Το οργανωμένο Ισλάμ στα γεωπολιτικά σύμπλοκα της Μέσης Ανατολής και του ινδοπακιστανικού χώρου
|
|
- Φαίδρος Θεοδοσίου
- 8 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Κεφάλαιο 1 Το οργανωμένο Ισλάμ στα γεωπολιτικά σύμπλοκα της Μέσης Ανατολής και του ινδοπακιστανικού χώρου 1. Θεωρητικές προσεγγίσεις και τυπολογίες του ισλαμιστικού κινήματος Το ισλαμιστικό κίνημα (αποκαλούμενο αλλιώς πολιτικό Ισλάμ, ισλαμισμός ή ισλαμικό κίνημα) 8 δεν θα πρέπει να συγχέεται ή να ταυτίζεται με το Ισλάμ. Συνιστά μέρος της συνθετότητας του όλου Ισλάμ, είναι εκείνο το ρεύμα μέσα στη μουσουλμανική κοινότητα το οποίο πρωτίστως βλέπει το Ισλάμ ως πλαίσιο για πολιτική δράση και κοινωνικο-πολιτική αλλαγή. Τούτο θεμελιώνεται στην αντίληψη (των ισλαμιστών) ότι το Ισλάμ είναι θρησκεία «οργανική», στην αντίληψη και πεποίθηση ότι στο Ισλάμ δεν υφίσταται καμία διάκριση μεταξύ θρησκευτικού και κοινωνικού συστήματος, και έτσι παρέχει και πολιτική ιδεολογία που μπορεί να κινητοποιεί και να εκφράζει τους πιστούς, ανεξαρτήτως κοινωνικής, οικονομικής, φυλετικής ή εθνοπολιτισμικής προέλευσης 9. Κατ επέκτασιν, το ισλαμιστικό κίνημα κηρύττει την παρεμβατικότητα του Ισλάμ, ως θρησκείας, στην καθημερινότητα του πιστού και σε όλες τις δραστηριότητές του σε νομικό, οικονομικό, πολιτισμικό, ηθικό επίπεδο, καθώς και στο επίπεδο των διεθνών σχέσεων. Με αυτή τη θεώρηση του ισλαμιστικού κινήματος (ή πολιτικού Ισλάμ) και των ισλαμιστών δρώντων συμφωνεί και ο Αλί Μπουλάτς (Ali Bulaç), ένας από τους πλέον αντιπροσωπευτικούς σύγχρονους Τούρκους ισλαμιστές διανοούμενους, ο οποίος διαχωρίζει σαφώς το νόημα και το περιεχόμενο του Ισλάμ από εκείνο του ισλαμι- 8. Με τον όρο «ισλαμιστικό κίνημα» εννοούμε αυτό που στη σχετική βιβλιογραφία ονομάζεται επίσης «πολιτικό Ισλάμ» ή «ισλαμισμός», «ισλαμικός ζηλωτισμός» ή «ισλαμική έκφανση του θρησκευτικού ζηλωτισμού». Πρβλ. Bassam Tibi, Political Islam, World Politics and Europe, Routledge, London/New York 2008, Preface. 9. Πρβλ. Mir Zohair Husain, Global Islamic Politics, HarperCollins College, New York 1995,
2 48 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Χ. ΓΩΓΟΣ στικού κινήματος. Για τον Μπουλάτς, το πολιτικό Ισλάμ είναι «ένα είδος ανάγνωσης του Ισλάμ» και εκφράζει «το σύνολο της ιδεολογικής και πολιτικής παραγωγής που δημιούργησε με κίνημα από τις γενικές παραμέτρους αυτής της θρησκείας ένα τμήμα μουσουλμάνων (μορφωμένοι κύκλοι, πολιτικές τάξεις και κοινωνικοί ηγέτες), οι οποίοι εκφράζουν σε αυτή τη θρησκεία τις ανησυχίες τους και τους δεσμούς τους. Αυτό μπορούμε να το θεωρήσουμε ως ένα είδος ανάγνωσης του Ισλάμ μέσα στις υλικές και κοινωνικές συνθήκες του σύγχρονου κόσμου. Αυτούς μπορούμε να τους ονομάσουμε εν συντομία ισλαμιστές [«İslamcılar»]» 10. Εξηγεί δε περαιτέρω: «Ο ισλαμισμός μπορεί να οριστεί αφενός μεν ως το έργο της κοινωνικής ομάδας των πολιτιστικών, πολιτικών και κοινωνικών ηγετών οι οποίοι εμφανίζονται σε διαφορετικά πεδία δραστηριότητας, με συγκεκριμένα αιτήματα και σαφείς διεκδικήσεις να διασφαλίσουν τη δημιουργία ενός κόσμου που ταιριάζει με τις πνευματικές, ηθικές, πολιτισμικές και κοινωνικές αξίες του μουσουλμανισμού, αφετέρου δε ως προσπάθειες σε διαφορετικά επίπεδα και πεδία για αυτό τον σκοπό. Το πιο σημαντικό στοιχείο που διαχωρίζει τους ισλαμιστές από τους άλλους και από άλλες ιστορικές κατηγορίες, χαρακτηριστικές των σύγχρονων καιρών, είναι ότι αυτοί έχουν ως αναφορά τον μουσουλμανισμό ως θρησκεία και ότι προτάσσουν με σαφή τρόπο την ταυτότητα του μουσουλμάνου. Δίχως αμφιβολία, σε μια μουσουλμανική χώρα ή κοινωνία ο λαός είναι μουσουλμάνοι, όμως οι ισλαμιστές έχουν επαναδιατυπώσει τις πεποιθήσεις και τις πολιτισμικές αξίες του λαού που δεν εκφράζονται σε καθορισμένο εννοιολογικό πλαίσιο, κάποιες φορές επαναφέροντάς τες στις καταβολές τους, κάποιες φορές απορρίπτοντάς τες ή μερικές φορές περνώντας τες από διαδικασία επιλογής» 11. Σύμφωνα με την αντίληψη του Μπουλάτς, το ισλαμιστικό κίνημα νοείται ως τρόπος ανάγνωσης και αντίληψης του Ισλάμ που καταφεύγει στο Κοράνι, στις συλλογές χαντίθ και στις κωδικοποιημένες νομικές πηγές, όταν το θεωρεί χρήσιμο και αναγκαίο, αλλά ακόμη και σε δυτικές αναφορές, όμως μόνο συμπληρωματικά 12. Στα πλαίσια αυτά, οι ισλαμιστές διαχωρίζονται αισθητά από την κατηγορία των ουλεμά 13. Είναι γεγονός ότι το ίδιο το ισλαμιστικό κίνημα δεν είναι ενιαίο και ομοιογενές, αλλά χαρακτηρίζεται από ετερογενείς εκφάνσεις και κατευθύνσεις 14. Ωστόσο, μέσα σε αυτό είναι δυνατόν να εντοπιστούν ορισμένες έννοιες και αρχές κοινές σε όλες τις εκφάνσεις του. Αυτές δεν είναι άλλες από την έννοια του 10. Ali Bulaç, «İslam ın Üç Siyaset Tarzı veya İslamcıların Üç Nesli», σε Yasin Aktay (εκδ.), İslamcılik (Modern Türkiye de Siyasi Düsünce: Cilt 6), İletişim, İstanbul, 2004, Στο ίδιο. 12. Στο ίδιο. 13. Ό.π., Όπως θα καταδειχθεί στις επόμενες σελίδες.
3 ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΙΣΛΑΜ ΚΑΙ ΙΣΛΑΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 49 τζιχάντ («jihad» «αγώνας») και της ντάουα («da wa» «κλήση») 15. Η λέξη τζιχάντ δηλώνει τον αγώνα του πιστού στην οδό του Θεού. Τούτος μπορεί να διεξαχθεί σε δύο σφαίρες: στην πνευματική/εσωτερική και στη σωματική/εξωτερική (με τη μορφή ένοπλου αγώνα για την υπεράσπιση της πίστης και των πιστών) 16. Η δεύτερη σημασία και αντίληψη του τζιχάντ είναι αυτή που έχει κυριαρχήσει στην ιστορία του Ισλάμ: μέσω της ένοπλης μορφής του εξαπλώθηκε το Ισλάμ, μέσω αυτής γινόταν (ή επιβαλλόταν) ο προσηλυτισμός, δηλαδή ο σκοπός της ντάουα, της κλήσης στην οδό του Ισλάμ. Στην ισλαμική ιστορία ο ένοπλος τζιχάντ υπηρετούσε πάντοτε την ντάουα. Ωστόσο η ντάουα μπορεί να υλοποιείται και με ειρηνικό τρόπο. Αμφότερες οι παραπάνω έννοιες και πρακτικές έχουν πρωταρχική σημασία για το ισλαμιστικό κίνημα, αφού χρησιμοποιούνται από αυτό ως νομιμοποιητικό ιδεολογικό και θεολογικό πλαίσιο δράσης. Μάλιστα, το ισλαμιστικό κίνημα καταφεύγει σε αυτές στην προσπάθειά του να «εξισλαμίσει» κοινωνίες και κράτη. Έτσι, ορισμένες ισλαμιστικές οργανώσεις κάνουν χρήση της ντάουα ως ειρηνικής μεθόδου εξάπλωσης του Ισλάμ και «εξισλαμισμού» της κοινωνίας, ενώ άλλες υιοθετούν την οδό του ένοπλου τζιχάντ για να επιτύχουν τους ίδιους στόχους 17. Ο τζιχάντ λειτουργεί στις ημέρες μας ως εργαλείο πολιτικής έκφρασης και δράσης για τους ισλαμιστές 18, ενώ το ισλαμιστικό κίνημα αποτελεί προϊόν και αναπόσπαστο τμήμα του μουσουλμανικού κόσμου και πολιτισμού, της ίδιας της ισλαμικής ιστορίας. Αναγκαία προϋπόθεση για την κατανόηση της εξέλιξης του ισλαμιστικού κινήματος είναι η μελέτη της ιστορίας του μουσουλμανικού κόσμου, από την επο- 15. Πρβλ. John L. Esposito, «Trailblazers of the Islamic Resurgence», σε Yvonne Yazbeck Haddad/John Obert Voll/John L. Esposito (eds), The Contemporary Islamic Revival: A Critical Survey and Bibliography, Greenwood Press, New York/Westport, Connecticut/London 1991, Η ισλαμική έννοια και αντίληψη του τζιχάντ, όπως επισημαίνει ο Bassam Tibi, βασίζεται εξίσου σε κανονιστικά και πραγματικά/ιστορικά θεμέλια, υποδεικνύοντας αντιστοίχως το ιερό βιβλίο, το Κοράνι, και την πρακτική εφαρμογή του τζιχάντ στην Ιστορία. Από κανονιστικής απόψεως, η έννοιά του είναι βιβλική, καθώς προέρχεται από θεϊκή αποκάλυψη. Έτσι, για τους ορθόδοξους πνευματικώς μουσουλμάνους η υποχρέωση του τζιχάντ αναφέρεται στο Κοράνι, το οποίο είναι η θεία πηγή γνώσεως. Bassam Tibi, Political..., ό.π., Εδώ είναι ανάγκη να επισημανθεί ότι η κλασική έννοια και πρακτική του τζιχάντ, ο οποίος χαρακτηριζόταν από σαφείς κανόνες και στόχους, έχει παραποιηθεί από πολλούς σημερινούς ισλαμιστές και έχει μετατραπεί σε «τζιχαντισμό», δηλαδή σε ένοπλο αγώνα χωρίς κανόνες, που εξαπολύεται εναντίον των πάντων, ακόμη και αμάχων ή μουσουλμάνων. Στο ίδιο. 18. Όπως συμπεραίνει ο Μάζης: «Ως εκ τούτου, ο Jihad, με όλες του τις μορφές, αμυντική και πνευματική, αποτελεί επιτακτική ανάγκη για τους πιστούς όλης της Umma, εντός και εκτός των ορίων του εθνικού κράτους». Ιωάννης Θ. Μάζης, Γεωγραφία του Ισλαμιστικού Κινήματος στη Μέση Ανατολή, Παπαζήσης, Αθήνα 2002 (προηγ. έκδ. Ελληνικές Πανεπιστημιακές Εκδόσεις, Αθήνα 1992), 40.
4 50 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Χ. ΓΩΓΟΣ χή του Προφήτη Μωάμεθ μέχρι σήμερα, η γνώση των εσωτερικών χαρακτηριστικών του ισλαμικού πολιτισμικού χώρου και των σχέσεων αυτού με τους άλλους. Aνάμεσα στις προσπάθειες των μελετητών του Ισλάμ για την κατανόηση και εύρεση των κινητήριων μοχλών της ιστορίας του, ιδιαίτερης προσοχής χρήζει αυτή του Akbar Ahmed 19. Για να ερμηνεύσει επαρκώς την πορεία της μουσουλμανικής κοινωνίας και του μουσουλμανικού κόσμου από τις απαρχές του μέχρι σήμερα, για να απαντήσει στις ερωτήσεις που τίθενται σχετικά με την ιστορική πορεία του, την ακμή και την παρακμή του ή τη σημερινή κατάσταση της μουσουλμανικής κοινωνίας, ο Akbar Ahmed χρησιμοποιεί ως διανοητικό εργαλείο ένα μοντέλο θεώρησης της κοινωνίας. Εξηγεί δε τούτο ως εξής: «Θα δημιουργήσω ένα κλειδί, ένα μοντέλο, έναν ιδεατό τύπο 20. Η σύλληψη από τον Max Weber του ιδεατού τύπου ή αρχετύπου είναι χρήσιμη. Αλλά θα πρέπει να μην ξεχνούμε τους περιορισμούς του. Απεικονίζει έναν μέσο όρο, ο οποίος παράγεται στη διάρκεια του χρόνου και αντικατοπτρίζει συνδυασμούς, αναμείξεις και διαμορφώσεις. Είναι μόνο μία προσέγγιση και όχι ένα υποκατάστατο της πραγματικότητας. Mε αυτές τις επιφυλάξεις, τοποθετούμε το ιδεώ δες μας στην αραβική κοινωνία του εβδόμου αιώνα. Η επινόηση αυτή θα συνδράμει στο να εξηγήσουμε τη μουσουλμανική κοινωνία και ιστορία από τις απαρχές του Ισλάμ έως την εποχή μας, και μέσα στο χρόνο, από μια μορφή κοινωνίας σε μια ήπειρο, σε μια άλλη, σε διαφορετική ήπειρο» 21. Τα δύο κεντρικά στοιχεία της θρησκείας του Ισλάμ είναι, ως γνωστόν, το Κοράνι, το Θεόσταλτο Βιβλίο, και η σούνα, οι πράξεις, οι ρήσεις και η συμπεριφορά του Προφήτη Μωάμεθ 22. Όπως τονίζει ο Akbar Ahmed: «Τα δύο αυτά μαζί, ένα βιβλίο και μια ζωή, προσδιορίζουν και εμπνέουν τον μουσουλμάνο, επηρεάζουν τη ζωή του από τη γέννηση μέχρι τον θάνατο. Είναι οι κύριες πηγές του Ισλάμ. Μας δίνουν μια καλή ιδέα για το πώς κάποιος έπρεπε να συμπεριφέρεται ώστε να αποκαλείται μουσουλμάνος. Το ιδεώδες έχει στόχο τον Παράδεισο στον άλλο κόσμο, και την ικανοποίηση, εάν όχι την επιτυχία, σε τούτο τον κόσμο. Επομένως, δεν έχουμε μόνο έναν τρόπο θεώρησης του κόσμου, αλλά και έναν τρόπο ζωής μέσα σε αυτόν. Ο κύριος συλλογισμός μου, εκφρασμένος με απλό τρόπο, έχει ως εξής: To ιδεώδες είναι αιώνιο και αναλλοίωτο. Η μουσουλμανική κοινωνία δεν είναι τίποτα από τα δύο (...). Η ισλαμική ιστορία παρέχει άφθονες αποδείξεις ότι υπάρχει μια δυναμική σχέση μεταξύ της κοινωνίας και του αγώνα των αγίων και πολυμαθών μουσουλ- 19. Ο Akbar Ahmed είναι καθηγητής Ισλαμικών Σπουδών στο American University στις ΗΠΑ. 20. Για τον «ιδεατό τύπο», βλ. ενδεικτικά Βασίλης Ι. Φίλιας, Μαξ Βέμπερ: Συστημική Κοινωνιολογία και Μεθοδολογία, Νέα Σύνορα Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα (χ.χ.), Akbar S. Ahmed, Discovering Islam: Making Sense of Muslim History and Society (Revised edition, with a new foreword by Laurence Rosen), Routledge, London/New York 2002 (reprinted 2003). 22. Αυτά τα δύο στοιχεία συνιστούν τη σαρία, την οδό ζωής στην οποία πορεύονται οι μουσουλμάνοι κατά την ισλαμική αντίληψη.
5 ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΙΣΛΑΜ ΚΑΙ ΙΣΛΑΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 51 μάνων για το ιδανικό. Το όραμα του ιδεώδους και η φιλοδοξία επίτευξής του προσδίδουν στη μουσουλμανική κοινωνία τις δυναμικές της» 23. Eξόχως σημαντική είναι δε η επισήμανση ότι «το ιδεώδες παρέχει στη μουσουλμανική κοινωνία έναν εγγενή μηχανισμό για συνεχή ανανέωση και αναβίωση της πίστεως. Οι συνεχείς πιέσεις εκ των έσω για ανανέωση, αλλαγή και μεταρρύθμιση, σε όλη την έκταση του μουσουλμανικού κόσμου, δεν είναι ούτε σύγχρονες ούτε νέες. Αντιπροσωπεύουν την αναζήτηση για το ιδεώδες μέσα σε έναν ατελή κόσμο» 24. Ο William Montgomery Watt, μελετώντας την εικόνα και αντίληψη που ο ίδιος ο μουσουλμανικός κόσμος έχει για το Ισλάμ, κατέληξε σε διαπιστώσεις συναφείς με εκείνες του Akbar Ahmed. Ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 διατύπωσε την άποψη ότι ο τρόπος σκέψης τόσο των ζηλωτιστών («fundamentalist») μουσουλμάνων διανοουμένων όσο και των μεγάλων μαζών των απλών μουσουλμάνων κυριαρχείται ακόμη από την τυπική παραδοσιακή ισλαμική κοσμοθεωρία και την αυτοαντίληψη του Ισλάμ 25. Σύμφωνα με τον W. M. Watt, η αυτοαντίληψη του Ισλάμ διαμορφώνεται από τις εξής αντιλήψεις των μουσουλμάνων 26. α) «Ο κόσμος είναι στατικός και αμετάβλητος», β) «Το Ισλάμ είναι οριστικό», γ) «Το Ισλάμ είναι αύταρκες». Σύμφωνα με τον W. M. Watt, το ιδεώδες της στατικότητας κατέχει κυρίαρχη θέση στη συνείδηση των μουσουλμάνων. Η κατάσταση αυτή (και η απουσία αλλαγής ή μεταβολής) θεωρείται ιδανική τόσο για τα άτομα όσο και για τις κοινωνίες. Η οριστικότητα του Ισλάμ είναι αδιαμφισβήτητα σαφής, όπως επισημαίνει ο Watt, εφόσον το Ισλάμ είναι η τέλεια και τελική θρησκεία, περικλείει δε όλες τις θρησκευτικές και ηθικές αλήθειες τις οποίες έχει ανάγκη η ανθρωπότητα μέχρι το τέλος του Χρόνου. Η αυτάρκεια του Ισλάμ είναι σαφής και πρόδηλη κατά τον Watt, εφόσον το Κοράνι, ο λόγος του Θεού, μεταδόθηκε στον Μωάμεθ από τον αρχάγγελο Γαβριήλ και εφόσον ο Θεός και ο Λόγος Του δεν υπόκειται σε καμία απολύτως επιρροή ή παρέμβαση. Συνδυάζοντας αυτές τις αντιλήψεις των μουσουλμάνων με την ιστορική διαδρομή του μουσουλμανικού κόσμου, ο W. M. Watt καταλήγει στη θέση ότι ήδη 23. Akbar S. Ahmed, Discovering..., ό.π., Ό.π., 4. Στο δεύτερο κεφάλαιο του εν λόγω έργου, με τίτλο «Muslim Ideal» (15-29), γίνεται ιστορική αναδρομή στις προσπάθειες κατάκτησης του ισλαμικού ιδανικού. 25. Βλ. William Montgomery Watt, Islamic Fundamentalism and Modernity, Routledge, London/ New York 1988, 1-3. Για την απόδοση του όρου «fundamentalism» στην ελληνική γλώσσα χρησιμοποιούμε το «ζηλωτισμός». Όπως έχει εξηγήσει ο Μάζης, ο «ζηλωτισμός» εκφράζει κατά τον καλύτερο τρόπο το περιεχόμενο και την έννοια του «fundamentalism». Για περισσότερα, βλ. Ιωάννης Θ. Μάζης, Γεωγραφία..., ό.π., Για περισσότερα, βλ. William Montgomery Watt, Islamic..., ό.π., 3-14.
6 52 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Χ. ΓΩΓΟΣ από τον πρώτο ισλαμικό αιώνα (αμέσως μετά τον Προφήτη Μωάμεθ) παρατηρείται «εξιδανίκευση του Μωάμεθ και του πρώιμου Ισλάμ» 27. Καθώς η εξιδανίκευση αυτή σταδιακώς αποκρυσταλλώνεται, συμπεριλαμβάνει τη ζωή και τις πράξεις όχι μόνο του Προφήτη, αλλά και των αμέσως μεταγενέστερων αυτού ευσεβών μουσουλμάνων. Την πλέον σημαντική συμβολή στη διαμόρφωση της αυτοαντίληψης του Ισλάμ είχαν σύμφωνα με τον Watt οι θεολόγοι διδάσκαλοι και νομομαθείς (ουλεμά). Οι απόψεις που αυτοί με συνέπεια επί αιώνες πρέσβευαν είναι και στη σημερινή εποχή παρούσες, και συμπυκνώνονται στην αντίληψη ότι οι λύσεις για τα σύγχρονα προβλήματα μπορούν να αντληθούν μέσα από τις εμπειρίες του πρώιμου Ισλάμ 28. Πρόκειται εδώ για την παραδοσιακής τάσεως (αυτο-)αντίληψη του Ισλάμ, η οποία δημιουργήθηκε και συντηρήθηκε από τους ουλεμά και το θρησκευτικό οικοδόμημα, χωρίς αυτό να υποστεί ιδιαίτερες μεταβολές, μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα. Όμως, από την περίοδο εκείνη και μετά αναδύονται στον μουσουλμανικό κόσμο οι προσπάθειες αντιμετώπισης της υπεροχής της χριστιανικής Δύσης, οι οποίες στοχεύουν αναγκαστικώς στην προστασία, αλλά και στην πέραν της παραδοσιακής τάσης εξέλιξη της ισλαμικής αυτοαντίληψης στη σύγχρονη εποχή 29. Στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και πολύ περισσότερο στον 20ό αιώνα, η παραδοσιακή αυτοαντίληψη και εκδοχή του Ισλάμ χάνουν έδαφος χωρίς να εξαφανίζονται και ο μουσουλμανικός κόσμος βιώνει την παρουσία διαφορετικών αντιλήψεων και θεωρητικών αναζητήσεων επίτευξης του ισλαμικού ιδανικού. 2. Οι ιδεολογικές αναφορές του ισλαμιστικού κινήματος Οι προτεινόμενες λύσεις, οι θεωρητικές προσεγγίσεις και ιδεολογικές εκφάνσεις των αναζητήσεων της ιδανικής μουσουλμανικής κοινωνίας και πολιτείας στη νεώτερη και στη σύγχρονη εποχή βρίσκουν την πλέον δυναμική και απαιτητική έκφρασή τους στο ισλαμιστικό κίνημα. Με τον όρο «ισλαμιστικό κίνημα» ή «πολιτικό Ισλάμ» καλύπτουμε όλα εκείνα τα κινήματα του σύγχρονου μουσουλμανικού κόσμου που χαρακτηρίζονται από πολιτική ιδεολογία, κοινωνικο-πολιτική δράση, πολιτικούς και όχι θρησκευτικούς στόχους αλλαγής της υφισταμένης κοινωνίας και πολιτείας. 27. Ό.π., Ό.π., Ό.π.,
7 ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΙΣΛΑΜ ΚΑΙ ΙΣΛΑΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 53 Ο όρος «ισλαμικός ζηλωτισμός» 30 χρησιμοποιείται συχνά για να εκφράσει το ίδιο, δηλαδή όλες τις εκφάνσεις και αναφορές της πολιτικοποιημένης ιδεολογίας των ισλαμικών κινημάτων, με σκοπό να καταδείξει πρωτίστως την ιδεολογική ερμηνεία του Κορανίου και της σούνα, για να «δηλώσει την επιστροφή στα κείμενα πέρα από την παράδοση, που τα υπερφόρτωσε και τα παραμόρφωσε. Πρόκειται για την επιστροφή σε κάτι, το ξαναδιάβασμα, την αναζήτηση των ριζών» 31. Ο Youssef Choueiri θεωρεί ως πυρήνα του ισλαμικού ζηλωτισμού τη μαχητική ιδεολογία των σύγχρονων ισλαμικών κινημάτων, χρησιμοποιεί ωστόσο τον όρο «islamic fundamentalism» για να αναφερθεί σε «ισλαμικά κινήματα στοχασμού και σε πολιτικά κινήματα που αναδύθηκαν από τον 18ο αιώνα και μετά» στον χώρο του Ισλάμ 32. Αντιλαμβάνεται τον ισλαμικό ζηλωτισμό ως μια στάση διανόησης και στοχασμού, που επιδιώκει να ανασύρει και να διαμορφώσει πολιτικές αρχές μέσα από ένα αιώνιο θεϊκό κείμενο το Κοράνι. Υπό αυτή τη θεώρηση εντοπίζει τρία διαφορετικά κινήματα, ενταγμένα μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο του ισλαμικού ζηλωτισμού 33 : α) το αναβιωτικό κίνημα («revivalism»), μεταξύ , β) το μεταρρυθμιστικό κίνημα («reformism»), μεταξύ , και γ) το ριζοσπαστικό κίνημα («radicalism»), από το 1945 μέχρι σήμερα. Καθένα από αυτά τα κινήματα θεωρείται ξεχωριστή οντότητα, προϊόν διαφορετικών συνθηκών και κοινωνικο-οικονομικού περιβάλλοντος, και εκλαμβάνεται ως ιδιαίτερο ιδεολογικό πλαίσιο αναφοράς. Ο Choueiri ενισχύει την ορθότητα της ανωτέρω κατηγοριοποίησης, τονίζοντας ότι ανακάλυψαν ξεχωριστά εκ νέου από μία ζωτικής σημασίας και θεμελιώδη αρχή του Κορανίου. Εξηγεί λοιπόν ότι το αναβιωτικό κίνημα θεώρησε την ανανέωση του Ισλάμ από έναν μάχντι (θεόσταλτο ηγέτη) ως το πρωτεύον καθήκον για την αντιμετώπιση των διαδεδομένων προκαταλήψεων και των θρησκευτικών νεωτερισμών. Το μεταρρυθμιστικό κίνημα επανέφερε την αναζήτηση της γνώσης και τη λειτουργία της διαβούλευσης στους κόλπους της κοινότητας των πιστών. Τέλος, το ριζοσπαστικό κίνημα υπογράμμισε και συνεχίζει να το κάνει την απόλυτη κυριαρχία του Θεού και τον ρόλο του «ιερού πολέμου» (τζιχάντ) ως τις πλέον σημαντικές όψεις του Ισλάμ 34. Σε αυτό το σημείο, θεωρούμε ότι είναι κρίσιμο για την ανάλυση του θέματός 30. Ως απόδοση στην ελληνική γλώσσα του «islamic fundamentalism». 31. Ιωάννης Θ. Μάζης, Γεωγραφία..., ό.π., Youssef M. Choueiri, Islamic Fundamentalism, Continuum, London/New York (Revised edition 1997), Reprinted «Introduction to the First Edition». Ο Youssef Choueiri είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Μάντσεστερ. 33. Στο ίδιο. 34. Youssef M. Choueiri, Islamic..., ό.π., και περαιτέρω
8 54 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Χ. ΓΩΓΟΣ μας να εστιάσουμε την προσοχή μας στις προαναφερθείσες φάσεις και εκφάνσεις του ισλαμιστικού κινήματος Το αναβιωτικό και το μεταρρυθμιστικό ισλαμιστικό κίνημα Ο όρος χαρακτηρίζει ισλαμικά κινήματα που εμφανίστηκαν τον 18ο και 19ο αιώνα σε περιοχές απομακρυσμένες από τα πολιτικά και διοικητικά κέντρα του μουσουλμανικού κόσμου, η κοινωνική βάση των οποίων συνίσταται στη φυλή (tribe). Κύριο μήνυμα και απαίτησή τους είναι ο εξαγνισμός και η καθαρότητα του Ισλάμ. Χαρακτηριστική περίπτωση αναβιωτικού ισλαμιστικού κινήματος είναι ο ουαχαμπισμός (wahhabism), που εκδηλώθηκε από τον Μουχάμαντ Αμπντάλ Ουαχάμπ (Muhammad Abd al-wahhab, ) στην κεντρική Αραβία στα μέσα του 18ου αιώνα, και κυριάρ χησε στη (μετέπειτα) Σαουδική Αραβία. Ένα άλλο, μεταγενέστερο αναβιωτικό κίνημα είναι αυτό του μαχντισμού, στο Σουδάν, καθοδηγούμενο από τον Μουχάμαντ Αχμάντ μπιν Αμπντάλα (Muhammad Ahmad bin Abdallah, ), ο οποίος ανακήρυξε εαυτόν ως τον αναμενόμενο μάχντι το 1881 και κάλεσε τους μαθητές του σε ιερό πόλεμο με σκοπό να καθαρίσει το Ισλάμ και να εξαγνίσει τον κόσμο 35. Το μεταρρυθμιστικό κίνημα αναδύθηκε στα αστικά κέντρα του μουσουλμανικού κόσμου τον 19ο αιώνα και διήρκεσε μέχρι τα μέσα του 20ού αιώνα. Οι ηγετικές μορφές και οι ιδεολόγοι του μεταρρυθμιστικού ισλαμιστικού κινήματος προέρχονταν από τις τάξεις των δημοσίων λειτουργών, των διανοουμένων και των ουλεμά. Αυτοί απέρριπταν τις παραδοσιακές ερμηνείες της θρησκείας, ενώ είχαν γόνιμο διάλογο με τις ευρωπαϊκές φιλοσοφίες και ιδέες, στις οποίες είχαν στραφεί για να βρουν λύσεις και να αντιμετωπίσουν την παραδεκτή παρακμή του ισλαμικού κόσμου. Οι μεταρρυθμιστές μελετούσαν κυρίως την προβιομηχανική φάση του ευρωπαϊκού πολιτισμού, επιδιώκοντας να ανακαλύψουν τα θεμέλια και τις προϋποθέσεις δημιουργίας βιώσιμων και λειτουργικών δομών και θεσμών, καθώς και στιβαρών οικονομικών βάσεων για τις μουσουλμανικές κοινωνίες 36. Είναι αποδεκτό ότι το μεταρρυθμιστικό ισλαμιστικό κίνημα ήταν αποτέλεσμα της γεωγραφικής και οικονομικής επέκτασης, καθώς και της βιομηχανικής και στρατιωτικής υπεροχής της Ευρώπης έναντι του μουσουλμανικού κόσμου. Στα μάτια των μεταρρυθμιστών, η σύγκριση των δύο κόσμων, δηλαδή της ευρωπαϊκής υπεροχής με την ισλαμική παρακμή, ήταν απογοητευτική. Για να βελτιωθεί η παρακμιακή κατάσταση του μουσουλμανικού κόσμου, το μεταρρυθμιστικό ισλα- 35. Ό.π., Στο ίδιο.
9 ΤΟΥΡΚΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΙΣΛΑΜ ΚΑΙ ΙΣΛΑΜΙΣΤΙΚΑ ΔΙΚΤΥΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 55 μιστικό κίνημα θεωρούσε αναγκαία την ανάπτυξη των θετικών επιστημών, την τεχνολογική και βιομηχανική πρόοδο, τον εκσυγχρονισμό της εκπαίδευσης, της διοίκησης και του τρόπου δια κυβέρνησης. Οι προσπάθειες των Οθωμανών τον 19ο αιώνα για μεταρρυθμίσεις (τανζιμάτ), με σκοπό τη σωτηρία της Οθωμανικής μιας ισλαμικής Αυτοκρατορίας, συνιστά μια άνωθεν οργανωμένη απόπειρα αναστροφής της παρακμιακής πορείας της. Οι αποκαλούμενοι Νέοι Οθωμανοί, που παρήγαγαν τις μεταρρυθμιστικές ιδέες τους στις δεκαετίες του 1860 και του 1870, θεωρούνται εκ των πρωτοπόρων στις αναζητήσεις του μεταρρυθμιστικού κινήματος 37. Επίσης άλλη έκφρασή του είναι ο σαλαφισμός, που κήρυττε την επιστροφή στο καθαρό Ισλάμ, την κοινωνική οργάνωση και τις ηθικές αξίες των πρώτων μουσουλμάνων (σαλάφ) 38. Ιδιαίτερη μνεία θα πρέπει να γίνει στην επιρροή που άσκησαν στην ιδεολογία και εξέλιξη του μεταρρυθμιστικού ισλαμιστικού κινήματος στοχαστές όπως οι Τζαμαλαντίν Αλ Αφγανί (Jamal al-din al-afghani, , περσικής καταγωγής), Μουχάμαντ Αμπντού (Muhammad Abduh, , Αιγύπτιος) και Χασάν Αλ Μπάνα (Hasan al-banna, , Αιγύπτιος) 39. O Χασάν Αλ Μπάνα ίδρυσε το 1928 την οργάνωση των Αδελφών Μουσουλμάνων, που αποτελεί σημείο αναφοράς του σύγχρονου ισλαμιστικού κινήματος, με ισχυρή γεωπολιτική και ιδεολογική επιρροή όχι μόνο στην Αίγυπτο, αλλά και στα γειτονικά αυτής αραβικά κράτη και σε ολόκληρο τον μουσουλμανικό κόσμο Για τους Νέους Οθωμανούς και τον πολιτικό ρόλο τους, βλ. Niyazi Berkes, The Development of Secularism in Turkey (With a new introduction by Feroz Ahmad), Routledge, New York 1998, , Serif Mardin, The Genesis of Young Ottoman Thought: A Study in the Modernization of Turkish Political Ideas, Princeton University Press, Princeton, New Jersey 1962, Bernard Lewis, The Emergence of Modern Turkey, Oxford University Press, London/New York/Toronto 1961 (reprinted 1962), , Erik J. Zürcher, Σύγχρονη Ιστορία της Τουρκίας (Μετάφραση: Βαγγέλης Κεχριώτης, Eπιστημονική Επιμέλεια: Σωκράτης Πετμεζάς), Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2004, Για τις οθωμανικές μεταρρυθμίσεις του 19ου αιώνα, βλ. İlber Ortaylı, Ο πιο Μακρύς Αιώνας της Αυτοκρατορίας: O Οθωμανικός 19ος αιώνας. Η Πορεία προς τον Εκσυγχρονισμό (Μετάφραση: Κατερίνα Στάθη, Επιμέλεια-Σχολιασμός: Στέφανος Π. Παπαγεωργίου), Παπαζήσης, Αθήνα Οι σαλαφιστές αναφέρονται κυρίως στις ιδέες του Ιμπν Ταϊμίγια και του Μουχάμαντ Αμπντάλ Ουαχάμπ. Στις αρχές του 20ού αιώνα, οι μουσουλμάνοι στοχαστές Μουχάμαντ Αμπντού και Τζαμαλαντίν Αλ Αφγανί έδωσαν νέα πνοή στο σαλαφιστικό κίνημα. Η επιρροή του εμφανίστηκε έντονη ιδίως στην Αίγυπτο, την Αλγερία, το Μαρόκο, την Τυνησία, τη Συρία, την Ινδία και την Ινδονησία. Βλ. «salaf» και «salafi», σε John L. Esposito (ed.), The Oxford Dictionary of Islam, Oxford University Press, Oxford/New York 2003, Σαλαφιστικό ισλαμιστικό κίνημα εκδηλώθηκε στην Αλγερία του 1930 με σκοπό την πολιτική και ιδεολογική αντίσταση κατά των Γάλλων αποικιοκρατών. 39. Ενδεικτικά, βλ. John L. Esposito, The Islamic Threat: Myth or Reality?, Oxford University Press, New York/Oxford 1993, Για τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, με ιδιαίτερη έμφαση στη γεωπολιτική δυναμική τους
10 56 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Χ. ΓΩΓΟΣ Ο στόχος των Αδελφών Μουσουλμάνων είναι να κάνουν την κοινωνία και το κράτος περισσότερο (και τελικώς εξ ολοκλήρου) ισλαμικά, μέσω της πίστης, της προπαγάνδας, της εργασίας και της αφοσίωσης όλων των μελών της οργάνωσης. Επιδιώκουν την καθολική αποδοχή του Ισλάμ ως κώδικα νόμων, μέσω της μεταρρύθμισης των θεσμών κράτους και πολιτείας. Το πρότυπό τους δεν είναι άλλο από την ιδανική εποχή και κοινότητα του Προφήτη Μωάμεθ. Όπως ευστόχως έχει επισημάνει ο John Esposito, τόσο η οργανωτική δομή όσο και η ιδεολογία των Αδελφών Μουσουλμάνων «έχουν πρότυπο τον Προφήτη Μωάμεθ και την πρώτη του θρησκευτικο-κοινωνική μεταρρύθμιση ή επανάσταση» Το ριζοσπαστικό ισλαμιστικό κίνημα Το ριζοσπαστικό ισλαμιστικό κίνημα καλύπτει τις πλέον πρόσφατες προσπάθειες για τη δημιουργία ενός ισλαμικού κράτους, στη βάση μιας ολιστικής θεώρησης του Ισλάμ. O Esposito το αποκαλεί «νεο-αναβιωτικό κίνημα» («neorevivalist movement»), υπογραμμίζοντας τη νεο-αναβιωτική ιδεολογία και τον ακτιβισμό του 42. Το ριζοσπαστικό ισλαμιστικό κίνημα ερμηνεύεται μάλιστα ως «κίνημα διαμαρτυρίας στραμμένο στο παρελθόν» και ως «έκφραση μιας επανάστασης εναντίον της Δύσης» από τον Tibi 43. Η ιδεολογία του είναι στενά συνδεδεμένη με τις ανησυχίες και τις φιλοδοξίες συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων: μικρομεσαίων εμπόρων, τεχνιτών, φοιτητών, δασκάλων και δημοσίων υπαλλήλων. Κυρίαρχες μορφές του ριζοσπαστικού ισλαμισμού ήταν ο Σαΐντ Κουτμπ (Sayyid Qutb, ) και ο Μαβλανά Αμπού Αλά Μαουντούντι (Mawlana Abul A la Mawdudi, ). Ο πρώτος ήταν ηγέτης των Αδελφών Μουσουλμάνων της Αιγύπτου στις δεκαετίες του 1950 και του 1960 (μέχρι την εκτέλεσή του, το 1966), και ο δεύτερος ίδρυσε το 1941 την οργάνωση Τζαμαάτ-ι Ισλαμί (Jama at-i Islami, δηλαδή Ισλαμική Κοινότητα) στον ινδοπακιστανικό χώρο 44. Ο Κουτμπ και ο Μαουντούντι θεωρούνται οι ιδεολογικοί πατέρες του σημερικαι τις μυστικές ταγματικές δομές τους, βλ. Ιωάννης Θ. Μάζης, Γεωγραφία..., ό.π., Περισσότερα για τους Αδελφούς Μουσουλμάνους βλ. παρακάτω. 41. John L. Esposito, Islam: The Straight Path (Expanded edition), Oxford University Press, New York 1994, Ό.π., Bλ. Bassam Tibi, Die fundamentalistische Herausforderung: Der Islam und die Weltpolitik, C.H. Beck, München (βʹ έκδοση) 1993, 35 και Αναλυτικά για τα ιδεολογικά κηρύγματα του Κουτμπ και του Μαουντούντι, καθώς και για την επίδρασή τους στις μετέπειτα δεκαετίες, βλ. Emmanuel Sivan, Radical Islam: Medieval Theology and Modern Politics (Εnlarged edition), Yale University Press, New Haven/London Πρβλ. Youssef M. Choueiri, Islamic..., ό.π.,
Δρ. Κωνσταντίνος Γώγος
Δρ. Κωνσταντίνος Γώγος (Εκλεγμένος Λέκτορας, Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών, ΕΚΠΑ) kgogos@turkmas.uoa.gr ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ στο Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών,
Διαβάστε περισσότεραΗ Τουρκία στον 20 ο αιώνα
Η Τουρκία στον 20 ο αιώνα Ενότητα 4: Δημήτριος Σταματόπουλος Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για
Διαβάστε περισσότεραΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ (μάθημα επιλογής) Α τάξη Γενικού Λυκείου Α) Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΑΠΣ) Στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος επιλογής «Ελληνικός και Ευρωπαϊκός πολιτισμός»,
Διαβάστε περισσότεραΚοινωνιολογία του Πολιτισμού
Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Κοινωνιολογία του Πολιτισμού Ενότητα 6: Η κουλτούρα στην κοινωνιολογική θεωρία Επίκ. Καθηγητής: Νίκος Φωτόπουλος e-mail: nfotopoulos@uowm.gr Τηλ. Επικοινωνίας: 23850-55150
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Εισαγωγή 21 Τι είναι η Ιστορία; 21 Τότε και τώρα, εκεί και εδώ 24 Το φυσικό περιβάλλον 28 Λίγη περιγραφική Γεωγραφία 29 Επίλογος 32
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Εικονογραφήσεις 13 Βιογραφικά 15 Πρόλογος στην 11 η έκδοση 17 1. Εισαγωγή 21 Τι είναι η Ιστορία; 21 Τότε και τώρα, εκεί και εδώ 24 Το φυσικό περιβάλλον 28 Λίγη περιγραφική Γεωγραφία 29 Επίλογος
Διαβάστε περισσότεραΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος
ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ στα αποσπάσματα των εγχειριδίων που ακολουθούν : 1]προσέξτε α) το όνομα του Βυζαντίου β) το μέγεθος και τον τόνο της αποτίμησης γ) τα στοιχεία της ιστορικής
Διαβάστε περισσότεραΔιαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού ή Διοίκηση Προσωπικού. Οργανωσιακή Κουλτούρα
Διαχείριση Ανθρώπινου Δυναμικού ή Διοίκηση Προσωπικού Οργανωσιακή Κουλτούρα Οργανωσιακή Κουλτούρα, Εννοιολογικός Προσδιορισμός O Ο όρος Οργανωσιακή Κουλτούρα πρωτοεμφανίστηκε στην αμερικάνικη ακαδημαϊκή
Διαβάστε περισσότεραΗ Κοινωνική,πολιτιστική οικονομική και πολιτική εξέλιξη στην Τουρκία, από τον 19 ο αιώνα ως σήμερα
Η Κοινωνική,πολιτιστική οικονομική και πολιτική εξέλιξη στην Τουρκία, από τον 19 ο αιώνα ως σήμερα Αρχικά, ως χημικοί γνωρίζουμε, ότι η σύγχρονη επιστήμη μπορεί να εξηγήσει όλα τα μυστικά της φύσης, με
Διαβάστε περισσότεραΙστορία του Αραβοϊσλαμικού Πολιτισμού
Ιστορία του Αραβοϊσλαμικού Πολιτισμού Ενότητα 3: Ιστορική Ανασκόπηση των Ισλαμικών Αυτοκρατοριών Δημήτριος Σταματόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΠρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, (ΠΜΣ) «Γεωπολιτική Ανάλυση, Γεωστρατηγική Σύνθεση και Σπουδές Άμυνας και Διεθνούς Ασφάλειας» SYLLABUS
Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών, (ΠΜΣ) «Γεωπολιτική Ανάλυση, Γεωστρατηγική Σύνθεση και Σπουδές Άμυνας και Διεθνούς Ασφάλειας» SYLLABUS Α ΕΞΑΜΗΝΟ (Χειμερινό εξάμηνο 2015-16) Γνωστικό αντικείμενο: Ιδεολογία
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στο ίκαιο των Πληροφοριακών Συστημάτων, των Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών και του ιαδικτύου Α.Μ 30437. Χριστίνα Θεοδωρίδου 2
Α.Μ 30437 Χριστίνα Θεοδωρίδου 2 Περιεχόμενα Περιεχόμενα... 3 1. Εισαγωγή... 7 2. Θέματα νομικής ορολογίας... 9 2.1. Η νομική έννοια του διαδικτύου και του κυβερνοχώρου... 9 2.2. Το πρόβλημα της νομικής
Διαβάστε περισσότεραΤίτλος: Power/ Knowledge: Selected interviews and other writings
ACADEMIA ISSN, 2241-1402 http://hepnet.upatras.gr Volume 3, Number 1, 2013 BOOK REVIEW Τίτλος: Power/ Knowledge: Selected interviews and other writings 1972-1977 Συγγραφέας: M.Foucault Σελίδες: 288 Επιστημονική
Διαβάστε περισσότεραΙΑ119 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης. Δημήτρης Πλάντζος
ΙΑ119 Θεωρητικές και μεθοδολογικές αρχές στη μελέτη της κλασικής τέχνης Δημήτρης Πλάντζος Αναπαράσταση του κλασικού: Το κλασικό παρελθόν δεν ανασκάπτεται ώστε να μελετηθεί ως αυτόνομη ιστορική οντότητα,
Διαβάστε περισσότεραΚοινωνιολογία του Πολιτισμού
Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Κοινωνιολογία του Πολιτισμού Ενότητα 2: Κοινωνιολογία - πολιτισμός - κουλτούρα. Επίκ. Καθηγητής: Νίκος Φωτόπουλος e-mail: nfotopoulos@uowm.gr Τηλ. Επικοινωνίας: 23850-55150
Διαβάστε περισσότεραΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΟΥ. «Δίκτυο συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών για θέματα διαθρησκευτικού διαλόγου και άσκησης θρησκευτικών πρακτικών»
Δημοσιοποίηση της Δράσης Έργο ΕΤΕ 4.1/13 «Δίκτυο συνεργασίας μεταξύ κρατών μελών για θέματα διαθρησκευτικού διαλόγου και άσκησης θρησκευτικών πρακτικών» ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΡΓΟΥ «Δίκτυο συνεργασίας μεταξύ κρατών
Διαβάστε περισσότεραΚοινωνιολογία της Αγροτικής Ανάπτυξης
Κοινωνιολογία της Αγροτικής Ανάπτυξης ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη και Διαχείριση του Αγροτικού Χώρου» Ενότητα 2: Αγροτική Κοινότητα και Αγροτικός Μετασχηματισμός (1/2) 2ΔΩ Διδάσκων:
Διαβάστε περισσότεραΔιοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ενότητα 5: Επιστημονικές βάσεις διοίκησης του ανθρωπίνου δυναμικού
Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων Ενότητα 5: Επιστημονικές βάσεις διοίκησης του ανθρωπίνου δυναμικού Δρ. Σερδάρης Παναγιώτης Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη) Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται
Διαβάστε περισσότεραΑνάλυση Πολιτικού Λόγου
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 9η: Ο λόγος της Πολιτικής Οικολογίας 2 Γιάννης Σταυρακάκης, Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται
Διαβάστε περισσότεραΤι είναι οι αξίες και ποια η σχέση τους με την εκπαίδευση; Σε τι διαφέρουν από τις στάσεις και τις πεποιθήσεις; Πώς ταξινομούνται οι αξίες;
Τι είναι οι αξίες και ποια η σχέση τους με την εκπαίδευση; Σε τι διαφέρουν από τις στάσεις και τις πεποιθήσεις; Πώς ταξινομούνται οι αξίες; Δρ. Δημήτριος Γκότζος 1. ΟΡΙΣΜΟΣ Αξία: Θα ήταν ουτοπικό να δοθεί
Διαβάστε περισσότεραΔιαφωτισμός και Επανάσταση. 3 ο μάθημα
Διαφωτισμός και Επανάσταση 3 ο μάθημα 24.10.2018 Διαφωτισμός Τι πρεσβεύουν οι Διαφωτιστές; 1. τον ορθολογισμό και την πίστη στην πρόοδο, 2. αλλαγές σε όλες τις πτυχές της ανθρώπινης δράσης (στους πολιτικοκοινωνικούς
Διαβάστε περισσότεραΙΣΛΑΜ ΚΑΙ ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΠΤΥΧΕΣ
ΙΣΛΑΜ ΚΑΙ ΑΓΝΩΣΤΕΣ ΠΤΥΧΕΣ Ισλάμ σήμαινει ,και ειναι μια απο της μεγαλύτερες θρησκειες.το μουσουλμανικό δίκαιο ειναι τελείως διαφορετικό απο το δίκαιο που υπάρχει στη
Διαβάστε περισσότεραΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ. 1.Στόχοι της εργασίας. 2. Λέξεις-κλειδιά ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΠΟ42
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΝΟΙΚΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΣΠΟΥΔΕΣ ΣΤΟΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΠΟ42 2 Η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 2012-2013 ΘΕΜΑ: «Να συγκρίνετε τις απόψεις του Βέμπερ με αυτές του Μάρξ σχετικά με την ηθική της
Διαβάστε περισσότεραΒασικές Θεωρίες Αστικής Κοινωνιολογίας. Σημειώσεις της Μαρίας Βασιλείου
Βασικές Θεωρίες Αστικής Κοινωνιολογίας Σημειώσεις της Μαρίας Βασιλείου Ηπόλη, όπως την αντιλαμβανόμαστε, είναι μια ιδέα του Διαφωτισμού Ο Ρομαντισμός την αμφισβήτησε Η Μετανεωτερικότητα την διαπραγματεύεται
Διαβάστε περισσότεραΔρ. Ευριπιδου Πολυκαρπος Παθολογος-Διαβητολογος C.D.A. College Limassol
Δρ. Ευριπιδου Πολυκαρπος Παθολογος-Διαβητολογος C.D.A. College Limassol ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2014 θεμα: Ιστορικη Εξελιξη Αγωγης και Προαγωγης Υγειας. Η προαγωγη υγειας είναι συνδεδεμενη με τις αλλαγες που
Διαβάστε περισσότεραΚΟΙΝΈΣ ΙΣΤΟΡΊΕΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΥΡΏΠΗ ΧΩΡΊΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΙΚΈΣ ΓΡΑΜΜΈΣ
ΚΟΙΝΈΣ ΙΣΤΟΡΊΕΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΕΥΡΏΠΗ ΧΩΡΊΣ ΔΙΑΧΩΡΙΣΤΙΚΈΣ ΓΡΑΜΜΈΣ 33Οι επιπτώσεις της Βιομηχανικής Επανάστασης 33Η ανάπτυξη της εκπαίδευσης 33Τα ανθρώπινα δικαιώματα στην ιστορία της τέχνης 3 3 Η Ευρώπη και ο
Διαβάστε περισσότεραΜάθημα: ΚΟΙΝ107 Κλασική Κοινωνιολογική Θεωρία. Σωτήρης Χτούρης, Καθηγητής
Σε τι αναφέρεται το μάθημα ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΣΧΟΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΦΑΚΕΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Μάθημα: ΚΟΙΝ107 Κλασική Κοινωνιολογική Θεωρία Σωτήρης Χτούρης,
Διαβάστε περισσότεραΓεωργική Εκπαίδευση. Θεματική ενότητα 8 2/2. Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης
Γεωργική Εκπαίδευση Θεματική ενότητα 8 2/2 Όνομα καθηγητή: Αλέξανδρος Κουτσούρης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Οι φοιτητές/τριες πρέπει να είναι ικανοί/ες: α) να αναφέρουν
Διαβάστε περισσότεραΗ ελληνική και η ευρωπαϊκή ταυτότητα
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΕΝΔΟΦΡ/ΚΗΣ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΣΗΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΥΡΙΑΚΗ 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2008 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: (4) ΚΕΙΜΕΝΟ Η ελληνική
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΛΙΤΟΧΩΡΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: «ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΗΘΙΚΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ» ΜΑΘΗΤΡΙΑ: ΣΚΡΕΚΑ ΝΑΤΑΛΙΑ, Β4 ΕΠΙΒΛ. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΤΑΒΑΡΟΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2016 17 Περιεχόμενα
Διαβάστε περισσότερα1)Στην αρχαιότητα δεν υπήρχε διάκριση των κοινωνικών επιστημών από τη φιλοσοφία. Σ Λ
1.2.1 1)α)Σε ποιους, ας τους πούμε κλάδους, διαιρούσε ο Αριστοτέλης τη Φιλοσοφία (6 μονάδες); β)ποιο ήταν το περιεχόμενο κάθε κλάδου από αυτούς; β)ποιος από αυτούς ασχολούνταν, έστω και έμμεσα, με την
Διαβάστε περισσότεραΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Διάλεξη 3 η. Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Τμήμα Νομικής ΑΠΘ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Διάλεξη 3 η Κυριάκος Κυριαζόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative
Διαβάστε περισσότεραΟμιλία τoυ κ. Ali Fayyad με θέμα "Γεωπολιτικές εξελίξεις και Θρησκεία στην Μέση Ανατολή"
Κέντρο Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών Ομιλία τoυ κ. Ali Fayyad με θέμα "Γεωπολιτικές εξελίξεις και Θρησκεία στην Μέση Ανατολή" Αθήνα, 5 Απριλίου 2017 Ali Fayyad: Δεν έχω διαβάσει το κείμενο
Διαβάστε περισσότεραΣκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας
Σκοποί της παιδαγωγικής διαδικασίας Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Η παιδαγωγική διαδικασία
Διαβάστε περισσότεραΕπιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας. Σκοποί
Επιδιώξεις της παιδαγωγικής διαδικασίας Σκοποί Θεματικές ενότητες Διαμόρφωση των σκοπών της αγωγής Ιστορική εξέλιξη των σκοπών της αγωγής Σύγχρονος προβληματισμός http://users.uoa.gr/~dhatziha/ Διαφάνεια:
Διαβάστε περισσότεραΕισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Νεοελληνική Ιστορία Ενότητα 1η: Εισαγωγή Ελευθερία Μαντά, Λέκτορας Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας Ιστορίας και Αρχαιολογίας
Διαβάστε περισσότεραΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ. EL Eνωμένη στην πολυμορφία EL. Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2016/2030(INI)
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 2014-2019 Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων 2016/2030(INI) 2.5.2016 ΣΧΕΔΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά με τη στρατηγική επικοινωνίας της ΕΕ για την αντιμετώπιση της προπαγάνδας εναντίον της από τρίτους
Διαβάστε περισσότεραΑγροτική Κοινωνιολογία
Αγροτική Κοινωνιολογία Θεματική ενότητα 1: Θεωρητική συγκρότηση της Αγροτικής Κοινωνιολογίας 1/3 Όνομα καθηγητή: Χαράλαμπος Κασίμης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Εκπαιδευτικοί στόχοι Στόχος
Διαβάστε περισσότεραΚοινωνιολογία του Πολιτισμού
Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών Κοινωνιολογία του Πολιτισμού Ενότητα 3: Η εθνολογική θεώρηση Επίκ. Καθηγητής: Νίκος Φωτόπουλος e-mail: nfotopoulos@uowm.gr Τηλ. Επικοινωνίας: 23850-55150 Παιδαγωγικό Τμήμα
Διαβάστε περισσότεραΤίτλος: The nation, Europe and the world: Textbooks and Curricula in Transition
ACADEMIA ISSN, 2241-1402 http://hepnet.upatras.gr Volume 4, Number 1, 2014 BOOK REVIEW Τίτλος: The nation, Europe and the world: Textbooks and Curricula in Transition Συγγραφέας: Hanna Schlisser, Yasemin
Διαβάστε περισσότεραΗ Τουρκία στον 20 ο αιώνα
Η Τουρκία στον 20 ο αιώνα Ενότητα 10: Δημήτριος Σταματόπουλος Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΑναπτυξιακή Ψυχολογία. Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης
Αναπτυξιακή Ψυχολογία Διάλεξη 6: Η ανάπτυξη της εικόνας εαυτού - αυτοαντίληψης Θέματα διάλεξης Η σημασία της αυτοαντίληψης Η φύση και το περιεχόμενο της αυτοαντίληψης Η ανάπτυξη της αυτοαντίληψης Παράγοντες
Διαβάστε περισσότεραΚωνσταντίνα Αρβανίτη Άννα-Μαρία Γώγουλου Πάνος Τσιώλης
Κωνσταντίνα Αρβανίτη Άννα-Μαρία Γώγουλου Πάνος Τσιώλης ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στo μάθημα της ερευνητικής εργασίας του πρώτου τετραμήνου του σχολικού έτους 2015-16 ασχοληθήκαμε με τον Φανατισμό και Ανεξιθρησκία. Το τμήμα
Διαβάστε περισσότεραΗ πολιτιστική κληρονομιά ως κοινωνικό κατασκεύασμα. Ιωάννα Καταπίδη, PhD, MSc Research Fellow, Birmingham University
Η πολιτιστική κληρονομιά ως κοινωνικό κατασκεύασμα Ιωάννα Καταπίδη, PhD, MSc Research Fellow, Birmingham University Περιεχόμενο διάλεξης Εννοιολογική προσέγγιση Κληρονομιά και αξίες Περιεχόμενο Ιστορική
Διαβάστε περισσότεραΚοινωνιολογία της Εκπαίδευσης
Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης Βεμπεριανές απόψεις για την Εκπαίδευση Διδάσκων: Δρ. Βασίλης Ντακούμης 1 Διάγραμμα της παρουσίασης Μάθημα 12ο (σελ. 274 282) 2 Max Weber (1864 1920) Βεμπεριανές απόψεις για
Διαβάστε περισσότεραΕπιτρέπεται να αρθρώνει η Εκκλησία πολιτικό λόγο;
15 Ιανουαρίου 2019 Επιτρέπεται να αρθρώνει η Εκκλησία πολιτικό λόγο; Θρησκεία / Κοινωνικά θέματα Γεώργιος Παύλος, Καθηγητής Φυσικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο και Δρ Φιλοσοφίας Α.Π.Θ. Βεβαίως η Εκκλησιαστική
Διαβάστε περισσότεραΗγεσία. Ενότητα 1: Εισαγωγικές έννοιες. Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής
Ηγεσία Ενότητα 1: Εισαγωγικές έννοιες Δρ. Καταραχιά Ανδρονίκη Τμήμα Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝEΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Κοινωνίες αγροτικού τύπου (παραδοσιακές, στατικές κοινωνίες)
ΓΕΝEΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Κοινωνίες αγροτικού τύπου (παραδοσιακές, στατικές κοινωνίες) Αξίες αδιαµφισβήτητες από γενιά σε γενιά Οι σχέσεις καθορισµένες από ήθη και έθιµα Εξωτερική ηθική Κοινωνίες
Διαβάστε περισσότεραΗ Τουρκία στον 20 ο αιώνα
Η Τουρκία στον 20 ο αιώνα Ενότητα 12: Δημήτριος Σταματόπουλος Τμήμα Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών 1 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.
Διαβάστε περισσότεραΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ β. φιλιας, μ. κουρουκλη γ. ρουσσης, κ. κασιματη λ. μουσουρου, α. παπαριζος ε. χατζηκωνσταντη μ. πετρονωτη, γ. βαρσος φ. τσαλικογλου-κωστοπουλου ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Διαβάστε περισσότεραΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
ΕΠΟ 10: 2 η Εργασία 2012-2013 ΕΠΟ 10: 2 Η ΕΡΓΑΣΙΑ 2012-2013 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Επιμέλεια: Μαρία Μοσχόβου 1 ΕΠΟ10: 2 η Εργασία 2012-2013 Σημειώσεις για την ΕΠΟ 10 2 η εργασία «Τον 15ο και τον 16ο αιώνα
Διαβάστε περισσότεραΔίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ι
Τίτλος Κωδικός Τύπος μαθήματος Επίπεδο Έτος / Εξάμηνο φοίτησης Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ι LAW 202 Υποχρεωτικό Προπτυχιακό 2 ο / 3 ο (Χειμερινό) ECTS 6 Διαλέξεις / εβδομάδα Στόχος 1 Εργαστήρια / εβδομάδα
Διαβάστε περισσότεραΚοινωνιολογία της Αγροτικής Ανάπτυξης
Κοινωνιολογία της Αγροτικής Ανάπτυξης ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ «Ολοκληρωμένη Ανάπτυξη και Διαχείριση του Αγροτικού Χώρου» Ενότητα 2: Αγροτική Κοινότητα και Αγροτικός Μετασχηματισμός (1/2) 2ΔΩ Διδάσκων:
Διαβάστε περισσότεραΗ λέξη <<Ισλάμ>> σημαίνει πίστη και αφοσίωση στο Θεό, «υποταγή» στο Θεό.
Η θρησκεία του Ισλάμ αποκαλύφθηκε για πρώτη φορά από το Μωάμεθ. Οι περιοχές στις οποίες πρωτοεμφανίστηκε το Ισλάμ ήταν η δυτική ακτή της αραβικής χερσονήσου και οι πόλεις Μέκκα και Μεδίνα. Η λέξη
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΟΛΛΙΝΤΖΑ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Νάκου Αλεξάνδρα Εισαγωγή στις Επιστήμες της Αγωγής Ο όρος ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΗΣ ΑΓΩΓΗΣ δημιουργεί μία αίσθηση ασάφειας αφού επιδέχεται πολλές εξηγήσεις. Υπάρχει συνεχής διάλογος και προβληματισμός ακόμα
Διαβάστε περισσότεραΡατσισμός είναι να θεωρούμε κάποια άλλη ομάδα ανθρώπων ως κατώτερη ή ακόμη και άξια περιφρόνησης, λόγω της φυλετικής ή εθνικής τους καταγωγής.
ΡΑΤΣΙΣΜΟΣ Φυλετικός Ρατσισμός Ρατσισμός είναι να θεωρούμε κάποια άλλη ομάδα ανθρώπων ως κατώτερη ή ακόμη και άξια περιφρόνησης, λόγω της φυλετικής ή εθνικής τους καταγωγής.αιτία του ρατσισμού είναι συνήθως
Διαβάστε περισσότεραΕπίπεδο Γ2. Χρήση γλώσσας (20 μονάδες) Διάρκεια: 30 λεπτά. Ερώτημα 1 (5 μονάδες)
Γ2 (20 μονάδες) Διάρκεια: 30 λεπτά Ερώτημα 1 (5 μονάδες) Ο φίλος σας έγραψε μία μελέτη σχετικά με τρόπους βελτίωσης της αναγνωστικής ικανότητας των μαθητών. Επειδή, όμως, είναι ξένος, κάνει ακόμη λάθη,
Διαβάστε περισσότεραFRESH WRITERS FROM ALL AROUND THE WORLD ΛΟΓΟΥ ΧΑΡΗ. Gilbert Sinoué in Literature.gr, by Tessy Baila By Literature January 20,
FRESH WRITERS FROM ALL AROUND THE WORLD ΛΟΓΟΥ ΧΑΡΗ Gilbert Sinoué in Literature.gr, by Tessy Baila By Literature January 20, 2017 0 O Ζιλμπέρ Σινουέ στην Αθήνα: «Βιώνουμε μια πολύ δύσκολη στιγμή στην παγκόσμια
Διαβάστε περισσότεραΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ.
2 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ (Ι) ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΓΝΩΣΗΣ; Στο μάθημα «Κοινωνική Θεωρία της Γνώσης (I)» (όπως και στο (ΙΙ) που ακολουθεί) παρουσιάζονται
Διαβάστε περισσότεραΓΙΑΝΝΗΣ ΠΕΧΤΕΛΙΔΗΣ, ΥΒΟΝ ΚΟΣΜΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η παιδική ηλικία είναι ένα ζήτημα για το οποίο η κοινωνιολογία έχει δείξει μεγάλο ενδιαφέρον τα τελευταία χρόνια. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έως σήμερα βρίσκεται υπό εξέλιξη ένα πρόγραμμα
Διαβάστε περισσότεραΟικολογία, βιβλική θεολογία και ο κόσμος
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οικολογία, βιβλική θεολογία και ο κόσμος Ενότητα 13 : 13 ο μάθημα Αικατερίνη Γ. Τσαλαμπούνη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
Τίτλος μαθήματος ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΥΠΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: Επιλογής / Ενότητα Τεχνών (ΤΕ) ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΕΙΡΗΝΗ ΝΑΚΟΥ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ: ΚΤ1121 ΜΟΝΑΔΕΣ ECTS:
Διαβάστε περισσότεραΗ Ευρώπη και το Ισλάμ: Οκτώ Μύθοι
Η Ευρώπη και το Ισλάμ: Οκτώ Μύθοι Aστέρης Χουλιάρας Καθηγητής Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Διεθνών Σχέσεων Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Bernard Lewis: «Europe would turn Muslim by the end of this century,
Διαβάστε περισσότεραΑγροτική Κοινωνιολογία
Αγροτική Κοινωνιολογία Θεματική ενότητα 1: Θεωρητική συγκρότηση της Αγροτικής Κοινωνιολογίας 1/3 Όνομα καθηγητή: Χαράλαμπος Κασίμης Τμήμα: Αγροτικής Οικονομίας και Ανάπτυξης Εκπαιδευτικοί στόχοι Στόχος
Διαβάστε περισσότεραΓράφουμε στον πίνακα τη λέξη κλειδί «φονταμενταλισμός», διαβάζουμε τις εργασίες και καταλήγουμε στον ορισμό της. (Με τον όρο φονταμενταλισμός
ΦΑΣΗ Β: 2 ο δίωρο Γράφουμε στον πίνακα τη λέξη κλειδί «φονταμενταλισμός», διαβάζουμε τις εργασίες και καταλήγουμε στον ορισμό της. (Με τον όρο φονταμενταλισμός (θεμελιωτισμός) εκφράζονται οι τάσεις εμμονής
Διαβάστε περισσότεραΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ Κοινωνικών Επιστημών ΤΜΗΜΑ Πολιτισμικής Τεχνολογίας και Επικοινωνίας ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΟΛ201 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ 1 ο ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΘΕΩΡΙΑ
Διαβάστε περισσότεραΙστορία του Αραβοϊσλαμικού Πολιτισμού
Ιστορία του Αραβοϊσλαμικού Πολιτισμού Ενότητα 4: Από την Οθωμανική αυτοκρατορική ιδεολογία στον Τουρκικό Εθνικισμό Δημήτριος Σταματόπουλος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες
Διαβάστε περισσότεραΑνάλυση Πολιτικού Λόγου
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 8η: Ο λόγος της Πολιτικής Οικολογίας 1 Γιάννης Σταυρακάκης, Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται
Διαβάστε περισσότεραΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΣΜΟΣ
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΣΜΟΣ ΙΣΛΑΜ ) إسالم (αραβικά: Η αραβική λέξη «Ισλάμ» σημαίνει «υποταγή» και νοείται από τους μουσουλμάνους ως «υποταγή στον Θεό» εκείνοι που αποδέχονται την θρησκεία
Διαβάστε περισσότεραVI/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
VI/ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Ο εθελοντικός τομέας αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κοινωνικής πολιτικής. Ιστορικά προηγείται του κράτους πρόνοιας, ενώ συνυπάρχει
Διαβάστε περισσότεραΠ Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ
Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ Π Ρ Ω Τ Η Σ Ε Ι Ρ Α Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α Τ Ω Ν Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Ε Λ Λ
Διαβάστε περισσότεραΣημειώσεις Κοινωνιολογίας Κεφάλαιο 1 1
Σημειώσεις Κοινωνιολογίας Κεφάλαιο 1 1 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ Γέννηση της κοινωνιολογίας Εφαρμογή της κοινωνιολογικής φαντασίας Θεμελιωτές της κοινωνιολογίας (Κοντ, Μαρξ, Ντυρκέμ, Βέμπερ) Κοινωνιολογικές
Διαβάστε περισσότεραΚΕΙΜΕΝΟ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ Γ ΤΑΞΗ
ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Σ ΕΝΙΑΙΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΤΕΤΑΡΤΗ 3 ΙΟΥΛΙΟΥ 2002 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4) ΚΕΙΜΕΝΟ Η πρώτη λέξη του
Διαβάστε περισσότεραΠ Ι Σ Τ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ
Ε Π Α Ρ Κ Ε Ι Α Σ Τ Η Σ ΕΛΛΗΝΟΜΑΘΕΙΑΣ Χ Ρ Η Σ Η Γ Λ Ω Σ Σ Α Σ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΙΡΑ Δ Ε Ι Γ Μ Α Τ Ω Ν 2 0 Μ 0 Ν Α Δ Ε Σ 1 Y Π Ο Υ Ρ Γ Ε Ι Ο Π Α Ι Δ Ε Ι Α Σ Κ Α Ι Θ Ρ Η Σ Κ Ε Υ Μ Α Τ Ω Ν Κ Ε Ν Τ Ρ Ο Ε Λ Λ Η Ν Ι
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Κατερίνα Σάλτα ΔιΧηΝΕΤ 2017-2018 Θέματα Διδακτικής Φυσικών Επιστήμων 1. ΟΙ ΙΔΕΕΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ 2. ΤΑ ΜΟΝΤΕΛΑ ΚΑΙ Η ΜΟΝΤΕΛΟΠΟΙΗΣΗ 3. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ & ΤΟ ΠΕΙΡΑΜΑ 4. ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
Διαβάστε περισσότεραΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ.. ΤΜΗΜΑ. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΒΑΘΜΟΣ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ.. ΤΜΗΜΑ. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΒΑΘΜΟΣ 2 ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ «ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΠΑΙΔΕΙΑΣ» 1. Ότι οι πολίτες που θα μορφώνονται στη σχολική μας εκπαίδευση είναι, έκτος απροόπτου προορισμένοι να ζήσουν σε μιαν
Διαβάστε περισσότεραΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ
ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΩΝ Ο ρόλος της Δια βίου Μάθησης στην καταπολέμηση των εκπαιδευτικών και κοινωνικών ανισοτήτων. Τοζήτηματωνκοινωνικώνανισοτήτωνστηνεκπαίδευσηαποτελείένα
Διαβάστε περισσότεραΑυτή ακριβώς η μεταλλαγή είναι το θέμα του παρόντος βιβλίου. Προκειμένου να την προσδιορίσουμε μέσα σε όλο αυτό το ομιχλώδες τοπίο της
Εισαγωγή Tο βιβλίο αυτό θα μπορούσε να τιτλοφορείται διαφορετικά. Αν θέλαμε να ακολουθήσουμε το ρεύμα των αλλαγών στο χώρο των διεθνών οργανισμών, ο τίτλος του θα ήταν «Εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη».
Διαβάστε περισσότεραII.2 ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ. ... (το όργανο θα προσδιοριστεί)
II.2 ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ... (το όργανο θα προσδιοριστεί) 1. υπενθυµίζοντας ότι η ανθρωπότητα και η φύση βρίσκονται σε κίνδυνο κι ότι, πιο συγκεκριµένα, οι αρνητικές επιπτώσεις
Διαβάστε περισσότερα«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)»
«Παιδαγωγική προσέγγιση της ελληνικής ιστορίας και του πολιτισμού μέσω τηλεκπαίδευσης (e-learning)» Εισαγωγικά Στη σημερινή πρώτη μας συνάντηση θα επιχειρήσουμε να παρουσιάσουμε με απλό και ευσύνοπτο τρόπο
Διαβάστε περισσότεραΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ - ΠΟΛΙΤΙΚΑ Ενότητα 12η (Α 2, 5-6) - Ο άνθρωπος είναι «ζ?ον πολιτικ?ν»
1. Η ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΙ Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΩΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΟΝΤΟΤΗΤΩΝ (ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ, ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ) Σύμφωνα με τις διδασκαλίες του Αριστοτέλη, υπάρχουν τρία είδη κοινωνικών οντοτήτων ή διαφορετικά, ομάδων
Διαβάστε περισσότεραΗ ιστορική εξέλιξη των μουσείων από την Αρχαία Ελλάδα έως και τον 20ο αιώνα
1 Απριλίου 2014 Η ιστορική εξέλιξη των μουσείων από την Αρχαία Ελλάδα έως και τον 20ο αιώνα Πολιτισμός / Μουσεία Αναστασία Ματσαρίδου, Εικαστικός Νέο μουσείο Ακρόπολης Αθηνών Το μουσείο χαράζει μια μακραίωνη
Διαβάστε περισσότερα1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε
1. Γένεση, καταβολές καιεξέλιξητηςπε Η Περιβαλλοντική Εκπαίδευση γεννιέται. Πότε; Η ΠΕ γεννιέται και διαµορφώνεται σε αυτόνοµο πεδίο στις δεκαετίες 1960 1970 Πώς; Προέρχεται από τη συνειδητοποίηση του
Διαβάστε περισσότεραΔιεθνής Οργανισμός είναι ένα σύνολο κρατών, που δημιουργείται με διεθνή συνθήκη, διαθέτει μόνιμα όργανα νομική προσωπικότητα διαφορετική από τα κράτη
Διεθνείς Οργανισμοί Περιεχόμενα Σελ.3 Τι είναι διεθνής οργανισμός; Σελ.4 Κατηγορίες διεθνών οργανισμών Σελ.5-6 Σημαντικότεροι Διεθνείς Οργανισμοί Σελ.7 Τι είναι Μη Κυβερνητικός Οργανισμός Σελ.8-11 Μ.Κ.Ο
Διαβάστε περισσότερακατεύθυνση της εξάλειψης εθνοκεντρικών και άλλων αρνητικών στοιχείων που υπάρχουν στην ελληνική εκπαίδευση έτσι ώστε η εκπαίδευση να λαμβάνει υπόψη
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Είναι γνωστό ότι, παραδοσιακά, όπως άλλα εκπαιδευτικά συστήματα έτσι και το ελληνικό στόχευαν στην καλλιέργεια και ενδυνάμωση της εθνοπολιτιστικής ταυτότητας. Αυτό κρίνεται θετικό, στο βαθμό που
Διαβάστε περισσότεραΗ εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία (ΕΠΑ):
Η εκπαίδευση για το περιβάλλον και την αειφορία (ΕΠΑ): στόχοι, μέθοδοι, προοπτικές Αναγνωστάκης Σπύρος, Υπεύθυνος - Οικονόμου Κων., Μέλος Π.Ο. ΚΠΕ Κισσάβου Ελασσόνας Επιμορφωτικό Πρόγραμμα Δια Βίου Μάθησης
Διαβάστε περισσότεραΔεοντολογία Επαγγέλματος Ηθική και Υπολογιστές
Δεοντολογία Επαγγέλματος Ηθική και Υπολογιστές ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΠΑΛΑΙΓΕΩΡΓΙΟΥ Γ. Ηθική Φορτισμένος και πολυσήμαντος όρος Εικόνα μιας «βαθύτερης εσωστρεφούς πραγματικότητας»
Διαβάστε περισσότεραΜάθημα. Τουρκική Γλώσσα Ι (Α) Μορφολογία και Σύνταξη (70001Α) Τουρκική Γλώσσα Ι (Β) Δεξιότητες στο γραπτό λόγο (70001Β)
ΕΘΝΙΚΟ KAI ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Α εξάμηνο Γενική Κατεύθυνση Ημέρα, Ώρα, Αίθουσα Τουρκική Γλώσσα Ι (Α) Μορφολογία και Σύνταξη (70001Α) Τουρκική Γλώσσα Ι (Β) Δεξιότητες στο γραπτό λόγο (70001Β)
Διαβάστε περισσότεραΚοινότητα και κοινωνία
Επιθεώρηση Κοινωνικών Ερευνών, 53/1984 Κοινότητα και κοινωνία Στάθης Π. Σορώκος* Η διάκριση ανάμεσα στην κοινότητα και την κοινωνία αποτελεί βασικό πρόβλημα, θεωρητικό και πρακτικό, της κοινωνιολογίας.
Διαβάστε περισσότεραΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο. Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων ΚΑΖΑΚΟΥ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΠΕ09 ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ
1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο Αρχές Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων 2 3.3.1. - Ηγεσία 3 Καθημερινά χρησιμοποιείται η έννοια του ηγέτη, όταν αναφερόμαστε σε άτομα που μέσα σε μία ομάδα καθοδηγούν τους άλλους, αναλαμβάνουν
Διαβάστε περισσότεραΣύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ»
Σύλλογος Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας «σὺν Ἀθηνᾷ» Δευτέρα, 16 Νοεμβρίου 2015 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Κατερίνα Δ. Χατζοπούλου Σας καλωσορίζουμε στις συναντήσεις του Συλλόγου Αρχαίας Ελληνικής Φιλοσοφίας συν
Διαβάστε περισσότεραΤο κομμάτι που λείπει ή αλλιώς η εκπαιδευτική βιογραφία ως εργαλείο αναστοχασμού των εκπαιδευτικών συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης
Το κομμάτι που λείπει ή αλλιώς η εκπαιδευτική βιογραφία ως εργαλείο αναστοχασμού των εκπαιδευτικών συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης Δρ. Γεώργιος Α. Κουλαουζίδης Λευκωσία 22/11/2017 3 ο Συνέδριο
Διαβάστε περισσότεραΑΝΕΞΙΘΡΗΣΚΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΑΝΕΞΙΘΡΗΣΚΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Θρησκευτική ελευθερία: Ορισμός, Έννοια αναφορά στο Ελληνικό Σύνταγμα Η ανεξιθρησκία στην Ελλάδα Αναλογία θρησκειών Σχέσεις Εκκλησίας και πολιτείας Παγκόσμιο συμβούλιο
Διαβάστε περισσότεραΚοινότητα 2.0: Τόπος Ταυτότητα Δίκτυα
Κοινότητα 2.0: Τόπος Ταυτότητα Δίκτυα Σοφία Καλογερομήτρου - 29/04/2019 Ερευνητική εργασία Φοιτήτρια: Σοφία Καλογερομήτρου Επιβλέπων: Νικόλας Αναστασόπουλος Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, Σχολή Αρχιτεκτόνων
Διαβάστε περισσότεραΝαπολέων Μήτσης: Αποσπάσματα κειμένων για τη σχέση γλώσσας και πολιτισμού
5 ο ΔΙΕΘΝΕΣ ΘΕΡΙΝΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Ναπολέων Μήτσης: Αποσπάσματα κειμένων για τη σχέση γλώσσας και πολιτισμού Κείμενο A. Με τον όρο ευρύτερο κοινωνικό-πολιτισμικό περιβάλλον εννοούμε μια σειρά αρχών και δεδομένων
Διαβάστε περισσότεραΑνάλυση Πολιτικού Λόγου
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΧΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 3η: Η κοινωνική κατασκευή της πραγματικότητας και ο ρόλος του λόγου Γιάννης Σταυρακάκης, Καθηγητής ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν
Διαβάστε περισσότεραΔιάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ42 / Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο
Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ42 / Αρχαιολογία στον Ελληνικό Χώρο Σχολή ΣΑΚΕ Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πρόγραμμα Σπουδών ΕΛΠΟΛ Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό Θεματική Ενότητα ΕΛΠ42
Διαβάστε περισσότεραΓιατί ο Ιησούς Χριστός ήταν και είναι «σημείον αντιλεγόμενον» Διδ. Εν. 6
Γιατί ο Ιησούς Χριστός ήταν και είναι «σημείον αντιλεγόμενον» Διδ. Εν. 6 Υπαπαντή του Κυρίου «θα είναι σημείο αντιλεγόμενο, για να φανερωθούν οι πραγματικές διαθέσεις πολλών» (Λουκ. 2, 34-35) Διχογνωμία
Διαβάστε περισσότερα4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία
4. Η τέχνη στο πλαίσιο της φιλοσοφίας του Χέγκελ για την ιστορία Α1. Ερωτήσεις γνώσης - κατανόησης 1. Πώς συλλαµβάνει ο Χέγκελ τη σχέση ιστορίας και πνεύµατος και ποιο ρόλο επιφυλάσσει στο πνεύµα; 2. Τι
Διαβάστε περισσότεραΟικολογική Ερμηνεία. Ενότητα 2 : 2 ο μάθημα. Αικατερίνη Γ. Τσαλαμπούνη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Οικολογική Ερμηνεία Ενότητα 2 : 2 ο μάθημα Αικατερίνη Γ. Τσαλαμπούνη Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας Άδειες Χρήσης Το παρόν
Διαβάστε περισσότεραΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Κουσερή Γεωργία
ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Κουσερή Γεωργία Φιλόλογος Δρ. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΑΙΟΣ 2017 Περιεχόμενα της παρουσίασης Το ιστορικό ερώτημα Το
Διαβάστε περισσότερα