθέτησης στηθαίων ασφαλείας ισχύουν: Σε γέφυρες ή οχετούς στέψης που καλύπτουν όλο το πλάτος της κεντρικής νησίδας (πάντοτε όµως µε την ύπαρξη διαµήκους αρµού για το στατικό διαχωρισµό των φορέων), θα προβλέπεται ένα αµφίπλευρο µεταλλικό στηθαίο Σ.Τ.Ε.-12 µε επ' αυτού κιγκλίδωµα. Σε γέφυρες που χωρίζονται µε "φανό", ανεξάρτητα από την ακτίνα σε οριζοντιογραφία, θα τοποθετούνται δύο µεταλλικά στηθαία Σ.Τ.Ε.-1 ή Σ.Τ.Ε Πλευρικά ή κεντρικά στηθαία ασφαλείας (περίπτωση γειτνίασης µε σιδηροδροµική γραµµή) (1) Προκειµένου περί υπεραστικών και αστικών αυτοκινητοδρόµων, κλάδων κόµβων, υπεραστικών οδών AIV και αστικών οδών λειτουργικής κατάταξης αρτηρίας και Κεφάλαιο 4 σελίδα 86 από 162

142 ανώτερης, σε γέφυρες στέψης µήκους µεγαλυτέρου ή ίσου προς 6,00m, θα τοποθετείται εσωτερικά στηθαίο ασφαλείας Σ.Τ.Ε. 4 και εξωτερικά στηθαίο ασφαλείας Σ.Τ.Ε.-1 Σε περίπτωση διαπλάτυνσης, η τοποθέτηση διπλών στηθαίων σε γέφυρες οφείλεται στις ανάγκες οµοιοµορφίας των πλευρικών διαµορφώσεων της τυπικής διατοµής. (2) Προκειµένου περί υπεραστικών οδών AIV και αστικών οδών λειτουργικής κατάταξης συλλεκτηρίας οδού και κατώτερης, σε γέφυρες στέψης µήκους µεγαλυτέρου ή ίσου προς 10,0m, θα τοποθετείται στηθαίο ασφαλείας Σ.Τ.Ε Κιγκλιδώµατα προστασίας πεζών από χάλυβα (1) Το ύψος των κιγκλιδωµάτων προστασίας πεζών µετρούµενο από τη στάθµη έδρασής τους θα είναι: α) 1,00m για ύψος πτώσεως < 12,0m β) 1,10m για ύψος πτώσεως 12,0m γ) 1,20m παραπλεύρως ποδηλατοδρόµου (2) Στα παρακάτω σχήµατα (2) α, β και γ δίνονται διατάξεις κιγκλιδωµάτων γεφυρών. Συγκεκριµένα στο σχήµα (2)α δίνεται η διάταξη κιγκλιδωµάτων µε ράβδους πλήρωσης και κανονικού ύψους ορθοστάτες, στο σχήµα (2)β η διάταξη κιγκλιδωµάτων µε ράβδους πλήρωσης και βραχείς ορθοστάτες και στο σχήµα (2)γ η διάταξη κιγκλιδωµάτων µε πλέγµα πλήρωσης. (3) Οι αποστάσεις των ορθοστατών θα είναι: α) 2,0m -2,50m για την περίπτωση κιγκλιδωµάτων µε ράβδους πλήρωσης και κανονικού ύψους ορθοστάτες καθώς και για κιγκλιδώµατα µε πλέγµα πλήρωσης. β) 2,0m για κιγκλιδώµατα µε ράβδους πλήρωσης και βραχείς ορθοστάτες. γ) 1,5m -2,0m για κιγκλιδώµατα µε σωλήνες. δ) 2,67m για κιγκλιδώµατα επί στηθαίων [βλέπε σχήµα (4)] (4) Το πλάτος των χειρολισθήρων θα είναι: α) 0,12m στην περίπτωση γεφυρών. β) 0,08m στην περίπτωση πεζογεφυρών. (5) Η καθαρή απόσταση των ράβδων πλήρωσης σε όσα κιγκλιδώµατα χρησιµοποιούνται θα είναι 0,12m. Σηµειώνεται ότι οι ράβδοι πλήρωσης συγκολλώνται πάνω και κάτω µε ραφή a = 4mm. (6) Η καθαρή απόσταση του κάτω πέλµατος του κιγκλιδώµατος από την επιφάνεια έδρασής του θα είναι: Κεφάλαιο 4 σελίδα 87 από 162

143 α) 0,12m για την περίπτωση κιγκλιδωµάτων µε ράβδους πλήρωσης και κανονικού ύψους ορθοστάτες. β) 0,08m για την περίπτωση κιγκλιδωµάτων µε ράβδους πλήρωσης και βραχείς ορθοστάτες. γ) 0,05m για την περίπτωση κιγκλιδωµάτων µε πλέγµα πλήρωσης. (7) Η αξονική απόσταση ορθοστάτη από το τέλος του πτερυγοτοίχου του ακροβάθρου της γέφυρας ή από αρµό, θα είναι 0,25m. Ο χειρολισθήρας θα εξέχει του τελευταίου ορθοστάτη κατά 0,05m. (8) Τα κιγκλιδώµατα θα κατασκευάζονται είτε από διατοµές ψυχρής εξέλασης ποιότητας χάλυβα S235 JR (St37-2), σύµφωνα µε το DIN EN 10025, είτε από σωλήνες της ίδιας ποιότητας χάλυβα. Πλάκες αγκύρωσης, κοχλίες, περικόχλια αγκύρια κ.λ.π. θα είναι από ανοξείδωτο χάλυβα. (9) Τα κιγκλιδώµατα θα κατασκευάζονται και θα προστατεύονται µε ΘΕΡΜΟ ΒΑΘΥ ΓΑΛΒΑΝΙΣΜΑ. Κεφάλαιο 4 σελίδα 88 από 162

144 Σχήµα (2)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 89 από 162

145 Σχήµα (2)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 90 από 162

146 Σχήµα (2)γ Κεφάλαιο 4 σελίδα 91 από 162

147 (10) Σηµειώνεται ότι οι αγκυρώσεις των ορθοστατών θα σχεδιάζονται κατά τρόπο ώστε να επιτρέπουν την εύκολη αντικατάστασή τους σε περίπτωση ζηµίας. Στο παρακάτω σχήµα (10)α απεικονίζεται τρόπος στερέωσης του ορθοστάτη για ύψος κιγκλιδώµατος 1,20m και για αποστάσεις ορθοστατών 2,30m. Η εφαρµογή του τρόπου αυτού συνιστάται σε υφιστάµενες γέφυρες για την αντικατάσταση καταστραφέντος κιγκλιδώµατος. Στο σχήµα (10)β απεικονίζεται τρόπος στερέωσης ορθοστάτη κιγκλιδωµάτων συνιστώµενος σε νέες κατασκευές και ο οποίος περιλαµβάνει διάταξη αποστράγγισης των νερών που διεισδύουν στη φωλεά πάκτωσης του ορθοστάτη. Κεφάλαιο 4 σελίδα 92 από 162

148 Σχήµα (10)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 93 από 162

149 Σχήµα (10)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 94 από 162

150 (11) Στον πίνακα (11) δίνονται διαστάσεις των διαφόρων τµηµάτων του κιγκλιδώµατος, τόσο για διατοµές ψυχρής εξέλασης όσο και για σωλήνες. Σηµειώνεται ότι ο χειρολισθήρας των κιγκλιδωµάτων µπορεί να προβλέπεται είτε διαιρετός (από δύο τµήµατα), είτε ενιαίος. ιαιρετός χειρολισθήρας πρέπει να τοποθετείται όταν προβλέπεται εντός αυτού η τοποθέτηση συρµατόσχοινου. Επισηµαίνεται ότι ο εφοδιασµός του κιγκλιδώµατος µε συρµατόσχοινο συνιστάται να γίνεται στις περιπτώσεις γεφυρών εντός κατοικηµένων περιοχών ή πάνω από άλλα συγκοινωνιακά έργα (π.χ. Άνω ιαβάσεις). Για τις περιπτώσεις αυτές θα προβλέπεται συρµατόσχοινο 20 κατά DIN ΠΙΝΑΚΑΣ (11) (12) Το κιγκλίδωµα θα διαµορφώνεται κατά τρόπο που να µπορεί να παραλάβει τις διαφορικές µετακινήσεις - παραµορφώσεις µεταξύ αυτού και του φορέα της γέφυρας µε τη διάταξη καταλλήλων αρµών στα άκρα του φορέα, καθώς και στις θέσεις των ενδιαµέσων αρµών του. (13) Στους πίνακες (13) α, β και γ δίνονται στοιχεία για βάρη και επιφάνειες βαφής ανά τρέχον µέτρο των κιγκλιδωµάτων µε ράβδους πλήρωσης και κανονικού ύψους ορθοστάτες σε απόσταση 2,50m, των κιγκλιδωµάτων µε ράβδους πλήρωσης και βραχείς ορθοστάτες σε απόσταση 2,0m και των κιγκλιδωµάτων µε πλέγµα πλήρωσης και ορθοστάτες σε απόσταση 2,5m. Κεφάλαιο 4 σελίδα 95 από 162

151 Τονίζεται ότι στα σηµειούµενα βάρη δεν περιλαµβάνονται οι πλάκες έδρασης τα αγκύρια κ.λ.π. ΠΙΝΑΚΑΣ (13)α ΠΙΝΑΚΑΣ (13)β ΠΙΝΑΚΑΣ (13)γ (14) Για την περίπτωση κιγκλιδωµάτων πάνω σε στηθαία στην περίπτωση ύπαρξης ποδηλατοδρόµου, δίνεται στο σχήµα (14) η κατάλληλη διάταξη σε όψη και τοµή. Σηµειώνεται ότι η σύνδεση του κιγκλιδώµατος µε το στηθαίο γίνεται πάντοτε µε κοχλίες. Κεφάλαιο 4 σελίδα 96 από 162

152 Σχήµα (14) (15) Σε γέφυρες πάνω από σιδηροδροµικές γραµµές θα πρέπει να κατασκευασθούν προστατευτικά πετάσµατα ύψους 1,80 (2,20)m µετρούµενο από την επιφάνεια έδρασής τους. Στο σχήµα (15) δίνεται η διάταξη ενός τέτοιου πετάσµατος. Σηµειώνεται ότι για την αγκύρωση του ορθοστάτη ισχύει ο πίνακας του σχήµατος (8)α. (16) Οι ορθοστάτες και οι ράβδοι πλήρωσης των κιγκλιδωµάτων, κατά κανόνα, τοποθετούνται κατακόρυφα. Σε περίπτωση κατά µήκος κλίσεως της γέφυρας έως 1%, µπορούν να τοποθετηθούν κάθετα προς την επιφάνεια έδρασής τους. Κεφάλαιο 4 σελίδα 97 από 162

153 Για τα φορτία τα οποία λαµβάνονται υπόψη κατά τη διαστασιολόγηση των κιγκλιδωµάτων ισχύει το DIN 1072/85 παρ.4.7. Σχήµα (15) Κεφάλαιο 4 σελίδα 98 από 162

154 Υδατοστεγάνωση γεφυρών (1) Τα καταστρώµατα γεφυρών (στέψεως) θα στεγανοποιούνται και θα προστατεύονται µε ένα κατάλληλο, ανθεκτικό, αποτελεσµατικό, τυποποιηµένο σύστηµα µόνωσης σε συµφωνία µε τη Τεχνική Συγγραφή Υποχρεώσεων. Επ' αυτού θα τοποθετηθεί µία µεταβατική, προστατευτική επιφανειακή στρώση, η οποία θα επιτρέπει αφαίρεση και αντικατάσταση της στρώσης επιφάνειας κύλισης της γέφυρας χωρίς να βλάπτεται η µεµβράνη υδατοστεγάνωσης. (2) Για την εκλογή του καταλλήλου συστήµατος στεγάνωσης θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη οι κυκλοφοριακοί φόρτοι, οι εγκάρσιες και διαµήκεις κλίσεις της προς στεγάνωση επιφανείας, οι κλιµατολογικές συνθήκες και το σύστηµα απορροής της γέφυρας. (3) εν θα εκτελούνται εργασίες στεγανοποίησης όταν η θερµοκρασία του περιβάλλοντος είναι χαµηλότερη από 5 0 C. (4) Ειδικά για την εφαρµογή ειδικών στεγανωτικών µεµβρανών ή ασφαλτοπάνου, η επιφάνεια του σκυροδέµατος θα εξοµαλυνθεί µε επίχρισµα πατητό πάχους 2,0cm και αναλογίας 6 ΚΝ τσιµέντου ανά m 3 κονιάµατος ή προτιµότερο, όπου µπορεί να χρησιµοποιηθεί, µε ειδικό µηχάνηµα (ελικόπτερο) επεξεργασίας της επιφανείας του σκυροδέµατος πριν από τη σκλήρυνσή του, όταν η επιφάνεια πάψει να γυαλίζει και µπορεί να πατηθεί, ώστε να αποδοθεί επιφάνεια πυκνή, χωρίς οπές, αποκολληµένα αδρανή και κενά αέρα. Τονίζεται ότι η επιφάνεια επί της οποίας θα εφαρµοσθεί η µόνωση θα είναι επίπεδη, στεγνή και τελείως καθαρή από λάδια, παραφίνες, σιλικόνες, σκόνη και χαλαρά υλικά. (5) Οι εργασίες στεγάνωσης θα αρχίζουν µόνο µετά την παραλαβή της επιφανείας από την επίβλεψη. (6) Η στεγάνωση µε ειδικές στεγανωτικές µεµβράνες θα προστατεύεται µε στρώση χυτής ασφάλτου ή ασφαλτοσκυροδέµατος ή σκυροδέµατος Β15 ελαχίστου πάχους 5cm µε γαλβανισµένο πλέγµα ανοίγµατος βροχίδος 5,0*5,0cm και διαµέτρου σύρµατος Φ3mm. H τελική επίστρωση των στεγανωτικών µεµβρανών θα πρέπει να έχει κατάλληλη µηχανική αντοχή που να επιτρέπει την απευθείας κίνηση επάνω τους διαστρωτήρων (FINISHER) µε ελαστικά επίσωτρα ή ερπύστριες. (7) Η προστασία στην περίπτωση εφαρµογής ασφαλτοπάνων θα προβλέπεται είτε µε τσιµεντοκονία είτε µε σκυρόδεµα όπως περιγράφεται παραπάνω. Τονίζεται ότι η µόνωση θα επεκτείνεται τόσο κάτω από τις πλευρικές διαµορφώσεις όσο και στις ανάλογες διαµορφώσεις της κεντρικής νησίδας. Σηµειώνεται επίσης ότι µεταξύ των διαµορφώσεων και του οδοστρώµατος, για την εξισορρόπηση διαφορικών παραµορφώσεων, θα διατάσσονται αρµοί πλάτους 2,0cm οι οποίοι θα πληρούνται µε κατάλληλο υλικό [βλέπε και σχήµα (7)]. Κεφάλαιο 4 σελίδα 99 από 162

155 Σχήµα (7) Κεφάλαιο 4 σελίδα 100 από 162

156 Βασικά στοιχεία επιφανειακών φορέων Πλακογέφυρες πλήρεις (1) Mε τον όρο αυτό νοούνται γέφυρες, των οποίων ο φορέας είναι πλάκα εδραζόµενη στρεπτώς επί των ακροβάθρων και µεσοβάθρων. Σηµειώνεται ότι, από άποψη στατικής λειτουργίας, οι φορείς αυτοί παρουσιάζουν λειτουργία πλακός όταν το πλάτος τους είναι µεγαλύτερο από το µισό του ανοίγµατος (2) Είναι κατάλληλες για µικρά ανοίγµατα και για περιορισµένα διαθέσιµα ύψη. Από αισθητική άποψη πλεονεκτούν λόγω της επίπεδης κάτω επιφάνειας του φορέα και από το γεγονός της εύκολης σχετικά προσαρµογής σε κάτοψη στις επιταγές της χάραξης της οδοποιίας (περιοχές κόµβων, κατοικηµένες περιοχές κ.λ.π.). (3) Ιδιαίτερα πλεονεκτικές από αισθητική άποψη και γι αυτό κατάλληλες για αστικές περιοχές, είναι οι διατοµές περιορισµένου πλάτους µε τραπεζοειδή ή παραβολική κάτω επιφάνεια. Συνήθως δεν απαιτείται εγκάρσια προένταση. Κατά τη διαµήκη έννοια, η φέρουσα λειτουργία πραγµατοποιείται κυρίως µε το µεσαίο τµήµα του φορέα (διπλή διαγράµµιση). (4) Το ελάχιστο πάχος του φορέα l των γεφυρών αυτών h συνιστάται να πληροί τις παρακάτω αναλογίες σε σχέση µε το άνοιγµα: Προεντεταµένη αµφιέρειστη πλακογέφυρα h= l/22 Προεντεταµένη συνεχής πλακογέφυρα h= l/28 Οπλισµένη αµφιέρειστη πλακογέφυρα h= l/16 Οπλισµένη συνεχής πλακογέφυρα h= l/21 ιευκρινίζεται ότι στην περίπτωση συνεχών φορέων µε άνισα ανοίγµατα, το ελάχιστο πάχος του φορέα καθορίζεται σε συνάρτηση µε το µέγιστο άνοιγµα l max. (5) Τονίζεται ότι θα πρέπει να µην παραβλέπεται η από τη θεωρία των πλακών τιθέµενη προϋπόθεση περί µικρού πάχους της πλάκας σε σχέση µε τις σε κάτοψη διαστάσεις της. (6) Με βάση τα παραπάνω, τα πλέον συνήθη µήκη ανοιγµάτων πλακογεφυρών εµφανίζονται όπως παρακάτω: Προεντεταµένη αµφιέρειστη πλακογέφυρα Προεντεταµένη συνεχής πλακογέφυρα Οπλισµένη αµφιέρειστη πλακογέφυρα Οπλισµένη συνεχής πλακογέφυρα l max = 22m l max = 28m l max = 16m l max = 21m Κεφάλαιο 4 σελίδα 101 από 162

157 Πλακογέφυρες µε κενά (1) Όταν το απαιτούµενο πάχος του φορέα πλακογέφυρας προκύπτει µεγαλύτερο των 70cm, τότε για τη µείωση του ιδίου βάρους συνιστάται η τοποθέτηση κυλινδρικών σωµάτων. Το µέγιστο συνιστώµενο ύψος είναι 1,40m. (2) Στις περιπτώσεις αυτές εφιστάται όλως ιδιαιτέρως η προσοχή στην καλή αγκύρωση των σωµάτων, διότι ενδεχόµενη ανύψωσή τους κατά τη φάση της σκυροδέτησης του φορέα έχει σαν άµεση συνέπεια τη µείωση του πάχους της θλιβοµένης ζώνης και εποµένως τη διακινδύνευση της ασφάλειας της κατασκευής [βλέπε Σχήµα (2)]. Σχήµα (2) Επίσης θα προβλέπεται απαραιτήτως η δυνατότητα απορροής του νερού το οποίο µπορεί να κατεισδύσει στα σώµατα αυτά. Η χρήση σωµάτων από διογκωµένη πολυστερίνη, λόγω της ευαισθησίας τους και κατά τη διαδικασία συµπύκνωσης του σκυροδέµατος θα γίνεται µόνο µε την έγκριση του Κ.τ.Ε. (3) Το ελάχιστο πάχος της πάνω πλάκας της πλακογέφυρας καθορίζεται σε 20cm, της κάτω 15 έως 20cm και το πλάτος των µεταξύ των σωµάτων δοκίδων σε 30cm. (4) Για την ενίσχυση της φέρουσας ικανότητας των φορέων γεφυρών αυτού του είδους κατά την εγκάρσια διεύθυνση, καλό είναι να διατάσσονται εγκάρσιες διαδοκίδες στο µέσον του ανοίγµατος, καθώς και στις στηρίξεις υπεράνω των ακροβάθρων και µεσοβάθρων Λοξές οπλισµένες Πλακογέφυρες (1) Στις περιπτώσεις των λοξών πλακογεφυρών ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στη διάταξη του οπλισµού ώστε να έχουµε τη µικρότερη δυνατή απόκλιση από τις κύριες διευθύνσεις των ροπών, γεγονός το οποίο εξασφαλίζει αφ' ενός µεν περιορισµό του εύρους των ρωγµών και αφ' ετέρου την οικονοµικότερη δυνατή λύση, σε συνάρτηση βέβαια πάντοτε µε την κατασκευασιµότητα. (2) Συνιστάται: Κεφάλαιο 4 σελίδα 102 από 162

158 α) Σε πλακογέφυρες µε λοξότητα > 60 0 η τοποθέτηση τόσο του διαµήκους όσο και του εγκαρσίου οπλισµού να γίνεται παράλληλα προς τις αντίστοιχες πλευρές της πλάκας. Οι ελεύθερες πλευρές της πλάκας θα διαµορφώνονται υπό τύπον δοκού µε την τοποθέτηση συνδετήρων [βλέπε σχήµα (2).α]. Σχήµα (2).α β) Σε πλακογέφυρες µε λοξότητα φ<600 ο µεν διαµήκης οπλισµός τοποθετείται κάθετα προς τον άξονα έδρασης της πλάκας, ο δε εγκάρσιος οπλισµός παράλληλα προς τον άξονα έδρασης της πλάκας. Οι ελεύθερες πλευρές της πλάκας διαµορφώνονται υπό τύπον κρυφοδοκού σε πλάτος b r = h, µε την τοποθέτηση συνδετήρων οι οποίοι πυκνώνουν στην περιοχή των αµβλειών γωνιών. Ο άνω οπλισµός των µε αυτό τον τρόπο διαµορφουµένων δοκών θα κάµπτεται στις περιοχές των αµβλειών γωνιών ώστε να παραλαµβάνει τις ροπές στην περιοχή αυτή της πλάκας [βλέπε σχήµα (2).β]. Κεφάλαιο 4 σελίδα 103 από 162

159 Σχήµα (2).β γ) Σε περιπτώσεις στενών πλακογεφυρών b/l <1/2 και για λοξότητα φ< 700, ο διαµήκης οπλισµός τοποθετείται παράλληλα προς τις ελεύθερες πλευρές της πλάκας, ενώ ο εγκάρσιος στο µεν µέσον του ανοίγµατος τοποθετείται κάθετα προς της ελεύθερες πλευρές, στις δε περιοχές έδρασης του φορέα τοποθετείται ριπιδοειδώς [βλέπε σχήµα (2).γ]. Σχήµα (2).γ Λοξές προεντεταµένες Πλακογέφυρες (1) Συνιστάται: α) Σε προεντεταµένες πλακογέφυρες µε γωνία λοξότητος φ > 60 0 τόσο οι διαµήκεις όσο και οι εγκάρσιοι τένοντες να διατάσσονται παράλληλα προς τις αντίστοιχες πλευρές της πλάκας. Σηµειώνεται ότι οι δεύτεροι (εγκάρσιοι), οι οποίοι είναι ευθύγραµµοι, θα διατάσσονται σε δύο επίπεδα, δηλαδή στο πάνω και κάτω µέρος του φορέα. β) Σε προεντεταµένες πλακογέφυρες µε γωνία λοξότητος φ < 60 0 η διάταξη των τενόντων γίνεται όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήµα (1).β Κεφάλαιο 4 σελίδα 104 από 162

160 Σχήµα (1).β Οι υπ' αριθµ. 1 τένοντες προέντασης στη µέση περιοχή της πλάκας διαµορφώνονται παραβολοειδώς, ενώ οι υπ αριθµ. 2 τένοντες προέντασης πλησίον των ελευθέρων πλευρών της πλάκας µε µεταβλητή καµπυλότητα ώστε να καλύπτονται οι ροπές στην περιοχή της αµβλείας γωνίας. Όλοι οι διαµήκεις τένοντες, αρχής γενοµένης από την περιοχή της αµβλείας γωνίας, τοποθετούνται ριπιδοειδώς έτσι ώστε να σχηµατίζουν στη µέση περιοχή της πλάκας γωνία [βλέπε κάτοψη πλάκας στο σχήµα (1).β]. Για την παραλαβή ροπών στην περιοχή των αµβλειών γωνιών απαιτείται η τοποθέτηση µικρού µήκους ισχυρών τενόντων παράλληλα προς τον άξονα έδρασης, όπως οι υπ αριθµ. 3 τένοντες που εµφανίζονται στο σχήµα (1).β Οι εγκάρσιοι τένοντες είναι ευθύγραµµοι, παράλληλοι προς τους άξονες έδρασης και τοποθετούνται στο πάνω και κάτω µέρος της πλάκας, όπως οι υπ αριθµ. 4 που εµφανίζονται στο σχήµα (1).β Κεφάλαιο 4 σελίδα 105 από 162

161 γ) Σε περιπτώσεις στενών πλακογεφυρών, οι διαµήκεις τένοντες τοποθετούνται παράλληλα προς τις ελεύθερες πλευρές της πλάκας. Για λόγους ευκολίας της κατασκευής οι εγκάρσιοι τένοντες τοποθετούνται κάθετα προς τις ελεύθερες πλευρές, ενώ στην περιοχή των αµβλειών γωνιών τοποθετούνται ριπιδοειδώς [βλέπε σχήµα (1).γ]. Σχήµα (1).γ (2) Η µόρφωση των αγκυρώσεων των τενόντων προέντασης σε λοξές γέφυρες θα γίνεται κλιµακωτά, όπως φαίνεται στο σχήµα (2) (Κάτοψη) Προσοχή θα δίνεται στον καθορισµό της διάστασης b p ώστε να καθίσταται δυνατή η τοποθέτηση της πρέσσας τάνυσης. Τονίζεται ότι η απόσταση του άξονα έδρασης της πλάκας από τις αντίστοιχες αγκυρώσεις θα ανέρχεται τουλάχιστον στα 2/3 του πάχους της πλάκας [βλέπε σχήµα (2) (τοµή)]. Κεφάλαιο 4 σελίδα 106 από 162

162 Σχήµα (2) Kυψελωτοί φορείς (1) Πρόκειται επίσης κυρίως για φορείς µε αναλογία ανοίγµατος προς πλάτος l/b<2. [βλέπε σχήµα (1)c]. Λόγω της µεγάλης εγκάρσιας ακαµψίας, η στατική λειτουργία τους παρουσιάζει οµοιότητες µε τις πλακογέφυρες µε κενά. (2) Το σύνηθες ελεύθερο πλάτος των κυψελών κυµαίνεται από 2,0m έως 3,0m, έτσι ώστε να µην απαιτείται εγκάρσια προένταση. Το ελάχιστο ελεύθερο ύψος των κυψελών ανέρχεται σε 1,50m, ώστε το κόστος κατασκευής του ξυλοτύπου να διατηρείται σε λογικά πλαίσια. Η αναλογία ξυλοτύπου ανά τετραγωνικό µέτρο επιφανείας του φορέως ανέρχεται κατ ανώτατο όριο σε 2,75m 2 /m 2 επιφανείας φορέως. (3) Τα πλέον συνήθη µήκη ανοιγµάτων εµφανίζονται όπως παρακάτω: Προεντεταµένη αµφιέρειστη γέφυρα Προεντεταµένη συνεχής γέφυρα Οπλισµένη αµφιέρειστη γέφυρα Οπλισµένη συνεχής γέφυρα l max = 45m l max = 60m l max = 20m l max = 20m Φορείς µορφής εσχάρας (1) Πρόκειται επίσης για φορείς µε αναλογία ανοίγµατος προς πλάτος l/b <2. Για συνήθεις αποστάσεις κυρίων δοκών, κυµαινόµενες από 2,0m έως 3,0m, δεν απαιτείται εγκάρσια προένταση της πλάκας. Για µεγαλύτερες αποστάσεις η εγκάρσια προένταση κρίνεται σκόπιµη. (2) Η αναλογία ξυλοτύπου ανά τετραγωνικό µέτρο επιφανείας του φορέως ανέρχεται µέχρι 2,0m 2 /m 2 επιφανείας φορέως. Κεφάλαιο 4 σελίδα 107 από 162

163 Βασικά στοιχεία φορέων µορφής δοκού Πλακοδοκοί (1) Φορείς από πλακοδοκούς [βλέπε σχήµατα (1)e και (1)h] αποτελούνται από την πλάκα καταστρώµατος και συνήθως από δύο κύριες δοκούς και από εγκάρσιες διαδοκίδες στις θέσεις έδρασης στα ακρόβαθρα και µεσόβαθρα. Τέτοια συστήµατα θεωρούνται από στατική άποψη ως ραβδόµορφοι φορείς. Σηµειώνεται ότι η εγκάρσια διανοµή των φορτίων γίνεται µέσω των διαδοκίδων και της πλάκας καταστρώµατος. (2) Σε περίπτωση περισσοτέρων κυρίων δοκών και διαδοκίδων (στο µέσον του ανοίγµατος ή στα 1/3), το σύστηµα από στατική άποψη συµπεριφέρεται ως εσχάρα δοκών. (3) Η αναλογία ξυλοτύπου ανά τετραγωνικό µέτρο επιφανείας του φορέα ανέρχεται περίπου 1,70m 2 /m 2 επιφανείας φορέως και είναι µικρότερη από την αντίστοιχη αναλογία της εσχάρας δοκών. (4) Παρακάτω σηµειώνονται τα πλέον συνήθη µήκη ανοιγµάτων: Προεντεταµένη αµφιέρειστη γέφυρα Προεντεταµένη συνεχής γέφυρα Οπλισµένη αµφιέρειστη γέφυρα Οπλισµένη συνεχής γέφυρα l max = 45m l max = 45m l max = 20m l max = 20m (5) Η εγκάρσια προένταση επιτρέπει απόσταση κυρίων δοκών της τάξεως των 8,0m και σε εξαιρετικές περιπτώσεις µέχρι 16,0m. (6) Στις εσωτερικές στηρίξεις συνεχών φορέων απαιτείται πλάτος δοκού µεγαλύτερο από το απαιτούµενο στα ανοίγµατα. Έτσι, το πλάτος της δοκού εκλέγεται σταθερό καθ' όλο το µήκος του ανοίγµατος, κατά τρόπο ώστε να είναι επαρκές και στις θέσεις των ενδιαµέσων στηρίξεων. (7) Σε µεγάλου µήκους γέφυρες, των οποίων οι φορείς αυτής της µορφής κατασκευάζονται τµηµατικά µε µηχανοποιηµένες µεθόδους, καταργούνται οι εγκάρσιες διαδοκίδες υπεράνω των εσωτερικών στηρίξεων ώστε να είναι δυνατή η µετακίνηση του ξυλοτύπου κατά το διαµήκη άξονα της γέφυρας χωρίς µεγάλο καταβιβασµό από τη θέση σκυροδέτησης. (8) Τονίζεται ότι στις περιπτώσεις αυτές της απουσίας εγκαρσίων διαδοκίδων στις εσωτερικές στηρίξεις, η διατοµή του φορέα θα διαµορφώνεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε υπό τα µόνιµα φορτία να µην δηµιουργούνται ροπές στρέψεως στις κύριες δοκούς. Η στροφή των κυρίων δοκών υπό την επήρεια των φορτίων κυκλοφορίας, παρεµποδίζεται µέσω ειδικών εφεδράνων τα οποία επιτρέπουν την κίνηση του φορέα µόνο κατά το διαµήκη άξονα της γέφυρας, ενώ κατά την εγκάρσια διεύθυνση είναι σε θέση να αναλαµβάνουν µεγάλες οριζόντιες δυνάµεις. Κεφάλαιο 4 σελίδα 108 από 162

164 (9) Ο πίνακας (9) δίνει µία σύνοψη των βέλτιστων διαστάσεων της πλάκας καταστρώµατος φορέων µορφής πλακοδοκού µε δύο κύριες δοκούς, σε σχέση µε την απόσταση των κυρίων δοκών l 2 και το µήκος των προβόλων l 1. H τελευταία στήλη του πίνακα περιλαµβάνει την απαιτούµενη εγκάρσια προένταση (περιορισµένη) ανά m µήκους του φορέα. Κατά τη βιβλιογραφία προκύπτει ότι η βέλτιστη αναλογία των διαστάσεων l 1 και l 2 αντιστοιχεί στη σχέση l 1: l 2 : l 1 = 0,45: 1,00: 0,45. Σηµειώνεται πάντως ότι σε κατασκευασθείσες γέφυρες η αναλογία είναι: l 1: l 2 0,40 0,45. Κεφάλαιο 4 σελίδα 109 από 162

165 ΠΙΝΑΚΑΣ (9) Φορείς µορφής κιβωτίου (1) Είναι φορείς µε τους οποίους µπορεί να αντιµετωπισθεί πλήθος προβληµάτων. (2) Η ευρύτητα των προβληµάτων που µπορούν να αντιµετωπισθούν µε τους φορείς αυτούς οφείλεται: α) Στη µεγάλη απόσταση των πυρηνικών σηµείων της διατοµής, µε αποτέλεσµα την πολύ µικρή διακύµανση των ακραίων τάσεων και συνεπώς την απόλυτη καταλληλότητα για προεντεταµένες γέφυρες µε µεγάλο ωφέλιµο φορτίο. β) Στην ύπαρξη πλάκας στο κάτω πέλµα, γεγονός το οποίο παρέχει την καλύτερη αντιµετώπιση των αρνητικών ροπών στις στηρίξεις των συνεχών δοκών. γ) Στη µεγάλη αστρεψία µε την οποία γίνεται δυνατή η άνετη παραλαβή των ροπών στρέψεως οι οποίες δηµιουργούνται είτε λόγω εκκέντρου φορτίσεως είτε λόγω καµπύλου άξονα. δ) Στις απέριττες γραµµές της διατοµής που ταιριάζουν σε κάθε περιβάλλον και σε κάθε τοπίο. ε) Στη δυνατότητα αξιοποίησης του εσωτερικού χώρου. στ) Στο γεγονός ότι είναι κατάλληλες για µηχανοποιηµένες µεθόδους κατασκευής, όπως δόµησης σε πρόβολο, προώθησης, µεθόδου προωθούµενων αυτοφεροµένων φορείων. (3) Φορείς µορφής κιβωτίου βρίσκουν εφαρµογή σε όλα τα είδη γεφυρών πέραν του είδους στο οποίο τυπικά εντάσσονται, ήτοι σε πλαισιωτές, τοξωτές, κρεµαστές, καλωδιωτές [βλέπε παρακάτω σχήµα (3)]. Κεφάλαιο 4 σελίδα 110 από 162

166 Σχήµα (3) (4) Για µεσαίου µεγέθους ανοίγµατα l και σταθερό πάχος του φορέα των γεφυρών αυτών h, συνιστάται να πληρούνται οι παρακάτω αναλογίες: Προεντεταµένη αµφιέρειστη γέφυρα h= l/21 Προεντεταµένη συνεχής γέφυρα h= l/25 Οπλισµένη αµφιέρειστη γέφυρα h= l/17 Οπλισµένη συνεχής γέφυρα h= l/18 (5) Το ελάχιστο αντιπροσωπευτικό όριο ανοίγµατος για την εφαρµογή φορέων αυτής της µορφής κυµαίνεται περί τα 20,0m. Το µέγιστο αντιπροσωπευτικό όριο ανοίγµατος για την εφαρµογή οπλισµένης αµφιέρειστης γέφυρας κυµαίνεται περί τα 35,0m, ενώ για συνεχείς οπλισµένους φορείς περί τα 60,0m. Το µέγιστο αντιπροσωπευτικό όριο ανοίγµατος για την εφαρµογή προεντεταµένης αµφιέρειστης γέφυρας κυµαίνεται περί τα 50,0m. Το µέγιστο συνηθέστερο όριο ανοίγµατος για την εφαρµογή προεντεταµένης συνεχούς γέφυρας κυµαίνεται περί τα 110,0m για σταθερό ύψος φορέα και 240,0m για µεταβλητό. Σηµειώνεται ότι σε ανοίγµατα >50m είναι σκόπιµο το πάχος της κάτω πλάκας να αυξάνεται στο εσωτερικό του κιβωτίου στις περιοχές των στηρίξεων [βλέπε παρακάτω σχήµα (5)]. Σχήµα (5) Κεφάλαιο 4 σελίδα 111 από 162

167 Σε ανοίγµατα > 60,0m, εκτός αν για αρχιτεκτονικούς λόγους επιβάλλεται και για µικρότερα ανοίγµατα, είναι σκόπιµο τόσο από στατική όσο και από οικονοµική άποψη να προβλέπονται φορείς µεταβλητού ύψους. Κατά τη βιβλιογραφία προτείνεται όπως το ύψος του φορέα παρά τις στηρίξεις h s είναι περίπου τριπλάσιο του ύψους του φορέα στο µέσον του ανοίγµατος h F. Γενικά είναι σκόπιµο να πληρούνται οι αναλογίες: h s = l/12 l/20 h F = l/33 l/50 (6) Ο πίνακας (6) δίνει µία σύνοψη των βέλτιστων διαστάσεων της πλάκας καταστρώµατος φορέων µορφής κιβωτίου σε σχέση µε την απόσταση των κορµών του κιβωτίου l 2 και το µήκος των προβόλων l 1. H τελευταία στήλη του πίνακα περιλαµβάνει την απαιτούµενη εγκάρσια προένταση (περιορισµένη) ανά m µήκους του φορέα. ΠΙΝΑΚΑΣ (6) (7) Ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα πρέπει να αφιερώνεται στη διαµόρφωση του ξυλοτύπου της διατοµής, η κατασκευή του οποίου παρουσιάζει κάποιες δυσκολίες όταν το καθαρό ύψος του κιβωτίου είναι µικρό. Η σκυροδέτηση του κιβωτίου γίνεται κατά κανόνα σε δύο φάσεις. Χρησιµοποιούνται δύο µέθοδοι που περιγράφονται παρακάτω. (α) Μέθοδος Α 1 η Φάση Κατασκευή εξωτερικού ξυλοτύπου πλάκας πυθµένα Κεφάλαιο 4 σελίδα 112 από 162

168 Κατασκευή εξωτερικού ξυλοτύπου δοκών και προβόλων Τοποθέτηση χαλαρού οπλισµού της πλάκας πυθµένα και των δοκών Τοποθέτηση των διαµήκων καλωδίων προέντασης των δοκών Σκυροδέτηση της πλάκας πυθµένα 2 η Φάση Κατασκευή εσωτερικού ξυλοτύπου δοκών και πάνω πλάκας Τοποθέτηση κάτω οπλισµού της πάνω πλάκας Τοποθέτηση των καλωδίων της εγκάρσιας προέντασης της πάνω πλάκας Τοποθέτηση του πάνω οπλισµού της πάνω πλάκας Σκυροδέτηση δοκών και πάνω πλάκας Προένταση (β) Μέθοδος Β 1 η Φάση Κατασκευή ξυλοτύπου πλάκας πυθµένα Κατασκευή εξωτερικού ξυλοτύπου δοκών και προβόλων. Τοποθέτηση χαλαρού οπλισµού της πλάκας πυθµένα και και των δοκών. Τοποθέτηση των διαµήκων καλωδίων προέντασης των δοκών. Κατασκευή εσωτερικού ξυλοτύπου δοκών. Σκυροδέτηση κάτω πλάκας και δοκών. 2 η Φάση Κατασκευή ξυλοτύπου άνω πλάκας. Τοποθέτηση κάτω χαλαρού οπλισµού της πάνω πλάκας. Τοποθέτηση των καλωδίων της εγκάρσιας προέντασης της πάνω πλάκας. Τοποθέτηση του πάνω οπλισµού της πάνω πλάκας. Σκυροδέτηση της πάνω πλάκας. Προένταση (8) Η µέθοδος Α παρουσιάζεται ευκολότερη όσον αφορά την κατασκευή του ξυλοτύπου, παρουσιάζει όµως το µειονέκτηµα ότι ο αρµός διακοπής εργασίας µεταξύ της κάτω πλάκας του κιβωτίου και των δοκών είναι ορατός. Επιπλέον, ο αρµός αυτός διακοπής ευρίσκεται σε ευαίσθητο σηµείο της διατοµής. Κεφάλαιο 4 σελίδα 113 από 162

169 Κατά τη µέθοδο Β γίνεται δυσκολότερη η κατασκευή του εσωτερικού ξυλοτύπου, ο αρµός όµως διακοπής, ο οποίος στην περίπτωση αυτή δηµιουργείται µεταξύ των δοκών και της πάνω πλάκας, δεν είναι ορατός. Και από καθαρά στατική άποψη όµως πλεονεκτεί η µέθοδος αυτή, διότι το µεγαλύτερο τµήµα της διατοµής είναι σκυροδετηµένο ήδη σε προγενέστερο χρόνο από ότι µε τη µέθοδο Α και συνεπώς η ηλικία του σκυροδέµατος είναι µεγαλύτερη τη χρονική στιγµή της επιβολής της προέντασης από ότι στη µέθοδο Α. Για τους προαναφερθέντες λόγους, η µέθοδος Β εφαρµόζεται σχεδόν αποκλειστικά στο εξωτερικό. Στο παρακάτω σχήµα (8) δίνεται παραστατική εικόνα της µεθόδου Β. Σχήµα (8) (9) Θα πρέπει να αναφερθεί ότι η σηµερινή τάση για ορθολογικότερη κατασκευή, τόσο από στατική άποψη όσο και από άποψη χρόνου τείνει στην καθιέρωση της σκυροδέτησης των διατοµών αυτών σε µία φάση. Οι κατασκευαστικές εταιρίες έχουν αναπτύξει διάφορα συστήµατα τα οποία επιτρέπουν τη σκυροδέτηση σε µία φάση. Στο παρακάτω σχήµα (9) εικονίζεται µία τέτοια µέθοδος η οποία εφαρµόστηκε κατά την κατασκευή της γέφυρας στον ποταµό Έλβα. Η στήριξη του ξυλοτύπου γίνεται µέσω κώνων σκληρυµένου σκυροδέµατος οι οποίοι επιτρέπουν την απρόσκοπτη διέλευση των οπλισµών και οι οποίοι ενσωµατώνονται στην κάτω πλάκα. Στο αριστερό τµήµα του σχήµατος διακρίνεται η πορεία αφαίρεσης του ξυλοτύπου. Κεφάλαιο 4 σελίδα 114 από 162

170 Σχήµα (9) (10) Σε Τεχνική Έκθεση συνιστάται να περιγράφεται ο τρόπος κατασκευής τόσο στη µελέτη όσο και στα τεύχη δηµοπράτησης (Τεχνική Περιγραφή, Ε.Σ.Υ.) και µάλιστα όταν πρόκειται για πολύπλοκες µεθόδους κατασκευής. (11) Για τον εξαερισµό του κιβωτίου θα προβλέπονται ανά αποστάσεις οπές, όπως φαίνεται στα παρακάτω σχήµατα (11) α, β και γ. Στο χαµηλότερο σηµείο της διατοµής θα προβλέπονται επίσης ανά οριζόντιες αποστάσεις οπές για την απορροή νερών τα οποία τυχόν εισήλθαν στο εσωτερικό του κιβωτίου. ιευκρινίζεται ότι όπως φαίνεται στις λεπτοµέρειες Χ και Υ, οι σωλήνες εξαερισµού και απορροής των νερών θα είναι εφοδιασµένοι µε διατάξεις παρεµπόδισης εισόδου πουλιών στο εσωτερικό του φορέα. Σχήµα (11)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 115 από 162

171 Σχήµα (11)β Σχήµα (11)γ Βασικά στοιχεία τοξωτών γεφυρών (1) Τοξωτές γέφυρες σχεδιάζονται πλέον κάτω από ειδικές τοπογραφικές και γεωλογικές συνθήκες, σε περιπτώσεις γεφυρώσεων κάποιων χαρακτηριστικών σηµείων στα οποία, είτε από εδαφοτεχνικούς λόγους είτε από λόγους αισθητικής, δεν πρέπει να τοποθετηθούν βάθρα. Στις τοξωτές γέφυρες το κόστος των ικριωµάτων και ξυλοτύπων είναι σηµαντικά µεγαλύτερο από ότι στις γέφυρες φορέων µορφής δοκού. (2) Από οικονοµική άποψη, παρουσιάζουν ενδιαφέρον ανοίγµατα από 50m 200m. Σηµασία για το σχεδιασµό του στατικού συστήµατος έχει ο λόγος βέλους προς Κεφάλαιο 4 σελίδα 116 από 162

172 f άνοιγµα ο οποίος καθορίζει το µέγεθος και την κλίση των αντιδράσεων στις l γενέσεις του τόξου. Τονίζεται ότι θα πρέπει να εξασφαλίζεται η µεταφορά στο έδαφος των αναπτυσσοµένων ισχυρών οριζοντίων συνιστωσών των αντιδράσεων. Σηµειώνεται ότι οριζόντιες µετακινήσεις προκαλούν πρόσθετες καταπονήσεις στο τόξο. Θα πρέπει επίσης να λαµβάνεται υπόψη η επίδραση της συστολής λόγω πήξεως και του ερπυσµού. Συνιστάται για: α) l f < 10 1 η δηµιουργία τριαρθρωτού τόξου [βλέπε σχήµα (2).α]. Σχήµα (2).α β) l f 10 1 η δηµιουργία διαρθρωτού τόξου [βλέπε σχήµα (2).β]. Σχήµα (2).β γ) l f 6 1 η δηµιουργία αµφιπάκτου τόξου [βλέπε σχήµα (2).γ]. Σχήµα (2).γ (3) Ο φορέας επί του οποίου γίνεται η κυκλοφορία µπορεί είτε να επικάθεται του τόξου [βλέπε σχήµα (3)α], είτε να αναρτάται από αυτό [βλέπε σχήµα4.3.4.(3)β]. Κεφάλαιο 4 σελίδα 117 από 162

173 Σχήµα (3)α Σχήµα4.3.4.(3)β (4) Στην περίπτωση του επικαθηµένου φορέα κυκλοφορίας, ο φορέας αυτός µπορεί στην περιοχή της κλείδας είτε να συνδέεται µε το τόξο [βλέπε σχήµα (4)α], είτε να υπέρκειται του τόξου [βλέπε σχήµα4.3.4.(4)β]. Σχήµα (4)α Σχήµα (4)β (5) Η περίπτωση του επικαθήµενου φορέα κυκλοφορίας ο οποίος συνδέεται µε το τόξο, επιτρέπει την παραλαβή των οριζοντίων δυνάµεων από το τόξο και τη µεταβίβασή τους µέσω αυτού στο έδαφος [βλέπε σχήµα (4)α]. Στην περίπτωση που ο φορέας κυκλοφορίας υπέρκειται του τόξου, τότε στην περιοχή της κλείδας θα προβλέπεται από λόγους αισθητικής η τοποθέτηση ανοίγµατος και όχι υποστυλώµατος [βλέπε σχήµα (4)β]. (6) Για την οριοθέτηση των γενέσεων του τόξου θα λαµβάνονται υπόψη η τοπογραφία και η γεωλογία της περιοχής, καθώς και οι κατασκευαστικές δυνατότητες. Για λόγους Κεφάλαιο 4 σελίδα 118 από 162

174 αισθητικής, η γραµµή η οποία συνδέει τις γενέσεις του τόξου πρέπει να είναι παράλληλη προς τον φορέα κυκλοφορίας. Τόσο για λόγους οικονοµίας, όσο και για στατικούς λόγους, στις θέσεις των γενέσεων θα προβλέπονται υποστυλώµατα [βλέπε σχήµα (6)]. Σχήµα (6) (7) Η διατοµή του τόξου, εξαρτώµενη από το άνοιγµά του, το πλάτος και τη θέση του φορέα κυκλοφορίας, διαµορφώνεται όπως παρακάτω: α) Πλήρης διατοµή [βλέπε σχήµα (7).α] β) Πολυκυψελωτή διατοµή [βλέπε σχήµα (7).β] γ) Στην περίπτωση επικαθήµενου φορέα κυκλοφορίας είναι δυνατή η διαµόρφωση ενός τόξου ικανού πλάτους [βλέπε σχήµα (7).α] ή δύο τόξων [βλέπε σχήµα (7).γ]. δ) Στην περίπτωση ανηρτηµένου φορέα είναι απαραίτητη προφανώς η κατασκευή δύο τόξων [βλέπε σχήµα (7).δ] Μεταξύ των δύο τόξων είναι απαραίτητη η πρόβλεψη οριζοντίου συνδέσµου, αφ' ενός για την αντιµετώπιση του λυγισµού και αφ ετέρου για την παραλαβή δυνάµεων από σεισµό ή άνεµο. Σχήµα (7).α Κεφάλαιο 4 σελίδα 119 από 162

175 Σχήµα (7).β Σχήµα (7).γ Σχήµα (7).δ (8) Στη σηµερινή πρακτική η κατασκευή µεγάλων τοξοτών γεφυρών είναι συνυφασµένη, όπως αναφέρεται και στο εδάφιο (1), µε χαρακτηριστικά σηµεία στα οποία, είτε από εδαφοτεχνικούς λόγους είτε από λόγους αισθητικής, δεν πρέπει να τοποθετηθούν βάθρα. Αυτό σε συνδυασµό µε τα µεγάλα ανοίγµατα και ύψη, καθώς και η ανάγκη της συντόµευσης του χρόνου κατασκευής, διαφοροποιούν τον τρόπο κατασκευής των γεφυρών αυτών. Στο σχήµα (8)α απεικονίζεται η µέθοδος κατασκευής ικριωµάτων µε ένα είδος γερανογέφυρας ανηρτηµένης από συρµατόσχοινο. Κεφάλαιο 4 σελίδα 120 από 162

176 Στο σχήµα (8)β το ικρίωµα του µισού τόξου συναρµολογείται σε κατακόρυφη θέση στην αντίστοιχη πλαγιά της προς γεφύρωση χαράδρας και στη συνέχεια, µε τη βοήθεια συρµατόσχοινων, περιστρέφεται µε κέντρο τις γενέσεις του τόξου µέχρι την προβλεπόµενη θέση για τη σκυροδέτηση του φορέα. Στο σχήµα (8)γ απεικονίζεται η πιο σύγχρονη µέθοδος κατασκευής µεγάλων τοξοτών γεφυρών χωρίς να απαιτείται προηγούµενη κατασκευή ικριώµατος για τη σκυροδέτηση του τόξου. Το µισό τόξο σκυροδετείται µε τη βοήθεια φορείου σε κατακόρυφη θέση στην αντίστοιχη πλαγιά της προς γεφύρωση χαράδρας και στη συνέχεια, µε τη βοήθεια συρµατόσχοινων, περιστρέφεται µε κέντρο τις γενέσεις του τόξου µέχρι την τελική θέση. Σχήµα (8)α Σχήµα (8)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 121 από 162

177 Σχήµα (8)γ Βασικά στοιχεία πλαισιωτών γεφυρών (1) Χαρακτηριστικό των πλαισιωτών κατασκευών είναι, ως γνωστόν, ότι για κατακόρυφα φορτία δηµιουργούνται οριζόντιες δυνάµεις οι οποίες έχουν σαν αποτέλεσµα τη µείωση των ροπών στο άνοιγµα. (2) Ανάλογα µε το στατικό σύστηµα οι πλαισιωτές γέφυρες διακρίνονται: α) Πλαίσια ανοικτά µε αρθρώσεις (ενός ή περισσοτέρων ανοιγµάτων) β) Πλαίσια ανοικτά µε πακτώσεις (ενός ή περισσοτέρων ανοιγµάτων) γ) Πλαίσια κλειστά (ενός ή περισσοτέρων ανοιγµάτων) [βλέπε σχήµατα (2).α, β, γ αντίστοιχα]. Σε πλαίσια ενός ανοίγµατος είναι δυνατή η πρόβλεψη ελκυστήρα, ο οποίος παραλαµβάνει τις οριζόντιες συνιστώσες των αντιδράσεων. Η διάταξη αυτή είναι ιδιαίτερα εξυπηρετική στις περιπτώσεις στις οποίες η παραλαβή των δυνάµεων αυτών από το έδαφος είναι προβληµατική [βλέπε σχήµα (2).γ]. Οι µικρές κάτω διαβάσεις, ανοίγµατος µέχρι 12,0m, είναι σύνηθες να διαµορφώνονται σαν κλειστά πλαίσια [βλέπε σχήµα (2).γ]. Συνιστάται, τόσο για την οµοιοµορφία των διατοµών της υπερκείµενης οδού (αποφυγή πλευρικής διαµόρφωσης κ.λ.π.), όσο και για την ανετότερη κυκλοφορία των οχηµάτων, αυτές οι κάτω διαβάσεις να κατασκευάζονται υπό επίχωση ύψους 0,80m περίπου. Κεφάλαιο 4 σελίδα 122 από 162

178 Σχήµα (2).α Σχήµα (2).β Σχήµα (2).γ (3) Η µονολιθική σύνδεση φορέα και ακροβάθρων για ανοίγµατα µέχρι 50m µε την επακόλουθη αποφυγή αρµών και εφεδράνων καθιστά τα πλαίσια ενός ανοίγµατος οικονοµικότερα από άποψη ποσοτήτων και ευνοϊκότερα από άποψη συντήρησης των αµφιέρειστων γεφυρών µε φορείς µορφής δοκού. Τα όρια της πλαισιωτής γέφυρας ενός ανοίγµατος εξαντλούνται σε ανοίγµατα της τάξεως των 70,0m. Πέραν του σηµείου αυτού η ανάληψη της οριζοντίου συνιστώσας των αντιδράσεων παρουσιάζει δυσκολίες, ανάλογα βέβαια και µε την αντοχή του εδάφους θεµελίωσης. Οι πλαισιωτές γέφυρες ενός ανοίγµατος συνήθως κατασκευάζονται αµφιαρθρωτές µε κατάλληλη διαµόρφωση των ακροβάθρων [βλέπε σχήµατα (3)α και β]. Κεφάλαιο 4 σελίδα 123 από 162

179 Σχήµα (3)α Σχήµα (3)β (4) Τα σηµαντικά προαναφερθέντα µήκη για πλαίσια ενός ανοίγµατος µε παράλληλη επίτευξη µικρού πάχους στο µέσον του ανοίγµατος, πράγµα επιθυµητό και από αισθητική άποψη ιδίως στις περιπτώσεις χαµηλών γεφυρών, επιτυγχάνεται µε την κατάλληλη διάταξη αντίβαρων ή συστήµατος άντωσης [βλέπε σχήµατα (4)α και β]. Το ύψος του φορέα παρά το ακρόβαθρο διαµορφώνεται συνήθως σε h s = l/17, ενώ στο µέσον του ανοίγµατος σε h F = l / 50. Για ανοίγµατα > 50,0m ο φορέας διαµορφώνεται καθ' όλο το µήκος του µε κυψελωτή διατοµή. Για ανοίγµατα κυµαινόµενα από 25,0m 50,0m, για κατασκευαστικούς λόγους λόγω 3 του µικρού ύψους του φορέα περί το µέσον του ανοίγµατος, ο φορέας κατά τα 4 περίπου διαµορφώνεται ως πλακοδοκός. Στο σχήµα (4)α απεικονίζεται η περίπτωση πλαισιωτής γέφυρας µε διαφορετική διατοµή κατά µήκος του φορέα. Για ανοίγµατα της τάξεως των 25,0m ο φορέας διαµορφώνεται ως πλήρης πλάκα. Κεφάλαιο 4 σελίδα 124 από 162

180 Σχήµα (4)α Σχήµα (4)β (5) Τα υποστυλώµατα των πλαισιωτών γεφυρών µπορεί να προβλέπονται κεκλιµένα [βλέπε σχήµα (5)] ή κατακόρυφα [βλέπε σχήµα (4)β]. Με τη διάταξη των κεκλιµένων υποστυλωµάτων επιτυγχάνεται µείωση του µεσαίου ανοίγµατος του φορέα. Σχήµα (5) Κεφάλαιο 4 σελίδα 125 από 162

181 Πεζογέφυρες (1) Για τις πεζογέφυρες το ελάχιστο πλάτος αυτών, αν δεν γίνεται ειδική αναφορά, θα είναι ίσο προς: Ελάχιστο ωφέλιµο πλάτος 3,00m Πλάτος πάκτωσης κιγκλιδωµάτων 2x0,25 0,50m Ελάχιστο συνολικό πλάτος 3,50m Η διατοµή του φορέα των πεζογεφυρών εκλέγεται κατά τέτοιο τρόπο ώστε η πρόσβαση των χρηστών στο κατάστρωµα να γίνεται µε τον ελάχιστο αριθµό βαθµίδων (π.χ. δεν επιτρέπεται διατοµή φορέα πεζογέφυρας µορφής Π, επιβάλλεται µορφή Ц) (2) Για την περίπτωση διπλού έργου προσπέλασης διαµορφωµένου στο άκρο µιας πεζογέφυρας (π.χ. ράµπα και σκάλα), το αντίστοιχο ωφέλιµο πλάτος της κάθε προσπέλασης µπορεί να περιορισθεί σε 2,00m. (3) Βασική αρχή της διαστασιολόγησης των πεζογεφυρών πρέπει να είναι η αποφυγή ενόχλησης των χρησιµοποιούντων αυτές πεζών ή ποδηλατών. (4) Πρέπει να ξεκινάµε από το γεγονός ότι δεν υπάρχει ενόχληση του χρήστη της πεζογέφυρας όταν η κατακόρυφη επιτάχυνση οποιουδήποτε τµήµατος της ανωδοµής δεν υπερβαίνει την τιµή 0,5 n 0 σε m/sec 2, όπου n 0 η πρώτη ιδιοσυχνότητα της πεζογέφυρας λαµβανοµένου υπόψη αποκλειστικά του ιδίου βάρους. Πρέπει να αποφεύγεται µία πρώτη ιδιοσυχνότητα στην περιοχή 1,6 2,4 Hz και αν είναι δυνατόν και η ψηλότερη περιοχή 2,5 4,5 Hz. Εάν η πρώτη ιδιοσυχνότητα είναι πάνω από 5 Hz, τότε µπορεί να θεωρηθεί ότι πληρούνται τα όρια όσον αφορά τις ταλαντώσεις της πεζογέφυρας. (5) Η πρώτη ιδιοσυχνότητα πρέπει να υπολογίζεται µε την παραδοχή αρηγµάτωτης διατοµής και σαν µέτρο ελαστικότητας του σκυροδέµατος θα χρησιµοποιείται το δυναµικό µέτρο ελαστικότητας που προκύπτει από δυναµική βραχεία φόρτιση. Μπορεί επίσης να ληφθεί υπόψη η ακαµψία των κιγκλιδωµάτων της πεζογέφυρας εφόσον συµβάλουν στη συνολική ακαµψία της ανωδοµής. (6) Η µέγιστη κατακόρυφη επιτάχυνση υπολογίζεται µε την παραδοχή της δράσης µιας ταλαντούµενης δύναµης F στο µέσον της ανωδοµής µε µία σταθερή ταχύτητα όπως παρακάτω: F= 180 sin (2π.n 0.T) και υ = 0,9. n 0, όπου Τ ο χρόνος σε δευτερόλεπτα και υ η ταχύτητα σε m/sec. Κεφάλαιο 4 σελίδα 126 από 162

182 Σηµειώνεται ότι για τιµές του n 0 µεγαλύτερες των 4 Hz, πρέπει η υπολογισθείσα επιτάχυνση να µειωθεί κατά ένα ποσοστό το οποίο µεταβάλλεται γραµµικά από 0% για 4 Hz σε 70% για 5 Hz Ακρόβαθρα Γενικά Τα ακρόβαθρα, ως γνωστόν, είναι κατασκευές οι οποίες αποτελούν διαχωριστικά στοιχεία µεταξύ του επιχώµατος και του ανοίγµατος της γέφυρας για την εκπλήρωση αναλυτικότερα των παρακάτω στόχων: (α) (β) (γ) (δ) (ε) Ανάληψη των αντιδράσεων κατακορύφων και οριζοντίων της ανωδοµής της γέφυρας. Εξασφάλιση του απαιτουµένου χώρου για τις οριζόντιες µετατοπίσεις της ανωδοµής. ηµιουργία συνδέσµου για τη µετάβαση από τη γέφυρα στο επίχωµα και αντίστροφα. Εγκιβωτισµός και εξασφάλιση του επιχώµατος µέσω των πτερυγοτοίχων. Ανάληψη των εκ του επιχώµατος προερχοµένων ωθήσεων και µεταφορά τους µαζί µε τις από την ανωδοµή αντιδράσεις στο έδαφος Σχεδιασµός (1) Είναι αυτονόητο ότι ο σχεδιασµός θα πρέπει να ανταποκρίνεται στους στόχους που πρέπει να εκπληρώσει το ακρόβαθρο. (2) Στα παρακάτω σχήµατα δίνονται βασικοί τύποι ακροβάθρων. Ειδικότερα: Στο σχήµα (2)α παρίσταται ακρόβαθρο το οποίο αφορά κυρίως µικρά τεχνικά και στο οποίο ο πτερυγότοιχος είναι εξ ολοκλήρου ανηρτηµένος. Κεφάλαιο 4 σελίδα 127 από 162

183 Σχήµα (2)α Στο σχήµα (2)β παριστάνεται η κλασσική, όπως µπορεί να χαρακτηρισθεί, περίπτωση ακροβάθρου (κιβωτιόσχηµο ακρόβαθρο κατά ελεύθερη µετάφραση), το οποίο εκπληρώνει κατά τον καλύτερο τρόπο τους στόχους που αναφέρονται στην παράγραφο , µε προέχον στοιχείο τον εγκιβωτισµό και τη γενικότερη εξασφάλιση των µεταβατικών επιχωµάτων. Κεφάλαιο 4 σελίδα 128 από 162

184 Σχήµα (2)β Σχήµα (2)γ Κεφάλαιο 4 σελίδα 129 από 162

185 Στο σχήµα (2)γ απεικονίζεται η τοµή ακροβάθρου σηµαντικού ύψους. Η κατασκευή της κεκλιµένης πλάκας προς την πλευρά του µεταβατικού επιχώµατος επιτρέπει τη µείωση ή και απαλοιφή των ωθήσεων των γαιών στο µετωπικό τοίχο του ακροβάθρου µε αποτέλεσµα την επίτευξη λεπτότερης διατοµής. Η όποια οικονοµία προκύπτει εξ αυτού του λόγου δεν αντισταθµίζει την αύξηση του κόστους από την κατασκευή της πλάκας και από τον περίπλοκο ξυλότυπο της όλης διάταξης. Στο σχήµα (2)δ παριστάνεται η περίπτωση ακροβάθρου το οποίο διαµορφώνεται ουσιαστικά από πασσαλοστοιχίες.. Σχήµα (2)δ Στα σχήµατα (2)ε και (2)στ παριστάνεται η περίπτωση ακροβάθρου στο οποίο ο µετωπικός τοίχος αντικαθίσταται από δύο ή και περισσότερα υποστυλώµατα (η κολονοπασσάλους) σε απόσταση µεταξύ τους. Έχει αποδειχθεί στην πράξη ότι, ενώ από µία πρόχειρη εκτίµηση η διάταξη αυτή εµφανίζεται λιτή στη σχεδίαση και οικονοµικά συµφέρουσα από άποψη ποσοτήτων και ξυλοτύπου, παρουσιάζει σηµαντικά µειονεκτήµατα επειδή επιτρέπει τη διαρροή του εδαφικού υλικού δια µέσου των υποστυλωµάτων. Αναλυτικότερα η διαρροή αυτή του υλικού έχει τις παρακάτω αλυσιδωτές συνέπειες: 1. ηµιουργία ανισοσταθµίας µεταξύ του θωρακίου του ακροβάθρου και της παρακείµενης επιφάνειας κύλισης του µεταβατικού επιχώµατος. 2. Ανωµαλία στην κυκλοφορία των οχηµάτων. 3. Ανεξέλεγκτη επιβολή κρουστικών φορτίων στο ακρόβαθρο λόγω της προαναφερθείσας ανισοσταθµίας. 4. Ανάγκη για συνεχή παρακολούθηση και επισκευή. Κεφάλαιο 4 σελίδα 130 από 162

186 Σχήµα (2)ε Σχήµα (2)στ (3) Στο σχήµα (3)α και για την κλασσική, όπως χαρακτηρίστηκε, περίπτωση ακροβάθρου δίνονται βασικά στοιχεία των διαστάσεων και της χάραξής του. Η κλίση του πρανούς, δηλαδή ο λόγος 1:n όπως αναγράφεται στο σχήµα, λαµβάνεται συνήθως 1:1,50. Τονίζεται ότι ο ανηρτηµένος πτερυγότοιχος πρέπει να εισχωρεί τουλάχιστον 1,0m εντός του πρανούς και ότι πρέπει να τερµατίζεται τουλάχιστον 1,0m πέραν του θεωρητικού σηµείου τοµής του ίχνους του πρανούς (δηλαδή της ευθείας µε κλίση 1:n/sinα) µε την πάνω ακµή του (περιθώριο e). 2 Συνιστάται όπως το πλάτος d 0 = H και df = 0,85 d 0, όπου d 0 είναι το τµήµα του 3 πλάτους του θεµελίου του µετωπικού τοίχου προς το εσωτερικό του ακροβάθρου, d f το αντίστοιχο πλάτος του θεµελίου του πτερυγότοιχου και H το συνολικό ύψος του ακροβάθρου. Κεφάλαιο 4 σελίδα 131 από 162

187 Σχήµα (3)α (4) Στο σχήµα (4)α εµφανίζεται η διαµόρφωση πτερυγότοιχου για µικρά ύψη h fl 4,0m. Για µεγαλύτερα ύψη και για λόγους οικονοµίας, τµήµα του πτερυγότοιχου συνιστάται να διαµορφώνεται σαν ανηρτηµένο [βλέπε σχήµα (4)β]. Συνιστάται το µήκος του ανηρτηµένου πτερυγότοιχου να είναι της τάξεως των 5,0m. Στο ίδιο σχήµα φαίνεται καθαρά και πάλι η απαίτηση για εισχώρηση του ανηρτηµένου πτερυγότοιχου σε βάθος 1,0m εντός του πρανούς και για την ύπαρξη περιθωρίου, επίσης της τάξεως του 1,0m, πέραν του θεωρητικού σηµείου τοµής του ίχνους του πρανούς µε την πάνω ακµή του πτερυγότοιχου. Η εσωτερική επιφάνεια του ανηρτηµένου πτερυγότοιχου στο κάτω µέρος του πρέπει να διαµορφώνεται µε κλίση 60 0 για να αποφεύγεται η δηµιουργία κενών στο επίχωµα. Κεφάλαιο 4 σελίδα 132 από 162

188 Σχήµα (4)α Σχήµα (4)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 133 από 162

189 (5) Ιδιαίτερη σηµασία έχει επίσης η διαµόρφωση της πίσω επιφάνειας (πλευρά γαιών) του µετωπικού τοίχου του ακροβάθρου. Όπως είναι γνωστό, ο φορέας της γέφυρας πρέπει να επεκτείνεται πέραν του θεωρητικού άξονα έδρασής του στο ακρόβαθρο (προς την πλευρά του επιχώµατος) σε µήκος τόσο ώστε να ενεργοποιείται στατικά η προένταση στο διάστηµα από τη θέση αγκύρωσης µέχρι τον άξονα έδρασης. Επιπροσθέτως, για την ελληνική πραγµατικότητα στην οποία ο αντισεισµικός σχεδιασµός έχει βαρύνοντα ρόλο, πρέπει πάντοτε να λαµβάνεται υπόψη το απαιτούµενο πλάτος για την αποτροπή της απώλειας στήριξης του φορέα στην περίπτωση του σεισµού σχεδιασµού. Οι δύο προαναφερθέντες παράγοντες, καθώς και η ανάγκη, για όσες περιπτώσεις κρίνεται απαραίτητη, ύπαρξης στοάς επιθεώρησης, οδηγούν σε σηµαντικά πλάτη της δοκού έδρασης, µεγαλύτερα του πάχους του µετωπικού τοίχου του ακροβάθρου. Για την αποτροπή δηµιουργίας κενών στο µεταβατικό επίχωµα πρέπει η πίσω επιφάνεια του µετωπικού τοίχου του ακροβάθρου, για τη συναρµογή από το µεγαλύτερο πλάτος της δοκού έδρασης στο µικρότερο πάχος του τοίχου, να διαµορφώνεται µε κλίση 60 0 ως προς την οριζόντια [βλέπε σχήµα (5)α]. Στην περίπτωση κατά την οποία η διαφορά πλάτους της δοκού έδρασης και του πάχους του µετωπικού τοίχου του ακροβάθρου είναι µεγάλη, όπως συµβαίνει σε µεγάλες γέφυρες, τότε είναι επιτρεπτή η διαµόρφωση της κεκλιµένης επιφάνειας µε κλίση 45 0 µε ταυτόχρονη κατασκευή κώνου σκυροδέµατος ποιότητος Β10 [βλέπε σχήµα (5)β]. Σχήµα (5)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 134 από 162

190 Σχήµα (5)β (6) Υπενθυµίζεται ότι για την ελληνική πραγµατικότητα και για λόγους που σχετίζονται µε την αντιµετώπιση του σεισµικού κινδύνου, πρέπει να αποφεύγεται η κατασκευή πολύ λοξών γεφυρών (βλέπε εγκύκλιο 39/99 παρ.1.2). Η µεγάλη λοξότητα, εκτός των προβληµάτων των σχετιζοµένων µε τον αντισεισµικό σχεδιασµό των γεφυρών, δηµιουργεί επιπρόσθετα κατασκευαστικά προβλήµατα τόσο στα ακρόβαθρα όσο και στη συµπύκνωση των µεταβατικών επιχωµάτων στην περιοχή της οξείας γωνίας µεταξύ πτερυγότοιχου και µετωπικού τοίχου του ακροβάθρου. Λαµβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η λοξότητα των ακροβάθρων (και φυσικά της γέφυρας) δεν πρέπει να είναι σε καµία περίπτωση < Στο σχήµα (6) απεικονίζεται παραστατικά η δυσκολία συµπύκνωσης της οξείας γωνίας στις οριακές καταστάσεις λοξότητας που αφορούν τα ακρόβαθρα. Στις περιπτώσεις όπου για οποιονδήποτε λόγο προσεγγίζεται το όριο των 45 0, στην οξεία γωνία θα δηµιουργείται ενίσχυση (φαλτσογωνιά) πλάτους τουλάχιστον 1,50m. Πέραν του ορίου αυτού, η κατασκευή ορθογωνικής γέφυρας είναι η πλέον ενδεδειγµένη λύση τόσο από οικονοµική όσο και από κατασκευαστική άποψη. Η απαιτούµενη αύξηση του µήκους της γέφυρας αντισταθµίζεται πλήρως από την απλότητα της κατασκευής, την οικονοµία στα ακρόβαθρα και τη δυνατότητα επίτευξης της απαιτούµενης συµπύκνωσης των µεταβατικών επιχωµάτων. Σχήµα (6) Κεφάλαιο 4 σελίδα 135 από 162

191 Ωθήσεις γαιών στα ακρόβαθρα (1) Για τον υπολογισµό της ώθησης γαιών πάνω στις κατασκευές ισχύει το DIN 1072 (βλέπε και κεφάλαιο 2 των οδηγιών, παρ ), το DIN 1055, Μέρος 2ο και οι Ερµηνείες του, το DIN 4085 και γενικά οι γερµανικοί κανονισµοί, σε ό,τι αφορά συνδυασµούς φορτίσεων στους οποίους δεν συµπεριλαµβάνεται η σεισµική δράση. Σε ό,τι αφορά συνδυασµούς φορτίσεων στους οποίους συµπεριλαµβάνεται η σεισµική δράση, θα εφαρµόζονται οι σχετικές διατάξεις της Εγκυκλίου Ε 39/99, σε συνδυασµό µε τον Ε.Α.Κ όπου υπάρχει σχετική παραποµπή. Οι προαναφερόµενοι Γερµανικοί Κανονισµοί και κανονιστικές διατάξεις γενικότερα θα χρησιµοποιούνται στην περίπτωση αυτή συµπληρωµατικά και στο µέτρο που δεν έρχονται σε αντίθεση µε τις διατάξεις της Ε 39/99 και του Ε.Α.Κ (2) Για τη διαστασιολόγηση των ακροβάθρων, τα οποία εκ της κατασκευής τους δεν επιτρέπουν µετακινήσεις (ακρόβαθρα µε µονολιθική σύνδεση των πτερυγοτοίχων µε τον µετωπικό τοίχο και τη θεµελίωση), θα λαµβάνονται υπόψη ωθήσεις ηρεµίας για τους συνδυασµούς φορτίσεων στους οποίους δεν συµπεριλαµβάνεται ο σεισµός (βλέπε και ερµηνείες του DIN 1055/79, Μέρος 2, παρ. 9.4). Θεωρείται δεδοµένο ότι κατά την κατασκευή του µεταβατικού επιχώµατος θα έχει τηρηθεί η προβλεπόµενη διαδικασία συµπύκνωσης. Τονίζεται ότι για τον έλεγχο της ευστάθειας των ακροβάθρων, θα λαµβάνονται υπόψη οι ενεργητικές ωθήσεις. (3) Στην περίπτωση µη συµπαγών ακροβάθρων που, λόγω της µεγάλης ενδοσιµότητας του επιχώµατος σε σχέση µε την παραµορφωσιµότητα των δοµικών στοιχείων τους, δηµιουργούνται ανακατανοµές των ωθήσεων τόσο κατά την κατακόρυφη [βλέπε σχήµα (3)α)] όσο και κατά την οριζόντια έννοια [βλέπε σχήµα (3)β)], θα λαµβάνονται υπόψη τα οριζόµενα στο DIN (4) Για τα ακρόβαθρα επί πασσάλων ισχύουν τα ακόλουθα: α) Για τη διαστασιολόγηση των πασσάλων οι ωθήσεις γαιών θα καθορίζονται σε συσχετισµό µε την ακαµψία του συστήµατος των πασσάλων. Σε καµµία περίπτωση δεν θα λαµβάνονται τιµές µικρότερες από 1,2πλάσιο των ενεργητικών ωθήσεων πάνω από την κάτω παρειά του κεφαλοδέσµου. Εφ' όλου του µήκους των πασσάλων από την κάτω παρειά του κεφαλοδέσµου µέχρι τον πόδα θα λαµβάνεται κατ' ελάχιστον φορτίο e 2 =0,25γ.h που θα καλύπτει το πλάτος τους. β) Η διαστασιολόγηση των ιδίων των ακροβάθρων τα οποία εδράζονται επί των πασσάλων θα γίνεται µε βάση τις παραγράφους 2 και 3 της παρούσας παραγράφου [βλέπε σχήµα (4)]. Κεφάλαιο 4 σελίδα 136 από 162

192 (5) Η ώθηση µεταβατικού επιχώµατος από κοκκώδες υλικό θα υπολογίζεται µε βάση τα εδαφοτεχνικά χαρακτηριστικά που θα προκύπτουν από εργαστηριακές δοκιµές. Σε περίπτωση έλλειψης τέτοιων στοιχείων, ο υπολογισµός θα γίνει µε τις παρακάτω παραδοχές: φ = 30 ο 35 ο, c = 0, δ = 10 ο -15 ο, γ = 20KN/m 3 (6) Ευνοϊκά δρώσα ώθηση γαιών λαµβάνεται υπόψη στο µισό της θεωρητικής τιµής της, σύµφωνα µε τις ερµηνείες στην παράγραφο 9.6 του DIN 1055, Μέρος 2. Σχήµα (3)α Σχήµα (3)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 137 από 162

193 Σχήµα (4) Χρόνος κατασκευής µεταβατικού επιχώµατος (1) Ο χρόνος κατασκευής του µεταβατικού επιχώµατος έχει σηµαντική επιρροή από στατική άποψη και πρέπει να επιλέγεται σύµφωνα µε τις παραδοχές της στατικής µελέτης, στην οποία πρέπει να γίνεται σχετική αναφορά. (2) Σε πολλές περιπτώσεις απαιτείται, είτε από το στατικό σύστηµα της γέφυρας είτε από κατασκευαστικούς λόγους, η κατασκευή του µεταβατικού επιχώµατος στο σύνολό του ή µερικά, πριν, κατά τη διάρκεια ή µετά την κατασκευή ενός τµήµατος της γέφυρας. Γενικά διακρίνονται οι εξής περιπτώσεις: α) Κατασκευή του µεταβατικού επιχώµατος µετά την κατασκευή του φορέα Εάν ο φορέας συνεισφέρει στην παραλαβή των φορτίων προερχοµένων από το µεταβατικό επίχωµα, όπως π.χ. σε πλαισιωτές γέφυρες, ή εάν η ευστάθεια του ακροβάθρου δεν εξασφαλίζεται χωρίς την ύπαρξη των φορτίων από τον φορέα, Κεφάλαιο 4 σελίδα 138 από 162

194 τότε η κατασκευή του µεταβατικού επιχώµατος θα γίνεται µετά την κατασκευή του φορέα. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στις περιπτώσεις που απαιτείται η ταυτόχρονη, αµφίπλευρη, συµµετρική κατασκευή του µεταβατικού επιχώµατος, όπως π.χ. στις περιπτώσεις οχετών κιβωτιοειδών ή θολωτών, πλαισιωτών γεφυρών, τοξωτών γεφυρών. β) Κατασκευή του µεταβατικού επιχώµατος πριν την κατασκευή του φορέα Εάν επιδιώκεται η συντόµευση της εκδήλωσης εδαφικών παραµορφώσεων ή εάν ο φορέας δεν µπορεί να παραλάβει τις αναµενόµενες διαφορικές καθιζήσεις µεταξύ του ακροβάθρου και του γειτονικού µεσοβάθρου, τότε η κατασκευή του µεταβατικού επιχώµατος θα πρέπει να γίνεται πριν την κατασκευή του φορέα. γ) Μερική κατασκευή του µεταβατικού επιχώµατος Σε πολλές περιπτώσεις η µερική κατασκευή του µεταβατικού επιχώµατος είναι απαραίτητη, όπως π.χ. για τη δηµιουργία δαπέδου εργασίας σε παρακείµενα ψηλά ακρόβαθρα, για τη δηµιουργία χώρου προς εφαρµογή της προέντασης και για την εφαρµογή της µεθόδου της κατασκευής του φορέα µε προώθηση Αρµοί ιαστολής (1) Οι αρµοί διαστολής στα ακρόβαθρα θα προβλέπονται στη µελέτη και θα σχεδιάζονται σύµφωνα µε τις απαιτήσεις των εποµένων παραγράφων και µε τα αναφερόµενα στις προδιαγραφές. (2) Οι αρµοί διαστολής θα διατάσσονται κατακόρυφα και θα επεκτείνονται σ' όλο το ύψος του ακροβάθρου, συµπεριλαµβανοµένου του πεδίλου. Η απόσταση µεταξύ δύο αρµών διαστολής ή µεταξύ ενός αρµού και του άκρου του ακροβάθρου, δεν πρέπει γενικά να υπερβαίνει τα 14,0m. Επιτρέπεται µεγαλύτερη απόσταση, µε την προϋπόθεση ότι θα γίνει έλεγχος των εντατικών µεγεθών από θερµοκρασιακές µεταβολές και από συστολή πήξης του σκυροδέµατος και θα τοποθετηθεί ο απαιτούµενος κατάλληλος οπλισµός ρηγµάτωσης. (3) Οι αρµοί διαστολής διακρίνονται σε επίπεδους και οδοντωτούς. Οι αρµοί µεταξύ τµηµάτων ακροβάθρων θα είναι γενικά επίπεδοι, ανεξάρτητα από το έδαφος θεµελίωσης και το ύψος του ακροβάθρου. (4) Σε ειδικές περιπτώσεις, στις οποίες εµφανίζεται έντονη διαφοροποίηση των συνθηκών έδρασης ή φόρτισης των παρακειµένων τµηµάτων, θα εφαρµόζονται οδοντωτοί αρµοί µε διαµόρφωση διατµητικού συνδέσµου (τόρµος - εντορµία). (5) Οι αρµοί διαστολής ακροβάθρων θα κατασκευάζονται στεγανοί. Η στεγανότητα θα εξασφαλίζεται µε στεγανωτική ταινία ελάχιστου πλάτους 240mm, µε κατάλληλη διαµόρφωση για συστολές διαστολές. Στην περιοχή της ταινίας αυτής θα γίνεται κατάλληλη διαµόρφωση του σιδηρού οπλισµού του ακροβάθρου. Κεφάλαιο 4 σελίδα 139 από 162

195 Στο σχήµα (4)α απεικονίζονται δύο συνήθεις περιπτώσεις επιπέδων αρµών µε διάταξη της στεγανωτικής ταινίας είτε στην παρειά του ακροβάθρου την προσκείµενη στις γαίες, είτε στο εσωτερικό του ακροβάθρου. Στο σχήµα (4)β δίνεται λεπτοµέρεια της διαµόρφωσης της σκοτίας. Σχήµα (4)α Σχήµα (4)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 140 από 162

196 Αρµοί ιακοπής (1) Οι αρµοί διακοπής στα ακρόβαθρα θα προβλέπονται στη µελέτη και θα σχεδιάζονται σύµφωνα µε τις απαιτήσεις των κανονισµών, των επόµενων παραγράφων και µε τα αναφερόµενα στις προδιαγραφές. (2) Οι οριζόντιοι ή/και κατακόρυφοι αρµοί διακοπής στα ακρόβαθρα πρέπει να αποφεύγονται. Όταν η πρόβλεψή τους επιβάλλεται από τον όγκο του προς διάστρωση σκυροδέµατος, θα λαµβάνεται φροντίδα ώστε να συµπίπτουν µε σκοτίες στην πρόσοψη του ακροβάθρου, κατάλληλης διατοµής. Όταν η διακοπή της σκυροδέτησης µπορεί να είναι µικρότερη των 15 ωρών, συνιστάται η χρήση πρόσµικτου επιβραδυντικού πήξης. (3) Η επιφάνεια των αρµών κατασκευής θα µορφώνεται πάντοτε αδρή. (4) Όταν αναµένεται ή υπάρχει κίνδυνος παρουσίας νερού µε πίεση πίσω από το ακρόβαθρο, ο αρµός διακοπής εργασίας θα κατασκευάζεται στεγανός, µε στεγανωτική ταινία σύµφωνα µε τις διατάξεις της προηγουµένης παραγράφου Αποχέτευση περιοχής ακροβάθρου και µεταβατικού επιχώµατος (1) Στο σχήµα (1)α εµφανίζεται η περίπτωση κατά την οποία η κατά µήκος κλίση της οδού είναι προσανατολισµένη προς τη γέφυρα. Η διαµόρφωση της περιοχής του ακροβάθρου περιλαµβάνει τα παρακάτω στοιχεία: α) Μεταβολή της εγκάρσιας κλίσης του ερείσµατος της οδού από 12% σε -4% επί µήκους 10,0m στη συνέχεια του επί του πτερυγότοιχου πεζοδροµίου της γέφυρας, µε παράλληλη µεταβολή του πλάτους του ώστε να καλύπτει κατά 50cm τουλάχιστον το πεζοδρόµιο. β) Κατασκευή κρασπέδου επί µήκους 5,0m στην επέκταση του επί του πτερυγότοιχου πεζοδροµίου της γέφυρας, µεταβλητού ύψους από Η =7,0cm σε Η = 0,0cm γ) Πρόβλεψη στοµίου υδροσυλλογής εγγύτατα στο θωράκιο ώστε να αποτρέπεται η διέλευση των υδάτων υπεράνω του αρµού. Τονίζεται ότι το φρεάτιο του στοµίου αυτού θα συνδέεται µε το ακρόβαθρο και δεν θα εδράζεται επί του µεταβατικού επιχώµατος ανεξάρτητα από το ακρόβαθρο για ευνόητους λόγους. Κεφάλαιο 4 σελίδα 141 από 162

197 Σχήµα (1)α (2) Στα σχήµατα (2)α, β και γ εµφανίζεται η περίπτωση κατά την οποία η κατά µήκος κλίση της οδού είναι προσανατολισµένη προς το µεταβατικό επίχωµα. Η διαµόρφωση της περιοχής του ακροβάθρου περιλαµβάνει τα ίδια στοιχεία α) και β), oπως στην περίπτωση του εδαφίου (1). Η διαφοροποίηση (τρεις εναλλακτικές λύσεις) αφορά την τοποθέτηση του στοµίου υδροσυλλογής στην περιοχή του επιχώµατος και του αντιστοίχου φρεατίου, όπως φαίνεται στα παρακάτω σχήµατα. Σχήµα (2)α Σχήµα (2)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 142 από 162

198 Σχήµα (2)γ Αναγραφή έτους κατασκευής Είναι σκόπιµο να αναγράφεται το έτος κατασκευής της γέφυρας. Λαµβάνοντας υπόψη την εµπειρία άλλων χωρών, δίνεται στα παρακάτω σχήµατα α και β η θέση και ο τρόπος αναγραφής. Σχήµα α Κεφάλαιο 4 σελίδα 143 από 162

199 Σχήµα β Μεσόβαθρα (1) Η διαµόρφωση και διάταξη των µεσοβάθρων επηρεάζουν ουσιαστικά το σχεδιασµό όλης της γέφυρας. Η επιλογή της διατοµής τους και η διάταξή τους γίνεται πάντοτε σε συσχετισµό µε τη διατοµή του φορέα. (2) Συνήθεις µορφές βάθρων είναι: α) Μεµονωµένα υποστυλώµατα διατοµής τετραγωνικής, ορθογωνικής, εξαγωνικής, οκταγωνικής, κυκλικής, ελλειπτικής [βλέπε σχήµατα (2).α1 και (2).α2]. β) Πλαίσια, περίπτωση συνήθης και σε γέφυρες µε φορείς από προκατασκευασµένες δοκούς [βλέπε σχήµατα (2).β1 και (2).β2]. γ) Τοιχεία, περίπτωση συνήθης για µικρά ή µεσαία ύψη [βλέπε σχήµατα (2).γ1 και (2).γ2]. δ) Βάθρα ορθογωνικής διατοµής πλήρη, ή διατοµής κιβωτίου για ψηλές χαραδρογέφυρες [βλέπε σχήµα (2).δ]. Σχήµα (2).α1 Κεφάλαιο 4 σελίδα 144 από 162

200 Σχήµα (2).α2 Σχήµα (2).β1 Σχήµα (2).β2 Σχήµα (2).γ1 Σχήµα (2).γ2 Κεφάλαιο 4 σελίδα 145 από 162

201 Σχήµα (2).δ (3) Στο σχεδιασµό των χαραδρογεφυρών θα πρέπει πάντοτε να λαµβάνεται υπόψη και η µορφή της χαράδρας. Ειδικά και σε ό,τι αφορά τα µεσόβαθρα, θα πρέπει να ακολουθούνται τα παρακάτω: α) Σε χαράδρες µορφής V µε απότοµες πλαγιές, η επιλογή των ανοιγµάτων (και συνεπώς της θέσης των µεσοβάθρων) συνιστάται να γίνεται µε τέτοιο λόγο ύψους βάθρων προς άνοιγµα ώστε να τονίζεται το ύψος της χαράδρας [βλέπε σχήµα (3).α]. Η πυκνή παράθεση βάθρων απαιτεί όµως αυτά να έχουν περιορισµένο πλάτος ώστε να µη δίνεται η εντύπωση, σε υπό γωνία πλάγια θεώρηση της γέφυρας, πυκνής δόµησης της περιοχής της χαράδρας. Σχήµα (3).α β) Στην περίπτωση που οι συνθήκες θεµελίωσης των µεσοβάθρων στις πλαγιές της χαράδρας δεν είναι ευνοϊκές, τότε θα πρέπει να γίνεται η κατάλληλη προσαρµογή σχεδιασµού [βλέπε σχήµα (3).β]. Τονίζεται ότι σε καµµιά περίπτωση δεν πρέπει να προβλέπεται µεσόβαθρο στο βαθύτερο σηµείο της χαράδρας. Θα πρέπει επίσης να έχουµε υπόψη µας το βασικό κανόνα της αρχιτεκτονικής, ότι είναι προτιµότερος ο περιττός αριθµός ανοιγµάτων σε σχέση µε τον άρτιο. Κεφάλαιο 4 σελίδα 146 από 162

202 Σχήµα (3).β γ) Στην περίπτωση χαραδρών µε µικρή κλίση, γέφυρες µε ανοίγµατα που ικανοποιούν τη σχέση l: h 1,50:1,0, όπου l το άνοιγµα και h το ύψος της χαράδρας, δίνουν καλύτερο αισθητικό αποτέλεσµα λόγω προσαρµογής της γέφυρας στην ήπια κλίση των πλαγιών. Ιδιαίτερα αρµονικό αποτέλεσµα προκύπτει όταν οι διαγώνιοι των ανοιγµάτων είναι παράλληλοι [βλέπε σχήµα (3).γ]. Εάν µε τη µέθοδο των παραλλήλων διαγωνίων προκύπτουν ουσιωδώς διαφορετικά µήκη ανοιγµάτων, τότε το ύψος του φορέα µπορεί να προβλεφθεί µεταβλητό εάν συνδυασθεί µε κατάλληλη κατασκευαστική µέθοδο. Σχήµα (3).γ δ) Μόνο σε χαράδρες µε πολύ ήπιες κλίσεις η γεφύρωση µε ανοίγµατα ίσου µήκους δίνει ικανοποιητικά αποτελέσµατα, µε την προϋπόθεση ότι ισχύει ο λόγος l: h 1,50:1,0 [βλέπε σχήµα (3).δ]. Σχήµα (3).δ Κεφάλαιο 4 σελίδα 147 από 162

203 (4) Είναι διαπιστωµένο ότι στην περίπτωση των χαραδρογεφυρών το πλάτος του µεσοβάθρου δεν πρέπει να ξεπερνά το 1/8 του ανοίγµατος, ή και µικρότερο εάν τα προκύπτοντα πλάτη είναι µεγαλύτερα των 10,0.m [βλέπε σχήµα (4)]. Σχήµα (4) (5) Η υπό γωνία πλάγια θεώρηση της γέφυρας βελτιώνεται εάν αντί για κιβωτιοειδή βάθρα επιλεγούν κυκλικά, µε την προϋπόθεση ότι αριθµός τους δεν υπερβαίνει τα δύο ανά διατοµή και ότι η µεταξύ τους απόσταση δεν υπερβαίνει το 1/3 του ανοίγµατος [βλέπε σχήµα (5)α]. Όπως φαίνεται παραστατικά στο σχήµα (5)β, η ύπαρξη τεσσάρων υποστυλωµάτων ανά διατοµή σε αποστάσεις µικρότερες του τριπλασίου του πλάτους της οµάδας των υποστυλωµάτων, δηµιουργεί αντιαισθητική εικόνα (δάσος υποστυλωµάτων). Σχήµα (5)α Σχήµα (5)β (6) Η επισκεψιµότητα για τον έλεγχο και τη συντήρηση των τεχνικών έργων είναι προφανές ότι παίζει καθοριστικό ρόλο στην επίτευξη του λειτουργικού τους σκοπού καθ όλη τη διάρκεια της προβλεπόµενης ζωής του. Στα παρακάτω σχήµατα (6)α, (6)β και (6)γ δίνονται ενδεικτικά διατάξεις για την επισκεψιµότητα υψηλών βάθρων και κιβωτιόµορφων φορέων γεφυρών. Κεφάλαιο 4 σελίδα 148 από 162

204 Σχήµα (6)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 149 από 162

205 Σχήµα (6)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 150 από 162

206 Σχήµα (6)γ Κεφάλαιο 4 σελίδα 151 από 162

207 4.4. Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΓΕΦΥΡΕΣ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ ΜΕ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥΣ ΤΕΝΟΝΤΕΣ ΠΡΟΕΝΤΑΣΗΣ Γενικά - Περιοχή εφαρµογής (1) Λόγω της σηµασίας που αποκτά στη γεφυροποιία η χρησιµοποίηση εξωτερικών τενόντων προέντασης τα τελευταία χρόνια, κρίνεται επιβεβληµένο στο παρόν κεφάλαιο "ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΓΕΦΥΡΩΝ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ" να συµπεριληφθεί η σχετική µε το θέµα εγκύκλιος ARS 17/99 του Οµοσπονδιακού Υπουργείου Συγκοινωνιών της Γερµανίας. Τονίζεται ότι οι γέφυρες µε εξωτερικούς τένοντες προέντασης παρουσιάζουν πλεονεκτήµατα σχετικά µε την κατασκευή, τον έλεγχο, τη συντήρηση, την αντικατάσταση τενόντων και την ενίσχυση των γεφυρών. Στα σχήµατα (1)α και (1)β δίνονται αντίστοιχα βασικά στοιχεία κατασκευής µε κεντρικούς και έκκεντρους εξωτερικούς τένοντες. (2) Η εξωτερική προένταση ισχύει για τις νέες γέφυρες από σκυρόδεµα µε κιβωτιοειδή διατοµή. Οι τένοντες προέντασης στη διαµήκη διεύθυνση της γέφυρας τοποθετούνται: Ή όλοι εκτός της διατοµής του σκυροδέµατος, στο εσωτερικό όµως του κιβωτίου (προένταση αποκλειστικά µε εξωτερικούς τένοντες). Ή µερικοί µε συνάφεια εντός της διατοµής του σκυροδέµατος και µερικοί στο εσωτερικό του κιβωτίου χωρίς συνάφεια µε το σκυρόδεµα (µικτή κατασκευή). Κατά την εγκάρσια διεύθυνση της γέφυρας είναι δυνατή είτε η έλλειψη προέντασης είτε η πρόβλεψη προέντασης, σύµφωνα µε την παρακάτω παράγραφο του παρόντος. (3) Στη µικτή κατασκευή πρέπει κατά κανόνα το ποσοστό της δύναµης προέντασης, που αναλαµβάνουν οι εξωτερικοί τένοντες στην τελική φάση σε κάθε διατοµή του φορέα, να είναι 20% της συνολικά επιβαλλοµένης δύναµης προέντασης. (4) Εφόσον παρακάτω δεν ορίζεται διαφορετικά, οι ισχύοντες κανονισµοί και διατάξεις είναι οι ΖTV-Κ και το DΙΝ 4227/88, Μέρος Έννοιες Παράλληλα µε τις έννοιες που καθορίζονται στο DΙΝ 4227/88, Μέρος-1 χρησιµοποιούνται και οι ακόλουθες: α) Εξωτερικός τένων Είναι τένων που προεντείνεται µετά τη σκλήρυνση του σκυροδέµατος και βρίσκεται εκτός της διατοµής σκυροδέµατος αλλά εντός του περιγράµµατος της διατοµής του φορέα (µέσα στο κιβώτιο). Ο τένων συνδέεται µε την ανωδοµή µόνο στα σηµεία αγκύρωσης και στα σηµεία αλλαγής της όδευσής του. Κεφάλαιο 4 σελίδα 152 από 162

208 β) Προένταση αποκλειστικά µε εξωτερικούς τένοντες Κατά την προένταση αποκλειστικά µε εξωτερικούς τένοντες, όλοι οι τένοντες κατά τη διαµήκη έννοια της γέφυρας ευρίσκονται εκτός της διατοµής του σκυροδέµατος. γ) Μικτή κατασκευή Κατά τη µικτή κατασκευή ένας αριθµός των διαµήκων τενόντων προέντασης σε όλο το µήκος τους ευρίσκονται σε συνάφεια µε το περιβάλλον σκυρόδεµα και οι υπόλοιποι είναι εξωτερικοί τένοντες. Τονίζεται ότι σε αυτό το είδος κατασκευής δεν επιτρέπονται τένοντες στους κορµούς του κιβωτίου. δ) Στοιχεία αγκύρωσης Στοιχεία αγκύρωσης είναι τα δοµικά στοιχεία στα οποία αγκυρώνονται οι τένοντες και µέσω των οποίων εισάγεται η δύναµη προέντασης στη διατοµή από σκυρόδεµα. Τέτοια στοιχεία είναι εγκάρσιες δοκοί, εγκάρσια πλαίσια, κονσόλες ή προεξοχές. ε) Στοιχεία αλλαγής πορείας χάραξης (όδευσης) τενόντων Τα στοιχεία αυτά χρησιµεύουν στην αλλαγή πορείας χάραξης των τενόντων προέντασης και µέσω των στοιχείων αυτών εισάγονται στην κατασκευή δυνάµεις τριβής και δυνάµεις εκτροπής. Τέτοια στοιχεία είναι σαµάρια ή οπές. στ) ιέλευση τενόντων Η διέλευση των διαµήκων τενόντων µέσω εγκαρσίων δοµικών στοιχείων γίνεται µε τη βοήθεια οπών χωρίς οι τένοντες να έρχονται σε επαφή µε το δοµικό στοιχείο. Κεφάλαιο 4 σελίδα 153 από 162

209 Σχήµα (1)α Κεφάλαιο 4 σελίδα 154 από 162

210 Σχήµα (1)β Κεφάλαιο 4 σελίδα 155 από 162

211 Βασικοί κατασκευαστικοί κανόνες Εξωτερικοί τένοντες (1) Θα χρησιµοποιούνται µόνο µέθοδοι προέντασης οι οποίες έχουν γενική ή ευρωπαϊκή τεχνική άδεια εφαρµογής. Η επιτρεπόµενη δύναµη προέντασης κάθε τένοντα δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα 3 ΜΝ. (2) Θα πρέπει να εξασφαλίζεται προγραµµατισµένη µελλοντική µετένταση ή και αντικατάσταση του τένοντα και θα πρέπει να γίνεται έλεγχος στα πλαίσια της µελέτης. Οι σχετικές εργασίες θα πρέπει να περιγράφονται λεπτοµερώς και να περιλαµβάνονται στο τεύχος συντήρησης της γέφυρας. (3) Το συνολικό µήκος του τένοντα δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα 200m µεταξύ των ακραίων αγκυρώσεων. (4) Κατά τη φάση της κατασκευής θα ελέγχεται λεπτοµερώς η σύµφωνα µε τους κανονισµούς και τη µελέτη τοποθέτηση στη σωστή θέση των τενόντων των αγκυρώσεων και διελεύσεων και θα συντάσσεται σχετικό πρωτόκολλο, που θα περιλαµβάνει τις σχετικές µετρήσεις σε συνδυασµό µε τα αντίστοιχα προβλεπόµενα µεγέθη Οι τοποθετούµενοι τένοντες δεν επιτρέπεται να ευρίσκονται κοντά στις εξόδους του φορέα. (5) Οι αγκυρώσεις και τα στοιχεία αλλαγής πορείας χάραξης, καθώς και τα σηµεία διέλευσης των τενόντων, θα διαµορφώνονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε επιπρόσθετα προς την προγραµµατισµένη γωνία εκτροπής θα λαµβάνεται υπόψη ολόπλευρη ανοχή ±3 εκατέρωθεν του στοιχείου αλλαγής πορείας χάραξης. Στα στοιχεία διέλευσης των τενόντων η προγραµµατισµένη γωνία εκτροπής θα λαµβάνεται 0 ο. Στα στοιχεία αγκύρωσης η ανοχή θα λαµβάνεται υπόψη µόνο προς την πλευρά εξόδου του τένοντα από το στοιχείο. (6) Στην περιοχή αγκύρωσης πρέπει οι τένοντες να είναι σε µήκος 1,0m τουλάχιστον ευθύγραµµοι. Αυτό ισχύει και στις περιοχές σύνδεσης των τενόντων (πριν και µετά τη σύνδεση) Εγκάρσιοι τένοντες (1) Εάν απαιτείται εγκάρσια προένταση, τότε οι τένοντες που θα χρησιµοποιηθούν θα είναι σύµφωνοι µε το DΙΝ V 4227/88, Μέρος-6 και θα µπορούν να αντικατασταθούν. (2) Επιτρέπονται να χρησιµοποιούνται µόνο τένοντες που έχουν γενική άδεια ή ευρωπαϊκή τεχνική άδεια εφαρµογής. Κεφάλαιο 4 σελίδα 156 από 162

212 Μέτρα για ενίσχυση και επισκευή (1) Θα πρέπει να προβλέπεται η δυνατότητα τοποθέτησης παραπλεύρως κάθε κορµού του κιβωτίου ενός προσθέτου εξωτερικού τένοντα µε δύναµη προέντασης 3ΜΝ. Στη µικτή κατασκευή θα προβλέπεται η δυνατότητα τοποθέτησης δύο τενόντων για κάθε κορµό, µε δύναµη προέντασης 3 ΜΝ ο καθένας. Η τοποθέτηση των προσθέτων αυτών τενόντων θα προβλέπεται χωρίς αλλαγή της διεύθυνσής τους. Τα µέτρα για τη ενίσχυση και επισκευή θα πρέπει να αναφέρονται λεπτοµερειακά στη µελέτη του τεχνικού, καθώς και τα µεγέθη, η στατική λειτουργία η χάραξη κ.λ.π. των τενόντων. (2) Οι χώροι και τα ανοίγµατα που απαιτούνται για τη διέλευση και προένταση των προσθέτων εξωτερικών τενόντων, θα προβλέπονται επίσης λεπτοµερώς. Οι σωλήνες των διαφόρων εγκαταστάσεων θα διατάσσονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε, στη δυσµενέστερη περίπτωση, µόνο µικρές αλλαγές να απαιτούνται κατά την τοποθέτηση και τάνυση των προσθέτων τενόντων. (3) Καθετί σχετικό µε τα αναφερόµενα στα παραπάνω εδάφια (1) και (2) θα περιλαµβάνεται στο τεύχος συντήρησης του τεχνικού Στοιχεία αγκύρωσης και στοιχεία αλλαγής πορείας χάραξης (όδευσης) τενόντων (1) Τα στοιχεία αγκύρωσης και τα στοιχεία αλλαγής πορείας χάραξης θα διαστασιολογούνται τόσο για την κατά τη φάση της κατασκευής απαιτούµενη σειρά προέντασης, όσο και για την αντικατάσταση κατά οποιονδήποτε δυνατό συνδυασµό τένοντα προέντασης, καθώς επίσης και για την επιβολή των προβλεποµένων προσθέτων τενόντων. Θα λαµβάνεται υπόψη η επιρροή των προσθέτων εξωτερικών τενόντων στην περιοχή των στοιχείων αγκύρωσης και των στοιχείων αλλαγής πορείας χάραξης, καθώς και στα γειτονικά µε αυτά δοµικά στοιχεία, όχι όµως στον υπολογισµό όλου του συστήµατος. Για τις δυνάµεις προέντασης έχει ισχύ η του DΙΝ V 4227/88, Μέρος-6. (2) Κατά τη διαστασιολόγηση των στοιχείων αγκύρωσης και αλλαγής πορείας χάραξης πρέπει να χρησιµοποιούνται κατάλληλα προσοµοιώµατα ανάλυσης για την παρακολούθηση της ροής των δυνάµεων, βασιζόµενα στη θεωρία της ελαστικότητας. Εφόσον δεν γίνεται ακριβέστερος έλεγχος του εύρους ρωγµών, πρέπει στα εφελκυόµενα πέλµατα η επιτρεπόµενη τάση του χαλαρού οπλισµού να λαµβάνεται σ s =β s /2,8, όπου β s το όριο διαρροής. Η επιτρεπόµενη τάση σ=β s /2,8 ισχύει µόνο για τη διαστασιολόγηση των στοιχείων αγκύρωσης και Κεφάλαιο 4 σελίδα 157 από 162

213 αλλαγής πορείας χάραξης, όχι όµως για συνορεύοντα µε αυτά τµήµατα της κατασκευής Ελάχιστες διαστάσεις και ελάχιστες αποστάσεις (1) Πρέπει να λαµβάνονται υπόψη οι ελάχιστες διαστάσεις της ΖΤV-Κ, παράγραφος [βλέπε και εδάφιο (1)ε της παραγράφου του παρόντος]. Κατ' εξαίρεση, από αυτές η ελαχίστη τιµή του πάχους των κορµών για ύψος φορέα 4,00m ελαττώνεται σε 40cm. (2) Η ελαχίστη ελεύθερη απόσταση µεταξύ παραλλήλων καλωδίων, καθώς και µεταξύ καλωδίων και γειτονικών τµηµάτων κατασκευής, για λόγους ελέγχου των τενόντων, θα είναι 8cm Στηρίξεις τενόντων προέντασης Για τον περιορισµό των ταλαντώσεων που µπορεί να αναπτυχθούν στους τένοντες εξωτερικής προέντασης, θα πρέπει να προβλέπεται η στήριξή τους ανά αποστάσεις, το πολύ, κάθε 35,0m. Στοιχεία αγκύρωσης και αλλαγής πορείας χάραξης θεωρούνται σαν στηρίξεις. Στις υπόλοιπες θέσεις οι στηρίξεις θα γίνονται σύµφωνα µε τις προδιαγραφές του ΒΜVΒW (που ισχύουν για τις αναρτήσεις και στηρίξεις σωλήνων παροχής) υνατότητα πρόσβασης (1) Πρέπει να λαµβάνονται υπόψη οι οδηγίες για τις κατασκευαστικές διατάξεις και τον εξοπλισµό γεφυρών που αποσκοπούν στην παρακολούθηση, τον έλεγχο και τη συντήρησή τους (RΒΑ-ΒRU). Το ελάχιστο πλάτος των διακένων επικοινωνίας στις εγκάρσιες δοκούς δεν επιτρέπεται να είναι < 1,20m. (2) Κατ' εξαίρεση από τα RBA-BRU, πρέπει να προβλεφθούν στο δάπεδο των κιβωτιοειδών φορέων τα ακόλουθα ανοίγµατα: α) Κατ' ελάχιστο ένα άνοιγµα 1,20m*2,5m δίπλα από ένα κυκλοφορούµενο δρόµο. β) Ένα άνοιγµα διαστάσεων 1,0m*1,5 µπροστά από κάθε ακρόβάθρο. Πάνω από κάθε άνοιγµα πρέπει να προβλέπεται η τοποθέτηση ενός αγκίστρου µε φέρουσα ικανότητα 15ΚΝ Βασικοί κανόνες υπολογισµού (1) Για γέφυρες αποκλειστικά µε εξωτερική προένταση στην κατά µήκος διεύθυνση, αντί των προβλεποµένων ελέγχων του DIN 4227/88, Μέρος-1 παρ. 7.1, θα εφαρµόζονται τα ακόλουθα: Καθορισµός της δύναµης προέντασης σύµφωνα µε την παράγραφο Έλεγχος των τάσεων των καλωδίων προέντασης σε στάδιο λειτουργίας σύµφωνα µε την παράγραφο Έλεγχος σε δυναµική καταπόνηση σύµφωνα µε την παράγραφο Κεφάλαιο 4 σελίδα 158 από 162

214 Ελάχιστος οπλισµός και οπλισµός για τον περιορισµό του εύρους ρηγµάτωσης σύµφωνα µε την παράγραφο Έλεγχος για την κατάσταση υπολογιστικής θραύσης από κάµψη, κάµψη µε αξονική δύναµη και αξονική δύναµη κατά την παράγραφο Έλεγχος των λοξών κυρίων θλιπτικών τάσεων/ διατµητικών τάσεων και της διατµητικής κάλυψης σύµφωνα µε την παράγραφο Έλεγχος για την κάλυψη της εφελκυστικής δύναµης σύµφωνα µε την παράγραφο του DΙΝ1045/88. (2) Σε γέφυρες µε µικτό σύστηµα ισχύει η παρ.7.1 του DΙΝ 4227/88,Μέρος-1. Κατ εξαίρεση, για τις επιτρεπόµενες τάσεις του χάλυβα προέντασης για εξωτερικούς τένοντες, καθώς και για τα χωρίς συνάφεια εγκάρσια καλώδια, ισχύει η παράγραφος του παρόντος. εν απαιτείται να λαµβάνεται υπόψη στην κατάσταση υπολογιστικής θραύσης η αύξηση, λόγω αύξησης του φορτίου, της τάσης του προεντεταµένου χάλυβα των χωρίς συνάφεια τενόντων. Κατά τον υπολογισµό των γεφυρών µε µικτό σύστηµα και για την περίπτωση αντικατάστασης τένοντος, οι απαιτούµενοι έλεγχοι θα γίνονται µε τα µισά κινητά φορτία, αφού ληφθεί υπόψη η αντικατάσταση ενός καλωδίου ανά κορµό. Ο έλεγχος της παραγράφου (2) του DΙΝ 4227/88, Μέρος-1 δεν απαιτείται. (3) Στην περιοχή των εδράσεων πρέπει να ελεγχθεί η παραλαβή των εφελκυστικών δυνάµεων των πελµάτων που προκύπτουν µε τη θεώρηση δικτυώµατος. Το επιλεγόµενο προσοµοίωµα που αφορά τη ροή των δυνάµεων πρέπει να βασίζεται στην ελαστική θεωρία Συµπεριφορά έναντι χρόνιων παραµορφώσεων (1) Για τη συµπεριφορά έναντι χρόνιων παραµορφώσεων, τόσο του σκυροδέµατος όσο και του χάλυβα προέντασης, ισχύει η παράγραφος 8 του DΙΝ (2) Κατά τη διαστασιολόγηση, η χαλάρωση του χάλυβα προέντασης θα λαµβάνεται από τη σχετική άδεια εφαρµογής των χρησιµοποιουµένων χαλύβων. Θα λαµβάνονται υπόψη τα δεδοµένα για ώρες Καθορισµός δύναµης προέντασης και επιτρεποµένων τάσεων χάλυβα προέντασης σε κατάσταση λειτουργίας Καθορισµός δύναµης προέντασης (1) Η δύναµη προέντασης και η πορεία (όδευση) των τενόντων πρέπει να επιλέγονται έτσι ώστε, στην τελική κατάσταση κατά τη διαµήκη έννοια της γέφυρας, να µην αναπτύσσονται εφελκυστικές τάσεις από αξονική δύναµη και Κεφάλαιο 4 σελίδα 159 από 162

215 ροπή υπό τον συνδυασµό: προένταση + µόνιµα φορτία + 1/3 κινητά + ερπυσµός + συστολή + χαλάρωση. (2) Στη φάση κατασκευής, πρέπει η δύναµη προέντασης και η πορεία (όδευση) των τενόντων να επιλέγεται έτσι ώστε, κατά µήκος της γέφυρας υπό τον δυσµενέστερο συνδυασµό, οι εφελκυστικές τάσεις του σκυροδέµατος υπολογιζόµενες στο στάδιο I να µην υπερβαίνουν τις τιµές του πίνακα (2). ΠΙΝΑΚΑΣ (2) Β 35 Β 45 3,0 Ν/mm 2 3,5Ν/mm 2 (3) Στην εγκάρσια διεύθυνση της γέφυρας πρέπει η επιλογή της δύναµης προέντασης και η πορεία (όδευση) των τενόντων να εκλέγεται έτσι ώστε, κάτω από το δυσµενέστερο συνδυασµό, οι υπολογιζόµενες εφελκυστικές τάσεις σκυροδέµατος στο στάδιο Ι στις ακρότατες ίνες της διατοµής να µην υπερβαίνουν τις τιµές του πίνακα (3) Αυτό ισχύει επίσης και για τις µη εγκάρσια προεντεινόµενες κατασκευές ΠΙΝΑΚΑΣ (3) Β 35 Β 45 4,00 N/mm 2 5,00 N/mm 2 (4) εν απαιτούνται περαιτέρω έλεγχοι εφελκυστικών τάσεων σκυροδέµατος Έλεγχος τάσεων του χάλυβα προέντασης Οι επιτρεπόµενες τάσεις χάλυβα προέντασης τενόντων εξωτερικής προέντασης, καθώς και εγκαρσίων τενόντων χωρίς συνάφεια, καθορίζονται όπως παρακάτω: Προσωρινά κατά την τάνυση 0,85β s ή 0,75β z Στη φάση λειτουργίας 0,80β s ή 0,70β z Έλεγχος σε δυναµική καταπόνηση εν απαιτείται να διεξαχθεί έλεγχος του εύρους διακύµανσης των τάσεων (δυναµική καταπόνηση) χάλυβα προέντασης τενόντων εξωτερικής προέντασης, καθώς και σε εγκάρσιους τένοντες χωρίς συνάφεια Ελάχιστος απαιτούµενος οπλισµός και οπλισµός ρηγµάτωσης (1) Ο έλεγχος στην κατά µήκος διεύθυνση της γέφυρας διεξάγεται κατά το DIN 4227/88, Μέρος-1. Κεφάλαιο 4 σελίδα 160 από 162

216 Στην περίπτωση αλλαγής τένοντα προέντασης διεξάγεται ο έλεγχος αφού ληφθεί υπόψη η αφαίρεση ενός τένοντα από κάθε κορµό υπό τα µισά φορτία κυκλοφορίας. (2) Ο έλεγχος στην εγκάρσια διεύθυνση της γέφυρας γίνεται κατά το DΙΝ 1045/88. Σαν συχνότερα επαναλαµβανόµενο φορτίο θα λαµβάνεται το 100% του επιτρεποµένου φορτίου λειτουργίας Έλεγχος σταδίου υπολογιστικής θραύσης σε κάµψη, κάµψη και αξονική δύναµη και αξονική δύναµη (1) Ο έλεγχος διεξάγεται σύµφωνα µε την παράγραφο 11 του DIN V 4227/88, Μέρος- 6. εν απαιτείται η εφαρµογή του εδαφίου 11.2(6). Τα εντατικά µεγέθη από προένταση υπολογίζονται αφού ληφθεί υπόψη η συµπεριφορά του σκυροδέµατος και του χάλυβα προέντασης σε χρόνιες παραµορφώσεις. εν απαιτείται να ληφθεί υπόψη η αύξηση της τάσης του χάλυβα προέντασης λόγω αύξησης φορτίου. (2) Στην περίπτωση αλλαγής τένοντα προέντασης πρέπει να διεξαχθεί έλεγχος αφού ληφθεί υπόψη η αφαίρεση ενός καλωδίου για κάθε κορµό υπό τα µισά κινητά φορτία Λοξές κύριες τάσεις, κάλυψη διατµητικής δύναµης (1) εν απαιτείται έλεγχος τάσεων στη φάση λειτουργίας. (2) Για τον έλεγχο του σταδίου υπολογιστικής θραύσης ισχύει το DΙΝ 4227/88, Μέρος-1 παράγραφος 12. Αποκλειστικά θα χρησιµοποιείται ο συνδυασµός 1,75S g +1,75S ρ +1,0S ν και ενδεχόµενα θα λαµβάνονται υπόψη τα εντατικά µεγέθη (µε συντελεστή 1) από καταναγκασµούς πιθανής υποχώρησης εδάφους, θερµοκρασίας και πήξης. Εφόσον η τέµνουσα δύναµη από προένταση έχει την ίδια διεύθυνση µε την τέµνουσα δύναµη από φορτία, θα διεξάγεται επιπρόσθετα ο έλεγχος για τον συνδυασµό δράσεων 1,75 S g -1,75S ρ +1,5S ν. Εδώ εννοείται: S g : Εντατικά µεγέθη από µόνιµα φορτία στη φάση λειτουργίας S ρ: Εντατικά µεγέθη από κινητά φορτία, άνεµο και χιόνι στη φάση λειτουργίας S ν: Εντατικά µεγέθη από το στατικό και υπερστατικό µέρος της προέντασης Κεφάλαιο 4 σελίδα 161 από 162

217 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Γ. ΠΕΝΕΛΗΣ, Μαθήµατα σιδηροπαγούς σκυροδέµατος - Τόµος ΙV Γέφυρες, F. LEONHARDT, Vorlesungen uebermassivbau-sechster Teil, Springer- Verlag, Grundbau Taschenbuch, 3. Auflage, Ernst & Sohn Verlag, J. SCHLEICH - H. SCHEEF, Betonhohlkastenbruecken, Internationale Vereinigung fuer Brueckenbau und Hochbau, H. WEIDEMANN, Brueckenbau, Werner - Verlag, C.MENN, Stahlbetonbruecken, Springer - Verlag, W. ROSSNER, Bruecken aus Spannbeton-Fertigteilen, Ernst & Sohn Verlag, Eibl/Ivanyi/Schambeck, Berechnung Kastenfoermiger Brueckenwiderlager, Werner Verlag, W. ROSSNER- C-A.Graubner, Spannbetonbauwerke,Teil 1, Ernst & Sohn Verlag, Arbeitsgruppe Erd-Grundbau,merkblatt ueber den Einfluss der Hinterfuellung auf Bauwerke, F.LEONHARDT, Bruecken Aesthetik und Gestaltung,Deutsche Verlags- Anstalt, Προβλήµατα σχεδιασµού οδογεφυρών, Επιστηµονική ιηµερίδα, Θεσσαλονίκη K.H.HOLST, Bruecken aus Stahlbeton und Spannbeton, Ernst & Sohn Verlag, Zusaetzliche Technische Vertragsbedingungen fuer Kunstbauten ZTV-K, ARS 17/99, Richtlinie fuer Betonbrueckenmit externen Spanngliedern 16. Y.ΠΕ.ΧΩ..Ε., Κανονισµός Μελετών Ερευνών 17. Y.ΠΕ.ΧΩ..Ε., Πρότυπα Κατασκευής Έργων 18. Υ.ΠΕ.ΧΩ..Ε., Οδηγίες Μελετών Οδικών Έργων, Τεύχος 2: ιατοµές 19. "ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε.", Οδηγίες Σύνταξης Μελετών Έργων Οδοποιίας 20. "ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ Α.Ε.", Πρότυπα Κατασκευής Έργων 21. Ε.Υ..Ε/Π.Α.Θ.Ε. Κανονισµός Μελετών Ερευνών Κεφάλαιο 4 σελίδα 162 από 162

218 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 5. ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΓΕΦΥΡΩΝ ΓΕΝΙΚΑ ΜΟΡΦΕΣ ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΜΕΘΟ ΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΦΟΡΕΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΜΕΘΟ ΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΦΟΡΕΩΝ ΜΕΘΟ ΟΣ ΠΡΟΩΘΟΥΜΕΝΩΝ - ΑΥΤΟΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΟΚΩΝ ΜΕΘΟ ΟΣ ΠΡΟΒΟΛΟ ΟΜΗΣΗΣ ΜΕΘΟ ΟΣ ΣΤΑ ΙΑΚΗΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΜΕΘΟ ΟΣ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΩΝ ΟΚΩΝ ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΒΑΘΡΩΝ ΜΕΘΟ ΟΣ ΟΛΙΣΘΑΙΝΟΝΤΟΣ (ΞΥΛΟ)ΤΥΠΟΥ ΜΕΘΟ ΟΣ ΑΝΑΡΡΙΧΩΜΕΝΟΥ ΞΥΛΟΤΥΠΟΥ 107 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 110 Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 1 από 110

219 5. ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΓΕΦΥΡΩΝ 5.1. ΓΕΝΙΚΑ (1) Οι σύγχρονες ανάγκες συγκοινωνιακών έργων συχνά απαιτούν κατασκευές γεφυρών σε περιοχές δύσβατες ή πάνω από "άκαµπτα" εµπόδια (π.χ. σιδηροδροµικοί σταθµοί σε λειτουργία, θαλάσσιοι δίαυλοι κλπ). Παράλληλα, υπάρχει η απαίτηση για συντόµευση του χρόνου κατασκευής στο µέγιστο δυνατό βαθµό. Οι παραπάνω απαιτήσεις ξεχωριστά ή συνδυασµένες έχουν σαν αποτέλεσµα να καθιστούν τις "συµβατικές" µεθόδους κατασκευής των γεφυρών (δηλαδή ικριώµατα εδραζόµενα επί του φυσικού ή διαµορφωµένου εδάφους) ασύµφορες ή /και αδύνατες. Η προσπάθεια για την ικανοποίηση των αναγκών αυτών, λαµβάνοντας υπόψη και το ειδικό γεγονός της κατασκευής στην Ελλάδα µεγάλων οδικών αξόνων και της υποχρέωσης απορρόφησης εντός τακτού χρονικού διαστήµατος των κονδυλίων που διατίθενται από τα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, καθιστά τη διευρυµένη εφαρµογή των Μηχανοποιηµένων Μεθόδων κατασκευής, η οποία συνδέεται µε την εισαγωγή στην όλη κατασκευαστική διαδικασία ειδικού εξοπλισµού, επιβεβληµένη. Τονίζεται ότι οι µέθοδοι αυτοί δεν αποτελούν κάτι το καινούργιο για τη χώρα µας, αφού µερικές τουλάχιστον έχουν εφαρµοσθεί, σποραδικά όµως, ήδη από τα µέσα της δεκαετίας του (2) Πρέπει να σηµειωθεί από την αρχή ότι η διευρυµένη ορθολογική εφαρµογή τέτοιων µεθόδων προϋποθέτει βεβαίως και έργα κατάλληλης κλίµακας, τα οποία όπως προαναφέρθηκε ευρίσκονται στο στάδιο της υλοποίησής τους. Χαρακτηριστική είναι η σύγκριση µεταξύ των εικόνων 5.1.(2)α και 5.1.(2)β στις οποίες απεικονίζονται αντίστοιχα µία υπό κατασκευή γέφυρα σε χώρα της κεντρικής Ευρώπης και η υπό κατασκευή γέφυρα του Γρεβενιώτικου, η οποία ευρίσκεται στον άξονα της Εγνατίας οδού. (3) Τονίζεται ότι η εφαρµογή των µεθόδων αυτών απαιτεί πολύ περισσότερο από τις κλασσικές µεθόδους κατασκευής τη συνεργασία µελετητή και κατασκευαστή αλλά και τον σωστό προγραµµατισµό των έργων προ και µετα-δηµοπρασιακό. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 2 από 110

220 Εικόνα 5.1.(2)α Με δεδοµένο ότι οι απαιτήσεις της τελευταίας ιδίως δεκαετίας για τέτοιας κλίµακας τεχνικά έργα έχουν αυξηθεί σε µεγάλο βαθµό και ότι, ως αποτέλεσµα, δηµοπρατούνται τέτοιας µορφής έργα µε επαναλαµβανόµενα τεύχη δηµοπράτησης χωρίς συστηµατοποιηµένες διατάξεις, στο κεφάλαιο αυτό κωδικοποιείται και αναπτύσσεται η εφαρµογή των Μηχανοποιηµένων µεθόδων κατασκευής, µε ανάλυση των επιµέρους µεθοδολογιών και µε βάση τη βιβλιογραφία και παροχή οδηγιών για τη σύνταξη µελετών των έργων αυτών. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 3 από 110

221 Εικόνα 5.1.(2)β Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 4 από 110

222 5.2. ΜΟΡΦΕΣ ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΜΕΘΟ ΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΦΟΡΕΩΝ (1) Κοινά χαρακτηριστικά όλων (σχεδόν) των σε χρήση µεθόδων είναι τα εξής: α) Κατασκευή των βάθρων σε προηγούµενη φάση β) Κατασκευή του καταστρώµατος κατά τµήµατα των οποίων το µέγεθος σε σχέση µε το τελικό µέγεθος εµφανίζει τις εξής ποικιλίες: Τµήµατα πλήρους µήκους (τυπικού ανοίγµατος) και µέρους του πλάτους (µέθοδος προκατασκευασµένων δοκών) Τµήµατα πλήρους πλάτους και µέρους του µήκους (προβολοδόµηση, µέθοδος σταδιακής προώθησης) Τµήµατα πλήρους πλάτους και πλήρους µήκους (µέθοδος προωθούµενων αυτοφερόµενων δοκών) (2) Οι συνηθέστερες σε χρήση µέθοδοι είναι οι εξής: α) Μέθοδος προωθούµενων - αυτοφερόµενων δοκών β) Μέθοδος προβολοδόµησης Κλασσική µέθοδος ιάφορες παραλλαγές της κλασσικής µεθόδου γ) Μέθοδος σταδιακής προώθησης δ) Μέθοδος προκατασκευασµένων δοκών. Σηµειώνεται ότι η µέθοδος αυτή είναι η περισσότερο χρησιµοποιούµενη στη χώρα µας σε σχέση µε τις άλλες µεθόδους του παρόντος κεφαλαίου. (3) Με εξαίρεση την προβολοδόµηση η οποία αναπτύσσεται συµµετρικά περί τον άξονα του εκάστοτε µεσοβάθρου, όλες οι άλλες µέθοδοι προχωρούν (γενικώς γιατί υπάρχουν και εξαιρέσεις) από το ένα ακρόβαθρο προς το άλλο χωρίς παλινδρόµηση. (4) Ο απαιτούµενος εξοπλισµός έχει συνήθως ειδική χρήση, υπάρχουν όµως περιπτώσεις συνδυασµού (π.χ. µέθοδος προωθούµενων-αυτοφερόµενων δοκών µε προβολοδό- µηση) 5.3. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΩΝ ΜΕΘΟ ΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΦΟΡΕΩΝ (1) Όπως είναι ευνόητο, η επιλογή της συµφερότερης κατά περίπτωση µεθόδου εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες όπως: Μήκος επιµέρους ανοίγµατος και συνολικό µήκος γεφύρωσης Γεωµετρία της χάραξης κατά µήκος και οριζοντιογραφικά Για την κάθε µέθοδο η πράξη έχει καθορίσει µια βέλτιστη περιοχή ανοιγµάτων εφαρµογής. Επειδή οι περιοχές αυτές των ανοιγµάτων παρουσιάζουν αλληλοκάλυψη, η Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 5 από 110

223 επιλογή της µεθόδου βασίζεται τελικώς και σε άλλα κριτήρια, τα οποία όµως είναι δυνατόν να διαφέρουν από κατασκευαστή σε κατασκευαστή όπως: Κόστος ή διαθεσιµότητα εξοπλισµού Προηγούµενη εµπειρία (2) Στον πίνακα 5.3.(2) δίνονται συνοπτικά, για κάθε µία από τις προαναφερθείσες µεθόδους, τα όρια εφαρµογής τους σε συσχετισµό µε το µήκος ανοίγµατος, το συνολικό µήκος της γέφυρας, καθώς και ο ρυθµός προόδου σε τρέχοντα µέτρα ανά εβδοµάδα. Στα σχήµατα 5.3.(2)α, 5.3.(2)β, 5.3.(2)γ παριστάνεται η κλασσική µέθοδος προβολοδόµησης και οι παραλλαγές της µε τη χρήση βοηθητικών καλωδίων και βοηθητικών φορέων αντίστοιχα. Στα σχήµατα 5.3.(2)δ και 5.3.(2)ε παριστάνονται αντίστοιχα η µέθοδος προωθούµενων-αυτοφερόµενων δοκών και η µέθοδος σταδιακής προώθησης. ΠΙΝΑΚΑΣ 5.3.(2) Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 6 από 110

224 Σχήµα 5.3.(2)α Σχήµα 5.3.(2)β Σχήµα 5.3.(2)γ Σχήµα 5.3.(2)δ Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 7 από 110

225 Σχήµα 5.3.(2)ε 5.4. ΜΕΘΟ ΟΣ ΠΡΟΩΘΟΥΜΕΝΩΝ - ΑΥΤΟΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΟΚΩΝ Γενική περιγραφή (1) Κατά τη µέθοδο αυτή η κατασκευή προχωρεί σε τµήµατα µήκους ίσου προς το (τυπικό) άνοιγµα και σε πλήρες πλάτος ("άνοιγµα-άνοιγµα"). Η µέθοδος "άνοιγµα-άνοιγµα" αρχικά, αλλά και σήµερα, εφαρµόσθηκε σε γέφυρες συνεχείς περισσοτέρων ανοιγµάτων επί συµβατικών ή µηχανοποιηµένων ικριωµάτων στηριζόµενων απευθείας στο έδαφος. Κύριο χαρακτηριστικό της µεθόδου είναι ο αυτοπροωθούµενος σχηµατισµός επί του οποίου στηρίζεται το καλούπι του φορέα της ανωδοµής και µεταφέρεται από τη µια θέση στην άλλη. Στο παρακάτω σχήµα (1) δίνεται µία συνοπτική εικόνα της όλης διαδικασίας. (2) Στη χώρα µας η µέθοδος έχει εφαρµοσθεί σε γέφυρες της παράκαµψης Πατρών και στη γέφυρα της Κρυσταλλοπηγής στον άξονα της Εγνατίας οδού. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 8 από 110

226 Σχήµα (1) Κύρια Μέλη του συστήµατος (1) Το σύστηµα αποτελείται από (Βλέπε σχήµατα (1)α και β): α) Ζεύγος δικτυωτών ή ολόσωµων κυρίων δοκών, οι οποίες γεφυρώνουν τις αποστάσεις µεταξύ των διαδοχικών βάθρων. Συνήθως έχουν µήκος λίγο µεγαλύτερο από το 2Ι 0 (Ι 0 = τυπικό άνοιγµα). Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 9 από 110

227 β) Ζεύγος δικτυωτών δοκών έδρασης (κονσόλες), οι οποίες τοποθετούνται εγκαρσίως και συνδέονται προσωρινώς αλλά σταθερά µε τα ήδη κατασκευασµένα µεσόβαθρα του προς σκυροδέτηση ανοίγµατος. γ) Κατάλληλο αριθµό διαιρετών διαδοκίδων επί των οποίων στηρίζεται το καλούπι. δ) ιατάξεις αναρτήσεων. ε) Συµπληρωµατικές διατάξεις και συστήµατα, όπως µηχανισµοί προώθησης (βίντσια), γρύλοι έδρασης, ράβδοι και φορεία µεταφοράς κ.λ.π. Σχήµα (1)α (2) Σηµειώνεται ότι ο σχεδιασµός του συστήµατος γίνεται "επί παραγγελία" για κάθε γέφυρα, είναι σηµαντικά δαπανηρός και συχνά οι προσπάθειες µετατροπών για την επαναχρησιµοποίηση σε άλλη γέφυρα είναι το ίδιο ακριβές µε την εξαρχής κατασκευή. Πάντως, και παρά την ανωτέρω διαπίστωση, ο εξοπλισµός του συστήµατος αυτού µπορεί να χρησιµοποιηθεί µε επιτυχία για την ανάρτηση του φορείου προβολοδόµησης µε επί τόπου σκυροδέτηση. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 10 από 110

228 Σχήµα (1)β Θέση κυρίων δοκών συστήµατος (1) ιακρίνονται δύο περιπτώσεις ανάλογα µε τη θέση των κυρίων δοκών σε σχέση µε τον υπό κατασκευή φορέα: α) Φορέας από πάνω: Στην περίπτωση αυτή το καλούπι αναρτάται µέσω καταλλήλων ράβδων από τον φορέα. β) Φορέας από κάτω: Στην περίπτωση αυτή το καλούπι φέρεται απευθείας από τον φορέα. Προσφάτως επιχειρείται µε επιτυχία συνδυασµός των παραπάνω διατάξεων. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 11 από 110

229 (2) Τα πλεονεκτήµατα της περίπτωσης κατά την οποία ο υπό κατασκευή φορέας είναι πάνω από τiς κύριες δοκούς του συστήµατος είναι: εν υπάρχει περιορισµός στο ύψος του φορέα Ο εφοδιασµός µε υλικά µπορεί να γίνει µέσω του ήδη κατασκευασθέντος φορέα υνατότητα µικρότερων ακτινών καµπυλότητας οριζοντιογραφικά υνατότητα "στέγασης" για προστασία από δυσµενείς καιρικές συνθήκες του προσωπικού. Τα µειονεκτήµατα είναι: Ράβδοι ανάρτησης διαµέσου του ήδη κατασκευασθέντος φορέα Ο φορέας του καλουπιού δεν αξιοποιείται στατικώς κατά τη διαµήκη έννοια (περισσότερος χάλυβας) Μεγαλύτερη προσβαλλόµενη επιφάνεια (άνεµος) Μεγαλύτερα φορτία στο νεαρό σκυρόδεµα κατά την προώθηση Απαίτηση σηµαντικού πρόσθετου εύρους καταλήψεως (3) Τα πλεονεκτήµατα της περίπτωσης κατά την οποία ο υπό κατασκευή φορέας είναι κάτω από τους κυρίους δοκούς του συστήµατος είναι: Ελεύθερη άνω επιφάνεια του φορέα υνατότητα στατικής εκµετάλλευσης του φορέα του καλουπιού (οικονοµία υλικού) εν υπάρχουν ράβδοι ανάρτησης (παρά µόνον στις άκρες) Λιγότερη έκθεση σε ανεµοπιέσεις Μικρότερα φορτία στο νεαρό σκυρόδεµα Μηδενικό πρόσθετο εύρος καταλήψεως Τα µειονεκτήµατα είναι: έσµευση στο ελεύθερο ύψος Σε περίπτωση µικρών ακτινών καµπυλότητας απαιτούνται ειδικές ρυθµίσεις οι οποίες καθυστερούν την προώθηση Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 12 από 110

230 Βάρος εξοπλισµού Στον πίνακα δίνεται το βάρος σε t του απαιτουµένου εξοπλισµού σε συνάρτηση µε το µήκος του υπό κατασκευήν ανοίγµατος. ΠΙΝΑΚΑΣ Μήκος ανοίγµατος (m) Βάρος (t) Με βάση τον πίνακα αυτό είναι δυνατόν να γίνουν γρήγορες εκτιµήσεις για το κόστος του εξοπλισµού. Σηµειώνεται ότι τα δεδοµένα του πίνακα ισχύουν για πλάτος γέφυρας 15,0m Περιοχή Εφαρµογής της µεθόδου (1) Η µέθοδος µπορεί να εφαρµοσθεί ορθολογικά σε συνεχείς γέφυρες µεγάλου συνολικού µήκους (ΣL>400m) ή και σε γέφυρες µικρότερου µήκους αλλά εντός της ίδιας εργολαβίας (και για επιµέρους ανοίγµατα µεταξύ 30 και 60m). (2) Οι περιορισµοί της µεθόδου οι οποίοι πρέπει να λαµβάνονται υπόψη είναι: Ακτίνα καµπυλότητας R>300m ιατοµή σταθερού ύψους και κατά το δυνατόν σταθερού εξωτερικού περιγράµµατος Σηµειώνεται ότι η κατά µήκος κλίση της ερυθράς και η επίκλιση δεν προκαλούν δεσµεύσεις στην εφαρµογή της µεθόδου Θέµατα Μελέτης (1) Η µελέτη γεφυρών που κατασκευάζονται µε τη µέθοδο των προωθούµενωναυτοφεροµένων ικριωµάτων δεν παρουσιάζει ιδιαίτερα προβλήµατα, πέραν των συνήθων τα οποία απαντώνται στις τµηµατικές δοµήσεις, δηλαδή: Ερπυστική ανακατανοµή της έντασης λόγω αλλαγής του στατικού συστήµατος Λεπτοµερή σχεδιασµό του αρµού διακοπής εργασίας (2) Η µέθοδος προσφέρεται τόσο για έδραση του φορέα επί εφεδράνων, όσο και για µονολιθική σύνδεση του µε τα βάθρα Πλεονεκτήµατα- Μειονεκτήµατα (1) Τα πλεονεκτήµατα της µεθόδου είναι: Συνεχής διαδικασία εν υπάρχουν σπόνδυλοι προσαρµογής Μικρός αριθµός αρµών διακοπής εργασίας Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 13 από 110

231 Ένταση στον υπό κατασκευή φορέα ανάλογη µε την τελική χωρίς αλλαγές πρόσηµου (οικονοµία υλικών) Άνετη πρόσβαση προσωπικού/µηχανηµάτων/υλικών από το ήδη κατασκευασµένο τµήµα Αρκετά ταχύς ρυθµός προόδου (2) Τα µειονεκτήµατα της µεθόδου είναι: Ακριβός εξοπλισµός Απαιτεί χώρο στην είσοδο έξοδο για τη συναρµολόγηση/αποσυναρµολόγηση του εξοπλισµού ύσκολη η εφαρµογή της στα ακραία ανοίγµατα Ρυθµός Προόδου-Πρόγραµµα εργασιών Ο συνήθης ρυθµός προόδου για άνοιγµα µήκους της τάξεως 30m είναι 5 έως 8 ηµέρες. Για ανοίγµατα πιο µεγάλα 2 εβδ/άνοιγµα. Στον πίνακα δίνεται το πρόγραµµα εργασιών κατασκευής γεφυρών µε τη µέθοδο αυτή στην περιφερειακή οδό της Πάτρας. ΠΙΝΑΚΑΣ ΜΕΘΟ ΟΣ ΠΡΟΒΟΛΟ ΟΜΗΣΗΣ Γενική Περιγραφή (1) Η αρχή της µεθόδου βασίζεται στην τεχνική που αναπτύχθηκε από την εταιρεία Dyckerhoff & Widmann και η οποία είναι γνωστή σαν µέθοδος προβολοδόµησης (κλασσική µέθοδος). Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 14 από 110

232 Με τη µέθοδο αυτή γίνεται δυνατή η σταδιακή κατασκευή φορέων γεφυρών σε σπονδύλους µήκους της τάξεως 3,0-5,0m σε πρόβολο από την προηγούµενη φάση [βλέπε σχήµα (1)]. (2) Στη χώρα µας η µέθοδος έχει εφαρµοσθεί από τη δεκαετία του 1960 και εντεύθεν, σε γέφυρες συνδεόµενες µε έργα της ΕΗ, Μέγδοβας, Τατάρνα, Υψηλή γέφυρα Σερβίων [βλέπε Εικόνα (2)α,1974[, Πλατανόβρυση περιοχή ποταµού Νέστου [βλέπε Εικόνα (2)β,1993] κ.λ.π. Στην εντελώς σύγχρονη πραγµατικότητα η µέθοδος εφαρµόζεται σε γέφυρες κατά µήκος µεγάλων οδικών αξόνων, όπως η Εγνατία οδός (βλέπε Εικ 5.1.(1)β), αλλά και σε µικρότερης κλίµακας έργα, όπως ο Βόρειος άξονας Κρήτης. Σχήµα (1) (3) Συνήθως η κατασκευή γίνεται περίπου συµµετρικά ως προς το µεσόβαθρο και εφαρµόζεται µε: επιτόπια σκυροδέτηση σπονδύλων προκατασκευή σπονδύλων Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 15 από 110

233 Εικόνα (2)α Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 16 από 110

234 Εικόνα (2)β Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 17 από 110

235 Επιτόπια σκυροδέτηση (1) Η επιτόπια σκυροδέτηση συνδέεται συνήθως µε φορείς µεταβλητού ύψους, δηλαδή µε έντονη µείωση ύψους φορέα από τη στήριξη προς το άνοιγµα. Η λυγηρότητα του φορέα στην περιοχή των µεσοβάθρων διαµορφώνεται σε l /h 17 και στην περιοχή του µέσου των ανοιγµάτων σε l /h 50. Κατά κανόνα, η κατασκευή γίνεται χωρίς ενδιάµεση προσωρινή στήριξη [βλέπε σχήµα (1)α]. Σπανιότερα µε ενδιάµεση προσωρινή στήριξη [βλέπε σχήµα (1)β]. Σχήµα (1)α Σχήµα (1)β (2) Καταρχήν ο φορέας κατασκευάζεται σε επιµέρους προβόλους οι οποίοι στη συνέχεια ενοποιούνται σε ένα πλαισιακό σύστηµα. Στην πρώτη δεκαετία εφαρµογής της µεθόδου η ενοποίηση γίνονταν µε αρθρώσεις µε παράλληλη διάταξη ειδικών εφεδράνων, τα οποία απαιτούσαν αρκετό χώρο [βλέπε σχήµα (2)α] ή µέσω επικαθηµένων τµηµάτων µικρού µήκους. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 18 από 110

236 Σχήµα (2)α Κατά τα τελευταία χρόνια η ενοποίηση γίνεται κυρίως µε πλήρη αποκατάσταση της συνεχείας του φορέα (ανάληψη και ροπών). Συστήµατα µε αρθρώσεις γενικά είναι οικονοµικότερα από διατάξεις που µπορούν να παραλάβουν ροπές, διότι αποκλείουν την ανακατανοµή της έντασης από την περιοχή της στήριξης στην περιοχή του ανοίγµατος. Από την άλλη πλευρά, όσον αφορά τη λειτουργικότητα της γέφυρας, τα συστήµατα αρθρώσεων παρουσιάζουν µειονεκτήµατα ήτοι: Σχηµατισµός γόνατος στη θέση σύνδεσης Κόστος αρχικής κατασκευής αρµού στην περίπτωση που η άρθρωση συνδέεται µε την κατασκευή αρµού Κόστος συντήρησης αρµού Εάν παρόλα αυτά για οποιονδήποτε λόγο επιλεγεί η λύση της άρθρωσης, τότε θα πρέπει να εφαρµόζονται προεντεταµένες αρθρώσεις χωρίς δυνατότητα µετακίνησης [βλέπε σχήµα (2)β]. Επειδή στην περιοχή της άρθρωσης η διάρκεια ζωής της µόνωσης του καταστρώµατος περιορίζεται και από το πρόσθετο γεγονός της στροφής της άρθρωσης από κινητά φορτία, θερµοκρασία κ.λ.π., συνιστάται η τοποθέτηση ενισχυτικού ελάσµατος. Κάτω από την περιοχή της άρθρωσης προβλέπεται χώρος επιθεώρησης. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 19 από 110

237 Σχήµα (2)β Περιοχή εφαρµογής της µεθόδου Η κλασσική µέθοδος προβολοδόµησης συνιστάται από οικονοµική άποψη για ανοίγµατα από 70m έως 200m και για συνολικό µήκος γέφυρας µεγαλύτερο από 200m. Το µήκος του σκυροδετουµένου σπονδύλου κυµαίνεται από 3,0m έως 5,0m συνήθως ιαµόρφωση διατοµής (1) Η διατοµή, λόγω των µεγάλων αρνητικών ροπών, διαµορφώνεται συνήθως ως κιβώτιο και πολλές διαστάσεις διατηρούνται σταθερές για την απλοποίηση των εργασιών του ξυλοτύπου. (2) Οι δοκοί του κιβωτίου προβλέπονται γενικά κατακόρυφοι [βλέπε σχήµα (2]. Κεκλιµένοι δοκοί δυσχεραίνουν τη σκυροδέτηση. Εφόσον δεν συντρέχουν κατασκευαστικοί λόγοι, π.χ. αγκυρώσεις τενόντων, διάκενα δόνησης κ.λ.π., το πάχος των δοκών καθορίζεται από την απαιτούµενη αντοχή σε διάτµηση. Το ελάχιστο πάχος δοκών χωρίς τένοντες προέντασης συνιστάται να µην είναι µικρότερο των 35cm. Σχήµα (2) (3) Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στον καθορισµό του πάχους της πλακός καταστρώµατος (πάνω πλάκα κιβωτίου). Οι πολυάριθµοι τένοντες, οι οποίοι διατάσσονται κατά κύριο λόγο στην πλάκα καταστρώµατος, εξασθενίζουν την αντοχή σε διάτµηση κατά την κατακόρυφη και οριζόντια διεύθυνση. Εφόσον οι διαµήκεις τένοντες αγκυρώνονται στην Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 20 από 110

238 περιοχή σύνδεσης της πλάκας κυκλοφορίας µε τις δοκούς εκτός των συνδετήρων, θα πρέπει η περιοχή αυτή να έχει επαρκές πάχος [βλέπε σχήµα (3)]. Σχήµα (3) (4) Η κάτω πλάκα του κιβωτίου κατασκευάζεται µε µεταβλητό πάχος, πράγµα που από κατασκευαστικής πλευράς δεν παρουσιάζει σοβαρά προβλήµατα. (5) Η µεταβολή του ύψους του φορέα, συνήθως παραβολική ή ηµιτονική, µεταξύ των ορίων που αναφέρονται στο εδάφιο (1) της παραγράφου 5.5.2, παίζει σηµαντικό ρόλο στη διατµητική καταπόνηση και συνεπώς στο πάχος των δοκών καθώς και στο ποσοστό του διαµήκους οπλισµού και του οπλισµού διάτµησης. Φορείς µε γρήγορα αποµειούµενο ύψος παρουσιάζουν στο άνοιγµα τη µεγίστη διατµητική καταπόνηση η οποία καθορίζει το πάχος των δοκών και το οποίο συνήθως διατηρείται σταθερό καθ όλο το µήκος του φορέα. Σηµειώνεται ότι η ανάλωση του διαµήκους οπλισµού είναι σχετικά µεγάλη. Από την άλλη πλευρά, η ανάλωση του οπλισµού διάτµησης είναι σχετικά µικρή επειδή στην περιοχή των µεγάλων υψών του φορέα επικρατεί µικρότερη διατµητική καταπόνηση. Φορείς µε λιγότερο γρήγορα αποµειούµενο ύψος παρουσιάζουν µια εξισορροπηµένη διατµητική καταπόνηση µε συνέπεια στην περίπτωση αυτή το στατικά απαιτούµενο πάχος των δοκών να είναι ελάχιστο. Η ανάλωση του διαµήκους οπλισµού είναι σχετικά µικρή. Από την άλλη πλευρά, η ανάλωση του οπλισµού διάτµησης είναι µεγαλύτερη επειδή στην περιοχή των µεγάλων υψών του φορέα επικρατεί η µεγίστη διατµητική καταπόνηση. Στα παρακάτω σχήµατα (5) δίνεται παραστατικά η επίδραση της µορφής του φορέα (µεταβολή του ύψους) στο πάχος των δοκών, στον διαµήκη οπλισµό και στον οπλισµό διάτµησης. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 21 από 110

239 Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 22 από 110

240 Σχήµατα (5) ιάταξη προέντασης (1) Η διαµήκης προένταση αποτελείται βασικά από τρεις οµάδες τενόντων: Τένοντες προβόλου (άνω πλάκα) Τένοντες ανοίγµατος (κάτω πλάκα) Τένοντες συνεχείας (κορµοί) Σχήµα (1) (2) Οι τένοντες προβόλου αποτελούν τον κύριο οπλισµό του συστήµατος ο οποίος τοποθετείται στην πλάκα κυκλοφορίας (άνω πλάκα). Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 23 από 110

241 Σηµειώνεται ότι η αγκύρωση των τενόντων της οµάδας αυτής γίνεται στην περιοχή συναρµογής των κορµών και της άνω πλάκας του κιβωτίου [βλέπε σχήµατα (2)α και β]. Για λόγους κατασκευαστικούς η ελεύθερη απόσταση µεταξύ των τενόντων δεν πρέπει να είναι µικρότερη από 8,0 cm. Θα πρέπει επίσης να εξετάζεται εάν η διάτµηση µπορεί να παραληφθεί στο µεταξύ των τενόντων διάστηµα. Για την αποφυγή ρηγµάτωσης στο επίπεδο των τενόντων, πρέπει η πλάκα να οπλίζεται επαρκώς µε οπλισµό διάτµησης [βλέπε σχήµα (2)γ]. Επίσης, θα πρέπει να δίνεται προσοχή στις οριζόντιες διατµητικές τάσεις, ιδιαίτερα κατά τη φάση κατασκευής. Σχήµα (2)α Σχήµα (2)β Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 24 από 110

242 Σχήµα (2)γ (3) Οι τένοντες ανοίγµατος εξυπηρετούν, όπως είναι γνωστό, την ανάληψη θετικών ροπών στο µεσαίο τρίτο του ανοίγµατος. Οι απαιτούµενοι τένοντες τοποθετούνται στην κάτω πλάκα του κιβωτίου, παραπλεύρως των δοκών [βλέπε σχήµα (3)]. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στις ακτινικές δυνάµεις των τενόντων ανοίγµατος συνεπεία της καµπύλης διαµόρφωσης της κάτω πλάκας. Σχήµα (3) Βαθµός προέντασης (1) Για τη µείωση των παραµορφώσεων του φορέα και τον περιορισµό των προβληµάτων που συνδέονται µε αυτές, είναι σκόπιµη κατά το δυνατόν η αυξηµένη προένταση. Επιπροσθέτως, η σηµαντική διαµήκης προένταση της πλάκας κυκλοφορίας (άνω πλάκα) έχει σαν αποτέλεσµα ο τοποθετούµενος χαλαρός οπλισµός να είναι ο ελάχιστος απαιτούµενος, γεγονός το οποίο διευκολύνει την παράθεσή του κατά τις φάσεις των διαδοχικών σκυροδετήσεων των σπονδύλων. Είναι σκόπιµο εποµένως να προσδιορίζεται καταρχήν ο απαιτούµενος ελάχιστος οπλισµός από τον έλεγχο της ρηγµάτωσης και στη συνέχεια να προσδιορίζεται ο απαιτούµενος οπλισµός προέντασης από τον έλεγχο θραύσης. (2) Στις περισσότερες περιπτώσεις προκύπτει πλήρης προένταση για τα µόνιµα φορτία και για σηµαντικό ποσοστό των κινητών φορτίων. Υπενθυµίζεται ότι: Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 25 από 110

243 α) Γενικά στις γέφυρες: Σύµφωνα µε το εδάφιο (2) της παραγράφου του DIN 4227/88, Μέρος 1, στις γέφυρες και για την περίπτωση φόρτισης µόνιµα + προένταση + 1/2 κινητά + ερπυσµός + συστολή πήξης δεν επιτρέπονται εφελκυστικές τάσεις. β) Ειδικά για τους αρµούς εργασίας: Σύµφωνα µε το εδάφιο (1) της παραγράφου 10.3 του DIN 4227/88, Μέρος 1, στις θέσεις των αρµών εργασίας (αρµοί µεταξύ των σπονδύλων) οι επιτρεπόµενες εφελκυστικές τάσεις ανέρχονται στο µισό των επιτρεποµένων εφελκυστικών τάσεων των παραγράφων και του προαναφερθέντος κανονισµού και ότι για την περίπτωση φόρτισης µόνιµα + προένταση + συστολή λόγω πήξεως + ερπυσµός δεν επιτρέπεται η ανάπτυξη εφελκυστικών τάσεων Ανακατανοµή της έντασης λόγω ερπυσµού και αλλαγής στατικού συστήµατος (1) Όπως είναι γνωστό, η µεταβολή των φορτίων διατοµής ενός συστήµατος επέρχεται µέσω του ερπυσµού µόνο όταν συνδέονται τµήµατα από σκυρόδεµα διαφορετικής ηλικίας ή διαφορετικής σύνθεσης, όπως συµβαίνει στην περίπτωση της τµηµατικής κατασκευής γεφυρών. (2) Η ανακατανοµή αφορά µόνιµες φορτίσεις που επιβάλλονται στο αρχικό σύστηµα προβόλων, ήτοι: Ίδιο βάρος Προένταση άνω πλάκας (3) Για ένα αρκούντως ακριβή υπολογισµό, σύµφωνα µε την αντίστοιχη βιβλιογραφία, των τελικά αναπτυσσοµένων εντατικών µεγεθών, π.χ. ροπών, ισχύει η σχέση: Μ=Μ 0 +α(μ c - Μ 0 ) = αμ c +(1-α) Μ 0 όπου: Μ η τελική ροπή Μ 0 η αντίστοιχη ροπή στο αρχικό ισοστατικό (πρόβολοι) σύστηµα Μ c η αντίστοιχη ροπή στο υπερστατικό σύστηµα [βλέπε σχήµα (3)] φ α = 0,70-0,80 συντελεστής ερπυστικής ανακατανοµής 1+ρφ ρ = ρ (t1,t0) 0,8 συντελεστής ωρίµανσης Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 26 από 110

244 Σχήµα (3) Υπολογισµός υπερυψώσεων και υψοµέτρων ξυλοτύπου Γενικά (1) Με τις υπερυψώσεις γίνεται αναίρεση των παραµορφώσεων του φορείου, καθώς και του φορέα, ώστε να επιτευχθούν σε κατάσταση λειτουργίας τα προβλεπόµενα από τη µελέτη υψόµετρα της ερυθράς. Οι υπερυψώσεις αντιστοιχούν στις παραµορφώσεις που προκύπτουν κατά τη φάση της κατασκευής και µετά την ολοκλήρωσή της από την επιβολή όλων των µονίµων φορτίων, από ένα µικρό τµήµα των κινητών φορτίων και από ανοµοιόµορφη µεταβολή της θερµοκρασίας, δηλαδή σ ένα σηµείο του φορέα i η απαιτουµένη υπερύψωση είναι ίση µε τη βύθιση του σηµείου αυτού σ ένα χρονικό ορίζοντα ίσο µε το ½ της ζωής της γέφυρας. Σηµειώνεται ότι το µέτρο ελαστικότητος, ο ερπυσµός, η πήξη, η χαλάρωση του χάλυβα και οι παραµορφώσεις του εδάφους παίζουν σηµαντικό ρόλο στον υπολογισµό των προαναφερθεισών υπερυψώσεων. (2) Σε γέφυρες κατασκευαζόµενες µε τη µέθοδο της δόµησης σε πρόβολο, λόγω ακριβώς του τρόπου κατασκευής τους, οι βυθίσεις είναι σχετικά µεγάλες. Για τον υπολογισµό των υπερυψώσεων πρέπει ιδιαίτερα να προσεχθούν οι ακόλουθες παραµορφώσεις: Βύθιση του φορείου κατά τη σκυροδέτηση του σπονδύλου Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 27 από 110

245 Παραµορφώσεις του στατικού συστήµατος κατά τη φάση κατασκευής (πρόβολος) λόγω των σκυροδετηθέντων σπονδύλων, του φορείου και της σκυροδέτησης της κλείδας (Κλείσιµο ανοίγµατος) Παραµορφώσεις του συστήµατος σε τελική φάση λαµβάνοντας υπόψη την προένταση ανοίγµατος, την προένταση συνεχείας, ένα µικρό τµήµα των κινητών φορτίων και ανοµοιόµορφη θερµοκρασιακή µεταβολή. Καθιζήσεις των θέσεων έδρασης του φορέα λόγω παραµορφώσεων των βάθρων και καθίζησης του εδάφους θεµελίωσης. Το υψόµετρο του ξυλοτύπου στο τέλος του προς σκυροδέτηση σπονδύλου i+1, προσδιορίζεται από τη γραµµή υπερυψώσεων I+1 του φορέα και τη βύθιση 0 I+1 στο σηµείο i+1, συνεπεία της σκυροδέτησης και της προέντασης του σπονδύλου i+1 [βλέπε σχήµα (2)]. Σχήµα (2) Υπολογισµός της υπερύψωσης 0 I+1 Ο υπολογισµός της υπερύψωσης 0 I+1 περιλαµβάνει τις ακόλουθες παραµέτρους: Παραµόρφωση του φορείου κατά τη σκυροδέτηση του σπονδύλου i+1 Βύθιση του προβόλου 0, i στο σηµείο i+1 λόγω σκυροδέτησης και προέντασης του σπονδύλου i+1 Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 28 από 110

246 Σηµειώνεται ότι η παραµόρφωση του φορείου µπορεί να προσδιορισθεί µε µετρήσεις κατά την έναρξη της προβολοδόµησης. Ο ξυλότυπος του προς σκυροδέτηση σπονδύλου συνδέεται µε τον πρόβολο στο επίπεδο του αρµού σκυροδέτησης µε τρόπο ώστε να αποφεύγονται οι σχετικές µετακινήσεις στην περιοχή αυτή και το φορείο να αναλαµβάνει το µισό βάρος του σπονδύλου. Ο υπολογισµός της βύθισης του προβόλου στο σηµείο i +1 λόγω της σκυροδέτησης και της προέντασης του σπονδύλου i +1 δεν παρουσιάζει καµία δυσκολία και γίνεται µε τις γνωστές µεθόδους της στατικής, µε την τοποθέτηση µοναδιαίου φορτίου 1 στο σηµείο i Υπολογισµός της καµπύλης υπερύψωσης I (1) Η υπερύψωση I αντιστοιχεί βασικά στη βύθιση δ i στο σηµείο i του φορέα µετά την κατασκευή του µέχρι το µισό της ζωής της γέφυρας και περιλαµβάνει τους ακολούθους τρεις παράγοντες: Βύθιση του προβόλου δiβ Βύθιση του προβόλου λόγω σκυροδέτησης της κλείδας δif (Κλείσιµο ανοίγµατος) E Βύθιση στο τελικό σύστηµα µετά το κλείσιµο του αρµού δ i (2) H βύθιση δ Β i ενός σηµείου i µετά την κατασκευή του και µέχρι την κατασκευή του σπονδύλου n και την αποµάκρυνση του φορείου (L) ανέρχεται σε: δ Β(i,n) Β(0, n) Β(0,i) Β i (1+ φ). δ i (g 0,P) -(1- φ). δ i (g 0,P) + φ. δ (n) i (L) - δ Β(i) i (L) όπου: Β(0, n) δ i (g 0,P) = Βύθιση στο σηµείο i λόγω g 0 και P σε όλο το µήκος του προβόλου δ Β(0,,i) i (g 0,P) = Βύθιση στο σηµείο i λόγω g 0 και P σε το µήκος προβόλου από 0 έως I Β δ (n) i (L) = Βύθιση στο σηµείο i λόγω φορείου στο σηµείο n δ Β(i) i (L) = Βύθιση στο σηµείο i λόγω φορείου στο σηµείο i [βλέπε σχήµα (2)] Για τον µερικό συντελεστή ερπυσµού φ µπορούν να ληφθούν υπόψη οι παρακάτω τιµές: i στο πρώτο τέταρτο του προβόλου φ 0,1.φ i στο τρίτο τέταρτο του προβόλου φ 0,05.φ i στο τέλος του προβόλου φ = 0 Η προένταση Ρ λαµβάνεται υπόψη µε το µέσο όρο της φάσεως κατασκευής από το σηµείο i έως n. Στο στάδιο αυτό κατασκευής λαµβάνονται ακόµη υπόψη οι καθιζήσεις του εδάφους και οι παραµορφώσεις του βάθρου που σηµειώνονται στο διάστηµα από την κατασκευή του σηµείου i µέχρι τη σκυροδέτηση της κλείδας. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 29 από 110

247 Σχήµα (2) (3) Για τη βύθιση δ F i, δηλαδή τη βύθιση στον πρόβολο λόγω της σκυροδέτησης της κλείδας, λαµβάνονται υπόψη: Απώλεια προέντασης κατά τη φάση από n µέχρι m Ερπυσµός κατά τη φάση από n µέχρι m Βάρος του σπονδύλου της κλείδας m Οι βυθίσεις αυτές όπως προαναφέρθηκε υπολογίζονται στον πρόβολο. (4) Μετά τη σκυροδέτηση της κλείδας, το στατικό σύστηµα λαµβάνει την τελική του µορφή. Οι ερπυστικές βυθίσεις από ίδιον βάρος και προένταση προβολοδόµησης υπολογίζονται λαµβάνοντας υπόψη την ανακατανοµή των εντατικών µεγεθών. Όλες οι άλλες βυθίσεις υπολογίζονται στην τελική µορφή του στατικού συστήµατος. Στην τελική αυτή φάση προκαλούν βυθίσεις οι παρακάτω παράγοντες: Υπολειπόµενος ερπυσµός σχετικά µε το ίδιον βάρος και την προένταση της προβολοδόµησης Υπολειπόµενη απώλεια προέντασης προβολοδόµησης Απώλειες προέντασης ανοίγµατος και προέντασης συνεχείας Μόνιµα φορτία (πεζοδρόµια κ.λ.π.) Ενδεχοµένως τµήµα κινητών φορτίων και ανοµοιόµορφη θερµοκρασιακή µεταβολή Υπόλοιπα καθιζήσεων και παραµορφώσεων βάθρων µετά τη σκυροδέτηση της κλείδας Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 30 από 110

248 Με τον υπολογισµό των υπερυψώσεων σε τέσσερα µέχρι έξι σηµεία του προβόλου, χαράσσεται η καµπύλη υπερυψώσεων η οποία γενικά έχει τη µορφή του σχήµατος (4). Σχήµα (4) Εβδοµαδιαίος κύκλος δραστηριοτήτων Ένας τυπικός εβδοµαδιαίος κύκλος δραστηριοτήτων κατασκευής µπορεί να είναι ως εξής: α) Συµµετρική Προβολοδόµηση 1. Προένταση, προώθηση φορείου 2. Πέρασµα τενόντων 3. Τοποθέτηση οπλισµού 4. Σκυροδέτηση 5. Σκλήρυνση Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 31 από 110

249 β) Ασύµµετρη Προβολοδόµηση 1. Προένταση, προώθηση φορείου 2. Πέρασµα τενόντων 3. Τοποθέτηση οπλισµού 4. Σκυροδέτηση 5. Σκλήρυνση Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 32 από 110

250 Πλεονεκτήµατα- Μειονεκτήµατα της κλασσικής µεθόδου (1) Τα πλεονεκτήµατα της µεθόδου είναι: α) Το κόστος των ικριωµάτων στην κλασσική προβολοδόµηση ανέρχεται συνήθως στο 25% - 35% του συνολικού κόστους της γέφυρας έναντι 40% περίπου σε γέφυρες µε συµβατικά ικριώµατα και είναι ανεξάρτητο από το ύψος των βάθρων και την τοπογραφία της θέσεως κατασκευής της. β) Ο επαναληπτικός κύκλος δραστηριοτήτων µειώνει σηµαντικά το κόστος εργασίας ανά µονάδα υλικών. γ) Το φορείο σκυροδέτησης των σπονδύλων είναι ρυθµιζόµενο και επιδεκτικό πολλαπλών εφαρµογών. (2) Τα µειονεκτήµατα της µεθόδου είναι: α) Η κατασκευή οδών πρόσβασης σε κάθε µεσόβαθρο θα πρέπει να εξασφαλίζει τον εφοδιασµό του συστήµατος µε τα απαιτούµενα υλικά κατασκευής του φορέα. β) Σηµαντικό κόστος µεταφόρτωσης των υλικών ιδιαίτερα στην περίπτωση υψηλών βάθρων. γ) Ανάγκη, µετά την ολοκλήρωση της κατασκευής κάθε φάσεως, καταβιβασµού των φορείων, µεταφοράς τους µέσω του δύσβατου συνήθως εδάφους της χαράδρας στη θέση του εποµένου µεσοβάθρου και ανύψωση στη νέα θέση λειτουργίας τους Παραλλαγές της κλασσικής µεθόδου Για την εξουδετέρωση των προαναφερθέντων µειονεκτηµάτων έχουν αναπτυχθεί παραλλαγές της κλασσικής µεθόδου, οι οποίες σε γενικές γραµµές περιγράφονται ως ακολούθως: (α) όµηση σε πρόβολο µε βοηθητικό φορέα [βλέπε σχήµα α]. Με τη µέθοδο αυτή επιτυγχάνεται: Μεταφορά προσωπικού και υλικών µέσω του ήδη κατασκευασθέντος τµήµατος του φορέα καθώς και του βοηθητικού φορέα. Απλή µετάθεση των φορείων σκυροδέτησης στο επόµενο µεσόβαθρο µέσω του βοηθητικού φορέα. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 33 από 110

251 Σχήµα α (β) όµηση σε πρόβολο µε βοηθητικό φορέα όπως και στην περίπτωση (α), αλλά κατασκευή της διατοµής σε δύο φάσεις µε τη βοήθεια ενός προσθέτου φορείου Σε πρώτη φάση κατασκευάζεται, κατά τα γνωστά, το κεντρικό τµήµα της διατοµής (κιβώτιο) και σε δεύτερη φάση µε το πρόσθετο φορείο οι πρόβολοι του κιβωτίου και οι αντηρίδες. Η µέθοδος είναι ιδιαίτερα κατάλληλη για την κατασκευή φορέων διατοµής µεγάλου πλάτους, όταν για οποιονδήποτε λόγο δεν έχει προκριθεί η λύση των ανεξαρτήτων φορέων ανά κλάδο οδού. Στα σχήµατα β1 και β2 δίνεται παραστατικά η εφαρµογή της µεθόδου. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 34 από 110

252 Σχήµα β1 Σχήµα β2 Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 35 από 110

253 (γ) Στις περιπτώσεις κατά τις οποίες έχει προδιαγραφεί φορέας σταθερού ύψους και επειδή δεν είναι δυνατή η παραλαβή της αναπτυσσόµενης στη θέση του µεσοβάθρου ροπής προβόλου, γίνεται χρήση καλωδίων ανάρτησης και βοηθητικού πυλώνα [βλέπε σχήµα (γ)]. Σχήµα γ ΜΕΘΟ ΟΣ ΣΤΑ ΙΑΚΗΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ Γενική περιγραφή (1) Πρόκειται για µέθοδο αναπτυχθείσα από τους W. Baur F. Leonhardt στις αρχές της δεκαετίας 1960 και κατοχυρωθείσα µε δίπλωµα ευρεσιτεχνίας µέχρι και το Σταθµό στην ανάπτυξη της µεθόδου αποτελούν οι γέφυρες στους ποταµούς Rio Caroni - Βενεζουέλα 1961 και Ιnn στο Kufstein της Αυστρίας Μέχρι σήµερα περισσότερες από 1000 γέφυρες σε όλο τον κόσµο έχουν κατασκευασθεί µε τη µέθοδο της προώθησης. (2) Στη xώρα µας η µέθοδος έχει εφαρµοσθεί: α) Στην κατασκευασθείσα γέφυρα στον ποταµό Φιλιουρή στην περιοχή της Κοµοτηνής κατά µήκος του άξονα της Εγνατίας οδού (βλέπε εικόνες (2).α1 και α2 ) β) Στην κατασκευασθείσα γέφυρα ρυµώνα στον άξονα Π.Α.Θ..Ε. Σηµειώνεται ότι υπό κατασκευή ευρίσκεται µία ακόµη γέφυρα στον άξονα της Αττικής οδού. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 36 από 110

254 Εικόνα (2).α1 Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 37 από 110

255 Εικόνα (2).α2 (3) Η µέθοδος συνίσταται στην προοδευτική κατασκευή του φορέα κατά σπονδύλους 15-30m και την εν συνεχεία προώθησή τους συνήθως από το ένα ακρόβαθρο [βλέπε σχήµα (3)]. Σχήµα (3) Βασικά χαρακτηριστικά της µεθόδου Tα βασικά χαρακτηριστικά της µεθόδου είναι (βλέπε σχήµα 5.6.2): (α) Σκυροδέτηση κάθε σπονδύλου παραπλεύρως του προηγουµένου. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 38 από 110

256 β) Μήκος του σπονδύλου, που ταυτίζεται µε το βήµα προώθησης, συνήθως 50% του ανοίγµατος. γ) Χρόνος κατασκευής κάθε σπονδύλου 1 εβδοµάδα, ανεξάρτητα από το µήκος του. δ) Μόνιµες εγκαταστάσεις παραγωγής (γερανός, µόρφωση οπλισµών, συγκρότηµα σκυροδέτησης). ε) Απόσταση του µετώπου της κλίνης σκυροδέτησης κατά κανόνα από τον άξονα του ακροβάθρου 1,2 1 τ, όπου 1 τ το βήµα προώθησης. στ) Προωθητήρας τοποθετηµένος κατά κανόνα στο ακρόβαθρο ζ) Μήκος ρύγχους συνήθως 60% του τυπικού ανοίγµατος. Σχήµα Περιοχή εφαρµογής της µεθόδου (1) Το µέγιστο επιτευχθέν µήκος γέφυρας που κατασκευάστηκε µε τη µέθοδο αυτή είναι της τάξεως 1200m (προώθηση από τα δύο ακρόβαθρα και σύνδεση των δύο τµηµάτων). Σύνηθες µέγιστο µήκος γέφυρας 600m. (2) Τα µήκη των επί µέρους ανοιγµάτων κυµαίνονται από 30 60m. Με χρήση βοηθητικού µεσοβάθρου µπορεί το µήκος του ανοίγµατος να φθάσει τα 80m [βλέπε σχήµα (2)]. (3) Η κατά µήκος κλίση της ερυθράς πρέπει να είναι 4%. Σηµειώνεται ότι η µέθοδος έχει χρησιµοποιηθεί και σε χαράξεις µε κατά µήκος κλίσεις ερυθράς 7%. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 39 από 110

257 Σχήµα (2) (4) Ιδανική εφαρµογή έχει η µέθοδος σε ευθύγραµµες και κυκλικές χαράξεις. Σηµειώνεται όµως ότι είναι δυνατή η εφαρµογή της και σε κλωθοειδείς, όπως περιγράφεται παρακάτω. Οι εφαρµοζόµενες σήµερα χαράξεις οδών είναι τόσο τεταµένες ώστε οι αποκλίσεις µεταξύ της κλωθοειδούς και του κύκλου της προώθησης είναι µικρές [βλέπε σχήµα (4)α]. Σηµειώνεται ότι στις περιπτώσεις αυτές το κιβώτιο κατασκευάζεται σαν τµήµα κύκλου (ο κύκλος προώθησης αφορά το κιβώτιο) και οι προκύπτουσες διαφορές µεταξύ κλωθοειδούς και κύκλου εξισώνονται µε αντίστοιχη µεταβολή του πλάτους της πάνω πλάκας [βλέπε σχήµα (4)β]. Τονίζεται ότι εάν οι αποκλίσεις υπερβαίνουν το 0,75m -1,0m, τότε η εξίσωσή τους µε αντίστοιχη µεταβολή του πλάτους της πάνω πλάκας του κιβωτίου είναι δύσκολη. Στην περίπτωση αυτή είναι δυνατόν τη λύση να δώσει η προώθηση από τα δύο ακρόβαθρα της γέφυρας, εφόσον βέβαια και το µήκος της συνηγορεί σ αυτή τη µεθοδολογία. Από µηκοτοµική άποψη, σε περίπτωση κατά την οποία η γέφυρα ευρίσκεται εν µέρει σε ευθύγραµµο τµήµα και εν µέρει σε καµπύλη συναρµογής (τόξο κύκλου), τότε η µέθοδος µπορεί να εφαρµοσθεί εφόσον και πάλι η προώθηση πραγµατοποιηθεί από δύο πλευρές και γίνει σύνδεση των δύο τµηµάτων [βλέπε σχήµα (4)γ]. Σε περίπτωση κατά την οποία οι διαφορές µεταξύ της µηκοτοµής της γέφυρας και του Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 40 από 110

258 κύκλου προώθησης είναι της τάξεως λίγων χιλιοστών του µέτρου, δεν προκύπτει σοβαρό πρόβληµα. Για µεγαλύτερες αποκλίσεις, θεωρητικά είναι δυνατή η εξίσωση των αποκλίσεων µε αντίστοιχη µεταβολή του ύψους του φορέα, γεγονός που έχει συνέπειες στο καλούπι και κατ επέκταση στο όλος κόστος κατασκευής. Σχήµα (4)α Σχήµα (4)β Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 41 από 110

259 Σχήµα (4)γ Γενική διάταξη του συστήµατος Προωθητήρες (1) Οι προωθητήρες, κατά κανόνα, εδράζονται στο ακρόβαθρο. Κατ' εξαίρεση είναι δυνατό να τοποθετηθούν και στο 1ο µεσόβαθρο. Αποτελούνται από ένα ανυψωτήρα (γρύλο κατακόρυφης διαδροµής) που ολισθαίνει πάνω σ' ένα φύλλο ολίσθησης (Teflon) µε χαµηλό συντελεστή τριβής, τάξεως 3%. Το κατακόρυφο έµβολο εφαρµόζει στο πέλµα του προωθούµενου φορέα. Μία αδρής επιφανείας χαλύβδινη πλάκα εφαρµοσµένη στην κεφαλή του εµβόλου, επιτρέπει την ανάπτυξη τριβής τάξεως 70% [βλέπε σχήµα (1)] Σχήµα (1) Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 42 από 110

260 (2) Οριζόντιοι γρύλοι, αρθρωτά συνδεδεµένοι µε τους κατακόρυφους, τους ωθούν προς τα εµπρός και δια µέσου αυτών ωθούν το φορέα. Το βήµα κάθε ώθησης είναι της τάξεως των 20 έως 25cm. Η προώθηση µιας µονάδας 20 έως 30 µέτρα διαρκεί 2 έως 3 ώρες. Μετά από κάθε βήµα, ο κατακόρυφος γρύλος κατεβαίνει και ο οριζόντιος κινείται προς τα πίσω. Στη φάση αυτή ο φορέας εδράζεται στα εφέδρανα παγίωσης. Η όλη διαδικασία εµφανίζεται στο σχήµα (2). Ο συντελεστής τριβής είναι ίσος προς 0,70 (οριακή τιµή). Λαµβανοµένου υπόψη ενός συντελεστού ασφαλείας 1,4, ο ωφέλιµος λειτουργικός συντελεστής τριβής ανέρχεται σε 0,50. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 43 από 110

261 Σχήµα (2) Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 44 από 110

262 Χαλύβδινο ρύγχος (1) Το µήκος του είναι της τάξεως του 60% του τυπικού ανοίγµατος. Μικρότερο µήκος συνεπάγεται αύξηση της ροπής στήριξης, της απαιτούµενης προέντασης και των θλιπτικών τάσεων στην κάτω πλάκα [βλέπε και πίνακα (4), στήλη min Μ]. Μεγαλύτερο µήκος µειώνει τη ροπή στήριξης, δεν µειώνει όµως ουσιαστικά την προένταση. Σηµειώνεται ότι το κόστος του ρύγχους, µαζί µε το κόστος της διάταξης προώθησης, αποτελούν το σηµαντικότερο τµήµα της επένδυσης που απαιτείται για την εφαρµογή της µεθόδου. (2) Οι διαµήκεις δοκοί του ρύγχους µορφώνονται κατά κανόνα σαν ολόσωµες διατοµές, όντας οικονοµικότερες από τις δικτυωτές. (3) Συνιστάται το ρύγχος να είναι εύστρεπτο, δηλαδή να µην υπάρχει ο πάνω οριζόντιος αντιανέµιος καθώς και διαφραγµατική λειτουργία µέσω αντιανεµίων, ώστε να µην καταπονείται υπέρµετρα σε περίπτωση ανισοσταθµίας των εφεδράνων. Επιπλέον, ο πρόβολος γίνεται οικονοµικότερος και τροποποιείται ευκολότερα σε περίπτωση επαναχρησιµοποίησης. Η εγκάρσια σύνδεση πραγµατοποιείται µε λειτουργία ηµιπλαισίου [βλέπε σχήµα (3)]. Σχήµα (3). Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 45 από 110

263 (4) Το πάχος του κορµού είναι κατ' ελάχιστο 20mm, καθοριζόµενο από κριτήρια ύβωσης. Κατακόρυφα µέλη ακαµψίας τερµατίζουν πάντα προ του κάτω πέλµατος. (5) Το πλάτος και το πάχος του κάτω πέλµατος προσδιορίζονται µε κριτήρια την αναλαµβανοµένη εφελκυστική δύναµη, τις επιτρεπόµενες τάσεις διαστασιολόγησης των πλακών ολίσθησης και τις τάσεις κάµψεως κατά την εγκάρσια διεύθυνση. Συνήθως εκλέγεται πλάτος κάτω πέλµατος ~300mm. Η ελαστική υποχωρητικότητα του κάτω πέλµατος κατά την εγκάρσια διεύθυνση λαµβάνεται υπόψη µε την παραδοχή γραµµικής µείωσης των αναπτυσσοµένων τάσεων προς τα έξω [βλέπε σχήµα (5)] Σχήµα (5) (6) Οι ενώσεις του ρύγχους πραγµατοποιούνται µε προεντεταµένους, φρεζαριστούς κοχλίες. (7) Το ρύγχος τοποθετείται εµπρός από την κλίνη και ο πρώτος σπόνδυλος σκυροδετείται σε επαφή. Η συρραφή του ρύγχους πραγµατοποιείται µε προεντεταµένες αγκυρόβιδες τύπου Dywidag (4,0m µέσα στον φορέα, 0,5m στο ρύγχος). Στα πρώτα 5 έως 6 µέτρα, οι κορµοί του κιβωτίου του φορέα της γέφυρας διαπλατύνονται ώστε να εγκιβωτισθούν οι αγκυρόβιδες. Οι αγκυρόβιδες είναι ελεύθερες, χωρίς τσιµεντένεµα, ώστε να µπορούν να επαναχρησιµοποιηθούν. Απλά προστατεύονται µε αντισκωριακή επάλειψη. Η ανάληψη της τέµνουσας γίνεται µε πρόβολο σκυροδέµατος και οδόντωση [βλέπε σχήµα (7).] Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 46 από 110

264 Σχήµα (7) Προσωρινά εφέδρανα προώθησης (1) Τα προσωρινά εφέδρανα προώθησης κατασκευάζονται πλέον εξωτερικά πλευρικά από συγκολλούµενα πλαίσια σιδηροδοκών τα οποία εσωτερικά πληρούνται µε σκυρόδεµα. Στην πάνω επιφάνεια του µε τον προαναφερθέντα τρόπο σχηµατιζόµενου κιβωτίου συγκολλάται χαλύβδινη πλάκα ικανού πάχους. Σχήµα (1) Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 47 από 110

265 (2) Επί του κιβωτίου τοποθετείται ελαστοµερής στρώση πάχους 20-50mm, ώστε να υπάρχει µία ελαστικότητα στην έδραση του φορέα. Επί της στρώσεως αυτής τοποθετείται µία χαλύβδινη πλάκα ολίσθησης, πλανισµένη, της οποίας τα άκρα διαµορφώνονται όπως φαίνεται στο σχήµα (2)α. Οι σηµειούµενες διαστάσεις είναι οι ελάχιστες απαιτούµενες για ασκούµενη πίεση πάνω στην πλάκα ολίσθησης µέχρι 13Ν/mm 2. Το πάχος της πλάκας είναι 40mm και το είδος του χάλυβα St 52. Σχήµα (2)α Η χαλύβδινη πλάκα ολίσθησης επικαλύπτεται µε ανοξείδωτη λαµαρίνα πάχους 1mm και µέγιστο βάθος τραχύτητας 1µm Κατά τη φάση της προώθησης το κενό µεταξύ χαλύβδινης πλάκας και κάτω πέλµατος φορέως τροφοδοτείται µε τις αποκαλούµενες πλάκες προώθησης. Οι πλάκες προώθησης είναι ελαστοµερείς οπλισµένες πλάκες, των οποίων η κάτω επιφάνεια (η εφαπτόµενη µε τη χαλύβδινη επιφάνεια) είναι εφοδιασµένη µε µία στρώση PTFE. Το συνολικό πάχος τους ανέρχεται σε 13mm [βλέπε σχήµα (2)β]. Τονίζεται ότι για να µην έχουµε υπέρβαση της µεγίστης επιτρεπόµενης τριβής 4%, πρέπει η στρώση PTFE να αποτελείται από καθαρό καινούργιο υλικό και να γίνεται προσεκτική λίπανση. Τα ενσωµατωµένα χαλύβδινα ελάσµατα πρέπει να παρουσιάζουν υψηλό όριο διαρροής ώστε να αποφεύγονται µόνιµες παραµορφώσεις. Το ελαστοµερές υλικό θα πρέπει να παρουσιάζει σκληρότητα 60 Shore. Πλάκες προώθησης κατασκευάζονται πρακτικά σε όλες τις διαστάσεις. Η διαστασιολόγησή τους γίνεται επίσης µε επιτρεπόµενη τάση 13Ν/mm 2. Σηµειώνεται ότι το πλάτος τους καθορίζεται ανάλογα µε το πλάτος του κορµού του κιβωτίου του φορέα της γέφυρας και το πλάτος του προσωρινού εφεδράνου προώθησης. Το µήκος τους όµως δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τα 30cm ώστε να είναι εύκολος ο χειρισµός τους. Σε γέφυρες µέχρι 500m δεν χρειάζεται αλλαγή των Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 48 από 110

266 πλακών προώθησης. Σε µεγαλύτερες γέφυρες τα φύλλα των πρώτων βάθρων φθείρονται και χρειάζονται αλλαγή. Σχήµα (2)β (3) Οι πλευρικοί οδηγοί τοποθετούνται µόνο στην κάτω πλευρά του κεκλιµένου κιβωτίου και σχεδιάζονται βασικά κατά τον ίδιο τρόπο [βλέπε σχήµα (3)]. Σηµειώνεται ότι κατά την εγκάρσια διεύθυνση και στο ύψος των πλευρικών οδηγών, θα λαµβάνεται υπόψη ένα πρόσθετο οριζόντιο φορτίο ίσο προς V/100 (V η κατακόρυφη αντίδραση). Το φορτίο αυτό θα συνδυάζεται κατά τον δυσµενέστερο τρόπο µε τα φορτία από άνεµο και ενδεχοµένως µε τα φορτία από εγκάρσια κλίση του φορέα, από καµπυλότητα κ.λ.π., θα λαµβάνεται υπόψη συντελεστής ασφαλείας 1,2 για την περίπτωση κατά την οποία ένας πλευρικός οδηγός τίθεται εκτός λειτουργίας. Για τη θεµελίωση ισχύουν οι απαιτήσεις της περίπτωσης φόρτισης 3 κατά DIN 1054 Σχήµα (3) Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 49 από 110

267 (4) Υπολογισµός των εφεδράνων προώθησης γίνεται σύµφωνα προς τους ισχύοντες κανονισµούς εφεδράνων και τις οδηγίες που συνοδεύουν την άδειά τους. Οι απαιτήσεις βέβαια σε ανθεκτικότητα µπορεί να είναι περιορισµένες Μόνιµα εφέδρανα (1) Τα µόνιµα εφέδρανα τα οποία χρησιµοποιούνται στο τελικό στάδιο των γεφυρών που κατασκευάζονται µε τη µέθοδο της σταδιακής προώθησης δεν διαφοροποιούνται από τα εφέδρανα τα οποία χρησιµοποιούνται σε γέφυρες που κατασκευάζονται µε άλλες µεθόδους, αλλά λόγω της προώθησης και της εκ των υστέρων τοποθετήσεώς των, προκύπτουν ιδιαιτερότητες, κυρίως όσον αφορά την αγκύρωσή τους, οι οποίες θα πρέπει να προσεχθούν τόσο κατά τον υπολογισµό όσο και κατά το στάδιο της κατασκευής. (2) Ενώ µε τις άλλες µεθόδους κατασκευής (εκτός επίσης από τη µέθοδο των προκατασκευασµένων δοκών) ο φορέας σκυροδετείται επί των ήδη τοποθετηθέντων εφεδράνων, στη µέθοδο της προώθησης απαιτείται η κατασκευή στρώσεως από κονία µεταξύ της πάνω επιφανείας των εφεδράνων και της κάτω επιφανείας του φορέα, ελαχίστου πάχους 20mm Λόγω του γεγονότος ότι η κάτω επιφάνεια του φορέα παρουσιάζει εγκάρσια κλίση ενώ η πάνω πλευρά του εφεδράνου πρέπει να είναι οριζόντια, προκύπτει µεταβλητού πάχους στρώση κονίας. Π.χ. για εγκάρσια κλίση 3%, κατά µήκος κλίση 5%, µήκος πλευράς εφεδράνου 1,20m ( 5 + 3) προκύπτει υψοµετρική διαφορά Η= *120 =9,6 cm. Λαµβάνοντας υπόψη ότι το 100 ελάχιστο πάχος της στρώσεως της κονίας είναι 2,0cm, το πάχος της στη δυσµενέστερη γωνία του εφεδράνου προκύπτει 9,6+2,0=11,6 12,0cm. Με τις εφαρµοζόµενες σήµερα κονίες δεν αποτελεί πρόβληµα η κατασκευή µιας τέτοιας στρώσεως. (3) Ο ακριβής προσδιορισµός της θέσεως των εφεδράνων δεν είναι εκ των προτέρων γνωστός. Σε γέφυρα π.χ. µήκους 500m, η οποία στο ένα ακρόβαθρο εδράζεται επί σταθερού εφεδράνου, θερµοκρασιακή διακύµανση 10 ο προκαλεί µεταβολή του µήκους της l= = 50mm. Σηµειώνεται ότι οι µεταβολές µήκους λόγω θερµοκρασιακών αιτίων µόνο χονδρικά µπορούν να εκτιµηθούν εκ των προτέρων. Στις προαναφερθείσες µεταβολές προστίθενται η ελαστική βράχυνση συνεπεία της κεντρικής προέντασης, καθώς και οι βραχύνσεις λόγω ερπυσµού και συστολής πήξεως παράγοντες οι οποίοι προκαλούν διαφοροποιήσεις που είναι διπλάσιες ή και τριπλάσιες της διαφοροποίησης λόγω της θερµοκρασιακής διακύµανσης. Έτσι, για τη γέφυρα των 500m µήκους προκύπτει συνολική βράχυνση της τάξεως των mm Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 50 από 110

268 Οι βραχύνσεις συνεπεία προέντασης, ερπυσµού και συστολής λόγω πήξης, οι οποίες πρέπει να αναιρούνται µε αντίστοιχη αύξηση του µήκους του βήµατος προώθησης, θα λαµβάνονται υπόψη µε εύρος διακύµανσης ± 25% πέραν των ανοχών µέτρησης. (4) ιατάξεις οι οποίες χρησιµοποιούνται για την αγκύρωση των εφεδράνων στον φορέα, θα πρέπει να λαµβάνουν υπόψη τις ανοχές οι οποίες αναφέρθηκαν προηγουµένως. Οι διαστάσεις των οπών στην κάτω επιφάνεια του φορέα, οι οποίες θα υποδεχθούν τα αγκύρια των εφεδράνων και οι οποίες στη συνέχεια πληρούνται µε κατάλληλο ένεµα, προσαυξάνονται λαµβάνοντας υπόψη το εύρος διακύµανσης της θέσεως του εφεδράνου. Σε περίπτωση κατά την οποία χαλύβδινη πλάκα ενσωµατώνεται στην κάτω πλευρά του φορέα κατά τη φάση της σκυροδέτησής του, τότε η σύνδεσή της µε το υπόλοιπο εφέδρανο γίνεται µόνο µε στεγανωτικές διατάξεις των οποίων οι διαστάσεις προσδιορίζονται (και συνεπώς η κατασκευή τους γίνεται) µετά το τέλος της προώθησης. Σε όλα σχεδόν τα εφέδρανα ολίσθησης και σε πολλά σταθερά εφέδρανα µπορεί κανείς να παραιτηθεί από διατάξεις αγκύρωσης, εάν προσδιορισθεί η πραγµατικά δρώσα οριζόντια δύναµη στον αρµό της κονίας. Σε κινητά εφέδρανα η οριζόντία δύναµη H R η οποία αναπτύσσεται στον αρµό, συνήθως ανέρχεται στο 4% της αντίστοιχης κατακόρυφης αντίδρασης V, ενώ σε εφέδρανα κινητά µόνο κατά µία διεύθυνση, τα οποία πρέπει να παραλάβουν επιπρόσθετα και φορτίσεις λόγω ανέµου, η οριζόντια δύναµη µόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις µπορεί να φτάσει το 10% της αντίστοιχης κατακόρυφης αντίδρασης V. Τέτοιου µεγέθους οριζόντιες δυνάµεις µπορούν να παραληφθούν χωρίς αµφιβολία από τον αρµό κονίας. Σε σταθερά εφέδρανα µπορεί o λόγος H/V να υπερβεί την τιµή 0,1. Σε περιπτώσεις 0,1 H / V 0,2 τα εφέδρανα εγκιβωτισµένου ελαστοµερούς υλικού χρειάζονται ενίσχυση και σε περίπτωση H / V >0,2 απαιτούνται ιδιαίτερες διατάξεις. Αντίθετα προς την επικρατούσα άποψη, το κάτω όριο του συντελεστή τριβής µεταξύ σκυροδέµατος, χαλυβδίνων πλακών και κονίας, µε βάση διεξαχθέντα πειράµατα, λαµβάνεται ίσο µε 0,60, οπότε υπό λειτουργικά φορτία και συντελεστή ασφαλείας γ=3, η δυναµένη να αναληφθεί οριζόντια δύναµη H µπορεί να φθάσει το 20% της κατακόρυφης V. Σε περίπτωση κατά την οποία ο Κ.τ.Ε. απαιτεί την ύπαρξη αγκύρωσης ή H/V >0,4, τότε, όπως φαίνεται στο σχήµα (4), ενσωµατώνεται χαλύβδινη πλάκα µε αγκύρια στην κάτω πλευρά του φορέα κατά τη φάση της σκυροδέτησής του και κοχλιώνονται µετά το πέρας της προώθησης εγκάρσιοι πήχεις. Το κενό µεταξύ της ενσωµατωµένης χαλύβδινης πλάκας και της άνω επιφανείας του εφεδράνου πληρούται µε κονία, καθώς επίσης το διάκενο µεταξύ των εγκαρσίων πήχεων. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 51 από 110

269 Σχήµα (4) Μονάδα παραγωγής Ξυλότυπος Οπλισµοί (1) Ο επικρατέστερος σήµερα σχεδιασµός της µονάδας παραγωγής προβλέπει την τοποθέτηση όλου του συστήµατος του τυποποιηµένου ξυλοτύπου σε εσχάρα δοκών, η οποία έχει τη δυνατότητα κατακόρυφης µετακίνησής της µε τη βοήθεια γρύλων και της οποίας η παραµόρφωση υπό τα φορτία σκυροδέτησης κ.λ.π. πρέπει να είναι µικρότερη του 1mm. Για το λόγο αυτό οι εγκάρσιοι δοκοί της εσχάρας είναι χαλυβδοδοκοί, µορφής Η ύψους 400mm 600mm οι οποίοι µε τη σειρά τους εδράζονται σε διαµήκεις δύσκαµπτες δοκούς κατασκευαζόµενες επί τόπου από οπλισµένο ή και από προεντεταµένο σκυρόδεµα σε περίπτωση µεγαλυτέρων φορτίων [βλέπε σχήµα (1)]. Σηµειώνεται ότι η µονάδα παραγωγής απαιτεί ένα βάθος τάξεως 1,5m µεταξύ κάτω πλάκας φορέα και εκσκαφής, στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη στο σχεδιασµό της. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 52 από 110

270 Σχήµα (1) (2) Η διαδροµή των γρύλων για την κατακόρυφη µετακίνηση του ξυλοτύπου είναι συνήθως 150 έως 200mm, ώστε να αποµένει ικανοποιητικό διάκενο µεταξύ του ξυλοτύπου και του σκυροδετηθέντος βήµατος και να αποφεύγεται το φρακάρισµα κατά τη διάρκεια της προώθησής του. (3) Τα βοηθητικά εφέδρανα της µονάδας παραγωγής τοποθετούνται κάτω από τους κορµούς του κιβωτίου. Λεπτοµέρειες των εφεδράνων αυτών σε διαµήκη και εγκάρσια τοµή παριστάνονται στο σχήµα (3). Σηµειώνεται ότι το πέτσωµα στην περιοχή υπεράνω των εφεδράνων αντικαθίσταται µε χαλύβδινη πλάκα St 52 πάχους 25mm της οποίας το µήκος καθορίζεται κατά τρόπο που να επιτρέπεται η τροφοδότηση των εφεδράνων µε πλάκες προώθησης. Μετά τον καταβιβασµό του ξυλοτύπου και την έναρξη της προώθησης, ύστερα από διαδροµή 1m περίπου, οι χαλύβδινες πλάκες αποµακρύνονται, οπότε η τροφοδοσία του εφεδράνου πρέπει να γίνεται µε πλάκες προώθησης πάχους αυξηµένου κατά το πάχος των χαλύβδινων πλακών που αποµακρύνθηκαν. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 53 από 110

271 Σχήµα (3). (4) Τα εφέδρανα τα οποία βρίσκονται πριν από τη µονάδα παραγωγής [βλέπε σχήµα (1)] τοποθετηµένα πάνω σε βάθρο από σκυρόδεµα είναι εφέδρανα προώθησης όµοια µε τα περιγραφόµενα στην παράγραφο Ο ρόλος τους είναι η σταθεροποίηση κατά την οριζόντια και κατακόρυφη διεύθυνση των περάτων των βηµάτων κατά τη φάση της προώθησης. Η απόσταση στην οποία τοποθετούνται από τη µονάδα παραγωγής καθορίζεται κατά τρόπο ώστε να είναι δυνατή η τροφοδοσία µε πλάκες ολίσθησης. Λόγω του σηµαντικού ρόλου στην όλη παραγωγική διαδικασία, πρέπει να ελέγχονται συνεχώς έναντι καθιζήσεων και παραµορφώσεων. (5) Ο οπλισµός συνήθως προκατασκευάζεται πριν την κλίνη σκυροδέτησης και σύρεται µε την προώθηση Καθορισµός µήκους βήµατος προώθησης. (1) Κατά τον καθορισµό του µήκους βήµατος προώθησης θα λαµβάνονται υπόψη οι παρακάτω κανόνες: α) Το µήκος του βήµατος πρέπει να καθορίζεται όσο µεγαλύτερο γίνεται αλλά όχι µεγαλύτερο από αυτό που µπορεί να κατασκευασθεί εντός µιας εβδοµάδας. Στην πράξη έχει αποδειχθεί ότι βήµατα µήκους µέχρι 30m για πλάτος γέφυρας µέχρι 20m µπορούν να κατασκευασθούν εντός µιας εβδοµάδος. β) Κατά την κατασκευή της γέφυρας θα πρέπει να επιδιώκεται όσο είναι δυνατόν µεγάλος αριθµός βηµάτων προώθησης µε ίδιο µήκος. γ) Οι αρµοί µεταξύ των βηµάτων προώθησης δεν πρέπει να βρίσκονται στις περιοχές των µεγάλων ροπών, δηλαδή δεν πρέπει να βρίσκονται στην περιοχή του µέσου των ανοιγµάτων ή στην περιοχή των στηρίξεων. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 54 από 110

272 (2) Στη σύγχρονη πρακτική της µεθόδου το µήκος του βήµατος προώθησης καθορίζεται ίσο µε S R / 2, όπου S R το µήκος του τυπικού ανοίγµατος της γέφυρας [βλέπε σχήµα (2)]. Στην τελική θέση της γέφυρας τα βήµατα προώθησης S είναι τοποθετηµένα συµµετρικά στις στηρίξεις, οπότε οι αρµοί µεταξύ των βηµάτων βρίσκονται στα τέταρτα του ανοίγµατος. Το µήκος των βηµάτων στα ανοίγµατα F είναι επίσης S R / 2. Στα ακραία ανοίγµατα διατάσσονται επίσης βήµατα F µήκους S R / 2, καθώς και τα ειδικά βήµατα Α και Ε. Σχήµα (2) (3) Τα αναφερόµενα στο παραπάνω εδάφιο (2) ισχύουν για συνήθεις περιπτώσεις κατασκευής γεφυρών µε προώθηση και για µήκη ανοιγµάτων 40m έως 60m. Στις περιπτώσεις γεφυρών µε διαφορετικά ανοίγµατα, συνιστάται η σχεδίαση βηµάτων S του αυτού µήκους, που θα τοποθετηθούν υπεράνω των µεσοβάθρων, και η εξισορρόπηση της προκύπτουσας διαφοράς µήκους στα απλούστερα βήµατα F που θα τοποθετηθούν στα µέσα των ανοιγµάτων. Σε µεγαλύτερα ανοίγµατα µε χρήση και βοηθητικού βάθρου το µήκος των βηµάτων S τα οποία θα τοποθετηθούν υπεράνω των µεσοβάθρων, θα είναι επίσης 20m έως 30m και θα προβλεφθούν βήµατα F ίσου µήκους. Σε περίπτωση κατά την οποία το µήκος των ακραίων ανοιγµάτων είναι 0,7 S R,τότε τα ειδικά βήµατα Α και Ε θα ενοποιούνται µε τα παρακείµενα βήµατα F µε ανάλογη εξοικονόµηση χρόνου ιαµόρφωση της διατοµής Γενικά Η διατοµή φορέων γεφυρών που κατασκευάστηκαν µε τη µέθοδο προώθησης, σε ποσοστό που υπερβαίνει το 90%, έχει τη µορφή κιβωτίου. Για το λόγο αυτό το παρόν κεφάλαιο που αφορά τη µέθοδο της προώθησης, είναι προσανατολισµένο στη µορφή αυτή της διατοµής. Σηµειώνεται ότι σε περίπτωση διατοµής µορφής πλακοδοκού ή πλάκας ισχύουν αναλογικά τα αναφερόµενα στο παρόν κεφάλαιο. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 55 από 110

273 Αρµοί διακοπής εργασίας Η επικρατούσα άποψη είναι ότι ο αρµός διακοπής εργασίας στη φάση σκυροδέτησης του βήµατος προώθησης πρέπει να προβλέπεται στην περιοχή συναρµογής της πάνω πλάκας µε τους κορµούς του κιβωτίου. Υπέρ της άποψης αυτής συνηγορούν: (α) (β) (γ) Η σκυροδέτηση των κορµών και της κάτω πλάκας του κιβωτίου στο πρώτο µισό της εβδοµάδας κατασκευής του βήµατος προώθησης και η σκυροδέτηση της πάνω πλάκας στο δεύτερο µισό, είναι πολύ ευνοϊκή από την άποψη της εξέλιξης της όλης διαδικασίας. Ο διαχωρισµός του εσωτερικού ξυλοτύπου σ ένα ξεχωριστό τµήµα (πάνω σε φορείο) για την πάνω πλάκα και ένα άλλο για τους κορµούς του κιβωτίου, επιτρέπει την καλύτερη προσαρµογή των διαφόρων τµηµάτων του ξυλοτύπου στις ειδικές θέσεις µε ενισχύσεις των διατοµών. Η θερµοκρασιακή διαφορά η οποία αναπτύσσεται µεταξύ των κορµών του κιβωτίου και της πάνω πλάκας κατά τη διάρκεια της πήξεως του σκυροδέµατος είναι ιδιαίτερα µικρή επειδή ο ρυθµός έκλυσης θερµότητας από τους κορµούς, λόγω του µεγαλυτέρου πάχους και της κάλυψης των µε τον ξυλότυπο, είναι ιδιαίτερα βραδύς. Το γεγονός αυτό έχει πιστοποιηθεί πολλές φορές µε µετρήσεις, όπως χαρακτηριστικά φαίνεται και στο διάγραµµα γ. ΙΑΓΡΑΜΜΑ γ Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 56 από 110

274 Κορµοί κιβωτίου (1) Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται στο σχεδιασµό των κάτω πλευρών των κορµών κιβωτίου, διότι καθ' όλο το µήκος της γέφυρας κατά τη διάρκεια της προώθησης πρέπει να αναλαµβάνουν τις αναπτυσσόµενες αντιδράσεις. (2) Όπως αναγράφεται στο εδάφιο (2) της παραγράφου , η διαστασιολόγηση των πλακών προώθησης γίνεται µε τάση13ν/mm 2. Συνιστάται οι αναπτυσσόµενες στην κάτω πλευρά του κορµού θλιπτικές τάσεις να µην υπερβαίνουν το όριο αυτό, λόγω των εκκεντροτήτων που υπεισέρχονται στην εγκάρσια διεύθυνση από κατασκευαστικές ανοχές. (3) Οι αντιδράσεις στήριξης του φορέα θα πρέπει να εισάγονται σε ικανοποιητική απόσταση από την εξωτερική παρειά του κορµού. Η απόσταση α V της πλάκας προώθησης από την εξωτερική παρειά του κορµού, δεν θα πρέπει να υπολείπεται των 100mm, ήτοι α V 100mm [βλέπε σχήµα (3)]. Σχήµα (3) (4) Η απόσταση α H των περιβληµάτων των τενόντων προέντασης από την κάτω παρειά των κορµών του κιβωτίου δεν πρέπει να υπολείπεται των 150mm, ήτοι α H 150mm [βλέπε σχήµα (3)]. Τονίζεται ότι στους τένοντες της έκκεντρης προέντασης δεν έχει γίνει τσιµεντένεση κατά τη φάση της προώθησης, γεγονός που µπορεί να οδηγήσει σε τοπικές θραύσεις αν δεν τηρηθεί η προαναφερθείσα απόσταση. Τονίζεται επίσης ότι κατά τη διαστασιολόγηση της περιοχής αυτής του κορµού θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η σηµειούµενη στο σχήµα (3) εκκεντρότητα e, καθώς επίσης και η αποµείωση της διατοµής λόγω µη τσιµεντένεσης των τενόντων της έκκεντρης προέντασης. Το κατώτερο µέρος των κορµών, σε ύψος 400 έως 500mm, διαµορφώνεται µε µεγαλύτερη κλίση από το υπόλοιπο τµήµα, ώστε να µειωθούν οι εκκεντρότητες των Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 57 από 110

275 αντιδράσεων αφ' ενός και για να υπάρχει ικανοποιητική απόσταση των πλακών προώθησης αφ' ετέρου. Σηµειώνεται ότι για την αφαίρεση του ξυλοτύπου µόνο µε καταβιβασµό, όπως αναφέρεται στο εδάφιο (2) της παραγράφου , απαιτείται τουλάχιστον κλίση 10% έναντι της κατακόρυφου. Σε περίπτωση διάταξης των τενόντων της έκκεντρης προέντασης εκτός των κορµών του κιβωτίου (εξωτερική προένταση), η περιοχή αυτή του κορµού γίνεται ανθεκτικότερη και το πάχος των δοκών µικρότερο [βλέπε σχήµα (4)]. Σχήµα (4) Κάτω πλάκα κιβωτίου (1) Το πάχος D της κάτω πλάκας στη συναρµογή της µε τους κορµούς του κιβωτίου καθορίζεται µε βάση τις απαιτήσεις της διάταξης σύνδεσης των τενόντων προέντασης [βλέπε σχήµα (1)α]. Σηµειώνεται ότι η ενίσχυση της κάτω πλάκας στην περιοχή σύνδεσης των τενόντων προέντασης, σε αντίθεση µε ότι συµβαίνει στην πάνω πλάκα του κιβωτίου, γίνεται µόνο τοπικά. Για τη διευκόλυνση όµως του ξυλοτύπου του κορµού, το πάχος D είναι σταθερό καθ όλο το µήκος του βήµατος. (2) Μία άλλη παραλλαγή της διαµόρφωσης της κάτω πλάκας φαίνεται στο σχήµα (1)β, η οποία έχει το πλεονέκτηµα της επίπεδης διαµόρφωσης της εσωτερικής επιφανείας της, ο καθορισµός όµως της διάστασης D γίνεται µε βάση τις απαιτήσεις στη δυσµενέστερη σύνδεση τενόντων. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 58 από 110

276 Σχήµα (1)α Σχήµα (1)β ιάταξη προέντασης Γενικά (1) Τονίζεται ότι για την απρόσκοπτη εφαρµογή της µεθόδου προώθησης, όπως και των άλλων µηχανοποιηµένων µεθόδων κατασκευής γεφυρών, απαιτείται η πλήρης συµβατότητα κατασκευαστικών λεπτοµερειών. Είναι τελείως απαραίτητο επικαλύψεις οπλισµών, αποστάσεις και διατάξεις χαλαρών οπλισµών, µεγέθη τενόντων προέντασης, διατάξεων αγκύρωσης, διαστάσεις πρεσσών επιβολής της δύναµης προέντασης, να είναι πλήρως εναρµονισµένες µεταξύ τους. (2) Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται στις διαστάσεις των πρεσσών επιβολής της δύναµης προέντασης που θα χρησιµοποιηθούν σε σχέση µε τη θέση του ξυλοτύπου στη µονάδα παραγωγής [βλέπε σχήµα (2)]. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 59 από 110

277 Σχήµα (2) (3) Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δίνεται επίσης στις αποστάσεις των διατάξεων αγκύρωσης των τενόντων από τα άκρα της διατοµής. Η συνηθισµένη ποιότητα σκυροδέµατος του φορέα των γεφυρών που κατασκευάζονται µε τη µέθοδο της προώθησης είναι Β 45. Η σκυροδέτηση της πάνω πλάκας γίνεται την Παρασκευή, ενώ η επιβολή της κεντρικής προέντασης τη ευτέρα (βλέπε και παράγραφο 5.6.9). Η αναπτυσσόµενη αντοχή του σκυροδέµατος στο χρονικό αυτό διάστηµα κυµαίνεται, ανάλογα και µε το είδος του τσιµέντου το οποίο χρησιµοποιείται, από 30 έως 35Ν/mm 2. Σηµειώνεται ότι η επιτρεπόµενη αντοχή σύµφωνα µε την παράγραφο 5 του DIN 4227/88, Μέρος 1, για την επιβολή της προέντασης είναι 40Ν/mm 2. Θα πρέπει εποµένως οι υπολογισµοί οι σχετικοί µε την κεντρική προένταση, αποστάσεις αγκυρώσεων κ.λ.π., να γίνονται σαν η ποιότητα σκυροδέµατος να είναι Β35 (Επιτρεπόµένη αντοχή σύµφωνα µε την παράγραφο 5 του DIN 4227/88,Μέρος 1 για την επιβολή της προέντασης ποιότητος Β35 είναι 32Ν/mm 2 ). (4) Για το βαθµό προέντασης ισχύει επίσης: α) Γενικά στις γέφυρες: Σύµφωνα µε το εδάφιο (2) της παραγράφου του DIN 4227/88, Μέρος 1, στις γέφυρες και για την περίπτωση φόρτισης µόνιµα + προένταση + 1/2 κινητά + ερπυσµός + συστολή πήξης, δεν επιτρέπονται εφελκυστικές τάσεις. β) Ειδικά για τους αρµούς εργασίας: Σύµφωνα µε το εδάφιο (1) της παραγράφου 10.3 του DIN 4227/88, Μέρος 1, στις θέσεις των αρµών εργασίας (αρµοί µεταξύ των σπονδύλων) οι επιτρεπόµενες εφελκυστικές τάσεις ανέρχονται στο µισό των επιτρεποµένων εφελκυστικών τάσεων των παραγράφων και του προαναφερθέντος κανονισµού και ότι για την περίπτωση φόρτισης προένταση + Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 60 από 110

278 µόνιµα + συστολή λόγω πήξεως + ερπυσµός δεν επιτρέπεται η ανάπτυξη εφελκυστικών τάσεων. Σηµειώνεται ότι σύµφωνα µε την παράγραφο του ΖΤV-K/96, εφόσον οι χαλαροί οπλισµοί οι οποίοι διασταυρώνουν τον αρµό έχουν διάµετρο d s 10mm και µεγίστη απόσταση s=10cm δεν έχει ισχύ το εδάφιο (1) της παραγράφου 10.3 του DIN 4227/88, Μέρος 1 όσον αφορά τις φάσεις κατασκευής Κεντρική προένταση (1) Σαν κεντρική προένταση χαρακτηρίζεται το σύνολο των ευθυγράµµων τενόντων, τα οποία είναι απαραίτητα κατά τη φάση της προώθησης της γέφυρας. Επιδιώκεται η σύµπτωση του κέντρου βάρους των δυνάµεων που επιβάλλονται µε τους τένοντες αυτούς µε το κέντρο βάρος της διατοµής, εξ ου και η προέλευση της ονοµασίας της. (2) Κατ' αναλογία του λόγου των ροπών στήριξης προς τις ροπές ανοίγµατος [βλέπε σχήµα (1)] και του λόγου των ροπών αντίστασης της διατοµής, αµφοτέρων περίπου 2:1, προκύπτει για την πάνω πλάκα του κιβωτίου διπλάσια απαιτούµενη δύναµη προέντασης σε σχέση µε την κάτω πλάκα. Για την ορθολογική διάταξή τους επιλέγεται άρτιος αριθµός τενόντων [βλέπε σχήµα (2)]. Σχήµα (2) (3) Στο σχήµα (3) δίνεται παράδειγµα διάταξης των τενόντων της κεντρικής προέντασης σε συσχετισµό µε την όλη εξέλιξη διαδοχικών βηµάτων προώθησης. Στο παράδειγµα αυτό έχουµε ένωση µόνο του 50% των τενόντων, δηλαδή σε κάθε βήµα προεντείνεται το 50% των τενόντων, ενώ το 50% διέρχεται ελεύθερα προεντεινόµενο στο επόµενο βήµα. Τα πλεονεκτήµατα της διάταξης αυτής είναι: α) Τα προκύπτοντα µήκη των τενόντων προέντασης κυµαινόµενα από 40m -60m είναι ευνοϊκά. β) Μεγαλύτερος αριθµός ενώσεων συνεπάγεται ανεπιθύµητες ενισχύσεις της διατοµής του σκυροδέµατος. γ) Ευνοϊκή κατανοµή των τάσεων που αναπτύσσονται στους αρµούς. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 61 από 110

279 Σηµειώνεται ότι η διάταξη αυτή συνεπάγεται ότι κατά το τελευταίο βήµα προώθησης µόνο οι µισοί τένοντες, σε σχέση µε τα υπόλοιπα βήµατα, είναι διαθέσιµοι, πράγµα το οποίο πρέπει να ληφθεί υπόψη στον όλο σχεδιασµό της µονάδας παραγωγής, θέσεως της συσκευής προώθησης κ.λ.π. Σχήµα (3) Έκκεντρη προένταση (1) Σε αντίθεση µε τους τένοντες της κεντρικής προέντασης, οι τένοντες της έκκεντρης προέντασης λαµβάνουν τη συνήθη παραβολική µορφή των τενόντων συνεχών φορέων, δηλαδή η χάραξή τους θα ανταποκρίνεται στο διάγραµµα ροπών υπό τα φορτία λειτουργίας [βλέπε σχήµα (1)]. Σκοπός της είναι η παραλαβή των φορτίων τα οποία επιβάλλονται στο φορέα µετά το πέρας της προώθησης, δηλαδή πλευρικές διαµορφώσεις, ασφαλτικές στρώσεις, κινητά φορτία. Η εισαγόµενη στη φάση αυτή πρόσθετη δύναµη προέντασης απαιτείται στις στηρίξεις και στα µέσα των ανοιγµάτων, καθώς οι ενδιάµεσες περιοχές έχουν ήδη καλυφθεί µε την κεντρική προένταση. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 62 από 110

280 Σχήµα (1) (2) Στη συντριπτική πλειοψηφία των γεφυρών οι οποίες έχουν κατασκευασθεί µε τη µέθοδο της προώθησης οι τένοντες της έκκεντρης προέντασης τοποθετούνται µέσα στους κορµούς του κιβωτίου. Κατά κανόνα, τα περιβλήµατα των τενόντων τοποθετούνται χωρίς τον οπλισµό προέντασης και απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή για την αποφυγή εισόδου τσιµεντοκονίας, νερού κ.λ.π. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας προώθησης, γίνεται εισαγωγή εντός των περιβληµάτων του οπλισµού προέντασης (ενσυρµάτωση) από τις θέσεις τοπικών ενισχύσεων των κορµών του κιβωτίου, οι οποίες κατασκευάζονται στα τέταρτα των ανοιγµάτων [βλέπε επίσης σχήµα (1)]. Το µέγιστο µήκος εισαγωγής του οπλισµού προέντασης είναι περίπου 150m και καλύπτει πάνω από δύο ή τρία ανοίγµατα. Σε περίπτωση ίσων, όχι µεγάλου µήκους, ανοιγµάτων, είναι δυνατή η προένταση των τενόντων της έκκεντρης προέντασης κατά τη φάση της προώθησης [βλέπε σχήµα (2)]. Σχήµα (2) Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 63 από 110

281 (3) Η πλέον σύγχρονη τάση η οποία διαµορφώνεται, είναι η χρήση εξωτερικής προέντασης. Στην περίπτωση αυτή οι τένοντες διατάσσονται εκτός των κορµών του κιβωτίου, η αλλαγή δε της διεύθυνσής τους γίνεται µε τη βοήθεια καταλλήλων νευρώσεων [βλέπε σχήµα (3)]. Σχήµα (3) (4) Σηµειώνεται ότι η επιβολή της έκκεντρης προέντασης γίνεται συνήθως µετά την αντικατάσταση των εφεδράνων που χρησιµοποιούνται κατά την προώθηση µε τα οριστικά εφέδρανα της γέφυρας Προώθηση Συντελεστής τριβής (1) Ο συντελεστής τριβής, ο αναπτυσσόµενος µεταξύ του γρύλου ανύψωσης και του φύλλου ολίσθησης [βλέπε σχήµα (1)], εξαρτάται από την ασκούµενη µέση πίεση έδρασης (µειώνεται όσο η πίεση αυξάνεται), την ποιότητα κατεργασίας (ανοχή 1µm), την καλή λίπανση και την εξωτερική θερµοκρασία (η υψηλή θερµοκρασία µειώνει το συντελεστή, η χαµηλή τον αυξάνει). (2) Από άποψη κανονισµού λαµβάνονται υπόψη ακραίες κανονιστικές τιµές 0% και 4%. Εύλογη τιµή µε οµαλές συνθήκες 2%. Ο συντελεστής τριβής είναι αυξηµένος κατά την εκκίνηση, µειούµενος αµέσως κατά την προώθηση ύναµη προώθησης -Μέγιστο µήκος προώθησης (1) Λαµβάνοντας υπόψη συντελεστή τριβής µεταξύ της πάνω πλάκας του γρύλου ανύψωσης και της κάτω επιφανείας του προς ώθηση φορέα 0,75 [βλέπε σχήµα Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 64 από 110

282 (1)] και συντελεστή ασφαλείας γ=1,4, η µεγίστη δυναµένη να αναπτυχθεί δύναµη προώθησης είναι: 0,75 0,04 Η ΠΡ V 0,5 x V 1,4 Όπου V η κατακόρυφη δύναµη η οποία δρα στον γρύλο ανύψωσης Λαµβάνοντας υπόψη τη διάταξη του σχήµατος (1), προκύπτει ότι: 0,8 + 0,6 V S R x g 0,7x S R x g, όπου g το ανά τρέχον µέτρο βάρος του φορέα και 2 συνεπώς Η ΠΡ = 0,35 x S R x g (1) Για κατά µήκος κλίση της ερυθράς του φορέα s, συντελεστή τριβής στα εφέδρανα προώθησης µ, µέγιστο δυνάµενο να προωθηθεί µήκος l max, η απαιτούµενη δύναµη προώθησης προκύπτει: Η ΑΠ = gx l max x(µ+s) (2) Από την εξίσωση των (1) και (2) προκύπτει ότι: l max = 0,35 µ + s x S R (3), όπου S R το µήκος του τυπικού ανοίγµατος. π.χ. για S R = 40m, µ = 2%, s = 1,5%, προκύπτει l max = 500 m. Εφόσον ο προωθητήρας τοποθετηθεί στο 1 0 µεσόβαθρο το µήκος προώθησης αυξάνεται σε 0,45 l max = x S R µ + s Σχήµα (1) (2) Για µία γρήγορη εκτίµηση του µεγίστου µήκους προώθησης, άρα και του µήκους της γέφυρας, δίνεται στο παρακάτω διάγραµµα (2) η γραφική παράσταση της εξίσωσης (3) του προηγουµένου εδαφίου (1) για µήκη ανοιγµάτων S R = 40, 50, 60m και για διάφορες τιµές µ+s. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 65 από 110

283 Για περιπτώσεις γεφυρών µήκους µεγαλυτέρου των 600m, µπορεί να εφαρµοσθεί η προώθηση και από τα δύο ακρόβαθρα. Με τον τρόπο αυτό είναι δυνατή η κατασκευή γεφυρών µήκους της τάξεως των 1200m. ΙΑΓΡΑΜΜΑ (2) Εβδοµαδιαίος κύκλος εργασιών Ένας τυπικός εβδοµαδιαίος κύκλος µπορεί να είναι ως εξής: 1 η ηµέρα: Προένταση καλωδίων κεντρικής προέντασης Καταβιβασµός ξυλοτύπου Προώθηση φορέως κατά ένα βήµα Καθαρισµός και επανατοποθέτηση εξωτερικού ξυλοτύπου 2 η ηµέρα: Τοποθέτηση οπλισµού πυθµένα και κορµών Τοποθέτηση εσωτερικού ξυλοτύπου 3 η ηµέρα: Σκυροδέτηση κάτω πλάκας και κορµών 4 η ηµέρα: Αποµάκρυνση εσωτερικού ξυλοτύπου Τοποθέτηση ξυλοτύπου οροφής Τοποθέτηση οπλισµού πλάκας κυκλοφορίας 5 η ηµέρα: Ολοκλήρωση οπλισµού πλάκας κυκλοφορίας Σκυροδέτηση πλάκας κυκλοφορίας 6 η & 7 η ηµέρα: Σκλήρυνση σκυροδέµατος Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 66 από 110

284 Προφανώς στον παραπάνω κύκλο µπορούν να υπάρξουν αλλαγές, ανάλογα προς το διαθέσιµο εργατοτεχνικό δυναµικό Θέµατα προδιαστασιολόγησης Προδιαστασιολόγηση διατοµής Σχήµα S R Ύψος διατοµής H= 15,5 (οδικές γέφυρες) Πάνω πλάκα t t α α εως S b w R Κάτω πλάκα t ( b t ) 0,07 0, m SR Κορµοί: Εσωτ. Προένταση t w = B + 0,02 0, 30m 2100 B S 500 Εξωτ. Προένταση R t w = + 0, Μέσο πάχος t m = 0, S R (οδικές γέφυρες) Χάλυβας προέντασης Χαλαρός οπλισµός 40 45Kg/m 3 οδικές Kg/m 3 οδικές Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 67 από 110

285 Ιδιαιτερότητες υπολογισµού (1) Κατά τη φάση της προώθησης σε κάθε διατοµή εµφανίζονται θετικές και αρνητικές ροπές. Οι αρνητικές είναι χονδρικά διπλάσιες από τις θετικές. Για το τυπικό τµήµα της γέφυρας και για σταθερό µόνιµο φορτίο g και ίσα ανοίγµατα µπορεί να λεχθεί ότι: maxm gs 2 R /22 minm gs 2 R /11 Σχήµα (1) (2) Στο πρόσθιο τµήµα της γέφυρας και οι δύο ροπές είναι αυξηµένες. Η µεγίστη αρνητική ροπή στο φορέα παρουσιάζεται τη στιγµή που ο πρόβολος βρίσκεται µεταξύ των στηριγµάτων i και i + 1, πριν ακριβώς προσεγγίσει το i+1 (ροπή προβόλου). Είναι προφανές ότι η ροπή αυτή συναρτάται µε το βάρος και το µήκος του προβόλου. Η κρίσιµη αρνητική ροπή κατά την προώθηση είναι: minm = λgs 2 R /12 όπου: λ= 6α 2 +6γ(1-α 2 ), g* το ανά τρέχον µέτρο βάρος του ρύγχους και γ= g*/ g [βλέπε σχήµα (2)] Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 68 από 110

286 Σχήµα (2) (3) Αντίθετα, η µεγίστη θετική ροπή παρουσιάζεται σε µία απόσταση ~ 0,4 S R τη στιγµή δηλαδή που ο φορέας έχει ήδη καλύψει το άνοιγµα µεταξύ i+ και i+1 (που λειτουργεί προσωρινά ως ακραίο άνοιγµα συνεχούς δοκού), δεχόµενος µία ανακουφιστική αρνητική ροπή στο στήριγµα i+1 προερχόµενη από το βάρος του προβόλου. Και στις δύο περιπτώσεις, η ακαµψία του προβόλου δεν παίζει ρόλο. Η κρίσιµη θετική ροπή κατά την προώθηση είναι: maxm = λgs 2 R / 24 όπου λ = 1,866-5,92.γ.β 2. [Βλέπε σχήµα (3)] (4) Στον πίνακα (4) για λόγο βαρών (ανά µέτρο µήκους) ρύγχους προς φορέα γ=0,10 και για διάφορα ποσοστά β µήκους ρύγχους προς το µήκος S R του τυπικού ανοίγµατος, δίνονται οι αντίστοιχες τιµές minm και maxm κατά τη φάση της προώθησης. Σχήµα (3) Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 69 από 110

287 ΠΙΝΑΚΑΣ (4) γ = 0,10 α β minm maxm 50% 50% -1,95 g S 2 R /12 + Ι,72 g S 2 R /24 40% 60% -1,46 + 1, % 70% -1,09 + 1,58 20% 80% -0,82 + 1,48 (5) Τονίζεται ότι οι επιτρεπόµενες εφελκυστικές τάσεις κατά τη φάση της κατασκευής είναι µικρότερες των αντιστοίχων του σταδίου λειτουργίας και µάλιστα κατά 0,50 Ν/mm2 για την αντιµετώπιση θερµοκρασιακών δράσεων, καθώς και των απλοποιητικών παραδοχών για τον ερπυσµό [Βλέπε DIN 4227/88, Μέρος 1,παρ 15.1,εδάφιο (3)]. (6) Σηµειώνεται ότι η ανοµοιοµορφία των µηκών των ανοιγµάτων µιας γέφυρας επηρεάζει κατά τρόπο δυσµενή τη διαστασιολόγηση του φορέα. Η παρεµβολή, π.χ. ενός µεσαίου ανοίγµατος µήκους 58m, σε µία σειρά ανοιγµάτων µήκους 48m, έχει σαν αποτέλεσµα την υπερδιαστασιολόγηση όλων των διατοµών οι οποίες κατά τη φάση της προώθησης διέρχονται από το άνοιγµα των 58m Κατασκευαστικές ανοχές αποκλίσεις εφεδράνων (1) Προϋπόθεση εφαρµογής και επιτυχίας της µεθόδου είναι η εξαιρετικά αυστηρή τήρηση της γεωµετρίας. (2) Για να ληφθούν υπόψη οι κατασκευαστικές ανακρίβειες, η γέφυρα ελέγχεται υποχρεωτικά λαµβάνοντας υπόψη αποκλίσεις του φορέα, κατά την κατακόρυφο και την οριζόντια από τη θεωρητική θέση, σε κάθε άξονα έδρασης τουλάχιστον ±0,5cm. (3) Kατά την εγκάρσια διεύθυνση του φορέα θα λαµβάνεται υπόψη τουλάχιστον στροφή ± προκύπτουσα από την υψοµετρική διαφορά γειτονικών εφεδράνων του αυτού άξονα έδρασης, όπως παρακάτω: 0,3 cm για απόσταση εφεδράνων 2,0m 0,8 cm για απόσταση εφεδράνων 12,0m Για ενδιάµεσες αποστάσεις ισχύει γραµµική παρεµβολή (4) Οι τιµές οι αναφερόµενες στα παραπάνω εδάφια (2) και (3) θα πρέπει να αυξηθούν ανάλογα, αν δεν µπορούν να εξασφαλισθούν κατά τρόπο άψογο ανοχές µετρήσεων ±1,0mm, ± 0,50mm στην εγκάρσια διεύθυνση, καθώς και ανοχές ±1,0mm στη µονάδα παραγωγής από το φορτίο του νωπού σκυροδέµατος. (5) Η υψοµετρική θέση των εφεδράνων προώθησης θα ελέγχεται συνεχώς. Αποκλίσεις µεγαλύτερες των 3mm από τη θεωρητική θέση, θα αναιρούνται χωρίς καθυστέρηση. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 70 από 110

288 (6) Οι προκύπτουσες από τις προαναφερθείσες κατασκευαστικές ανακρίβειες δράσεις θα συνδυάζονται µε τις υπόλοιπες περιπτώσεις φόρτισης στο δυσµενέστερο συνδυασµό. (7) Για τη ζώνη σκυροδέτησης και προώθησης και για τις προσωρινές και οριστικές στηρίξεις, ο έλεγχος γεωµετρίας ορίζεται: f < L / 500, όπου f και L το κατακόρυφο βέλος και το µήκος του ξυλοτύπου αντίστοιχα (π.χ. για L = 25,00m = 25000mm, προκύπτει f<5mm). Για καµπύλους φορείς το όριο αυτό διπλασιάζεται. (8) Ορίζονται περιορισµοί στις επιτρεπόµενες τάσεις των χαλύβων υψηλής αντοχής για τα βοηθητικά συρµατόσχοινα και συγκεκριµένα στο 50% του ορίου θραύσης για τα συρµατόσχοινα εφελκυσµού κατά την προώθηση και στο 30% του ορίου θραύσης για τα συρµατόσχοινα συγκράτησης της κεφαλής των βάθρων (που χρησιµοποιούνται σε περιπτώσεις υψηλών βάθρων). (9) Οι κατασκευαστικές ανακρίβειες του φορέα στην περιοχή των εφεδράνων θα λαµβάνονται υπόψη µέσω παραδοχής ιδεατής στροφής ± 1 κατά τη διαµήκη και εγκάρσια διεύθυνση της περιοχής έδρασης του φορέα έναντι της πάνω επιφανείας του εφεδράνου. Η προκύπτουσα αύξηση των τάσεων θα λαµβάνεται υπόψη κατά τη διαστασιολόγηση. (10) Υπολογιστικά οι κατασκευαστικές ανακρίβειες θα λαµβάνονται υπόψη σαν πιθανές µετακινήσεις του εδάφους. Μείωση των φορτίων διατοµής από καταναγκασµούς λόγω ερπυσµού δεν θα ληφθεί υπόψη µέχρι το τέλος της διαδικασίας προώθησης. (11) Στο παρακάτω παράδειγµα φαίνεται χαρακτηριστικά η επίδραση την οποία έχει στο φορέα η υψοµετρική απόκλιση 1cm του εφεδράνου από την θεωρητική του θέση. Σχήµα (11) Μεγίστη ροπή συνεχούς δοκού: EJ Μ = k h (3 k 6) 2 S R W 3J 0 d W u J 1, 5 [βλέπε σχήµα (9)] d Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 71 από 110

289 Μ 6 EJ h d d h h σ 0 = = = 2 E 0, 13 E W S 3J S S S 0 u 2 R Μ 6 EJ h d d h h σ u = = = 4 E 0, 26 E W S 1,5 J S S S 2 R R R Για S R =40m, h = 0,01m, E = N/mm 2 σ 0 = 1,1N,/mm 2 σ u = 2,2 N/mm 2. R R R R Μέτρα ασφαλείας (1) Για την εξασφάλιση έναντι µιας χωρίς έλεγχο ολίσθησης του φορέα, θα υπάρχουν διατάξεις πέδησης σε κάθε φάση της κατασκευής. Όλως ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται σε περίπτωση κατά µήκος κλίσεως. (2) Θα προβλέπεται αυτόµατη διακοπή προώθησης εφόσον η τριβή υπερβεί τα προκαθορισµένα όρια. (3) ιακοπή ρεύµατος δεν θα θέτει εκτός λειτουργίας τις διατάξεις ασφαλείας Πλεονεκτήµατα µειονεκτήµατα της µεθόδου (1) Τα πλεονεκτήµατα της µεθόδου είναι: Πλήρης κατάργηση ικριωµάτων (πλην βοηθητικών βάθρων σε ανοίγµατα > 60m). Ιδιαίτερα σηµαντικό σε δυσµενείς τοπογραφικές ή κυκλοφοριακές συνθήκες. Μικρό κόστος εξοπλισµού και ξυλοτύπων Τυποποιηµένη βιοµηχανική παραγωγή µε δυνατότητα κατασκευής 20 έως 25m ανά εβδοµάδα Σηµαντική ανεξαρτητοποίηση από καιρικές συνθήκες Σηµαντικά µειωµένο κόστος παραγωγής (4h/m 3 σκυροδέµατος, µη περιλαµβανοµένης της εργασίας οπλισµού και προεντάσεως) Υψηλή ποιότητα κατασκευής χάρη στην τυποποίηση Αυξηµένη ανθεκτικότητα και ασφάλεια λόγω της ισχυρής κεντρικής προέντασης Αυξηµένη ασφάλεια σε απρόβλεπτες δράσεις (2) Τα µειονεκτήµατα της µεθόδου είναι: εν εφαρµόζεται σ' όλες τις χαράξεις Αυξηµένη ανάλωση χάλυβα προέντασης Αυστηρές απαιτήσεις γεωµετρίας Σταθερό ύψος φορέως Αδυναµία επιτάχυνσης της κατασκευής Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 72 από 110

290 5.7. ΜΕΘΟ ΟΣ ΠΡΟΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΩΝ ΟΚΩΝ Γενικά (1) Είναι µέθοδος η οποία χρησιµοποιείται στην Ευρώπη από την προ του Β παγκοσµίου πολέµου εποχή. Στη Γερµανία π.χ. η πρώτη γέφυρα µε προκατασκευασµένες/ προεντεταµένες δοκούς, ανοίγµατος 33m, κατασκευάστηκε το 1938 [βλέπε σχήµα (1)], η βιοµηχανική όµως παραγωγή προκατασκευασµένων στοιχείων για τη γεφυροποιία είναι θέµα της δεκαετίας του (2) Στη χώρα µας η µέθοδος αυτή χρησιµοποιείται από αρκετά χρόνια (είναι η περισσότερο εφαρµοζόµενη µέθοδος από τις περιλαµβανόµενες στο κεφάλαιο αυτό) µε προβαλλόµενα επιχειρήµατα τον περιορισµό χρήσης ικριωµάτων και τη συντόµευση του χρόνου κατασκευής της γέφυρας. Στην εικόνα (2) απεικονίζεται µία από τις σηµαντικότερες γέφυρες που κατασκευάσθηκαν µε τη µέθοδο αυτή Ελλάδα, η γέφυρα Ριµνίου. Η επικρατούσα πρακτική συνίσταται στην προκατασκευή των δοκών στο εργοτάξιο και στην κατασκευή της πλάκας κυκλοφορίας µε χρήση προπλακών. Από στατική άποψη κατασκευάζονται αποκλειστικά αµφιέρειστοι φορείς µε πλάκες συνεχείας καταστρώµατος για τον περιορισµό των αρµών. Σχήµα (1) Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 73 από 110

291 Εικόνα (2) (3) Στον πίνακα (3) δίνονται οι ανηγµένες στο m 2 της επιφανείας γέφυρας αναλώσεις σκυροδέµατος χαλαρού οπλισµού και οπλισµού προέντασης, της οποίας ο φορέας έχει µελετηθεί και για την περίπτωση προκατασκευασµένων δοκών και για την περίπτωση έγχυτου σκυροδέµατος. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 74 από 110

292 ΠΙΝΑΚΑΣ (3) Συστήµατα προκατασκευής (1) Ανάλογα µε το σύστηµα δόµησης το οποίο εφαρµόζεται διακρίνονται: α) Σύστηµα αµιγούς συναρµολόγησης προκατασκευασµένων στοιχείων το οποίο συνίσταται στη σύνδεση δοκών µόνο µε εγκάρσια προεντεταµένα καλώδια και µε χρήση κονιάµατος στους αρµούς µεταξύ των δοκών χωρίς έγχυτη πλάκα επί τόπου. β) Μικτό σύστηµα προκατασκευής το οποίο συνίσταται στη σύνδεση των προκατασκευασµένων δοκών µε έγχυτο επί τόπου σκυρόδεµα. Του συστήµατος αυτού, ανάλογα µε την απόσταση στην οποία τοποθετούνται οι προκατασκευασµένοι δοκοί, υπάρχουν δύο παραλλαγές: Στο κλασσικό µικτό σύστηµα, στο οποίο οι προκατασκευασµένοι δοκοί τοποθετούνται ο ένας δίπλα στον άλλο και ακολούθως γίνεται η σκυροδέτηση των διαδοκίδων στις θέσεις των στηρίξεων και της πλάκας αφού έχουν καλυφθεί οι αρµοί µεταξύ των προκατασκευασµένων δοκών µε κατάλληλα ταινία. Στο µικτό σύστηµα, κατά το οποίο οι δοκοί τοποθετούνται σε απόσταση µεταξύ τους και στη συνέχεια µε τη βοήθεια καταλλήλου ξυλοτύπου γίνεται η σκυροδέτηση της πλάκας κυκλοφορίας. γ) Σύστηµα πλήρους προκατασκευής κατά την οποία από βάθρο σε βάθρο τοποθετείται µόνο ένα προκατασκευασµένο στοιχείο. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 75 από 110

293 (2) Ανάλογα µε τα διατιθέµενα µέσα για την τοποθέτηση επί των βάθρων των προκατασκευασµένων δοκών διακρίνονται: Απλή προκατασκευή κατά την οποία γίνεται χρήση συνήθων γερανών Ειδική προκατασκευή κατά την οποία η δόµηση επιτυγχάνεται µε ειδικά µηχανήµατα και διατάξεις Σύστηµα αµιγούς συναρµολόγησης προκατασκευασµένων στοιχείων (1) Στα σχήµατα (1)α, β, γ, δ, ε και στ, καθώς και στον πίνακα (1), δίνονται διάφορες µορφές φορέων και στοιχεία γεφυρών, αντιστοίχως δοµηµένων µε το σύστηµα αυτό. (2) Η µέθοδος αυτή, λόγω των πολλών µειονεκτηµάτων τα οποία σχετίζονται µε την απουσία χαλαρού οπλισµού στους πολυάριθµους αρµούς και στη µη δυνατότητα αποκατάστασης της συνεχείας στην περίπτωση γεφυρών µε πολλά ανοίγµατα, δεν είναι δόκιµη για την κατασκευή οδικών γεφυρών. Σχήµα (1)α Σχήµα (1)β Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 76 από 110

294 Σχήµα (1)γ Σχήµα (1)δ Σχήµα (1)ε Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 77 από 110

295 Σχήµα (1)στ ΠΙΝΑΚΑΣ (1) Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 78 από 110

296 Μικτό σύστηµα προκατασκευής Κλασσικό µικτό σύστηµα προκατασκευής (1) Όπως προαναφέρθηκε, στο κλασσικό µικτό σύστηµα οι προκατασκευασµένες δοκοί τοποθετούνται δίπλα στην άλλη και ακολούθως γίνεται η σκυροδέτηση των διαδοκίδων στις θέσεις των στηρίξεων και της πλάκας, αφού έχουν καλυφθεί οι αρµοί µεταξύ των προκατασκευασµένων δοκών µε κατάλληλα ταινία. (2) Το σύστηµα αυτό παρουσιάζει τα εξής πλεονεκτήµατα: Πλάκα κυκλοφορίας χωρίς αρµούς Ακρίβεια στην τήρηση των υψοµέτρων (άνεση στην κυκλοφορία) Επιπεδότητα (εξασφάλιση καλής µόνωσης) Εξασφάλιση ασφαλούς δαπέδου εργασίας (πυκνή διάταξη των δοκών) Απαιτούνται µόνο πλευρικά παραπέτα ασφαλείας Απλή και εύκολη στεγανοποίηση των αρµών µεταξύ των δοκών (3) Στα σχήµατα (3)α, β, γ, δ, ε, στ, ζ, η, θ και ι, καθώς και στον πίνακα (3), δίνονται διάφορες µορφές φορέων και στοιχεία γεφυρών αντιστοίχως δοµηµένων µε το σύστηµα αυτό. Σχήµα (3)α Σχήµα (3)β Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 79 από 110

297 Σχήµα (3)γ Σχήµα (3)δ Σχήµα (3)ε Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 80 από 110

298 Σχήµα (3)στ Σχήµα (3)ζ Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 81 από 110

299 Σχήµα (3)η Σχήµα (3)θ Σχήµα (3)ι Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 82 από 110

300 ΠΙΝΑΚΑΣ (3) Μικτό σύστηµα προκατασκευής µε δοκούς σε απόσταση (1) Κατά την παραλλαγή αυτή του µικτού συστήµατος προκατασκευής, οι δοκοί τοποθετούνται σε αποστάσεις µεταξύ τους και η σκυροδέτηση της πλάκας κυκλοφορίας γίνεται µε τη βοήθεια καταλλήλου ξυλοτύπου [βλέπε σχήµα (1)α] ή µε πλάκες από ίνες τσιµέντου κ.λ.π. [βλέπε σχήµα (1)β] Σχήµα (1) Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 83 από 110

301 Σχήµα (1)β (2) Στην Ελλάδα έχει επικρατήσει σχεδόν αποκλειστικά η κατασκευή της πλάκας κυκλοφορίας µε τη χρήση προπλακών που φέρουν ενσωµατωµένο τον πρωτεύοντα οπλισµό και συµπλήρωµα µε επί τόπου σκυροδέτηση [βλέπε σχήµα (2)] Σχήµα (2) (3) Στα σχήµατα (3)α, β, γ και δ καθώς, και στον πίνακα (3), δίνονται διάφορες µορφές φορέων και στοιχεία γεφυρών αντιστοίχως δοµηµένων µε το σύστηµα αυτό. Σχήµα (3)α Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 84 από 110

302 Σχήµα (3)β Σχήµα (3)γ Σχήµα (3)δ Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 85 από 110

303 ΠΙΝΑΚΑΣ (3) Σύστηµα πλήρους προκατασκευής (1) Το σύστηµα της πλήρους προκατασκευής, όπως προαναφέρθηκε, συνίσταται στην τοποθέτηση από βάθρο σε βάθρο ενός µόνο προκατασκευασµένου στοιχείου. (2) Λόγω της περιορισµένης δυναµικότητος (περίπου 900ΚΝ) των τρέχουσας φύσης γερανών, τα προκατασκευασµένα αυτά στοιχεία µπορούν να καλύψουν µία επιφάνεια της τάξεως των 90m 2. Εξ αυτού του λόγου είναι ιδιαίτερα κατάλληλα για φορείς περιορισµένου πλάτους, όπως π.χ. σιδηροδροµικές γέφυρες µίας γραµµής [βλέπε σχήµα (2)α] ή πεζογέφυρες [βλέπε σχήµα (2)β]. Σχήµα (2)α Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 86 από 110

304 Σχήµα (2)β Ειδική προκατασκευή (1) Ο όρος ειδική προκατασκευή αναφέρεται στη χρησιµοποίηση, στην κατασκευαστική διαδικασία, µέσων για την τοποθέτηση των προκατασκευασµένων δοκών τα οποία υπερβαίνουν τις δυνατότητες των συνήθων γερανών. Απαιτείται δηλαδή η χρησιµοποίηση ειδικών διατάξεων µεταφοράς και τοποθέτησης των προκατασκευασµένων στοιχείων π.χ. CARRO PONTE, πλωτών γερανών κ.λ.π. (2) Η δυναµικότητα των συνήθων γερανών ανέρχεται περίπου στα 900ΚΝ. Λαµβάνοντας υπόψη βάρος ανά τρέχον µέτρο προκατασκευασµένης δοκού 20ΚΝ/m, προκύπτει ότι για ανοίγµατα µεγαλύτερα των 45m είναι απαραίτητη η χρησιµοποίηση των ειδικών διατάξεων. (3) Συνοψίζοντας τα σχετικά µε τα χρησιµοποιούµενα µέσα στην προκατασκευή, διακρίνουµε τις εξής περιπτώσεις: Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 87 από 110

305 Για ανοίγµατα µεγαλύτερα των 45m απαιτείται η χρησιµοποίηση ειδικών διατάξεων. Για ανοίγµατα κυµαινόµενα από 30m έως 45m είναι δυνατή η χρησιµοποίηση είτε συνήθων γερανών είτε ειδικών διατάξεων. Για την απόφαση στην περίπτωση αυτή πρέπει να ληφθούν υπόψη και άλλοι παράγοντες, όπως είναι το συνολικό µήκος της γέφυρας, ο αριθµός των προκατασκευασµένων δοκών, το ανάγλυφο του εδάφους κ.λ.π. Για ανοίγµατα µικρότερα των 30m χρησιµοποιούνται, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων, συνήθεις γερανοί Περιοχή και τρόπος εφαρµογής της µεθόδου (1) Από άποψη µηκών ανοιγµάτων η πλέον ευνοϊκή περιοχή για την εφαρµογή της µεθόδου των προκατασκευασµένων δοκών κυµαίνεται από 18m έως 28m. Λιγότερο ευνοϊκές περιοχές είναι από 10m έως 18m και από 28m έως 35m. Ανοίγµατα µικρότερα των 10m και µεγαλύτερα των 35m, εµπίπτουν στη δυσµενή περιοχή εφαρµογής της µεθόδου. Τα παραπάνω προέκυψαν από στατιστική επεξεργασία δεδοµένων σειράς ετών [βλέπε και διάγραµµα (1) καµπύλης αθροιστικής πιθανότητας] ΙΑΓΡΑΜΜΑ (1) (2) Σύµφωνα µε την εγκύκλιο ARS 23/1993 του Οµοσπονδιακού Υπουργείου Συγκοινωνιών της Γερµανίας για την περιοχή και τον τρόπο εφαρµογής της µεθόδου των προκατασκευασµένων δοκών ισχύουν οι ακόλουθες οδηγίες: α) Μήκος ανοιγµάτων < 35m β) Γωνία λοξότητας γέφυρας >60 g Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 88 από 110

306 γ) Οριζοντιογραφική ακτίνα καµπυλότητος R > 500m δ) Όχι εφαρµογή σε µεγάλες γέφυρες (κοιλαδογέφυρες ή γέφυρες υπεράνω ποταµών) ε) ιατµητική σύνδεση/συµπλήρωση των προκατασκευασµένων δοκών µε έγχυτες εγκάρσιες διαδοκίδες στους άξονες έδρασής τους και έγχυτη πλάκα [βλέπε σχήµα (2)α] στ) Αποκατάσταση της συνεχείας κατά τη διαµήκη έννοια σε γέφυρες πολλών ανοιγµάτων, µε έγχυτες επί τόπου εγκάρσιες διαδοκίδες και πλάκα [βλέπε σχήµατα (2)β και γ] ζ) Εφαρµογή προκατασκευασµένων προεντεταµένων δοκών διατοµής Τ η) Ελαχιστοποίηση των εφεδράνων στον απολύτως απαραίτητο αριθµό Σχήµα (2)α Σχήµα (2)β Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 89 από 110

307 Σχήµα (2)γ Αποκατάσταση συνεχείας κατά τη διαµήκη έννοια της γέφυρας (1) Τονίζεται ότι η αποκατάσταση της συνεχείας στην περίπτωση γέφυρας πολλών ανοιγµάτων γίνεται µε επί τόπου εγχυνόµενο σκυρόδεµα και εφαρµογή προέντασης, όπως αναλυτικά περιγράφεται στα επόµενα εδάφια. (2) Για τη µετάβαση από το στάδιο των αµφιέρειστων προκατασκευασµένων δοκών στη συνεχή στατική λειτουργία του φορέα υπάρχουν οι εξής λύσεις οι οποίες απεικονίζονται στο σχήµα (2): α) Ενσυρµάτωση εκ των υστέρων τενόντων συνεχείας β) Τένοντες εξερχόµενοι από τις προκατασκευασµένες δοκούς και αγκυρούµενοι στην επί τόπου σκυροδετουµένη πλάκα γ) Πρόσθετοι τένοντες στην επί τόπου σκυροδετούµενη πλάκα δ) Ενσυρµάτωση εκ των υστέρων τενόντων, παρά τη στήριξη, στις δοκούς του προκατασκευασµένου στοιχείου Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 90 από 110

308 Σχήµα (2) (3) Οι λύσεις αυτές, µεµονωµένες ή σε συνδυασµό, επιτρέπουν την αποκατάσταση της συνέχειας κατά τη διαµήκη έννοια. Στην πράξη έχουν διαµορφωθεί τα παρακάτω συστήµατα συνυφασµένα µε διάφορες φάσεις κατασκευής. α) ΣΥΣΤΗΜΑ Α (Συνδυασµός λύσεων α και d) Φάση 1: Τοποθέτηση των προκατασκευασµένων δοκών επί προσκυροδετηθέντων εγκαρσίων δοκών µέσω καταλλήλων γρύλων Φάση 2: Αποκατάσταση της συνέχειας µε σκυροδέτηση µέχρι την πάνω στάθµη του προκατασκευασµένου στοιχείου, ενσυρµάτωση των περιβληµάτων των τενόντων και προένταση των καλωδίων. Έδραση των προ-κατασκευασθέντων δοκών στην οριστική θέση τους. Φάση 3: Σκυροδέτηση της πλάκας κυκλοφορίας και προένταση των εκ των υστέρων ενσυρµατωθέντων τενόντων συνεχείας. Η όλη διαδικασία εµφανίζεται στα σχήµατα (3).α1 και (3).α2. Σχήµα (3).α1 Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 91 από 110

309 Σχήµα (3).α2 β) ΣΥΣΤΗΜΑ Β (Εφαρµογή της λύσεως b) Φάση 1: Όπως στο σύστηµα Α. Φάση 2: Αποκατάσταση της συνέχειας µε επί τόπου έγχυτο σκυρόδεµα και σκυροδέτηση στην περιοχή στήριξης της πλάκας κυκλοφορίας. Προένταση των τενόντων οι οποίοι εξέρχονται από τις προκατασκευασµένες δοκούς. Αποµάκρυνση των προσωρινών στηριγµάτων των δοκών - έδρασή τους στην οριστική θέση τους. Φάση 3: Σκυροδέτηση του υπολοίπου (από τη Φάση 2) της πλάκας κυκλοφορίας [βλέπε σχήµα (2).β]. Σχήµα (2).β γ) ΣΥΣΤΗΜΑ C (Εφαρµογή της λύσεως c) Ανάλογα µε το σύστηµα Β, µε τη διαφορά ότι στη Φάση 2 γίνεται προένταση καλωδίων τα οποία τοποθετούνται στην πλάκα κυκλοφορίας στην περιοχή της στήριξης. δ) ΣΥΣΤΗΜΑ D (Εφαρµογή της λύσεως d) Ανάλογα µε το σύστηµα Α, χωρίς τούς τένοντες συνεχείας της φάσεως 3. ε) ΣΥΣΤΗΜΑ Ε (Εφαρµογή της λύσεως a) Φάση 1: Όπως στο σύστηµα Α. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 92 από 110

310 Φάση 2: Σκυροδέτηση επί τόπου. Ενσυρµάτωση των ήδη τοποθετηθέντων περιβληµάτων και προένταση των καλωδίων των τενόντων συνεχείας. Αποµάκρυνση των προσωρινών στηριγµάτων των δοκών - έδρασή τους στην οριστική θέση τους. στ) ΣΥΣΤΗΜΑ F (Εφαρµογή της λύσεως b) Ανάλογα µε το σύστηµα Ε. Τα προεντεινόµενα στη φάση 2 καλώδια προέρχονται από τις προκατασκευασµένες δοκούς και αγκυρώνονται στην πλάκα κυκλοφορίας. (4) Στο σχήµα (4) δίνεται συνοπτική παραστατική εικόνα των συστηµάτων που αναφέρονται στο παραπάνω εδάφιο (3). Σχήµα (4) (5) Στον πίνακα (5) δίνονται συνοπτικά τα πλεονεκτήµατα και µειονεκτήµατα των συστηµάτων πάνω σε καθαρά τεχνικά θέµατα. Από την απλή αντιπαράθεση των συστηµάτων προκύπτει ότι το σύστηµα Α πλεονεκτεί έναντι όλων των άλλων. Μία οικονοµική σύγκριση, λόγω των πολλών συντελεστών οι οποίοι υπεισέρχονται, χρειάζεται λεπτοµερή εξέταση πέραν των ορίων του παρόντος. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 93 από 110

311 ΠΙΝΑΚΑΣ (5) ΣΥΣΤΗΜΑ Α B C D E F ΛΥΣΗ (a)+(d) (b) (c) (d) (a) (b) ΦΑΣΕΙΣ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Έγχυτη επί τόπου πλάκα χωρίς αρµούς Μικρότερα άλµατα διαγράµµατος ροπών από αγκύρωση τενόντων Αγκύρωση τενόντων σε θλιβόµενη περιοχή της διατοµής Περιορισµένη δυσκολία στην τήρηση των επιτρεποµένων τάσεων θλίψεως της προθλιβοµένης ζώνης Περιορισµένη δυσκολία στην τήρηση των επιτρεποµένων εφελκυστικών τάσεων Περιορισµένη ανακατανοµή λόγω χρoνίων παραµορφώσεων ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Έγχυτη επί τόπου πλάκα µε αρµούς διακοπής Μεγαλύτερα άλµατα διαγράµµατος ροπών από αγκύρωση τενόντων Αγκύρωση τενόντων σε µη θλιβόµενη περιοχή της διατοµής Μεγαλύτερη δυσκολία στην τήρηση των επιτρεποµένων τάσεων θλίψεως στην προθλιβόµενη ζώνη Μεγαλύτερη δυσκολία στην τήρηση των επιτρεποµένων εφελκυστικών τάσεων Μεγαλύτερη ανακατανοµή λόγω χρόνιων παραµορφώσεων (6) Τονίζεται ότι για λόγους αντοχής στη διάρκεια του χρόνου, η αποκατάσταση της συνεχείας θα πρέπει να γίνεται σε δύο φάσεις, όπως στο σύστηµα Α. Η πρακτική αυτή παρουσιάζει τα παρακάτω πλεονεκτήµατα: Σκυροδέτηση της πλάκας κυκλοφορίας χωρίς αρµό διακοπής εργασίας Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 94 από 110

312 υνατότητα ευνοϊκού καθορισµού της υψοµετρικής θέσεως των καλωδίων προέντασης στην περιοχή της στήριξης σε συσχετισµό µε τον έλεγχο της εντατικής κατάστασης στην κάτω πλευρά του φορέα Πρόκληση "προέντασης" στην κάτω πλευρά του φορέα λόγω καταβιβασµού των γρύλων της φάσεως 2. (7) Τονίζεται ότι εκτός των πλεονεκτηµάτων από άποψη στατική, λειτουργική και συντήρησης, τα οποία µάλιστα έχουν αυξηµένη σηµασία για τη χώρα µας, η αποκατάσταση της συνεχείας έχει και σοβαρή επίδραση στην αισθητική των γεφυρών µε προκατασκευασµένους φορείς µε τον περιορισµό των διαστάσεων των δοκών έδρασης (δεν απαιτείται στοά επιθεώρησης κ.λ.π.) [βλέπε σχήµα (7)]. Σχήµα (7) Πλάκες συνεχείας Για τις περιπτώσεις γεφυρών πολλών ανοιγµάτων για τις οποίες προκρίνεται η λύση των αµφιέρειστων προκατασκευασµένων δοκών µε παράλληλη χρήση πλακών συνεχείας θα λαµβάνονται υπόψη τα παρακάτω: α) Το ελάχιστο πάχος της πλάκας συνέχειας θα προβλέπεται 20cm β) Η ελαχίστη διάσταση των πλακών συνεχείας κατά τη διαµήκη έννοια της γέφυρας θα είναι 1,50m [βλέπε σχήµα β] Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 95 από 110

313 γ) Σηµειώνεται ότι οι αναφερόµενες στα παραπάνω εδάφια ελάχιστες διαστάσεις ισχύουν για αµφιέρειστους φορείς ανοίγµατος 35m, αξονική απόσταση των προκατασκευασµένων δοκών 2,5m και διαφορική καθίζηση γειτονικών βάθρων 1cm. Σε αντίθετη περίπτωση, το πάχος της πλάκας συνεχείας µπορεί να φθάσει τα 28 cm και η διάστασή τους, κατά τη διαµήκη έννοια της γέφυρας, 2,0m. δ) Στις πλάκες συνεχείας θα προβλέπεται ελάχιστος διαµήκης οπλισµός Φ16/10 και εγκάρσιος Φ12/10 [βλέπε σχήµα δ] Σχήµα β Σχήµα δ Ελάχιστες διαστάσεις προκατασκευασµένων δοκών Τα πλέον συνήθη συναντώµενα πάχη είναι: (1) Ελάχιστο πάχος έγχυτης πλάκας πάνω από προκατασκευασµένα στοιχεία 20cm. (2) Ελάχιστο πάχος πρόπλακας λαµβανοµένης υπόψη στατικά 8 cm. (3) Ελάχιστο πάχος κορµού προκατασκευασµένης δοκού: ύψους 1,0m 30 cm ύψους 4,0m 50 cm Για ενδιάµεσα ύψη γραµµική παρεµβολή Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 96 από 110

314 Για εργοστασιακά κατασκευαζόµενες δοκούς επιτρέπεται η µείωση των παραπάνω διαστάσεων κατά 5 cm (4) Ελάχιστο πάχος άκρου πάνω πέλµατος (σε σύνδεση µε έγχυτη πλάκα) προκατασκευασµένης δοκού 10 cm. Ελάχιστο πάχος γένεσης πάνω πέλµατος προκατασκευασµένης δοκού 12cm. Ελάχιστο πάχος άκρου κάτω πέλµατος προκατασκευασµένης δοκού 20cm [βλέπε σχήµα (4)]. (5) Για την αποφυγή του φαινοµένου της ύβωσης συνιστάται ο λόγος b/l 40, όπου b το πλάτος του πάνω πέλµατος της δοκού και l το µήκος της. Σχήµα (4) Έδραση προκατασκευασµένων δοκών Θέση εφεδράνων (1) Τονίζεται ιδιαίτερα ότι η τοποθέτηση των εφεδράνων σε σχέση µε τα άκρα της προκατασκευασµένης δοκού, θα γίνεται κατά τρόπο ώστε να καλύπτεται από τον κώνο των θλιπτικών τάσεων, ο οποίος δηµιουργείται στην αγκύρωση του τένοντος [βλέπε σχήµα (1)α]. Στην περίπτωση κατά την οποία ο παραπάνω όρος δεν πληρούται ικανοποιητικά, τότε θα προβλέπεται οπλισµός καλά αγκυρούµενος [βλέπε σχήµα (1)β]. (2) Γίνεται γενικά αποδεκτό ότι η γωνία w=arctg(2/3). Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 97 από 110

315 Σχήµα (1)α Σχήµα (1)β Προένταση Προένταση σε κλίνη (µε άµεση συνάφεια) (1) Σύµφωνα µε την παράγραφο του DIN 4227/88, Μέρος 1, σε συνδυασµό µε την παράγραφο 5.3 του DIN 1045/88, ο τρόπος παραγωγής προκατασκευασµένων προεντεταµένων στοιχείων µε τη µέθοδο της προέντασης σε κλίνη, πρέπει να είναι εργοστασιακός. Τονίζεται πάντως ότι, ακόµη και σε δοκούς οι οποίοι κατασκευάζονται σε εργοστάσιο, οι τένοντες είναι αποκλειστικά ευθύγραµµοι. (2) Κατά το σχεδιασµό των γεφυρών µε εφαρµογή της µεθόδου της προέντασης σε κλίνη, δηλαδή καλωδίων προεντεινόµενων πριν από τη σκυροδέτηση των δοκών και Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 98 από 110

316 ευρισκοµένων σε άµεση συνάφεια µε το περιβάλλον σκυρόδεµα, θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη τα ακόλουθα: α) Η αγκύρωση των καλωδίων προέντασης πραγµατοποιείται µέσω πρόσφυσης. β) Απαιτείται µεγαλύτερο µήκος για την ανάπτυξη της δύναµης προέντασης, γεγονός το οποίο συνεπάγεται µεγαλύτερο απαιτούµενο µήκος έδρασης της προκατασκευασµένης δοκού. γ) Περιορισµός της διαµέτρου των τενόντων κυκλικής διατοµής σε 12mm. Για τένοντες µε µη κυκλική διατοµή το όριο της ισοδύναµης κυκλικής διαµέτρου καθορίζεται σε 8mm δ) Πρέπει να αποφεύγεται η χρήση προσθέτων στο σκυρόδεµα. ε) Η εφαρµογή αποκλειστικά της προέντασης σε κλίνη οδηγεί στην κατασκευή αµφιέρειστων φορέων. στ) Η χρήση ευθυγράµµων καλωδίων προέντασης, η οποία, όπως προαναφέρθηκε, στη χώρα µας έχει αποκλειστική εφαρµογή, απαιτεί κλιµάκωση των τενόντων στην προθλιβοµένη εφελκυοµένη ζώνη καθώς και την ύπαρξη τενόντων στην θλιβόµενη ζώνη, µε επακόλουθο τη µεγαλύτερη ανάλωση χάλυβα προέντασης. Ακόµη και στην περίπτωση πολυγωνικών καλωδίων προκύπτει µεγαλύτερη ανάλωση. Σηµειώνεται ότι στην τελευταία περίπτωση οι απώλειες στις θέσεις των κορυφών της πολυγωνικής είναι πολύ σηµαντικές. ζ) Ουδεµία συνεισφορά στην ανάληψη τεµνουσών δυνάµεων στην περίπτωση ευθυγράµµων καλωδίων. η) Απουσία ευελιξίας. Η προένταση επιβάλλεται µία φορά και για πάντα. θ) Αποκλειστική χρήση προέντασης σε κλίνη είναι κατάλληλη µόνο για πολύ µικρά ανοίγµατα. ι) Τα µεγαλύτερα µήκη έδρασης δοκών σε συνδυασµό µε αµφιέρειστους φορείς οδηγούν σε ογκώδη ζυγώµατα των µεσοβάθρων. Το ευθύγραµµο των καλωδίων οδηγεί επίσης σε αυξηµένες διαστάσεις των προεντεταµένων δοκών. Το συνολικό αποτέλεσµα, εκτός των άλλων, έχει σοβαρές επιπτώσεις στην αισθητική των γεφυρών. Συµπερασµατικά τονίζεται ότι για όλους τους λόγους που αναφέρθηκαν, η προένταση σε κλίνη χρησιµοποιείται ορθολογιστικά, όσον αφορά τη γεφυροποιία, κατά τις φάσεις κατασκευής και σε συνδυασµό µε τένοντες προεντεινόµενους µετά τη σκλήρυνση του σκυροδέµατος Προένταση µετά τη σκλήρυνση του σκυροδέµατος (1) Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται κατά την προένταση των προκατασκευασµένων δοκών ώστε να µην εξαντλούνται οι επιτρεπόµενες τάσεις θλίψης στην προθλιβόµενη εφελκυόµενη ζώνη. Η προαναφερθείσα εξάντληση των Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 99 από 110

317 τάσεων θλίψης, σε συνδυασµό και µε τον χρόνο ο οποίος µεσολαβεί από την κατασκευή της προκατασκευασµένης δοκού µέχρι την ενσωµάτωσή της στον φορέα, µπορεί να οδηγήσει σε µη αναστρέψιµες παραµορφώσεις µε άµεσες συνέπειες στη λειτουργικότητα της γέφυρας (φαινόµενο γιρλάντας) [βλέπε σχήµα (1)]. Σχήµα (1) (2) Η παρατήρηση του παραπάνω εδαφίου είναι αυτονόητο ότι ισχύει και για την προένταση σε κλίνη Πλεονεκτήµατα Μειονεκτήµατα (1) Τα πλεονεκτήµατα της µεθόδου είναι: Ταχύτητα κατασκευής Οικονοµία ικριωµάτων (2) Τα µειονεκτήµατα της µεθόδου είναι: Έλλειψη µονολιθικότητας. Σοβαρό µειονέκτηµα λαµβάνοντας υπόψη την επικρατούσα στη χώρα µας µεθοδολογία κατασκευής (αµφιέρειστοι δοκοί) σε συνδυασµό µε το σεισµικό κίνδυνο. Αυξηµένες απαιτήσεις συντήρησης λόγω ύπαρξης µεγάλου αριθµού εφεδράνων και αρµών. Σηµειώνεται ότι η αντικατάσταση των αρµών µε τις λεγόµενες πλάκες συνεχείας βελτιώνει µεν την κατάσταση από την πλευρά του χρήστη (οδηγού), παραµένουν όµως τα προβλήµατα στεγανότητας στην ευαίσθητη αυτή περιοχή. ιαµόρφωση της διατοµής του φορέα µε σκυροδέµατα διαφορετικής ηλικίας, αντοχής και ενδεχοµένως ποιότητας. Σχεδόν κατ αποκλειστικότητα, οι πλάκες κυκλοφορίας κατασκευάζονται µε τη βοήθεια προπλακών που φέρουν ενσωµατωµένο τον πρωτεύοντα οπλισµό και συµπλήρωµα µε επί τόπου σκυροδέτηση. Οι δύο φάσεις της πλάκας συνδέονται µεταξύ τους µε διατµητικούς συνδέσµους υπό µορφή καβαλέτων Φ10 ή Φ12. Έχουν εκφρασθεί κατά καιρούς σηµαντικές αµφιβολίες για τον τρόπο αυτό δόµησης κυρίως ως προς τη διαχρονική συµπεριφορά του. Συγκέντρωση οπλισµού για τη µεταβίβαση δυνάµεων στις µεταβατικές επιφάνειες γεγονός που απαιτεί αυξηµένη προσοχή κατά τη σκυροδέτηση. Αµφίβολο αισθητικό αποτέλεσµα το οποίο σηµειώνεται δεν είναι συνυφασµένο µε τη µέθοδο της προκατασκευής, αλλά µε την ακολουθούµενη πρακτική υλοποίησής της. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 100 από 110

318 5.8. ΜΗΧΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟ ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΒΑΘΡΩΝ Γενικά (1) Οι µηχανοποιηµένες µέθοδοι κατασκευής βάθρων συναντώνται συνήθως όταν το ύψος τους υπερβαίνει 15m ~20m. (2) Επισηµαίνεται προκαταβολικώς η όλως ιδιαίτερη σηµασία των µέτρων ασφαλείας (ουσιαστικής αλλά και ψυχολογικής), τα οποία πρέπει να λαµβάνονται κατά την εκτέλεση εργασιών σε τέτοια ύψη. (3) Λόγω της προφανούς αδυναµίας για "µια κι έξω" σκυροδέτηση, οι κατασκευές των υψηλών βάθρων γίνονται κατά τµήµατα ύψους. (4) Χαρακτηριστικό αυτών των µεθόδων κατασκευής είναι η ανύψωση του τύπου (καλουπιού) από µια στάθµη κατασκευής στην επόµενη. (5) Υπάρχουν ουσιαστικά οι εξής δύο ξεχωριστές τεχνικές για την ανύψωση του καλουπιού: α) Μέθοδος ολισθαίνοντος (ξυλο)τύπου β) Μέθοδος αναρριχώµενου (ξυλο)τύπου 5.9. ΜΕΘΟ ΟΣ ΟΛΙΣΘΑΙΝΟΝΤΟΣ (ΞΥΛΟ)ΤΥΠΟΥ Εισαγωγή - Γενικές πληροφορίες (1) Η µέθοδος πρωτοεµφανίστηκε στην Αµερική (1886 Texas, Carrico). Στην Ευρώπη η εφαρµογή αρχίζει περί τα 1940 και αναπτύσσεται κυρίως τη δεκαετία του '60. (2) Κατά τη µέθοδο αυτή, η καθ' ύψος κατασκευή του βάθρου προχωρεί µε µικρά αλλά συνεχή βήµατα κατά τα οποία το τυπικό τµήµα του (ξυλο)τύπου ανελκύεται µε τη βοήθεια ανυψωτικού συστήµατος που αποτελείται από: Γρύλους Ράβδους ανύψωσης (µεταφέρουν το φορτίο) Πλαίσιο ανάρτησης Το όλο σύστηµα συµπληρώνεται από: Τµήµα (ξυλο)τύπου (ύψους περί το 1.20m) άπεδα εργασίας ιαδρόµους επιθεώρησης Στηθαία ασφαλείας [βλέπε σχήµα (2)] (3) Οι εργασίες εκτελούνται χωρίς διακοπή επί 24ώρου βάσεως. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 101 από 110

319 Σχήµα (2) Αρχές σχεδιασµού αναρριχώµενου ξυλοτύπου (1) To περιεχόµενο σχεδιασµού ενός αναρριχώµενου ξυλοτύπου περιλαµβάνει: α) Εκτίµηση φορτίων Φορτίων γρύλων β) Εκτίµηση της τριβής µεταξύ σκυροδέµατος καλουπιού γ) Πίεση νωπού σκυροδέµατος (2) Σηµειώνεται ότι η πίεση του νωπού σκυροδέµατος, θέµα πολυσύνθετο ακόµη και στη σταθερή (χωρίς κίνηση του καλουπιού) µορφή, επιβαρύνεται παραπάνω από την αποκόλληση των επιφανειών του καλουπιού από το σκληρυνόµενο σκυρόδεµα και εξαρτάται από: α) Τη σύνθεση σκυροδέµατος β) Το είδος επιφάνειας (στεγανότητα) Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 102 από 110

320 γ) Το πάχος του στοιχείου δ) Το ρυθµό σκυροδέτησης ε) Την πυκνότητα οπλισµού (3) Το Αποτέλεσµα του ορθού σχεδιασµού είναι: α) Η κατασκευαστική ακρίβεια β) Η γενική βελτίωση δοµήµατος γ) Το ελεγχόµενο κόστος Σύντοµη Περιγραφή (1) Η ανέλκυση ξεκινά όταν το σκυρόδεµα που έχει ήδη χυτευθεί στο κατώτερο µισό του ύψους αποκτήσει επαρκή αντοχή. Η ταχύτητα ανέλκυσης πρέπει να διατηρείται, κατά το δυνατόν, σταθερή καθ' όλο το 24ωρο. (2) Οι ρυθµοί προόδου της τοποθετήσεως του οπλισµού και της σκυροδετήσεως οφείλουν να ακολουθούν το ρυθµό της ανέλκυσης. (3) Η σκυροδέτηση γίνεται οµοιόµορφα κατά µήκος της περιµέτρου του βάθρου σε πάχη 20-30cm. Στο σχήµα (3) δίνεται η διάταξη ολισθαινόντων ξυλοτύπων σε κιβωτιοειδές βάθρο. (4) Η δόνηση γίνεται αποκλειστικά µε εσωτερικούς δονητές (κατάλληλου µήκους) (5) Η επιφάνεια του αποκαλυπτόµενου σκυροδέµατος παρακολουθείται από εδικό προσωπικό και οι µικροατέλειες της επιφάνειας (που προκαλούνται από το σύρσιµο του καλουπιού) επιδιορθώνονται και τρίβονται. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 103 από 110

321 Σχήµα (3) Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 104 από 110

322 Ειδικές Απαιτήσεις Γενικά (1) Λόγω της συνεχούς προόδου των εργασιών απαιτείται η λήψη µιας σειράς ειδικών µέτρων για την εξασφάλιση της ποιότητας της κατασκευής, η οποία καλύπτει την προετοιµασία, την επίβλεψη και την εργασία. (2) Είναι απαραίτητη η λεπτοµερής εξέταση των ειδικών συνθηκών του έργου, καιρικών συνθηκών, ανέµων, προσβάσεων και της εξασφάλισης ενέργειας. Θα πρέπει να εξασφαλίζεται ο απαραίτητος ρυθµός παραγωγής και άφιξης του σκυροδέµατος. Απαιτείται η λεπτοµερειακή µελέτη σύνθεσης του σκυροδέµατος και του ρυθµού ανάπτυξης των αντοχών του. (3) Η παρουσία εµπείρου προσωπικού, Μηχανικών, Εργοδηγών και Τεχνιτών είναι απαραίτητη σε 24ώρη βάση Οπλισµός (1) Απαιτείται η κατάλληλη διαµόρφωση των ράβδων οπλισµού του βάθρου ώστε να µην παρεµποδίζεται η όλη διαδικασία. Το ελεύθερο µήκος των κατακορύφων οπλισµών του βάθρου περιορίζεται περίπου στα 2,0m ή 150 Φ. (2) Απαιτείται συντονισµός για την τοποθέτηση των οριζοντίων ράβδων οπλισµού και επισήµανση των θέσεών τους πάνω στις κατακόρυφες ράβδους. (3) Τα µήκη αγκυρώσεων/επικαλύψεων υπολογίζονται για τη δυσµενή περιοχή των τάσεων συναφείας Σκυρόδεµα (1) Το ελάχιστο απαιτούµενο πάχος του τοιχώµατος του βάθρου, για λόγους που αφορούν τη µέθοδο και µόνο, είναι 18cm. Σηµειώνεται ότι το ελάχιστο πάχος, σύµφωνα µε την Ε39/99 4.3, είναι 35cm. (2) Οι συνήθως χρησιµοποιούµενες κατηγορίες σκυροδεµάτων είναι Β25 και Β35. Ανώτερης κατηγορίας σκυρόδεµα (σπάνια περίπτωση για βάθρα) µπορεί να χρησιµοποιηθεί αλλά µετά από λήψη ειδικών µέτρων στη σύνθεσή του για την αποφυγή ανάπτυξης µεγάλης τριβής. Η συνήθης κάθιση είναι 35 έως 45mm. Η χρήση ρευστοποιητών δεν είναι επιθυµητή. Η σκυροδέτηση γίνεται µε κάδους. (3) Στο σχήµα (3) δίνεται η κατάσταση στην οποία ευρίσκεται το σκυρόδεµα από άποψη εργασιµότητας, σε συσχετισµό µε τη θέση του εντός του ξυλοτύπου και το χρόνο σκυροδέτησης. (4) Η ασκούµενη πίεση από το νωπό σκυρόδεµα στον ξυλότυπο και η αναπτυσσόµενη κατά την καθ' ύψος µετακίνηση του τριβή εξαρτώνται από: Το πάχος του στοιχείου Την ταχύτητα ανέλκυσης Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 105 από 110

323 Την επιφάνεια του καλουπιού Τη σύσταση και συµπύκνωση του σκυροδέµατος ιαφορές στις διαδροµές ανύψωσης του συστήµατος Τον άνεµο Τονίζεται ότι το τελείωµα της επιφανείας του καλουπιού και η στεγανότητά του παίζουν σηµαντικό ρόλο στο µέγεθος της αναπτυσσόµενης τριβής. Στα καλούπια από σανίδες στους αρµούς συγκεντρώνεται τσιµεντοπολτός µε αποτέλεσµα την αύξηση της τριβής. (5) Σε κάθε περίπτωση, το βάρος του προς διάστρωση σκυροδέµατος πρέπει να είναι µεγαλύτερο από την τριβή που θα αναπτυχθεί κατά την ανέλκυση του συστήµατος. Σχήµα (3) (6) Στις πολυγωνικές επιφάνειες και γωνίες γενικότερα, συνιστάται να µην είναι οι γωνίες οξύτερες των 45 ο (ή 135ο ή 225ο ανάλογα µε την πολυγωνική). Επίσης, ελάχιστη διάσταση εσοχών (σκοτίες) ή προεξοχών συνιστάται να είναι τουλάχιστον 4cm και η ακτίνα R >2D, όπου R η ακτίνα του εγγεγραµµένου κύκλου και D η µεγίστη διάσταση του αδρανούς του σκυροδέµατος. (7) Ελάχιστες φορτίσεις κινητού για δάπεδα εργασίας θα λαµβάνεται 2ΚΝ/m Ρυθµοί ανέλκυσης - ιακοπές (1) Οι ρυθµοί σκυροδέτησης οι οποίοι επιτυγχάνονται, συνήθως κυµαίνονται από 3 έως 5m/ηµέρα. Το βήµα ολίσθησης του ξυλοτύπου είναι της τάξεως1"/5 15min Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 106 από 110

324 (2) Μικροδιακοπές είναι αποδεκτές. Για µεγαλύτερες διακοπές (π.χ. για µάτισµα οπλισµών) απαιτείται προσοχή να µη φρακάρει το καλούπι. Για απρόβλεπτες διακοπές, π.χ. 24h, απαιτείται και επεξεργασία του αρµού διακοπής Πλεονεκτήµατα Μειονεκτήµατα (1) Τα πλεονεκτήµατα της µεθόδου είναι: Ακρίβεια στην κατασκευή Μονολιθικότητα, γεγονός ιδιαίτερης σηµασίας για τη σεισµογενή χώρα µας Ταχύτητα Ποικιλία µορφών Οικονοµία για ύψη βάθρων h>30m (2) Τα µειονεκτήµατα της µεθόδου είναι: Απαιτείται υψηλό επίπεδο οργάνωσης και συντονισµού Σηµαντικός βοηθητικός εξοπλισµός Έµπειρο προσωπικό Εργασία πέρα από τις συνήθεις συνθήκες (µέρα- νύχτα, καιρός) Εργοταξιακά προβλήµατα από την παρουσία υπεργολάβου και κοινωνικά προβλήµατα από τη συνεχή εργασία ΜΕΘΟ ΟΣ ΑΝΑΡΡΙΧΩΜΕΝΟΥ ΞΥΛΟΤΥΠΟΥ Εισαγωγή - Γενικές πληροφορίες (1) Κατά τη µέθοδο αυτή, η σκυροδέτηση κάθε επιµέρους τµήµατος γίνεται εντός προτοποθετηµένων, σταθερών τµηµάτων ξυλοτύπου καταλλήλου ύψους (π.χ. 3,0 έως 6,0m). (2) Μετά τη σκλήρυνση του σκυροδέµατος, τα τµήµατα του καλουπιού αποδεσµεύονται και προωθούνται (αναρριχώνται) στην επόµενη στάθµη, επανασυνδέονται και είναι έτοιµα για τον επόµενο κύκλο. (3) Η κίνηση ξυλοτύπου εδώ είναι σηµαντικά ασυνεχής (κατ' αντίθεση προς τον ολισθαίνοντα) και η ανύψωση γίνεται µε οικοδοµικούς γερανούς ή µε ειδικούς µηχανισµούς προσαρτηµένων στο σύστηµα (αυτο-αναρρίχηση). (4) Με την ανάπτυξη των αυτο-αναρριχοµένων συστηµάτων, η χρήση της µεθόδου αυτής ανεξαρτητοποιήθηκε από τους περιορισµούς ύψους εξυπηρέτησης των γερανών και συναγωνίζεται τη µέθοδο του ολισθαίνοντος ξυλοτύπου σε όλο το εύρος των υψών και πρακτικά τείνει να την αντικαταστήσει. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 107 από 110

325 Σύντοµη Περιγραφή (1) Το σύστηµα περιλαµβάνει δύο πανοµοιότυπες διατάξεις για την εξωτερική και εσωτερική πλευρά του σκυροδετουµένου στοιχείου. Η διάταξη κάθε πλευράς αποτελείται από: α) Τµήµα (ξυλο)τύπου β) Φορείο εργασίας δικτυωτής διάταξης µε ρυθµιζόµενη µέλη. Προσαρτηµένα στο φορείο αυτό ευρίσκονται: άπεδα και διάδροµοι εργασίας ιατάξεις καθοδηγήσεως (2) Το όλο σύστηµα στηρίζεται επί των ήδη σκυροδετηθέντων τµηµάτων µε διατάξεις αγκύρωσης που ενσωµατώνονται στο σκυρόδεµα. Τέλος, µε την προσθήκη ενός οδηγού αναρρίχησης και την πρόβλεψη πελµάτων ανάρτησης, το σύστηµα µετατρέπεται σε αυτο-αναρριχόµενο. Στο σχήµα (2) απεικονίζεται η λειτουργία του συστήµατος. Σχήµα (2) Ειδικές απαιτήσεις - Ρυθµός προόδου (1) εν υπάρχουν ουσιαστικά δεσµεύσεις οι οποίες να επιβάλλονται από την κατασκευαστική διαδικασία. Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 108 από 110

326 (2) Η χρήση ρευστοποιητών για την εξασφάλιση της εργασιµότητας δεν δηµιουργεί ειδικά προβλήµατα. (3) Ένας τυπικός κύκλος εργασιών που απαιτείται για την κατασκευή τµήµατος µήκους 3 έως 5m, διαρκεί συνήθως 4-6 ηµέρες. Στην εικόνα (3) απεικονίζεται η χρήση αναρριχώµενου ξυλοτύπου σε µια από της χαραδρογέφυρες της παράκαµψης Καβάλας στον άξονα της Εγνατίας οδού. Εικόνα (3) Κεφάλαιο 5 - Σελίδα 109 από 110