ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΑΡΚΑ ΙΑΣ ΗΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ Άστρος 19 Ιανουαρίου 2016 ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

Transcript

1 ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΙΑ ΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΑΡΚΑ ΙΑΣ ΗΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ Άστρος 19 Ιανουαρίου ΑΣΤΡΟΣ Γραφείο ηµοτικού Συµβουλίου Πληρ.: Τερζάκης Γεώργιος Τηλ.: Fax: dsbkyn@gmail.com ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ από το Πρακτικό Συνεδρίασης µε αριθµό 01/2016 του ηµοτικού Συµβουλίου του ήµου Βόρειας Κυνουρίας Στο Άστρος και στο ηµοτικό Κατάστηµα, σήµερα στις 19 Ιανουαρίου 2016 ηµέρα Τρίτη και ώρα 18:00, συνήλθε σε ΤΑΚΤΙΚΗ συνεδρίαση το ηµοτικό Συµβούλιο ήµου Βόρειας Κυνουρίας ύστερα από την πρόσκληση µε αριθµό 279/ του Προέδρου του ηµοτικού Συµβουλίου, που επιδόθηκε ή γνωστοποιήθηκε σε καθένα από τους ηµοτικούς Συµβούλους, σύµφωνα µε τις διατάξεις των άρθρων 67, 68 και 69 του Ν.3852/2010 «Νέα αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωµένης ιοίκησης πρόγραµµα Καλλικράτης». Στη συνέχεια διαπιστώθηκε ότι υπάρχει νόµιµη απαρτία, δεδοµένου ότι σε σύνολο είκοσι επτά (27) συµβούλων, βρέθηκαν δέκα εννέα (19) παρόντες. Π Α Ρ Ο Ν Τ Ε Σ Α Π Ο Ν Τ Ε Σ Κατσής ηµήτριος Πρόεδρος.Σ. Καµπύλης Άγγελος Γραµµατέας.Σ. Καµπύλης Ιωάννης Αντιπρόεδρος.Σ. Σκαντζός Εµµανουήλ Μέλος.Σ. Γκαύρος ηµήτριος Μέλος.Σ. Χονδρολέος Ιωάννης Μέλος.Σ. Αρφάνης ηµήτριος Μέλος.Σ. Καλλίθρακας Βασίλειος Μέλος.Σ. Κουτρουµπής Γεώργιος Μέλος.Σ. Κόγκος Απόστολος Μέλος.Σ. Βλάχος Χρήστος Μέλος.Σ. Καµπύλης Γεώργιος Μέλος.Σ. Σαβούρδος Πέτρος Μέλος.Σ Κλεώπας Γεώργιος Μέλος.Σ. Κολλαρετάκης Αριστείδης Μέλος.Σ Αδάµης Παναγιώτης Μέλος.Σ. Κούβαλη Γεωργία Μέλος.Σ. Τσιώρος Κωνσταντίνος Μέλος.Σ. Τσιώρου-Κολοβού Παναγιώτα Μέλος.Σ. Τακλής Ηλίας Μέλος.Σ Σούρσος Παναγιώτης Μέλος.Σ. Βλαχόγιαννη Σταµατίνα Μέλος.Σ. Κορδονούρη Μεταξία Μέλος.Σ. ικαίος Περικλής Μέλος.Σ. Αρφάνης Αλέξιος Μέλος.Σ. Παινέσης Γρηγόριος Μέλος.Σ. Γιοβάς Ιωάννης Μέλος.Σ. Στη συνεδρίαση αυτή είχε κληθεί νόµιµα και ήταν παρών, ο ήµαρχος Βόρειας Κυνουρίας κ. Μαντάς Παναγιώτης. Τα πρακτικά της συνεδρίασης τηρήθηκαν από τον ειδικό γραµµατέα του ηµοτικού Συµβουλίου κ. Γεώργιο Ν. Τερζάκη.

2 Στη συνεδρίαση, για τη συζήτηση του θέµατος αυτού, είχε κληθεί ο Πρόεδρος της ηµοτικής Κοινότητας Άστρους, οι Πρόεδροι και οι Εκπρόσωποι όλων των Τοπικών Κοινοτήτων του ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Παρόντες ήταν ο Πρόεδρος της ηµοτικής Κοινότητας Άστρους, οι Πρόεδροι των Τοπικών Κοινοτήτων Καστρίου, Αγίου Πέτρου, Αγίου Ανδρέα, Μελιγούς, Ξηροπηγάδου, ολιανών και οι Εκπρόσωποι των Τοπικών Κοινοτήτων Αγίας Σοφίας, Νέας Χώρας, Περδικόβρυσης, Καράτουλα, Κουτρούφων, Στόλου, Πλατάνου, Καστάνιτσας, Χαράδρου, Σίταινας, Αγίου Γεωργίου και Ωριάς. Στο παρόν απόσπασµα περιλαµβάνονται οι διάλογοι που έγιναν κατά τη διάρκεια συζήτησης του θέµατος αυτού - οι οποίοι είναι προϊόν αποµαγνητοφώνησης και οι οποίοι έχουν υποστεί µερική επεξεργασία (φιλολογική επιµέλεια), χωρίς να αλλοιώνεται η ουσία και το σκεπτικό τους. Αριθµός Αποφάσεως : 003/2016 ΘΕΜΑ : Έγκριση Τοπικού Σχεδίου ιαχείρισης Απορριµµάτων του ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Ο Πρόεδρος του ηµοτικού Συµβουλίου, αναφερόµενος στο 1 ο θέµα της ηµερήσιας διάταξης, έδωσε το λόγο στον εισηγητή κ. Μαντά Παναγιώτη - ήµαρχο Βόρειας Κυνουρίας - ο οποίος είπε τα παρακάτω : Να ευχηθώ σε όλους τους ηµοτικούς Συµβούλους, τους εκπροσώπους των Τοπικών Κοινοτήτων, τους Προέδρους των Τοπικών Κοινοτήτων και της ηµοτικής Κοινότητας να έχουµε µία ευτυχισµένη χρονιά, να είµαστε όλοι υγιείς και να προσφέρουµε στους συνδηµότες µας όσο το δυνατόν περισσότερο µπορεί να γίνει αυτό, από τη θέση που βρισκόµαστε στο ηµοτικό Συµβούλιο. Επίσης, να έχουµε καλές και σωστές αποφάσεις. Θα ήθελα να δικαιολογήσω την απουσία µου για κάποιες ώρες λέγοντας ότι εκτάκτως τη ευτέρα προσκλήθηκαν όλοι οι ήµαρχοι της Πελοποννήσου στο γραφείο του Υπουργού Περιβάλλοντος κυρίου Τσιρώνη για µία έκτακτη, όµως πολύ σηµαντική, συζήτηση σχετικά µε τη διαχείριση των απορριµµάτων σε όλη την Πελοπόννησο. Εν συντοµία να σας πω και επειδή αυτό έχει άµεση σχέση µε το θέµα που συζητάµε σήµερα, ότι αυτό που κυριάρχησε ως κλίµα στη συνεδρίαση, ήταν η απόλυτα οµόφωνη θέση όλων των ηµαρχών της Πελοποννήσου για το ότι σε απόλυτη σύµπνοια µε τα νόµιµα και µε τις οικονοµικές συνθήκες της εποχής, θα πρέπει τα απορρίµµατα να διαχειρίζονται αποκεντρωµένα από κάθε ήµο ξεχωριστά. Ήταν ίδια η θέση µε αυτή που είχε εκφράσει και ο Υπουργός. Ζητήθηκε από τους ηµάρχους της Πελοποννήσου να µεταβιβαστεί αυτό στη διαπραγµατευτική οµάδα του Υπουργείου Ανάπτυξης, που διαπραγµατεύεται µέχρι την 31 η Ιανουαρίου την τροποποίηση των όρων της σύµβασης που πρόκειται να υπογραφεί µε το Σ ΙΤ Πελοποννήσου, µε την εταιρεία «ΤΕΡΝΑ». Σε αυτό το πλαίσιο, µε ιδιαίτερη χαρά και ικανοποίηση, παρουσίασα στο Σώµα των ηµαρχών την πολιτική που ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας ακολουθεί για τα απορρίµµατα και την πολιτική που εκφράζεται µέσα στο Τοπικό Σχέδιο ιαχείρισης που έχουµε σήµερα ως θέµα της Ηµερησίας ιάταξης. Είναι αλήθεια ότι ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας βρίσκεται σε µία ιδιαιτέρως προωθηµένη κατάσταση σε σχέση µε την υλοποίηση αυτών που προβλέπονται στον Εθνικό Σχεδιασµό Απορριµµάτων και στο τοπικό σχέδιό µας. Είναι δύο τα στοιχεία που καθιστούν ιδιαίτερα θετική αυτή την κατάσταση που βρισκόµαστε σήµερα. Το ένα στοιχείο είναι ότι ο ήµος µας έχει εφαρµόσει τα προβλεπόµενα στην εθνική νοµοθεσία, πριν ακόµα αυτά δηµοσιευτούν σε νόµο, ότι οι γενικές κατευθύνσεις του εθνικού σχεδιασµού ταιριάζουν απόλυτα µε την πολιτική που ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας έχει ασκήσει γύρω από τα απορρίµµατα από το 2012 µέχρι

3 σήµερα και ότι ο ήµος έχει φτάσει σε σηµείο να διαχειρίζεται σε προσωρινό επίπεδο τα απορρίµµατά του. Είναι ένας από τους τρεις ή τέσσερις ήµους σε όλη την Πελοπόννησο που το κάνουν αυτό και το έχει καταφέρει ενώ είναι, ήταν και παραµένει, ο ήµος µε τα φθηνότερα δηµοτικά τέλη σε όλη την Περιφέρεια Πελοποννήσου. Αυτό αξιολογήθηκε και έτυχε ιδιαίτερης αναφοράς και παρατήρησης στο Σώµα των ηµαρχών, καθώς επίσης από τον ίδιο τον Υπουργό. Κάπου εδώ τελειώνει η περιγραφή για το τι έγινε πριν από λίγο στο Υπουργείο Περιβάλλοντος. Όπως σας είπα, η απόφαση ήταν οµόφωνη και αποφασίστηκε να συµµετέχει ο εκπρόσωπος του ΦΟ ΣΑ και της Περιφερειακής Ένωσης ήµων στην ιαπραγµατευτική Οµάδα του Υπουργείου Ανάπτυξης. Επίσης, αποφασίστηκε ότι θα πρέπει οι ήµοι να επισπεύσουν τη σύνταξη των Τοπικών Σχεδίων ιαχείρισης Απορριµµάτων, αφού θα πρέπει και ο φορέας διαχείρισης, ο ΦΟ ΣΑ, να επισπεύσει µέχρι τα τέλη του Απριλίου την έκδοση του Περιφερειακού Σχεδιασµού των Απορριµµάτων. Βρισκόµαστε εδώ λοιπόν σήµερα για να εγκρίνουµε ή να συζητήσουµε το Τοπικό Σχέδιο ιαχείρισης για το ήµο της Βόρειας Κυνουρίας, το οποίο είναι ένα σχέδιο που περιέχει πάρα πολλά δεδοµένα και καταλαβαίνω ότι είναι αρκετά δυσχερές να έχει µία απλή ανάγνωση από όλα τα µέλη του ιοικητικού Συµβουλίου. Γι αυτόν το λόγο όµως, ο νόµος προβλέπει µία ειδική διαδικασία δηµοσιοποίησής του προ της ψήφισής του. Έτσι έχουµε κάνει λοιπόν και εµείς, εφαρµόζοντας το νόµο. Στις 16 εκεµβρίου του 2015 το θέµα συζητήθηκε στη ηµοτική Επιτροπή ιαβούλευσης του ήµου της Βόρειας Κυνουρίας και η υπ αριθµό 2/2015 απόφαση, ήταν οµόφωνη περί έγκρισής του. Το τοπικό σχέδιο είναι αναρτηµένο στην ιστοσελίδα του ήµου, όπως επίσης σε πάρα πολλές ιστοσελίδες και είναι ανοιχτό στον καθένα για να το δει και να το µελετήσει για πάρα πολύ µεγάλο διάστηµα, άνω του ενός µηνός. Κανείς λοιπόν δεν µπορεί να ισχυριστεί ότι δεν είναι σε γνώση του το περιεχόµενό του. Το Τοπικό Σχέδιο ιαχείρισης Απορριµµάτων είναι µία µελέτη η οποία αξιοποιώντας τις κατευθύνσεις του απώτερου σχεδιασµού, δηλαδή αξιοποιώντας τις οδηγίες που µας δίνει ο Εθνικός Σχεδιασµός ιαχείρισης Απορριµµάτων, περιγράφει την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήµερα ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας, περιγράφει για πρώτη φορά σε έγγραφο τα βασικά αριθµητικά στοιχεία γύρω από τη διαχείριση, όπως για παράδειγµα τις ποσότητες και τις ποιότητες των απορριµµάτων του ήµου και στη συνέχεια καταγράφει τα ισχυρά και τα αδύνατά του σηµεία. Kάνει αυτό που λέει και το «SWOT analysis», δηλαδή προσπαθεί να βγάλει συµπεράσµατα µε κάποιον απόλυτα λογικό και µαθηµατικό τρόπο. Αφού πλέον έχει εξετάσει όλες τις σύγχρονες τάσεις, όλες τις τάσεις που περιγράφονται µέσα στον Εθνικό Σχεδιασµό ιαχείρισης Απορριµµάτων και όλες τις ιδιαιτερότητες, γεωγραφικές ή άλλες που έχει ο ήµος µας, καταλήγει να µιλήσει µε οικονοµικά στοιχεία, να συναρτά τη διαχείριση των απορριµµάτων µε τα δηµοτικά τέλη στο ήµο µας. Είναι δύο πράγµατα τα οποία είναι συνενωµένα ούτως ή άλλως και είναι γνωστό σε όλους σας, ότι η διαχείριση των απορριµµάτων είναι µία από τις ανταποδοτικές δραστηριότητες που οφείλουν και πρέπει να είναι ανταποδοτικές σε ένα ήµο. Επίσης, περιγράφει την ωρίµανση που έχει µέχρι σήµερα η όλη διαδικασία διαχείρισης απορριµµάτων και το εξωγενές περιβάλλον του ήµου. Καταλήγει σε µία σειρά σεναρίων, από τα οποία, κατά την άποψή µας, κατά την άποψη της ηµοτικής Επιτροπής ιαβούλευσης και κατά την άποψη πλέον όλων των ηµαρχών της Περιφέρειας Πελοποννήσου, προκύπτει ότι η διαδικασία διαχείρισης απορριµµάτων που προτάσσουµε και που εισηγούµαστε µε αυτό το τοπικό σχέδιο, είναι η εκτεταµένη ανακύκλωση στην πηγή σε τέσσερα ρεύµατα των ανακυκλώσιµων υλικών, η ξεχωριστή συλλογή στην πηγή των βιοαποβλήτων των κατοικιών, στη συνέχεια η επεξεργασία αυτών των ξεχωριστών ανακυκλώσιµων υλικών, ώστε να αποτελέσουν αντικείµενο που είναι ανταλλάξιµο και πωλείται στο εµπόριο και η σύγχρονη διαχείριση του υπολοίπου ποσοστού των απορριµµάτων, που δεν αποτελεί αντικείµενο προδιαλογής, σε κέντρο διαλογής ανακυκλώσιµου υλικού, το οποίο προτείνουµε να χωροθετηθεί, στο σηµείο που ήδη σήµερα προσωρινώς γίνεται αυτή η διαχείριση, µαζί µε το πράσινο σηµείο του

4 ήµου και µε το χώρο στον οποίο προτείνουµε να χωροθετηθεί και η µονάδα για την επαναχρησιµοποίηση και δηµοσιοποίηση του όλου εγχειρήµατος. Αυτό ταιριάζει ιδιαίτερα µε την πολιτική που ο ήµος έχει ακολουθήσει από το 2012 µέχρι σήµερα, γιατί πολύ µπροστά από όλους τους υπόλοιπους ήµους της Πελοποννήσου έχουµε λύσει ζητήµατα χωροθέτησης, έχουµε λύσει ζητήµατα απόκτησης γης, έχουµε λύσει ζητήµατα περιβαλλοντικής και άλλης αδειοδότησης των χώρων που απαιτούνται, πρωτοτυπώντας σε επίπεδο συνολικά της Πελοποννήσου. Το επόµενο σηµαντικό σηµείο που πρέπει να αποτελέσει στόχο µας γύρω από τη διαχείριση από των απορριµµάτων µας, είναι η αποκατάσταση του ανεξέλεγκτου ΧΑ Α που βρίσκεται στην περιοχή του Τάνου. Αποτέλεσε και αυτό συζήτηση στη συνεδρίαση που έγινε σήµερα στο γραφείο του Υπουργού Περιβάλλοντος και δυστυχώς, η απάντηση που δόθηκε σε δική µου ερώτηση για την εξέλιξη του έργου το οποίο είχε εγκριθεί για χρηµατοδότηση από το ΕΠΠΕΡΑΑ, το προηγούµενο Κοινοτικό Πακέτο, δεν είναι θετικά τα µηνύµατα. Το έργο, κατ οµολογία του συµβούλου του Υπουργού, δε θα χρηµατοδοτηθεί από το νέο ΕΣΠΑ και άρα ανοίγει ένας νέος κύκλος δουλειάς για το ήµο και για το ΦΟ ΣΑ Πελοποννήσου, που θα πρέπει να στοχεύσει στην αποκατάσταση του ανεξέλεγκτου ΧΑ Α. Όµως, το πρώτο βήµα για να µπορέσουµε να κινηθούµε σε αυτή την αποκατάσταση, είναι αυτό που ήδη έχει γίνει εδώ και δέκα µέρες περίπου, όπου πλέον τα σκουπίδια του ήµου Βόρειας Κυνουρίας δεν εναποτίθενται σε αυτή την ανεξέλεγκτη χωµατερή και είναι ίσως η σηµαντικότερη ενέργεια προς την αποκατάσταση, γιατί δεν µπορεί κάποιος να αποκαθιστά χωµατερές οι οποίες είναι σε λειτουργία. Εισηγούµαι στο ηµοτικό Συµβούλιο και στη ηµοτική Αρχή ότι θα πρέπει να συνεχίσουµε να κινούµαστε µε την ίδια λογική στο ζήτηµα της διαχείρισης των απορριµµάτων. Μία λογική που διέπεται απλώς και µόνο από την αντικειµενική και πάντα κοστολογηµένη προσέγγιση στην επίλυση αυτών των ζητηµάτων. Θεωρώ ότι ο λόγος που µας έχει οδηγήσει στη µέχρι σήµερα επιτυχία, δεν είναι άλλος από το γεγονός ότι καταφέραµε να µείνουµε µακριά γύρω από όλες αυτές τις πολιτικές που για καιρούς δούλεψαν γύρω από το χώρο των απορριµµάτων, ιδιαιτέρως της Πελοποννήσου. Όπως είχα πει πριν από αρκετά χρόνια σε αυτή την αίθουσα, όταν µπλέκεις την πολιτική µε τα σκουπίδια, δεν κάνεις τίποτα άλλο παρά να σκουπιδοποιείς την πολιτική. Είναι δύο πράγµατα τα οποία δε συνάδουν, η διαχείριση των απορριµµάτων δεν επιδέχεται πολιτικής και είναι µία απλή τεχνική διεργασία, την οποία θα τη λύσεις αν την αντιµετωπίσεις ακριβώς έτσι, δηλαδή ως ένα τεχνικό περιβαλλοντικό ζήτηµα, το οποίο όµως έχει σαφέστατες οικονοµικές διαστάσεις. Επιµένω ότι αν συνεχίσουµε να κινούµαστε σε αυτή την κατεύθυνση, τότε θα συνεχίσουµε να είµαστε µπροστά από όλους τους ήµους της Πελοποννήσου. Σας παρουσιάζω λοιπόν το Τοπικό Σχέδιο ιαχείρισης Απορριµµάτων και εισηγούµαι την έγκρισή του. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1.1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Ι ΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Ο Πάρνωνας άσος ενδροκέδρου Ο ΜΟΥΣΤΟΣ ΚΑΤΑΦΥΓΙΑ ΆΓΡΙΑΣ ΖΩΗΣ ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΕΣ, ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΥΝΑΜΙΚΟ

5 3.2. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΥΠΟ ΟΜΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Α.Σ.Α ιαθέσιµος Εξοπλισµός ροµολόγια απορριµµατοφόρων Αποστάσεις µεταφοράς ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ Α.Σ.Α. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Α.Σ.Α ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ Ογκώδη Πράσινα απορρίµµατα Λαµπτήρες Ανακύκλωση ηλεκτρικών ηλεκτρονικών συσκευών (ΑΗΗΕ) Ανακύκλωση φορητών ηλεκτρικών στηλών Ανακύκλωση χρησιµοποιηµένων µαγειρικών ελαίων Ανακύκλωση ενδυµάτων & υποδηµάτων Ανακύκλωση φαρµάκων Ανακύκλωση ορυκτελαίων Οχήµατα στο τέλος του κύκλου ζωής τους (ΟΤΚΖ) ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ, ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΑΡΜΟ ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΗΜΩΝ ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ Εξελίξεις ευρωπαϊκής πολιτικής για τα απόβλητα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Νόµος 4042/2012 : Νεος Εθνικός Σχεδιασµός ιαχείρισης Αποβλήτων ( ΕΣ Α- Ιούνιος 2015) Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων ΣΤΟΧΟΙ Στόχος Πρόληψης Στόχοι Ανακύκλωσης και Ανάκτησης Ιλύες Αστικού Τύπου Απόβλητα Υγειονοµικών Μονάδων Απόβλητα εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας, εξυπηρέτησης κοινού κ. λπ Γεωργοκτηνοτροφικά Απόβλητα Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισ µού ( ΑΗΗΕ) Απόβλητα Έλαια (ΑΕ) Απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών Μικρές Ποσότητες Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΜΠΕΑ) : ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ «ΜΗ ΕΝΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ» ΤΟΠΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Στόχος για χωριστή συλλογή Ανακυκλώσιµων Υλικών Στόχοι για τα βιοαπόβλητα Στόχοι για τα λοιπά είδη αποβλήτων στα Α.Σ.Α Ογκώδη Απόβλητα ιαχείριση Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισµού (ΑΗΗΕ) Απόβλητα Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών & Συσσωρευτών Μικρές Ποσότητες Επικινδύνων Αποβλήτων στα ΑΣΑ Οχήµατα στο τέλος του κύκλου ζωής τους (ΟΤΚΖ) Χρησιµοποιηµένα ελαστικά οχηµάτων Μεγάλοι ηλεκτρικοί συσσωρευτές Απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) Επικίνδυνα απόβλητα Στόχος Πρόληψης ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

6 7.1. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΡΑΣΕΙΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΡΑΣΕΩΝ ηµιουργία µονάδας διαχείρισης βιοαποβλήτων/σύµµεικτων Μονάδα διαχωρισµού Επεξεργασία Οργανικού κλάσµατος Κινητή µονάδα κοµποστοποίησης Κινητό Κ ΑΥ ανάκτησης ανακυκλώσιµων υλικών ιαχωρισµός των ανακυκλώσιµων που προέρχονται από τα σύµµεικτα ιαχωρισµός των ανακυκλώσιµων που προέρχονται από.σ.π Κινητή µονάδα δεµατοποίησης Προιόντα της µονάδας ηµιουργία Πράσινων Σηµείων Βασικά χαρακτηριστικά των πράσινων σηµείων Συλλογικά Συστήµατα Εναλλακτικής ιαχείρισης Αποβλήτων ΣΣΕ ιαχείριση συλλεγόµενων υλικών πράσινου σηµείου Περιγραφή πράσινου σηµείου ιαδικασίες για την ωρίµανση της κατασκευής ενός πράσινου σηµείου ηµιουργία Πράσινων Σηµείων Συλλογής Οικολογικές ή Πράσινες νησίδες Τεχνική περιγραφή Πράσινων Σηµείων συλλογής ηµιουργία οµών Επαναχρησιµοποίησης ηµιουργία οµών Επισκευών ηµιουργία Κέντρων Επαναχρησιµοποίησης και Εκπαίδευσης (ΚΑΕ ΙΣΠ), Οικιακή κοµποστοποίηση Χωριστή Συλλογή Βιοαποβλήτων Χωριστή Συλλογή Βρώσιµων Ελαίων (Τηγανελαίων) Ενίσχυση Χωριστής συλλογής Χαρτιού & Γυαλιού Χωριστή Συλλογή Ογκωδών Αποβλήτων Χωριστή Συλλογή Πράσινων Αποβλήτων Ενίσχυση σπ Ανακυκλώσιµων Υλικών & Λοιπών Αποβλήτων Απόβλητα Συσκευασιών ΑΗΗΕ Απόβλητα φορητών ηλεκτρικών στηλών Μικρές ποσότητες επικινδύνων αποβλήτων στα ΑΣΑ ΑΕΚΚ Απόβλητα εκκαφών Κατασκευών Κατεδαφίσεων Σκυρόδεµα Σίδηρος Ξύλο Πλαστικό Γυαλί Ιλύες Αστικού τύπου Γεωργοκτηνοτροφικά Απόβλητα Ενεργειακή αξιοποίηση ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΝΕΩΝ ΥΠΟ ΟΜΩΝ Μονάδα επεξεργασίας σύµµεικτων/βιοαποδοµhσιµων Πράσινο Σηµείο Κατάταξη Πράσινου Σηµείου Πράσινες νησίδες Συλλογής ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΡΑΣΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ ΠΡΟΛΗΨΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Συµπεριφορές πρόληψης δηµιουργίας αποβλήτων Οικιακή κοµποστοποίηση

7 Μείωση αποβλήτων τροφίµων Μείωση χρήσης πλαστικής σακούλας Μείωση χρήσης χαρτιού στο γραφείο Ανταποδοτική κάρτα δηµοτών ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΖΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΙΑ ΟΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΙ ΠΟΣΟΤΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟ ΒΌΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΊΑΣ ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΠΕΡΙ ΗΜΟΤΙΚΩΝ ΤΕΛΩΝ ΚΟΣΤΟΣ ΕΠΕΝ ΥΣΗΣ ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΡΑΣΕΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΡΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΕΝΑΡΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΕΩΣ ΤΟ Σεναριο 1: Μόνο επεξεργασία σύµµεικτων Σενάριο 2 : σπ & επεξεργασία σύµµεικτων µε στόχους Σ1 και ΣΒ Σενάριο 3 : σπ & επεξεργασία σύµµεικτων µε στόχους Σ1, ΣΒ Σενάριο 4 : σπ & επεξεργασία σύµµεικτων µε στόχους Σ2,ΣΒ Σενάριο 5: σπ & επεξεργασία σύµµεικτων µε στόχους Σ2,ΣΒ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΡΑΣΕΩΝ: ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ,ΠΑΡΑ ΟΧΕΣ ΜΟΝΑ Α ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ ΠΡΑΣΙΝΑ ΣΗΜΕΙΑ ΧΩΡΙΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΧΩΡΙΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΗΜΟ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΣΕΝΑΡΙΟ 0 Ο ΗΜΟΣ ΕΝ ΚΑΝΕΙ ΤΙΠΟΤΑ ΣΕΝΑΡΙΟ 1- ΜΟΝΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ ΣΕΝΑΡΙΟ 2 ΣΠ ΓΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΚΑΙ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ Σ1,ΣΒ ΣΕΝΑΡΙΟ 3 ΣΠ ΓΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΚΑΙ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ Σ1,ΣΒ ΣΕΝΑΡΙΟ 4 ΣΠ ΓΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΚΑΙ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ Σ2,ΣΒ ΣΕΝΑΡΙΟ 5 ΣΠ ΓΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΚΑΙ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ Σ2,ΣΒ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΠΡΟΣΤΙΜΑ ΔΙΑΛΟΓΗ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΒΑΑ) ΣΤΗ ΠΗΓΗ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΔσΠ ΓΕΝΙΚΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ ΠΟΡΤΑ ΠΟΡΤΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΜΕ ΚΑΔΟΥΣ ΑΝΑ ΟΜΑΔΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΕ ΚΕΝΤΡΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ - ΠΡΑΣΙΝΑ ΣΗΜΕΙΑ Συνδυασμός Οργανωτικών Σχημάτων

8 Συλλογή Υλικών Στόχων από Ειδικές Κατηγορίες Πηγών Προέλευσης Συλλογή Υλικών Στόχων από Ειδικές Πληθυσμιακές Ομάδες ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗ ΔσΠ ΤΩΝ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΔσΠ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ προγραμματα συλλογης αποβλητων τροφων (Food Waste) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΗΠΟΥ & ΠΑΡΚΩΝ (Garden waste) ΑΡΧΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΕΡΙΟΧΩΝ-ΟΜΑΔΩΝ-ΣΤΟΧΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΔσΠ Εξοπλισμός Συστημάτων Διαλογής στην Πηγή Εξοπλισμός για ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ Εξοπλισμος Για επιχειρήσεις ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ Ελάχιστες Απαιτήσεις Εκτέλεσης Προγράμματος Διαλογής στην Πηγή Πρόγραμμα Ευαισθητοποίησης Κοινού για τη ΔσΠ Μέθοδοι Πληροφόρησης ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΔσΠ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΠΟ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΧΩΡΕΣ Συστήματα ΔσΠ των βιοαποβλήτων ΣΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑ Συστήματα ΔσΠ των βιοαποβλήτων ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΙΑ Συστήματα ΔσΠ των βιοαποβλήτων ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ Συστήματα ΔσΠ των βιοαποβλήτων ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ Συστήματα ΔσΠ των βιοαποβλήτων ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ (ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ) Αξιολόγηση Συστημάτων Διαλογής στην Πηγή Πίνακας SWOT Χωριστής Συλλογής Ενός Τύπου Υλικού Στόχου Πίνακας SWOT συλλογής με τη μέθοδο Πόρτα Πόρτα Πίνακας SWOT συλλογής με κάδους ανά ομάδες κατοικιών Πίνακας SWOT συγκέντρωσης διαχωρισμένων υλικών στόχων σε κέντρα συλλογής Πίνακας SWOT Συλλογής Υλικών Στόχων από Ειδικές Κατηγορίες Πηγών Πίνακας SWOT συλλογής υλικών στόχων από ειδικές πληθυσμιακές ομάδες ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΕΚΤΑΣΗ ΗΜΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 2: ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΜΟΝΙΜΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΑΝΑ ΗΜΟΤΙΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ (ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011) ΠΙΝΑΚΑΣ 3: ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΜΟΝΙΜΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΑΝΑ ΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ /ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΡΥΘΜΟΙ ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ (ΕΛ. ΣΤΑΤ & 2011) ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΚΑΙ ΜΕΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟ ΗΜΟ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ (ΕΛ.ΣΤΑΤ.2011) ΠΙΝΑΚΑΣ 5: ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΑΝΑ ΗΜΟΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 6: ΜΟΝΙΜΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 7:ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΑ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 8: ΠΕΡΙΟ ΟΙ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 9:ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ * ΠΙΝΑΚΑΣ 10: ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 11:ΕΑΡΙΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 12: ΘΕΡΙΝΗ ΠΕΡΙΟ ΟΣ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 13: ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 14: ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΑΠΟ ΧΕΙΜΩΝΑ ΣΕ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ * ΠΙΝΑΚΑΣ 15: ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΙΝΑΚΑΣ 16: ΥΠΟΘΕΤΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 17: ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΥΟ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 18: ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΣΤΙΚΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 19: ΣΥΛΛΕΓΟΜΕΝΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 20: ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΠΑΝΩΝ ΕΣΟ ΩΝ

9 ΠΙΝΑΚΑΣ 21: ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΑΝΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 22: ΑΠΑΝΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 23: ΜΟΝΙΜΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 24: ΛΟΙΠΕΣ ΑΠΑΝΕΣ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 25:ΜΙΣΘΟ ΟΣΙΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 26 :ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 27: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 28: ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΠΑΝΗ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 29: ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 30: ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΟΥ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 31: ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΥΛΙΚΑ ΣΤΑ ΑΣΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΕΚΠΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 32: ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ ΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΟ ΠΙΝΑΚΑΣ 33: ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ ΤΟ ΠΙΝΑΚΑΣ 34: ΣΤΟΧΟΣ ΓΙΑ ΑΗΗΕ ΤΟ ΠΙΝΑΚΑΣ 35:ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΩΝ ΡΑΣΕΩΝ ΤΣ Α ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 36: ΟΡΙΑΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΚΟΜΠΟΣΤ ΤΥΠΟΥ Α ΠΙΝΑΚΑΣ 37:ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 38: ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΣΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 39: ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΙΘΑΝΩΝ ΕΡΓΩΝ ΜΟΝΑ ΑΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 40: ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΝΑ Α ΠΙΝΑΚΑΣ 41:ΥΛΙΚΑ ΠΟΥ ΕΧΕΤΑΙ ΕΝΑ ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΗΜΕΙΟ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΟΥΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 42: ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 43: ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΥΠΟΓΕΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑ ΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 44: ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΣΤΟΝ ΗΜΟ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 45: ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΚΑ ΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 46:ΤΙΜΕΣ ΠΥΚΝΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΒΑΡΗ ΚΑ ΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 47: ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑ ΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 48: ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 49: ΧΡΟΝΟ ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΚΟΣΤΟΥΣ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 50: ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ ΠΙΝΑΚΑΣ 51: ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΙ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 52: ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΟΥΖΙΝΑΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 53: ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΠΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΚΑΤΑ ΕΤΟΣ ΓΙΑ Σ ΠΙΝΑΚΑΣ 54: Σ2 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΜΕΧΡΙ ΠΙΝΑΚΑΣ 55: ΚΑ ΟΙ ΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΠΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 56: ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΣΤΙΑΤΟΡΙΩΝ ΑΝΑ ΟΙΚΙΣΜΟ ΠΙΝΑΚΑΣ 57: ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗ ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΜΟΝΑ ΕΣ ΚΑΙ ΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑ ΩΝ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΧΑΡΤΙΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 58: ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 59: ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΕΚΚ ΠΙΝΑΚΑΣ 60: ΣΥΣΤΑΣΗ RDF ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 61:ΠΟΣΑ ΑΝΑΚΤΗΣΗΣ ΑΠΟ ΚΑΘΕ ΡΑΣΗ ΤΟΥ ΤΣ Α ΠΙΝΑΚΑΣ 62:ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΟΙΝΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 63:ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΙ ΕΙΚΤΕΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 64: ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΑ ΚΟΣΤΗ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΠ ΠΙΝΑΚΑΣ 65:ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΝΑ ΡΑΣΗ ΠΙΝΑΚΑΣ 66:ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΚΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΣΕΝΑΡΙΟ 1 -ΜΟΝΟ ΜΕ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΜΕΙΚΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 67: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΣ ΣΕΝΑΡΙΟ 2Α ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΤΟΥ 2020 ΧΩΡΙΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 68: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΣ ΣΕΝΑΡΙΟ 2 ΣΠ ΜΕ Σ1, ΣΒ1 ΚΑΙ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 69: ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑΦΗ ΠΙΝΑΚΑΣ 70: ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΝΑΚΤΩΜΕΝΩΝ ΠΟΣΟΤΗΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 71:ΘΕΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΜΟΝΑ Α ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 72: ΙΣΧΥΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΜΟΝΑ ΑΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 73: ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΠΙΝΑΚΑΣ 74: ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΥΠΟ ΟΜΩΝ ΚΑΙ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 75: ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 76: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ-ΕΣΟ ΩΝ ΜΟΝΑ ΑΣ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 77:ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 78: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 79:ΜΟΝΑ Α Κ ΑΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 80:ΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΟΣΤΗ ΠΙΝΑΚΑΣ 81: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 82:ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΩΝ ΣΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΗΜΕΙΟ

10 ΠΙΝΑΚΑΣ 83: ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 84: ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΕ ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΗΜΕΙΟ ΠΙΝΑΚΑΣ 85: ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 86:ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΚΤΙΜΩΜΕΝΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ-ΕΣΟ ΩΝ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΠΙΝΑΚΑΣ 87: ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΓΙΑ ΣΠ ΠΙΝΑΚΑΣ 88: ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΣΠ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 89: ΚΟΣΤΟΣ ΚΑΥΣΙΜΩΝ ΣΠ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 90: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 91: ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 92: ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 93: ΣΕΝΑΡΙΟ 0 ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΟΣΤΗ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 94: ΣΕΝΑΡΙΟ 1-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΟΣΤΗ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 95: ΣΕΝΑΡΙΟ 2 -ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΟΣΤΗ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 96: ΣΕΝΑΡΙΟ 3-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΟΣΤΗ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 97: ΣΕΝΑΡΙΟ 3-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΟΣΤΗ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 98: ΣΕΝΑΡΙΟ 3-ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΑ ΚΟΣΤΗ ΑΝΑ ΕΤΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 99: ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 100: ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΠΩΛΗΣΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 101: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΜΟΝΑ ΩΝ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 102: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΠΙΚΗΣ ΜΟΝΑ ΑΣ ΠΙΝΑΚΑΣ 103: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΜΟΝΑ ΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ 104: ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΜΟΝΑ ΩΝ ΠΙΝΑΚΑΣ ΕΙΚΟΝΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 1:Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 2: ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 3: ΧΑΡΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ NATURA 2000 GR ΕΙΚΟΝΑ 4: ΧΑΡΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΑΛΕΒΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 5: ΧΑΡΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ NATURA 2000 GR ΕΙΚΟΝΑ 6: ΧΑΡΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΟΥΣΤΟΥ ΕΙΚΟΝΑ 7:ΟΡΓΑΝΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 8: ΙΑΚΥΜΑΝΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΣΤΗ ΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ ΕΙΚΟΝΑ 9: ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΥΟ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΕΙΚΟΝΑ 10: ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΟΙΟΤΙΚΗΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΕΣ Α ΕΙΚΟΝΑ 11: ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ (ΕΤΟΥΣ 2014) ΕΙΚΟΝΑ 12:ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 13: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 14: ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΑΠΑΝΗ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 15: ΣΤΟΧΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΙΚΟΝΑ 16: ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΟ ΕΙΚΟΝΑ 17:ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΤΑ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ ΓΙΑ ΕΙΚΟΝΑ 18: ΣΤΟΧΟΣ ΤΟΥ 40% ΧΩΡΙΣΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΤΟ ΕΙΚΟΝΑ 19:ΣΤΟΧΟΣ 60 % ΞΕΧΩΡΙΣΤΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ ΤΟ ΕΙΚΟΝΑ 20: ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΓΚΩ ΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 21: ΣΤΟΧΟΙ ΓΙΑ ΑΗΗΕ ΤΟ ΕΙΚΟΝΑ 22: ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΗΕΕ ΕΙΚΟΝΑ 23:ΣΤΟΧΟΣ ΓΙΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΣΤΗΛΩΝ & ΣΥΣΣΩΡΕΥΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 24:ΣΤΟΧΟΣ ΓΙΑ ΜΙΚΡΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΣΕ ΑΣΑ ΕΙΚΟΝΑ 25: ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΕΠΙΚΙΝ ΥΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 26: ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΑΣΕΩΝ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 27: ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ ΥΛΙΚΩΝ ΜΟΝΑ ΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 28: ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΟΗΣ ΜΑΖΑΣ ΣΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΕΙΚΟΝΑ 29: ΙΑΧΩΡΙΣΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 30: ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΣ ΣΕ ΡΕΥΜΑΤΑ ΕΙΚΟΝΑ 31: ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΕΣΑ ΣΕ ΣΑΚΟΥΣ ΕΙΚΟΝΑ 32:ΑΝΑΜΙΚΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 33:ΦΟΡΤΩΣΗ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΗΜΑΤΟΣ ΕΝΣΑΚΙΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 34:ΜΗΧΑΝΗΜΑ ΕΝΣΑΚΙΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 35:ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΛΑΤΕΙΑ ΕΙΚΟΝΑ 36:ΆΝΟΙΓΜΑ ΤΩΝ ΣΑΚΩΝ ΚΟΜΠΟΣΤ-ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΕΙΚΟΝΑ 37:ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΕΡΙΩΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΜΟΝΑ ΩΝ ΜΒΕ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 38: ΚΛΑ ΟΤΕΜΑΧΙΣΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 39: ΓΕΝΙΚΗ ΕΙΚΟΝΑ ΚΚ ΑΥ ΕΙΚΟΝΑ 40:ΕΙΚΟΝΑ ΚΚ ΑΥ ΕΙΚΟΝΑ 41: ΚΥΚΛΙΚΟ Κ ΑΥ

11 ΕΙΚΟΝΑ 42: ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΠΡΟΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΕΙΚΟΝΑ 43: ΕΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΥΛΙΚΑ ΕΙΚΟΝΑ 44: ΕΜΑΤΟΠΟΙΗΜΕΝΑ ΥΛΙΚΑ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ ΕΙΚΟΝΑ 45: ΚΑΤΟΨΗ ΜΟΝΑ ΑΣ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 46: ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΝΑ Α ΜΒΤ ΕΙΚΟΝΑ 47: ΠΙΝΑΚΙ Α ΣΗΜΑΝΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 48: ΠΙΝΑΚΙ Α ΜΕ ΤΑ ΥΛΙΚΑ ΠΟΥ ΕΧΕΤΑΙ ΕΙΚΟΝΑ 49:ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΗ ΚΑΤΟΨΗ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΕΙΚΟΝΑ 50: ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΗΜΕΙΟ ΚΟΝΤΕΗΝΕΡΣ ΕΙΚΟΝΑ 51: ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΗΜΕΙΟ ΕΙΚΟΝΑ 52:ΚΑ ΟΙ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΣΕ ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΗΜΕΙΟ ΕΙΚΟΝΑ 53: ΜΙΚΡΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΕΙΚΟΝΑ 55:ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΕΠΙΠΛΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 56:ΧΩΡΟΣ ΠΑΡΚΙΓΚ ΕΙΚΟΝΑ 57: ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΗΜΕΙΟ-ΚΟΝΤΕΗΝΕΡΣ ΕΙΚΟΝΑ 58: ΥΠΟΓΕΙΟΙ ΚΑ ΟΙ ΕΙΚΟΝΑ 59:ΥΠΟΓΕΙΟΙ ΚΑ ΟΙ Η ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΜΟΝΑ Α ΕΙΚΟΝΑ 60: ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΓΕΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑ ΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 61: ΣΥΛΛΟΓΗ ΜΕ ΚΛΑΣΙΚΑ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΑ ΕΙΚΟΝΑ 62: ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟΓΕΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΚΑ ΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 63: ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΝΗΣΙ ΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 64: ΣΥΣΤΑ ΕΣ ΚΑ ΩΝ ΓΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΙΑΦΟΡΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 65: ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΕ ΠΑΙ ΙΑ ΕΙΚΟΝΑ 66: ΤΣΑΝΤΑ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΟΥΜΕΝ DIY ΕΙΚΟΝΑ 67: ΚΑ ΟΣ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 68: ΚΑ ΟΙ ΟΙΚΙΑΚΗΣ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Ι ΙΟΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΕΙΚΟΝΑ 69: ΠΑΡΑ ΟΣΙΑΚΟΙ ΤΡΟΠΟΙ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 70: ΑΠΟ ΤΟΝ Ο ΗΓΟ ΤΟΥ ΥΠΕΚΑ ΣΥΛΛΟΓΗ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΜΕ ΣΠ ΕΙΚΟΝΑ 71: ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ ΠΟΥ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΓΙΑ Σ ΕΙΚΟΝΑ 72: Σ2 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΕΩΣ ΕΙΚΟΝΑ 73: ΜΕΣΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΜΕ ΣΠ ΒΙΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 74: ΣΠ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 75: ΚΑ ΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΗΗΕ ΕΙΚΟΝΑ 76:ΤΕΜΑΧΙΣΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 77:ΚΛΑ ΟΤΕΜΑΧΙΣΤΗΣ ΕΛΚΟΜΕΝΟΣ ΕΙΚΟΝΑ 78: ΠΕΛΕΤΟΠΟΙΗΤΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 79: ΖΗΤΗΣΗ RDF ΕΙΚΟΝΑ 80: ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΡΑΣΕΩΝ ΣΤΟ ΗΜΟ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ΕΙΚΟΝΑ 81:ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΑΝΑΚΤΩΝΤΑΙ ΚΑΙ ΘΑΒΟΝΤΑΙ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΤΕΘΕΙ ΕΙΚΟΝΑ 82: ΑΝΑΚΤΩΜΕΝΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑΦΗ ΜΑΖΙ ΜΕ ΜΟΝΑ Α ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 83: ΠΟΣΟΣΤΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 84: ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ, ΚΑΜΠΑΝΙΑΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ 85: Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΕΙΚΟΝΑ 86:ΙΕΡΑΡΧΗΣΗ ΤΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 87:ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΟΣΤΟΥΣ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ... ΣΦΑΛΜΑ! ΕΝ ΕΧΕΙ ΟΡΙΣΤΕΙ ΣΕΛΙ Ο ΕΙΚΤΗΣ. ΕΙΚΟΝΑ 88: ΙΑΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΟΠ ΕΙΚΟΝΑ 89: ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΚΑ ΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 90: ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΧΡΗΣΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 91: ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΠΟΠ ΕΙΚΟΝΑ 92: ΣΥΣΤΗΜΑ PAYT ΕΙΚΟΝΑ 93: ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΠΟΥ ΕΚΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΚΑΙ ΘΑΦΟΝΤΑΙ ΣΕΝΑΡΙΟ ΕΙΚΟΝΑ 94: ΣΕΝΑΡΙΟ 2Α Σ1,ΣΒ1 -ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ ΕΙΚΟΝΑ 95 ΣΕΝΑΡΙΟ 2Β ΑΝΑΚΤΩΜΕΝΑ ΥΛΙΚΑ ΕΙΚΟΝΑ 96: ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΠΟΣΟΤΗΤΩΝ ΠΡΟΣ ΤΑΦΗ ΕΙΚΟΝΑ 97: ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΑΝΑΚΤΩΜΕΝΩΝ ΠΟΣΟΤΗΤΩΝ ΕΙΚΟΝΑ 98: ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ ΣΕΝΑΡΙΩΝ

12 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Τα Τοπικά Σχέδια ιαχείρισης Απορριµµάτων (ΤΣ Α) των ήµων εντάσσονται στη νέα πολιτική διαχείρισης αποβλήτων που διαγράφεται τόσο σε εθνικό όσο και περιφερειακό επίπεδο και έχει ως κύριο στόχο η διαχείριση του µεγαλύτερου µέρους των αποβλήτων να γίνεται στο επίπεδο του ήµου, αποκεντρωµένα, µε συνέπεια τη δραστική µείωση των αποβλήτων που παραµένουν σε σύµµεικτη µορφή και οδηγούνται σε επεξεργασία και σε τελική διάθεση. Το ΤΣ Α θα πρέπει να : Ενσωµατώνει τις απαιτήσεις του νέου Εθνικού Σχεδιασµού ιαχείρισης Αποβλήτων καθώς και στόχους της νοµοθεσίας για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων µε έµφαση στις αρχές της πρόληψης, επαναχρησιµοποίησης και ανακύκλωσης. Αναδεικνύει τα απαιτούµενα τοπικά έργα υποδοµής και δράσεις καθώς και τις αναγκαίες συµπληρωµατικές κεντρικές υποδοµές διαχείρισης αποβλήτων. Προτείνει και αναπτύξει νέες δράσεις, στη βάση ενός συνολικού σχεδίου και όχι αποσπασµατικά, στην κατεύθυνση των τριών βασικών προτεραιοτήτων της ιεραρχίας διαχείρισης αποβλήτων (πρόληψη, επαναχρησιµοποίηση, ανακύκλωση - κοµποστοποίηση) : για τη µείωση των αποβλήτων που οδηγούνται για ταφή και κατ επέκταση του κόστους διαχείρισης για το ήµο, τη Βελτίωση των υπηρεσιών του ήµου σε σχέση µε την ιαχείριση των Αποβλήτων, για την αύξηση των ποσοστών διαλογής στην πηγή και ανακύκλωσης προκειµένου να επιτευχθούν κατ ελάχιστον οι στόχοι του 2020, Την ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για µεγαλύτερη κοινωνική συµµετοχή και συναίνεση, Παράλληλα παρέχει την δυνατότητα διαµόρφωσης προϋπολογισµού για την υλοποίηση των δράσεων του τοπικού σχεδίου προκειµένου να αιτηθεί ο ήµος για την ανάλογη χρηµατοδότηση στο πλαίσιο της νέας προγραµµατικής περιόδου ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ Σκοπός του παρόντος Τοπικού Σχεδίου Αποκεντρωµένης ιαχείρισης Απορριµµάτων είναι να χρησιµοποιηθεί ως κείµενο αναφοράς για τα επόµενα έτη και να προδιαγράψει τη γενική εικόνα και τις κατευθύνσεις για την πολιτική που θα ακολουθηθεί στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας. Θα χρησιµοποιηθεί για να καταδείξει τους τοµείς στους οποίους θα πρέπει να γίνει εστίαση της προσπάθειας του ήµου, τους στόχους που θα τεθούν, τις πρωτοβουλίες που θα πρέπει να αναληφθούν, τα έργα και τις δράσεις που θα πρέπει να υλοποιηθούν καθώς και την κατανοµή των πόρων που απαιτείται για να γίνει αυτό εφικτό. Πρόκειται για ένα Τοπικό Σχέδιο ράσης για τη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων που παράγονται στα όρια του ήµου Βόρειας Κυνουρίας, µε συγκεκριµένους στόχους και δράσεις για τα επόµενα έτη ( ), το οποίο θα βασίζεται σε ένα νέο, αποκεντρωµένο µοντέλο διαχείρισης που δίνει έµφαση στην πρόληψη, την επαναχρησιµοποίηση και την ανακύκλωση, και σε συνδυασµένες δράσεις του ήµου και της Περιφέρειας. Το µοντέλο αυτό συνάδει µε το εθνικό και ευρωπαϊκό θεσµικό πλαίσιο και αποσκοπεί στην επίτευξη κοινωνιών που κάνουν αποδοτική χρήση των φυσικών πόρων, κοινωνιών «µηδενικών αποβλήτων». Συγκεκριµένα, προτείνεται η αναδιάρθρωση του εφαρµοζόµενου σήµερα συστήµατος διαχείρισης ΑΣΑ του ήµου Βόρειας Κυνουρίας µε έµφαση στους παρακάτω τοµείς:

13 Την δηµιουργία µονάδας κοµποστοποίησης βιοαποδοµήσιµων µε ταυτόχρονη επεξεργασία των σύµµεικτων αποβλήτων. Στην εισαγωγή της διαλογής στην πηγή για τα βιοαπόβλητα, Στην εισαγωγή διαλογής στη πηγή των ανακυκλώσιµων υλικών µε ξεχωριστή συλλογή 4 ρευµάτων : χαρτί, πλαστικά, µέταλλα, γυαλί Την ανάπτυξη δικτύου «Πράσινων σηµείων». Την ανάπτυξη της οικιακής κοµποστοποίησης. Την ανάπτυξη δοµών και δράσεων επαναχρησιµοποίησης Την ανάπτυξη Σχεδίου και ράσεων Πρόληψης παραγωγής αποβλήτων ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Ειδικότερα, η ευρωπαϊκή και εθνική πολιτική και νοµοθεσία που επιβάλει τον επανασχεδιασµό της διαχείρισης των αποβλήτων του ήµου χαρακτηρίζεται από την: Αναγκαιότητα πρόληψης της παραγωγής αποβλήτων, σύµφωνα µε την Οδηγία Πλαίσιο (2008/98/ΕΚ), όπως ενσωµατώθηκε στην Εθνική Νοµοθεσία µε το Νόµο Πλαίσιο για τα Απόβλητα (Ν. 4042/2012). Προγράµµατα πρόληψης και αποφυγής της δηµιουργίας αποβλήτων, µε έµφαση στα απόβλητα τροφίµων, τα πλαστικά και τα Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισµού (ΑΗΗΕ), θα πρέπει να αναπτυχθούν σε εθνικό αλλά και σε τοπικό επίπεδο, ενδεχοµένως και µε δεσµευτικούς στόχους πρόληψης, όπως προκύπτει και από το υπό έγκριση «Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης ηµιουργίας Αποβλήτων». Αναγκαιότητα αύξησης της ποσότητας συλλογής ανακυκλώσιµων υλικών (µε έµφαση στα υλικά συσκευασίας και τα ΑΗΗΕ) που ανακτώνται στο ήµο, ώστε αυτός: (α) να είναι συνεπής στις υποχρεώσεις που απορρέουν από το Ν.2939/2001 για την εναλλακτική διαχείριση, (β) να ανταποκριθεί στην αυξανόµενη επιθυµία των πολιτών για συµµετοχή στην ανακύκλωση, (γ) να συµβάλει στην αειφορική διαχείριση των πόρων και (δ) να µειώσει το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων του. Είναι πλέον σαφές, µε δεδοµένη τη χρέωση επεξεργασίας και τελικής διάθεσης αποβλήτων ανά τόνο και το φόρο υγειονοµικής ταφής ο οποίος προβλέπεται στο Ν. 4042/2012, ότι η µη ανακύκλωση των υλικών της εναλλακτικής διαχείρισης, πέρα από το περιβαλλοντικό και νοµικό πρόβληµα που προκαλεί, επιβαρύνει σηµαντικά και τον πολίτη σε καθαρά οικονοµικούς όρους και η επιβάρυνση αυτή θα βαίνει αυξανόµενη. 2. ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ 2.1. ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Ι ΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας µε έδρα το ιστορικό Άστρος Κυνουρίας, αποτελείται από 26 Τοπικά ιαµερίσµατα και 40 οικισµούς, βρίσκεται στο βόρειο ανατολικό τµήµα του Νοµού Αρκαδίας και ένα µέρος του βρέχεται από τα νερά του Αργολικού Κόλπου. Ο ήµος, ως ενιαία διοικητική ενότητα, συγκροτήθηκε µε το Νόµο «Ιωάννης Καποδίστριας» και έχει έκταση 577 τετραγωνικά χιλιόµετρα, δηµογραφική πυκνότητα 17,9 κάτοικοι ανά τετραγωνικό χιλιόµετρο και πληθυσµό : Πίνακας 1: Εκταση δηµογραφική πυκνότητα πληθυσµός Έκταση Km2 ηµογραφική Πυκνότητα Κάτοικοι /Km2 Πληθυσµός Απογραφή 2011 Μεταβολή % Πληθυσµός Απογραφή 2001 Μεταβολή % Πληθυσµός Απογραφή ,0 17, , ,

14 Χαρακτηριστικά της περιοχής είναι ύπαρξη του σηµαντικού ορεινού όγκου του Πάρνωνα που συνδυάζεται µε παραθαλάσσια τουριστικά θέρετρα, όπως το Παράλιο Άστρος, το Ξηροπήγαδο, τη περιοχή «πόρτες» της Μελιγούς, τη παραλία των Βερβένων, και τη παραλία του Αγίου Ανδρέα. Ο Πάρνωνας, του οποίου η ψηλότερη κορυφή, η Μεγάλη Τούρλα, έχει υψόµετρο 1936 µέτρα είναι στο κέντρο του ήµου ανάµεσα στον Άγιο Πέτρο και στην Καστάνιτσα, είναι γεµάτος µε Ιστορικά, Θρησκευτικά και Πολιτιστικά µνηµεία, καθώς και περιοχές µε µεγαλη βιοποικιλότητα, φυσική οµορφιά και οικολογική αξία. Εικόνα 1:Η Θέση του ήµου Βόρειας Κυνουρίας Η περιοχή του Πάρνωνα, µε τα εκτεταµένα δάση, τα σπάνια φυτά, τα ζώα και τους σηµαντικούς βιοτόπους, αλλά και µε τα µοναστήρια, τα κάστρα, τους παλιούς µύλους και τα ιστορικά χωριά, είναι µια από τις χαρακτηριστικές περιοχές στην Ελλάδα όπου από τους προϊστορικούς χρόνους, συνυπάρχουν αρµονικά η φύση και ο άνθρωπος. Ο σπάνιος συνδυασµός βουνού και θάλασσας απαντά εδώ σε µια θαυµαστή αρµονία, συνθέτοντας τοπία απαράµιλλου φυσικού κάλλους. Παράλληλα η µακρόχρονη παρουσία του ανθρώπου στη περιοχή έχει αφήσει ανεξίτηλα τα σηµάδια της στο τοπίο. Αρχαιολογικά ευρήµατα, ιστορικοί οικισµοί, κρήνες, γεφύρια, όλα διάσπαρτα στην περιοχή, αναδεικνύουν ακόµα περισσότερο την αξία της.ένα σηµαντικό τµήµα της περιοχής του Πάρνωνα είναι µέρος της τσακωνιάς, δηλαδή της περιοχής που κατοικείται από τσάκωνες. Η περιοχή αυτή περιλαµβάνει πολλά χωριά όπως είναι ο Πραστός (ιστορική πρωτεύουσα της τσακωνιάς), η Καστάνιτσα, η Σίταινα, ο Άγιος Ανδρέας. Ένα άλλο κύριο χαρακτηριστικό των περισσότερων χωριών του Πάρνωνα ήταν µέχρι πρόσφατα οι ετήσιες µετακινήσεις των κατοίκων, οι οποίοι από τα τέλη Μαρτίου µέχρι τον Οκτώβρη κατοικούσαν σε ορεινές περιοχές ενώ την υπόλοιπη περίοδο σε πεδινές. Παραδείγµατα τέτοιων µετακινήσεων υπάρχουν και σε ορισµένα άλλα µέρη της Ελλάδας, όµως τόσο εκτεταµένες όσο στον Πάρνωνα δεν συναντώνται πουθενά αλλού στον Ελλαδικό χώρο ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Το σηµαντικότερο χαρακτηριστικό του ήµου είναι ο µεγάλος αριθµός κοινοτήτων, 40, που βρίσκονται γενικά σε µεγάλες αποστάσεις. Ο πληθυσµός µεταβάλλεται από τον χειµώνα στο καλοκαίρι, λόγω επισκεπτών και λόγω µετακινήσεων του τοπικού πληθυσµού. Πίνακας 2: Κατανοµή µόνιµου πληθυσµού ήµου Βόρειας Κυνουρίας ανά δηµοτική κοινότητα (ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011) ΗΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ ηµοτική Κοινότητα Άστρους Άγιος Ιωάννης,ο 71 Άγιος Στέφανος,ο 3

15 Άστρος,το Βάρβογλη,η 36 Ιερά Μονή Λουκούς,η 9 Χαντάκια,τα 4 Τοπική Κοινότητα Αγίας Σοφίας 64 Αγία Σοφία,η 64 Τοπική Κοινότητα Αγίου Ανδρέου Άγιος Ανδρέας,ο 998 Άγιος Γεώργιος,ο (Τ.Κ.Αγίου Ανδρέου) 0 Αρκαδικό Χωριό,το 35 Παραλία Αγίου Ανδρέου,η 32 Τοπική Κοινότητα Αγίου Γεωργίου 29 Άγιος Γεώργιος,ο (Τ.Κ.Αγίου Γεωργίου) 3 Αετοχώριον,το 19 Βάθηα,τα 7 Μελίσσιον,το 0 Τοπική Κοινότητα Αγίου Πέτρου 717 Άγιος Πέτρος,ο 675 Μονή Μαλεβής,η 14 Ξηροκάµπι,το 28 Τοπική Κοινότητα Βερβένων 502 Βέρβενα,τα 265 Κάτω Βέρβενα,τα 220 Παυλέικα,τα 17 Τοπική Κοινότητα ολιανών 846 Άνω ολιανά,τα 90 ραγούµι,το 8 Καµινάριον,το 0 Κάτω ολιανά,τα 595 Κούβλης,ο 57 Προσήλια,τα 88 Ρουναίικα,τα 8 Τοπική Κοινότητα Ελάτου 56 Έλατος,ο 56 Τοπική Κοινότητα Καράτουλα Κυνουρίας 30 Καράτουλας,ο 30 Τοπική Κοινότητα Καστανίτσης 175 Καστανίτσα,η 175 Τοπική Κοινότητα Καστρίου 335 Καστρίον,το 335 Τοπική Κοινότητα Κορακοβουνίου 659 Κορακοβούνιον,το 606 Νεοχώριον,το 45 Ορεινόν Κορακοβούνιον,το 8 Τοπική Κοινότητα Κουτρούφων 153 Κούτρουφα,τα 153 Τοπική Κοινότητα Μελιγούς 684 Αγία Αναστασία,η 20

16 Ορεινή Μελιγού,η 13 Πόρτες,οι 17 Χειµερινή Μελιγού,η 634 Τοπική Κοινότητα Μεσορράχης 79 Μεσορράχη,η 79 Τοπική Κοινότητα Νέας Χώρας 29 Νέα Χώρα,η 29 Τοπική Κοινότητα Ξηροπηγάδου 433 Λιλέικα,τα 28 Λιµανάκια,τα 20 Μεταµόρφωση,η 4 Ξηροπήγαδον,το 353 Πλάκα,η 7 Χάνι Γκρίγκου,το 21 Τοπική Κοινότητα Παραλίου Άστρους Παράλιον Άστρος,το Τοπική Κοινότητα Περδικόβρυσης 102 Μονή Προδρόµου,η 0 Περδικόβρυση,η 102 Τοπική Κοινότητα Πλατάνας 30 Λουλούδια,τα 0 Πλατάνα,η 30 Τοπική Κοινότητα Πλατάνου 213 Πλάτανος,ο 213 Τοπική Κοινότητα Πραστού 336 Άγιος Παντελεήµων,ο 77 Μονή Εορτακουστής,η 4 Πραστός,ο 255 Τοπική Κοινότητα Σιταίνης 164 Σίταινα,η 164 Τοπική Κοινότητα Στόλου 82 Στόλος,ο 52 Φούντωµα,το 30 Τοπική Κοινότητα Χαράδρου 39 Άγιοι Ασώµατοι,οι 2 Χάραδρος,ο 37 Τοπική Κοινότητα Ωργιάς 68 Ωριά ή Ωργιά,η 68 Πίνακας 3: Κατανοµή µόνιµου πληθυσµού ήµου Βόρειας Κυνουρίας ανά δηµοτική ενότητα /κοινότητα και ρυθµοί µεταβολής (ΕΛ. ΣΤΑΤ & 2011) µεταβολή % µεταβολη ΗΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ (Έδρα: Άστρος) ,77% ηµοτική Κοινότητα Άστρους ,87% Άγιος Ιωάννης,ο ,55% Άγιος Στέφανος,ο ,00%

17 Άστρος,το ,12% Βάρβογλη,η ,44% Ιερά Μονή Λουκούς,η ,32% Χαντάκια,τα ,67% Τοπική Κοινότητα Αγίας Σοφίας ,81% Αγία Σοφία,η ,81% Τοπική Κοινότητα Αγίου Ανδρέου ,25% Άγιος Ανδρέας,ο ,40% Άγιος Γεώργιος,ο (Τ.Κ.Αγίου Ανδρέου) ,00% Αρκαδικό Χωριό,το ,63% Παραλία Αγίου Ανδρέου,η ,00% Τοπική Κοινότητα Αγίου Γεωργίου ,30% Άγιος Γεώργιος,ο (Τ.Κ.Αγίου Γεωργίου) % Αετοχώριον,το ,71% Βάθηα,τα ,25% Μελίσσιον,το Τοπική Κοινότητα Αγίου Πέτρου ,06% Άγιος Πέτρος,ο ,90% Μονή Μαλεβής,η ,50% Ξηροκάµπι,το ,67% Τοπική Κοινότητα Βερβένων ,82% Βέρβενα,τα ,29% Κάτω Βέρβενα,τα ,80% Παυλέικα,τα % Τοπική Κοινότητα ολιανών ,96% Άνω ολιανά,τα ,76% ραγούµι,το ,11% Καµινάριον,το Κάτω ολιανά,τα ,09% Κούβλης,ο ,55% Προσήλια,τα ,23% Ρουναίικα,τα ,90% Τοπική Κοινότητα Ελάτου ,00% Έλατος,ο ,00% Τοπική Κοινότητα Καράτουλα Κυνουρίας ,05% Καράτουλας,ο ,05% Τοπική Κοινότητα Καστανίτσης ,79% Καστανίτσα,η ,79% Τοπική Κοινότητα Καστρίου ,41% Καστρίον,το ,41% Τοπική Κοινότητα Κορακοβουνίου ,22% Κορακοβούνιον,το ,16% Νεοχώριον,το ,71% Ορεινόν Κορακοβούνιον,το % Τοπική Κοινότητα Κουτρούφων ,00% Κούτρουφα,τα ,00% Τοπική Κοινότητα Μελιγούς ,20%

18 Αγία Αναστασία,η ,68% Ορεινή Μελιγού,η ,59% Πόρτες,οι ,86% Χειµερινή Μελιγού,η ,43% Τοπική Κοινότητα Μεσορράχης ,61% Μεσορράχη,η ,61% Τοπική Κοινότητα Νέας Χώρας ,30% Νέα Χώρα,η ,30% Τοπική Κοινότητα Ξηροπηγάδου ,85% Λιλέικα,τα % Λιµανάκια,τα % Μεταµόρφωση,η ,43% Ξηροπήγαδον,το ,86% Πλάκα,η ,15% Χάνι Γκρίγκου,το % Τοπική Κοινότητα Παραλίου Άστρους ,88% Παράλιον Άστρος,το ,88% Τοπική Κοινότητα Περδικόβρυσης ,21% Μονή Προδρόµου,η Περδικόβρυση,η ,21% Τοπική Κοινότητα Πλατάνας ,23% Λουλούδια,τα Πλατάνα,η ,23% Τοπική Κοινότητα Πλατάνου ,66% Πλάτανος,ο ,66% Τοπική Κοινότητα Πραστού ,00% Άγιος Παντελεήµων,ο ,89% Μονή Εορτακουστής,η ,33% Πραστός,ο ,74% Τοπική Κοινότητα Σιταίνης ,65% Σίταινα,η ,65% Τοπική Κοινότητα Στόλου ,61% Στόλος,ο ,39% Φούντωµα,το ,29% Τοπική Κοινότητα Χαράδρου ,53% Άγιοι Ασώµατοι,οι ,67% Χάραδρος,ο ,78% Τοπική Κοινότητα Ωργιάς ,72% Ωριά ή Ωργιά,η ,72%

19 Εικόνα 2: Χαρτης της Βόρειας Κυνουρίας Ο συνολικός αριθµός των νοικοκυριών του ήµου Βόρειας Κυνουρίας είναι νοικοκυριά, ενώ το µέσο µέγεθος νοικοκυριού είναι 2,65 µέλη/νοικοκυριό (Πηγή ΕΛ.ΣΤΑΤ. 2011). Πίνακας 4: Νοικοκυριά και µέλη τους στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας (ΕΛ.ΣΤΑΤ.2011) ΗΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ µέλος µέλη >> >> >> µέλη και άνω Εκτιµάται ότι η κατανοµή αριθµού των νοικοκυριών του ήµου Βόρειας Κυνουρίας ανά.ε. για το 2011, είναι σύµφωνα µε τον ακόλουθο πίνακα. Πίνακας 5: Νοικοκυριά ήµου Βόρειας Κυνουρίας ανά δηµοτική ενότητα 2011 ΗΜΟΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ (Έδρα: Άστρος) νοικοκυριά/ Ε ηµοτική Κοινότητα Άστρους Τοπική Κοινότητα Αγίας Σοφίας Τοπική Κοινότητα Αγίου Ανδρέου Τοπική Κοινότητα Αγίου Γεωργίου Τοπική Κοινότητα Αγίου Πέτρου Τοπική Κοινότητα Βερβένων Τοπική Κοινότητα ολιανών Τοπική Κοινότητα Ελάτου Τοπική Κοινότητα Καράτουλα Κυνουρίας 30 11

20 Τοπική Κοινότητα Καστανίτσης Τοπική Κοινότητα Καστρίου Τοπική Κοινότητα Κορακοβουνίου Τοπική Κοινότητα Κουτρούφων Τοπική Κοινότητα Μελιγούς Τοπική Κοινότητα Μεσορράχης Τοπική Κοινότητα Νέας Χώρας Τοπική Κοινότητα Ξηροπηγάδου Τοπική Κοινότητα Παραλίου Άστρους Τοπική Κοινότητα Περδικόβρυσης Τοπική Κοινότητα Πλατάνας Τοπική Κοινότητα Πλατάνου Τοπική Κοινότητα Πραστού Τοπική Κοινότητα Σιταίνης Τοπική Κοινότητα Στόλου Τοπική Κοινότητα Χαράδρου Τοπική Κοινότητα Ωργιάς ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΟΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ Η προστατευόµενη περιοχή Όρους Πάρνωνα & Υγροτόπου Μουστού έχει µεγάλη οικολογική αξία, καθώς εκτιµάται ότι φιλοξενεί κοντά στα 1000 είδη φυτών µε εξέχουσα θέση να καταλαµβάνουν τα 84, ενδηµικά, απειλούµενα, σπάνια και προστατευόµενα είδη χλωρίδας µε περιοχή εξάπλωσης µέσα στον ευρύτερο όγκο του Πάρνωνα. Επίσης, σε ασβεστολιθικά πετρώµατα και καλά κρυµµένα ανάµεσα στα φρύγανα φύονται 12 από τα 80 είδη ορχιδέας του ελλαδικού χώρου, είδη σπάνια και προστατευόµενα από σχετική νοµοθεσία. Στην περιοχή υπάρχουν περισσότεροι από 15 τύποι οικοτόπων, ορισµένοι από τους οποίους µοναδικοί ή ιδιαίτερα αξιόλογοι για τον Ελλαδικό και τον Ευρωπαϊκό χώρο. Τα δάση της µαύρης πεύκης (Pinus nigra) στον Πάρνωνα περιλαµβάνονται στον τύπο οικοτόπου προτεραιότητας «(Υπο-) Μεσογειακά πευκοδάση µε ενδηµικά µαυρόπευκα» του Παραρτήµατος Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ (Οδηγία των Οικοτόπων). Στο ίδιο Παράρτηµα περιλαµβάνονται οι παράκτιες λιµνοθάλασσες, τα ενδηµικά δάση µε Juniperus spp. και οι χλοώδεις διαπλάσεις µε Nardus, ποικίλλων ειδών, σε πυριτιούχα υποστρώµατα των ορεινών ζωνών (και των υποορεινών ζωνών της ηπειρωτικής Ευρώπης). Επίσης, σηµαντικοί για την προστατευόµενη περιοχή οικότοποι είναι τα θερµόφιλα δρυοδάση της Αν. Μεσογείου και της Βαλκανικής, τα ελληνικά δάση πρίνου και τα δάση ελληνικής ελάτης (Abies cephalonica). Πέραν όµως της εξέχουσας βοτανικής του σηµασίας, ο Πάρνωνας είναι ιδιαίτερα πλούσιος σε είδη θηλαστικών, πτηνών, αµφιβίων και ερπετών, εντόµων και άλλων ασπόνδυλων. Πιο συγκεκριµένα έχουν µέχρι σήµερα καταγραφεί ενδηµικά, απειλούµενα, σπάνια και προστατευόµενα είδη ασπόνδυλων (21 είδη), αµφιβίων & ερπετών (24 είδη), ιχθυοπανίδας (2 είδη) και θηλαστικών (13 είδη µε σηµαντικότερα είδη τη βίδρα και το τσακάλι). Η λιµνοθάλασσα του Μουστού φιλοξενεί µόνιµα ή εποχιακά περί τα 42 απειλούµενα και σπάνια αυστηρά προστατευόµενα είδη ορνιθοπανίδας Ο Πάρνωνας Οι οροσειρές του ξεπερνούν σε ύψος τα 1.500µ. είναι περισσότερες από δέκα µε ψηλότερη τη Μεγάλη Τούρλα µε 1.934µ. υψόµετρο. Μέχρι σήµερα έχουν καταγραφεί 113 σπάνια φυτά, τα 12 είναι τοπικά ενδηµικά, 86 είναι ενδηµικά της Πελοποννήσου, ενώ 11 είναι σπάνια για τη χώρα µας, µε σπουδαιότερο τον ρυπώδη άρκευθο ή ενδρόκεδρο (Juniperus drupacea)- ο Πάρνωνας είναι η µοναδική περιοχή στην Ευρώπη όπου εµφανίζεται- και το ασιατικό είδος θάλικτρο το ανατολικό (Thalictrum sp.).

21 άσος ενδροκέδρου Ο ρυπώδης άρκευθος ή δενδρόκεδρος είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό είδος της χλωρίδας του Πάρνωνα, διότι ο Πάρνωνας είναι η µοναδική περιοχή στην Ευρώπη που το συναντάµε σε αµιγή συστάδα 740 στρεµµάτων και µάλιστα σε υψόµετρο 800 µε µέτρα. Πρόκειται για είδος σπάνιο, ενδηµικό της Ανατολικής Μεσογείου, το οποίο απαντά στη Νότια Ελλάδα (όρος Πάρνωνα, Πελοπόννησος). Το µεγάλης οικολογικής αξίας δάσος του του δενδρόκεδρου βρίσκεται στην περιοχή γύρω από τη µονή Μαλεβής στον Άγιο Πέτρο του ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Η σπανιότητά του, του προσδίδει µεγάλη οικολογική και επιστηµονική αξία και γι αυτό προστατεύεται από την εθνική και κοινοτική νοµοθεσία. Καθεστώς προστασίας Ο δενδρόκεδρος (Juniperus drupacea) προστατεύεται σύµφωνα µε το Π.. 67/81 και περιλαµβάνεται στο Παράρτηµα Ι της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ ως οικότοπος προτεραιότητας. Η περιοχή, Κορυφές Όρους Πάρνωνα και περιοχή Μονής Μαλεβής, έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο Natura 2000 (GR ). Εικόνα 3: χαρτης Περιοχής Natura 2000 GR Σύµφωνα µε την Κ.Υ.Α. υπ αριθµ (ΦΕΚ 353/ΑΠΠ/ ), όπως έχει τροποποιηθεί (δυνάµει της Κ.Υ.Α. υπ αριθµ , ΦΕΚ 160/ΑΑΠΘ/ ) και ισχύει, έχει χαρακτηρισθεί ως Περιοχή Απόλυτης Προστασίας της Φύσης (υποπεριοχή 2.Ι: Συστάδα δενδρόκεδρου Μονή Μαλεβής) και ως Περιοχή Προστασίας της Φύσης (υποπεριοχή 3.IV: Σηµαντική περιοχή χλωρίδας Κορυφών Πάρνωνα). Σύµφωνα µε το ΦΕΚ 121 /1980, η περιοχή προστατεύεται ως " ιατηρητέο Μνηµείο της Φύσης", ενώ επιπροσθέτως στην ευρύτερη περιοχή έχουν καταγραφεί και άλλα σπάνια, απειλούµενα, ενδηµικά και προστατευόµενα είδη χλωρίδας.

22 Εικόνα 4: Χαρτης περιοχής Μαλεβής Ο ΜΟΥΣΤΟΣ Οι λειτουργίες που επιτελούνται στον υγρότοπο Μουστού είναι ποικίλες και περιλαµβάνουν µεταξύ άλλων τη στήριξη της ορνιθοπανίδας, τη στήριξη της υδρόβιας

23 ζωής, την αποθήκευση νερού, την παγίδευση ιζηµάτων και τοξικών ουσιών, την τροποποίηση πληµµυρικών φαινοµένων, καθώς επίσης την αποµάκρυνση και το µετασχηµατισµό θρεπτικών συστατικών. Οι υγροτοπικές αξίες που επιτελούνται στον υγρότοπο Μουστού περιλαµβάνουν σε υψηλό βαθµό τη βιολογική και την τοποκλιµατική αξία, αλλά και άλλες όπως είναι η επιστηµονική, η εκπαιδευτική, η αναψυχική, η βελτιωτική της ποιότητας του νερού, η αντιπληµµυρική και η αντιδιαβρωτική αξία. Βιοποικιλότητα υγροτόπου Η λιµνοθάλασσα Μουστού αποτελεί αξιόλογο δείγµα βιοποικιλότητας και σηµείο αναψυχής για τον επισκέπτη. Λόγω του νερού και της βλάστησης, καθώς και της παράκτιας τοποθεσίας της, προσελκύει αξιόλογη πανίδα. Πιο συγκεκριµένα αποτελεί την κυριότερη περιοχή διαχείµασης υδρόβιων πουλιών στην Ανατολική Πελοπόννησο και είναι ιδιαίτερα αξιόλογη για την διαχείµαση και µετανάστευση των υδρόβιων, αρπακτικών και στρουθιόµορφων πτηνών καθώς βρίσκεται στο µεταναστευτικό διάδροµο των ανατολικών ακτών της Ελλάδας. Πολλά από τα είδη που έχουν καταγραφεί περιλαµβάνονται στο Παράρτηµα Ι της Οδηγίας 79/409/ΕΕ. Επιπλέον έχει καταγραφεί πλήθος ερπετών, αµφιβίων, µικρών θηλαστικών καθώς και ψαριών στη λιµνοθάλασσα Μουστού και τις παρακείµενες τάφρους της. Η περιοχή είναι σηµαντική και για την παρουσία της βίδρας, που συνιστά έναν αποµονωµένο αλλά βιώσιµο πληθυσµό. Οι βίδρες -που θεωρούνται απόλυτα προστατευόµενο είδος- ζουν µεµονωµένα σε ποταµούς, λίµνες και έλη. Χρησιµοποιούν όµως και τις παράκτιες ζώνες για τροφοληψία και µετακίνηση µεταξύ µικρών ή µεγαλύτερων υγρότοπων. Η βίδρα θεωρείται στην Ελλάδα το κορυφαίο αρπακτικό των υδάτινων συστηµάτων. Είναι σε µεγάλο βαθµό νυκτόβια. Το τσακάλι, ένα είδος που απειλείται µε εξαφάνιση στην Ελλάδα, απαντάται επίσης στην περιοχή του Μουστού και στις γύρω πεδινές εκτάσεις. Ο πληθυσµός του στην Ελλάδα υπολογίζεται σε λιγότερες από 170 οµάδες των 3-7 ατόµων. Το τσακάλι είναι το µεγαλύτερο σαρκοφάγο θηλαστικό της Πελοποννήσου, όπου και έχει καταγραφεί ο µεγαλύτερος αριθµός οµάδων του είδους αυτού συγκριτικά µε την υπόλοιπη Ελλάδα. Είναι κρυπτικό είδος, µάλλον δειλό απέναντι στον άνθρωπο, δραστηριοποιείται κυρίως κατά τη διάρκεια της νύκτας και συχνά η παρουσία του διαπιστώνεται από το χαρακτηριστικό ουρλιαχτό του. Παµφάγο και πτωµατοφάγο είδος, ζει κυρίως σε περιοχές χαµηλού υψοµέτρου. Καθεστώς προστασίας Η λιµνοθάλασσα Μουστού σε ευρωπαϊκό επίπεδο έχει ενταχθεί στο ίκτυο ΦΥΣΗ 2000 (NATURA 2000) ως Τόπος Κοινοτικής Σηµασίας (µε κωδικό GR ) σύµφωνα µε την Οδηγία 92/43/ΕΕ.

24 Εικόνα 5: χαρτης Περιοχής Natura 2000 GR Αναφορικά στην εθνική νοµοθεσία, η λιµνοθάλασσα Μουστού έχει οριστεί ως Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΦΕΚ 329/Β/ ), ως Περιοχή Απόλυτης Προστασίας της Φύσης (υποπεριοχή 2.ΙΙ της ΚΥΑ) και ως Περιοχή Προστασίας της Φύσης (υποπεριοχή 4.1. της ΚΥΑ) [σύµφωνα µε την Κ.Υ.Α. υπ αριθµ (ΦΕΚ 353/ΑΠΠ/ ), όπως έχει τροποποιηθεί (δυνάµει της Κ.Υ.Α. υπ αριθµ , ΦΕΚ 160/ΑΑΠΘ/ ) και ισχύει].

25 Εικόνα 6: Χάρτης περιοχής Μουστού ΚΑΤΑΦΥΓΙΑ ΆΓΡΙΑΣ ΖΩΗΣ Εντός της προστατευόµενης περιοχής εντοπίζονται συνολικά επτά (7) Καταφύγια Άγριας Ζωής.

26 Κουφοβούνι Τσικούλιο (Βαµβακούς Καστάνιτσας) (~8.000στρ) µε την απόφαση του Υπ. Γεωργίας υπ αριθ /1630 ΦΕΚ 599/Β/ Άγ. Γεώργιος ή Κάστρο (Γερακίου) (~5.000 στρ) µε την απόφαση του Υπ. Γεωργίας υπ αριθ /1630 ΦΕΚ 599/Β/ Μονή Παλαιοπαναγιάς (Μελιγούς- Κορακοβουνίου-Άστρους) (~7.000 στρ.) µε την απόφαση του Υπ. Γεωργίας υπ αριθ /1852 ΦΕΚ520/Β/ Υγροβιότοπος Μουστού (Μελιγούς και Κορακοβουνίου ήµου Βόρειας Κυνουρίας) (~5.900στρ.) µε την απόφαση του Γενικού Γραµµατέα Περιφέρειας Πελοποννήσου υπ αριθ. 563 ΦΕΚ329/Β/ (τροποποίηση και ισχύει) Φονεµένοι-Κούτσουρα (Αγ. Πέτρου ήµου Βόρειας Κυνουρίας) (~6.500στρ.) µε την απόφαση του Υπ. Γεωργίας υπ αριθ /2799 ΦΕΚ566/Β/ Φαράγγι Μαζιάς (Καστάνιτσας και Πραστού ήµου Βόρειας Κυνουρίας) (~16.050στρ.) µε την απόφαση του Γενικού Γραµµατέα Περιφέρειας Πελοποννήσου υπ αριθ. 629 ΦΕΚ329/Β/ Η διαχείριση των Καταφυγίων Άγριας Ζωής στα όρια της Προστατευόµενης Περιοχής Πάρνωνα Μουστού πραγµατοποιείται σύµφωνα µε όσα ορίζονται από τις ιατάξεις του ασικού Κώδικα όπως ισχύει. Σύµφωνα µε την τροποποίηση των διατάξεων του άρθρου 57 του Ν.. 86/1969 του ασικού Κώδικα οι δραστηριότητες και οι απαγορεύσεις στα καταφύγια άγριας ζωής είναι οι εξής: Απαγορεύεται το κυνήγι κάθε ζώου και η καταστροφή κάθε είδους ζώνης µε φυσική βλάστηση, των φυτοφρακτών, ή αµµοληψία, η αποστράγγιση και αποξήρανση ελωδών εκτάσεων, η ρύπανση των υδατικών πόρων και η ένταξη έκτασης καταφυγίου άγριας ζωής σε πολεοδοµικό ή ρυµοτοµικό σχεδιασµό. Επιτρέπεται η εκτέλεση έργων ή εργασιών και ιδίως αλιευτικά έργα, έργα αναδασµού, τουριστικές και βιοµηχανικές εγκαταστάσεις, κατασκηνώσεις, λατοµεία µεταλλεία και δρόµοι, αφού προηγουµένως έχει υποβληθεί µελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων τύπου Α και έχει χορηγηθεί έγκριση περιβαλλοντικών όρων. Επιτρέπεται η σύλληψη ζώων και η συλλογή φυτών για επιστηµονικούς σκοπούς. Η µεταφορά άγριας πανίδας για τον εµπλουτισµό άλλων περιοχών επιτρέπεται και εκτελείται µόνο από τη ασική Υπηρεσία. Καθορίζονται από τη ασική Υπηρεσία, ειδικά έργα βελτίωσης του βιοτόπου των καταφυγίων άγριας ζωής και έργα ικανοποίησης των οικολογικών τους αναγκών. Επιτρέπεται η τοποθέτηση µπάρας ελέγχου της πρόσβασης σε δασικούς δρόµους που οδηγούν εντός του καταφυγίου, κατά την κρίση του αρµοδίου δασαρχείου. Οι παραβάτες τιµωρούνται µε πρόστιµο ΙΣΧΥΟΥΣΕΣ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΕΣ, ΠΟΛΕΟ ΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ Η Κ.Υ.Α. υπ αριθµ (ΦΕΚ 353/ΑΠΠ/ ) καθορίζει τους όρους χρήσης για την περιοχή του ήµου Βόρειας Κυνουρίας, η οποία ξαθορίζει όπως προαναφέρθηκε και

27 τις προστατευµένες περιοχές. Στις περιοχές της ΚΥΑ καθορίζονται χρήσεις γης, κατώτατο όριο κατάτµησης και αρτιότητας και όροι και περιορισµοί δόµησης όπως παρακάτω: Α. Για όλη την έκταση της χωρικής αρµοδιότητας του Φορέα ιαχείρισης του όρους Πάρνωνα και του Υγρότοπου Μουστού. Τα δάση και οι δασικές εκτάσεις διατηρούν το δασικό τους χαρακτήρα και διέπονται απο τη δασική νοµοθεσία, όπως ισχύει. ιατηρείται και προστατεύεται η αυτοφυής βλάστηση στις όχθες των ρεµάτων και των υγροτόπων. εν επιτρέπεται η οριοθέτηση λατοµικών ζωνών κατ εφαρµογή των σχετικών διατάξεων του ν. 1428/84 (Α 15) όπως ισχύει και τα λατοµεία αδρανών. Επιτρέπεται η πολεοδόµηση των οικισµών που εµπίπτουν στην παραπάνω περιοχή και οι αναγκαίες επεκτάσεις αυτών σύµφωνα µε τις ισχύουσες πολεοδοµικές διατάξεις καθώς και η κατασκευή των αναγκαίων έργων υποδοµής τους. Ειδικότερα για τις επεκτάσεις των παραδοσιακών οικισµών απαιτείται η σύµφωνη γνώµη του Φορέα ιαχείρισης. Στις εκτάσεις εκτός των περιοχών Απόλυτης Προστασίας της Φύσης, των Περιοχών Προστασίας της Φύσης, της ζώνης Προστασίας Μουστού και των περιοχών µε εγκεκριµένο σχέδιο πόλης, επιτρέπονται χρήσεις εµπορικές,βιοτεχνικές.

28 3. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ 3.1. ΑΝΘΡΩΠΙΝΟ ΥΝΑΜΙΚΟ. Το Οργανόγραµµα του ήµου Βόρειας Κυνουρίας ακολουθεί την παρακάτω µορφή: Εικόνα 7:Οργανόγραµµα ήµου Βόρειας Κυνουρίας

29 Η ιεύθυνση Περιβάλλοντος & Πολεοδοµίας περιλαµβάνει τις παρακάτω διοικητικές ενότητες: α)τµήµα Πολεοδοµίας β) Τµήµα Περιβάλλοντος και Πολιτικής Προστασίας γ) Τµήµα Καθαριότητας, Ανακύκλωσης και Συντήρησης Πρασίνου Η ιεύθυνση Περιβάλλοντος είναι αρµόδια για την προστασία και αναβάθµιση του τοπικού φυσικού, αρχιτεκτονικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, για την εξασφάλιση της αποκοµιδής και της µεταφοράς των απορριµµάτων, της χωριστής αποκοµιδής και µεταφοράς των ανακυκλώσιµων υλικών, την εξασφάλιση της καθαριότητας των κοινοχρήστων χώρων, καθώς και για τη συντήρηση των χώρων πρασίνου. Η ιεύθυνση είναι αρµόδια για την ενεργειακή διαχείριση, τη λειτουργία των Κοιµητηρίων και των ηµοτικών Σφαγείων καθώς και για την Πολιτική Προστασία στο επίπεδο του ήµου. Παράλληλα η ιεύθυνση είναι αρµόδια για την εφαρµογή του πολεοδοµικού σχεδιασµού, την καταγραφή των κοινόχρηστων και κοινωφελών δηµοτικών ακινήτων, την έκδοση και έλεγχο εφαρµογής των οικοδοµικών αδειών και τον έλεγχο των κατασκευών. Οι συγκεκριµένες αρµοδιότητες της ιεύθυνσης στο πλαίσιο της αποστολής της, καθορίζονται από τις ισχύουσες διατάξεις Νόµων, ιαταγµάτων και Υπουργικών Αποφάσεων. Το µόνιµο προσωπικό της Υπηρεσίας Αποκοµιδής του ήµου Βόρειας Κυνουρίας απεικονίζεται στον παρακάτω πίνακα: Πίνακας 6: Μόνιµο προσωπικό Υπηρεσίας Αποκοµιδής ήµου Βόρειας Κυνουρίας Μόνιµο προσωπικό υπηρεσίας αποκοµιδής Βόρειας Κυνουρίας ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΤΟΜΩΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ 2 Ο ΗΓΟΙ 5 ΕΡΓΑΤΗΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ 4 ΕΡΓΑΤΗΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ 2 (ΑΓΡΟΤΙΚΟ) ΕΡΓΑΤΗΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ 1 ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ Σύνολο 14 Το προσωπικό της υπηρεσίας δεν επαρκεί αφού κατά την θερινή περίοδο σε καθηµερινή βάση απαιτούνται 16 άτοµα για τα οχήµατα χωρίς να ληφθεί υπόψη το Σαββατοκύριακο καθώς και τα δύο (2) άτοµα του Γραφείου Κίνησης χρησιµοποιούνται επίσης.ως εκ τούτου χρειάζονται 4 επιπλέον άτοµα τα οποία έχουν προσληφθεί ως έκτακτο προσωπικό, µε δίµηνες ή πεντάµηνες συµβάσεις.

30 3.2. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΕΣ ΥΠΟ ΟΜΕΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Α.Σ.Α ιαθέσιµος Εξοπλισµός Στην υφιστάµενη κατάσταση, για το έργο αποκοµιδής απορριµµάτων ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας διαθέτει 5 συµβατικά απορριµµατοφόρα οχήµατα και 2 οχήµατα ανοιχτού τύπου, αγροτικά. Τα οχήµατα είναι στο σύνολό τους παλαιά, µε µέση ηλικία τα 14,4 έτη, ενώ τα παλαιότερα από αυτά είναι χρονολογίας 1998, ήτοι 16 ετών. Η κατάσταση αυτή δηµιουργεί προβλήµατα στην εκτέλεση της υπηρεσίας αποκοµιδής αστικών απορριµµάτων από τον ήµου, που σχετίζονται µε την αξιοπιστία, το κόστος και την ποιότητα και περιβαλλοντική όχληση. Αυτό αφενός δηµιουργεί ένα υψηλό κόστος συντήρησης - επισκευής των οχηµάτων, ενώ παράλληλα µειώνει την αξιοπιστία της υπηρεσίας, απαραίτητη παράµετρος κατά την θερινή περίοδο αιχµής. Επιπλέον, τα παλαιά απορριµµατοφόρα διαθέτουν κινητήρες παλαιάς τεχνολογίας, µε υψηλή κατανάλωση καυσίµων και αντίστοιχα υψηλές εκποµπές αερίων ρύπων. Επιπλέον, τα παλαιά οχήµατα προκαλούν υψηλά επίπεδα θορύβου, το οποίο επιβαρύνει την ποιότητα του αστικού περιβάλλοντος. Η κακή συντήρηση των οχηµάτων επιδεινώνει τα ανωτέρω προβλήµατα, προκαλώντας υψηλή περιβαλλοντική επίπτωση. Πίνακας 7:απορριµµατοφόρα του ήµου Βόρειας Κυνουρίας Αρ. Κυκλοφορίας Περιγραφή Εργοστάσιο κατασκευής Έτος κατασκευής TONAZ ΚΗΙ 6221 ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΟ ISUZU MOTORS L ΚΗΟ 9872 ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΟ MERCEDES ΚΗΟ 9878 ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΟ MERCEDES ΚΗΟ 9927 ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΟ MAN ΚΗΙ 1971 ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΟΦΟΡΟ VOLVO ΚΗΙ 7583 ΦΟΡΤΗΓΟ-ΑΓΡΟΤΙΚΟ ISUZU ΚΗΙ 7635 ΦΟΡΤΗΓΟ-ΑΓΡΟΤΙΚΟ ISUZU Η αποκοµιδή των αστικών στερεών απορριµµάτων γίνεται µε χειρωνακτικό τρόπο από κάδους απορριµµάτων τοποθετηµένους εντός του οικιστικού ιστού των εξυπηρετούµενων πόλεων και χωριών ροµολόγια απορριµµατοφόρων Η παραγωγή απορριµµάτων στον ήµο Βόρειας Κυνουρίας χαρακτηρίζεται από έντονη εποχικότητα. Ο ήµος είναι τουριστικός µε αποτέλεσµα ο πληθυσµός των παραθαλάσσιων κυρίως περιοχών να πολλαπλασιάζεται τους θερινούς µήνες. Αντίστοιχα µεταβάλλονται και οι ανάγκες της αποκοµιδής απορριµµάτων τη καλοκαιρινή περίοδο σε σχέση µε τη χειµερινή. Ως συνέπεια της εποχικότητας του πληθυσµού και της ανθρώπινης δραστηριότητας λόγω αυξηµένης επισκεψιµότητας τους θερινούς µήνες, το πρόγραµµα αποκοµιδής απορριµµάτων διαµορφώνεται ανάλογα µε την περίοδο. Η διαφοροποίηση ακολουθεί τρεις περιόδους, ήτοι τη χειµερινή, την εαρινή φθινοπωρινή και τη θερινή. Πίνακας 8: Περίοδοι αποκοµιδής Α περίοδος Β περίοδος Γ περίοδος Χειµερινή περίοδος 01/12 31/03 Εαρινή - Φθινοπωρινή 01/10 30/11 Και 01/4 Θερινή περίοδος 01/06 30/9 30/5 ιάρκεια ιάρκεια ιάρκεια 4 µήνες 4 µήνες 4 µήνες Χαρακτηριστικά α Χαρακτηριστικά β Χαρακτηριστικά γ περιόδου περιόδου περιόδου

31 Μικρός απορριµµάτων όγκος Μέτριος απορριµµάτων όγκος Υψηλός απορριµµάτων όγκος Τα πληρώµατα των απορριµµατοφόρων είναι τριµελή (3), οδηγός και δύο (2) βοηθοί. Εξαίρεση αποτελεί το πλήρωµα του φορτηγού ανοικτού τύπου όπου υπάρχει ένας οδηγός και ένας βοηθός. Οι ποσότητες αποκοµιδής αυξάνονται από 73,2 τόνους την εβδοµάδα στη Χειµερινή περίοδο (Α Περίοδος) σε 90 τόνους την εβδοµάδα. Ο αριθµός των απορριµµατοφόρων αυξάνεται από 2 που είναι στην Α περίοδο σε 3 και παραµένει σε καθηµερινή βάση επίσης η χρήση ενός φορτηγού ανοικτού τύπου. Η αύξηση των ποσοτήτων αποκοµιδής εξηγείται µε βάση το γεγονός ότι Οκτώβριος Νοέµβριος είναι µήνες κοντά στη καλοκαιρινή περίοδο, ενώ τον Απρίλιο Μάιο αρχίζει η κίνηση των παραθεριστών εξοχικών κατοικιών. Η Γ περίοδος (Ιούνιος Αύγουστος) είναι η υψηλή (high season) περίοδος και οι ανάγκες της υπηρεσίας αποκοµιδής όπως έχει αναφερθεί το στοιχείο της εποχικότητας στην υπηρεσία αποκοµιδής του ήµου είναι κυρίαρχο. Σε καθηµερινή βάση τέσσερα (4) απορριµµατοφόρα και δύο (2) αυτοκίνητα ανοικτού τύπου. Επιπλέον γίνεται αποκοµιδή Σάββατο / Κυριακή µε ένα (1) απορριµµατοφόρο και ένα (1) αυτοκίνητο ανοικτού τύπου αυτό µόνο την Κυριακή Αποστάσεις µεταφοράς Το πρόγραµµα αποκοµιδής του ήµου Βόρειας Κυνουρίας περιλαµβάνει την κάλυψη 26 τοπικών διαµερισµάτων περιλαµβάνοντας 40 οικισµούς. Τα απορρίµµατα από κάθε οικισµό µεταφέρονται στον πλησίον της έδρας του ήµου, στο Άστρος Κυνουρίας, διανύοντας σηµαντική απόσταση σε καθηµερινή βάση. Οι οικονοµικές επιπτώσεις της µεταφοράς συµπεριλαµβάνουν το κόστος καυσίµου και τα λοιπά έξοδα συντήρησης των απορριµµατοφόρων, καθώς και την απασχόληση προσωπικού σε νεκρό χρόνο, όπως αυτό της µεταφοράς. Επιπλέον των οικονοµικών επιπτώσεων, η κάλυψη µεγάλων αποστάσεων δηµιουργεί περιβαλλοντικές συνέπειες, εκλύοντας αέριους ρύπους και επιβαρύνοντας την κυκλοφορία των λοιπών οχηµάτων. Για τον υπολογισµό των αποστάσεων έχει ληφθεί υπόψη τόσο η απόσταση µεταφοράς των απορριµµάτων από κάθε οικισµό, όσο και τα εσωτερικά δροµολόγια, εντός των οικισµών για την αποκοµιδή. Πρέπει να σηµειωθεί πως οι εσωτερικές αποστάσεις εξαρτώνται ευθέως από την επιλογή σηµείων χωροθέτησης των κάδων, τα οποία έχουν προκύψει εµπειρικά και όχι από κάποια µελέτη. Πίνακας 9:Ετήσιος πίνακας αποκοµιδής σύµµεικτων απορριµµάτων * Ετήσιος Συνοπτικός Πίνακας Αποκοµιδής ήµου Βόρειας Κυνουρίας Α περίοδος Ποσότητα σε τόνους αποστάσεις Km Αριθ. οχηµάτων Β περίοδος Γ περίοδος Βάρδιες Συνολο *τα στοιχεία του πίνακα προέρχονται από την µελέτη αποκοµιδής απορριµµάτων που εκπονήθηκε τον Φεβρουάριο του 2015

32 Καδοι συλλογής Ο ήµος διαθέτει 1100 κάδους κυρίως των 1100 και 1200 λίτρων και συλλέγει µόνο σύµµεικτα Το πρόγραµµα αποκοµιδής των απορριµµάτων παρουσιάζεται στους παρακάτω πίνακες: Πίνακας 10: Χειµερινό πρόγραµµα αποκοµιδής απορριµµάτων ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ ( ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ-ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ- ΜΑΡΤΙΟΣ) ΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΑΣΤΡΟΥΣ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΣΤΟΛΟΣ ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΦΟΥΝΤΩΜΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ ΠΛΑΤΑΝΑ ΠΟΡΤΕΣ ΠΡΟΣΗΛΙΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ ΚΟΥΤΡΟΥΦΑ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΑΣΤΡΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΑΣΤΡΟΥΣ ΑΣΤΡΟΣ ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΦΑ Ι.Μ. ΜΑΛΕΒΗΣ ΤΑΡΜΙΡΗ ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΟΡΕΙΝΗ ΜΕΛΙΓΟΥ ΠΑΛΑΙΟΠΑΝΑΓΙΑ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΜΕΛΙΓΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΑΣΤΡΟΥΣ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΜΕΛΙΓΟΥ ΟΛΙΑΝΑ ΧΑΡΑ ΡΟΣ ΚΟΥΒΛΗΣ ΟΛΙΑΝΑ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΑΝΩ ΟΛΙΑΝΑ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΑΓIΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΣΙΤΑΙΝΑ ΡΑΓΟΥΝΙ ΑΓIΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑ ΠΡΑΣΤΟΣ ΜΕΣΟΡΡΑΧΗ ΚΑΣΤΡΙ

33 ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑΣ ΤΕΤΩΡΟΥ ΑΡΚΑ ΙΚΟ - ΚΑΜΠΙΓΚ ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΑ ΩΡΙΑ ΚΑΡΑΤΟΥΛΑ ΝΕΑ ΧΩΡΑ ΕΛΑΤΟΣ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΑΝ ΡΕΑ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΑΓΙΟΥ ΠΕΡ ΙΚΟΒΡΥΣΗ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 7635 ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7635 ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7635 ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7635 ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7635 ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΑΣΤΡΟΣ ΧΑΡΑ ΡΟΣ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΑΣΤΡΟΣ ΑΓΙΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΑΝΩ ΟΛΙΑΝΑ MANTIKEIKA ΑΓΙΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΣΙΤΑΙΝΑ ΚΑΣΤΡΙ ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑ ΩΡΙΑ ΒΑΘΕΙΑ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΧΑΣΑΠΕΪΚΑ ΠΡΑΣΤΟΣ ΚΑΡΑΤΟΥΛΑ ΑΕΤΟΧΩΡΙ ΧΑΣΑΠΕΪΚΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ ΟΡΕΙΝΟ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΝΕΑ ΧΩΡΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ ΠΑΠΑΛΕΪΚΑ ΑΡΤΟΚΩΣΤΑ ΕΛΑΤΟΣ ΠΑΠΑΛΕΪΚΑ ΓΑΛΑΝΕΪΚΑ ΠΕΡ ΙΚΟΒΡΥΣΗ ΓΑΛΑΝΕΪΚΑ ΤΥΡΟΒΟΛΕΪΚΑ ΚΑΤΩ ΟΛΙΑΝΑ ΠΡΟΣΗΛΙΑ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΥΡΟΒΟΛΕΪΚΑ ΚΑΤΩ ΟΛΙΑΝΑ ΠΡΟΣΗΛΙΑ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ Πίνακας 11:Εαρινό πρόγραµµα αποκοµιδής απορριµµάτων ΕΑΡΙΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΑΠΡΙΛΙΟΣ-ΜΑΪΟΣ) ΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΑΣΤΡΟΥΣ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΣΤΟΛΟΣ ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΦΟΥΝΤΩΜΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ

34 ΠΛΑΤΑΝΑ ΠΟΡΤΕΣ ΠΡΟΣΗΛΙΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ ΚΟΥΤΡΟΥΦΑ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΑΣΤΡΟΣ ΑΣΤΡΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΑΣΤΡΟΥΣ ΑΣΤΡΟΣ ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΦΑ Ι.Μ. ΜΑΛΕΒΗΣ ΤΑΡΜΙΡΗ ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΟΡΕΙΝΗ ΜΕΛΙΓΟΥ ΠΑΛΑΙΟΠΑΝΑΓΙΑ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΜΕΛΙΓΟΥ ΧΑΡΑ ΡΟΣ ΜΕΛΙΓΟΥ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΜΕΛΙΓΟΥ ΟΛΙΑΝΑ ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΟΛΙΑΝΑ ΚΟΥΒΛΗΣ ΟΛΙΑΝΑ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΣΙΤΑΙΝΑ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΑΝΩ ΟΛΙΑΝΑ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΑΓIΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑ ΑΓIΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΡΑΓΟΥΝΙ ΑΓIΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΠΡΑΣΤΟΣ ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑΣ ΤΕΤΩΡΟΥ ΑΡΚΑ ΙΚΟ - ΚΑΜΠΙΓΚ ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΑ ΜΕΣΟΡΡΑΧΗ ΚΑΣΤΡΙ ΩΡΙΑ ΚΑΡΑΤΟΥΛΑ ΝΕΑ ΧΩΡΑ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΑΝ ΡΕΑ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΑΓΙΟΥ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΕΛΑΤΟΣ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ

35 ΑΣΤΡΟΣ ΧΑΡΑ ΡΟΣ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΑΣΤΡΟΣ ΑΓΙΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΑΝΩ ΟΛΙΑΝΑ MANTIKEIKA ΑΓΙΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΣΙΤΑΙΝΑ ΚΑΣΤΡΙ ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑ ΩΡΙΑ ΒΑΘΕΙΑ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΧΑΣΑΠΕΪΚΑ ΠΡΑΣΤΟΣ ΚΑΡΑΤΟΥΛΑ ΑΕΤΟΧΩΡΙ ΧΑΣΑΠΕΪΚΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ ΟΡΕΙΝΟ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΝΕΑ ΧΩΡΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ ΠΑΠΑΛΕΪΚΑ ΑΡΤΟΚΩΣΤΑ ΕΛΑΤΟΣ ΠΑΠΑΛΕΪΚΑ ΓΑΛΑΝΕΪΚΑ ΠΕΡ ΙΚΟΒΡΥΣΗ ΓΑΛΑΝΕΪΚΑ ΤΥΡΟΒΟΛΕΪΚΑ ΚΑΤΩ ΟΛΙΑΝΑ ΠΡΟΣΗΛΙΑ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΥΡΟΒΟΛΕΪΚΑ ΚΑΤΩ ΟΛΙΑΝΑ ΠΡΟΣΗΛΙΑ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ Πίνακας 12: Θερινή περίοδος αποκοµιδής απορριµµάτων ΘΕΡΙΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΙΟΥΝΙΟΣ-ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ) ΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΑΒΒΑΤΟ ΚΥΡΙΑΚΗ Ι ΙΩΤΗΣ Ι ΙΩΤΗΣ Ι ΙΩΤΗΣ Ι ΙΩΤΗΣ Ι ΙΩΤΗΣ Ι ΙΩΤΗΣ Ι ΙΩΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο Κ. ΒΕΡΝΒΕΝΑ Κ. ΒΕΡΝΒΕΝΑ Κ. ΒΕΡΝΒΕΝΑ Κ. Κ. Κ. ΒΕΡΝΒΕΝΑ Κ. ΒΕΡΝΒΕΝΑ ΒΕΡΝΒΕΝΑ ΒΕΡΝΒΕΝΑ ΠΟΡΤΕΣ ΠΟΡΤΕΣ ΠΟΡΤΕΣ ΠΟΡΤΕΣ ΠΟΡΤΕΣ ΠΟΡΤΕΣ ΠΟΡΤΕΣ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΑΣΤΡΟΣ ΚΕΝΤΡ. ΑΣΤΡΟΣ ΑΣΤΡΟΣ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΣΤΟΛΟΣ ΦΟΥΝΤΩΜΑ ΠΛΑΤΑΝΑ ΠΡΟΣΗΛΙΑ Κ. ΒΕΡΒΕΝΑ ΚΟΥΤΡΟΥΦΑ Α. ΒΕΡΒΕΝΑ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΑΣΤΡΟΥΣ ΣΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ ΑΓ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ Ι.Μ. ΜΑΛΕΒΗΣ ΤΑΡΜΗΡΙ ΟΡΕΙΝΗ ΜΕΛΙΓΟΥ ΠΑΛΑΙΟΠΑΝ ΑΓΙΑ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΑΣΤΡΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΦΑ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΜΕΛΙΓΟΥ ΧΑΡΑ ΡΟΣ ΜΕΛΙΓΟΥ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΜΕΛΙΓΟΥ Κ. ΟΛΙΑΝΑ ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΚΟΥΒΛΗΣ ΟΛΙΑΝΑ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΣΙΤΑΙΝΑ ΑΓIΟΣ ΑΝΩ ΑΝ ΡΕΑΣ ΟΛΙΑΝΑ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΑΓIΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑ Κ. ΟΛΙΑΝΑ ΡΑΓΟΥΝΙ ΑΓIΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΠΡΑΣΤΟΣ ΜΕΣΟΡΡΑΧΗ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡ Ο ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡ Ο

36 ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΕΝΤΡ. ΑΓ ΙΩΑΝΝΗ ΚΕΝΤΡ. ΑΝ. ΟΛΙΑΝΩΝ ΚΕΝΤΡ. ΚΑΣΤΡΙΟΥ ΚΕΝΡ. ΑΓ ΠΕΤΡΟΥ ΚΕΝΤΡ. ΑΓ. ΣΟΦΙΑ ΚΕΝΤΡ. ΜΕΣΟΡΡΑΧΗ ΚΟΥΒΛΙ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥΣ ΡΟΜΟΥΣ ΚΑΙ ΠΛΑΤΕΙΕΣ ΚΗΙ 7583 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΑΣΤΡΟΣ ΑΓΙΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΧΑΣΑΠΕΪΚΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ ΠΑΠΑΛΕΪΚΑ ΓΑΛΑΝΕΪΚΑ ΤΥΡΟΒΟΛΕΪΚΑ Κ. ΟΛΙΑΝΑ ΠΡΟΣΗΛΙΑ- ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΑΓ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ ΤΕΤΟΡΟΥ ΑΡΚΑ ΙΚΟ ΧΩΡΙΟ CAMPING ΙΧΘΥΤΡΟΦΕΙΑ ΠΑΡ. ΑΓ ΑΝ ΡΕΑ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΑΣΤΡΙ ΩΡΙΑ ΚΑΡΑΤΟΥΛΑ ΝΕΑ ΧΩΡΑ ΕΛΑΤΟΣ ΠΕΡ ΙΚΟΒΡ ΥΣΗ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΧΑΡΑ ΡΟΣ ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΣΙΤΑΙΝΑ ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑ ΠΡΑΣΤΟΣ ΠΑΡ. ΑΓ ΑΝ ΡΕΑ ΑΓ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝΑΣ ΤΕΤΩΡΟΥ ΑΡΚΑ ΙΚΟ ΧΩΡΙΟ CAMPING ΙΧΘΥΤΡΟΦΕΙΑ ΚΗΙ 7635 / ΚΗΙ 7635 / ΚΗΙ 7635 / ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΧΑΡΑ ΡΟΣ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΑΣΤΡΟΣ ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΑΝΩ ΟΛΙΑΝΑ ΑΓΙΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΣΙΤΑΙΝΑ ΚΑΣΤΡΙ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑ ΩΡΙΑ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΠΡΑΣΤΟΣ ΚΑΡΑΤΟΥΛΑ ΧΑΣΑΠΕΪΚΑ ΟΡΕΙΝΟ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΝΕΑ ΧΩΡΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ ΑΡΤΟΚΩΣΤΑ ΕΛΑΤΟΣ ΠΑΠΑΛΕΪΚΑ ΠΕΡ ΙΚΟΒΡΥΣΗ ΓΑΛΑΝΕΪΚΑ ΤΥΡΟΒΟΛΕΪΚΑ ΚΗΙ 7583 / ΚΗΙ 7583 / ΚΗΙ 7583 / ΚΗΙ 7583 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΑΓ. ΠΕΤΡΟΣ ΜΑΝΤΙΚΑΙΙΚΑ ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΑΘΕΙΑ ΑΕΤΟΧΩΡΙ ΠΡΟΣΗΛΙΑ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ Κ. ΟΛΙΑΝΑ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7583 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡ Ο ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7583 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ

37 Πίνακας 13: Φθινοπωρινό Πρόγραµµα αποκοµιδής απορριµµάτων ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟΚΟΜΙ ΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ (ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ- ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ) ΕΥΤΕΡΑ ΤΡΙΤΗ ΤΕΤΑΡΤΗ ΠΕΜΠΤΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΑΣΤΡΟΥΣ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9927 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΣΤΟΛΟΣ ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΞΗΡΟΠΗΓΑ Ο ΦΟΥΝΤΩΜΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ ΠΛΑΤΑΝΑ ΠΟΡΤΕΣ ΠΡΟΣΗΛΙΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ ΚΟΥΤΡΟΥΦΑ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9878 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΑΣΤΡΟΣ ΑΣΤΡΟΣ ΚΕΝΤΡΙΚΑ ΑΣΤΡΟΥΣ ΑΣΤΡΟΣ ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΤΡΟΥΦΑ Ι.Μ. ΜΑΛΕΒΗΣ ΤΑΡΜΙΡΗ ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΟΡΕΙΝΗ ΜΕΛΙΓΟΥ ΠΑΛΑΙΟΠΑΝΑΓΙΑ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 1971 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΜΕΛΙΓΟΥ ΧΑΡΑ ΡΟΣ ΜΕΛΙΓΟΥ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΜΕΛΙΓΟΥ ΟΛΙΑΝΑ ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΟΛΙΑΝΑ ΚΟΥΒΛΗΣ ΟΛΙΑΝΑ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΣΙΤΑΙΝΑ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΑΝΩ ΟΛΙΑΝΑ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΑΓIΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑ ΑΓIΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΡΑΓΟΥΝΙ ΑΓIΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΠΡΑΣΤΟΣ ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑΣ ΤΕΤΩΡΟΥ ΑΡΚΑ ΙΚΟ - ΚΑΜΠΙΓΚ ΙΧΘΥΟΤΡΟΦΕΙΑ ΜΕΣΟΡΡΑΧΗ ΚΑΣΤΡΙ ΩΡΙΑ ΚΑΡΑΤΟΥΛΑ ΝΕΑ ΧΩΡΑ

38 ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΑΝ ΡΕΑ ΑΓΙΟΥ ΕΛΑΤΟΣ ΠΕΡ ΙΚΟΒΡΥΣΗ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 3903 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΟ 9872 / ΑΠΟΡ/ΦΟΡΟ ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΚΗΙ 7635 / ΑΓΡΟΤΙΚΟ ΑΣΤΡΟΣ ΧΑΡΑ ΡΟΣ ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ ΑΓΙΟΣ ΠΕΤΡΟΣ ΑΣΤΡΟΣ ΑΓΙΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΠΛΑΤΑΝΟΣ ΑΝΩ ΟΛΙΑΝΑ MANTIKEIKA ΑΓΙΟΣ ΑΝ ΡΕΑΣ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΣΙΤΑΙΝΑ ΚΑΣΤΡΙ ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΚΑΣΤΑΝΙΤΣΑ ΩΡΙΑ ΒΑΘΕΙΑ ΠΑΡΑΛΙΟ ΑΣΤΡΟΣ ΧΑΣΑΠΕΪΚΑ ΠΡΑΣΤΟΣ ΚΑΡΑΤΟΥΛΑ ΑΕΤΟΧΩΡΙ ΧΑΣΑΠΕΪΚΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ ΟΡΕΙΝΟ ΚΟΡΑΚΟΒΟΥΝΙ ΝΕΑ ΧΩΡΑ ΚΑΤΩ ΒΕΡΒΕΝΑ ΠΑΠΑΛΕΪΚΑ ΑΡΤΟΚΩΣΤΑ ΕΛΑΤΟΣ ΠΑΠΑΛΕΪΚΑ ΓΑΛΑΝΕΪΚΑ ΠΕΡ ΙΚΟΒΡΥΣΗ ΓΑΛΑΝΕΪΚΑ ΤΥΡΟΒΟΛΕΪΚΑ ΚΑΤΩ ΟΛΙΑΝΑ ΠΡΟΣΗΛΙΑ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΤΥΡΟΒΟΛΕΪΚΑ ΚΑΤΩ ΟΛΙΑΝΑ ΠΡΟΣΗΛΙΑ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ

39 3.3. ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ Α.Σ.Α. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Η περιοχή του ήµου Βόρειας Κυνουρίας, λόγω της τουριστικής κίνησης κατά τους καλοκαιρινούς µήνες (Μάιος Σεπτέµβριος), εµφανίζει διακύµανση ως προς τις ποσότητες των απορριµµάτων που παράγονται, χωρίς να έχουµε επίσηµα στοιχεία,τόσο για τις ποσότητες όσο και για την ποιοτική σύνθεσή των απορριµµάτων. Η εκτίµησή µας για τις παραγόµενες ποσότητες βασίζεται στις εξής παραδοχές: 1) Ο πληθυσµός το καλοκαίρι διπλασιάζεται, µε την αύξηση να παρατηρείται σε ορισµένες ηµοτικές κοινότητες, παραθαλάσσιες, µε την µεγαλύτερη αύξηση το πληθυσµού στο Παράλιο Αστρος, όπου ο πληθυσµός δεκαπλασιάζεται. Πίνακας 14: Μεταβολή πληθυσµού απο χειµώνα σε καλοκαίρι * ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΧΕΙΜΩΝΑ (*) ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ (*) 2011 απογραφή % µεταβολή Άστρος ,89% Αγιος Ανδρέας ,50% Αρκαδικό Χωριό ,00% Κάτω Βέρβενα ,06% Κάτω ολιανά ,38% Προσήλια ,89% Κορακοβούνιον ,76% Νεοχώριον ,00% Αγία Αναστασία 20 37,93% Πόρτες ,33% Μελιγού ,70% Ξηροπήγαδον ,50% Παράλιον Άστρος ,16% * τα στοιχεία είναι εκτίµηση από τον ήµο Βόρειας Κυνουρίας 2) Ο πληθυσµός παρουσιάζει µέγιστο την περίοδο από 15 Ιουλίου έως 15 Αυγούστου. Υποθέτουµε ότι η αύξηση του πληθυσµού, γίνεται σταδιακά από τον Ιούνιο και µειώνεται πάλι µετά τον Αύγουστο, όπως στον πίνακα και το διάγραµµα που ακολουθεί: Πίνακας 15: Πληθυσµός ανά µήνα εκτίµηση ΜΗΝΑΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΜΗΝΑΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΙΟΥΛΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ΜΑΙΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 10341

40 Εικόνα 8: ιακύµανση πληθυσµού ήµου Βόρειας Κυνουρίας στη διάρκεια του έτους Η παραπάνω καµπύλη θα µπορούσε να αντιστοιχεί σε πληθυσµό όπως στον πίνακα που ακολουθεί, στον πίνακα βλέπουµε και τις παραγόµενες ποσότητες απορριµµάτων: Πίνακας 16: Υποθετικές τιµές πληθυσµού και παραγόµενες ποσότητες ΜΗΝΑΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ τόνοι /µήνα ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΜΑΙΟΣ ΙΟΥΝΙΟΣ ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ Με την παραδοχή ότι ο κάθε κάτοικος παράγει απορρίµµατα ίσα µε τον µέσο όρο παραγωγής απορριµµάτων στην Ελλάδα, 1,25 κιλά /ηµέρα και υπολογίζοντας 30 ηµέρες σε κάθε µήνα, προκύπτει η τελευταία στήλη το πίνακα που είναι µια εκτίµηση για τις ποσότητες των απορριµµάτων που παράγονται ανά µήνα. Στον πίνακα που ακολουθεί γίνεται µια σύγκριση των ποσοτήτων παραγοµένων απορριµµάτων, σύµφωνα µε την εκτίµηση του παρόντος σχεδίου και σύµφωνα µε την µελέτη αποκοµιδής που είχε εκπονηθεί τον Φεβρουάριο του Πίνακας 17: Ποσότητες παραγοµένων απορριµµάτων δυο εκτιµήσεις εκτιµηση µελέτη ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ ΜΑΡΤΙΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΣ ΜΑΙΟΣ

41 ΙΟΥΝΙΟΣ ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ Η σύγκριση των δύο εκτιµήσεων παρουσιάζεται στο παρακάτω διάγραµµα: Εικόνα 9: Ποσότητες απορριµµάτων δυο εκτιµήσεις Στην παρούσα µελέτη θα προχωρήσουµε µε την δική µας παραδοχή, ότι η συνολική ετήσια παραγωγή απορριµµάτων ανέρχεται σε 5592 τόνους σύµµεικτων αστικών απορριµµάτων. Ετήσια παραγωγή σύµµεικτων απορριµµάτων τόνοι 3.4. ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Α.Σ.Α. Στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας δεν έχει πραγµατοποιηθεί κάποια µελέτη για την εξακρίβωση της σύστασης των Α.Σ.Α.. Για τους σκοπούς του παρόντος σχεδίου χρησιµοποιούνται στοιχεία της ποιοτικής σύστασης σύµφωνα µε την εγκεκριµένη µελέτη της Αναθεώρησης του Εθνικού Σχεδιασµού ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Ιούλιος 2015), η οποία έχει ως εξής: Πίνακας 18: Ποιοτική σύσταση αστικών στερεών αποβλήτων Υλικό Ποσοστό (%) ΕΣ Α 2014 Βιοαπόβλητα 44,30% Χαρτί/χαρτόνι 22,20% Πλαστικά 13,90% Μέταλλα 3,90%

42 Γυαλί 4,30% Λοιπά 11,40% 100,00% Εικόνα 10: ιάγραµµα ποιοτικής σύστασης απορριµµάτων σύµφωνα µε ΕΣ Α ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ ΡΕΥΜΑΤΩΝ Ογκώδη Πράσινα απορρίµµατα Στον κανονισµό καθαριότητας του ήµου Βόρειας Κυνουρίας προβλέπεται η παραλαβή των ογκωδών αστικών αντικειµένων από τις υπηρεσίες του ήµου να γίνεται εντός ευλόγου διαστήµατος, αφού προηγουµένως οι ενδιαφερόµενοι δηµότες συνεννοηθούν µε την υπηρεσία για την ηµέρα και ώρα, όπως ενδεικτικά οικιακές συσκευές, στρώµατα, έπιπλα, σκεύη κ.λ.π. εφ όσον τα τελευταία προέρχονται από τη χρήση κατοικιών, νοικοκυριών κ.λ.π. και όχι από επαγγελµατική ή άλλη χρήση. Οι ενδιαφερόµενοι καταβάλλουν ειδικό τέλος αποκοµιδής ανά αντικείµενο που συγκοµίζεται, το ύψος του οποίου καθορίζεται κατ έτος µε σχετικές αποφάσεις του ηµοτικού Συµβουλίου κατά τα οριζόµενα στον Κώδικα ήµων και Κοινοτήτων (Ν.3463/2006 όπως συµπληρώθηκε και τροποποιήθηκε µε τον Ν.3852/10 Πρόγραµµα ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ). Η αποκοµιδή συντελείται βάσει ειδικού προγράµµατος και ύστερα από καταβολή του κατά το προηγούµενο εδάφιο ειδικού τέλους αποκοµιδής από τον ενδιαφερόµενο. Για τα προϊόντα κηπευτικών εργασιών, όπως φύλλα, ξερά άνθη, υπόλοιπα καθαρισµού κήπων, γκαζόν κλπ.,συσκευάζονται σε ανθεκτικούς πλαστικούς σάκους όπως τα οικιακά απορρίµµατα. Σε περίπτωση απορριµµάτων που δεν είναι τοποθετηµένα σε σάκους επί του πεζοδροµίου ασυσκεύαστα (χύµα) επιβάλλεται στον υπεύθυνο πρόστιµο. Υπόλοιπα κοπής δέντρων, θάµνων, κλαδιά κλπ συσκευάζονται σε ελαφρά δεµάτια, δεµένα µε ανθεκτικό σχοινί ή σύρµα, για την εύκολη φόρτωσή τους. εν βγαίνουν από πριν στο πεζοδρόµιο και ισχύουν τα όσα αναφέρονται ανωτέρω για τα ογκώδη απόβλητα,δηλάδη παραλαµβάνονται από την υπηρεσία καθαριότητας κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας των υπευθύνων στα τηλέφωνα της υπηρεσίας µε την καταβολή του τέλους αποκοµιδής. Ολοι οι κάτοικοι δεν πρέπει να βγάζουν τα ογκώδη ή πράσινα απορρίµµατα στο πεζοδρόµιο από τη ηµέρα που περνάει το ειδικό για τη αποκοµιδή τους

43 απορριµµατοφόρο, και δεν πρέπει να τοποθετούν τα απορρίµµατα σε σηµείο που εµποδίζεται η κυκλοφορία πεζών και οχηµάτων. Υπόλοιπα χώµατος και κοπροχώµατος αποµακρύνονται υποχρεωτικώς από τους υπεύθυνους µε δικά τους µέσα. Στους µη συµµορφούµενους µε την διάταξη αυτή ο ήµος επιβάλλει το προβλεπόµενο πρόστιµο Λαµπτήρες ε υπάρχουν στοιχεία από την ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗΣ Α.Ε. για το έτος 2014, για τις οι συλλεγόµενες ποσότητες λαµπτήρων στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας Ανακύκλωση ηλεκτρικών ηλεκτρονικών συσκευών (ΑΗΗΕ) Η συλλογή των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού γίνεται σε δύο καταστήµατα πώλησης ηλεκτρικών ειδών. Σύµφωνα µε στοιχεία της ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε., οι συλλεγόµενες ποσότητες ηλεκτρικών συσκευών στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας για τα έτη 2013 και 2014 παρουσιάζονται στον ακόλουθο πίνακα: Πίνακας 19: Συλλεγόµενες ποσότητες Ηλεκτρικών συσκευών ΕΙ ΟΣ ΕΤΟΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ (Kgr) ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΈΣ / ΣΥΣΚΕΥΕΣ Ανακύκλωση φορητών ηλεκτρικών στηλών Η συλλογή των αποβλήτων φορητών ηλεκτρικών στηλών µπαταριών γίνεται σε ειδικούς κάδους σε κεντρικά σηµεία του ήµου Βόρειας Κυνουρίας ( ηµαρχείο ΚΕΠ, Περιβαλλοντικό κέντρο στον Άγιο Πέτρο). Συνολικά, σύµφωνα µε στοιχεία της ΑΦΗΣ Α.Ε. έχουν τοποθετηθεί 15 ειδικοί κάδοι ανακύκλωσης φορητών ηλεκτρικών στηλών µπαταριών και έχουν συλλέξει το κιλά το κιλά και το κιλά έως τον 10 ο µήνα Ανακύκλωση χρησιµοποιηµένων µαγειρικών ελαίων Η συλλογή των χρησιµοποιηµένων µαγειρικών ελαίων (τηγανελαίων) γίνεται σε ειδικούς κάδους του ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Οι κάδοι συλλέγονται από την αρµόδια εταιρεία, Λυµπερόπουλος Ανακύκλωση ενδυµάτων & υποδηµάτων Στα πλαίσια της κοινωνικής µέριµνας και του εθελοντισµού στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας γίνεται προσπάθειά για τη δηµιουργία ενός Τοπικού ικτύου Κοινωνικής Αλληλεγγύης, έχει δηµιουργήσει ανταλλακτήριο ρούχων και ειδών ένδυσης, το οποίο λειτουργεί σε δύο αίθουσες του ηµοτικού Σχολείου της Τοπικής Κοινότητας Μελιγούς. Το ανταλλακτήριο λειτουργεί µε δύο τρόπους: - Χαριστικά. Οι δηµότες που έχουν ανάγκη ρουχισµού µπορούν να προµηθεύονται διάφορα είδη για όλες τις ηλικίες. - Ανταλλακτικά. Υπάρχει η δυνατότητα για τους δηµότες να ανταλλάξουν κάποια είδη που δεν χρειάζονται µε κάποια άλλα. Το ανταλλακτήριο ρούχων λειτουργεί καθηµερινά, µε ραντεβού, κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας, ώστε να παρευρίσκεται ένας δηµότης ή οικογένεια κάθε φορά, διαφυλάσσοντας µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο την ανωνυµία και τα προσωπικά δεδοµένα.

44 Ανακύκλωση φαρµάκων Τα ληγµένα φάρµακα συλλέγονται στα φαρµακεία του ήµου Ανακύκλωση ορυκτελαίων Το «ηµοτικό Λιµενικό Ταµείο Βόρειας Κυνουρίας», Νοµικό Πρόσωπο ηµοσίου ικαίου έχει συµβληθεί µε αδειοδοτηµένες εταιρείες για την διαχείριση των : Χρησιµοποιηµένων ορυκτελαίων που θα συγκεντρώνονται από τα ελλιµενισµένα και καταπλέοντα σκάφη του λιµένα Παραλίου Άστρους του ήµου Βόρειας Κυνουρίας µε την εταιρεία µε την επωνυµία «ΑΦΟΙ ΧΑΤΖΗΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ Ο.Ε.», (αριθµός αδείας ΥΠΕΧΩ Ε {Α.Π. ΠΣ /10001/ } αριθµός πρωτοκόλλου /1138). Η εταιρεία παραλαµβάνει τα χρησιµοποιηµένα ορυκτέλαια, για ανακύκλωση. Υγρών αποβλήτων καυσίµων, (βενζίνης ή πετρελαίου) από το λιµένα Παραλίου Άστρους µε την εταιρεία «PERIECO Περιβαλλοντική Ε.Π.Ε.», η οποία παραλαµβανει και διαχειρίζεται τα υγρά απόβλητα καυσίµων Οχήµατα στο τέλος του κύκλου ζωής τους (ΟΤΚΖ) Ο δήµος συνεργάζεται µε τις εταιρείες Μεγρεµης ηµήτριος και ΣΙΑ ΕΕ και Ζησιµάτος Σταύρος και ΣΙΑ ΟΕ. Οι εταιρείες δραστηριοποιούνταιι στο χώρο της απόσυρσης αυτοκινήτων. Είναι εξουσιοδοτηµένη από το συλλογικό Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης Οχηµάτων Ελλάδας «Ε ΟΕ Α.Ε.». Μέσα στο 2014 ανακυκλώθηκε ένα (1) αυτοκίνητο. Για τους σκοπούς της παρούσας έκθεσης, λαµβάνεται σταθερή παραγωγή για τα επόµενη έτη και ίση µε αυτή του έτους ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Στην παρούσα ενότητα αναλύεται το ετήσιο λειτουργικό κόστος του ήµου Βόρειας Κυνουρίας που αφορά στη διαχείριση των αποβλήτων του ήµου για το έτος Η παρούσα ανάλυση βασίζεται σε στοιχεία που ελήφθησαν από τον ήµο Ειδικότερα, σύµφωνα µε τον απολογιστικό πίνακα δαπανών του έτους 2014 του ήµου Βόρειας Κυνουρίας, οι δαπάνες που αφορούν στην υφιστάµενη διαχείριση των αποβλήτων περιλαµβάνονται στις ακόλουθες κύριες κατηγορίες εξόδων: Κόστος Προσωπικού: αποδοχές, εργοδοτικές εισφορές, λοιπές παροχές (προµήθεια γάλακτος, προµήθεια ειδών ατοµικής προστασίας). Κόστος Οχηµάτων: κόστη καυσίµων και λιπαντικών, έξοδα κίνησης (διόδια), προµήθεια ανταλλακτικών, ασφάλιστρα και τέλη κυκλοφορίας. Λοιπές Υπηρεσίες για τη διαχείριση των αποβλήτων και λοιπές προµήθειες αναλώσιµων: υπηρεσίες συλλογής & µεταφοράς αποβλήτων, µισθώσεις µηχανηµάτων, συντήρηση εγκαταστάσεων, προµήθεια αναλωσίµων πλυντηρίου κάδων, προµήθεια σάβόρειας Κυνουρίας ν απορριµµάτων κλπ. ικαιώµατα τρίτων ( ΕΗ κλπ.) από την είσπραξη τελών. Στην ακόλουθη εικόνα, φαίνεται εποπτικά η ποσοστιαία κατανοµή των κύριων κατηγοριών δαπανών του υφιστάµενου κόστους διαχείρισης των αποβλήτων του ήµου Βόρειας Κυνουρίας για το 2014.

45 Εικόνα 11: Κατανοµή κόστους διαχείρισης αποβλήτων ήµου Βόρειας Κυνουρίας (έτους 2014) Στον επόµενο πίνακα παρουσιάζεται η ανάλυση του υφιστάµενου κόστους διαχείρισης των αποβλήτων του ήµου Βόρειας Κυνουρίας σύµφωνα µε στοιχεία του συνολικού απολογιστικού πίνακα δαπανών του έτους 2014 από τις Υπηρεσίες καθαριότητας και ηλεκτροφωτισµού (Κ.Α. 20) του ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Πίνακας 20: Προυπολογισµός Απολογισµός απανων Εσόδων 2014 Προϋπολογιστικός - Απολογιστικός Πίνακας απανών -Εσόδων Υπηρεσίας Καθαριότητας - Ηλεκτροφωτισµού Προϋπολογισµός Προυπολογισµός απανών Καθαριότητας/Ηλεκτροφωτισ µού 2014 Προυπολογισµός Εσόδων (Ανταποδοτικά τέλη 2014) ιαφορά Εσόδων Εξόδων , , ,03 Απολογισµός απάνες υπηρεσίας καθαριότητας/ηλεκτροφωτισµ ού 2014 Εισπραχθέντα /Έσοδα ιαφορά καθαριότητας/ηλεκτροφωτισµο Εσόδων ύ (ανταποδοτικά τέλη 2014) Εξόδων , , ,73 Πίνακας 21: Πινακας δαπανων 2014 Απολογιστικός πίνακας απανών Οικονοµικού Έτους 2014 Υπηρεσίας Καθαριότητας - Ηλεκτροφωτισµού Κωδ. Π/Υ Τίτλος απανών Τελικά Ενταλθέντα Τακτικές αποδοχές µονίµων προσωπικού , Αποζηµίωση υπερωριακής εργασίας και λοιπές πρόσθετες αµοιβές 2.899,00 Σύνολα ΚΑ , Τακτικές αποδοχές Ι ΑΑΧ , Αποζηµίωση υπερωριακής εργασίας και 223,00 λοιπές πρόσθετες αµοιβές Σύνολα ΚΑ , Εργ. Εισφ. Μονίµων ΤΥ ΚΥ (12,5%) , Εργ. Εισφ. Μονίµων 0822 Κοιν. (8%) 4.143,33

46 Εργ. Εισφ. Μονίµων ΤΕΑ Υ-ΤΑ ΚΥ (3%) 7.678, Εργ. Εισφ. Μονίµων ΤΕΑ Υ ΒΑΕ 1.000, Εργ. Εισφ. Μονίµων ΙΚΑ Συντ. (13,33%) 1.534,00 Σύνολα ΚΑ , Εργ. Εισφ. Υπαλλήλων Ι ΑΧ 5.011, Παροχές ένδυσης 9.452, Λοιπές παροχές σε είδος (γάλα) 4.746,00 Σύνολα ΚΑ και , Ασφάλιστρα µεταφορικών µέσων 3.100, Παράβολα ΚΤΕΟ 624,37 Σύνολα ΚΑ , Συντήρηση και επισκευή µεταφορικών ,28 µέσων Τέλη κυκλοφορίας φορτηγών αυτοκινήτων 1.635, Προµήθεια καυσίµων για κίνηση µεταφορικών µέσων Προµήθεια λιπαντικών για κίνηση µεταφορικών µέσων ,85 676,50 Σύνολα ΚΑ , Προµήθεια κάδων απορριµµάτων και συναφών ειδών Σύνολα ΚΑ Γενικό Σύνολο ,90 Οι εργοδοτικές δαπάνες µαζί µε τις ασφαλιστικές εισφορές της υπηρεσίας καθαριότητας ηλεκτροφωτισµού µε βάση τον προηγούµενο πίνακα έχουν ως εξής: Πίνακας 22: απάνες προσωπικού 2014 Μισθολογική και Ασφαλιστική απάνη Υπηρεσίας Καθαριότητας / Ηλεκτροφωτισµού Κωδικός Π/Υ Ποσό Είδος απάνης ,72 Μόνιµο προσωπικό ,44 Ι ΑΧ ,16 Ασφ. Εισφ. Μόνιµου Προσωπικού ,47 Ασφ. Εισφ. Υπαλλήλων Ι ΑΧ Σύνολο ,79 Το µισθολογικό κόστος αφορά το σύνολο του προσωπικού των 18 ατόµων της υπηρεσίας καθαριότητας και ηλεκτροφωτισµού. Το κόστος της υπηρεσίας αποκοµιδής αφορά τα 14 άτοµα µόνιµο (στον πίνακα που ακολουθεί) και στη βάση αυτή θα προσδιοριστεί το κόστος της υπηρεσίας. Πίνακας 23: Μόνιµο προσωπικό υπηρεσίας αποκοµιδής Μόνιµο προσωπικό υπηρεσίας αποκοµιδής Βόρειας Κυνουρίας ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΤΟΜΩΝ ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ 2 Ο ΗΓΟΙ 5 ΕΡΓΑΤΗΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ 4

47 ΕΡΓΑΤΗΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ 2 (ΑΓΡΟΤΙΚΟ) ΕΡΓΑΤΗΣ ΚΑΘΑΡΙΟΤΗΤΑΣ 1 ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ Σύνολο 14 Το µέσο ετήσιο κόστος κάθε εργαζόµενου του µόνιµου προσωπικού ανέρχεται στο ποσό των ,15 ευρώ. Το µηνιαίο κόστος συµπεριλαµβανοµένου των ασφαλιστικών εισφορών προσδιορίζεται στα 1.400,00 ευρώ για το έκτακτο προσωπικό, δεδοµένου ότι τους καλοκαιρινούς µήνες η αποκοµιδή γίνεται και τα Σαββατοκυριακά, µε 1 όχηµα το Σάββατο και 2 οχήµατα την Κυριακή. Από τους υπόλοιπους κωδικούς του απολογιστικού πίνακα, επιµερίζοντας αναλογικά τις δαπάνες στην υπηρεσία αποκοµιδής προκύπτει ένα κόστος της τάξεως των ,62 ευρώ. Το ποσό αυτό έχει συµφωνηθεί µε την Οικονοµική Υπηρεσία του ήµου Βόρειας Κυνουρίας η οποία έχει επιµερίσει τις δαπάνες σε ότι αφορά την αποκοµιδή. Πίνακας 24: λοιπές δαπάνες Αποκοµιδης Λοιπές απάνες Υπηρεσίας Αποκοµιδής Κωδικός Ποσό Είδος απάνης Π/Υ ,29 Παροχές ένδυσης (ένδυση εργατοτεχνικού προσωπικού) ,80 Λοιπές παροχές σε είδος (γάλα) ,00 Ασφάλιστρα µεταφορικών µέσων ,00 Παράβολα ΚΤΕΟ ,07 Συντήρηση και επισκευή µεταφορικών µέσων ,50 Συντήρηση και επισκευή επίπλων και λοιπού εξοπλισµού ,71 Προµήθεια καυσίµων για κίνηση µεταφορικών µέσων ,25 Προµήθεια λιπαντικών για κίνηση µεταφορικών µέσων Σύνολο ,62 Αναλυτικά, το µισθολογικό κόστος αποκοµιδής, προκύπτει για τα 14 άτοµα µόνιµο προσωπικό και 4 άτοµα έκτακτο προσωπικό την θερινή περίοδο σύµφωνα µε τα στοιχεία της Οικονοµικής Υπηρεσίας και των αναγκών σε πληρώµατα οχηµάτων τις τρεις περιόδους αποκοµιδής του ήµου Βόρειας Κυνουρίας όπως προκύπτει και παρουσιάζεται στον ακόλουθο πίνακα: Πίνακας 25:Μισθοδοσία προσωπικού Αποκοµιδής Μισθοδοσία προσωπικού αποκοµιδής Σχέση εργασίας Αρ. εργαζοµένων Ετήσια δαπάνη Μόνιµο προσωπικό ,10 Έκτακτο προσωπικό 4 (4Χ4Χ1400) ,00 Σύνολο ,10 εργοδοτική Με βάση τους δύο πίνακες (50 και 51) το άµεσο κόστος της αποκοµιδής προκύπτει ως εξής:

48 Πίνακας 26 :Λειτουργικό κόστος υπηρεσίας αποκοµιδής Άµεσο κόστος υπηρεσίας αποκοµιδής Κατηγορία δαπανών Ποσό Μόνιµο προσωπικό ,10 Έκτακτο προσωπικό ,00 Λοιπές δαπάνες ,62 Γενικό Σύνολο ,72 Εικόνα 12:Λειτουργικό κόστος Υπηρεσίας αποκοµιδής Συνεκτιµώντας τα ανωτέρω στοιχεία, ήτοι το µισθολογικό κόστος, τις λοιπές δαπάνες αποκοµιδής, και προσθέτοντας το αναλογικό κόστος των Οικονοµικών και ιοικητικών Υπηρεσιών (ΚΑ 10-6 του προϋπολογισµού έτους 2015) για την υπηρεσία καθαριότητας το συνολικό κόστος της υπηρεσίας διαµορφώνεται ως εξής: Πίνακας 27: Λειτουργικό κόστος υπηρεσίας καθαριότητας Λειτουργικό κόστος υπηρεσίας καθαριότητας Κατηγορία δαπανών Ποσό Μισθολογική δαπάνη 286,246,10 Λοιπές δαπάνες ,62 Αναλογικό κόστος Κωδ του Π/Υ ,4 Σύνολο ,12

49 Εικόνα 13: Λειτουργικό κόστος υπηρεσίας καθαριότητας Τα σύνολα του ΚΑ 10-6 στον προϋπολογισµό 2015 ανέρχονται στο ποσό των 637,065,80 ευρώ για σύνολο επτά υπηρεσιών µε τις οποίες απασχολείται το προσωπικό των οικονοµικών και διοικητικών υπηρεσιών του ήµου. Παρότι η υπηρεσία καθαριότητας αποτελεί κοµβικής σηµασίας υπηρεσία και η απασχόληση των υπηρεσιών είναι µεγάλη, για λόγους καθαρά χρηστικούς έχουµε αναλογικά µοιράσει το κόστος 637,065,80:7=91009,4 ευρώ. Επιπρόσθετα ο συντελεστής υπολογισµού της απόσβεσης αντιστοιχεί στον εκτιµώµενο χρόνο ζωής του εξοπλισµού, ο οποίος στην πραγµατικότητα µπορεί να είναι µεγαλύτερος αλλά το κόστος συντήρησης αυξάνεται και η αξιοπιστία του εξοπλισµού µειώνεται σηµαντικά. Εξαιτίας των ανωτέρω, στο συνολικό κόστος της αποκοµιδής θα πρέπει να συνυπολογιστεί η δαπάνη προµήθειας νέων απορριµµατοφόρων οχηµάτων τα επόµενα έτη, για αντικατάσταση των υφιστάµενων παλαιών. Από τον προσδιορισµό του υφιστάµενου σχεδιασµού της υπηρεσίας προκύπτει ότι µε την υφιστάµενη οργάνωση ο ελάχιστος αριθµός οχηµάτων που χρειάζεται ο ήµος είναι 3 απορριµµατοφόρα. Η µέση ηλικία των απορριµµατοφόρων οχηµάτων του ήµου είναι 14έτη, µε τα παλαιότερα να είναι χρονολογίας 1999, ήτοι 17 ετών. Με δεδοµένο ότι το σενάριο αυτό εξετάζεται και στην περίπτωση ανάθεσης σε ιδιωτική εταιρεία τα τρία (3) αυτά οχήµατα, αντιρρυπαντικής τεχνολογίας Euro6 θα κόστιζαν στο ήµο ,00 ευρώ περίπου. Με εκτιµώµενο τοκοχρεολύσιο της τάξης του 6% σταθερό για τα επόµενα 10 έτη η υπηρεσία της αποκοµιδής θα επιβαρύνεται, µε ένα ποσό της τάξης των ευρώ ετησίως. Σύµφωνα µε την ανωτέρω ανάλυση, το πραγµατικό ετήσιο κόστος της υπηρεσίας αποκοµιδής απορριµµάτων του ήµου Βόρειας Κυνουρίας θα προέκυπτε όπως παρουσιάζεται συνοπτικά στον ακόλουθο πίνακα: Πίνακας 28: Συνολική πραγµατική δαπάνη αποκοµιδής Συνολική πραγµατική δαπάνη αποκοµιδής Κατηγορία δαπανών Ποσό Μισθολογική δαπάνη 286,246,10 Λοιπές δαπάνες ,62

50 Κάδοι απορριµµάτων ,25 ιοικητικό κόστος (ΚΑ 10-6) ,4 Τοκοχρεολύσιο καινούριου ,00 εξοπλισµού 6% Σύνολο ,37 Η συνολική πραγµατική δαπάνη παρουσιάζεται στο ακόλουθο διάγραµµα: Εικόνα 14: Συνολική πραγµατική δαπάνη αποκοµιδής Το κόστος ανα τόνο απορριµµάτων ανέρχεται σε 69,02 ευρώ µε τη διαχείριση που γίνεται σήµερα.αν ληφθεί υπόψη και αγορά νέων απορριµµατοφόρων το κόστος ανέρχεται σε 78,81 /τονο. Επιπρόσθετα οι µέσες χιλιοµετρικές αποστάσεις που διανύουν τα οχήµατα καθηµερινά είναι 272,6 χµ. την Α περίοδο, 349 χµ. την Β περίοδο και τέλος 649,55 χµ. την θερινή περίοδο (υπολογισµένα σε πενθήµερη βάση). Πίνακας 29: Κόστος διαχείρισης αποβλήτων ήµου Βόρειας Κυνουρίας για το έτος 2014 Κόστος διαχείρισης κόστος αποβλήτων ανά κάτοικο ανά τόνο Κόστος συλλογής µεταφοράς ,12 42,61 69,02 Κόστος συλλογής-µεταφοράς µε ,37 48,65 78,81 αγορά νέου εξοπλισµού Στο κόστος διαχείρισης προβλέπεται να προστεθεί και το ειδικό τέλος ταφής 35 /tn (το οποίο αυξάνεται ετησίως κατά 5 /τόνο έως του ποσού των 60 /τόνο) µε έναρξη εφαρµογής το έτος 2016 (σύµφωνα µε το άρθρο 77 του Ν.4257/2014), για όσους ήµους διαθέτουν ΧΥΤΑ και δεν κάνουν κάποια επεξεργασία.(δεν διαθέτει ΧΥΤΑ ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας δεν εµπίπτει στην περίπτωση) Πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας θα αναθέσει την αποκοµιδή των σύµµεικτων και βιοαποδοµήσιµων σε ιδιωτική εταιρεία. εν έχει υλοποιηθεί ακόµη ο διαγωνισµός αλλά το κόστος εκτιµάται σε /έτος οπότε ανά τόνο, εκτιµάτα σε 47 /τόνο.

51 Στη περίπτωση που συνεχιστεί ο ίδιος τρόπος διαχείρισης των απορριµµάτων µε ανεξέλεγκτη διάθεση σε ΧΑ Α, τότε επιβάλεται πρόστιµο / ετησίως που θα αυξάνει κάθε έτος µε επιπλέον / έτος για την µη αποκατάσταση του ΧΑ Α. 5. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ, ΕΘΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ 5.1. ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Το θεσµικό πλαίσιο που ρυθµίζει τη διαχείριση των απορριµµάτων περιλαµβάνει τα ακόλουθα: Πίνακας 30: Κυριότερα κείµενα του υφιστάµενου θεσµικού πλαισίου διαχείρισης αποβλήτων ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ «Ποινική Προστασία του περιβάλλοντος Εναρµόνιση µε την Οδηγία 2008/99/ΕΚ Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων Εναρµόνιση µε την Οδηγία 2008/98/ΕΚ Ρύθµιση θεµάτων Ν.4042/2012 (ΦΕΚ 24/Α/ ) Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής» Πλαίσιο για τη διαχείριση των αποβλήτων ενσωµάτωση µε καθυστέρηση Οδηγία 2008/98/ΕΚ Προδιαγραφές για κατάρτιση σχεδίων διαχείρισης και προγραµµάτων πρόληψης Ποσοτικοί Στόχοι για ΑΣΑ και ΑΕΚΚ Ν. 2939/2001 (ΦΕΚ«Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και 179/Α/ ) άλλων προϊόντων - Ίδρυση Εθνικού Οργανισµού Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε..Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις» Γενικό πλαίσιο εναλλακτικής ιαχείρισης ειδικών ρευµάτων (συσκευασιών, συσσωρευτών, κλπ). Ενσωµάτωση Οδηγίας 94/62/ΕΚ Τροποποιήθηκε από τον Ν.3854/10 και ΥΑ 9268/469/07 Απόφαση 2002/532/ΕΚ (Παράρτηµα) Κανονισµός (ΕΚ) 1013/2006 ΚΥΑ /1997 (ΦΕΚ 1016 B) Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (ΕΚΑ), όπως έχει τροποποιηθεί µε τις Αποφάσεις 2001/118/ΕΚ, 2001/119/ΕΚ και 2001/573/ΕΚ της Επιτροπής Ε.Κ. Για τις µεταφορές αποβλήτων, όπως έχει τροποποιηθεί, συµπληρωθεί και ισχύει. «Κατάρτιση πλαισίου Προδιαγραφών και γενικών προγραµµάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων» Καθορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές συλλογής, προσωρινής αποθήκευσης και µεταφοράς των στερεών αποβλήτων, οι τεχνικές προδιαγραφές µεταφόρτωσης, οι όροι και τα κριτήρια καταλληλότητας και επιλογής των θέσεων εγκατάστασης των µονάδων διαχείρισης των αποβλήτων, οι τεχνικές προδιαγραφές για συστήµατα διαλογής στην πηγή, για τους χώρους υγειονοµικής ταφής αποβλήτων, για τις εγκαταστάσεις µηχανικής διαλογής και κοµποστοποίησης, και τις εγκαταστάσεις θερµικής επεξεργασίας των στερεών αποβλήτων καθώς και η περιγραφή των γενικών προγραµµάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων.

52 ΚΥΑ 29407/3508/2002 (ΦΕΚ 1572 B) ΚΥΑ 50910/2727/2003 (ΦΕΚ 1909 B) «Μέτρα και όροι για την υγειονοµική ταφή των αποβλήτων» Εναρµονίζει το εθνικό δίκαιο µε την Οδηγία 99/31/ΕΚ. Καθορίζει τις κατηγορίες χώρων υγειονοµικής ταφής, τα αποδεκτά / µη αποδεκτά απόβλητα κατά κατηγορία χώρου υγειονοµικής ταφής, τις τεχνικές Προδιαγραφές ανά κατηγορία χώρου, τις ελάχιστες πληροφορίες που απαιτούνται για αίτηση άδειας για ΧΥΤ, τις δαπάνες ταφής που πρέπει να καλύπτονται από το τέλος χρήσης, τις διαδικασίες αποδοχής αποβλήτων, τη διαδικασία παύσης λειτουργίας και µετέπειτα φροντίδας, αναφορά στους υφιστάµενους ΧΥΤΑ, για τους οποίους ορίζονται συγκεκριµένες προθεσµίες λήψης µέτρων διευθέτησης ενώ τίθενται οι στόχοι για τη µείωση του βιοαποδοµήσιµου κλάσµατος των αποβλήτων που οδηγείται στους χώρους ταφής. «Μέτρα και Όροι για τη ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων. Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασµός ιαχείρισης», όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Ενσωµάτωση της Οδηγίας 91/156/ΕΟΚ, στην οποία καθορίζονται οι στόχοι και οι αρχές της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, καθώς και οι προδιαγραφές του εθνικού (ΕΣ Α) αλλά και των περιφερειακών σχεδίων (ΠΕΣ Α) για την ολοκληρωµένη διαχείριση των αποβλήτων. Καθορίζονται οι υπόχρεοι φορείς για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων (ΦοΣ Α) καθώς και µέτρα για την αποκατάσταση και αξιοποίηση των χώρων διάθεσης. ΚΥΑ 22912/1117/2005 (ΦΕΚ 759 B) «Μέτρα και όροι για την πρόληψη και τον περιορισµό της ρύπανσης του περιβάλλοντος από την αποτέφρωση των αποβλήτων» ΚΥΑ Η.Π. 4641/232/ 2006 (ΦΕΚ 168 Β) «Καθορισµός τεχνικών προδιαγραφών µικρών ΧΥΤΑ σε νησιά και αποµονωµένους οικισµούς κατ εφαρµογή του άρθρου 3 (παρ.4) σε συνδυασµό µε το άρθρο 20 (Παρ.Ι) της υπ αριθµ.29407/3508/2002 ΚΥΑ». Καθορίζονται οι τεχνικές προδιαγραφές για χώρους υγειονοµικής ταφής µικρής δυναµικότητας (σε νησιά ή αποµονωµένους οικισµούς) µε δυναµικότητα έως τόνους ετησίως ή συνολική δυναµικότητα τόνων και η µεθοδολογία εκτίµησης κινδύνων για την επιλογή των απαιτούµενων τεχνικών µέτρων. ΚΥΑ Μέτρα, όροι και περιορισµοί για την διαχείριση επικίνδυνων Η.Π.13588/725/2006 αποβλήτων σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις της οδηγίας (ΦΕΚ 383 B/ /689/ΕΟΚ «για τα επικίνδυνα απόβλητα» του Συµβουλίου της 2006) 12ης εκεµβρίου Αντικατάσταση της υπ.αριθ.19396/1546/1997 ΚΥΑ «Μέτρα και όροι για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων (ΦΕΚ Β 604/ )». ΚΥΑ Η.Π /1159/2006 (ΦΕΚ 791B/ ) Έγκριση Γενικών Τεχνικών Προδιαγραφών για την διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων σύµφωνα µε το άρθρο 5 (παρ. Β) της υπ αριθµ /725 κοινή υπουργική απόφαση «Μέτρα όροι και περιορισµοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων κ.λπ.» (Β 383) καισε συµµόρφωση µε τις διατάξεις του άρθρου 7 (παρ.1) της οδηγίας 91/156/ΕΚ του Συµβουλίου της 18ης Μαρτίου 1991» και του «Εθνικού Σχεδιασµού διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων», που προβλέπονται στο άρθρο 5 της ίδιας ΚΥΑ (ΦΕΚ Β 791/ )

53 ΚΥΑ 8668/2007 (ΦΕΚ Β 287/ ) ΚΥΑ 7589/731/2000 (ΦΕΚ Β 514) Έγκριση Εθνικού Σχεδιασµού ιαχείρισης Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΕΣ ΕΑ), σύµφωνα µε το άρθρο 5 (παρ.α) της υπ αριθµ /725 κοινή υπουργική απόφαση «Μέτρα, όροι και περιορισµοί για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων κ.λπ.» (Β 383) και σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις του άρθρου 7 (παρ.1) της υπ αριθµ. 91/156/ΕΚ οδηγίας του Συµβουλίου της 18ης Μαρτίου Τροποποίηση της υπ αριθµ.13588/725/2006 κοινή υπουργική απόφαση «Μέτρα όροι και περιορισµοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων κ.λπ.» (Β 383) και της υπ αριθµ.24944/1159/206 κοινή υπουργική απόφαση «Έγκριση Γενικών Τεχνικών Προδιαγραφών για την διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων κ.λπ.» (Β 791). Για τον καθορισµό µέτρων και όρων για τη διαχείριση των πολυχλωροδιφαινυλίων και πολυχλωροτριφαινυλίων ΚΥΑ 18083/1098 Σχέδια διάθεσης/απολύµανσης συσκευών που περιέχουν ΡCΒ. Ε.103/ 2003 (ΦΕΚ Β Γενικές κατευθύνσεις για τη συλλογή και µετέπειτα διάθεση 606) συσκευών και αποβλήτων µε ΡCΒ, σύµφωνα µε το άρθρο 7 της κοινής υπουργικής απόφασης 7589/731/2000 (Β` 514). Κ.Υ.Α /2012 (ΦΕΚ 1537B/ ) «Μέτρα και Όροι για τη ιαχείριση Αποβλήτων Υγειονοµικών Μονάδων», που εκδόθηκε κατ εξουσιοδότηση του άρθρου 38, παρ.7 του Ν.4042/2012. Υγειονοµική ιάταξη Υ1γ/Γ.Π/ οικ / (ΦΕΚ 718 B / ) Υ.Α. ΥΓ3α/οικ 2464 (ΦΕΚ 11Β/ ) «Υγειονοµικοί όροι και προϋποθέσεις λειτουργίας επιχειρήσεων τροφίµων και ποτών και άλλες διατάξεις.» «ηµιουργία συστήµατος συλλογής, µεταφοράς, προσωρινής φύλαξης, διαχείρισης και καταστροφής οικιακών φαρµακευτικών σκευασµάτων και υπολειµµάτων φαρµάκων οικιακής χρήσεως.» Ν. 3010/2002 (ΦΕΚ 9A/ ) Ν. 1650/1986 (ΦΕΚ 160 A/ ) «Εναρµόνιση του Ν. 1650/86 µε τις οδηγίες 97/11 Ε.Ε. και 96/61 Ε.Ε., διαδικασία οριοθέτησης και ρυθµίσεις θεµάτων για τα υδατορέµατα και άλλες διατάξεις» «Για την προστασία του περιβάλλοντος» ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ Α ΕΙΟ ΟΤΗΣΗ Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ«Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, 209A/ ) ρύθµιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση µε δηµιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις αρµοδιότητας Υπουργείου Περιβάλλοντος»

54 Νόµος 4042/2012 (ΦΕΚ 24/Α/ ) Υ.Α. ΥΠΕΚΑ 48963/2012 Υ.Α. ΥΠΕΚΑ 1958/2012 Παραθέτει, επίσης κανονιστικές ρυθµίσεις που αφορούν στη: - ιευκόλυνση ή/και Εξαίρεση από τη ιαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης των σχετικών µε τα στερεά απόβλητα έργα. Συγκεκριµένα, στον νόµο εµπίπτουν «σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όταν τίθεται σε σοβαρό και προφανή κίνδυνο η δηµόσια υγεία ή ασφάλεια και διακυβεύεται ουσιαστικά το γενικότερο δηµόσιο συµφέρον» η εξαίρεση έργου ανάκτησης ή διάθεσης αποβλήτων από την διαδικασία περιβαλλοντικής αδειοδότησης (άρθρο 47), η κατάργηση των αδειών «µεταφόρτωσης, προσωρινής αποθήκευσης και επεξεργασίας» στερεών αποβλήτων (άρθρο 57), και, γενικότερα, «οι άδειες και εγκρίσεις για τη διαχείριση αποβλήτων, η έννοια της οποίας προσδιορίζεται στις διατάξεις της κείµενης νοµοθεσίας που αφορά στο πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων» (άρθρο 55). ιευκόλυνση της χωροθέτησης των συναφών εγκαταστάσεων. Το νέο πλαίσιο περιλαµβάνει πολλά εργαλεία σχεδιασµού της διαχείρισης αποβλήτων ενδεικτικά, µπορούν να αναφερθούν οι Μονάδες Επεξεργασίας Απορριµµάτων (Μ.Ε.Α.), «που είναι αναγκαίες, σε εθνικό επίπεδο για την κάλυψη των απαιτήσεων των Οδηγιών 1999/31/ΕΚ και 2008/98/ΕΚ και την επίτευξη οικονοµιών κλίµακας όσον αφορά το κόστος κατασκευής των έργων και το κόστος των ανταποδοτικού χαρακτήρα παρεχόµενων υπηρεσιών», τα προγράµµατα πρόληψης δηµιουργίας αποβλήτων, και ο αναµορφωµένος Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασµός ιαχείρισης Αποβλήτων (άρθρα 45,58,35). Προσπάθεια υποκατάστασης του χωροταξικού σχεδιασµού και της ειδικής αδειοδότησης µε άλλα εργαλεία. Έτσι, ρητά ορίστηκε ότι οι άδειες και εγκρίσεις για τη διαχείριση αποβλήτων «καταργούνται...αντικαθιστάµενες από την ΑΕΠΟ ή τις Π.Π.» (Πρότυπες Περιβαλλοντικές εσµεύσεις) (άρθρο 55). Προδιαγραφές περιεχοµένου αποφάσεων Εγκρίσεις Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο) για έργα και δραστηριότητες κατηγορίας Α της υπ.αρ. 1958/ Απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος Ενέργειας και κλιµατικής Αλλαγής (Β 21) Κατάταξη δηµόσιων και Ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύµφωνα µε το άρθρο 1 του Ν. 4014/2011 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ Π.. 148/2009 Περιβαλλοντική Ευθύνη για την Πρόληψη και την αποκατάσταση των ζηµιών στο Περιβάλλον Εναρµόνιση µε την Οδηγία 2004/35/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της 21 ης Απριλίου 2004

55 ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Ν. 2939/2001 (ΦΕΚ«Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών 179/Α/ ) άλλων προϊόντων Ιδρύσει Εθνικού Οργανισµού Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσκευασιών και άλλων Προϊόντων (ΕΟΕ ΣΑΠ) και άλλες διατάξεις» όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. Ενσωµατώνει την Οδηγία 94/62/ΕΟΚ στο Εθνικό ίκαιο, και καθορίζει το πλαίσιο για την υλοποίηση προγραµµάτων, ανακύκλωσης/επαναχρησιµοποίησης/αξιοποίησης συσκευασιών και άλλων προϊόντων (µπαταρίες, ηλεκτρονικά, ελαστικά κ.α.), µε τη θέσπιση συγκεκριµένων ποσοτικών στόχων και χρονικών ορίων για την επίτευξή τους. Θεσπίζει την υποχρεωτική οργάνωση συστηµάτων εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων συσκευασιών από τους υπόχρεους διαχειριστές συσκευασίας και την υποχρεωτική συµµετοχή τους σε αυτά, µε στόχο την επίτευξη των στόχων ανακύκλωσης και αξιοποίησης που έχουν τεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση µε βάση την Οδηγία 94/62. - Ν. 3854/2010 (ΦΕΚ 94/Α/ ) ΚΥΑ /2004 (ΦΕΚ 849 Β/ ) «Τροποποίηση της νοµοθεσίας για την εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων και τον Εθνικό Οργανισµό Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε..Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις» όπως τροποποιήθηκε και ισχύει. «Καθορισµός ύψους ανταποδοτικών τελών από ατοµικά ή συλλογικά συστήµατα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών / άλλων προϊόντων (όπως αυτά ορίζονται στο άρθρο 2, παρ. 4, του Ν. 2939/2001) σε εφαρµογή των άρθρων 7 (παρ. Β1, εδ. α3 και παρ. Β2, εδ. α5) και του άρθρου 17 του Ν. 2939/2001 "Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών και άλλων προϊόντων κ.λ.π." (Α 179)» ΚΥΑ /2004 (ΦΕΚ 1916 Β/ ) «Ξεχωριστή αναγραφή της χρηµατικής εισφοράς επί των τιµολογίων πώλησης σε όλα τα στάδια πώλησης των ελαστικών των οχηµάτων, των ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών, του ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού, των οχηµάτων, των λιπαντικών ελαίων, εκτός των τιµολογίων που απευθύνονται στους τελικούς αγοραστές χρήστες - επιτηδευµατίες ΚΥΑ 9268/469/07 (ΦΕΚ 286 Β) «Τροποποίηση των ποσοτικών στόχων για την ανάκτηση και ανακύκλωση των αποβλήτων των συσκευασιών σύµφωνα µε το άρθρο 10 (παρ. Α1, τελευταίο εδάφιο) του ν. 2939/2001 (A 179), καθώς και άλλων διατάξεων του νόµου αυτού, σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις της οδηγίας 2004/12/ΕΚ «για την τροποποίηση της οδηγίας 94/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίµµατα συσκευασίας», του Συµβουλίου της 11ης Φεβρουαρίου 2004»

56 ΚΥΑ 9303/454/E103/200 9 (ΦΕΚ 408 Β/5.3.09) Καθορισµός ύψους ανταποδοτικών τελών από ατοµικά ή συλλογικά συστήµατα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών / άλλων προϊόντων για την έκδοση πιστοποιητικού εναλλακτικής διαχείρισης (Π.Ε. ). Απόβλητα Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών και Συσσωρευτών (ΦΗΣ & Σ) ΚΥΑ Μέτρα, όροι και πρόγραµµα για την εναλλακτική Ε103/2διαχείριση των χρησιµοποιηµένων ηλεκτρικών στηλών και 010 συσσωρευτών (ΦΕΚ 1625Β/11-Περιορισµοί διάθεσης στην αγορά 10- Πρόγραµµα εναλλακτικής ιαχείρισης Αποβλήτων ΦΗΣ & Σ 2010). Εναρµόνιση µε Οδηγίες 2006/66/ΕΚ, 2008/103/ΕΚ Κανονισµός (ΕΕ) Κανονισµός υπολογισµού της απόδοσης ανακύκλωσης των αρ. 493/2012 αποβλήτων ΦΗΣ & Σ ΑΕΚΚ Ν. 4067/2012 (νέος Εφαρµογή Εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ σε όλες τις εργασίες οικοδοµικός δόµησης κανονισµός) Ν. 4001/2001 (αρ. 181 ) και Ν. 4030/2001 (αρ. 40) ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/2 010 (ΦΕΚ 1312Β/ ). ΚΥΑ 5328/122/2007 Απόβλητα Έλαια Π 82/2004 (ΦΕΚ Α 64/2.3.04) ΚΥΑ 13588/725/2006 Τα λατοµεία µπορούν να χρησιµοποιηθούν ως χώροι εγκατάστασης µονάδων επεξεργασίας ΑΕΚΚ και για την ανάκτηση ΑΕΚΚ νε επίχωση. Μέτρα, όροι και πρόγραµµα για την εναλλακτική διαχείριση τωναποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ) Εξειδίκευση Όρων και Προϋποθέσεων καθορισµός στόχων εναλλακτικής διαχείρισης Ο στόχος για το 2020 δεν διαφοροποιείται από τον αντίστοιχο του αρθρου27, Ν.4042/2012 Προδιαγραφές αδρανών υλικών για χρήση σε δοµικά έργα «Αντικατάσταση της 98012/2001/ ΚΥΑ «Καθορισµός µέτρων και όρων για τη διαχείριση των χρησιµοποιηµένων ορυκτελαίων» (Β 40)» «Μέτρα, όροι και πρόγραµµα για την εναλλακτική διαχείριση των Αποβλήτων των Λιπαντικών Ελαίων» Για το σύνολο των κατηγοριών ΑΛΕ, θεωρούµενων ως επικίνδυνα απόβλητα. Υπάρχουν δηλαδή ΑΛΕ που ανάλογα µε την προέλευση και τις εργασίες διαχείρισης τους υπόκεινται στην εναλλακτική διαχείριση ή/και στις διατάξεις της παρούσα ΚΥΑ. ΚΥΑ Για ΑΛΕ που περιέχουν PCBs 7589/731/2000 ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΑ ΕΛΑΣΤΙΚΑ ΟΧΗΜΑΤΩΝ Π 109/2004 «Μέτρα και όροι για την εναλλακτική διαχείριση των (ΦΕΚ Α µεταχειρισµένων ελαστικών των οχηµάτων. Πρόγραµµα για 75/5.3.04) την εναλλακτική διαχείρισή τους»

57 ΟΤΚΖ Π 116/2004 (ΦΕΚ «Μέτρα, όροι και πρόγραµµα για την εναλλακτική διαχείριση Α 81/5.3.04) των οχηµάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους, των χρησιµοποιηµένων ανταλλακτικών τους και των απενεργοποιηµένων καταλυτικών µετατροπέων σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις της Οδηγίας 2000/53/ΕΚ «για τα οχήµατα στο τέλος του κύκλου ζωής τους» του Συµβουλίου της 18ης Σεπτεµβρίου 2000» ΚΥΑ Τροποποίηση της παραγράφου ΙΙ του άρθρου 18 του Π 15540/548/Ε103/20 116/2004 σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις της οδηγίας /37/ΕΚ. ΑΗΗΕ Π 117/2004 (ΦΕΚ «Μέτρα, όροι και πρόγραµµα για την εναλλακτική διαχείριση Α 82/5.3.04) των αποβλήτων ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού, σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις των Οδηγιών 2002/95 «σχετικά µε τον περιορισµό της χρήσης ορισµένων επικίνδυνων ουσιών σε είδη ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού» και 2002/96 «σχετικά µε τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού» του Συµβουλίου της 27ης Ιανουαρίου 2003» Π 15/2006 (ΦΕΚ«Τροποποίηση του Προεδρικού ιατάγµατος 117/2004 (Α Α 12/ ) 82), σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις της οδηγίας 2003/108 «για την τροποποίηση της οδηγίας 2002/96 σχετικά µε τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού (ΑΗΗΕ)» του Συµβουλίου της 8ης εκεµβρίου 2003 Υ.Α /2011 Τροποποίηση Παραρτήµατος ΙΒ του Π 117/2004 ΦΟΡΕΙΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΥΑ 50910/2727/2003 «Μέτρα και Όροι για τη ιαχείριση Στερεών Αποβλήτων. (ΦΕΚ 1909 B) Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασµός ιαχείρισης», όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Ν. 3463/2007 Κύρωση του Κώδικα ήµων και Κοινοτήτων Ν. 3536/2007 (ΦΕΚ Α 42/ ). Ειδικές ρυθµίσεις θεµάτων µεταναστευτικής πολιτικής και λοιπών ζητηµάτων αρµοδιότητας Υπουργείου Εσωτερικών, ηµόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης (Άρθρο 30) Καθορίζει τη νοµική µορφή των Φορέων ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο ΣΑ) Προβλέπει τη δηµοσίευση κοινής υπουργικής απόφασης, η οποία θα εξειδικεύει οργανωτικά τους ζητήµατα και ζητήµατα τιµολογιακής πολιτικής. Θα πρέπει να σηµειωθεί τέλος και ο Ν.3688/08, στο άρθρο 15 του οποίου συµπληρώνονται ορισµένες διατάξεις του Ν.3536/07 για τους Φο ΣΑ.

58 ΚΥΑ 2527/2009 Ζητήµατα και Θέµατα σχετικά µε τη λειτουργία, την άσκηση δραστηριοτήτων και τιµολογιακής πολιτικής των ΦοΣ Α Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωµένης Α' 87/ ). ιοίκησης - Πρόγραµµα Καλλικράτης. Ν. 3854/2010 (ΦΕΚ Τροποποίηση της νοµοθεσίας για την εναλλακτική διαχείριση Α 94/ ). των συσκευασιών και άλλων προϊόντων και τον Εθνικό Οργανισµό Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσκευασιών και Αλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε..Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις. Ν. 3979/2011 (ΦΕΚ Για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και λοιπές διατάξεις (Αρθρο Α ). 42). Ν.4071/2012 (ΦΕΚ Α 85/ ). Ρυθµίσεις για την τοπική ανάπτυξη, την αυτοδιοίκηση και την αποκεντρωµένη διοίκηση Ενσωµάτωση Οδηγίας 2009/50/ΕΚ ΑΡΜΟ ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΗΜΩΝ Ο Κώδικας ήµων και Κοινοτήτων Ν. 3463/2006 (ΦΕΚ 114/Α/8-6-06) στο Άρθρο 75 περί αρµοδιοτήτων των ήµων παρ. Ι περ. β4 αναφέρει µεταξύ άλλων ότι αντικείµενο ενός ήµου είναι «Η καθαριότητα όλων των κοινόχρηστων χώρων της εδαφικής τους περιφέρειας, η αποκοµιδή και διαχείριση των αποβλήτων, καθώς και η κατασκευή, συντήρηση και διαχείριση συστηµάτων αποχέτευσης και βιολογικού καθαρισµού και η λήψη προληπτικών και κατασταλτικών µέτρων για την προστασία των κοινόχρηστων χώρων και ιδιαίτερα των χώρων διάθεσης απορριµµάτων από εκδήλωση πυρκαγιάς, σύµφωνα µε την κείµενη σχετική νοµοθεσία». Ο Ν. 3852/2010 (ΦΕΚ 87/Α/7-6-10) στο Άρθρο 94 περί πρόσθετων αρµοδιοτήτων των ήµων παρ. 1 περ. 25 προσθέτει στις αρµοδιότητες τα εξής: «Η διαχείριση στερεών αποβλήτων, σε επίπεδο προσωρινής αποθήκευσης, µεταφόρτωσης, επεξεργασίας, ανακύκλωσης και εν γένει αξιοποίησης, διάθεσης, λειτουργίας σχετικών εγκαταστάσεων, κατασκευής µονάδων επεξεργασίας και αξιοποίησης, καθώς και αποκατάστασης υφιστάµενων χώρων εναπόθεσης (Χ.Α..Α.). Η διαχείριση πραγµατοποιείται σύµφωνα µε τον αντίστοιχο σχεδιασµό, που καταρτίζεται από την Περιφέρεια κατά την ειδικότερη ρύθµιση του Άρθρου 186 παρ. ΣΤ αριθµ. 29 του παρόντος νόµου». Ο Ν. 4042/2012 (ΦΕΚ 24/Α/ ), ο οποίος ενσωµατώνει στο Ελληνικό δίκαιο την Ευρωπαϊκή οδηγία Ε.Ε. 98/2008 προβλέπει: Την ευθύνη της διαχείρισης των αποβλήτων στον αρχικό παραγωγό ή κάτοχο (Άρθρα 24, 25, 26), δηλαδή στους πολίτες και στους ήµους. Τη διαχείριση (Άρθρο 29) µε βάση την ιεραρχική σειρά: Πρόληψη Επαναχρησιµοποίηση Ανακύκλωση (συµπεριλαµβανοµένης της κοµποστοποίησης) Άλλου είδους ανάκτηση Τελική διάθεση Τη συµµετοχή του κοινού (Άρθρο 32)

59 ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΡΡΙΜΜΑΤΩΝ Οι βασικές αρχές που διέπουν την πολιτική διαχείρισης των αποβλήτων, όπως προκύπτουν από την ισχύουσα ευρωπαϊκή νοµοθεσία και ειδικότερα την Οδηγία Πλαίσιο (2008/98/ΕΕ) για τα απόβλητα, αναλύονται στα επόµενα εδάφια. Ιεράρχηση διαχείρισης αποβλήτων. Η στρατηγική της ΕΕ για τα απόβλητα στηρίζεται στην έννοια που είναι γνωστή ως ιεράρχηση των αποβλήτων, η οποία κατατάσσει τις επιλογές διαχείρισης σε πέντε επίπεδα (άρθρο 4 νέας Οδηγίας Πλαίσιο), όπως αποδίδεται σχηµατικά: ίνεται προτεραιότητα στην πρόληψη (βέλτιστη επιλογή), ακολουθούµενη από την επαναχρησιµοποίηση, την ανακύκλωση, άλλες µορφές ανάκτησης (π.χ. ανάκτηση ενέργειας) και την ασφαλή διάθεση να αποτελεί την έσχατη λύση ανάγκης. Επιπλέον, εισάγεται η έννοια του κύκλου ζωής, που δύναται να επιτρέψει ειδικά ρεύµατα αποβλήτων να παρεκκλίνουν από την ιεράρχηση, προκειµένου να προαχθεί το καλύτερο συνολικά περιβαλλοντικό αποτέλεσµα. Η χρήση και αξιοποίηση των βέλτιστων διαθέσιµων τεχνικών είναι άµεσα συνδεδεµένη µε την ορθή εφαρµογή της ιεράρχησης των αποβλήτων. Αποτελούν το απαραίτητο επιστηµονικό και τεχνικό µέσο προκειµένου για την επιλογή καθαρών τεχνολογιών ή τεχνολογιών λιγότερο ρυπογόνων και οικονοµικά βιώσιµων για το ρυπαίνοντα. Οι αρχές της προφύλαξης και της προληπτικής δράσης. Με τις αρχές αυτές, ως βέλτιστη πολιτική προστασίας του περιβάλλοντος κρίνεται η εκ των προτέρων αποφυγή των προσβολών του περιβάλλοντος και όχι η εκ των υστέρων αντιµετώπιση των επιπτώσεων τους. Με την αρχή τις πρόληψης προλαµβάνεται ο κίνδυνος που είναι βέβαιος και προβλέψιµος, ενώ µε την αρχή της προφύλαξης που είναι συνώνυµη µε τη σύνεση και την προνοητικότητα, λαµβάνονται µέτρα για τον κίνδυνο που είναι αβέβαιος και άγνωστος αλλά όµως πιθανός, αφού υπάρχουν υπόνοιες για αυτόν. Η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει». Σύµφωνα µε την αρχή αυτή, το κόστος διαχείρισης των αποβλήτων βαρύνει τον αρχικό παραγωγό αποβλήτων, τον τρέχοντα ή τους προηγούµενους κατόχους αποβλήτων. Η αρχή αυτή έχει και αποτρεπτικό χαρακτήρα καθώς ο ρυπαίνων θα πρέπει να λάβει τα απαραίτητα προληπτικά και αποτρεπτικά µέτρα για να µειωθούν τα επίπεδα ρύπανσης που προκαλεί η δραστηριότητα του ή να επιδεικνύει περισσότερη περιβαλλοντική φροντίδα. Η αρχή της «ευθύνης του παραγωγού». Η ευθύνη του παραγωγού υπήρξε µία από τις σηµαντικότερες πρωτοβουλίες στην πολιτική της ΕΕ για τα απόβλητα. Στη νέα

60 Οδηγία Πλαίσιο ενισχύεται ο ρόλος του παραγωγού στην πρόληψη της παραγωγής των αποβλήτων. Με την εφαρµογή της διεύρυνσης της ευθύνης του παραγωγού, επιδιώκεται η κάλυψη ολόκληρου του κύκλου ζωής του προϊόντος. Οι αρχές της αυτάρκειας και της εγγύτητας.η διαχείριση των αποβλήτων πρέπει να γίνεται κατά το δυνατό εντός των ορίων της περιοχής στην οποία παράγονται. Με την αρχή της εγγύτητας υπογραµµίζεται η ανάγκη για την επεξεργασία των αποβλήτων στις πλησιέστερες στον τόπο παραγωγή τους κατάλληλες εγκαταστάσεις, εφόσον είναι περιβαλλοντικά αποδεκτό και οικονοµικά εφικτό, στοχεύοντας στην ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και του κόστους µεταφοράς των αποβλήτων. Σύµφωνα µε τη νέα Οδηγία Πλαίσιο, το δίκτυο πρέπει να επιτρέπει στην ΕΕ ως σύνολο να καταστεί αυτάρκης στον τοµέα της διάθεσης αποβλήτων και της ανάκτησης σύµµεικτων αστικών αποβλήτων και να επιτρέπει στα κράτη µέλη να κινηθούν χωριστά προς το στόχο αυτό, λαµβανοµένων υπόψη των γεωγραφικών συνθηκών ή της ανάγκης για ειδικευµένες εγκαταστάσεις για ορισµένους τύπους αποβλήτων. H αρχή της «επανόρθωσης των προσβολών περιβάλλο ντο ς κατά προ τεραιότητα στην πηγή τους».ότι δεν κατορθώθηκε να αποφευχθεί, µε την αρχή αυτή, επιδιώκεται να αντιµετωπιστεί τουλάχιστον στην πηγή του. H καλύτερη πρόληψη περιβαλλοντικών προσβολών, πρέπει να λαµβάνει χώρα µε παρέµβαση στην ίδια την πηγή ρύπανσης. Εµπεριέχει την «αυτονόητη απαίτηση» της αποκατάστασης της περιβαλλοντικής βλάβης µε τh λήψη µέτρων. Συναντά, κατά το µέρος της αποκατάστασης, την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», στο βαθµό που το κόστος της περιβαλλοντικής προσβολής καταλογίζεται στον ίδιο τον παραγωγό της ρύπανσης Εξελίξεις ευρωπαϊκής πολιτικής για τα απόβλητα H στρατηγική «Ευρώπη 2020» για µια έξυπνη, βιώσιµη και χωρίς αποκλεισµούς οικονοµία της ΕΕ έως το 2020 [COM(2010)2020] εντάσσει, ως ένα από τα επτά βασικά εργαλεία άσκησης πολιτικής, την εµβληµατική πρωτοβουλία «Μια Ευρώπη που χρησιµοποιεί αποτελεσµατικά τους πόρους». H πρωτοβουλία αυτή προάγει την αποσύνδεση της οικονοµικής ανάπτυξης από τη χρήση των πόρων και τη µετάβαση προς µια οικονοµία χαµηλών εκποµπών άνθρακα µε αποτελεσµατική χρήση των διαθέσιµων πόρων. Προς την κατεύθυνση αυτή, ο στόχος της "µετατροπής της ΕΕ σε µια πράσινη και ανταγωνιστική οικονοµία χαµηλών επιπέδων ανθρακούχων εκποµπών και αποδοτικής χρήσης των πόρων τίθεται ως µία από τις εννιά θεµατικές προτεραιότητες στην πρόταση της ΕΕ για το 7ο Πρόγραµµα ράσης για το Περιβάλλον (Π Π) «Ευηµερία εντός των ορίων του πλανήτη µας» [COM(2012)710]. Βασιζόµενη στο παραπάνω πλαίσιο αναφοράς, η ΕΕ είχε δροµολογήσει εντός του 2013 την επανεξέταση της πολιτικής και της νοµοθεσίας για τα απόβλητα [COM(2012) 629], τα αποτελέσµατα της οποίας παρουσιάστηκαν στις αρχές του Κατά την επανεξέταση λαµβάνονται υπόψη η απολογιστική έκθεση για τη «θεµατική στρατηγική για την πρόληψη και την ανακύκλωση», οι στόχοι-ορόσηµα του Χάρτη Πορείας για την «Αποδοτικότητα των Πόρων» [COM(2011)571] που υιοθετήθηκε στην πρόταση για το 7ο Π Π, καθώς και ο στόχος της Πρωτοβουλίας για τις Πρώτες Ύλες [COM(2008)699], αναφορικά µε την εξασφάλιση και το βιώσιµο εφοδιασµό σε πρώτες ύλες και τη µείωση της κατανάλωσης πρωτογενών πρώτων υλών από την ΕΕ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η έκθεση COM/2014/0398 «Προς µια Κυκλική Οικονοµία: ένα πρόγραµµα µηδενικών αποβλήτων για την Ευρώπη» το οποίο παρουσιάστηκε τον Ιούλιο 2014 αλλά αποσύρθηκε και αναµένεται στη νέα του µορφή περίπου στο τέλος του Το κείµενο αυτό θα περιλαµβάνει νέους ιδιαίτερα φιλόδοξους στόχους ανακύκλωσης για διάφορα ρεύµατα αποβλήτων, συµπεριλαµβανοµένων των αποβλήτων συσκευασίας.

61 5.3. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Νόµος 4042/2012 : «Ποινική προστασία του περιβάλλοντος Εναρµόνιση µε την Οδηγία 2008/99/ΕΚ Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων Εναρµόνιση µε την Οδηγία 2008/98/ΕΚ Ρύθµιση θεµάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής» Με το Νόµο, τροποποιείται ριζικά η τρέχουσα νοµοθεσία για τα απόβλητα και ενθαρρύνεται σηµαντικά η επαναχρησιµοποίηση και η ανακύκλωση των αποβλήτων. Μερικές ουσιαστικές αλλαγές που προκύπτουν είναι οι εξής: Ιεράρχηση των αποβλήτων. Εφαρµόζεται µια νέα ιεράρχηση αναφορικά µε τις προτιµώµενες µεθόδους διαχείρισης των αποβλήτων, ώστε να λαµβάνονται µέτρα για τις επιλογές που παράγουν το καλύτερο δυνατό αποτέλεσµα από περιβαλλοντικής απόψεως, όπως π.χ. µεθόδους επεξεργασίας που συνοδεύονται από υψηλά ποσοστά ανάκτησης υλικών ή ενέργειας. Η ιεράρχηση των µεθόδων διαχείρισης αποβλήτων, που εισάγεται, είναι η εξής: (α) πρόληψη-αποτροπή δηµιουργίας απορριµµάτων (προτιµώµενη επιλογή) (β) επαναχρησιµοποίηση (γ) ανακύκλωση (δ) ανάκτηση (συµπεριλαµβανοµένης και της ενεργειακής ανάκτησης) (ε) ασφαλής εναπόθεση (ως ύστατο µέτρο) Οι Νέοι ποσοτικοί στόχοι επαναχρησιµοποίησης και ανακύκλωσης είναι: 1. Καθιερώνεται ως το 2015 χωριστή συλλογή τουλάχιστον για τα ακόλουθα: χαρτί, µέταλλο, πλαστικό και γυαλί και ενθαρρύνεται η χωριστή συλλογή των βιολογικών αποβλήτων. Επίσης, ως το 2020 θα πρέπει, να έχουν επιτευχθεί οι παρακάτω στόχοι: α) Η προετοιµασία για την επαναχρησιµοποίηση και την ανακύκλωση των υλικών αποβλήτων, όπως τουλάχιστον το χαρτί, το µέταλλο, το πλαστικό και το γυαλί από τα νοικοκυριά και ενδεχοµένως άλλης προέλευσης, στο βαθµό που τα απόβλητα αυτά είναι παρόµοια µε τα απόβλητα των νοικοκυριών, πρέπει να αυξηθεί τουλάχιστον στο 50%, και β) η προετοιµασία για την επαναχρησιµοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση άλλων υλικών, συµπεριλαµβανοµένων των εργασιών επίχωσης, όπου γίνεται χρήση αποβλήτων για την υποκατάσταση άλλων υλικών, µη επικίνδυνων αποβλήτων κατασκευών και κατεδαφίσεων, εξαιρουµένων των υλικών που απαντούν στη φύση, πρέπει να αυξηθεί τουλάχιστον στο 70%. 2. Στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων. Τίθεται νέος στόχος ότι έως το 2015, το ποσοστό χωριστής συλλογής των βιολογικών αποβλήτων θα πρέπει να ανέλθει, κατ ελάχιστο, στο 5% του συνολικού τους βάρους και έως το 2020, κατ ελάχιστο, στο 10% του συνολικού τους βάρους. Ο οποίος στόχος έχει γίνει κατ ελάχιστο 20 % µε τον πρόσφατο νόµο για την ενίσχυση της ανακύκλωσης. Αναγκαιότητα (α) µείωσης της ποσότητας των βιοαποβλήτων του ήµου που διατίθενται στο ΧΥΤΑ, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της Ευρωπαϊκής Οδηγίας 99/31/ΕΚ και (β) εισαγωγής της χωριστής διαλογής βιοαποβλήτων, σύµφωνα µε το Ν.4042/2012, αλλά και τους πολύ πιο απαιτητικούς στόχους του υπό διαµόρφωση Εθνικού Σχεδίου ιαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣ Α). 3. Σχέδια διαχείρισης και πρόληψης παραγωγής αποβλήτων. Θεσµοθετείται η κατάρτιση σχεδίων και προγραµµάτων για την πρόληψη δηµιουργίας αποβλήτων, τα οποία όµως θα εστιάζονται πλέον στις βασικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις και θα λαµβάνουν υπόψη ολόκληρο τον κύκλο ζωής των προϊόντων και των υλικών. 4. Ειδικό τέλος ταφής. Καθιερώνεται από το 2014 (αναβλήθηκε η εφαρµογή του

62 έως ) το ειδικό τέλος ταφής για τις κατηγορίες αποβλήτων που κατατάσσονται στους παρακάτω Κωδικούς ΕΚΑ: , , , , , , 17 02, , , , , όταν οδηγούνται σε Χώρους Υγειονοµικής Ταφής χωρίς προηγούµενη επεξεργασία. Το ειδικό τέλος ταφής ανά τόνο αποβλήτων που διατίθεται ορίζεται σε 35 /τόνο και αυξάνεται ετησίως και 5 /τόνο έως του ποσού των 60 /τόνο. 5. Παρακράτηση ποσών. Θεσπίζεται η παρακράτηση των ποσών, που επιβάλλονται ως χρηµατικά πρόστιµα στη χώρα µας για παραβιάσεις της ευρωπαϊκής νοµοθεσίας, κατά τη διαδικασία κατανοµής των κεντρικών αυτοτελών πόρων στους ΟΤΑ και στα νοµικά τους πρόσωπα, τα οποία χρησιµοποιούν χώρους ανεξέλεγκτης διάθεσης απορριµµάτων, ή στα οποία υπάρχουν ανενεργοί αλλά µη αποκατεστηµένοι τέτοιοι χώροι, ή/και τα οποία επανειληµµένως και σκοπίµως ή όχι εµποδίζουν ή µαταιώνουν τα αναγκαία έργα υποδοµής σε δίκτυα αποχέτευσης και εγκαταστάσεις επεξεργασίας αστικών λυµάτων, Νεος Εθνικός Σχεδιασµός ιαχείρισης Αποβλήτων ( ΕΣ Α- Ιούνιος 2015) Η κατάρτιση του Εθνικού Σχεδίου ιαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣ Α), σύµφωνα µε τα άρθρα 22 και 35 του Νόµου 4042/2012 (Α 24) προς εφαρµογή του άρθρου 28 της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ, αποσκοπεί στο να δοθούν οι κατάλληλες στρατηγικές κατευθύνσεις ώστε µέσω ενός συνεκτικού πλέγµατος σχεδίων, προγραµµάτων, δράσεων και έργων να εφαρµόζεται η εθνική πολιτική διαχείρισης αποβλήτων και να επιτυγχάνονται οι θεσµοθετηµένοι στόχοι. Τελικός σκοπός είναι να περιορίζονται οι αρνητικές επιπτώσεις της παραγωγής και της διαχείρισης αποβλήτων, να µειώνεται ο συνολικός αντίκτυπος της χρήσης των πόρων και να βελτιώνεται η αποδοτικότητά τους, για µια υψηλού επιπέδου προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας. Το ΕΣ Α καθορίζει την πολιτική, τις στρατηγικές και τους στόχους διαχείρισης των αποβλήτων σε εθνικό επίπεδο και προσδιορίζει τις γενικές κατευθύνσεις για τη διαχείριση των αποβλήτων, υποδεικνύοντας τα ενδεδειγµένα µέτρα και τις δράσεις, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι και οι αρχές που θέτει ο Νόµος 4042/2012 (Α 24). Το παρόν ΕΣ Α, ως πολιτικός και στρατηγικός σχεδιασµός, εφαρµόζεται στο σύνολο των αποβλήτων που εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ, σύµφωνα µε το άρθρο 10 του Ν. 4042/2012 (Α 24). Προς εφαρµογή των κατευθύνσεων του ΕΣ Α, καταρτίζονται σε κάθε Περιφέρεια τα Περιφερειακά Σχέδια ιαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣ Α) τα οποία εξειδικεύουν την ολοκληρωµένη διαχείριση του συνόλου των αποβλήτων που παράγονται στη γεωγραφική τους ενότητα σύµφωνα µε τους στόχους και τις προβλέψεις του Εθνικού Σχεδίου ιαχείρισης Αποβλήτων. Mε βάση το ΕΣ Α και την υφιστάµενη νοµοθεσία, το ΠΕΣ Α εκπονείται και υλοποιείται από τον οικείο Περιφερειακό Φορέα ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (Φο..Σ.Α.) και, εάν αυτός δεν υφίσταται ή δεν λειτουργεί, από την οικεία Περιφέρεια. Στα ΠΕΣ Α καθορίζονται οι περιοχές που συγκροτούν τις ενότητες διαχείρισης των αποβλήτων, οι µέθοδοι διαχείρισης που πρέπει να εφαρµόζονται σε κάθε διαχειριστική ενότητα, ενώ εξειδικεύονται συγκεκριµένοι στόχοι, µέτρα, όροι και περιορισµοί για την επίτευξη των στρατηγικών και στόχων του Ν.4042/2012 και του ΕΣ Α. Επισηµαίνεται ότι οι επιµέρους ποσότητες που αναφέρονται στο ΕΣ Α και έχουν ληφθεί υπόψη για το σχεδιασµό αποτελούν προσέγγιση µε βάση τις σχετικές παραδοχές και εκτιµήσεις της οικείας µελέτης και δεν δεσµεύουν τα αντίστοιχα στοιχεία σχεδιασµού κάθε ΠΕΣ Α, τα οποία ενδεχοµένως βασίζονται σε νεότερες µετρήσεις και καταγραφές. Σε κάθε περίπτωση, οι στόχοι που καθορίζονται στα ΠΕΣ Α θα πρέπει να είναι σε συµφωνία µε τους αντίστοιχους ποσοστιαίους στόχους του ΕΣ Α, ενώ µπορούν να τεθούν και πιο φιλόδοξοι στόχοι σε επίπεδο Περιφέρειας ανάλογα µε τις ανάγκες, τα χαρακτηριστικά και τη στρατηγική της.

63 Για ορισµένες κατηγορίες αποβλήτων καταρτίζονται από το Υπουργείο Ειδικά Εθνικά Σχέδια ιαχείρισης Αποβλήτων, τα οποία ρυθµίζουν ειδικότερα τη διαχείριση των ρευµάτων αυτών συνολικά σε επίπεδο χώρας και τα οποία λαµβάνουν υπ όψη τους τις ρυθµίσεις του ΕΣ Α. Το παρόν ΕΣ Α έχει χρονικό ορίζοντα έως το Η αναθεώρηση ή τροποποίησή του είναι δυνατή πριν την πάροδο της εξαετίας στις εξής περιπτώσεις: (α)τροποποίηση της σχετικής νοµοθεσίας της ΕΕ. (β) Εφόσον από την ενδιάµεση αξιολόγηση του ΕΣ Α προκύψει τεκµηριωµένη προς τούτο ανάγκη. (γ) Σε εξαιρετικές και απρόβλεπτες ανάγκες που προκύπτουν από την εκτέλεση των έργων και προγραµµάτων διαχείρισης. Ενδιάµεση αξιολόγηση των αποτελεσµάτων του ΕΣ Α ως προς την επίτευξη των στόχων διαχείρισης θα γίνει σε περίοδο τριών (3) ετών από την έναρξη ισχύος του. Ανάλογη ενδιάµεση αξιολόγηση θα γίνεται και για τα αποτελέσµατα των ΠΕΣ Α σε περίοδο τριών (3) ετών από την έναρξη ισχύος τους. Το παρόν ΕΣ Α λειτουργεί συµπληρωµατικά προς το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων, το οποίο ολοκληρώθηκε το εκέµβριο Η εθνική πολιτική για τα απόβλητα είναι προσανατολισµένη στους εξής στόχουςορόσηµα για το 2020: τα κατά κεφαλή παραγόµενα απόβλητα να έχουν µειωθεί δραστικά, η προετοιµασία προς επαναχρησιµοποίηση και η ανακύκλωση µε χωριστή συλλογή ανακυκλώσιµων -βιοαποβλήτων να εφαρµόζεται στο50% του συνόλου των ΑΣΑ, η ανάκτηση ενέργειας να αποτελεί συµπληρωµατική µορφή διαχείρισης, όταν έχουν εξαντληθεί τα περιθώρια κάθε άλλου είδους ανάκτησης και η υγειονοµική ταφή να αποτελεί την τελευταία επιλογήκαι να έχει περιοριστεί σε λιγότερο από το 30% του συνόλου των ΑΣΑ. Το Εθνικό Σχέδιο ιαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣ Α) παρέχει όλες τις βασικές κατευθύνσεις για την κατάρτιση των Περιφερειακών Σχεδίων. Στον τοµέα της διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ) σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο προβλέπονται τα εξής: 1. Ανάπτυξη προγραµµάτων οικιακής και επιτόπιας κοµποστοποίησης. 2. Ανάπτυξη δικτύου µονάδων ανάκτησης προδιαλεγµένων οργανικών αποβλήτων. 3. Ανάπτυξη δικτύου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων. 4. ιεύρυνση δικτύου χωριστής συλλογής αποβλήτων βρώσιµων ελαίων και λιπών. 5. Ενίσχυση της χωριστής συλλογής έντυπου χαρτιού. 6. Ολοκλήρωση του δικτύου συγκέντρωσης και επεξεργασίας ανακυκλώσιµων υλικών (π.χ. Κ ΑΥ). 7. Ανάπτυξη δικτύου "Πράσινων Σηµείων". Τα πράσινα σηµεία πρέπει να συνδέονται µε τον ολοκληρωµένο σχεδιασµό διαχείρισης των αποβλήτων στους ΠΕΣ Α. 8. Εκπόνηση µελετών βελτιστοποίησης δικτύων συλλογής και µεταφοράς και βελτιώσεις αναβαθµίσεις στα δίκτυα συλλογής και µεταφοράς. Τα δίκτυα συλλογής θα πρέπει να επανασχεδιαστούν από τους υπόχρεους φορείς, ώστε να ενσωµατωθούν τα προγράµµατα χωριστής συλλογής των ειδικών ρευµάτων Ολοκλήρωση κατασκευής δικτύου υποδοµών ΣΜΑ. 9. Ολοκλήρωση του δικτύου επεξεργασίας ΑΣΑ. Κατασκευή εγκαταστάσεων επεξεργασίας σύµµεικτων ή/ και προδιαλεγµένων ΑΣΑ σύµφωνα µε το διαχειριστικό σχέδιο κάθε περιφέρειας. Οι ΜΕΑ που θα υλοποιηθούν θα πρέπει να σχεδιάζονται µε σχετική ευελιξία ώστε να υπάρχει δυνατότητα σχετικής προσαρµογής σε περίπτωση ενδεχόµενης αναθεώρησης των εθνικών στόχων διαχείρισης µετά το 2020 λόγω αναθεώρησης της σχετικής κοινοτικής νοµοθεσίας. 10. Εκστρατείες ενηµέρωσης των πολιτών για τη χωριστή συλλογή. 11. Προγράµµατα ενηµέρωσης και εκπαίδευσης των αρµόδιων φορέων για τη διαχείριση των ΑΣΑ µε έµφαση στα βιοαπόβλητα. Όλα τα παραπάνω θα πρέπει να ενσωµατωθούν στους ΠΕΣ Α και να υλοποιηθούν το αργότερο έως το έτος 2020 ή νωρίτερα ανάλογα µε τις ιδιαίτερες προβλέψεις για κάθε ρεύµα αποβλήτου Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων

64 Σύµφωνα µε την οδηγία πλαίσιο 2008/99/ΕΚ, η οποία έχει ως όραµα την αποσύνδεση της οικονοµικής ανάπτυξης από την παραγωγή των αποβλήτων και την πρόκληση αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και στον άνθρωπο στοχεύοντας σε µια οικονοµία µηδενικών αποβλήτων, έχει συνταχθεί και εγκριθεί από το ΥΠΕΚΑ (Ιούλιος 2014), το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων. Η Οδηγία πλαίσιο 2003/98/ΕΚ για τα απόβλητα, στα άρθρα 3, 12 και 13 δηλώνει ότι ως «πρόληψη» νοούνται τα µέτρα που λαµβάνονται πριν µία ουσία, υλικό ή προϊόν καταστούν απόβλητα, επιτυγχάνοντας α) Τη µείωση της ποσότητας των αποβλήτων, µεταξύ άλλων µέσω της επαναχρησιµοποίησης προϊόντων ή την παράταση της διάρκειας ζωής των προϊόντων β) Τη µείωση των αρνητικών επιπτώσεων των παραγόµενων αποβλήτων στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία γ) τη µείωση του περιεχοµένου των επιβλαβών ουσιών στα υλικά και προϊόντα Λαµβάνοντας υπόψη την υφιστάµενη κατάσταση, το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Πρόληψης Παραγωγής Αποβλήτων θέσπισε ποιοτικούς στόχους για τους ακόλουθους τοµείς και ρεύµατα αποβλήτων: Απόβλητα τροφίµων / κουζίνας Υλικά / απόβλητα συσκευασίας Χαρτί Απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού ΣΤΟΧΟΙ Ο προσδιορισµός των προτεραιοτήτων και των στόχων µιας πολιτικής, ενός σχεδίου θεωρείται ένα ουσιαστικό στάδιο του σχεδιασµού, διότι πρέπει να ληφθούν υπόψη οι περιορισµοί (τεχνικοί, οικονοµικοί) και οι δυνατότητες του υφιστάµενου συστήµατος ώστε το υπό διαµόρφωση σχέδιο να µην στερείται φιλοδοξίας, οράµατος αλλά κυρίως ρεαλισµού. Οι στόχοι µιας πολιτικής είναι ρυθµιστικά µέσα, τα οποία καθορίζονται είτε νοµοθετικά είτε στο πλαίσιο µιας εθελοντικής συµφωνίας. Η εφαρµογή τους µπορεί να είναι σε επίπεδο χώρας, Περιφέρειας ή ήµου, για συγκεκριµένο υλικό, ρεύµα ή κατηγορία αποβλήτων Στόχος Πρόληψης Οι αναθεωρηµένοι ΠΕΣ Α θα εξειδικεύουν τις κατευθύνσεις του νέου ΕΣ Α, τα δε τοπικά σχέδια θα εµπεριέχονται στη ριζική αναθεώρηση των κανονισµών καθαριότητας των δήµων. Σήµερα δεν υπάρχουν συγκεκριµένοι ποσοτικοί στόχοι πρόληψης, αν και ο Εθνικός Σχεδιασµός Πρόληψης περιλαµβάνει, όπως αναφέραµε ανωτέρω, µια ευρεία δέσµη ποιοτικών στόχων για τα ρεύµατα προτεραιότητας (απόβλητα τροφίµων, ΑΗΗΕ και πλαστικό) Στόχοι Ανακύκλωσης και Ανάκτησης Το νέο Εθνικό Σχέδιο ιαχείρισης Αποβλήτων περιλαµβάνει : Πλήρη εφαρµογή προγραµµάτων πρόληψης για τα ΑΣΑ. Θέσπιση των ακόλουθων ποσοτικών στόχων διαχείρισης των ΑΣΑ, ως ελαχίστων, σε συµφωνία µε τις διατάξεις της κείµενης νοµοθεσίας: Ρεύµα αποβλήτου Έτος Περιγραφή στόχου Βιοαποδοµήσιµα Αστικά Απόβλητα (ΚΥΑ 29407/3508/2002) Βιοαπόβλητα (Ν. 4042/2012) 2020 Μείωση αποβλήτων που οδηγούνται σε υγειονοµική ταφή στο 35% κ.β. σε σχέση µε τα επίπεδα παραγωγής του 1997 * % του συνολικού βάρους σε χωριστή συλλογή %

65 Ανακυκλώσιµα υλικά 2015 Καθιέρωση χωριστής συλλογής τουλάχιστον για χαρτί, γυαλί, µέταλλα και πλαστικό. Η χωριστή συλλογή σε λιγότερα ρεύµατα υλικών αποβλήτων µπορεί να γίνεται µόνο εφόσον αυτό τεκµηριώνεται από άποψη περιβαλλοντική, τεχνική και οικονοµική. Για τα Πράσινα Σηµεία τα ρεύµατα αποβλήτων θα είναι περισσότερα % κ.β. προετοιµασία για επαναχρησιµοποίηση & ανακύκλωση τουλάχιστον για χαρτί,, * Τα πρώτα στοιχεία εκτίµησης ΒΑΑ για την Ελλάδα ήταν το 1997 και για το λόγο αυτό οι ποσότητες υπολογίζονται µε βάση την παραγωγή ΒΑΑ Λειτουργία ολοκληρωµένου δικτύου ανάκτησης ΑΣΑ εξυπηρετώντας ποσοστό ανάκτησης 70% κατ ελάχιστον Ιλύες Αστικού Τύπου Ελαχιστοποίηση της διάθεσης σε ΧΥΤΑ. Θέσπιση των ακόλουθων ποσοτικών στόχων στη διαχείριση ιλύος έως το 2020: -Εργασίες ανάκτησης 95% κ.β. επί της παραγόµενης ποσότητας. -Εργασίες διάθεσης 5% κ.β. επί της παραγόµενης ποσότητας. Ανάπτυξη ολοκληρωµένου δικτύου υποδοµών για την ανάκτηση της ιλύος. Ενηµέρωση-ευαισθητοποίηση παραγωγών ιλύος αστικού τύπου, σχετικά µε τις δυνατότητες ορθής διαχείρισης Απόβλητα Υγειονοµικών Μονάδων Οργάνωση και λειτουργία δικτύων διαχείρισης των ΑΥΜ εντός και εκτός των ΥΜ. Υλοποίηση έργων υποδοµής. Επέκταση εφαρµογής των προγραµµάτων χωριστής συλλογής σε όλες τις δραστηριότητες από τις οποίες παράγονται ΑΥΜ, όπως η κατ οίκον νοσηλεία Απόβλητα εγκαταστάσεων κοινής ωφέλειας, εξυπηρέτησης κοινού κ. λπ. Καθιέρωση χωριστής συλλογής για τα µέταλλα, το χαρτί, το πλαστικό και το γυαλί που υπάγονται στις κατηγορίες ΕΚΑ 15 και 20 σε όλους τους χώρους εργασίας και εξυπηρέτησης κοινού Καθιέρωση χωριστής συλλογής του οργανικού κλάσµατος (καφέ κάδος) ως διακριτού ρεύµατος. ιαχείριση των τυχόν άλλων ρευµάτων αποβλήτων που παράγονται, και εντάσσονται στην εναλλακτική διαχείριση, ως διακριτών ρευµάτων και σύµφωνα µε τις διατάξεις της κείµενης νοµοθεσίας. Υλοποίηση δράσεων ενηµέρωσης ευαισθητοποίησης κοινού και λοιπών εµπλεκόµενων, σχετικά µε τα οφέλη της πρόληψης και ανάκτησης των αποβλήτων Γεωργοκτηνοτροφικά Απόβλητα Πλήρης ανάπτυξη δικτύου συλλογής βιοαποδοµήσιµων αποβλήτων γεωργοκτηνοτροφικής προέλευσης για την ανάκτηση επ ωφελεία της γεωργίας, την παραγωγή προϊόντων (π.χ. ζωοτροφών, κ.λπ.) ή την παραγωγή ενέργειας από βιοαέριο/ βιοµάζα.

66 Χωριστή συλλογή και ανάκτηση των πλαστικών γεωργοκτηνοτροφικής προέλευσης µε έµφαση στα πλαστικά θερµοκηπίου και τα απόβλητα συσκευασίας. Χωριστή συλλογή και κατάλληλη διαχείριση των αποβλήτων συσκευασίας γεωργικών φαρµάκων που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες µέσω συστηµάτων εναλλακτικής διαχείρισης. Πρόβλεψη για κίνητρο προδιαλογής πλαστικών και βιοαποδοµήσιµων γεωργοκτηνοτροφικών αποβλήτων π.χ. µε αντάλλαγµα οργανικά λιπάσµατα και εδαφοβελτιωτικά Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισ µού ( ΑΗΗΕ) Ενίσχυση συλλογής ΑΗΗΕ µε τη συµµετοχή και των Πράσινων Σηµείων και ΚΑΕ ΙΣΠ. Επίτευξη υψηλών στόχων χωριστής συλλογής ΑΗΗΕ, κυρίως και κατά προτεραιότητα σε απόβλητα εξοπλισµού ανταλλαγής θερµότητας (ψύξης και κατάψυξης), λαµπτήρων φθορισµού, φωτοβολταϊκών πλαισίων και εξοπλισµού µικρού µεγέθους. Προετοιµασία για επαναχρησιµοποίηση των ΑΗΗΕ, των κατασκευαστικών τους στοιχείων των συναρµολογούµενων µερών και των αναλώσιµων, όπου ενδείκνυται. Οι ποσοτικοί στόχοι σχετικά µε τη διαχείριση των ΑΗΗΕ αναφορικά µε τη συλλογή είναι: - Μέχρι το τέλος του 2015, ο ποσοτικός στόχος συλλογής για τα ΑΗΗΕ οικιακής προέλευσης διαµορφώνεται, ανάλογα µε το ποια είναι η µεγαλύτερη ποσότητα από τις παρακάτω, είτε σε 4 kg/κάτοικο ετησίως, είτε σε ποσότητα ίση µε το µέσο ετήσιο βάρος των ΑΗΗΕ που συλλέχθηκαν κατά την προηγούµενη τριετία. - Από το 2016 το ελάχιστο ποσοστό συλλογής ορίζεται σε 45% και υπολογίζεται βάσει του συνολικού βάρους των ΑΗΗΕ, τα οποία συλλέχθηκαν σε ένα δεδοµένο έτος, εκφράζεται δε ως ποσοστό του µέσου ετήσιου βάρους του ΗΗΕ που διατέθηκε σε κυκλοφορία κατά τα τρία προηγούµενα έτη στη χώρα. - Από το 2019 το ελάχιστο ποσοστό συλλογής ορίζεται σε 65% του µέσου ετήσιου βάρους των ΗΗΕ που διατέθηκε στην αγορά κατά την προηγούµενη τριετία ή εναλλακτικά στο 85% των ΑΗΗΕ που παράγονται ανά βάρος. Προώθηση της επεξεργασίας του ελαφρού κλάσµατος τεµαχισµού ΑΗΗΕ για την ανάκτηση υλικών και ενέργειας Απόβλητα Έλαια (ΑΕ) Περαιτέρω προώθηση της χωριστής συλλογής των αποβλήτων ελαίων από µεγάλους οργανισµούς, βιοµηχανίες και κυρίως τα πλοία Απόβλητα ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών α) Απόβλητα φορητών ηλεκτ ρικών σ τηλών και συσσωρευτών : Ενίσχυση της συλλογής των αποβλήτων φορητών ΗΣ&Σ µε τη συµµετοχή και των Πράσινων Σηµείων και ΚΑΕ ΙΣΠ. Ποσοτικός στόχος συλλογής: µέχρι , συλλογή τουλάχιστον του 45% κ.β., εκφραζόµενο ως προς τις ποσότητες φορητών ΗΣ&Σ που κυκλοφορούν στην αγορά (µέσος όρος της τελευταίας τριετίας). β) Απόβλητα συσσωρευτών οχηµ άτων και β ιοµ ηχανίας : Συλλογή του συνόλου (100%)των αποβλήτων συσσωρευτών οχηµάτων και βιοµηχανίας. Οι ποσοτικοί στόχοι που τίθενται αφορούν το ποσοστό των παραγόµενων ΑΕΚΚ που οδηγούνται προς προετοιµασία για επαναχρησιµοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση και είναι οι εξής:

67 - Τουλάχιστον 50% κ.β. των παραγόµενων ΑΕΚΚ έως το τέλος του Τουλάχιστον 70% κ.β. των παραγόµενων ΑΕΚΚ έως το τέλος του Για τη συλλογή αποβλήτων εκσκαφών θα πρέπει να υπάρξει υποχρεωτική διαλογή και µεταφορά (µε αντίστοιχη τιµολόγηση) στα δηµόσια έργα. Επίσης να θεσπιστούν κίνητρα για τα ιδιωτικά έργα Μικρές Ποσότητες Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΜΠΕΑ) : Χωριστή συλλογή των ΜΠΕΑ. Προγράµµατα ευαισθητοποίησης του κοινού (άµεση εφαρµογή). 6. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΟΥ ΗΜΟΥ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ 6.1. ΠΡΟΣ ΜΙΑ ΤΟΠΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ «ΜΗ ΕΝΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ» Ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας επιδειώκει τη βιώσιµη και περιβαλλοντικά βέλτιστη διαχείριση των αποβλήτων του µε την επίτευξη των στόχων που θέτει η κοινοτική και εθνική νοµοθεσία, µέσω της αξιοποίησης των υφιστάµενων βέλτιστων διαθέσιµων τεχνικών και της υιοθέτησης καινοτοµικών µεθόδων συνεργασίας µε τον πολίτη. Οι αρχές του ήµου Βόρειας Κυνουρίας, σχετικά µε τη διαχείριση των αποβλήτων του δήµου, είναι: η πρόληψη της δηµιουργίας αποβλήτων, η µείωση της τελικής διάθεσης των αποβλήτων µέσω της επαναχρησιµοποίησης τους, της ανάκτησης υλικών (δηλ. ανακύκλωσης συµπεριλαµβανοµένης της κοµποστοποίησης), η βελτιστοποίηση του υπάρχοντος συστήµατος αποκοµιδής των αποβλήτων (σύµµεικτων και ανακυκλώσιµων) και η εισαγωγή χωριστής διαλογής βιοαποβλήτων, η ενηµέρωση του κοινού και η περιβαλλοντική εκπαίδευση 6.2. ΤΟΠΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Ο προσδιορισµός των προτεραιοτήτων και των στόχων µιας πολιτικής, ενός σχεδίου θεωρείται ένα ουσιαστικό στάδιο του σχεδιασµού, διότι πρέπει να ληφθούν υπόψη οι περιορισµοί (τεχνικοί, οικονοµικοί) και οι δυνατότητες του υφιστάµενου συστήµατος ώστε το υπό διαµόρφωση σχέδιο να µην στερείται φιλοδοξίας, οράµατος αλλά κυρίως ρεαλισµού. Σήµερα δεν υπάρχουν συγκεκριµένοι ποσοτικοί στόχοι πρόληψης, αν και ο Εθνικός Σχεδιασµός Πρόληψης περιλαµβάνει, όπως αναφέραµε, µια ευρεία δέσµη ποιοτικών στόχων για τα ρεύµατα προτεραιότητας. Οι στόχοι που τίθενται στην παρούσα ενότητα για την αποκεντρωµένη διαχείριση των αστικών αποβλήτων που παράγονται στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας είναι σε συµφωνία µε τους εθνικούς στόχους και πολιτικές. Παρουσιάζονται ακολούθως σε συνοπτική µορφή οι κυριότεροι στόχοι σύµφωνα µε την κείµενη νοµοθεσία, που τίθενται στο εθνικό θεσµικό πλαίσιο, καθώς και τα αντίστοιχα χρονοδιαγράµµατα των δεσµεύσεών του Στόχος για χωριστή συλλογή Ανακυκλώσιµων Υλικών Έως το 2020 η προετοιµασία για την επαναχρησιµοποίηση και την ανακύκλωση των υλικών αποβλήτων, όπως τουλάχιστον το χαρτί, το µέταλλο, το πλαστικό και το γυαλί από τα νοικοκυριά και ενδεχοµένως άλλης προέλευσης στο βαθµό που τα απόβλητα αυτά είναι παρόµοια µε τα απόβλητα των νοικοκυριών, πρέπει να αυξηθεί κατ ελάχιστον στο 50% κατά βάρος (Νόµος 4042/2012).

68 Έως το 2015 χωριστή συλλογή καθιερώνεται τουλάχιστον για τα ακόλουθα: χαρτί, µέταλλο, πλαστικό και γυαλί (Νόµος 4042/2012). Με τον στόχο αυτό θα πρέπει να δηµιουργηθεί δίκτυο ξεχωριστής συλλογής για κάθε ρεύµα, εφόσον είναι εφικτό από τεχνικής, περιβαλλοντικής και οικονοµικής άποψης (άρθρο 26, Ν.4042/2012). Για το ήµο Βόρειας Κυνουρίας προτείνεται χωριστή συλλογή για όλα τα ρεύµατα των ανακυκλώσιµων µέσω δικτύου ξεχωριστής συλλογής για κάθε ρεύµα κατεξοχήν µέσω των πράσινων νησίδων συλλογής και των πράσινων σηµείων. Επιπρόσθετα σε συνεργασία µε τα Συστήµατα Εναλλακτικής ιαχείρισης, προτείνεται η ενίσχυση της χωριστής συλλογής για το χαρτί και το γυαλί για όλους τους «µεγάλους» δηµόσιους, ιδιωτικούς και δηµοτικούς παραγωγούς και ειδικότερα για τους ακόλουθους: τα σχολεία, τις ηµόσιες Υπηρεσίες, τα ηµοτικά κτίρια, τα πολιτιστικά κέντρα του ήµου, τα εστιατόρια κλπ. Χαρτί Πλαστικά Ξεχωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων Γυαλι Μέταλλα Στόχοι για 2020 Σ1= 50 % και Σ2=65% Εικόνα 15: Στόχος ανακύκλωσης για το 2020 Επισηµαίνεται ότι το ποσοστό του στόχου, που έχει εκτιµηθεί στο 50% ή (65%) δεν είναι δεσµευτικό σε επίπεδο ήµου, καθώς επίσης και η ακόλουθη ποσότητα είναι εκτιµώµενη και µη δεσµευτική. Για το στόχο ανακύκλωσης του χαρτιού, µε βάση την αναλυτική ποσοτική σύνθεση της σχετικής µελέτης του ΕΚΠΑ για τον Ε ΣΝΑ την περίοδο , το 33,91% του χαρτιού στα ΑΣΑ είναι υγειονοµικό χαρτί (κουζίνας, τουαλέτας κλπ), το οποίο δεν µπορεί να ανακυκλωθεί. Εποµένως, για τον υπολογισµό της ποσότητας των ανακυκλώσιµων υλικών στα απόβλητα του ήµου, η αυτή ποσότητα χαρτιού δεν συνυπολογίζεται. Συνεπώς, από τους τόνους χαρτί που αναµένονται στα απόβλητα του ήµου µε βάση τη σύνθεση αποβλήτων του νέου ΕΣ Α, ανακυκλώσιµοι είναι οι 820 τόνοι. Η υπόλοιπη ποσότητα 421 τόνοι µπορεί να κοµποστοποιηθεί στην εγκατάσταση συµπεριλαµβανοµένης στα σύµµεικτα.

69 Πίνακας 31: Ανακυκλώσιµα υλικά στα ΑΣΑ σύµφωνα µε τη µελέτη του ΕΚΠΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΥΛΙΚΑ ΠΟΣΟΣΤΟ στα ΑΣΑ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ(τόνοι/έτος) Χαρτί 22,20% Συσκευασία 2 Έντυπο υλικό 20,76% ,80% Λοιπά χαρτιά 33,91% Χαρτόνι (Συσκευασία) 14,53% 180 Πλαστικά 13,90% 777 Μέταλλα 3,90% 218 Γυαλί 4,30% 240 ΣΥΝΟΛΟ 44,30% µειον το χαρτί που πάει στα σύµµεικτα Από τα ανακυκλώσιµα υλικά που υπάρχουν στα ΑΣΑ που µπορούν να ανακυκλωθούν (στήλη 2), ο Στόχος 1 είναι να ανακυκλωθεί το 50 % και ο Στόχος 2 το 65 %. Πίνακας 32: Συνολικός στόχος για για την ανακύκλωση το 2020 ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΥΛΙΚΑ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ (τόνοι/έτος) ΣΤΟΧΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ 50 % κ.β. ΣΤΟΧΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ 65 % κ.β. Χαρτί Πλαστικά Μέταλλα Γυαλί ΣΥΝΟΛΟ Εικόνα 16: Στόχοι για ανακύκλωση το 2020 Οι ποσότητες εκτιµώνται λαµβάνοντας υπόψη στόχο ανακύκλωσης 50% κ.β. και 65 % κ.β. για τα τέσσερα ρεύµατα αποβλήτων (χαρτί, µέταλλο, πλαστικό, γυαλί) στα αστικά στερεά απόβλητα σύµφωνα µε το υπ αρ 1332/ έγγραφο του ΥΠΕΚΑ, χωρίς, όµως, να λαµβάνονται υπόψη τα δύο επιπλέον ρεύµατα, τα ΑΗΗΕ και οι φορητές ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές. Tο ποσοστό των υλικών προς ανακύκλωση λαµβάνεται κατά µέσο όρο 44,30 % κ.β. των αστικών αποβλήτων. Κατά συνέπεια, ο στόχος ανακύκλωσης του 50% κ.β.

70 αντιστοιχεί σε ποσοστό ανακύκλωσης 22,15 % κ.β. και ο Σ2 του 65% σε 28,78 % κ.β.των συνολικών Α.Σ.Α. για το έτος Στόχοι για τα βιοαπόβλητα Σύµφωνα µε το Νόµο 4042/2012, ως βιολογικά απόβλητα (βιοαπόβλητα) ορίζονται τα βιοαποδοµήσιµα απόβλητα κήπων και πάρκων, τα απορρίµµατα τροφών και µαγειρείων από σπίτια, εστιατόρια, εγκαταστάσεις οµαδικής εστίασης και χώρους πωλήσεων λιανικής και τα συναφή απόβλητα από εγκαταστάσεις µεταποίησης τροφίµων. Στόχος: Σύµφωνα µε το Νόµο 4042/2012, οι ελάχιστες ποσότητες βιοαποβλήτων για διαλογή στην πηγή είναι οι ακόλουθες: - Στόχος χωριστής συλλογής 5% κ.β. για το έτος Στόχος χωριστής συλλογής 10% κ.β. για το έτος 2020 ΣΤΟΧΟΣ ΝΕΟΥ ΕΣ Α: Ο ΕΣ Α που ολοκληρώθηκε στο τέλος του 2014 προέβλεπε την αύξηση του στόχου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων για το 2020 από 10% σε 20%. Η πρόσφατη αναθεώρησή του που τέθηκε πρόσφατα σε διαβούλευση (η διαβούλευση έκλεισε στις 12/6/2015), ο στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων για το 2020 τροποποιείται από 10% σε 40%. Για το ήµο Βόρειας Κυνουρίας, λαµβάνεται στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων ΣΒ1= 40% κ.β., και ΣΒ2=60% κ.β. µε σταδιακή επίτευξη του στόχου έως το Στο στόχο αυτό συµπεριλαµβάνονται τα εξής: Εκτροπή µέσω της οικιακής κοµποστοποίησης σε ποσοστό 6 %. Εκτροπή µέσω ξεχωριστής συλλογής Πράσινων αποβλήτων. Εκτροπή µέσω ιαλογής στη Πηγή βιοαποβλήτων κουζίνας. Οικιακή κομποστοποίηση Πράσινα, Ξεχωριστή συλλογή Στόχος 6% Στόχος 60 % Βιοαπόβλητα Διαλογή στη Πηγή Βιοαποβλήτων κουζίνας Στόχος για ξεχωριστή συλλογή το 2020 ΣΒ1=40% και ΣΒ2= 60% Εικόνα 17:Στόχοι για τα βιοαπόβλητα για 2020 Οι ποσότητες που θα πρέπει ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας να συλλέξει χωριστά φαίνονται στον ακόλουθο πίνακα. Πίνακας 33: Στόχοι για βιοαπόβλητα το 2020 Τόνοι /έτος Συνολική παραγωγή ΑΣΑ (tn) Βιοαπόβλητα στα ΑΣΑ (tn) 44,3%) Στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων ΣΒ1=40% (tn)

71 Οικιακή κοµποστοποίηση (6%) (tn) 149 Πράσινα απόβλητα (tn)28% *50% 347 Σ1- Βιοαπόβλητα κουζίνας (tn) για την επίτευξη του στόχου 495 Στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων ΣΒ2 =60% (tn)2020 Οικιακή κοµποστοποίηση (6%) (tn) 149 Πράσινα απόβλητα (tn)28% *50% 347 Σ2- Βιοαπόβλητα κουζίνας (tn) για την επίτευξη του στόχου 991 Εικόνα 18: Στόχος του 40% χωριστής συλλογής το 2020 Εικόνα 19:Στόχος 60 % ξεχωριστής συλλογής για βιοαπόβλητα το 2020 Η περιοχή της Βόρειας Κυνουρίας,έχει τις εξής ιδιαιτερότητες : 1. Είναι τουριστική περιοχή, οπότε το καλοκαίρι συγκεντρώνει µεγάλο αριθµό επισκεπτών µε αντίστοιχη αύξηση των ποσοστήτων των αποβλήτων γενικά αλλά και των βιοαποβλήτων.

72 2. Μέρος του πληθυσµού βρίσκεται σε µικρά χωριά, κυρίως στον ορεινό όγκο του Πάρνωνα και ακολουθεί παραδοσιακές µεθόδους εκτροπης των βιοαποβλήτων π.χ. σε οικόσιτα ζώα. 3. εν µπορεί να γίνει σωστή εκτίµηση των ποσοστήτων των Πράσινων Αποβλήτων. Εχουν γίνει οι παρακάτω παραδοχές (ελλείψει στοιχείων ) : Τα Πράσινα απόβλητα αποτελούν το 28 % βιοαποβλήτων και από αυτά θα συλλέγεται χωριστά µε τελείως δικό του σύστηµα το 50 %. Μέρος από τα πράσινα απορρίµµατα θα συλλέγεται µαζί µε τα απόβλητα κουζίνας.με την παραδοχή αυτή η ετήσια συλλεγόµενη ποσότητα των Πράσινων εκτιµάται σε 374 τόνους. Η ποσότητα των πράσινων αποβλήτων που αντιστοιχεί στη εκτροπή µε τον κάδο οικιακής κοµποστοποίησης έχει συµπεριληφθεί στο πρόγραµµα οικιακής κοµποστοποίησης στη ποσότητα δηλ. των 149 τόνων. Ο θεσµικός στόχος για το 2015 δεν µπορεί να επιτευχθεί, όπως δεν έχει επιτευχθεί σε κανένα ήµο της χώρας. Στις προτεινόµενες δράσεις για την επίτευξη του στόχου για το 2020 συµπεριλαµβάνονται τα εξής: Εκτροπή µέσω της οικιακής κοµποστοποίησης. Εκτροπή µέσω χωριστής συλλογής των πράσινων αποβλήτων. Εκτροπή µέσω χωριστής συλλογής των αποβλήτων κουζίνας Επειδή σηµαντικές ποσότητες βιοαποβλήτων παράγονται στα ξενοδοχεία και χώρους εστίασης λόγω του τουρισµού θα πρέπει να τονιστεί η συµµετοχή των επιχειρήσεων στο πρόγραµµα διαλογής στην Πηγή των βιοαποβλήτων τους Στόχοι για τα λοιπά είδη αποβλήτων στα Α.Σ.Α. Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται οι στόχοι του ΤΣ.Βόρειας Κυνουρίας για τα διάφορα ρεύµατα προτεραιότητας, στη βάση της αξιολόγησης της υφιστάµενης κατάστασης που αναλύθηκε στις προηγούµενες ενότητες και των εθνικών θεσµικών και προτεινόµενων στον νέο ΕΣ Α στόχων Ογκώδη Απόβλητα ιαχείριση Ο στόχος που τίθεται για τη διαχείριση των ογκωδών στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας είναι κατά κύριο λόγο ποιοτικός και είναι ο εξής: Εικόνα 20: ιαχείριση ογκωδών Αποβλήτων Εκτροπή ογκωδών από την ταφή και προώθηση κατά προτεραιότητα της

73 επαναχρησιµοποίησης και δευτερευόντως της ανακύκλωσης Βελτίωση του συστήµατος χωριστής συλλογής των ογκωδών µε σαφή διαχωρισµό των διαφόρων ειδών αποβλήτων (π.χ. οικιακός εξοπλισµός, πράσινα, κλπ.) Εκτροπή ογκωδών (µικρές ποσότητες µπαζών, ΑΕΚΚ, έπιπλα, στρώµατα, κλπ) από την ταφή και προώθηση πρώτα της επαναχρησιµοποίησης και για ότι δεν µπορεί να επαναχρησιµοποιηθεί - της ανακύκλωσης Τα ΑΕΚΚ που θα συγκεντρώνονται µε αυτό τον τρόπο, θα προωθούνται σε συνεργασία µε το εγκεκριµένο συλλογικό σύστηµα εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ, σε αδειοδοτηµένες µονάδες όπου εκεί διασφαλίζεται η επαναχρησιµοποίηση και ανακύκλωσή τους. Τα λοιπά ογκώδη (έπιπλα κλπ), µαζί µε άλλα ρεύµατα που συγκεντρώνονται στο Πράσινο Σηµείο, µπορεί να αναβαθµίζονται για επαναχρησιµοποίηση µέσω κοινωνικών επιχειρήσεων, µε αξιοποίηση κατάλληλων προς αυτό χρηµατικών ενισχύσεων. Ο στόχος ποσοτικοποιείται πιό κάτω για κάθε ρεύµα ξεχωριστά Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισµού (ΑΗΗΕ) ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΣ ΠΟΣΟΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: 4kg/κάτοικο (οικιακής προέλευσης ΑΗΗΕ) σε επίπεδο χώρας. ΝΕΟΣ ΠΟΣΟΤΙΚΟΣ ΣΤΟΧΟΣ: (ΚΥΑ 23615/651/Ε.103/2014): 45% κ.β. ξεχωριστή συλλογή των παραγόµενων ΑΗΗΕ για το έτος 2016 και 65% κ.β. ξεχωριστή συλλογή των παραγόµενων ΑΗΗΕ για το έτος Η συλλογή των ΑΗΗΕ δεν γίνεται µόνο από το ήµο αλλά και από δίκτυο καταστηµάτων ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, όπου και δεν είναι δυνατή η καταγραφή των συλλεγόµενων αποβλήτων σε επίπεδο δήµου,όπως και από εµπόρους scrap, οι οποίοι αγοράζουν ΑΗΗΕ από ρακοσυλλέκτες. Και στις δύο αυτές περιπτώσεις δεν είναι δυνατή η καταγραφή των συλλεγόµενων ποσοτήτων ΑΗΗΕ σε επίπεδο δήµου. Ωστόσο, κρίνεται ιδιαίτερα σηµαντική η συνεργασία του ήµου µε το εγκεκριµένο σχετικό ΣΣΕ «Ανακύκλωση Συσκευών» και άλλους αδειοδοτηµένους φορείς για την ενίσχυση της συλλογής ΑΗΗΕ σε επίπεδο ήµου, καθώς έτσι θα µειωθεί ο «κανιβαλισµός» των συσκευών που παρατηρείται συχνά όταν αυτές συλλέγονται από τον άτυπο τοµέα. Η συνεισφορά των Πράσινων Σηµείων στην επίτευξη του στόχου αυτού κρίνεται σηµαντική. Για το ήµο Βόρειας Κυνουρίας, οι παραπάνω στόχοι ποσοτικοποιούνται ως ακολούθως: Με την υπόθεση ότι η κατά κεφαλή παραγωγή ΑΗΗΕ είναι ίση µε τον εθνικό µέσο όρο (9 κιλά/κάτοικο), και σύµφωνα µε την ΚΥΑ 23615/651/Ε.103/2014 οι στόχοι είναι: 45% κ.β. ξεχωριστή συλλογή των παραγόµενων ΑΗΗΕ για το έτος 2016 και 65% κ.β. ξεχωριστή συλλογή των παραγόµενων ΑΗΗΕ για το Η κατά κεφαλή παραγωγή ΑΗΗΕ είναι ίση µε τον εθνικό µέσο όρο (9 κιλά/κάτοικο), και αυτό θα πρέπει να επιτυγχάνεται µέσω των Υπηρεσιών και υποδοµών του ήµου, έτσι οι ποσότητες των στόχων στόχοι χωριστής συλλογής διαµορφώνονται ως εξής: Πίνακας 34: Στοχος για ΑΗΗΕ το 2019 τόνοι/έτος Παραγόµενα ΑΗΗΕ (9kg/κάτοικο/έτος 93 - εκτίµηση) Στόχος συλλογής 4kg/κάτ. για το έτος Στόχος συλλογής 45% για το έτος

74 Στόχος συλλογής 65% για το έτος Εικόνα 21: Στόχοι για ΑΗΗΕ το 2020 Στις προτεινόµενες δράσεις για την επίτευξη των στόχων για το 2016 και το 2019 συµπεριλαµβάνονται τα εξής: Χωριστή Συλλογή στο Ολοκληρωµένο Πράσινο Σηµείο. Χωριστή Συλλογή σε Πράσινες νησίδες Συλλογής για τις µικρές συσκευές. Χωριστή συλλογή από τις υπηρεσίες του ήµου,σύµφωνα µε τις υφιστάµενες συνθήκες που προβλέπει ο κανονισµός καθαριότητας του ήµου. Συλλογή στα Πράσινα σημεία Συλλογή σε Νησίδες ΑΗΕΕ Συλλογή σε καταστήματα Συλλογή από τον Δήμο Στόχος για το % Εικόνα 22: ιαχείριση ΑΗΕΕ

75 Απόβλητα Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών & Συσσωρευτών Ο στόχος που τίθεται για τη διαχείριση των φορητών ηλεκτρικών στηλών που παράγονται στα ΑΣΑ αποτελεί εξειδίκευση των εθνικών στόχων, χωρίς όµως να αποτελεί δεσµευτικό στόχο: Π οσοτι κός Στ όχος: 25% κ.β. ξεχωριστή συλλογή για το έτος 2012 και 45% κ.β. ξεχωριστή συλλογή για το έτος Λαµβάνοντας υπόψη ότι το δίκτυο συλλογής µπαταριών είναι αρκετά ευρύ και πέρα των σηµείων συλλογής του ήµου, δεν είναι δυνατή η παρακολούθηση του στόχου σε επίπεδο ήµου. Κατά συνέπεια, ο στόχος που τίθεται για το ήµο, είναι ποιοτικός και αφορά στην ενίσχυση του δικού του δικτύου για την αύξηση των ποσοτήτων φορητών ηλεκτρικών στηλών σε δηµόσια κτήρια και υπηρεσίες. Μπαταρίες Συλλογή στα Πράσινα σημεία Ενίσχυση συλλογής Στόχος 45 % Συλλογή μολυσματικών Από τη βοήθεια στο σπίτι Συλλογή σε Νησίδες Μικρές ποσότητες επικίνδυνων σωρευτών Εικό να 23:Σ τόχ ος για Από βλη τα Ηλε κτρι κών Στη λών & Συσ Μικρές Ποσότητες Επικινδύνων Αποβλήτων στα ΑΣΑ Ο στόχος που τίθεται για τη διαχείριση των επικινδύνων αποβλήτων στα ΑΣΑ στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας είναι ο εξής: Οργάνωση συστήµατος χωριστής συλλογής µικρών επικινδύνων αποβλήτων - Εκτροπή από την ταφή. Πέρα από τα επικίνδυνα απόβλητα γενικά που αναλύονται στην παρακάτω ενότητα, όπως και ο τροπος διαχείρισής τους υπάρχουν µικρές ποσότητες από επικίνδυνα που απορρίπτονται από τους πολίτες µέσα στα ΑΣΑ. Τα επικίνδυνα απόβλητα στα ΑΣΑ είναι : Μπαταρίες, λαµπτήρες, δοχεία που περιείχαν χηµικές ουσίες (χλωρίνες, φυτοφάρµακα κλπ),λακ, σπρέυ, φάρµακα, και µολυσµατικά ιατρικά από τα νοικοκυριά.

76 Εικόνα 24:Στόχος για µικρές ποσότητες επικίνδυνων σε ΑΣΑ Οχήµατα στο τέλος του κύκλου ζωής τους (ΟΤΚΖ) Σύµφωνα µε την ενηµέρωσε που παρασχέθηκε από το τµήµα Καθαριότητας του ήµου Βόρειας Κυνουρίας θα συνεχιστεί το ίδιο σύστηµα δηλάδη : Όλα τα παλαιά αυτοκίνητα και ελαφρά φορτηγά, που οι ιδιοκτήτες τους έχουν αποφασίσει να µην χρησιµοποιήσουν ξανά θεωρούνται ΟΤΚΖ και πρέπει να παραδίδονται για εναλλακτική διαχείριση. Ισχύει για όλα ανεξαιρέτως τα επιβατικά και ελαφρά φορτηγά µε µικτό βάρος έως 3.5 τόνους. Με την παράδοση δίνεται το πιστοποιητικό καταστροφής που επιτρέπει την αποταξινόµηση του οχήµατος (παράδοση πινακίδων). Εγκαταλειµµένα αυτοκίνητα, µεταφέρονται για ανακύκλωση µε ευθύνη του δήµου, µε βάση το Άρθρο 9 του Π 116/2004, µετά από ορισµένη διαδικασία (αφού αναζητηθεί ο κάτοχος κλπ). Συλλογή-µεταφορά- ιάθεση Ο ήµος θα συνεχίσει την συνεργασία µε τις αδειοδοτηµένες εταιρείες που ήση συνεργάζεται για την συλλογή µεταφορά και διάθεση σε µονάδα ανακύκλωσης αυτοκινήτων (ΟΤΚΖ).Εκεί τα οχήµατα αποσυναρµολογούνται και τα εξαρτήµατά τους και διατίθενται στην συνέχεια. Συνήθως η ανακύκλωση αυτοκινήτων συνεργάζεται και µε άλλα συστήµατα ανακύκλωσης, όπου παραδίδονται υλικά όπως ορυκτέλαια, ελαστικά και συσσωρευτές ενώ τα υπόλοιπα επικίνδυνα απόβλητα παραδίδονται σε εταιρείες διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων. Ένα ποσοστό, σχεδόν 75%, των ΟΤΚΖ αποτελείται από χρήσιµα µέταλλα τα οποία πρέπει να ανακυκλώνονται Χρησιµοποιηµένα ελαστικά οχηµάτων εν υπάρχει κάποια ειδική πρόβλεψη για τα χρησιµοποιηµένα ελαστικά οχηµάτων. Στην Ελλάδα υπάρχει ο φορέας Ecoelastika, ο οποίος συλλέγει τα χρησιµοποιηµένα ελαστικά. Η συλλογή των µεταχειρισµένων ελαστικών γίνεται απ ευθείας από τα σηµεία συλλογής που είναι τα βουλκανιζατέρ και τα συνεργεία σε ολόκληρη τη χώρα. Έτσι ορισµένα συνεργεία πιθανόν να έχουν σύµβαση µε την εταιρεία.οι πολίτες θα µπορούν να φέρνου χρησιµοποιηµένα ελαστικά οχηµάτων στο κεντρικό Πράσινο σηµείο Μεγάλοι ηλεκτρικοί συσσωρευτές Οι µεγάλοι ηλεκτρικοί συσσωρευτές (µπαταρίες αυτοκινήτων, βιοµηχανικές, κτλ) περιέχουν αρκετές ουσίες που είναι επικίνδυνες για το περιβάλλον και τον άνθρωπο, όπως µόλυβδο. Θα συγκεντρώνονται από τον ήµο στο κεντριό Πράσινο σηµείο Απόβλητα εκσκαφών, κατασκευών και κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ) Τα ΑΕΚΚ προκύπτουν από δραστηριότητες όπως η κατασκευή και ανακαίνιση κτιρίων και δηµοσίων υποδοµών, ολική ή µερική κατεδάφιση κτιρίων και υποδοµών και η κατασκευή και συντήρηση των οδών. Σηµειώνουµε εδώ ότι αναφερόµαστε στα µη επικίνδυνα ΑΕΚΚ. Μικρό ποσοστό αυτών µπορεί να περιέχουν επικίνδυνες ουσίες (πχ αµίαντος) και απαιτεί ειδική διαχείριση. Υπεύθυνος για την διαχείριση των ΑΕΚΚ είναι ο δήµος Βόρειας Κυνουρίας. Ενδεχοµένως ένα µέρος να διαχειρίζεται και από τις εταιρείες που αναλαµβάνουν κατασκευαστικά έργα κτλ, σε συνεργασία και µε άλλες εταιρείες ή µε κάποιο σύστηµα εναλλακτικής διαχείρισης. Οι ποσοτικοί στόχοι που τίθενται αφορούν το ποσοστό των παραγόµενων ΑΕΚΚ που οδηγούνται προς προετοιµασία για επαναχρησιµοποίηση, ανακύκλωση και ανάκτηση και είναι οι εξής: Τουλάχιστον 50% κ.β. των παραγόµενων ΑΕΚΚ έως το τέλος του Τουλάχιστον 70% κ.β. των παραγόµενων ΑΕΚΚ έως το τέλος του 2020.

77 Επικίνδυνα απόβλητα Η διαλογή στην πηγή αποτελεί τη βέλτιστη µέθοδο διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων. Ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας, όπως έχει ήδη αναφερθεί, συνεργάζεται µε το σύστηµα ΑΦΗΣ για τη διαχείριση των ηλεκτρικών στηλών και µε το σύστηµα Ανακύκλωση Συσκευών για τη διαχείριση των ΑΗΗΕ. Κατά τα επόµενα χρόνια, ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας θα θέσει ως προτεραιότητες: την τοποθέτηση κάδων για τη συλλογή των ηλεκτρικών στηλών σε όλα τα δηµοτικά κτίρια, την ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο δήµο για τα εγκεκριµένα συλλογικά συστήµατα µε τα οποία µπορούν να συνεργαστούν, ώστε να συµβάλουν στη ορθή διαχείριση των αποβλήτων τους, όπως π.χ. τα συνεργεία οχηµάτων για τη λειτουργία των συστηµάτων για ΑΛΕ και για συσσωρευτές. Παράλληλα, ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας θα ενηµερώνει ή/και θα ελέγχει ως προς τη συµµόρφωση µε τη νοµοθεσία τις δραστηριότητες του δηµόσιου και του ιδιωτικού τοµέα που παράγουν επικίνδυνα απόβλητα, όπως τα: απόβλητα από την υγειονοµική περίθαλψη ανθρώπων ή ζώων, τις υγειονοµικές µονάδες τα φαρµακεία για τα ληγµένα φάρµακα, φωτογραφικά χηµικά, απορριπτόµενος εξοπλισµός που περιέχει χλωροφθοράνθρακες και βιοµηχανικά απόβλητα. Εικόνα 25: ιαχείριση επικινδύνων Αποβλήτων ΕΠΟΠΤΕΙΑ - ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ Ο Δήμος θα ελέγχει τους παραγωγούς : ιατροφαρμακευτικές μονάδες, συνεργεία κλπ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ Ενημέρωση του κοινού για την ασφαλή απόρριψη ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ Συνεργασία με αδειοδοτημένες επιχειρήσεις και συστήματα για την ασφαλή διάθεση ΣΥΛΛΟΓΗ Συλλογή σε Πράσινα σημεία Στόχος του ήµου Βόρειας Κυνουρίας είναι να αυξάνει κάθε έτος την ποσότητα συλλογής και ορθής διάθεσης επικίνδυνων αποβλήτων είτε από προγράµµατα διαλογής στην πηγή (όπως για τα φάρµακα), ή από την ευαισθητοποίηση των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στο δήµο. Στόχος του πενταετούς προγραµµατισµού του ήµου Βόρειας Κυνουρίας είναι µέχρι το έτος 2019 να συλλέγεται χωριστά και να προωθείται για ανακύκλωση/διάθεση το 80% της ποσότητας επικίνδυνων αποβλήτων που παράγονται στα όρια του δήµου. Ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας θα δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στην ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση του συνόλου των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στα όρια του δήµου, ώστε να µειωθεί η ποσότητα των επικίνδυνων αποβλήτων που καταλήγουν στους κάδους των ΑΣΑ. Ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας θα θέσει αυστηρούς στόχους για τα απόβλητα από την υγειονοµική περίθαλψη ανθρώπων. Σύµφωνα µε την Υ.Α. 1958/2012 (ΦΕΚ 209 Α ) «Κατάταξη δηµόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και Υποκατηγορίες σύµφωνα µε το Άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/2011», τα νοσοκοµεία και οι κλινικές κατατάσσονται στην 6 η οµάδα Τουριστικές εγκαταστάσεις και έργα αστικής ανάπτυξης, κτιριακού τοµέα, αθλητισµού και αναψυχής. µε α/α 14

78 «Εγκαταστάσεις υγειονοµικής περίθαλψης: νοσοκοµεία, κλινικές, θεραπευτήρια κ.ά.». Οι εγκαταστάσεις υγειονοµικής περίθαλψης µε αριθµό κλινών (Κ) > 300 κατατάσσονται στην Υποκατηγορία Α2, για την αδειοδότηση των οποίων απαιτείται έγκριση περιβαλλοντικών όρων από την αρµόδια Αποκεντρωµένη ιοίκηση. Οι εγκαταστάσεις υγειονοµικής περίθαλψης µε αριθµό κλινών (Κ): 50 < Κ 300 κατατάσσονται στην δεύτερη κατηγορία (Β), για την αδειοδότηση των οποίων δεν απαιτείται έγκριση περιβαλλοντικών όρων, αλλά η τήρηση των Πρότυπων Περιβαλλοντικών εσµεύσεων (ΠΠ ). Να σηµειωθεί ότι όταν στους χώρους µιας κλινικής λαµβάνει χώρα οποιαδήποτε επεξεργασία ιατρικών αποβλήτων (αποτέφρωση ή αποστείρωση), τότε αυτή κατατάσσεται ξεχωριστά και εξετάζεται στα συστήµατα υποδοµών (4 η οµάδα της Υ.Α. 1958/2012). Σύµφωνα µε το Άρθρο 2 (βλέπε Παράρτηµα) της Υ.Α. οικ /2012 (ΦΕΚ 1537Β/ ) «Μέτρα και όροι για τη διαχείριση αποβλήτων υγειονοµικών µονάδων», Υγειονοµικές Μονάδες (ΥΜ) είναι οι ακόλουθες: ηµόσια θεραπευτήρια ( Θ) Ιδιωτικά Θεραπευτήρια (ΙΘ) Κέντρα Υγείας (ΚΥ) ηµοτικά Ιατρεία ( Ι) ΝΠΙ παροχής υπηρεσιών υγείας (ΝΠΙ ) Μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας των ασφαλιστικών οργανισµών (π.χ. κλινικές ΙΚΑ) Μονάδες παροχής υπηρεσιών υγείας των ενόπλων δυνάµεων (στρατιωτικά νοσοκοµεία) Κέντρα αιµοδοσίας (ΚΑ) ιαγνωστικά και ερευνητικά εργαστήρια ( Ε) Μικροβιολογικά εργαστήρια (Μ) Οδοντιατρεία (Ο ) Κτηνιατρικές κλινικές (ΚΚ) Κτηνιατρικά διαγνωστικά και ερευνητικά εργαστήρια Με την Υ.Α. ΥΓ3α/οικ 2464 (ΦΕΚ 11Β/ ) «ηµιουργία συστήµατος συλλογής, µεταφοράς, προσωρινής φύλαξης, διαχείρισης και καταστροφής οικιακών φαρµακευτικών σκευασµάτων και υπολειµµάτων φαρµάκων οικιακής χρήσεως.» αποφασίστηκε η «συλλογή και προσωρινή αποθήκευση των οικιακών φαρµακευτικών σκευασµάτων και υπολειµµάτων φαρµάκων οικιακής χρήσεως, σε περιέκτες ειδικών προδιαγραφών, τοποθετηµένων σε ορθολογικά επιλεγµένο (εµφανές εύκολα προσβάσιµο στους πολίτες) και µερικώς αποµονωµένο χώρο σε όλα τα φαρµακεία της χώρας. Οι περιέκτες θα δοθούν από την ΙΦΕΤ Α.Ε. Την άµεση περισυλλογή και µεταφορά µέσω του υπάρχοντος δικτύου διανοµής της Οµοσπονδίας Συνεταιρισµών Φαρµακοποιών Ελλάδος και λοιπών δικτύων ιδιωτικής φαρµακεµπορίας του περιεχοµένου των πληρωµένων περιεκτών από τα φαρµακεία στην ειδικά διαµορφωµένη µονάδα της ΙΦΕΤ Α.Ε. στη Μαγούλα. Την ευθύνη για την ορθολογική καταστροφή των οικιακών φαρµακευτικών σκευασµάτων και υπολειµµάτων φαρµάκων που θα αποθηκεύονται στον ειδικά διαµορφωµένο χώρο στις εγκαταστάσεις της ΙΦΕΤ Α.Ε., φέρει η ΙΦΕΤ Α.Ε. υπό την εποπτεία του ΕΟΦ.» για τα σχετικά οφέλη προς το περιβάλλον και τους ανθρώπους. Σύµφωνα µε την Υ.Α. ΥΓ3α/οικ 2464 «σε περίπτωση µη συµµόρφωσης προς τις διατάξεις του παρόντος, τα φαρµακεία υπέχουν τις διοικητικές κυρώσεις που προβλέπονται από την παρ. 8 του άρθρου 43 Ν. 4025/2011, µετά από έκθεση του ΣΕΥΥΠ.» Σύµφωνα µε το Παράρτηµα Ι (Γενικές Τεχνικές Προδιαγραφές ιαχείρισης Αποβλήτων Υγειονοµικών Μονάδων) της Υ.Α. οικ /2012 (ΦΕΚ 1537Β/ ) «Μέτρα και

79 όροι για τη διαχείριση αποβλήτων υγειονοµικών µονάδων», στις Υγειονοµικές Μονάδες (ΥΜ) «Τα ληγµένα ή άχρηστα φάρµακα, κυτταροστατικά ή µη επιστρέφονται στο φαρµακείο της ΥΜ, τοποθετούνται σε ειδικό περιέκτη και επιστρέφονται στις φαρµακευτικές εταιρίες, οι οποίες τα είχαν προµηθεύσει, µετά από σχετικό αίτηµα του υπεύθυνου του Φαρµακείου ή παραδίδονται σε αδειοδοτηµένους συλλέκτες µεταφορείς ΕΑ για περαιτέρω διαχείριση. Η διαχείριση των φαρµάκων και ιδιαίτερα των κυτταροτοξικών, εµπίπτει στο πλαίσιο εφαρµογής της κοινής υπουργικής απόφασης 13588/725/2006 «Μέτρα όροι και περιορισµοί για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων σε συµµόρφωση µε τις διατάξεις της Οδηγίας 91/689/ΕΚ» (ΦΕΚ Β 383), καθώς και του Νόµου 3204/2003 «Τροποποίηση και συµπλήρωση της νοµοθεσίας για το Εθνικό Σύστηµα Υγείας και ρυθµίσεις άλλων θεµάτων αρµοδιότητας του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας» (ΦΕΚ Α 296).» Σύµφωνα µε την Κ.Υ.Α /725/2006 (ΦΕΚ 383B/ ) «Μέτρα όροι και περιορισµοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων» τα φάρµακα κατηγοριοποιούνται στο κεφάλαιο «18 Απόβλητα από την υγειονοµική περίθαλψη ανθρώπων ή ζώων ή/και από σχετικές έρευνες» του καταλόγου ως: κυτταροτοξικές και κυτταροστατικές φαρµακευτικές ουσίες φαρµακευτικές ουσίες άλλες από τις αναφερόµενες στο σηµείο Στόχος Πρόληψης Οι στόχοι πρόληψης είναι προς το παρόν ποιοτικοί. Θέτοντας ένα χρονοδιάγραµµα ενεργειών πρόληψης είναι δυνατόν να στοχεύσουµε σε µείωση 1% ετησίως των συνολικών ποσοτήτων, από το 2020 και µετά. Ο στόχος είναι χαµηλός διότι: Ενα σχέδιο πρόληψης των αποβλήτων πρέπει να εφαρµόσει µια σειρά από προγράµµατα τα οποία, µεµονωµένα και σε συνδυασµό µεταξύ τους, θα συµβάλλουν στο να ξεπεραστούν τα εµπόδια για την πρόληψη της δηµιουργίας των αποβλήτων στους σηµαντικότερους τοµείς της κοινωνίας και οικονοµίας. Το σχέδιο πρόληψης πρέπει να λάβει υπόψη τις βασικές αρχές πρόληψης των αποβλήτων και της αποτελεσµατικής χρήσης των πόρων, όπως ορίζεται στην εθνική και ευρωπαϊκή νοµοθεσία και να ενσωµατώσει το σχεδιασµό και την υλοποίηση όλων των έργων στο πλαίσιο του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης των Αποβλήτων.Επίσης πρέπει : Να επιφέρει µετρήσιµες βελτιώσεις στην πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων σε όλα τα επίπεδα και τοµείς της ελληνικής οικονοµίας και κοινωνίας. Να αναδειχθούν βέλτιστες πρακτικές που θα αποδεικνύουν τις ευκαιρίες και την εξοικονόµηση κόστους που είναι δυνατό να προκύψουν από την εφαρµογή δράσεων πρόληψης των αποβλήτων. Να γίνει διάδοση των αρχών της πρόληψης των αποβλήτων ενθαρρύνοντας την εφαρµογή των βέλτιστων πρακτικών τους σε όλους τους τοµείς του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα. Είναι σηµαντικό να αναγνωρίζεται η πρόληψη των αποβλήτων ως το πρώτο βήµα σε κάθε πολιτική διαχείρισης των αποβλήτων, είναι επίσης απαραίτητο να αναγνωριστεί ότι διαφέρει σηµαντικά από τις άλλες επιλογές που σχετίζονται µε τη διαχείριση των αποβλήτων.

80 Εικόνα 26: ιάγραµµα δράσεων διαχείρισης ρευµάτων

81 7. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ ΤΟΠΙΚΟΣ ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ 7.1. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΡΑΣΕΙΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ Το τοπικό σχέδιο αποκεντρωµένης διαχείρισης ΑΣΑ ήµου Βόρειας Κυνουρίας έχει καταρτιστεί λαµβάνοντας υπόψη: - Τους στόχους που τίθενται από την εθνική νοµοθεσία για τη διαχείριση των ΑΣΑ, όπως περιγράφονται και εξειδικεύονται στην ενότητα 4. - Τις υφιστάµενες υποδοµές του ήµου. - Τις δυνατότητες χωροθέτησης εναλλακτικών λύσεων διαχείρισης ΑΣΑ. Βάσει όλων αυτών, οι προτεινόµενες δράσεις του τοπικού σχεδίου που εξετάζονται και αναλύονται στη συνέχεια παρουσιάζονται συνοπτικά στον ακόλουθο πίνακα: Πίνακας 35:Συνοπτική Περιγραφή προτεινόµενων δράσεων ΤΣ Α Βόρειας Κυνουρίας Α/Α Τίτλος Προτεινόµενης Συνοπτική περιγραφή 1 ηµιουργία Μονάδας Επεξεργασίας και ιαχείρισης Σύµµεικτων και βιοαπόβλητων από σπ Στην µονάδα, που θα εγκατασταθεί σε αδειοδοτηµένη περιοχή του Τάνου θα γίνεται κοµποστοποίηση των βιοαποδοµίσιµων απο.σ.π. και επεξεργασία των σύµµεικτων ΑΣΑ για ανάκτηση ανακυκλώσιµων υλικών και κοµποστοποίηση του οργανικού κλάσµατος 2 ηµιουργία Πράσινων Σηµείων 3 Ξεχωριστή συλλογή 4 ρευµάτων ανακυκλώσιµων 4 ηµιουργία νησίδων συλλογής- 5 ηµιουργία οµών Επαναχρησιµοποίησης ηµιουργία ενός κεντρικού πράσινου σηµείου σε επίπεδο ήµου και 2 µικρότερων πράσινων σηµείων συλλογής. Στα Πράσινα σηµεία θα συγκεντρώνονται : έπιπλα, ογκώδη, κλαδέµατα Ηλεκτρικές συσκευές αλλα και ανακυκλώσιµα υλικά σε µεγάλες ποσότητες Καθιέρωση ξεχωριστής συλλογής για Γυαλι, χαρτί, πλαστικά, µέταλλα, Τοποθέτηση πολλών κάδων µαζί για συγκέντρωση διάφορετικών ανακυκλώσιµων υλικών δηµιουργία 60 Πράσινων νησίδων ηµιουργία ενός ή περισσοτέρων σηµείων, στα οποία τα αντικείµενα θα συλλέγονται θα επιδιορθώνονται θα επισκευάζονται και θα διατίθενται στους πολίτες.αρχικά θα είναι στο κεντρικό Πράσινο Σηµείο 6 Οικιακή κοµποστοποίηση Προώθηση της οικιακής κοµποστοποίησης κυρίως σε αποµακρυσµένα ορεινά χωριά διανοµή κάδων & δηµιουργία µηχανισµού υποστήριξης και ελέγχου. 7 Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων Οργάνωση δικτύου χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων καλύπτοντας µεγάλο µέρος του ήµου. 8 Χωριστή συλλογή βρώσιµων Επέκταση δικτύου συλλογής βρώσιµων ελαίων µέσω ελαίων (τηγανελαίων) συµβάσεων µε ιδιωτικούς φορείς. 9 Ενίσχυση συλλογής Ενίσχυση της συλλογή έντυπου χαρτιού και γυαλιού έντυπου χαρτιού και γυαλιού κατά προτεραιότητα για τα σχολεία, τις δηµόσιες υπηρεσίες και τους µεγάλους παραγωγούς.

82 10 Χωριστή συλλογή ογκωδών και πράσινων αποβλήτων Βελτίωση του συστήµατος συλλογής ογκωδών ενισχύοντας την χωριστή συλλογή ανά είδος αποβλήτου. ηµιουργία κινήτρων για µεταφορά των ογκωδών από τους πολίτες στο πράσινο σηµείο. 11 Βελτίωση συστήµατος αποκοµιδής 12 Ενίσχυση σπ ανακυκλώσιµων υλικών & λοιπών αποβλήτων Βελτίωση του συστήµατος αποκοµιδής Ενίσχυση της συνεργασίας του ήµου µε Συστήµατα Εναλλακτικής ιαχείρισης για : συσκευασίες, ΑΗΗΕ, µπαταρίες, υλικά κατεδαφίσεων Ενίσχυση της σπ στο κεντρικό πράσινο σηµείο και στα υπόλοιπα σηµεία συλλογής 13 ηµιουργία Κέντρου Εκπαίδευσης για τη ιαλογή στην Πηγή και την Ανακύκλωση (ΚΑΕ ΙΣΠ) Κέντρο για την διαρκή εκπαίδευση των πολιτων, µαθητών, συνδεόµενο µε κεντρικό Πράσινο σηµείο και άλλα σηµεία 14 ικού τύπου Αντιµετώπιση της ιλύος ως πόρο - πηγή οργανικής ουσίας για χρήση επ ωφελεία της γεωργίας 15 Γεωργοκτηνοτροφικά απόβλητα Επιδίωξη πλήρους ανάκτησης των γεωργοκτηνοτροφικών αποβλήτων, µε προτεραιότητα την ανάκτησή τους στη γεωργία µε κοµποστοποίηση στη τοπική µονάδα 16 Ενεργειακή αξιοποίηση ιερεύνηση ενεργειακής αξιοποίησης µέσω παραγωγής βιοαερίου ή RDF από το υπόλλειµµα 17 Αποκατάσταση ΧΑ Α Αποκατάσταση από ΧΑ Α ηµιουργία ΧΥΤΥ 18 ΧΥΤΥ Εκστρατείες Υλοποίηση εκστρατείας ευαισθητοποίησης των πολιτών ευαισθητοποίησης ράσεις για τη χωριστή συλλογή και τη λειτουργία του κεντρικού δηµόσιας διαβούλευσης και πράσινου σηµείου και των µικρών σηµείων συλλογής. κοινωνικής συµµετοχής ράσεις συµµετοχής στον σχεδιασµό και την εφαρµογή του τοπικού σχεδίου για παράδειγµα µέσω ανοιχτών εκδηλώσεων, συσκέψεων µε κοινωνικούς φορείς, ερωτηµατολογίων, συνελεύσεων, συγκρότησης οµάδων 19 ράσεις πρόληψης Σχεδιασµός - Προγραµµατισµός δράσεων πρόληψης δηµιουργίας απορριµµάτων 20 Σύστηµα διαχείρισης και ελέγχου ηµιουργία κατάλληλου κεντρικού µηχανισµού σε επίπεδο ήµου για το συντονισµό και παρακολούθηση του τοπικού σχεδίου διαχείρισης ΑΣΑ.

83 7.2. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΡΑΣΕΩΝ ηµιουργία µονάδας διαχείρισης βιοαποβλήτων/σύµµεικτων Εντός του 2015 θα γίνει η εγκατάσταση,στην περιοχή του Τανου της Βόρειας Κυνουρίας, µονάδας επεξεργασίας των Βιοαποβλήτων του ήµου αλλά ταυτόχρονα και των σύµµεικτων για όσο χρονικό διάστηµα θα υπάρχουν ακόµα. Αρχικά η µονάδα, θα λειτουργήσει µε παροχή της υπηρεσίας επεξεργασίας των βιοαποβλήτων και των σύµµεικτων ΑΣΑ, από εργολάβο µε τελικά προϊόντα κοµποστ, ανακυκλώσιµα υλικά και υπόλειµµα. Στην µονάδα τα βιοαποδοµήσιµα απόβλητα κουζίνας και τα Πράσνα που συλλέγονται ξεχωριστά θα κοµποστοποιούνται µε αερόβια διαδικασία µέσα σε κλειστούς σάκους µε εµφύσηση αέρα σε µια γραµµή επεξεργασίας και σε παράλληλη γραµµή επεξεργασίας,σε διαφορετικούς σάκους θα κοµοποστοποιούνται τα βιοαπόβλητα που θα διαχωρίζονται από τα σύµµεικτα. Παράλληλα στην γραµµή επεξεργασίας των σύµµεικτων ΑΣΑ θα γίνεται ανάκτηση των ανακυκλώσιµων υλικών. Η ολοκληρωµένη γραµµή επεξεργασίας περιλαµβάνει τον παρακάτω εξοπλισµό: 1. Κινητή Μονάδα ιαχωρισµού, για διαχωρισµό των εισερχοµένων ΑΣΑ, σε δύο κλάσµατα, των βιοαποβλήτων και των ανακυκλώσιµων υλικών, 2. Κινητή Μονάδα κοµποστοποίησης µέσα σε κλειστό σύστηµα σάκων για την κοµποστοποίηση του κλάσµατος των βιοαποδοµήσιµων από τα ΑΣΑ, ή βιοαποδοµήσιµων από σπ που περιλαµβάνει τεµαχιστή κλαδιών, αναµείκτη, µηχάνηµα ενσάκισης και ραφιναριστή. 3. Κινητό Κ..Α.Υ. για την ανάκτηση κάθε κατηγόριας ανακυκλώσιµων υλικών, 4. Κινητή Μονάδα συµπίεσης - δεµατοποίησης που για τη δηµιουργία δεµάτων ανακυκλώσιµων υλικών προορίζονται για περαιτέρω επεξεργασία ή πώληση. Η ροή των υλικών κατά τα διάφορα στάδια της διαδικασίας : ΚΟΜΠΟΣΤ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ ΑΠΟ σπ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Συµµεικτα ΑΣΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ Αποµακρυνση Fe ΚΙΝΗΤΟ Κ ΑΥ ΑΝΑΚΤΗΣΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΑΛΟΥΜΙΝΟ ΧΑΡΤΙ ΓΥΑΛΙ ΠΛΑΣΤΙΚΟ Εικόνα 27: ιαγραµµα ροης υλικών µονάδας Τα σύµµεικτα απορρίµµατα, όταν θα φτάνουν µε τα απορριµµατοφόρα στην περιοχή του έργου αντί να οδηγούνται προς ταφή θα υφίστανται µηχανική επεξεργασία που θα έχει ως αποτέλεσµα την ανάκτηση χρήσιµων ανακυκλώσιµων υλικών, την παραγωγή κοµποστ κατάλληλου για εδαφοκάλυψη και την ταφή στον ΧΥΤΑ µόνο του υπολείµµατος της διαδικασίας Τα οφέλη από την διαδικασία είναι: Ανάκτηση ανακυκλώσιµων υλικών και παραγωγή κοµπόστ. Ταφή µόνο του υπολείµµατος, που είναι περίπου το 25 % των εισερχοµένων εποµένως αύξηση αύξηση (τετραπλασιασµός ) του χρόνου ζωής του ΧΥΤΑ. Παραγωγή υλικού εδαφοκάλυψης, που µπορεί να χρησιµοποιηθεί για αποκατάσταση ΧΑ Α ή επικάλυψη του ΧΥΤΑ

84 Μονάδα διαχωρισµού Τα εισερχόµενα απορρίµµατα τροφοδοτούν το κινητό σύστηµα διαχωρισµού τύπου περιστρεφόµενου κόσκινου, µε οπές κατάλληλου µεγέθους, που διαχωρίζει τα υλικά σε δύο ρεύµατα: ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΑΧΩΡΙΣΜΟΥ ΜΟΝΑ Α ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΙΝΗΤΟ Κ ΑΥ Εικόνα 28: ιαγραµµα ροης µάζας στο σύστηµα διαχωρισµού Το υγρό ρεύµα,δηλ το ρεύµα µε τα οργανικό κλάσµα, που οδηγείται προς Κοµποστοποιηση και Το ξηρό ρεύµα µε τα υπόλοιπα υλικά που περιέχει ανακυκλώσιµα, που οδηγείται προς το κινητό Κ ΑΥ. Εικόνα 29: ιαχωριστής Στον διαχωριστή,υπάρχει σύστηµα διάνοιξης των πλαστικών σακουλών. Το υγρό ρεύµα που περιέχει τα βιοαποδοµήσιµα υλικά (χαρτί που δεν ανακτάται, υπολείµµατα τροφών κλπ) και οδηγείται στην µονάδα κοµποστοποίησης.

85 Εικόνα 30: ιαχωρισµός σε ρεύµατα Επεξεργασία Οργανικού κλάσµατος Κινητή µονάδα κοµποστοποίησης Εικόνα 31: Σύστηµα κοµποστοποίησης µέσα σε σάκους Τα οργανικά απορρίµµατα (οργανικό κλάσµα) που προέρχονται από το διαχωρισµό υφίστανται κοµποστοποίηση µεσα σε κλειστό αερόβιο σύστηµα κοµποστοποίησης,µε αποφυγή διαρροής στραγγισµάτων και οσµών. Η µέθοδος αυτή κοµποστοποίησης πλεονεκτεί όσον αφορά το κόστος, σε σχέση µε αυτήν των αναστρεφόµενων σειραδιών, γιατί απαιτεί µικρότερο χώρο και δεν υπάρχουν και τα µειονεκτήµατα που τη συνοδεύουν π.χ. οσµές, σκόνη στον αέρα που πιθανόν να είναι βακτηριακά βεβαρηµένη. Με τον δυναµικό αερισµό, χωρίς ανάδευση, επιτυγχάνεται η ταχύτερη βιοχηµική σταθεροποίηση του οργανικού υλικού, η καλύτερη ποιότητα των χαρακτηριστικών του και η δυνατότητα ελέγχου και επεξεργασίας των οσµών οι οποίες αποτελούν σηµαντικό πρόβληµα, ειδικά όταν η κοµποστοποίηση γίνεται κοντά σε κατοικηµένες περιοχές. Το σύστηµα κοµποστοποίησης είναι αποτελεσµατικό σύστηµα για την επεξεργασία µεγάλων ποσοτήτων οργανικών υλικών σε κοµπόστ, όπως : Οργανικό κλάσµα προερχόµενο από τα σύµµεικτα ΑΣΑ. Βιοαποδοµίσιµα υλικά από ιαλογή στη Πηγή. Κλαδέµατα- πράσινα απόβλητα. Απόβλητα ζώων µονάδων ζωοπαραγωγής Απόβλητα και υπολείµµατα γεωργικών καλλιεργειών Ιλύ εγκαταστάσεων βιολογικου καθαρισµού. Τα πλεονεκτήµατα αυτού του συστήµατος είναι οι χαµηλές δαπάνες αρχικού κεφαλαίου,το χαµηλό κόστος εργασίας και η επεκτασιµότητά του προσαρµογή σε διατιθέµενες ποσότητες.

86 Εξοπλισµός κοµποστοποίησης Η µονάδα κοµποστοποίησης, αποτελείται τα παρακάτω µηχανήµατα: Κλαδοτεµαχιστής που µπορεί να βρίσκεται στην µονάδα ή ή στο χώρο συγκέντρωσης των κλαδεµάτων (Πράσινο σηµείο). Κινητή µονάδα αναµείκτη, οργανικών απορριµµάτων µε «δοµικό υλικό» (κλαδοκάθαρα), για την σωστή αναλογία µίγµατος κοµποστοποίησης (ρύθµιση αναλογίας Ν/C). Κινητή µονάδα συµπίεσης και ενσάκισης του υλικού κοµποστοποίησης, δηλ. του υλικού που προκύπτει από την ανάµειξη των οργανικών απορριµµάτων µε το «δοµικό υλικό», Κλειστοί σάκοι µεγάλου µήκους, µέσα από στους οποίους περνάει το υλικό κοµποστοποίησης, Ανεµιστήρες και κυκλοφορητές, µε πρόγραµµα λειτουργίας για την εµφύσηση αέρα µέσα στους σάκους, Όργανα για µετρήσεις και ελέγχους της διαδικασίας. Ραφιναριστής τύπου περιστρεφόµενου κόσκινου µε τρύπες µικρής διαµέτρου. Εικόνα 32:Αναµικτης

87 Εικόνα 33:Φόρτωση του µηχανήµατος ενσάκισης Εικόνα 34:µηχάνηµα ενσάκισης Εικόνα 35:Κοµποστοπλατεία Οι σάκοι απλώνονται στην κοµποστοπλατεία,όπου µετά την πάροδο 6-8 εβδοµάδων το προϊόν χάνει το 50%-60% του όγκου του και έχει την υφή humus χωρίς οσµή. Επειδή ο χρόνος κοµποστοποίησης είναι τόσο σύντοµος, η εγκατάσταση µπορεί να χρησιµοποιηθεί 5 έως 6 φορές τον χρόνο. Στη συνέχεια οι σάκοι ανοίγουν και το κοµποστ αφήνεται να ολοκληρώσει την διαδικασία ωρίµανσης για 1-2 εβδοµάδες, σε ανοιχτούς χώρους.

88 Εικόνα 36:Άνοιγµα των σάκων κοµποστ-ωρίµανση Ο χώρος εναπόθεσης των σάκων κοµποστοποίησης δεν είναι στεγασµένος πρέπει να έχει ελαφρά κλίση να είναι ασφαλτοστρωµένος ή στρωµένος µε τσιµέντο και να έχει αυλάκι για την συλλογή των οµβρίων. εν δηµιουργούνται στραγγίσµατα από την διαδικασία. Ενα µεγάλο πλεονέκτηµα της µεθόδου είναι οτι υπάρχουν µικρές εκποµπές αερίων θερµοκηπίου στην ατµόσφαιρα,σύµφωνα µε τον παρακάτω πίνακα (Βαρελά 2011) Εικόνα 37:Συγκριση παραγωγής αερίων θερµοκηπίου µονάδων ΜΒΕ αποβλήτων Ποιοτικά χαρακτηριστικά κόµποστ Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του παραγόµενου κόµποστ από τα σύµµεικτα (κοµπόστ τύπου Α) καθορίζονται από τη σχετική νοµοθεσία, ΦΕΚ 3339/ «Καθορισµός απαιτήσεων (προδιαγραφών) για εργασίες επεξεργασίας στο πλαίσιο της µηχανικής-βιολογικής επεξεργασίας των σύµµεικτων αστικών αποβλήτων και καθορισµός χαρακτηριστικών των παραγοµένων υλικών ανάλογα µε τις χρήσεις τος σύµφωνα µε το εδάφιο β της παραγράφου 1 του άρθρου 38 του Ν. 4042/2012», σύµφωνα µε την οποία, πρέπει το τελικό κόµποστ πρέπει να έχει συγκεκριµένη περιεκτικότητα σε επικίνδυνες ουσίες, να τηρεί τις προβλεπόµενες υγειονοµικές προδιαγραφές και να λαµβάνει συγκεκριµένες τιµές στους εργαστηριακούς ελέγχους.

89 Η περιεκτικότητα του τελικού σταθεροποιηµένου προϊόντος, υλικό τύπου κόµποστ ή χώνευµα, πρέπει να είναι χαµηλότερη από τις τιµές του πίνακα, µετρηµένες επί ξηρού βάρους. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΜΟΝΑ Α Πίνακας 36: Οριακές τιµές κοµπόστ τύπου Α ΟΡΙΑΚΕΣ ΤΙΜΕΣ ΠΡΟΤΥΠΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ Cd, mg/kg ξηρού βάρους 3 ΕΝ 13650:2001 Cr, mg/kg ξηρού βάρους 250 ΕΝ 13650:2001 Cu, mg/kg ξηρού βάρους 400 ΕΝ 13650:2001 Hg, mg/kg ξηρού βάρους 2,5 ISO Ni, mg/kg ξηρού βάρους 100 ΕΝ 13650:2001 Pb, mg/kg ξηρού βάρους 300 ΕΝ 13650:2001 Zn, mg/kg ξηρού βάρους 1200 ΕΝ 13650:2001 As, mg/kg ξηρού βάρους 10 ΕΝ 13650:2001 Πολυχλωριωµένα ιφαινύλια (PCBs), mg/kg ξηρού βάρους (1) Πολυκυκλικοί Αρωµατικοί Υδρογονάνθρακες (PAH), mg/kg ξηρού βάρους (2) 0,4 ISO 10382: ISO 18287:2006 Προσµίξεις > 2 mm, % σε ξηρή 3 βάση(3) Υγρασία <40% (1) Άθροισµα των πολυχλωριωµένων διφαινυλίων υπ αριθ. 28, 52, 101, 118, 138, 153, 180 (2) Άθροισµα των ακόλουθων πολυκυκλικών αρωµατικών υδρογονανθράκων acenapthene, acenaphtylene, anthracene,benzo(a)anthracene, benzo(b)fluoranthene, benzo(k)fluoranthene, benzo(g,h,i)perylene, benzo(a)pyrene, chrysene, dibenzo(a,h)anthracene, fluorene, fluoranthene, indeno(1,2,3 c,d)pyrene, naphthalene, phenanthrene, pyrene. (3) Ως προσµίξεις εννοούνται θραύσµατα πλαστικών, γυαλιών, µετάλλων ή άλλων παρόµοιων µη βιοδιασπώµενων υλικών, εξαιρουµένων της άµµου, του χαλικιού ή άλλων µικρών πετρών. 2. Βιώσιµοι σπόροι/πολλαπλασιαστικές µονάδες: Η περιεκτικότητα του παραγόµενου υλικού σε σπόρους ζιζανίων και σε βλαστικά αναπαραγωγικά µέρη επιθετικών ζιζανίων δεν θα υπερβαίνει τις 3 µονάδες ανά λίτρο υλικού. 3. Τα επίπεδα των πρωτογενών παθογόνων µικροοργανισµών στα παραγόµενα υλικά δεν υπερβαίνο Για την εδαφική εφαρµογή του κόµποστ, πρέπει να λαµβάνονται υπόψη και να διενεργούνται λεπτοµερείς έλεγχοι σχετικά µε τις προαναφερόµενες παραµέτρους. Τα δείγµατα για τα οποία θα διενεργηθούν εργαστηριακοί έλεγχοι πρέπει να ικανοποιούν τις απαιτήσεις του ακόλουθου πίνακα: Ετήσια ποσότητα εισερχοµένων αποβλήτων (τόνοι) Πίνακας 37:Απαιτήσεις εργαστηριακού ελέγχου Αριθµός δειγµάτων ληφθέντων σε 12 µήνες Μέγιστος αριθµός δειγµάτων που δεν ικανοποιεί έστω και µια παράµετρο Επιπτρεπόµενη απόκλιση από τα όρια δειγµάτων Π< % Τέλος, σχετικά µε την τιµή πώλησης του παραγόµενου κόµποστ αυτή εξαρτάται σε µεγάλο βαθµό από την ποιότητα του. Λαµβάνοντας υπόψη την ευρωπαϊκή εµπειρία, το κόµποστ που πληροί τις ελάχιστες προδιαγραφές ποιότητας πωλείται από 0 έως και 3 /tn, καθώς µπορεί να εφαρµοστεί κατά κύριο λόγο στη γεωργία. Ωστόσο, σε ορισµένες χώρες και σε περιπτώσεις όπου το κόµποστ έχει εξευγενιστεί, η τιµή πώλησης κυµαίνεται από 20 /tn έως και 40 /tn (. Γιαννόπουλος, Ε. Βουδριάς, Α. Αϊβαζίδης, 2005).

90 Στον προυπολογισµό της µονάδας έχει περιληφθεί η προµήθεια ενός τεµαχιστή κλαδιών, ο οποίος είναι απαραίτητος για την κοµποστοποίηση των πράσινων αποβλήτων. ενδεικτικά µια εικόνα: Εικόνα 38: κλαδοτεµαχιστής Κινητό Κ ΑΥ ανάκτησης ανακυκλώσιµων υλικών Εικόνα 39: Γενική εικόνα ΚΚ ΑΥ ιαχωρισµός των ανακυκλώσιµων που προέρχονται από τα σύµµεικτα Μετά από το µηχανικό διαχωρισµό των οργανικών υλικών (υγρό κλάσµα) από τα σύµµεικτα τα υπόλοιπα υλικά (ξηρό κλάσµα), οδηγούνται προς περαιτέρω ανάκτηση µέσω συστήµατος µεταφορικών ταινιών, επί τόπου σε κινητή µονάδα διαλογής ανακυκλώσιµων υλικών (µονάδα κινητού Κ..Α.Υ.).

91 Εικόνα 40:εικόνα ΚΚ ΑΥ Ανάλογα µε τον αριθµό των µεταφορικών ταινιών που εγκαθίστανται µπορούν να γίνουν διάφορα στάδια χειρωνακτικης διαλογής. Σε κάθε στάδιο υπάρχουν οι ανάλογοι σε αριθµό και διαστάσεις κάδοι για την προσωρινή αποθήκευση των διαλεχθέντων υλικών. Στο τελευταίο στάδιο διαλογής υπάρχει κυκλική περιστρεφόµενη ελαστική µεταφορική ταινία τροφοδοσίας απορριµµάτων και σε διάφορα σηµεία, γύρω από την ταινία, υπάρχουν θέσεις εργασίας για την χειρονακτική διαλογή των ανακυκλώσιµων υλικών. Υπάρχει επίσης ισχυρός ηλεκτροµαγνήτης για τον διαχωρισµό των σιδηρούχων µετάλλων. Εικόνα 41: κυκλικό Κ ΑΥ Από την διαλογή αυτή, ανακτώνται µέχρι έντεκα (11) κατηγορίες υλικών: όπως χαρτί, γυαλί, πλαστικά PET πλαστικά HDPE πλαστικά FILM αλουµίνιο

92 TETRAPACK Σιδηρούχα µέταλλα κλπ, τα οποία συσσωρεύονται σε ανοικτού τύπου containers καθώς και σε κατάλληλους πλαστικούς κάδους, που βρίσκονται κάτω από την µεταφορική ταινία τροφοδοσίας και τις θέσεις εργασίας. ιαχωρισµός των ανακυκλώσιµων που προέρχονται από.σ.π. Τα ανακυκλώσιµα υλικά που συλλέγονται µε διαλογή στη πηγή σε ξεχωριστούς κάδους θα συγκεντρώνονται στον χώρο της µονάδας. Εκεί, γενικά χρειάζεται να φύγουν οι προσµίξεις και να διαχωριστούν περισσότερο. Ο διαχωρισµός γίνεται χειρονακτικά και µε µηχανικά µέσα. Τα υλικά µέσω µεταφορικών ταινιών διέρχονται µπροστά από τους εργαζόµενους στη χειροδιαλογή, οι οποίοι τα ξεχωρίζουν και τα τοποθετούν σε διαφορετικούς κάδους.τα σιδηρούχα µέταλλα αποµακρύνονται µε µαγνήτες. Ανά ρεύµα υλικών που φτάνει η διεργασία που γίνεται είναι : Το χαρτί Συγκεντρώνεται στον µπλε κάδο. Αυτό φτάνει συνήθως καθαρό. Το µόνο που χρειάζεται είναι να συµπιεστεί και να δεµατοποιηθεί για να µεταφερθεί προς το εργοστάσιο ανακύκλωσης χαρτιού. Το γυαλί Συγκεντρώνεται στον πράσινο κάδο. Οταν δεν φτάνει καθαρό χρειάζεται να αποµακρυνθούν οι προσµίξεις δηλαδή τα διαφορετικά υλικά που βάλαµε στον κάδο του γυαλιού, συγκεντρώνεται στον χώρο της µονάδας και όταν η ποσότητα είναι αρκετή για να συµφέρει η µεταφορά του, µεταφέρεται προς το εργοστάσιο ανακύκλωσης γυαλιού. Τα πλαστικά Τα πλαστικά,συγκεντρώνονται στον κόκκινο κάδο, αλλά είναι διαφορετικών ειδών και πρέπει να διαχωριστούν. Συνήθης διαχωρίζονται σε πλαστικά PET, πλαστικά HDPE και πλαστικά FILM. Σε πόσα είδη διαχωρίζονται τα πλαστικά, εξαρτάται από το είδος των πλαστικών που δέχονται για ανακύκλωση οι βιοµηχανίες ανακύκλωσης πλαστικού. Μετά τον διαχωρισµό τους τα διαφορετικά είδη πλαστικών συµπιέζονται και δεµατοποιούνται για την µεταφορά. Τα µέταλλα Τα µέταλλα συγκεντρώνονται στον κίτρινο κάδο, αλλά είναι τουλάχιστον δύο διαφορετικών ειδών : τα αντικείµενα που περιέχουν σίδηρο π.χ. κονσέρβες, κουτιά και τα αντικείµενα από Αλουµίνιο. Αυτά διαχωρίζονται,γιατί πάνε για ανακύκλωση σε διαφορετικά εργοστάσια. Μετά τον διαχωρισµό τους τα διαφορετικά υλικά συµπιέζονται και δεµατοποιούνται για την µεταφορά. Εικόνα 42: Ανακυκλώσιµα προς µεταφορά

93 Κινητή µονάδα δεµατοποίησης Η κινητή µονάδα δεµατοποίησης, µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, αλλά κυρίως, στο τέλος της, στα παραγόµενα προϊόντα της διαδικασίας,τα οποία µπορούν να συµπιεστούν και να δεµατοποιηθούν για να πάνε για προσωρινή αποθήκευση ή µεταφορά προς πώληση. Τα υλικά µέσα στα δέµατα έχουν υποστεί οµοιογενή συµπίεση µε εξαγωγή του µεγαλύτερου ποσοστού αέρα που υπάρχει µέσα στο δέµα. Η πίεση που εφαρµόζεται έχει φορά προς το κέντρο του δέµατος επιτυγχάνοντας αποµάκρυνση του αέρα και υψηλό βαθµό συµπίεσης. Ανάλογα µε το είδος των υλικών που περιέχονται στο κάθε δέµα, κατά την συµπίεση έχει επιτευχθεί συµπίεση και µείωση του όγκου των απορριµµάτων αυτών από 6 έως 8 φορές. Εικόνα 43: εµατοποιηµένα υλικά βιοδιασπώµενο κλασµα να δεµατοποιούνται για προσωρινή αποθήκευση και για µελλοντική επεξεργασία τους. Η µονάδα συµπίεσης είναι κινητή και εύκολα µετακινούµενη ώστε να µπορεί να αλλάζει θέση ανάλογα µε τις ανάγκες του έργου και είναι τέτοια ώστε να µπορεί: να δεµατοποιήσει σύµµεικτα, ανακυκλώσιµα και οργανικά απορρίµµατα, εξασφαλίζει την αποφυγή της διαρροής των υγρών από το δέµα, την οµοιογενή κατανοµή των υλικών ώστε να εγκλωβίζεται η µικρότερη δυνατή ποσότητα αέρα στο εσωτερικό των δεµάτων και να επιτυγχάνεται η µέγιστη συµπίεση. Τα δέµατα περιτυλίγονται µε ανακυκλώσιµη µεµβράνη. Το όλο σύστηµα έχει τη δυνατότητα εναλλακτικής λειτουργίας µε χρήση ηλεκτρικού ρεύµατος ή υγρών καυσίµων. Εικόνα 44: εµατοποιηµένα υλικά Προσωρινή αποθήκευση Οι απαιτούµενοι χώροι για την εγκατάταση της µονάδας αποτυπώνονται ενδεικτικά στο διάγραµµα που ακολουθεί :

94 Χώρος γραµµής εξοπλισµού :1000 τ.µ Χώρος υποδοχής υλικών: 200 τ.µ. Χώρος ανάµιξης υλικών:200 τ.µ. Εικόνα 45: Κάτοψη µονάδας επεξεργασίας σύµµεικτων Χώρος πλατείας Κοµποστοποίησης : τ.µ Χώρος ωρίµανσης κοµπόστ: τ.µ Χώρος αποθήκευσης του ραφιναρισµένου προϊόντος κοµποστ : 2000 τµ Χώρος προσωρινής αποθήκευσης ανακυκλώσιµων: 2000 τ.µ. Οι τεχνικές παρεµβάσεις και οι εργασίες που θα εκτελεστούν για την κατασκευή και λειτουργία της µονάδας κοµποστοποίησης είναι οι ακόλουθες: Χωµατουργικές εργασίες διαµόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου που θα δεχθεί τις εγκαταστάσεις της µονάδας. Σκέπαστρα ανοιχτών χώρων (µεταλλικά στέγαστρα) του εξοπλισµού της µονάδας κοµποστοποίησης και του χώρου αποθήκευσης του ραφιναρισµένου προϊόντος. Έργα διαχείρισης αποπλυµάτων και στραγγισµάτων. Έργα διαχείρισης οµβρίων υδάτων και αντιπληµµυρικής προστασίας. Εφόσον η εγκατάσταση της µονάδας γίνει στην περιοχή τουτάνου δεν χρειάζονται περισσότερες παρεµβάσεις γιατί ήδη υπάρχουν (π.χ. πύλη εισόδου, περίφραξη, ζυγοπλάστιγγα, δίκτυα υποδοµής, κλπ).επίσης υπάρχει µεγάλη ευελιξία για την τοποθέτηση όλων των επιµέρους τµηµάτων εξοπλισµού γιατί κανένα από αυτά δεν είναι πακτωµένο. Πίνακας 38: Ενδεικτικός προυπολογισµός µονάδας επεξεργασίας ΑΣΑ ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΟΣΤΟΣ ( ) εµατατοποιητής

95 Κοµποστοποιητής (περιλαµβάνει το βασικό µηχάνηµα και τρεις εξαρτήσεις: αναστροφέα σωρών κοµποστοποίησης, αναµίκτη & ενσακιστήκοµποστοποιητή) Σύστηµα αερόβιας επεξεργασίας κοµποστοποίησης (περιλαµβάνει σακούλες, σωλήνες, µοτέρ παραγωγής αέρα κλπ. Η τιµή είναι για αναλώσιµα λειτουργίας 6 µηνών) Κλειστό κινητό Κ..Α..Υ.Υ Περιστρεφόµενος διαχωριστής (trommel) Ραφιναριστής Μεταφορικές ταινίες Μικρός φορτωτής (skid steer loader) Ελαστιχοφόρος φορτωτής Τεµαχιστής κλαδιών Όχηµα µεταφοράς µεταλικών κάδων απορριµµάτων Μεταλλικοί κάδοι απορριµµάτων χωρητικότητας 6 κ.µ Bunker Χοάνες εναπόθεσης απορριµµάτων (εάν απαιτηθεί) απορριµµάτων) ΣΥΝΟΛΟ ΦΠΑ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ Κατασκευαστικά Εργα που πιθανώς θα χρειαστούν : Πίνακας 39: Ενδεικτικός προυπολογισµός πιθανών έργων µονάδας ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Κόστος ( ) Επίχωση µε προϊόντα εκσκαφών, εκβραχισµών ή κατεδαφίσεων Κατασκευή στρώσης αποστράγγισης Φρεάτια - ίκτυα εξαµενή πλύσης ύδρευσης πυρόσβεσης ΣΥΝΟΛΟ Προιόντα της µονάδας Τα προιόντα από την µονάδα φαίνονται µε τις ποσότητες που παράγονται στον πίνακα που ακολουθεί : Πίνακας 40: Ποσότητες ανά έτος εξερχοµένων από την µονάδα ΕΙΣΕΡΧΟΜΕΝΑ : το σύνολο των απορριµµάτων ποσοτητες εξερχοµένων (tn) /ετος µεταλλα σιδηρούχα 112 compost Αλουµίνιο 56 Πλαστικά 615 χαρτί 1.007

96 γυαλί 168 ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΥΠΟΛΕΙΜΜΑ Το υπόλειµµα, που εκτιµάτα σε ποσοστό 25% επί των εισερχοµένων σύµµεικτων υλικών, µε τον τρόπο που θα αποθηκευτεί έχει την δυνατότητα σε µελλοντικό χρόνο να επεξεργαστεί για περαιτέρω ανάκτηση υλικών ή ενέργειας. Αυτό επίσης σηµαίνει ποσοστό ανάκτησης υλικών 75% επί των εισερχοµένων ποσοτήτων. Εικόνα 46: Ποσότητες εξερχοµένων υλικών από την µονάδα ΜΒΤ

97 ηµιουργία Πράσινων Σηµείων O νέο Εθνικός σχεδιασµός ιαχείρισης Αποβλήτων προτείνει την δηµιουργία ενός πράσινου σηµείου σε επίπεδο ήµου, για ήµους µε πληθυσµό άνω των 2000 κατοίκων. Στο πράσινο σηµείο θα συλλέγονται χωριστά ανακυκλώσιµα υλικά (όχι αποκλειστικά απόβλητα συσκευασιών), όπως χαρτί, µέταλλο, πλαστικό και γυαλί, πράσινα, ογκώδη, ΑΗΗΕ και άλλα είδη όπως αναλύονται στη συνέχεια. Το πράσινο σηµείο θα λειτουργεί συµπληρωµατικά των συστηµάτων διαλογής στην πηγή που θα εφαρµόζονται για τα διάφορα ρεύµατα υλικών (π.χ. συσκευασίες, έντυπο υλικό, ΑΗΗΕ, ηλεκτρικές στήλες, κλπ.). Το Πράσινο Σηµείο είναι ένας οργανωµένος χώρος, όπου ο πολίτης µπορεί να φέρνει ανακυκλώσιµα υλικά, ογκώδη (π.χ. έπιπλα, ΑΗΗΕ), µικρά επικίνδυνα απόβλητα (όπως µπαταρίες, χρώµατα, κλπ.), πράσινα απόβλητα και άλλα είδη αποβλήτων. Βασικός σκοπός του Πράσινου Σηµείου είναι η διαλογή στην πηγή και ο διαχωρισµός διαφορετικών υλικών και ρευµάτων αποβλήτων, µε στόχο: Την επαναχρησιµοποίηση και την ανακύκλωση. Τη µείωση του κόστους µεταφοράς και διαχείρισης των αποβλήτων. Τη βελτίωση της εµπορευσιµότητας των ανακυκλώσιµων υλικών. Τη µείωση των αποβλήτων προς ταφή. Τα Πράσινα Σηµεία αποτελούν µια διεθνή και δοκιµασµένη πρακτική που βασίζεται στη συµµετοχή των πολιτών και σκοπεύει στην ανακύκλωση ειδικών ρευµάτων υλικών. Σήµερα αποτελούν σηµαντικό τµήµα των συστηµάτων ανακύκλωσης που εφαρµόζονται σε πολλές χώρες της Ε.Ε. και σε όλο τον κόσµο. Σύµφωνα µε τη διεθνή πρακτική, ένα πράσινο σηµείο θα πρέπει να εξυπηρετεί µία περιοχή εντός ακτίνας (οδική απόσταση) 7 χλµ Βασικά χαρακτηριστικά των πράσινων σηµείων - Οι πολίτες παραδίδουν χωριστά συλλεγέντα είδη αποβλήτων µε δικό τους µεταφορικό µέσο στο Πράσινο Σηµείο. - Οι πολίτες µπορούν να παραδίδουν χρήσιµα υλικά προς επαναχρησιµοποίηση (π.χ. έπιπλα, παιχνίδια). - Ο ήµος τροφοδοτεί το Πράσινο Σηµείο απ ευθείας µε υλικά (π.χ. ογκώδη) που δεν συγκεντρώθηκαν από τους πολίτες στο Σηµείο Συλλογής. - Θα πρέπει να καλύπτει όσο το δυνατό περισσότερα είδη αποβλήτων Συλλογικά Συστήµατα Εναλλακτικής ιαχείρισης Αποβλήτων ΣΣΕ Το θεσµικό πλαίσιο της εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών και άλλων προϊόντων, ρυθµίζεται από το Νόµο 2939/01 που ψηφίστηκε τον Αύγουστο του Όλοι οι διαχειριστές (παραγωγοί, εισαγωγείς) είναι υποχρεωµένοι είτε να οργανώσουν είτε να συµµετέχουν σε συστήµατα εναλλακτικής διαχείρισης, ώστε να επιτευχθούν συγκεκριµένοι ποσοτικοί στόχοι. Τα συστήµατα, τα οποία µπορεί να είναι ατοµικά ή συλλογικά αξιολογούνται και εγκρίνονται από το Γραφείο Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσκευασιών και άλλων Προϊόντων ( και την Επιτροπή Παρακολούθησης Εναλλακτικής ιαχείρισης (ΕΠΕ ) µέχρι να ιδρυθεί ο ΕΟΕ ΣΑΠ. Επισηµαίνεται πως το Νοέµβριο του 2008 δηµοσιεύθηκαν στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως τα Προεδρικά ιατάγµατα για τη σύσταση και λειτουργία του Εθνικού Οργανισµού Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (Ε.Ο.Ε..Σ.Α.Π.) α) Π 99/2008 (ΦΕΚ 154 Α / ) β) Π 170/2008 (ΦΕΚ 228 Α/

98 ).Βάσει των διατάξεων του Ν.2939/2001 έχουν εκδοθεί Προεδρικά ιατάγµατα σχετικά µε τους όρους και τις προϋποθέσεις της εναλλακτικής διαχείρισης για τα εξής υλικά: Χρησιµοποιηµένα ελαστικά οχηµάτων (Π.. 109,ΦΕΚ 75Α/5.3.04) Απόβλητα λιπαντικών ελαίων (Π.. 116, ΦΕΚ 64Α/2.3.04) Οχήµατα στο τέλος κύκλου ζωής (Π.. 116, ΦΕΚ 81Α/ Χρησιµοποιηµένες ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές (Π 115, ΦΕΚ 80Α/ Απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού (Π.. 117, ΦΕΚ 82Α/5.3.04) Για την πλήρη εφαρµογή του Ν.2939/01 απαιτείται η έκδοση του Π.. για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων εκσκαφών, κατεδαφίσεων και κατασκευών, η έκδοση του Π.. για την εναλλακτική διαχείριση του Έντυπου Χαρτιού καθώς και η έναρξη λειτουργίας του ΕΟΕ ΣΑΠ. Στην παρούσα φάση λειτουργούν τα παρακάτω εγκεκριµένα συστήµατα: 1. Σύστηµα Συλλογικής Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσκευασιών ΣΣΕ Ανακύκλωση ( 2. Σύστηµα Συλλογικής Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσκευασιών Ορυκτελαίων ΚΕΠΕ ( 3. Ατοµικό σύστηµα εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών της Ιδιωτικής Ετικέτας και Εισαγωγής Προϊόντων «ΑΒ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ ( /) 4. Συλλογικό Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης Μεταχειρισµένων Ελαστικών «ECO ELASTICA» Α.Ε.( 5. Σύστηµα Συλλογικής Εναλλακτικής ιαχείρισης Αποβλήτων Λιπαντικών Ελαίων, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Α.Ε. ΕΛ.ΤΕ.ΠΕ, ΑΕ. ( 6. Συλλογικό Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης Οχηµάτων Ελλάδας µε το διακριτικό τίτλο «Ε ΟΕ Α.Ε.»( 7. Συλλογικό Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών και Συσσωρευτών ΑΦΗΣ( 8. Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσσωρευτών ΣΥ. Ε.ΣΥΣ Α.Ε. ( 9. Συλλογικό Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού εξοπλισµού «ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ Α.Ε.» ( 10. Σύστηµα Συλλογικής Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσσωρευτών Μολύβδου Οξέος Κρήτης «ΣΕ ΙΣ- Κ ΕΠΕ», µε εµβέλεια την Περιφέρεια Κρήτης. 11. Συλλογικό Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης Αποβλήτων Φωτιστικων και Λαµπτήρων, " Σ.Σ.Ε..Α. ΛΑΜΠΤΗΡΩΝ ΚΑΙ ΦΩΤΙΣΤΙΚΩΝ ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗ ΑΕ ", ( 12. Συλλογικό Σύστηµα Ανταποδοτικής Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσκευασιών "Ανταποδοτική Ανακύκλωση Α.Ε."(

99 13. Εταιρία Πανελλαδικής Εναλλακτικής ιαχείρισης Συσσωρευτών Ε.Π.ΕΝ. Ι.ΣΥΣ "ReBattery AE" ( 14. Συλλογικό Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης Αποβλήτων εκσκαφών,κατασκευών. Κατεδιαφίσεων ΑΕΚΚ, Α.Α.Ν.Ε.Λ. Νοτίου Ελλάδος ( Στον νέο ΕΣ Α προβλέπεται ριζική αναθεώρηση της λειτουργίας των Συστηµάτων Εναλλακτικής ιαχείρισης (ΣΕ ) και επανασχεδιασµός τους, στο πλαίσιο ενιαίου κεντρικού συντονιστικού φορέα για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Επανεξέταση του θεσµικού πλαισίου µε στόχο την βελτιστοποίηση της λειτουργίας, την διαφάνεια και τον έλεγχο των συστηµάτων εναλλακτικής διαχείρισης σε άλλα υλικά, στο πλαίσιο ενιαίου κεντρικού συντονιστικού φορέα (µε αναβάθµιση του ΕΟΑΝ). Τα έσοδα των ΣΕ αποτελούν δηµόσιο πόρο και πρέπει να εξεταστεί ο έλεγχός τους µέσω κρατικού λογιστικού συστήµατος για να αποτελέσουν επενδυτικό κονδύλι για την ανάπτυξη των συστηµάτων της νέας διαχείρισης αποβλήτων ιαχείριση συλλεγόµενων υλικών πράσινου σηµείου Τα απόβλητα που συλλέγονται σε ένα πράσινο σηµείο µπορούν να οδηγηθούν για επαναχρησιµοποίηση ή ανακύκλωση, ανάλογα πάντα και µε την προσφορά και ζήτηση στην αγορά. Για τα περισσότερα ρεύµατα λειτουργούν Συστήµατα Εναλλακτικής ιαχείρισης Αποβλήτων (ΣΕ ), τα οποία οφείλουν να διαχειριστούν τα απόβλητα που συλλέγονται σε ένα πράσινο σηµείο. Για τα λοιπά ρεύµατα η διαχείριση θα πρέπει να γίνεται από ανεξάρτητους φορείς µε τους οποίους ο ήµος συνάπτει συµβάσεις συνεργασίας. Στον παρακάτω πίνακα, παρουσιάζονται ο τρόπος διαχείρισης και οι πιθανοί αποδέκτες ανά ρεύµα αποβλήτων που συλλέγεται σε ένα Πράσινο σηµείο. Πίνακας 41:Υλικά που δέχεται ένα Πράσινο σηµείο ιαχείρισή τους Ειδος υλικού Σύστηµα Αποδέκτης Τελικός ιεργασία Χαρτόνι και χαρτί ΕΕΑΑ ΣΕ Ανακύκλωση Βιβλία οµές επαναχρησιµοποίησης Επαναχρησιµοποίηση Πλαστικά ΕΕΑΑ ΣΕ Ανακύκλωση

100 Πλαστικές συσκευασίες ΕΕΑΑ ΣΕ Ανακύκλωση Αντικείµενα από σκληρό πλαστικό ΕΕΑΑ ΣΕ Ανακύκλωση Γυαλί ΕΕΑΑ ΣΕ Ανακύκλωση Τζάµια ΕΕΑΑ ΣΕ Ανακύκλωση Μεταλλικά αντικείµενα ΕΕΑΑ ΣΕ Ανακύκλωση Μέταλλα Ανακυκλωτές µετάλλων Ανακύκλωση Κλαδέµατα Μονάδα κοµποστοποίησης κοµποστοποίηση Βρώσιµα έλαια Ιδιώτες Ανακύκλωση

101 Ρούχα παπούτσια οµές επαναχρησιµοποίησης Ελεγχος Επισκευή Επαναχρησιµοποίηση Υφάσµατα οµές επαναχρησιµοποίησης Ελεγχος Επισκευή Επαναχρησιµοποίηση Χαλιά οµές επαναχρησιµοποίησης Ελεγχος Επισκευή Επαναχρησιµοποίηση Στρώµατα οµές επαναχρησιµοποίησης Ελεγχος Επισκευή Επαναχρησιµοποίηση Επιπλα οµές επαναχρησιµοποίησης Ελεγχος Επισκευή Επαναχρησιµοποίηση Μεγάλες συσκευές Ηλεκτρικές οµές επαναχρησιµοποίησης ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΕ- ΣΕ Ελεγχος Επισκευή Επαναχρησιµοποίηση Ανακύκλωση Οθόνες, καιη/υ τηλεοράσεις οµές επαναχρησιµοποίησης Ελεγχος Επισκευή Επαναχρησιµοποίηση ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΕ- ΣΕ Ανακύκλωση Μικρές ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές οµές επαναχρησιµοποίησης ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΕ- ΣΕ Ελεγχος Επισκευή Επαναχρησιµοποίηση Ανακύκλωση

102 Λαµπτήρες ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗ -ΣΕ Ανακυκλωση Μπαταρίες ΑΦΗΣ ΑΕ - ΣΕ Ανακύκλωση Μικρά αντικείµενα οµές επαναχρησιµοποίησης Επαναχρησιµοποίηση CD δίσκοι οµές επαναχρησιµοποίησης Επαναχρησιµοποίηση Μπογιές χρώµατα Ιδιώτες Επαναχρησιµοποιήση ανακύκλωση Χηµικά επικίνδυνα ιδιώτες Ανακύκλωση Υλικά κατεδαφίσεων οικοδοµών Σύστηµα ΑΕΚΚ Επαναχρησιµοποίηση Ανακύκλωση Ξύλο Ανακυκλωτές Ξύλου Επαναχρησιµοποίηση Ανακύκλωση

103 Χώµα Πέτρες Σύστηµα ΑΕΚΚ Επαναχρησιµοποίηση Ανακύκλωση Συσσωρευτές Συστηµα Ανακύκλωση Λάδια µηχανών ΕΛΤΕΠΕ ΣΕ Ανακύκλωση Ελαστικά ECOELASTICA ΣΕ Ανακύκλωση Περιγραφή πράσινου σηµείου Η δηµιουργία και ανάπτυξη Πράσινων Σηµείων µε στόχο την επαναχρησιµοποίηση, την ανακύκλωση και εναλλακτική διαχείριση µιας σειράς υλικών θα λειτουργήσει συµπληρωµατικά στην επίτευξη των ποσοτικών στόχων που θέτει ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας. Γενικά Χαρακτηριστικά: Τα Πράσινα Σηµεία (ΠΣ) ή Κέντρα, Πάρκα Ανακύκλωσης αποτελούν κατάλληλα διαµορφωµένους,οργανωµένους, φυλασσόµενους χώρους, µε κατάλληλη κτιριακή υποδοµή, εξοπλισµό, ειδική σήµανση και εκπαιδευµένο προσωπικό όπου οι κάτοικοι µιας περιοχής (κατόπιν ενηµέρωσης) µπορούν να µεταφέρουν όποια υλικά (χρήσιµα ή µη) δεν χρειάζονται (συσκευασίες, έντυπο υλικό, πράσινα κήπων, έπιπλα, µπάζα, επικίνδυνα οικιακά απόβλητα, ΑΗΗΕ κλπ.) και τα οποία πιθανόν να µην συλλέγονται µε τις υφιστάµενες µεθόδους αποκοµιδής (πχ. µπλε κάδος). Εκεί τα παραδίδουν δωρεάν ή, σε κάποιες περιπτώσεις, µε κάποιο κόστος (π.χ. παράδοση οικιακών µπαζών). Η απόρριψη και η προσωρινή αποθήκευση των υλικών πραγµατοποιείται συνήθως σε ειδικούς ανά υλικό µεταλλικούς κάδους ή containers (ανοικτά ή κλειστά) ώστε να διασφαλίζεται η εύκολη απόρριψη των υλικών και µεταφορά στη συνέχεια στον τελικό χρήστη (Βιοµηχανία, έµποροι κλπ.), µε ευθύνη του φορέα του προγράµµατος µεταφέρονται. Ο φορέας διαχείρισης του ΠΣ µπορεί να προσφέρει (δωρεάν ή µη) προς τους δηµότες και τις επιχειρήσεις της περιοχής υπηρεσίες παραλαβής και µεταφοράς των υλικών προς τα ΠΣ. Εικόνα 47: Πινακίδα σήµανσης

104 Χωροθέτηση: Τα Πράσινα Σηµεία συνήθως βρίσκονται σε αποθήκες, σε περιφερειακούς χώρους (πχ. στις εισόδους σταθµών µεταφόρτωσης ή/και χώρων διάθεσης απορριµµάτων) και σε άλλες κατάλληλες τοποθεσίες όπως σε δηµοτικά οικόπεδα κατά µήκος πολυσύχναστων οδών. εν απαιτείται µεγάλη έκταση (2-3 στρέµµατα), η οποία όµως εξαρτάται και από τις λοιπές δραστηριότητες που εκτελούνται στο χώρο. εδοµένου ότι τα ΠΣ δεν δηµιουργούν περιβαλλοντικές οχλήσεις, επειδή τα προσκοµιζόµενα υλικά είναι καθαρά, η επιλογή της τοποθεσίας συνήθως δεν δηµιουργεί αντιδράσεις των περίοικων. Όταν πρόκειται για Πράσινα Σηµεία Συλλογής (Πράσινες νησίδες), η συλλογή των υλικών γίνεται σε σχολεία, εκκλησίες, εµπορικά κέντρα µε τη χρήση συστοιχίας κάδων διαφορετικών ανά υλικό. Ο χώρος του Πρασινου σηµείου είναι περιφραγµένος και φέρει σήµανση που θα αναφέρει τα είδη που µπορούν να φέρουν οι πολίτες καθώς και τις ηµέρες και ώρες λειτουργίας του.θα έχει σήµανση για τον τρόπο κυκλοφορίας και για τις διάφορες Οι πολίτες εισέρχονται µε τα οχήµατα τους στο Πράσινο σηµείο και µέσω κατάλληλης σήµανσης Εικόνα 48: Πινακίδα µε τα υλικά που δέχεται οδηγούνται προς τους χώρους απόθεσης των αποβλήτων. Ανάλογα µε το ρεύµα των αποβλήτων που επιθυµούν να αποθέσουν, οδηγούνται αρχικά προς το χώρο στάθµευσης ώστε να µεταφέρουν τυχόν µικρά ανακυκλώσιµα απόβλητα στο χώρο συλλογής µικρών ανακυκλώσιµων αποβλήτων (συνήθως εντός κτιρίου ή στεγασµένος), ενώ σε περίπτωση που επιθυµούν να αποθέσουν ογκώδη απόβλητα, οδηγούνται (µέσω συνήθως κυκλικής) διαδροµής προς το χώρο συλλογής των ογκωδών αποβλήτων. Η κάτοψη του χώρου του Πράσινου σηµείου θα µπορούσε να έχει την παρακάτω µορφή. Εικόνα 49:Ενδεικτική κάτοψη Πράσινου σηµείου Ο φορέας διαχείρισης του πράσινου σηµείου, δηλαδή ο ήµος, µεριµνά για την έγκαιρη αποµάκρυνση των υλικών και τη µεταφορά τους προς τους τελικούς

105 αποδέκτες. Η συχνότητα µεταφοράς εξαρτάται από την αποθηκευτική ικανότητα του πράσινου σηµείου. Ανάλογα µε το είδος των υλικών που συλλέγονται µπορεί να προηγηθεί προ-επεξεργασία για την ευχερέστερη και οικονοµικότερη µεταφορά τους. Ενδεικτικά η προ-επεξεργασία µπορεί να περιλαµβάνει δεµατοποίηση για χαρτιά και πλαστικά, τεµαχισµό για πράσινα απόβλητα κτλ. Εικόνα 50: Πράσινο σηµείο κοντεηνερς Εικόνα 51: Πρασινο σηµειο Το πράσινο σηµείο θα πρέπει να διαθέτει χώρους για την συλλογή των διαφορετικών ογκωδών υλικών όπως: -Χώρος συλλογής Πρασίνων. Στο χώρο αυτό τοποθετείται και ο τεµαχιστής πρασίνων ογκωδών. -Χώρος συλλογής ΑΕΚΚ, χωµάτων και πετρών -Χώρος συλλογής επίπλων -Χώρος συλλογής ΑΗΗΕ -Χώρος συλλογής ελαστικών -Χώρος συλλογής Ξύλων -Χώρος συλλογής Ανακυκλώσιµων υλικών Οι παραπάνω χώροι είναι συνήθως µεγάλα containers τοποθετηµένα σε εξωτερικό χώρο..οι ποσότητες των ανακυκλώσιµων συσκευασιών, θα οδηγούνται στο Κ ΑΥ για διαλογή.

106 Εικόνα 52:Κάδοι συλλογής σε Πράσινο σηµείο

107 Χώρος Συλλογής και ιαλογής Μικρών Ανακυκλώσιµων Αποβλήτων Επειδή τα µικρότερα αντικείµενα οι πολίτες θα τα φέρνουν σε σακούλες ή κουτιά, συνήθως χρειάζεται διαλογή τους. Θα υπάρχει ο χώρος που θα αυτό γίνεται η συλλογή των µικρών σε µέγεθος αποβλήτων που προορίζονται για επαναχρησιµοποίηση ή ανακύκλωση. Μερικά από τα πιο συνήθη απόβλητα που συλλέγονται είναι µελάνια εκτυπωτή, µικρές ηλεκτρικές συσκευές, απλοί λαµπτήρες και λαµπτήρες φθορισµού, κεριά, µπαταρίες, βιβλία, CD, ανάµικτες συσκευασίες, ρούχα, υφάσµατα και παπούτσια. Στο χώρο αυτό συγκεντρώνονται και ειδικά απόβλητα (π.χ. χρώµατα, µελάνια, κλπ.) που θεωρούνται επικίνδυνα αστικά απόβλητα (επικίνδυνα απόβλητα από νοικοκυριά) των οποίων η χωριστή συλλογή δεν εµπίπτει στις διατάξεις της διαχείρισης επικινδύνων αποβλήτων. Εικόνα 53: Μικρά αντικείµενα για συλλογή Χώρος προσωρινής Αποθήκευσης µικρών αντικειµένων Στο χώρο αυτό γίνεται η προετοιµασία των συλλεγόµενων υλικών µε στόχο την άµεση και εύκολη παραλαβή τους από τους κατάλληλους τελικούς αποδέκτες. Χώρος Προετοιµασίας για Επαναχρησιµοποίηση Στον χώρο αυτό, θα προετοιµάζονται για επαναχρησιµοποίηση δηλαδή θα επιδιορθώνονται ή θα επισκευάζονται όσα από τα αντικείµενα προς επαναχρησιµοποίηση χρειάζονται επιδιώρθωση για να γίνουν κατάλληλα να επαναχρησιµοποιηθούν. Οι επιδιορθώσεις αυτές αφορούν κυρίως έπιπλα και ηλεκτρικές /ηλεκτρονικές συσκευές γιατί θα µπορούν να πωληθούν στην συνέχεια. Χώρος Επαναχρησιµοποίησης Στον χώρο αυτό συγκεντρώνονται αντικείµενα, τα οποία ενώ έχουν απορριφθεί από τους κατόχους τους µπορούν να χρησιµοποιηθούν εκ νέου για τον ίδιο σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκαν. Ενδεικτικά αναφέρονται βιβλία, πιάτα, έπιπλα, είδη σπιτιού κτλ. 107

108 Οι πολίτες, οι οποίοι επισκέπτονται τα πράσινα σηµεία θα µπορούν να προµηθεύονται τα εν λόγω αντικείµενα είτε µέσω ενός χαµηλού ποσού είτε δωρεάν. Με βάση την διεθνή εµπειρία, υπάρχει συνεργασία των ΠΣ µε τις κοινωνικές επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται στην επαναχρησιµοποίηση προϊόντων. Οι δηµότες µπορούν να εναποθέτουν πολλά άχρηστα υλικά και προϊόντα, τα οποία θα είναι υποχρεωµένοι να τα παραδίδουν σε σηµεία που υποδεικνύει ο δήµος, αλλά µπορούν επίσης να παραδίδουν και υλικά ή προϊόντα, τα οποία είναι ακόµη λειτουργικά και τα οποία δεν χρειάζονται πλέον και τα οποία µπορούν να αποτελέσουν το αντικείµενο δραστηριότητας της Κοινωνικής Επιχείρησης που µπορεί να δηµιουργηθεί. Εικόνα 54:Επαναχρησιµοποιηση επίπλων Λοιποί Βοηθητικοί Χώροι Για την ορθή λειτουργία ενός πράσινου σηµείου, θα πρέπει, επίσης, να υπάρχουν τα απαιτούµενα έργα υποδοµής: περίφραξη, πύλη εισόδου, περιµετρική δενδροφύτευση όπου απαιτείται, χώρος στάθµευσης οχηµάτων, γραφείο διοίκησης και εξυπηρέτησης, ΗΜ εγκαταστάσεις (ύδρευσης, αποχέτευσης, πυρόσβεσης- πυροπροστασίας, ηλεκτροδότησης, αντικεραυνική προστασία), δεξαµενή νερού, έργα διαχείρισης οµβρίων. 108

109 Εικόνα 55:Χώρος παρκιγκ Εικόνα 56: Πράσινο σηµείο-κοντέηνερς Μηχ αν ο λο γι κό ς εξο πλι σµό ς Πράσινου Σηµείου Ο µηχανολογικός εξοπλισµός ενός Πράσινου σηµείου ενδεικτικά περιλαµβάνει: Μικρή πρέσα ανακυκλώσιµων υλικών Η πρέσα προορίζεται για τη δεµατοποίηση των ανακυκλώσιµων υλικών, ώστε να πραγµατοποιείται ευχερέστερη µεταφόρτωση και προσωρινή αποθήκευση τους. Παλλετοφόρο Όχηµα ( Clark) Χρησιµοποιείται για τη διακίνηση των δεµάτων. Τεµαχιστής πράσινων και ογκωδών αποβλήτων Ο τεµαχιστής θα είναι κατάλληλος για την επεξεργασία ξύλου και ξυλωδών αποβλήτων, όπως απόβλητα κήπων, κορµοί διαµέτρου περίπου τουλάχιστον 20 cm, φλοιοί δένδρων, παλέτες και λοιπών ογκωδών αποβλήτων. Στον προυπολογισµό δεν υπολογίζεται µηχανολογικός εξοπλισµός, διότι το κεντρικό Πράσινο σηµείο θα βρίσκεται στην περιοχή της µονάδας και θα χρησιµοποιεί τον µηχανολογικό εξοπλισµό της µονάδας. Πίνακας 42: Ενδεικτικός προυπολογισµός Πράσινου Σηµείου ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΟΣΤΟΣ ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΗΜΕΙΟ Α. ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ CONTAINER ΟΓΚΩ ΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΚΑ ΟΙ ΜΙΚΡΩΝ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ Β. ΚΤΙΡΙΑΚΑ ΕΡΓΑ ΚΤΙΡΙΑΚΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΑΣΙΝΟΥ ΣΗΜΕΙΟΥ ΜΕΤΑΛΛΙΚA ΣΤΕΓΑΣΤΡA ΧΩΡΩN ΣΥΛΛΟΓΗΣ Γ. ΕΡΓΑ ΥΠΟ ΟΜΗΣ ΧΩΜΑΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΣΦΑΛΤΟΣΤΡΩΣΕΙΣ - ΠΕΡΙΦΡΑΞΗ-ΠΥΛΗ ΕΙΣΟ ΟΥ ΕΠΙ ΑΠΕ ΙΟΣ ΖΥΓΟΣ. ΗΛΕΚΤΡΟΜΗΧΑΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 109

110 ΙΚΤΥΟ ΗΛΕΚΤΡΟ ΟΤΗΣΗΣ - ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΦΩΤΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ ΦΠΑ (23%) ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ ιαδικασίες για την ωρίµανση της κατασκευής ενός πράσινου σηµείου Συνοπτικά οι διαδικασίες και ενέργειες που είναι απαραίτητες για την προετοιµασία και την ωρίµανση της κατασκευής ενός Πράσινου Σηµείου είναι : ιερεύνηση κατάλληλης θέσης χωροθέτησης (συµβατότητα µε τις θεσµοθετηµένες χρήσεις γης, επάρκεια χώρου, εγγύτητα στο κέντρο παραγωγής, οδοποιία πρόσβασης κλπ). Περιβαλλοντική Αδειοδότηση (διαδικασίες αδειοδότησης του έργου σύµφωνα µε τις διατάξεις ν. 4014/2011). 1. Αίτηση Χρηµατοδότησης (προετοιµασία και υποβολή φακέλου στα ΠΕΠ του ΕΣΠΑ για εξασφάλιση χρηµατοδότησης). ράσεις ηµοσιότητας και Ευαισθητοποίησης των Πολιτών για την ενεργό συµµετοχή τους στην λειτουργία του Πράσινου Σηµείου. Εκπαίδευση Προσωπικού για την σωστή λειτουργία του χώρου Επένδυση: Το κόστος περιλαµβάνει το κόστος διαµόρφωσης των εγκαταστάσεων, και κόστος προµήθειας του εξοπλισµού και οχηµάτων. Συνοπτικά τα ωφελη των Πράσινων Σηµείων Μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται σε ΧΥΤΑ - Αύξηση του χρόνου ζωής των Προστασία του περιβάλλοντος και συµβολή στην επίτευξη στόχων ανακύκλωσης Αύξηση του ποσοστού επαναχρησιµοποίησης προϊόντων ή τµηµάτων τους και σηµαντική αύξηση του µέσου χρόνου ζωής τους. Αρκετά ρεύµατα υλικών θα πάψουν να αντιµετωπίζονται ως απόβλητα (π.χ. ρούχα, ηλεκτρικές συσκευές, έπιπλα κ.α.). υνατότητα προµήθειας πολλών ειδών µεταχειρισµένων προϊόντων σε πολύ χαµηλές τιµές. Γενικότερη θετική αλλαγή συµπεριφοράς των δηµοτών και µεγαλύτερη συµµετοχή στην ανακύκλωση για όλα τα προγράµµατα του δήµου Μείωση του κόστους µεταφοράς και διαχείρισης απορριµµάτων για τους δήµους. Ανάπτυξη Κοινωνικής Οικονοµίας ιαµόρφωση νέων αγορών για µεταχειρισµένα προϊόντα. ηµιουργία νέων θέσεων εργασίας - καταπολέµηση της ανεργίας Προώθησης ειδικής κοινωνικής πολιτικής για στοχευµένες ευαίσθητες κοινωνικές οµάδες (π.χ.πωλήσεις σε πολύ χαµηλές τιµές µόνο σε ανέργους κ.α.) Συµβολή στην µείωση της παραοικονοµίας στην σηµερινή διαχείριση των αποβλήτων και στην τόνωση της υγιούς οικονοµίας 110

111 ηµιουργία Πράσινων Σηµείων Συλλογής Οικολογικές ή Πράσινες νησίδες Συµπληρωµατικά του ολοκληρωµένου Πράσινου Σηµείου κρίνεται σκόπιµη η ανάπτυξη πράσινων σηµείων συλλογής ανακυκλώσιµων και άλλων προϊόντων σε διάφορα σηµεία του ήµου, ώστε να διευκολυνθεί η συµµετοχή των δηµοτών. Τα σηµεία συλλογής εγκαθίστανται συνήθως σε κοινόχρηστους χώρους, δεν απαιτούν περιβαλλοντική αδειοδότηση και έχουν ως στόχο την εξυπηρέτηση πολιτών σε επίπεδο γειτονιάς. Για το ήµο Βόρειας Κυνουρίας, προτείνονται 60 οικολογικές νησίδες στις οποίες θα γίνεται η ξεχωριστή συλλογή των : Χαρτί Γυαλί Πλαστικά Μέταλλα Για αρχή και στην συνέχεια µπορεί να προστεθούν και άλλοι κάδοι. Σύµφωνα µε τον νέο ΕΣ Α η εφαρµογή της ιαλογής στην Πηγή, θεωρείται ως ο πλέον δόκιµος τρόπος συλλογής µε σκοπό την επίτευξη υψηλής ποιότητας ανακύκλωσης. Με τη καθιέρωση πανελλαδικά χωριστής συλλογής αποβλήτων, ώστε να επιτευχθούν τα αναγκαία ποιοτικά πρότυπα στους αντίστοιχους τοµείς ανακύκλωσης. Χωριστή συλλογή καθιερώνεται τουλάχιστον για το γυαλί, το χαρτί, το µέταλλο και το πλαστικό, ώστε να εξασφαλισθεί, κατ ελάχιστον, η ανακύκλωση του 60% του συνολικού τους βάρους από το στάδιο της προδιαλογής, ως το Τεχνική περιγραφή Πράσινων Σηµείων συλλογής. Ενα σηµείο συλλογής µε συστάδα κάδων ή Πράσινη ή Οικολογική νησίδα καταλαµβάνει µικρή έκταση εντός κοινόχρηστου χώρου ή χώρου µε χρήση κοινής ωφέλειας. Μπορεί να περιλαµβάνει ενδεικτικά: Τυποποιηµένα κέντρα ανακύκλωσης. Υπόγειους κάδους. Συστάδες κάδων -Πολλούς κάδους µαζί. Η επιλογή εξαρτάται από την καταλληλότητα του διαθέσιµου χώρου. Σύστηµα Υπόγειων κάδων Υπάρχουν συστήµατα που υπογειοποιούν υπάρχοντες κάδους, µέχρι 4 κάδους το καθε ένα σύστηµα, όπως υπάρχουν και ειδικά κατασκευασµένοι υπόγειοι κάδοι. Τα συστήµατα υπόγειων κάδων για ανακύκλωση και ανάκτηση υλικών χωρίζονται σε δύο τµήµατα, το υπέργειο και το υπόγειο. Στο υπέργειο τµήµα βρίσκονται οι θυρίδες εισαγωγής των απορριµµάτων, ενώ στο υπόγειο τµήµα βρίσκεται ο κάδος συλλογής. Ο υπόγειος κάδος απορριµµάτων τοποθετείται εντός κατάλληλα διαµορφωµένου και πλήρως στεγανού φρεατίου από οπλισµένο σκυρόδεµα. Εικόνα 57: Υπόγειοι κάδοι 111

112 Κατά τη διάρκεια της συλλογής των απορριµµάτων και αναλόγως του συστήµατος αποκοµιδής, οι κάδοι είτε ανυψώνονται πλήρως στο επίπεδο του εδάφους και το προσωπικό καθαριότητας αποκτά πρόσβαση σε αυτούς χρησιµοποιώντας έτσι τα υφιστάµενα οχήµατα συλλογής, είτε ανυψώνονται µε υδραυλικό γερανό προσαρµοσµένο στα οχήµατα συλλογής. Αναλόγως του συστήµατος αποκοµιδής, στο υπόγειο τµήµα µπορούν να χρησιµοποιηθούν τυποποιηµένοι κάδοι του 1,1m3 ή press-container διαφόρων χωρητικοτήτων (5 m3 25 m3) ή ειδικοί στεγανοί κάδοι υπόγειας τοποθέτησης των 3m3, ικανοποιώντας έτσι µε τον βέλτιστο τρόπο τις ανάγκες της περιοχής και αξιοποιώντας παράλληλα τις ιδιοµορφίες του διαθέσιµου χώρου κατά περίσταση. Εικόνα 58:Υπογειοι Κάδοι η εξωτερική µονάδα Το υπόγειο τµήµα καλύπτεται µε πλατφόρµα πεζοδρόµου, η οποία βρίσκεται στη στάθµη του πεζοδροµίου, κατασκευασµένη από αλουµίνιο ή ανοξείδωτο ατσάλι (αντιολισθητικό) ήείναι καλυµένη µε υλικά όσο το δυνατό όµοια µε αυτά που έχει το πεζοδρόµιο στο σηµείο εγκατάστασης του (πλακάκι, κυβόλιθος κλπ). Το σύστηµα υπογειοποίησης υπαρχόντων κάδων απορριµµάτων αποτελείται από µεταλλική κατασκευή µε αυτοµατοποιηµένη λειτουργία. Τα απορρίµµατα εισέρχονται από τις θυρίδες εισαγωγής που βρίσκονται στην επιφάνεια που είναι µικρές και καλαίσθητες και καταλήγουν στους κάδους µέσω ειδικών οδηγών. Στη φάση της αποκοµιδής των απορριµµάτων, ο αρµόδιος υπάλληλος, µέσω τηλεχειρισµού, θέτει σε λειτουργία το σύστηµα, το οποίο ανυψώνεται αποκαλύπτοντας τους κάδους προς αποκοµιδή. Η Εικόνα 59: Σύστηµα υπογειοποίησης κάδων αποκοµιδή γίνεται από τα συµβατικού τύπου απορριµµατοφόρα οχήµατα. Η κάτω επιφάνεια του συστήµατος υπογείων κάδων είναι στο ίδιο επίπεδο µε το ύψος του εδάφους, ώστε οι κάδοι ναεκκ ενώνονται απρόσκοπτα και να επανατοποθετούνται και στη συνέχεια µε τηλεχειρισµό να κατεβαίνει το σύστηµα στην αρχική του θέση. Εικόνα 60: Συλλογή µε κλασικά απορριµµατοφόρα Το σύστηµα υπόγειων κάδων δύναται να παρέχει διατάξεις για αυτόµατη ενηµέρωση 112

113 σε κεντρικό σύστηµα παρακολούθησης και ελέγχου καθώς και για χρήση ηλεκτρονικών καρτών εισαγωγής αποβλήτων, µέτρηση ποσότητας αποβλήτων, συµπίεση κ.ά. Η εγκατάσταση συστηµάτων υπόγειων κάδων για τη σπ και ανακύκλωση απορριµµάτων συµβάλει στην προστασία και ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος µε τα ακόλουθα οφέλη να αναφέρονται ενδεικτικά και όχι περιοριστικά: Αισθητική αναβάθµιση του περιβάλλοντος χώρου, της εικόνας και της ποιότητας ζωής. Βελτίωση του µικροκλίµατος της περιοχής όπου εγκαθίσταται ο κάδος. Βελτίωση της ποιότητας ζωής στην πόλη. Περισσότερο φιλικό προς το περιβάλλον και λειτουργικά αποτελεσµατικό. Ουσιαστικά προσφέρει περιβάλλον καθαρό και ευχάριστο. Περιορισµός της µόλυνση του υδροφόρου ορίζοντα αφού ελαχιστοποιούν αισθητά την διαρροή υγρών. εν υπάρχει οπτική επαφή µε τα απορρίµµατα. εν υπάρχουν υπολείµµατα απορριµµάτων. εν υπάρχει επαφή µε τα απορρίµµατα ανθρώπων και ζώων. Περιορισµός στην µετάδοση ασθενειών αφού δεν υπάρχει πρόσβαση σε τρωκτικά και έντοµα. Ελαχιστοποίηση της όχλησης που προκαλείται τόσο στο γενικότερο περιβάλλον όσο και στην καθηµερινότητα των δηµοτών. Μεγαλύτερη αποθηκευτική ικανότητα. Αυτό έχει σαν αποτέλεσµα την λιγότερο συχνή αποκοµιδή µε ότι αυτό συνεπάγεται για το περιβάλλον και το κόστος αποκοµιδής. Υπάρχει η δυνατότητα αποκοµιδής των απορριµµάτων µε τον υφιστάµενο εξοπλισµό. Πίνακας 43: Ενδεικτικός Προυπολογισµός συστήµατος υπογειοποίησης κάδων ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΟΣΤΟΣ ( ) Σύστηµα για υπογειοποίηση υφιστάµενων κάδων απορριµµάτων για 4 κάδους έως 1300 lt o καθένας ΦΠΑ ΣΥΝΟΛΟ Εικόνα 61: Σύστηµα υπογειοποίησης τεσσάρων υφιστάµενων κάδων 113

114 Συστάδες κάδων Πράσινες νησίδες Είναι η πιο ευέλικτη και οικονοµική λύση. ιαφορετικού τύπου κάδοι τοποθετούνται µαζί σε διαµορφωµένο χώρο, µε διακριτή σήµανση που θα αναφέρει ποιά υλικά συλλέγονται σε εµφανή πινακίδα και πάνω στους κάδους. Υπαρχουν έτοιµα συστήµατα κάδων µαζί,όπως στο παρακάτω σχήµα.σηµαντικό είναι ο χώρος να είναι περιφραγµένος και καθαρός. Εικόνα 62: Παράδειγµα Πράσινων νησίδων Στη περίπτωση των νησίδων ο αριθµός και το είδος των κάδων που θα τοποθετηθούν δεν έχει περιορισµό όπως και τα υλικά που αντίστοιχα θα συλλέγονται. Η διάταξη είναι επεκτάσιµη και όσο αναπτύσσονται συστήµατα ξεχωριστής συλλογής επιπλέον υλικών θα τοποθετούνται και οι αντίστοιχοι κάδοι. Αρχικά µπορούν να τοποθετηθούν κάδοι µόνο για χαρτί, γυαλί, βιοαποδοµίσιµα και σταδιακά να προστεθούν κάδοι για ρούχα, παπούτσια κλπ. Εικόνα 63: Συστάδες κάδων για συλλογή διαφόρων ρευµάτων Προτάσεις για κάδους Σύµφωνα µε την εκτίµηση µας οι παραγόµενες ποσότητες ανακυκλωσίµων στον ήµο Βόρειας Κυνουρίας φαίνονται στον πίνακα που ακολουθεί: Πίνακας 44: Ποσότητες ανακυκλωσίµων στον ήµο ανά έτος 114

115 ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΥΛΙΚΑ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ (τόνοι/έτος) ΣΤΟΧΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ 50 % κ.β. ΣΤΟΧΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ 65 % κ.β. Χαρτί Πλαστικά Μέταλλα Γυαλί ΣΥΝΟΛΟ Οι νησίδες συλλογης που θα τοποθετηθούν υπολογίζονται να τοποθετηθούν µια σε κάθε οικισµό.σε οικισµούς µε µεγαλύτερο πληθυσµό,θα τοποθετηθούν περισσότερες έως 5 σε Αστρος και Παράλιο Αστρος φτάνοντας τον µέγιστο αριθµό των 60 νησίδων. Ενδεικτικά το κόστος των κάδων είναι : Πίνακας 45: Ενδεικτικές τιµές κάδων ανακύκλωσης lt τεµάχια τιµη/τεµαχιο συνολο Τιµές µε χωρις ΦΠΑ ΦΠΑ Μπορεί να γίνει ένας συνδυασµός µεγεθών κάδων, ανάλογα µε τον πληθυσµό ανά οικισµό και τις ποσότητες που µπορούν να συλλεχθουν από την περιοχή και βέβαια ανάλογα µε την συχνότητα συλλογής.το σύστηµα προτείνεται να αναπτυχθεί σταδιακά µε γραµµική ανάπτυξη κάθε έτος. Με το παραπάνω σενάριο τοποθέτησης των κάδων ανακύκλωσης µπορούν να συλλεχθούν υπολογίζονται ως εξής : οι ποσότητες που εχόµαστε ότι η πυκνότητα του χαρτιού, του γυαλιού, των µικτών συσκευασιών πλαστικού και µετάλλων είναι όπως στον παρακάτω πίνακα (WRAP material bulk densities report 2010), τότε το πλήρες βάρος ενός καδου γεµάτο µε το αντίστοιχο υλικό φαίνεται στην τελευταία στήλη. Πίνακας 46:Τιµές πυκνότητας και αντίστοιχα βάρη κάδων Βάρος ενός πλήρους V (lt) d Kgr/m3 Υλικό κάδου σε Kgr χαρτί 474,1 456 γυαλί 501,6 100 mixed cans πλαστικά 173,8 Για να συλλέξουµε τις ποσότητες ανακυκλώσιµων, που µε το στόχο συλλογής 50 % προκύπτουν Σ1 =1.028 τόνοι και µε στόχο συλλογής 65% είναι Σ2 =1.337 τόνοι µε συλλογή µια φορά την εβδοµάδα και µε την υπόθεση ότι οι κάδοι είναι πλήρεις τότε ο αριθµός των κάδων που απαιτείται είναι 95 για τον Σ1 του 50% και 123 για τον στόχο Σ2 του 65%. Για κάδους γεµάτους κατά το µισό οι αριθµοί διπλασιάζονται σε 190 και 246 αντίστοιχα. Από τους υπολογισµούς αυτούς τα συµπεράσµατα είναι : 115

116 Ο αριθµός των κάδων που θα τοποθετηθούν, για συλλογή των ανακυκλώσιµων υλικών, για τις ποσότητες που παράγονται στον ήµο Βόρειας Κυνουρίας δεν καθορίζεται τόσο από τις ποσότητες που θα συλλεχθούν αλλά από τη διασπορά των οικισµών και την συµµετοχή του κοινού. Η συλλογή των ανακυκλώσιµων υλικών θα είναι αποτελεσµατική εφόσον καλυφθούν µε κάδους θέσεις ενεργού πληθυσµού και εφόσον οι πολίτες ενηµερωθούν για την ενεργό συµµετοχή τους. Πίνακας 47: Ενδεικτικός υπολογισµός κάδων ανακύκλωσης Σ1 ποσότητες σε τόνους Σ1 αριθµός κάδων 1100 Lt Σ2 ποσότητες σε τόνους Σ2 αριθµός κάδων 1100 lt Χαρτί Πλαστικά Μέταλλα Γυαλί ΣΥΝΟΛΟ Παρατηρούµε ότι οι µεγαλύτερες ποσότητες για συλλογή αντιστοιχούν στο το χαρτί και τα πλαστικά. Αν εφαρµόσουµε ξεχωριστή συλλογή µε 60 κάδους για κάθε υλικό µε κάδους των 1100 λίτρων, για χαρτί πλαστικό και 240 Lt για γυαλί µέταλλα, οι ποσότητες που µπορούν να συλλεχθούν είναι : Αριθµος κάδων Max Τόνοι /φορά Συχνότητα συλλογής /έτος Max Συλλεγοµενη ποσότητα lt Χαρτί Πλαστικά Μέταλλα Γυαλί ΣΥΝΟΛΟ Ενισχύεται το συµπέρασµα ότι οι ποσότητες των στόχων µπορούν να συλλεχθούν µε τους προτεινόµενους κάδους, αλλά το πραγµατικό αποτέλεσµα εξαρτάται από την διασπορά των κάδων και από την συµµετοχή του κοινού ηµιουργία οµών Επαναχρησιµοποίησης Για λόγους κατανόησης, αναφέρεται ότι η επαναχρησιµοποίηση αφορά σε κάθε εργασία µε την οποία προϊόντα που δεν είναι απόβλητα χρησιµοποιούνται εκ νέου για τον ίδιο σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκαν, ενώ η προετοιµασία για επαναχρησιµοποίηση αφορά σε κάθε εργασία ανάκτησης που συνιστά έλεγχο, καθαρισµό ή επισκευή, µε την οποία προϊόντα που αποτελούν πλέον απόβλητα προετοιµάζονται προκειµένου να επαναχρησιµοποιηθούν χωρίς άλλη προεπεξεργασία. Προετοιµασία για την Επαναχρησιµοποίηση σηµαίνει τον έλεγχο, καθαρισµό και επιδιόρθωση ή επισκευή των αντικειµένων που έχουν απορριφθεί και προετοιµάζονται µε τον τρόπο αυτό για την χρήση τους ξανά χωρίς κάποια άλλη επεξεργασία. Οι βασικές δοµές για την Επαναχρησιµοποίηση Περιλαµβάνουν: Επαναχρησιµοποίηση εντός των Πράσινων σηµείων, όπου ο πολίτης µπορεί να φέρνει ανακυκλώσιµα υλικά, ογκώδη (π.χ. έπιπλα, ΑΗΗΕ), ειδικά απόβλητα (όπως µπαταρίες, χρώµατα, κλπ.), πράσινα απόβλητα και άλλα είδη (π.χ. ρουχισµός, υποδήµατα, παιχνίδια, έπιπλα κλπ.) µε σκοπό την επαναχρησιµοποίηση ή την ανακύκλωση, ανάλογα κάθε φορά µε τις ανάγκες της αγοράς. Ως κίνητρο για την χρήση των Πράσινων σηµείων ο ήµος µπορεί να προχωρήσει 116

117 στη δηµιουργία εκπτωτικής κάρτας για χρήση στα πράσινα σηµεία, ώστε οι πολίτες να λαµβάνουν εκπτώσεις σε υπηρεσίες του ήµου (π.χ. παιδικούς σταθµούς, εκδηλώσεις, κλπ.) ανάλογα µε τις ποσότητες ή τον όγκο των απορριµµάτων που επαναχρησιµοποιούν. Εκτός από τους χώρους επαναχρησιµοποιήσης που θα δηµιουργηθούν στο κεντρικό Πράσινο Σηµείο µπορούν να δηµιουργηθούν και άλλοι µηχανισµοί για την προώθηση της επαναχρησιµοποίησης,όπως για παράδειγµα: Παροχή υπηρεσιών από τον ήµο για την αποµάκρυνση οποιαδήποτε ανεπιθύµητων αντικειµένων από τους πολίτες. Η υπηρεσία αυτή µπορεί να είναι υπηρεσία του ήµου ή µιας κοινωνικής επιχείρησης. Ενθάρρυνση των ανταλλαγών αντικειµένων αλλά και των ενοικιάσεων αντικειµένων µέσω δηµιουργίας τµήµατος στην ειδική ιστοσελίδα του ήµου ή εγγραφής σε ανάλογη υπάρχουσα ιστοσελίδα. Παροχή βοήθειας από τον ήµο για εκδηλώσεις όπως η οργάνωση εκδήλωσης ανταλλαγής ή ένα φιλανθρωπικό παζάρι Υποστήριξη της κοινότητας, των συλλόγων, των οργανώσεων του ήµου να ιδρύσουν τις δικές τους τακτικές εκδηλώσεις ανταλλαγών (π.χ. βοηθώντας µε το διαφηµιστικό κόστος ή την παροχή του χώρου) ηµιουργία στα σχολεία Βιβλιοθήκης µε µεταχειρισµένα βιβλία ή παιχνίδια ηµιουργία εκδηλώσεων ανταλλαγών υνατότητα συνεργασίας µόνιµης ή περιστασιακής µε συλλόγους, κοινωνικές επιχειρήσεις, ιδρύµατα ή οργανώσεις για τη συλλογή αντικειµένων, όπως τα ηλεκτρικές ηλεκτρονικές συσκευές, υφάσµατα, CD και DVD, βιβλία, παιχνίδια κλπ. που η τοπική αρχή δεν µπορεί να συλλέξει ηµιουργία οµών Επισκευών Σε συνεργασία µε κοινωνικές επιχειρήσεις ή ιδιώτες µπορούν να αναπτυχθούν διάφορες δραστηριότητες επισκευών. Οι επισκευές είναι πιο κατάλληλες για ορισµένα προϊόντα, όπως ηλεκτρικές ηλεκτρονικές συσκευές αλλά όλες υπογραµµίζουν µια ευκαιρία για πολλές τοπικές επιχειρήσεις. Για παράδειγµα ενας οργανισµός επαναχρησιµοποίησης µπορεί να παρέχει υπηρεσίες επισκευών στους πολίτες εξασφαλίζοντας ένα επιπλέον έσοδο.το µοντέλο επισκευής µπορεί να είναι µε σταθερή τιµή επισκευής για κάθε εργασία ή µε ειδικό τιµοκατάλογο ηµιουργία Κέντρων Επαναχρησιµοποίησης και Εκπαίδευσης (ΚΑΕ ΙΣΠ), Πρόκειται για την δηµιουργία µικρότερων χώρων, ένας ή περισσότεροι χώροι µέσα στην πόλη, στους οποίους θα γίνονται πολλές δράσεις σε σχέση µε την επαναχρησιµοποίηση ανακύκλωση όπως : Ενηµέρωση του κοινού, Εκπαίδευση τεχνιτών των δοµών επαναχρησιµοποίησης για την επισκευή αντικειµένων, ιεξαγωγή εργαστηρίων και σεµιναρίων επαναχρησιµοποίησης για ευρύ κοινό και τα σχολεία, το Εκθέσεις,bazars και παρουσιάσεις Εικόνα 64: Εργαστήριο σε παιδιά 117

118 Η ενηµέρωση του κοινού θα γίνεται µε την διοργάνωση ηµερίδων αλλά θα υπάρχει στον χώρο µόνιµα υλικό ενηµέρωσης (φυλλάδια, video ) που θα ενηµερώνουν τους επισκέπτες για την ανακύκλωση, την διαλογή στην πηγή την πρόληψη, την επαναχρησιµοποίηση. Θα έχει διαµορφωθεί ειδικό υλικό ενηµέρωσης για τα σχολεία. Τα κέντρα αυτά, εφόσον είναι µόνιµα θα παραλαµβάνουν αντικείµενα που δεν χρειάζονται οι δηµότες και τα οποία µπορούν να διατεθούν σε άλλους δηµότες δωρεάν ή µε την εφαρµογή συστήµατος επιβράβευσης στους πολίτες που συµµετέχουν. Τα αντικείµενα µπορεί να είναι : 118 Εικόνα 65: Τσάντα επαναχρησιµοποιούµεν DIY Ρούχα, παπούτσια, τσάντες, διακοσµητικά ή χρηστικά είδη σπιτιού, βιβλία, µπογιές,τετράδια κλπ., διάφορα µικροαντικείµενα που σε κάποιους είναι άχρηστα και σε άλλους θησαυροί. Τα Κέντρα Επαναχρησιµοποίησης διαφέρουν από τα Πράσινα Σηµεία στα εξής : Στα κέντρα επαναχρησιµοποίησης αφήνεις ή παίρνεις µικρότερα αντικείµενα. Είναι µέσα στον ιστό της πόλης. Λειτουργούν ως σηµεία συνεχούς ενηµέρωσης ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης για την πρόληψη επαναχρησιµοποίηση και ανακύκλωση. Για τον ήµο Βόρειας Κυνουρίας κατάλληλοι χώροι για τον σκοπό συτό είναι: Το δηµοτικό σχολείο Μελιβούς Το Κέντρο Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης του Φορέα ιαχείρισης όρους Πάρνωνα Οικιακή κοµποστοποίηση Η οικιακή κοµποστοποίηση θα πρέπει να προωθείται κατά προτεραιότητα για τη διαχείριση των βιοαποβλήτων στα νοικοκυριά του ήµου Βόρειας Κυνουρίας και ειδικότερα στις περιοχές µε χαµηλή αστική πυκνότητα.οπως προαναφέρθηκε στον ήµο Βόρειας Κυνουρίας υπάρχουν 40 οικισµοί, πολλοί από τους οποίους είναι στον ορεινό όγκο του Πάρνωνα και ήδη οι κάτοικοι, παραδοσιακά αξιοποιούν τα υπολείµµατα των τροφών τους ως τροφή σε οικόσιτα ζώα. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνονται τα εξής πλεονεκτήµατα για το ήµο: Μείωση των συνολικών αποβλήτων που δύναται να συλλεχθούν και να διαχειριστούν Μείωση του κόστους διαχείρισης (συλλογής, µεταφοράς, επεξεργασίας και ταφής) λόγω µείωσης των ποσοτήτων Προώθηση της βέλτιστης περιβαλλοντικά πρακτικής για τη διαχείριση των αποβλήτων αυτών. Να σηµειωθεί ότι στην οικιακή κοµποστοποίηση, δεν γίνονται δεκτά όλα τα βιοαπόβλητα, αλλά τα φυτικά υπολείµµατα µόνο (φρούτα, λαχανικά) καθώς και υπολείµµατα κήπου (γκαζόν, φύλλα, µικρά κλαδιά, κλπ.).

119 Λαµβάνοντας υπόψη το µοντέλο που χρησιµοποιούµε για την εκτίµηση των βιοαποβλήτων στον ήµο γίνεται εκτίµηση, των απαιτούµενων κάδων οικιακής κοµποστοποίησης στη επίτευξη του στόχου του 6 % κ.β. των βιοαποβλήτων που θα εκτρέπονται µέσω οικιακής κοµποστοποίησης. Για οικιακή κοµποστοποίηση του 6% η ποσότητα είναι 149 τόνοι /έτος.αν υποθέσουµε ότι σε ένα κάδο ετησίως µπορούν να κοµποστοποιηθούν 324 κιλά τότε για το στόχο των 149 τόνων χρειαζόµαστε 460 κάδους. Κάδοι οικιακής κοµποστο ποίησης Πίνακας 48: Ποσότητες οικιακής κοµποστοποίησης Πληθυσµός που καλύπτεται* Εκτιµώµενη ποσότητα κάδο kg/έτος ανά Συνολική εκτιµώµενη ποσότητα tn/έτος ηµος Βόρειας Κυνουρίας *2,65 µέλη/νοικοκυριό Το κόστος κάθε κάδου εκτιµάται σε 50 εποµένως το κόστος θα είναι Αν δεχτούµε γραµµική αύξηση τότε κάθε χρόνο θα προστίθενται 105 νοικοκυριά, δηλαδή 105 κάδοι και το κόστος κάθε χρόνο θα είναι Χρονικά η συµµετοχή των νοικοκυριών και το αθροιστικό κόστος απόκτησης των κάδων φαίνεται στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 49: Χρονοδιάγραµµα κόστους οικιακής κοµποστοποίησης οικιακή κοµποστοποίηση σε νοικοκυριά νοικοκυριά Κόστος Η προµήθεια και παράδοση των κάδων οικιακής κοµποστοποίησης προς τους πολίτες θα πρέπει να γίνεται οργανωµένα και να καταγράφονται οι ετήσιες εκτιµώµενες ποσότητες που κοµποστοποιήθηκαν. Επίσης, εφόσον καθοριστεί σχετική έκπτωση στα νοικοκυριά που κάνουν χρήση του κάδου κοµποστοποίησης, θα πρέπει να συσταθεί µηχανισµός στο ήµο για τον δειγµατοληπτικό έλεγχο και παρακολούθηση του συστήµατος. Η κοµποστοποίηση είναι µία εντελώς φυσική διαδικασία κατά την οποία τα οργανικά απόβλητα (φρούτα, λαχανικά, φύλλα, κλαδέµατα κ.α.) µετατρέπονται, µέσω βιολογικής διαδικασίας και µερικής αποσύνθεσης, σε ένα πλούσιο οργανικό φυσικό µίγµα που λειτουργεί ως εδαφοβελτιωτικό λίπασµα. Αυτή η διαδικασία µπορεί να γίνει πολύ εύκολα σε οικιακό επίπεδο µε τη χρήση ενός απλού κάδου κοµποστοποίησης. Οι οικιακοί κοµποστοποιητές αναλόγως του µεγέθους µπορούν να καλύψουν και τις Εικόνα 66: Κάδος οικιακής κοµποστοποίησης 119

120 ανάγκες µιας πολυκατοικίας ή και ενός µόνο σπιτιού. Ανάλογα µε το µέγεθός του ο κοµποστοποιητής µπορεί να τοποθετηθεί στον κήπο ή στο µπαλκόνι διαµερίσµατος. Η οικιακή κοµποστοποίηση και η διαλογή στην πηγή αποτελούν τη βέλτιστη µέθοδο διαχείρισης των οργανικών αποβλήτων. Προτείνεται ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας να οργανώσει πρόγραµµα οικιακής κοµποστοποίησης και να µοιράσει κάδους στους κατοίκους του δήµου.οι κάδοι οικιακής κοµποστοποίησης έχουν µέση χωρητικότητα 200 lt, ενώ στη πλειοψηφία τους είναι κατασκευασµένοι από πλήρως ανακυκλώσιµο πλαστικό και µπορούν να λειτουργήσουν µε ή χωρίς γαιοσκώληκες. Τοποθετούνται στο χώµα εάν υπάρχει κήπος ή εναλλακτικά στο δάπεδο. Απαραίτητα εργαλεία για τη σωστή λειτουργία είναι ένα αναδευτήρι για τη σωστή και εύκολη ανάδευση του υλικού και το σωστό αερισµό του. Συνήθως υπάρχουν σπαστά καπάκια διαιρούµενα σε δύο ίσα µέρη για την εύκολη τροφοδοσία των υπολειµµάτων και στο κάτω µέρος για την συλλογή του κοµπόστ, τα οποία µπορούν να ασφαλίσουν σε περίπτωση δυσµενών Καιρικών συνθηκών. Κοµποστοποιήσιµα υλικά είναι: Λαχανικά, χορταρικά, φρούτα (ωµά ή βρασµένα). Φυτικά υπολείµµατα όπως ξερά φύλλα, βλαστοί, κοµµένο γκαζόν κ.λπ. Χαρτιά κουζίνας (ρολό κουζίνας, χαρτοπετσέτες, µαλακές χάρτινες σακούλες ). Υπολείµµατα βοτάνων από ροφήµατα και κατακάθια καφέ ή και φίλτρα καφέ. Τσόφλια αυγών. Πριονίδι (ιδιαίτερα εάν είναι πολύ υγρό το κοµπόστ και θέλουµε ένα µείγµα πιο ισορροπηµένο και µε µεγαλύτερο αερισµό). Στάχτη από τζάκι Οργανικά λιπάσµατα (όπως καστανόχωµα, φυλλόχωµα κ.λπ.). Η διεργασία ξεκινά µε την εναπόθεση στον κάδο - κοµποστοποιητή τα οργανικά υλικά που έχουν παραχθεί και προσθέτοντας φύλλα και κλαδιά µε λίγο χώµα. Ο κάδος τροφοδοτείται µε ποικιλία υλικών και αναδεύεται κατά διαστήµατα ώστε να εµπλουτίζεται το µείγµα µε οξυγόνο. Το πρώτο κοµπόστ ωριµάζει σε 3 περίπου µήνες και µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό. Εκτός από έτοιµους κάδους οικιακής κοµποστοποίησης υπάρχουν και κάδοι που µπορούν να κατασκευαστούν από π.χ. παλέτες ή άλλα απορριπτόµενα δοµικά υλικά, συµβάλλοντας ακόµη περισσότερο στην εκτροπή των υλικών και τη µείωση των απορριµµάτων. Η κατασκευή τέτοιων κάδων θα µπορούσε να αποτελέσει θέµα εργαστηρίων που θα παρήχε ο ήµος στους πολίτες, στα πλάισια των ενηµερωτικών προγραµµάτων στο µόνιµο κέντρο εκπαίδευσης. Επειδή µεγάλο µέρος του πληθυσµού είναι εξοικιωµένο µε τις µεθόδους, λόγω των παραδόσεων στα χωριά, εκτιµάται ότι µε την σωστή ενηµέρωση η συµµετοχή των πολιτών θα είναι σηµαντική, ακόµη και χωρίς παροχή κάδου κοµποστοποίησης. Εικόνα 67: Κάδοι οικιακής κοµποστοποίησης ιδιοκατασκευές 120

121 Στις αστικές περιοχές όπου ο χώρος είναι περιορισµένος, η οικιακή κοµποστοποίηση στηρίζεται στην διανοµή κάδων κοµποστοποίησης και τοποθέτηση τους στον κήπο ή στο µπαλκόνι. Σε πολλές αγροτικές/ηµιαστικές περιοχές µε διαφορετικά είδη οργανικών υλικών προς κοµποστοποίηση, είναι δυνατό να εφαρµοσθούν πιο παραδοσιακές µέθοδοι όπως σε λάκκους ή σωρούς. Ο ήµος θα παρέχει ενηµέρωση,πληροφόρηση και εκπαίδευση των πολιτών για οικιακή κοµποστοποίηση. Εικόνα 68: Παραδοσιακοί τρόποι κοµποστοποίησης 121

122 Χωριστή Συλλογή Βιοαποβλήτων Η διαλογή στην πηγή ( σπ) και η µεταφορά των βιοαποβλήτων κουζίνας στη µονάδα κοµποστοποίησης αποτελεί µια επιπλέον δράση του ήµου Βόρειας Κυνουρίας για την επίτευξη των στόχων του. Ο ακριβής σχεδιασµός του συστήµατος σπ των βιοαποβλήτων κουζίνας µπορεί να διαφοροποιηθεί στις διαφορετικές περιοχές του ήµου, ανάλογα µε τα χαρακτηριστικά του οικιστικού ιστού και του συστήµατος προσωρινής αποθήκευσης µεταφοράς των λοιπών αποβλήτων. Σύµφωνα µε τον σχετικό Οδηγό του ΥΠΕΚΑ για τη σπ και κοµποστοποίηση βιοαποβλήτων η συλλογή και αποθήκευση των βιοαποβλήτων δίνεται συνοπτικά στο παρακάτω ιάγραµµα. Εικόνα 69: Από τον οδηγό του ΥΠΕΚΑ Συλλογή βιοαποβλήτων µε σπ Επιπλέον, προτείνεται ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας να προωθήσει τη διαλογή στην πηγή των αποβλήτων από λαϊκές αγορές και τη χωριστή συλλογή οργανικών αποβλήτων σε εστιατόρια και εστιατόρια ξενοδοχείων. Τα απόβλητα θα συλλέγονται σε ξεχωριστούς κάδους και θα µεταφέρονται για την περαιτέρω διαχείρισή τους στην µονάδα κοµποστοποίησης. Καθιερώνεται η χωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων, ως πρωταρχικό βήµα του νέου σχεδιασµού, για τη διευκόλυνση της χωριστής συλλογής και ανακύκλωσης των διαλεγµένων στην πηγή βιοαποβλήτων ώστε να επιτευχθεί ο στόχος της χωριστής συλλογής του 40% του συνολικού βάρους των βιοαποβλήτων, ως το Τα χωριστά συλλεγέντα βιοαπόβλητα θα επεξεργάζονται ξεχωριστά στην µονάδα κοµποστοποίησης µε στόχο την παραγωγή κόµποστ που να πληροί υψηλές ποιοτικές προδιαγραφές για την περαιτέρω χρήση του σύµφωνα µε διεθνή και εθνικά πρότυπα. Το σύστηµα ιαλογής στην πηγή, θα καλύψει σταδιακά το σύνολο του ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Όπως αναφέρθηκε τίθεται στόχος εκτροπής Σ 1 40% κ.β. των παραγόµενων βιοαποβλήτων, για το 2020 και µελετάτα παράλληλα η εφικτότητα στόχου Σ2 60% κ.β. των βιοαποβλήτων. 122

123 Πίνακας 50: Ποσότητες βιοαποβλήτων και στόχοι 2020 Τόνοι /έτος Συνολική παραγωγή ΑΣΑ (tn) Βιοαπόβλητα στα ΑΣΑ (tn) ,3%) Στόχος χωριστής συλλογής 991 βιοαποβλήτων ΣΒ1=40% (tn)2020 Οικιακή κοµποστοποίηση (6%) 149 (tn) Πράσινα απόβλητα (tn)28% 347 *50% ΣΒ1- Βιοαπόβλητα κουζίνας (tn) 495 για την επίτευξη του στόχου Στόχος χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων ΣΒ2 =60% (tn)2020 Οικιακή κοµποστοποίηση (6%) 149 (tn) Πράσινα απόβλητα (tn)28% 347 *50% Σ2- Βιοαπόβλητα κουζίνας (tn) 991 για την επίτευξη του στόχου Στο Πίνακα που ακολουθεί, αναλύεται ο απαιτούµενος εξοπλισµός και το κόστος αγοράς για την υλοποίηση του εν λόγω προγράµµατος για τα νοικοκυριά και εστιατόρια. Η σπ χρονικά θα πρέπει να γίνει πρώτα σε επιχειρήσεις εστίασης (γιατί είναι συγκεντρωµένοι και αποδίδουν µεγάλες ποσότητες ) και µετά σε νοικοκυριά, αλλά βέβαι εξαρτάται από την εποχή του χρόνου που θα γίνει η έναρξη της σπ, γιατί τα εστιατόρια λειτουργόυν εποχικά. Ο ήµος θα χρησιµοποιήσει κάδους των 240 λίτρων για την διαλογή στην πηγή των βιοαποβλήτων. Λόγω του µεγάλου όγκου τους, στους κάδους θα απορρίπτονται και µικρά πράσινα απόβλητα,όπως λουλούδια, κλαδιά κλπ. Οι υποθέσεις εργασίας που λαµβάνουµε υπόψη για την παραγωγή βιοαποβλήτων κουζίνας, στα νοικοκυριά είναι : 0,52 kg/κατοικο ανά ηµέρα, από τα οποία το σύστηµα σπ συλλέγει το 70%. Υπολογίζεται ο απαιτούµενος εξοπλισµός και το κόστος όταν το πρόγραµµα καλείται να επιτύχει για το 2020 που είναι ΣΒ1=495τόνοι /ετος και Σ2= 991 τόνοι /ετος Θεωρείται ότι κάθε νοικοκυριό χρησιµοποιεί 2 Βιοδιασπώµενους σάκους των 10 λίτρων/ εβδοµάδα. Θεωρείται ότι κάθε κάδος των 240 λίτρων εξυπηρετεί νοικοκυριά και η συλλογή πραγµατοποιείται 2 φορές ανά εβδοµάδα. Για τους βιοδιασπώµενους σάκους, τους οικιακούς κάδους και τους κάδους συλλογής υπολογίζεται συντελεστής ασφαλείας 20%. Θα υπολογίσουµε τον απαιτούµενο εξοπλισµό για την επίτευξη των στόχων Σ1 495 τόνων/έτος και Σ2 991 τόνοι/έτος για το 2020, θεωρώντας ότι θα επιτευχθεί σταδιακά και αναλογικά κάθε έτος.ετσι λοιπόν, ο πληθυσµός που πρέπει να συµµετέχει,υπολογίζεται σύµφωνα µε τις παραπάνω παραδοχές και είναι : 123

124 Πίνακας 51: Πληθυσµός και νοικοκυριά τόνοι /ετος Σ1=495 τόνοι/ετος Σ2=991 τόνοι /ετος Πληθυσµός Νοικοκυριά Πίνακας 52: Απαιτούµενος εξοπλισµός για το Πρόγραµµα σπ βιοαποβλήτων Κουζίνας. ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΚΟΣΤΟΣ/τεµ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΚΟΣΤΟΣ ΚΟΣΤΟΣ τεµ Σ1 τεµ Σ2 Σ1 Σ2 Βιοαποσπώµενοι σάκοι 10lt 0, Πλαστικοί Κάδοι 240 lt 50, ΦΠΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΑ Προκειµένου να επιτευχθούν ο ΣΒ1 ή ΣΒ2, σταδιακά και αναλογικά κάθε χρόνο µέχρι το 2020, οι ποσοτητες και τα κόστη κατά έτος µεταβάλλονται όπως στον πίνακα που ακολουθεί, στον οποίο βλέπουµε αθροιστικά τα νοικοκυριά που συµµετέχουν το αντίστοιχο έτος καθώς και τα ποσά που δαπανήθηκαν για τον εξοπλισµό, αθροιστικά µέχρι το έτος αναφοράς. Πίνακας 53: Γραµµική ανάπτυξη των νοικοκυριών που συµµετέχουν κατά έτος για Σ νοικοκυριά Κόστος καδοι Εικόνα 70: Αύξηση των νοικοκυριών που συνολικά συµµετέχουν για Σ1 Πίνακας 54: Σ2 αναπτυξη γραµµική µέχρι νοικοκυριά Κόστος

125 καδοι Εικόνα 71: Σ2 αναπτυξη εως 2020 Για τους µεγαλύτερους παραγωγούς (εστιατόρια ξενοδοχεία) απαιτείται µεγαλύτερος όγκος των εργαλείων συλλογής: Ένας ή δυο τροχήλατοι κάδοι µε χωρητικότητα που συνήθως κυµαίνεται από lt Στην περίπτωση των σούπερ µάρκετ και των ανθοπωλείων, το µέγεθος του κάδου µπορεί να φτάσει και τα 600 lt. Στα εστιατόρια 1 κάδος των 1100 lt ανάλογα µε την δυναµικότητά τους. Η τοποθέτηση κάδων συλλογής βιοαποβλήτων σε εστιατόρια-ξενοδοχεία και όχι µόνο σε νοικοκυριά θα είναι εντατικότερη την περίοδο του καλοκαιριού που λειτουργούν όλες οι τουριστικές µονάδες. Στον ήµο Βόρειας Κυνουρίας λειτουργούν περί τις 100 µονάδες µε ενοικιαζόµενα δωµάτια και ξενοδοχεία και 286 εστιατόρια καφετέριες. Προτείνεται η τοποθέτηση 120 κάδων των 1100 λίτρων και 100 κάδων των 660 λίτρων στις επιχειρήσεις του ήµου. Ενδεικτικός προυπολογισµός : Πίνακας 55: Κάδοι για συλλογή από επιχειρήσεις Τύπος κάδου τεµάχια Τιµή µονάδας Αξία Πλαστικοί κάδοι 660 Lt Πλαστικοί Κάδοι 1100 lt τροχ ΦΠΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΞΙΑ Στον ήµο υπάρχουν επίσης κάδοι που χρησιµοποιούνταν για σύµµεικτα, οι οποίοι µπορούν να χρησιµοποιηθούν, µε την κατάλληλη σήµανση για σπ βιοαποβλήτων. Πίνακας 56: Αριθµός εστιατορίων ανά οικισµό Οικισµός Αριθµός εστιατορίων Παράλιο Αστρος 80 Αστρος

126 Αγιος Ανδρέας 26 Αγιος Πέτρος 17 Κορακοβούνι 12 Ξηροπήγαδο 10 Αγιος Ιωάννης 4 Κάτω Βέρβαινα 4 Κούτρουφα 2 Η επιπλέον τοποθέτηση στα εστιατόρια κάδων θα αυξήσει κατά πολύ τις συλλεγόµενες ποσότητες. Ακολούθως περιγράφονται τα κύρι α ση µεί α του προτει ν όµεν ου προγ ράµµατος σπ των βιοαποβλήτων του ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Σύστηµα ιαλογής στην Πηγή Η συλλογή των αποβλήτων τροφών & τροφίµων δεν µπορεί να γίνεται αποκλειστικά µε το σύστηµα πόρτα-πόρτα λόγω του ότι σε κάποιες περιοχές δεν το επιτρέπουν τα χωροταξικά χαρακτηριστικά τους (όπως για παράδειγµα στην περίπτωση εφαρµογής τους σε αστικά κέντρα). Θα πρέπει να µελετηθεί η συνδυαστική εφαρµογή προγραµµάτων και πρακτικών πως προτείνεται ακολούθως: Μοίρασµα κάδων και σακουλών στοχευόµενα σε χώρους µαζικής εστίασης, ξενοδοχεία, νοσοκοµεία, στρατόπεδα, κ.λπ., κατ αρχην, µε παράλληλη εφαρµογή συστήµατος πόρταπόρτα για την ενηµέρωση των συµµετοχόντων. Μοίρασµα κάδων και σακουλών σε περιοχής που το επιτρέπει η φυσιογνωµία τους δηλαδή προάστια µε µονοκατοικίες, αγροικίες, αραιοκατοικηµένους οικισµούς, κ.λπ. Με παράλληλη εφαρµογή συστήµατος πόρτα-πόρτα. Τοποθέτηση κάδου στο δρόµο µόνο για απόβλητα τροφών σε αστικές περιοχές. Υψηλή συχνότητα συλλογής των αποβλήτων τροφών, καθηµερινά ή κάθε δεύτερη µέρα. Συλλογή των αποβλήτων τροφών σε κοινά φορτηγά χωρίς µηχανισµό συµπίεσης Λόγω της συµπιεστότητας του εν λόγω υλικού στόχου αλλά και της µεγάλης συχνότητας αποκοµιδής, οι κάδοι που συνηθέστερα χρησιµοποιούνται είναι σχετικά µικρού όγκου (<200lt) και τροχήλατοι. Το υλικό κατασκευής τους είναι συνήθως πλαστικό, ανοξείδωτος ή γαλβανισµένος χάλυβας. Επιπλέον, οι εν λόγω κάδοι φέρουν απαραίτητα καπάκι για ελαχιστοποίηση έκλυσης δυσάρεστων οσµών, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς µήνες. Τα τροφικά απορρίµµατα συλλέγονται στους κάδους µέσα σε ειδικούς σάκους (βιοαποδοµήσιµους ή µη) και σπανιότερα σε χύδην µορφή. Κατά τη διαδικασία αποκοµιδής, τα Οχήµατα Συλλογής και Μεταφοράς που επιλέγονται είναι σχετικά µικρής χωρητικότητας µε υπερκατασκευή ανύψωσης των κάδων. Για τη χωριστή συλλογή των βιοαποβλήτων του ήµου Βόρειας Κυνουρίας προτείνεται ο συνδυασµός των ακόλουθων µεθόδων συλλογής, λαµβάνοντας υπόψη το διαχωρισµό µεταξύ οικιακών και εµπορικών χρηστών καθώς και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των επιµέρους ηµοτικών Ενοτήτων του ήµου: Η συλλογή σε κεντρικούς κάδους που βρίσκονται τοποθετηµένοι σε πυκνό δίκτυο κοντά στα νοικοκυριά / κατοικίες, στις αστικές περιοχές. Όσον αφορά στους οικιακούς χρήστες (κατοικίες/νοικοκυριά), δεδοµένης της δοµής των εξυπηρετούµενων περιοχών των προτείνεται να εφαρµοστεί το σύστη µα πόρτα -πόρτα σε επιλεγµένες περιοχές.οι κάδοι θα τοποθετηθούν σε µικρή απόσταση από κάθε νοικοκυριό ή κατοικία. Η µέθοδος πόρτα -πόρτα είναι κατάλληλη για µονοκατοικίες, ώστε να είναι δυνατή η τοποθέτηση του κάδου συλλογής σε κάποιο εξωτερικό ιδιόκτητο χώρο χωρίς να αποκλείεται η εφαρµογή της σε πολυκατοικίες, εφόσον υπάρχει διαθέσιµος κοινόχρηστος χώρος για το σκοπό αυτό. Με το σύστηµα πόρτα-πόρτα εκτιµάται ότι θα επιτευχθούν σε συντοµότερο χρονικό διάστηµα αυξηµένα ποσοστά συµµετοχής και υψηλή καθαρότητα του συλλεγόµενου υλικού, καθώς δηµιουργείται αίσθηµα ευθύνης στον πολίτη, γεγονός που θα 126

127 οδηγήσει κατ επέκταση στη µείωση του κόστους διαχείρισης των αποβλήτων για το ήµο Βόρειας Κυνουρίας. Η µέθοδος συλλογής σε κεντρικούς κάδους είναι κυρίως κατάλληλη για περιοχές µε υψηλότερη πυκνότητα δόµησης και περιορισµένο διαθέσιµο χώρο για να διατεθούν κάδοι σε κάθε οικία/κτίριο, για το λόγο αυτό η µέθοδος των κεντρικών κάδων επιλέγεται για το Αστρος και το Παραλιο Αστρος. Να σηµειωθεί ότι ο εξοπλισµός που θα χρησιµοποιηθεί για το σύστηµα κεντρικών κάδων µπορεί να χρησιµοποιηθεί µελλοντικά για µετάβαση στο σύστηµα πόρτα- πόρτα. Όσον αφορά στους εµπορικούς χρήστες(καταστήµατα υγειονοµικού ενδιαφέροντος όπως εστιατόρια και καφετέριες) προτείνεται εξαρχής η συλλογή σε κεντρικούς κάδους για το σύνολο του ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Ο λόγος είναι ότι τα καταστήµατα είναι συνήθως κλειστά τις πρωινές ώρες κατά τις οποίες πραγµατοποιείται η συλλογή και είναι δύσκολος ο συντονισµός του προσωπικού του κάθε καταστήµατος µε την υπηρεσία καθαριότητας για την εναπόθεση του κάδου µπροστά από την επιχείρηση. Συνοπτικά, η διαδικασία του συστήµατος σπ φαίνεται στην ακόλουθη εικόνα: Εικόνα 72: Μέσα συλλογής µε σπ βιαποβλήτων Τα υπολείµµατα τροφών θα τοποθετούνται στον κάδο κουζίνας (2) µέσα στην βιοδιασπώµενη σακούλας (1) και όταν αυτή γεµίσει θα µεταφέρεται στον εξωτερικό κεντρικό κάδο (3). Τα συλλεγόµενα βιοαπόβλητα θα οδηγούνται στη µονάδα επεξεργασίας όπου θα υφίστανται ξεχωριστή επεξεργασία µε σκοπό την παραγωγή εδαφοβελτιωτικού (κόµποστ) υψηλής ποιότητας. Κάδοι - Μέσα Προσωρινής Αποθήκευσης Σχετικά µε τον τύπο των κάδων γίνεται διαχωρισµός µεταξύ αυτών που θα τοποθετηθούν στο εσωτερικό των καταστηµάτων και οικιών και των εξωτερικών κεντρικών κάδων. Για την προσωρινή αποθήκευση, δηλαδή τη διαλογή των υπολειµµάτων τροφών στα νοικοκυριά, δηλαδή στην κουζίνα µπορούν να χρησιµοποιηθούν διαφορετικά µέσα: µικροί κάδοι κουζίνας, βιοδιασπώµενες σακούλες (σακούλες από βιοαποδοµήσιµο υλικό), χάρτινες σακούλες, πλαστικές σακούλες (από κοινό πλαστικό) καλό είναι να αποφεύγονται. Στο πλαίσιο του παρόντος σχεδίου, προτείνεται η χρήση βιοδιασπώµενων σάκων, καθώς και η δωρεάν διανοµή των βιοδιασπώµενων σάκων κατά το αρχικό στάδιο του προγράµµατος ( πχ. για διάστηµα 2 µηνών).στην συνέχεια ο δήµος θα συνεργαστεί µε σηµεία,καταστήµατα πώλησης από τα οποία θα αγοράζουν οι δηµότες τις βιοδιασπώµενες σακούλες. Όσον αφορά τους εξωτερικούς κάδους προτείνεται η διερεύνηση του βέλτιστου συνδυασµού κάδων χωρητικότητας ανάλογα µε το επιλεγόµενο σύστηµα ανά.ε. και την ανάγκη εξυπηρέτησης οικιακών/ εµπορικών χρηστών και άλλων µεγάλων παραγωγών (σχολεία, λαϊκές αγορές κλπ.). Ενδεικτικά: 127

128 - Κάδοι 120 lt για τοποθέτηση σε εξωτερικούς χώρους κατοικιών. - Κάδοι 360 lt για τοποθέτηση σε εξωτερικούς χώρους και διανοµή σε µεγάλους εντοπισµένους παραγωγούς του ήµου Βόρειας Κυνουρίας (σχολεία, λαϊκές αγορές) - Κάδοι 1100 lt για τοποθέτηση σε εξωτερικούς χώρους µε µεγάλη συγκέντρωση καταστηµάτων υγειονοµικού ενδιαφέροντος και διανοµή σε µεγάλους εντοπισµένους παραγωγούς του ήµου (λαϊκές αγορές, ξενοδοχεία,super markets). Για τη χωροθέτηση των κάδων προτείνεται να ληφθεί υπόψη το υφιστάµενο δίκτυο κάδων για τα σύµµεικτα απόβλητα. Η πρακτική αυτή, βοηθά στην εύκολη υιοθέτηση και προσαρµογή των χρηστών (κατοίκων, επιχειρήσεων) αποφεύγοντας αντιδράσεις ή παράπονα κατά την τοποθέτηση τους. Σε κάθε περίπτωση, η τελική επιλογή της θέσης, θα πρέπει να γίνεται από την Υπηρεσία Καθαριότητας του ήµου, συνεκτιµώντας την επάρκεια χώρου, τους εξυπηρετούµενους χρήστες, τις ενδεχόµενες οχλήσεις. Τέλος, βασικό στοιχείο για την επιτυχή εφαρµογή του προγράµµατος ξεχωριστής συλλογής βιοαποβλήτων αποτελεί η υλοποίηση οργανωµένης Εκστρατείας Ευαισθητοποίησης. Εικόνα 73: σπ Βιοαποβλήτων Χωριστή Συλλογή Βρώσιµων Ελαίων (Τηγανελαίων) Η δράση αυτή στοχεύει στην προώθηση της εκτροπής και χωριστής συλλογής των αποβλήτων βρώσιµων ελαίων και λιπών µε έµφαση στους µεγάλους παραγωγούς όπως οι χώροι µαζικής εστίασης αλλά και στους µικρούς παραγωγούς σε επίπεδο νοικοκυριού. Η χωριστή συλλογή των αποβλήτων βρώσιµων ελαίων και λιπών δύναται να υλοποιηθεί µε ειδικούς κάδους σε κατάλληλες θέσεις εντός του ήµου (πχ. πλησίον των µεγάλων παραγωγών και στα Πράσινα σηµεία ) αλλά και εντός των πράσινων σηµείων. Ήδη στην παρούσα φάση, στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας υλοποιείται πρόγραµµα συλλογής χρησιµοποιηµένων µαγειρικών ελαίων από την εταιρεία Λυµπερόπουλος. Προτείνεται η ενίσχυση/επέκταση της χωριστής συλλογή των αποβλήτων βρώσιµων ελαίων και λιπών που ήδη υλοποιείται (πχ. µε αύξηση του αριθµού των ειδικών κάδων, βελτιστοποίηση της χωροθέτησης αυτών κλπ) ή/και εναλλακτικά η παροχή δυνατότητας για συλλογή στα πράσινα σηµεία µε διανοµή στους πολίτες ειδικών κάδων συλλογής Ενίσχυση Χωριστής συλλογής Χαρτιού & Γυαλιού Στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας, µέχρι σήµερα, δεν υφίσταται σύστηµα διαλογής στην πηγή των αποβλήτων συσκευασιών (χαρτί, πλαστικό, µέταλλο, γυαλί). εδοµένου ότι αναµένεται η ανάπτυξη συστήµατος ξεχωριστής διαλογής για το χαρτί σε εθνικό επίπεδο, η διαλογή στην πηγή και συλλογή του στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας θα ακολουθήσει τις πρακτικές που θα ακολουθήσει το σύστηµα αυτό. Ωσότου, όµως αυτό λειτουργήσει και σύµφωνα µε το υπό αναθεώρηση ΕΣ Α, ο ήµος µπορεί να προχωρήσει στα εξής: 128

129 Να εφαρµόσει σύστηµα πόρτα-πόρτα µε σάκους (1 φορά ανά 15 ηµέρες) για τη συλλογή µόνο έντυπου χαρτιού (ή µόνο έντυπου υλικού). Με το σύστηµα αυτό, οι πολίτες ενηµερώνονται για την ηµέρα συλλογής και τοποθετούν µία σακούλα στο πεζοδρόµιο για την αποκοµιδή της από το ήµο. Το χαρτί θα συγκεντρώνεται στο χώρο του κεντρικού Πράσινου Σηµείου ώστε να γίνεται η µεταφόρτωση των συλλεγόµενων ποσοτήτων και η µεταφορά τους στον τελικό αποδέκτη. Επίσης, θα απαιτηθεί σύµβαση µε ιδιωτικό φορέα για την αξιοποίηση του χαρτιού. Επίσης, προτείνεται σε πρώτη φάση η τοποθέτηση περί των 35 κάδων για τη χωριστή συλλογή του χαρτιού έντυπου υλικού (εφηµερίδες, περιοδικά, βιβλία κλπ.) στις σχολικές µονάδες του ήµου, στα δηµοτικά κτίρια και στους µεγάλους παραγωγούς χαρτιου. Προτεινόµενοι χώροι εφαρµογής (αρχική φάση) Στον ακόλουθο πίνακα παρατίθενται το σύνολο των προτεινόµενων προς εξυπηρέτηση σχολείων, δηµοτικών κτιρίων και κεντρικών σηµείων του ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Πίνακας 57: Προτεινόµενες προς εξυπηρέτηση σχολικές µονάδες και δηµοτικές εγκαταστάσεις για τη χωροθέτηση κάδων συλλογής χαρτιού 1 Άστρος ΚΕΠ 2 Άστρος ασαρχείο 3 Άστρος Υποθηκοφυλακείο 4 Άστρος ΕΗ Γραφείο Ανταποκριτή Άστρος 5 ΟΓΑ (ΚΕΠ) 6 Χειµερινή Μελιγού Παράρτηµα ΙΚΑ 7 Παράλιον Άστρος Αστυνοµικό Τµήµα 8 Παράλιον Άστρος Λιµενικός Σταθµός 9 Παράλιον Άστρος Ειρηνοδικείο 10 Πυροσβεστικός Σταθµός 11 Άστρος Ε.Λ.Τ.Α 12 Άστρος Ε.Τ.Ε. 13 Άστρος Πειραιώς 14 Παράλιον Άστρος Alpha Bank 15 Άστρος Γενικό Λύκειο Άστρους 16 Άστρος ΕΠΑΛ Άστρους 17 Άστρος Γυµνάσιο Άστρους 18 Άστρος ηµοτικό Άστρους 1ο Νηπιαγωγείο Άστρος 19 Άστρους 2ο Νηπιαγωγείο Άστρος 20 Άστρους Παιδικός Σταθµός Άστρος 21 Άστρους 22 Αγ. Ανδρέας Γυµνάσιο Αγ.Ανδρέα 23 Αγ. Ανδρέας ηµοτικό Αγ. Ανδρέα Νηπιαγωγείο Αγ. Αγ. Ανδρέας 24 Ανδρέα Παιδικός Σταθµός Αγ. Αγ. Ανδρέας 25 Ανδρέα 129

130 26 Αγ. Πέτρου ηµοτικό Αγ. Πέτρου Νηπιαγωγείο Αγ. Αγ. Πέτρου 27 Πέτρου 28 Άστρος ηµοτικό Βερβένων 29 Άστρος Νηπιαγωγείο Βερβένων 30 Κάτω ολιανά ηµοτικό ολιανών 31 Κάτω ολιανά Νηπιαγωγείο ολιανών Παιδικός Σταθµός Κάτω ολιανά 32 ολιανών 33 Καστρί ηµοτικό Καστρίου Νηπιαγωγείο Παρ. Παρ. Άστρος 34 Άστρους 35 Παρ. Άστρος ηµοτικό Παρ. Άστρους Εν συνεχεία, το σύστηµα δύναται να επεκταθεί µε σκοπό την εξυπηρέτηση λοιπών µεγάλων παραγωγών και των νοικοκυριών Χωριστή Συλλογή Ογκωδών Αποβλήτων Η οργάνωση της χωριστής συλλογής των ογκωδών από τα λοιπά αστικά απόβλητα θα πρέπει να γίνει µε τους εξής τρόπους: - Μέσω ει δι κών οχ η µάτων του ή µου Βόρειας Κυνουρίας κατόπι ν ει δοποί η ση ς τη ς αρµόδιας υπηρεσίας καθαριότητας του ήµου (σύµφωνα µε το υφιστάµενο σύστηµα συλλογής) Ειδικότερα, λαµβάνονται υπόψη τα οριζόµενα στον Κανονισµό Καθαριότητας του ήµου Βόρειας Κυνουρίας για τη συλλογή των ογκωδών αποβλήτων, ήτοι: Η αποκοµιδή, µεταφορά και διάθεση των ογκωδών αστικών απορριµµάτων (έπιπλα, οικιακές συσκευές, στρώµατα κλπ.) γίνεται κατόπιν ειδοποίησης της αρµόδιας υπηρεσία καθαριότητας του ήµου εφόσον τα ογκώδη απορρίµµατα βρίσκονται στο πεζοδρόµιο µε την πληρωµή του αντίστοιχου τέλους. - Μέσω των Πράσινων Σηµείων. Ειδικότερα, στα Πράσινα σηµεία θα πρέπει να λαµβάνονται υπόψη τα ακόλουθα: Να συνάπτονται συµφωνίες µε Συστήµατα Εναλλακτικής ιαχείρισης, Κ ΑΥ και λοιπές βιοµηχανίες, οι οποίοι δύναται να διαχειριστούν περαιτέρω τα απόβλητα αυτά. Θα δοθούν κίνητρα µέσω δηµοτικών τελών ή συστηµάτων ανταµοιβών στους πολίτες. Το κεντρικό Πράσινο Σηµείο να διαθέτει κατάλληλο εξοπλισµό και προσωπικό ώστε να γίνεται προετοιµασία για επαναχρησιµοποίηση Χωριστή Συλλογή Πράσινων Αποβλήτων Ειδικότερα για τα πράσινα απόβλητα κήπων ή πάρκων προτείνεται η εξής διαχείριση: Πίνακας 58: ιαχείριση πράσινων Αποβλήτων Είδος Πράσινων Συλλογή Αποβλήτων Πράσινα (µη ογκώδη) Με υπολείµµατα Όπως υπολείµµατα από τροφών κήπους σε µικρές ποσότητες Περιγραφή Τα πράσινα να συλλέγονται µέσω σπ µαζί µε τα υπολείµµατα τροφών των νοικοκυριών/επιχειρήσεων. Όσοι πολίτες διαθέτουν κάδο οικιακής κοµποστοποίησης, θα µπορούν να διαθέτουν το σύνολο των πράσινων υπολειµµάτων τους 130

131 Πράσινα (ογκώδη) Όπως µεγάλες ποσότητες από κλαδέµατα, κορµοί δέντρων, κλπ. Ξεχωριστή Συλλογή Τα ογκώδη πράσινα απόβλητα θα συλλέγονται από το ήµο χωριστά από τα λοιπά ογκώδη και θα οδηγούνται στο κεντρικό πράσινο σηµείο και στην µονάδα κοµποστοποίησης Για την ξεχωριστή συλλογή των Πράσινων Αποβλήτων µπορεί να γίνει διανοµή κάδων ή µεγάλων σακούλων σε κατοικίες ξενοδοχεία κλπ. Η συλλογή δεν χρειάζεται να ξεπερνά την µια φορά την εβδοµάδα ακόµη και µια φορά στις 15 µέρες. Για την υλοποίηση της παραπάνω δράσης είναι απαραίτητη η εγκατάσταση ενός κλαδοτεµαχιστή εντός του ήµου. Ως βέλτιστο κρίνεται η εγκατάσταση του τεµαχιστή να γίνει στην µονάδα κοµποστοποίησης που προτείνεται και στην συνέχεια τα τεµαχισµένα Πράσινα υλικά θα κοµποστοποιούνται άµεσα. Σήµερα τα πράσινα απόβλητα συλλέγονται χωριστά από το σύστηµα αποκοµιδής των κάδων, συνήθως όµως µαζί µε άλλα ογκώδη καθώς και τα απόβλητα των νεκροταφείων. Αυτό δυσχεραίνει την αποτελεσµατική διαχείρισή τους και παρά το γεγονός ότι διευκολύνει το σχεδιασµό των δροµολογίων και ενδεχοµένως µειώνει ελαφρώς το κόστος συλλογής έχει πολλές αρνητικές συνέπειες σε όλο το σύστηµα διαχείρισης και αυξάνει σηµαντικά το συνολικό κόστος του Ενίσχυση σπ Ανακυκλώσιµων Υλικών & Λοιπών Αποβλήτων Απόβλητα Συσκευασιών Σύµφωνα µε τους στόχους που τέθηκαν, ο ήµος θα πρέπει να αρχίσει τη διαλογή στην πηγή των αποβλήτων συσκευασιών µε στόχο Σ1=50% συλλογή το 2020 ή Σ2= 65% συλλογή για το Για να ενισχυθεί το ποσοστό διαλογής στην πηγή θα πρέπει να αναλυθεί ως προς τις εξυπηρετούµενες περιοχές µε σωστή τοποθέτηση των κάδων συλλογής ή/και πιθανές αναδιατάξεις αυτών κατά την εξέλιξη του προγράµµατος, καθώς και µε βέλτιστη οργάνωση του προγράµµατος συλλογής. Εν ί σχ υση ευαι σθη τοποί η ση ς πολι τών και άλλων οµάδων στόχ ων. Θα πρέπει να υλοποιούνται δράσεις ευαισθητοποίησης (τουλάχιστον µία ετησίως), ώστε να αφυπνίζονται οι πολίτες. Οι δράσεις µπορεί να γίνονται σε συνεργασία µε την ΕΕΑΑ.Ιδιαίτερα, θα πρέπει να οργανωθούν δράσεις στα σχολεία του ήµου Βόρειας Κυνουρίας µε σκοπό την κινητοποίηση νοικοκυριών που δεν συµµετέχουν ενεργά. Πιλοτική εφαρµογ ή συστή µατος πόρτα πόρτα. Για την εφαρµογή της αρχής «πληρώνω όσο πετάω» θα µπορούσε να εφαρµοστεί σε µία πιλοτική περιοχή σύστηµα συλλογής αποβλήτων συσκευασιών µε σακούλες και ειδικά barcode αυτοκόλλητα για κάθε νοικοκυριό. Οι συλλεγόµενες ποσότητες από κάθε νοικοκυριό θα καταγράφονται και στη συνέχεια θα εφαρµόζονται εκπτώσεις είτε στα δηµοτικά τέλη καθαριότητας (ως µία ανεξάρτητη κατηγορία) είτε σε άλλες υπηρεσίες που παρέχει ο ήµος για τους πολίτες ΑΗΗΕ Για την ενίσχυση της διαλογής στην πηγή των ΑΗΗΕ που παράγονται στα αστικά απόβλητα και την επίτευξη των στόχων της ΚΥΑ 23615/651/Ε.103/2014, προτείνεται να υλοποιηθούν τα εξής: o Ενίσχυση της ξεχωριστής συλλογής των αποβλήτων ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισµού σε συνεργασία µε την ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΕ. o Οργάνωση των πράσινων σηµείων συλλογής αλλά και του κεντρικού πράσινου σηµείου, 131

132 ώστε να δέχονται όλα τα είδη των ΑΗΗΕ τα οποία και στη συνέχεια θα παραδίδονται στο Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης. Σχετικά µε τα ΑΗΗΕ, σε συνεργασία µε τα εγκεκριµένα συστήµατα και πάντα συµπληρωµατικά µε τις δράσεις των δικτύων καταστηµάτων ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, οι προτεινόµενες δράσεις αφορούν : Χωριστή Συλλογή στο Ολοκληρωµένο Πράσινο Σηµείο. Χωριστή Συλλογή στις Πράσινες Νησίδες Συλλογής για τις µικρές συσκευές. Η οργάνωση υπηρεσίας µεταφοράς που θα λειτουργεί στο πλαίσιο του Πράσινου Σηµείου για τις ογκώδεις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, θα διευκολύνει και σε αυτή την περίπτωση τη συµµετοχή των πολιτών. Εικόνα 74: κάδος συλλογής ΑΗΗΕ Απόβλητα φορητών ηλεκτρικών στηλών Για την ενίσχυση της διαλογής στην πηγή των ηλεκτρικών στηλών που παράγονται στα αστικά απόβλητα και την επίτευξη των στόχων που τίθενται στην ΚΥΑ 41624/2057/Ε103/2010, προτείνεται να υλοποιηθούν τα εξής: Ενίσχυση της ξεχωριστής συλλογής των αποβλήτων φορητών ηλεκτρικών στηλών που ήδη υλοποιείται σε κεντρικά σηµεία του ήµου Βόρειας Κυνουρίας καθώς και σε άλλες δηµοτικές εγκαταστάσεις, φορείς, σχολεία καθώς και εµπορικά καταστήµατα και επιχειρήσεις που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον σε συνεργασία µε την ΑΦΗΣ ΑΕ. Οργάνωση των πράσινων νησίδων συλλογής αλλά και του κεντρικού πράσινου σηµείου, ώστε να δέχονται ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές τα οποία και στη συνέχεια θα παραδίδονται στο Σύστηµα Εναλλακτικής ιαχείρισης Μικρές ποσότητες επικινδύνων αποβλήτων στα ΑΣΑ Για την οργάνωση ενός συστήµατος διαλογής στην πηγή µικρών ποσοτήτων επικινδύνων αποβλήτων που βρίσκονται στα ΑΣΑ, θα πρέπει να αξιοποιηθεί το κεντρικό πράσινο σηµείο ή άλλα υφιστάµενα δίκτυα για συγκεκριµένα είδη αποβλήτων, όπως τα ληγµένα φάρµακα στα φαρµακεία. Η διαχείρισή τους, σύµφωνα µε το άρθρο 18 του Νόµου 4042/2012, στα πράσινα σηµεία άρθρου 38 του Νόµου) θα πρέπει να γίνεται σύµφωνα µε τις διατάξεις διαχείρισης των επικινδύνων αποβλήτων από εταιρείες που κατέχουν τις κατάλληλες άδειες µεταφοράς και διαχείρισης. 132

133 Μοναδική κατάλληλη δράση του Επιχειρησιακού Στρατηγικού Σχεδίου του ήµου Βόρειας Κυνουρίας για την διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων κρίνεται η µέθοδος της διαλογής στην πηγή. Η επικινδυνότητα των εν λόγω αποβλήτων επισηµαίνεται ορισµένες φορές µε ειδικά σύµβολα στη συσκευασία του προϊόντος (όπως π.χ. στα φωτογραφικά χηµικά). Σύµφωνα µε την εθνική και την κοινοτική νοµοθεσία, απαγορεύεται η από κοινού συλλογή των επικίνδυνων αποβλήτων µε τα αστικά απόβλητα, ώστε να αποφευχθεί η επιµόλυνση περαιτέρω αποβλήτων. Για όσα επικίνδυνα απόβλητα λειτουργούν εγκεκριµένα συλλογικά συστήµατα, ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας θα µεριµνήσει για τη συνεργασία τους. Για τα υπόλοιπα θα συνεργαστεί µε κατάλληλα αδειοδοτηµένες εταιρείες που θα διασφαλίζουν την ορθή διαχείριση των αποβλήτων του ήµου. Όπως προαναφέρθηκε, ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας θα µεριµνήσει για την ενηµέρωση του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα για τη σταδιακή χωριστή συλλογή επικίνδυνων αποβλήτων, όπως τα: απόβλητα από την υγειονοµική περίθαλψη ανθρώπων ή ζώων, φάρµακα, φωτογραφικά χηµικά, απορριπτόµενος εξοπλισµός που περιέχει χλωροφθοράνθρακες και βιοτεχνικά/βιοµηχανικά απόβλητα. Ο ήµος για τις µικρές ποσότητες επικινδύνων στα ΑΣΑ πρέπει να φροντίσει : 1) Για την ενηµέρωση των πολιτών: τι πετάµε και που το πετάµε µε ασφάλεια. 2) Να εποπτεύει τους ιδιώτες που τυχόν συλλέγουν επικίνδυνα στα όρια του ήµου. 3) Σε ορισµένες περιπτώσεις να συλλέξει κάποια από αυτά π.χ. τα ιατρικά και µολυσµατικά από τα νοικοκυριά µέσω του προγράµµατος βοήθεια το σπίτι και να φροντίσει να απορρίπτονται στους κατάλληλους χώρους. 4) Να δέχεται στο Πράσινο σηµείο κάποιες κατηγορίες επικίνδυνων οικιακών π.χ. σπρευ, µπουκάλια απο χηµικά, µπαταρίες κλπ. 5) Να φροντίσει την τήρηση της νοµοθεσίας σχετικά µε την διαχείριση των επικίνδυνων (βλέπε επόµενη ενότητα) ΑΕΚΚ Απόβλητα εκκαφών Κατασκευών Κατεδαφίσεων Νοµοθετικό Πλαίσιο Το θεσµικό πλαίσιο της διαχείρισης των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις, περιλαµβάνει την Εθνική και Κοινοτική νοµοθεσία των στερεών αποβλήτων, τις οδηγίες που έχουν εκδοθεί για το θέµα των στερεών αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις, καθώς και τα προσχέδια θεσµικών ρυθµίσεων που έχουν δηµοσιευθεί και επιπλέον την ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/2010 (ΦΕΚ 1312 Β): «Μέτρα, όροι και πρόγραµµα για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ)».Ο ήµος είναι υποχρεωµένος για την συγκέντρωση των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές καικατεδαφίσεις και για τον σκοπό αυτό θα υπάρχει χώρος εντός του Πράσινου σηµείου. Από τα βασικά στοιχεία των διατάξεων των θεσµικών κειµένων, προκύπτει ότι: 1) Οι αρχές που διέπουν την διαχείριση των ΑΕΚΚ, είναι οι εξής: Η αρχή της πρόληψης της δηµιουργίας αποβλήτων, Η αρχή ο ρυπαίνων πληρώνει, Η αρχή της συνυπευθυνότητας των εµπλεκόµενων παραγόντων, Η αρχή της δηµοσιότητας προς τους χρήστες και καταναλωτές ως προς τα µέτρα που λαµβάνονται για την εφαρµογή αυτού του νόµου προκειµένου να αναδειχτεί ο ρόλος τους στην εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών και άλλων προϊόντων. 133

134 Υφιστάµενη Παραγωγή και Προτεινόµενη ιαχείριση Οι βασικές κατηγορίες αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις είναι: απόβλητα που προκύπτουν από την ολική ή µερική κατεδάφιση κτιρίων ή/και άλλων δοµικών κατασκευών απόβλητα που προκύπτουν από την κατασκευή κτιρίων ή/και δοµικών κατασκευών χώµα, πέτρες και βλάστηση που προκύπτουν από εκχέρσωση εκτάσεων, ισοπεδώσεις, θεµελιώσεις κ.λ.π., απόβλητα από την οδοποιία και την συντήρηση οδών. Απόβλητα από την επεξεργασία µαρµάρου, από µονάδες επεξεργασίας Μαρµάρου Απόβλητα από µονάδες κατασκευής σκυροδέµατος Στις µονάδες εναλλακτικής διαχείρισης ΑΕΚΚ οι εισερχόµενες ποσότητες ζυγίζονται, επιθεωρούνται και τοποθετούνται σε διαφορετικούς κώνους (σωρούς). Με βάση τη συνήθη πρακτική οι µονάδες αποτελούνται από τα ακόλουθα τµήµατα: 1. Τµήµα προσωρινής αποθήκευσης 2. Τµήµα ΠΡΟ ΙΑΛΟΓΗΣ (πρώτο στάδιο διαλογής) και προεπεξεργασία 3. Τµήµα ιαλογής 4. Τµήµα ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ. Θραυστήρες Κόσκινα - Μεταφορικές ταινίες. 5. Τµήµα αποθήκευσης των τελικών προϊόντων και των ανακτώµενων υλικών Πίνακας 59: ιαχείριση ΑΕΚΚ Υλικά που προέρχονται από κατεδάφιση Τούβλα Τεχνικές Επεξεργασίας Πιθανές χρήσεις Θρυµµατισµός των µπαζών και / ή καθαρισµός των τούβλων Υλικό για επιχωµατώσεις. Αδρανές για σκυρόδεµα χαµηλής αντοχής και για προκατασκευασµένα τεµάχια. Άµµος για γήπεδα τένις. Νέα χρήση των καθαρισµένων ακέραιων τούβλων. Σκυρόδεµα Σίδηρος Ξύλο Πλαστικό Θρυµµατισµός των µπαζών και διαχωρισµός του σιδερένιου οπλισµού. Τήξη του υλικού Καθαρισµός τεµαχίων Τα θερµοπλαστικά, µετά από τήξη, µπορούν να υποστούν νέα επεξεργασία πολλές φορές, µετά από καθαρισµό και 134 Το θρυµµατισµένο σκυρόδεµα µπορεί να χρησιµοποιηθεί για επιχωµατώσεις, οδικά υποστρώµατα, ή σαν αδρανές υλικό για την παραγωγή νέου σκυροδέµατος (όταν επιτραπεί). Παραγωγή νέων µεταλλικών στοιχείων, στα πλαίσια, ή όχι του οικοδοµικού τοµέα. Επαναχρησιµοποίηση των τεµαχίων. Παραγωγή χαρτιού. Καύσιµο. Τα θερµοπλαστικά µπορούν να χρησιµοποιηθούν σαν πρώτη ύλη για την παραγωγή νέων κατασκευών. Τα υπόλοιπα χρησιµοποιούνται σαν αδρανές υλικό.

135 Γυαλί Αλουµίνιο κοκκοποίηση. Τα θερµοσκληρυνόµενα µπορούν µόνο να αλεσθούν. Συνήθεις διαδικασίες επεξεργασίας του γυαλιού (τήξη του υλικού και νέα επεξεργασία) Τήξη του υλικού και νέα επεξεργασία. Παραγωγή γυαλιού χαµηλής διαύγειας, για υαλοβάµβακες και εξωτερικές χρήσεις (µπουκάλια). Παραγωγή νέων στοιχείων Η συγκέντρωση των αποβλήτων εκσκαφών θα γινεται στο κεντρικό Πράσινο σηµείο, σε παραπλήσιο χώρο µε την µονάδα επεξεργασίας. Προτείνεται η αγορά ενός σπαστήρα- τεµαχιστή κατάλληλου για ΑΕΚΚ αλλά και για ογκώδη καθώς και άλλες κατηγορίες που συγκεντρώνονται στο Πράσινο σηµείο.ο κινητός τεµαχιστής τεµαχίζει όλα τα εισερχόµενα υλικά σε µέγεθος έως 300 mm για οµογενοποίηση του ρεύµατος των αποβλήτων. Εικόνα 75:Τεµαχιστής ΤΕΜΑΧΙΣΤΗΣ ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΟΣΤΟΣ ( ) Τεµαχιστής ΦΠΑ ΣΥΝΟΛΟ Ιλύες Αστικού τύπου 135

136 Η επεξεργασία των λυµάτων γίνεται στην υπάρχουσα Εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυµάτων στην οποία γίνετα η επεξεργασία λυµάτων από τα ηµοτικά ιαµερίσµατα Άστρους, Παραλίου Άστρους και Μελιγούς καθώς και η επεξεργασία βοθρολυµάτων από τα άλλα ηµοτικά ιαµερίσµατα του ήµου. Οι ποσότητες της λυµατολάσπης αυτές µπορούν να συγκοµποστοποιηθούν, στην περιοχή της µονάδας, που γειτνιάζει µε την εγκατάσταση Επεξεργασίας Λυµάτων, µαζί µε τεµαχισµένα Πρασινα απόβλητα ή υπολείµµατα καλλιεργειών. Για να υλοποιηθεί αυτό αρκεί να παραδίδεται η λυµατολάσπη στην παρακείµενη µονάδα για το γέµισµα σάκων κοµποστοποίησης µαζί µε κλαδέµατα ή τεµαχισµένα ξύλα. Εφόσον η λυµατολάσπη δεν περιέχει βαρέα µέταλλα, (και δεν περιέχει γιατί δεν υπάρχουν βιοµηχανικές εγκαταστάσεις στον ήµο της Βόρειας Κυνουρίας ) παράγεται καλής ποιότητας κοµπόστ που µπορεί να διατεθεί στος κατοίκους για φύτευση Γεωργοκτηνοτροφικά Απόβλητα Στην κατηγορία αυτή περιλαµβάνονται: απόβλητα κτηνοτροφικών εκµεταλλεύσεων, υπολείµµατα καλλιεργειών, αποσυρόµενα φρούτα και λαχανικά, πλαστικά κάλυψης θερµοκηπίων, απόβλητα συσκευασιών λιπασµάτων, αγροχηµικών και φαρµακευτικών ουσιών, αποσυρόµενα υλικά άρδευσης και τµήµατα γεωργικών µηχανηµάτων. Από γεωργικές καλλιέργειες κυριαρχεί η καλλιέργεια ελιάς µε δύο ειδών απόβλητα : Κλαδέµατα, κυρίως τον Φεβρουάριο µήνα, τα οποία καίγονται και Απόβλητα ελαιουργείων. Για τα κλαδέµατα προτείνεται ο τεµαχισµός συλλογή και µεταφορά τουςπρος τη µονάδα για κοµποστοποίηση ή πελετοποίηση. Ο εξοπλισµό που θα χρειαστεί είναι : Ενας ρυµουλκούµενος κλαδοτεµαχιστής Ενας πελετοποιητής O Κλαδοτεµαχιστής θα είναι ρυµουλκούµενος και θα µετακινείται σύµφωνα µε τους κανόνες του κώδικα οδικής κυκλοφορίας, περί νόµιµης κυκλοφορίας και ασφαλούς οδήγησης, κατάλληλος για τεµαχιαµό κλαδιών διαµετρου έως 15 εκατοστά. 136

137 Εικόνα 76:Κλαδοτεµαχιστής ελκόµενος Εικόνα 77: Πελετοποιητής ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΟΣΤΟΣ ( ) κλαδοτεµαχιστής Πελετοποιητής Συσκευαστήριο ΣΥΝΟΛΟ ΦΠΑ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ

138 Στον ήµο της Βόρειας Κυνουρίας λειτουργούν τα 13 : υπάρχουν 30 ελαιοτριβεία από τα οποία σήµερα Α/. ΕΙ ΟΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ Α 1. Άστρος Φυγοκεντρικό Χρονολογία 1 ης λειτουργίας: 1970 Χρονολογία τελευταίας λειτουργίας: Λειτουργεί 2. Άστρος Φυγοκεντρικό Χρονολογία 1 ης λειτουργίας: 1981 Χρονολογία τελευταίας λειτουργίας: Λειτουργεί 3. Άστρος Φυγοκεντρικό Χρονολογία 1 ης λειτουργίας: 2003 Χρονολογία τελευταίας λειτουργίας: Λειτουργεί 4. Άγιος Ανδρέας Φυγοκεντρικό Χρονολογία 1 ης λειτουργίας: 1988 Χρονολογία τελευταίας λειτουργίας: Λειτουργεί 5. ολιανά Φυγοκεντρικό Χρονολογία 1 ης λειτουργίας: 1981 Χρονολογία τελευταίας λειτουργίας: Λειτουργεί 6. ολιανά Φυγοκεντρικό Χρονολογία 1 ης λειτουργίας: 1936 Χρονολογία τελευταίας λειτουργίας: Λειτουργεί 7. ολιανά Φυγοκεντρικό Χρονολογία 1 ης λειτουργίας: 1937 Χρονολογία τελευταίας λειτουργίας: Λειτουργεί 8. Κορακοβούνι Φυγοκεντρικό Χρονολογία 1 ης λειτουργίας: 1996 Χρονολογία τελευταίας λειτουργίας: Λειτουργεί 9. Κορακοβούνι Φυγοκεντρικό Χρονολογία 1 ης λειτουργίας: 1986 Χρονολογία τελευταίας λειτουργίας: Λειτουργεί 10. Μελιγού Κλασσικό Χρονολογία 1 ης λειτουργίας: 1986 Χρονολογία τελευταίας λειτουργίας: Λειτουργεί 11. Ξηροπήγαδο Φυγοκεντρικό Χρονολογία 1 ης λειτουργίας: 1974 Χρονολογία τελευταίας λειτουργίας: Λειτουργεί 12. Στόλος Φυγοκεντρικό Χρονολογία 1 ης λειτουργίας: 2001 Χρονολογία τελευταίας λειτουργίας: Λειτουργεί 13. Στόλος Κλασσικό Χρονολογία 1 ης λειτουργίας: Μέσα στην δεκαετία του 80. Χρονολογία τελευταίας λειτουργίας: Λειτουργεί Για τα απόβλητα ελαιοτριβίων προτείνεται να εφαρµοστεί κοµποστοποίηση.στην περίπτωση αυτή µπορούν να αναµιχθούν µε κοπριά (πρόβατα, άλογα, βοοειδή, κοτόπουλα) ή άλλη διαθέσιµη πηγή αζώτου καθώς και άλλα υλικά όπως άχυρα, φύλλα, κλαδέµατα κ.λπ. Οι τυπικές αναλογίες κοµποστοποίησης των αποβλήτων ελαιοτριβείων περιλαµβάνουν την ανάµιξη 50 έως 75% αποβλήτων µε 25-50% άλλων υλικών πλούσιων σε άζωτο (π.χ. κοπριά, ουρία) ώστε να επιτευχθεί αναλογία άνθρακα/αζώτου περίπου Αν όµως τα απόβλητα περιέχουν µεγάλο ποσοστό υγρασίας µπορούν να απαιτηθούν µεγαλύτερες ποσότητες των άλλων υλικών. Για παράδειγµα 30 % κλαδέµατα ή παλέτα 40 % πυρήνας 30 % υλικά πλούσια σε Αζωτο. Τα απόβλητα των διφασικών ελαιοτριβείων έχουν µεγάλη περιεκτικότητα σε νερό και είναι στην ουσία µία οργανική λάσπη, µε έντονη οσµή και υδαρή υφή. Τα απόβλητα των διφασικών ελαιοτριβείων περιέχουν υπολείµµατα φλοιού, πολτού και κουκουτσιών, ενώ το ποσοστό του νερού ανέρχεται στο 50-70%. Έχουν χαµηλό ph, µεγάλη συγκέντρωση οργανικών ουσιών καθώς και µεγάλη περιεκτικότητα σε ανόργανα θρεπτικά συστατικά, κυρίως κάλιο. Τα απόβλητα των διφασικών εµφανίζουν ισχυρή φυτοτοξικότητα εξαιτίας της µεγάλης συγκέντρωση πολυφαινολικών ενώσεων, λιπιδίων και οργανικών οξέων και ως εκ τούτου είναι δυνατόν να προκαλέσουν µεγάλα περιβαλλοντικά προβλήµατα και σηµαντική υποβάθµιση της ποιότητας των υδάτων και του εδάφους αν αφεθούν αναξέλεγκτα. Από την άλλη πλευρά όµως, τα απόβλητα αυτά, όπως και γενικά των ελαιοτριβείων, είναι πολύ πλούσια σε οργανική ύλη (έως και 92%) και συνεπώς η ελεγχόµενη ανακύκλωσή τους 138

139 στα καλλιεργούµενα εδάφη µπορεί να συνεισφέρει τα µέγιστα στη βελτίωση της περιεκτικότητας σε οργανική ουσία των φτωχών Μεσογειακών εδαφών. Το σύστηµα κοµποστοποίησης στη µονάδα, (αερόβια κοµποστοποίηση µέσα σε κλειστούς σάκους) είναι κατάλληλο για την διεργασία. Ετσι λοιπόν στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας για τα γεωργικά απόβλητα θα γίνει : Ανάπτυξη δικτύου συλλογής βιοαποδοµήσιµων αποβλήτων γεωργοκτηνοτροφικής προέλευσης για την παραγωγή κοµπόστ. Ανάπτυξη τεµαχισµού των κλαδεµάτων επιτόπου για κοµποστοποίηση ή πελετοποίηση. Ανάπτυξη επιτόπου κοµποστοποίησης για τα βιοαποδοµήσιµα απόβλητα. Χωριστή συλλογή και ανάκτηση των πλαστικών γεωργοκτηνοτροφικής προέλευσης µε έµφαση στα πλαστικά θερµοκηπίου και τα απόβλητα συσκευασίας. Χωριστή συλλογή στα Πράσινα Σηµεία των αποβλήτων συσκευασίας γεωργικών φαρµάκων που περιέχουν επικίνδυνες ουσίες µέσω συστηµάτων εναλλακτικής διαχείρισης. Πρόβλεψη για κίνητρο προδιαλογής πλαστικών και βιοαποδοµήσιµων γεωργοκτηνοτροφικών αποβλήτων π.χ. µε αντάλλαγµα οργανικά λιπάσµατα και εδαφοβελτιωτικά Αποκατάσταση ΧΑ Α- δηµιουργία ΧΥΤΥ Ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας προχωρά άµεσα στην αποκατάσταση του ΧΑ Α στην περιοχή του Τάνου και θέλει να δηµιουργήσει ΧΥΤΥ, στην ίδια περιοχή, παρά το γεγονός ότι δεν είναι στην αρµοδιότητά του η χωροθέτηση ΧΥΤΥ, προτείνει χώρο και προτίθεται να ξεκινήσει την διαδικασία. Βασικά στοιχεία για να σχεδιαστεί ορθολογικά ένας ΧΥΤΥ είναι τα εξής: 1. Η γεωγραφική θέση του χώρου όπου πρέπει να είναι τέτοια ώστε να εξυπηρετεί τoν πληθυσµό,δηλαδή να µην δηµιουργεί λειτουργικά προβλήµατα στους περίοικους και να έχει διαθεσιµότητα υλικών επικάλυψης και υλικών στεγάνωσης από την περιοχή του προτεινόµενου χώρου. 2. Η κλιµατολογία της περιοχής του έργου που πρέπει να γνωρίζουµε στοιχεία όπως τη Μέση Μηνιαία Θερµοκρασία, τη Μέση Μηνιαία Βροχόπτωση,την Μέση Μηνιαία Βροχόπτώση 24ώρου,τη ιάρκεια µερικών και ολικών παγετών,τη Νέφωση-Οµίχλη-Υγρασία και τα Ανεµολογικά στοιχεία της περιοχής. 3. Τη µορφολογία του εδάφους,την γεωλογία και υδρογεωλογία της περιοχής, του έργου διότι πρέπει να λειφθεί υπόψιν εάν µπορούν να δηµιουργηθούν <<λεκάνες>> στο συγκεκριµένο υπέδαφος δηλαδή ειδικοί χώροι απόθεσης απορριµµάτων. 4. Επίσης είναι απαραίτητο να εξετάζονται Στοιχεία Σεισµικότητας-Εδαφικής Σεισµικής Επικινδυνότητας για να προσδιορίζονται και να ερευνούνται οι επιτρεπόµενες τάσεις θεµελίωσης και οι πιθανότητες καθιζήσεων που επηρεάζουν την ευστάθεια των πρανών. Ο Χ.Υ.Τ.Υ., για να εξυπηρετεί ανάγκες πληθυσµού κατοίκων περίπου θα χρειαστεί χώρο στρεµµάτων µε χωρητικότητα m 3 και διάρκεια ζωής τουλάχιστον 35 έτη και µπορεί να κατασκευαστεί σε δύο φάσεις (αρχική και επέκταση). Η Γενική ιάταξη του έργου θα περιλαµβάνει τα παρακάτω βασικά στοιχεία: - Τη Λεκάνη του χώρου ταφής υπολειµµάτων, - Τα έργα Στεγάνωσης του ενεργού χώρου απόθεσης - Τις διάφορες στρώσεις, γεωµεµβράνες, αποστραγγιστικές στρώσεις κλπ - Τα έργα Αντιπληµµυρικής προστασίας µε την κατασκευή τάφρων απορροής οµβρίων - Τα έργα συλλογής και επεξεργασίας στραγγισµάτων 139

140 - Τα έργα διαχείρισης βιοαερίου - Τα Έργα Υποδοµής του Χ.Υ.Τ.Υ. (πύλη εισόδου, χώρος αναµονής απορριµµατοφόρων, γεφυροπλάστιγγα, κτίριο διοίκησης, χώρος στάθµευσης οχηµάτων, σύστηµα έκπλυσης τροχών, δεξαµενή ύδρευσης, εγκατάσταση επεξεργασίας στραγγισµάτων και κτίριο ενέργειας, χώρος δειγµατοληψίας, χώρος απόθεσης ελαστικών, αποθήκη υγρών καυσίµων, υπόστεγο συντήρησης οχηµάτων-γκαράζ-αποθήκη υλικών, έργα πρασίνου, κλπ.) - Την κατασκευή αντιπυρικής ζώνης περιφερειακά του χώρου διάθεσης. - Τη δηµιουργία ζώνης δενδροφύτευσης εντός του χώρου της αντιπυρικής ζώνης για την προκάλυψη του χώρου - Το δίκτυο ύδρευσης, άρδευσης και πυρόσβεσης. - Την εσωτερική οδοποιία του Χ.Υ.Τ.Υ. - Την εγκατάσταση συστήµατος παρακολούθησης του Χ.Υ.Τ.Υ. για τον έλεγχο της περιβαλλοντικής συµπεριφοράς του, τόσο κατά τη διάρκεια λειτουργίας του όσο και κατά τη φάση ανάπλασης και αποκατάστασής του. - Τα έργα αποκατάστασης του Χ.Υ.Τ.Υ. Σύµφωνα µε τον ΠΕΣ Α Πελοποννήσου,Απ /2010 Απόφαση Γ.Γ.Περιφέρειας Πελοποννήσου «Έγκριση αναθεωρηµένου /επικαιροποιηµένου Περιφερειακού Σχεδίου ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣ Α) Περιφέρειας Πελοποννήσου», Τα Προτεινόµενα κριτήρια αποκλεισµού για τη χωροθέτηση ΧΥΤΥ είναι : ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ ΣΕ Απόσταση Αποκλεισµού ΕΠΙΠΕ Ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗ Γενικότερων Περιοχών ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΧΥΤΥ/ΟΕ Α 1. ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ α) Απόσταση από οικιστική χρήση > 0,5 km από τα όρια οικισµών > 1,0 km από όρια σχεδίου πόλης και από όρια ΓΠΣ εγκεκριµένου µε τις διατάξεις του Ν. 1337/83 β) Απόσταση από Αρχαιολογικά > 0,5 km και Πολιτιστικά µνηµεία (σηµειακή πληροφορία) γ) Αποκλεισµός Ζώνης Α - θεσµοθετηµένων αρχαιολογικών περιοχών δ) Αποκλεισµός αεροδροµίων Ισχύουν τα οριζόµενα στην Απόφαση µε αριθ. 3/Β/26901/6554/ της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας ε) Αποκλεισµός ΒΙΠΕ/ΒΕΠΕ - στ) Αποκλεισµός Θεσµοθετηµένων Ζωνών Ειδικών Χρήσεων Γης 2. ΓΕΩΛΟΓΙΚΑ Υ ΡΟΓΕΩΛΟΓΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ α) Απόσταση από κοίτες ποταµών > 0,5 km ή µεγάλων ρεµάτων > 0,5 km (από τα όρια αυτών) 140

141 β) Απόσταση από λίµνες, λιµνοδεξαµενές & φράγµατα 3. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ > 1,0 km α) Απόσταση από Ακτογραµµή > 0,5 km β) Αποκλεισµός ασών - γ) Αποκλεισµός Γεωργικών Εκτάσεων υψηλής Παραγωγικότητας ή περιοχών µε συγκεκριµένες χρήσεις γης - δ) Αποκλεισµός περιοχών χαρακτηρισµένων ως RAMSAR, SPA, ΝΑTURA και Εθνικά Πάρκα ε) Αποκλεισµός ζωνών προστασίας & περιοχών φυσικού κάλλους - - 0,5 km για σηµειακά στοιχεία Ενας ενδεικτικός προϋπολογισµός κατασκευής ΧΥΤΥ παρατίθεται στον παρακάτω πίνακ. Ο ακριβής προϋπολογισµός θα προκύψει κατά τη φάση εκπόνησης των οριστικών µελετών του έργου. Προϋπολογισµός Χ.Υ.Τ.Υ. Οδού Πρόσβασης Πίνακας 1: Προϋπολογισµός Χ.Υ.Τ.Υ. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΠΑΝΗΣ Για τον εξοπλισµό του ΧΥΤΥ, ο ενδεικτικός προυπολογισµός : 141 ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΧΩΜΑΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ - ΙΑΜΟΡΦΩΣΕΙΣ 180, ΕΡΓΑ ΣΤΕΓΑΝΟΠΟΙΗΣΗΣ 540, ΕΡΓΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΡΑΓΓΙΣΜΑΤΩΝ 380, ΕΡΓΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΒΙΟΑΕΡΙΟΥ 150, ΕΡΓΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΟΜΒΡΙΩΝ 60, ΕΡΓΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ Ο ΟΠΟΙΙΑΣ 90, ΕΡΓΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ Ο ΟΠΟΙΙΑΣ 350, ΚΤΙΡΙΑΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 110, ΛΟΙΠΑ ΕΡΓΑ ΥΠΟ ΟΜΗΣ ΧΥΤΥ ΚΑΙ ΜΟΝΑ ΑΣ 210, ΕΡΓΑ ΥΠΟ ΟΜΗΣ Η/Μ 450, ΕΡΓΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ 50, ΕΡΓΑ ΦΥΤΕΥΣΗΣ-ΑΡ ΕΥΣΗΣ 40, ΜΗΝΗ ΟΚΙΜΑΣΤΙΚΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ 90, ΣΥΝΟΛΟ 1 2,700, Γ.Ε. και Ο.Ε. 18% 486, ΣΥΝΟΛΟ 2 3,186, ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΑ 15% 477, ΣΥΝΟΛΟ 3 3,663, ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ 86, ΣΥΝΟΛΟ 4 3,750, Φ.Π.Α. 16% 600, ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΠΑΝΗ ΕΡΓΟΥ 4,350,000.00

142 Προϋπολογισµός εξοπλισµού Κινητός Εξοπλισµός Κόστος Ερπυστριοφόρος προωθητής γαιών 130,000 Ερπυστριοφόρος φορτωτής 130,000 Τροχοφόρος φορτωτής 130,000 Φορτηγό 100,000 ΣΥΝΟΛΟ 490,000 ΦΠΑ 78,400 ΤΕΛΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ 568,400 Οι κωδικοί ΕΚΑ αποβλήτων που θα δέχεται ο Χώρος Υγειονοµικής Ταφής (Χ.Υ.Τ.) είναι οι ακόλουθοι: Κωδικοί ΕΚΑ αποβλήτων Χ.Υ.Τ.Υ Κωδικός Είδος αποβλήτων ΕΚΑ Απόβλητα από την αερόβια επεξεργασία στερεών αποβλήτων µη λιπασµατοποιηµένο τµήµα των δηµοτικών και παρόµοιων αποβλήτων µη λιπασµατοποιηµένο τµήµα ζωικών και φυτικών αποβλήτων προϊόντα λιπασµατοποίησης εκτός προδιαγραφών απόβλητα µη προδιαγραφόµενα άλλως Απόβλητα από εγκαταστάσεις επεξεργασίας υγρών αποβλήτων µη προδιαγραφόµενα άλλως εσχαρίσµατα Απόβλητα από την εξάµµωση Λάσπες από την επεξεργασία αστικών λυµάτων Απόβλητα από τη µηχανική κατεργασία αποβλήτων µη προδιαγραφόµενα άλλως Άλλα απόβλητα (περιλαµβανοµένων µειγµάτων υλικών) από τη µηχανική κατεργασία αποβλήτων εκτός εκείνων που περιλαµβάνονται στο σηµείο Απόβλητα κήπων και πάρκων Χώµατα και πέτρες Άλλα µη βιοαποδοµήσιµα απόβλητα Άλλα δηµοτικά απόβλητα ανάµεικτα δηµοτικά απόβλητα απόβλητα από αγορές 142

143 υπολείµµατα από τον καθαρισµό δρόµων απόβλητα από τον καθαρισµό λυµάτων δηµοτικά απόβλητα µη προδιαγραφόµενα άλλως Απορροφητικά υλικά, υλικά φίλτρων, υφάσµατα σκουπίσµατος και προστατευτικός ρουχισµός άλλα από τα αναφερόµενα στο σηµείο Ενεργειακή αξιοποίηση Το παραγόµενο υπόλειµµα από την επεξεργασία των σύµµεικτων απορριµµάτων, είναι δυννατόν να µην οδηγείται σε ταφή αλλά προς ενεργειακή αξιοποίηση.το υπόλειµµα αυτό αποτελείται κυρίως από χαρτί και πλαστικό και παράγεται µετα την µηχανική διεργασία στην τοπική µονάδα επεξεργασίας. Αυτό γιατί το υπόλειµµα µπορεί να µετατραπεί σε RDF,φέροντας επιπλέον έσοδα µε την πώλησή του σε κατάλληλη µονάδα καύσης. Το RDF παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήµατα ως καύσιµο σε σχέση µε τα ανεπεξέργαστα ΑΣΑ. Τα κύρια οφέλη είναι η υψηλότερη τιµή θέρµανσης που επίσης παραµένει αρκετά σταθερή, η οµοιογένεια της φυσικής-χηµικής σύνθεσης, η ευκολία στην αποθήκευση, το χειρισµό και τη µεταφορά, οι χαµηλότερες εκποµπές ρύπων και η µειωµένη απαίτηση του αέρα κατά τη διάρκεια της καύσης. Οι ισχύοντες κανονισµοί για τον καθορισµό υψηλών προτύπων ποιότητας για την RDF είναι αρκετά αυστηροί ώστε να µπορεί να γίνει αποδεκτό το RDF άµεσα ως υποκατάστατο ή βοηθητικό καύσιµο σε κάποιο σύστηµα καύσης µε µικρές τροποποιήσεις. Για παραγωγή υψηλής θερµογόνου αξίας RDF απαιτούνται πιο σύνθετες γραµµές παραγωγής που οδηγούν σε χαµηλή απόδοση, που προορίζεται ως ο λόγος της µάζας του RDF που παράγεται µε τη µάζα εισόδου των µη επεξεργασµένων αποβλήτων. Για να παραχθεί RDF από το υπόλειµµα της µονάδας χρειάζονται επιπλέον βήµατα, όπως τεµαχισµός και διαχωρισµός τυχόν µετάλλων και χλωριωµένων πλαστικών που τυχόν υπάρχουν. Χρήσεις RDF Το απορριµµατογενές καύσιµο RDF αποτελεί ένα εναλλακτικό καύσιµο, αφού διαθέτει ορισµένα ελκυστικά χαρακτηριστικά όπως υψηλή θερµογόνος δύναµη και καλές φυσικές και χηµικές του ιδιότητες που µπορούν να επιτρέψουν τον χειρισµό και την ενεργειακή του αξιοποίηση σε πλήθος εφαρµογών Οι εναλλακτικοί τρόποι που µπορεί να εκµεταλλευτεί το RDF, είναι οι εξής: Σε εγκαταστάσεις αποκλειστική αποτέφρωσης του RDF. Χρήση ως καύσιµου υλικού στην τσιµεντοβιοµηχανία Χρήση ως καύσιµου υλικού σε εγκαταστάσεις παραγωγής ενέργειας (συναποτέφρωση σε λέβητες καύσης λιγνίτη) Χρήση ως καύσιµου υλικού σε άλλες βιοµηχανίες (χαρτοβιοµηχανία, βιοµηχανίες παραγωγής χηµικών, φαρµακοβιοµηχανία, µεταλλουργία κ.α) Σε αυτό το σηµείο πρέπει να σηµειωθεί ότι η ποιότητα και η θερµογόνος δύναµη του RDF, ιδιότητες µε µεγάλη σηµασία, είναι άρρηκτα συνδεδεµένες µε την ποιότητα και ποσότητα των αέριων εκποµπών που παράγονται κατά την καύση του. Άλλες σηµαντικές παράµετροι ποιότητας του καύσιµου υλικού εκτός της θερµογόνου δύναµης είναι η υγρασία, το περιεχόµενο τέφρας, το χλώριο και το θείο. Μια τυπική σύσταση του RDF παρουσιάζεται παρακάτω καθώς και άλλων καυσίµων προς σύγκριση. 143

144 Πίνακας 60: Σύσταση RDF και άλλων καυσίµων Καύσιµο % C % Η % Ν % S % C Mj/Kg Άνθρακας ,01-0,1 26 Ξύλο ,2 0,1 0,01 19 ΑΣΑ ,5 0,2 0,5 10 RDF ,5 0,2 0,5 15 Ενας τόνος RDF µπορεί να αντικαταστήσει 2,6 τονους λιγνίτη. Η θερµαντική ικανότητα του RDF είναι κατά µέσο όρο : RDF NCV=18 GJ/t Πιθανοί χρήστες : Βιοµηχανία παραγωγής τσιµέντου: θερµιδική υποκατάσταση καυσίµων από RDF Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας : θερµιδική υποκατάσταση καυσίµων (λιγνίτη) από RDF σε εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΗ θερµιδική υποκατάσταση καυσίµων από RDF/SRF σε κεραµοποιίες, ασβεστοποιίες, βιοµηχανίες χάρτου, βιοµηχανίες χύτευσης µεταλλουργίας. Χρήση RDF στην τσιµεντοβιοµηχανία Η υποκατάσταση ορυκτών καυσίµων από εναλλακτικά καύσιµα για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της τσιµεντοβιοµηχανίας, kj/kg παραγόµενου κλίνκερ, είναι µια πρακτική που λαµβάνει χώρα όλο και περισσότερο σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες και αλλού ανά τον κόσµο. Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι σύµφωνα µε στοιχεία του 2007 για την τσιµεντοβιοµηχανία, η Αυστρία παρουσιάζει βαθµό υποκατάστασης ορυκτών καυσίµων σε θερµιδική βάση 46% το Βέλγιο 55%, η Γαλλία 32%, η Ελβετία 48%, η Γερµανία 42%, η Τσεχία 45% και η Ουγγαρία 30%. Στη χώρα µας, η χρήση εναλλακτικών καυσίµων στην τσιµεντοβιοµηχανία είναι περιορισµένη έναντι στην καύση µεταχειρισµένων ελαστικών, λάσπης δεξαµενών διυλιστηρίων και γλυκερίνης στον όµιλο ΤΙΤΑN. Η συναποτέφρωση RDF µπορεί να πραγµατοποιηθεί στις καµίνους που χρησιµοποιούνται στην τσιµεντοβιοµηχανία, δεδοµένων των ιδιοτήτων που παρουσιάζουν, όπως οι πολύ υψηλές θερµοκρασίες. Οι υψηλές λοιπόν θερµοκρασίες σε συνδυασµό µε τον επαρκή χρόνο παραµονής σε αέρια φάση, τον υψηλό βαθµό ανάµειξης των καύσιµων υλών µέσα στην κάµινο και την πλούσια σε οξυγόνο ατµόσφαιρα έχει ως αποτέλεσµα την ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την παραγωγή αέριων ρύπων.(βαρελά 2011) Χρήση RDF σε Μονάδες παραγωγής ενέργειας Υπάρχουν δύο κύριες µέθοδοι συναποτέφρωσης στις µονάδες παραγωγής ενέργειας : Άµεση µέθοδος, όπου το RDF αναµιγνύεται µε άνθρακα ή άλλα καύσιµα υλικά και οδηγείται απευθείας στον καυστήρα. Έµµεση µέθοδος, όπου το RDF αεριοποιείται σε ξεχωριστό θάλαµο και το παραγόµενο µίγµα αερίων εγχύεται στο θάλαµο καύσης όπου λαµβάνει χώρα η συναποτέφρωση. 144

145 Εικόνα 78: Ζητηση RDF 145

146 7.3. ΒΑΣΙΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗΣ ΝΕΩΝ ΥΠΟ ΟΜΩΝ Στο πλαίσιο του παρόντος σχεδίου, προτείνονται τρεις νέες βασικές υποδοµές προς χωροθέτηση στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας : Μονάδα επεξεργασίας σύµµεικτων/βιοαποδοµίσιµων Κεντρικό Πράσινο Σηµείο ύο (2) Περιφερειακά Πράσινα σηµεία Πράσινες Νησίδες Συλλογής Όσον αφορά στη χωροθέτηση των νέων υποδοµών, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι επι τρεπόµεν ες χρήσεις γης, όροι δόµησης και περιορισµοί που ισχύουν για το ήµο Βόρειας Κυνουρίας, σύµφωνα µε τα υφιστάµενα θεσµοθετηµένα Γ.Π.Σ. και το Π.. ΦΕΚ 775 /1988 για τις ζώνες προστασίας του ορεινού όγκου της Βόρειας Κυνουρίας Μονάδα επεξεργασίας σύµµεικτων/βιοαποδοµήσιµων Σύµφωνα µε την Απόφαση του ΥΠΕΚΑ ΥΑ 1958 «Κατάταξη δηµόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύµφωνα µε το Άρθρο 1 Παράγραφος 4 του Ν. 4014/2011 (ΦΕΚ Α 209/2011)» οι βασικές δραστηριότητες εναλλακτικής διαχείρισης έχουν την εξής κατάταξη σε σχέση µε την περιβαλλοντική αδειοδότηση ΟΜΑ Α 4 η - Συστήµατα Περιβαλλοντικών Υποδοµών: Αποθήκευση ανακυκλώσιµων υλικών α/α: 9 Εγκαταστάσεις αποθήκευσης ανακυκλώσιµων αστικών στερεών αποβλήτων, όπως χαρτί, γυαλί, πλαστικό αλουµίνιο, κ.λπ. (εργασίες R12 και R13). Κατάταξη: Κατηγορία Β για ποσότητα: 5 t <= Q <= 1000 t εκτός ορίων οικισµών και πόλεων και Q <= 200 t εντός ορίων οικισµών και πόλεων Κατάταξη: Υποκατηγορία Α2 για ποσότητα: Q >= 1000 t εκτός ορίων οικισµών και πόλεων και Q >= 200 t εντός ορίων οικισµών και πόλεων Κινητή µονάδα επεξεργασίας α/α10: Μεµονωµένες εγκαταστάσεις ανάκτησης Υλικών µέσω µηχανικής διαλογής (Κ ΑΥ, ΕΜΑΚ,κλπ) για µη επικίνδυνα απόβλητα (εργασίες R12) Κατάταξη: Κατηγορία Β για τους χώρους υποδοχής κινητών µονάδων Κοµποστοποίηση προδιαλεγµένων οργανικών α/α: 15 Μεµονωµένες εγκαταστάσεις παρασκευής εδαφοβελτιωτικών κοµπόστ από προδιαλεγµένο ή διαχωρισµένο οργανικό κλάσµα αστικών στερεών αποβλήτων σε βιοµηχανικά κτίρια ή άλλες κατάλληλες κατασκευές, π.χ. τύπου θερµοκηπίου, µη στεγασµένες κ.λπ. (εργασία R3). Κατάταξη: Κατηγορία Β για ποσότητα: 1 t/d <= Q <= 20 t/d Κατάταξη: Υποκατηγορία Α2 για ποσότητα: Q >= 20 t/d Κοµποστοποίηση κλαδεµάτων α/α: 12 Μεµονωµένες εγκαταστάσεις παρασκευής εδαφοβελτιωτικών, ή και οργανοχουµικών λιπασµάτων (εργασία R3) από στερεά µη επικίνδυνα απόβλητα (εκτός των στερεών αστικών αποβλήτων) ή βιοµάζα. Κατάταξη: Κατηγορία Β 0,5 t/d <= Q <= 50 t/d εκτός ορίων οικισµών και πόλεων και για ποσότητα : 1 t/d <= Q <= 20 t/d εντός ορίων οικισµών και πόλεων Κατάταξη: Υποκατηγορία Α2 για ποσότητα: Q >= 50 t/d Εφόσον η εγκατάσταση της µονάδας γίνει σε περιοχή, που διαθέτει ήδη έγκριση Περιβαλλοντικών όρων ΑΕΠΟ,τότε σύµφωνα µε την ΚΥΑ ΦΕΚ 3072 Β / : 1. Όσες δραστηριότητες έχουν ΑΕΠΟ, οι Αποφάσεις Ανανέωσης ή Τροποποίησης των ΑΕΠΟ γίνονται σύµφωνα µε τις προϊσχύουσες διατάξεις, εκτός εάν ο φορέας του έργου ή της δραστηριότητας ζητήσει την υπαγωγή του στις διατάξεις της (ΚΥΑ ΦΕΚ 3072 Β / ) οπότε γίνεται υπαγωγή σε ΠΠ και ακολουθείται η διαδικασία που 146

147 προαναφέρθηκε. ηλαδή αν έχει εκδοθεί ΑΕΠΟ από την Αποκεντρωµένη ιοίκηση ως δραστηριότητα Α2 σύµφωνα µε την παλαιότερη νοµοθεσία και µε την σηµερινή νοµοθεσία είναι Β κατηγορίας υπάρχουν δυο δυνατότητες για Ανανέωση ή Τροποποίηση: Ανανέωση ή Τροποποίηση της ΑΕΠΟ από την /νση ΠΕΧΩΣ της Αποκεντρωµένης ιοίκησης ή Ο φορέας καταθέτει αίτηµα υπαγωγής σε ΠΠ στην /νση ΠΕΧΩΣ ή της /νσης Ανάπτυξης ( ανάλογα αν η δραστηριότητα εµπίπτει στις διατάξεις του νόµου 3982 / 2011 ή όχι) της Αιρετής Περιφέρειας. Έργα και δραστηριότητες που εµπίπτουν στο πεδίο εφαρµογής της παρούσας απόφασης και διαθέτουν ΑΕΠΟ, υπάγονται σε ΠΠ σύµφωνα µε τα προβλεπόµενα στην παρούσα απόφαση µε δήλωση υπαγωγής σε ΠΠ που υποβάλλεται τουλάχιστον ένα µήνα πριν τη λήξη της ΑΕΠΟ. Σε περιπτώσεις που κατά τη διάρκεια ισχύος της ΑΕΠΟ πρόκειται να υλοποιηθούν εργασίες επέκτασης, εκσυγχρονισµού ή τροποποίησης του έργου, η υπαγωγή σε ΠΠ γίνεται σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 3 της παρούσας απόφασης και ανεξαρτήτως του χρόνου λήξης της ΑΕΠΟ Πράσινο Σηµείο Όσον αφορά το Πράσινο Σηµείο, για την υλοποίησή του απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση Κατάταξη Πράσινου Σηµείου Το πράσινο σηµείο κατατάσσεται στην Οµάδα 4η Συστήµατα περιβαλλοντικών υποδοµών και συγκεκριµένα στην εξής κατηγορία (σύµφωνα µε το Ν. 4014/2011 και την Υ. Α. 1958/2012: Α/Α 9 Εγκαταστάσεις αποθήκευσης ανακυκλώσιµων αστικών στερεών αποβλήτων, όπως χαρτί, γυαλί, πλαστικό, αλουµίνιο κ.λ.π. (εργασίες R12 και R13) Κατάταξη: Κατηγορία Β για ποσότητα: 5 t <= Q <= 1000 t εκτός ορίων οικισµών και πόλεων και Q <= 200 t εντός ορίων οικισµών και πόλεων Κατάταξη: Υποκατηγορία Α2 για ποσότητα: Q >= 1000 t/d εκτός ορίων οικισµών και πόλεων και Q >= 200 t εντός ορίων οικισµών και πόλεων Για την κατάταξη ενός Πράσινου Σηµείου στις πολεοδοµικές διατάξεις, δεν υφίσταται αντιστοίχιση. Σύµφωνα µε τους ορισµούς του Ν. 3982/2011, αυτό θα µπορούσε να ενταχθεί στα εξής δύο σηµεία: στις «Αποθήκες» σηµείο ε παρ. 4 του άρθρου 17 που ορίζονται ως εξής: Αποθήκες είναι αποθηκευτικοί χώροι, στεγασµένοι ή µη, που βρίσκονται εκτός εργοστασιακών χώρων και διαθέτουν µόνιµα εγκατεστηµένο µηχανολογικό εξοπλισµό για τη λειτουργία τους, καθώς και οι εγκαταστάσεις που αφορούν µία από τις πιο κάτω χρήσεις: α) Αποθήκευση και συσκευασία ή ανασυσκευασία υλικών µε χρήση κατάλληλου µηχανολογικού εξοπλισµού, χωρίς παραγωγή νέου προϊόντος. β) Αποθήκευση εύφλεκτων, διαβρωτικών, οξειδωτικών ή τοξικών ουσιών. γ) Κατάψυξη ή συντήρηση ευπαθών προϊόντων. δ) Αποθήκευση υγρών ή αερίων καυσίµων και βιοµηχανικών ή ιατρικών αερίων. ε) Αποθήκευση, διαλογή και µηχανική επεξεργασία για ανακύκλωση άχρηστων υλικών σε υπαίθριους ή στεγασµένους χώρους. στα Επαγγελµατικά Εργαστήρια παρ. 2 του άρθρου 17 που ορίζονται ως εξής: - Επαγγελµατικό εργαστήριο είναι η τεχνικοοικονοµική µονάδα του προηγούµενου εδαφίου, η οποία πληροί σωρευτικά τις παρακάτω προϋποθέσεις: α) ιαθέτει µηχανολογικές εγκαταστάσεις, των οποίων η εγκατεστηµένη κινητήρια ισχύς δεν υπερβαίνει τα 37 kw ή η θερµική τα 70 kw. Στα όρια αυτά δεν περιλαµβάνεται η ισχύς η οποία δεν σχετίζεται άµεσα µε την παραγωγική διαδικασία, καθώς και η ισχύς µηχανολογικής εγκατάστασης προορισµένης αποκλειστικά να προστατεύει το περιβάλλον από την ασκούµενη δραστηριότητα. 147

148 β) Κατατάσσεται στις δραστηριότητες χαµηλής όχλησης σύµφωνα µε τις διατάξεις της οικ. 3137/191/Φ.15/2012 (Β 1048) απόφασης των Υπουργών Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και Περιβάλλοντοας, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής. (όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 44 του Ν.4155/2013). Βάσει του Π.. Κατηγορίες και περιεχόµενο χρήσεων γης (ΦΕΚ 166 /1987) οι αποθήκες επιτρέπονται σε περιοχές µε χρήσεις γης: - χονδρεµπορίου - µη οχλούσα βιοµηχανία βιοτεχνίας βιοµηχανικού και βιοτεχνικού πάρκου «ΒΙΠΑ και ΒΙΟΠΑ προς εξυγίανση» - οχλούσα βιοµηχανία βιοτεχνία Τα επαγγελµατικά εργαστήρια επιτρέπονται σε περιοχές µε χρήσεις γης, όπως παραπάνω και επιπρόσθετα: - γενικής κατοικίας - πολεοδοµικό κέντρο κεντρικής λειτουργίας πόλης-τοπικού κέντρου συνοικίας Βάσει του Ν. 4269/2014, η εγκατάσταση αποθηκών και επαγγελµατικών εργαστηρίων επιτρέπεται στις εξής χρήσεις γης: Άρθρο 17 Κατοικία ενδιάµεσου επιπέδου (ΜΚ) Επαγγελµατικά εργαστήρια και εγκαταστάσεις αποθήκευσης χαµηλής όχλησης µέχρι 800 τµ ανά οικόπεδο. Άρθρο 18 Πολεοδοµικό Κέντρο (ΠΚ) Επαγγελµατικά εργαστήρια και εγκαταστάσεις αποθήκευσης χαµηλής όχλησης Άρθρο 22 Χονδρικό Εµπόριο (ΧΕ) Άρθρο 25 Παραγωγικές δραστηριότητες χαµηλής και µέσης όχλησης (ΧΜΟ) Άρθρο 30 Οικισµοί (ΟΙ) Επαγγελµατικά εργαστήρια και εγκαταστάσεις αποθήκευσης χαµηλής όχλησης και συνολικής επιφάνειας δόµησης µέχρι 600 τ.µ. ανά γήπεδο. Επιπρόσθετα, τα επαγγελµατικά εργαστήρια επιτρέπονται στις εξής χρήσεις: Άρθρο 27 Τεχνολογικό Πάρκο Τεχνόπολις (ΤΠ) Άρθρο 29 Παραγωγικές Εγκαταστάσεις Υψηλής Όχλησης (ΥΟ) Σύµφωνα µε το άρθρο 24 Εγκαταστάσεις αστικών υποδοµών κοινής ωφέλειας (ΑΥ), όλες οι δραστηριότητες σχετικές µε τη διαχείριση των αποβλήτων επιτρέπονται Πράσινες νησίδες Συλλογής Όσον αφορά στα Σηµεία Συλλογής, λόγω της µικρής απαιτούµενης έκτασης και δεδοµένου ότι δεν απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση (θεωρούνται σηµεία συλλογής και όχι αποθήκευσης) είναι δυνατή η χ ωρο θέτησή τους σε κεν τρικά σηµεία σε κάθε.κοινότητα του ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Γενικά, η χωροθέτηση των πράσινων σηµείων συλλογής ενδείκνυται και προτείνεται σε θέσεις που: αποτελούν κοινοχρήστους χώρους ή χώρους µε χρήσεις κοινής ωφέλειας που θα έχουν άµεση πρόσβαση οι πολίτες και υπάρχει επαρκές οδικό δίκτυο ή εγγύτητα µε κύριους οδικούς άξονες. Για την κατάταξη ενός πράσινου σηµείου συλλογής στις πολεοδοµικές διατάξεις, δεν υφίσταται αντιστοίχιση. Σύµφωνα το Ν. 4269/2014, το πράσινο σηµείο συλλογής δύναται να ενταχθεί στις ακόλουθες χρήσεις: Εγκαταστάσεις Κοινής Ωφέλειας (άρθρο 20) και ειδικότερα Εγκαταστάσεις αστικών υποδοµών κοινής ωφέλειας του άρθρου 24 (µικρής κλίµακας υπό την προϋπόθεση ότι δεν αναιρούν τον προορισµό της περιοχής ως περιοχής παροχής κοινωφελών λειτουργικών). Ελεύθεροι χώροι Αστικό πράσινο (άρθρο 21) που αφορούν σε Κοινόχρηστους χώρους που καθορίζονται από το εγκεκριµένο ρυµοτοµικό σχέδιο. Ειδικότερα, ως κοινόχρηστοι χώροι νοούνται οι χώροι για την παραµονή, αναψυχή και µετακίνηση πεζών 148

149 και τροχοφόρων, όπως οδοί, οδοί ήπιας κυκλοφορίας, πεζόδροµοι, αµιγείς πεζόδροµοι, ποδηλατόδροµοι, πλατείες, άλση, πράσινο και παιδικές χαρές. Στις πλατείες χώρους πρασίνου επιτρέπονται τα οριζόµενα στο άρθρο 20 του ν. 4067/2012 και ειδικότερα (µεταξύ άλλων): Οι κατασκευές δικτύων υποδοµής και εγκαταστάσεων κοινής ωφέλεια, µετά των παραρτηµάτων αυτών (υπέργειων και υπόγειων) βάσει µελέτης της αρµόδιας αρχής, για τις οποίες δεν απαιτείται έκδοση άδειας. Οι επιχειρήσεις και οργανισµοί κοινής ωφέλειας υποχρεούνται να κοινοποιούν τα σχέδια στα οποία απεικονίζεται η κατασκευή των έργων στις οικείες Υπηρεσίες όµησης. Συµπερασµατικά, η χωροθέτηση των σηµείων συλλογής, προτείνεται σε κοινόχρηστους χώρους του ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Το προτεινόµενο πρόγραµµα διαχείρισης των ΑΣΑ ήµου Βόρειας Κυνουρίας απεικονίζεται στο ακόλουθο διάγραµµα. πλαστικά Ανακυκλώσιµ α υλικά µεταλλα Γυαλί Κ ΑΥδιαλογή δεµατοποίηση Βιοµηχανία ανακύκλωσης Χαρτί Κοµποστοποί ηση Κοµποστ Υπολείµµατα τροφών Βιοαπόβλητ α Πράσινα Βρώσιµα Ελαια Ι ΙΩΤΗΣ ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΗΜΕΙΟ ΣΕ ΑΗΕΕ Λοιπά ανακυκλώσιµ α ΟΓΚΩ Η ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΣΤΗΛΕΣ & Επικίνδυνα στα ΑΣΑ ΑΕΚΚ & άλλα Κ ΑΥ σύµµεικτο υ Βιοµηχανία ανακύκλωσης Σύµµεικτα Κοµποστοποίη ση σύµµεικτου Κοµποστ 149

150 Εικόνα 79: ιάγραµµα δράσεων στο ήµο Βορειας Κυνουρίας Μεταφορά από τον ήµο Μεταφορά από τους πολίτες Πίνακας 61:ποσά ανάκτησης από κάθε δράση του ΤΣ Α ΕΠΑΝΑΧΡ/ΗΣΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΤΑΦΗ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ Παραγόµενες ποσότητες υφιστάµενη διαχείριση Εκτροπή ΑΣΑ µετά την εφαρµογή του Τοπικού Σχεδίου Χωριστή συλλογή ανακυκλώσιµων Σ Σ1 Χωριστή συλλογή ανακυκλώσιµων Σ ηµιουργία πράσινου σηµείου ράσεις πρόληψης - επαναχρησιµοποίησης υλικών Οικιακή κοµποστοποίηση Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων ΣΒ1 Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων ΣΒ2 Χωριστή συλλογή βρώσιµων ελαίων Χωριστή συλλογή ογκωδών αποβλήτων Χωριστή συλλογή πράσινων αποβλήτων Ενίσχυση σπ ανακυκλώσιµων υλικών & λοιπών αποβλήτων Σ2 Ανά κάτοικο ετησίως 1,2kg επαναχ/ποίηση 40kg ανακύκλωση 56 1% ετησίως 149 βάσει στόχου 495 ΣΒ1 991 ΣΒ αµελητέες µέσω πράσινων σηµείων και ξεχωριστή συλλογή Σ1 ΣΒ1 ΣΥΝΟΛΟ Σ1 ΣΒ Σ2 ΣΒ Σ2 ΣΒ2 Ποσότητες επαναχρησιµοποίησης - ανακύκλωσης ταφή % ανακύκλωση οι ποσότητες των στόχων Σ1,ΣΒ1 υλικών ,80%

151 οι ποσότητες των στόχων Σ1,ΣΒ2 οι ποσότητες των στόχων Σ2,ΣΒ1 οι ποσότητεςτων στόχων Σ2,ΣΒ ,66% 51,32% 67,46% Με επεξεργασία υπολειπόµενων σύµµεικτων Εισερχόµενα Συνολικά ανακτώµενες ποσότητες ταφή % ανακύκλωση ,45% ,67% ,83% ,05% Εικόνα 80:Ποσότητες που ανακτώνται και θάβονται ανάλογα µε τους στόχους που έχουν τεθεί 151

152 Εικόνα 81: Ανακτώµενες ποσότητες και ποσότητες προς ταφή µαζί µε µονάδα επεξεργασίας σύµµεικτων Εικόνα 82: Ποσοστά ανακύκλωσης 152

153 ποσοστό ανακύκλωσης στόχοι Σ1,ΣΒ1 45,80% στόχοι Σ1,ΣΒ2 54,66% στόχοι Σ2,ΣΒ1 51,32% στόχοι Σ2,ΣΒ2 67,46% στόχοι Σ1,ΣΒ1 + µονάδα 86,45% στόχοι Σ1,ΣΒ2 + µονάδα 88,67% στόχοι Σ2,ΣΒ1 + µονάδα 87,83% στόχοι Σ2,ΣΒ2 + µονάδα 90,05% 8. ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ 8.1. ΡΑΣΕΙΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΟΙΝΟΥ Η επιτυχία των προγραµµάτων χωριστής συλλογής ή συλλογής σε Πράσινο σηµείο ή των προγραµµάτων Πρόληψης και επαναχρησιµοποίησης εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τη συµπεριφορά των πολιτών, δεδοµένου ότι πρέπει να συµµετέχουν και να συµµετέχουν σωστά. Μέσω της συµµετοχής αυτής οι πολίτες ευαισθητοποιούνται και ενεργοποιούνται σε σχέση µε το πρόβληµα των απορριµµάτων ενώ παράλληλα καλλιεργείται η περιβαλλοντική συνείδησή τους. Όλες οι δράσεις προϋποθέτουν συνεχείς και οργανωµένες εκστρατείες ευαισθητοποίησης. Εκστρατεία ευαισθητοποίησης θα πρέπει να γίνεται όλα τα ρεύµατα αποβλήτων για τα οποία γίνεται διαλογή στην πηγή ή επαναχρησιµοποίηση. Το κοινό της κάθε εκστρατείας ενηµέρωσης αποτελείται από τους κατοίκους-νοικοκυριά του ήµου Βόρειας Κυνουρίας και τους εντοπισµένους µεγάλους παραγωγούς αποβλήτων του ήµου (π.χ. καταστήµατα υγειονοµικού ενδιαφέροντος,ξενοδοχεία, επιχειρήσεις, σχολεία της περιοχής, συλλογικοί φορείς, δηµόσιες και δηµοτικές υπηρεσίες και λοιποί µεγάλοι παραγωγοί αποβλήτων). Στον προϋπολογισµό του ήµου θα πρέπει ετησίως να συµπεριλαµβάνονται δαπάνες ευαισθητοποίησης και ενηµέρωσης και να επιδιώκεται πιθανή χρηµατοδότηση από Περιφερειακούς ή κεντρικούς πόρους (π.χ. Πράσινο Ταµείο). Η Επικοινωνία αποτελεί αναπόσπαστο µέρος της κάθε τοπικής ράσης ανακύκλωσης ή επαναχρησιµοποίησης για την ανατροφοδότηση των πολιτών σχετικά µε ποιές είναι οι πιο σηµαντικές πτυχές π.χ της υπηρεσίας συλλογής των αποβλήτων. Προκειµένου να συµµετάσχουν πλήρως, οι κάτοικοι πρέπει να γνωρίζουν µε σαφήνεια ποιες είναι οι υπηρεσίες που τους παρέχονται, ποιοι είναι οι κανόνες λειτουργίας τους και τι συµβαίνει µε την ανακύκλωση µετά την συλλογή. Ο απώτερος στόχος οποιασδήποτε επικοινωνιακής εκστρατείας ανακύκλωσης είναι να βελτιώσει την απόδοση της ανακύκλωσης. Η έρευνα δείχνει ότι το κλειδί για την επιτυχία ενός προγράµµατος ανακύκλωσης είναι µια καλά σχεδιασµένη υπηρεσία µε καλή επικοινωνία για να ξεπεραστούν τα εµπόδια των ανθρώπων για τη συµµετοχή. Στην καρδιά µιας επιτυχηµένης εκστρατείας κρύβεται ένας καλός σχεδιασµός και τα οφέλη του καλού σχεδιασµού περιλαµβάνουν: ευκολότερη και ταχύτερη λήψη αποφάσεων και σχεδιασµός δραστηριοτήτων στο πλαίσιο µιας σαφώς συµφωνηµένης στρατηγικής κατεύθυνση ηµιουργία καθαρών µηνυµάτων, που είναι κατάλληλα και απευθύνονται σε σαφώς καθορισµένες οµάδες-στόχους 153

154 Προστιθέµενη επίδραση µέσω της συνέχειας και της συνέπειας, ως αποτέλεσµα δραστηριοτήτων επικοινωνίας που χτίζονται η µια πάνω στην άλλη Εξοικονόµηση χρόνου και χρήµατος, µέσω της ενσωµάτωσης δραστηριοτήτων και σαφών γραµµών ευθύνης Συνέπεια και σαφήνεια της επικοινωνίας µε καλά καθορισµένους στόχους και σκοπούς Τα απαραίτητα πρώτα βήµατα : 1. ηµιουργία Γραφείου και Γραµµής επικοινωνίας και Ενηµέρωσης των πολιτών: Η δηµιουργία γραφείου επικοινωνίας και ενηµέρωσης πολιτών κρίνεται απαραίτητη για τη συνεχή και άµεση επαφή των πολιτών µε το ήµο. Απαιτείται η δηµιουργία ενός αριθµού κατά προτίµηση 4ψήφιου που ένα άτοµο πλήρως καταρτισµένο θα απαντάει καθηµερινά και θα δίνει συγκεκριµένες πληροφορίες για τις δράσεις του. Το γραφείο επικοινωνίας θα απαντά στα αιτήµατα, ερωτήµατα των πολιτών, θα είναι σε θέση να δώσει οδηγίες και πληροφορίες στους πολίτες και να ενηµερώνει την σχετική ιστοσελίδα µε νέες πληροφορίες. Το γραφείο αυτό µπορεί να ταυτίζεται µε το γραφείο παρακολούθησης και ελέγχου όλων των προγραµµάτων διαχείρισης αποβλήτων.από το γραφείο αυτό θα συλλέγονται και θα παρακολουθούνται όλα τα στοιχεία στον ήµο για :ποσότητες υλικών που ανακυκλώνονται, ποσότητες βιοαποβλήτων,δροµολόγια απορριµµατοφόρων,αριθµός και θέση κάδων, συχνότητα συλλογής, σύνθεση αποβλήτων κλπ., που αναλύονται στο κεφάλαιο 9. Η παρακολούθηση θα γίνεται µέσω δεικτών που θα ορίσουµε για να παρακολουθούµε συνεχώς :Την συµµετοχή των πολιτών, τις ποσότητες που απορρίπτουν ανά υλικό /ανά περιοχή /ανά δροµολόγιο, για να µετράται η αποτελεσµατικότητα κάθε προγράµµατος αλλά και η αποτελεσµατικότητα της επικοινωνίας. 2. Ιστοσελίδα: ηµιουργία ειδικής ιστοσελίδας συνδεόµενης µε την ιστοσελίδα του ήµου για πληροφορίες σχετικά τις δράσεις του ήµου σχετικά µε την πρόληψη,ανακύκλωση,επαναχρησιµοποίηση,ανάκτηση απορριµµάτων και άλλων προϊόντων, τον τρόπο συµµετοχής των πολιτών, την εξέλιξη και τα αποτελέσµατα κάθε προγράµµατος.οι πολίτες ανά πάσα στιγµή θα είνα ισε θέση να βρούν την πληροφορία που χρειάζονται, όπως σηµεία συλλογής, υλικά που συλλέγονται καθώς και οδηγίες για τον σψστό τρόπο που πρέπει να δίνει τα υλικά. 3. Τηλεφωνική γραµµή : ηµιουργία τηλεφωνικής γραµµής βοήθειας και διαδικτυακής υποστήριξης για όλες τις ανοικτές δράσεις και προγράµµατα του ΟΤΑ. 4. ηµιουργία Ταυτότητας brand name :Η ανάπτυξη της ταυτότητας της εκστρατείας ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης αποτελεί ένα από τα πρώτα βήµατα και το σήµα κατατεθέν για την υλοποίηση όλων των δράσεων επικοινωνίας. Η ταυτότητα περιλαµβάνει Ειδικό λογότυπο: για να επικοινωνεί άµεσα και αποτελεσµατικά τα προγράµµατα και τις δράσεις του ήµου σχετικά µε την ανάκτηση και ανακύκλωση απορριµµάτων και άλλων προϊόντων, και Κεντρικό Μήνυµα εκστρατείας κατανοητό από τους πολίτες, που θα προσαρµόζεται στην κάθε επιµέρους δράση. Πχ. Πράσινο Σηµείο, Οικιακή Κοµποστοποίηση, Μπλε κάδος κλπ. 154

155 Εικόνα 83: Περιεχόµενα εταιρικής ταυτότητας, καµπάνιας ενηµέρωσης Η ταυτότητα του ήµου στην διαχείριση των απορριµµάτων θα ακολουθεί όλες τις δράσεις, θα βρίσκεται σε κάθε υλικό επικοινωνίας που θα παραχθεί,π.χ. φυλλάδιο, αφίσα, σήµανση κάδων, απορριµµατοφόρων κλπ. Και θα κάνει άµεσα αναγνωρίσιµη την προσπάθεια του ήµου στους πολίτες και στους επισκέπτες του. 155

156 Εικόνα 84: η ταυτότητα ακολουθεί όλες τις δράσεις του ήµου Κάθε καµπάνια επικοινωνίας έχει τις ιδιαιτερότητές της αλλά σε γενικές γραµµές µπορούµε να µιλήσουµε για τα εξής γενικά στάδια, όταν θέλουµε να επικοινωνήσουµε µια νέα δράση : ΦΑΣΗ 1 Η 1η Φάση της εκστρατείας ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών πραγµατοποιείται πριν την έναρξη της εφαρµογής του προγράµµατος και έχει ως στόχο την πρώτη επαφή και ενηµέρωση των πολιτών για την εφαρµογή προγράµµατος. Η 1η φάση της εκστρατείας ενηµέρωσης (Αφύπνιση Ενηµέρωση). Καθώς οι προτεινόµενες νέες δράσεις αποτελούν νέες εφαρµογές στην Ελλάδα, η κατανόηση για το κοινό απλών εννοιών, όπως ο ορισµός των πράσινων σηµείων, των βιοαποβλήτων, η οικιακή κοµποστοποίηση, κλπ. κρίνεται βασική. Σηµαντικό στοιχείο αποτελεί η µέχρι σήµερα εξοικείωση του κοινού µε λοιπά συστήµατα διαλογής στην πηγή, ιδιαίτερα το σύστηµα των αποβλήτων συσκευασιών µέσω των µπλε κάδων που εφαρµόζει η ΕΕΑΑ Α.Ε.. Κατά συνέπεια, η προσαρµογή και σύνδεση των εξεταζόµενων νέων δράσεων µε τις υφιστάµενες µεθόδους ενηµέρωσης της ΕΕΑΑ είναι επίσης σηµαντική. Η φάση αυτή θα πρέπει να ξεκινήσει µερικούς µήνες πριν την έναρξη των προτεινόµενων νέων δράσεων/ προγραµµάτων. Ενδεικτικά, η πρώτη φάση περιλαµβάνει: Επιστολή δηµάρχου προς δηµότες: Με σκοπό να επιτευχθεί µια άµεση και «προσωπική» προσέγγιση των πολιτών που θα ενθαρρύνει την ενεργή συµµετοχή τους στο πρόγραµµα, θα τους κάνει συνυπεύθυνους της επιτυχίας ή αποτυχίας του προγράµµατος, η αποστολή σχετικής επιστολής του ηµάρχου, κρίνεται ως το πιο άµεσο και αποτελεσµατικό µέσο για την ενηµέρωση των κατοίκων Ενηµέρωση ηµοτικού Συµβουλίου& Στελεχών του ήµου : Αναλυτική ενηµέρωση των αρµόδιων στελεχών όλου του ήµου ώστε να γίνει απόλυτα κατανοητή η διαδικασία που θα ακολουθηθεί για την επίτευξη των στόχων του προγράµµατος του ήµου. Ενηµέρωση συλλόγων/ οικολογικών οµάδων/ πρωτοβουλιών πολιτών : Οι οµάδες αυτές, στις οποίες µπορούµε να συµπεριλάβουµε και τα σχολεία, λειτουργούν ως πολλαπλασιαστές στο έργο της ενηµέρωσης και βοηθούν στο να εξαπλωθεί το µήνυµα. 156

157 ελτίο Τύπου - Συνέντευξη τύπου Ενσωµάτωση πληροφοριών στην ειδική ιστοσελίδα της ανακύκλωσης του ήµου Σελίδες σε µέσα κοινωνικής δικτύωσης (facebook, twitter, κλπ.) Ενηµερωτικό Υλικό που περιγραφεί τις πρωτοβουλίες και τους στόχους του ήµου, όπως : - Έντυπο ενηµερωτικό φυλλάδιο για το νέο πρόγραµµα - Ενηµερωτική αφίσα, η οποία δύναται να ενσωµατωθεί στο ανωτέρω φυλλάδιο ΦΑΣΗ 2 Η 2η Φάση της εκστρατείας ευαισθητοποίησης έχει ως στόχο την ενεργοποίηση των πολιτών για την έναρξη της διαλογής στην πηγή και την αναλυτική καθοδήγησή τους για την ορθή χρήση του εξοπλισµού. Η φάση αυτή διαρκεί µικρό χρονικό διάστηµα και είναι αρκετά στοχευµένη στους κατοίκους ή στους επαγγελµατίες και επιχειρήσεις των εξυπηρετούµενων περιοχών, για να τους ενηµερώσει ουσιαστικά για τις δράσεις και τον τρόπο συµµετοχής σε αυτές. Η 2η φάση της εκστρατείας (Ενεργοποίηση Καθοδήγηση) συνδέεται χρονικά µε τη την έναρξη των νέων δράσεων/ προγραµµάτων. Στο πλαίσιο αυτό, οι πολίτες θα πρέπει να ενηµερωθούν για τα πράσινα σηµεία (θέση και πρόσβαση, είδη αποβλήτων, οικονοµικά οφέλη από τη συµµετοχή, κλπ.),τον τρόπο χρήσης του νέου εξοπλισµού (πχ εσωτερικών κάδων κουζίνας, οικιακοί κοµποστοποιητές κλπ.), τα είδη των αποβλήτων που συλλέγουν χωριστά, το πρόγραµµα αποκοµιδής, το τρόπο επικοινωνίας τους µε το ήµο, τις προγραµµατισµένες εκδηλώσεις ενηµέρωσης, κλπ. Επίσης, η φάση αυτή είναι κρίσιµη για την κινητοποίηση, ενεργοποίηση των πολιτών για συµµετοχή. Η φάση αυτή ξεκινάει ταυτόχρονα µε την έναρξη της νέας δράσης/ προγράµµατος και κρίνεται βέλτιστο να διαρκέσει το πολύ έως µερικές εβδοµάδες. Ενδεικτικά, η δεύτερη φάση περιλαµβάνει: Ενηµέρωση πόρτα πόρτα, για την προσωπική επαφή της υπηρεσίας καθαριότητας του ήµου µε τους πολίτες Ενηµερωτικές Εκδηλώσεις για τους πολίτες Σήµανση εξοπλισµού: Τα µέσα προσωρινής αποθήκευσης, συλλογής ή όποιος άλλος εξοπλισµός (κάδοι, οχήµατα κλπ) χρησιµοποιείται αποτελούν µια σχεδόν καθηµερινή εικόνα για τους πολίτες στην εξυπηρετούµενη περιοχή. Η σήµανση αυτών έχει ως αποτέλεσµα την ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών. Ενηµερωτικό Έντυπο- Αφίσα: Σχεδιασµός και δηµιουργία γενικού ενηµερωτικού φυλλαδίου για τους στόχους, τις πρωτοβουλίες του ήµου, (είτε για το σύνολο του προγράµµατος είτε για καθεµιά από τις επιµέρους δράσεις αποτελεί το πλέον αναλυτικό µέσο πληροφόρησης για πολίτες). Θα περιλαµβάνει κατ ελάχιστον τα εξής: Περιγραφή Προγράµµατος ή ράσεων Στόχοι Εξυπηρετούµενες περιοχές, Τρόπος, µέθοδοι και εξοπλισµός που θα χρησιµοποιηθούν για την υλοποίηση του προγράµµατος. Τρόπος συµµετοχής Γενικές συνοπτικές πληροφορίες για την πρωτοβουλία του ήµου. Στοιχεία επικοινωνίας ήµου. Σχεδιασµός και δηµιουργία ειδικού φυλλαδίου συµµετοχής για καθεµία δράση, µε πρακτικές οδηγίες συµµετοχής για τους κατοίκους των εξυπηρετούµενων περιοχών και χρήσης του εξοπλισµού. 157

158 Θα περιλαµβάνει κατ ελάχιστον τα εξής: Στόχος ράσης Αναλυτική Περιγραφή ράσης Εξυπηρετούµενες περιοχές, Τρόπος χρήσης εξοπλισµού που θα χρησιµοποιηθεί για την υλοποίηση του προγράµµατος. Τρόπος συµµετοχής Στοιχεία επικοινωνίας ήµου. Περίπτερο Ενηµέρωσης: ηµιουργία ενός περιπτέρου ενηµέρωσης σε κεντρικό σηµείο του ήµου. Ενηµέρωση από την ειδική ιστοσελίδα. Ενηµέρωση από Μέσα Κοινωνικής ικτύωσης: ηµιουργία σελίδας κοινωνικής ικτύωσης (facebook, twitter κλπ) για την ευρεία διάδοση των πρωτοβουλιών και των δράσεων του ήµου (σε περίπτωση που ο ήµος έχει ήδη, χρήση της υφιστάµενης), σχετικά µε την ανάκτηση και ανακύκλωση απορριµµάτων και άλλων προϊόντων και τη διαχείρισης απορριµµάτων γενικότερα, ειδικά στους νέους πολίτες. ΦΑΣΗ 3 Η Φάση 3 έχει και τη µεγαλύτερη διάρκεια δεδοµένου ότι συνοδεύει το κάθε πρόγραµµα καθόλη τη διάρκεια ζωής του, στην αρχή µε συχνές ενέργειες και στη συνέχεια µε απλή υπενθύµιση, ώστε η πρόληψη, η επαναχρησιµοποίηση, η ανακύκλωση να γίνει τρόπος ζωής. Η 3η φάση της εκστρατείας έχει ως στόχο τη συνεχή ευαισθητοποίηση των πολιτών, την ενθάρρυνσή τους για συµµετοχή καθώς και την ενεργοποίηση αυτών που δεν συµµετέχουν στη νέα δράση/ πρόγραµµα. Οι δράσεις της 3 ης φάσης καθορίζονται από τα αποτελέσµατα του προγράµµατος παρακολούθησης και αξιολόγησης της εκστρατείας. Οι προτεινόµενες δράσεις της 3 ης φάσης περιλαµβάνουν ενδεικτικά το σύνολο των δράσεων που προβλέπονται για την ενίσχυσης της ευαισθητοποίησης των υφιστάµενων συστηµάτων σπ, όπως αναλύθηκαν στα άνω. Ενδεικτικά, η Τρίτη Φάση περιλαµβάνει, εκτός από τη διανοµή ενηµερωτικού υλικού : Τοπικές Εκδηλώσεις Σχολικές Εκδηλώσεις Επιστολές Ενηµέρωσης ιάχυση Αποτελεσµάτων Ενηµέρωση για την Πορεία του Προγράµµατος Ραδιοφωνικά µηνύµατα, καταχωρίσεις στο τοπικό τύπο Λαµβάνοντας υπόψη έναν πενταετή σχεδιασµό προγράµµατος, µετά το πρώτο έτος που εκκινούν οι επιµέρους δράσεις, πραγµατοποιείται συνεχής ενηµέρωση και υπενθύµιση, ενώ κάποιες δράσεις επαναλαµβάνονται στο 3 ο, 5 ο έτος (ευχαριστήρια επιστολή δηµάρχου, απολογιστικό φυλλάδιο κλπ.) Σε όλη την διάρκεια εφαρµογής των προγραµµάτων προτείνονται: Σχολικές δραστηριότητες σε συνεργασία µε τους εκπαιδευτικούς των σχολείων σε περιβαλλοντικά θέµατα και θέµατα ανακύκλωσης (περιβαλλοντικοί διαγωνισµοί µε βραβεύσεις/ έπαθλα, παρουσιάσεις και µαθήµατα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, κλπ.) Συµµετοχή σε τοπικές εκδηλώσεις του ήµου και των συλλογικών φορέων ανά τακτά χρονικά διαστήµατα. 158

159 Επιστολές υπενθύµισης από το ήµο ανά εξάµηνο ή ετησίως, µε ενηµέρωση για τις δράσεις που πραγµατοποιούνται, τις προγραµµατισµένες εκδηλώσεις, την αντικατάσταση εξοπλισµού, επίλυση προβληµάτων κλπ. ελτία Τύπου στην ιστοσελίδα ενηµέρωσης του ήµου και ανακοινώσεις στον τύπο, µε πληροφορίες για τη διαχείριση όλων των ρευµάτων αποβλήτων. Επισηµαίνεται ότι στις άνω δράσεις θα πρέπει να ενσωµατωθούν οι προγραµµατισµένες δράσεις ευαισθητοποίησης των συστηµάτων Εναλλακτικής ιαχείρισης, οι οποίες προβλέπονται από τα συστήµατα µε στόχο την αύξηση των συλλεγόµενων ανακυκλώσιµων υλικών και την αύξηση των ποσοστών ανακύκλωσης σύµφωνα µε τους προτεινόµενους στόχους. Πίνακας 62:Ενδεικτικό κόστος ενηµέρωσης κοινού Ενδεικτικός Προϋπολογισµός ράσεων Ενηµέρωσης και Ευαισθητοποίησης για 5έτη ΕΙ ΟΣ ΚΟΣΤΟΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ Λογότυπο - Μήνυµα εκστρατείας - ηµιουργικό ΜΕΣΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΙΚΤΥΩΣΗΣ - ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ Α ΦΑΣΗ Εντυπο Γενικό- Σχεδιασµός, Εκτυπώσεις Αφίσα -Σχεδιασµός, Εκτυπώσεις ΕΤΟΣ ΕΤΟΣ 2 ΕΤΟΣ 3 ΕΤΟΣ 4 ΕΤΟΣ 5 ΣΥΝΟΛΟ ANA MHNA ΤΜΧ ενδεικτικά Επιστολή ηµαρχου Β ΦΑΣΗ Ειδικό Εντυπο Οδηγιών - Σχεδιασµός, Εκτυπώσεις Περίπτερο κατασκευή Περίπτερο λειτουργία 500 Γ ΦΑΣΗ Επιστολές Αφίσα -Σχεδιασµός, Εκτυπώσεις Σχολικές ραστηριότητες / ιαγωνισµοί Εκδηλώσεις εξαρτάται από τον αριθµό σελίδων /µεγεθος 1 εβδοµάδα / γειτονιά εφαρµογής προγράµµατος ανά µήνα (10 µήνες 1 έτος, 3 το 2ο, 3ο, 1 το 4ο- 5o) ο, 5ο έτος Αφίσες για ηµόσια Κτίρια Σχολεία και Στάσεις Λεωφορείων 5000 τα επόµενα έτη ανά εκδήλωση (10 1ο έτος, 3 τα επόµενα έτη) Τοπικά ΜΜΕ - Ράδιο έτη Έντυπος Τύπος έτη ΣΥΝΟΛΟ

160 ΠΡΟΛΗΨΗ ΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Η πρόληψη, σύµφωνα µε την Οδηγία 2008/98 και το Νόµο 4042/2012 ορίζεται ως εξής: «τα µέτρα, τα οποία λαµβάνονται πριν µία ουσία, υλικό ή προϊόν καταστούν απόβλητα, και τα οποία µειώνουν: α) την ποσότητα των αποβλήτων, µέσω επαναχρησιµοποίησης ή παράτασης της διάρκειας ζωής των προϊόντων, β) τις αρνητικές επιπτώσεις των παραγόµενων αποβλήτων στο περιβάλλον και την ανθρώπινη υγεία, ή γ) την περιεκτικότητα των υλικών και προϊόντων σε επικίνδυνες ουσίες». Σύµφωνα και µε την ιεράρχηση των δράσεων και των εργασιών διαχείρισης των αποβλήτων, η πρόληψη αποτελεί την πρώτη επιλογή που θα πρέπει να λαµβάνεται υπόψη σε κάθε σχεδιασµό για τα απόβλητα, όπως φαίνεται και στην ακόλουθη εικόνα: Εικόνα 85:Ιεράρχηση της διαχείρισης των αποβλήτων Για λόγους κατανόησης, αναφέρεται ότι η επαναχρησιµοποίηση αφορά σε κάθε εργασία µε την οποία προϊόντα που δεν είναι απόβλητα χρησιµοποιούνται εκ νέου για τον ίδιο σκοπό για τον οποίο σχεδιάστηκαν. προετοιµασία για επαναχρησιµοποίηση είναι κάθε εργασία όπως ο έλεγχος, ο καθαρισµός ή επισκευή, µε την οποία προϊόντα που αποτελούν πλέον απόβλητα προετοιµάζονται προκειµένου να επαναχρησιµοποιηθούν χωρίς άλλη προεπεξεργασία. Οφέλη από την πρόληψη: Μείωση των απαιτήσεων σε φυσικούς πόρους και µείωση των σχετικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων από την εξόρυξη, συλλογή και επεξεργασία των πόρων αυτών. Μείωση των εκποµπών αερίων θερµοκηπίου που παράγονται κατά την συλλογή µεταφορά και επεξεργασία των απορριµµάτων. Μείωση του προυπολογισµού διαχείρισης λόγω µειωµένης ποσότητας διαχείρισης. ηµιουργία νέων θέσεων εργασίας Προώθηση της κοινωνικής ένταξης και την οικονοµική ανάπτυξη,µεσω της δηµιουργίας θέσεων εργασίας, τα συστήµατα εθελοντών και τις ευκαιρίες κατάρτισης, καθώς και τη βελτίωση πρόσβασης σε αγαθά µε µειωµένη τιµή σε οικογένειες µε χαµηλότερο εισόδηµα. 160

161 Απελευθέρωση οικονοµικών πόρων των καταναλωτών για πιό παραγωγικές προσπάθειες Αγορά λιγότερων προιόντων που θα αποτελουν απόβλητα. Η πρόληψη παραγωγής οικιακών αποβλήτων αφορά κάθε ρεύµα αποβλήτων όπως: Τρόφιµα (συµπεριλαµβανοµένης και της διεργασίας κοµποστοποίησης) Ογκώδη απορρίµµατα Ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές Υφάσµατα ρούχα Ανεπιθύµητη αλληλογραφία Πρόσφατα (Ιούλιος 2014) ολοκληρώθηκε το Εθνικό Σχέδιο Πρόληψης Αποβλήτων, το οποίο αναµένεται να τεθεί σε εφαρµογή τα επόµενα έτη. Η πλειονότητα των προβλεπόµενων δράσεων αφορούν σε συντονισµένες ενέργειες σε κεντρικό επίπεδο, παρέχοντας τις κατάλληλες κατευθύνσεις στις Περιφέρειες και τους ήµους για την υλοποίησή τους. Κατά συνέπεια, οι προτεινόµενες δράσεις πρόληψης για το ήµο Βόρειας Κυνουρίας περιορίζονται σε αυτές που δύναται να υλοποιηθούν από το ήµο ανεξάρτητα από τις κεντρικές δράσεις. Οι ΟΤΑ βέβαια οφείλουν να συνεργαστούν µε την Περιφέρεια και την κεντρική διοίκηση για την υλοποίηση των προγραµµατισµών και την έναρξη εκτεταµένων δράσεων πρόληψης, όπως προβλέπεται από την Οδηγία 98/2008. Στα θέµατα αυτά η Περιφέρεια µπορεί να διαδραµατίσει τον κεντρικό συντονιστικό ρόλο ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ. Η πρόληψη δηµιουργίας αποβλήτων, κατεξοχήν προωθείται µέσω της παροχής οικονοµικών κινήτρων προς τους πολίτες στο πλαίσιο της αρχής «ο ρυπαίνων πληρώνει». εδοµένου, όµως, ότι τα τέλη καθαριότητας καθορίζονται βάσει των τετραγωνικών µέτρων των ακινήτων (Ν. 25/ ΦΕΚ Α' 74/1975), τίθενται σηµαντικοί περιορισµοί. Ακολούθως περιγράφονται δράσεις, οι οποίες θα µπορούσαν να εφαρµοστούν: ηµιουργία µία νέας κατηγορίας χρέωσης των δηµοτικών τελών καθαριότητας (από τις 7 που προβλέπονται στη σχετική νοµοθεσία), µε έκπτωση επί των δηµοτικών τελών για τους δηµότες που διαθέτουν και λειτουργούν κάδους οικιακής κοµποστοποίησης. Αυτό θεωρείται νοµικά αποδεκτό, καθώς η υπηρεσία καθαριότητας είναι ανταποδοτική και η χρήση του κάδου κοµποστοποίησης µειώνει τις παρεχόµενες υπηρεσίες του ήµου προς τον πολίτη. Βασική, όµως, προϋπόθεση για την υλοποίηση της δράσης αυτής είναι η τακτική παρακολούθηση της λειτουργίας των κάδων, µε δειγµατοληπτικούς ελέγχους από το ήµο. Ενίσχυση φιλανθρωπικών δοµών που ήδη λειτουργεί στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας όπου οι πολίτες µπορούν να παραδίδουν χρήσιµα υλικά προς επαναχρησιµοποίηση και κυρίως τρόφιµα, ρουχισµό και υποδήµατα. Επαναχρησιµοποίηση εντός των οµών Επαναχρησιµοποίησης (Πράσινων σηµείων κλπ), όπου ο πολίτης µπορεί να φέρνει ανακυκλώσιµα υλικά, ογκώδη (π.χ. έπιπλα, ΑΗΗΕ), ειδικά απόβλητα (όπως µπαταρίες, χρώµατα, κλπ.), πράσινα απόβλητα και άλλα είδη (π.χ. ρουχισµός, υποδήµατα, παιχνίδια, έπιπλα κλπ.) µε σκοπό την επαναχρησιµοποίηση ή την ανακύκλωση, ανάλογα κάθε φορά µε τις ανάγκες της αγοράς. ηµιουργία παζαριών ανταλλαγών ηµιουργία εκπτωτικής κάρτας για χρήση στα πράσινα σηµεία, ώστε οι πολίτες να λαµβάνουν εκπτώσεις σε υπηρεσίες του ήµου (π.χ. παιδικούς σταθµούς, εκδηλώσεις, κλπ.) ανάλογα µε τις ποσότητες ή τον όγκο των απορριµµάτων που επαναχρησιµοποιούν. Χρέωση για την αποκοµιδή των ογκωδών αποβλήτων και πρασίνων αποβλήτων πάνω από συγκεκριµένο όγκο εκτός κι αν γίνεται απευθείας µεταφορά τους από τους πολίτες στο κεντρικό πράσινο σηµείο. Υλοποίηση συγκεκριµένων ράσεων Πρόληψης, που περιγράφονται πιό κάτω όπως πρόληψη για την δηµιουργία αποβλήτων τροφίµων, προώθηση επαναχρησιµοποιούµενης τσάντας, πρόληψη αποβλήτων χαρτιού 161

162 Προώθηση ωρεάν τροφίµων Υποστήριξη παροχής δωρεών τροφίµων µέσω ΜΚΟ, τοπικών εκκλησιών και του Κοινωνικού Παντοπωλείου του ήµου ΡΑΣΕΙΣ ΠΡΟΛΗΨΗΣ Η υλοποίηση ολοκληρωµένων προγραµµάτων πρόληψης των αποβλήτων επιτυγχάνεται µέσω δράσεων όπου έχουν ως προτεραιότητα: Την πρόληψη στα σηµαντικότερα ρεύµατα αποβλήτων (βιοαπόβλητα, συσκευασίες, επικίνδυνα,έπιπλα, υφάσµατα κλπ) Τους κυριότερους παραγωγούς αποβλήτων (βιοµηχανίες, επιχειρήσεις, οικίες κλπ) Εστιάζουν σε νευραλγικούς τοµείς για την ελληνική κοινωνία και οικονοµία (τουρισµός, εµπόριο, βιοµηχανία κλπ) Αντικείµενο ενός στρατηγικού σχεδίου πρόληψης των αποβλήτων είναι: Να εφαρµόσει µια σειρά από προγράµµατα τα οποία, µεµονωµένα και σε συνδυασµό µεταξύ τους, θα συµβάλλουν στο να ξεπεραστούν τα εµπόδια για την πρόληψη της δηµιουργίας των αποβλήτων στου σηµαντικότερους τοµείς της κοινωνίας και οικονοµίας Να επιφέρει µετρήσιµες βελτιώσεις στην πρόληψη της παραγωγής αποβλήτων σε όλα τα επίπεδα και τοµείς της ελληνικής οικονοµίας και κοινωνίας Να αναδειχθούν βέλτιστες πρακτικές που θα αποδεικνύουν τις ευκαιρίες και την εξοικονόµηση κόστους που είναι δυνατό να προκύψουν από την εφαρµογή δράσεων πρόληψης των αποβλήτων Να γίνει διάδοση των αρχών της πρόληψης των αποβλήτων ενθαρρύνοντας την εφαρµογή των βέλτιστων πρακτικών τους σε όλους τους τοµείς του δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα Συµπεριφορές πρόληψης δηµιουργίας αποβλήτων Για να µειωθεί η συνολική παραγωγή των αποβλήτων το κάθε προτεινόµενο σχέδιο θα πρέπει να επικεντρωθεί στην αλλαγή συµπεριφοράς των ανθρώπων.οταν παρακινούµε τους ανθρώπους να κάνουν µια αλλαγή, υιοθετούµε στάση ενθαρρυντική, προσκαλούµε όλη την κοινότητα να συµµετέχει και δίνουµε παραδείγµατα τι κάνουν οι άλλοι. Από έρευνες, η εξοικονόµηση χρηµάτων είναι το κύριο κίνητρο για την ενθάρρυνση των καταναλωτών για τη µείωση των αποβλήτων. Ετσι το βασικό µήνυµα θα παραµείνει η εξοικονόµηση χρηµάτων από τη µείωση των αποβλήτων στον καταναλωτή. Παραδείγµατα Συµπεριφορών πρόληψης δηµιουργίας αποβλήτων Συµπεριφορές που χρειάζονται υπενθύµιση: Αγορά λαµπτήρων µεγάλης διάρκειας ζωής Χρησιµοποίηση επαναφορτιζόµενων µπαταριών Αγορά πιο ανθεκτικών ή µακράς διαρκείας προϊόντων, αποφεύγοντας τα αναλώσιµα και τα στοιχεία µίας χρήσης Παραδείγµατα των συµπεριφορών που είναι επαναλαµβανόµενες και χρειάζονται ενίσχυση: Επαναχρησιµοποιούµενη τσάντα για ψώνια Αποφυγή της υπερβολικής συσκευασίας στα εµπορεύµατα Να δωρίζουν σε φιλανθρωπικά ιδρύµατα Να ανταλλάσουν αντικείµενα Μικρές αλλαγές στο σπίτι, όπως π.χ. η επαναχρησιµοποίηση µε γυάλινα βάζα Οικιακή κοµποστοποίηση Η οικιακή κοµποστοποίηση αποτελεί µια σύγχρονη και αποτελεσµατική πρακτική για τη µείωση των απορριµµάτων και µια καλή επιλογή επεξεργασίας στην πηγή. 162

163 Κρίνοντας µε απόλυτους όρους την πρόληψη των αποβλήτων, η οικιακή κοµποστοποίηση νοείται περισσότερο ως µέθοδος διαχείρισης παρά ως δράση πρόληψης αφού στην ουσία δεν προλαµβάνει τη δηµιουργία των αποβλήτων. Εντούτοις µπορεί να χαρακτηριστεί ως µέθοδος µείωσης (reduction) αφού µε την οικιακή κοµποστοποίηση επιτυγχάνεται µείωση της ποσότητας των αποβλήτων που πρέπει να συλλέγεται από τις υπηρεσίες καθαριότητας των δήµων και σύµφωνα µε όσα απορρέουν και από την οδηγία 98/2008 αποτελεί αναπόσπαστο τµήµα των συστηµάτων ολοκληρωµένης διαχείρισης. Με τη δράση αυτή είναι δυνατό να εκτρέπονται σηµαντικές ποσότητες βιοαποβλήτων (αποβλήτων τροφίµων ή & αποβλήτων κήπων) από το ρεύµα των αστικών απόβλητων και κατ επέκταση από τους χώρους ταφής συµβάλλοντας στην επίτευξη των στόχων που θέτει η οδηγία 1999/31/ΕΚ περί υγειονοµικής ταφής. Η συγκεκριµένη δράση αφορά την κοµποστοποίηση των βιοαποβλήτων που παράγονται στις οικίες και επιτόπου στους µεγάλους παραγωγούς π.χ. ξενοδοχεία (απόβλητα τροφών & κήπων). Αυτό πρακτικά σηµαίνει ότι µία ποσότητα αποβλήτων πάνω από το 1/3 των αστικών αποβλήτων είναι διαθέσιµη για κοµποστοποίηση και δυνατό να εκτραπεί από το κυρίως ρεύµα των αστικών αποβλήτων. Επειδή όµως δεν είναι όλα τα υλικά κατάλληλα για την οικιακή κοµποστοποίηση, αυτό πρακτικά σηµαίνει ότι η αντίστοιχα διαθέσιµη ποσότητα για αυτό το σκοπό είναι περίπου στο 20% επί του συνόλου των αστικών αποβλήτων. Σε σχετική έρευνα που πραγµατοποιήθηκε στη Μεγάλη Βρετανία διαπιστώθηκε ότι τα προγράµµατα οικιακής κοµποστοποίησης παρουσιάζουν µεγαλύτερη επιτυχία όταν πραγµατοποιούνται σε µονοκατοικίες (43%), σε σχέση µε ηµιανεξάρτητες κατοικίες (30%) και διαµερίσµατα. Επίσης, οικίες που διαθέτουν κήπο και ενδιαφέρον στην κηπουρική τείνουν να συµµετέχουν πιο ενεργά στα προγράµµατα οικιακής κοµποστοποίησης. Επειδή υπάρχουν ξενοδοχεία στον ήµο,το ίδιο πρέπει να οργανωθεί και για τα ξενοδοχεία, τα οποία θα πρέπει να αποκτήσουν για παράδειγµα µηχανικούς κοµποστοποιητές. Για την επιτυχία όµως της επιτόπου κοµποστοποίησης πρέπει να γίνει συστηµατική ενηµέρωση του κοινού: ραστηριότητες µαζικής Eκπαίδευσης/ενηµέρωσης, όπως άρθρα σε εφηµερίδες, Οµιλίες, εµφανίσεις των δηµοτικών υπαλλήλων σε ραδιοφωνικά προγράµµατα, ανακοινώσεις δηµόσιων υπηρεσιών ιαλέξεις ειδικών επιστηµόνων σε σχολεία, λέσχες, συλλόγους/μκο, δηµόσιες εκδηλώσεις ηµιουργία ιστοσελίδων ενηµέρωσης Απ' ευθείας πληροφόρηση του κοινού µε φυλλάδια Eνηµέρωση σπίτι σε σπίτι µε επισκέψεις εργαζοµένων (εθελοντών) για την ενηµέρωση των πολιτών Μετάδοση ενηµερωτικών σποτ στα τοπικά και περιφερειακά ΜΜΕ (τηλεόραση - ραδιόφωνο) Σύµφωνα µε µελέτη του οργανισµού WRAP προέκυψε ότι η εφαρµογή της οικιακής κοµποστοποίησης σε εθνικό επίπεδο µπορεί να οδηγήσει σε έως και ¼ µείωση της συλλεγόµενης ποσότητας απορριµµάτων. Σχετική µελέτη αποδεικνύει ότι η οικιακή κοµποστοποίηση δύναται να συµβάλει στην εκτροπή άνω του 10% του ρεύµατος των ΑΣΑ από την εδαφική διάθεση (ΧΥΤΑ). Το 2007 µε τη λειτουργία 350 κάδων κοµποστοποίησης στον ήµο Ελευσίνας παρατηρήθηκε µείωση κατά 7% της ποσότητας των απορριµµάτων που προορίζονταν για ταφή. Επιπλέον, πέρα από την παραγωγή 200 τόνων λιπάσµατος, δόθηκαν ευρώ λιγότερα για τη διάθεση των σκουπιδιών σε ΧΥΤΑ, ενώ ταυτόχρονα το ποσοστό ανακύκλωσης στον δήµο αυξήθηκε κατά 14%. Κρίσιµοι παράγοντες επιτυχίας ενός προγράµµατος οικιακής κοµποστοποίησης είναι οι ακόλουθοι: o Καταρτισµένοι σύµβουλοι κοµποστοποίησης 163

164 o Συνεργασία µε τα διεθνή δίκτυα για ειδικά επιµέρους θέµατα o ηµοτικά προγράµµατα χρηµατοδότησης µε βάσει τον εκάστοτε σχεδιασµό ή ευρωπαϊκά προγράµµατα o H επιδότηση των νοικοκυριών για τη αγορά των κάδων Μείωση αποβλήτων τροφίµων Η πρόληψη της δηµιουργίας αποβλήτων τροφών περιλαµβάνει ένα σύνολο ενεργειών που έχουν ως στόχο να αυξήσουν τη συνειδητοποίηση της ανάγκης για µείωση των αποβλήτων τροφίµων µέσω κάποιων εύκολων και πρακτικών καθηµερινών κινήσεων στο σπίτι και κατά την προµήθεια των τροφίµων, ωφελώντας το περιβάλλον και µειώνοντας το κόστος κατανάλωσης. Η δράση αυτή έχει δύο άξονες. Τους καταναλωτές και την υιοθέτηση πρακτικών που ωθούν σε επαναπροσδιορισµό του τρόπου που αγοράζουν, µαγειρεύουν, αποθηκεύουν και αξιοποιούν καλύτερα τα τρόφιµα τους ενώ παράλληλα µειώνουν τα απόβλητα που παράγουν και από την άλλη πλευρά, τη συµµετοχή των σχετικά εµπλεκόµενων φορέων προς την κατεύθυνση αυτή. Σε ότι αφορά τους καταναλωτές, οι ενέργειες αυτές περιλαµβάνουν o Συµβουλές και πρακτικές για την βελτίωση της αγοραστικής συµπεριφοράς, λαµβάνοντας υπόψη τις πραγµατικές ανάγκες ενός νοικοκυριού και τη διάρκεια ζωής των προϊόντων o Βελτιωµένες τεχνικές αποθήκευσης των τροφίµων στο σπίτι για τη δηµιουργία µικρότερων ποσοτήτων αποβλήτων o Τεχνικές οργάνωσης και συνταγές προετοιµασίας των γευµάτων για την ελαχιστοποίηση της σπατάλης. Σε ότι αφορά τις επιχειρήσεις και τα εµπορικά καταστήµατα, οι ενέργειες αυτές περιλαµβάνουν o Οδηγίες προετοιµασίας κατάλληλων µερίδων στα εστιατόρια o Προώθηση της πώλησης τροφίµων κοντά στην ηµεροµηνία "ανάλωση µέχρι" ή "ανάλωση κατά προτίµηση πριν" σε µειωµένες τιµές o Παρότρυνση καταστηµάτων τροφίµων να βάζουν σε προσφορά ή να δωρίζουν τρόφιµα που λήγουν σύντοµα Τα υλικά που στοχεύονται περιλαµβάνουν τρόφιµα που απορρίπτονται γιατί δεν χρησιµοποιήθηκαν καθόλου ή χρησιµοποιήθηκαν εν µέρει κατά την παρασκευή και κατανάλωση γευµάτων εντός των οικιών. Επίσης περιλαµβάνει τις ποσότητες φρέσκων φρούτων και λαχανικών που απορρίφθηκαν γιατί δεν ήταν κατάλληλα λόγω σχήµατος ή από χτυπήµατα για κατανάλωση. Η δράση αυτή αφορά καταναλωτές (νοικοκυριά, σχολεία, υπηρεσίες κλπ) και τα εµπορικά καταστήµατα (ξενοδοχεία, µπαρ, εστιατόρια, σουπερ µάρκετ). Σε ότι αφορά τους καταναλωτές, σχετικές µελέτες έδειξαν ότι τα νεαρά ζευγάρια και οι οικογένειες ήταν οι πλέον κατάλληλες οµάδες για να επικεντρωθεί η εκστρατεία.για την ενηµέρωση και προώθηση των δράσεων της εκστρατείας προτείνεται να εφαρµοστούν : Κάλυψη από τα ΜΜΕ: Καταχωρήσεις σε εφηµερίδες, περιοδικά, ραδιόφωνο, διαφηµίσεις ιαφήµιση: ηµιουργία και διανοµή φυλλαδίων, πίνακες ανακοινώσεων ηµιουργία ιστοσελίδας στο διαδίκτυο: Μια ιστοσελίδα όπου θα συγκεντρώνει όλες τις πληροφορίες σχετικά µε πρακτικές συµβουλές αποθήκευσης των τροφίµων, συνταγές προετοιµασίας γευµάτων, ενηµέρωση για τις ετικέτες των προϊόντων και θα περιλαµβάνει ξεχωριστές ενότητες για τους καταναλωτές, τις τοπικές αρχές και τον εµπορικό τοµέα Προσέγγιση κοινωνικών οµάδων: ιοργάνωση ενηµερωτικών εκδηλώσεων σε σχολεία και δηµιουργία ενός οδηγού πρόληψης των αποβλήτων τροφίµων για νοσοκοµεία και χώρους εστίασης 164

165 Συµµετοχή των εµπόρων λιανικής πώλησης και επαγγελµατικών οργανώσεων: ιοργάνωση εκδήλωσης για την ενηµέρωση των επαγγελµατιών και συµµετοχή τους στις προωθητικές ενέργειες της εκστρατείας Συµµετοχή των τοπικών αρχών: Η ένταξη και υποστήριξη των αρµόδιων φορέων αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της επιτυχίας των προγραµµάτων πρόληψης της δηµιουργίας αποβλήτων. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να τεθεί σε εφαρµογή ένα σχέδιο που θα διασφαλίζει ότι στα διάφορα διοικητικά επίπεδα των αρχών που είναι αρµόδια για την εφαρµογή του προγράµµατος υπάρχει η κατάλληλη εκπαίδευση. Συµπερασµατικά τονίζουµε ότι η βελτίωση της συµπεριφοράς, για την αποφυγή αποβλήτων των τροφίµων θα πρέπει να αντιµετωπίζεται στα πρώτα στάδια διαπαιδαγώγησης των πολιτών όπως το νηπιαγωγείο και το δηµοτικό σχολείο. Αναγνωρίζεται ότι η αλλαγή συνηθειών κατά το µαγείρεµα, τα ψώνια και τις καταναλωτικές συνήθειες απαιτεί κατάλληλες ενέργειες που δεν θα υποχρεώνουν τους καταναλωτές προς την κατεύθυνση αυτή αλλά θα ενηµερώνει, προτρέπει και προτείνει καλύτερους τρόπους για να χειριστούν τα τρόφιµα τους. Ένα εµπόδιο που πρέπει να ξεπερασθεί είναι το γεγονός ότι αυτές οι δράσεις µπορεί να απαιτούν οι άνθρωποι να δαπανούν περισσότερο χρόνο για την προετοιµασία των γευµάτων τους. Το κύριο τεχνικό πρόβληµα για τον εµπορικό τοµέα και την υιοθέτηση των προτεινόµενων πρακτικών έχει να κάνει µε τη διαχείριση των προµηθειών και πώλησης των τροφίµων, προκειµένου να είναι σε θέση να ταιριάζει µε την προσφορά και τη ζήτηση λαµβάνοντας υπόψη την αλλαγή των καταναλωτικών συνηθειών Μείωση χρήσης πλαστικής σακούλας Η δράση αυτή σκοπεύει την ενθάρρυνση των καταναλωτών κατά τις αγορές τους και των επαγγελµατιών που τις διαθέτουν για τη µεταφορά των προϊόντων τους, να χρησιµοποιούν επαναχρησιµοποιηµένες τσάντες έναντι αυτών της µίας χρήσης όπως οι συνηθισµένες πλαστικές και χάρτινες σακούλες Το υλικό κατασκευής των επαναχρησιµοποιούµενων µέσων είναι συνήθως ύφασµα από συνθετικές ίνες, όπως καµβάς, ή ένα πλαστικό υλικό που επιτρέπει πολλαπλές χρήσεις. Η χρήση της επαναχρησιµοποιούµενης τσάντας µεταφοράς προϊόντων οδηγεί σε µικρότερες απαιτήσεις κατανάλωσης φυσικών πόρων, παράγοντας λιγότερα απόβλητα ενώ µειώνονται οι εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα. Σε ορισµένες χώρες, η παραγωγή και διανοµή πλαστικών τσαντών µίας χρήσης ρυθµίζονται νοµοθετικά µε τη µορφή επιβολής φόρου σε όποιον τις διαθέτει για µεταφορά µετά την πώληση των προϊόντων του πχ Στο Βέλγιο υπάρχει φόρος στις πλαστικές σακούλες, ύψους 3 ευρώ ανά κιλό. Η συγκεκριµένη δράση αφορά πλαστικά και απευθύνεται στους καταναλωτές, στους εµπόρους λιανικής (Αγορές, εµπορικά καταστήµατα, σούπερ µάρκετ) Η ενηµέρωση του κοινού για την προώθηση της δράσης µπορεί να γίνει µέσω: ωρεάν διανοµής των επαναχρησιµοποιούµενων τσαντών (Σε πρώτη φάση και η περαιτέρω πώληση να γίνεται σε προσιτές τιµές) Την απαγόρευση χρήσης ή τη χρέωση για σακούλες µίας χρήσης Επιβολή τέλους εισφοράς για τη χρήση πλαστικών τσαντών Προσφέροντας έκπτωση στους πελάτες στο ταµείο, όταν έχουν τις δικές τους τσάντες για αγορές Εθελοντικές συµφωνίες µε τον εµπορικό κόσµο και προβολή της δράσης αυτής Ανάπτυξη εκστρατειών ενηµέρωσης και ευαισθητοποίησης της δράσης Θα πρέπει να επισηµάνουµε ότι από την πλευρά του εµπορικού κόσµου είναι αναγκαία η προσαρµογή του στη νέα πολιτική, συµπεριλαµβανοµένης της πληροφόρησης του 165

166 προσωπικού και αύξηση της ευαισθητοποίησης, για την σύναψη και την επίτευξη συµφωνιών για τις νέες τσάντες. Από την πλευρά των καταναλωτών υπάρχει περίπτωση εναντίωσης στο µέτρο όταν αυτό έχει απαγορευτικό ή χρεωστικό χαρακτήρα Η σωστή ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού µπορεί να συµβάλει στην καλύτερη και ταχύτερη αποδοχή όποιου σχετικού µέτρου Μείωση χρήσης χαρτιού στο γραφείο Παρά την είσοδο νέων τεχνολογιών στα γραφεία όπως το διαδίκτυο και η ηλεκτρονική αλληλογραφία, υπάρχουν µεγάλες ποσότητες χαρτιού που χρησιµοποιούνται ακόµα για όλες τις δραστηριότητες λειτουργίας των γραφείων. Η δράση αυτή επικεντρώνεται στη µείωση της κατανάλωσης χαρτιού, ενέργειας και οικονοµικών πόρων µέσω βελτιστοποίησης της χρήσης του συνόλου του εξοπλισµού ενός γραφείου. Οι επιχειρήσεις που χρησιµοποιούν υπολογιστές, έχουν εσωτερικό δίκτυο και συνδέονται µε το διαδίκτυο µπορούν να επιτύχουν µεγάλη µείωση στην ποσότητα του χαρτιού που χρησιµοποιούν µέσω του ηλεκτρονικού ταχυδροµείου, των ηλεκτρονικών ανακοινώσεων ή δηµοσιεύσεων, την κοινή χρήση αρχείων µείωση του µεγέθους γραµµατοσειράς / περιθώρια / διάστιχο, εκτύπωση και στις δύο πλευρές και 2 φύλλα ανά σελίδα, εκτύπωση µόνο όταν χρειάζεται κλπ.αυτό µπορεί να επιτευχθεί µέσω µιας ολοκληρωµένης προσέγγισης σχετικά µε την εσωτερική οργάνωση διαχείρισης της ροής των εγγράφων στο σύνολο µια εταιρείας ή υπηρεσίας. Το υλικό που στοχεύεται είναι µόνο το χαρτί γραφείου και η δράση απευθύνεται σε υπαλλήλους ιδιωτικών γραφείων και δηµόσιων υπηρεσιών Η δράση θα πρέπει να συνοδεύεται µε ενηµέρωση, ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση του προσωπικού σε ενέργειες που οδηγούν σε µειωµένη χρήση χαρτιού. Αλλαγή εσωτερικών διαδικασιών σχετικά µε υποµνήµατα, πρακτικά, δελτία τύπου, έντυπα παραγγελίας, τιµολόγια, αρχειοθέτηση κλπ Εκπαίδευση στην βέλτιστη χρήση του εξοπλισµού Υιοθέτηση νέων εργαλείων και λογισµικού οργάνωσης του γραφείου Το µέτρο αυτό αποφέρει µείωση των παραγόµενων αποβλήτων χαρτιού και εκτροπή των ποσοτήτων τα οποία θα πρέπει να συλλεχθούν προς ανακύκλωση ή απευθείας διάθεση. Η διεθνής εµπειρία δηλώνει ότι µπορεί να επιτευχθεί 18% έως 30% µείωση στην κατανάλωση του χαρτιού σε ένα γραφείο από την ολοκληρωµένη εφαρµογή σχετικών δράσεων και προώθηση απλών συνηθειών. Ανάλογα µε το µέγεθος του γραφείου, αυτό µπορεί να αντιπροσωπεύσει µία εξοικονόµηση χρηµάτων από 800 έως ευρώ ετησίως.. Ωστόσο τα οικονοµικά οφέλη δεν είναι τόσο εύκολο να ποσοτικοποιηθούν. Τέλος, η εισαγωγή σε νέες τεχνολογίες είναι πολύ πιθανό να απαιτεί την αλλαγή του παλαιού εξοπλισµού και προµήθεια νέου εξοπλισµού προς χρήση 9.3. Ανταποδοτική κάρτα δηµοτών Σχεδιασµός και λειτουργία ανταποδοτικής κάρτας δηµοτών που θα χρησιµοποιείται κατεξοχήν στα πράσινα σηµεία ως εξής: Οι δηµότες συλλέγουν και µεταφέρουν ανακυκλώσιµα και λοιπά υλικά στο πράσινο σηµείο, τα οποία ζυγίζονται και καταχωρούνται σε βασικές κατηγορίες (π.χ. ογκώδη, ανακυκλώσιµα, υλικά επαναχρησιµοποίησης, κλπ). Για κάθε υλικό που ζυγίζεται, συγκεντρώνονται πόντοι στην κάρτα. Οι δηµότες χρησιµοποιούν την κάρτα για εκπτώσεις είτε στις υπηρεσίες του ήµου είτε σε συνεργαζόµενα εµπορικά καταστήµατα της περιοχής. Σύνδεση της κάρτας µε τη βάση δεδοµένων που διατηρεί η οικονοµική υπηρεσία του ήµου για τη ΕΗ δηλαδή, αντιστοιχίζοντας τους κατόχους των δηµοτικών καρτών µε τους υπόχρεους καταβολής τέλους καθαριότητας. 166

167 ηµιουργία µίας νέας κατηγορίας τέλους καθαριότητας για κατοικίες, η οποία να περιλαµβάνει χαµηλότερο συντελεστή για τα νοικοκυριά που µέσω της κάρτας πολιτών έχουν συλλέξει ένα συγκεκριµένο αριθµό πόντων. 10. ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ Η παρακολούθηση της επίτευξης των στόχων του Τοπικού Σχεδίου Αποκεντρωµένης ιαχείρισης Αποβλήτων (Τ.Σ..) του ήµου Βόρειας Κυνουρίας θα γίνεται µέσω της συλλογής των στοιχείων από τους άξονες του προγράµµατος. Θα πρέπει να οργανωθεί κατάλληλος κεντρικός µηχανισµός σε επίπεδο ήµου για το συντονισµό και παρακολούθηση του τοπικού σχεδίου διαχείρισης ΑΣΑ. Θα γίνει συγκρότηση κεντρικού γραφείου συντονισµού και παρακολούθησης µε ανάθεση καθηκόντων σε εργαζόµενο του ήµου για την παρακολούθηση και οργάνωση της υλοποίησης του σχεδίου. Επίσης στο ειδικό αυτό γραφειο στο ήµο θα συγκεντρώνονται όλα τα απαραίτητα στοιχεία που αφορούν τη διαχείριση των απορριµµάτων του ήµου όπως : τις ποσότητες των συλλεγόµενων αποβλήτων από τον ήµο ή εταιρείες συλλογής και από ζυγολόγια εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων, την ποιοτική ανάλυση των παραγόµενων και συλλεγόµενων αποβλήτων από ερευνητικά προγράµµατα, εταιρείες συλλογής και εγκαταστάσεις διαχείρισης αποβλήτων, την εκτίµηση των ποσοτήτων των οργανικών αποβλήτων που εκτρέπουν από τους κάδους συλλογής ανάµεικτων αποβλήτων οι πολίτες που συµµετέχουν στο πρόγραµµα οικιακής κοµποστοποίησης, τα οικονοµικά στοιχεία και σχετικές αναλύσεις (κόστος ανά άτοµο, κόστος ανά τόνο), τον αριθµό και το είδος των δράσεων ενηµέρωσης πολιτών και εµπορικού/βιοµηχανικού τοµέα. Η αξιολόγηση της επίτευξης των στόχων του Τοπικού Σχεδίου Αποκεντρωµένης ιαχείρισης Αποβλήτων (Τ.Σ..) του ήµου Βόρειας Κυνουρίας θα γίνεται µέσω της παρακολούθησης των οριζόµενων δεικτών, οι οποίοι είναι οι εξής: η µείωση της συνολικής ποσότητας παραγωγής αποβλήτων, η µείωση της ποσότητας των αποβλήτων (οργανικών και µη) που οδηγούνται σε ταφή η τροποποίηση της σύνθεσης των απορριµµάτων στους µπλε και στους γκρι κάδους, η αύξηση της ποσότητας των αποβλήτων που συλλέγουν τα συστήµατα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων, η αύξηση της ποσότητας συλλογής αποβλήτων που δεν υπάγονται στα συστήµατα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων, η µείωση των προσµίξεων στα απόβλητα εναλλακτικής διαχείρισης, η αύξηση της ποσότητας συλλογής και ορθής διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων, η µείωση των εξόδων του Βόρειας Κυνουρίας για τη διαχείριση των αποβλήτων, η παρακολούθηση της επίτευξης των στόχων του προγράµµατος οικιακής κοµποστοποίησης, η παρακολούθηση της ευαισθητοποίησης των πολιτών και των εταιρειών στην πρόληψη παραγωγής αποβλήτων. Η δηµιουργία ειδικού γραφείου στο ήµο είναι απαραίτητη : Για να παρακολουθούνται όλες οι δράσεις και υπηρεσίες σχετικά µε την διαχείριση των απορριµµάτων στον ήµο. Για να δεχεται ερωτήµατα τις κλήσεις της τηλεφωνικής γραµµής επικοινωνίας, που θα δέχεται αιτήµατα πολιτών και θα απαντά σε ερωτήσεις τους. 167

168 Να έχει τους Μηχανισµούς παρακολούθησης και αξιολόγησης Κάθε δραστηριότητα, είτε είναι υπηρεσία προς τους πολίτες είτε καµπάνια επικοινωνίας, πρέπει να έχει το δικό της σύστηµα παρακολούθησης και αξιολόγησης της έτσι ώστε να γνωρίζουµε εάν έχει επιτύχει, έχει εκπλήρώσει τους στόχους και τους επιµέρους σκοπούς της. Χρειάζεται να µετρώνται τα αποτελέσµατα και οι επιπτώσεις (κατά περίπτωση) για κάθε δραστηριότητα για να καθορίζεται εάν έχουν εκπληρωθεί οι στόχοι ή όχι. Το αποτέλεσµα θα είναι : Να ξέρουµε αν το σχέδιο επικοινωνίας έχει επιτύχει Να εντοπίσουµε τις δραστηριότητες που λειτούργησαν καλά ή όχι, πώς θα µπορούσαν να βελτιωθούν ή αν θα πρέπει να αντικατασταθούν από άλλες δραστηριότητες Να αναπτύξετε καλύτερη επικοινωνία στο µέλλον µε βελτίωση των δραστηριοτήτων, Για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της επίτευξης των στόχων του Τ.Σ.. του ήµου Βόρειας Κυνουρίας, αλλά και για οποιοδήποτε σχεδιασµό, είναι απαραίτητη η συλλογή αξιόπιστων στοιχείων. Ο ήµος θα πρέπει να µεριµνήσει ώστε να λαµβάνει από τις µονάδες διαχείρισης αποβλήτων τα ζυγολόγια κάθε οχήµατος ξεχωριστά, καθηµερινά για κάθε δροµολόγιο. Η συλλογή αξιόπιστων στοιχείων θα συµβάλει επίσης στην ευαισθητοποίηση των πολιτών στο έργο του δήµου.ενδεικτικά τα στοιχεία µπορεί να είναι: Καταγραφή των ποιοτικών / ποσοτικών χαρακτηριστικών των συλλεγόµενων ρευµάτων. Κυρίως, η διακρίβωση (πιστοποίηση) των ποσοτήτων που όντως ανακυκλώνονται (δηλ, πωλούνται στην αγορά δευτερογενών υλικών). Περιγραφή συλλεγόµενων ρευµάτων (π. χ ρεύµα χαρτιού, πλαστικών ή ενιαίο ρεύµα συσκευασιών) σε αντιστοιχία µε τα ζυγολόγια που εκδίδονται στη διαδικασία συλλογής. Ζυγολόγιο καταγραφή υπολείµµατος Ζυγολόγιο καταγραφή ανακτηθέντων υλικών (π.χ. ανά συλλεγόµενο ρεύµα, ανά είδος διαχωρισµένου υλικού). ιακρίβωση (πιστοποίηση) ανακύκλωσης Τα παραστατικά που γίνονται δεκτά για να πιστοποιηθεί η ποσότητα της ανάκτησης των αποβλήτων συσκευασίας (ΑΣ) είναι τα ακόλουθα: Αντίγραφα (επικυρωµένα) τιµολογίων πώλησης των ανακτηθέντων υλικών προς τα εργοστάσια ανακύκλωσης ή αντίγραφα (επικυρωµένα) παραστατικών εξαγωγής από τη χώρα ανακτηθέντων υλικών ή αντίγραφα (επικυρωµένα) παραστατικών ποσοτικής παραλαβής υλικών από τα εργοστάσια ανακύκλωσης στη περίπτωση που ο λειτουργός που εκτελεί την ανάκτηση είναι και ανακυκλωτής και οι συναλλασσόµενοι µε αυτόν δεν έχουν υποχρέωση να εκδίδουν στοιχεία. Παρακολούθηση των στοιχείων συλλογής ανά περιοχή/ανά δροµολόγιο /ανά υλικό Η στενή παρακολούθηση των ποσοτήτων των συλλεγόµενων υλικών, συµβάλλει στην λήψη αποφάσεων και επιπλέον στην : Αξιολόγηση υφισταµένων προγραµµάτων Εκτίµηση της συµµετοχής του κοινού Αλλαγές στα προγράµµατα που εκτελούνται Σχεδιασµός της ενηµέρωσης του κοινού Αξιολόγηση της ενηµέρωσης του κοινού Σχεδιασµός ειδικών ενηµερωτικών καµπανιών για αύξηση συµµετοχής του κοινού π.χ. σε ειδικές περιοχές που έχουν µικρότερη συµµετοχή, ή σε ειδικό κοινό µόνο. 168

169 10.2. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΖΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Στο πλαίσιο της παρακολούθησης ενός ολοκληρωµένου προγράµµατος διαχείρισης ανακύκλωσης, ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας καλείται να συλλέγει αναλυτικές αναφορές σχετικά µε τα µετρήσιµα µεγέθη των προγραµµάτων καθώς και λειτουργικές λεπτοµέρειες (ώρες αποκοµιδής, συλλεγόµενες ποσότητες ανά πρόγραµµα, ανακτώµενες ποσότητες ανά πρόγραµµα και υλικό κλπ), ώστε να δηµιουργηθεί µια αξιόπιστη βάση δεδοµένων για την παρακολούθηση αξιολόγηση των προγραµµάτων. Η παρακολούθηση των στοιχείων είναι ένα µόνιµο εργαλείο που θα βοηθάει στην βελτίωση της εφαρµογής των δράσεων και υπηρεσιών του ήµου, το οποίο θα βελτιώνεται µε την πάροδο του χρόνου ΙΑ ΟΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Στο πλαίσιο της παρακολούθησης και της αξιολόγησης του Τ.Σ.. θα γίνεται Περιοδική αναφορά των αποτελεσµάτων στο ηµοτικό Συµβούλιο. Περιοδική ενηµέρωση των δηµοτών. Οι τρόποι που θα ενηµερώνονται οι δηµότες για την εφαρµογή του Τ.Σ.. θα είναι, ενδεικτικά και όχι περιοριστικά, µε: Την ειδική γραµµή τηλεφωνικής επικοινωνίας και καταγραφή των προτάσεων, των παρατηρήσεων και των αιτηµάτων, διεξαγωγή ερευνών µε τη διανοµή ερωτηµατολογίων για τη βελτίωση του προγράµµατος, έντυπη και ηλεκτρονική ενηµέρωση από το αποκλειστικό site για την διαχείριση των απορριµµάτων µε χρήση και των µέσων κοινωνικής δικτύωσης συνελεύσεις, ηµερίδες,εκδηλώσεις ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΙ ΠΟΣΟΤΙΚΟΙ ΕΙΚΤΕΣ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΣΤΟ ΗΜΟ ΒΌΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΊΑΣ Πίνακας 63:Προτεινόµενοι είκτες εικτης Τροπος υπολογισµού είκτης συµµετοχής Αριθµός κατοίκων που εξυπηρετούνται από το κάθε πρόγραµµα και συµµετέχουν τουλάχιστον 1 φορά ανά 15 µέρες/ Συνολικός Αριθµός κατοίκων που εξυπηρετούνται στο πλαίσιο κάθε προγράµµατος είκτης Συλλογής Ποσότητες Απορριµµάτων που συλλέγονται από το των σύστηµα (δίκτυο) συλλογής των ανακυκλώσιµων Ανακυκλώσιµων υλικών στο πλαίσιο κάθε προγράµµατος /Συνολικές υλικών Ποσότητες απορριµµάτων που συλλέγονται στο είκτης Εκτροπής από ταφή είκτης Ανάκτησης/ (ανά υλικό) είκτης Καθαρότητας πλαίσιο κάθε προγράµµατος Ποσότητες Απορριµµάτων που ανακτώνται στο πλαίσιο κάθε Προγράµµατος /Συνολικές παραγόµενες συλλεγόµενες ποσότητες απορριµµάτων στο πλαίσιο κάθε προγράµµατος Ποσότητες Υλικών Στόχων που ανακτώνται στο πλαίσιο κάθε Προγράµµατος /Ποσότητες υλικών στόχων που παράγονται ή εκτιµούνται ότι υπάρχουν στο πλαίσιο κάθε προγράµµατος Ποσότητες Υλικών Στόχων που ανακτώνται στο πλαίσιο κάθε προγράµµατος /Ποσότητες 169

170 Συµµετοχή των πολιτών σε προγράµµατα οικιακής κοµποστοποίησης είκτης επιµέρους συµµετοχής σε ΠδΠ πόρτα πόρτα % είκτης συµµετοχής % Απορριµµάτων που συλλέγονται από το σύστηµα (δίκτυο) υλλογής των ανακυκλώσιµων υλικών στο πλαίσιο κάθε ρογράµµατος Νοικοκυριά που συµµετέχουν/νοικοκυριά στόχου /ετος Νοικοκυριά που κάθε φορά αδειάζει ο κάδος /συνολικός αριθµός νοικοκυριών που συµµετέχουν Νοικοκυριά που ο κάδος άδειασε µια φορά στο διάστηµα παρακολούθησης /συνολικός αριθµός νοικοκυριών που συµµετέχουν ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ H διεργασία της συλλογής περιλαµβάνει τη συλλογή των απορριµµάτων από τα διάφορα σηµεία αποθήκευσης ή παραγωγής, µέχρι τη στιγµή που το απορριµµατοφόρο όχηµα θα αφήσει το τελευταίο σηµείο παραγωγής. Η συλλογή και µεταφορά των απορριµµάτων είναι αρµοδιότητα των ΟΤΑ οι οποίοι την πραγµατοποιούν µε δική τους ευθύνη και µέσα ή την αναθέτουν σε εξωτερικούς εργολάβους. Τα ρεύµατα που συλλέγονται και τα µέσα αποθήκευσης που χρησιµοποιούνται καθορίζουν και τη µέθοδο συλλογής. Επισηµαίνεται ότι ο σχεδιασµός οφείλει να λάβει υπόψη του τον υφιστάµενο µηχανολογικό εξοπλισµό και τη συµβατότητά του µετον νεο εξοπλισµό. Ιδιαίτερα σηµαντικές παράµετροι στην αποκοµιδή των απορριµµάτων είναι το ωράριο και συχνότητα : Λανθασµένη επιλογή του ωραρίου µπορεί να προκαλέσει, µεταξύ άλλων: αντιδράσεις κατοίκων, αντιδράσεις καταστηµαταρχών, αντιδράσεις οδηγών, παρακώλυση κυκλοφορίας, ηχητικές οχλήσεις, αύξηση της ηχορύπανσης, οσµές, αύξηση της τοπικής ρύπανσης του αέρα, παραβίαση της αισθητικής, παραβίαση της υγιεινής, αύξηση της διάρκειας αποκοµιδής, καταπόνηση των οχηµάτων αποκοµιδής, αύξηση του κόστους συντήρησης των οχηµάτων αποκοµιδής, αύξηση της κατανάλωσης καυσίµου, αύξηση απαιτούµενου προσωπικού, αύξηση συνολικού κόστους διαχείρισης. Συχνότητα συλλογής. Η συχνότητα συλλογής των απορριµµάτων ανά τοµέα αποκοµιδής πρέπει να αποφασίζεται σύµφωνα µε τα παρακάτω κριτήρια: Εµπορική βιοτεχνικήδραστηριότητα, κλιµατικές συνθήκες, ωράριο συλλογής, εποχικές διακυµάνσεις τουριστική κίνηση, ύπαρξη χώρων ιστορικού ενδιαφέροντος, πολυσύχναστες περιοχές, Σχολεία, πάρκα, παιδικές χαρές, καταστήµατα υγειονοµικού ενδιαφέροντος, κέντρα περίθαλψης. Λανθασµένη συχνότητα συλλογής των απορριµµάτων επιφέρει τις ίδιες δυσµενείς επιπτώσεις όπως η λανθασµένη επιλογή του ωραρίου συλλογής. Υψηλή συχνότητα αποκοµιδής δε συνεπάγεται κατ ανάγκη και υψηλή στάθµη προσφερόµενης υπηρεσίας. Ειδικότερα προτείνεται, αφού καθοριστεί το σύνολο δράσεων και χωριστών ρευµάτων συλλογής, κρίνεται απαραίτητη η εκπόνηση µιας µελέτης επανασχεδιασµού και βελτιστοποίησης του συστήµατος αποκοµιδής,κατα τήν οποία θα γίνουν: ηµιουργία ερωτηµατολόγιο που να διανεµηθεί στην αρµόδια ιεύθυνση και να συµπληρωθεί για καθένα από τα υφιστάµενα προγράµµατα αποκοµιδής. 170

171 Επεξεργασία στοιχείων ερωτηµατολόγιων, δηµιουργία βάσης δεδοµένων. Τα αποτελέσµατα που θα προκύψουν από την βάση δεδοµένων θα οδηγήσουν σε µια ακριβή αποτύπωση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε προγράµµατος αποκοµιδής ενώ παράλληλα θα προκύψουν ενδιαφέροντα συµπεράσµατα όσο αφορά στην συνολική εικόνα των προγραµµάτων αποκοµιδής στο ήµο ΠΕΡΙ ΗΜΟΤΙΚΩΝ ΤΕΛΩΝ Ο σηµερινός τρόπος υπολογισµού των δηµοτικών τελών δεν είναι ανταποδοτικός και δεν παρέχει κίνητρα για µείωση του όγκου των απορριµµάτων.τα δηµοτικά τέλη επιβάλλονται µε απόφαση του ηµοτικού συµβουλίου που πρέπει να ειναι αιτιολογηµένη ώστε να είναι εφικτός ο έλεγχος της αναλογικότητας εσόδων εξόδων. Τα Εσοδα είναι ανάλογα µε το εµβαδόν των ακινήτων, ενώ τα έξοδα είναι όλες οι δαπανες για τη λειτουργία των παρεχόµενων υπηρεσιών σχετικά µε την διαχείριση των αποβλήτων. Τα τέλη συνεισπράτονται από τη ΕΗ µε τους λογαριασµούς ρεύµατος. ήµοι που έχουν δική τους ταµειακή υπηρεσία και υπηρεσία ύδρευσης ή επιχείρηση ύδρευσης µπορούν να εξαιρεθούν από την υποχρεωτική συνείσπραξη των τελών καθαριότητας από τη ΕΗ, µε αιτιολογηµένη απόφαση του ηµοτικού συµβουλίου και να τα εισπράτουν µε τους λογαριασµούς ύδρευσης και άλλα βεβαιωµένα χρεη από τέλη,δικαιώµατα και εισφορές αναταποδοτικού χαρακτήρα. Το ανταποδοτικό τέλος καθαριότητας υπολογίζεται σύµφωνα µε το βάρος ή τον όγκο των αποκοµιζόµενων απορριµµάτων ανά ακίνητο ή άλλο εναλλακτικό σύστηµα ή κριτηριο υπολογισµού κατά παρέκκλιση των οριζοµένων στο ν. 25/1975. Το µοντέλο είναι flat rate, δηλαδή χρέωση ανάλογα µε την επιφάνεια του ακινήτου που ηλεκτροδοτείται.η ΕΗ αφού αποσπάσει από τα έσοδα αναποδοτικών τελών τη χρέωση για τον ηλεκτροφωτισµό του ηµου επιστρέφει το ποσό που υπολείπεται. Ο καθορισµός των ανταποδοτικών τελών λαµβάνει υπόψη του: Το δηµοτικό προυπολογισµό λειτουργίας της παροχής υπηρεσιών Τις µελλοντικές ανάγκες και βλέψεις του ήµου Την εκάστοτε πολιτική βούληση Ο υπολογισµός των δηµοτικών τελών γίνεται βάσει ενός τύπου της µορφής : W=C*A Όπυ C : ο συντελεστής υπολογισµού ( /τετρ. Μετρα /έτος ) για κάθε ακίνητο και Α η επιφάνεια του ακινήτου σε τετραγωνικά µέτρα. Ο συντελεστής προκύπτει από την διαίρεση του προυπολογισµένου κόστους για το επόµενο έτος για την καθαριότητα και τον ηλεκτροφωτισµό µε το σύνολο των τετραγωνικών µέτρων των ακινήτων εντός των ορίων του δήµου. Με τον τρόπο αυτό υπολογισµού των ηµοτικών τελών προκύπτει µεγάλη ανοµοιογένεια στα τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισµού που πληρώνουν οι πολίτες χωρίς διακριτή αιτία. Για να επιτύχουν οι προσπάθειες ανακύκλωσης,η µείωση των επιβαρύνσεων για τις υπηρεσίες διαχείρισης απορριµµάτων, αποτελεί οικονοµικό κίνητρο προς την κατεύθυνση της αύξησης των προσπαθειών ανακύκλωσης για το ~99% των δηµοτών. Εχει βρεθεί ότι οι παράγοντες που επιδρούν περισσότερο στην παράνοµη διάθεση απορριµµάτων βρέθηκε να είναι : (α) το σύστηµα ανακύκλωσης που θα επιλεχθεί και (β) το ύψος των επιβαρύνσεων (σύµφωνα µε τους δηµότες). Επίσης τα τεχνικά χαρακτηριστικά ενός συστήµατος διαχείρισης εκτιµάται ότι επιδρούν περισσότερο στη συµπεριφορά προς παράνοµη διάθεση σε σχέση µε τα κοινωνικά, οικονοµικά και πολιτικά δεδοµένα.εχει επίσης διαπιστωθεί ότι : Η ανησυχία για την περιβαλλοντική υποβάθµιση παρουσιάζει τη µεγαλύτερη συσχέτιση µε την τάση για διαλογή στην πηγή. Ο αριθµός των µελών του νοικοκυριού µε ηλικία άνω των 65 ετών παρουσιάζει τη µεγαλύτερη συσχέτιση µε την τάση για παράνοµη διάθεση. Για την εφαρµογή προγράµµατος PAYT (ή ΠΟΠ Πληρώνω όσο Πετάω), οι ΟΤΑ δίνουν 171

172 µεγαλύτερη βαρύτητα στο ύψος του οικονοµικού κινήτρου, την κάλυψη των εξόδων, και την προστασία του περιβάλλοντος. Στον αντίποδα, η εγκυρότητα της µέτρησης και η επιβολή κυρώσεων. Προετοιµασία για εφαρµογή του ΠΟΠ: Οι ΟΤΑ σε συνεργασία µε την ΚΕ Ε, την Περιφέρεια, το ΥΠΕΚΑ, το Υπουργείο Εσωτερικών και άλλους κοινωνικούς φορείς έχουν κάθε συµφέρον να δροµολογήσουν τις διαδικασίες για να µπορεί να εφαρµοσθεί και στη χώρα µας η χρέωση των δηµοτικών τελών µε βάση το βάρος των απορριµµάτων (Πληρώνω Όσο Πετάω ΠΟΠ) και όχι µε βάση τα m 2 της κατοικίας. Έτσι, οι δηµότες και οι επιχειρήσεις θα έχουν και οικονοµικά κίνητρα για να συµµετέχουν στα προτεινόµενα προγράµµατα ανακύκλωσης και εναλλακτικής διαχείρισης. Κόστος συλλογής Κόστος µεταφοράς Τέλη διάθεσης Κόστος συντήρησης εξοπλισµού Κόστος σάκων, ετικετών Μεταβλητό κόστος Συνολική επιβάρυνση Σταθερό κόστος Γενικά διαχειριστικά έξοδα Εξοδα επίβλεψης Εξοδα ενηµέρωσης Μισθοί Κόστος επενδύσεων Ανάλυση ηµοτικών Τελών Στο διάγραµµα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα κόστη για την Υπηρεσία ιαχείρισης Απορριµµάτων του ήµου Το κόστος ενός εφαρµοζόµενου ηµοτικού Προγράµµατος,είναι το άθροισµα των : Κόστος διαχείρισης κόστος συλλογής λοιπά έξοδα υπηρεσίας Συνολικά έξοδα φωτισµού προµηθειών Προσωπικού και διάφορες απάνες Υπηρεσίας Καθαριότητας 172

173 Όσο οι ποσότητες και το κόστος διαχείρισης των απορριµµάτων αυξάνει, τόσο οι ήµοι αναγκάζονται να ζητήσουν περισσότερα χρήµατα από τους πολίτες.όµως, οι πολίτες είναι διατεθειµένοι να πληρώσουν άµεσα για µια υπηρεσία, εφόσον αυτή κοστολογείται δίκαια. Η λογική των συστηµάτων ΠΟΠ εξασφαλίζει την κατά το δυνατόν δίκαιη κοστολόγηση.το σύστηµα αποδίδει ευθύνη και συνεπώς χρέωση στον παραγωγό των αποβλήτων. Η επιτυχία, άρα, του συστήµατος έγκειται στην ακρίβεια µε την οποία προσδιορίζεται η ποσότητα των αποβλήτων και ταυτοποιείται ο παραγωγός τους. Ατομική Ευθύνη Ατομική Χρέωση Αναγνώριση Μέτρηση Χρέωση Νομοθετικό Πλαίσιο Διαχείρισης Αποβλήτων Εικόνα 86: ιάγραµµα για την εφαρµογή ΠΟΠ Η Αναγνώριση του παραγωγού των αποβλήτων επιτυγχάνεται µε µια από τις παρακάτω µεθόδους: Την αντιστοίχηση κάδων σε συγκεκριµένη οµάδα παραγωγών απορριµµάτων π.χ. νοικοκυριό, πολυκατοικία κ.λπ. τον περιορισµό της χρήσης των κάδων µόνο από αυτούς τους δηµότες που πληρώνουν για την υπηρεσία αποκοµιδής και διαχείρισης Πρακτικά εφαρµόζεται µε: Αναγνώριση κάδου ο οποίος αντιστοιχεί σε συγκεκριµένα νοικοκυριά, τα οποία χρεώνονται ανάλογα µε το περιεχόµενό του Προπληρωµένες ετικέτες για χρήση σε αντίστοιχο κάδο Αναγνώριση µε ποµποδέκτη Σηµείο τοποθέτησης Αναγνώριση µε barcode Εικόνα 87: Συστήµατα αναγνώρισης κάδων 173

174 Αναγνώριση χρήστη ο οποίος αναγνωρίζεται από το σύστηµα ατοµικά και στη συνέχεια χρεώνεται Τεχνολογία RFID Ταυτοποίηση µέσω ραδιοσυχνοτήτων Κλειδί αναγνώρισης Εικόνα 88: Συστήµατα αναγνώρισης χρηστών Η Μέτρηση των απορριπτόµενων απορριµµάτων επιτυγχάνεται µε: ζύγιση κάθε σακούλας απορριµµάτων ή συνολικά όλου του κάδου ή ογκοµέτρηση των απορριµµάτων Εικόνα 89: Αναπαράσταση συστήµατος ΠΟΠ Συσκευή ανάγνωσης και αποθήκευσης ή µετάδοσης (GSM) δεδοµένων ορυφορική µετάδοση δεδοµένων Αναγνώριση κάδου Μέτρηση όγκου ή βάρους Επεξεργασία δεδοµένων Πρακτικά για τη µέτρηση του βάρους εφαρµόζεται ένα από τα παρακάτω συστήµατα: Χρήση θαλάµου ζύγισης (για κάθε σακούλα) Ζυγαριά στη βάση του κάδου Ζυγαριά στο απορριµµατοφόρο Ενώ για τη µέτρηση του όγκου εφαρµόζεται : Χρήση ειδικής χοάνης εισόδου συγκεκριµένου όγκου Χρήση θαλάµου συµπίεσης και µέτρησης όγκου Χρήση υπερήχων για µέτρηση στάθµης απορριµµάτων στον κάδο Χρήση ογκοµετρηµένου κάδου απορριµµάτων Χρήση προπληρωµένων π.χ. σακουλών συγκεκριµένου όγκου Η χρέωση πρέπει να συνυπολογίζει: Το µέγεθος του κάδου Τη συχνότητα της υπηρεσίας αποκοµιδής Τα αποτελέσµατα των µετρήσεων 174

175 Συνδυασµός των παραπάνω σε συνδυασµό µε τη µοναδιαία χρέωση ανά µονάδα βάρους ή όγκου των απορριµµάτων που προκύπτει από την επεξεργασία των δεδοµένων διαχείρισης απορριµµάτων του κάθε ήµου. Σύστηµα ΠΟΠ µε ζύγιση: Ο ήµος ξέρει ποιά νοικοκυριά εξυπηρετεί ο κάθε κάδος.κατά την αποκοµιδή αναγνωρίζεται ο κάθε κάδος και η χρέωση γινεται ανάλογα µε το βάρος των απορριµµάτων που παρέλαβε το απορριµµατοφόρο. Ακολούθως η χρέωση µοιράζεται στα νοικοκυριά που εξυπηρετεί ο κάδος. Σύστημα ΠΟΠ με κάδο: Κάθε νοικοκυριό παίρνει το δικό του κάδο και χρεώνεται ανάλογα με τον όγκο του κάδου και την συχνότητα αποκομιδής Σύστημα ΠΟΠ με σακούλα:το κάθε νοικοκυριό έχει σακούλες διαφορετικών χρωμάτων για διαφορετικά υλικά Σύστημα ΠΟΠ με κάρτα:τα νοικοκυριά χρεώνονται με credits για τη χρήση του κάδου -container με ζύγιση και αφαιρούνται μονάδες ανάλογα με την ποσότητα των απορριμμάτων Προυποθέσεις εφαρµογής Ύπαρξη διαδικασιών και δράσεων πρόληψης Ύπαρξη υποδοµών για επαναχρησιµοποίηση και ανακύκλωση - κοµποστοποίηση Συνεχή και ολοκληρωµένη ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών Τα οφέλη Οι δηµότες πληρώνουν δικαιότερα δηµοτικά τέλη Το σύστηµα λειτουργεί ως κίνητρο για ενεργή συµµετοχή στην εναλλακτική διαχείριση Μείωση απορριµµάτων για τελική διάθεση, αύξηση υλικών για εναλλακτική διαχείριση, πολλαπλά περιβαλλοντικά οφέλη Βελτίωση των υπηρεσιών καθαριότητας του δήµου Μείωση του κόστους διαχείρισης των απορριµµάτων για τον δήµο Τεχνικές προδιαγραφές του συστήµατος των κάδων Ενδεικτικά περιγράφεται σύστηµα ΠΟΠ το οποίο αποτελείται από τα παρακάτω τµήµατα: Μεταλλική κατασκευή (κέλυφος συστήµατος κάδων, ράµπα φόρτωσης κάδων, καπάκι κάδων) ύο πλαστικούς κάδους απορριµµάτων 1100lt (µπλε και πράσινο) Μηχανισµούς κίνησης, ελέγχου και ασφάλισης ύο επιδαπέδιους ζυγούς Ηλεκτρικό πίνακας λειτουργιών και αυτοµατισµού συστήµατος Λογισµικό διαχείρισης αυτοµατισµού 175

176 Εικόνα 90: Σύστηµα PAYT Ενδεικτικό κόστος Σε ότι αφορά τα προηγούµενα, τα ενδεικτικά κόστη προµήθειας και λειτουργίας έχουν ως εξής: Πίνακας 64: ενδεικτικά κόστη προµήθειας και λειτουργίας του συστήµατος ΠΟΠ Ενδεικτικό κόστος κατασκευής ανα σύστηµα: ,00 Ενδεικτικό κόστος εγκατάστασης Ενδεικτικό κόστος λειτουργίας (κατανάλωση ρεύµατος ανά ώρα) Ενδεικτικό κόστος λειτουργίας (συνδροµή 3G Ίντερνετ) 1.000, W/h 5,00 10,00 το µήνα Ενδεικτικό κόστος εγκατάστασης λογισµικού , , ΚΟΣΤΟΣ ΕΠΕΝ ΥΣΗΣ Στην ενότητα αυτή γίνεται ανάλυση του κόστους επένδυσης για την υλοποίηση του σχεδίου αποκεντρωµένης διαχείρισης ΑΣΑ ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Πίνακας 65:Επενδυτικό κόστος ανά δράση Τίτλος Προτεινόµενης ράσης ηµιουργία µονάδας επεξεργασίας βιοαποβλήτων/σύµµεικτων Προϋπολογισµό ς Συνοπτική περιγραφή Μονάδα επεξεργασιας βιοαποβλήτων και συµµείκτων (συµπεριλαµβανοµένων των εργων) ηµιουργία Πράσινων σηµείων ηµιουργία νησίδων συλλογής Οικιακή κοµποστοποίηση κεντρικό Πράσινο Σηµείο και δύο περιφερειακά (κτιριακές εγκαταστάσεις, εξοπλισµός, έργα υποδοµής) 60 Σηµεία Συλλογής για σπ 4 ρευµάτων υλικών Προµήθεια εξοπλισµού 176

177 Χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων Τεµαχιστής ΑΕΚΚ ιαχείριση αγροτικών κλαδεµατων Προµήθεια εξοπλισµού & αναλωσίµων για νοικοκυριά & επιχειρήσεις Μεγάλος τεµαχιστής ογκωδών και ΑΕΚΚ Τεµαχισµός πελετοποίηση Χωριστή συλλογή ογκωδών αποβλήτων Χωριστή συλλογή πράσινων αποβλήτων Ενίσχυση σπ ανακυκλώσιµων υλικών & λοιπών αποβλήτων 0 Η προµήθεια του τεµαχιστή ογκωδών πρασίνων περιλαµβάνεται στα παραπάνω κόστη εν έχει κόστος η ενηµέρωση 0 περιλαµβάνεται στο κόστος ενηµέρωσης Πρόληψη 0 Περιλαµβάνεται στην ενηµέρωση Εκστρατείες ευαισθητοποίησης Υλοποίηση δράσεων κατά ευαισθητοποίησης για όλα τα µεσο όρο ετησίως προγράµµατα/ δράσεις που εφαρµόζονται Σύστηµα διαχείρισης και ηµιουργία µηχανισµού σε επίπεδο ελέγχου ήµου για το συντονισµό και 0 παρακολούθηση του τοπικού σχεδίου διαχείρισης ΑΣΑ. ΣΥΝΟΛΟ ΠΗΓΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΡΑΣΕΩΝ Ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας, θα πρέπει να αναζητήσει πόρους για τη χρηµατοδότηση των προτεινόµενων δράσεων του Επιχειρησιακού Στρατηγικού Σχεδίου από τους κάτωθι Φορείς/ ιαρθρωτικά Ταµεία: ΕΣΠΑ EU Structural Funds (SF) EU Cohesion Fund (CF) H2020 (Ορίζον είναι το χρηµατοδοτικό µέσο εφαρµογής της πρωτοβουλίας «Innovation Union», µιας Ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας) Κοινοί Ευρωπαϊκοί Πόροι για Αειφόρες Επενδύσεις στα Αστικά Κέντρα - Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas (JESSICA) Κοινοί Ευρωπαϊκοί Πόροι για τη Στήριξη Μεγάλων Έργων στις περιφέρειες της ΕΕ - Joint Assistance to Support Projects in European Regions (JASPERS) Intelligent Energy Europe II (IEE II) European Investment Bank (EIB) Green for Growth Fund Southeast Europe Χρηµατοδοτικός µηχανισµός JESSICA. 177

178 12. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΡΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ Με σκοπό να προχωρήσουµε στην κοστολόγηση των προτεινόµενων δράσεων του ΤΣ του ήµου Βόρειας Κυνουρίας παραθέτουµε τη πορεία εξέλιξης των επιµέρους ρευµάτων απορριµµάτων και την πορεία εκτροπής από τη ταφή ΣΕΝΑΡΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΕΩΣ ΤΟ 2020 Οι υποθέσεις που λαµβάνουµε υπόψη, για την ανάπτυξη των επιµέρους δράσεων συνοψίζονται στα παρακάτω: Παραγωγή Απορριµµάτων: Η παραγωγή απορριµµάτων στο ήµο Βόρειας Κυνουρίας παραµένει στα επίπεδα του 2014 (ήτοι 6384 τόνοι /έτος) ως το Το 2020, µε την προϋπόθεση ότι από το 2016 εφαρµόζεται προοδευτικά το Σχέδιο, η παραγωγή παρουσιάζει µια µείωση της τάξεως του 1% ετησίως, λόγω πρόληψης. Με την λειτουργία της µονάδας επεξεργασίας των σύµµεικτων, θα αρχίσει αµέσως η ανάκτηση υλικών. Σε ένα έτος αντί 6384 τόνων που θα οδηγούνταν σε ταφή θα οδηγηθεί µόνο το υπόλειµµα τόνοι που εκτιµάται σε 25% περιπου της όλης διαδικασίας. Θα έχουν παραχθεί τόνοι κοµπόστ και θα έχουν ανακυκλωθεί τόνοι ανακυκλώσιµων υλικών µέσα από τα σύµµεικτα απόβλητα. Αυτό σηµαίνει ότι θα ανακτάται το 75% της συνολικής ποσότητας εισερχοµένων ΑΣΑ, στην µονάδα.τα ανακυκλώσιµα θα αποτελούν το 35% και τα βιοαποδοµήσιµα το 40 % της αρχικής ποσότητας και τα οποία θα µετατραπούν σε κοµποστ. Ετσι λοιπόν µε την έναρξη λειτουργίας της µονάδας επιτυγχάνονται υψηλές αποδόσεις ανάκτησης. Ανακυκλώσιµα υλικά: Καθιερώνεται η συλλογή µε τέσσερεις διαφορετικούς κάδους. Επιπλέον, η ανάπτυξη Πράσινων Σηµείων, η ενίσχυση των κάδων γυαλιού και έντυπου χαρτιού λειτουργούν συµπληρωµατικά µε σκοπό την επίτευξη του στόχου το Στον πίνακα 22, βάλαµε δύο στόχους για συλλογή ανακυκλώσιµων υλικών µέχρι το 2020: Ο ένας είναι για ποσότητα στόχος των ανακυκλώσιµων για το 2020 Σ1= τόνοι και Σ2= τόνοι. Θεωρούµε ότι οι συλλεγόµενες ποσότητες αυξάνονται γραµµικά και η ποιότητα των υλικών βελτιώνεται. Βιοαπόβλητα: Εκτροπή µέσω της οικιακής κοµποστοποίησης. Το πρόγραµµα δύναται να εκκινήσει το 2016 και να είναι σε πλήρη ανάπτυξη το 2020 (γραµµική πορεία ανάπτυξης). Εκτροπή µέσω χωριστής συλλογής των πράσινων αποβλήτων. Λόγω της κατασκευής της µονάδας επεξεργασίας των βιαπόβλητων απορριµµάτων, θεωρούµε ότι από το 2016 ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας θα αρχίσει να επεξεργάζεται τα πράσινα απορρίµµατα µε στόχο να φτάσει το 2020 να συλλέγει χωριστά το 50% των πράσινων απορριµµάτων που παράγει. Εκτροπή µέσω χωριστής συλλογής των αποβλήτων κουζίνας. Σχετικά µε τα απόβλητα κουζίνας µε σπ η ανάπτυξη του προγράµµατος µπορεί να αρχίσει αµέσως µετα την λειτουργία της µονάδας επεξεργασίας των βιοαποβλήτων.τϊθενται δύο στόχοι για το 2020 ΣΒ1=495 τόνοι και ΣΒ2=991 τόνοι 178

179 Εκτροπή µέσω συλλογής στο Πράσινο σηµείο : Θεωρούµε ότι εκτρέπονται ανά κάτοικο ετησίως 1,2kg επαναχ/ποίηση 40kg ανακύκλωση, δηλαδή 426 τόνοι ετησίως. Εκτροπή λόγω πρόληψης : θα εξελίσσεται γραµµικά έως το 2020 µεχρι να φτάσει στο ποσό του 1% ετησίως το 2020 δηλ. 56 τόνοι Παρακάτω αναπτύσσονται ως προς τις ανακτώµενες ποσότητες και το χρονοδιάγραµµα όλα τα δυνατά σενάρια, στα οποία από το 2016 αρχίζει η υλοποίηση όλων των παραπάνω προβλεποµένων δράσεων του ΤΣ η οποία εξελίσσεται γραµµικά έως το 2020 για την επιτευξη των στόχων του ΕΣ Α, στην οποία περιλαµβάνεται και η µονάδα επεξεργασίας βιοαπόβλητων και σύµµεικτων απορριµµάτων Σεναριο 1: Μόνο επεξεργασία σύµµεικτων Για λόγους σύγκρισης εξετάζουµε την περίπτωση λειτουργίας της µονάδας για επεξεργασία µόνο των σύµµεικτων απορριµµάτων, που θα εισέρχονται σε αυτή. Στο σενάριο αυτό δεν γίνεται καµία άλλη προηγούµενη διεργασία ξεχωριστής συλλογής ή πρόληψης. Θεωρούµε ότι ο ποσότητες εισερχοµένων είναι σταθερές, όπως και στα υπολοιπα σενάρια, ίσες µε τις ποσότητες του 2014, το ποσοστό ανάκτησης των ανακυκλώσιµων είναι 35% και των βιοαποδοµήσιµων 40 %. Ετσι οι ποσότητες που εκτρέπονται και οι ποσότητες προς ταφή φαίνοται στον παρακάτω πίνακα: Πίνακας 66:Ποσότητες που εκτρέπονται Σενάριο 1 -µόνο µε επεξεργασία σύµεικτων. ΕΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (τόνοι) µονάδα εισερχόµενα ανακυκλώσιµα εκτροπη βιοαποδοµήσιµα εκτροπή ποσότητες προς ταφή Στο σχεδιάγραµµα που ακολουθεί παρουσιάζονται τα µεγέθη του πίνακα, τα οποία είναι σταθερά,διότι έχουµε θεωρήσει σταθερές ποσότητες παραγοµένων απορριµµάτων και σταθερές τις αποδόσεις της µονάδας. 179

180 Εικόνα 91: Ποσότητες που εκτρέπονται και θάφονται σενάριο Σενάριο 2 : σπ & επεξεργασία σύµµεικτων µε στόχους Σ1 και ΣΒ1 Το σενάριο αυτό χωρίζεται σε δύο υποσενάρια τα οποία έχουν τους ίδιους στόχους ιαλογής στην Πηγή :να συλλέγονται από τα ξηρά ανακυκλώσιµα Σ1=1028 τόνοι και από τα Βιοαπόβλητα ΣΒ1=495 τονοι το έτος το Οι στόχοι αυτοί θα επιτευχθούν σταδιακά έως το 2020.Στο Α σενάριο λαµβάνουµε υπόψη µας ότι η µονάδα επεξεργάζεται µόνο όσα προέρχονται από σπ και στο Β σενάριο επεξεργάζεται επίσης και τα σύµµεικτα. Σενάριο 2Α: Αναπτύσσονται όλα τα προγράµµατα από το 2016 µε Σ1=1.028 τονοι ετησίως για το 2020 εκτροπής ανακυκλώσιµων υλικών και ΣΒ1=495 τόνοι κατά έτος για τα βιοαπόβλητα, για το Στην περίπτωση αυτή θεωρούµε ότι εφαρµόζονται όλες οι δράσεις του Τοπικού σχεδίου δηλαδή,η σπ για τα 4 ρεύµατα των ανακυκλώσιµων, γυαλί,χαρτί,πλαστικά µέταλλα, σπ για τα βιοαποδοµήσιµα καθώς και όλες οι υπόλοιπες δράσεις.τα σύµµεικτα που θα υπάρχουν θα οδηγούνται προς διάθεση. Τότε οι ποσότητες θα εξελίσσονται όπως στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 67: Ανάπτυξη ΤΣ Σενάριο 2Α Γραµµική ανάπτυξη µε στόχουςσ1,σβ1 χωρίς επεξεργασία σύµµεικτων ΕΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (τόνοι) Ανακυκλώσιµα συλλογή 4 ρεύµατα Σ1 Βιοαπόβλητα ΣΒ1 Χαρτι Πλαστικά Μέταλλα Γυαλί Βιοαποβλητα-Οικ. Κοµποστοποίηση Βιαπόβλητα σπ Πράσινα Απορρίµµατα Πρόληψη / ετήσια µείωση παραγωγής 1% Πράσινο σηµείο Αλλα ανακυκλώσιµα ποσότητες προς ταφή

181 Εικόνα 92: σενάριο 2Α Σ1,ΣΒ1 -Ποσότητες ανά κατηγορία σύµφωνα µε τους στόχους 2020 Σενάριο 2Β Εφαρµογή σπ για 5 ρεύµατα, µε στόχους Σ1,ΣΒ1 και επιπλέον επεξεργασία των σύµµεικτων. Στην περίπτωση αυτή θεωρούµε ότι εφαρµόζονται όλες οι δράσεις του Τοπικού σχεδίου δηλαδή,η σπ για τα 4 ρεύµατα των ανακυκλώσιµων, γυαλί,χαρτί,πλαστικά µέταλλα, σπ για τα βιοαποδοµήσιµα καθώς και όλες οι υπόλοιπες δράσεις.τα σύµµεικτα που θα υπάρχουν θα οδηγούνται στην µονάδα για περεταίρω ανάκτηση. Τότε οι ποσότητες θα εξελίσσονται όπως στον παρακάτω πίνακα. Πίνακας 68: Ανάπτυξη ΤΣ Σενάριο 2 σπ µε Σ1, ΣΒ1 και επεξεργασία των σύµµεικτων ΕΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (τόνοι) Ανακυκλώσιµα συλλογή 4 ρεύµατα Σ1 Βιοαπόβλητα ΣΒ1 Χαρτι Πλαστικά Μέταλλα Γυαλί Βιοαποβλητα-Οικ. Κοµποστοποίηση Βιαπόβλητα σπ Πράσινα Απορρίµµατα Πρόληψη / ετήσια µείωση παραγωγής 1% Πράσινο σηµείο Αλλα ανακυκλώσιµα εισερχόµενα στην µονάδα

182 βιοαπόβλητα ανακτηση από την µονάδα ανακυκλώσιµα -ανάκτηση από την µονάδα προς ταφή τελικά Εικόνα 93 Σενάριο 2Β ανακτώµενα υλικά Υπάρχουν και όλα τα υπόλοιπα σενάρια συνδυασµού των στόχων δηλαδή: Σενάριο 3Α ιαλογή στη Πηγή µε στόχους Σ1,ΣΒ2 σ Π µε στόχους Σ1ΣΒ2+µοναδα επεξεργασίας Σενάριο3Β σύµµεικτων Σενάριο 4Α σπ µε στόχους Σ2ΣΒ1 σπ µε στόχους Σ2ΣΒ1+µοναδα επεξεργασίας Σενάριο 4Β σύµµεικτων Σενάριο 5Α σπ µε στόχους Σ2ΣΒ2 σπ µε στόχους Σ2ΣΒ2+µονάδα επεξεργασίας Σενάριο 5Β σύµµεικτων Σε όλα τα σενάρια θεωρούµε ότι οι ποσότητες εξελίσονται γραµµικά έως το Σε κάθε σενάριο, στη Β περίπτωση έχει θεωρηθεί ότι γίνεται επεξεργασία και των σύµµεικτων στην τοπική µονάδα. Παρατηρούµε σε όλα τα σενάρια µείωση των ποσοτήτων των σύµµεικτων που επεξεργάζεται η µονάδα, διότι αυξάνουν οι ποσότητες που συλλέγονται ξεχωριστά στην πηγή και µειώνονται ι ποσότητες των σύµµεικτων. Πρέπει να τονιστεί ότι, οταν θα γίνεται σπ,χρειάζεται µονάδα κοµποστοποίησης αλλά και Κ ΑΥ για την διαλογή των ανακυκλώσιµων υλικών, δηλαδή τα σενάρια Α δεν υλοποιούνται 182

183 χωρίς την λειτουργία της µονάδας. Στις Β εκδοχές των σεναρίων η µονάδα επεξεργάζεται επιπλέον και τα σύµµεικτα Σενάριο 3 : σπ & επεξεργασία σύµµεικτων µε στόχους Σ1, ΣΒ2 Το σενάριο αυτό χωρίζεται σε δύο υποσενάρια τα οποία έχουν τους ίδιους στόχους ιαλογής στην Πηγή :να συλλέγονται από τα ξηρά ανακυκλώσιµα Σ1=1028 τόνοι και από τα Βιοαπόβλητα ΣΒ2=991 τονοι το έτος το Οι στόχοι αυτοί θα επιτευχθούν σταδιακά έως το 2020.Στο Α σενάριο λαµβάνουµε υπόψη µας ότι η µονάδα επεξεργάζεται µόνο όσα προέρχονται από σπ και στο Β σενάριο επεξεργάζεται επίσης και τα σύµµεικτα. Σενάριο 3Α σπ µε στόχους Σ1,ΣΒ2 Ανακυκλώσιµα συλλογή 4 ρεύµατα Σ1 Βιοαπόβλητα ΣΒ2 ΕΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (τόνοι) Χαρτι Πλαστικά Μέταλλα Γυαλί Βιοαποβλητα-Οικ. Κοµποστοποίηση Βιαπόβλητα σπ Πράσινα Απορρίµµατα Πρόληψη / ετήσια µείωση παραγωγής 1% Πράσινο σηµείο Αλλα ανακυκλώσιµα ποσότητες προς ταφή Σενάριο 3Β, σπ µε στόχους Σ1,Σβ2 και επεξεργασία των σύµµεικτων Ανακυκλώσιµα συλλογή 4 ρεύµατα Σ1 Βιοαπόβλητα ΣΒ2 ΕΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (τόνοι) Χαρτι Πλαστικά Μέταλλα Γυαλί Βιοαποβλητα-Οικ. Κοµποστοποίηση Βιαπόβλητα σπ Πράσινα Απορρίµµατα Πρόληψη / ετήσια µείωση παραγωγής 1% Πράσινο σηµείο Αλλα ανακυκλώσιµα εισερχόµενα στην µονάδα βιοαπόβλητα ανακτηση από την µονάδα ανακυκλώσιµα -ανάκτηση από την µονάδα προς ταφή τελικά

184 Σενάριο 4 : σπ & επεξεργασία σύµµεικτων µε στόχους Σ2,ΣΒ1 Το σενάριο αυτό χωρίζεται σε δύο υποσενάρια τα οποία έχουν τους ίδιους στόχους ιαλογής στην Πηγή :να συλλέγονται από τα ξηρά ανακυκλώσιµα Σ2=1337 τόνοι και από τα Βιοαπόβλητα ΣΒ1=495 τονοι το έτος το Οι στόχοι αυτοί θα επιτευχθούν σταδιακά έως το 2020.Στο Α σενάριο λαµβάνουµε υπόψη µας ότι η µονάδα επεξεργάζεται µόνο όσα προέρχονται από σπ και στο Β σενάριο επεξεργάζεται επίσης και τα σύµµεικτα. Σενάριο 4Α σπ µε στόχους Σ2,ΣΒ1 ΕΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (τόνοι) Ανακυκλώσιµα συλλογή 4 ρεύµατα Σ2 Βιοαπόβλητα ΣΒ1 Χαρτι Πλαστικά Μέταλλα Γυαλί Βιοαποβλητα-Οικ. Κοµποστοποίηση Βιαπόβλητα σπ Πράσινα Απορρίµµατα Πρόληψη / ετήσια µείωση παραγωγής 1% Πράσινο σηµείο Αλλα ανακυκλώσιµα ποσότητες προς ταφή Σενάριο 4Β σπ µε στόχους Σ2,ΣΒ1 και επεξεργασία σύµµεικτων ΕΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (τόνοι) Ανακυκλώσιµα συλλογή 4 ρεύµατα Σ2 Βιοαπόβλητα ΣΒ1 Χαρτι Πλαστικά Μέταλλα Γυαλί Βιοαποβλητα-Οικ. Κοµποστοποίηση Βιαπόβλητα σπ Πράσινα Απορρίµµατα Πρόληψη / ετήσια µείωση παραγωγής 1% Πράσινο σηµείο Αλλα ανακυκλώσιµα εισερχόµενα στην µονάδα βιοαπόβλητα ανακτηση από την µονάδα ανακυκλώσιµα -ανάκτηση από την µονάδα προς ταφή τελικά Σενάριο 5: σπ & επεξεργασία σύµµεικτων µε στόχους Σ2,ΣΒ2 Το σενάριο αυτό χωρίζεται σε δύο υποσενάρια τα οποία έχουν τους ίδιους στόχους ιαλογής στην Πηγή :να συλλέγονται από τα ξηρά ανακυκλώσιµα Σ2=1337 τόνοι και από τα Βιοαπόβλητα ΣΒ1=991 τονοι το έτος το Οι στόχοι αυτοί θα επιτευχθούν σταδιακά έως 184

185 το 2020.Στο Α σενάριο λαµβάνουµε υπόψη µας ότι η µονάδα επεξεργάζεται µόνο όσα ρποέρχονται από σπ και στο Β σενάριο επεξεργάζεται επίσης και τα σύµµεικτα. Σενάριο 5 Α : µόνο σπ µε στόχους Σ2,ΣΒ2 ΕΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (τόνοι) Ανακυκλώσιµα συλλογή 4 ρεύµατα Σ2 Βιοαπόβλητα ΣΒ2 Χαρτι Πλαστικά Μέταλλα Γυαλί Βιοαποβλητα-Οικ. Κοµποστοποίηση Βιαπόβλητα σπ Πράσινα Απορρίµµατα Πρόληψη / ετήσια µείωση παραγωγής 1% Πράσινο σηµείο Αλλα ανακυκλώσιµα ποσότητες προς ταφή Σενάριο 5Β σπ µε στόχους Σ2,ΣΒ2 και επεξεργασία σύµµεικτων ΕΤΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (τόνοι) Ανακυκλώσιµα συλλογή 4 ρεύµατα Σ1 Βιοαπόβλητα ΣΒ2 Χαρτι Πλαστικά Μέταλλα Γυαλί Βιοαποβλητα-Οικ. Κοµποστοποίηση Βιαπόβλητα σπ Πράσινα Απορρίµµατα Πρόληψη / ετήσια µείωση παραγωγής 1% Πράσινο σηµείο Αλλα ανακυκλώσιµα εισερχόµενα στην µονάδα βιοαπόβλητα ανακτηση από την µονάδα ανακυκλώσιµα ανάκτηση από την µονάδα προς ταφή τελικά ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΣΕΝΑΡΙΩΝ Τα σενάρια που αναπτύξαµε παρουσιάζουν ενδιαφέρον συγκρινόµενα µεταξύ τους, κυρίως για την σύγκριση ποσοτήτων που οδηγούνται σε ταφή, όπως στον πίνακα 69 και στα διαγράµµατα που ακολουθούν : 185

186 Πίνακας 69: Σύγκριση σεναριων ως προς τις ποσότητες προς ταφή ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑΦΗ Σεναριο Σεναριο 2Α Σενάριο 2Β Σεναριο 3Α Σενάριο 3Β Σενάριο 4Α Σενάριο 4Β Σενάριο 5Α Σενάριο 5Β

187 Εικόνα 94: Συγκριση ποσοτήτων προς ταφή Από τα σχεδιαγράµµατα, στην εικόνα 96, παρατηρούµε τις µεγάλες διαφορές των ποσοστήτων προς ταφή ανάµεσα στις περιπτώσεις Α (χωρίς επεξεργασία σύµµεικτων )και Β (µε επεξεργασία σύµµεικτων) των σεναρίων, µε πολύ εµφανή τη διαφορά στο 2ο διάγραµµα της εικόνας όπου όλα τα σενάρια Α σχηµατίζουν ένα «σµήνος» πολύ πιό ψηλά από το σµήνος των σεναρίων Β, που σηµαίνει τις µεγάλες διαφορές στις τελικές ποσότητες προς διάθεση. Στον πίνακα που ακολουθεί αθροίζονται οι ανακτώµενες ποσότητες, όλα τα ξηρά ανακυκλώσιµα (χαρτί, γυαλί, πλαστικά,µέταλλα) και όλα τα βιοαποδοµήσιµα µαζί και παρατίθενται οι ανακτώµενες ποσότητες : Πίνακας 70: Σύγκριση ανακτώµενων ποσοτήτων ΑΝΑΚΤΩΜΕΝΕΣ ΠΟΣΟΤΗΤΕΣ Σεναριο Σεναριο 2Α Σενάριο 2Β Σεναριο 3Α Σενάριο 3Β Σενάριο 4Α Σενάριο 4Β Σενάριο 5Α Σενάριο 5Β

188 Εικόνα 95: Σύγκριση ανακτώµενων ποσοτήτων Οπου πάλι παρατηρείται η µεγάλη διαφορά µεταξύ σεναρίων Α και Β, που ειδικά στο 2 ο διάγραµµα στην εικόνα 97 σχηµατίζονται δύο διαφορετικά σµήνη µε µεγάλες διαφορές στις ποσότητες. 188

189 13. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΡΑΣΕΩΝ: ΥΠΟΘΕΣΕΙΣ,ΠΑΡΑ ΟΧΕΣ Το πραγµατικό λειτουργικό κόστος της διαχείρισης των απορριµµάτων και ειδικότερα της συλλογής και µεταφοράς τους, στην Ελλάδα, είναι ένα άγνωστο µέγεθος που βασίζεται σε εκτιµήσεις, µε µεγάλα περιθώρια σφάλµατος. Επιπλέον παρατηρείται ότι το κόστος συλλογής και µεταφοράς των απορριµµάτων στην Ελλάδα, που αποτελεί σχεδόν τα 2/3 µε 3/4 σε κάποιες περιπτώσεις, του συνολικού κόστους διαχείρισης, σε σχέση µε τα διεθνή δεδοµένα είναι αρκετά υψηλό, όπως εκτιµήθηκε και στην παρούσα µελέτη. Σχετικά µε τα έσοδα από τα ανακυκλώσιµα υλικά, επισηµαίνεται ότι η αγορά των εν λόγω υλικών είναι πολύ ρευστή και κρίνεται ότι οποιοσδήποτε σχεδιασµός βασίζονταν ή λάµβανε υπόψη του αυτόν τον οικονοµικό πόρο σε επίπεδο ήµου δεν θα ήταν ασφαλής. Η παραδοχή αυτή είναι συµβατή και µε το υφιστάµενο πλαίσιο ανακύκλωσης συσκευασιών, όπου οι υπόχρεοι παραγωγοί, µέσω των Συλλογικών Συστηµάτων, καλύπτουν το πρόσθετο κόστος της ανακύκλωσης (σε σχέση µε τη διάθεση), λαµβάνοντας υπ όψη και τα έσοδα των Κ ΑΥ από την πώληση των ανακυκλώσιµων υλικών. Κρίνεται συνεπώς ότι, σε επίπεδο ήµου, τα κύρια οικονοµικά οφέλη της εισαγωγής προγραµµάτων σπ, ανάκτησης και ανακύκλωσης υλικών προκύπτουν από την εκτροπή των ρευµάτων που οδηγούνται στην ταφή και συνεπώς την αποφυγή των σχετικών τελών και φόρων. Τυχόν έσοδα είναι περιορισµένα και µπορούν απλά να ενισχύσουν οικονοµικά τα σχετικά προγράµµατα του ήµου, εφόσον υπάρξουν ΜΟΝΑ Α ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ & ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ Στο πλαίσιο του παρόντος σχεδίου δράσης του ήµου Βόρειας Κυνουρίας, προτείνεται η δηµιουργία µια µονάδας επεξεργασίας βιοαποβλήτων, µε ταυτόχρονη επεξεργασία των σύµµεικτων αποβλήτων για όσο καιρό θα υπάρχουν εκτιµώµενου κόστους επένδυσης περίπου. Το λειτουργικό κόστος της µονάδας επεξεργασίας περιλαµβάνει τις ακόλουθες κύριες δαπάνες: Κόστος προσωπικού. Κόστος ενεργειακής κατανάλωσης (εξοπλισµού ηλεκτροφωτισµού κλπ.). Κόστος καυσίµων λιπαντικών- συντήρησης µηχανηµάτων και εξοπλισµού. Κόστος συντήρησης χώρου και εγκαταστάσεων. Κόστος ιάθεσης υπολειµµάτων Λοιπά έξοδα λειτουργίας (τηλεφωνική επικοινωνία, κλπ.). Πρόσθετα, λαµβάνονται υπόψη τα ακόλουθα έσοδα: Έσοδα από την πώληση των ανακυκλώσιµων υλικών. Το απαιτούµενο προσωπικό για την λειτουργία της µονάδας κοµποστοποίησης και επεξεργασίας, οι βασικές ανάγκες σε προσωπικό περιγράφονται στον ακόλουθο πίνακα. Πίνακας 71:Θέσεις εργασίας στη µονάδα κοµποστοποίησης Ονοµασία θέσης Αριθµός Περιγραφή θέσης Υπεύθυνος Λειτουργίας 1 Υπεύθυνος Λειτουργίας - Επόπτης Για την οργάνωση, παρακολούθηση, έλεγχο των δραστηριοτήτων και του προσωπικού. 189

190 Χειριστής µηχανηµάτων Εργάτες χειροδιαλογής 5 Χειριστές µηχανηµάτων 10 Εργάτες χειρώνακτες Για το χειρισµό του µηχανολογικού εξοπλισµού : ιαχωριστή Φορτωτή Κλαρκ Μηχανηµα κοµποστοποίησης κλαδοτεµαχιστή. Για εργασίες χειροδιαλογής των ανακυκλώσιµων υλικών Ακολουθεί η εκτίµηση του λειτουργικού κόστους της µονάδας. Α) Κόστος ενεργειακής κατανάλωσης Ο µηχανολογικός εξοπλισµός της µονάδας λειτουργεί µε ηλεκτρισµό ή Πετρέλαιο. Στον πίνακα που ακολουθεί βλέπουµε την ονοµαστική ισχύ του κάθε µηχανήµατος. Πίνακας 72: ισχύς εξοπλισµού µονάδας Εξοπλισµός Εγκατεστηµένη Καύσιµο ισχύς Bunker τροφοδοσίας 6,8 ΗΡ Ηλεκτρισµός Τεµαχιστής 350 ΗΡ Πετρέλαιο Περιστροφικό κόσκινο 75 ΗΡ Πετρέλαιο Κινητό Κ ΑΥ 27,2 ΗΡ Ηλεκτρισµός Αναµίκτης 13,6 ΗΡ Πετρέλαιο Κοµποστοποιητής 35 ΗΡ Πετρέλαιο Σύστηµα αερισµού 6,8 ΗΡ Ηλεκτρισµός εµατοποιητής 55,19ΗΡ Ηλεκτρισµός Φορτωτής 80 ΗΡ Πετρέλαιο Κλαρκ 50 ΗΡ Πετρέλαιο Το λειτουργικό κόστος του µηχανολογικού εξοπλισµού διακρίνεται σε κόστος κατανάλωσης καυσίµου, κόστος κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και κόστος λιπαντικών. Το κόστος πετρελαίου λαµβάνεται ίσο µε 1,2 /L που είναι η µέση τρέχουσα τιµή για την περιοχή.το κόστος κατανάλωσης καυσίµων σχετίζεται µε τις ποσότητες αποβλήτων που επεξεργάζεται η µονάδα. Συγκρίνουµε λοιπόν µε παρόµοια µονάδα που επεξεργάζεται 25 τόνους/ηµέρα, όσο εκτιµάται να είναι και η ηµερήσια ποσότητα στον ήµο Βόρειας Κυνουρίας. Επίσης όλη η απαιτούµενη ηλεκτρική ισχύς παρέχεται από ηλεκτρική γεννήτρια και στον υπολογισµό συµπεριλαµβάνεται η κατανάλωση καυσίµου της γεννήτριας. Η εκτίµηση του συνολικού ετήσιου κόστους για τη λειτουργία των µηχανηµάτων στη µονάδα ονποστοποίησης επεξεργασίας σύµµεικτων αποβλήτων απεικονίζεται στον επόµενο πίνακα. Πίνακας 73: Ενεργειακή κατανάλωση Εξοπλισµός/ Μηχανήµατα Κατανάλωση Καυσίµου lt/ηµέρα Κόστος καυσίµου / ηµέρα Κατανάλωση Καυσίµων 190 Κατανάλωση καυσίµου (tn/ έτος) Κόστος λειτουργίας ( /έτος)

191 Σύνολο Κόστος Λιπαντικών 10% επί του κόστους καυσίµων ΣΥΝΟΛΟ Για την εκτίµηση του ετήσιου κόστους συντήρησης του έργου λαµβάνεται υπόψη ότι για τη συντήρηση των έργων Πολιτικού Μηχανικού απαιτείται δαπάνη συντήρησης ίση µε το 0,5% του προϋπολογισµού του έργου ενώ για τα Ηλεκτροµηχανολογικά έργα/ εξοπλισµό απαιτείται δαπάνη συντήρησης ίση µε το 1% του προϋπολογισµού. Πίνακας 74: Κόστος συντήρησης υποδοµών και εξοπλισµού ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΕΡΓΑ ΥΠΟ ΟΜΗΣ ,5 % 680 ΕΡΓΑ-ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ % ΣΥΝΟΛΟ Το προσωπικό που χρειάζεται για την λειτουργία της µονάδας υπολογίστηκε (πίνακας 71) σε 17 άτοµα και το συνολικό κόστος υπολογίζεται στον παρακάτω πίνακα: Πίνακας 75: Κόστος Προσωπικού Ονοµασία θέσης Αριθµός ετησιο κόστος /ατοµο Υπεύθυνος Λειτουργίας Χειριστής µηχανηµάτων Εργάτες χειροδιαλογής ΣΥΝΟΛΟ Κόστος ιάθεσης υπολειµµάτων άχρηστων υλικών Λαµβάνεται υπόψη ότι επί του συνόλου των σύµµεικτων απορριµµάτων που θα επεξεργάζεται η µονάδα, το υπόλειµµα είναι το 25%.Λαµβάνεται ως κόστος διάθεσης αυτών 25 / τόνο. Κόστος αναλωσίµων Τα αναλώσιµα, σάκοι υπολογίζονται σε έτησίως. Λοιπά έξοδα λειτουργίας Το σύνολο των λοιπών εξόδων λειτουργίας (τηλεφωνική επικοινωνία, αναλώσιµα καθαριότητας, κλπ) εκτιµώνται σε / έτος. Έσοδα από πώληση ανακυκλώσιµων υλικών Λαµβάνεται υπόψη ότι τα ανακυκλώσιµα υλικά που ανακτώνται, θα πωλούνται σε εταιρείες ανακύκλωσης µε µέση τιµή πώλησης 50 / τν. Στον ακόλουθο συγκεντρωτικό πίνακα αποτυπώνεται το συνολικό εκτιµώµενο κόστος-έσοδα λειτουργίας της µονάδας επεξεργασίας βιοαποβλήτων σύµµεικτων του ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Πίνακας 76: Συγκεντρωτικός πίνακας εκτιµώµενου λειτουργικού κόστους-εσόδων µονάδας κοµποστοποίησης Επιµέρους απάνες Κόστη ( / έτος) Κόστος ενεργειακής κατανάλωσης * Κόστος καυσίµων µηχανηµάτων και εξοπλισµού * Κόστος συντήρησης χώρου και εγκαταστάσεων Κόστος αναλωσίµων Λοιπά έξοδα λειτουργίας

192 Κόστος προσωπικού Σύνολο κόστους λειτουργίας *Εχει αναχθεί σε ηλεκτρικό κόστος και κόστος καυσίµου Αν θεωρήσουµε ότι εισερχόµενες ποσότητες είναι τόνοι το έτος το κόστος αυτό ανάγεται σε κόστος ανά τόνο 66,5 /τόνο, χωρίς να έχουν υπολογιστεί έσοδα από πώληση υλικών. εν έχουν υπολογιστεί καθόλου έσοδα από την πώληση των ανακυκλώσιµων υλικών, ούτε κόστος διάθεσης του υπολείµµατος που θα ληφθούν υπόψη στις συγκριτικές αξιολογήσεις των σεναρίων. Η παραδοχή για το κόστος διάθεσης του υπολείµµατος είναι 25 /τόνο. Αν κατασκευαστεί ΧΥΤΥ στην περιοχή ή αν το υπόλειµµα αξιοποιηθεί ως RDF αλλάζει τελείως αυτό το κόστος. Επίσης δεν έχουν ληφθεί υπόψη καθόλου έσοδα από το παραγόµενο κοµπόστ τα οποία µπορεί να κυµαίνονται από 0 έως 20 /τόνο. Η µέγιστη τιµή των εσόδων από πώληση κοµπόστ που προέρχεται από βιοαπόβλητα µε σπ είναι /έτος ( έχει υπολογιστεί ως εξής: max συλλεγόµενη ποσότητα βιοαποβλήτων =2477 τόνοι το έτος όλα τα βιοαπόβλητα- το κοµπόστ που προκύπτει έχει βαρος το 50% των εισερχοµένων, αν πωληθεί µε 20 /τόνο είναι περίπου /χρόνο.αν αξιοποιηθούν και τα γεωργικά απόβλητα θα αυξηθεί κατά πολύ η ποσότητα του παραγόµενου κοµποστ ). Υπολογίζουµε το ισοδύναµο κόστος επένδυσης για την περίπτωση που ανατεθεί η λειτουργία της µονάδας σε εργολάβο µε δικό του εξοπλισµό. Το ισοδύναµο κόστος επένδυσης βρίσκεται από τον τύπο: Ε.Κ.Ε.=Ε 0 * ε(1+ε)n /(1+ε)ν -1 όπου, E.K.E. = ετήσιο κόστος επένδυσης Ε 0 =κόστος επένδυσης ε=επιτόκιο προεξόφλησης ανά περίοδο n=εκτιµώµενη διάρκεια σε έτη της επένδυσης Ετσι στην περίπτωση αυτή θεωρήσαµε: Ε 0 = το κόστος της επένδυσης ε=8 % n=10 και µε την εφαρµογή του τύπου έχουµε Ε.Κ.Ε.= ανά τόνο ανάγεται σε 73 /τόνο. Αυτό σηµαίνει ότι το συνολικό κόστος επένδυσης και λειτουργίας είναι 140 /τόνο. Αν υποθέσουµε ότι στη µονάδα γίνεται µόνο κοµποστοποίηση του βιαποδοµήσιµου κλάσµατος, που έχει προέλθει από σπ, τότε τα κόστη διαµορφώνονται ως εξής : Πίνακας 77:Ενδεικτικός προυπολογισµός κοµποστοποίησης ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΠΕΝ ΥΣΗΣ ΓΙΑ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΟΣΤΟΣ ( ) Κοµποστοποιητής (περιλαµβάνει το βασικό µηχάνηµα και τρεις εξαρτήσεις: αναστροφέα σωρών κοµποστοποίησης, αναµίκτη & ενσακιστή-κοµποστοποιητή) Σύστηµα αερόβιας επεξεργασίας κοµποστοποίησης (περιλαµβάνει σακούλες, σωλήνες, µοτέρ παραγωγής αέρα κλπ. Η τιµή είναι για αναλώσιµα λειτουργίας 6 µηνών) Περιστρεφόµενος διαχωριστής (trommel) Ραφιναριστής

193 Ελαστιχοφόρος φορτωτής Τεµαχιστής κλαδιών Χοάνες εναπόθεσης απορριµµάτων (εάν απαιτηθεί) απορριµµάτων) ΣΥΝΟΛΟ ΦΠΑ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ Μεταβάλλεται ο εξοπλισµός και εποµένως το κόστος επένδυσης. Το Ετήσιο ισοδύναµο κόστος αυτής της επένδυσης ανέρχεται σε 65 /τόνο. Το ετήσιο λειτουργικό, όπως υπολογίζεται στον πίνακα πουακολουθεί είναι λιγώτερο, γιατί χρειάζεται λιγότερα καύσιµα και προσωπικό. Πίνακας 78: Λειτουργικό κόστος κοµποστοποίησης MONA Α ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Επιµέρους απάνες Κόστη- Έσοδα ( / έτος) Κόστος ενεργειακής κατανάλωσης Κόστος συντήρησης χώρου και εγκαταστάσεων Κόστος αναλωσίµων Κόστος προσωπικού λοιπά Εξόδων Σύνολο ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ 5592 ποσοτητα βιοαποβλητων 2477 Κοστος λειτουργίας /τόνο 78 εδοµένου ότι έχουµε υποθέσει ότι τα βιοαπόβλητα είναι το 44,3 % των σύµµεικτων, η µέγιστη ποσότητα εισερχοµένων βιοαποβλήτων στην µονάδα είναι τόνοι το έτος. Το λειτουργικό κόστος ανά τόνο υπολογίζεται επί της ποσότητας των εισερχοµένων και προκύπτει να είναι από 78 /τόνο και πάνω.στο σενάριο που καλύπτεται ο στόχος ξεχωριστής συλλογής του 40% =991 τόνοι βιοαποβλήτων το έτος, το λειτουργικό κόστος ανά τόνο είναι 194 /τόνο,ή αν επιτευχθεί ο στόχος ξεχωριστής συλλογής του 60% των βιοαποβλήτων τόνοι το έτος το λειτουργικό κόστος είναι 129 /τόνο. Αυτό σηµαίνει ότι το κόστος ανά τόνο θα είναι µεγαλύτερο όσο εισέρχονται µικρές ποσότητες βιοαποβλήτων στην µονάδα.οσο αυξάνονται οι ποσότητες βιοαποβλήτων που εισέρχονται στην µονάδα τόσο θα µειώνεται το κόστος λειτουργίας της µονάδας. Για αυτό συµφέρει τον ήµο να οδηγήσει προς κοµποστοποίηση, και άλλα βιοαπόβλητα εκτός από τα αστικά όπως την ιλύ του βιολογικού καθαρισµού,τα απόβλητα ελαιοτριβείων, τα γεωργικά απόβλητα Να σηµειωθεί ότι η µονάδα έχει πολύ µεγαλύτερες δυνατότητες κοµποστοποίησης. Εφόσον ο ήµος θα κάνει σπ των ξηρών ανακυκλώσιµων υλικών,όπως αναπτύξαµε σε προηγούµενη ενότητα, θα χρειαστούν τα υπόλοιπα εξαρτήµατα της συνολικής µονάδας, για τον διαχωρισµό,την αποθήεκυση την δεµατοποίηση των ανακυκλωσίµων. Στον πίνακα φαίνεται ο εξοπλισµός που θα απαιτηθεί. Πίνακας 79:Μονάδα Κ ΑΥ Κ ΑΥ -ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΕΠΕΝ ΥΣΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΚΟΣΤΟΣ ( ) 193

194 εµατατοποιητής Κλειστό κινητό Κ..Α.Υ.Υ Μεταφορικές ταινίες Μικρός φορτωτής (skid steer loader) Ελαστιχοφόρος φορτωτής Όχηµα µεταφοράς µεταλικών κάδων απορριµµάτων Μεταλλικοί κάδοι απορριµµάτων χωρητικότητας 6 κ.µ Bunker ΣΥΝΟΛΟ ΦΠΑ ΓΕΝΙΚΟ ΣΥΝΟΛΟ Το ισοδύναµο ετήσιο επενδυτικό κόστος σε αυτή την περίπτωση είναι που αντιστοιχεί σε κόστος ανά τόνο εισερχοµένων 108 /τόνο.τα λειτουργικά κόστη αναλύονται στον πίνακα που ακολουθεί: Πίνακας 80:Τα λειτουργικά κόστη Κόστη- Επιµέρους απάνες Έσοδα ( / έτος) Κόστος ενεργειακής κατανάλωσης Κόστος συντήρησης χώρου και εγκαταστάσεων Κόστος αναλωσίµων Κόστος προσωπικού λοιπά Εξόδων Σύνολο Κοστος λειτουργίας /τόνο 115,47 ΠΟΣΟΤΗΤΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ 5592 ποσότητα ανακυκλώσιµων 44,3 % 2477 Κοστος λειτουργίας /τόνο 91 Εσοδα από την πώληση /τόνο 50 Το λειτουργικό κόστος ανά τόνο υπολογίζεται επί των εισερχοµένων στην µονάδα, για τα οποία η µέγιστη ποσότητα ετησίως είναι 2477 τόνοι.αν θεωρήσουµε ότι συλλέγονται όλες οι ποσότητες ανακυκλώσιµων το λειτουργικό κόστος είναι 91 /τόνο, για τις ποσότητες του στόχου συλλογής 50 % το λειτουργικό κόστος ανά τόνο είναι 182 /τόνο, ενώ µε στόχο συλλογής του 65 % των ανακυκλώσιµων είναι 140 /τονο.αν υπολογίσουµε τα έσοδα από τις πωλήσεις των ανακυκλώσιµων υλικών το κόστος γίνεται 132 /τόνο και 90 /τόνο αντίστοιχα. Συνοψίζοντας τα κόστη των τριών περιπτώσεων για την τοπική µονάδα: Πίνακας 81: Συγκριτική παρουσίαση επενδυτικού και λειτουργικού κόστους ιεργασία Ετήσιο ισοδύναµο κόστος /τόνο Λειτουργικό κόστος /τόνο Κοµποστοποίηση από σπ (min)- 194 /τόνο σπ ανακυκλώσιµων (min)-182 /τόνο 194

195 Ολα τα παραπάνω & επεξεργασία σύµµεικτων (ΜΒΕ) 73 66,5 /τόνο Θα µπορούσαµε να αποµονώσουµε επιπλέον λειτουργίες, όπως για παράδειγµα την δεµατοποίηση των ανακυκλώσιµων υλικών.για παράδειγµα η δεµατοποίηση των ανακυκλώσιµων µπορεί να έχει ένα κόστος 40 /τόνο, ηδεµατοποίηση των ανακυκλώσιµων κα ιτου υπολείµµατος 25 /τόνο (λαµβάνοντας υπόψη τις ποσότητες του ήµου Βόρειας Κυνουρίας). Για όλες τις λειτουργίες ισχύει το ίδιο, όσο αυξάνουν οι ποσότητες ή οι λειτουργίες που εκτελεί ο συγκεκριµµένος εξοπλισµός µειώνεται το κόστος ανά τόνο ΠΡΑΣΙΝΑ ΣΗΜΕΙΑ Στο πλαίσιο του παρόντος σχεδίου δράσης του ήµου Βόρειας Κυνουρίας, προτείνεται ένα ( 1) κεντρικό πράσινο σηµείο και δύο( 2) Περιφερειακά Πράσινα σηµεία (για το σύνολο του ήµου) εκτιµώµενου κόστους επένδυσης Το λειτουργικό κόστος ενός πράσινου σηµείου περιλαµβάνει τις ακόλουθες κύριες δαπάνες: Κόστος προσωπικού. Κόστος ενεργειακής κατανάλωσης (ηλεκτροφωτισµού κλπ.). Κόστος καυσίµων λιπαντικών- συντήρησης µηχανηµάτων και εξοπλισµού. Κόστος συντήρησης χώρου και εγκαταστάσεων. Κόστος ιάθεσης υπολειµµάτων άχρηστων υλικών Λοιπά έξοδα λειτουργίας (τηλεφωνική επικοινωνία, κλπ.). Κόστος δράσεων ευαισθητοποίησης (κοστολογείται ως ξεχωριστή δράση για το σύνολο του προτεινόµενου σχεδίου) Πρόσθετα, λαµβάνονται υπόψη τα ακόλουθα έσοδα: Έσοδα από την πώληση συλλεγόµενων ανακυκλώσιµων υλικών στο πράσινο σηµείο. Όσον αφορά στο απαιτούµενο προσωπικό λειτουργίας ενός πράσινου σηµείου, οι βασικές ανάγκες σε προσωπικό περιγράφονται στον ακόλουθο πίνακα. Πίνακας 82:Πίνακας απασχολούµενων στο Πράσινο σηµείο Απασχολούµενοι Αριθµός απασχολούµεν ων Υπεύθυνος Λειτουργίας 1 Υπεύθυνος Λειτουργίας Περιγραφή Για την οργάνωση, παρακολούθηση, έλεγχο των δραστηριοτήτων, καθοδήγηση των πολιτών κα γενικά για την εύρυθµη λειτουργία του πράσινου σηµείου και συντήρηση των εγκαταστάσεων. ιοικητικός Υπάλληλος (εφόσον κρίνεται απαραίτητο) 1 ιοικητικός Υπάλληλος Για την καταγραφή των εισερχόµενωνεξερχόµενων ποσοτήτων, τήρηση ηλεκτρονικού αρχείου και αναπλήρωση/ υποστήριξη του υπευθύνου λειτουργίας. Χειριστής µηχανηµάτων 1 Χειριστής µηχανηµάτων Για το χειρισµό του µηχανολογικού εξοπλισµού του πράσινου σηµείου (πχ. παλλετοφόρου οχήµατος- clark, τεµαχιστή, κλπ), καθοδήγηση των κινήσεων/ ελιγµών των οχηµάτων και υποστήριξη του υπευθύνου λειτουργίας. Φύλακας (εφόσον κρίνεται απαραίτητο) 1 Φύλακας Για τον έλεγχο των εισερχόµενων-εξερχόµενων οχηµάτων και την ασφάλεια του χώρου και των εγκαταστάσεων. 195

196 Πίνακας 83: Κόστος Προσωπικού Αριθµός ετησιο κόστος /ατοµο Εργαζόµενοι στο ΣΥΝΟΛΟ Στο πλαίσιο του παρόντος σχεδίου, θεωρείται ότι για τους άνω εργαζόµενους στο πράσινο σηµείο, µπορεί να αξιοποιηθεί το ήδη απασχολούµενο προσωπικό στη ιεύθυνσης Καθαριότητας του ήµου Βόρειας Κυνουρίας.Το κεντρικό Πράσινο σηµείο θα βρίσκεται στην περιοχή της µονάδας επεξεργασίας, στην περιοχή του Τάνου. Το λειτουργικό κόστος των Πράσινων σηµείων υπολογίζεται ως εξής: Κόστος ενεργειακής κατανάλωσης Εκτιµάται ότι το κόστος της ενεργειακής κατανάλωσης των επιµέρους εγκαταστάσεων ενός τοπικού πράσινου σηµείου αφορά την ηλεκτροδότηση των κτιριακών εγκαταστάσεων και του εξωτερικού φωτισµού. Πίνακας 84: Πίνακας Κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας σε Πράσινο σηµείο ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Κόστος Ενέργειας /έτος Ηλεκτροδότηση κτιριακ. εγκατάστασης Σύνολο Κόστος καυσίµων λιπαντικών µηχανηµάτων και εξοπλισµού Το κεντρικό Πράσινο σηµείο θα βρίσκεται στη θέση της µονάδας. Θα χρησιµοποιεί την πρέσα και δεµατοποιητή της µονάδας καθώς και τον λοιό εξοπλισµό, κλαδοτεµαχιστή, κλαρκ κλπ, που το κόστος λειτουργίας τους ελήθφη υπόψη στο κόστος λειοτουργίας της µονάδας κοµποστοποίησης & επεξεργασάις σύµµεικτων. Κόστος συντήρησης χώρου Για την εκτίµηση του ετήσιου κόστους συντήρησης του έργου λαµβάνεται υπόψη ότι για τη συντήρηση των έργων Πολιτικού Μηχανικού απαιτείται δαπάνη συντήρησης ίση µε το 0,5% του προϋπολογισµού του έργου. Πίνακας 85: Πίνακας κόστους συντήρησης ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΠΟΣΟΣΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΕΡΓΑ ΥΠΟ ΟΜΗΣ ,5 % 680 ΣΥΝΟΛΟ Κόστος ιάθεσης υπολειµµάτων άχρηστων υλικών Λαµβάνεται υπόψη ότι εκ του συνόλου των συλλεγόµενων ανακυκλώσιµων υλικών στο πράσινο σηµείο, το 30% αποτελούν υπολείµµατα - άχρηστα υλικά. Συνεπώς, λαµβάνεται υπόψη κόστος διάθεσης αυτών σε 25 / τν. Λοιπά έξοδα λειτουργίας Το σύνολο των λοιπών εξόδων λειτουργίας του τοπικού πράσινου σηµείου (τηλεφωνική επικοινωνία, αναλώσιµα καθαριότητας, κλπ) εκτιµώνται σε / έτος. Κόστος δράσεων ευαισθητοποίησης (λοιπά κόστη εκτός κόστους προσωπικού) Εκτιµώνται σε επόµενη ενότητα, ως ξεχωριστή δράση για το σύνολο του προτεινόµενου σχεδίου. Έσοδα από πώληση ανακυκλώσιµων υλικών Λαµβάνεται υπόψη ότι εκ του συνόλου των συλλεγόµενων ανακυκλώσιµων υλικών στο πράσινο σηµείο, το 30% θα πωλούνται σε εταιρείες/ ιδιώτες (σύµφωνα µε σχετικές συµβάσεις). Συνεπώς, λαµβάνεται υπόψη µέση τιµή πώλησης σε 70 / τν. 196

197 Στον ακόλουθο συγκεντρωτικό πίνακα αποτυπώνεται το συνολικό εκτιµώµενο κόστος-έσοδα λειτουργίας του προτεινόµενου τοπικού πράσινου σηµείου του ήµου Βόρειας Κυνουρίας. Πίνακας 86:Συγκεντρωτικός πίνακας εκτιµώµενου λειτουργικού κόστους-εσόδων πράσινου σηµείου Κόστη- Επιµέρους απάνες Έσοδα ( / έτος) Κόστος ενεργειακής κατανάλωσης Κόστος συντήρησης χώρου και εγκαταστάσεων 680 Λοιπά έξοδα λειτουργίας Κόστος Προσωπικού 4 ατοµα Σύνολο Εξόδων Σηµειώνεται µπορεί να αξιοποιηθεί υφιστάµενο προσωπικού του ήµου για τη στελέχωση του πράσινων σηµείων. Αν υποθέσουµε ότι οι ποσότητες που θα διαχειριστούν στο πράσινο σηµείο θα φτάσουν τους 426 τόνους σταδιακά το 2020 τότε ανά έτος το κόστος λειτουργίας θα είναι, όπως στον πίνακα που ακολουθεί µε µέσο όρο 203 /τόνο για την συγκεκριµµένη 5-ετία: πρασινο σηµειο ποσοτητες (τόνοι) εξοδα εσοδα Τελικο κοστος /τόνο ΧΩΡΙΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Το λειτουργικό κόστος ενός συστήµατος διαλογής στην πηγή περιλαµβάνει τις εξής βασικές επιµέρους δαπάνες: Κόστος προσωπικού αποκοµιδής. Κόστος καυσίµων. Κόστος συντήρησης, ασφάλισης και κυκλοφορίας των οχηµάτων. Κόστος ανανέωσης των κάδων (5% ετησίως). Κόστος εκστρατείας ευαισθητοποίησης. Κόστος προσωπικού υποστήριξης (Υπεύθυνος σπ & ευαισθητοποίησης, επόπτης κάδων). Κόστος αγοράς νέων βιοδιασπώµενων σάκων Το κόστος του προσωπικού αποκοµιδής αποτελεί πάνω από το 60% του συνολικού κόστους λειτουργίας ενός συστήµατος σπ βιοαποβλήτων. Ακολουθούν τα καύσιµα και οι δαπάνες συντήρησης, ασφάλισης και λειτουργίας των οχηµάτων. Για το λόγο αυτό, είναι σηµαντικό να γίνεται βελτιστοποίηση των δροµολογίων συλλογής (συχνότητα, εργαζόµενοι αποκοµιδής ανά δροµολόγιο, αξιοποίηση εργαζοµένων σε άλλες εργασίες) καθώς και επιλογή του κατάλληλου οχήµατος (χωρητικότητα, ενεργειακή κατανάλωση, εκποµπές). Το συνολικό κόστος αποκοµιδής του ήµου ενδεχοµένως να αυξάνεται καθώς προστίθεται ένα επιπλέον σύστηµα συλλογής. Παρόλα αυτά, ο ήµος έχει σηµαντικά οφέλη από την εκτροπή των βιοαποβλήτων από την ταφή ή από την επεξεργασία τους ως σύµµεικτα απόβλητα (gate fee µονάδας). 197

198 Ακολούθως περιγράφονται οι βασικές ανάγκες σε προσωπικό για τη λειτουργία ενός συστήµατος σπ: Πίνακας 87: Πίνακας Προσωπικού για σπ Απασχολούµενοι Προσωπικό Αποκοµιδής Αριθµός απασχολούµενων Περιγραφή 1 Οδηγός και 2 Ο αριθµός των εργαζοµένων (εκτός του εργαζόµενοι αποκοµιδής οδηγού) εξαρτάται από τον αριθµό των ανά όχηµα κάδων που θα πρέπει να αδειάσουν σε ένα δροµολόγιο, από τα χαρακτηριστικά δόµησης της περιοχής και τη χωροθέτηση των κάδων. Προσωπικό Υποστήριξης (κοινό άτοµο για το σύνολο της εκστρατείας ευαισθητοποίησης του προτεινόµενου σχεδίου) Επόπτης κάδων (προαιρετικά) 1 Υπεύθυνος για τη σπ & την Εκστρατεία Ευαισθητοποίησης - Προσωπικό για τα περίπτερα ενηµέρωσης και τις σχολικές δραστηριότητες 1 Επόπτης κάδων µερικής απασχόλησης Για την οργάνωση και παρακολούθηση του συστήµατος σε όλα τα επίπεδα (συλλογή, ευαισθητοποίηση, λοιπά οργανωτικά θέµατα) καθώς και για την υλοποίηση του προγράµµατος ευαισθητοποίησης. Για την παρακολούθηση της καθαρότητας του υλικού στους κάδουςπραγµατοποιώντας οπτικούς ελέγχους και κάνοντας συστάσεις, όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο. Ειδικότερα, για το προτεινόµενο πρόγραµµα σπ βιοαποβλήτων του ήµου Βόρειας Κυνουρίας, απαιτείται το ακόλουθο προσωπικό: Πίνακας 88: Προσωπικό σπ βιοαποβλήτων Προσωπικό Αποκοµιδής Αριθµός Χρόνος απασχόλησης Οδηγός οχήµατος συλλογής 1 σύνολο του έτους Εργαζόµενος αποκοµιδής 2 σύνολο του έτους Κόστος Προσωπικού αποκοµιδής Στο πλαίσιο του παρόντος σχεδίου, θεωρείται ότι για τους άνω εργαζόµενους για τη σπ των βιοαποβλήτων, θα αξιοποιηθεί το ήδη απασχολούµενο προσωπικό στη ιεύθυνσης Καθαριότητας του ήµου Βόρειας Κυνουρίας.Παρόλα αυτά υπολογίζεται κοστος για 3 άτοµα 3 Χ /ετος = ανά έτος. Κόστος Καυσίµων Πίνακας 89: Κόστος καυσίµων σπ βιοαποβλήτων Αριθµός Οχηµάτων Χρόνος µετακίνησης (ώρες/ηµέρα) Λειτουργία προγράµµατο ς ηµέρρες /εβδοµάδα) Κατανάλωση καυσίµου (lt/ώρα ) Κόστος καυσίµου ( /lt) Σύνολο ( /έτος) ,4 /lt ,00 /έτος 198

199 Κόστος Συντήρησης οχηµάτων Εκτιµάται σε 8,000 ετησίως για το όχηµα συλλογής. Κόστος Ανανέωσης κάδων Εκτιµάται σε 5% ετησίως, επί του κόστους προµήθειας των κάδων (ήτοι περί /έτος) Κόστος δράσεων ευαισθητοποίησης (λοιπά κόστη εκτός κόστους προσωπικού υποστήριξης) Εκτιµώνται σε επόµενη ενότητα. Στον συγκεντρωτικό πίνακα, αποτυπώνεται το συνολικό εκτιµώµενο κόστος λειτουργίας του προτεινόµενου προγράµµατος σπ βιοαποβλήτων. Πίνακας 90: Συγκεντρωτικό λειτουργικό κόστος προγράµµατος σπ βιοαποβλήτων Επιµέρους απάνες 199 Κόστος ( / έτος) Κόστος Καυσίµων Κόστος Συντήρησης οχηµάτων Κόστος Ανανέωσης κάδων Κόστος Προσωπικού Σύνολο ΧΩΡΙΣΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΥΛΙΚΩΝ Για τον υπολογισµό του κόστους της ξεχωριστής συλλογής των ανακυκλώσιµων υλικών Θεωρούµε ότι είναι το κόστος που πολογίσαµε στην προηγούµενη παράγραφο για την σπ των βιοαποβλήτων δηλ: Κόστος προσωπικού αποκοµιδής. Κόστος καυσίµων. Κόστος συντήρησης, ασφάλισης και κυκλοφορίας των οχηµάτων. Κόστος ανανέωσης των κάδων (5% ετησίως). Κόστος εκστρατείας ευαισθητοποίησης. Κόστος προσωπικού υποστήριξης (Υπεύθυνος σπ & ευαισθητοποίησης, επόπτης κάδων). Όπως ακριβώς αναπτύχθηκαν πριν µε επιπλέον τα έσοδα από τις πωλήσεις των ανακυκλώσιµων υλικών, όπως στον πίνακα που ακολουθεί: Πίνακας 91: Συγκεντρωτικό λειτουργικό κόστος προγράµµατος σπ ανακυκλώσιµων Επιµέρους απάνες Κόστος ( / έτος) Κόστος Καυσίµων Κόστος Συντήρησης οχηµάτων Κόστος Ανανέωσης κάδων Κόστος προσωπικού 3 ατοµα ΣΥΝΟΛΟ ΕΞΟ ΩΝ Για τον υπολογισµό των εσόδων, θεωρούµε µια µέση τιµή πώλησης των ανακυκλώσιµων υλικών 70 /τόνο ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ Αφορούν το σύνολο των προτεινόµενων δράσεων του σχεδίου και περιλαµβάνουν κόστη για αναλώσιµα, τηλεφωνική επικοινωνία, λειτουργία περιπτέρου ενηµέρωσης, έντυπο υλικό κλπ.. Το συνολικό ετήσιο κόστος της εκστρατείας ευαισθητοποίησης έχει εκτιµηθεί κατά µέσο όρο σε ανά έτος.

200 13.6. ΣΥΣΤΗΜΑ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ Λαµβάνεται υπόψη η απασχόληση 1 εργαζοµένου υπεύθυνου για το σύστηµα διαχείρισης και ελέγχου, και τις εκστρατείες/ δράσεις ευαισθητοποίησης. Στο πλαίσιο του παρόντος σχεδίου, θεωρείται ότι για τους ως εργαζοµένους, θα αξιοποιηθεί το ήδη απασχολούµενο προσωπικό στη ιεύθυνσης Καθαριότητας του ήµου µε ετήσιο κόστος ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ Η παράθεση των λειτουργικών κοστών σε ένα πίνακα, όπως στον παρακάτω, δεν βοηθάει ιδιαίτερα για την εξαγωγή ασφαλών συµπερασµάτων.στον πίνακα που ακολουθεί εµφανίζονται τα έξοδα λειτουργίας κάθε δράσης του τοπικού Σχεδίου, θεωρώντας ότι όλες οι δράσεις είναι σε εφαρµογή. Εχουµε θεωρήσει ότι την Συλλογή Μεταφορά των σύµµεικτων και των ανακυκλώσιµων υλικών θα την αναλάβει εταιρεία µε κόστος περίπου /έτος, την ιαλογή στην Πηγή των βιοαποδοµήσιµων θα την κάνει µόνος του ο ήµος µε κόστος /έτος περίπου.για την ενηµέωση του κοινού, έχει µπει ο µέσος όρος της 5-ετίας , αλλά δεν έχει ληφθεί υπόψη κόστος διάθεσης των υπολειµµάτων που εξαρτάται από τις ποσότητες που µένουν τελικά. Αν εκτιµηθεί µια µέση τιµή, µε τιµή διάθεσης 25 /τόνο, τότε αυτή θα ήταν /έτος. Επίσης στον πίνακα δεν έχουν εκτιµηθεί καθόλου έσοδα πό τις πωλήσεις ανακυκλώσιµων υλικών. Πίνακας 92: Ενδεικτικό λειτουργιό κόστος ανά έτος ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ ΡΑΣΗ /ΕΤΟΣ µοναδα Μηχανικής Βιολογικής επεξεργασίας Πρασινα σηµεία σπ βιοαποβλήτων σπ ανακυκλώσιµων σπ σύµµεικτων ενηµερωση του κοινού Σύστηµα διαχείρισης -ελέγχου ιάθεση υπολείµµατος ΣΥΝΟΛΟ Ασφαλέστερα συµπεράσµατα βγαίνουν στα σενάρια που ακολουθούν και συγκρίνονται µεταξύ τους όπως και µε άλλες περιπτώσεις µονάδων κοµποστοποίησης ή Μηχανικής και Βιολογικής Επεξεργασίας ΜΒΕ αποβλήτων ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΗΜΟ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΝΟΥΡΙΑΣ Για το 2015 σε όλους τους πίνακες που ακολουθούν, έχει µπει το κόστος ανά τόνο που είχε υπολογιστεί µε µελέτη του Φεβρουαρίου 2015 και αφορά µόνο την συλλογή - µεταφορά των απορριµµάτων,το οποίο είναι 78,81 /τόνο. Σε όλους τους παρακάτω πίνακες υπολογίζεται: κόστος διάθεσης υπολείµµατος 25 /τόνο. έσοδα από πώληση ανακυκλώσιµων από σπ : 70 /τόνο εσοδα από πώληση ανακυκλώσιµων που προέρχονται από σύµµεικτα: 50 /τόνο 200

201 ΣΕΝΑΡΙΟ 0 Ο ΗΜΟΣ ΕΝ ΚΑΝΕΙ ΤΙΠΟΤΑ Ο ήµος συνεχίζει να µαζεύει τα απορρίµµατά του και τα διαθέτει στον ΧΑ Α.Στην περίπτωση αυτή υπολογίζεται το κόστος συλλογής µεταφοράς και το κόστος των προστίµων που καλείται να πληρώσει ο ήµος, τα οποία αν δεν συµµορφωθεί αυξάνουν πολλαπλάσια από τις εκτιµήσεις πουακολουθούν. Πίνακας 93: Σεναριο 0 λειτουργικά κόστη ανά έτος ΚΟΣΤΟΣ/ΕΤΗ Κόστος Συλλογής µεταφοράς προστιµα ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΣ ΣΕΝΑΡΙΟ 0 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ /τόνο 78, ΣΕΝΑΡΙΟ 1- ΜΟΝΟ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ Πίνακας 94: Σενάριο 1-λειτουργικά κόστη ανά έτος ΚΟΣΤΟΣ/ΕΤΗ ΣΕΝΑΡΙΟ 1 Σ1,ΣΒ1 Κόστος Συλλογής µεταφοράς Κόστος λειτουργίας µοναδας εσοδα από ανακυκλωσιµα σύµµεικτων κοστος διάθεσης ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΣΤΟΣ 78, ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ /τόνο Στο σενάριο αυτό ο ήµος συλλέγει µόνο τα σύµµεικτα, τα οποία στην µονάδα υφίστανται ΜΒΕ Μηχανική και αερόβια Βιολογική Επεξεργασία µε παραγωγή κοµπόστ και ανάκτηση ξηρών ανακυκλώσιµων. Στον παραπάνω πίνακα δεν υπολογίζεται το Ετήσιο ισοδύναµο κόστος της επένδυσης αλλά µόνο τα ετήσια λειτουργικά κόστη. Υπολογίζονται έσοδα από τα ανακυκλώσιµα που ανακτώνται από τα σύµµεικτα 50 /τόνο. Σε περίπτωση που γίνει ενοικίαση του εξοπλισµού της µονάδας πρέπει να λάβουµε υπόψη µας και το επενδυτικό ετήσιο ισοδύναµο κόστος, που είναι /έτος, που αντιστοιχεί σε 73 /τόνο. Το λειτουργικό κόστος της µονάδας ανά έτος είναι όπως υπολογίσαµε πριν, που αντιστοιχεί σε 66,5 /τονο.αν λάβουµε υπόψη µας και τα δύο αυτά κόστη τότε το συνολικό κόστος για την µονάδα ανά τόνο είναι 140 /τονο ΣΕΝΑΡΙΟ 2 ΣΠ ΓΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΚΑΙ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ Σ1,ΣΒ1 ΣΕΝΑΡΙΟ 2 Σ1,ΣΒ1 Πίνακας 95: Σενάριο 2 -Λειτουργικά κόστη ανά έτος ΚΟΣΤΟΣ/ΕΤΗ Κόστος Συλλογής µεταφοράς κόστος συλλογής βιοαπόβλητα 201

202 Κόστος λειτουργίας πρασινων σηµειων εσοδα από ανακυκλωσιµα σπ Σ1 Κόστος λειτουργίας µοναδας εσοδα από τα ανακυκλωσιµα των σύµµεικτων Ενηµερωση του κοινού συστηµα διαχειρισης και ελέγχου κοστος διάθεσης ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ /τόνο , Στο σενάριο αυτό και σε όλα όσα ακολουθούν, ο ήµος αρχίζει να κάνει σπ για όλα τα ρεύµατα από το 2016.Τα βιοαπόβλητα που συλλέγονται ξεχωριστά γίνονται κοµπόστ στη µονάδα, τα ανακυκλώσιµα που συλλέγονται ξεχωριστά διαχωρίζονται στο Κ ΑΥ, συµπιέζονται και δεµατοποιούνται στον δεµατοποιητή της µονάδας. Εχει θεωρηθεί, ότι η µονάδα θα λειτουργεί για τα υλικά που θα προέρχονται από σπ και ταυτόχρονα θα επεξεργάζεται και τα σύµµεικτα που θα έρχονται σε αυτή. Αυτό έγινε διότι αν δεν επεξεργάζεται η µονάδα τα σύµµεικτα, το κόστος λειτουργίας ανά τόνο αυξάνει διότι µειώνονται οι ποσότητες που επεξεργάζονται. Οι µεταβολές φαίνονται στον πίνακα που ακολουθεί: ΣΕΝΑΡΙΟ2 Σ1=1028, ΣΒ1=991 ΚΟΣΤΟΣ/ΕΤΗ Κόστος Συλλογής µεταφοράς κόστος συλλογής βιοαπόβλητα πρασινο σηµειο εσοδα ανακυκλωσιµα Σ κόστος λειτουργίας µοναδας ενηµερωση συστηµα διαχειρισης και ελέγχου κοστος διάθεσης ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ

203 ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ /τόνο 78, Στον πίνακα έχει µειωθεί το λειτουργικό κοστος της µονάδας (κυρίως από εργατικά ), αλλά, επειδή οι ποσότητες που επεξεργάζονται αυξάνουν σταδιακά έως το 2020, το λειτουργικό κόστος ανά τόνο τα πρώτα χρόνια που οι ποσότητες είναι µικρές είναι πολύ µεγάλο, αν γίνεται µόνο κοµποστοποίηση των βιοαποβλήτων από σπ και διαχείριση των ανακυκλώσιµων από σπ.το συµπέρασµα είναι πως η µονάδα πρέπει να επεξεργάζεται και τα σύµµεικτα για µειωµένο κόστος λειτουργίας ανά τόνο. Στη συνέχεια οι πίνακες που παρατίθενται είναιµε την λογική αυτή: Εφόσον έχει την δυνατότητα η µονάδα και εφόσον ήδη λειτουργεί θα πρέπει να επεξεργάζεται και τα σύµµεικτα για µεγαλύτερο όφελος. Οι στόχοι είναι Σ1=1028 τόνοι /ετος,µετά το 2020 για ξηρά ανακυκλώσιµα και, ΣΒ1= 991 τόνοι/ έτος για τα βιοαπόβλητα, µετά το 2020 ξεχωριστή συλλογή Η αυξηµένη τιµή ανά τόνο για το 2016 προκύπτει από τα αυξηµένα κόστη ενηµέρωσης του κοινού. Αν κατανεµηθούν οι δαπάνες ενηµέρωσης του κοινού εξίσου στα έτη τότε οι αντίστοιχες σειρές του πίνακα 95 γίνονται : ενηµερωση ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ 78,81 /τόνο Αν αφαιρέσουµε από τον πίνακα λειτουργικές δαπάνες που µπορούν να χρηµατοδοτηθούν από άλλες πηγές, αφαιρούµε την ενηµέρωση του κοινού και ο πίνακας γίνεται: ΚΟΣΤΟΣ/ΕΤΗ Κόστος Συλλογής µεταφοράς κόστος συλλογής βιοαπόβλητα πρασινο σηµειο εσοδα ανακυκλωσιµα Σ Λειτουργικό κόστος µοναδας εσοδα από ανακυκλωσιµα σύµµεικτων συστηµα διαχειρισης και ελέγχου κοστος διάθεσης ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ /τόνο 78, ΣΕΝΑΡΙΟ 3 ΣΠ ΓΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΚΑΙ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ Σ1,ΣΒ2 Οι στόχοι είναι Σ1=1028 τόνοι /ετος για ξηρά ανακυκλώσιµα και, ΣΒ2= τόνοι το έτος για τα βιοαπόβλητα ξεχωριστή συλλογή ΣΕΝΑΡΙΟ3 Σ1,ΣΒ2 Πίνακας 96: Σενάριο 3-Λειτουργικά κόστη ανά έτος ΚΟΣΤΟΣ/ΕΤΗ Κόστος Συλλογής µεταφοράς κόστος συλλογής βιοαπόβλητα πρασινο σηµειο

204 εσοδα ανακυκλωσιµα Σ1 Λειτουργικό κόστος µοναδας εσοδα από ανακυκλώσιµα σύµµεικτων Ενηµερωση του κοινού συστηµα διαχειρισης και ελέγχου κοστος διάθεσης ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ /τόνο , Στο σενάριο αυτό, ο ήµος κάνει σπ για όλα τα ρεύµατα από το 2016, τα βιοαπόβλητα που συλλέγονται ξεχωριστά γίνονται κοµπόστ στη µονάδα, τα ανακυκλώσιµα που συλλέγονται ξεχωριστά,διαχωρίζονται στο Κ ΑΥ, συµπιέζονται και δεµατοποιούνται στον δεµατοποιητή της µονάδας. Εχει υπολογιστεί κόστος διάθεσης 25 /τόνο. Τιµή πώλησης των ανακυκλωσίµων απο σπ 70 /τόνο, Τιµή πώλησης των ανακυκλώσιµων υλικών που ανακτώνται από τα σύµµεικτα 50 /τόνο ΣΕΝΑΡΙΟ 4 ΣΠ ΓΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΚΑΙ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ Σ2,ΣΒ1 Οι στόχοι είναι Σ2=1337 τόνοι /ετος για ξηρά ανακυκλώσιµα και, ΣΒ1= 991 τόνοι το έτος για τα βιοαπόβλητα ξεχωριστή συλλογή ΣΕΝΑΡΙΟ 4 Σ2,ΣΒ1 Πίνακας 97: Σενάριο 3-Λειτουργικά κόστη ανά έτος ΚΟΣΤΟΣ/ΕΤΗ Κόστος Συλλογής µεταφοράς κόστος συλλογής βιοαπόβλητα πρασινο σηµειο εσοδα ανακυκλωσιµα Σ µοναδα

205 εσοδα από ανακυκλώσιµα µονάδας ενηµερωση συστηµα διαχειρισης και ελέγχου κοστος διάθεσης ΚΟΣΤΟΣ ,81 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ /τόνο Στο σενάριο αυτό, ο ήµος κάνει σπ για όλα τα ρεύµατα από το 2016, τα βιοαπόβλητα που συλλέγονται ξεχωριστά γίνονται κοµπόστ στη µονάδα, τα ανακυκλώσιµα που συλλέγονται ξεχωριστά,διαχωρίζονται στο Κ ΑΥ, συµπιέζονται και δεµατοποιούνται στον δεµατοποιητή της µονάδας. Εχει υπολογιστεί κόστος διάθεσης 25 /τόνο. Τιµή πώλησης των ανακυκλωσίµων απο σπ 70 /τόνο, Τιµή πώλησης των ανακυκλώσιµων υλικών που ανακτώνται από τα σύµµεικτα 50 /τόνο ΣΕΝΑΡΙΟ 5 ΣΠ ΓΙΑ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΑ ΚΑΙ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ ΜΕ ΣΤΟΧΟΥΣ Σ2,ΣΒ2 Οι στόχοι είναι Σ2=1337 τόνοι /ετος για ξηρά ανακυκλώσιµα και, ΣΒ2=1486 τόνοι το έτος για τα βιοαπόβλητα ξεχωριστή συλλογή ΣΕΝΑΡΙΟ 5 Σ2,ΣΒ2 Πίνακας 98: Σενάριο 3-Λειτουργικά κόστη ανά έτος ΚΟΣΤΟΣ/ΕΤΗ Κόστος Συλλογής µεταφοράς κόστος συλλογής βιοαπόβλητα πρασινο σηµειο εσοδα ανακυκλωσιµα Σ2 Λειτουργικό κόστος µοναδας Εσοδα από ανακυκλωσιµα σύµµεικτων ενηµερωση

206 συστηµα διαχειρισης και ελέγχου κοστος διάθεσης ΚΟΣΤΟΣ ,81 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΟΣΤΟΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ /τόνο Στο σενάριο αυτό, ο ήµος κάνει σπ για όλα τα ρεύµατα από το 2016, τα βιοαπόβλητα που συλλέγονται ξεχωριστά γίνονται κοµπόστ στη µονάδα, τα ανακυκλώσιµα που συλλέγονται ξεχωριστά,διαχωρίζονται στο Κ ΑΥ, συµπιέζονται και δεµατοποιούνται στον δεµατοποιητή της µονάδας. Εχει υπολογιστεί κόστος διάθεσης 25 /τόνο. Τιµή πώλησης των ανακυκλωσίµων απο σπ 70 /τόνο, Τιµή πώλησης των ανακυκλώσιµων υλικών που ανακτώνται από τα σύµµεικτα 50 /τόνο ΣΕΝΑΡΙΟ 6- ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΕ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ Σ ΙΤ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ Μετά την 309/2015 πράξη του Ε κλιµακίου του Ελεγκτικού Συνεδρίου, µε την οποία διαπιστώνεται ότι δεν κωλύεται η υπογραφή του σχεδίου σύµβασης της Περιφέρειας Πελοποννήσου µε την ΤΕΡΝΑ, συγκρίνουµε το κόστος διαχείρισης των απορριµµάτων του ήµου Βόρειας Κυνουρίας µε την λύση αυτή µε τα υπόλοιπα σενάρια. Στο σενάριο αυτό κάνουµε τις παρακάτω υποθέσεις : Σενάριο 6 Α : α) εν εφαρµόζεται, ανακύκλωση, διαλογή στη Πηγή, για κανένα ρεύµα υλικών, δηλαδή για ανακυκλώσιµα και βιοαποδοµήσιµα. Αυτό αντιτίθεται στον νέο Εθνικό Σχεδιασµό ιαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, αλλά σύµφωνα µε την ίδια πράξη 309/2015 του Ελεγκτικού Συνεδρίου ο νέος ΈΣ ΝΑ δεν έχει ισχύ. β)μεταφορά των συµµεικτων απορριµµατων του ήµου στον χώρο του εργοστασίου της ΤΕΡΝΑ χωρίς ενδιάµεσο ΣΜΑ, διότι δεν προβλέπεται. γ) το κόστος πληρωµής στον ανάδοχο να είναι τουλάχιστον 80,5 /τόνο gate fee δ) εν γνωρίζουµε την ελάχιστη εγγυηµένη ποσότητα που αντιστοιχεί στον ήµο Βόρειας Κυνουρίας, ώστε να υπολογίσουµε ακριβώς το κόστος αυτού του σεναρίου. Γνωρίζουµε ότι το έργο έχει σχεδιαστεί για µέγιστη δυναµικότητα τόνων/έτος και η σύµβαση έχει ελάχιστη εγγυηµένη ποσότητα τόνων/έτος για ολόκληρη την Πελοπόννησο και θα ισχύει για τα επόµενα 28 έτη. Σύµφωνα µε την µελέτη για την αποκοµιδή των απορριµµάτων του ήµου Βορειας Κυνουρίας που έγινε τον Φεβρουάριο του 2015, τα στοιχεία των δροµολογίων που πραγµατοποιήηκαν το 2014 είναι στον παρακάτω πίνακα: Σύνολα βαρδιών περιόδου Σύνολα δροµολογίω ν περιόδου Ποσότητα (ton) περιόδου Χρησιµοπο ιούµενος στόλος οχηµάτων Χιλιοµετρικές αποστάσεις περιόδου Α περιοδος χµ. Β περιοδος χµ. Γ περιοδος χµ. 206

207 Συνολο δροµολογίων έτους Στο σενάριο αυτό, τα απορρίµµατα µεταφέρονται στις εγκαταστάσεις της ΤΕΡΝΑ, σε απόσταση 70 km από τον ήµο, χωρίς σταθµό µεταφόρτωσης. Τότε οι αποστάσεις για την µεταφορά των σύµµεικτων απορριµµάτων κάθε έτος είναι : 1088 δροµολόγια Χ 70 χµ = km /έτος Αν το κόστος µεταφοράς είναι 0,7 /Km τότε το ετήσιο κόστος µεταφοράς είναι : km /έτος Χ 0,7 /Km = Η Ετήσια ποσότητα απορριµµάτων του ηµου Βόρειας Κυνουρίας έχει εκτιµηθεί σε τόνοι. Η αναγωγή της µεταφοράς σε κόστος /τόνο µας δίνει : Επιβάρυνση της µεταφοράς : 9,53 /τόνο Συνολικό κόστος λύσης : 80,5 /τόνο + 9,53 /τόνο = 90,03 /τόνο Πίνακας 99: Σενάριο 6 Επεξεργασία σύµµεικτων ΑΣΑ σε µονάδα Σ ΙΤ 5592 ΚΟΣΤΟΣ/ΕΤΗ Κόστος Συλλογής µεταφοράς gate fee 80,5 /τόνο 80, ΣΕΝΑΡΙΟ 6Α µεταφορικά στην µονάδα ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ /τόνο Το σενάριο αυτό,µπορεί να συγκριθεί µε το σενάριο 1, της λειτουργίας της τοπικής µονάδας µόνο για επεξεργασία των σύµµεικτων Η διαφορά προκύπτει αφενός από το µεγαλύτερο gate fee στην Περιπτωση 6 Α, αφετέρου από την επιβάρυνση της µεταφοράς των απορριµµάτων σε απόσταση 70 χιλιοµέτρων ΣΕΝΑΡΙΟ 7: ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ ΚΑΙ ΒΑΑ ΣΕ ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ Σ ΙΤ Γίνεται προδιαλογή στη πηγή των Βιοαποβλήτων.Τα προδιαλεγµένα Βιοαπόβλητα θα πηγαίνουν ξεχωριστά, στην µονάδα της ΤΕΡΝΑ για την παραγωγή κοµποστ ποιότητας ecolabel. Πίνακας 100: Επεξεργασία ΑΣΑ και ΒΑΑ σε µονάδα Σ ΙΤ 5592 ΚΟΣΤΟΣ/ΕΤΗ Κόστος Συλλογής µεταφοράς κόστος συλλογής βιοαπόβλητα συστηµα διαχειρισης και ελέγχου ΣΕΝΑΡΙΟ 6 Β gate fee 80,5 /τόνο 80, µεταφορικά στην µονάδα ΣΥΝΟΛΟ ΚΟΣΤΟΥΣ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΥΝΟΛΟ /τόνο

208 14. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Κανοντας µια σύγκριση των τιµών /τόνο των διαφόρων σεναρίων διαπιστώνουµε: 1. Την µεγαλη διαφορά µε το σενάριο µηδέν -0-, (ο ήµος δεν κάνει τίποτα ) λόγω προστίµων 2. Τα σενάρια σπ έχουν κόστος ανά τόνο που µειώνεται όσο οι ποσότητες που συλλέγονται αυξάνουν. (σενάριο 2- σενάριο 5) 3. Το κόστος ανά τόνο για την επεξεργασία των σύµµεικτων µόνο (σενάριο 1:τοπική µονάδα και σενάριο 6: µονάδα ΤΕΡΝΑ) είναι σταθερό, µε διαφορά µεταξύ τους, λόγω διαφορετικών gate fee και κόστους µεταφοράς 4. Στο σενάριο 7 (µονάδα ΤΕΡΝΑ) έχει θεωρηθεί ότι γίνεται σπ των ΒΑΑ που κοµποστοποιείται. 5. Πρέπει να τονιστεί ότι τα σενάρια 6 και 7 θα ισχύουν για τα επόµενα 28 χρόνια (από την υπογραφή της σύµβασης),ενώ στην παρούσα µελέτη η πρόβλεψη γίνεται για τα επόµενα 5 χρόνια, µε βάση τον Εθνικό Σχεδιασµό ιαχείρισης Αποβλήτων. Ο ΕΣ ΝΑ αναθεωρείται κάθε 6 χρόνια και προσαρµόζεται στις ισχύουσες συνθήκες και την Ευρωπαϊκή Νοµοθεσία. Πίνακας 101: Σύγκριση κόστους σεναρίων σενάριο σενάριο σενάριο σενάριο σενάριο σενάριο σενάριο σενάριο

209 Εικόνα 96: Σύγκριση κόστους σεναρίων 209

210 Το εύρος στο κόστος ανά τόνο, για την περίπωση της τοπικής µονάδας κυµαίνεται από 102 /τόνο έως 144 τόνο, µε τη µέγιστη τιµή να παρατηρείται όταν είναι αυξηµένα τα κόστη ενηµέρωσης του κοινού. Οσο προχωράµε προς το 2020 και αυξάνουν οι ποσότητες που συλλέγονται µε σπ το κόστος ανά τόνο µειώνεται, λόγω των µεγαλύτερων εσόδων από τις πωλήσεις των ανακυκλώσιµων.ενδεικτικά οι τιµές ανά τόνο για τα ανακυκλώσιµα υλικά είναι : Πίνακας 102: Ενδεικτικές τιµές πώλησης ανακυκλώσιµων υλικό Επιδότηση Κ ΑΥ /τόνο Τιµή διάθεσης /τόνο Εντυπο χαρτί 7 70 Χαρτί 80 συσκευασίας πλαστικό Αλουµινιο Σιδηρούχα γυαλί 60 Οι τιµές αυτές κυµαίνονται πολύ ανάλογα µε τις επικρατούσες συνθήκες και εξαρτώνται επίσης από την καθαρότητα του υλικού. Οσο πιό καθαρό τόσο καλύτερες τιµές. Ενδεικτικά τα κόστη ανά τόνο σε µονάδες κοµποστοποίησης σε διάφορες χώρες και τεχνολογίες είναι: Πίνακας 103: Συγκριτική παρουσίαση µονάδων κοµποστοποίησης Χώρα ιεργασία Κόστος Σχόλια Βέλγιο Πράσινα απόβλητα /τόνο Όλα κλειστά και Απόβλητα τροφών /τόνο µε βιοφίλτρα Κηπευτικά απόβλητα 30 /τόνο Περιλαµβάνει τα έσοδα από την ανία πωληση του Απόβλητα κουζίνας /τόνο κόµποστ 11 /τόνο Γαλλία Πράσινα απόβλητα (σειράδια) Απόβλητα κουζίνας Απόβλητα κουζίνας (στεγασµένα σειράδια χωρίς διαχείριση οσµών) Απόβλητα κουζίνας (στεγασµένα σειράδια µε διαχείριση οσµών) Λουξεµβούργο οργανικό κλάσµα /τόνος, 6000τόνους/έτος /τόνος 6000 τόνους/έτος /τόνο για τόνους/έτος /τόνο τόνους/έτος 71 /τόνο τόνοι /ετος Περιλαµβάνονται έσοδα τα υπολείµµατα οδηγούνται προς καύση Στην περίπτωση το ήµου Βόρειας Κυνουρίας, το λειτουργικό κόστος, ανά τόνο για τις διάφορες λειτουργίες της µονάδας παρουσιάστηκε στον πίνακα 81. Ενδεικτικά για την 210

211 κοµποστοποίηση, για ποσότητα εισερχοµένων τόνων ετησίως είναι το ελάχιστο κόστος 78 /τόνο. Σε σύγκριση µε τις παραπάνω µονάδες, το κόστος είναι σχετικά υψηλό λόγω της µικρής ποσότητας εισερχοµένων στη µονάδα.αν η µονάδα έχει εισερχόµενα βιοαπόβλητα τόνους /έτος τότε το κόστος λειτουργίας θα ήταν 32 /τόνο. Λόγω της µικρής ποσότητας απορριµµάτων της περιοχής, το συµφερότερο σενάριο, ως προς την λειτουργία της µονάδας είναι να επεξεργάζεται ταυτόχρονα και τα σύµµεικτα απόβλητα, όπως συµπεράναµε και βλέπουµε ξανά από τον πίνακα που ακολουθεί. Πίνακας 104: Συγκριτική παρουσίαση λειτουργιών Τοπικής µονάδας ιεργασία Ετήσιο ισοδύναµο Επενδυτικό Λειτουργικό κόστος /τόνο κόστος /τόνο Κοµποστοποίηση από (min)- 194* σπ σπ ανακυκλώσιµων (min)- 182* Ολα τα παραπάνω & επεξεργασία σύµµεικτων (ΜΒΕ) 73 66,5 * * Στον πίνακα δεν περιλαµβάνονται έσοδα από πωλήσεις υλικών Συγκρινόµενη µε άλλες µονάδες Μηχανικής και Βιολογικής επεξεργασίας,παρατηρούµε ότι έχει χαµηλό επενδυτικό κόστος (επειδή πρόκειται για µικρή µονάδα) αλλά υψηλότερο λειτουργικό κόστος (για τον ίδιο λόγο).η αντίστοιχη µονάδα είναι στην πρώτη γραµµή των πινάκων 103, και 104 και είναι πολλαπλάσιας δυναµικότητας. Πίνακας 105: Συγκριτική παρουσίαση επενδυτικού κόστους µονάδων ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Αερόβια µηχανική & Βιολογική Επεξεργασία µε ανάκτηση ανακυκλώσιµων υλικών δυναµικότητας τόνους/έτος Αερόβια µηχανική &Βιολογική Επεξεργασία µε παραγωγή RDF δυναµικότητας τόνους/έτος Αναερόβια µηχανική &Βιολογική Επεξεργασία µε ανάκτηση ανακυκλώσιµων δυναµικότητας τόνους/έτος Αναερόβια µηχανική &Βιολογική Επεξεργασία µε παραγωγή RDF δυναµικότητας τόνους/έτος Μονάδα σύµµεικτων /τόνο σύµµεικτων 211 Επενδυτικό κόστος Μονάδα Προδιαλεγµένου Οργανικού /τόνο προδιαλεγµένου

212 Βιολογική ξήρανση δυναµικότητας τόνων /έτος Πίνακας 106: Συγκριτική παρουσίαση λειτουργικού κόστους µονάδων ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Αερόβια µηχανική & Βιολογική Επεξεργασία µε ανάκτηση ανακυκλώσιµων υλικών δυναµικότητας τόνους/έτος Μονάδα σύµµεικτων /τόνο σύµµεικτων Λειτουργικό κόστος Μονάδα Προδιαλεγµένου Οργανικού /τόνο προδιαλεγµένου Αερόβια µηχανική &Βιολογική Επεξεργασία µε παραγωγή RDF δυναµικότητας τόνους/έτος Αναερόβια µηχανική &Βιολογική Επεξεργασία µε ανάκτηση ανακυκλώσιµων δυναµικότητας τόνους/έτος Αναερόβια µηχανική &Βιολογική Επεξεργασία µε παραγωγή RDF δυναµικότητας τόνους/έτος Βιολογική ξήρανση δυναµικότητας τόνων /έτος Τα τελικά συµπεράσµατα από όλα όσα αναφέρθηκαν,είναι : Ο ήµος,πρέπει να ξεκινήσει την σπ ανακυκλώσιµων και βιοαποβλήτων, από το 2016 µε τους υψηλούς στόχους για το 2020, όπως έχουν τεθεί. Η συµφερότερη λύση είναι η ταυτόχρονη επεξεργασία και των σύµµεικτων, που καθιστά αµέσως την µικρή τοπική µονάδα βιώσιµη και αποδοτική. Ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας, λόγω των πολλών αγροτικών υπολειµµάτων στην Περιοχή του, πρέπει να φροντίσει για την κοµποστοποίησή τους,στην τοπική µονάδα όπως και για την ιλύ του βιολογικού. Ο ήµος Βόρειας Κυνουρίας πρέπει να επιδιώξει διαδηµοτικές συνεργασίες µε όµορους ήµους, για επεξεργασία των απορριµµάτων τους στην Τοπική µονάδα, επωφελούµενος ενδεχοµένως από τα ανάλογα έσοδα και τη µείωση του λειτουργικού κόστους ανά τόνο. 212

213 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 213

214 1. ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΠΡΟΣΤΙΜΑ Σύµφωνα µε τον κανονισµό καθαριότητας του ήµου Βόρειας Κυνουρίας οι κυρώσεις που επιβάλλονται για παραβάσεις είναι: 1. Η απόρριψη ή εναπόθεση σε ακάλυπτους, κοινόχρηστους, δηµόσιους ή ιδιωτικούς χώρους διαφόρων ογκωδών αντικειµένων όπως στρωµάτων, κρεβατιών, επίπλων, λευκών συσκευών κλπ ή άλλων ρυπογόνων ειδών τιµωρείται µε πρόστιµο ποσού από 200 έως 1000, αναλόγως της βαρύτητας της παράβασης και του βαθµού της υποβάθµισης του φυσικού και του αισθητικού περιβάλλοντος. 2. Η εγκατάλειψη διαφόρων οχηµάτων, σκαφών, µηχανηµάτων, και συναφών εν γένει ογκωδών αντικειµένων ή τµηµάτων αυτών, που ρυπαίνουν το περιβάλλον ή προσβάλλουν την αισθητική τιµωρείται µε πρόστιµο από 200 έως 500 κατά περίπτωση, πέραν των δαπανών αποµάκρυνσης που καταλογίζονται σε βάρος του υπαιτίου. 3. Η απόρριψη σε κοινόχρηστους ή µη χώρους, διαφόρων αντικειµένων, ειδών συσκευασίας (πχ τελάρα, χαρτοκιβώτια, παλέτες, καταλύτες ή µπαταρίες αυτοκινήτων κλπ) από βιοµηχανικές, βιοτεχνικές, ξενοδοχειακές, εµπορικές, οικοδοµικές ή άλλες επιχειρήσεις (συνεργεία, πολυκαταστήµατα, εµπορικά καταστήµατα κλπ), από πωλητές λαϊκών αγορών, πλανόδιου ή στάσιµου εµπορίου και εµποροπανηγύρεων, τιµωρείται µε πρόστιµο από 50 έως κατά περίπτωση, αναλόγως της προξενούµενης φυσικής και αισθητικής υποβάθµισης. 4. Με πρόστιµο ποσού 200 τιµωρούνται οι αναφερόµενοι στο άρθ. 22 του παρόντος πωλητές, σε περίπτωση έλλειψης ή µη τοποθέτησης των δοχείων - κάδων που προβλέπονται στην 2η παράγραφο του ίδιου άρθρου. 5. Η απόρριψη απευθείας στη φύση, τη θάλασσα ή σε αγωγούς όµβριων υδάτων (σχάρες) και σε λοιπούς χώρους, υγρών ή στερεών αποβλήτων, λυµάτων, χηµικών ουσιών κλπ τιµωρείται µε πρόστιµο από 200 έως κατά περίπτωση. 6. Η απόρριψη επί των πεζοδροµίων ξερών φύλλων, υποπροϊόντων καθαρισµού κήπων, υπόλοιπων κοπής δέντρων, θάµνων, χόρτων κλπ τιµωρείται µε πρόστιµο ποσού 100 έως Η τοποθέτηση προϊόντων κηπευτικών εργασιών, υπολοίπων κοπής δένδρων, ασυσκεύαστων, αδεµάτιαστων, επί του πεζοδροµίου θα τιµωρείται µε πρόστιµο από 100 µέχρι Η µη αποµάκρυνση χωµάτων κοπροχωµάτων κ.λ.π. τιµωρείται µε πρόστιµο από 50 µέχρι Η µη αποµάκρυνση προϊόντων εκσκαφής και υπολοίπων οικοδοµικών υλικών καθώς και οποιονδήποτε υπολοίπων οικοδοµικών εργασιών θα τιµωρείται µε πρόστιµο από 200 µέχρι Η παράνοµη επίρριψη σε οικόπεδα, ρέµατα, πάρκα δάση κ.λ.π. θα τιµωρείται µε πρόστιµο από 200 µέχρι Ανάµιξη οικιακών απορριµµάτων µε ανακυκλώσιµα θα τιµωρείται µε πρόστιµο Επίρριψη αποτσίγαρων, πακέτων στους δρόµους θα τιµωρείται µε πρόστιµο 50 ε 13. Η επικόλληση αφισών και διαφηµιστικών εντύπων επί των κάδων απορριµµάτων και γενικά σε χώρους όπου απαγορεύεται η αφισοκόλληση, τιµωρείται µε πρόστιµο 30 ανά επικολλούµενη αφίσα και µέχρι του ποσού των Το πρόστιµο επιβάλλεται ολόκληρο σε βάρος του διαφηµιζοµένου αλλά και του διαφηµιστή που ευθύνονται εις ολόκληρον για την καταβολή του. 14. Η τοποθέτηση γιγαντοαφισών, διαφηµιστικών πινακίδων πέραν των καθοριζοµένων σηµείων σε κοινόχρηστους χώρους καθώς και η παρά το νόµο σε οποιοδήποτε χώρο 214

215 τοποθέτησή τους, τιµωρείται µε πρόστιµο από 350 έως κατά περίπτωση αναλόγως της ρύπανσης ή υποβάθµισης του περιβάλλοντος. Η κύρωση επιβάλλεται σε βάρος του διαφηµιζοµένου αλλά και του διαφηµιστή. 15. Η αυθαίρετη ρίψη διαφηµιστικών - πληροφοριακών φυλλαδίων και εντύπων τιµωρείται µε πρόστιµο από 150 έως 600 κατά περίπτωση. Το πρόστιµο επιβάλλεται σε βάρος του διαφηµιζοµένου αλλά και του διαφηµιστή. 16. Η επικόλληση ή αναγραφή συνθηµάτων ή διαφηµιστικών επί των καταστρωµάτων των πεζοδροµίων, των δρόµων, των τοίχων, πλατειών, τειχών, µνηµείων κλπ τιµωρείται µε πρόστιµο από 150 έως 600 κατά περίπτωση. Το πρόστιµο επιβάλλεται σε βάρος του διαφηµιζοµένου αλλά και του διαφηµιστή. 17. Η ανάρτηση διαφηµιστικών πινακίδων και λοιπού πληροφοριακού ή µη υλικού σε πάσης φύσεως στύλους, χώρους κοινής ωφελείας, σηµατοδότες, πινακίδες σήµανσης κλπ τιµωρείται µε πρόστιµο από 90 έως 300 κατά περίπτωση. Το πρόστιµο επιβάλλεται σε βάρος του διαφηµιζοµένου αλλά και του διαφηµιστή. 18. Ο διασκορπισµός πάσης φύσεως υλικών, στερεών και υγρών που µεταφέρονται, διακινούνται, φορτοεκφορτώνονται κλπ από ακάλυπτα ακατάλληλα και ανασφαλή φορτηγά, βυτιοφόρα και λοιπά µεταφορικά µέσα, που θέτουν σε κίνδυνο τη δηµόσια υγεία και ασφάλεια τιµωρείται µε πρόστιµο κατά περίπτωση. Το πρόστιµο ποσού από 250 έως επιβάλλεται σε βάρος του οδηγού και του ιδιοκτήτη του οχήµατος που ευθύνονται για την καταβολή του εις ολόκληρον. 19. Η απόρριψη πάσης φύσεως αντικειµένων µικροσυσκευασίας και ειδών ατοµικής χρήσεως από πεζούς ή επιβάτες µέσων µεταφοράς σε κοινόχρηστους και ιδιωτικούς χώρους που ρυπαίνουν και δυσφηµίζουν την πόλη, τιµωρείται µε πρόστιµο 50 σε βάρος του υπαιτίου. Το ίδιο πρόστιµο επιβάλλεται και σε βάρος του οδηγού και του κυρίου του οχήµατος. 20. Η απόρριψη αχρήστων εµπορευµάτων και υπολειµµάτων από πλανόδιους και µη µικροπωλητές, πωλητές λαϊκών αγορών κλπ τιµωρείται µε πρόστιµο από 50 έως 500 σε βάρος του ρυπαίνοντος. 21. Η υπαίθρια αποθήκευση και επισώρευση σε κοινόχρηστους χώρους διαφόρων υλικών, όπως εµπορευµάτων και πάσης φύσεως υλικών αντικειµένων για χρήση ή µη, µε αποτέλεσµα τη ρύπανση ή υποβάθµιση του χώρου ή παρεµπόδιση της διέλευσης πεζών και τροχοφόρων, τιµωρείται µε πρόστιµο από 200 έως 300 κατά περίπτωση. Το πρόστιµο επιβάλλεται σε βάρος του υπαιτίου. 22. Η απόρριψη πάσης φύσεως ειδικών απορριµµάτων, όπως ιδίως σύριγγες, χρησιµοποιηµένες γάζες, ιατροφαρµακευτικά παρασκευάσµατα και απόβλητα, συσκευασίες κλπ, από νοσοκοµεία, κλινικές, ιατρεία, µικροβιολογικά εργαστήρια, ιατρικά - διαγνωστικά κέντρα κλπ. σε κοινόχρηστους ή µη χώρους, σε ακατάλληλες ή µη πιστοποιηµένες συσκευασίες απορριµµάτων που επισείουν κίνδυνο για την δηµόσια υγεία, τιµωρείται µε πρόστιµο που επιβάλλεται σε βάρος του υπευθύνου ποσού από 500 έως κατά περίπτωση και αναλόγως της έκτασης της παράβασης. 23. Η µη έγκαιρη αποµάκρυνση οχηµάτων, εµποδίων ή άλλων αντικειµένων και υλικών που παρεµποδίζουν τον προγραµµατισµένο καθαρισµό οδών, πλατειών ή άλλων χώρων παρά την σχετική ανακοίνωση της Υπηρεσίας, τιµωρείται µε πρόστιµο Η µη µέριµνα για τον καθαρισµό των δηµόσιων κοινόχρηστων χώρων από τα περιττώµατα κατοικίδιων ζώων τιµωρείται µε πρόστιµο ποσού Με πρόστιµο ποσού από 80 µέχρι 200 τιµωρούνται για τη ρύπανση οδοστρωµάτων, πεζοδροµίων ή άλλων κοινοχρήστων χώρων µε µηχανέλαια κάθε είδους οχηµάτων καθώς και για διαροή φορτίων από φορτηγά. 26. Η µη εφαρµογή των εκάστοτε οριζοµένων για την διαχείριση των στερεών αποβλήτων από επιχειρήσεις πάσης φύσεως όπως ενδεικτικά ξενοδοχεία, fast food, καφετέριες, 215

216 ταβέρνες, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, κλπ, η µη διατήρηση του περιβάλλοντα χώρου καθαρού, η µη χρήση δοχείων απορριµµάτων στους ίδιους χώρους, η µη προµήθεια και χρήση των προβλεπόµενων συµπιεστών, καθώς και η παράβαση των υποχρεώσεων που προβλέπονται γιατα ογκώδη, επάγεται την επιβολή προστίµου από 250 έως Η εγκατάλειψη απορριµµάτων µετά το πέρας δηµοσίων ή ιδιωτικών εκδηλώσεων σε κοινόχρηστους χώρους τιµωρείται µε πρόστιµο ποσού από 100 έως Το πρόστιµο καταλογίζεται στους διοργανωτές, συλλογικούς φορείς ή πρόσωπα. 28. Η κατάληψη πεζοδροµίου χωρίς άδεια του ήµου, καθώς και η άφεση του καταληφθέντος χώρου ακάθαρτου από τον πολίτη που έλαβε την σχετική άδεια για την κατάληψή του µετά το πέρας της τιµωρείται µε πρόστιµο ποσού Η παράλειψη σήµανσης για την εκτέλεση των οικοδοµικών ή άλλων εργασιών τιµωρείται µε πρόστιµο ποσού Η ρύπανση καταστροφή µνηµείων, αγαλµάτων, τοίχων κι εν γένει χώρων πρασίνου καθώς και η πρόκληση φθορών στον αστικό εξοπλισµό του ήµου τιµωρείται µε πρόστιµο από 500 έως Η εγκατάλειψη και ρύπανση χώρων ιδιωτικών όπως, είσοδοι πολυκατοικιών, χώρων στάθµευσης, παλιών οικιών, προκηπίων ακινήτων, αυλόγυρων που προσβάλλουν το φυσικό και αισθητικό περιβάλλον τιµωρείται µε πρόστιµο από 90 έως Σε περίπτωση στοιχειοθέτησης τριών (3) συνολικά παραβάσεων του παρόντος Κανονισµού εντός του ίδιου ηµερολογιακού έτους, ο υπαίτιος θεωρείται υπότροπος, το σε βάρος του πρόστιµο επιβαρύνεται και µπορεί να φθάσει µέχρι και το τριπλάσιο του κατά περίπτωση ανώτατου ορίου µε αιτιολογηµένη απόφαση του αρµοδίου για την επιβολή του οργάνου. Αν πρόκειται για επιχείρηση υγειονοµικού ενδιαφέροντος, αφαιρείται προσωρινά η άδεια λειτουργίας της για 10 µέρες σύµφωνα µε τις κείµενες διατάξεις του Κ Κ αναλογικώς εφαρµοζοµένων. 33. Τα ανωτέρω ποσά προστίµων αναπροσαρµόζονται µε σχετική απόφαση του ηµοτικού Συµβουλίου Βόρειας Κυνουρίας. 2. ΙΑΛΟΓΗ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ (ΒΑΑ) ΣΤΗ ΠΗΓΗ Με τον όρο ιαλογή στην Πηγή ( σπ) εννοείται η διαδικασία µε την οποία γίνεται διαχωρισµός των απορριµµάτων σε επιµέρους υλικά ή οµοιογενείς κατηγορίες συστατικών µε σκοπό την ανάκτηση χρήσιµων υλικών, πριν αυτά αναµειχθούν µε την υπόλοιπη µάζα των απορριµµάτων. Η σπ µπορεί να εφαρµόζεται στην συλλογή του χαρτιού, των χάρτινων συσκευασιών, πλαστικών, γυαλιού,µετάλλων,στα Πράσινα απορρίµµατα, κλαδέµατα και απόβλητα κήπων και πάρκων, καθώς και υπολείµµατα τροφών. Η λογική της σπ είναι η καλύτερη µετέπειτα διαχείριση και επεξεργασία των αποβλήτων, ώστε να µετατραπούν ευκολότερα σε οικονοµικής αξίας προϊόντα, ενώ παράλληλα συµβάλλει στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση των συµµετεχόντων. Αποτελεί συµπληρωµατικό στάδιο στην συνολική διαχείριση των αποβλήτων επιτυγχάνοντας µείωση των ποσοτήτων προς ταφή µε παράλληλη αξιοποίηση των διαλεγµένων υλικών. Τα οργανωτικά σχήµατα συλλογής διακρίνονται σε : Συλλογή µε τη µέθοδο Πόρτα Πόρτα (Door to Door Collection), Συλλογή µε κάδους ανά οµάδες κατοικιών (Curbside Collection), Συγκέντρωση προδιαλεγµένων υλικών στόχων σε Κέντρα Συλλογής- Πράσινα σηµεία (Collection at Green Points or Bring Systems), Συνδυασµό δύο ή περισσοτέρων οργανωτικών σχηµάτων 216

217 Τα προγράµµατα σπ ανάλογα µε την διάρκειά τους κατατάσσονται σε περιοδικά και συστηµατικά. Α. Τα συστηµατικά προγράµµατα λειτουργούν σε µόνιµη βάση, απασχολούν µόνιµο προσωπικό, διαθέτουν τον απαραίτητο µηχανολογικό εξοπλισµό και ενηµερώνουν διαρκώς τους πολίτες. Β. Τα περιοδικά προγράµµατα έχουν εποχιακή διάρκεια, αφορούν κάποιο ή κάποια υλικά που έχουν µεγάλη κατανάλωση µια χρονική περίοδο, διενεργούνται από τους δήµους, εκκλησίες, περιβαλλοντικές οµάδες,μκο, κλπ. Και εµφανίζουν συχνά πολύ µεγαλύτερους βαθµούς ανάκτησης από τα συστηµατικά προγράµµατα ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ σπ ΓΕΝΙΚΑ Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να οργανωθεί ένα σύστηµα ιαλογής στην Πηγή, οι οποίοι έχουν δοκιµαστεί και αξιολογηθεί σε πολλές χώρες. Παρακάτω παραθέτουµε την περιγραφή γενικά των οργανωτικών συστηµάτων σπ για διάφορα είδη αποβλήτων ΣΥΛΛΟΓΗ ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟ Ο ΠΟΡΤΑ ΠΟΡΤΑ Αναφορικά µε τον αριθµό τύπων υλικών στόχων που συλλέγονται κατά την εφαρµογή συστηµάτων σπ µε τη µέθοδο πόρτα πόρτα, πραγµατοποιείται χωριστή ή µη χωριστή συλλογή τουλάχιστον δύο τύπων υλικών στόχων. Συγκεκριµένα, κάθε υλικό στόχος τοποθετείται από τον κάτοικο παραγωγό σε Μονάδα Προσωρινής Αποθήκευσης που βρίσκεται εντός της οικίας. Αυτή µπορεί να είναι κατά περίπτωση κάδος οικιακής κλίµακας ή σάκος µε ειδική σήµανση ανά υλικό στόχο. Η χωρητικότητα κάθε κάδου οικιακής κλίµακας ποικίλει ανάλογα µε το υλικό στόχο που επιδιώκεται να διαχωριστεί και τη συχνότητα αποκοµιδής από τα οχήµατα συλλογής. Εν συνεχεία, το περιεχόµενο κάθε οικιακού κάδου, ή κάθε σάκου, είτε οδηγείται σε ειδικά διαµορφωµένο δηµόσιο χώρο εξωτερικά της οικίας, είτε εκκενώνεται σε κάδο µεγαλύτερης χωρητικότητας που επίσης βρίσκεται σε ειδικά διαµορφωµένο δηµόσιο χώρο εξωτερικά της οικίας. Ανάλογα µε τον τύπο του υλικού στόχου και τη συχνότητα αποκοµιδής, το προσωπικό των οχηµάτων συλλογής κατά τη διαδικασία αποκοµιδής εκκενώνει τους κάδους από τον ειδικά διαµορφωµένο δηµόσιο χώρο εξωτερικά κάθε κατοικίας. Η εφαρµογή προγραµµάτων σπ µε τη µέθοδο πόρτα πόρτα απαντάται συνηθέστερα σε αραιοκατοικηµένους οικιστικούς ιστούς όπου κάθε κατοικία φιλοξενεί από ένα έως και τρία νοικοκυριά. Τα βασικά χαρακτηριστικά της συγκεκριµένης µεθόδου αφορούν: Τοποθέτηση των υλικών στόχων σε ειδικούς σάκους µε κατάλληλη σήµανση, ή σε τελάρα, ή σε κάδους µηχανικής αποκοµιδής, ή σε δέµατα ανά νοικοκυριό ή ανά 217

218 πολυκατοικία. Προκειµένου για εφαρµογή της µεθόδου πόρτα πόρτα σε περιοχές µε πυκνοκατοικηµένο οικιστικό ιστό, οι ενέργειες συγκέντρωσης των κάδων ή σάκων οικιακής κλίµακας, από τα διαµερίσµατα σε ένα ειδικά διαµορφωµένο χώρο εξωτερικά της κατοικίας πραγµατοποιούνται συνηθέστερα, από κατοίκους που οικειοθελώς έχουν αναλάβει αυτή την αρµοδιότητα. Ο σκοπός των εθελοντών είναι η διευκόλυνση του προσωπικού των οχηµάτων συλλογής το οποίο εκφορτώνει µηχανικά ή χειρονακτικά τα συλλεγόµενα υλικά. Τα φορτηγά αυτά συνήθως είναι διαµορφωµένα µε τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να διαθέτουν διαµερίσµατα για έναν πρωτογενή διαχωρισµό των υλικών στόχων. Απόλυτη συνέπεια στη συλλογή. Η εφαρµογή της εν λόγω µεθόδου απαιτεί αυξηµένο εξοπλισµό σε φορτηγά λόγω των πολλών στάσεων, και σε προσωπικό, για την περίπτωση χειρονακτικής φόρτωσης. Το γεγονός αυτό απαιτεί την ιδιαίτερη συνέπεια του συνολικού µηχανισµού συλλογής, συµπεριλαµβανοµένων και των εθελοντών, ανά τύπο οικιστικού ιστού. Έγκαιρη τοποθέτηση των υλικών στόχων. Η τοποθέτηση κάθε υλικού-στόχου στον αντίστοιχο κάδο γίνεται την ηµέρα κατά την οποία έχει προγραµµατιστεί η συλλογή του από τον φορέα διαχείρισης του προγράµµατος. Οι συχνότητες αποκοµιδής ποικίλουν ανάλογα µε τον τύπο του υλικού στόχου. Κατά την εφαρµογή συστηµάτων που αφορούν σε συλλογή των βιοαποβλήτων µε τη µέθοδο πόρτα πόρτα, ο κάτοικος παραγωγός συλλέγει τις αντίστοιχες ποσότητες σε σάκους, συνήθως βιοαποδοµήσιµους, τους οποίους και τοποθετεί στους κάδους µέσα στην κατοικία ΣΥΛΛΟΓΗ ΜΕ ΚΑ ΟΥΣ ΑΝΑ ΟΜΑ ΕΣ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ Αποτελεί το συνηθέστερα εφαρµοζόµενο σύστηµα σπ. Το κοινό, αφού διαχωρίσει στο χώρο της κατοικίας τα υλικά στόχους, τα τοποθετεί σε ειδικούς κάδους που βρίσκονται σε κατάλληλες θέσεις του οικιστικού ιστού. Στις ίδιες θέσεις εξάλλου βρίσκονται και κάδοι των υπολοίπων κλασµάτων των απορριµµάτων. Η συλλογή µε κάδους ανά οµάδες κατοικιών διαφοροποιείται από τη συλλογή µε τη µέθοδο πόρτα πόρτα ως προς το ότι, στην µέθοδο πόρτα πόρτα κάθε κάδος που εκκενώνεται από τα Οχήµατα συλλογής αφορά σε µια κατοικία του οικιστικού ιστού, είτε είναι µονοκατοικία (αραιοκατοικηµένη περιοχή), είτε είναι πολυκατοικία (πυκνοκατοικηµένη περιοχή). Στον αντίποδα, κατά τη συλλογή µε κάδους ανά οµάδες κατοικιών, κάθε κάδος αφορά σε περισσότερες από µια κατοικίες, ανεξάρτητα από την πυκνότητα δόµησης του οικιστικού ιστού. Αναφορικά µε τον αριθµό τύπων υλικών στόχων που επιδιώκεται να διαχωριστούν κατά την εφαρµογή συλλογής µε κάδους ανά οµάδες κατοικιών, αυτός εξαρτάται από το σχεδιασµό του συστήµατος σπ, ο οποίος συµπεριλαµβάνει και τη δυναµικότητα των εγκαταστάσεων επεξεργασίας. Οι διαφορές µεταξύ του συγκεκριµένου προγράµµατος και της ευρύτατα εφαρµοζόµενης µηχανικής αποκοµιδής των απορριµµάτων εντοπίζονται στο είδος των κάδων και των Οχηµάτων συλλογής αλλά και σε επιµέρους στοιχεία του προγράµµατος συλλογής. Συγκεκριµένα, οι βασικές διαφορές αφορούν στα ακόλουθα: Κατά τη συλλογή µε κάδους ανά οµάδες κατοικιών, οι κάδοι είναι τουλάχιστον δύο, 218

219 ένας για το ρεύµα των σύµµεικτων ΑΣΑ και ένας για το, ή τα υλικά στόχους που επιδιώκεται να διαχωριστούν. Κατά τη συλλογή µε κάδους ανά οµάδες κατοικιών, δεν χρησιµοποιείται ένας µόνο τύπος αλλά περισσότεροι τύποι οχηµάτων συλλογής µε δεδοµένη τη διαφορετική φύση και συχνότητα αποκοµιδής των υλικών στόχων που επιδιώκεται να διαχωριστούν στην πηγή. Συνηθέστερα, κατά τη συλλογή µε κάδους ανά οµάδες κατοικιών, παράλληλα µε τους κάδους στους οποίους συλλέγονται τα υλικά στόχοι που επιδιώκεται να διαχωριστούν υπάρχουν και κάδοι στα οποία συλλέγεται το ρεύµα των σύµµεικτων ΑΣΑ. Προκειµένου για το ρεύµα των βιοαποβλήτων, κατά την εφαρµογή της εν λόγω µεθόδου, οι αντίστοιχες ποσότητες συλλέγονται σε οικιακού τύπου κάδους, το περιεχόµενο των οποίων κατόπιν εκκενώνεται σε κάδους µεγαλύτερης χωρητικότητας και ειδικής σήµανσης, που βρίσκονται διατεταγµένοι σε επιλεγµένα σηµεία του οικιστικού ιστού, κατά µήκος του πεζοδροµίου ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΣΕ ΚΕΝΤΡΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ - ΠΡΑΣΙΝΑ ΣΗΜΕΙΑ Τα κέντρα συλλογής συνιστούν εγκαταστάσεις ελαφρού τύπου στις οποίες το κοινό µε δική του πρωτοβουλία εναποθέτει σε ειδικά Μέσα Προσωρινής Αποθήκευσης (κάδους) µία ή περισσότερες οµάδες υλικών στόχων. Ωστόσο, προκειµένου για κέντρα συλλογής στα οποία συγκεντρώνονται ειδικά ρεύµατα των ΑΣΑ (π.χ. µεταχειρισµένα ελαστικά, απόβλητα ηλεκτρονικού και ηλεκτρικού εξοπλισµού κ.ά.) υπάρχουν ειδικά διαµορφωµένα Οχήµατα Συλλογής τα οποία κατόπιν συνεννόησης παραλαµβάνουν από µια ή περισσότερες κατοικίες ποσότητες των εν λόγω ρευµάτων και τις οδηγούν στο αντίστοιχο κέντρο συλλογής. Τα κέντρα συλλογής, έχουν συµπληρωµατικό ρόλο στο κύριο δίκτυο ανάκτησης υλικών και οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούν σχετίζονται µε τις ακόλουθες παραµέτρους: Συνδυασµός Οργανωτικών Σχηµάτων Οι προαναφερθείσες µέθοδοι είναι δυνατόν να συνδυαστούν µε στόχο την επίτευξη µεγαλύτερων βαθµών απόδοσης. Ο συνδυασµός που εµφανίζεται συχνότερα αφορά σε συλλογή ενός ή οµάδος υλικών και την παράλληλη λειτουργία κέντρου συλλογής,για το διαχωρισµό κυρίως των ειδικών ρευµάτων ΑΣΑ. Ειδικότερα, προκειµένου για εφαρµογή συστήµατος σπ σε περιοχές όπου υπάρχουν διακυµάνσεις στην πληθυσµιακή πυκνότητα του οικιστικού ιστού, η συλλογή µε κάδους ανά οµάδες κατοικιών συνδυάζεται µε τη µέθοδο πόρτα πόρτα. Αναφορικά µε την επίτευξη µεγαλύτερων βαθµών απόδοσης, οι παράµετροι που συνήθως λαµβάνονται υπόψη, ενδεικτικά περιλαµβάνουν: Βελτιστοποίηση ποιοτικής και ποσοτικής επιλογής Οχηµάτων Συλλογής Μεταφοράς -ΟΣΜ ανάλογα µε τους τύπους υλικών στόχων που επιδιώκεται να διαχωριστούν. Κύριο στόχο αποτελεί η έγκαιρη συλλογή των υλικών στόχων σε συνδυασµό µε ελαχιστοποίηση επενδυτικού και λειτουργικού κόστους των ΟΣΜ και του προσωπικού συλλογής. Προσαρµογή του εφαρµοζόµενου οργανωτικού σχήµατος ανάλογα µε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της οικιστικής δόµησης. Βασική επιδίωξη είναι η διευκόλυνση, αφενός των πολιτών σχετικά µε τις απαιτήσεις του προγράµµατος σπ, αφετέρου, του προσωπικού συλλογής των ΟΣΜ. Βαθµιαία επαύξηση του αριθµού τύπων υλικών στόχων που συλλέγονται έτσι ώστε να ελαχιστοποιηθεί η κατά βάρος ποσοστιαία αναλογία του ρεύµατος των συµµείκτων επί της ολικής παραγόµενης ποσότητας των ΑΣΑ, στην περιοχή εφαρµογής του προγράµµατος σπ. 219

220 Συλλογή Υλικών Στόχων από Ειδικές Κατηγορίες Πηγών Προέλευσης Η εφαρµογή προγραµµάτων για τη συλλογή υλικών στόχων από ειδικές κατηγορίες πηγών προέλευσης αποβλήτων ορίζεται ως εφαρµογή στοχευµένου προγράµµατος σπ. Συγκεκριµένα, τα εν λόγω προγράµµατα αφορούν συνήθως σε διαχωρισµό σχετικά µικρού αριθµού τύπων υλικών στόχων (από ένα έως και τρεις τύπους). Οι αντίστοιχες πηγές προέλευσης χαρακτηρίζονται από ποσοτικά µεγάλη παραγωγή αποβλήτων από ένα υλικό στόχο. Οι εν λόγω πηγές, ενδεικτικά αφορούν σε: Πολυκαταστήµατα εµπορίας τροφίµων, όπου, πλέον των χάρτινων συσκευασιών παράγονται και σηµαντικές ποσότητες τροφικών απορριµµάτων κυρίως λόγω τροφίµων για τα οποία έχει λήξη η περίοδος κατανάλωσής τους. Χώρους µαζικής εστίασης, όπου παράγονται ποσότητες αποβλήτων που αφορούν σε συσκευασίες και σε τροφικά απορρίµµατα. Οι εν λόγω πηγές προέλευσης, συνηθέστερα αφορούν σε ξενοδοχεία, εστιατόρια κ.ά. Πάρκα και άλση, όπου παράγονται ποσότητες πράσινων αποβλήτων ως απορρίµµατα των εργασιών συντήρησης και καλλωπισµού των εν λόγω χώρων. Εµπορικά καταστήµατα ένδυσης και υπόδησης, όπου παράγεται πληθώρα αποβλήτων που αφορούν σε συσκευασίες από χαρτόνι. Βιοµηχανικές βιοτεχνικές µονάδες, όπου παράγονται ποσότητες αποβλήτων µε υλικά στόχους που προσοµοιάζουν στα ΑΣΑ. Σηµειώνεται ότι, προϋπόθεση εφαρµογής ενός στοχευµένου προγράµµατος σπ για τις εν λόγω πηγές προέλευσης απορριµµάτων είναι τα αντίστοιχα απόβλητα να µπορούν να χαρακτηριστούν ως µη επικίνδυνα και ως εκ τούτου, να µην τυγχάνουν ειδικής διαχείρισης. Στην πλειονότητα των σχετικών περιπτώσεων όπου κατά την εφαρµογή στοχευµένων προγραµµάτων σπ συλλέγονται περισσότερα από δύο υλικά στόχοι, αυτά υπόκεινται σε µη χωριστή συλλογή (π.χ. απόβλητα συσκευασιών από γυαλί, χαρτόνι και µέταλλα σε ένα κάδο), υπό την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω υλικά στόχοι δεν περιέχουν προσµίξεις που αφορούν στα βιοαπόβλητα Συλλογή Υλικών Στόχων από Ειδικές Πληθυσµιακές Οµάδες Αρκετές περιπτώσεις εφαρµογής στοχευµένων προγραµµάτων σπ αφορούν σε ειδικές πληθυσµιακές οµάδες. Με τον όρο ειδικές πληθυσµιακές οµάδες εννοούνται οµάδες ανθρώπων που διέρχονται, συναθροίζονται ή διαβιούν σε ένα χώρο που διαφοροποιείται από τον υπόλοιπο οικιστικό ιστό ως προς κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που προσδιορίζουν τη λειτουργικότητά του και κατ επέκταση τη σκοπιµότητα παρουσίας των εν λόγω πληθυσµιακών οµάδων. Συγκεκριµένα, οι εν λόγω χώροι, ενδεικτικά αφορούν σε: Αεροδρόµια, Στρατόπεδα, Σχολεία, Φυλακές, Χώρους αθλοπαιδιών, Χώρους γραφείων, Εµπορικά κέντρα κ.ά.. Προκειµένου για εφαρµογή στοχευµένων προγραµµάτων σπ στους προαναφερθέντες χώρους, στην πλειονότητα των περιπτώσεων πραγµατοποιείται συλλογή τριών ή περισσοτέρων τύπων υλικών στόχων. Σκοπός των εν λόγω προγραµµάτων είναι η καλλιέργεια και η συνεχής ενθάρρυνση υπενθύµιση εννοιών όπως η ανακύκλωση υλικών από τα απορρίµµατα και γενικότερα, η περιβαλλοντική συνείδηση. Η βιωσιµότητα των προγραµµάτων αυτών εξαρτάται από τα παρακάτω χαρακτηριστικά: 220

221 Σχεδιασµός µε βάση όλες τις απαραίτητες παραµέτρους. Οι παράµετροι που πρέπει να λαµβάνονται υπόψη κατά τον σχεδιασµό πρέπει να επικεντρώνονται στα ειδικά χαρακτηριστικά του χώρου συνάθροισης της πληθυσµιακής οµάδας στην οποία στοχεύει το πρόγραµµα σπ. Παραδειγµατικά αναφέρεται ότι: Σε χώρους αεροδροµίων ευνοείται ο διαχωρισµός αποβλήτων συσκευασιών που παράγονται από τις διατροφικές δραστηριότητες των διερχοµένων. Σε χώρους στρατοπέδων όπου πραγµατοποιείται µαζική εστίαση, ευνοείται ο διαχωρισµός των τροφικών απορριµµάτων δεδοµένης της υψηλής καθαρότητας έναντι ανεπιθύµητων προσµίξεων. Σε χώρους εκπαίδευσης (σχολεία), η σπ µπορεί να επεκταθεί σε µεγάλο αριθµό υλικών στόχων και να πλαισιωθεί από ανάπτυξη περιβαλλοντικής συνείδησης ειδικότερα στις νεαρές ηλικίες, ή εναλλακτικά, στους µελλοντικούς πολίτες. Πληρότητα πληροφοριών. Είναι απαραίτητο ο σχεδιασµός και η εφαρµογή του προγράµµατος σπ να πλαισιώνεται από ακριβείς παραδοχές και επαρκείς πληροφορίες µε όλους τους άµεσα εµπλεκόµενους στο πρόγραµµα φορείς, αλλά και τους τελικούς αποδέκτες των ανακυκλώσιµων υλικών. Ένταξη του προγράµµατος σπ στο γενικότερο δηµοτικό ή κοινοτικό πρόγραµµα διαχείρισης απορριµµάτων. Παράλληλα, απαιτείται και η συστηµατική επίβλεψη της πορείας του προγράµµατος από την αρµόδια υπηρεσία. Προκειµένου για εφαρµογή προγράµµατος σπ σ σε µεγάλες πληθυσµιακές οµάδες του οικιστικού ιστού (για περισσότερους από 5000 κατοίκους), απαιτείται ολοκληρωµένη µελέτη µε χωροταξικά και οικονοµικά κριτήρια κόστους οφέλους. Εντάσσεται στο διαδηµοτικό σχεδιασµό για τη διαχείριση των ΑΣΑ και συντονίζεται µε το πρόγραµµα αποκοµιδής των απορριµµάτων στους συµµετέχοντες δήµους ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗ σπ ΤΩΝ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Επίτευξη υψηλών στόχων ανακύκλωσης,καθώς αποτελούν σηµαντικό ποσοστό των αποβλήτων Επίτευξη σηµαντικού ποσοστού εκτροπής των βιοαποδοµήσιµων Αστικών Αποβλήτων (ΒΑΑ) από τον ΧΥΤ, καθώς τα βιοαπόβλητα αποτελούν το µεγαλύτερο και «δυσκολότερο» ρεύµα των ΑΣΑ. Αξιοποιούνται περισσότερο τα υπόλοιπα ΑΣΑ, γιατί µε σπ αποµακρύνονται τα οργανικά υλικά που έχουν υψηλή υγρασία και χαµηλή θερµιδική αξία. Παραγωγή κοµποστ υψηλής ποιότητας µε χαµηλή συγκέντρωση βαρέων µετάλλων και αδρανών προσµίξεων (πλαστικά γυαλί), το οποίο πληροί υψηλές προδιαγραφές, κερδίζει την εµπιστοσύνη των καταναλωτών. Αποτελεσµατική επιστροφή της οργανικής ουσίας και των θρεπτικών συστατικών στο έδαφος µε πολλαπλά οφέλη: o Βελτίωση της δοµής του εδάφους o Βελτίωση της υδατο-ικανότητας του εδάφους o Καταπολέµηση της ερηµοποίησης o Μερική υποκατάσταση των λιπασµάτων o Μείωση των φυτοφαρµάκων o Ενίσχυση της αποθήκης άνθρακα του εδάφους και συνεπώς, o Συνεισφορά στην καταπολέµηση της κλιµατικής αλλαγής Ενηµέρωση ευαισθητοποίηση των πολιτών για θέµατα διαχείρισης αποβλήτων που συνεισφέρει στην αλλαγή της καταναλωτικής συµπεριφοράς και στην µακροπρόθεσµη µείωση των αποβλήτων. 221

222 Σε γενικές γραµµές, στον σχεδιασµό ενός συστήµατος µε σπ, πρέπει να λαµβάνονται υπ όψη : Η Ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώµης Η επιλογή συστήµατος και εξοπλισµού αποκοµιδής που θα διευκολύνει τους πολίτες, Η επιλογή των κατάλληλων οχηµάτων Ο αριθµός διαδροµών κα ι η συχνότητα των δροµολογίων. Το κόστος σχεδιασµού λειτουργίας συντήρησης Η ευελιξία του συστήµατος σε περίπτωση που απαιτηθεί επανασχεδιασµός 2.3. ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ σπ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΟΝΤΑΙ Ειδικά για την διαλογή στην Πηγή των Βιοαποβλήτων εφαρµόζονται τα παρακάτω συστήµατα: προγραµµατα συλλογης αποβλητων τροφων (Food Waste) Η συλλογή των αποβλήτων τροφών & τροφίµων δεν µπορεί να γίνεται αποκλειστικά µε το σύστηµα πόρτα-πόρτα λόγο του ότι σε κάποιες περιοχές δεν το επιτρέπουν τα χωροταξικά χαρακτηριστικά τους (όπως για παράδειγµα στην περίπτωση εφαρµογής τους σε αστικά κέντρα). Εποµένως, θα πρέπει να µελετηθεί η συνδυαστική εφαρµογή προγραµµάτων και πρακτικών πως προτείνεται ακολούθως: Μοίρασµα κάδων και σακουλών στοχευόµενα σε χώρους µαζικής εστίασης, ξενοδοχεία, νοσοκοµεία, στρατόπεδα, κ.λπ. Με παράλληλη εφαρµογή συστήµατος πόρτα-πόρτα. Μοίρασµα κάδων και σακουλών σε περιοχής που το επιτρέπει η φυσιογνωµία τους δηλαδή προάστια µε µονοκατοικίες, αγροικίες, αραιοκατοικηµένους οικισµούς, κ.λπ. Με παράλληλη εφαρµογή συστήµατος πόρτα-πόρτα. Τοποθέτηση κάδου στο δρόµο µόνο για απόβλητα τροφών σε αστικές περιοχές. Εξέταση της δυνατότητας χρήσης σάκων από βιοδιασπώµενο υλικό για εσωτερική προστασία και καθαριότητα του δοχείου προσωρινής αποθήκευσης. Υψηλή συχνότητα συλλογής των αποβλήτων τροφών, καθηµερινά ή κάθε δεύτερη µέρα. Συλλογή των αποβλήτων τροφών σε κοινά φορτηγά χωρίς µηχανισµό συµπίεσης Λόγω της συµπιεστότητας του εν λόγω υλικού στόχου αλλά και της µεγάλης συχνότητας αποκοµιδής, οι κάδοι που συνηθέστερα χρησιµοποιούνται είναι σχετικά µικρού όγκου (<200lt) και τροχήλατοι. Το υλικό κατασκευής τους είναι πλαστικό, ανοξείδωτος ή γαλβανισµένος χάλυβας. Επιπλέον, οι εν λόγω κάδοι φέρουν απαραίτητα πώµα για ελαχιστοποίηση έκλυσης δυσάρεστων οσµών, ιδιαίτερα κατά τους θερινούς µήνες. Τα τροφικά απορρίµµατα συλλέγονται στους κάδους µέσα σε ειδικούς σάκους (βιοαποδοµήσιµους ή µη) και σπανιότερα σε χύδην µορφή. Κατά τη διαδικασία αποκοµιδής, τα Οχήµατα Συλλογής και Μεταφοράς που επιλέγονται είναι σχετικά µικρής χωρητικότητας µε υπερκατασκευή ανύψωσης των κάδων ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΗΠΟΥ & ΠΑΡΚΩΝ (Garden waste) Από την αρχή της εφαρµογής του προγράµµατος τα απόβλητα κόπων θα πρέπει να συλλέγονται χωριστά. Για τη συλλογή του ρεύµατος αυτό θα πρέπει: 222

223 H συλλογή των δηµοτικών πράσινων αποβλήτων, τα οποία αποτελούν και το µεγαλύτερο ποσοστό του ρεύµατος των αποβλήτων κήπου, να γίνεται από το τον κάθε ήµο χωριστά από τα υπόλοιπα Αστικά Στερεά Απόβλητα (ΑΣΑ). Να γίνει διανοµή κάδων/µεγάλων σακουλών σε κατοικίες µε κήπο, ιδρύµατα, ξενοδοχεία, κ.λπ. Οι κάδοι πρέπει να είναι µεγάλου µεγέθους και να χρησιµοποιούνται αποκλειστικά για πράσινα απόβλητα. Η συχνότητα συλλογής δεν χρειάζεται να ξεπερνά τη µια φορά την εβδοµάδα (µπορεί να γίνεται και µια φορά στις δεκαπέντε ηµέρες). Να είναι δυνατή η συλλογή πράσινων αποβλήτων σε «πράσινα σηµεία», όπου οι πολίτες θα µεταφέρουν µόνοι τους τα απόβλητα στο πλησιέστερο πράσινο σηµείο. Χωριστή συλλογή των αποβλήτων κήπου σε αραιά διαστήµατα (π.χ. κάθε δεκαπέντε), στο πρόγραµµα συλλογής των ογκωδών. Παράλληλη ανάπτυξη προγραµµάτων ενίσχυσης της κοµποστοποίησης στο σπίτι για τα απόβλητα κήπου, ώστε να µειωθεί η ανάγκη συλλογής τους από το ήµο. Οι κάδοι που χρησιµοποιούνται ως Μέσα προσωρινής Αποθήκευσης για τα πράσινα απορρίµµατα είναι συνήθως ακάλυπτοι, µεγάλης χωρητικότητας από γαλβανισµένο χάλυβα. Στην πλειονότητα των σχετικών περιπτώσεων οι εν λόγω κάδοι µέσω µηχανισµού ανύψωσης τοποθετούνται στην καρότσα ειδικού τύπου οχηµάτων συλλογής και αντικαθίστανται από άλλο άδειο κάδο στο σηµείο αποκοµιδής. Τα πράσινα απορρίµµατα διοχετεύονται στο εσωτερικό των κάδων σε χύδην µορφή ΑΡΧΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΕΡΙΟΧΩΝ-ΟΜΑ ΩΝ-ΣΤΟΧΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ σπ Είναι σαφές από τη διεθνή εµπειρία ότι απαιτείται τουλάχιστον µια διετία για την προσαρµογή του πολίτη σε ένα νέο σύστηµα συλλογής µε σπ. Εποµένως από την αρχή του προγράµµατος δεν περιµένουµε την άµεση συµµετοχή των νοικοκυριών, αλλά µπορούµε να αρχίσουµε µε τους εύκολους στόχους, δηλαδή εστιατόρια, ξενοδοχεία, νοσοκοµεία,κλπ. Παράλληλα να γίνει εντατική καµπάνια ενηµέρωσης του κοινού, ώστε το πρόγραµµα να µπορέσει να επεκταθεί και στα νοικοκυριά. Πρέπει να τοποθετηθούν πιλοτικά κάποιοι κάδοι στο δρόµο,στους οποίους οι πολίτες θα απορρίπτουν υπολείµµατα φαγητού και υγρά χαρτιά.βασικά θέµατα είναι αν θα επιλεγεί συλλογή πόρτα- πόρτα από κάθε κατοικία ή συλλογή σε ξεχωριστούς κάδους,που θα βρίσκονται τοποθετηµένοι σε πυκνό δίκτυο παράλληλα µε το δίκτυο των υπόλοιπων αποβλήτων, κοντά στα νοικοκυριά. Επίσης το αν θα επιλεγεί ταυτόχρονη ρίψη στον ίδιο κάδο αποβλήτων τροφών και πράσινων αποβλήτων, είναι καθοριστικό για το κόστος του συστήµατος, γιατί ρυθµίζει το µέγεθος των κάδων και την συχνότητα συλλογής. Με το πέρας της πιλοτικής λειτουργίας το σύστηµα θα πρέπει να επεκταθεί στα νοικοκυριά µε βάση τα αποτελέσµατα των πιλοτικών εφαρµογών αλλά και κατόπιν µελέτης βελτιστοποίησης που πρέπει να γίνει σε επίπεδο ήµου. Οι µελέτες αυτές θα Οδηγήσουν στο βέλτιστο συνδυασµό συστηµάτων συλλογής, θα θέσουν στόχους εκτροπής αλλά και ποιότητας των συλλεχθέντων οργανικών Εξοπλισµός Συστηµάτων ιαλογής στην Πηγή Κατά την εφαρµογή προγραµµάτων σπ, ανεξάρτητα από τη µέθοδο ή το οργανωτικό σχήµα που θα ακολουθηθεί, απαιτείται η χρήση εξοπλισµού ο οποίος περιλαµβάνει αφενός µια ευρεία ποικιλία µέσων προσωρινής αποθήκευσης, αφετέρου, διάφορους τύπους οχηµάτων 223

224 για τη συλλογή και τη µεταφορά προς τους χώρους επεξεργασίας των διαχωρισθέντων υλικών στόχων Εξοπλισµός για ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ Για να πραγµατοποιείται η σπ των αποβλήτων τροφών και τροφίµων µε εύκολο και διαχειρίσιµο τρόπο µέσα στην κουζίνα η κάθε οικογένεια πρέπει να εξοπλιστεί µε: Έναν µικρό κάδο χωρητικότητας 6-10 λίτρων για χρήση µέσα στην κουζίνα (Η χρήση µικρού κάδου εµποδίζει τη σύλλογο ογκωδών υλικών όπως µπουκάλια, µεταλλικά κουτιά, συµβάλλοντας έτσι σε υψηλότερα ποσοστά καθαρής συλλογής βιοαποβλήτων). Μια σειρά από διαφανείς σακούλες που θα χρησιµέψουν ως µόνωση µέσα στο µικρό κάδο. (Ένα ελάχιστο σετ από 50 έως 100 σακούλες το χρόνο θα πρέπει να παρέχεται σε κάθε νοικοκυριά, προκειµένου να είναι αποτελεσµατική η συµµετοχή τους στη σπ των βιοαποβλήτων). Όταν οι σακούλες γεµίσουν, θα πρέπει να τοποθετούνται µέσα σε µεγάλους και τροχήλατους κάδους που θα έχουν δοθεί σε κάθε κατοικία, µε όγκο που θα ανταποκρίνεται στην αντίστοιχη παραγωγή των αποβλήτων που συλλέγονται. Μεγάλοι κάδοι (700 έως 1100 λίτρα)- σε περιοχής µε µονοκατοικίες και κήπους, έτσι ώστε να µειωθεί η συχνότητα συλλογής για κάθε κατοικία. Τροχήλατοι κάδοι µε χωρητικότητα που κυµαίνεται από 80 έως 240 λίτρα για διαµερίσµατα σε πολυώροφα κτήρια. Ένας τροχήλατος κάδος αντιστοιχεί σε οικογένειες, ανάλογα µε τη συχνότητα συλλογής Εξοπλισµος Για επιχειρήσεις Σε περιπτώσεις παραγωγής µικρών ποσοτήτων αποβλήτων τροφών & τροφίµων (ποσότητες παρόµοιες µε αυτές που παράγει µια οικογένεια), όπως συµβαίνει µε τα µπαρ και τις καντίνες, µπορούν να χρησιµοποιηθούν τα ίδια εργαλεία συλλογής (κάδοι, σακούλες) µε αυτά που δίδονται και στα νοικοκυριά. Για µεγαλύτερους παραγωγούς απαιτείται µεγαλύτερος όγκος των εργαλείων συλλογής: Ένας ό δυο τροχήλατοι κάδοι µε χωρητικότητα που συνήθως κυµαίνεται από lt Στην περίπτωση των σούπερ µάρκετ και των ανθοπωλείων, το µέγεθος του κάδου µπορεί να φτάσει και τα 600 lt. 224

225 Μια µεµβράνη µπορεί να τοποθετηθεί στο εσωτερικό των τροχήλατων κάδων, έτσι ώστε να διατηρούνται καθαροί και να µειώνεται η ανάγκη πλύσης τους. Εάν δεν τους παρέχει το σύστηµα τότε θα πρέπει να ενηµερωθούν οι «παραγωγοί των βιοαποβλήτων» για να τους προµηθευτούν µόνοι τους. Ακολουθεί πίνακας µε τα διατιθέµενα είδη στην Ελληνική αγορά ΕΠΙΛΟΓΗ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΗΣ Τα οχήµατα συλλογής θα πρέπει να επιλέγονται µε βάση τα χαρακτηριστικά των αποβλήτων προς συλλογή και ιδιαίτερα θα πρέπει να συσχετίζονται µε την πυκνότητα τους. Τα απόβλητα τροφών έχουν από µόνα τους υψηλή πυκνότητα (0.6 to 0.8 kg/l) και έτσι δεν χρειάζονται συµπίεση, αφού είναι δυνατή η συλλογή τους και µε µικρό φορτηγό. Αυτό δεν είναι δυνατόν να έχει εφαρµογή σε συστήµατα που τα απόβλητα τροφών συλλέγονται µαζί µε τα απόβλητα κήπου (των οποίων η πυκνότητα κυµαίνεται από 0.15 έως

226 kg/l). Η χρήση µικρών οχηµάτων δίχως µηχανισµό συµπίεσης είναι σηµαντική από πλευράς ευκολίας, κόστους και επίδρασης στο περιβάλλον. Ένα µικρό όχηµα είναι σε θέση, εάν απαιτείται, να λειτουργήσει και µε ένα µόνο άτοµο, περιορίζοντας έτσι και την κυκλοφοριακή συµφόρηση. Το επενδυτικό κόστος αντιστοιχεί στο ένα τρίτο από αυτό που απαιτείται για ένα όχηµα µε µηχανισµό συµπίεσης και από περιβαλλοντικής πλευράς είναι προτιµότερο ένα ελαφρά όχηµα (σε ορισµένες περιπτώσεις ηλεκτρικό) που συλλέγει διά φορές το δεκαπενθήµερο, αντί για ένα βαρύ όχηµα µε µηχανισµό συµπίεσης που έστω αντί να συλλέγει σε εβδοµαδιαία βάση µετατοπίζεται σε δεκαπενθήµερη βάση. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι σε κατάλληλα σχεδιασµένα συστήµατα, το ετήσιο κόστος ανά άτοµο για τη συλλογή αποβλήτων τροφών & τροφίµων (µε ανοιχτό φορτηγό) τείνει να είναι παρόµοιο µε αυτό για τη συλλογή σύµµεικτων αποβλήτων (µε συµπιεστές), παρόλο που το δεύτερο πραγµατοποιείται µια φορά την εβδοµάδα, ενώ το πρώτο γίνεται συνήθως δυο φορές την εβδοµάδα. Συνεπώς, σε τυπικές συνθήκες λειτουργίας, αντικαθιστώντας 3 δροµολόγια συλλογής ΑΣΑ (ή σε θερµότερες περιοχές 6 δροµολόγια / εβδοµάδα) µε 2 δροµολόγια / εβδοµάδα για απόβλητα τροφών και 1 δροµολόγιο / εβδοµάδα για σύµµεικτα απόβλητα (ή σε θερµότερες περιοχής 4+2), ενδεχοµένως να επιτευχτεί και µείωση του συνολικού κόστους συλλογής. Τέτοια µείωση µπορεί να επιτρέψει την εισαγωγή πρόσθετων δροµολογίων για τη συλλογή πόρτα-πόρτα άλλων ρευµάτων αποβλήτων, κυρίως του χαρτιού, του οποίου η συλλογή µε το σύστηµα πόρτα-πόρτα επιτυγχάνει υψηλά ποσοστά ανάκτησης ( κιλό/άτοµο), συµβάλλοντας σηµαντικά στην επίτευξη υψηλών ποσοστών ανακύκλωσης. 226

227 Άδειασµα σε κινητό σταθµό µεταφόρτωσης 227

228 Aνοιχτό φορτηγό µε ένα άτοµο Ηλεκτρικό όχηµα 228

229 ΣΧΕ ΙΑΣΜΟΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ Η αποκοµιδή των αποβλήτων τροφών πρέπει να γίνεται συχνά εξαιτίας της ευκολίας και του γρήγορου ρυθµού ζύµωσης τους. Τα απόβλητα κήπων µπορεί να συλλέγονται σε αραιότερα χρονικά διαστήµατα. Οι διαπιστώσεις αυτές µπορεί να µεταφραστούν ως ανάγκη οργάνωσης δύο ξεχωριστών συστηµάτων αποκοµιδής βιοαποβλήτων, ένα για κάθε «υλικό». Η κίνηση αυτή διασφαλίζει ότι στην περίπτωση που κριθεί απαραίτητο να εντατικοποιηθεί η επεξεργασία των αποβλήτων τροφών, οι εργασίες πρέπει να προσανατολιστούν προς αυτό. Το γεγονός αυτό θα γλύτωνε οποιαδήποτε σπατάλη ενδεχοµένως προέκυπτε από την εποχική διακύµανση στις ποσότητες των αποβλήτων κήπου. Στην περιοχή της Μεσογείου, η µέση / τυπική συχνότητα συλλογής σύµµεικτων ΑΣΑ είναι ένα καθηµερινό δροµολόγιο συλλογής (3 δροµολόγια/ εβδοµάδα). Η συλλογή αποβλήτων τροφών & τροφίµων από τα νοικοκυριά θα πρέπει να πραγµατοποιείται αρκετή συχνά: Τουλάχιστον 2-3 συλλογές την εβδοµάδα (2 δροµολόγια εάν είναι δυνατόν σε µικρά χωριά µε µονοκατοικίες και χώρο για αποθήκευση στους κήπους) Έως και 4 φορές την εβδοµάδα ή και συχνότερα, σε θερµές περιόδους (Ιούνιο, Ιούλιο, Αύγουστο) και σε πυκνοκατοικηµένες περιοχές. Για συγκεκριµένους µεγάλους παραγωγούς, που παράγουν µεγάλες ποσότητες αποβλήτων βιοαποβλήτων, ένας γύρος συλλογής µε υψηλότερη συχνότητα (έως και ηµερήσια) θα πρέπει να σχεδιαστεί και να εφαρµοστεί σε τουριστικές περιοχές και µεγάλες πόλεις, που ο αριθµός και η πυκνότητα των εστιατορίων και των κυλικείων δικαιολογεί ένα ειδικά σχεδιασµένο, ξεχωριστό σύστηµα Ελάχιστες Απαιτήσεις Εκτέλεσης Προγράµµατος ιαλογής στην Πηγή Παρακάτω περιγράφονται ορισµένες συµπληρωµατικές προκαταρκτικές παράµετροι, απαραίτητες για την αποτελεσµατική και αποδοτική λειτουργία του προγράµµατος σπ. Οι εν λόγω παράµετροι αφορούν σε: Αποδοχή Σηµείων των Κάδων από το Κοινό Μετακινήσεις Κάδων. Οι κάδοι της σπ τοποθετούνται παραπλεύρως των κάδων των σύµµεικτων απορριµµάτων και σε θέσεις που δεν παραβαίνουν τον κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Η ακριβής θέση τοποθέτησης των κάδων προκύπτει µετά από συµφωνία του φορέα διαχείρισης του προγράµµατος και της εκάστοτε δηµοτικής υπηρεσίας καθαριότητας, η οποία είναι επίσης υπεύθυνη για τις µετακινήσεις των κάδων. Καθαρισµός Εµφάνιση Σηµείων Συλλογής & Κάδων. Προκειµένου για κάδους στους οποίους συλλέγονται υλικά πλήρως απαλλαγµένα από οργανικά απόβλητα, ο καθαρισµός τους πρέπει να γίνεται τουλάχιστον σε εξαµηνιαία βάση, ενώ πολύ πιο συχνά όταν οι κάδοι φέρουν οργανικά. Παράλληλα, η ενηµερωτική σήµανση στις επιφάνειες των κάδων πρέπει να ανανεώνεται περιοδικά, ενώ η καθαριότητα του χώρου τοποθέτησης ενός κάδου για σπ βαρύνει αποκλειστικά το φορέα διαχείρισης του προγράµµατος. Συχνότητα Συλλογής- Η συλλογή ενός υλικού στόχου γίνεται κάθε εβδοµάδα ενώ οµάδες υλικών συλλέγονται δύο φορές σε εβδοµαδιαία βάση. Το βιοαποδοµήσιµο κλάσµα των ΑΣΑ συνηθέστερα συλλέγεται κάθε δύο ηµέρες. Προστασία Υγείας & Ασφάλεια Προσωπικού-Η προστασία της υγείας και η ασφάλεια του προσωπικού είναι αποκλειστική ευθύνη του φορέα διαχείρισης του προγράµµατος και πρέπει να γίνεται σύµφωνα µε τις προδιαγραφές και τις απαιτούµενες διατάξεις της ισχύουσας νοµοθεσίας. Τήρηση Στατιστικών Στοιχείων- Ο φορέας διαχείρισης και εκτέλεσης του προγράµµατος τηρεί πλήρη στατιστικά στοιχεία σχετικά µε τη λειτουργία του προγράµµατος και επιπλέον πρέπει να συντάσσει: 229

230 Αρχείο Συλλεγόµενων Φορτίων και Εσόδων κατά Υλικό Στόχο, Αρχείο Οικονοµικού Ισοζυγίου του Προγράµµατος σε Αντιπαραβολή 2.6. Πρόγραµµα Ευαισθητοποίησης Κοινού για τη σπ Το βασικό κριτήριο επιτυχίας ενός προγράµµατος σπ είναι το υψηλό ποσοστό συµµετοχής του κοινού. Για το σκοπό αυτό οργανώνονται προγράµµατα εκπαίδευσης και πληροφόρησης του κοινού. Η ανάπτυξη των εν λόγω προγραµµάτων γίνεται: στην αρχή των προγραµµάτων σπ προκειµένου να δηµιουργηθεί στον πολίτη συνείδηση σχετικά µε την αξία της ανακύκλωσης, κατά τη διάρκεια του προγράµµατος µε σκοπό τη διατήρηση και την ενίσχυση του ενδιαφέροντος του πολίτη για το πρόγραµµα. Η πραγµατοποίηση των στόχων της σπ που κατά την εφαρµογή των προγραµµάτων πληροφόρησης επιτυγχάνεται όταν: Ο φορέας του προγράµµατος ενηµερώνει τους κατοίκους για τα κοινωνικά και οικολογικά οφέλη που θα προκύψουν από την επιτυχία του προγράµµατος σπ. Επίσης, πρέπει να καταστήσει σαφές ότι ενδιαφέρεται για την επιτυχία του προγράµµατος και να ενθαρρύνει τους κατοίκους να συµµετάσχουν σε αυτό. Οι κάτοικοι πρέπει λαµβάνουν όλες τις απαραίτητες πληροφορίες που σχετικά µε τη φύση του υλικού στόχου που συλλέγεται, τον χρόνο και τον τρόπο συλλογής του, την ειδική µέθοδο που θα χρησιµοποιηθεί και το είδος των προσµείξεων που δεν πρέπει να περιέχονται σε αυτό. Γενικά, οι πολίτες πρέπει να λαµβάνουν κάθε πληροφορία που θα τους ενηµερώνει σχετικά για τους λόγους που οφείλουν να συµµετάσχουν στο πρόγραµµα σπ. Τα βασικά θέµατα στα οποία πρέπει να επικεντρώνεται ένα πρόγραµµα πληροφόρησης είναι: Η προστασία του περιβάλλοντος, Η οικονοµία των φυσικών πόρων και η εξοικονόµηση ενέργειας, Τα οικονοµικά οφέλη από την επιτυχία του προγράµµατος και Η ηθική άποψη του θέµατος για τις επόµενες γενιές. Οι φάσεις του σταδίου ενηµέρωσης των πολιτών επιµερίζονται σε: Φάση αφύπνισης, όπου οι κάτοικοι ενηµερώνονται για τους λόγους και τους σκοπούς του προγράµµατος, Φάση ενηµέρωσης, όπου περιγράφεται ο τρόπος διεξαγωγής της συλλογής των υλικών στόχων και Φάση υπενθύµισης και ενθάρρυνσης, κατά την οποία δηµοσιεύονται τα αποτελέσµατα του προγράµµατος σχετικά µε τις συλλεγόµενες ποσότητες, το ποσοστό συµµετοχής του κοινού, τα επιµέρους κόστη, τις δυσκολίες κατά τη λειτουργία κ.ά.. Κατά τη φάση αυτή γίνονται κρίσεις πάνω στα αποτελέσµατα του προγράµµατος σπ. Στο σηµείο αυτό τονίζεται ότι η έκταση των προγραµµάτων πληροφόρησης και ενηµέρωσης εξαρτάται από τον σχετικό βαθµό εµπειρίας των κατοίκων στους οποίους απευθύνεται Μέθοδοι Πληροφόρησης Η αποδοτικότητα και αποτελεσµατικότητα κατά την εφαρµογή ενός προγράµµατος σπ οφείλεται κατά ένα µεγάλο µέρος στην επιλογή των κατάλληλων µεθόδων πληροφόρησης έτσι ώστε, να διασφαλιστεί κατά το δυνατό η µέγιστη συµµετοχή του κοινού, είτε συνολικά, είτε αναφορικά µε ειδικές πληθυσµιακές οµάδες προκειµένου για στοχευµένα προγράµµατα σπ. Στη συνέχεια, παρατίθενται οι κυριότερες µέθοδοι πληροφόρησης κατά την ανάπτυξη ενός προγράµµατος σπ. 230

231 Απευθείας Πληροφόρηση Κοινού Η απευθείας πληροφόρηση του κοινού µπορεί να γίνει µε τους παρακάτω τρόπους: ιανοµή φυλλαδίων και διαφηµιστικών-αποτελεί την πλέον συνήθη µέθοδο πληροφόρησης των κατοίκων σχετικά µε τις δραστηριότητες και τα οφέλη της ανακύκλωσης. Τα ενηµερωτικά φυλλάδια περιέχουν πληροφορίες σχετικά µε τις διαδικασίες διαλογής και τα σηµεία τοποθέτησης των κάδων ανά τύπο υλικού. Η διανοµή τους µπορεί να γίνει σε κάθε κατοικία µέσω ταχυδροµείου ή µε υπηρεσίες µε τις οποίες το κοινό έχει άµεση επαφή ( ΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥ ΑΠ κ.ά.). Η διανοµή τους µπορεί επίσης να γίνει µε την ταυτόχρονη αποστολή τους στον ίδιο φάκελο µε λογαριασµούς εξόφλησης προς τις προαναφερθείσες υπηρεσίες. ιανοµή επιστολών.- Έχει παρατηρηθεί ότι η διανοµή επιστολών προς τους κατοίκους παρουσιάζει καλύτερα αποτελέσµατα συγκριτικά µε τα διαφηµιστικά φυλλάδια. Ιδιαίτερα, όταν οι επιστολές αυτές απευθύνονται ονοµαστικά σε κάθε κάτοικο και υπογράφονται από εξέχοντα άτοµα της τοπικής αυτοδιοίκησης, δηµιουργούν επιπρόσθετα αισθήµατα υπευθυνότητας και ενδιαφέροντος για το πρόγραµµα. Η διανοµή επιστολών µπορεί να γίνεται είτε µε το συµβατικό, είτε µε το ηλεκτρονικό ταχυδροµείο. Η απευθείας πληροφόρηση του κοινού παρουσιάζει το πλεονέκτηµα της προσωπικής επαφής και της αµεσότερης ενηµέρωσης κάθε νοικοκυριού. Οι επιστολές και τα διαφηµιστικά φυλλάδια πρέπει να φέρουν λογότυπο ή διαφηµιστικό σήµα προκειµένου να διακρίνονται από το υπόλοιπο ταχυδροµικό πληροφοριακό υλικό. Ως ιδιαίτερος τρόπος άµεσης πληροφόρησης αποτελεί η ενηµέρωση Πόρτα Πόρτα όπως αυτή έχει εφαρµοστεί από την Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης στην Ελλάδα (π.χ. ήµοι Ελευσίνας, Ζακύνθου) µε την οποία έχει αυξηθεί σηµαντικά η συµµετοχή των κατοίκων στην σπ. Στα πλαίσια αυτής της ενηµέρωσης δύναται να αναπτυχθεί η «Στοχευµένη Ενηµέρωση», η οποία µπορεί να αφορά σε δράσεις απευθείας ενηµέρωσης (επιστολές, φυλλάδια κ.α.), σε ολόκληρες περιοχές ή µεµονωµένες κατοικίες & κτίρια, που συµπεριφέρονται σταθερά µε µικρότερους ρυθµούς εκτροπής υλικών-στόχων και/ή µειωµένη καθαρότητα των υλικών-στόχων µε τη µέθοδο της σπ. Οι περιοχές αυτές ή τα µεµονωµένα κτίρια εντοπίζονται από την στατιστική επεξεργασία των δεδοµένων αποκοµιδής των υλικώνστόχων σε συνδυασµό µε τις ποσότητες υπολειµµάτων στις διάφορες περιοχές ή και µεµονωµένων κτιρίων. Μέσα Μαζικής Ενηµέρωσης Η συγκεκριµένη µέθοδος πληροφόρησης που αποτελεί συµπληρωµατική ή εναλλακτική λύση της απευθείας πληροφόρησης του κοινού πραγµατοποιείται µε τα παρακάτω µέσα: Έντυπα µέσα. Οι οργανωτές του προγράµµατος πρέπει να ενηµερώνουν διαρκώς τους εκδότες και τους δηµοσιογράφους των εφηµερίδων για τους λόγους διεξαγωγής, τη λειτουργία και τα αποτελέσµατα του προγράµµατος µέσω δελτίων τύπου και συνεντεύξεων. Παράλληλα, πρέπει να συντάσσονται άρθρα σχετικά µε την ανάπτυξη ευαισθησίας σε θέµατα και προγράµµατα που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος. Εξάλλου, η διανοµή των σχετικών διαφηµιστικών φυλλαδίων µπορεί να γίνει µε ένθετη τοποθέτησή τους στις εφηµερίδες. Η µέθοδος αυτή είναι αρκετά αποδοτική αλλά δαπανηρή. ιαδίκτυο, τηλεόραση και ραδιόφωνο Η διαδικτυακή ενηµέρωση, πλέον της αποστολής µαζικών e mails µπορεί να περιλαµβάνει και παραποµπές σε ιστοσελίδες τον οποίο το περιεχόµενο αφορά εξολοκλήρου στο εφαρµοζόµενο πρόγραµµα σπ. Η τηλεοπτική ενηµέρωση µπορεί να πραγµατοποιηθεί µε ειδικά spots, µέσω συζητήσεων µε το επιστηµονικό επιτελείο του προγράµµατος και αρµόδιους φορείς των ΟΤΑ αλλά και µε προβολή σχετικών ταινιών. Η ραδιοφωνική ενηµέρωση περιλαµβάνει συζητήσεις για το πρόγραµµα και µετάδοση σχετικών συνθηµάτων. Συνθήµατα στον εξοπλισµό του προγράµµατος. Τα συνθήµατα αυτά µπορούν να αναγράφονται στις επιφάνειες των Οχηµάτων Συλλογής και των ειδικών κάδων αποτελώντας έτσι µία κινητή διαφήµιση υπενθυµίζοντάς το σε µόνιµη βάση. Προσφάτως, τα εν λόγω συνθήµατα αναγράφονται και σε ενηµερωτικές πινακίδες (ψηφιακές ή µη) που αναρτώνται σε κεντρικά σηµεία της περιοχής όπου εφαρµόζεται το πρόγραµµα σπ. 231

232 Ειδική τηλεφωνική γραµµή. Οι οργανωτές του προγράµµατος µέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας µπορούν να ενηµερώνουν τους πολίτες αλλά και να απαντούν σε ερωτήσεις σχετικά µε προβλήµατα που ενδέχεται να παρουσιαστούν κατά τη λειτουργία του προγράµµατος. Τέτοια προβλήµατα σχετίζονται µε την πλήρωση των κάδων, την µεγάλη απόσταση από τους κάδους και περιπτώσεις προσφοράς µεγάλων ποσοτήτων υλικών στόχων από ιδιώτες ή βιοµηχανίες. Τα προγράµµατα πληροφόρησης του κοινού µέσα από τα ΜΜΕ είναι σαφώς περισσότερο δαπανηρά από τα αντίστοιχα της απευθείας ενηµέρωσης. Με την απευθείας ενηµέρωση του κοινού, οι δαπάνες περιορίζονται στην παραγωγή και διανοµή του έντυπου πληροφοριακού υλικού. Εκπαίδευση Ενηµέρωση Ειδικών Οµάδων Ιδιαίτερη προσοχή κατά την προσέγγιση και την ενηµέρωση σχετικά µε προγράµµατα σπ απαιτούν οι λεγόµενες ειδικές οµάδες κοινού. Οι κυριότερες από τις οµάδες αυτές είναι: Σχολεία.-Αποτελούν τον πυρήνα ευαισθητοποίησης της κοινής γνώµης. Η ενηµέρωση πρέπει να γίνεται σε όλες τις βαθµίδες της εκπαίδευσης µε χρήση οπτικοακουστικού υλικού όπως ειδικά έντυπα, οµιλίες, βιντεοταινίες και διαφάνειες. ηµόσιες υπηρεσίες και ιδιωτικές επιχειρήσεις.-η ενηµέρωση γίνεται µε απευθείας πληροφόρηση των υπαλλήλων, όπου ο βαθµός ευαισθητοποίησής τους είναι βασικός παράγοντας για την περαιτέρω εφαρµογή και εξάπλωση του προγράµµατος. Στρατώνες.-Η επεξηγηµατική οµιλία της απευθείας πληροφόρησης και ενηµέρωσης προς τη συγκεκριµένη οµάδα, πρέπει να λαµβάνει υπόψη της όλες τις ιδιαιτερότητες που αυτή (η οµάδα) παρουσιάζει. Οικολογικές οργανώσεις και πολιτιστικοί σύλλογοι.-τα µέλη των συγκεκριµένων οµάδων είναι, εν γένει, πρόθυµα να υποστηρίξουν κάθε πρόγραµµα σχετικό µε την προστασία του περιβάλλοντος. Μπορούν επιπλέον να γίνουν και φορείς ενηµέρωσης προς τους εργαζοµένους στο πρόγραµµα εξασφαλίζοντας έτσι συνεργασία και συµπαράσταση για την επίτευξη των στόχων του προγράµµατος. Λοιπές Πληροφορίες-Κατά τη λειτουργία του προγράµµατος είναι πιθανή η παροχή πρόσθετων πληροφοριών προς τους διαχειριστές των πολυκατοικιών αλλά και η οργάνωση κινητών εκθέσεων, οµιλιών και εκδηλώσεων σχετικά µε την ιδέα της σπ και της ανακύκλωσης γενικότερα. Παροχή Κινήτρων Η παροχή κινήτρων έχει ως στόχο την αύξηση της συµµετοχής των κατοίκων στο πρόγραµµα. Τα κίνητρα αυτά µπορούν να εξυπηρετούν µακροπρόθεσµους ή βραχυπρόθεσµους στόχους ανάλογα µε την πολιτική διαχείρισης των απορριµµάτων που ακολουθείται. Φορείς Ευαισθητοποίησης Η ενηµέρωση και η ευαισθητοποίηση των πολιτών µπορεί να επιτευχθεί από εκπαιδευµένες οικολογικές οργανώσεις, µαθητές, άνεργους επιστήµονες ειδικευµένους σε αντίστοιχα προγράµµατα και τους φορείς διαχείρισης του προγράµµατος. Επιπλέον, τα διαφηµιστικά φυλλάδια είναι επιθυµητό να είναι από ανακυκλωµένο χαρτί και να αναγράφουν τη σχετική σήµανση ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑΤΑ σπ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΠΟ ΙΑΦΟΡΕΣ ΧΩΡΕΣ Παρακάτω θα περιγράψουµε µε συντοµία το σύστηµα ιαλογής στην Πηγή που εφαρµόζεται σε διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες, όπως στην Γερµανία,Αυστρία, Ιταλία, Ισπανία, Αγγλία (Μεγάλη Βρετανία) Συστήµατα σπ των βιοαποβλήτων ΣΤΗΝ ΓΕΡΜΑΝΙΑ 232

233 Στη Γερµανία η εφαρµογή σπ για τα βιοαπόβλητα είναι ευρέως διαδεδοµένη και αποτελεί βασική παράµετρος για την επίτευξη των επίδοξων στόχων ο οποίοι έχουν οριστεί σε εθνικό επίπεδο. Εξαιρέσεις στη χρήση και στην εφαρµογή σπ για τα οικιακά βιοαπόβλητα προβλέπονται για τις περιοχές οι οποίες εφαρµόζουν επιτυχηµένα προγράµµατα οικιακής κοµποστοποίησης, ενώ για την υψηλότερη καθαρότητα της διαλογής έχει απαγορευθεί η προσθήκη άλλων ροών απορριµµάτων στο σύστηµα συλλογής. Στη Γερµανία η διαλογή των τροφικών απορριµµάτων σε επίπεδο οικίας πραγµατοποιείται µε τη χρήση οικιακών κάδων και βιοαποδοµήσιµων σάκων αλλά στις πλείστες των περιπτώσεων οι τοπικές αρχές συνιστούν τη συλλογή των οργανικών σε εφηµερίδες και την απόρριψή τους σε εξωτερικό κάδο. Ο εξωτερικός κάδος αποτελεί το βασικό µέσο των βιοαποβλήτων στη Γερµανία (biotonne) για τη συλλογή τόσο των τροφικών απορριµµάτων όσο και των οικιακών πράσινων απορριµµάτων το περιεχόµενο του οποίου συλλέγουν µηχανικά τα οχήµατα. Ανάλογα µε την παραγόµενη ποσότητα βιοαποβλήτων παρουσιάζονται κάδοι χωρητικότητας 60, 80, 120 και 240L. Στις περισσότερες περιπτώσεις εφαρµογής σπ των οικιακών βιοαπoβλήτων χρησιµοποιείται δίτροχος κάδος χωρητικότητας 120L ο οποίος επιτρέπει και την εισαγωγή ογκωδών κηπευτικών/πράσινων απορριµµάτων. Η αποκοµιδή των βιοαποβλήτων, στην πλειοψηφία των εφαρµοζόµενων συστηµάτων σπ, πραγµατοποιείται συνήθως κάθε δεκαπενθήµερο µε την ενδιάµεση εβδοµάδα να λαµβάνει χώρα η συλλογή των υπολειµµατικών απορριµµάτων (σύµµεικτων). Επιπλέον, σε ορισµένες περιπτώσεις η συλλογή πραγµατοποιείται ανά δεκαπενθήµερο τη χειµερινή περίοδο ( εκέµβρη έως Μάρτιο), ενώ την καλοκαιρινή περίοδο γίνεται εβδοµαδιαίως (Απρίλιο έως Νοέµβρη) (VKS, 2008). Η συχνότερη συλλογής των κάδων κατά την καλοκαιρινή περίοδο οφείλεται τόσο στην ανάγκη αντιµετώπισης πιθανών οχλήσεων λόγω της ταχύτερης αποδόµησης των οργανικών αποβλήτων όσο και στην ανάγκη κάλυψης της συλλογής των παραγόµενων κηπευτικών/πράσινων απορριµµάτων η οποία παρουσιάζει τις µέγιστες τιµές της στη διάρκεια του χρόνου. Οι ηµέρες συλλογής των κάδων αναγράφονται σε ειδικά διαµορφωµένο «ηµερολόγιο ανακύκλωσης» το οποίο παρέχεται στους χρήστες και στο οποίο συνήθως παρουσιάζεται η λίστα µε τα υλικά που επιτρέπονται και απαγορεύονται να εισαχθούν στον κάδο. Το περιεχόµενο των κάδων συλλέγεται από απορριµµατοφόρα οπίσθιας ή/και πλαγίας φόρτωσης µε τα τελευταία να γίνονται όλο και πιο δηµοφιλή και αποδεκτά εξαιτίας των πλεονεκτηµάτων τους αναφορικά µε τη µείωση του κόστους συλλογής άλλα και της ευκολίας αποκοµιδής των απορριµµάτων. Για την συλλογή των πράσινων απορριµµάτων, όπως αυτά ορίζονται στη Γερµανία, χρησιµοποιούνται συστήµατα παραλαβής κατόπιν επικοινωνίας (Holsysteme) και κέντρα συλλογής. Αξίζει να σηµειωθεί ότι τα συστήµατα αυτά ενίοτε χρησιµοποιούνται συµπληρωµατικά για τη συλλογή των βιοαποβλήτων προερχόµενα από τα νοικοκυριά (τροφικά και ιδιωτικά πράσινα απορρίµµατα biogut). Πρέπει να τονισθεί ότι σε αυτού του τύπου τα απορρίµµατα δεν περιλαµβάνονται τα πράσινα απορρίµµατα από τα νοικοκυριά (π.χ. αποκόµµατα χλόης, θάµνων και δέντρων). Σε ορισµένες περιοχές εφαρµόζεται η χρήση κάδων για τη διαλογή των πράσινων απορριµµάτων (ιδιωτικών και δηµόσιων όπως ορίζεται από Ε.Ε.) από τις αρµόδιες τοπικές αρχές σε µόνιµη ή περιοδική-εποχιακή βάση χωρίς οικονοµική επιβάρυνση (τέλη συλλογής). Το δεύτερο σύστηµα για τη διαλογή των πράσινων απορριµµάτων που εφαρµόζεται στη Γερµανία είναι τα κέντρα συλλογής σύµφωνα µε το οποίο η αρµόδια τοπική αρχή διαθέτει 233

234 συγκεκριµένα σηµεία στη ευρύτερη περιοχή σε µόνιµη βάση όπου δύναται να διατεθεί η ροή αυτή των αποβλήτων. Τα σηµεία αυτά µπορεί να είναι : (α) µονάδες κοµποστοποίησης και κέντρα ανακύκλωσης και (β) αποκεντρωµένα σηµεία συλλογής. Οι µονάδες κοµποστοποίησης και τα κέντρα ανακύκλωσης αποτελούν µόνιµες εγκαταστάσεις στις οποίες διατίθενται τα παραγόµενα πράσινα απορρίµµατα από τους χρήστες. Στα πλεονεκτήµατα αυτών των µεθόδων διάθεσης προσµετράτε η ευελιξία ως προς το ωράριο λειτουργίας και αποδοχής των απορριµµάτων (κατά το πλείστον δέχονται απορρίµµατα όλες τις ώρες λειτουργίας των εγκαταστάσεων), ενώ επιπλέον, στις εγκαταστάσεις κοµποστοποίησης δύναται να διατεθούν µεγάλες ποσότητες πράσινων απορριµµάτων χωρίς να δηµιουργηθούν προβλήµατα. Τα κέντρα συλλογής προσφέρουν υπηρεσίες φιλικές προς το χρήστη χωρίς οικονοµική επιβάρυνση. Τα αποκεντρωµένα συστήµατα διαλογής των πράσινων απορριµµάτων παρέχονται από ορισµένες τοπικές αρχές διαχείρισης αποβλήτων και αποτελούνται από µεγάλους κλειστού τύπου κάδους (container). Τα αποκεντρωµένα συστήµατα δεν είναι διαθέσιµα σε µόνιµη βάση. Εποµένως, η διάθεση των πράσινων απορριµµάτων γίνεται σε προγραµµατισµένες ηµέρες π.χ. εβδοµαδιαίως και για συγκεκριµένη χρονική περίοδο (συνήθως δύο ώρες) υπό την εποπτεία της υπηρεσίας καθαρισµού µε δυναµικότητα εξυπηρέτησης περίπου κατοίκων ανά σύστηµα. Τα συστήµατα διατίθενται µόνο κατά την περίοδο υψηλής παραγωγής πράσινων απορριµµάτων (Απρίλιος Νοέµβρης) Συστήµατα σπ των βιοαποβλήτων ΣΤΗΝ ΑΥΣΤΡΙΑ Αναφορικά µε τη σπ των οικιακών βιοαποβλήτων στην Αυστρία, πραγµατοποιείται διαχωρισµός µεταξύ δύο διαφορετικών οργανικών κλασµάτων τα οποία συλλέγονται µε διαφορετικούς τρόπους: Στην πρώτη περίπτωση περιλαµβάνεται η χρήση κάδου ανά οµάδες κατοικιών για τη συλλογή τροφικών απορριµµάτων και πράσινων/κηπευτικών απορρίµµατα τα οποία προέρχονται από ιδιωτικά νοικοκυριά και κήπους, καταστήµατα λιανικής πώλησης καθώς και µικρού µεγέθους βιοµηχανίες. Η µέθοδος της σπ µε τη χρήση κάδων συλλογής βιοαποβλήτων ανά οµάδες κατοικιών έχει πλέον εφαρµοστεί σε όλη την επικράτεια της Αυστρίας. Στη δεύτερη κατηγορία υπεισέρχονται τα πράσινα απορρίµµατα τα οποία δεν συλλέγονται µε την προαναφερόµενη µέθοδο διαλογής και περιλαµβάνουν φυτικά υπολείµµατα από ιδιωτικά και δηµόσια πάρκα και κήπους, νεκροταφεία καθώς και από τον καθαρισµό πράσινων περιοχών σε λίµνες, ποταµούς και δρόµους. Τα οικιακά βιοαπόβλητα συλλέγονται σε εξωτερικούς κάδους ανά οµάδες κατοικιών από όπου γίνεται και η αποκοµιδή των βιοαποβλήτων από τις υπηρεσίες καθαρισµού των δήµων. Στις περισσότερες των περιπτώσεων χρησιµοποιούνται δίτροχοι κάδοι χωρητικότητας 120L, ενώ η συχνότητα συλλογής των βιοαποβλήτων συνήθως πραγµατοποιείται εβδοµαδιαίως κατά τους καλοκαιρινούς µήνες και σε δεκαπενθήµερη βάση το χειµώνα. Πρέπει να σηµειωθεί ότι ο καθορισµός της χωρητικότητας των κάδων συλλογής καθώς και της συχνότητας αποκοµιδής των βιοαποβλήτων διαφοροποιείται µεταξύ των οµόσπονδων κρατιδίων αλλά και σε επίπεδο δήµων. Τα βιοαπόβλητα τα οποία προορίζονται για τον εξωτερικό κάδο συλλογής συνηθίζεται να προδιαλέγονται σε οικιακό κάδο µικρότερης χωρητικότητας ή χάρτινες σακούλες οι οποίες είναι τοποθετηµένες σε εύκολα προσβάσιµο χώρο στο εσωτερικό της οικείας. Στο κάτω µέρος τοποθετείται χαρτί κουζίνας, χαρτοπετσέτες ή εφηµερίδες ώστε να γίνεται η απορρόφηση των παραγόµενων στραγγισµάτων από τα τροφικά απορρίµµατα. Το 234

235 περιεχόµενο οργανικό υλικό των οικιακών κάδων εκφορτώνεται µε περιοδικότητα 2 ή 3 ηµερών στον εξωτερικό κάδο από όπου συλλέγεται από τις αρµόδιες υπηρεσίες. Στην Αυστρία στις περιπτώσεις των νοικοκυριών όπου εφαρµόζεται η οικιακή κοµποστοποίηση, δε απαιτεί η συλλογή των βιοαποβλήτων µε την προαναφερόµενη µέθοδο. Στην περίπτωση της οικιακής κοµποστοποίηση, εν αντιθέσει µε ορισµένες περιπτώσεις της σπ βιοαποβλήτων (όσες δεν είναι σε συµφωνία µε τον κανονισµό 1774/2002), επιτρέπεται η χρήση ζωικών τροφικών απορριµµάτων ως οργανικό υπόστρωµα, ενώ παρέχονται συµβουλές από αρµόδιες αρχές για τη σωστή, ασφαλή και αποδοτική πρακτική της διεργασίας αυτής. Τα πράσινα απορρίµµατα συλλέγονται συνήθως σε κέντρα συλλογής. Κέντρα συλλογής πρασίνων απορριµµάτων Εναλλακτικά, και ανάλογα µε την εποχικότητα, τα απορρίµµατα είτε τεµαχίζονται επί τόπου µε κατάλληλο µηχανισµό και συλλέγονται από τις αρµόδιες αρχές διαχείρισης αποβλήτων κατόπιν επικοινωνίας, είτε διατίθεται απευθείας από τους δηµότες σε µονάδες κοµποστοποίησης. Συνήθως τα κέντρα συλλογής εκτός από τη συλλογή πράσινων απορριµµάτων σκοπεύουν στη σπ και άλλων υλικών στόχων (π.χ. ογκώδη απόβλητα, ξύλο, µέταλλα, ηλεκτρικός εξοπλισµός, τα επικίνδυνα υλικά, χαρτόνι, απόβλητα κατασκευής). 235

236 Επιτόπου τεµαχισµός πρασίνων απορριµµάτων Οι ώρες λειτουργίας των κέντρων ορίζονται έτσι ώστε να εξυπηρετούν το κοινό για την διάθεση των απορριµµάτων τους. Τα τέλη συλλογής των πράσινων απορριµµάτων σε τέτοιου είδους συστήµατα συλλογής ενσωµατώνονται στα τέλη διαχείρισης των απορριµµάτων των νοικοκυριών (δεν δέχονται πράσινα απορρίµµατα από βιοµηχανίες) Συστήµατα σπ των βιοαποβλήτων ΣΤΗΝ ΙΤΑΛΙΑ Στην Ιταλία τα υφιστάµενα συστήµατα διαλογής των βιοαποβλήτων περιλαµβάνουν κατά κύριο λόγω σπ µε τη µέθοδο πόρτα-πόρτα, τη διαλογή σε κάδους µεγάλης χωρητικότητας (container) ανά οµάδες κατοικιών καθώς και τα κέντρα συλλογής. Η συµβατική µέθοδος για την αποκοµιδή των ΑΣΑ στην Ιταλία ήταν η χρήση container ανά οµάδες κατοικιών. Εποµένως, µε την ανάπτυξη των διεργασιών της ανάκτησης, επαναχρησιµοποίηση και ανακύκλωσης ήταν φυσικό επακόλουθο οι τοπικές αρχές να προβούν στη χρήση των υφιστάµενων υποδοµών για την εφαρµογή της σπ υλικών στόχων. Παρόµοια κατάσταση εµφανίζεται και σε άλλες χώρες όπως η Ισπανία. Η ανάγκη όµως των δήµων για την επίτευξη των βραχυπρόθεσµων και µακροπρόθεσµων στρατηγικών στόχων της χώρας αλλά και των περιφερειών, οδήγησαν στην εφαρµογή και στην ανάπτυξη νέων µεθόδων όπως η σπ πόρτα- πόρτα µε σκοπό να διαµορφώσουν τις απαιτουµένης συνθήκες για µεγαλύτερα ποσοστά ανάκτησης, καλύτερης ποιότητας υλικών στόχων, χαµηλότερο κόστος διαχείρισης και παράλληλα συµµόρφωση µε τις απαιτούµενες υποχρεώσεις αναφορικά µε τη διαχείριση των ΑΣΑ και των βιοαποβλήτων. Στην περίπτωση της µεθόδου σπ πόρτα-πόρτα τα παραγόµενα βιοαπόβλητα (κυρίως τροφικά απορρίµµατα) τοποθετούνται από τον κάτοικο παραγωγό σε µέσο που βρίσκεται εντός της οικίας. Το µέσο περιλαµβάνει οικιακούς κάδους µε ή χωρίς οπές µικρής χωρητικότητας συνήθως 6-10L, καθώς και βιοαποδοµήσιµους σάκους (συνήθως κατασκευασµένα από άµυλο) οι οποίοι τοποθετούνται εσωτερικά του κάδου για την κάλυψή του. Το µικρό µέγεθος του οικιακού κάδου αποτρέπει την παράδοση ογκωδών υλικών (π.χ. µπουκάλια) επιτυγχάνοντας επιτυγχάνοντας παράλληλα υψηλά επίπεδα καθαρότητας του συλλεγόµενου υλικού στόχου. Αντίστοιχα, η χρήση των σάκων βοηθούν στην ασφαλή συλλογή και µεταφορά των βιοαποβλήτων χωρίς οχλήσεις στο χρήση (π.χ. εκτροπή του υλικού στο εσωτερικό του κάδου, παρουσία εντόµων, ανάγκη τακτικού καθαρισµού του κάδου διαµορφώνοντας ευνοϊκές και πρακτικές συνθήκες για την εφαρµογή της σπ. Η συνδυασµένη χρήση των οικιακών κάδων και των σάκων επιτρέπουν τη αύξηση της ανάκτησης των τροφικών απορριµµάτων µειώνοντας το οργανικό φορτίο στα υπολειµµατικά απορρίµµατα άρα και τη συχνότητα συλλογής αυτών. Στις περιπτώσεις πυκνοκατοικηµένων οικιστικών περιοχών, πολυκατοικιών και πολυµελών οικογενειών εκτός των οικιακών κάδων διατίθενται και µεγαλύτερης χωρητικότητας κάδοι, συνήθως δίτροχοι, µηχανικής εκφόρτωσης στους οποίους τοποθετείται το περιεχόµενο του οικιακού όταν αυτός πληρωθεί ή όταν είναι δροµολογηµένη η µέρα συλλογής και αποκοµιδής των βιοαποβλήτων από τις υπηρεσίες καθαριότητας του δήµου. Στην περίπτωση των εµπορικών καταστηµάτων µεγάλης παραγωγής τροφικών 236

237 απορριµµάτων (π.χ. σουπερµάρκετ, εστιατόρια, ξενοδοχειακές µονάδες) διατίθενται τροχήλατοι κάδοι µεγαλύτερης χωρητικότητας ( L µέχρι και 600L) οι οποίοι εκφορτώνονται µηχανικά. Σε προκαθορισµένες ηµέρες και ώρες οι κάδοι τοποθετούνται σε δηµόσιο χώρο εξωτερικά της οικίας ή του εµπορικού καταστήµατος ώστε να γίνει η αποκοµιδή από τις αρµόδιες υπηρεσίες του ήµου. Τα υπολειµµατικά απορρίµµατα συνηθίζεται να συλλέγονται σε διαφανείς σάκους ή σε µικρής χωρητικότητας κάδους, ενώ µεγάλης χωρητικότητας κάδοι ή containers βρίσκουν εφαρµογή σε περιπτώσεις όπως αραιοκατοικηµένες περιοχές (π.χ. αγροτικές) ή σε πολυκατοικίες µε υψηλό αριθµό κατοίκων (π.χ. µεγαλύτερο των 20 ατόµων). Αξίζει να σηµειωθεί ότι η χρήση διάφανων σάκων στην Ιταλία εφαρµόζεται καθότι εξασφαλίζει το διαχωρισµό των οικιακών απορριµµάτων από τα µη-οικιακά υπολειµµατικά απορρίµµατα (π.χ. εµπορικά, βιοµηχανικά) δεδοµένου ότι αυτού του τύπου τα απορρίµµατα δεν µπορούν να διατεθούν ανώνυµα όπως συµβαίνει σε συστήµατα συλλογής µε container ανά οµάδες κατοίκων. Στην Ιταλία τα Οχήµατα Συλλογής τα οποία χρησιµοποιούνται µε τη µέθοδο σπ πόρταπόρτα για τα βιοαπόβλητα αφορούν συνήθως σε ανοικτού τύπου οχήµατα µε µηχανική φόρτωση χωρίς συµπίεση, δεδοµένου ότι η συγκεκριµένη ροή των ΑΣΑ διαθέτη υψηλή πυκνότητα. Επιπλέον, η µικρή χωρητικότητα των οικιακών κάδων οι οποίοι διατίθενται στους χρήστες περιορίζει τη συλλογή ογκωδών πράσινων απορριµµάτων µειώνοντας το απαιτούµενο ωφέλιµο φορτίο των ΟΣΜ. Παράλληλα, οι µικρές διαστάσεις των οχηµάτων επιτρέπουν την εύκολη πρόσβασή τους σε στενούς δρόµους βελτιστοποιώντας το κόστος συλλογής. Στην περίπτωση της Βόρειας Ιταλίας η συχνότητα συλλογής είναι 2 φορές την εβδοµάδα (σε περιοχές της Νότιας Ιταλίας η συλλογή είναι πιο εντατική) και λαµβάνει χώρα τις πρωινές ώρες, ενώ βάσει εφαρµογών έχει διαπιστωθεί ότι η χρήση ανοικτού τύπου Οχηµάτων επιτυγχάνει τη συλλογή 2400kg βιοαποβλήτων σε 6 ώρες λειτουργίας εξυπηρετώντας περίπου 3600 κατοίκους. Η µέθοδος πόρτα-πόρτα για τη συλλογή των βιοαποβλήτων στην Ιταλία συνδυάζεται συνήθως µε µονάδες µεταφόρτωσης των βιοαποβλήτων. Οι µονάδες αυτές βρίσκονται συνήθως σε κέντρα συλλογής όπου τα Οχήµατα µεταφορτώνουν το υλικό σε containers µεγάλης χωρητικότητας ( 18m3) για την προσωρινή αποθήκευση του οργανικού κλάσµατος µε µέγιστο χρόνος παραµονής 48 ώρες. Στη συνέχεια τα containers µεταφέρονται µε φορτηγά σε µονάδες βιολογικής επεξεργασίας. Η πρακτική αυτή εφαρµόζεται καθότι οι µονάδες επεξεργασίας είναι συνήθως εγκαταστηµένες σε αποµακρυσµένα σηµεία εξυπηρετώντας µε τον τρόπο αυτό στη µείωση του συνολικού κόστους συλλογής και µεταφοράς των βιοαποβλήτων βελτιστοποιώντας την αποκοµιδή. Η σπ των πράσινων απορριµµάτων πραγµατοποιείται συνήθως µέσω άµεσης παράδοσης από τα νοικοκυριά σε σηµεία κεντρικής συλλογής (Civic Sites Amenity -Piattaforme 237

238 Ecologiche) ή σε κάδους ανά οµάδες κατοικιών, µε πολύ µικρότερη συχνότητα αποκοµιδής σε σχέση µε τα τροφικά απορρίµµατα. Επιπλέον, για τη µείωση των ποσοτήτων των πράσινων απορριµµάτων που εισέρχονται στη διαχειριστική αλυσίδα των ΑΣΑ, προωθείται εντατικά από τις τοπικές αρχές η πρακτική της οικιακής κοµποστοποίησης Συστήµατα σπ των βιοαποβλήτων ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ Στην περίπτωση της Καταλονίας, η διαλογή των ΑΣΑ εφαρµόζεται σε τέσσερα έως πέντε υλικά στόχους συµπεριλαµβανοµένων των βιοαποβλήτων, ενώ η προσωρινή αποθήκευση των υλικών λαµβάνει σε συστήµατα τα οποία φέρουν διακριτούς χρωµατισµούς. Οι τοπικές αρχές της Καταλονίας οι οποίες είναι υπεύθυνες για τη διαχείριση των ΑΣΑ, οφείλουν να ορίσουν τον καταλληλότερο τρόπο διαλογής των ΑΣΑ για το δήµο ή τους δήµους που εκπροσωπούν. Οι υφιστάµενες µέθοδοι συλλογής των βιοαποβλήτων περιλαµβάνουν κατά κύριο λόγο σπ µε συστήµατα πόρτα-πόρτα, τη διαλογή σε κάδους ανά οµάδες κατοικιών και τα κέντρα συλλογής. Άλλες µέθοδοι που βρίσκουν εφαρµογή σε µικρότερη συχνότητα αφορούν σε συστήµατα συλλογής µε πεπιεσµένο αέρα και σε ηµιυπόγεια container. Πρέπει να σηµειωθεί ότι η ευρύτερη εφαρµογή της µεθόδου διαλογής των βιοαποβλήτων σε κάδους ανά οµάδες κατοικιών οφείλεται στις πρακτικές του παρελθόντος µε την αποκλειστική χρήση του ίδιου συστήµατος για την αποκοµιδή των σύµµεικτων απορριµµάτων. Επιπλέον, παρατηρείται σταδιακή αύξηση των ήµων οι οποίοι εφαρµόζουν σπ µε τη µέθοδο πόρταπόρτα τόσο λόγω της προώθησης του συστήµατος από τις αρµόδιες αρχές όσο και από το γεγονός ότι τα ποιοτικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά των συλλεγόµενων βιοαποβλήτων είναι αισθητά βελτιωµένα µε το κόστος συλλογής µεταφοράς και επεξεργασίας να είναι τις περισσότερες φορές µικρότερο αν όχι το ίδιο µε αυτό της διαλογής σε κάδους ανά οµάδες κατοικιών. Η σπ των βιοαποβλήτων µε τη µέθοδο πόρτα-πόρτα εφαρµόζεται µε τη χρήση διάφανων βιοαποδοµήσιµων σάκων και ενός ειδικά διαµορφωµένου κάδου οικιακής κλίµακας ο οποίος διατίθεται σε κάθε νοικοκυριό 7-10 L για την προσωρινή αποθήκευση των βιοαποβλήτων εντός της οικίας. Οι κάδοι είναι διάτρητοι µε ανοίγµατα στις πλευρές και στο πώµα τους επιτρέποντας τη διαφυγή των υδρατµών από την οργανική µάζα των βιοαποβλήτων. Οι βιοαποδοµήσιµοι σάκοι κατασκευάζονται από συνθετικό υλικό φυτικής προέλευσης το οποίο εξασφαλίζει την πλήρη διάσπαση του σάκου κατά τη βιοαπόδοµηση της περιεχόµενης σε αυτόν οργανικής ύλης κατά τη βιολογική επεξεργασία. Η χρήση βιοαποδοµήσιµων σάκων δεν είναι υποχρεωτική αλλά ενθαρρύνεται από τις αρµόδιες αρχές για τη µείωση των προσµίξεων πλαστικού υλικού στα βιοαπόβλητα. Με τη συνδυασµένη χρήση των διάτρητων οικιακών κάδων και των βιοαποδοµήσιµων σάκων προλαµβάνεται η συσσώρευση στραγγισµάτων, µειώνεται το βάρος καθώς και οι οσµές που εκλύονται από την αναερόβια ζύµωση των βιοαποβλήτων, ενώ παράλληλα διατηρείται η ανθεκτικότητα των βιοαποδοµήσιµων σάκων που εµπεριέχονται στα βιοαπόβλητα. Επιπλέον, µε τη χρήση διάφανων σάκων επιτρέπεται ο οπτικός έλεγχος του συλλεγόµενου υλικού µέτρο το οποίο οδηγεί σε υψηλότερη καθαρότητα του υλικού στόχου. 238

239 Στη περίπτωση της εφαρµογής σπ µε τη µέθοδο πόρτα-πορτα σε κτίρια χαµηλής δόµησης, ο κάδος οδηγείται σε ειδικά διαµορφωµένο δηµόσιο χώρο εξωτερικά της οικίας, ενώ σε κτίρια υψηλής δόµησης το περιεχόµενο του κάδου εκκενώνεται σε κάδους µεγαλύτερης χωρητικότητας (25L) κλειστού τύπου. Στις περιπτώσεις των εµπορικών δραστηριοτήτων περιλαµβάνονται κάδοι µε χωρητικότητα 90, 120, 240 και 360L. Σε όλες τις περιπτώσεις οι κάδοι τοποθετούνται σε χώρο εξωτερικά της οικίας ή του εµπορικού καταστήµατος σε προκαθορισµένες ηµέρες και ώρες (συνήθως 20:00-22:00) ώστε να γίνει η αποκοµιδή από τις υπηρεσίες του δήµου. Στους περισσότερους δήµους όπου εφαρµόζεται η συγκεκριµένη µέθοδος διαλογής των οικιακών βιαποβλήτων χρησιµοποιούν κατά το πλείστον ελαφρού τύπου οχήµατα (βάρους<3500kg) οπίσθιας φόρτωσης χωρίς συµπίεση δεδοµένου ότι η συγκεκριµένη ροή των ΑΣΑ διαθέτει υψηλή πυκνότητα. Αναφορικά µε τη συλλογή των βιοαποβλήτων σε κάδους ανά οµάδες κατοικιών, παρουσιάζονται διαφορετικού τύπου κάδοι, τροχήλατοι (δίτροχοι, τετράτροχοι), µη τροχήλατοι από πλαστικό ή µεταλλικό υλικό, κάδοι τύπου καµπάνας και µε χωρητικότητα η οποία κυµαίνεται από 90L έως 3200 L µε συνηθέστερο εύρος µεταξύ L. Η συχνότητα αποκοµιδής είναι περιοδική και καθορίζεται από την ποσότητα παραγωγής και τον τύπο του κάδου. Τα Οχήµατα στην περίπτωση αυτή ποικίλουν σε πλευρικής, οπίσθιας και εµπρόσθιας φόρτωσης και η επιλογή του τύπου Οχήµατος εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά της εκάστοτε περιοχής (παραγόµενη ποσότητα, πληθυσµιακή κάλυψη, συχνότητα συλλογής, σπ λοιπών υλικών στόχων κ.α.) Συστήµατα σπ των βιοαποβλήτων ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ (ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ) Η σπ των βιοαποβλήτων µε εξαίρεση τα πράσινα απορρίµµατα δεν έχει εφαρµοσθεί ευρέως στην Βρετανία. Στην πλειοψηφία των αρµόδιων αρχών τα τροφικά συλλέγονται µαζί µε τα υπολειµµατικά απορρίµµατα, ενώ στις περιπτώσεις όπου εφαρµόζεται σπ για τα τροφικά απορρίµµατα, η συλλογή τους γίνεται µαζί µε τα πράσινα µε τη χρήση κοινών κάδων ανά οµάδες κατοικιών. Εξαιτίας όµως των πρόσφατων πολιτικών εξελίξεων στις τοπικές αρχές παρουσιάζεται πλέον η στοχευµένη σπ των τροφικών απορριµµάτων η οποία αρχίζει και λαµβάνει σηµαντικές διαστάσεις µε τη χρήση τροποποιηµένου συστήµατος πόρτα-πόρτα. Η διαµόρφωση συστήµατος σπ για τα τροφικά απορρίµµατα στην Αγγλία και στη Βρετανία βασίζεται σε σηµαντικό βαθµό από τις προδιαγραφές των υφιστάµενων µονάδων βιολογικής επεξεργασίας και τη συµφωνία αυτών µε τις διατάξεις του κανονισµού ABPR αναφορικά µε τη διαχείριση και επεξεργασία των τροφικών απορριµµάτων στα οποία περιλαµβάνονται οικιακά απορρίµµατα ζωικής προέλευσης (π.χ. κρέας, ψάρι). Εποµένως, σε ορισµένες τοπικές αρχές στις οποίες απουσιάζουν κατάλληλες υποδοµές, όπως αυτές απαιτούνται από των ανωτέρω κανονισµό, εφαρµόζουν εξειδικευµένη σπ για τα τροφικά απορρίµµατα στα οποία δεν περιλαµβάνονται τα οικιακά οργανικά απορρίµµατα ζωικής προέλευσης.η διαφοροποίηση αυτή έχει σηµαντικό αντίκτυπο στην εφαρµογή της διαλογής των βιοαποβλήτων καθότι αποθαρρύνει τη συµµετοχή των νοικοκυριών, εφόσον η εφαρµογή των συστηµάτων σπ πρέπει να είναι όσο το δυνατό πιο απτή και πρακτική στο χρήστη. Η εφαρµογή των προαναφερόµενων σχηµάτων διαλογής έχει περιοριστεί πλέον δεδοµένου ότι παρουσιάζουν σηµαντικά προβλήµατα βιωσιµότητας, ενώ παράλληλα η βιοµηχανία επεξεργασίας βιοαποβλήτων στη Βρετανία εµφανίζει σηµαντική πρόοδο βασιζόµενη στα πρότυπα του κανονισµού ABPR. 239

240 Στη συνέχεια γίνεται περιγραφή των µεθόδων σπ των βιοαποβλήτων οι οποίες βρίσκουν εφαρµογή στη Βρετανία. Σύµφωνα µε την τροποποιηµένη σπ τύπου πόρτα-πόρτα τα νοικοκυριά προµηθεύονται ένα µικρό οικιακό κάδο εσωτερικής χρήσης, βιοαποδοµήσιµους σάκους καθώς και ένα κάδο µεγαλύτερης χωρητικότητας ο οποίος τοποθετείται σε ιδιωτικό χώρο εξωτερικά της οικείας. Ο µικρός οικιακός κάδος χρησιµοποιείται για τη συλλογή και την προσωρινή αποθήκευση των τροφικών απορριµµάτων κατά την παραγωγή τους στο εσωτερικό της οικίας. Η χωρητικότητά του είναι συνήθως µεταξύ 5-7L αλλά υπάρχουν διαθέσιµοι και οικιακοί κάδοι των 10L. Οι οικιακοί κάδοι δύναται να είναι διάτρητοι αλλά και χωρίς οπές. Στην πρώτη περίπτωση έχει παρατηρηθεί ότι η χρήση τους µειώνει τη µάζα του οργανικού υλικού, δεν παρατηρούνται οχλήσεις λόγω οσµών, ενώ συνίσταται πάντοτε η τοποθέτηση βιοαποδοµήσιµων σάκων. Στη δεύτερη περίπτωση η χρήση σάκων δεν προαπαιτείται και για το λόγο αυτό πολλές φορές τοποθετείται χαρτί π.χ. εφηµερίδες, για την κάλυψη της εσωτερικής επιφάνειας του κάδου. Οι οικιακοί κάδοι εκφορτώνονται µε συχνή περιοδικότητα π.χ. όταν πληρώνονται ή τουλάχιστον δύο φορές την εβδοµάδα, στο κάδο εξωτερικής χρήσης. Οι σάκοι κατασκευάζονται από βιοαποδοµήσιµο υλικό και τοποθετούνται στο εσωτερικό του οικιακού κάδου για τη συλλογή των τροφικών απορριµµάτων. Η εξακρίβωση της βιαποδοµησιµότητας τους βασίζεται σε πρότυπες µεθόδους ανάλυσης. Σύµφωνα µε έρευνα,διαπιστώνεται ότι η εφαρµογή βιοαποδοµήσιµων σάκων βοηθάει στην απουσία οχλήσεων στα νοικοκυριά κατά τη διαλογή των βιοαποβλήτων (οσµές, καθαριότητα, στραγγίσµατα), ενώ παράλληλα εµφανίζει πρακτική εφαρµογή στην εκφόρτωση του περιεχοµένου στου στον εξωτερικό κάδο συλλογής. Το βασικό µειονέκτηµα της χρήσης των βιοαποδοµήσιµων σάκων αποτελεί το κόστος τους το οποίο είναι περίπου ίσο µε 21% των συνολικών δαπανών της συλλογής και µεταφοράς των βιοαποβλήτων (στην περίπτωση που οι τοπικές αρχές τους παρέχουν χωρίς επιβάρυνση στα νοικοκυριά). Από την πρακτική εφαρµογή των σάκων στην Αγγλία διαπιστώνονται τρεις εναλλακτικοί τρόποι εφαρµογής από τις τοπικές αρχές. Η πρώτη εφαρµογή αφορά στη συνεχή προµήθεια σάκων χωρίς την επιβάρυνση των νοικοκυριών. Η δεύτερη εφαρµογή αφορά στην παροχή σάκων κατά την εισαγωγή του συστήµατος σπ των βιοαποβλήτων, ενώ στη συνέχεια οι συµµετέχοντες προβαίνουν οι ίδιοι στην αγορά βιοδιασπώµενων σάκων. Η τρίτη και τελευταία εφαρµογή περιλαµβάνει την ενθάρρυνση των νοικοκυριών στη χρήση εφηµερίδων ή στην αγορά σάκων µε δική τους πρωτοβουλία. Η πρώτη και δεύτερη εφαρµογή είναι οι πιο διαδεδοµένες ανάλογα µε την οικονοµική δυνατότητα της εκάστοτε τοπικής αρχής. Τέλος, για την περιοδική εκφόρτωση των τροφικών απορριµµάτων των οικιακών κάδων παρέχεται στα νοικοκυριά, εξωτερικός κάδος το περιεχόµενο του οποίου συλλέγουν οι υπηρεσίες καθαριότητας των τοπικών αρχών σε 240

241 προκαθορισµένο πρόγραµµα αποκοµιδής. Οι εν λόγω κάδοι είναι κατασκευασµένοι από πλαστικό και φέρουν πώµα µε δυνατότητα κλειδώµατος καθώς και χειρολαβή για την ευχερή µεταφορά και εκκένωση του περιεχοµένου τους στο όχηµα συλλογής Η χωρητικότητα του κάδου κυµαίνεται από 20-25L η οποία εξυπηρετεί την πλειονότητα των νοικοκυριών για την εβδοµαδιαία αποκοµιδή των τροφικών απορριµµάτων. Στα προγράµµατα σπ στα οποία γίνεται διαλογή σύµµεικτων τροφικών και πράσινων απορριµµάτων, χρησιµοποιούνται συνήθως εξωτερικοί δίτροχοι κάδοι χωρητικότητας L. Το µέγεθος του κάδους καθορίζεται µε βάση τη συχνότητα συλλογής από τις τοπικές αρχές και το µέγεθος των πράσινων απορριµµάτων. Στις χώρες µε εύκρατο κλίµα όπως το Ηνωµένο Βασίλειο η παραγόµενη ποσότητα πράσινων απορριµµάτων είναι άκρως εποχιακή και παρουσιάζει σηµαντικές προκλήσεις αναφορικά µε τη συλλογή αλλά και την επεξεργασία τους. Η συλλογή των πράσινων απορριµµάτων στο Ηνωµένο Βασίλειο έχει καθιερωθεί εδώ και δεκαετίες και πραγµατοποιείται κατά το πλείστον µε συστήµατα σπ µε χρήση κάδων ανά οµάδες κατοικιών, ενώ σηµαντική είναι η συµβολή των κέντρων συλλογής οικιακών απορριµµάτων (Household Waste Recycling Centers) για το διαχωρισµό του ρεύµατος αυτού των βιοαποβλήτων. Επιπλέον, σηµαντικές ποσότητες προέρχονται και από συστήµατα σπ µε χρήση κάδων ανά οµάδες κατοικιών όπου γίνεται σύµµεικτη συλλογή των τροφικών και πράσινων απορριµµάτων (κοινός κάδος). Τα συλλεγόµενα βιοαπόβλητα εκφορτώνονται είτε απευθείας σε κατάλληλη µονάδα βιολογικής επεξεργασίας (συµβατή ή µη συµβατή µε ABPR ανάλογα µε το είδος της διαλογής των βιοαποβλήτων) είτε σε ενδιάµεσο σταθµό µεταφόρτωσης ο οποίος µπορεί να περιλαµβάνει ειδικά container Αξιολόγηση Συστηµάτων ιαλογής στην Πηγή Με δεδοµένο το ευρύ φάσµα µεθόδων και οργανωτικών σχηµάτων που απαντάται σε πρακτικές εφαρµογές προγραµµάτων σπ, πραγµατοποιείται αξιολόγηση αυτών µε χρήση της µεθοδολογίας ανάλυσης SWOT (Strengths Weaknesses Opportunities Threats). Κατά την εφαρµογή της ανάλυσης SWOT, επιχειρείται η αποτίµηση και η ανάδειξη των δυνατών και αδύνατων σηµείων κάθε µιας εκ των αναφερόµενων µεθόδων σπ, καθώς και η διατύπωση των αναπτυξιακών τους δυνατοτήτων- ευκαιριών (επέκταση της εφαρµογής τους) και των κινδύνων-απειλών που διατρέχουν για την αποτελεσµατική και αποδοτική συλλογή των ΑΣΑ στην πηγή µε ιδιαίτερη έµφαση στη σπ των βιοαποβλήτων Πίνακας SWOT Χωριστής Συλλογής Ενός Τύπου Υλικού Στόχου 241

242 242

243 Πίνακας SWOT συλλογής µε τη µέθοδο Πόρτα Πόρτα 243

244 Πίνακας SWOT συλλογής µε κάδους ανά οµάδες κατοικιών 244