ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΣΟ ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΑ Γ ΕΝΙΑΙΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ

Transcript

1 ΑΠΑΝΣΗΕΙ ΣΟ ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΑ Γ ΕΝΙΑΙΟΤ ΛΤΚΕΙΟΤ 1. Αγαπθτοί ςυμμακθτζσ, το παρόν κείμενο ο Wolfang Sofsky επιχειρεί να εξθγιςει πϊσ ο πολιτιςμόσ ςυνυφαίνεται με τθ βία. Μάλιςτα, ιςχυρίηεται πωσ θ τελευταία είναι άρρθκτα ςυνδεδεμζνθ με τθν κουλτοφρα, κακϊσ αυτι αποτελεί το εφαλτιριο αφξθςθσ του δυναμικοφ του καταναγκαςμοφ. Ο ςυγγραφζασ ξεκινά τθ ςυλλογιςτικι του τονίηοντασ πωσ ο ίδιοσ ο πολιτιςμόσ, μζςω τθσ τεχνικισ προόδου, αναπαράγει βία, αφοφ εςτιάηει ολοζνα και περιςςότερο ςτθν παραγωγι όπλων και καταςτροφικϊν μζςων τα οποία από τθ ςτιγμι που δθμιουργοφνται κα χρθςιμοποιθκοφν αναπόδραςτα. Επιπλζον, αναφζρει πωσ και οι κεςμοί εμπεριζχουν βία, κακϊσ ανζκακεν όριηαν τι είναι ζγκλθμα και τι όχι και μετιλκαν διαχρονικά κάκε απθνζσ μζςο για να το καταςτείλουν. Παράλλθλα, πολλζσ «μεγάλεσ ιδζεσ», δόγματα και ιδεολογίεσ επιβλικθκαν μζςω άγριων διϊξεων και ανθλεϊν βιαιοπραγιϊν «υπό τθν αιγίδα» πάντα του «Ορκοφ λόγου» και τθσ δικαιοςφνθσ. Ο κειμενογράφοσ ολοκλθρϊνει τθν αποδεικτικι του διαδικαςία υποςτθρίηοντασ ότι δεν είναι θ φφςθ αυτι που διαμορφϊνει τθν προδιάκεςθ του κακενόσ για βιαιοπραγία αλλά θ προςωπικι κουλτοφρα και θκικι του. ασ ευχαριςτϊ 2. Η ςυλλογιςτικι πορεία που ακολουκεί ο ςυγγραφζασ ςτο παρόν κείμενο είναι παραγωγικι κακϊσ θ ςυλλογιςτικι του ξεκινά από μία γενικι διαπίςτωςθ και κεμελιϊνεται από επιμζρουσ κζςεισ. Πιο ςυγκεκριμζνα, ο κειμενογράφοσ διατείνεται ότι θ βία είναι άρρθκτα ςυνδεδεμζνθ με τον πολιτιςμό (γενικι διαπίςτωςθ). τθ ςυνζχεια όμωσ, αναλφει επιμζρουσ τομείσ ςτουσ οποίουσ παρατθρείται αυτό το φαινόμενο. Δθλαδι παρατθρείται: α) ςτισ εφαρμογζσ τθσ τεχνικισ προόδου (ειδικό), β) ςτουσ κεςμοφσ και ςτισ μεκόδουσ επιβολισ τουσ (ειδικό), γ) ςτισ μεκόδουσ επιβολισ των μεγάλων ιδεολογιϊν (ειδικό) και δ) ςτθν ελίδα 1 από 7

2 προςωπικι κουλτοφρα του κακενόσ. υνεπϊσ, από τα παραπάνω καταδεικνφεται ότι θ ςυλλογιςτικι πορεία είναι παραγωγικι. 3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ ΤΛΛΟΓΙΜΟΤ: Ο ςυλλογιςμόσ είναι ορκόσ. υγκεκριμζνα, οι προκείμενεσ προτάςεισ του αλλά και το ςυμπζραςμά του ανταποκρίνονται ςτθν πραγματικότθτα. Δεν αναφζρεται κάτι το οποίο ν αντίκειται ςτθν πραγματικότθτα ι τθ λογικι. (ΑΛΗΘΗ) Επιπλζον, το ςυμπζραςμα προκφπτει με λογικι αναγκαιότθτα από τισ προκείμενεσ προτάςεισ. Δεν πρόκειται για ζνα αυκαίρετο ςυμπζραςμα. (ΕΓΚΤΡΟ) υνεπϊσ, ο ςυλλογιςμόσ είναι ορθόσ από τθ ςτιγμι που είναι και αλθκισ και ζγκυροσ. ΧΑΡΑΚΣΗΡΙΜΟ ΤΛΛΟΓΙΜΟΤ: α) ωσ προσ τον αρικμό των προκειμζνων ο ςυλλογιςμόσ είναι ΕΜΜΕΟ κακϊσ αποτελείται από τρεισ προκείμενεσ προτάςεισ, β) ωσ προσ τθ ςυλλογιςτικι πορεία ο ςυλλογιςμόσ είναι ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ αφοφ ξεκινά από μία γενικι διαπίςτωςθ (Κάκε τι που είναι εφικτό «ηθτά» να εφαρμοςτεί και εφαρμόηεται) και ολοκλθρϊνεται με μία ειδικότερθ κζςθ (Η τεχνικι πρόοδοσ δίνει δυνατότθτεσ άςκθςθσ βίασ και εφαρμόηονται) και γ) ωσ προσ το είδοσ των προτάςεων ο ςυλλογιςμόσ είναι ΚΑΣΗΓΟΡΙΚΟ αφοφ αποτελείται από προτάςεισ που αποδίδουν ιδιότθτεσ (κατθγορικζσ) και δεν εμπεριζχουν υποκζςεισ ι διαηεφξεισ. 4. Είναι πανκομολογοφμενο πλζον πωσ θ τεχνολογία και το πλικοσ των επιςτθμόνων που τθν υπθρετοφν κατάφεραν να ενιςχφςουν τθν «καταςτροφικι μανία» του ανκρϊπου. Πολλοί είναι εκείνοι που διατείνονται πωσ ο κάκε επιςτιμονασ προςφζρει μόνο τθ γνϊςθ του θ οποία είναι κατεξοχιν αντικειμενικι άρα είναι θκικά, κοινωνικά και πολιτικά ουδζτερθ. Μάλιςτα, τονίηουν πωσ ο «υπθρζτθσ τθσ τεχνολογίασ» ευκφνεται μόνο γι αυτό που κάνει και όχι για τον τρόπο με τον οποίο τον χρθςιμοποιοφν οι άλλοι. Ωςτόςο, οι παραπάνω ιςχυριςμοί είναι εφκολα ανατρζψιμοι, κακϊσ θ ουδετερότθτα του επιςτιμονα ςυνιςτά μφκο μιασ και θ επιςτθμονικι γνϊςθ πάντα υπόκειται ςε προςδιοριςμοφσ θκικοφσ, κοινωνικοφσ και πολιτικοφσ από τθν επίδραςθ των οποίων οφτε ο δθμιουργόσ οφτε το δθμιοφργθμα μποροφν να ξεφφγουν. Επιπλζον, πρζπει να γίνει αντιλθπτό πωσ ο ελίδα 2 από 7

3 επιςτιμονασ δεν είναι απλά επαγγελματίασ αλλά πνευματικόσ ταγόσ που πρζπει να ανκίςταται αν κλθκεί να προςφζρει υπθρεςίεσ ςε ςκοποφσ που απεργάηονται τθν «άλωςθ» τθσ ανκρωπότθτασ. Άρα, ο ρόλοσ του επιςτιμονα δεν πρζπει να περιλαμβάνει μόνο τθν αναηιτθςθ τθσ γνϊςθσ αλλά και τουσ καλφτερουσ τρόπουσ αξιοποίθςισ τθσ προσ όφελοσ του ανκρϊπου. 5. Α) ΑΝΣΩΝΤΜΑ Ενυπάρχει απουςιάηει Οικοδομείται αποδομείται Καταςτροφισ γζνεςθσ Σεχνθτά φυςικά Λεπτομερειακά ακροκιγϊσ Β) ΤΝΩΝΤΜΑ προςωπικι = ατομικι κουλτοφρα = πολιτιςμόσ ςυνικειεσ = ζξεισ πεποικιςεισ = νοοτροπίεσ μανιαςμζνο = φρενιρθ 6. Ο ςυγγραφζασ επιλζγει τθν πακθτικι ςφνταξθ διότι είναι θ μορφι ςφνταξθσ που επιτυγχάνει να δϊςει ζμφαςθ ςτισ πράξεισ και όχι τόςο ςτουσ δράςτεσ των πράξεων. υγκεκριμζνα δίνεται ζμφαςθ ςτθν οργάνωςθ κρθςκευτικϊν ςταυροφοριϊν (οργανώνονται θρηςκευτικέσ ςταυροφορίεσ) και ςτον αφανιςμό των βαρβάρων και των αγρίων (οι άγριοι και οι βάρβαροι αφανίζονται από τουσ πολιτιςμένουσ). ΜΕΣΑΣΡΟΠΗ Ε ΕΝΕΡΓΗΣΙΚΗ ΤΝΣΑΞΗ: Οργανϊνουν κρθςκευτικζσ ςταυροφορίεσ ενάντια ςτουσ άπιςτουσ και οι πολιτιςμζνοι αφανίηουν τουσ άγριουσ και τουσ ελίδα 3 από 7

4 βάρβαρουσ με τθν πρόφαςθ τθσ πολιτιςμικισ ανωτερότθτασ και τθσ εκτζλεςθσ τθσ αποςτολισ τουσ. 7. Σο επικοινωνιακό πλαίςιο ςε αυτό το κζμα είναι ομιλία και ο μακθτισ πρζπει να ακολουκιςει τα βαςικά τθσ χαρακτθριςτικά. ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΟ ΠΡΟΛΟΓΟ Αγαπθτοί φίλοι, αν ανατρζξει κάποιοσ ςτθν προϊςτορία και ιςτορία του ανκρϊπινου είδουσ,κα διαπιςτϊςει ότι ο άνκρωποσ με εφόδια κυρίωσ τθν πνευματικότθτα, τθ γλϊςςα και τθν ζμφυτθ κοινωνικότθτα ςυνεχϊσ προόδευε υλικά και πνευματικά, εξελιςςόταν θκικά και ζτςι κατάφερε να δθμιουργιςει πολιτιςμό και να βελτιϊςει τθν ποιότθτα ηωισ του. Βζβαια, ο άνκρωποσ τουσ τελευταίουσ δυο αιϊνεσ περίπου δεν ανζπτυξε παράλλθλα και τισ τρεισ μορφζσ πολιτιςμοφ-τεχνολογικόσ, πνευματικόσ, θκικόσ-με αποτζλεςμα να γιγαντωκεί θ τεχνολογικι πρόοδοσ και να παραμείνει ςε χαμθλά επίπεδα θ θκικι και πνευματικι. Αποτζλεςμα αυτισ τθσ ανιςορροπίασ είναι τα πολλά νοςθρά κοινωνικά προβλιματα. ΜΕΣΑΒΑΣΙΚΗ: Α ΕΡΩΣΗΜΑ (Ποιοσ είναι ο πραγματικά πολιτιςμζνοσ λαόσ; ) θμείωςθ: Τπάρχουν κάποια βαςικά χαρακτθριςτικά που περιγράφουν ζναν πολιτιςμζνο λαό (άνκρωπο), χωρίσ βζβαια να παραγνωρίηουμε τθν άποψθ ότι κάκε πολιτιςμόσ ζχει τα δικά του ςτοιχεία και ότι δεν μποροφμε να διαχωρίςουμε εφκολα ςε ανϊτερουσ και κατϊτερουσ τουσ πολιτιςμοφσ. ελίδα 4 από 7

5 Ο ανκρωποκεντρικόσ χαρακτιρασ του πολιτιςμοφ και τθσ προόδου π.χ. θ τεχνολογικι πρόοδοσ πρζπει να ζχει ωσ μοναδικό κζντρο τον άνκρωπο. Η καλλιζργεια δθμοκρατικισ ςυνείδθςθσ και θ προςταςία των δικαιωμάτων. Η διαςφάλιςθ τθσ ειρινθσ, ο ςεβαςμόσ ςτισ πανανκρϊπινεσ αξίεσ. Η ποιότθτα ηωισ (ελεφκεροσ χρόνοσ, ψυχαγωγία, θ τζχνθ, υγιείσ ανκρϊπινεσ ςχζςεισ κ.α.) Η προϊκθςθ τθσ οικολογικισ ςυνείδθςθσ. Η ζμφαςθ ςτθν παιδεία, θ ςωςτι λειτουργία εκπαιδευτικϊν ςυςτθμάτων. Σεχνολογικι ανάπτυξθ, υλικι πρόοδοσ, οικονομικι ευθμερία. Β ΜΕΣΑΒΑΣΙΚΗ: υμπζραςμα από τθν απάντθςθ του α ερωτιματοσ και παράκεςθ β ηθτουμζνου. Α. (Εφλογα, λοιπόν, εγείρεται το ερϊτθμα γιατί ο άνκρωποσ -κυρίωσ του δυτικοφ κόςμου- ενϊ αυτοαναγορεφεται πολιτιςμζνοσ, οδθγείται ςε απάνκρωπεσ πράξεισ που μορφινίηουν τον πολιτιςμό του.) Β.(Διαβάηοντασ κάποιοσ τισ παραπάνω ςειρζσ, κα αναρωτθκεί γιατί ο άνκρωποσ, ενϊ γνωρίηει -τισ περιςςότερεσ φορζσ και τουλάχιςτον κεωρθτικά- ποιοσ είναι ο πολιτιςμζνοσ τρόποσ ςυμπεριφοράσ, αντιδρά με τρόπουσ απάνκρωπουσ που τον προςβάλλουν. ) Σα οικονομικά ςυμφζροντα πχ. ζλεγχοσ πλουτοπαραγωγικϊν πθγϊν, επζκταςθ ςφαιρϊν επιρροισ, βιομθχανία όπλων οδθγοφν ςε πολεμικζσ ςυρράξεισ, ελίδα 5 από 7

6 Σο κυνιγι του υλικοφ ευδαιμονιςμοφ και θ ταφτιςθ τθσ ευτυχίασ με τον πλοφτο ωκοφν τον άνκρωπο ςτθ χριςθ ακζμιτων μζςων π.χ. καταπάτθςθ δικαιωμάτων, καταςτροφι φυςικοφ περιβάλλοντοσ. Η ζλλειψθ ανκρωπιςτικισ παιδείασ και ςεβαςμοφ των αξιϊν, φαινόμενα που οφείλονται κυρίωσ ςτθ δυςλειτουργία του ςχολείου και οικογζνειασ. Άμεςθ ςχζςθ με τθν ελλειμματικι παιδεία ζχει θ ζξαρςθ του φανατιςμοφ, εκνικιςμοφ, ρατςιςμοφ, μιςαλλοδοξίασ. Η αποδυνάμωςθ τθσ δθμοκρατίασ, ενόσ πολιτεφματοσ που κα ζπρεπε να διαςφαλίηει τθν ευνομία και να προςτατεφει τα δικαιϊματα. Οι πιεςτικζσ, αγχωτικζσ ςυνκικεσ διαβίωςθσ ςτισ μεγαλουπόλεισ, θ υδροκζφαλθ ανάπτυξθ τουσ με χαρακτθριςτικά τθν κοινωνικι απομόνωςθ, το αίςκθμα του εγκλειςμοφ, το άγχοσ, τθ μαηοποίθςθ, τισ μορφζσ πακθτικισ διαςκζδαςθσ, τθν ζλλειψθ ψυχαγωγίασ παρωκοφν τον άνκρωπο ςε αντικοινωνικζσ ςυμπεριφορζσ π.χ. χουλιγκανιςμό. ε αλλθλεξάρτθςθ με τθν πακθτικι διαςκζδαςθ και τθν ζλλειψθ ψυχαγωγίασ είναι και τα μζςα μαηικισ ενθμζρωςθσ που πολλζσ φορζσ αποκεϊνουν τθ βία, προβάλλουν αντικοινωνικζσ ςυμπεριφορζσ, προωκοφν τθν «υλικι ευτυχία» και ζτςι δθλθτθριάηουν τισ ψυχζσ των νζων και όχι μόνο. ΠΡΟΣΕΙΝΟΜΕΝΟ ΕΠΙΛΟΓΟ Όταν αναδείξουμε ωσ φψιςτθ αξία το πνεφμα και τθν θκικι, όχι μόνο κεωρθτικά αλλά και ςτθν πράξθ, με τθ βοικεια τθσ παιδείασ και τθσ τζχνθσ, όταν θ τεχνολογικι πρόοδοσ αποκτιςει ανκρωποκεντρικό χαρακτιρα, όταν ο άνκρωποσ κατανοιςει τθν ζννοια τθσ δθμοκρατίασ, ίςωσ τότε να μποροφμε να αναςκευάςουμε και να δοφμε από άλλθ κζςθ τθν άποψθ του Ε.Παπανοφτςου που υποςτιριηε ότι ςε αυτό τον αιϊνα προοδζψαμε αλλά δεν ευτυχιςαμε. ελίδα 6 από 7

7 Ευχαριςτϊ για το χρόνο ςασ Επιμέλεια Απαντήςεων Προτεινόμενων Θεμάτων ΚΑΠΗ ΓΙΩΡΓΟ ΧΑΣΖΗΛΑΜΠΡΟ ΑΝΣΩΝΗ ελίδα 7 από 7