Δ. ΧΑΤΖΗΠΑΥΛΟΥ-ΛΙΤΙΝΑ, phd

Transcript

1 Δ. ΧΑΤΖΗΠΑΥΛΟΥ-ΛΙΤΙΝΑ, phd Kαθηγήτρια Φαρμακευτικής Χημείας, Πρόεδρος Τμήματος Φαρμακευτικής, Α.Π.Θ. e - m a i l : h a d j i p p h a r m. a u t h. g r

2 On line αγορά: H περίπτωση του φαρμάκου από την πλευρά του φαρμακοποιού και της φαρμακευτικής επιστήμης

3 Το παγκόσμιο Διαδίκτυο (Internet) είναι ένα ιδιαίτερα δημοφιλές μέσο επικοινωνίας στις σύγχρονες κοινωνίες Μία από τις νέες χρήσεις του διαδικτύου, με συνεχώς αυξητικές τάσεις, είναι και το ηλεκτρονικό εμπόριο.

4 Just One Click Process Order & Delivery Ο ρόλος των e-shop είναι η αγορά και η πώληση προϊόντων ή υπηρεσιών από το διαδίκτυο (internet). Με την δημιουργία ενός e-shop μια επιχείρηση, μικρή ή μεγάλη, έχει στη διάθεσή της, ένα επιπλέον κατάστημα το οποίο πουλάει τα προϊόντα της αυτόματα όλο το 24ωρο, χωρίς ιδιαίτερα υψηλότερο λειτουργικό κόστος.

5 Μέχρι πριν λίγα χρόνια κανένας καταναλωτής δε θα μπορούσε να διανοηθεί πως μπορούσε να κάνει τις αγορές του μέσω του διαδικτύου (Internet) και σήμερα, λίγα χρόνια αργότερα, έχοντας απλά ένας καταναλωτής ένα Η/Υ και σύνδεση Internet μπορεί από το σπίτι του ή το γραφείο του να πραγματοποιεί ένα μέρος ή ακόμα και όλο το σύνολο των αγορών του. Μελέτες έχουν καταδείξει ότι το Internet συγκαταλέγεται μεταξύ των 3 κορυφαίων πηγών που συμβουλεύεται ο καταναλωτής κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αγοράς (purchase process).

6 Πλεονεκτήματα των Ηλεκτρονικών Αγορών Το ηλεκτρονικό εμπόριο εισέβαλε τα τελευταία χρόνια στον χώρο των επιχειρήσεων διευρύνοντας τα οφέλη των εταιριών από τις ηλεκτρονικές πωλήσεις και παρέχοντας νέους, περισσότερο λειτουργικούς τρόπους διαχείρισης των πωλήσεων. Τα οφέλη μιας επιχείρησης από την είσοδο της στον κόσμο του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι πολλά μεταξύ των οποίων: Αύξηση των πωλήσεων Βέλτιστη διαχείριση των προϊόντων, παραγγελιών και εισροών κεφαλαίου Άμεση ικανοποίηση των αναγκών των πελατών Μεγαλύτερη ασφάλεια στις συναλλαγές Ακρίβεια στην ενημέρωση των πελατών για καινούργια προϊόντα και άμεση προώθηση τους στην αγορά. Βελτίωση της επικοινωνίας με τους πελάτες.

7 Hλεκτρονική υγεία (E-Health) αποτελεί ένα νέο τρόπο παροχής υπηρεσιών υγείας και πληροφοριών προς ασθενείς, επαγγελματίες υγείας και κάθε άλλο ενδιαφερόμενο μέσω του διαδικτύου και άλλων συναφών τεχνολογιών. Σύμφωνα με τον G.Eysenbach, η ηλεκτρονική υγεία δεν έχει μόνο τεχνολογική διάσταση, αλλά αντιπροσωπεύει ένα νέο τρόπο σκέψης, μια νέα στάση και δέσμευση ατόμων και οργανισμών για δράσεις δικτύωσης. με σκοπό τη βελτίωση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης (health care) με χρήση νέων τεχνολογιών πληροφόρησης και επικοινωνίας

8 Ηλεκτρονικά Φαρμακεία Ευκαιρίες, Κίνδυνος, life style????

9 Το ηλεκτρονικό εμπόριο στο χώρο του φαρμάκου Η ανάπτυξη του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει εισβάλει δυναμικά και στο χώρο των φαρμακευτικών προϊόντων. Η αγορά φαρμάκων μέσω ίντερνετ είναι πλέον γεγονός. Σήμερα, κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ποιες ακριβώς είναι οι ποσότητες φαρμάκων που διακινούνται μέσω του διαδικτύου, αφού σ αυτές περιλαμβάνονται νόμιμες αλλά και μη νόμιμες πωλήσεις. Οι πωλήσεις της τελευταίας κατηγορίας περιλαμβάνουν μεγάλες ποσότητες πλαστών φαρμάκων (counterfeit drugs) τα οποία είναι άκρως επικίνδυνα για την υγεία των χρηστών. Σχετική έρευνα του βρετανικού περιοδικού GP Magazine αναφέρει ότι το 25% των βρετανών γιατρών έχει αντιμετωπίσει περιστατικά ασθενών που αφορούσαν παρενέργειες φαρμάκων που αγοράστηκαν μέσω διαδικτύου. Στη Βρετανία μόνο, πάνω από δύο εκατομμύρια βρετανοί αγοράζουν φάρμακα από το διαδίκτυο.

10 Οι αγορές αφορούν κυρίως life style φάρμακα, όπως το Prozac και το Viagra, τα οποία πωλούνται χωρίς την απαραίτητη ιατρική συνταγή και χωρίς να είναι βέβαια αν πρόκειται για αυθεντικά ή πλαστά σκευάσματα. Τα πλέον «δημοφιλή» φάρμακα που έχουν αυξημένες πωλήσεις είναι αυτά που χορηγούνται κατά της σεξουαλικής ανικανότητας, όπως το Viagra, κατά της αλωπεκίας, όπως το Propecia, κατά του καπνίσματος, όπως το Zyban, αλλά και χάπια αδυνατίσματος, όπως τα Phentermine, Xenical και Meridia.

11 Οι αγορές μέσω ηλεκτρονικού υπολογιστή είναι εύκολη διαδικασία, ο πελάτης δεν χρειάζεται να περιμένει ώσπου να εξυπηρετηθεί, υπάρχει η άνεση της πολυθρόνας του σπιτιού, ούτε νιώθει αμηχανία όταν ζητεί κάποιο φάρμακο, όπως για παράδειγμα το Viagra. το οποίο παρουσίασε υψηλές πωλήσεις μέσω της μορφής αυτής εμπορίου. Πιθανοί παράγοντες υπήρξαν αφενός ότι δεν υφίστατο άδεια κυκλοφορίας για το φάρμακο αυτό σε πολλά κράτη, με αποτέλεσμα η αγορά δι' αλληλογραφίας να συνιστά τον μόνο, μη νόμιμο, τρόπο απόκτησης του και αφετέρου η ηλεκτρονική πώλησή του σε πολύ χαμηλότερες τιμές σε σχέση με τις εθνικές Ο πελάτης του ηλεκτρονικού φαρμακείου χρειάζεται έναν υπολογιστή, μία ηλεκτρονική διεύθυνση και μία πιστωτική κάρτα

12 Τα τελευταία χρόνια στην ελληνική αγορά έχουν κάνει την εμφάνισή τους ιστότοποι οι οποίοι αποτελούν τα ηλεκτρονικά καταστήματα πραγματικών φαρμακείων. Σκοπός των διαδικτυακών φαρμακείων είναι η αύξηση των πωλήσεων και η προώθηση φαρμακευτικών προϊόντων, όπως καλλυντικά, συμπληρώματα διατροφής, εκτός βέβαια από φάρμακα, αφού αυτό απαγορεύεται από την ελληνική νομοθεσία. OMΩΣ υπάρχει μεγάλη υστέρηση του συγκεκριμένου τομέα της οικονομίας σε σύγκριση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

13 Tα τελευταία τέσσερα χρόνια έχουν αναπτυχθεί στην Ελλάδα περισσότερα από 350 ηλεκτρονικά φαρμακεία που πωλούν με ανταγωνιστικές τιμές και εκπτώσεις έως και 50% προϊόντα όπως συμπληρώματα διατροφής, δερμοκαλλυντικά, αντιηλιακά κ.ά. Παντού στην ελληνική επικράτεια έχουν δημιουργηθεί ηλεκτρονικά καταστήματα από φαρμακεία, τα οποία αποτελούν την διαδικτυακή προέκταση του φυσικού φαρμακείου. Τα ηλεκτρονικά φαρμακεία παρέχουν γεωγραφική ανεξαρτησία των εμπορικών συναλλαγών καθώς αυτές γίνονται ηλεκτρονικά. Οι εν δυνάμει πελάτες δεν είναι απαραίτητα οι επισκέπτες του φυσικού Φαρμακείου

14 Παρά το γεγονός ότι οι εκπρόσωποι του ιατρικού κόσμου αλλά και οι επίσημοι οργανισμοί όπως ο WHO, FDA, EMA κ.α. επισημαίνουν συνεχώς του κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι on-line αγοραστές και χρήστες φαρμακευτικών σκευασμάτων, οι πωλήσεις μέσω διαδικτύου αυξάνονται συνεχώς με αλματώδεις ρυθμούς.

15 εξετάζει την περίπτωση να εισαχθεί και στη φαρμακευτική αγορά, πουλώντας συνταγογραφούμενα φάρμακα μέσω διαδικτύου, σύμφωνα με αποκλειστικό ρεπορτάζ του ειδησεογραφικού πρακτορείου CNBC Φαίνεται πως η εταιρεία βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο διαμόρφωσης της στρατηγικής της, προκειμένου να επεκταθεί σε μια αγορά που θα της αποφέρει, σύμφωνα με τους αναλυτές, 560 δισεκατομμύρια δολάρια το χρόνο! Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η απόφαση αναμένεται να ληφθεί μέχρι τα μέσα Νοεμβρίου. Εάν η απόφαση είναι θετική, η εταιρεία, θα πρέπει να επεκτείνει την κύρια ομάδα του προσωπικού της με ειδικούς στην εφοδιαστική αλυσίδα φαρμάκων. Ήδη, μάλιστα, τον τελευταίο χρόνο έχει συμβουλευτεί αλλά και προσλάβει δεκάδες σχετικούς με το χώρο των φαρμάκων, ενώ το Μάιο είχε ανακοινώσει ότι αναζητά γενικό διευθυντή για την προώθηση του τομέα της υγείας της εταιρείας...ηγετικό ρόλο στο εγχείρημα φαίνεται πως παίζει ο αντιπρόεδρος Eric French. Φαρμακευτικός κόσμος_ 10/10/2017

16 Amazon is on the brink of deciding if it will make a big move into selling drugs online Amazon's push into pharmacy is very much an "if" and not a "when," sources say. The company spends years researching opportunities before it telegraphs its intentions. The drug supply chain is particularly complex, with regulatory hurdles and entrenched competition. Christina Published 2:25 PM ET Fri, 6 Oct 2017 Updated 3:46 PM ET Fri, 6 Oct 2017

17 Ποιο είναι το νομικό καθεστώς στην Ελλάδα???? Στην Ελλάδα η Υ.Α ΦΕΚ Β'/1049/ , σύμφωνα με το άρθρο 116 απαγορεύεται ρητά η πώληση εξ αποστάσεως στο κοινό, φαρμάκων που χορηγούνται με ιατρική συνταγή ή που αποζημιώνονται από τους φορείς κοινωνικής ασφάλισης. Για τα λοιπά πχ για τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα ή τα καλλυντικά και τα παραφαρμακευτικά προϊόντα, επιτρέπεται η πώληση εξ αποστάσεως στο κοινό μέσω των υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας, μόνο από νόμιμα λειτουργούντα φαρμακεία.

18 συνοπτική λίστα : Αντιηλιακά, Αδυνατιστικά, Καλλυντικά Κολλαγόνο Παιδικά και Βρεφικά Συμπληρώματα Διατροφής Βιταμίνες Φάρμακα κατά της Τριχόπτωσης Είδη Υγιεινής διατροφής Διαγνωστικά-Ιατρικά- Συσκευές Υγείας, Πιεσόμετρα, Ηλεκτρικές Κουβέρτες-Υποστρώματα Θερμόμετρα, Θερμοφόρες, Προϊόντα για τον Διαβήτη, Προϊόντα για στοματική υγιεινή, Ορθοπεδικά όργανα, Υγρά φακών επαφής.

19 φάρμακο Το φάρμακο δεν είναι ένα συνηθισμένο προϊόν ( φάρμακο-φαρμάκι). Ως φάρμακο σύμφωνα με την παγκόσμια οργάνωση Υγείας και τον νόμο(άρθρο 2 2 β Ν. 1316/1983,) ορίζεται κάθε ουσία ή συνδυασμός ουσιών ή σύνθεση που φέρεται να έχει ιδιότητες θεραπευτικές ή προφυλακτικές για ασθένειες ανθρώπων ή ζώων, όπως επίσης κάθε ουσία ή συνδυασμός ουσιών που μπορεί να χρησιμοποιηθεί ή να χορηγηθεί σε ανθρώπους, με σκοπό είτε να αποκατασταθούν, να διορθωθούν ή να τροποποιηθούν φυσιολογικές λειτουργίες με την άσκηση φαρμακολογικής, ανοσολογικής ή μεταβολικής δράσης, είτε να γίνει ιατρική διάγνωση.

20 Στην περίπτωση του φαρμάκου ο ασθενής δεν είναι ικανός, δεν μπορεί «φύσει και θέσει» να κάνει από μόνος του διάγνωση και συνταγογράφηση χωρίς να προκαλέσει κίνδυνο στην ίδια του τη ζωή. Αυτό το γεγονός οδήγησε σε αρκετή συζήτηση και σύγχυση για το θέμα της on line πώλησης φαρμάκων και το κατά πόσο δηλαδή είναι εφικτή ή όχι η αγορά και η πώληση φαρμάκων από το διαδίκτυο. Το θέμα αφορά την δημόσια υγεία και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο ζήτημα.

21 counterfeit drugs-ψευδεπίγραφα φάρμακα Σύμφωνα με έρευνα της Pfizer, πρόκειται για παγκόσμιο φαινόμενο, μόνο στην Ευρώπη το 2005 ήταν 500,000 και το εκατομμύρια πλαστά φάρμακα. όσον αφορά την οικονομική πλευρά του ζητήματος, ο τζίρος από την πώληση των φαρμάκων αυτών υπολογίζεται ότι φτάνει τα 10,5 δισεκατομμύρια ευρώ. Ενώ παρατηρήθηκε αύξηση κατά 400% στις κατασχέσεις φαρμάκωναπομιμήσεων από το 2005 ως και σήμερα. Αντιθέτως μόνο το 1% των φαρμάκων που πωλούνται μέσω των νόμιμων καναλιών του φυσικού εμπορίου είναι ψευδεπίγραφα ΙΑΤΡΙΚΗ, ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ 4-6 Μαΐου 2017, Θεσσαλονίκη, Συνεδριακό Κέντρο της Τράπεζας Πειραιώς (Κατούνη 12 14)

22 Κίνδυνοι???? Το παράδειγμα της Acomplia, της ριμοναμπάντης (rimonabant) ενός εκλεκτικού ανταγωνιστή του υποδοχέα των κανναβινοειδών-ι (CBl), ο οποίος αναστέλλει τις φαρμακολογικές δράσεις των αγωνιστών των κανναβινοειδών in vitro και in vivo. Το φάρμακο, προϊόν της Sanofi-Aventis αποσύρθηκε από την κυκλοφορία τον Γενάρη του 2009 από τον ΕΜΑ και έχει διακοπεί η παραγωγή του λόγω των κινδύνων που προκαλεί στην υγεία συμπεριλαμβανομένων τάσεων αυτοκτονίας κλπ. Χρησιμοποιήθηκε κατά της παχυσαρκίας αλλά αποδείχθηκε εξαιρετικά επικίνδυνο. Υπάρχουν όμως εταιρείες που παράνομα το κυκλοφορούν και μέσω διαδικτύου γίνεται η πώληση του σε τιμή ευκαιρίας με αντίκτυπο στην υγεία των χρηστών.

23 Οι Έλληνες καταναλωτές έχουν μία τάση προς την προσωπική επαφή. Αυτή η προτίμηση θέτει εμπόδια στη διεξαγωγή "απρόσωπων" ηλεκτρονικών αγορών, καθώς οι καταναλωτές πρέπει να εμπιστευτούν ένα site που πιθανόν δεν γνωρίζουν Στην αγορά των φαρμάκων τα σημαντικότερα οφέλη από την εφαρμογή του ηλεκτρονικού εμπορίου είναι η μείωση των λειτουργικών εξόδων, η εξοικονόμηση χρόνου και το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα More Savings On Medicine Bills

24 Από την πλευρά του φαρμακοποιού Με τον τρόπο αυτό καταργείται ο ρόλος του επιστήμονα φαρμακοποιού: ο οποίος προβαίνει στην «φαρμακευτική πράξη», εκτελεί σωστά την ιατρική συνταγή και δίνει συμβουλές στον ασθενή. Η πώληση φαρμάκων μέσω υπολογιστή είναι απαράδεκτη, πρόχειρη και επικίνδυνη. Κι ας προειδοποιεί ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ότι τα περισσότερα από τα μισά φάρμακα τα οποία πωλούνται online μέσω του διαδικτύου, είναι ψευδεπίγραφα Ο ΠΦΣ εδώ και χρόνια έχει προσεγγίσει το θέμα σε μια προσπάθεια να προλάβει προβλήματα που ανακύπτουν από τη λειτουργία των ηλεκτρονικών φαρμακείων, αλλά και για να συμβάλλει στο να οριστεί από το κράτος νομοθεσία που να ρυθμίζει τη λειτουργία τους συνολικά.

25 Πώς εξασφαλίζεται η ασφάλεια?? Οι σχετικοί ιστότοποι θα φέρουν ένα κοινό λογότυπο, το οποίο θα πρέπει να είναι αναγνωρίσιμο σε όλη την ΕΕ, προκειμένου να μπορεί εύκολα το κοινό να διαπιστώσει ότι συνδέεται με εγκεκριμένο φαρμακείο. Όλα τα εγκεκριμένα διαδικτυακά φαρμακεία θα συνδέονται με έναν κεντρικό ιστότοπο του εκάστοτε κράτους μέλους. Στον κεντρικό αυτό ιστότοπο θα υπάρχει κατάλογος με όλα τα διαδικτυακά φαρμακεία. Οι διαφορετικοί εθνικοί ιστότοποι θα συνδέονται με έναν ευρωπαϊκό ιστότοπο. Οι πολίτες θα πρέπει επίσης να ενημερώνονται σχετικά με τους κινδύνους που ενέχει η αγορά φαρμάκων μέσω του διαδικτύου.

26 Εάν υπάρχει υποψία ότι το φαρμακευτικό προϊόν παρουσιάζει σοβαρό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία, τότε όλοι οι φορείς της αλυσίδας εφοδιασμού και όλα τα άλλα κράτη μέλη θα πρέπει να ειδοποιηθούν άμεσα. Σε περίπτωση που τα ψευδεπίγραφα φάρμακα έχουν ήδη φθάσει στους ασθενείς, η ειδοποίηση αυτή θα πρέπει να γίνει εντός 24 ωρών, έτσι ώστε τα φάρμακα να μπορούν να ανακληθούν.

27