FinancialMirror. Stavrakis who also attended the press conference. Constantinos Loizides, Chairman and

Transcript

1 FinancialMirror 1.00 Issue No. 812 February 18-24, 2009 REAL MADRID TOPS DELOITTE FOOTBALL MONEY LEAGUE CYPRUS GOURMET FINDS SUPERMARKET WINE BARGAINS Banks open spreads on corp. loans Cyprus three largest banks have increased their spreads charged on corporate loans and facilities from 1.5% to 2.5% in an attempt to protect margins, which in effect means that the recent decline in euro borrowing costs will not reach thousands of businesses. The widening of spreads is also in contrast to statements made by Finance Minister Charilaos Stavrakis over the weekend that Businesses saddled with EUR 550 mln in extra costs efforts are being made to lower the cost of borrowing for small to medium sized businesses. With half of the loan portfolios of banks made up of business loans, according to Central Bank data obtained by the Financial Mirror, the increase in spreads may cost the business community up to EUR 550 mln. Total corporate loans as at December 2008 amounted to EUR 27.5 bln, or half of all loans given by banks which reached EUR bln. A 2% average increase in lending spreads charged on business facilities means an additional annual cost of EUR 550 mln, which business people now have to contend with in addition to the other woes of declining sales, increased competition and higher expenses. SEE PAGE 2 Piraeus Bank in 150 mln loan offer for SMEs Celebrates first anniversary in Cyprus Piraeus Bank is offering competitive loans totaling EUR 150 mln for small and medium sized enterprises (SMEs) to coincide with its first anniversary of full banking operations in Cyprus. Piraeus Chairman Michalis Salas, who was in Cyprus to mark the occasion, said that having met its objectives, the bank plans to use Cyprus as a base for its international activities, a decision which was warmly welcomed by Finance Minister Charilaos Stavrakis who also attended the press conference. Constantinos Loizides, Chairman and CEO of Piraeus Cyprus operations, said that the loan scheme was finalised after consultations with the Finance Ministry. Rapid expansion Piraeus Bank has achieved a lot in its first year of operations in Cyprus, according to Loizides. Customer deposits reached EUR 924 mln at the end of January, while customer loans were EUR 340 mln, a four-fold increase from a year ago. We are servicing more than 11,000 customers through our network of 15 branches which will soon be expanded, said Loizides, adding that Piraeus Bank now commands a 1.5% market share in Cyprus. Salas said that while the deposit and loan amounts are relatively small compared to the overall size of the Cyprus deposit and loan market, what is of greater importance is the rapid growth in business. SEE PAGE 2 Trade missions promote Cyprus as business centre Mr Manthos Mavromatis Trade missions abroad organised by the Cyprus Chamber of Commerce and Industry (KEVE) are aimed at promoting Cyprus as a business centre and also to attract foreign direct investments into the country, as well as foreign deposits and the formation of companies, said KEVE President Manthos Mavromatis. In an exclusive interview with the Financial Mirror, Mavromatis said KEVE has signed more than 25 bilateral association agreements with foreign counterparts and while it places particular emphasis on the development of trade and business ties with Russia, it also wants to promote Cyprus in new emerging markets. Russia is by far our main target for attracting foreign direct investments (FDIs), bank deposits and company formations which are then used to channel investments into Russia, said Mavromatis who insists that it is of paramount importance for the two sides to settle tax differences that saw Cyprus placed on Russia s taxation black-list. The British market is very important for our tourism and retirement home (construction) industries, but Russia has the potential to become equally important, said Mavromatis, adding that Russia s neighbours Ukraine, Belarus, Kazakhstan and Moldavia are also very promising markets, offering great potential for growth. This is why we have organised and plan more missions to these countries to promote Cyprus. Middle East KEVE s dynamic president believes that Cyprus should not place all its eggs in one or two baskets and it should simultaneously attempt to attract business from traditional markets such as the EU as well as new markets in the Middle East. The Middle East has long been neglected, which is why we should play our role to become the bridge between the EU and the ME nations, with whom we are so close geographically, but also share so many customs. SEE PAGE 2

2 2 CYPRUS FINANCIAL MIRROR, February 18-24, 2009 Banks open spreads on corp. loans FROM 1ST PAGE What decline? The ECB in January slashed its refinance rate to a record low of 2% and is now expected to proceed with a further 0.5% reduction when policy makers meet in March following news that euro-area growth contracted in the fourth quarter for the first time in 13 years. The Euribor, or European Interbank Offered Rate to which most loans are tied, has recently been coming lower. The 3-month Libor was last at 1.93%, its lowest in five years, while the 6-month Euribor was 2.03% compared to 5.4% in October The reduction in borrowing costs is failing to reach the business community, the only productive sector of the economy, which is responsible for new investments to create jobs and wealth. Correcting past mistakes Vassos Shiarlis, Bank of Cyprus Group General Manager Domestic Banking and Glafkos Mavros, Hellenic Bank Group General Manager, insist that the increase in spreads is necessary to reflect the current market conditions. In separate remarks to the Financial Mirror, both officials pointed out that compared to pre-2008 levels, actual rates paid by businesses are lower. The argument of both bankers is that before Cyprus joined the eurozone, the Central Bank of Cyprus lowered its base rate from 4.5% to 4% and issued a directive obliging all banks to tie their base rates to the ECB refinancing rate for all loans granted until that date, which at the time was also at 4%. With the ECB rate and Euribor 3-months now at 2%, both bankers insist that they cannot maintain the same spreads, considering that during the same period, the cost of funds or deposit rates have increased substantially. Spreads may adjust Shiarlis said that with deposit rates fast declining during the last couple of weeks a trend that is likely to continue even more aggressively in the next few months, there will be room to lower the spreads considering that the ECB and Euribor rates are also coming lower. Mavros said a comparison with borrowing rates in other euro-zone member states is not possible since their cost of funding (deposit rates) is only 2-3%, when the average in Cyprus was well above that rate in the range of 6.5%, while other euro-zone banks have had easier access to the ECB discount window which allows them to borrow cheap by pledging securitized assets. Although they have adequate eligible securities to be used as collateral for ECB borrowing, Cypriot banks do not fully utilise this facility as it does not improve their regulatory liquidity indicators (protective liquidity). Deficits in Stability Programme The government submitted the Stability Programme (SP) to the European Commission, the main feature of which is that after several years of running surpluses, the budget will be in deficit. According to the SP, the government aims to promote growth and strengthen social cohesion (via redirecting resources in favour of social expenditure and growth-enhancing expenditure) as well as to lower public debt compared to GDP over the medium term thus allowing for more flexibility in fiscal policy making. Fiscal policy strategy is to continue consolidating public finances aiming to reduce public debt with emphasis placed on the need to curtail current expenditure and restructure public spending. Emphasis is also placed on targeted social spending i.e. redirecting resources towards infrastructure. The basic scenario presented in the SP calls for real GDP of 2.1% in 2009 and 2.4% in 2010 with recovery gathering pace in From the demand side, private consumption growth is expected to slow from 7.2% in 2008 to 3.8%. Investment expected to slow down due to deterioration in construction activity. Investment in buildings is expected to contract from 1.2% in 2008 to -6.9% in 2009, whilst total investment growth is expected to exhibit a smaller contraction. Growth rate over 2% in 1Q Cyprus is expected to record a growth rate over 2% in the first quarter of 2009, said Finance Minister Charilaos Stavrakis said. The economy is moving according to our predictions, he said, adding that there has been a high growth rate of the economy in January and the first days of February, despite the fact that the tension of a slowdown has started to be felt. The Minister said that as time passes by the economic crisis affects Cyprus with a little delay, adding that the symptoms of a slowdown will appear in six to nine months. FROM 1ST PAGE He also said that Piraeus Bank will soon be profitable, a major achievement considering that it usually takes several years for a new bank to turn a profit. No acquisitions Piraeus Bank gained a rapid entry into Cyprus following its acquisition of Arab Bank in Cyprus a year ago. It has also taken a 20% stake in Atlantic Insurance and absorbed the operations of Euroinvestment & Finance. The FROM 1ST PAGE Piraeus Bank in 150 mln loan offer for SMEs In addition to catering to the needs of Persian Gulf Arab states as well as Iran, which is a newly discovered market, Mavromatis wants Cyprus to play a great role in EU- Mediterranean cooperation, which under the initiative of French President Nicholas Sarkozy will be developed among non-governmental organisations (NGOs) and businesses. KEVE will play its role in helping Cyprus NGOs and businesses forge closer relations between the EU and especially east Mediterranean countries (Egypt, Lebanon, Syria) where we enjoy particularly close relations. Specialised events The aim is to promote Cyprus as a whole, which is why the KEVE also organises and takes part in specialised events promoting Cyprus medical and educational establishments. total injection of money into Cyprus is estimated at EUR 120 mln. Salas said no new takeovers are planned in the foreseeable future. Loizides, meanwhile, hotly defended the acquisition of a minority 20% stake in Atlantic at three-times book value, saying it would give it access to the 30,000- strong customer base. In February we are taking part in a medical services event in London while we are heavily promoting our universities and colleges to attract foreign students, said Mavromatis, who sees private clinics and hospitals in addition to health/spa and other treatment facilities offering great potential to attract foreigners as well as contribute to quality tourism. Real estate is also an area where KEVE is particularly active, as part of its efforts to attract foreign investors to buy holiday homes in Cyprus. Loan scheme The loan scheme is mostly directed at providing working capital and improving the liquidity of SMEs with annual turnover of EUR 50,000 to 3 mln, with at least three years of operations, of which two should be profitable. The interest rate for the loans range from 6.75% to 7.75%, based on the Piraeus Bank base lending rate plus a spread of 1.5% for loans with guarantees and a 2.5% spread for loans without cover. In a surprising development whereby the Finance Minister attended a commercial presentation of a bank for the first time, Stavrakis welcomed the low interest rate loans offered by Piraeus, expressing the hope that it would be followed by other banks. Loizides explained that their offer in loans goes a long way to dispel the widely held view that Piraeus is whisking money out of Cyprus. The EUR 150 mln loans earmarked to the SMEs, the backbone of our economy, is just the beginning, said Loizides, adding that soon the bank will announce a new lending programme for municipalities that need financing for projects. Trade missions promote Cyprus as business centre Cheap housing, business loans from Bank of Cyprus Bank of Cyprus is offering attractively priced loans of up to EUR 1.5 bln earmarked for housing, business and the hotel/construction industries. Vassos Shiarly, Bank of Cyprus Group General Manager Domestic Banking, said up to EUR 800 mln are geared to soft loans for housing and businesses wishing to own their own premises. Bank of Cyprus has also earmarked EUR mln to the construction and hotel sectors in need of working capital, while the bank intends to play an active role in the distribution of the total EUR 300 mln under the soft loan packages to be provided by the European Investment Bank. Shiarly stressed that Bank of Cyprus is ready to help its clients overcome short-term difficulties if the need arises. Kyriakos Iakovides, Senior Manager Retail Banking said the main emphasis of the loan packages are not only their attractive pricing but their flexible terms, whereby a borrower can postpone payments and tailor them to suite personal needs. Iakovides also stressed that while other euro-zone member banks advertise their loan prices at much lower levels, the majority are not lending, whereas Bank of Cyprus is taking the initiative to lend money in order to kick-start the economy. Attractive loans The scheme earmarked for first-time home buyers offers loans of up to EUR 300,000 at 5% during the first three years and thereafter at a spread of 2.5% over Euribor 6-months with repayment of up to 40 years. Borrowers may choose to make 11 installments annually with the right to postpone payments twice a year. The second scheme is earmarked for businesses and self-employed wishing to own their own premises, offering loans of up to EUR 300,000 at 5.5% for three years and thereafter at a spread of 3% over Euribor 6-months with repaymen in up to 30 years. The bank offers the same flexible repayment terms here as well. The third scheme is for developers, construction companies and hotels in need of working capital to complete projects or to cover overheads up to EUR 500,000, repayable in two years. The fourth scheme, called holiday deals will offer interestfree facility to all those using Bank of Cyprus cards in Cyprus hotels, which are obliged to offer 20% discounts. Cyprus in EUR1 bln bond issue The Republic of Cyprus will tap international markets to raise EUR 1 bln through a bond issue in the first half of 2009, said Finance Minister Charilaos Stavrakis. We are at the final stage of preparations for a one billion euro bond issue, which will be addressed to foreign investors, he said after a working lunch with Central Bank Governor Athanasios Orphanides. This bond, he added, will help in the better planning of the financing needs of the government over the next five years. Stavrakis acknowledged that this is the worst possible period for a government to raise capital in this unprecedented climate of uncertainty, adding we feel that Cyprus has excellent financial indices both regarding public debt and growth rate. Regarding Cyprus banks, Stavrakis said that both he and Orphanides observed that there is a downward trend on lending rates, which is expected to continue in the coming months. He added that the two of them examined alternative proposals in a bid to draw liquidity from abroad mainly from the European Central Bank. Visas The lack of simplified procedures to grant visas to foreigners wishing to invest or buy holiday homes in Cyprus is the key stumbling block preventing an influx of potential new investors, particularly from non-eu countries such as Russia, Iran and the Middle East. We are trying to convince the government to have clear-cut entry and stay visa procedures in place for all non-eu nationals so that we can help in efforts by our tourism and real estate companies wishing to bring people meeting the criteria to come to Cyprus, said Mavromatis. He added that the simplified visa procedures and the roaming consular offices that Cyprus operates and offers to Russian nationals from 2009 are a step in the right direction and should be expanded to cover other countries. Largest business group KEVE is by far the largest business organisation in Cyprus, with five local chapters, 140 professional associations covering all aspects of economic activity and 10,000 members. KEVE functions as a lobbying group protecting the interests of the business community and also acts to help foreign companies reach their Cypriot counterparts and where possible, help Cypriot companies expanding abroad. CSE tumbles to 5-year low The Cyprus Stock Exchange General index tumbled to a five year low of Tuesday, taking its losses since the start of the year to 21.8% as banks remained under heavy selling pressure, in tandem with a major decline in Greek stocks, which saw the XA General declining to levels not seen since March The CSE General index is now back at levels last seen in October 2004, when the new index was relaunched at the base price of A report by Moody s that it may downgrade western European banks with exposure to central and east Europe where many Greek banks are heavily exposed hurt sentiment, forcing Greek banking shares lower, negatively affecting the mood on the two largest Cypriot banks which are also listed on the XA. Bank of Cyprus tumbled 4.99% to a record low of EUR 1.96, taking its year-to-date losses to 27%, while Marfin Popular Bank fell to EUR 1.55, taking its losses to 19.7%. Hellenic Bank, which has no exposure in the Balkans fared better, glued to the EUR 0.95/share level, close to its 30-day moving average. Since the start of the year, HB is down 8.7%. Bank of Greece Governor Georgos Provopoulos calling on Greek banks to set aside more of their profits against bad debt provisions. The XA General index closed at , down 5.2% on the day taking it to levels last seen in March National Bank of Greece ended 9.4% lower at EUR 11.40, Piraeus was down 5.8% at EUR 4.52, Eurobank was down 3.8% at EUR 4.48 and Alpha Bank was down 2.64% at EUR The earnings report by Coca-Cola Hellenic, which reported a 10% decline in 2008 profits to EUR 425 mln further undermined sentiment.

3 FINANCIAL MIRROR, February 18-24, 2009 CYPRUS 3 Trade deficit reaches preliminary EUR 6.2 bln The Cyprus trade deficit widened to EUR 6,160.2 mln (EUR6.2 bln) in 2008, according to preliminary data for December. Total exports rose by 7.8% to EUR 1.2 bln while total imports rose by 15.3% to EUR 7.3 bln. Preliminary estimates for December 2008 reported total imports/ arrivals of EUR mln, of which EUR mln were arrivals from other member states of the EU, and EUR mln were imports from third countries. Total exports/dispatches reached EUR 92.1 mln, of which EUR 49.5 mln were dispatches to other member states of the EU and EUR 42.6 mln exports to third countries. Revised data for November, meanwhile, show that the trade deficit was EUR 5,754.8 mln in January- November 2008 compared with EUR 4,831.5 mln in January-November The main developments in Cyprus foreign trade in the first 11 months were as follows. Total imports/arrivals (covering total imports from third countries and arrivals from other member states) in January- November 2008 amounted to EUR 6,829.4 mln compared with EUR 5,836.7 mln in January-November Total exports/dispatches (covering total exports to third countries and dispatches to other member states) in January-November 2008 were EUR 1,074.6 mln compared with EUR 1,005.1 mln in January-November During November 2008 total imports/arrivals (covering total imports from third countries and arrivals from other member states) were valued at EUR mln. Total exports/dispatches (covering total exports to third countries and dispatches to other member states), including stores and provisions, in November 2008 amounted to EUR mln. Exports/dispatches of domestically produced goods, including stores and provisions, were EUR 58.6 mln, whilst exports/dispatches of foreign goods, including stores and provisions, were EUR 51.1 mln. Real GDP growth (%) Q1 Q2 Q3 Q4 2007Q1 Q2 Q3 Q4 2008Q1 Q2 Q3 Q4 Y/Y growth Q/Q growth Economy continued to grow in Q4 GDP growth at 0.6% q/q, 3% y/y The Cyprus economy avoided recession by a comfortable margin in the fourth quarter of 2008 according to the latest flash estimate from the Statistical Service. The economy grew on a seasonally adjusted basis by 0.6% over the previous quarter the same rate as in the third quarter despite some signs of slowdown, including rising unemployment and a contraction of retail sales in November. Nevertheless, a growth rate of 0.6% is fairly slow for Cyprus. Compared with the same period of the previous year, real GDP grew by 3.0% in the fourth quarter, down from 3.5% in the third. For the whole year 2008, the GDP growth rate is estimated at 3.7%, compared with 4.4% in The Statistical Service said that the deceleration was concentrated in financial intermediation (the banking sector) and real estate activities. It said that a there was a relatively moderate deceleration in hotels and restaurants and in retail trade. On the other hand, activities in both construction and broad services remained at a satisfactory level. Financial Mirror on your mobile The Financial Mirror news in English now on your mobile. Free of charge. No access codes, no logins, no passwords. Point your mobile phone to and bookmark it!

4 4 CYPRUS FINANCIAL MIRROR, February 18-24, 2009 Hotel, restaurant sector worth EUR 1.9 bln The Statistical Service has announced the publication of the annual report Hotels and Restaurants Statistics for the year 2007, showing that the total sector is worth EUR 1.9 bln in gross output terms. The report provides data on the number of establishments, employment, labour costs and other expenses, gross output, value added and data for the expenditure on fixed assets. In 2007 value added increased in real terms by 1.9% compared with the 3.7% increase that was recorded in At current market prices, value added in 2007 increased by 10.0% to EUR 1,011.5 mln compared with EUR mln in 2006 and its contribution to GDP increased in 2007 to 7.3% from 7.1% in Gross output increased by 13.6% and reached EUR 1,867.6 mln from EUR 1,643.4 mln in Of the total value added, 39.6% was generated through the activity of hotels, 11.2% by hotel apartments, 23.6% by restaurants and taverns, 6.9% by cafeterias and coffee shops, 3.6% by night clubs and cabarets, 3.9% by fastfood outlets and take away restaurants and 11.2% by other eating and drinking places. Employment in restaurants and hotels increased by 6.5% in 2007 compared with the previous year and reached 38,289 persons, accounting for 9.7% of the total economically active population and 10.3% of the total gainfully employed population. Gross fixed capital formation in 2007 decreased by 1.4% and reached EUR 93.4 mln. Investment in new buildings (hotels, hotel apartments, restaurants etc.) accounted for EUR 39.1 mln. Investment in machinery and equipment was EUR 21.5 mln, in furniture and fixtures EUR 30.6 mln and in transport equipment EUR 2.2 mln. Harmonised inflation drops to 0.9% in January The EU-harmonised consumer price inflation rate dropped to 0.9% over the year earlier in January 2009, having recorded an increase of 1.8% in December and 4.1% in January The consumer price inflation rate in January was 1.1%. The biggest increase was recorded in the price of food and non-alcoholic beverages, which rose by 9.9% year on year. By contrast, transport prices fell by 9.3% year on year Industrial turnover up 3.2% in November The industrial turnover index in November rose by 3.2% compared with November 2007 according to the latest figures from the Statistical Service. Industrial turnover comprises mining, quarrying, manufacturing, electricity, gas and water supply. In the period January to November 2008 the index recorded a rise of 13.2% over the same period of the previous year. The manufacturing index in November rose by 0.1% compared with November HICP rate (% change over previous year) Etherio branches out The Etherio store of organic food in Nicosia is expanding its business and opening two smaller outlets to coincide with the company s first anniversary. The flagship Etherio on Makarios Ave. sells locally produced fresh and packed and imported foodstuff, beverages and wines, as well as house care supplies and cosmetics. It will now be supplemented with two Etherio Express stores, the first on Armenia Str. and the second on Marathonos Str. in Makedonitissa. The main Etherio store will continue to produce a daily selection of freshly cooked meals and desserts for dine-in or take-away, prepared by the company s two in-house chefs. The store also operates a bakery and has a fresh vegetables and butchery section. When people visit our store they will see for themselves that organic food is not expensive. That is a myth, said manager Annie Leventi. Cyprus Women s Lobby The Cyprus Women s Lobby in cooperation with the European Parliament Office in Cyprus and the European Commission Representation in Cyprus, is organising an event, Women in Decision- Making: Overcoming Barriers, Creating Change. The event will take place at the EU House in Nicosia on Friday morning within the framework of the 50/50 Campaign for Parity Democracy of the European Women s Lobby that aims to ensure equality in decisionmaking at all levels in the EU institutions and in Cyprus. The event will be opened by EC Health Commissioner Androulla Vassiliou. DOMINIUM SERVICES LTD Registration of companies. Registered companies available for immediate use. For Company and professional business services in Cyprus. More than 20 years of experience. Very competitive prices Visit us on: For further info: contact@dominiumservices.com 14 Promitheos Str., off.101 Nicosia-Cyprus. Tel Fax

5 FINANCIAL MIRROR, February 18-24, 2009 EC gives green light to Costa-MSC-Louis consortium for Marseilles cruise terminal CYPRUS 5 The European Commission has given its go-ahead 9 to the launch of the Marseilles- Provence Cruise Terminal that will be jointly managed by a consortium comprising of Costa Crociere, MSC Crociere and Louis Cruises of Cyprus, that already account for 85% of the port s the cruise business. The French ports authority, Grand Port Maritime de Marseille (GPMM), decided on April 4, 2008 to award to the consortium the 25-year management control of the Leon-Gourret pier, the cruise terminal of the Marseilles Port that is now to be renamed as Marseilles-Provence Cruise Terminal. Having gained the Commission s agreement, the project is expected to begin soon becoming the first state and private collaboration in order to develop Marseille into a major Mediterranean cruise hub. The three cruise operators will invest 8 mln euros and the port authorities an additional 4 mln so as to extend the port to the north and widen the quay in order to increase capacity. A new parking area will be constructed while the cruise passenger reception areas will be revamped. According to a joint press statement, several hundred jobs will be created from this initiative, which aims to increase the number of annual passengers passing through Marseilles from 530,000 to 1 mln by The direct management of the Marseille cruise terminal will help us sustain the growth plan that we have defined for the next few years, guaranteeing further development of our activities in Marseille, our main French port and port of call for our ships since the 1980 s. Furthermore, this agreement is fully in line with our direct management policy for cruise terminals, a policy we were the first to develop in Europe, and that has already yielded extremely good results in Savona, Barcelona, Civitavecchia and Naples, said Gianni Onorato, President of Costa Crociere. Therefore, this year three of our ten ships, renovated or built at Saint-Nazaire, will drop anchor at Marseille: MSC Fantasia from March, MSC Splendida in July and MSC Lirica in September, added Giacomo Costa Ardissone, President of the joint-venture and CFO of MSC Crociere. Marseille has been one of Europe s most important ports since 600 BC when Ancient Greeks founded the old port of the city, added Stelios Kiliaris CEO Louis Cruises. Being at the very heart of Europe and the Mediterranean, Marseille is an ideal cruise terminal for sailings to both Western and Eastern destinations. Its long and important history; its strategic location and above all the involvement of the main European cruise operators will undoubtedly lead to the establishment of Marseille s cruise terminal as a major cruise hub. Brits don t like Italian ships A recent passenger survey carried out by the UK s largest online supplier of cruise holidays, Cruise.co.uk, makes interesting reading, but not if you are Italian, according to the shipping news site, Progress International. The passenger poll found that the three worst performing cruise lines were Costa, NCL and MSC. The survey included results from more than 12,000 assessments on food, entertainment, shore excursions, staff, provision for children, activities and cabins. Of the major cruise lines, MSC was voted the worst with a lack of activities and children s entertainment being the main complaints. Main passenger hate for Costa was lack of onboard activities. Topping the poll were Cunard and Royal Caribbean. Tourism gets off to a bad start in 2009 The Cyprus tourism sector started the year on the doldrums, as passenger arrivals fell by 7.1% to 47,066 in January 2009 compared with 50,658 in January Arrivals from the UK fell by 8.5%, to 19,809 in January 2009 compared with 21,641 in January Arrivals from Greece fell by 4.1% to 6,888 from 7,183 and arrivals from Germany dropped by 5.6% to 4,442 from 4,704 last year. On the other hand, an increase of 42.9% was recorded in tourist arrivals from Russia (from 1,955 in January 2008 to 2,793 in January 2009). In 2008 tourism arrivals fell by 0.5% while revenue fell by 3.5%. Louis plans Greece-Turkey cruise To review routes amid falling profits Louis is planning a special 10- day pilgrimage cruise that will start from Limassol on March 29 and visit some of the most important Greek islands and Constantinople. Priced at 699 euros per person, the 1200-passenger Cristal will stop at Rhodes, Patmos, Efessos, Constantinople and Thessaloniki with an overnight stay in both cities, Volos, Peireas and end in Iraklion, Crete. This unique cruise comes amid reports that following its nine-month results announced in December, Louise will revise its cruise routes for 2009 to ensure the company returns to profitability as soon as possible. With cruises accounting for 72% of the tourism giant s revenue, sector analysts expect the company to report full-year losses equal to the 20 mln euros announced for the nine-month period. Furthermore, Louis is also expected to announce that it showed a further 10 mln euros in unrealised exchange loss, as the final quarter of its operations do not contribute significantly to fullyear results. Louis attributes the weaker cruise performance to reduced activity in the winter period, giving fewer ships and passengers, and the negative affect of weaker rates of the dollar versus the euro. Around 60% of all Louis passengers for cruises out of Piraeus come from the US. However, experts believe that 2009 onwards will see the group starting on a path of recovery as new projects, such as the joint venture management of the new Marseilles passenger terminal will contribute to profits in the longer term.

6 6 COMMENT FINANCIAL MIRROR, February 18-24, 2009 EDITORIAL Does tourism deserve saving? Everybody keeps on saying that the tourism industry is vital to the island s economy and that it needs all the support it can get, yet when it comes to actually pumping money into the sector or rebuilding the aged infrastructure and reforming the whole concept, nothing is done. This has been the steadiest money-earner for the country, helping it come out of all sorts of crises, be they regional conflicts that affect our tourist arrivals or economic slowdown in any one of the countries traditionally supplying us with thousands of vacationers each year. But the lack of planning, despite the pompous strategy plans of recent years, has led to us to where we are today at the mercy of any country that will send us a handful of backpackers. The communist leadership refuses to discuss the notion of starting a casino, no matter what benefits this would bring. The Greens are opposed to golf courses, as no one in the government seems to understand that water supply is unrelated to the green lawns, conditional to efficient national water resources management. Then comes the issue of expensive labour which pushes the rates at hotels and restaurants through the roof, while tourists who discover cheaper destinations for the same quality of goods and services we offer here, never return to this island. Whatever happened to the ambitious plans to fill the seaside hotels with senior tourists during winter months? Why are hoteliers resistant to the grandiose scheme that would finance the reduction of beds and invest more in repairs and upgrades? And who is the wise ass that believes that increasing advertising by a pitiful 14 mln euros will bring the tourists rushing back to Cyprus? If anybody is at all serious about saving this sector then serious changes need to take place, starting primarily with changing the mindset of those in charge of tourism. This administration now has a golden opportunity to tear down what is bad and build up the good. It needs to coordinate public works and utility maintenance contracts so that holidaymakers as well as citizens of this country are no longer hampered on their way to work or their holidays. Any money that is invested into the sector should be scrutinized and strictly audited, ensuring that there is a return on investment. Otherwise the recipient of any aid should return the money. This also applies to contractors who produce shoddy work that needs just as much to repair five years from now. If the momentum begins with the tourist industry, this will spill over to the construction sector as well, with direct benefits for all parties concerned. If we can t handle all the above, let s close the shop and transform the economy to one based on services, energy, the environment, education, health and high tech investments and industries. FinancialMirror Published every Wednesday by Financial Mirror Ltd P.O. Box 16077, CY-2085 Nicosia. Tel Fax info@financialmirror.com Managing Editor: (masis@financialmirror.com) General Manager: (shavasb@financialmirror.com) Masis der Parthogh Shavasb Bohdjalian Copyright No part of the Financial Mirror newspaper, the Greeklanguage XÚ Ì & AÁÔÚ, the daily Xpress-OIKONOMIKH electronic PDF edition or any of the contents of the website may be reproduced, stored in a retrieval system or transmitted in any form or by any means (electronic, mechanical photocopying, recording or otherwise) without prior permission of the publishers. Any person or company found in violation will be prosecuted and financial damages will be sought as this implies theft of the intellectual property rights of the publishers, their associates and contributing services or agencies. How well do you know your partners? THE RISK WATCH COLUMN Dr Alan Waring No, this article is not about the risks of HIV or other social diseases. Nevertheless, there are some uncomfortable analogies when it comes to protecting oneself and one s company from the hidden toxic effects of otherwise apparently desirable business partners, co-directors, joint venture companies, merger-and-acquisition targets, capital investment opportunities and even potential and actual employees. Get into bed with any of them without prior due diligence on your part and you may rue the day. Yet, the lack of due diligence by most companies, including SE listed companies, is staggering. Some case examples are both instructive and sobering. The Capital Investment Company A well-established capital investment company, part of a global brand, has a large portfolio of technology-related investments in businesses in Asia. Some involve venture capital for start-ups whereas others relate to expansion and development of existing companies. In at least two recent cases, principals of investment targets disappeared with the funds running into hundreds of millions US$. The company s due diligence checks on applicants amounted to little more than obtaining evidence of financial standing from a credit rating agency! The Hotel Group A global hotel chain routinely enters into joint ventures with local partners who fund and run one or more hotels but under the hotel group s name, brand, livery, standards etc. Sometimes the local partners will also contribute to or run hotel refurbishment and upgrade projects. In a number of cases, local partners have failed to complete such projects on time or to budget or to quality - or at all. In others, local partners have failed to run the business competently and profitably. The hotel chain has suffered significant losses, both financially and to reputation. It emerged that the hotel group had no discernible due diligence evaluation system before entering into such joint ventures, other than routine financial and legal checks. The Slick Operator Here in Cyprus, I was approached by a highly plausible gentleman (not Cypriot) who stated in writing and in numerous discussions that, as part of his business consultancy work, he was the official regional representative of a large and well-known European company. His office was also adorned with framed photos of himself in the presence of world leaders and state presidents. He name-dropped shamelessly. As a matter of routine, I carried out a due diligence background check on him to verify that he was who he said he was and that his CV, his claimed business experience and his credentials were all accurate and complete. Also, were there any instances in his background or behaviour that reflected badly on his integrity and honesty? It transpired that much of his legend, including being the official regional representative of the well-known European company, was bogus. The Oil Refinery Project A privately-owned company with plans to build two oil refineries in an Asian country formed a partnership with an American company, whose primary role was to help raise the initial US$ 8 bln finance for the first project. Unbeknown to the Asian principals, who had failed to carry out a due diligence check, the CEO and main shareholder of the American company (a charming man whom I met in the course of my work) was the subject of an official investigation in the USA for fraud. He was accused by the Securities and Exchange Commission of raising US$14.5 mln from over 900 investors through the fraudulent and unregistered sale of securities, based on his claim to own valuable licences for the refinery construction. He promised investors returns of as much as 1000% and assured them that funding to start construction was imminent. According to the official court papers, he cited to investors the following sources of funding: a financial windfall from letters-of-credit or other bank instruments provided by a wealthy contact; a vault filled with gold bullion and guarded by tribal elders; and the largesse of the Saudi royal family. In fact, his claims were completely baseless. Predictably, the promised financing never materialized. Moreover, he used $millions of investors funds to pay his personal expenses and support his lavish international lifestyle. The Asian principals were amazed when we revealed to them the extent of his duplicity and fraud. Barings and Soc Gen How was it possible, for example, for the rogue trader Nick Leeson ever to have been appointed by Barings Securities when he already had a criminal conviction for dishonesty? Clearly, due diligence checks were not carried out. Further, he was then promoted and given greater and greater latitude to run his own show and all without any checks by his superiors or by any corporate integrity system as to whether he warranted such trust. Referring to his C-level bosses, Leeson commented in 1996: The only good thing about hiding losses from these people was that it was so easy. They were always too busy and too self-important, and were always on the telephone. They had the attention span of a gnat. They could not make the time to work through a sheet of numbers and spot that it didn t add up. Barings suffered the ultimate consequences of this failed due diligence when the whole bank collapsed on 26 February Moving forward to the end of 2007, how was Jerome Kerviel, the young trader at Société Générale, able to rack up?4.82 bln in unauthorised transactions that were bad? The signs and symptoms of his reckless gambles and his stressed-out behaviour patterns were eerily reminiscent of Nick Leeson. While not benefiting financially from their respective frauds, both got hopelessly out of their depth and trapped with no way out yet were also driven by the intoxication of the process and the next one last trade that might just cover their tracks. Both have admitted as much. Yet, checks by Kerviel s superiors or by any corporate integrity system that might have spotted these aberrations and raised the alarm did not occur. Due diligence was absent. Corporate Due Diligence - The Only Way Out Due Diligence as such is not new or revolutionary. Much DD does go on but it is usually examination of a limited range of risk exposures. For example, prior to mergers and acquisitions and JVs, due diligence checks usually concern only company finances and legal/regulatory matters, yet it is other risk exposures that may be of crucial importance to the future viability and performance of the posttransaction entity. How would you know, for example, that your new corporate partner has supply chain vulnerabilities such as singlesource supplies of critical components, suppliers who are fronts for organized crime or who are dominated by corrupt politicians or protection racketeers? How would you know that the underlying values of the counter-party and its employees differ substantially from your own to the extent that post-transaction it would be a marriage made in hell? What about pre-employment checks? If they are done at all, they usually rely heavily on searches of electronic databases. They rarely take a universal view of the candidate including an integrity interview at the candidate s home, interviews of former employers, business associates and referees and full examination of the candidate s finances. A person whose lifestyle and assets far exceed his declared income, for example, requires closer examination as does the person with all-tooglowing references who mysteriously flits from one job to another every months. Traditional due diligence is deceptively scant and creates a false sense of protection. Due diligence for major investments should take a holistic and integrated view of all significant risks. Not only should finances and legal/regulatory risks be examined but also business process, value chains and supply chains, physical assets, environmental exposures, major hazards, product safety, people/hr risks, intellectual property and integrity risks. Proper due diligence should play a strategic and active role in the decision processes of M&As, JVs, corporate partnerships, capital projects, entry into new territories or new products/services and recruitment of personnel. The due diligence examinations should precede decisions to go ahead, so as to inform and justify the decision and reduce uncontrolled gambles that assume everything will be OK because it looks OK. Remember the homily: Marry in haste but repent in leisure. World awards for Deloitte trainees Two trainee accountants at Deloitte Cyprus, Athina Theodorou and Panos Marinos, won the highest worldwide awards in the Institute of Chartered Accountants in England and Wales examinations in Audit and Assurance, and Financial Accounting, respectively. Deloitte CEO Chritis Christoforoun said that the firm s success rate at the international examinations currently stands at 90%, which is above the worldwide success rate benchmark of 80%. Finance Minister Charilaos Stavrakis, who was on hand to witness the awards ceremony in Nicosia this week, said that such successes help Cyprus maintain an international reputation as a provider of high quality services. Dr Alan Waring, international risk management consultant, is Adjunct Professor at the Centre for Corporate Governance & Financial Policy, HKBU Hong Kong. Contact waringa@cytanet.com.cy Alan Waring

7 FINANCIAL MIRROR, February 18-24, 2009 COMMENT 7 Real Madrid top of Football Money League Sterling slide puts brakes on English clubs Real Madrid remains the world s largest revenue generating football club, according to the latest Football Money League from Deloitte. Manchester United and Barcelona finished second and third in the report, which ranks the 20 biggest football clubs in the world based on revenue. Each of the top three clubs generated revenues in excess of EUR 300 mln. Bayern Munich returns to the league leaders for the first time in five years, climbing three places to fourth and is joined in the top five by Chelsea. Whilst Real Madrid s 4% revenue growth in 2007/08 is more modest than recent years, the club has now doubled its revenues since 2002 and enjoys a lead of EUR 41 mln over Manchester United, said Dan Jones, Partner in the Sports Business Group at Deloitte. With the club having announced that it is budgeting for revenues of EUR 400 mln in 2008/09, it will be difficult for rivals to replace Real at the top of the Money League next year, he added. Manchester United s on-pitch success in winning the Premier League and UEFA Champions League contributed to significantly increased revenue for 2007/08, although the depreciation of the Pound against the Euro means they remain in second position. All bar two of our Money League clubs generated increased revenue in 2007/08 and each club in the top 20 generated more than EUR 100 mln in revenue in that season. Real Madrid increased revenue by EUR 15 mln (4%) to take their total to 366 mln. Manchester United s performances on the pitch in 2007/08 resulted in a GBP 45 mln (21%) increase in revenue to GBP 257 mln (EUR 325 mln). Third placed Barcelona grew its revenue by EUR 19 mln (6%) to EUR 309 mln. The impact of the exchange rate, and the depreciation of the Pound against the Euro has adversely impacted on the number and ranking of English clubs in the top 20. If the exchange rate value of the Pound had not depreciated, there would have been nine, rather than seven English clubs in the top 20 and Manchester United would have topped the Money League ahead of Real Madrid, Jones added. The Deloitte Football Money League 2007/08 revenue Position (prior year) Club Revenue ( mln) 1 (1) Real Madrid (2) Manchester United (3) FC Barcelona (7) Bayern Munich (4) Chelsea (5) Arsenal (8) Liverpool (6) AC Milan (11) AS Roma (9) Internazionale (12) Juventus (13) Olympique Lyonnais (16) Schalke (10) Tottenham Hotspur (15) Hamburger SV (19) Olympique de Marseille (14) Newcastle United (n/a) VfB Stuttgart (n/a) Fenerbahce (n/a) Manchester City Source: Deloitte Football Money League 2009 Revenue excludes player transfer fees, VAT and other sales related taxes. In addition to the seven English clubs, Germany and Italy have four representatives each, Spain and France two clubs each, whilst Fenerbahce become the first Turkish club to feature in the top 20 since the creation of the Money League rankings in 1996/97. Bayern Munich is the biggest climber in this year s top 10, moving up to fourth position. Despite not competing in the Champions League, revenues were boosted by the club acquiring 100% ownership of its home ground, the Allianz Arena, said Alan Switzer, Director in the Sports Business Group. Fenerbahce and VfB Stuttgart, two of the three new entrants in the Money League, gain their position as a result of the significant revenue boost from competing in the Champions League. The other new entrant, Manchester City, secured 20th position largely due to the increase in broadcast monies received from the Premier League, in the season prior to the arrival of the club s Abu Dhabi based owners. Football remains a growth sport, especially at the highest level. The top 20 clubs aggregate revenue grew by 6% (EUR 220 mln) to EUR 3.9 bln in 2007/08. The top 20 clubs now generate more than three times the combined revenue of the clubs in the first Money League publication in 1996/97. This year s Money League is based on the latest available revenue figures in respect of the 2007/08 season, largely before the global economic downturn. Whilst next year s Money League will show some early signs of how the changing economic environment is affecting the game s top clubs (for the current 2008/09 season), it will not be until 2009/10 that there is a fuller picture of the impact. Reflecting on the potential impact of the economic downturn on Money League clubs, Paul Rawnsley, Director in the Sports Business Group said that, the unique nature of the football industry will enable major clubs to be relatively resistant to the economic downturn. Clubs match attendances are holding up well and clubs in each of England, Germany, France and Spain have TV deals secured well into the future at enhanced levels. However, the clubs are not complacent and will have to work hard to grow further matchday and commercial revenue streams for 2009/10. The English Premier League currently generates the highest level of broadcast rights value of any football league in the world. Despite the challenging economic environment, the Premier League has just secured a record value for live domestic broadcast rights for the seasons 2010/11 to 2012/13, up 4% to GBP 1.78 bln. Given the worldwide popularity of the Premier League there is likely to be further uplift in value from overseas rights when they are marketed later this year.

8 8 COMMENT FINANCIAL MIRROR, February 18-24, 2009 About Negotiating and Elevating Rex Smith of Paphos s me: I have just started taking in interest in wine. The other day I noticed on a bottle of French wine, at the bottom of the label, the name of the producer and the words Négociant/Éleveur. What do they mean? A Négociant is a merchant or dealer, which refers to a man or woman or a company that sells and ships wine as a wholesaler. The extent of the role played by this middle-man has developed over the years. Traditionally, a Négociant bought, matured, sometimes blended, and then bottled and shipped wine. But the role expanded to include purchasing grapes and making wine. An Éleveur is a person or company who buys recently fermented wine and raises ( Elevates ) it by means of fining, filtering, aging, blending and bottling. When these processes are undertaken by a Négociant, he is given the name Négociant/ Éleveur which indicates the merchant played a more extensive role in producing the wine. In some transactions there is another middleman a COURTIER or wine broker, who helps establish the price paid by a negociant to a small producer. Some of the better-known French négociants are Barton & Guestier, Calvet, Cordier, Moueix, and Sichel. Many noted wine producers in France are also négociants, buying in either grapes (usually from long-contracted growers) or wine, also from makers known well to them. Some who make truly fine and expensive wines secure their bread from high volume lines which are blends of bought in grapes or wines. Bichot, Picard, Georges Duboeuf come to mind, as does Guigal. This latter regularly produces 100-pointers from his own tiny, but ultra-super vineyards in the Northern Rhône, whilst buying in wine from more than 130 producers in the southern part of the region to refine, blend and bottle as his million-plus bottles-a-year generic Côtes du Rhône. This reflect the Guigal family s genius in wine-making and blending it is a superb wine and at retail from La Maison du Vin shops, it is also incredibly good value. Bon Appetit! Patrick Skinner Editor Supermarket wines If you browse among the supermarket shelves you will almost certainly have seen the very traditionally designed labels of the French négociants Lupé- Cholet offering quite a substantial range of regional blended and varietal wines at low to medium prices. Surprisingly in this age of websites, the company does not provide a great deal of information about itself, and in some respects it takes me back years when the only way to find out something about a wine was to drink it. The wines have a slightly old-fashioned air about them, and this is no bad thing in these days of in your face fruit. The company was founded in 1903 in Nuits-Saint-Georges by Alexandre de Mayol de Lupé and Felix de Cholet, with the philosophy of Obtaining the best from the combination of terroir, vines and men, resulting in wines characterized by their uniqueness. Today s Lupé- Cholet management declare the continuance of this. Lupé-Cholet produce classy wines from prestigious appellations in Burgundy and the Côtes du Rhône regions. They have nearly 24 hectares of vines in Chablis and in Côte d Or. At Viviers, a small village within the Chablis vineyard area, its château was built in the early 17th century, and its wines acquired a reputation at that time by being served at royal tables. The vineyard, which was decimated by phylloxera, was resuscitated by Lupé-Cholet as from But, like other producernégociants whose butter and jam is their low-volume, high priced wines, the bread is in large quantities of generic regional and varietal wines, which grace the tables of many a family or couple who enjoy a glass with lunch or dinner. I buy these regularly (imported by KEO s wine division, they are widely available) and enjoy them, as being well balanced, well-made and very drinkable. The generic Bordeaux Rouge at around 6.90 is a good match for steak, lamb chops, souvlaki and other meat dishes and a starting point for an exploration of the red wines of Bordeaux. Lupé-Cholet also offer a Medoc ( 11.50), Saint- Emilion ( 13.25) and a Margaux ( 20.50). There is a selection from Burgundy, Beaujolais and the Rhône valley, from which I like the Côtes du Rhône ( 6.95). And then, like other major producer-négociants, there are wines from the Pays d Oc, five 75cl bottles Merlot, Cabernet Sauvignon and Syrah ( 6.61) and Chardonnay and Sauvignon Blanc ( 7.18). I rate all of these as good worth buying and excellent value for money at 8 1/2-10. They offer pleasant fruit, a gentle attack, a smooth arrival and friendly finish. I particularly like the Merlot, which did very well with a pork casserole. Finally, there is a pleasant Rosé d Anjou (which enjoyed a vogue in Britain some years ago, because of its slight sweetness. Three-star quality again and good value at This is probably more to popular taste than the very dry 2005 Tavel Rosé which has been on special offer recently, and of which I am very fond. In my view, buying French wine at lesser prices than the Lupé-Cholet Pays d Oc and generic Bordeaux and Burgundy is unwise. There is sufficient income for the producer here to give you a good quality wine. At lower prices, there is not! So, to sum up you can buy these wines with confidence. FOOD Rich and Rewarding Pasta Recipe An hour after we went to press last week with the St. Valentine s day item, the energetic, but in this case not quite quick enough folk at Inon Pnevmata sent me a Loving Recipe idea, which, coincidentally plugged some of the products they stock. And why not? I wish more businesses in Cyprus would catch on to sending information to journalists! Anyway, it is delicious enough to eat at any time warrant and worth passing it on, so here it is Pasta Alfredo con Cuoricini Ingredients for 4 servings 500g Cascina San Cassiano 5 colours Cuoricini, heart shaped pasta (but any multi-coloured pasta will also be OK) 1 200g jar of roasted peppers g jar of artichoke hearts 1 tablespoon minced garlic 4 tablespoons olive oil Grated Parmesan cheese Fresh parsley Alfredo sauce (see recipe below) Method 1. Prepare the Alfredo sauce 2. In a heavy pan, bring plenty of salted water to a boil. 3. Boil pasta for six minutes or until al dente. 4. Sauté garlic and roasted red peppers in olive oil over medium heat. 5. Add artichokes to sauté pan and reduce heat to low. Stir in Alfredo sauce. 6. Place pasta on a warm serving platter and spoon the sauce over. Sprinkle with Parmesan cheese and garnish with fresh parsley. Ingredients for the Alfredo Sauce 100 g unsalted butter 50 cl heavy cream 2 garlic cloves, minced 60 g grated Parmesan cheese 80 g mozzarella cheese White pepper to season Method 1. Melt butter in medium saucepan over medium/low heat. 2. Add the garlic, cream, white pepper and bring mixture to a simmer. 3. Stir often. Add the Parmesan cheese and simmer sauce for 8-10 minutes or until sauce has thickened and is smooth. 4. When sauce has thickened, add the Mozzarella cheese and stir until smooth. Stir constantly. Serve with a fresh bowl of salad greens with a light olive oil and lemon dressing, fresh crispy rolls or bread and a fragrant white wine.

9 FINANCIAL MIRROR, February 18-24, 2009 COMMENT 9 Aaah, So Japan visits Hilton I have found the success of Japanese style food in this country quite amazing. Among the first, if not the first, was the Bonzai at the Nicosia Holiday Inn. At that time I thought it a brave venture by the Varnavides family, but they proved they were right. It has become a firm and popular part of the capital s culinary scene. The massively meat eating Cypriot has been converted to raw fish, rice in rolled up seaweed and delicately griddled meat, fish and vegetables, at least for some of the time. The Bonzai was soon followed by others and it seems that today no selfrespecting 5-star hotel is complete without Sushi, Sashimi and Teppan-yaki. I well remember my introduction to Japanese food. My first visit to Japan was set up and my hosts enquired what weekend relaxation I would like to partake of. As it happened I had been studying a book in the then ground-breaking series of international food/cook books published by Time-Life, on the cuisine of Japan. One chapter concerned an exotic mushroom named Matsu-taki, picked in woodlands in a rural area at a certain time of year and rushed to restaurants in Tokyo. My fax read: I would like to go and pick Matsu-taki When I arrived, I was told that, alas, the Matsu-taki woodlands were too far away for a day trip (I suspected that this might have been not quite true), and instead went to a lakeside resort near Mount Fuji on the Sunday concerned and along with thousands of others ate a box of cold (but delicious) noodles accompanied by Japanese beer. On the last night of my visit my hosts took me to a Tempura Bar, where as I am sure all readers know, one sits up to a circular bar whilst chefs dip various thinly sliced vegetables like mushrooms, carrots, green peppers, sweet potato and sometimes shrimp and chicken into a light batter and deep fry them. They are then distributed, one at a time, to the diners. At a small lull in this procedure my host said: And now, Patrick, you can taste the Matsu-taki. Whereupon the chopstick wielding chef put a batter covered item about the size of a Two Euro coin on my plate. I delicately nibbled and found a musty, very fungussy but enjoyable flavour. What I was thinking must have shown on my face Is that all?, because the Japanese colleague at my side hissed in my ear Is glate dericacy cost one thousand dorrars a kiro. There probably won t be Matsu-taki at the Hilton this week and next, but we are promised a fair array of Japanese-style food. The Hilton runs regular food bashes featuring different cuisines, but I think this marks a departure because it has been organised in association with the Sushi La, bar & grill and Blue Island Company. The Chefs of Sushi La, bar & grill will be joining the Hilton Cyprus team to prepare an interesting and varied buffet dinner. Japanese Nights at the Fontana Restaurant of Hilton Cyprus are from this Friday 20th until Saturday 28th February from 8 pm at a cost of per person, including a glass of Sake. Information and reservations call A Bracing Brace from New Zealand Framingham arrives in Cyprus Framingham Wine Company derives its name from the village of Framingham, located in southern Norfolk in the UK. This small village was the ancestral home of the company s founder, Rex Brooke-Taylor. The first wine made under the Framingham label, a Riesling, was released in The vineyards that produce Framingham wine however, date back to the early 1980s where Rex Brooke- Taylor first started planting the relatively young, stony, free draining river bed soils of the Estate just outside Renwick. The original vines are believed to be the first to be planted in Marlborough on phylloxera resistant rootstock. Framingham s initial releases were produced using the facilities of other wineries. In 1997, a winery and cellar door outlet were erected on the vineyard site. Wines from Vintage 1998 were the first to be produced in this facility. The addition of some contract grown fruit made some modest growth possible. More recently, the winery has expanded to cope with an increase in production, by means of sourcing fruit from a number of key vineyard sites around Marlborough. Included in this expansion was a specialist red wine handling facility, primary for Pinot Noir. Currently, Framingham s core range focuses on the aromatic white varietals Sauvignon Blanc, Riesling (in several styles), Pinot Gris and Gewürztraminer. These wines are complimented by Pinot Noir, a small quantity of Chardonnay and a Merlot/Malbec blend. Occasionally wines of special interest are released through the cellar door. The company currently employs twelve staff in administration, sales, viticulture and winemaking. Visitors are welcome to taste the wines at the cellar door all year round. The range of grapes is interesting: Riesling, Pinot Gris, Viognier, Gewürztraminer, Chardonnay and Sauvignon Blanc (white) and Merlot, Pinot Noir and Montepulciano (red). Framingham is a new agency for Ghalanos and I have tasted two so far. I hope that the importers will bring in a bottle or two of the Montepulciano it will be fascinating to see how this grape which one associates with Italy has settled in New Zealand. Framingham Sauvignon Blanc **** VFM 8/10 Full of multi-layered tropical fruit and citrus, with herbal notes. The grape announces itself very firmly, bursting on to the taste buds; the balance is good and there are pleasing mineral notes at the end. Excellent with sea food and light chicken dishes. Framingham Pinot Noir, ****1/2 VFM 9/10 Full, almost abundant nose and taste, but beautifully made, the dark fruity notes balancing with the tannins and oak notes. Amazingly, ready now or keep a while let. A lovely Pinot indeed and highly recommended. It matched a garlic chicken casserole very well. From Intercellars, Nicosia and selected retailers. PPENINGS Wine Courses by Grape Variety are on offer this month on selected evenings at Inon Pnevmata Wine Store, Nicosia. For details call Stavros or Christina on Spectus Wine Stores Winter/Spring 2009 Education Programme. Courses run for two weekly sessions, and each course costs per person.. All sessions run from 6.30 to 8.30 pm. Further information Spectus shops. Limassol: or Nicosia: Japanese Nights at the Hilton Cyprus, February The Hilton will be hosting Japanese Nights at the Fontana restaurant, in cooperation with Sushi La, bar and grill and Blue Island Company, providing the opportunity to taste an authentic Japanese buffet dinner. Times: from 20:00hrs at 33.00, including a glass of sake. The Best of Britain exhibition, demonstration, recipes and cooking (and tasting) Wednesday 25th February, Kantara Room at Hilton Cyprus. A British meat delegation will welcome all comers, who will be able to hear about and taste the best beef, lamb, bacon, sausages, ham, and cheese from England. Exhibition open from 2pm to 8pm. Send food and wine news, events etc. to s.patrick@cytanet.com.cy copyright Palskinner publishing, 2008

10 10 TECHNOLOGY FINANCIAL MIRROR, February 18-24, 2009 Nokia, Orange to open online software shops The world s top cellphone maker Nokia unveiled its new online software and media store on Monday, hoping to follow the runaway success of Apple s App Store. The focus of the cellphone market has been shifting to software development since Google and Apple entered the mobile market in the past two years. Nokia unveiled the store at a developer conference on the sidelines of Mobile World Congress trade fair in Barcelona. Also at the fair, telecom operator Orange said it will launch a similar online store from May across Europe. Nokia said it would open the online Ovi store in nine countries in May. It said 70% of revenues from the store would go to software developers, and its first model to ship with access to the store would be its new flagship phone N97. Nokia said partners for the store included, among others, social networking sites like Facebook and MySpace. Ovi Store is a much needed response to success of App Store from Apple, said Ben Wood, research director at CCS Insight. Successful deployment is essential to maintaining the competitiveness of Symbian and the key partner is undoubtedly Facebook, given the current momentum around social networking on mobile phones, Wood said. Research firm Strategy Analytics forecasts the value of the mobile content market including downloadable games, ringtones, wallpapers, video, mobile TV, text alerts and mobile web browsing to grow 18% to $67 bln this year. Apple s App Store has proved to be popular with iphone users, and helped spawn an entire industry of entrepreneurs who design the programmes which can then be downloaded by consumers. Apple said last month a total of 15,000 applications are available and downloads have hit 500 million in six months. Microsoft Corp is also planning an online bazaar for applications running on its Windows Mobile operating system, according to the Wall Street Journal. Blackberry-maker Research in Motion said last year it plans to launch its app store early this year. SMARTPHONES TO BUCK THE TREND? Nokia shares were 0.9% lower at 9.46 euros on a softer Dow Jones Double-digit growth rate for SAP SAP globally, as well as in Greece and Cyprus, recorded high growth rates, which reached double digits during the financial year Specifically, SAP AG recorded revenue of EUR 8.46 bln from software sales and provision of related services, achieving a 16% rise comparing to the financial year of 2007, during which revenues reached EUR 7.43 bln. The significant rise of revenue led to an increase of operational profit by 18% in relation with the previous year. Overall 2008 was a good year for us, despite the difficult economic circumstances, since we recorded double-digit rise in revenue and accumulated additional market share in the core enterprise application sector, said Henning Kagermann, CEO of SAP AG. Also in Greece and Cyprus, SAP continued consistently its dynamic path achieving 27% increase in relation with the previous year (software and maintenance sales). SAP Hellas & Cyprus constitutes a credible consultant and provider of solutions which give added value and support the development of clients and partners. Among the factors contributing to SAP s success is the two-fold increase of solutions especially offered to business users as well as the company s commitment in providing high standard applications and client services. Also, Alex Mouradian, Country Sales Manager of SAP Cyprus, was awarded for a second consecutive year by Claas Kuehnemann, Managing Director South East Europe & Middle East, with the SAP Employee Award 2008 Performance Excellence for the exceptional results of SAP Cyprus for Cuba launches own Linux variant to counter U.S. Cuba has launched its own variant of the Linux computer operating system in the latest front of the communist island s battle against what it views as U.S. hegemony. The Cuban variant, called Nova, was introduced at a Havana computer conference on technological sovereignty and is central to the Cuban government s desire to replace the Microsoft software running most of the island s computers. The government views the use of Microsoft systems as a potential threat because it says U.S. security agencies have access to Microsoft codes. Also, the long-standing U.S. trade embargo against the island makes it difficult for Cubans to get Microsoft software legally and to update it. Getting greater control over the informatic process is an important issue, said Communications Minister Ramiro Valdes, who heads a commission pushing Cuba s migration to free software. Cuba, which is 144 km from Florida, has been resisting U.S. domination in one form or another since Fidel Castro took over Cuba in a 1959 revolution. (Reuters) Stoxx European Technology index, recovering from a brief knock after Chief Executive Olli-Pekka Kallasvuo told a news conference he saw a deep, long and global economic downturn ahead. Cellphone makers introduced new advanced cellphone models on Monday, hoping to benefit from expected continued growth in demand for smartphones. While the overall cellphone market is expected to shrink around 10 percent in 2009 as consumers rein in spending, analysts and the industry still expect the smartphone market to grow some 10-20% in Microsoft, often accused of copying rival computer innovator Apple, now plans to copy Apple s retail model, news reports said. The software giant plans to start its own chain of retail stores highlighting its products, following the success of Apple s 251 stores in engaging customers and boosting Apple s profile. A Microsoft announcement did not include details of the rollout but it will not be the company s first attempt to open up a retail shop. The company opened a Microsoft store in Sony s Metreon centre in San Francisco in 1999, in which it showcased technology from Microsoft and its partners, but the store closed in The new store strategy will be headed by former Wal-Mart executive David Porter and will sell computers installed with Microsoft software and other products, Microsoft Chief Operating Officer Kevin Turner said. The stores are also expected to promote the new operating system Windows 7 and updates of Windows Live and Windows Mobile, as well as the Xbox 360 video game and Zune media player. The decision follows a 300-million-dollar Sony Ericsson unveiled an 8 megapixel camera phone and said it would bring to the market in the second half of the year a 12 megapixel camera phone model codenamed Idou. There is always demand for something new, better, something attractive, and that s what we are looking for, Hideki Komiyama, president of Sony Ericsson, told Reuters in an interview. At its news conference Nokia also launched two smartphone models, the E75 and E55, along with two GPS navigation phones. (Reuters) Microsoft to copy Apple store concept Everyone s heard about blogs, often quoted routinely in newspapers, magazines, on television, and probably by colleagues at work. But if you re still puzzled about what s so special about blogs, you re not alone. Most people don t know how versatile a blog can be, how easy it is to set one up, or how it might be used for business or entertainment. What s the easiest way to set up a blog? If you have a Google account, you re about two clicks away from having a blog set up on Blogger.com, which is owned by Google. If you don t have a Google account, just go to Google, and click Sign In in the upper righthand corner. Then click Create an Account. It s free, and the most personal information you ll need to supply is a current address. Once you ve signed in, just click My Account in the upper right-hand corner, and on the following page, click More under the Try something new section. Then find and click the Blogger link. Sign in with your Google account, and then follow the prompts to create your first blog. Other good, easy alternatives are LiveJournal.com and Vox.com. Give each one a look - and even set up an account with each - before you decide. Apart from posting my thoughts daily, what else can I use a blog for? Do you have a resume or CV online that people can find easily? A blog can be used as a repository for any type of textual or photographic material that you would like to share online. You could use a blog as an online writing tool, a place to store and share photographs or recordings, an online meeting place for family and friends, as a meeting place for a club, or as a learning tool for individual or group projects. Getting your own blog Can I make money from a blog? Yes. Lots of people are making money - albeit small amounts of it - by signing up with an advertising service such as Google s Adsense ( and placing the Adsense code on their blogs. If you use Google s Blogger.com to create your blog, you ll have pre-defined Adsense blocks that you can arrange anywhere on your blog when you determine the layout of the blog. Once the Adsense code is placed within a blog, targeted ads start appearing on your blog. Targeted means that the types of ads that appear will depend upon the subject matter of your blog. You ll make money every time someone clicks on one of the Adsense ads. Google s Adsense program will pay you each month, although you must accumulate at least 100 dollars before a payout will be made. A word of caution: don t try to click the ads that appear on your blog, and don t encourage your friends to do so, either. Google can easily track where clicks are coming from, and if Google detects any suspicious click activity, your Adsense account will be closed. You don t have to stick with Adsense alone, however, although many bloggers find it to be among the most successful at bringing in revenue. Other similar alternatives include Yahoo! Publisher Network, Kontera, InfoLinks, and Chitika. The latter three specialise in what s called inline advertising, which involves examining and highlighting certain words within the content of your blog. When users allow the mouse to hover over one of the highlighted words, an ad appears, and when someone clicks the ad, you get paid. My blog has a web address that ends in blogspot.com. How can I get a blog on my own customised web address? If you want a customise blog address or if you get serious about blogging and want more control over how your blog looks, you ll probably want your own hosted blogging solution. That means you would buy your own domain name and hire a web hosting service to set it up for you. You can buy domain names either through a service that specialises in selling domain names, such as NameCheap.com, or you could buy the domain name from the web host itself. There are thousands upon thousands of web hosts out there, and finding one can be tricky. You ll want to look for hosts that are not only dependable and honest but that know a good bit about how best to set up a site to run a blog. WordPress.org has a list of tried-and-tested web hosts that you can start with at Once you have a site name advertising campaign that Microsoft launched last year to improve the stodgy image of the company and its products. The move comes as Microsoft suffers along with other companies from the economic downturn, which last month forced it to announce the first mass layoffs in its history of 5,000 jobs. Electronics retailers have been especially hard hit by the downturn with Circuit City announcing its bankruptcy last month. Specialty computers stores also have a mixed record with attempts by Dell and Gateway to operate their own shops all ending in failure. The only exception is Apple, which operates 251 retail stores, 41 of which outside the US, that employ 16,000 employees and bring in over a quarter of Apple s overall profits. Apple says that its stores are key to popularizing the company s products, which now account for over 10% of all computers sold in the US. and host, you can have the host set up WordPress, Movable Type, Typepad, or another free but capable blogging software package. Each of these offers much more customisation possibilities than Blogger and other two-step blogging setups. In addition, you can find plenty of third-party add-ons, including fancy layouts and designs (called themes ), for each package. Can I use a blog as a picture album to share with friends and family? Almost any blogging service or programme allows you to post pictures, with no limitations on number. But there are also blogging services that specialise in offering what are called photoblogs. Photoblogs are differentiated from traditional blogs in that they are designed and optimised for posting photographs rather than text. Fotolog ( Flickr ( and Photoblog ( all make it easy for you to start a blog with an emphasis on photos. Getting started with each requires just a short signup procedure and a few clicks beyond that. How can I make sure my blog shows up in a search engine? You can go to the trouble of submitting your site to Google ( and other search engines. But chances are they ll find you anyway. If your aim is to have the world find your blog, though, you should not rely solely on search engines to drive readers or viewers your way. Start including a link to your blog in every form of electronic communication - and message board posts, for example. And don t forget the real world. If your blog becomes part of your business persona, include its web address on your business card or other paper-based communications.

11 AÚ. 699 EB OMA IAIA OIKONOMIKH π π EºHMEPI A TETAƒ, 18 ºÂ ÚÔ Ú Ô, 2009 È ÙÚ appleâ Â Í ÓÔ Ó Ù appleâúèıòúè ÛÙ ÂappleÈ ÂÈÚËÌ ÙÈÎ ÓÂÈ Οι µεγάλες τράπεζες της Κύπρου αύξησαν τα περιθώρια επιτοκίου που χρεώνονται στα επιχειρηµατικά δάνεια και στις διευκολύνσεις, σε µία προσπάθεια να προστατέψουν τα περιθώρια, κάτι που ουσιαστικά σηµαίνει ότι η πρόσφατη µείωση στο κόστος δανεισµού ευρώ δεν θα φτάσει σε χιλιάδες επιχειρήσεις. Με µισό από το χαρτοφυλάκιο δανείων των τραπεζών σχηµατισµένο από επιχειρηµατικά δάνεια, σύµφωνα µε στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας που έχει εξασφαλίσει η Financial Mirror, η αύξηση στα περιθώρια επιτοκίου ενδέχεται να κοστίσει στην επιχειρηµατική κοινότητα έως 550 εκ. ευρώ. Το σύνολο των επιχειρηµατικών δανείων κατά τον εκέµβριο του 2008 ανερχόταν σε 27,5 δις ευρώ ή το µισό από όλα τα δάνεια που χορηγήθηκαν από τις τράπεζες που ήταν 54,71 δις ευρώ. Μία µέση αύξηση 2% στα περιθώρια δανεισµού σηµαίνει για τις επιχειρήσεις ένα επιπλέον κόστος των 550 εκ. ευρώ ετησίως, το οποίο τώρα οι È ÂappleÈ ÂÈÚ ÛÂÈ ÊÔÚÙÒÓÔÓÙ È 550 ÂÎ. Û ÂappleÈappleÏ ÔÓ ÎfiÛÙÔ επιχειρηµατίες πρέπει να αντιµετωπίσουν, εκτός των υπολοίπων ανησυχιών όπως µειώσεις στις πωλήσεις, αυξηµένη ανταγωνιστικότητα και µεγαλύτερα έξοδα. ÔÈ appleùòûë; Η ΕΚΤ τον Ιανουάριο περιέκοψε το επιτόκιο επαναχρηµατοδότησής της σε ένα χαµηλό ρεκόρ του 2% και αναµένεται τώρα να προχωρήσει σε περαιτέρω µείωση 0,5%, όταν οι δια- µορφωτές πολιτικής συναντηθούν τον Μάρτιο, µετά από νέα ότι η ανάπτυξη του ευρωπαϊκού χώρου συστάλθηκε στο τέταρτο τρίµηνο για πρώτη φορά µέσα σε 13 χρόνια. Το Euribor, ή Ευρωπαϊκό ιατραπεζικό Προσφερόµενο Επιτόκιο, µε το οποίο συνδέονται τα περισσότερα δάνεια, πρόσφατα έχει χαµηλώσει. Το τρίµηνο Libor ήταν τελευταία στο 1,93%, το χαµηλότερό του σε πέντε χρόνια, ενώ το εξαµηνιαίο Euribor ήταν 2,03% σε σύγκριση µε επίπεδα των 5,4% τον Οκτώβριο του Η µείωση στο κόστος δανεισµού ωστόσο, δεν φτάνει στην επιχειρηµατική κοινότητα, τον µόνο παραγωγικό τοµέα της οικονοµίας, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τον σχηµατισµό νέων θέσεων εργασίας και πλούτου. ÈÔÚıÒÓÔÓÙ Ï ıë ÙÔ apple ÚÂÏıfiÓÙÔ Ο Βάσσος Σιαρλής, Γενικός ιευθυντής του Οµίλου της Τράπεζας Κύπρου Εργασίες Εσωτερικού και ο Γλαύκος Μαύρος, Γενικός ιευθυντής του Οµίλου της Ελληνικής Τράπεζας, επιµένουν ότι η αύξηση των περιθωρίων είναι απαραίτητη ώστε να διορθωθούν προηγούµενες στρεβλώσεις, και ότι σε σύγκριση µε τα επίπεδα πριν το 2008, τα πραγµατικά επιτόκια που πληρώνουν οι επιχειρήσεις είναι χαµηλότερα. Το επιχείρηµα των δύο τραπεζιτών είναι ότι πριν µπει η Κύπρος στην ευρωζώνη, η Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου χαµήλωσε το Βασικό Επιτόκιό της στο 4% και διέταξε όλες τις τράπεζες να συνδέσουν τα βασικά τους επιτόκια µε το επιτόκιο επαναχρηµατοδότησης της ΕΚΤ, το οποίο εκείνη τη στιγµή ήταν επίσης 4,0%. Με το επιτόκιο της ΕΚΤ και το εξαµηνιαίο Euribor τώρα στο 2%, και οι δύο τραπεζίτες επιµένουν ότι δεν µπορούν να διατηρήσουν τα ίδια περιθώρια, λαµβάνοντας υπ όψιν ότι κατά την ίδια περίοδο, το κόστος κεφαλαίων ή τα επιτόκια καταθέσεων έχουν αυξηθεί σηµαντικά. appleâúèıòúè ÌappleÔÚÂ Ó appleúôû ÚÌÔÛÙÔ Ó Ο κ. Σιαρλής υποστηρίζει ότι µε τα επιτόκια καταθέσεων να πέφτουν ταχέως τις τελευταίες εβδοµάδες - µία τάση η οποία ενδέχεται να συνεχιστεί και να γίνει ακόµα πιο επιθετική τους επόµενους µήνες -, «θα υπάρξει ενδεχόµενο να χαµηλώσουν τα περιθώρια, λαµβάνοντας υπ όψιν ότι τα επιτόκια της ΕΚΤ και το Euribor επίσης πέφτουν. Ο κ. Μαύρος υποστηρίζει ότι µια σύγκριση µε επιτόκια δανεισµού σε άλλες χώρες µέλη της ευρωζώνης δεν είναι δυνατή από τη στιγµή που το κόστος δανεισµού τους (επιτόκια καταθέσεων) είναι µόνο 2-3%, όταν ο µέσος όρος στην Κύπρο ήταν 6,5%, ενώ άλλες τράπεζες της ευρωζώνης είχαν πρόσβαση στην πιστωτική διευκόλυνση της ΕΚΤ, η οποία τους επιτρέπει να δανειστούν φθηνά µε το να ενεχυριάσουν τιτλοποιηµένα πάγια, κάτι που οι τράπεζες στην Κύπρο δεν µπορούν να κάνουν. Έτσι, παρά την µείωση των επιτοκίων, οι επιχειρήσεις της Κύπρου βρίσκονται στην δυσάρεστη κατάσταση να πληρώνουν υψηλά επιτόκια, παρόλο ότι επίσηµοι καταβάλλουν προσπάθειες να τους περάσουν τα χαµηλότερα επιτόκια. ÂÓ Ú ÛÎÂÈ apple ÙÔ ÙÔ Ã, apple Ûˆ ÛÙÔ 2004 Σε νέα χαµηλά επίπεδα υποχώρησαν χθες οι δείκτες του Χρηµατιστήριου Αξιών Κύπρου και του Χρηµατιστήριου Αθηνών, επηρεασµένοι από το αρνητικό κλίµα που επικράτησαν στις χρηµαταγορές της Ευρώπης, Ασίας και των ΗΠΑ. Στο επίκεντρο βρέθηκαν για ακόµη µια συνεδρίαση οι τραπεζικοί τίτλοι, µε ξένα funds να ρευστοποιούν τις θέσεις τους. Ο Γενικός είκτης του ΧΑΚ έκλεισε µε µεγάλες απώλειες ύψους 4,99%, πέφτοντας κάτω από το ψυχολογικό φράγµα των 900 µονάδων, στις 861,54 µονάδες, σε νέα χαµηλά επίπεδα από το Αξίζει να σηµειώσουµε ότι από την αρχή της χρονιάς ο Γ του ΧΑΚ έχει χάσει 21,8%. Από τον τραπεζικό κλάδο µε 1,8 εκ. ευρώ τζίρο από τα 3,6 εκ. συνολικά του ΧΑΚ, η µετοχή της Τράπεζας Κύπρου έκλεισε µε πτώση κατά 5,77% στα 1,96 ευρώ στο χαµηλότερο σηµείο της συνεδρίασης, όπου είναι επίσης νέα χαµηλά επίπεδα του έτους. Στην Αθήνα η Κύπρου έκλεισε µε απώλειες 4,37% στα 1,97 ευρώ. Η µετοχή της Μαρφίν Λαϊκής έκλεισε µε απώλειες κατά 5,45% στα 1,56 ευρώ, σε νέα χαµηλά επίπεδα, µε 0,9 εκ. ευρώ τζίρο. Στην Αθήνα η Μαρφίν έκλεισε επίσης πτωτικά κατά 6,10% στα 1,54 ευρώ. Ακολούθησε και η µετοχή της Ελληνικής Τράπεζας κλείνοντας µε πτώση 3,03% στα 0,96 ευρώ, µε 0,7 εκ. ευρώ τζίρο. Ù Âapple appleâ ÙÔ 2003 ÙÔ Ã ÁÂÓÈÎfi  ÎÙË Û 22% Û 2 Ì Ó Στα χαµηλότερα επίπεδα από το Μάρτιο του 2003 έκλεισε χθες το Χρηµατιστήριο Αθηνών µε τον Γ να κλείσει µε πτώση κατά 5,20%, ελάχιστα πάνω από το δυνατό σηµείο υποστήριξης των µονάδων, στις 1, µονάδες. Η έκθεση της Moody s στην οποία ετοιµάζει υποβαθµίσεις για τις τράπεζες που έχουν επενδύσει στην Ανατολική Ευρώπη, µεταξύ των οποίων περιλαµβάνονται και οι ελληνικές, σε συνδυασµό µε τα χειρότερα των αναµενοµένων αποτελέσµατα του 2008, όπως αποδείχθηκε από την Coca Cola, ήταν αρκετά για να στείλουν την επενδυτική ψυχολογία στο ναδίρ.. 2/12 Ô apple Ú ÛÎ ÓÈÔ ÙÔ ÃÚËÌ ÙÈÛÙËÚ Ô ÛÙÔÓ appleófi ÙÔ ÈÛÙÔÏÈÔ. 6/16 à ÌËÏfiÙÔÎ ÓÂÈ applefi ÂÈÚ ÈÒ ÁÈ ÂappleÈ ÂÈÚ ÛÂÈ Πρωτοποριακό σχέδιο δανειοδότησης κυπριακών επιχειρήσεων µέχρι και 150 εκ. ευρώ µε ευνοϊκούς όρους, ανακοίνωσε χθες η διοίκηση της Τράπεζας Πειραιώς, ένα χρόνο µετά την λειτουργία της στην Κυπριακή αγορά. Ο Πρόεδρος του Οµίλου Πειραιώς κ. Μιχάλης Σάλλας υπογράµµισε ότι «ο πρώτος χρόνος παρουσίας µας στην Κύπρο ήταν ιδιαίτερα παραγωγικός καθώς καταφέραµε να κτίσουµε την αναγκαία τεχνολογική και οργανωτική υποδοµή και να πετύχουµε πολύ ικανοποιητικά µεγέθη, µε το σύνολο των χορηγήσεων να προσεγγίζει τα 350 εκ. ευρώ και τις καταθέσεις να διαµορφώνονται κοντά στα 924 εκ ευρώ». Αναφερόµενος στο έτος 2009, είπε ότι κατά τη χρονιά αυτή οι οικονοµίες της Ελλάδας, της Κύπρου και χωρών της περιοχής θα δοκιµαστούν. Ωστόσο, βαθ- µιαία από τα µέσα του 2009 και µετά θα υπάρξουν προϋποθέσεις σταθεροποίησης και σταδιακής βελτίωσης της οικονο- µικής κατάστασης διεθνώς, µε όλες τις εκτιµήσεις να συνηγορούν ότι το 2010 θα είναι καλύτερο από το Ο κ. Σάλλας ξεκαθάρισε ότι h Τράπεζα Πειραιώς θα προσφέρει υπηρεσίες και προϊόντα στην τοπική κοινωνία, αλλά θα εξυπηρετήσει και ευρύτερους στρατηγικούς στόχους του Οµίλου στην περιοχή. Σε ερώτηση πότε θα µετατραπεί σε κερδοφόρα τράπεζα στην Κύπρο, είπε ότι δεν αναµέναµε από τον πρώτο χρόνο λειτουργίας µας να έχουµε κέρδη, όµως µε βάση τις ενδείξεις, τα νέα σχέδια µας και το µερίδιο αγοράς που αυξάνει συνέχεια, θα γίνουµε σύντοµα κερδοφόρα τράπεζα και στην Κύπρο. Ο Πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς (Κύπρου) Λτδ κ. Κωνσταντίνος Λοϊζίδης ανάφερε ότι παρά της δύσκολες οικονο- µικές συνθήκες διεθνώς, η Τράπεζα Πειραιώς αντιµετωπίζει µε αισιοδοξία το µέλλον. Ο κ. Λοϊζίδης έδωσε τα εξής στοιχεία για τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της ÈÔ Ô 150 ÂÎ.  ÚÒ Τράπεζας Πειραιώς στην Κύπρο: Εισαγωγή 120 εκ. ευρώ κεφαλαίων στην Κύπρο, εξαγορά της Arab Bank, απορρόφηση της Euroinvestment & Finance, στρατηγική επένδυση στην Atlantic Ασφαλιστική, υπέρ-τριπλασιασµός µεγεθών ισολογισµού (> Ευρώ 1 δις), λειτουργία 17 νέων καταστηµάτων και γραφείων, πρόσληψη περισσοτέρων από 150 εργαζοµένων, εγκατάσταση 20 νέων λογισµικών συστηµάτων, πλήρες φάσµα υπηρεσιών και προϊόντων. Στην ανακοίνωση του σχεδίου παρευρέθηκε και ο Υπουργός Οικονοµικών Χαρ. Σταυράκης ο οποίος είπε ότι η κυβέρνηση αναθεωρεί το στόχο για τον πληθωρισµό, γιατί µε βάση τα νέα στοιχεία θα κυµανθεί σε χαµηλότερα επίπεδα και συγκεκριµένα στο 1.5% το Το σχέδιο που βασίζεται σε αντίστοιχο σχέδιο που προσφέρει η Τράπεζα Πειραιώς στην Ελλάδα προβλέπει προνο- µιακό επιτόκιο χαµηλότερο από τα προσφερόµενα στην αγορά και συγκρίσιµο µε τα αντίστοιχα επίπεδα επιτοκίων σε περιόδους ευηµερίας, µεσοπρόθεσµη διάρκεια και διευκόλυνση πληρωµής. Οι βασικές προϋποθέσεις για τις επιχειρήσεις είναι οι εξής : - Κύκλος εργασιών κατά την τελευταία χρήση από 50,000 3 εκ. ευρώ - Λειτουργία για τουλάχιστον τρία έτη - Κερδοφορία σε τουλάχιστον δύο από τις τρεις τελευταίες διαχειριστικές χρήσεις ( ) Το Σχέδιο προβλέπει προνοµιακό επιτόκιο 6.75% για δάνεια µε εξασφαλίσεις και 7.75% για δάνεια άνευ εξασφαλίσεων. Το δάνειο θα αφορά την ενίσχυση του κεφαλαίου κίνησης, θα έχει διάρκεια πέντε έτη και προβλέπει περίοδο χάριτος µέχρι 12 µήνες για το κεφάλαιο. Το ύψος του δανείου ανέρχεται από ευρώ µε µέγιστο ποσό 300 εκ. ευρώ και µέχρι το 20% του κύκλου εργασιών της τελευταίας διαχειριστικής χρήσης της επιχείρησης.τέλος, η περίοδος ισχύος του σχεδίου για υποβολή αιτήσεων είναι από τις 2 Μαρτίου µέχρι τις 4 του Μάη του Εν τω µεταξύ την Παρασκευή 27 Φεβρουαρίου 2009 θα πραγµατοποιηθεί η ανακοίνωση των ετήσιων οικονοµικών στοιχείων 2008 της Τράπεζας

12 2/12 EI π ƒ, 18 º µƒ À ƒπ À, 2009 ªÂ Ú ıìfi ÚÂÎfiÚ Û ÚÚÈÎÓÒÓÂÙ È Ë Úˆ ÒÓË, Û ÎÚ ÛË ÙÔ Â ÚÒ Ô ÎÔ ªÈ ËÏ Ë ƒø Με τις υπεραγορές Ορφανίδη να είναι φθηνότερες σε τρεις επαρχίες και τον Αθηαινίτη να διατηρεί τα σκήπτρα στην επαρχία Λευκωσίας δόθηκαν στη δηµοσιότητα τα αποτελέσµατα του εβδοµαδιαίου Παρατηρητηρίου Τιµών σχετικά µε µεγάλες Υπεραγορές. Πριν λίγες µέρες το παρατηρητήριο είχε δώσει στη δηµοσιότητα και τον κατάλογο µε τις φθηνότερες µικρές υπεραγορές ανά επαρχία. Στην επαρχία Λευκωσίας, η υπεραγορά Αθηαινίτης ήταν για ακόµα µία βδοµάδα φθηνότερη µε συνολικό κόστος για αγορά 257 προϊόντων τα ευρώ ενώ ήταν και φθηνότερη σε 113 προϊόντα. εύτερη φθηνότερη ήταν η υπεραγορά CARREFOUR στο Mall of Cyprus, µε τιµή αγοράς των προϊόντων τα ευρώ ενώ τρίτη φθηνότερη ήταν ο Ορφανίδης µε συνολικό κόστος για τα 257 προϊόντα ευρώ. Στην επαρχία Λεµεσού, φθηνότερη υπεραγορά ήταν η Λαϊκή Υπεραγορά Ορφανίδης στα Κάτω Πολεµίδια η οποία σε 248 κοινά προϊόντα είχε κόστος αγοράς ευρώ. Παράλληλα ήταν φθηνότερη σε 73  ÓÈÎ Î È ÂÏ ˆ ÍËÌ ÓË ÌÂÙ ÏËÙfiÙËÙ ÌappleÔÚÂ Ë ÈÛÔÙÈÌ Ó apple ÚÔ ÛÈ ÂÈ ÓÔ ÈÎ ÍÂÛapple ÛÌ Ù ÏÏ fiûô Ù ıâìâïèò Ë Â Ó È ÂÓ ÓÙ ÔÓ ÙÔ Â ÚÒ ÙÔ ÂÚÒÙËÌ ÂÓ Â Ó È «Ó» ÏÏ «applefiùâ» Ë ÈÛÔÙÈÌ ı ÔÎÈÌ ÛÂÈ Ù Âapple appleâ ÙÔ 1.25 Σε πρωτοφανή µεταβλητότητα επέστρεψε η αγορά συναλλάγµατος µε τα πάντα να περιστρέφονται γύρω από τις πρωτοβουλίες της νέας αµερικάνικης κυβέρνησης για έξοδο από την χειρότερη ύφεση τα τελευταία 70 χρόνια. Στον ίδιο ρυθµό και µε έντονες διακυµάνσεις και πάλι κινήθηκε και η ισοτιµία Ευρώ ολαρίου την εβδοµάδα που µας πέρασε για να καταλήξει να κλείνει την εβδοµάδα και πάλι σχεδόν χωρίς µεταβολή. Η ισοτιµία από τα που έκλεισε την προηγούµενη εβδοµάδα µε χαµηλό και υψηλό έκλεισε την τελευταία εβδοµάδα και πάλι κοντά στα Η ισοτιµία τις τελευταίες εβδοµάδες κινείτε σε ένα στενό εύρος διακύµανσης. εδοµένης της πρωτοφανής µεταβλητότητας που σήµερα αγγίζει το 70% (90 day volatility index) οποιαδήποτε βραχυπρόθεσµη συσσώρευση στα προσεχή επίπεδα τιµών κρίνεται ως προσωρινή και αναµένεται σύντοµα να ξεσπάσει είτε προς το 1.40 είτε προς το Με δεδοµένο ότι τα χειρότερα έπονται για την ευρωζώνη πολύ πιο πιθανόν σενάριο είναι η ισοτιµία να σπάσει προς τα κάτω. Τα οικονοµικά δεδοµένα από ευρωζώνη βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση και αυτά φάνηκαν και στα τελευταία οικονοµικά στοιχεία που είδαν το φως της δηµοσιότητας. Σύµφωνα µε τα στοιχεία που δηµοσιεύτηκαν την Παρασκευή, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης συρρικνώθηκε κατά 1,5% στο δ τρίµηνο του 2008 και κατά 1,2% σε σχέση µε το αντίστοιχο περυσινό διάστηµα. Πρόκειται για την µεγαλύτερη συρρίκνωση του ΑΕΠ από την έναρξη καταγραφής στοιχείων το Αυτό ήταν αποτέλεσµα του ότι οι µεγαλύτερες οικονοµίες της ζώνης του ευρώ κατέγραψαν απογοητευτικά στοιχεία για το δ τρίµηνο.το γερ- µανικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 2,1% στο δ τρί- µηνο του 2008 σε σχέση µε το προηγούµενο τρί- µηνο. Πρόκειται για την µεγαλύτερη τριµηνιαία πτώση του ΑΕΠ από το πρώτο τρίµηνο του 1987, όταν το ΑΕΠ είχε µειωθεί κατά 2,5% και ήταν πολύ χειρότερη των εκτιµήσεων των αναλυτών που έκαναν λόγο για υποχώρηση της τάξης του 1.8%. Σηµατοδοτεί το τρίτο διαδοχικό τρίµηνο συρρίκνωσης του γερµανικού ΑΕΠ. Η ανάπτυξη υποχώρησε 0,5% στο β και το γ τρίµηνο του 2008 σε σχέση µε το προηγούµενο τρίµηνο. Το γαλλικό υπουργείο Οικονοµικών παράλληλα ανακοίνωσε ότι το ΑΕΠ της χώρας συρρικνώθηκε κατά 1,2% στο δ τρίµηνο, ενώ υποχώρησε κατά τουλάχιστον 1% σε ετήσια βάση. Παράλληλα, για την περίοδο Οκτωβρίου- εκεµβρίου, το ΑΕΠ της Ιταλίας συρρικνώθηκε κατά 1,8% σε σχέση µε το προηγούµενο τρίµηνο, διαψεύδοντας και τις χειρότερες εκτιµήσεις των αναλυτών. Πρόκειται για την µεγαλύτερη πτώση από το Το γ τρίµηνο του 2008 το ιταλικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 0,6% σύµφωνα µε τα αναθεωρηµένα στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας. Εξάλλου και η οικονοµία της Αυστρίας συρρικνώθηκε στο δ τρίµηνο του 2008, για πρώτη ÂÓ Ú ÛÎÂÈ apple ÙÔ ÙÔ Ã, apple Ûˆ ÛÙÔ 2004 Ένα δραµατικό sell off έλαβαν οι µετοχές στον 20άρη µε τις µεγαλύτερες απώλειες για τις µετοχές των τραπεζών κατά 6,32%, αλλά και την Coca Cola 3 Ε υποχωρώντας κατά 12,66% στα 9,66 ευρώ. ŒÓÙÔÓ appleè ÛÂÈ ÛÙËÓ ıóèî Από τον τραπεζικό κλάδο, έντονες ρευστοποιήσεις εκδηλώθηκαν στην µετοχή της Εθνικής, υποχωρώντας κατά 9,38% στα 11,40 ευρώ µε 65,4 εκ. ευρώ τζίρο. Η Εθνική βρίσκεται µόλις 18 σεντ πάνω από τα χαµηλά επίπεδα της χρονιάς. Η µετοχή της Alpha Bank, έκλεισε µε πτώση κατά 3,8% υποχωρώντας στα 5,16 ευρώ, απέχοντας 13 σεντ από τα ιστορικά χαµηλά. Από την άλλη, µε απώλειες 3,86% έκλεισε η µετοχή της Eurobank στα 4,48 ευρώ, ενώ η µετοχή της Τράπεζας Πειραιώς έκλεισε µε απώλειες 5,83% στα 4,52 ευρώ υποχωρώντας σε νέα χαµηλά επίπεδα έτους.  ÌËÏ 2 ÌËÓÒÓ ÙÔ Â ÚÒ Στα χαµηλότερα επίπεδα τουλάχιστον των τελευταίων δύο µηνών υποχώρησε χθες το ευρώ έναντι του δολαρίου, εν µέσω ανησυχιών για ύφεση στην ανατολική Ευρώπη και για τον αντίκτυπό της στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Η έκθεση της Moody's προκάλεσε την πώληση του ευρώ, η οποία σε συνδυασµό µε την τάση των επενδυτών για αποφυγή ρίσκου, οδήγησε ανοδικά φορά από το 2001, ενώ και η Ισπανία εδώ και έξι µήνες βρίσκεται στην χειρότερη συρρίκνωση της µετά τον δεύτερο παγκόσµιο πόλεµο. Πλέον η ύφεση στην ευρωζώνη βαθαίνει και πρωτοστάτης είναι η Γερµανία. Η ατµοµηχανή της ευρωζώνης έχει περιπέσει σε βαθιά ύφεση και το κυριότερο η ανάπτυξη της είναι πολύ χειρότερη από τις προβλέψεις της ΕΚΤ η οποία όχι µόνο συνεχίζει να διολισθαίνει όσο αφορά τις προβλέψεις της αλλά συνεχίζει να παρουσιάζεται ουραγός στις πρωτοβουλίες. Χωρίς αµφιβολία, η ύφεση έχει εισχωρήσει βαθιά µέσα στην ευρωπαϊκή οικονοµία, ενώ το ΑΕΠ αναµένεται να µειωθεί το ίδιο ή και περισσότερο κατά όλα τα τρίµηνα του Παραγωγή αλλά και ζήτηση υποχωρούν µε ρυθµούς ρεκόρ ενώ οι εργοδότες φανερά ανήσυχοι από τα σηµάδια της οικονοµικής επιβράδυνσης απολύουν εργαζόµενους µε τους ταχύτερους ρυθµούς των τελευταίων πέντε ετών. Την ίδια στιγµή ο κίνδυνος του αποπληθωρισµού πλησιάζει απειλητικά µε τις τιµές να µειώνονται µε τους ταχύτερους ρυθµούς των τελευταίων πέντε ετών λόγω κάµψης της ζήτησης. Η απότοµη συρρίκνωση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης είναι βασικά επήρεια της µεγάλης πτώσης της κατανάλωσης η οποία στον καθορισµό του εκάστοτε ΑΕΠ συνεισφέρει πέριξ του 70%. Αυτή η ραγδαία µείωση στην κατανάλωση ºıËÓfiÙÂÚÔ Û ÙÚ Âapple Ú Â Ô ÚÊ Ó Ë ıë ÈÓ ÙË È ÙËÚ ٠ÛÎ appleùú ÛÙËÓ Â ÎˆÛ το δολάριο. Η ισοτιµία ευρώδολαρίου διαµορφώθηκε κάτω από τα 1,26 δολάρια, ενώ η ισοτιµία δολαρίου-γιεν πάνω από τα 92 γιεν. Την ιδία ώρα, στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων επτά µηνών ενισχύθηκε ο χρυσός, καθώς οι επενδυτές αναζητούν «καταφύγιο» από την πτώση που καταγράφουν οι µετοχές εν µέσω ύφεσης. Η τιµή του πολύτιµου µετάλλου έχει σηµειώσει άνοδο της τάξεως του 40% τους τελευταίους τέσσερις µήνες καθώς η εµπιστοσύνη των επενδυτών σε τραπεζικά στοιχεία περιορίζεται και οι κεντρικές τράπεζες δαπανούν τρισεκατοµµύρια δολάρια για να τις στηρίξουν. Ο χρυσός για άµεση παράδοση ενισχύθηκε στα 959 δολάρια η ουγγιά. προϊόντα. Ακολούθησε η υπεραγορά Ε&S Καψάλου µε κόστος και τρίτη φθηνότερη ήταν η DEBENHAMS Olympia µε κόστος 729,01 ευρώ. H υπεραγορά Ορφανίδης ήταν φθηνότερη και στη Λάρνακα µε συνολικό κόστος για αγορά 213 προϊόντων τα ευρώ. Η υπεραγορά ΣΤΕ- ΛΙΟΣ στα Λιβάδια ήταν η δεύτερη φθηνότερη µε κόστος αγοράς τα ευρώ ωστόσο είχε το µεγαλύτερο αριθµό φθηνών προϊόντων, συνολικά 62. Τρίτη φθηνότερη ήταν η υπεραγορά DEBENHAMS µε κόστος αγοράς ευρώ. Στην Πάφο, τα σκήπτρα του φθηνότερου έλαβε και πάλι ο Ορφανίδης στο Mall of Paphos, µε κόστος για 216 προϊόντα τα ευρώ. Η υπεραγορά ήταν φθηνότερη σε 109 προϊόντα. εύτερη φθηνότερη ήταν η υπεραγορά Παπαντωνίου στη Λεωφόρο Ελλάδος µε συνολικό κόστος για τα 216 προϊόντα τα ευρώ. Τέλος, στη επαρχία Αµοχώστου, φθηνότερη σε σύγκριση 289 προϊόντων ήταν η υπεραγορά Κόκκινος µε κόστος αγοράς τα ευρώ. ÁÔ ÛÙ, πˆ ÓÓ Ë ÌÈÎÚ ÏÏ ÊıËÓ Νέα πτώση σηµείωσε χθες το επιτόκιο διατραπεζικού δανεισµού euribor, για δάνεια 3 µηνών, κινούµενο για δεύτερη µέρα σε επίπεδα χαµηλότερα από το βασικό επιτόκιο αναχρη- µατοδότησης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (2,00%). Από τα στοιχεία για τις φθηνότερες µικρές υπεραγορές ανά επαρχία προκύπτει ότι στην επαρχία Λευκωσίας σε σύγκριση 125 προϊόντων, φθηνότερη ήταν η υπεραγορά Α. Αυγουστή στη Λεωφόρο Τσερίου στο Στρόβολο µε το συνολικό κόστος αγοράς να ανέρχεται σε ευρώ και να είναι συγκριτικά φθηνότερη σε 72 προϊόντα. εύτερη φθηνότερη µε συνολικό κόστος ευρώ για 125 προϊόντα ήταν η υπεραγορά Ιωαννίδης στην οδό Σπετσών στους Αγίους Οµολογητές. Τρίτη φθηνότερη ήταν η υπεραγορά του Σ. Γεωργιάδη στην οδό Ιπποδροµιών στον Αγίο οµέτιο όπου το συνολικό κόστος ανήλθε στα ευρώ. Ειδικότερα, υποχώρησε στο 1,91%, από 1,927% την ευτέρα, που αποτελεί νέο ιστορικό χαµηλό, καθώς τα επίπεδα αυτά είναι τα χαµηλότερα από τότε που υιοθετήθηκε το ευρώ ως το κοινό ευρωπαϊκό νόµισµα τον Ιανουάριο του Στην επαρχία Λεµεσού, φθηνότερη ήταν η υπεραγορά Λυσιώτης στην επισκοπή όπου για αγορά 128 προϊόντων δαπανήθηκαν ευρώ µε µικρή διαφορά, δεύτερη ήταν η υπεραγορά το Πρώτο στην Ευγενίου Βουλγάρεως µε κόστος ευρώ. Στη Λάρνακα φθηνότερη ήταν η υπεραγορά Σιήκκη στην οδό 28ης Οκτωβρίου στην Αραδίππου η οποία σε σύγκριση 104 προϊόντων το συνολικό κόστος ανήλθε σε ευρώ. µε µαθητική ακρίβεια θα επιδεινώσει τον αποπληθωρισµό καταρρίπτοντας τον «µύθο» της ΕΚΤ περί πληθωριστικών κινδύνων. Μπορεί η κατάσταση στις ΗΠΑ να µην είναι καλύτερη της ευρωζώνης αλλά εκεί είναι όλοι τους στην κυριολεξία στην «πρίζα». Έχουν µειώσει τα επιτόκια στο µηδέν ενώ προχωρούν από το ένα πακέτο κρατικής βοήθειας στο άλλο. υστυχώς οι αντίστοιχοι ευρωπαίοι είναι εµφανώς διχασµένοι και χαµένοι µέσα σε σύµφωνα σταθερότητας, πολιτικές κόντρες και «φαντάσµατα» πληθωρισµού. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία µέχρι στιγµής δεν έχει µειώσει τα επιτόκια τόσο επιθετικά όσο άλλες κεντρικές τράπεζες συνεχίζει να υποτιµά τους ρυθµούς συρρίκνωσης της οικονο- µίας στην ευρωζώνη και να υποβαθµίζει τις ανάγκες για τόνωση της οικονοµίας. Η επιµονή της να διατηρήσει τα επιτόκια στο 2% τον Φεβρουάριο, στο υψηλότερο επίπεδο µεταξύ των νοµισµάτων του G7, εντείνει την επιδείνωση της οικονοµίας. Η σοβαρή επιβράδυνση της οικονοµικής δραστηριότητας, η επιδείνωση των δηµοσιονοµικών, οι ανησυχίες για την υγεία του τραπεζικού συστήµατος και η καθυστέρηση της ΕΚΤ καθιστούν το ευρώ ευάλωτο. Αργά ή γρήγορα αυτά θα ενσωµατωθούν στην ισοτιµία και η πτωτική τάση θα ενισχύεται. Τεχνικά και ελέω αυξηµένης µεταβλητότητας µπορεί η ισοτιµία να παρουσιάζει ανοδικά ξεσπάσµατα αλλά όσο τα θεµελιώδη είναι εναντίον του ευρώ το ερώτηµα δεν είναι «αν» αλλά «πότε» η ισοτιµία θα δοκιµάσει τα επίπεδα του ÎÔ ªÈ ËÏ Ë Â Ó È Foreign Exchange Analyst michailidisn@aol.com Â Ó Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi ÌËÏfi ÙÔ euribor 3Ì ÓÔ ŒÏÏÂÈÌÌ 5,7 È ÛÙÔ ÂÌappleÔÚÈÎfi ÈÛÔ ÁÈÔ Το εµπορικό ισοζύγιο της Κύπρου εµφάνισε έλλειµµα 5,7 δις ευρώ στη διάρκεια των πρώτων 11 µηνών του 2008, σύµφωνα µε τα στοιχεία που έδωσε στη δηµοσιότητα η Eurostat. Oπως προκύπτει από τα Κοινοτικά στοιχεία, η συνολική αξία των εξαγωγών της Κύπρου έφτασε το 1 δις ευρώ, εµφανίζοντας αύξηση 7% σε σχέση µε την αντίστοιχη περυσινή περίοδο. Οι εισαγωγές ήταν αυξηµένες κατά 16% φτάνοντας σε αξία τα 6,7 δις ευρώ. Την ίδια περίοδο το εµπορικό έλλειµµα της Ελλάδας ανήλθε στα 33,2 δις ευρώ Υπενθυµίζεται ότι στις 9 Οκτωβρίου είχε ανέλθει στο ιστορικό υψηλό του 5,39%. Η νέα πτώση του euribor θεωρείται ως ένδειξη ότι η αγορά αναµένει νέα µείωση επιτοκίων από την ΕΚΤ στην επόµενη συνεδρίαση το Μάρτιο. ÙËÓ ÔÌÈÛÈfiÓ ÙÔ ÚfiÁÚ ÌÌ Ù ıâúfiùëù Παρά τα εµφανή σηµάδια της οικονοµικής κρίσης και στην κυπριακή οικονοµία, η κυβέρνηση επι- µένει στο στοίχηµα που έθεσε για επίτευξη ρυθµού ανάπτυξης πέραν του 2% για το Συγκεκριµένα στο Πρόγραµµα Σταθερότητας το οποίο κατέθεσε η Κύπρος στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή γίνεται αναφορά σε ρυθµό ανάπτυξης του κυπριακού ΑΕΠ στο 2.1%. Ειδικότερα σε σχέση µε την πορεία ανάπτυξης της οικονοµίας η κυβέρνηση εκτιµά ότι η οικονοµία θα ανεβάσει ταχύτητα κατά τη διάρκεια του 2010 και θα καταγράψει ρυθµό 2,4%, ενώ το ποσοστό ανάπτυξης που δίνει για το κυπριακό ΑΕΠ κατά το 2010 και το 2011 είναι 3% και 3,2%, αντίστοιχα. εύτερη φθηνότερη ήταν η υπεραγορά Τρεµετουσιώτης στον Άγιο Νικόλαο µε κόστος αγοράς ευρώ. Στην επαρχία Πάφου η υπεραγορά Βλαδίµηρως στη Λεωφόρο Ελλάδας ήταν η φθηνότερη σε σύγκριση 76 προϊόντων µε συνολικό κόστος ευρώ, επόµενη ήταν η υπεραγορά Κατσονούρη στη Γεροσκήπου µε κόστος ευρώ. Τέλος στην επαρχία Αµµοχώστου φθηνότερη ήταν η υπεραγορά Ποταµός στο Παραλίµνι η οποία σε αγορές 102 προϊόντων είχε συνολικό κόστος ευρώ. Τονίζεται ότι οι τιµές που παρουσιάζονται σε κάθε δηµοσίευση του Παρατηρητηρίου τιµών αφορούν τις τιµές στις συγκεκριµένες ηµεροµηνίες που έχουν διεξαχθεί οι έλεγχοι για τη λήψη τιµών. Απώτερος σκοπός της δηµοσίευσης του Παρατηρητηρίου Τιµών είναι η ενδυνάµωση της ικανότητας των καταναλωτών να συγκρίνουν τιµές και να προβαίνουν στις πιο συµφέρουσες γι αυτούς αγορές. Επίσης το Υπουργείο Εµπορίου, Βιοµηχανίας και Τουρισµού καλεί τους καταναλωτές να είναι προσεκτικοί, να αξιοποιούν τις πληροφορίες.

13 ƒ, 18 º µƒ À ƒπ À, 2009 π π 13/3 Ô ÓÙÒÓË Ô Ô Η αδυναµία έκδοσης τίτλων σε κάπως ανεκτό χρονικό διάστηµα προκάλεσε µια νέα προσέγγιση στην επαναπώληση κτηµάτων από τους υφιστάµενους αγοραστές. Ένας αγοραστής ο οποίος αγοράζει π.χ. ένα διαµέρισµα και µετά από π.χ. 7 χρόνια επιθυµεί να το πωλήσει, δεν µπορεί διότι δεν έχει τίτλο. Έτσι παραµένει εγκλωβισµένος στα χέρια του εγγεγραµµένου ιδιοκτήτη (όπως αυτός είναι καταχωρηµένος στο µητρώο του Κτηµατολογίου). Σιγά-σιγά επεκράτησε σε κάποιο βαθµό µια νέα προσέγγιση προς απεγκλωβισµό του αγοραστή, όταν επιθυµεί να το πωλήσει σε τρίτο. Ο µεν νέος αγοραστής επιθυµεί να καταθέσει το πωλητήριο έγγραφο στο Κτηµατολόγιο και άρα το πωλητήριο έγγραφο θα πρέπει να το υπογράψει ο εγγεγραµµένος ιδιοκτήτης. Σε τέτοια περίπτωση και εάν υπάρχει ο εγγεγραµµένος ιδιοκτήτης (ίσως να έχει πεθάνει κλπ), ο αγοραστής βρίσκεται εγκλωβισµένος, διότι εάν δεν συναινέσει ο ιδιοκτήτης, τότε η πώληση δεν µπορεί να προχωρήσει. Επικρατεί λοιπόν τα τελευταία χρόνια, εις µια προσπάθεια απεγκλωβισµού του πρώτου αγοραστή, µια νέα τακτική, εκείνη της ακύρωσης της πρώτης συµφωνίας. ηλαδή η ακύρωση της συµφωνίας µεταξύ του ιδιοκτήτη και του πρώτου αγοραστή και µετά η σύναψη νέας συµφωνίας µεταξύ του νέου αγοραστή και του ιδιοκτήτη. Î ÚˆÙÈÎ Û ÌÊˆÓ Â Εάν υπάρχει τέτοια υποχρέωση του εγγεγραµ- µένου ιδιοκτήτη να κάνει κάτι τέτοιο µε τον παλαιό αγοραστή, υπάρχει, εδώ τουλάχιστον, µια υποχρέωση του ιδιοκτήτη. Στις περιπτώσεις όµως που δεν υπάρχει ρητώς τέτοια υποχρέωση στο αρχικό πωλητήριο έγγραφο, τότε είναι δυνατόν ο εγγεγραµµένος ιδιοκτήτης να απαιτεί τεράστια ποσά χωρίς καµία δικαιολογία για να συναινέσει στην ακυρωτική πράξη και στην σύναψη νέου πωλητηρίου εγγράφου. Υπάρχει συγκεκριµένα ένας από τους µεγαλύτερους developers της Πάφου που απαιτεί γύρω στο 20% επί της νέας τιµής πώλησης για να συναινέσει, ενώ άλλος στην περιοχή Αµµοχώστου γύρω στο 15%. Είναι δεδοµένο ότι οι επιχειρηµατίες ανάπτυξης δεν βλέπουν µε καλό µάτι τέτοιες πράξεις, διότι ασφαλώς θα προτιµούσαν να πωλήσουν στον νέο αγοραστή τα δικά τους ακίνητα, παρά να βοηθήσουν στην πώληση των παλαιότερων τους πελατών.ως εκ τούτου συστήνεται όχι µόνο να υπάρχει στο πωλητήριο έγγραφο ρητά το δικαίωµα της επαναπώλησης/ακύρωσης του υφιστάµενου εγγράφου, αλλά και ο καθορισµός του δικαιώµατος του ιδιοκτήτη για την «βοήθεια» του στην πράξη της επαναπώλησης. Το ποσό αυτό θα εξαρτηθεί από την τυχόν περιπλοκότητα της πράξης, αλλά δεν πιστεύουµε ότι θα πρέπει να υπερβεί τις ευρώ και οτιδήποτε περισσότερο αποτελεί καθαρή απάτη/εκβιασµό. Οι πράξεις όµως αυτές θα πρέπει να γίνονται και µε την ανάλογη προσοχή και είµεθα της άποψης ότι: - Η ακυρωτική πράξη θα πρέπει να γίνει ταυτόχρονα µε την υπογραφή του νέου πωλητηρίου εγγράφου επαναπώλησης. - Ο αρχικός αγοραστής θα πρέπει να προσκοµίσει από τον φόρο εισοδήµατος (κεφαλαιουχικά κέρδη) ένα πιστοποιητικό πληρωµής τυχόν φόρου (tax clearance) για να µπορέσει ο ιδιοκτήτης να προχωρήσει µε την νέα υπογραφή. - Ο αρχικός αγοραστής θα πρέπει να καλύψει απλήρωτους φόρους (κτηµατικούς, δηµοτικούς, αποχετευτικά κλπ) µέχρι την ηµεροµηνία της ακύρωσης του αρχικού εγγράφου (ως επίσης και τυχόν οφειλές κοινοχρήστων). - Θα πρέπει να γίνει ταυτόχρονα απόσυρση του πρώτου κατατεθειµένου πωλητηρίου εγγράφου από το Κτηµατολόγιο, για να µπορεί να κατατεθεί το δεύτερο. Αφού όλα αυτά συµφωνηθούν, παραµένει το ερώτηµα, σε ποια τιµή θα δηλωθεί η νέα πώληση. Εάν το διαµέρισµα πωλήθηκε αρχικώς για π.χ ευρώ και τώρα, µετά από 7 χρόνια, ο νέος αγοραστής το αγοράζει για ευρώ, θα υπογράψει ο ιδιοκτήτης νέο συµβόλαιο ότι εισέπραξε από τον νέο αγοραστή ευρώ, ενώ στην πραγµατικότητα εισέπραξε µόνο ευρώ; Υπάρχει ασφαλώς η δυνατότητα ξεκαθαρίσµατος του θέµατος αυτού στο ακυρωτικό έγγραφο, αλλά δεν είναι ξεκάθαρη ακόµη η θέση του Φόρου Εισοδήµατος επί του θέµατος. Το δεύτερο θέµα που τίθεται είναι κατά πόσο η ακύρωση και η απόσυρση του πρώτου πωλητηρίου εγγράφου, απαλλάσσει τον πρώτο αγοραστή από τα µεταβιβαστικά. Και αυτό δεν είναι ξεκάθαρο εάν το Κτηµατολόγιο θα αποδεχθεί την απώλεια των πρώτων µεταβιβαστικών. Εάν και οι δύο ή έστω η µια από τις δύο αυτές αποφάσεις ισχύουν, ως η υποψία µας, τότε ο υπεύθυνος της καταβολής του φόρου/µεταβιβαστικών παραµένει ο ιδιοκτήτης, ανεξάρτητα το τι λέει η ακυρωτική συµφωνία, διότι σε τέτοιες περιπτώσεις είτε ο αρχικός αγοραστής εξαφανίζεται (π.χ. ξένος ο οποίος επιστρέφει στην χώρα του) ή/και αρνείται να καταβάλει το/τα σχετικά ποσά. Εν τω µεταξύ ο µεν δεύτερος αγοραστής θα πιέζει νοµικά η άλλως πως τον ιδιοκτήτη, ενώ ο ιδιοκτήτης θα «τρέχει» τον αρχικό αγοραστή να εισπράξει. Ως εκ τούτου καλό θα ήτο να γνωρίζουν όλοι οι εµπλεκόµενοι τις διαδικασίες και τυχόν δυσκολίες που δυνατόν να προκύψουν από τέτοιες πράξεις που έχουν ως τελική βάση την καθυστέρηση της έκδοσης τίτλων. Προτάσεις για την επίλυση του προβλήµατος έχουµε υποβάλει κατ επανάληψη, επειδή όµως δεν προβλέπουµε την επίλυση του θέµατος στο άµεσο µέλλον, το σύστηµα εγγραφής καταρρέει σε αυξητικό βαθµό, τόσο µε τους «νέους τίτλους» (δηλαδή µεταβίβαση µεριδίων αντί κανονικοί τίτλοι) και τώρα µε την ακύρωση και επαναπώληση. ÓÙÒÓË Ô Ô & ÓÂÚÁ Ù Ù, ÎÙÈÌËÙ ÎÈÓ ÙˆÓ ÚfiÛıÂÙ ÓÂÈ Ô 1,5 È Ó ÎÔ ÓˆÛÂ Ë Ú. appleúô Μέτρα που στόχο έχουν να τονώσουν την επιχειρηµατική δραστηριότητα και ως εκ τούτου να συµβάλουν στη µείωση των ρυθµών ανεργίας, ανακοίνωσε η Τράπεζα Κύπρου. Τα µέτρα αφορούν χαµηλότοκο δανεισµό για στεγαστικά δάνεια και επαγγελµατική στέγη, για τον οποίο δανεισµό η ζήτηση και διάθεση προβλέπεται να φτάσει το συνολικό ποσό των 800 εκ. ευρώ. Οπως ανακοίνωσε η Τράπεζα, «η κίνηση αυτή αποτελεί τονωτική ένεση στον τοµέα ανάπτυξης γης και κατ επέκταση της οικοδοµικής βιοµηχανίας και άλλων τοµέων που σχετίζονται µε αυτήν». Από την Τράπεζα Κύπρου σηµειώνεται ακόµα ότι τα στεγαστικά δάνεια µε ΣΕΠΕ 4.9%, που ανακοινώθηκαν σήµερα, θα έχουν µία από τις πλέον ανταγωνιστικές τιµολογήσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη. Επιπλέον, η Τράπεζα Κύπρου εισάγει το σχέδιο έκτακτου κεφαλαίου κίνησης για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους τοµείς ανάπτυξης γης και ξενοδοχείων. Το σχέδιο αυτό έχει ως στόχο να βοηθήσει επιχειρήσεις, οι οποίες αντιµετωπίζουν προβλήµατα ρευστότητας λόγω των τρεχουσών συνθηκών και ειδικά των µειωµένων πωλήσεων. Η ζήτηση και διάθεση για το πιο πάνω σχέδιο, προβλέπεται να φτάσει το συνολικό ποσό των εκ. ευρώ. Τα πιο πάνω στοχευµένα σχέδια δανεισµού της Τράπεζας Κύπρου, σε συνδυασµό µε τα δάνεια που θα παραχωρηθούν για έργα που αφορούν διάφορους άλλους επιχειρηµατικούς τοµείς, εκτός των προαναφερόµενων, θα ανέλθουν στο ποσό των 1.5 δισ. ευρώ. Η Τράπεζα αναφέρει, επίσης, ότι ο σχεδιασµός των πιο πάνω µέτρων βασίσθηκε στις τρέχουσες οικονοµικές συνθήκες και τις τυχόν δυσκολίες που θα κληθούν να αντιµετωπίσουν επιχειρήσεις και ιδιώτες. Προσθέτει ότι τα σχέδια της Τράπεζας Κύπρου θα παρέχουν ευελιξία έτσι ώστε ο τρόπος αποπληρωµής να προσαρµόζεται στις ανάγκες και δυνατότητες του κάθε πελάτη, λαµβάνοντας υπόψη τις σηµερινές συνθήκες. ªÂ ˆÛË 7,1% ÛÙÈ Ê ÍÂÈ Μείωση της τάξης του 7,1% σηµείωσαν τον Ιανουάριο του 2009 οι τουριστικές αφίξεις, σύµφωνα µε στοιχεία που δηµοσίευσε η Στατιστική Υπηρεσία. Οι αφίξεις τουριστών τον Ιανουάριο 2009 περιορίστηκαν σε σε σύγκριση µε τον Ιανουάριο Η µείωση αποδίδεται κυρίως στη µεγαλύτερη τουριστική αγορά της Κύπρου, τη βρετανική. Οι αφίξεις τουριστών από το Ηνωµένο Βασίλειο περιορίστηκαν σε τον KEO: ÒÏËÛË ÎÙ Ì ÙÔ, ÂÏÙÈÒÓÔ Ó Ù Î Ú Ë Βελτιωµένα αποτελέσµατα αναµένει για το 2008 η εταιρεία ΚΕΟ. Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση της εταιρείας, η βελτίωση των αποτελεσµάτων οφείλεται στην πώληση του κτήµατος της στην Πάφο. Ως γνωστό, το ακίνητο της ΚΕΟ στην περιοχή Τάφοι των Βασιλέων στην Πάφο πωλήθηκε έναντι 61,4 εκ. ευρώ. Το κέρδος που προέκυψε ανήλθε στα 27,8 εκ. ευρώ. Το εξάµηνο του 2008, η ΚΕΟ πέτυχε κέρδη 29,6 εκ. ευρώ έναντι µόλις 738 χιλ. ευρώ το εξάµηνο του Το ιοικητικό Συµβούλιο της Εταιρείας ΚΕΟ θα συνέλθει στις 27 Φεβρουαρίου, 2009, και ώρα για να εξετάσει τα ενδεικτικά αποτελέσµατα του Συγκροτήµατος για το έτος που έληξε στις 31 εκεµβρίου Tα ενδεικτικά οικονοµικά αποτελέσµατα και οι αποφάσεις του ιοικητικού Συµβουλίου θα ανακοινωθούν στο Χρηµατιστήριο Αξιών Κύπρου και την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς Κύπρου πριν την έναρξη της χρηµατιστηριακής συνάντησης της 27ης Φεβρουαρίου Ιανουάριο του 2009 σε σύγκριση µε τον Ιανουάριο του 2008 (-8,5% ή 1,8 χιλ.). Μείωση 4,1% σηµειώθηκε και στις αφίξεις τουριστών από την Ελλάδα (6.888 σε σύγκριση µε πέρσι ) και 5,6% µείωση από τη Γερµανία (4.442 σε σύγκριση µε πέρσι). Αντίθετα, αύξηση 42,9% σηµειώθηκε στις αφίξεις τουριστών από τη Ρωσία (από τον Ιανουάριο του 2008 σε τον Ιανουάριο του 2009). Aspis: ËÌÈ 1,5 ÂÎ.  ÚÒ Ζηµιές 1,5 εκ. ευρώ κατέγραψε το 2008 η εταιρεία Aspis Liberty Life έναντι κερδών 1,1 εκ. ευρώ που πραγµατοποιήθηκαν το 2007, λόγω των ζηµιών από επενδύσεις στο ΧΑΚ. Τα µεικτά ασφάλιστρα το 2008 έφθασαν τα 11,1 εκ. ευρώ σε σχέση µε 10,9 εκ. ευρώ το 2007, παρουσιάζοντας αύξηση 1,83%. Τα καθαρά ασφάλιστρα το 2008 κατήλθαν σε ευρώ σε σχέση µε ευρώ το 2007 παρουσιάζοντας µείωση 0,18%. Τα εισοδήµατα από επενδύσεις το 2008 µειώθηκαν σε 2,5 εκ. ευρώ έναντι 4,5 εκ. ευρώ το µ : ÂÚÈÛÛfiÙÂÚË Î È ÊıËÓfiÙÂÚË Ú ÛÙfiÙËÙ Το ΚΕΒΕ όπως διαπιστώνει η υπόλοιπη πραγµατική οικονοµία και κυρίως οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις της Κύπρου δεν έχουν κάτι χειροπιαστό να προσβλέπουν για να αντιµετωπίσουν τις επιπτώσεις της οικονοµικής επιβράδυνσης που επέρχεται σ όλο το φάσµα της οικονοµικής δραστηριότητας, αναφέρει σε ανακοίνωση του το επι- µελητήριο. Το ΚΕΒΕ πιστεύει ότι εκτός από δηµοσιονοµικά µέτρα µπορούν να ληφθούν και χρηµατοοικονοµικά µέτρα τα οποία, χωρίς να επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισµό θα ανακουφίσουν τη κυπριακή οικονοµία ως σύνολο. Τα µέτρα αυτά πρέπει να στοχεύουν στην αξιοποίηση της δυνατότητας άντλησης ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα µε επιτόκιο µόνο 2%. Πιστεύουµε ότι τόσο το Υπουργείο Οικονοµικών όσο και η Κεντρική Τράπεζα οφείλουν να βρουν τους τρόπους εκείνους για τη απλοποίηση αυτού του στόχου: της άντλησης επιπλέον ρευστότητας και παράλληλα φθηνότερης ρευστότητας.

14 4/14 º π ƒ, 18 º µƒ À ƒπ À, 2009 appleâó ÙÈÎ ÌÂÙÔ ÈÎ Û È ÛÊ ÏÂÈ ˆ ª ø Àƒπ À ÓÂÍ ÚÙËÙÔ Ì Ô ÏÔ Û ı Ì Ù ÛÊ ÏÈÛË Î È È Â ÚÈÛË ÈÓ ÓˆÓ, ÎÙÂÏÂÛÙÈÎfi Ì Ô ÏÔ ÙË INSUPLUS LTD CLU, ChFC, FLMI, RFC, AFRMIA, RRP Τα τελευταία 25 χρόνια περίπου, το επενδυτικό είδος της ασφάλειας ζωής µπορούµε να πούµε ότι κατέλαβε ένα σηµαντικό ποσοστό των πωλήσεων των περισσότερων ασφαλιστικών εταιριών. Σήµερα, µε βάση τα επίσηµα στοιχεία του 2007, τα επενδυτικά σχέδια στην Κύπρο, συνδεδεµένα µε µετοχικές µονάδες, φτάνουν το 72% των ατοµικών ασφαλίσεων ζωής. Επενδυτικό µπορεί να χαρακτηριστεί οποιοδήποτε σχέδιο ασφάλισης ζωής που έχει άµεση ή έµµεση σχέση µε επενδύσεις. Μετοχικό σχέδιο είναι αυτό που είναι συνδεδεµένο µε µετοχικές µονάδες ενός Ειδικού, ξεχωριστού Ταµείου που λειτουργεί περίπου σαν τα Ταµεία Αµοιβαίων Κεφαλαίων. Το Ταµείο αυτό, αν και ξεχωριστό, εντάσσεται µέσα στο γενικότερο Ταµείο Ζωής µιας ασφαλιστικής εταιρείας και υπόκειται (έµµεσα) στη σχετική νοµοθεσία που αφορά τα ποσοστά επένδυσης των ασφαλιστικών εταιρειών ζωής στις διάφορες εγκεκριµένες επενδύσεις. ÁÁ ÛÂÈ Εδώ θα πρέπει να πούµε ότι η πλειοψηφία των Μετοχικών σχεδίων που προσφέρονται σήµερα στην αγορά, δεν παρέχουν ελάχιστες εγγυήσεις ούτε στην απόδοση (Αξία Εξαγοράς και Αξία Λήξης) ούτε στην ασφαλιστική κάλυψη που προσφέρουν. Οι προβλέψεις που παρουσιάζονται στις προτάσεις των εταιρειών σε καµιά περίπτωση δεν αποτελούν οποιασδήποτε µορφής εγγύηση. Η γενική φιλοσοφία της κατηγορίας των ασφαλίσεων αυτών είναι ότι, ενώ µε άλλου είδους ασφαλιστήριο ζωής η ασφαλιστική εταιρία επωµίζεται όλο τον κίνδυνο της επένδυσης, στα επενδυτικά/ µετοχικά σχέδια (εκτός από τις περιπτώσεις εγγυηµένων ποσών) ο κίνδυνος αυτός µεταφέρεται στον ίδιο το συµβαλλόµενο του ασφαλιστηρίου. Αυτό σηµαίνει ότι ο συµβαλλόµενος ενός τέτοιου ασφαλιστηρίου απολαµβάνει ή επω- µίζεται κέρδη ή ζηµιές, αντίστοιχα, που θα παρουσιαστούν στο Μετοχικό Ταµείο, µε το οποίο είναι συνδεδεµένο. ÏÂÔÓÂÎÙ Ì Ù Î È ªÂÈÔÓÂÎÙ Ì Ù Το µεγαλύτερο πλεονέκτηµα της κατηγορίας αυτής είναι η πιθανότητα πραγµατοποίησης κέρδους που κανένα άλλο, παραδοσιακού τύπου, ασφαλιστήριο δεν µπορεί να δώσει. Η άµεση επένδυση σηµαντικού µέρους των ασφαλίστρων σε απ ευθείας µετοχές (νοουµένου ότι υπάρχει συνετή πολιτική στην επένδυση και τη διαχείριση από την ασφαλιστική εταιρεία) δίδει την ευκαιρία στον συµβαλλόµενο του ασφαλιστηρίου να πραγµατοποιήσει άµεσα, σηµαντικά κέρδη για να µπορέσει να αντισταθµίσει την υποτίµηση της αξίας των χρηµάτων του από τον πληθωρισµό. Θα πρέπει επίσης να πούµε ότι οι ασφαλιστικές εταιρείες του Κλάδου Ζωής είναι κατά κανόνα επενδυτικοί οργανισµοί µε µεγάλη πείρα, κάτι που πρέπει να λαµβάνεται σοβαρά υπόψη στην επιλογή του µέσου επένδυσης. Το κυριότερο µειονέκτηµα είναι ότι µπορεί να υπάρξει λίγο ή καθόλου κέρδος ή ακόµα και ζηµιά. Το τελευταίο µπορεί να προκύψει από την επιλογή των επενδύσεων που γίνεται από την ασφαλιστική εταιρεία, την γενικότερη διαχείριση του Μετοχικού Ταµείου και το κόστος των διαφόρων επιβαρύνσεων που χρεώνεται το Ταµείο. Αυτοί οι παράγοντες όλοι µαζί και ο καθένας χωριστά παίζουν σηµαντικό ρόλο στο τελικό αποτέλεσµα που παρουσιάζει ένα Μετοχικό Ταµείο. Παρ όλο που παρουσιάζονται αρκετά κοινά χαρακτηριστικά µεταξύ των µετοχικών σχεδίων που προσφέρουν οι εταιρείες στην κυπριακή αγορά, θα πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά κάποιοι παράγοντες που αφορούν το ίδιο το συµβόλαιο, την απόδοσή του και τα δεδοµένα της ίδιας της εταιρείας που το προσφέρει. Για παράδειγµα, αν το Ταµείο έχει κάποια διάρκεια ζωής και ιστορικό µιας ικανοποιητικής περιόδου, τα συµπεράσµατα που µπορούν να εξαχθούν είναι αρκετά χρήσιµα, παρ όλο που δεν µπορούν να προδικάσουν το µέλλον. Η διασπορά του χαρτοφυλακίου, η επενδυτική πολιτική και η ίδια η εταιρεία που το διαχειρίζεται, είναι επίσης παράγοντες µε µεγάλη σηµασία. Σε καινούρια Ταµεία µια αύξηση στη µετοχική µονάδα για ένα µικρό χρονικό διάστηµα (µικρή ή µεγάλη) είναι µια απλή ένδειξη και µόνο χωρίς ιδιαίτερη σηµασία. Η διασπορά και πάλι, η δοµή του ασφαλιστικού σχεδίου, η επενδυτική πολιτική που ακολουθεί µια εταιρεία όπως και τα εν γένει δεδοµένα της ίδιας της εταιρείας που το παρέχει, θα πρέπει όλα µαζί να αξιολογηθούν µε προσοχή. Οι όροι του ασφαλιστηρίου συµβολαίου που αφορούν τις χρεώσεις του Ταµείου είναι επίσης απαραίτητο να ληφθούν υπόψη πριν συναφθεί ένα ασφαλιστήριο του είδους αυτού. Αναφέρουµε πιο κάτω ορισµένους: Σηµαντικοί παράγοντες που πρέπει να λαµβάνονται υπόψη 1.Το Πάγιο Τέλος που χρεώνει η εταιρεία. Αυτή η επιβάρυνση είναι ενσωµατωµένη στο ασφάλιστρο και πληρώνεται µέχρι τη λήξη του ασφαλιστηρίου. 2.Η διαφορά µεταξύ του της Τιµής Προσφοράς (Offer Price) και της Τιµής Εξαργύρωσης (Bid Price). Η πρώτη αφορά την τιµή στην οποία το ταµείο αγοράζει τις Μετοχικές Μονάδες και η δεύτερη η τιµή που τις εξαργυρώνει. 3.Επιβαρύνσεις που πιθανόν να υπάρχουν σε περίπτωση διακοπής και εξαγοράς του ασφαλιστηρίου. 4.Χαριστικές Μονάδες που µπορεί η εταιρία να παρέχει στο ασφαλιστήριο. 5. Το ποσοστό µε το οποίο η εταιρεία χρεώνει τα έξοδα διαχείρισης του ταµείου. 6. ιάφορα άλλα (κάποτε ακαθόριστα) έξοδα. 7.Το ποσοστό του επενδυόµενου ασφαλίστρου το οποίο τελικά καταλήγει στην επένδυση και την αγορά των µετοχικών µονάδων. 8.Αναθεωρήσεις του ασφαλίστρου και του ασφαλιζόµενου ποσού. Πότε και πόσο συχνά γίνονται και µε ποιές επιπτώσεις. 9.Η γενικότερη ευελιξία του ασφαλιστηρίου. Ασφαλιστική κάλυψη, δικαιώµατα που πιθανόν να παραχωρούνται για αλλαγή της κάλυψης, δικαίω- µα εξέτασης του ασφαλιστηρίου, εξαιρέσεις στην ασφαλιστική κάλυψη, τα χρόνια που επιτρέπεται παράταση του ασφαλιστηρίου, το δικαιώµατα επαναφοράς του σε ισχύ, κ.α. Επαναλαµβάνουµε ότι οι παραλλαγές των επενδυτικών/ µετοχικών σχεδίων στην αγορά είναι αρκετές, µε ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και εντυπωσιακές προβλέψεις για το Εταιρεία Ονοµασία Ταµείου Ηµερ. Εναρξης ΣΟΥΠΕΡ-ΜΕΓΑΛΑ Τιµή Προσφοράς (Offer Price) Τιµή Εξαργύρωσης (Bid Price) µέλλον. εν είναι, εντούτοις, το είδος του σχεδίου που θα πρέπει να απασχολεί ένα συµβαλλόµενο ή υποψήφιο συµβαλλόµενο, αλλά ο τρόπος µε τον οποίο παρακινήθηκε να το αγοράσει. Αξία Ταµείου Αύξηση/ Μείωση Χρόνου (11 Μήνες) % Αύξηση/ Μείωση 12 Μήνες* % Μέση Ετήσια Αύξηση (Από την Eναρξη) % 1. EUROLIFE ΜΙΚΤΟ ΤΑΜΕΙΟ UNIVERSAL LIFE Universal Growth Fund ΜΕΓΑΛΑ CYPRIALIFE Cyprialife Fund UNIVERSAL LIFE Universal Property Fund Σύνολο/Μ.Ο ΜΕΣΑΙΑ 5. ALICO** Dynamic Fund** EUROLIFE Manulife Investment Fund INTERLIFE+++ 6 INTERBALANCED LAIKI CYPRIALIFE υναµικό Ταµείο LAIKI CYPRIALIFE Mega Fund LAIKI CYPRIALIFE Star Fund UNIVERSAL LIFE Universal Security Fund Σύνολο/Μ.Ο ΜΙΚΡΑ 12. ALICO** Balanced Fund** ALPHA+ Optima ALPHA+ Επιλογές Εσωτερικού ALPHA+ Επιλογές Επιλέκτων ALPHA+ Επιλογές ιεθνές ALPHA+ Επιλογές Σταθερό ASPIS LIBERTY LIFE Aspis Fund ASPIS LIBERTY LIFE Conservative Investment Fund ASPIS LIBERTY LIFE Flexible Investment Fund ASPIS LIBERTY LIFE 8 Smart Fund ASPIS LIBERTY LIFE 8 Secure Investment Fund ETHNIKI++ Επενδυτικό Ταµείο Εθνική ETHNIKI++ 7 Capital Guaranteed Fund ETHNIKI++ Guaranteed Return Fund ETHNIKI++ Active Cash Fund EUROLIFE υναµικό Ταµείο EUROLIFE Εγγυηµένο Ταµείο EUROLIFE Εισοδηµατικό Ταµείο EUROLIFE GIC Investors Fund HELLENIC-ALICO Future Plus Basic HELLENIC-ALICO Future Plus Balanced HELLENIC-ALICO Future Plus Dynamic INTERLIFE INTERAGGRESSIVE INTERLIFE INTERDISCIPLINE INTERLIFE INTERSAFETY LAIKI CYPRIALIFE Balanced Fund LAIKI CYPRIALIFE Blue Chip Fund LAIKI CYPRIALIFE Cash Fund LAIKI CYPRIALIFE Equity Fund LAIKI CYPRIALIFE Extra Fund LAIKI CYPRIALIFE International Fund LAIKI CYPRIALIFE Paneuropean Fund LAIKI CYPRIALIFE Pensions Managed Fund LAIKI CYPRIALIFE Pensions Money Fund LAIKI CYPRIALIFE Pioneer Fund LAIKI CYPRIALIFE Secure Fund UNIVERSAL LIFE Guaranteed Fund Σύνολο/Μ.Ο *** Η εταιρεία Μινέρβα δεν έχει δώσει οποιαδήποτε στοιχεία ΤΙΜΕΣ & ΑΠΟ ΟΣΕΙΣ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΩΝ ΤΑΜΕΙΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΖΩΗΣ Σύνολο/Μ.Ο. Συνολικό Υψος Ταµείων

15 ƒ, 18 º µƒ À ƒπ À, 2009 π π 15/5 Ô Î ÂÚÓËÙÈÎfi ÛÙÂÁ ÛÙÈÎfi Û ÈÔ Ô 200 ÂÎ. Το Υπουργείο Οικονοµικών παρουσίασε το νέο κυβερνητικό στεγαστικό σχέδιο ύψους 200 εκατοµµυρίων ευρώ, για οικογένειες µε χαµηλά εισοδήµατα, Το σχέδιο αποτελεί µέρος του πακέτου µέτρων ύψους 300 εκατ. ευρώ που ανακοίνωσε ο Πρόεδρος της ηµοκρατίας. ιαχειριστής του σχεδίου θα είναι ο Οργανισµός Χρηµατοδοτήσεως Στέγης και δικαιούχοι θα είναι ζευγάρια που θα αποκτήσουν πρώτη κατοικία, µε ετήσιο εισόδηµα µέχρι ευρώ ή µονογονεϊκές οικογένειες µε εισόδηµα ευρώ. Το σχέδιο προνοεί δάνειο µέχρι ευρώ µε διάρκεια αποπληρω- µής 30 χρόνια για κατοικίες µέχρι 200 τετραγωνικά µέτρα και η αποπληρωµή του αρχίζει µετά τη συµπλήρωση της κατοικίας. Στην περίπτωση αγοράς έτοιµης κατοικίας, η δόση θα αρχίζει 3 µήνες µετά την έκδοση του δανείου. Θα διαθέτει µηδενικό επιτόκιο τα πρώτα δύο χρόνια και ακολούθως το εκάστοτε επιτόκιο του Οργανισµού. Όπως δήλωσε ο Γενικός ιευθυντής του Οργανισµού Χαράλαµπος Σιαµπαρτάς, αυτή τη στιγµή το επιτόκιο βρίσκεται στο 5,25% και αναµένεται να µειωθεί. Αιτήσεις µπορούν να υποβάλλονται στα κατά τόπους γραφεία του Οργανισµού Χρηµατοδοτήσεως Στέγης. Ο κ. Σταυράκης τόνισε πως το σχέδιο αυτό παρέχει στους πολίτες το ÎÂÓÙÚÈÎ ÁÚ Ê ÁÈ ÙËÓ ÏÏËÓÈÎ ÛÙÔ Ú Ï ÌÓÈ Τελέστηκαν, την Τετάρτη 11 Φεβρουαρίου 2009, τα εγκαίνια του νέου, µεταστεγασµένου και υπερσύγχρονου καταστήµατος και των κεντρικών γραφείων της Ελληνικής Τράπεζας, στην κεντρική εµπορική Λεωφόρο 1ης Απριλίου 85, στο Παραλίµνι. Τον αγιασµό των εγκαινίων τέλεσε ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Κωνσταντίας κ.κ.βασίλειος και τα εγκαίνια ο ήµαρχος Παραλιµνίου κος Ανδρέας Ευαγγέλου, στην παρουσία βουλευτών, ηµάρχων της περιοχής, του Αστυνοµικού & του Στρατιωτικού ιοικητή, επιχειρηµατικών και οικονοµικών παραγόντων, Μ.Μ.Ε., πελατών και συνεργατών της Ελληνικής Τράπεζας καθώς επίσης του Προέδρου του.σ. της Ελληνικής Τράπεζας ρα Ανδρέα Παναγιώτου, του Ανώτατου Εκτελεστικού ιευθυντή κ. Μάκη Κεραυνού, διοικητικών συµβούλων και ανώτερων διευθυντών του Οµίλου.Ο Ανώτατος Εκτελεστικός ιευθυντής κ. Μάκης Κεραυνός στο χαιρετισµό του τόνισε τη σηµασία που δίδει η Ελληνική Τράπεζα στην εξυπηρέτηση των πελατών της, στη στρατηγική για επέκταση της, στις στέρεες βάσεις της, στη σταθερή κερδοφορία και στη διαφάνεια στις αποφάσεις της. ÚÔ ÔÏ ÙË appleúô ÁÈ ÙÔÓ È ÙÚÈÎfi ÙÔ ÚÈÛÌfi ÛÙÔ ÔÓ ÓÔ Ο καλός συνδυασµός της τουριστικής και ιατρικής υποδοµής της Κύπρου που υποστηρίζεται από την εύκολη διακίνηση των ευρωπαίων πολιτών, λόγω της πλήρους ένταξης της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και της γεωγραφικής της θέσης, οι εξαίρετες κλιµατολογικές συνθήκες, ιδιαίτερα τους χειµερινούς µήνες που προσφέρουν, τόσο ευχάριστη διαµονή αλλά και συνθήκες αποθεραπείας των ασθενών, αποτελούν εχέγγυα για να καταστήσουν την Κύπρο σαν ένα ελκυστικό προορισµό για τους τουρίστες υγείας. Τα πιο πάνω αποτελούν γενικά συµπεράσµατα που εκφράσθηκαν κατά τη διάρκεια του 2ου συνεδρίου για την προώθηση του Ιατρικού τουρισµού από τη Βρετανία το οποίο διοργανώθηκε πρόσφατα στο Λονδίνο. Η διοργάνωση του συνεδρίου αποτέλεσε κοινή προσπάθεια του Κυπριακού Εµπορικού και Βιοµηχανικού Επιµελητηρίου, του ΚΟΤ, του Υπουργείου Εµπορίου, Βιοµηχανίας και Τουρισµού και του Φορέα Προώθησης Υπηρεσιών Υγείας Κύπρου που λειτουργεί στη δύναµη του ΚΕΒΕ. Στο συνέδριο συµµετείχαν ιδιωτικά νοσηλευτικά κέντρα της Κύπρου καθώς και άλλοι οργανισµοί οι οποίοι, µετά το τέλος των παρουσιάσεων, πραγ- µατοποίησαν επαφές µε σκοπό την προβολή καθώς και τη σύναψη συνεργασιών στον τοµέα της υγείας και ειδικότερα του ιατρικού τουρισµού. 0% ÂappleÈÙfiÎÈÔ Ù 2 appleúòù ÚfiÓÈ Ô ÓÂ Ô Ì ÚÈ ª ÚÈ 30 ÚfiÓÈ appleôappleïëúˆì απόλυτο δικαίωµα να αποκτήσουν είτε κατοικία ή διαµέρισµα είτε να ανεγείρουν κατοικία από όποιον επιχειρηµατία ανάπτυξης γης επιθυµούν. Πρόσθεσε, όµως, ότι το ΥΠΟΙΚ θα είχε την προτίµηση όπως οι δικαιούχοι ανεγείρουν δικές τους κατοικίες, γιατί αυτό θα είχε άµεση επίδραση στη µείωση της ανεργίας στον κατασκευαστικό τοµέα. Σηµείωσε, ωστόσο, ότι σε περίπτωση προτίµησης έτοιµων κατοικιών και διαµερισµάτων θα υπάρξουν πολλαπλασιαστικές θετικές επιπτώσεις γιατί θα υπάρξει ανάγκη εξοπλισµού του διαµερίσµατος ή της οικίας. Αναφορικά µε της δηµοσιονοµικές επιπτώσεις του µέτρου αυτού, ο κ. Σταυράκης είπε ότι το σχέδιο αυτό αυξάνει κατά 200 εκατ. ευρώ το δηµόσιο χρέος ή ποσοστό 1,2% του ΑΕΠ, καθώς η Κυβέρνηση θα πρέπει να προβεί είτε σε εσωτερικό είτε σε εξωτερικό δανεισµό. Οσον αφορά το δηµοσιονοµικό έλλειµµα, ο κ. Σταυράκης είπε πως το γεγονός ότι η Κυβέρνηση θα επιχορηγεί το επιτόκιο για τα πρώτα δύο χρόνια, ενώ η ίδια θα εξασφαλίσει το ποσό αυτό µέσω δανεισµού µε επιτόκιο 4-5% θα δηµιουργήσει ένα κόστος της τάξης των 20 εκατ. ευρώ για τα πρώτα δύο χρόνια. Είναι όµως ένα δηµοσιονοµικό κόστος, το οποίο νοιώθουµε ότι αξίζει τον κόπο λόγω της σπουδαιότητας αυτού του σκοπού, είπε. Ερωτηθείς σχετικά, ο κ. Σταυράκης είπε πως δεν υπάρχει ένδειξη πόσα ζευγάρια θα επωφεληθούν. Πρόσθεσε, όµως, πως σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις του ΥΠΟΙΚ λόγω της απροθυµίας των τραπεζών να δανείσουν εύκολα µε ανταγωνιστικά επιτόκια και λόγω της οικονοµικής ύφεσης, θα υπάρξει µεγάλος αριθµός αιτητών για αγορά ή απόκτηση πρώτης κατοικίας. Παράλληλα, ο κ. Σταυράκης είπε πως το κράτος θα προωθήσει άµεσα το σχέδιο αυτό ως να είµαστε ιδιωτικός τοµέας, σηµειώνοντας ότι προγραµµατίζεται και µια εντατική διαφη- µιστική καµπάνια. Εξάλλου, ο Πρόεδρος του Οργανισµού Χρηµατοδότησης Στέγης Χριστάκης Λοΐζίδης ανακοίνωσε ότι το Σ του Οργανισµού αποφάσισε να άρει τον όρο που υπάρχει στα στεγαστικά του σχέδια, όπως οι δικαιούχοι ή συγγενικά τους πρόσωπα έχουν κατάθεση της τάξης του 10% τουλάχιστον του δανείου για έξι µήνες. Αυτό, είπε, δίνει την ευκαιρία σε όλα τα νέα ζευγάρια και µονήρη άτοµα που το επιθυ- µούν να αποκτήσουν πρώτη κατοικία. Με την εφαρµογή του σχεδίου αυτού, η κυβερνητική ένεση ρευστότητας στην κυπριακή αγορά τους επό- µενους µήνες θα ανέλθει στο 1,5 δισ. ευρώ, δήλωσε ο Υπουργός Οικονοµικών Χαρίλαος Σταυράκης. Οπως είπε, πέραν από τις καταθέσεις ύψους 1,1 δισ. ευρώ στις τράπεζες αυτή τη στιγµή, αναµένεται να υπάρξουν καταθέσεις ύψους 300 εκατ. ευρώ µέσω του δανείου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για µικροµεσαίες επιχειρήσεις, αλλά και τα 200 εκατ. που αναµένεται να εισρεύσουν στο σύστηµα µέσω του νέου στεγαστικού σχεδίου. Σχετικά µε την πορεία της οικονο- µίας, ο Υπουργός Οικονοµικών ανέφερε ότι µε ρυθµό ανάπτυξης πέραν του 2% αναµένεται να κινηθεί η οικονοµία το πρώτο τρίµηνο του Η οικονοµία εξελίσσεται σύµφωνα µε τις προβλέψεις µας, είπε, προσθέτοντας πως ο Ιανουάριος και οι πρώτες ηµέρες του Φεβρουαρίου, εξελίσσονται µε τον τρόπο που έχου- µε προβλέψει, µε ψηλό ρυθµό ανάπτυξης της οικονοµίας, παρόλο που έχει ξεκινήσει µια τάση επιβράδυνσης. Αρα, το πρώτο τρίµηνο η πρόβλεψη είναι ότι ο ρυθµός ανάπτυξης θα είναι µεγαλύτερος του 2%, συνέχισε ο ΥΠΟΙΚ. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι όπως προχωρεί ο χρόνος, η κρίση του εξωτερικού επηρεάζει µε κάποιον ετεροχρονισµό την Κύπρο, σηµειώνοντας ότι τα συµπτώµατα επιβράδυνσης θα σηµειωθούν σε έξι µε εννιά µήνες. Σηµειώνοντας ότι τα αναπτυξιακά έργα της Κυβέρνησης σιγά σιγά υλοποιούνται, ο Υπουργός Οικονοµικών κατέληξε λέγοντας πως είναι για αυτό που νοιώθουµε ότι η κυπριακή οικονοµία θα είναι σε πολύ καλύτερη θέση από την υπόλοιπη Ευρώπη. : 538 ÔÈÎÈÛÙÈÎ ÌÔÓ Â ÙÔ 2009 απάνες ευρώ και έσοδα ευρώ προβλέπει ο προϋπολογισµός του Κυπριακού Οργανισµού Αναπτύξεως Γης (ΚΟΑΓ), για το Οι κυριότερες δαπάνες για το 2009 αφορούν τη χρηµατοδότηση των στεγαστικών σχεδίων του οργανισµού µε ευρώ. Ο προϋπολογισµός του Οργανισµού Ανάπτυξης Γης για το 2009 περιλαµβάνει την προώθηση στεγαστικού προγράµµατος 538 οικιστικών µονάδων µε 16 στεγαστικά σχέδια. Υπό εκτέλεση ευρίσκονται 251 οικιστικές µονάδες, οι περισσότερες των οποίων, σύµφωνα µε τους εκπροσώπους του Οργανισµού, αναµένεται να ολοκληρωθούν εντός του Τα έργα του Οργανισµού περιλαµβάνουν 20 οικιστικές µονάδες στο Τσέρι, στα Πολεµίδια 54 µονάδες, στη Μισιαούλη και Καβάζογλου στη Λεµεσό 56 µονάδες, στο χώρο όπου είναι οι δηµοτικές κατοικίες, 56 µονάδες στο Στρόβολο, νότια της λεωφόρου Τροόδους, στο Ζακάκι 18 µονάδες, 29 µονάδες στην Ανάγυια Λευκωσία και στο Κίτιον Λάρνακας 18 µονάδες. Προγραµµατίζεται επίσης η έναρξη εργασιών 287 µονάδων σε στεγαστικά σχέδια, τα οποία βρίσκονται στο στάδιο της εξασφάλισης των αναγκαίων αδειών. Τα νέα έργα είναι στην Ψηµολόφου 18 οικιστικές µονάδες, στην Πάχνα 12 µονάδες, στην Αχερίτου 13 µονάδες, στο Καϊµακλί 39 µονάδες, στην Κοκκινοτριµιθιά 100 µονάδες, στην Εµπα 30 µονάδες, στην Ανάγυια 14 µονάδες, στην Ενορία Σωτήρος Λάρνακας 21 µονάδες και στη Μισιαούλη και Καβάζογλου στη Λεµεσό 40 µονάδες. ÙËÓ ÎÔÈÓÔappleÚ Í Louis, Costa Î È MSC Ë appleúôûêôú ÁÈ ÙÔ ÏÈÌ ÓÈ ª ÛÛ Ï H Ευρωπαϊκή Επιτροπή άναψε το πράσινο φως για την κατακύρωση της προσφοράς για µακροχρόνια διαχείριση του επιβατικού σταθµού κρουαζιέρων καθώς και των αποβάθρων κρουαζιεροπλοίων στο λιµάνι της Μασσαλίας στη Γαλλία, σε κοινοπραξία στην οποία συµµετέχει h Louis plc µαζί µε τις εταιρείες Costa Croiciere (θυγατρική εταιρεία της Carnival Corporation, της µεγαλύτερης εταιρείας κρουαζιέρων στον κόσµο) και την MSC Crociere. Μετά και την έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η υλοποίηση του έργου αναµένεται να ξεκινήσει σύντοµα. Συγκεκριµένα, η κοινοπραξία θα επενδύσει ποσό της τάξης των 8 εκατοµµυρίων Ευρώ και η Αυτόνοµη Λιµενική Αρχή της Μασσαλίας 4 εκατοµµύρια επιπρόσθετα για επέκταση του λιµένα προς τα βόρεια και την περαιτέρω ανάπτυξη της προκυµαίας µε γνώµονα την αύξηση της χωρητικότητας. Θα κατασκευαστεί επίσης νέος χώρος στάθµευσης ενώ οι χώροι υποδοχής του επιβατικού σταθµού θα τύχουν ανακαίνισης. Ιδιαίτερη σηµασία θα δοθεί στην βελτίωση της ποιότητας των υπηρεσιών που θα παρέχει ο νέος σταθµός αλλά και σε θέµατα κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης. Η συµφωνία προβλέπει την τήρηση από πλευράς των τριών εταιρειών συγκεκριµένων όρων που διασφαλίζουν τα συµφέροντα τόσο της τοπικής κοινωνίας όσο και των τουριστών που χρησιµοποιούν τον λιµένα σε καθηµερινή βάση. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι η κοινοπραξία που απαρτίζεται από την Costa Crociere (που συµµετέχει µε ποσοστό 40%), την MSC Crociere (40%) και την Louis Cruise Lines (20%) ελέγχει το 85% της αγοράς κρουαζιέρας στη Μασσαλία. Η Louis Cruise Lines είναι από το 2004 ένας από τους σηµαντικότερους χρήστες του λιµανιού αφού δύο από τα κρουαζιερόπλοια της πραγµατοποιούν κρουαζιέρες µε αφετηρία την Μασσαλία, ενώ και κρουαζιερόπλοια της που είναι ναυλωµένα στην Thomson Cruises, την συµπεριλαµβάνουν στα δροµολόγια τους. ªÂ ÙËÓ Û ÌÌÂÙÔ 210 ÂÎıÂÙÒÓ Ë 16Ë Îapple È Â ÙÈÎ ÎıÂÛË Από τις 19 µέχρι τις 23 Φεβρουαρίου, στο χώρο της Κρατικής Έκθεσης Κύπρου στα περίπτερα 4 και 5 θα πραγµατοποιηθεί η φετινή Εκπαιδευτική Έκθεση, η 16 η στην σειρά µε την συµµετοχή 210 εκθετών. Οι συµµετοχές στην έκθεση θα είναι και φέτος διευρυµένες µε Πανεπιστήµια, Κολλέγια, Ινστιτούτα Επαγγελµατικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) και άλλα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης από την Κύπρο και άλλες 14 χώρες: την Αυστραλία, τη Βουλγαρία, τη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερµανία, την Ελβετία, την Ελλάδα, τις Ηνωµένες Πολιτείες Αµερικής, την Ισπανία, την Ιταλία, την Ολλανδία, την Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχία. applefi 19 Ì ÚÈ 23 ºÂ ÚÔ Ú Ô Αξιοσηµείωτη είναι και η συµµετοχή της Αρχής Ανάπτυξης Ανθρώπινου υναµικού, του Οργανισµού Νεολαίας και για πρώτη φορά φέτος του Ιδρύµατος ιαχείρισης Ευρωπαϊκών Προγραµµάτων ια Βίου Μάθησης. Ιδιαίτερα εντυπωσιακή είναι φέτος η παρουσία του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισµού. Τα εγκαίνια της έκθεσης θα γίνουν από τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισµού κ. Ανδρέα ηµητρίου την Πέµπτη 19 Φεβρουαρίου στις 9.00 π.µ. Η έκθεση θα λειτουργήσει από την Πέµπτη 19 Φεβρουαρίου µέχρι και την Κυριακή 22 Φεβρουαρίου από τις 9.00 π.µ. µέχρι την 1.00 µ.µ. και από τις 5.00 µ.µ. µέχρι τις 9.00 µ.µ. Το Σάββατο και την Κυριακή η έκθεση θα λειτουργήσει από τις 4.00 µ.µ. µέχρι τις 9.00 µ.µ. Η είσοδος είναι ελεύθερη για όλους.

16 6/16 π π ƒ, 18 º µƒ À ƒπ À, 2009 appleèùfiîè Î Ù ı ÛÂˆÓ Όταν τα επιτόκια καταθέσεων ανέβαιναν στο δεύτερο µισό του 2008, οι Κυπριακές τράπεζες είπαν ότι χάνουν πελάτες στους οµολόγους τους απ;o Ελλάδα µε βάση εδώ, όπως η Πειραιώς και η Eurobank, κατηγορώντας τις Ελληνικές τράπεζες ότι πλήρωναν ανώτατα ποσά και έπειτα µετέφεραν τα χρήµατα στην Ελλάδα όπου, συγκριτικά, τα επιτόκια καταθέσεων ήταν πολύ υψηλότερα. Τώρα που τα επιτόκια καταθέσεων πέφτουν - στην πραγµατικότητα ακούµε ότι το τριµηνιαίο προθεσµιακών καταθέσεων έπεσε κάτω του 5%, οι νέοι κακούργοι που «κλέβουν» πελάτες από τις τράπεζες είναι οι Συνεργατικές. Οι Συνεργατικές εµφανίζονται να έχουν σκόπιµα αποφασίσει να επιβραδύνουν την µείωση στα δικά τους επιτόκια καταθέσεων, το οποίο σηµαίνει ότι πελάτες που ψάχνουν το επιπλέον τέταρτο έως µισό της µονάδας, περνούν τα χρή- µατά τους στους Συνεργατικές µε το τσουβάλι. ÎÂÊ Ï È Î ËÙ Ì Ù Η Τράπεζα Κύπρου ανακοίνωσε ότι στις 25 Φεβρουαρίου, το ιοικητικό του Συµβούλιο θα εξετάσει την έκδοση υβριδικού κεφαλαίου, το οποίο είναι ένας άλλος τρόπος να πουν ότι είναι κοντά στο να εκδώσουν ΑΞΙΟΓΡΑΦΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙ- ΟΥ. Εν τω µεταξύ, οι πηγές µας επιβεβαιώνουν ότι η Ελληνική Τράπεζα σύντοµα θα ξεκινήσει µία πολύ ελκυστικά τιµολογηµένη έκδοση αξιογράφων κεφαλαίου για να ωθήσει το κεφάλαιό της, µετά την εξασφάλιση των σχετικών αδειών από τις αρχές. Με τα επιτόκια καταθέσεων να πέφτουν ταχέως και υποθέτοντας ότι έχετε την δυνατότητα να δεσµεύσετε ποσά πάνω από Ευρώ, µπορεί να µην είναι κακή ιδέα να περιµένετε λίγο ακόµη να δείτε τις λεπτοµέρειες των εκδόσεων, οι οποίες ακούµε ότι θα είναι πολύ ελκυστικές µε περιθώρια που υπερβαίνουν το 4% πάνω από το εξαµηνιαίο Euribor. ÀappleÂÚÙÈÌÔÏÔÁËÌ ÓË applefiîùëûë Η Τράπεζα Πειραιώς (Κύπρου) γιορτάζει την πρώτη επέτειο δραστηριοτήτων της στην Κύπρο. Η ταχύτατη εξαγορά της Arab Bank Cyprus σε συνδυασµό µε µία επιθετική προωθητική εκστρατεία, επέτρεψαν στην Πειραιώς να αρπάξει ένα σηµαντικό κοµµάτι της αγοράς καταθέσεων της Κύπρου, κάνοντας την τράπεζα µία υπολογίσιµη δύναµη, υπό την δυναµική Κυπριακή διοικητική οµάδα. Κατά την άποψή µας, η εξαγορά της Arab Bank ήταν µία αναγκαιότητα για να επιτρέπει στην τράπεζα µία βάση από όπου να δραστηριοποιείται, όµως το µεγαλύτερο λάθος της Πειραιώς ήταν η απόκτηση του 18% µεριδίου στην Atlantic Insurance για το τεράστιο ποσό των 14 εκ. Ευρώ, ή 2 Ευρώ / µετοχή σε µία στιγµή όπου η λογιστική αξία της ATL είναι 0,73 Ευρώ και η τιµή της στο ΧΑΚ λιγότερο από 1,50 Ευρώ. Με τα κέρδη της ATL να πέφτουν στα 3,7 εκ. Ευρώ το 2008 από 7 εκ. Ευρώ το 2007, είµαστε σίγουροι ότι οι άνθρωποι της Πειραιώς πιθανόν αναρωτιούνται πως φορτώθηκαν µε τέτοια υπερτιµολογηµένη πράξη. Η απόκτηση µεριδίου σε µία εταιρεία γενικών ασφαλειών δεν έχει πολύ νόηµα (ακόµα χειρότερα όταν είναι µερίδιο µειοψηφίας), λαµβάνοντας υπ όψιν ότι η Alpha Bank και η Marfin Λαϊκή Τράπεζα βγάζουν τώρα περισσότερο κέρδος έχοντας διαχωρίσει τις ασφαλιστικές τους δραστηριότητες και κερδίζοντας µία παχιά προµήθεια επί της δραστηριότητας που διοχετεύουν στους ασφαλιστές. ŒÏÏÂÈ Ë ÏÂappleÙÔÌÂÚÂÈÒÓ Η πρωτοβουλία τραπεζικής διάσωσης του Timothy Geithner, Υπουργού Οικονοµικών των ΗΠΑ, απέβη τελικά να είναι µία µεγάλη απογοήτευση, ωθώντας τις τιµές των µετοχών χαµηλότερα. Αµφιβολίες δηµιούργησε στους επενδυτές η αποτυχία του Geithner να αντιµετωπίσει ξεκάθαρα τρία ζητήµατα στην καρδιά της κρίσης: Θα εξαναγκαστούν σε χρεοκοπία οι φορτωµένες µε τοξικό χρέος τράπεζες; Πως θα αφαιρεθούν από τους τραπεζικούς ισολογισµούς τα µη ρευστοποιήσιµα πάγια; Και τι θα γίνει ώστε να σταµατήσει η πτώση στις τιµές των ακινήτων που πυροδότησε την αναταραχή; Το πρόβληµα µε το σχέδιο του Geithner είναι ότι υπολογίζει σε επενδυτές να παρέχουν τον όγκο χρηµατοδότησης για το πρόγραµµά του να βγάλει τα τοξικά πάγια από τους ισολογισµούς των τραπεζών. Τα µη ρευστοποιήσιµα χρεόγραφα, συνδεδεµένα κυρίως µε υποθήκες, έχουν κάνει τους δανειστές απρόθυµους να επεκτείνουν νέα πίστωση. Οι λεπτοµέρειες του πως θα λειτουργήσει το κεφάλαιο, δεν έχουν ακόµη αποφασιστεί και οι επίσηµοι του Υπουργείου Οικονοµικών υπαινίχθησαν ότι µπορεί να πάρει µήνες έως ότου βγει ένα τελικό πρόγραµµα. Ó ÓÔ ÙË ÂÓÙÚÈÎ Î È Ó ÙÔÏÈÎ ÚÒappleË Οι υτικές Ευρωπαϊκές τράπεζες αντιµετωπίζουν σηµαντικές ευπάθειες στην περιοχή της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης (CEE). Τα νοµίσµατα της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης θα παραµείνουν υπό πίεση µετά που η Πολωνία υπέδειξε ότι δεν θα θεωρεί πλέον το 2013 ως την ηµεροµηνία εισαγωγής στην ΟΝΕ. Η κεντρική και ανατολική Ευρώπη έχουν δανειστεί 1,7 τρις ολάρια ΗΠΑ από την ευρωζώνη. Ο κίνδυνος της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης κυρίως θα επηρεάσει την Αυστρία, την Γερµανία και την Ιταλία, πιθανόν αναγκάζοντας τον τραπεζικό κλάδο να ελαττώσει την βάση παγίων του κατά 200 δις ολάρια ΗΠΑ (άνοιγµα ΟΝΕ 260 δις ολάρια ΗΠΑ), κάτω από την συντηρητική υπόθεση ότι τα πάγια της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης είναι υπερδιατιµηµένα κατά περίπου 20%. Ένα επιπλέον 10% του κινδύνου πρέπει να είναι η έκθεση των Ελληνικών τραπεζών στην περιοχή. εν θα υπάρξει άλλη επιλογή για την ευρωζώνη παρά να συνθέσει ένα πακέτο διάσωσης µε οικονοµική ενίσχυση των χωρών της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης, όπως πρότεινε την περασµένη εβδοµάδα ο Υπουργός Οικονοµικών, Proell της Αυστρίας. Όσο περισσότερο περιµένει η ευρωζώνη, τόσο µεγαλύτερη θα είναι η µετάδοση. υστυχώς, η Γερµανία είναι για µια ακόµη φορά αργή στο να αντιµετωπίσει την πραγµατικότητα, το οποίο υποδεικνύεται από την απροθυ- µία του Υ.Ο. Steinbrueck να στηρίξει το Αυστριακό πακέτο. Η κεντρική και ανατολική Ευρώπη, στην οποία η ευρωζώνη έχει το 23% των εξαγωγών της, είναι στο όριο της εσωτερικής έκρηξης, αν δεν βοηθηθεί από την ΕΕ. Τέτοια νέα, µέχρι να επιληφθούν και αντιµετωπιστούν, θα υπονοµεύουν την τιµή µετοχής των τραπεζών της Ευρωζώνης και το Ευρώ. Σκοπεύουµε να πουλήσουµε το ευρώ σε ανάκαµψη και σε πτώση κάτω του $1,2700 έναντι το δολαρίου. ÚÔÂÈ ÔappleÔ ËÛË Οι πληροφορίες που παρέχει η εταιρεία «Financial Mirror Ltd.» (εφεξής η «Εταιρεία») µπορούν να χρησι- µοποιούνται για ενηµερωτικούς και µόνο σκοπούς και όχι για εµπορικούς, επενδυτικούς ή άλλους σκοπούς. Σε καµία περίπτωση δεν µπορεί να εκληφθούν ως προσφορά, συµβουλή, πρόταση για αγορά ή πώληση των κινητών αξιών οποιασδήποτε αναφερόµενης ούτε ως προτροπή για την πραγµατοποίηση οποιασδήποτε µορφής επενδύσεων. Η Εταιρεία δεν ευθύνεται για τυχόν εµπορικές ή επενδυτικές αποφάσεις που θα ληφθούν µε βάση τις πληροφορίες αυτές. Oι πληροφορίες δίπλα προέρχονται από πηγές που είναι διαθέσιµες στο κοινό και γενικά θεωρούνται αξιόπιστες, η δε Εταιρεία καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την εξακρίβωση της εγκυρότητας και επικαιρότητας αυτών. Εντούτοις, η Εταιρεία δεν δεσµεύεται ως προς την ακρίβεια, πληρότητα, επικαιρότητα και ασφάλεια των πληροφοριών και ως εκ τούτου ουδεµία ευθύνη απορρέουσα από την παροχή αυτών φέρει. Η Εταιρεία, ή και συνεργάτες της µπορεί να επενδύουν ή να διατηρούν συµµετοχές σε εταιρίες που αναφέρονται στη συγκεκριµένη στήλη. Ó Ì ÙË ÙÂÚÏ Ó Η στερλίνα επήλθε υπό πτωτική πίεση µε τα σχόλια του Alistair Darling ότι η στερλίνα δεν συζητήθηκε στην συνάντηση των G7. Αναλύθηκε από τους επενδυτές ως σηµάδι ότι το Ην.Βασίλειο προτιµά µία χαµηλότερη στερλίνα. Αυτό δεν είναι έκπληξη δεδοµένου των σχολίων του King της Τράπεζας της Αγγλίας την περασµένη εβδοµάδα, όταν σηµατοδότησε µία επιθυµία να είναι χαµηλότερη η στερλίνα, ώστε να βοηθήσει στην ισορρόπηση της οικονοµίας από την εσωτερική ζήτηση στον εξωτερικό τοµέα. Προσθέσαµε στις µεσοπρόθεσµες βραχείες θέσεις στερλίνας, µετά την πτώση την περασµένη εβδοµάδα κάτω του $1,4500 και κοιτάµε να προσθέσουµε και άλλες βραχείες σε µία πτώση κάτω του $1,40, στοχεύοντας τα χαµηλά του $1,3500. ˆÚÂ Ó È ÈÎÙ Î, ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ ÂÓËÌ ÚˆÛË Financial Mirror ÔÓÙ ˆ ÛÙfi Ô ÙËÓ Û Ó apple ÚÔ Î ÈÓÔÙfiÌˆÓ appleëúâûèòó appleúô ÙÔ Ó ÁÓÒÛÙÂ Î È ÂappleÈÛÎ appleùâ ÙË, appleúôûê ÚÂÈ ÙÒÚ Ì Ûˆ ÙË ÈÛÙÔÛÂÏ ÙËÓ appleëúâû video on-demand. H appleëúâû Ù ÓÂÈ Û Πıâ Ú ÛÙË ÙË Ó ÙfiÙËÙ Ó ÂÈ Ó appleôıëîâ Ì ÓÔ video Ì Ûˆ ÙÔ appleôïôáèûù ÙÔ. È Ú ÛÙ ÙË appleëúâû video on-demand Ô Ó ÙËÓ Â Î ÈÚ Ó apple Ú ÎÔÏÔ ı ÛÔ Ó øƒ applefi fiappleô Î È Ó Ú ÛÎÔÓÙ È Ù ÙÂÏ ٠ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ Ó, Ì appleï ÚË Î È ÂÎÙÂÓ ÂÓËÌ ÚˆÛË, ÂÈ ÛÂÈ, Û fiïè, Ó Ï ÛÂÈ. Ú ÎÔÏÔ ıâ ÛÙ Πıëìâúèó Ì ÚÈ ÙÈ 5 ÙÔ applefiáâ Ì ÙÔ ÂÏÙ Ô ÂÈ ÛÂˆÓ ÛÙËÓ ÂÏÏËÓÈÎ ÁÏÒÛÛ Ì ÂappleÈ ÂÈÚËÌ ÙÈÎ, ÔÈÎÔÓÔÌÈÎ Î È ÁˆappleÔÏÈÙÈÎ ÂÈ ÛÂÈ applefi ÙËÓ appleúô, ÏÏ Î È fiïô ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, fiappleˆ Âapple ÛË Î È Í ˆÚÈÛÙ ÂÓËÌÂÚˆÙÈÎ ÂÏÙ ÁÈ ÙÔ Ã Î È ÙÔ Ã Ì ÁÚ ÊÈÎ apple Ú ÛÙ ÛÂÈ Î È ÂÈ ÛÂÈ. ÈÛÙÔÛÂÏ FinancialMirror.TV apple Ú ÂÈ Âapple ÛË ÙËÓ Ó ÙfiÙËÙ apple Ú ÎÔÏÔ ıëûë ÙˆÓ ÈÂıÓÒÓ ÂÍÂÏ ÍÂˆÓ Ì Ûˆ ÙË appleôîïâèûùèî Û ÓÂÚÁ Û Ì Reuters ÛÙËÓ ÁÁÏÈÎ ÁÏÒÛÛ. ªÂÙ Í ÏÏˆÓ Â Ù ÛÙ ÓÙÂÔ Î È cool È ÊËÌ ÛÂÈ applefi fiïô ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, ÏÏ Î È ÈÎ Ì apple Ú ÁˆÁ applefi ÂappleÈ ÂÈÚËÌ ÙÈÎ Ú ÛÙËÚÈfiÙËÙÂ. Ú ÏÏËÏ ÂÁÁÚ Ê Ù ÙÒÚ ÁÈ Ó Ï Ì ÓÂÙÂ Ì Ûˆ Î ıëìâúèó ÙÔ e-newsletter ÙË Financial Mirror. ÏÔ ÂÁÁÚ Ê ÙÂ Î È appleôîù ÛÙ appleúòùôè appleúfiû ÛË ÛÙËÓ ÓÙ appleë Î ÔÛË ÙË FinancialMirror Û PDF format.

17 ƒ, 18 º µƒ À ƒπ À, 2009 π π 17/7 ÙÔ 0,9% «appleâûâ» Ô ÂÓ ÚÌÔÓÈÛÌ ÓÔ appleïëıˆúèûìfi π ÓÔ Ú Ô Στο 0,9% περιορίστηκε τον Ιανουάριο του 2008 ο εναρµονισµένος πληθωρισµός έναντι 1,8% το εκέµβριο του 2008, όπως δείχνουν τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας. Ένα χρόνο νωρίτερα, δηλαδή τον Ιανουάριο του 2008, ο εναρµονισµένος πληθωρισµός βρισκόταν στο 4,1%. Όπως φαίνεται και από τον πίνακα, σηµαντικές µειώσεις σηµείωσαν τον πρώτο µήνα του 2009 ο τοµέας των µεταφορών (-9,4%), ο τοµέας ένδυσης και υπόδησης (-4,5%), ενώ κατά 3,6% χαµηλότερα κινήθηκε και ο τοµέας στέγασης, ύδρευσης, ηλεκτρισµού και υγραερίου. Αντίθετα, σηµαντική άνοδο 9,9% σηµείωσε ο τοµέας των τροφίµων και µη αλκοολούχων ποτών που έχει µεγάλη βαρύτητα στο δείκτη. Αύξηση 4,6% και 4,4% αντίστοιχα σηµείωσαν επίσης οι τοµείς εκπαίδευσης και εστιατορίων-ξενοδοχείων. Η παγκόσµια χρηµατοπιστωτική αγορά έχει αναµορφωθεί σηµαντικά, σύµφωνα µε τη νέα µελέτη της PricewaterhouseCoopers (PwC), «Η Ηµέρα µετά το Αύριο» (The Day after Tomorrow). Σύµφωνα µε τη µελέτη της PwC, ένα σηµαντικό χαρακτηριστικό του νέου τοπίου είναι η ταχύτατη µετακίνηση της οικονοµικής ισχύος προς την Ανατολή. Άλλα χαρακτηριστικά επίσης είναι, η απλούστερη, πιο διαφανής µορφή τραπεζικών συναλλαγών που βασίζονται σε ένα πιο κλασικό τραπεζικό µοντέλο, κυβερνήσεις που «συµµετέχουν στο σύστηµα» και έχουν να αντιµετωπίσουν σηµαντικές συγκρούσεις συµφερόντων, αυστηρότερη διακυβέρνηση που βασίζεται σε εθνικούς και διεθνείς κανονισµούς, καθώς και η ανάγκη για βιώσιµα επιχειρηµατικά µοντέλα που παρακινούν τους χρηµατοπιστωτικούς οργανισµούς να µην περιορίζονται σε στρατηγικές απλής επιβίωσης, αλλά να επιδιώκουν περισσότερο µακροπρόθεσµες στρατηγικές. Μερικά από τα σηµαντικότερα αποτελέσµατα της µελέτης είναι τα εξής: ªÂÙ Î ÓËÛË ÙË apple ÁÎfiÛÌÈ ÈÛ Ô appleúô ÙËÓ Ó ÙÔÏ Η µετακίνηση της χρηµατοπιστωτικής ισχύος από τη ύση στην Ανατολή έχει επιταχυνθεί. Η πιστωτική κρίση είχε ως αποτέλεσµα να σπάσει η φούσκα των χρηµατοοικονοµικών στοιχείων που είχε δηµιουργηθεί πάνω στη ροή επενδύσεων È ÎÚ Ê Â Î ÈÚ Â Î È Ë Ó Î Ù Ù ÍË ÛÙËÓ ÎÙËÌ Ù ÁÔÚ Ô Ã Ú Ï ÌappleÔ ÂÙÚ Ë Μέχρι να γίνουν οι αλλαγές που περιµένουν όλοι, ιδιαίτερα προς την κατεύθυνση των χαµηλότερων επιτοκίων, η αγορά ακινήτων θα περνά µια δύσκολη περίοδο. Κι επειδή η κρίση δεν σηµαίνει µόνο «µαύρα σύννεφα», η παρούσα κατάσταση δηµιουργεί ευκαιρίες αγοράς και αναδεικνύει το «χρυσάφι» της κτηµαταγοράς σε ελκυστικές τιµές απ ότι πριν από µερικούς µήνες. Ειδικότερα αυτό συµβαίνει στις περιοχές όπου η ζήτηση βρίσκεται στο ναδίρ. Μάλιστα η απουσία επενδυτικού ενδιαφέροντος έχει φέρει σε δύσκολη θέση πολλές εργολαβικές επιχειρήσεις, επιχειρηµατίες ανάπτυξης γης, κτηµατοµεσιτικά γραφεία κ.λ.π που κατά κύριο λόγο στηρίζουν την επιβίωση τους στις πωλήσεις - δανειοδοτήσεις ακινήτων. ªÂ ˆÛË ÚÔÛˆappleÈÎÔ Σύµφωνα µε πληροφορίες µας, τους τελευταίους µήνες περνούν δύσκολους καιρούς µικροµεσαίες κατασκευαστικές εταιρείες, κυρίως εργολάβοι και Developers της <γειτονιάς>, οι οποίοι εκµεταλλευόµενοι την έκρηξη της αγοράς «µπήκαν» στην αγορά. Πολλοί έχουν µειώσει τις δραστηριότητες τους, έχουν αναστείλει έργα, έχουν µειώσει προσωπικό κ.λ.π. Κάποιοι έχουν σοβαρά προβλήµατα εξαιτίας υψηλού δανεισµού και µεγάλου αποθέµατος αδιάθετων κατοικιών. Φυσικά υπάρχουν και αυτοί που έβγαλαν à : Ó Ì ÓÂÈ Î Ù ÚÁËÛË ÙËÓ Âapple ÙˆÓ Û Ó ÏÏ ÁÒÓ ÊÔÚÔÏÔÁ Ô 1,5% Την κατάργηση της επί των συναλλαγών φορολογίας ύψους 1,5δ αναµένουν σύντοµα από το κράτος η ιοίκηση και η ιεύθυνση του Χρηµατιστηρίου Αξιών Κύπρου (ΧΑΚ), όπως δήλωσαν ο Πρόεδρος και ο ιευθυντής του ΧΑΚ, Γιώργος Σκουφάρης και Νώντας Μεταξάς, αντιστοίχως, επισηµαίνοντας ότι µια τέτοια εξέλιξη θα φέρει σε ευθυγράµµιση, το ΧΑΚ µε το Χρηµατιστήριο Αθηνών και, σε συνάρτηση µε κάποιες άλλες εξελίξεις, εκτιµάται ότι το ΧΑΚ µπορεί να αποκτήσει και συγκριτικό πλεονέκτηµα. Ενηµερώνοντας την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονοµικών για τον ετήσιο προϋπολογισµό και για τον προγραµµατισµό του ΧΑΚ, λαµβανοµένης υπ όψιν και της διεθνούς οικονοµικής κρίσης, οι κύριοι Σκουφάρης και Μεταξάς ανέφεραν, µεταξύ άλλων, ότι προσδοκούν στην είσοδο στο ΧΑΚ µεγάλων έργων, όπως τα γήπεδα γκολφ, οι µαρίνες αλλά και η εταιρεία διαχείρισης του φυσικού αερίου, έργα τα οποία, όπως είπαν, θα δώσουν νέες ευκαιρίες για επενδύσεις και, συνεπώς, αυξηµένα έσοδα τόσο για το Χρηµατιστήριο όσο και το κράτος. Σύµφωνα µε τα στοιχεία που κατατέθηκαν στη Βουλή, ο προϋπολογισµός του ΧΑΚ για το 2009 προβλέπει έσοδα, από ιδίους πόρους, ευρώ, µειωµένα κατά 37% περίπου σε σύγκριση µε τα applefi Ù 11 ÂÎ. apple ÊÙÂÈ ÛÙ 6 ÂÎ. Ô ËÌÂÚ ÛÈÔ fiáîô Û Ó ÏÏ ÁÒÓ έσοδα ευρώ του 2008, ενώ οι συνολικές δαπάνες για το 2009 υπολογίζονται στα ευρώ σε σχέση µε ευρώ κατά το Οπως είπε ο κ. Σκουφάρης, απαντώντας και σε ερωτήσεις των µελών της Επιτροπής Οικονοµικών, η µείωση στις δαπάνες οφείλεται κυρίως στο ότι ολοκληρώθηκε η κατασκευή του νέου τους κτιρίου στο οποίο ήδη έχουν µεταστεγασθεί, µε αποτέλεσµα τόσο οι αναπτυξιακές όσο και οι τακτικές δαπάνες, όπως τα ενοίκια, να είναι µειωµένα κατά το Οι εκτιµήσεις τους, πρόσθεσε ο κ. Σκουφάρης, δείχνουν το µέσο ηµερήσιο όγκο συναλλαγών να πέφτει από τα 11 περίπου εκατοµµύρια ευρώ στα 6 εκατοµµύρια ευρώ, ενώ η συνολική απώλεια από την πτώση στις χρηµατιστηριακές αξίες εκτιµάται στα 15 δισεκατοµµύρια ευρώ περίπου, µε το χρηµατιστηριακό δείκτη να πέφτει κατά 75% περίπου. χρήµατα και «έφυγαν». Επίσης υπάρχουν µικρά µεσιτικά που αντιµετωπίζουν τεράστιες δυσκολίες στην κάλυψη ακόµη και των καθηµερινών εξόδων αφού δύσκολα έρχεται η πώληση. Μερικοί έχουν καταφύγει και επιδιώκουν τις αµοιβές από τις ενοικιάσεις οικιών - διαµερισµάτων. Μέσα στο δύσκολο αυτό κλίµα σε πλεονεκτική θέση είναι µόνο όσοι έχουν ρευστότητα ή µπορούν να πάρουν δάνεια µε ευνοϊκούς όρους. Τα µετρητά έχουν «αξία» ενώ άλλοι αναµένουν να έρθει µείωση επιτοκίων για να επωφεληθούν (δόσεις κ.λ.π) και πολλοί αναµένουν κάποια µέτρα για την κτηµαταγορά (προς το παρόν δεν έχουµε ακούσει τίποτα το συγκεκριµένο και ουσιαστικό). Χρονιά ευκαιριών το 2009 αφού φαίνεται ότι η παγκόσµια ύφεση θα συνεχιστεί. ËÌ ÓÙÈÎ Ó ÌfiÚʈÛË ÙË ÚËÌ ÙÔappleÈÛÙˆÙÈÎ ÁÔÚ Ï appleâè Ë PwC που προκάλεσαν οι µακροοικονοµικές ανισορροπίες σε µία αµερικανοκεντρική παγκόσµια οικονοµία. Η νέα µορφή του παγκόσµιου εµπορίου και των επενδύσεων που προκύπτει από την αποκατάσταση της ισορροπίας φαίνεται πολύ διαφορετική από εκείνη ενός αµερικανοκεντρικού συστή- µατος. ÕÓÔ Ô ÙÔ Ô- Ï ÛÛÈÎÔ (Nouveau Classic) ÙÚ appleâ ÈÎÔ Û ÛÙ Ì ÙÔ Ένα µικρότερο, πιο στενά ελεγχόµενο τραπεζικό σύστηµα και η κυριαρχία του παγκόσµιου τραπεζικού µοντέλου θα είναι κεντρικά χαρακτηριστικά του νέου τραπεζικού τοπίου. Το «σκιώδες» τραπεζικό σύστηµα θα αποδοµηθεί σε µεγάλο βαθµό. Οι τράπεζες που βασίζονται σε µεγάλο βαθµό στις κεφαλαιαγορές για τη ρευστότητά τους και οι οποίες ήταν περισσότερο εξειδικευ- µένες παρά πιο γενικές πρέπει να αναδοµηθούν. Î ÚÓËÛË «Ì Û ÛÙÔ Û ÛÙËÌ» Οι κυβερνήσεις αναµένεται να αναµειχθούν περισσότερο στον τρόπο µε τον οποίο λειτουργεί το χρηµατοπιστωτικό σύστηµα, έτσι ώστε να δώσουν ώθηση στις οικονοµίες σε όλο τον κόσµο. Αυτή η ανάµειξη είναι ήδη εµφανής στις Ηνωµένες Πολιτείες και το Ηνωµένο Βασίλειο, ενώ πίεση ασκείται σε τράπεζες που υποστηρίζονται από το κράτος, όσον αφορά περιπτώσεις Ως προς την κατανοµή των δαπανών του ΧΑΚ, ο κ. Σκουφάρης δήλωσε ότι για το κτίριο που στοίχισε συνολικά ευρώ και για το οποίο υπάρχει πρόνοια για δάνειο ευρώ µε πρόνοια για καταβολή µόνον των τόκων κατά τα δύο πρώτα έτη, προνοούνται στον εφετινό προϋπολογισµό ευρώ για τόκους και ευρώ για διάφορα έξοδα, συν ευρώ για την ασφάλεια του κτιρίου, συν ευρώ για διάφορες βελτιώσεις και άλλες ευρώ για επιπλέον συστήµατα κλιµατισµού και άλλες τροποποιήσεις. Κατά το 2009, είπε ο κ. Σκουφάρης, σχεδιάζεται µια νέα αγορά στο ΧΑΚ που θα απευθύνεται στις µικροµεσαίες επιχειρήσεις, ενώ σύντο- µα αναµένεται η ολοκλήρωση από τη Νοµική Υπηρεσία της σχετικής µε τα αµοιβαία κεφάλαια νοµοθεσίας. Σηµαντική αναβάθµιση της κυπριακής αγοράς, πρόσθεσε ο Πρόεδρος του ιοικητικού Συµβουλίου του ΧΑΚ, αναµένεται επίσης από την υλοποίηση των όσων συµφωνήθηκαν προσφάτως στη Μόσχα και την εισαγωγή σχετικών πιστοποιητικών στη χρηµατιστηριακή αγορά της Κύπρου, ενώ παράλληλα θα εισαχθούν και τα παράγωγα στο Χρηµατιστήριο Αθηνών. Ανέφερε περαιτέρω ότι θα επιδιώξουν επαναδιαπραγµάτευση της κοινής πλατφόρµας µε το Χρηµατιστήριο Αθηνών. επανάκτησης, κατάσχεσης και δανεισµού µικρών και µεσαίων επιχειρήσεων. Μεγαλύτερη σύγκρουση αναµένεται, καθώς οι κυβερνήσεις αντανακλούν τις επιθυµίες της κοινωνίας και επηρεάζουν θέµατα που άπτονται της εταιρικής διακυβέρνησης, της φορολόγησης, της διανοµής µερισµάτων και της πληρωµής αποζηµιώσεων στις τράπεζες. Ó ÙËÛË ÂÓfi Î ÓÔÓÈÛÙÈÎÔ appleï ÈÛ Ô Ì «ÌË ÂÓÈÎfi Ú ÛÎÔ» Οι βασικές αδυναµίες του ρυθµιστικού πλαισίου έχουν αποκαλυφθεί και θα γίνουν σηµαντικές και ουσιαστικές αλλαγές στο κανονιστικό περιβάλλον. Είναι γεγονός ότι τα κανονιστικά ζητήµατα δεν µπορούν να αντιµετωπιστούν µόνο σε εθνικό επίπεδο. Η G20 έχει ήδη καταστρώσει ένα Πρόγραµµα ράσης για Κανονιστική Μεταρρύθµιση. Παρ όλα αυτά, ενώ η θέσπιση ενός ρυθµιστικού σώµατος θα δηµιουργήσει συγκρούσεις συµφερόντων, είναι µία προσέγγιση που θα πρέπει να µελετήσουµε προσεκτικά. Ο εγχώριος τοµέας θα έχει περισσότερες ρυθµίσεις σε πιο πολλούς τοµείς. Γενικά, η χρηµατοπιστωτική σταθερότητα θα είναι πρώτη προτεραιότητα και οτιδήποτε την επηρεάζει θα ρυθµιστεί µε τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Αυτό θα συνοδευτεί από την άσκηση µεγαλύτερης επιρροής εκ µέρους της κυβέρνησης στη στρατηγική των τραπεζών Οι δυσοίωνες προβλέψεις της Κοµισιόν για την Κυπριακή Οικονοµία αλλά και γενικότερα ολόκληρης της Ευρώπης επηρεάζει αρνητικά την ήδη κακή ψυχολογία επενδυτών. Και επειδή βασικός παράγοντας στην αγορά ακινήτων είναι και η καλή ψυχολογία και οι άµεσες προοπτικές προβλέπουµε ότι πολύ δύσκολα θα υπάρξει ουσιαστική ανάκαµψη το 2009, έκτος αν προκύψουν µεγάλες ανατροπές της οικονοµικής και κυρίως της χρηµατοπιστωτικής πολιτικής. O Ã Ú Ï ÌappleÔ ÂÙÚ Ë, Î Ù ÂÈ BSc (Hons), MPhil (Cambridge Uni.) MRICS, Â Ó È È ı ÓÙ ÙË Landtourist Estates Ltd, ÁÎÂÎÚÈÌ ÓÔÈ ÎÙÈÌËÙ & Ì Ô ÏÔÈ ÎÈÓ ÙˆÓ ÓÙÈappleÚfi ÚÔ Ó ÛÌÔ appleèûùëìfióˆó ÎÙÈÌËÙÒÓ Î È Ì Ô ÏˆÓ ÎÈÓ ÙˆÓ appleúô ÁÎfiÛÌÈ Ú Â ÁÈ Ô ÏÔÁÈÛÙ ÙË Deloitte ύο εκπαιδευόµενοι λογιστές της Deloitte, η Αθηνά Θεοδώρου και ο Πάνος Μαρίνου, πέτυχαν την ανώτατη διάκριση σε παγκόσµιο επίπεδο στις εξετάσεις του Ινστιτούτου Εγκεκριµένων Λογιστών Αγγλίας και Ουαλίας στα θέµατα Audit and Assurance και Financial Accounting αντίστοιχα. Στην τελετή βράβευσης παρέστη και ο Υπουργός Οικονοµικών κ. Χαρίλαος Σταυράκης ο οποίος επεσήµανε τη σηµασία τέτοιων διακρίσεων για την Κύπρο, που έχει ως κύριο στόχο να επεκταθεί ως διεθνές κέντρο παροχής επαγγελµατικών και χρηµατοοικονοµικών υπηρεσιών. Με τέτοια στελέχη, είπε ο κ. Σταυράκης είναι βέβαιο ότι η Κύπρος µε οργανισµούς όπως η Deloitte, θα αναδειχθεί νικήτρια ανάµεσα στον έντονο ανταγωνισµό µε άλλες χώρες. Είναι αξιοσηµείωτο ότι τα αποτελέσµατα των εκπαιδευµένων στελεχών της Deloitte στις εξετάσεις του Ινστιτούτου συνεχίζουν να είναι εντυπωσιακά και µε ποσοστό επιτυχίας που ξεπερνά το 90% βρίσκονται πάνω από το µέσο όρο σε παγκόσµιο επίπεδο (80%). που λαµβάνουν στήριξη από την κυβέρνηση. ÚˆÙfiÁÓˆÚË ËÌÔÛÈÔÓÔÌÈÎ apple ÂÛË Οι φορολογικές επιπτώσεις θα είναι µεγαλύτερες για τις δυτικές κυβερνήσεις που θα αντιµετωπίσουν έντονες δηµοσιονοµικές πιέσεις, καθώς η ύφεση και η πτώση των τιµών των χρη- µατοοικονοµικών στοιχείων θα προκαλέσουν µείωση των εσόδων από τη φορολογία. Οι τράπεζες θα αντιµετωπίσουν µια βραχυπρόθεσµη αναβολή φόρων, αλλά µακροπρόθεσµα η φορολογία θα πρέπει να εφαρµοστεί. εδοµένης της σηµασίας των χρηµατοπιστωτικών υπηρεσιών για τις οικονοµίες του αναπτυγ- µένου κόσµου, είναι φυσικό οι κυβερνήσεις να θελήσουν να φορολογήσουν περισσότερο τον τοµέα αυτό. applefi ÙËÓ ÂappleÈ ˆÛË ÛÙË ÈÒÛÈÌË ÛÙÚ ÙËÁÈÎ Τα χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα πρέπει να αντισταθούν στον πειρασµό να αντιδρούν σε οτιδήποτε εις βάρος των µακροπρόθεσµων εκτιµήσεων. Την ίδια στιγµή, πρέπει να προσαρµοστούν στην πραγµατικότητα του να αναπτύσσουν τις επιχειρηµατικές τους δραστηριότητες σε έναν κόσµο όπου τα συµφέροντα πολλών ενδιαφερό- µενων - κυβερνήσεων και κοινωνίας γενικάέχουν γίνει πιο σηµαντικά.

18 8/18 π ƒ, 18 º µƒ À ƒπ À, 2009 ÂÚ ÈÙ Úˆ Ú ÛË ËÙ ÙÔ G7 ÁÈ ÙËÓ ÎÚ ÛË Περαιτέρω κυβερνητική δράση ενδέχεται να απαιτείται για την αποκατάσταση της εµπιστοσύνης στο διεθνές χρηµατοπιστωτικό σύστηµα και για την καταπολέµηση της κρίσης στην οικονοµία. Σε αυτό συµφώνησαν οι υπουργοί Οικονοµίας των επτά ισχυρότερων χωρών του κόσµου που συναντήθηκαν στη Ρώµη. Oι υπουργοί συµφώνησαν στο να είναι περισσότερο αποφασιστικοί αναφορικά µε το τι δεν θα κάνουν, τονίζοντας πως δεν θα καταφύγουν σε µέτρα προστατευτισµού, ούτε θα λάβουν µέτρα που θα βλάψουν άλλες οικονοµίες κατά την προσπάθεια του G7 να στηρίξει τις χώρες του. Παράλληλα, ενθάρρυναν άλλες κυβερνήσεις και πρωτίστως την Κίνα, να συνεχίσουν τις προσπάθειες τους κατά της κρίσης, καθώς φαίνεται πως έχουν συνειδητοποιήσει πως η οµάδα των επτά δεν έχει πλέον τη δύναµη να οδηγήσει την παγκόσµια οικονοµία µακριά από την κρίση δίχως εξωτερική βοήθεια. Η Κίνα θα συµµετάσχει στη συνάντηση του G20 και το G7 κατέστησε σαφές πως θεωρεί ότι η ασιατική χώρα κάνει αυτό που πρέπει για την καταπολέµηση της ύφεσης. Τέλος, ο Dominique Strauss-Kahn, επικεφαλής του ιεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου δήλωσε πως «θα υπάρξει πραγµατικό, µαζικό πρόβληµα χρηµατοδότησης για τις αναδυό- µενες χώρες το ÌappleÔÚÈÎfi ÏÏÂÈÌÌ ÚÂÎfiÚ ÛÙËÓ Â Úˆ ÒÓË ÙÔ 2008 Το εµπορικό έλλειµµα της ευρωζώνης ανήλθε, το 2008, στο µεγαλύτερο ύψος στην ιστορία της ζώνης του κοινού νοµίσµατος, σε 32,1 δισ. ευρώ, σύµφωνα µε την πρώτη εκτίµηση που έδωσε στη δηµοσιότητα η ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία. Το 2007, το εµπορικό πλεόνασµα της ευρωζώνης είχε ανέλθει σε 15,8 δισ. ευρώ. Από τη δηµιουργία της, το 1999, η ευρωζώνη είχε εµπορικό έλλειµµα µόνον δύο χρονιές, το ύψος του οποίου ωστόσο δεν είχε ποτέ υπερβεί τα 30 δισ. ευρώ. Η περυσινή χρονιά ήταν, παράλληλα, η χρονιά µε τις χειρότερες επιδόσεις της Ευρώπης των 27 σε αυτό το µέτωπο. Το εµπορικό έλλειµµα της ΕΕ διευρύνθηκε πέρυσι στα 241,3 δισ. δολάρια, από 192,4 δισ. ευρώ το Οπως προσδιόρισε η Eurostat, πρόκειται για την πρώτη χρονιά από το 1999 που το εµπορικό έλλειµµα της ΕΕ υπερέβη τα 200 δισ. ευρώ. Strauss-Kahn: Ô ÚËÌ ÙÔappleÈÛÙˆÙÈÎfi Û ÛÙËÌ ÂÓ Â Ó È ÁÈ Το παγκόσµιο οικονοµικό σύστηµα απέχει παρασάγγας από την εξυγίανση και τα τοξικά ελλείµµατα των τραπεζικών προϋπολογισµών υπονοµεύουν τις κυβερνητικές προσπάθειες για την ανάκαµψη της οικονοµίας, δήλωσε ο επικεφαλής του ιεθνούς Νοµισµατικού Ταµείου ( ΝΤ). Τα χρηµατοπιστωτικά συστήµατα ολόκληρου του κόσµου δεν είναι ακόµα υγιή και για αυτό οι προσπάθειες ανάκαµψης δεν είναι αρκετά ισχυρές, είπε ο Dominique Strauss-Kahn, γενικός διευθυντής του ΝΤ, σε συνέντευξή του στον γαλλικό ραδιοφωνικό σταθµό Inter. Πρέπει να ολοκληρώσουµε τις διαδικασίες για το ξεκαθάρισµα των τραπεζικών ισολογισµών, ανέφερε ο ίδιος, προσθέτοντας πως κάποιες τράπεζες και κάποιες εθνικές ρυθµιστικές αρχές δεν αντέδρασαν αρκετά γρήγορα έτσι ώστε να αναγνωρίσουν και να αποµονώσουν την κακή πίστωση που προκάλεσε την κατάρρευση. Ανησυχώ καθώς τα σχέδια που τίθενται σε εφαρµογή κατευθύνονται µεν προς την σωστή κατεύθυνση αλλά δεν διαρκούν πολύ, ανέφερε, ζητώντας περισσότερη συνεργασία µεταξύ των κυβερνήσεων που πασχίζουν µε τα κυβερνητικά σχέδια ανάκαµψης. Ορισµένες χώρες έχουν κρατικοποιήσει µερικώς ή εξ ολοκλήρου τις τράπεζες που επηρεάστηκαν από την πιστωτική κρίση, άλλες έχουν προβεί σε συγχωνεύσεις ενώ κάποιοι ειδικοί προτείνουν την δηµιουργία των bad banks για την απορρόφηση των τοξικών παγίων. Πολλοί αναλυτές ανησυχούν πως δισεκατοµµύρια δολάρια σε µη εξυπηρετούµενα δάνεια συνεχίζουν να απειλούν τα βιβλία των τραπεζών, όντας κρυµµένα µέσα σε σύνθετα δοµηµένα χρηµατοπιστωτικά προϊόντα, υπονοµεύοντας την εµπιστοσύνη στην πιστωτική αγορά. Τον περασµένο εκέµβριο, το εµπορικό έλλειµµα της ευρωζώνης µε τον υπόλοιπο κόσµο ανήλθε σε 700 εκατ. ευρώ, συρρικνούµενο σε σχέση µε έλλειµµα 5,8 δισ. ευρώ το Νοέµβριο του Τα πρόσφατα στοιχεία για το ΑΕΠ της Ευρωζώνης, σε συνδυασµό µε την ταχύτατη επιβράδυνση των τιµών στα καταναλωτικά προϊόντα, αναµένεται να ασκήσουν νέες πιέσεις στην ΕΚΤ για περαιτέρω µείωση των ευρωπαϊκών επιτοκίων στην επόµενη συνεδρίαση Μαρτίου. «Τα τελευταία οικονοµικά στοιχεία και έρευνες επιβεβαιώνουν ότι η Ευρωζώνη και οι µεγαλύτεροι εµπορικοί εταίροι της διέρχονται µια παρατεταµένη περίοδο σηµαντικής οικονοµικής επιβράδυνσης, ενώ µειώνονται οι εξωτερικές και εσωτερικές πληθωριστικές πιέσεις», ασύµφωνα µε την ΕΚΤ. Όπως σηµειώνει, η αβεβαιότητα παραµένει ιδιαίτερα υψηλή και ο ρυθµός ανάπτυξης σε τριµηνιαία βάση το τέταρτο τρίµηνο του 2008 ενδέχεται να είναι «πολύ αρνητικός». µô ÙÈ» 12% ÛÙË ÈÔÌË ÓÈÎ apple Ú ÁˆÁ Πτώση-ρεκόρ της τάξεως του 12% σηµείωσε σε ετήσια βάση η βιοµηχανική παραγωγή το εκέµβριο στην Ευρωζώνη σύµφωνα µε τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Eurostat. Σε µηνιαία βάση η βιοµηχανική παραγωγή σηµείωσε πτώση κατά 2,6%, υπερβαίνοντας τις εκτιµήσεις των αναλυτών που έκαναν λόγο για υποχώρηση κατά 2,5%. Η Eurostat προχώρησε επίσης σε υποβάθµιση των στοιχείων του Νοεµβρίου σε πτώση 2,2% σε µηνιαία βάση και σε 8,5% σε ετήσια βάση. Τα στοιχεία που είχαν ανακοινωθεί έκαναν λόγο για πτώση κατά 1,6% και 7,7% αντιστοίχως. Almunia: Ó ÁÎË ÁÈ Ó Ì ÙÚ ÛÙ ÚÈÍË ÙÚ appleâ ÒÓ Κίνδυνο αποπληθωρισµού σε ορισµένες οικονοµίες της Ευρώπης διακρίνει ο ευρωπαίος επίτροπος Οικονοµικών και Νοµισµατικών Υποθέσεων Joaquin Almunia. Ο επίτροπος µιλώντας σε οικονοµικό συνέδριο στις Βρυξέλλες φέρεται να δήλωσε ότι είναι πιθανή νέα µείωση επιτοκίων από την ΕΚΤ το Μάρτιο και ότι «πρέπει να ακολουθηθεί διασταλτική νοµισµατική πολιτική». Αναφερόµενος στις τράπεζες, δήλωσε ότι δεν είναι πεπεισµένος για την αποτελεσµατικότητα των µέτρων στήριξης που έχουν ληφθεί έως τώρα, ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να λάβουν επιπλέον µέτρα για τη στήριξη του κλάδου, ενώ παράλληλα εξέφρασε την πεποίθηση ότι οι κυβερνητικές αρχές δεν θα επιτρέπουν την κατάρρευση µεγάλων τραπεζών. Moodyãs: Èı Ó appleô ıìèûë ÙÚ appleâ ÒÓ ÏfiÁˆ Ó. ÚÒappleË Στην υποβάθµιση ορισµένων τραπεζών µε θυγατρικές στην Ανατολική Ευρώπη ενδέχεται να προχωρήσει η Moody s Investors Service, καθώς επιδεινώνονται οι οικονοµίες της περιοχής. Σύµφωνα µε την έκθεση του οίκου, η Moody s ανέφερε πως οι τράπεζες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, που είναι θυγατρικές χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων όπως η Raiffeisen Zentralbank Oesterreich AG και η Swedbank AB, ενδέχεται να βρεθούν κάτω από ισχυρή πίεση, γεγονός που ίσως να εξασθενήσει και τις µητρικές εταιρείες. Σηµειώνεται πως σε τράπεζες από την Αυστρία, την Ιταλία, τη Γαλλία, το Βέλγιο, τη Γερµανία και τη Σουηδία αναλογεί το 84% των δανείων που εκδίδουν δυτικές τράπεζες στην ανατολική Ευρώπη. Οι οικονοµίες της περιοχής εξασθενούν, µε το ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο να προσφέρει ήδη βοήθεια σε Λετονία, Ουγγαρία, Σερβία και Ουκρανία. Η επιδείνωση της οικονοµίας στην Ανατολική Ευρώπη θα έχει πολύ πιο σοβαρές συνέπειες στην εξάρτηση πολλών χωρών από τις ταµειακές ροές των τραπεζών της δυτικής Ευρώπης, υπογράµµιζε η Moody s στην έκθεση της. Ο οίκος συνέχισε επισηµαίνοντας πως οι τράπεζες της υτικής Ευρώπης ενδέχεται να γίνουν επιλεκτικές στον τρόπο µε τον οποίο θα στηρίζουν τις θυγατρικές τους, ενώ τράπεζες σε χώρες που σχετίζονται µε υψηλότερους συστηµικούς κινδύνους ενδέχεται να αντιµετωπίσουν µειωµένη στήριξη από τις µητρικές τους. Η Moody s επισήµανε πως οι δυτικές κυβερνήσεις ενδέχεται να θέσουν όρους για να διασφαλίσουν πως η κρατική υποστήριξη που θα παρέχουν δεν θα δοθεί στη στήριξη των θυγατρικών του εξωτερικού. Ωστόσο, συνέχισε ο οίκος, η µειωµένη στήριξη σε θυγατρικές ενδέχεται στην τελική να βλάψει την ίδια την µητρική. È Ù ÚËÛË ÙË appleôûùúôê ÂappleÂÓ ÙÈÎÔ ÎÈÓ ÓÔ Ã ø À Treasury Division, Alpha Bank Η αβεβαιότητα και η απαισιοδοξία των επενδυτών σχετικά µε την προοπτική του χρη- µατοπιστωτικού συστήµατος και της παγκόσµιας οικονοµίας γενικότερα διατηρεί την απροθυµία τους για ανάληψη επενδυτικού κινδύνου. Το κλίµα αυτό ευνοεί το δολάριο το οποίο θεωρείται από τους αναλυτές νόµισµα ασφαλούς καταφυγίου. Το αµερικανικό νόµισµα παρουσιάζει τις τελευταίες µέρες ανοδικές τάσεις καθώς ανήλθε την Τρίτη 17 Φεβρουαρίου µέχρι τα 1,26, το υψηλότερο του σηµείο τους τελευταίους 2 µήνες. Θετικά επηρεάζει το δολάριο η ανακοίνωση στις ΗΠΑ των στοιχείων λιανικών πωλήσεων µη συµπεριλαµβανοµένων των αυτοκινήτων τα οποία παρουσίασαν τον Ιανουάριο αύξηση για πρώτη φορά τους τελευταίους 6 µήνες. Επιπρόσθετα, καλύτερα των αναµενόµενων παρουσιάστηκαν και τα στοιχεία εργασίας που ανακοινώθηκαν την Πέµπτη 12 Φεβρουαρίου στις ΗΠΑ. Την περαιτέρω ενίσχυση του δολαρίου περιόρισε η ανακοίνωση της εταιρείας πιστοληπτικής αξιολογήσεως του οίκου Σε περαιτέρω υποβάθµιση των εκτιµήσεων του για την παγκόσµια ζήτηση πετρελαίου το 2009 προχώρησε ο OPEC, επικαλούµενος την επιδείνωση τις παγκόσµιας οικονο- µικής κρίσης για το απαισιόδοξο outlook που έχει υιοθετήσει. Ο Οργανισµός υποβάθµιση καθοδικά την παγκόσµια ζήτηση για το 2009 κατά την ηµέρα στα 85,1 εκατ. βαρέλια την ηµέρα και κατά βαρέλια την Moody s ότι το επίπεδο της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ (ΑΑΑ) βρίσκεται υπό πίεση λόγω των δυσµενών επιπτώσεων στο ακαθάριστο εθνικό προϊόν και των υψηλών ενδεχοµένων υποχρεώσεων. Το Σάββατο 13 Φεβρουαρίου ολοκληρώθηκε στη Ρώµη η σύσκεψη των Αξιωµατούχων του οµίλου των επτά πιο ανεπτυγµένων βιοµηχανικά κρατών (G7). Στο ανακοινωθέν που ακολούθησε της συσκέψεως επισηµάνθηκε η δέσµευση προώθησης της παγκόσµιας οικονο- µίας και αποφυγής µέτρων προστατευτισµού. Τονίστηκαν παράλληλα οι αρνητικές επιπτώσεις της υπερβάλλουσας µεταβλητότητας στην αγορά συναλλάγµατος για τη σταθερότητα των χρηµατοοικονοµικών αγορών. Συγκεκριµένα όσον αφορά τις αγορές συναλλάγµατος αποφεύχθηκε η αναφορά σε οποιονδήποτε νόµισµα παρά τις φήµες ότι θα γινόταν αναφορά για την απότοµη άνοδο του ιαπωνικού γιεν και παράλληλα την απότοµη πτώση της στερλίνας. Το τελικό ανακοινωθέν ανέφερε ότι δεν είναι επιθυµητή η υπερβολική αστάθεια στην αγορά συναλλάγµατος και ότι ο όµιλος G7 θα παρακολουθεί στενά τις αγορές συναλλάγµατος και θα λαµβάνει τα απαραίτητα µέτρα. Σε µιαν άλλη εξέλιξη, αρνητικές ήταν για το ευρώ αναφορές ότι η Ιρλανδία ενδέχεται να εµφανίσει αδυναµία αποπληρωµής του χρέους της και ότι δυτικοευρωπαϊκά χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα θα πληγούν σηµαντικά από την έκθεση τους στην Ανατολική Ευρώπη µε απώλειες ύψους 10%-20% Επιπρόσθετα πιέσεις δέχθηκε το ευρώ λόγω της ανακοίνωσης αρνητικών µακροοικονοµικών στοιχείων στην Ευρωζώνη. Συγκεκριµένα, η βιοµηχανική παραγωγή εκεµβρίου κατέγραψε σε ετήσια βάση τη µεγαλύτερη ιστορικά υποχώρηση (-12% εκτίµηση: -9.5%) ενώ ιδιαίτερης σηµασίας ήταν η ανακοίνωση ότι το ακαθάριστο εθνικό προϊόν κατέγραψε το δ τρίµηνο σε τριµηνιαία βάση τη µεγαλύτερη υποχώρηση (-1.5%) από το Το ενδιαφέρον της αγοράς εστιάζεται την προσεχή εβδοµάδα στις ανακοινώσεις των στοιχείων του δείκτη επενδυτικής εµπιστοσύνης IFO Ιανουαρίου στη Γερµανία καθώς και του US Philadelphia FED στις Ηνωµένες Πολιτείες. Οι πιο πάνω ανακοινώσεις αναµένεται να δώσουν πληροφορίες για την πορεία της οικονοµίας στην Ευρωζώνη και στις ΗΠΑ αντίστοιχα. OPEC: appleô ıìèûë ÙˆÓ appleúô Ï ÂˆÓ ÁÈ ÙË ÙËÛË ÙÔ 2009 ηµέρα χαµηλότερα από το Η αναθεώρηση αντανακλά την επιδείνωση της οικονοµικής κατάστασης στις χώρες του ΟΟΣΑ που έχει επεκταθεί και στις αναπτυσσό- µενες οικονοµίας, αναφέρει ο Οργανισµός στην έκθεση του Φεβρουαρίου. Η υποβάθµιση των εκτιµήσεων του OPEC για την παγκόσµια ζήτηση το 2009 είναι µικρότερη από την µείωση που εκτίµησε η ιεθνής Υπηρεσία Ενέργειας νωρίτερα αυτή την εβδοµάδα. Η Υπηρεσία µε έδρα το Παρίσι ανακοίνωσε ότι η παγκόσµια ζήτηση θα υποχωρήσει το 2009 κατά βαρέλια την ηµέρα, λόγω της αδύναµης παγκόσµιας οικονο- µικής δραστηριότητας. Η τιµή του αργού στη Νέα Υόρκη βρέθηκε να σηµειώνει άνοδο 11 cents στα 34,09 δολ. το βαρέλι στις 1130 GMT, σχεδόν κατά 15% υψηλότερα από την τελευταία ανακοίνωση του OPEC για µείωση της απραγωγής του στις 17 εκεµβρίου. Η ζήτηση προς τα κράτη-µέλη του Οργανισµού αναµένεται επίσης να σηµειώσει πτώση το 2009, όπως επισηµαίνει στην έκθεση του ο Οργανισµός που κάνει λόγο για υποχώρηση κατά 1,7 εκατ. βαρέλια την ηµέρα σε σχέση µε τα περυσινά επίπεδα.

19 ƒ, 18 º µƒ À ƒπ À, 2009 E 19/9 º À πƒπ ƒ, À π Citigroup: ÚÔÙÈÌ ıóèî, ÏÏ fi È Eurobank Στροφή σε τράπεζες µε χαµηλό δείκτη δανείων προς καταθέσεις κάνει η Citigroup σε έκθεσή της µε τίτλο «δείξε µου το χρήµα». Ο οίκος αναφέρει πως το µεγαλύτερο δείκτη δανείων προς καταθέσεις βρίσκουµε στη Λετονία (230% στο τέλος του 2007), στο Καζακστάν (186%) και στη Ρωσία (146%). Σε αυτές τις χώρες οι τραπεζικές µετοχές είχαν τη χειρότερη απόδοση. Στην Τσεχία αλλά και σε Πολωνία και Τουρκία που οι δείκτες είναι χαµηλότερη οι µετοχές υποχώρησαν µεταξύ 33% και 50%. Στα τελευταία πέντε χρόνια που έβγαινε εύκολο χρήµα λέει ο οίκος δεν υπήρχε συσχέτιση µεταξύ της πορείας των µετοχών και του δείκτη δάνεια προς καταθέσεις. Πλέον ο οίκος σηµειώνει πως παραµένει επιφυλακτικός για τις χώρες όπου τα δάνεια είναι µεγαλύτερα από τις καταθέσεις παρά το γεγονός ότι οι τιµές των µετοχών έχουν υποχωρήσει και οι αριθµοδείκτες είναι χαµηλοί. Για την Ελλάδα σηµειώνει πως η εικόνα είναι µικτή και προτι- µά την Εθνική Τράπεζα, ενώ δεν προτιµά τη Eurobank. Οι σκανδιναβικές χώρες σηµειώνει πως έχουν έκθεση σε λάθος περιοχή. «Ó ÁËλ Ô ÙÔ ÚÈÛÌfi ÙË ÏÏ Σηµαντική επιβράδυνση αναµένεται να εµφανίσει η τουριστική κίνηση στην Ελλάδα το 2009, παρουσιάζοντας τη µεγαλύτερη ίσως πτώση των τελευταίων 30 ετών, όπως προκύπτει από µελέτη της ιεύθυνσης Οικονοµικών Μελετών και Προβλέψεων της Eurobank EFG µε τίτλο «Οικονοµικές Κρίσεις και Τουριστική Κίνηση στην Ελλάδα». Στη µελέτη εξετάζονται οι επιδράσεις παλαιότερων υφέσεων στην τουριστική κίνηση στην Ελλάδα και εκτιµάται το πώς θα επηρεάσει η παρούσα κρίση τον κλάδο το 2009 και το Αναλυτικά, αναφέρεται ότι η πιθανότητα για σηµαντικά µειωµένα έσοδα από τουρισµό το 2010 είναι επίσης µεγάλη. Παρ ότι η Ελλάδα ευνοείται τον τελευταίο καιρό από αυξηµένη ζήτηση από νέες αγορές (όπως Ρωσία, Ανατολική Ευρώπη, Ασία κ.ά.), η παρούσα κρίση επηρεάζει τις κύριες αγορές της µε µεγάλη σφοδρότητα. Οι τουρίστες από τις ΗΠΑ, το Ηνωµένο Βασίλειο και τη Γερµανία αναµένεται να περιορίσουν φέτος τα ταξίδια τους στη χώρα µας λόγω της µεγάλης οικονοµικής ύφεσης που πλήττει τις οικονοµίες τους. Η ταυτόχρονη και έντονη πτώση των αφίξεων από τις χώρες αυτές θα επηρεάσει σηµαντικά τις τουριστικές εισπράξεις. Το κενό που θα δηµιουργηθεί στις εισπράξεις εκτι- µάται ότι δεν είναι πιθανό να καλυφθεί από τις αφίξεις από τις νέες αγορές. Επιπλέον, η κρίση θα επηρεάσει και αυτές τις χώρες, µειώνοντας τις συνολικές εισροές ξένων τουριστών στην Ελλάδα. Στην ίδια µελέτη σηµειώνεται ότι είναι δύσκολο να εκτιµηθεί η διάρκεια και το βάθος της τρέχουσας παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης. Ωστόσο, ιστορικά, ο τουρισµός στη χώρα µας ανακάµπτει όταν «Αγοράστε ελληνικά οµόλογα» είναι η συµβουλή της ING προς τους θεσµικούς επενδυτές στην Ευρώπη. Σύµφωνα µε τον διευθυντή στρατηγικής της αγοράς οµολόγων του ολλανδικού οµίλου κ. Padhraic Garvey, η αύξηση του χάσµατος των αποδόσεων ή των spreads, µεταξύ των κρατικών οµολόγων στην ευρωζώνη τελείωσε πια! Όπως σχολιάζει χαρακτηριστικά, «οι γελοιότητες του τελευταίου διαστήµατος σε σχέση µε το σπάσιµο της Chevreux: πû Ú Ë Ú ÛÙfiÙËÙ ÙË MIG Κορυφαία εταιρεία συµµετοχών µε ισχυρή ρευστότητα χαρακτηρίζει η Cheuvreux την Marfin Investment Group (MIG) σε σχετική έκθεση της. Ο οίκος αναφέρει πως η MIG αποτελεί σηµαντικό παίκτη στην Ελλάδα και την Νοτιοανατολική Ευρώπη µε παρουσία σε πάνω από 40 χώρες, ενώ απασχολεί εργαζοµένους, προµηθευτές και διαθέτει συνολική πελατειακή βάση 20 εκατ. Η εταιρεία δίνει έµφαση σε πέντε βασικούς τοµείς δραστηριότητας: τα τρόφιµα και τα γαλακτοκοµικά προϊόντα, υγείας και πρόνοιας, µεταφορών, ΙΤ & Τηλεπικοινωνίες και χρηµατοπιστωτικών κλάδων, ενώ διατηρεί και κλάδο private equity. Η χρηµατιστηριακή αναφέρει πως το σηµαντικότερο πάγιο της MIG είναι η Vivartia, ενώ κατέχει την Ó Ì ÓÂÙ È Ó ÂÌÊ Ó ÛÂÈ ÙËÓ ÌÂÁ Ï ÙÂÚË appleùòûë ÙˆÓ ÙÂÏ ٠ˆÓ 30 ÂÙÒÓ ING: «ÁÔÚ ÛÙ ÂÏÏËÓÈÎ ÔÌfiÏÔÁ» ευρωζώνης τελείωσαν πια». Το θέµα πλέον των αγορών είναι η σύγκλιση της ζώνης του ευρώ και η µείωση της αποστροφής ρίσκου στα οµόλογα της ευρωζώνης, πρόσθεσε. Έτσι συστήνει µείωση των θέσεων σε γαλλικά κρατικά οµόλογα και αποµάκρυνση από τα ιταλικά οµόλογα, σε συνδυασµό µε δυναµική στροφή στα οµόλογα των περιφερειακών οικονοµιών της ζώνης του ευρώ. Συγκεκριµένα συµβουλεύει πώληση των ιταλικών και των Attica Group, το ΥΓΕΙΑ και διατηρεί συµµετοχή 10% στην Marfin Popular Bank. Η Chevreux συνεχίζει επισηµαίνοντας πως η πλεονάζουσα ρευστότητα που διαθέτει η MIG είναι αποτέλεσµα προσεκτικής επενδυτικής πολιτικής, ενώ αποτελεί πλέον δίκτυ ασφαλείας εντός του υφιστάµενου περιβάλλοντος. Η καθαρή αξία ενεργητικού της εταιρείας έχει διαµορφωθεί στα 5,1 ευρώ ανά µετοχή, µε discount άνω του 40% των υφιστάµενων επιπέδων τιµών. Στην ίδια έκθεση, η χρηµατιστηριακή αναφέρει πως η MIG προχώρησε σε αναµόρφωση της στρατηγικής της λόγω της κρίσης εξού και σχεδιάζει να προχωρήσει µε αύξηση µετοχικού κεφαλαίου 5 δισ. ευρώ το Στόχος της ΑΜΚ είναι η αξιοποίηση των ευκαιριών που παρουσιάζονται στον χρηµατοπιστωτικό κλάδο σε Ελλάδα και Νοτιοανατολική Ευρώπη. Ωστόσο, η χρηµατιστηριακή διαπιστώνει τρεις βασικές αδυναµίες της MIG: Πρώτον πως σηµαντικό µέρος της αξίας της εταιρείας πηγάζει από µία εταιρεία και συγκεκριµένα τη Vivartia σε ποσοστό περίπου 40% της καθαρής αξίας του ενεργητικού. εύτερον η χαµηλή µερισµατική ροή από θυγατρικές.τρίτον πως οι πρόσφατες εξαγορές ενδέχεται να έχουν συµβεί αργά µέσα σε κύκλο. Τέλος, αξίζει να σηµειωθεί πως η Calyon, η µητρική εταιρεία της Chevreux, είναι συνδιοργανωτής της ΑΜΚ της MIG και εξού και ο οίκος δεν θέτει τιµή-στόχο ή σύσταση για τη µετοχή της MIG. ο παγκόσµιος ρυθµός ανάπτυξης είναι πάνω από το 2% ετησίως όπως συµπεραίνεται στη µελέτη. Καθώς οι προβλέψεις της Eurobank και πολλών έγκυρων διεθνών οίκων για την επόµενη διετία δεν είναι καθόλου ευνοϊκές για τους ρυθµούς µεγέθυνσης της παγκόσµιας οικονοµίας, οι ανησυχίες για την πορεία του κλάδου αυξάνονται. Ωστόσο, θετικό στοιχείο στην περίπτωση αυτή είναι ότι τα νησιά του Αιγαίου και η Κρήτη εµφανίζουν ιστορικά µεγαλύτερες αντοχές απέναντι στην πτώση ζήτησης, κατά τη διάρκεια οικονο- µικών επιβραδύνσεων, σε αντιδιαστολή µε την Αθήνα. Επιπλέον, πιο ισχυρός τις περιόδους αυτές εµφανίζεται ο εγχώριος τουρισµός, ο οποίος µειώνεται αλλά µε βραδύτερους ρυθµούς από ότι ο ξένος. Στη µελέτη επισηµαίνεται, τέλος, ότι πέρα από την επίδραση της παγκόσµιας ανάπτυξης, το επίπεδο τιµών, η οικονοµική επιφάνεια των τουριστών και µια σειρά από ποιοτικούς παράγοντες διαδραµατίζουν σηµαντικό ρόλο και επηρεάζουν την ζήτηση για τουριστικές υπηρεσίες. Το εισόδηµα των ξένων τουριστών συνιστά σηµαντικό προσδιοριστικό παράγοντα των τουριστικών αφίξεων για χώρες θερινού τουρισµού όπως η Ελλάδα και η Αυστραλία, ενώ για τη Γαλλία και την Ισπανία ο πιο σηµαντικός παράγοντας είναι το κόστος ζωής. Σε µακροχρόνια βάση, οι αλλαγές στις προτιµήσεις και άλλους ποιοτικούς προσδιοριστικούς παράγοντες είναι θετικές για την Ελλάδα και την Αυστραλία και αρνητικές για τη Γαλλία και την Ισπανία. Αυτό είναι ένα ενδιαφέρον συµπέρασµα που εξηγεί τις καλές έως τώρα επιδόσεις της τουριστικής βιοµηχανίας στην Ελλάδα, παρά το σταθερά πορτογαλικών κρατικών οµολόγων και αγορά ελληνικών κρατικών οµολόγων, όπως επίσης και αποµάκρυνση από τα αυστριακή οµόλογα και αγορά των κρατικών οµολόγων του Βελγίου. Εν τω µεταξύ σε νέο υψηλό βρέθηκε το spread των ελληνικών 10ετών οµολόγων. Συγκεκριµένα, ξεπέρασε τις 300 µονάδες βάσης, φτάνοντας στις 301 µονάδες. Το πιο ανησυχητικό γεγονός πάντως είναι ότι η κατακόρυφη αύξησή του από τις 220 µονάδες στα σηµερινά επίπεδα µέσα σε οκτώ ηµέρες. Αναλυτές της αγοράς οµολόγων αποδίδουν την εν λόγω εξέλιξη στην επικείµενη έκδοση 10ετούς οµολόγου από τη χώρα µας, καθώς οι επενδυτές προετοιµάζονται για να το αγοράσουν στην καλύτερη δυνατή αποτίµηση. Εξίσου κατακόρυφη αύξηση καταγράφει το spread του 5ετούς οµολόγου, το οποίο από τις 256 µονάδες βάσης στις 9 Φεβρουαρίου βρίσκεται σήµερα στις 305 µονάδες. Alpha: Ù 8,3  ÚÒ ÌÂÈÒÓÂÈ Ë Piraeus Sec., ÛÙ 5,80 Ë Euroxx Στα 8,3 ευρώ µειώνει την τιµή στόχο της Alpha Bank η Piraeus Securities από 8,8 ευρώ προηγουµένως ενώ διατηρεί αµετάβλητη τη σύσταση σε neutral. Αυτό σηµαίνει ότι η προσδοκώµενη απόδοση από τα τρέχοντα επίπεδα είναι σε 53%. Οι αναλυτές σηµειώνουν επίσης ότι µειώνουν τις εκτιµήσεις τους για τα κέρδη ανά µετοχή του 2009 και του 2010 κατά 28% και 26% αντίστοιχα από το πρόσφατο 37% και 30%. Το γεγονός οφείλεται κυρίως στην αύξηση του κόστους του κινδύνου σε 130 µονάδες βάσης το 2009 (από 112) και 140 µονάδες βάσης το 2010 (από 130 πριν). Τώρα αναµένεται µείωση των κερδών ανά µετοχή κατά 42% σε ετήσια βάση το 2009 και µια µικρή αύξηση της τάξης του 4% το Μειώνει στα 5,80 ευρώ την τιµή στόχο για τη µετοχή της Alpha Bank η Euroxx από 6,40 ευρώ προηγουµένως περιµένοντας επίσης απόδοση 9% από τα τρέχοντα επίπεδα. Οι αναλυτές διατηρούν επίσης τη σύσταση σε equalweight. Η ανάλυση έρχεται σε συνέχεια της συνέντευξης του προέδρου της τράπεζας, Γ.Κωστόπουλου, ο οποίος προανήγγειλε ένα δύσκολο δ` τρίµηνο για το 2008 που δηµιουργεί κλίµα για την εικόνα που θα εµφανίσει ο κλάδος συνολικά. υψηλό της πληθωρισµό σε σχέση µε την Ευρωζώνη (διαφορικό πληθωρισµό). Οι αλλαγές στα γούστα και στις τουριστικές προτιµήσεις του ξένου τουρίστα ευνόησαν και ευνοούν τη χώρα µας παρά την ακρίβεια. Ωστόσο, υπό το πρίσµα της σφοδρότητας της παρούσας κρίσης, η τιµολόγηση των τουριστικών υπηρεσιών εύλογα θα διαδραµατίσει καθοριστικό ρόλο στην ανταγωνιστικότητα των διαφόρων τουριστικών προορισµών στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσµο το Συµπερασµατικά, η παγκόσµια ύφεση θα επηρεάσει σηµαντικά την τουριστική κίνηση στην Ελλάδα, οδηγώντας σε µειωµένες αφίξεις ξένων και ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2009 και, πιθανώς και το Για µια χώρα που βασίζεται στον τουρισµό, αυτό θέτει σοβαρές προκλήσεις, όχι µόνο για τον κλάδο του τουρισµού αλλά και για το σύνολο της εθνικής οικονοµίας, απαιτώντας ιδιαίτερη προσοχή και αντιµετώπιση τόσο από φορείς του δηµοσίου όσο και του ιδιωτικού τοµέα.

20 10/20 ƒ, 18 º µƒ À ƒπ À, 2009 Ú ÛÂÓ ÚÈ «apple Ô Ó» ÁÈ ÙÔÓ ÙÚ appleâ ÈÎfi ÎÏ Ô ÙÔ 2009 «Πιστεύω ότι η κατάσταση µέσα στο επόµενο εξάµηνο θα ισορροπήσει, χωρίς όµως οι κερδοφορίες να φτάσουν στα επίπεδα του παρελθόντος» είχε δηλώσει ο πρόεδρος της Alpha Bank κ. Γιάννης Κωστόπουλος κατά την έκτακτη γενική συνέλευση της τράπεζας τον προηγούµενο µήνα. Αυτή µάλιστα είναι και η µόνη µέχρι σήµερα αναφορά Έλληνα τραπεζίτη σχετικά µε τη φετινή κερδοφορία του κλάδου. Οι υπόλοιποι περιορίστηκαν στο να αναφερθούν στην υγεία του ελληνικού τραπεζικού συστήµατος και στο ότι µε τη συνδροµή του πακέτου στήριξης, η χρηµατοδότηση της οικονοµίας θα εξελιχθεί οµαλά µέσα στο Στο σηµείο αυτό άλλωστε, εστιάζεται και το µεγάλο θέµα που αντιµετωπίζουν οι τράπεζες στο ταµπλό της Σοφοκλέους: στο ότι ενώ από τη µια πλευρά οι αναλυτές προχωρούν σε ολοένα και δυσµενέστερες εκθέσεις εκφράζοντας έντονους φόβους -που σε ορισµένες περιπτώσεις ενδεχοµένως να αποδειχτούν και υπερβολικοί- για τα µεγέθη του 2009, οι τράπεζες από την πλευρά τους δεν είναι σε θέση να ανακοινώσουν τις δικές τους προβλέψεις κερδών (guidances). Σύµφωνα µε άρθρο της euro2day.gr των Στέφανου Κοτζαµάνη και Γιώργου Σαββάκη τα φιλόδοξα business plans του παρελθόντος είναι φανερό πλέον πως δεν πείθουν κανέναν και µέχρι σήµερα, οι τραπεζίτες διστάζουν να δηµοσιεύσουν νέα, καθώς βλέπουν πολλά σηµαντικά µέτωπα να παραµένουν ανοιχτά και αβέβαια. Η κύρια ανησυχία των αναλυτών είναι ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν έχουν προηγου- µένως έχει δοκιµαστεί σε ένα τέτοιο οικονοµικό περιβάλλον, ενώ στην Ν.Α. Ευρώπη είναι η πρώτη φορά που θα βρεθούν αντιµέτωπες µε µια ισχυρή επιβράδυνση, µε αποτέλεσµα η ορατότητα των κερδών για τα επόµενα δύο έτη είναι πολύ περιορισµένη. Με τη χρηµατιστηριακή αγορά να έχει ήδη εκφράσει στις τρέχουσες αποτιµήσεις την έντονη επιφυλακτικότητα για το µέλλον της κερδοφορίας των τραπεζών, υπάρχουν τρία πιθανά σενάρια για την πορεία του 2009 και όποιος επενδυτής επιλέξει σωστά, τότε είτε θα επιτύχει σηµαντικά κέρδη, είτε θα αποφύγει µετοχικές απώλειες. Ô ıâùèîfi ÛÂÓ ÚÈÔ Πρώτον, µέσα στους επόµενους µήνες, επιτυγχάνεται σταδιακά µια σηµαντική αποκλιµάκωση στα επιτόκια καταθέσεων των τραπεζών, οι οποίες µε τη σειρά τους «περνούν» τις µειώσεις αυτές και στα επιτόκια χορηγήσεων. Προϋπόθεση για την µείωση των επιτοκίων καταθέσεων, αποτελεί να βρει το ελληνικό δηµόσιο τρόπους προκειµένου να αντλεί και αυτό δανειακά κεφάλαια µε χαµηλότερο επιτόκιο από το τρέχον. Και αυτό γιατί σε διαφορετική περίπτωση, οι αποδόσεις των κρατικών οµολόγων του δηµοσίου θα καταστούν ελκυστικότερες και θα αποσπάσουν ένα σηµαντικό τµήµα των τραπεζικών καταθέσεων. εύτερον, επιτυγχάνεται τελικά ο στόχος για αύξηση των χορηγήσεων κατά 10% µέσα στο 2009, γιατί σε διαφορετική περίπτωση οι επιχειρήσεις θα υποστούν ακόµη µεγαλύτερες παρενέργειες από την κρίση και οι τράπεζες θα υποχρεωθούν να εγγράψουν ακόµη πιο µεγάλες επισφάλειες. Τρίτον και κυριότερο, η διεθνής αγορά χρη- µατοδότησης (wholesale funding) θα αρχίσει σταδιακά να «ξεπαγώνει» και έτσι θα έχει αποκατασταθεί σε πολύ σηµαντικό βαθµό έως το τέλος του έτους. Ως αποτέλεσµα όλων των παραπάνω θα είναι: Α. Οι τράπεζες που θα έχουν ενισχυθεί µε το πακέτο στήριξης θα καταφέρουν να δανειστούν µε σχετικά ευνοϊκούς όρους από τις διεθνείς αγορές κεφαλαίου που θα έχουν στο µεταξύ επαναλειτουργήσει. Β. Η µείωση των επιτοκίων χορηγήσεων, σε συνδυασµό µε την πτώση της τιµής του πετρελαίου και των άλλων πρώτων υλών θα απορροφήσουν ένα µεγάλο ποσοστό των κραδασµών που θα επιφέρει στις επιχειρήσεις η αναµενόµενη πτώση της ζήτησης. Με τον τρόπο αυτό, τα εταιρικά κέρδη δεν θα µειωθούν πολύ και η άνοδος των επισφαλειών για τις τράπεζες δεν θα είναι µεγάλη. Γ. Η πτώση των τραπεζικών κερδών θα περιοριστεί γύρω στο 20% - 25% και έτσι θα προκύψουν δείκτες P/E (2009) ιδιαίτερα ελκυστικοί, ωστόσο σε κάθε τράπεζα Το πιθανότερο είναι ότι η αγορά θα κατανοήσει ότι είχε ενσωµατώσει στις τραπεζικές µετοχές ένα σενάριο πολύ δυσµενέστερο από αυτό που τελικά έγινε, µε αποτέλεσµα οι τραπεζικές µετοχές να «δικαιούνται» ενός ανοδικού rebound. Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις αρκετών αναλυτών, µια αύξηση της τάξεως του 10% στις χορηγήσεις θα βοηθήσει στην αύξηση, σε παρόµοια ή και ελαφρώς ανώτερα επίπεδα, για τις καταθέσεις δηµιουργώντας µε αυτόν τον τρόπο ένα επιπρόσθετο ταµιακό πλεόνασµα της τάξεως των 6 δις ευρώ για τις ελληνικές τράπεζες. Σε µια τέτοια εξέλιξη, η εξάρτηση των ελληνικών τραπεζών από το wholesale funding θα περιοριζόταν σηµαντικά. Το στοιχείο το οποίο σε κάθε σενάριο θα επηρεάσει τα κέρδη είναι η εξέλιξη των µη εξυπηρετούµενων δανείων (NPL) και το ποσοστό των προβλέψεων. Η καθοδική αναθεώρηση των εκτι- µήσεων για την κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών προέρχεται κυρίως από την αύξηση των προβλέψεων των δανείων στα µονάδες βάσης (1%-1,1%) έναντι µονάδων που ήταν στα µέσα του Σύµφωνα µε τις παραπάνω παραδοχές, η κερδοφορία των τραπεζών θα κυµανθεί σε τέτοια επίπεδα όπου οι αποτιµήσεις βάσει κερδών δεν θα υπερβαίνει σε µέσο όρο τις 6-7 φορές. Ô apple ÈÛÈfi ÔÍÔ ÛÂÓ ÚÈÔ Το ελληνικό δηµόσιο δεν είναι σε θέση να µειώσει τα επιτόκια των κρατικών οµολόγων και αυτό αποτρέπει µια ουσιαστική αποκλιµάκωση των επιδόσεων στα επιτόκια χορηγήσεων. Παρά τη χρήση του πακέτου στήριξης των τραπεζών, ο ρυθµός ανόδου των χορηγήσεων δεν φτάνει το 10%, αλλά περιορίζεται µεταξύ του 6% και του 7%, ή και χαµηλότερα (δεν είναι λίγες οι εκθέσεις που προβλέπουν κάτι τέτοιο, όπως πχ της Marfin Analysis, της Cheuvreux, της UBS, κ.α. Εξίσου περιορισµένο, ή και ακόµη πιο χαµηλό, είναι το ποσοστό ανόδου των καταθέσεων. Οι τράπεζες αναγκάζονται να µειώσουν τα επιτόκια χορηγήσεών τους αρκετά περισσότερο απ ότι εκείνα των καταθέσεων. Ο ρυθµός ανάπτυξης της ελληνικής οικονο- µίας πέφτει κάτω από το 0%, ενώ σοβαρούς κλυδωνισµούς δέχονται και οι χώρες της ΝΑ Ευρώπης. Οι διεθνείς αγορές χρήµατος εξακολουθούν να είναι σε πολύ µεγάλο βαθµό «παγωµένες» µε αποτέλεσµα οι όποιες επαναχρηµατοδοτήσεις των ελληνικών τραπεζών να γίνονται µε πολύ υψηλό κόστος. Αποτέλεσµα όλων των παραπάνω, είναι µια έντονη έξαρση στα επισφαλή δάνεια των τραπεζών, µια χαρακτηριστική συρρίκνωση του Καθαρού Επιτοκιακού Περιθωρίου (NIM) και µια καταβαράθρωση των τραπεζικών κερδών, µε αποτέλεσµα τα P/E (2009) να καταστούν σε υψηλότερα επίπεδα, προσεγγίζοντας διψήφια µεγέθη για τους τραπεζικούς τίτλους. Επίσης, ξεκινά και πάλι ένας νέος κύκλος συζητήσεων για την διάθεση και νέου (δεύτερου) κρατικού πακέτου στήριξης προς τις τράπεζες, το οποίο θα καλύψει τις κεφαλαιακές ανάγκες για το È ÙÔ appleèı ÓfiÙÂÚÔ ÛÂÓ ÚÈÔ Πρόκειται για το ενδιάµεσο σενάριο µεταξύ των δύο προηγούµενων, µε τα επιτόκια καταθέσεων να υποχωρούν µεν αλλά όχι κατά πολύ, µε τη διεθνή αγορά να «ξεπαγώνει» αρκετά αλλά να αναχρηµατοδοτεί µε υψηλό κόστος, µε τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια (NIM) των τραπεζών να συρρικνώνονται, µε τις επισφάλειες να αυξάνονται κατά πολύ και τα κέρδη να υποχωρούν µεταξύ του 35%-45%. Σε ένα τέτοιο σενάριο, που την παρούσα φάση φαίνεται και το επικρατέστερο, η αύξηση των προβλέψεων των δανείων θα διαµορφωθεί σε 120bps-130bps έναντι 50bps-60bps που ήταν στα µέσα του 2008 µε αποτέλεσµα τη σηµαντική µείωση των κερδών αλλά ακόµα και σε αυτήν την περίπτωση οι δείκτες αποτίµησης των ελληνικών τραπεζών δεν θα υπερβούν τις 7-8 φορές τα προβλεπόµενα κέρδη του Alpha Fin: Ï ÔÈ appleúô appleôı ÛÂÈ ÂÍ ÁÔÚ ÙË applefi ªπG H Marfin Investment Group έχει καλές πιθανότητες να αποκτήσει την Ολυµπιακή, σηµειώνει η Alpha Finance, αναφέροντας ότι η κυβέρνηση ίσως δεν έχει άλλη ευκαιρία να πουλήσει την εταιρία δεδοµένων των τρεχουσών συνθηκών στις αγορές. Η χρηµατιστηριακή τονίζει ότι η συνολική προσφορά για τους κλάδους της Ολυµπιακής ανέρχεται στα 177,2 εκατ. ευρώ, που, σύµφωνα µε δηµοσιεύµατα προηγούµενων ηµερών, είναι κοντά στο τίµηµα που ζητά η κυβέρνηση για να πουλήσει τον αεροµεταφορέα. Ωστόσο, σηµειώνει ότι θα πρέπει να ξεκαθαρίσει µια σειρά λεπτοµέρειες, όπως το πώς θα προχωρήσει η αναδιάρθρωση ώστε να είναι κερδοφόρα η εταιρία και οι προθέσεις της MIG αναφορικά µε πιθανή αναπροσαρµογή του επιχειρησιακού της µοντέλου. H Alpha Finance εκτιµά ότι η MIG έχει καλές πιθανότητες να αποκτήσει την Ο.Α., καθώς οι προσφορές από τον αποτυχηµένο διεθνή διαγωνισµό ήταν πολύ χαµηλότερες, δεν διαφαίνεται ενδιαφέρον από άλλη εταιρία προς το παρόν και η ελληνική κυβέρνηση ενδέχεται να µην έχει άλλη ευκαιρία να προχωρήσει στην πώληση της Ολυµπιακής, δεδοµένων των τρεχουσών συνθηκών στις αγορές. ÙÔ ÛÎ ÌÓ Ë ÏÏ ÁÈ ÙÔ appleâú ÔÏÈÎfi ÏÏÂÈÌÌ ηµοσιονοµική πειθαρχία θα ζητήσει επισήµως σήµερα Τετάρτη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από τη Γαλλία, την Ελλάδα και την Ισπανία, θέτοντας τις τρεις χώρες στη διαδικασία υπερβολικού ελλείµµατος, καθώς η τρύπα του προϋπολογισµού υπερβαίνει το όριο του 3% του ΑΕΠ, σύµφωνα µε επίσηµα έγγραφα της Κοµισιόν. Στην Ελλάδα, που έχει το δεύτερο µεγαλύτερο δηµόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 27 µετά την Ιταλία, το δηµοσιονο- µικό έλλειµµα προβλέπεται στο 3,7% φέτος από 3,4% του ΑΕΠ το 2008, σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις της Κοµισιόν. Το έλλειµµα αναµένεται να διογκωθεί το 2010 στο 4,2% του ΑΕΠ. «Ανεπαρκείς έλεγχοι των δηµοσίων δαπανών, υπεραισιόδοξες εκτι- µήσεις για τα έσοδα και διαρθρωτικά προβλήµατα στο παρελθόν είναι οι κύριοι λόγοι για τη δηµοσιονοµική ανισορροπία στην Ελλάδα. Οι δυσκολίες στην αναχρηµατοδότηση ενός αυξανόµενου δηµοσίου χρέους αποτυπώνονται στην άνοδο των αποδόσεων των κρατικών οµολόγων,» αναφέρει έγγραφο της Κοµισιόν. Η Ισπανία, η τέταρτη µεγαλύτερη οικονοµία της ευρωζώνης, θα έχει δηµοσιονοµικό έλλειµµα 6,2% του ΑΕΠ φέτος και 5,7% το 2010, σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η επιδείνωση των δηµοσιονοµικών της χώρας οφείλεται στην ύφεση και στο πρόγραµµα τόνωσης της οικονοµίας που ισοδυναµεί µε 1,1% του ΑΕΠ. Το έλλειµµα στη Γαλλία, τη δεύτερη µεγαλύτερη οικονοµία στη ζώνη του ευρώ, θα διευρυνθεί στο 5,4% του ΑΕΠ φέτος και στο 5,0% το Αιτία η επιβράδυνση της οικονοµίας και το πρόγραµµα τόνωσης της κυβέρνησης ύψους 26 δισ. ευρώ που ισοδυναµεί µε 1,3% του ΑΕΠ. Η Κοµισιόν δεν θα θέσει χρονικό όριο για να επανέλθουν τα δηµοσιονο- µικά ελλείµµατα εντός του ορίου του 3%. Αυτή θα είναι η δεύτερη κίνηση αφού οι υπουργοί Οικονοµικών της Ε.Ε. συµφωνήσουν ότι τα ανοίγµατα είναι υπερβολικά. Θα σηµειώσει ότι η σύσταση για το ρυθµό διόρθωσης των ελλειµµάτων θα πρέπει να λάβει υπόψη την δύσκολη οικονοµική συγκυρία που διανύουµε.