Εκπαιδευτική Ύλη. Ασφαλής και ημιουργική πλοήγηση. στο ιαδίκτυο

Transcript

1 Εκπαιδευτική Ύλη Ασφαλής και ημιουργική πλοήγηση στο ιαδίκτυο

2 Στην γενική του έννοια, διαδίκτυο (ίντερνετ) είναι ένα δίκτυο ηλεκτρονικών υπολογιστών που (δια)συνδέει άλλα δίκτυα. Ο αντίστοιχος αγγλικός όρος internet προκύπτει από τη σύνθεση λέξεων inter network. Στην πιο εξειδικευμένη και περισσότερο χρησιμοποιούμενη του μορφή, με τους όρους ιαδίκτυο, Ιντερνέτ ή Ίντερνετ (με κεφαλαίο το αρχικό γράμμα) περιγράφεται το παγκόσμιο πλέγμα διασυνδεδεμένων υπολογιστών και των υπηρεσιών και πληροφοριών που παρέχει στους χρήστες του. Τα θεμέλια του ιαδικτύου τα έθεσε ο Vannevar Bush όταν στο κείμενό του "As We May Think" αναφέρθηκε σε ένα "γαλαξιακό δίκτυο" συνδεδεμένων υπολογιστών. Ο πυρήνας του ιαδικτύου ξεκίνησε το 1969 με την ονομασία APRANET στην Υπηρεσία Προηγμένων Αμυντικών Ερευνών του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ. Στις 11/1/1983 το ARPANET άλλαξε το βασικό του δικτυακό πρωτόκολλο επικοινωνίας σε TCP/IP, ξεκινώντας έτσι το ιαδίκτυο όπως το γνωρίζουμε σήμερα. H τεράστια ανάπτυξη του ιαδικτύου επήλθε όταν ο Σύμβουλος του CERN, Τιμ Μπέρνερς-Λι δημιούργησε τις υποδομές για την υπηρεσία του Παγκόσμιου Ιστού. Στη δεκαετία του 1990 το ιαδίκτυο γνώρισε τρομακτική ανάπτυξη, απορροφώντας επιτυχώς την πλειοψηφία των παλιότερων δικτύων υπολογιστών. Αυτή η ανάπτυξη συχνά αποδίδεται στην έλλειψη κεντρικού ελέγχου για το ιαδίκτυο, η οποία επιτρέπει την οργανική ανάπτυξη του, όπως και στο μη ιδιοκτησιακό καθεστώς των πρωτοκόλλων του, τα οποία απέτρεψαν την άσκηση ελέγχου από μία και μόνο εταιρεία. Το ιαδίκτυο προσφέρει σε όλους απίθανες ευκαιρίες να ανακαλύπτουν, να συνδέονται και να δημιουργούν ηλεκτρονικά. Ωστόσο, η χρήση του ιαδικτύου ενέχει και κινδύνους. Για παράδειγμα, είναι ένα ανοιχτό παράθυρο σε έναν κόσμο που συμμετέχουν και οι ενήλικοι και περιέχει υλικό ακατάλληλο για τα παιδιά, αφού: Καθένας μπορεί να «ανεβάσει» υλικό (κείμενα, εικόνες, μουσική, βίντεο, κλπ) στο ιαδίκτυο εν υπάρχει επίπεδο ελέγχου του περιεχομένου που δημοσιεύεται στο ιαδίκτυο στο επίπεδο του πρωτογενούς υλικού. εν έχει εφαρμοστεί μέχρι τώρα σε γενικευμένη μορφή ένα σύστημα που να προειδοποιεί για το είδος του περιεχομένου. Σεπτέμβριος 2008 Page 2

3 Τα παιδιά έχουν πρόσβαση σε μεγάλες ποσότητες πληροφορίας από διεθνείς πηγές, που πριν δεν ήταν διαθέσιμες σε αυτά. Τα παιδιά μπορούν να επικοινωνούν και να συζητούν με ένα διεθνές και κατά το μεγαλύτερο βαθμό άγνωστο ακροατήριο. Το ιαδίκτυο δεν περικλείεται στα όρια των χωρών. Το Internet έχει μοναδικές δυνατότητες. Όμως πρέπει να γνωρίζετε τους πιθανούς κινδύνους και να εξετάσετε τρόπους για να διασφαλίσετε την προστασία σας όσο σερφάρετε στο Internet. Όλων των ειδών άνθρωποι απ όλο τον κόσμο χρησιμοποιούν το Internet. Η ίδια η φύση του Internet σημαίνει ότι υπάρχει το ρίσκο να εισβάλλουν κάποιοι στο σύστημά σας. Ένα από τα πιο συνήθη προβλήματα που έχει ένας χρήστης του Internet είναι ότι κάποιοι μπαίνουν στο σύστημά του και το χρησιμοποιούν σαν βάση για να εξαπολύσουν άλλες επιθέσεις. Αυτοί οι «εγκληματίες» των Η/Υ συνήθως χρησιμοποιούν τον Η/Υ κάποιου άλλου ώστε να προστατεύσουν την δική τους ταυτότητα και για να αποφύγουν τη σύλληψη τους από τις αρχές. Υπάρχουν όμως και άλλων ειδών απειλές, όπως εταιρίες που παρακολουθούν τις κινήσεις σας στο Internet και κάποιοι που χρησιμοποιούν το Internet σαν τρόπο για να κατασκοπεύσουν και να παρενοχλήσουν άλλους ανθρώπους. εν υπάρχει εγγύηση ότι δεν θα έχετε πρόβλημα με την ασφάλεια, όμως υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να προστατευτείτε όσο χρησιμοποιείτε το Internet. Σεπτέμβριος 2008 Page 3

4 Απειλές Υπάρχουν διαφόρων ειδών απειλές για εσάς και τον υπολογιστή σας από το Internet. Ενώ κάποιοι μπορεί απλά να προσπαθούν να μάθουν τις συνήθειές σας, άλλοι μπορεί να θέλουν να επιτεθούν στον Η/Υ σας. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι ανθρώπων που μπορεί να επιτεθούν στον Η/Υ σας, προσπαθώντας να μπουν στο σύστημά σας. Μερικές από τις μεγαλύτερες απειλές συμπεριλαμβάνουν hackers, ιούς και ανεπιθύμητα (spam). Hacker/Cracker Ο όρος hacker χρησιμοποιούταν αρχικά για να περιγράψει κάποιον ενθουσιώδη υποστηρικτή των Η/Υ, όμως ο όρος έχει αποκτήσει ένα πιο αρνητικό χαρακτήρα. Ο όρος hacker τώρα αναφέρεται συνήθως σε κάποιον που αποκτά μη επιτρεπτή πρόσβαση στον Η/Υ σας και έχει σαν σκοπό την κλοπή ή καταστροφή δεδομένων. Ορισμένες φορές χρησιμοποιείται επίσης ο όρος cracker. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για κάποιον να αποσπάσει πληροφορίες ή να επέμβει στο σύστημά σας. Κάποιοι χαρακτηριστικοί είναι οι παρακάτω: Επιθέσεις Distributed Denial of Service (DDοS, Άρνηση Παροχής Υπηρεσιών): Είναι σχεδιασμένες για να κάνουν αδύνατη την κανονική λειτουργία ενός web site ή δικτύου. Ο hacker δημιουργεί ένα πρόγραμμα το οποίο ζητά διαρκώς πληροφορίες από το site/δίκτυο. Αυτό δημιουργεί τόση κίνηση που οι πραγματικοί χρήστες δεν μπορούν να συνδεθούν με το site. DNS spoofing (μεταμφιεσμένη διεύθυνση): Μία τεχνική που χρησιμοποιείται για να αποκτήσει κάποιος μη επιτρεπτή πρόσβαση σε Η/Υ. Ο εισβολέας στέλνει μηνύματα σε έναν Η/Υ με DNS που δηλώνει ότι τα μηνύματα έρχονται από μια ασφαλή πηγή. Phishing (ψάρεμα): Το να στέλνει κανείς σε έναν χρήστη ενώ ψευδώς ισχυρίζεται ότι είναι μια νόμιμη επιχείρηση σε μια προσπάθεια να εξαπατήσει τον χρήστη ώστε να δώσει προσωπικές πληροφορίες που θα χρησιμοποιηθούν για κλοπή ταυτότητας. Το κατευθύνει τον χρήστη στο να επισκεφθεί ένα site στο οποίο καλείται να ενημερώσει τις προσωπικές του πληροφορίες, όπως κωδικούς ή αριθμούς Σεπτέμβριος 2008 Page 4

5 πιστωτικών καρτών και τραπεζικών λογαριασμών. Όμως το web site είναι ψεύτικο και υπάρχει μόνο για να κλέψει τα προσωπικά στοιχεία του χρήστη. Social engineering (κοινωνική μηχανική): Είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια απάτη και απόσπαση πληροφοριών, που δεν θα δίνατε κανονικά σε ξένους. Αυτός ο τρόπος είναι επιτυχής επειδή τα θύματα αυθόρμητα εμπιστεύονται τους άλλους και θέλουν να βοηθήσουν. Για παράδειγμα, ένας εργαζόμενος σε μια εταιρία μπορεί να παραπλανηθεί ώστε να αποκαλύψει τον αριθμό εργαζομένου του σε κάποιον που παριστάνει ότι είναι αξιόπιστος. Ενώ ο αριθμός του εργαζομένου μπορεί να μοιάζει ασήμαντος στον εργαζόμενο - πράγμα που το κάνει πιο εύκολο σε αυτόν να αποκαλύψει την πληροφορία αυτή εξ αρχής - στα χέρια κάποιου άλλου, αυτός ο αριθμός σε συνδυασμό με άλλες πληροφορίες που έχει συγκεντρώσει, θα βοηθήσει να βρεθεί ένας τρόπος ώστε να μπει μέσα στο δίκτυο της εταιρίας. Virus (ιοί), worms (σκουλήκια) και Trojans (δούρειοι ίπποι) Αυτές είναι εφαρμογές λογισμικού που αποστέλλονται μέσω Internet σε διάφορους Η/Υ και δίκτυα προκαλώντας ζημιά στα συστήματα. Υπάρχουν διάφορες τέτοιες εφαρμογές που συνήθως λέγονται ιοί και worms («σκουλήκια»). Ενώ ένα άτομο δημιουργεί το λογισμικό στην αρχή, όταν αυτό ελευθερωθεί, το worm και ο ιός εντοπίζουν τους τρωτούς Η/Υ και τους μολύνουν από μόνοι τους. Ένας hacker δημιουργεί έναν ιό για επίδειξη ισχύος πάνω στο σύστημα. Ακόμα και οι πιο «άκακοι» ιοί μπορούν να δημιουργήσουν χάος και να κοστίσουν εκατομμύρια σε ζημιές. Για παράδειγμα, ο ιός Melissa, ο πρώτος ιός που επισυνάφθηκε σε ένα έχει προκαλέσει ζημιά μεγαλύτερη των 80 εκατομμυρίων δολαρίων από την κυκλοφορία του το Τα worm εξαπλώνονται ταχύτερα από τους ιούς, απευθείας από τον έναν υπολογιστή στον άλλον. Για παράδειγμα, ένα worm που προσβάλλει το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο μπορεί να στείλει τον εαυτό του σε όλες τις διευθύνσεις που υπάρχουν στον κατάλογο διευθύνσεων του χρήστη. Τα worm του ιαδικτύου αναζητούν υπολογιστές που είναι συνδεδεμένοι στο ιαδίκτυο αλλά δεν διαθέτουν τις τελευταίες ενημερωμένες εκδόσεις για την ασφάλεια. Οι δούρειοι ίπποι ή Trojan, είναι επικίνδυνα προγράμματα, φτιαγμένα έτσι ώστε να μοιάζουν ακίνδυνα, για παράδειγμα να μοιάζουν με παιχνίδια, αλλά, αφού Σεπτέμβριος 2008 Page 5

6 ενεργοποιηθούν μπορούν να βλάψουν τα αρχεία χωρίς να το συνειδητοποιήσει ο χρήστης. Ανεπιθύμητα (spam) Τα ανεπιθύμητα (spam) είναι η διαφημιστική αλληλογραφία του ηλεκτρονικού κόσμου και κοστίζει πολύ λίγο να στείλει κανείς τα μηνύματα αυτά σε εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Αν και δεν εισβάλλει κάποιος hacker στον Η/Υ σας για να σας στείλει spam, λαμβάνετε ανεπιθύμητα s που εισβάλλουν στο σύστημά σας και καταλαμβάνουν χώρο. Αν και οι επιχειρήσεις αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο των ιών και των σκουληκιών και ξοδεύουν εκατομμύρια κάθε χρόνο σε λογισμικό για την αντιμετώπιση των ιών, τα ανεπιθύμητα s παραμένουν ένα από τα μεγαλύτερα εταιρικά προβλήματα. Μπορούν να ενοχλήσουν ακόμα και μικρά οικιακά δίκτυα ή απλούς χρήστες . Όπως υπάρχουν τρόποι καταπολέμησης της μόλυνσης από έναν ιό, υπάρχουν τρόποι μείωσης της ποσότητας των ανεπιθύμητων μηνυμάτων που λαμβάνετε. Λαμβάνετε ανεπιθύμητα για πολλούς λόγους. Ο συνηθέστερος τρόπος λήψης ανεπιθύμητων μηνυμάτων είναι να εγγραφεί κάποιος μόνος του συνδρομητής σε μία υπηρεσία αποστολής spam χωρίς να το καταλάβει. Κάποιοι τρόποι με τους οποίους η διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας σας πέφτει στα χέρια ανεπιθύμητου αποστολέα είναι οι εξής: Αυτόματα μέσω της χρήσης ενός τύπου λογισμικού που λέγεται web crawler ή spider (αράχνη) και βρίσκεται στο Internet ψάχνοντας διευθύνσεις , τις οποίες αποθηκεύει και χρησιμοποιεί για αποστολή ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Υπογράφοντας ένα «βιβλίο επισκεπτών» μιας ιστοσελίδας και συμπεριλαμβάνοντας το σας. ηλώνοντας συμμετοχή σε διαγωνισμούς ή ζητώντας ενημέρωση από εταιρίες μέσω Internet. Απαντώντας σε ανεπιθύμητα , πράγμα που επιβεβαιώνει την διεύθυνση ηλεκτρονικής αλληλογραφίας σας. ηλώνοντας το όνομα και το σας σε «χρυσούς οδηγούς» στο Internet. Συμμετέχοντας σε chat στο Internet. Σεπτέμβριος 2008 Page 6

7 Συμπληρώνοντας το προφίλ σας σε σελίδες του Internet. Adware και Spyware To Adware είναι λογισμικό που εμφανίζει διαφημίσεις στην οθόνη σας ενώ βρίσκεστε σε ένα άλλο πρόγραμμα και επιβραδύνει το σύστημά σας. Το Spyware στέλνει πληροφορίες σε κάποιον άλλον χωρίς τη δική σας έγκριση για το τι κάνετε όσο είστε συνδεδεμένοι. Αυτό γίνεται συνήθως για διαφημιστικούς σκοπούς και μπορεί να επιβραδύνει το σύστημά σας ή να το μπλοκάρει. Παράλληλα με την συλλογή πληροφοριών από τον Η/Υ χωρίς την άδειά σας, το spyware εκπέμπει έναν κωδικό που εντοπίζει τις δραστηριότητές σας όσο είστε συνδεδεμένοι στο Internet, εγκαθίσταται στον Η/Υ σας και μπορεί μέχρι και να αλλάξει τα αρχεία του συστήματός σας. Cookies Τα cookies δεν είναι απαραιτήτως επιβλαβή και μπορούν να κάνουν την ζωή σας πιο εύκολη όσο είστε συνδεδεμένοι. Όμως πρέπει να ξέρετε πώς λειτουργούν και τι μπορούν να κάνουν. Ένα cookie είναι ένα αρχείο με ένα μικρό κείμενο που περιέχει δεδομένα. εν είναι ένα πρόγραμμα ή ιός και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εξάπλωση ιών. Τα cookies αποθηκεύουν μια πληθώρα πληροφοριών. Αν δημιουργήσετε μια προσωπική αρχική σελίδα στο My MSN, για παράδειγμα, την επόμενη φορά που θα συνδεθείτε με τον υπολογιστή σας, προβάλλεται αυτή η σελίδα. Αυτό συμβαίνει επειδή το όνομα του χρήστη και ο κωδικός πρόσβασης είναι αποθηκευμένοι σε ένα cookie. Αν κάνετε μια αγορά στο Internet, μπορείτε να αποθηκεύσετε το «καλάθι» με τα ψώνια σας χρησιμοποιώντας ένα cookie. Τα cookies είναι σχεδιασμένα έτσι, ώστε μόνο το site που δημιούργησε ένα cookie να μπορεί και να το διαβάσει. Εργαλεία παρακολούθησης Υπάρχει μια πληθώρα λόγων για τους οποίους μπορεί κάποιος να θέλει να χρησιμοποιήσει εργαλεία παρακολούθησης, να εξετάσει τα που στέλνετε και λαμβάνετε και τα sites που επισκέπτεστε στο Internet. Οι συνηθέστερες χρήσεις των Σεπτέμβριος 2008 Page 7

8 εργαλείων παρακολούθησης είναι από κρατικούς οργανισμούς πληροφοριών και από εταιρίες για να παρακολουθήσουν τους υπαλλήλους τους ή σχολεία για να εντοπίσουν το site που επισκέπτονται οι μαθητές. Για την τελευταία χρήση υπάρχουν δύο διαφορετικές μέθοδοι για τον εντοπισμό των sites που επισκέπτονται οι εργαζόμενοι και μαθητές. Το λογισμικό τύπου «sniffer» δημιουργεί έναν φάκελο που καταγράφει τα Web site που έχει επισκεφθεί κάθε εργαζόμενος/μαθητής. Το πιο εξελιγμένο λογισμικό ονομάζεται keystroke loggers και καταγράφει κάθε πλήκτρο που πατιέται στον Η/Υ και στέλνει πίσω τις πληροφορίες σε αυτόν που τις παρακολουθεί. Απειλές Επικοινωνίας Παρενόχληση Οι ηλεκτρονικές συζητήσεις είναι ένας σύγχρονος δημοφιλής τρόπος επικοινωνίας. Στα ηλεκτρονικά δωμάτια συνομιλίας υπάρχει πάντοτε κάποιος να μιλήσει μαζί μας. Οι ηλεκτρονικές συνομιλίες μπορούν να είναι διασκεδαστικές αλλά ταυτόχρονα επικίνδυνες αν δε γνωρίζουμε πώς να προστατευτούμε. Ηλεκτρονική συνομιλία (chat); Η ηλεκτρονική συνομιλία είναι η συμμετοχή σε ανοιχτές ομάδες συνομιλίας στο ιαδίκτυο, όπου μπορείς να μιλήσεις με άλλους χρήστες σε πραγματικό χρόνο, χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο. Οι ομάδες συνομιλίας ή τα δωμάτια συνομιλίας συχνά παίρνουν το όνομά τους από κάποιο θέμα ή κάποια ομάδα ηλικιών. Σε μια συνομιλία μπορούν να συμμετέχουν πολλοί χρήστες αλλά, σε πολλές περιπτώσεις, είναι επίσης δυνατό να υπάρξει προσωπική συνομιλία μεταξύ δύο χρηστών. Η ηλεκτρονική συνομιλία έχει τη δική της γλώσσα και τρόπο συμπεριφοράς, ακόμα και τη δική της κουλτούρα. Αναμετάδοση συνομιλιών μέσω ιαδικτύου (IRC); Η IRC (Αναμετάδοση συνομιλιών μέσω ιαδικτύου) επιτρέπει στο χρήστη να έχει συνομιλίες στο ιαδίκτυο σε πραγματικό χρόνο. Προσφέρει περισσότερες επιλογές από την απλή συνομιλία. Χρειάζεστε ένα ξεχωριστό πρόγραμμα (πελάτη IRC) για να επικοινωνήσετε με τα κανάλια ομάδες ή δωμάτια συνομιλίας που θέλετε. Η IRC επιτρέπει στο χρήστη να συνομιλεί συγχρόνως σε πολλαπλά 'κανάλια', καθώς Σεπτέμβριος 2008 Page 8

9 και απόρρητες συνομιλίες μεταξύ δύο χρηστών. Οι κανόνες ασφαλούς χρήσης είναι οι ίδιοι και για την IRC και για τα δωμάτια συνομιλίας. Προσωπική συζήτηση Όταν γνωρίσετε κάποιο πρόσωπο σε μια διαδικτυακή ομάδα συνομιλίας, μπορεί να μην θέλετε να συζητάτε μαζί του δημόσια, αλλά, να έχετε μια προσωπική συζήτηση. Για παράδειγμα, μπορείτε να μπείτε σε ένα δημόσιο δωμάτιο συνομιλίας, να αρχίσετε να συζητάτε και έπειτα να περάσετε σε συνομιλία μέσω προγράμματος ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων ή μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Συναντήσεις με γνωριμίες μέσω ιαδικτύου Γνωρίζοντας κάποιο καινούριο πρόσωπο μέσω ιαδικτύου, ενδεχομένως να θελήσετε να συναντηθείτε και δια ζώσης με το νέο σας φίλο. Ακόμα κι αν αυτή η διαδικτυακή φιλία έχει διατηρηθεί για αρκετό καιρό, είναι σημαντικό να αντιμετωπίζετε μια ενδεχόμενη συνάντηση με επιφυλακτικότητα, γιατί αυτός ο φίλος είναι ουσιαστικά άγνωστος. Προγράμματα άμεσης αποστολής μηνυμάτων (MSN Messenger κλπ.) Όπως και τα δωμάτια συνομιλίας, το πρόγραμμα άμεσης αποστολής μηνυμάτων επιτρέπει τη συνομιλία σε πραγματικό χρόνο, αλλά η διαφορά είναι ότι επιλέγεις το πρόσωπο με το οποίο θέλεις να μιλήσεις. Το πρόγραμμα σας δείχνει ποιοι από τους φίλους σας είναι εκείνη τη στιγμή συνδεδεμένοι και μπορείτε να καλέσετε έναν από αυτούς για προσωπική συνομιλία. Μπορείτε επίσης να ανταλλάσσετε αρχεία όπως φωτογραφίες, αρχεία ήχου ή βιντεοκλίπ, να παίξετε μαζί παιχνίδια ή να κάνετε βιντεοκλήσεις. Η τεχνολογία ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων ενέχει τους ίδιους κινδύνους με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τα δωμάτια συνομιλίας. Ένας χρήστης μπορεί να ανοίξει ένα συνημμένο αρχείο ή κάποια σύνδεση που να περιέχει ιό, λογισμικό υποκλοπής ή υλικό ακατάλληλο για παιδιά. Αν γνωρίζετε το άλλο πρόσωπο στην πραγματικότητα, η διαδικτυακή συζήτηση είναι πολύ ασφαλέστερη. Οι συζητήσεις μέσω προγράμματος άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων είναι πάντοτε απόρρητες και εσείς ελέγχετε όχι μόνον με ποιον μιλάτε αλλά και για πόσο χρόνο θέλετε να διαρκέσει η συζήτηση. Σεπτέμβριος 2008 Page 9

10 Κυβερνο-παρενοχλήσεις Το ιαδίκτυο δίνει νέες ευκαιρίες για παρενόχληση. ιάφοροι μπορεί να δημοσιεύουν φήμες, φωτογραφίες ή άλλες προσωπικές πληροφορίες στο ιαδίκτυο ή να στέλνουν κακόβουλα μηνύματα είτε ανώνυμα είτε χρησιμοποιώντας το όνομα άλλου. Τα μηνύματα SMS και τα κινητά τηλέφωνα με κάμερα ανοίγουν νέες προοπτικές για διασκέδαση, αλλά και για εκμετάλλευση. Μέσω ιαδικτύου μπορεί κανείς να πέσει θύμα παρενόχλησης οποιαδήποτε ώρα. Επίσης, μέσω ιαδικτύου οι "νταήδες" έχουν πρόσβαση σε περισσότερους ανθρώπους. Σεπτέμβριος 2008 Page 10

11 Η Ασφάλεια στο ιαδίκτυο Η χρήση του ιαδικτύου είναι ασφαλής, αρκεί να θυμάστε τα εξής τρία πράγματα: Προστατέψτε τον υπολογιστή σας ιατηρείτε το λειτουργικό σύστημα ενημερωμένο. Χρησιμοποιείτε πρόγραμμα προστασίας από τους ιούς. Χρησιμοποιείτε τείχος προστασίας. ημιουργείτε αντίγραφα ασφαλείας των σημαντικών αρχείων. Προσέχετε όταν κάνετε λήψη περιεχομένου. Προστατέψτε τον εαυτό σας στο ιαδίκτυο Να είστε επιφυλακτικοί όταν δίνετε προσωπικές σας πληροφορίες. Να σκέφτεστε πάντοτε με ποιον μιλάτε. Να θυμάστε ότι δεν είναι όλα αξιόπιστα και δεν είναι όλοι ειλικρινείς στο ιαδίκτυο. Ακολουθήστε τους κανόνες Πρέπει να τηρείτε το νόμο, ακόμα και στο ιαδίκτυο. Όπως είδατε, πολλοί και διαφορετικοί άνθρωποι προσπαθούν να αποκτήσουν πρόσβαση στον Η/Υ σας. Όμως υπάρχει μια ποικιλία εργαλείων που σχεδιάστηκαν για να δυσχεράνουν αυτή τη διαδικασία ή σε κάποιες περιπτώσεις να την κάνουν σχεδόν αδύνατη. Ο συνηθέστερος τρόπος για να κρατήσετε τους άλλους έξω από το σύστημά σας είναι μέσω firewall (τείχους προστασίας), λογισμικού κατά των ιών, λογισμικού κατά των ανεπιθύμητων και χρησιμοποιώντας ασφαλείς πρακτικές. Σεπτέμβριος 2008 Page 11

12 Firewall (τείχος προστασίας) Στον πραγματικό κόσμο, ένα firewall είναι ένα τείχος που κατασκευάζεται μεταξύ κτιρίων για να τα κρατήσει ασφαλή σε περίπτωση πυρκαγιάς. Σε ένα δίκτυο υπολογιστών, firewall (τείχος προστασίας) είναι το λογισμικό που εγκαθίσταται για να προστατεύσει το δίκτυό σας από τις απειλές που προαναφέρθηκαν και προέρχονται από το Internet. Τα firewalls παρακολουθούν όλη την κίνηση που γίνεται στο Internet και όλη την κίνηση και μέσα στο ίδιο το σύστημα. To firewall θα επιτρέψει μόνο σε μερικές πληροφορίες να περάσουν μέσα στο δίκτυο. Επίσης, το firewall κρύβει το δίκτυό σας από το Internet κάνοντας μια επίθεση λιγότερο πιθανή. Οι Η/Υ με modem υψηλής ταχύτητας που έχετε στο σπίτι είναι και αυτοί πιθανόν να δεχτούν μια επίθεση. Γι αυτόν τον λόγο τα προσωπικά firewalls είναι δημοφιλέστερα από ποτέ. Ακολουθήστε τις παρακάτω απλές συμβουλές για να ενεργοποιήσετε το firewall. Λογισμικό κατά των ιών Μια από τις μεγαλύτερες απειλές για τα συστήματα είναι οι ιοί. Υπάρχει λογισμικό που μπορείτε να αγοράσετε και λέγεται λογισμικό anti-virus το οποίο εγκαθίσταται στο Σεπτέμβριος 2008 Page 12

13 σύστημά σας και ελέγχει όλα τα εισερχόμενα και εξερχόμενα αρχεία για ιούς, συμπεριλαμβανομένων των αρχείων και που λαμβάνετε στο Internet, προγραμμάτων που «κατεβάζετε» και αρχείων που εισάγετε μέσω CD-ROM ή δισκετών. Οι περισσότεροι πάροχοι λογισμικών anti-virus έχουν δείγματα που μπορείτε να κατεβάσετε μέσω Internet και να χρησιμοποιήσετε για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα, αλλά και πολλοί νέοι υπολογιστές έχουν ήδη εγκατεστημένη μια δοκιμαστική έκδοση του λογισμικού αυτού. Όποιο λογισμικό και να επιλέξετε, πρέπει να το ανανεώνετε συχνά. Πολλοί πάροχοι των λογισμικών anti-virus σας δίνουν την δυνατότητα για συχνές αναβαθμίσεις (ή σε κάποιες περιπτώσεις ελέγχουν ακόμα και καθημερινά για αναβαθμίσεις) για ένα σταθερό κόστος κάθε χρόνο. Λογισμικό κατά των ανεπιθύμητων (spam) Υπάρχει λογισμικό κατά των ανεπιθύμητων (λογισμικό anti-spam) που είναι σχεδιασμένο για να φιλτράρει τα ανεπιθύμητα μηνύματα. Μπορείτε να δημιουργήσετε ένα βασικό φίλτρο στα περισσότερα λογισμικά . Για παράδειγμα, μπορείτε να ορίσετε προϋποθέσεις ώστε να διαγράφονται τα ανάλογα με τις λέξεις στους τίτλους, τον παραλήπτη ή ανάλογα με λέξεις κλειδιά στο κυρίως κείμενο του . Ακόμα, μπορείτε να αγοράσετε λογισμικό για τον Η/Υ σας που να προσθέτει δυνατότητες στην υπηρεσία σας. Επίσης υπάρχει μια ευρεία ποικιλία λογισμικού anti-spam: από λογισμικό που απομονώνει τα ανεπιθύμητα σε λογισμικό που απαγορεύει μηνύματα από διευθύνσεις που δεν είναι σε μια επιτρεπτή λίστα διευθύνσεων. Τρόποι για να αποφύγετε την μόλυνση από ιούς. Όπως προαναφέραμε, δεν υπάρχει 100% εγγύηση ότι δεν θα προσβληθεί ποτέ ο Η/Υ σας από κάποιον ιό όσο είστε στο Internet, ότι ποτέ δεν θα λάβετε ανεπιθύμητα μηνύματα ή ότι δεν θα βρεθείτε ποτέ σε ρίσκο. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα διαθέσιμα εργαλεία, συνδυάζοντάς τα όμως με κοινή λογική και ασκώντας ασφαλείς τακτικές για το Internet. Μερικοί τρόποι που μπορούν να σας βοηθήσουν να αποφύγετε την μόλυνση του συστήματός σας από ιούς είναι οι ακόλουθοι: Σεπτέμβριος 2008 Page 13

14 Πάντα να έχετε εγκατεστημένο λογισμικό anti-virus και να το κρατάτε ενημερωμένο. Ορίστε στο λογισμικό να ψάχνει το σύστημα αυτόματα για ανανεώσεις σε ώρες χαμηλής χρήσης όπως αργά το βράδυ ή τα Σαββατοκύριακα. Μην ανοίγετε επισυναπτόμενα αρχεία σε εκτός και αν είναι κάτι που έχετε ζητήσει. Να παίρνετε λογισμικό μόνο από εταιρίες που εμπιστεύεστε. Κάντε έρευνα αγοράς πριν αγοράσετε και εγκαταστήσετε κάποιο λογισμικό. Απενεργοποιήστε την επιλογή «προεπισκόπηση» (preview) στο λογισμικό του e- mail σας. Κρατήστε το σύστημά σας ανανεωμένο με μέτρα ασφαλείας. Αν το σύστημά σας δεν το κάνει αυτό αυτόματα, επισκεφθείτε το site της Microsoft για αναβάθμιση: Προστασία προσωπικών πληροφοριών Εκτός από τους ανθρώπους που θέλουν να αποκτήσουν πρόσβαση στον Η/Υ σας, υπάρχουν και αυτοί που θέλουν να μάθουν προσωπικές πληροφορίες για εσάς. Σε πολλές περιπτώσεις στοχεύουν σε τράπεζες δεδομένων μεγάλων εταιριών και ψάχνουν για στοιχεία όπως αριθμούς ταυτότητας, αριθμούς τραπεζικών λογαριασμών και αριθμούς πιστωτικών καρτών για τους πελάτες τους. Όμως, υπάρχουν και αρκετοί απατεώνες που στοχεύουν άτομα που μοιράζονται τα δεδομένα τους στο ιαδίκτυο χωρίς να έχουν λάβει την απαραίτητη προστασία. Μια από τις πιο συνηθισμένες χρήσεις των κλεμμένων πληροφοριών είναι η «κλοπή ταυτότητας»: αυτό συμβαίνει όταν κάποιος χρησιμοποιεί την ταυτότητα κάποιου άλλου, παριστάνοντας ότι είναι αυτός (πλαστοπροσωπία). Ο κλέφτης χρησιμοποιεί την «καινούρια» του ταυτότητα για να ανοίξει λογαριασμούς πιστωτικών καρτών για να αγοράσει κινητά τηλέφωνα, αυτοκίνητα και για μια πληθώρα άλλων χρήσεων. Η απάτη με τις πιστωτικές κάρτες είναι μια από τις συνηθέστερες «κλοπές ταυτότητας». Αν και η απάτη μέσω Internet δεν είναι τόσο διαδεδομένη όσο οι απάτες που γίνονται χρησιμοποιώντας άλλα στοιχεία όπως αποδείξεις πιστωτικών καρτών, το Internet και αυτό στόχος λόγω του τεράστιου μεγέθους του και της ανωνυμίας που παρέχει. Σεπτέμβριος 2008 Page 14

15 Αν και υπάρχουν άνθρωποι που θα εκμεταλλευτούν το Internet, μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε παίρνοντας κάποιες προφυλάξεις. Υπάρχουν ασφαλείς τρόποι για να μεταφέρετε δεδομένα καθώς και κάποιοι γενικοί κανόνες που καλό είναι να ακολουθείτε όταν μοιράζεστε τις πληροφορίες αυτές. Ασφαλή sites και κρυπτογράφηση. Ποτέ δεν πρέπει να στέλνετε προσωπικές πληροφορίες σε ξένους. Αυτό είναι το καλύτερο μέτρο ασφάλειας από όλα. Τα μικρά παιδιά πρέπει να μάθουν να μην δίνουν ποτέ τα πραγματικά τους ονόματα, διευθύνσεις ή άλλες πληροφορίες στο Internet. Αν είστε σίγουρος για τον παραλήπτη των πληροφοριών αυτών, για παράδειγμα όταν αγοράζετε κάτι, όταν συμπληρώνετε μια σχολική φόρμα, μπορείτε να είστε σίγουροι ότι οι πληροφορίες σας είναι ασφαλείς, εάν χρησιμοποιείτε ένα ασφαλές site το οποίο περιλαμβάνει διαδικασίες κωδικοποίησης, δηλαδή εάν κωδικοποιεί τις πληροφορίες που στέλνετε έτσι ώστε να είναι ορατές μόνο από το άτομο ή τον Η/Υ στον οποίο τις στέλνετε. Ασφαλής ιστοσελίδα Παρατηρείστε το λουκέτο κάτω δεξιά στην γραμμή κατάστασης και τη διεύθυνση της σελίδας (URL) που έχει μετατραπεί σε HTTPS. Η κλειδαριά δηλώνει ότι το site είναι Σεπτέμβριος 2008 Page 15

16 κωδικοποιημένο μέσω της διαδικασίας SSL (στρώμα ασφαλών κυκλωμάτων). Η διαδικασία SSL συμπεριλαμβάνεται στους περισσότερους browser και είναι ένα σύνολο κανόνων που χρησιμοποιείται για την μετάδοση πληροφοριών με ασφαλή τρόπο. Όταν στέλνετε κάτι χρησιμοποιώντας τη μορφή HTTP και μπείτε στην ασφαλή περιοχή του site, το HTTP θα αλλάξει σε HTTPS. Ασφαλείς πρακτικές για να μοιράζεστε πληροφορίες στο Internet Ακόμα και όταν δουλεύετε σε ασφαλή sites, υπάρχουν μερικοί βασικοί κανόνες που πρέπει να τηρείτε όταν μοιράζεστε πληροφορίες. Ακολουθούν μερικοί τρόποι για να προστατεύετε τις πληροφορίες σας από το να πέσουν σε λάθος χέρια: Ποτέ μην δίνετε περισσότερες πληροφορίες από όσες χρειάζεται. Σε ασφαλή sites, συχνά θα χρειαστεί να χρησιμοποιείτε ένα όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης (password). Ο κωδικός πρόσβασης δεν πρέπει να είναι κάτι προφανές, να είναι τουλάχιστον 8 χαρακτήρες σε μέγεθος και να είναι ένας συνδυασμός γραμμάτων και αριθμών. Να χρησιμοποιείτε την τελευταία έκδοση του browser σας. Οι τελευταίες εκδόσεις του browser είναι ενημερωμένες για την πρόοδο στις διαδικασίες κωδικοποίησης και σε άλλα θέματα ασφαλείας. ιαβάστε την πολιτική ασφαλείας του site. εν θέλετε να παρέχετε αναλυτικές προσωπικές πληροφορίες σε ένα site που θα πουλήσει τις πληροφορίες αυτές σε μια υπηρεσία μηνυμάτων. Να κρατάτε δεδομένα για όλες τις συναλλαγές σας στο Internet. Αν έχετε λόγο να πιστέψετε ότι κάποιος χρησιμοποίησε τις πληροφορίες σας για λάθος λόγο, ενημερώστε αμέσως τις εταιρίες που έχουν εκδώσει τις πιστωτικές σας κάρτες και μετά την αστυνομία. Προστασία από εκμετάλλευση Υπάρχουν άνθρωποι που κατασκοπεύουν και προσπαθούν να δελεάσουν ανθρώπους στο Internet. Όταν γίνουν φίλοι μαζί τους στο Internet, καταλαβαίνοντας τα ζητήματα και προσωπικά διλήμματα που αντιμετωπίζουν, μετά τους ενθαρρύνουν να τους δώσουν Σεπτέμβριος 2008 Page 16

17 προσωπικές πληροφορίες και να τους συναντήσουν σε μια κοντινή τοποθεσία. Όμως πολλές φορές αυτό είναι μια βιτρίνα και ο «φίλος» σας στο Internet είναι ένα πραγματικά επικίνδυνο πρόσωπο. Αφού δεν μπορείτε ποτέ να είστε σίγουροι, δεν πρέπει να δίνετε προσωπικές πληροφορίες στο Internet. Οι υπηρεσίες chat και μηνυμάτων είναι συνηθισμένοι τρόποι πρόσβασης αυτών των ανθρώπων σε νέους. Ακόμα και αν υπάρχουν άνθρωποι στο Internet με ύποπτους σκοπούς, δεν πρέπει να φοβάστε το Internet. Με μερικούς απλούς κανόνες, μπορείτε να διασφαλίσετε ότι η εμπειρία σας στο Internet θα είναι θετική. Μπορείτε να ακολουθήσετε αυτούς τους κανόνες για να διασφαλίσετε ότι κανένας από αυτούς που θέλουν να σας εκμεταλλευτούν δεν θα έχει πρόσβαση σε προσωπικές σας πληροφορίες. Πάντα να αναζητάτε βοήθεια από έναν μεγαλύτερο, γονέα, κηδεμόνα ή δάσκαλο για το Internet. Ποτέ να μην δίνετε προσωπικές πληροφορίες σε υπηρεσίες chat ή μηνυμάτων. Ποτέ μην συμφωνείτε να γνωρίσετε έναν άνθρωπο που έχετε γνωρίσει στο Internet. Ποτέ μην στέλνετε φωτογραφίες σας μέσω Internet. Ποτέ μην δίνετε πληροφορίες όπως: το πλήρες όνομά σας, τη διεύθυνσή σας, το σχολείο σας, το πρόγραμμά σας ή την οικογενειακή σας κατάσταση σε κάποιον που δεν ξέρετε. ΠΡΟΣΟΧΗ Ποτέ μην δίνετε προσωπικές πληροφορίες ή αριθμούς πιστωτικών καρτών σε κάποιον που σας στέλνει ένα ζητώντας σας αυτές τις πληροφορίες. Η τράπεζά σας δεν θα σας ζητήσει να ξανα-εισάγετε τον αριθμό της κάρτας σας. Ακόμα και αν δεν έχετε πιστωτική κάρτα ή τραπεζικό λογαριασμό στο όνομά σας, είναι καλό να ακολουθείτε τις ίδιες τακτικές όσο αφορά τις προσφορές και τα δώρα στο Ιnternet. Θα δώσετε προσωπικές σας πληροφορίες και πρέπει να είστε σίγουροι για τον τρόπο που θα χρησιμοποιήσει τις πληροφορίες αυτές το site. Σεπτέμβριος 2008 Page 17

18 Γονείς & Ασφάλεια στο ιαδίκτυο Οι γονείς αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις είτε πρόκειται για το ιαδίκτυο είτε για τις άλλες ενασχολήσεις των παιδιών. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι γονείς με τι ασχολούνται τα παιδιά τους και να τα υποστηρίζουν σε αυτές τους τις δραστηριότητες. Τα παιδιά ίσως θέλουν να κρατήσουν την ενασχόλησή τους με το ιαδίκτυο μυστική. Ίσως να μην θέλουν να εμπλακούν οι γονείς τους στη χρήση του ιαδικτύου που κάνουν, ιδιαίτερα εάν πιστεύουν ότι οι γονείς τους θα τα περιορίσουν αναφορικά με τη χρήση του ιαδικτύου. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι το ιαδίκτυο είναι μια καταπληκτική πηγή, που περιέχει τεράστιους όγκους συναρπαστικών και εκπαιδευτικών πληροφοριών. Είναι επίσης σημαντικό οι γονείς να μην υπερβάλουν, ούτε να θέτουν υπερβολικούς περιορισμούς στη χρήση του ιαδικτύου από τα παιδιά τους. Οι κίνδυνοι πρέπει να γίνονται κατανοητοί, έτσι ώστε τα παιδιά να προστατεύονται και να εκμεταλλεύονται απόλυτα αυτό το καταπληκτικό εργαλείο. Τα παιδιά μαθαίνουν με τον πειραματισμό, δοκιμάζοντας και σφάλλοντας. Αν σας ενδιαφέρει η χρήση του ιαδικτύου και είστε εξοικειωμένοι με όλα τα συναρπαστικά πράγματα που προσφέρει, θα είστε σε καλύτερη θέση να συζητήσετε με τα παιδιά σας θέματα που αφορούν το ιαδίκτυο. Θα είναι επίσης ευκολότερο για σας να κατανοήσετε με ποιον τρόπο χρησιμοποιεί το παιδί σας το ιαδίκτυο και, ίσως, να καταφέρετε να μιλάτε εποικοδομητικά μαζί τους σε όλη τη διάρκεια της εφηβείας τους. Συμβουλές Τοποθετήστε τον υπολογιστή σε ένα δωμάτιο που χρησιμοποιείται από όλη την οικογένεια Έτσι, το να συζητάτε για το ιαδίκτυο και να ρίχνετε μια ματιά πώς χρησιμοποιείται γίνεται μέρος της καθημερινής σας ζωής. Είναι ευκολότερο να συζητάτε τα προβλήματα όταν ο υπολογιστής βρίσκεται σε κοινό δωμάτιο. Μπορείτε ακόμα να χρησιμοποιείτε το ιαδίκτυο από κοινού. Σεπτέμβριος 2008 Page 18

19 Συζητήστε για το ιαδίκτυο Εκδηλώστε ενδιαφέρον για όσα κάνει το παιδί σας και οι φίλοι του, τόσο στο ιαδίκτυο όσο και εκτός. Συζητήστε μαζί του για τα υπέροχα και συναρπαστικά πράγματα για τα οποία μπορείτε να χρησιμοποιήσετε το ιαδίκτυο, καθώς και για τα προβλήματα που μπορεί να συναντήσετε. Συζητήστε με το παιδί σας τι θα πρέπει να κάνει αν αισθανθεί άσχημα σε κάποια κατάσταση στο ιαδίκτυο. Μάθετε κι εσείς οι ίδιοι περισσότερα για τη χρήση του υπολογιστή Αν χρησιμοποιείτε το ιαδίκτυο και οι ίδιοι, είναι ευκολότερο για σας να διαπιστώσετε ποια είναι η καλύτερη πρακτική για τα παιδιά σας και μπορείτε να τα βοηθήσετε περισσότερο να εντοπίσουν χρήσιμο υλικό. Χρησιμοποιήστε το ιαδίκτυο μαζί Βρείτε τοποθεσίες κατάλληλες για παιδιά ή μάθετε πώς μπορείτε να εντοπίζετε χρήσιμες πληροφορίες: προγραμματίστε μαζί ένα ταξίδι για διακοπές, δείτε μαζί εκπαιδευτικές τοποθεσίες για να υποστηρίξετε τις σχολικές τους εργασίες ή βρείτε πληροφορίες για τα χόμπι και τα ενδιαφέροντα των παιδιών σας. "Σερφάροντας" μαζί στο ιαδίκτυο μπορείτε επίσης να βοηθήστε τα παιδιά σας να εκτιμήσουν την αξία των πληροφοριών που θα βρείτε. Μπορείτε να τοποθετήσετε σελιδοδείκτες στις αγαπημένες σας διαδικτυακές τοποθεσίες, έτσι ώστε να μπορείτε να ανατρέξετε εύκολα στις τοποθεσίες που μπήκατε μαζί. Κάντε μια συμφωνία με τα παιδιά σας, για το πώς και το πότε θα χρησιμοποιούν το ιαδίκτυο Μπορεί να είναι χρήσιμο να συμφωνήσετε σε συγκεκριμένες ώρες και συγκεκριμένες διαδικτυακές τοποθεσίες που μπορούν τα παιδιά να χρησιμοποιούν στο ιαδίκτυο. Θα χρειαστεί να συζητήσετε μαζί τους αυτό το θέμα και να συμφωνήσετε από κοινού Σεπτέμβριος 2008 Page 19

20 Οικιακοί κανόνες για τη χρήση του ιαδικτύου Ένας καλός τρόπος για να ελαχιστοποιηθούν οι κίνδυνοι από τη χρήση του ιαδικτύου είναι να ορίσετε ορισμένους κανόνες μαζί με τα παιδιά σας και να συμφωνήσετε από κοινού σε αυτούς. Οι κοινοί κανόνες είναι ένα καλό σημείο εκκίνησης για να συζητήσετε σχετικά με την ασφαλή χρήση του ιαδικτύου. Ο χρόνος που περνούν στον υπολογιστή θα πρέπει να είναι περιορισμένος, για λόγους υγείας. Τοποθετήστε, για παράδειγμα, τον υπολογιστή στο σαλόνι. Σωστό είναι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας να χρησιμοποιούν το ιαδίκτυο μαζί με κάποιον ενήλικο. Η πρόσβαση στο ιαδίκτυο για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας θα πρέπει να περιορίζεται σε συγκεκριμένες, προσυμφωνημένες διαδικτυακές τοποθεσίες. Τα πιο προχωρημένα παιδιά μπορούν να βρουν τις συγκεκριμένες τοποθεσίες μέσω του μενού Αγαπημένα του προγράμματος περιήγησης στο ιαδίκτυο. Η ασφαλέστερη λύση είναι να δημιουργήσετε ένα προσωπικό λειτουργικό περιβάλλον για το παιδί, όπου η πρόσβαση στο ιαδίκτυο θα είναι περιορισμένη αποκλειστικά σε συγκεκριμένες διαδικτυακές τοποθεσίες. Συμβουλές και μυστικά Υπάρχουν πολλά εργαλεία που σας βοηθούν να κάνετε τη χρήση του ιαδικτύου ασφαλέστερη για τα παιδιά σας. Ακολουθούν μερικές συμβουλές. Οι παρακάτω διαδικτυακές τοποθεσίες είναι χρήσιμες και μια επίσκεψη σ' αυτές θα σας βοηθήσει να μάθετε περισσότερα σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους θα βοηθήσετε τα παιδιά σας να παραμείνουν ασφαλή στο ιαδίκτυο Σεπτέμβριος 2008 Page 20

21 Συμβουλές από γονείς Ασφαλείς κωδικοί πρόσβασης εν μπορούσα να βρω συμβουλές για το πώς να επινοήσω ασφαλείς κωδικούς πρόσβασης στην τοποθεσία. Ένας τρόπος είναι να σκεφθείτε μια οικεία φράση και να χρησιμοποιήσετε το πρώτο γράμμα κάθε λέξης. Ένα παράδειγμα: O Mάριος γεννήθηκε τον Αύγουστο του 99, που δίνει τον κωδικό OMgtAt99. Εύκολο να το θυμάστε και δύσκολο να το μαντέψουν. Ποτέ μην δημιουργείτε κωδικούς πρόσβασης που είναι εύκολο να τους μαντέψει κάποιος φίλος (π.χ. το όνομα του κατοικιδίου σας). Φίλτρο αναζήτησης του MSN Τα παιδιά γνωρίζουν πώς να χρησιμοποιούν τις μηχανές αναζήτησης για να βρίσκουν πληροφορίες, αλλά δεν γνωρίζουν απαραίτητα και πώς να αποφεύγουν τις συνδέσεις προς παντός είδους ακατάλληλο περιεχόμενο. Χρησιμοποιούμε το φίλτρο αναζήτησης που διαθέτει το ίδιο το MSN, το οποίο αποκλείει τις ακατάλληλες συνδέσεις από τα αποτελέσματα της αναζήτησης. Για να ενεργοποιήσετε φιλτράρισμα υψηλότερου επιπέδου για όλες τις αναζητήσεις σας, μπορείτε να χρησιμοποιείτε τις ρυθμίσεις Safe Search (ασφαλούς αναζήτησης) που υπάρχουν στη σελίδα Σημείωση! Μην ξεχνάτε να αποθηκεύετε τις ρυθμίσεις σας όταν περνάτε στο αυστηρότερο επίπεδο φιλτραρίσματος. Για να απενεργοποιήστε το φίλτρο, θα πρέπει να επανέλθετε στη σελίδα ρυθμίσεων αναζήτησης και να επιλέξετε φιλτράρισμα μετρίου επιπέδου ή να καταργήσετε εντελώς το φιλτράρισμα. Για να διασφαλίσετε ότι θα γίνουν οι αλλαγές, θα πρέπει να αποθηκεύσετε αυτή τη ρύθμιση Γονικός έλεγχος και παρεμπόδιση εισόδου σε site Όπως προαναφέραμε δεν υπάρχουν απόλυτες εγγυήσεις στο Internet. Όμως υπάρχουν πολλά εργαλεία που είναι σχεδιασμένα να δυσχεραίνουν τους ανθρώπους από το να παίρνουν προσωπικές πληροφορίες. Ένας από τους πιο συνήθεις ελέγχους στο Internet είναι ο γονικός έλεγχος. Σεπτέμβριος 2008 Page 21

22 Μερικές υπηρεσίες στο Internet, όπως το MSN, προσφέρουν τρόπους για τον αποκλεισμό της πρόσβασης σε αμφιλεγόμενο υλικό στο Internet. Πολλά ανεξάρτητα προγράμματα στην αγορά σήμερα προσθέτουν φίλτρα στον Η/Υ σας. Οι περισσότεροι browser περιλαμβάνουν ελέγχους για την παρεμπόδιση των χρηστών από το να επισκέπτονται συγκεκριμένα sites χωρίς κωδικό πρόσβασης. Το λογισμικό που μπορείτε να αγοράσετε για να μπλοκάρετε συγκεκριμένα sites σε γενικές γραμμές δουλεύει με τον ίδιο τρόπο. Το λογισμικό εγκαθίσταται σε κάθε Η/Υ. Όταν κάποιος εισάγει μια διεύθυνση ενός site, το λογισμικό ελέγχει εάν αυτή η διεύθυνση υπάρχει σε μια βάση δεδομένων με αμφισβητούμενης ποιότητας web sites. Αν η διεύθυνση αυτή δεν είναι καταχωρημένη στη βάση δεδομένων, το λογισμικό ερευνά το site αναζητώντας λέξεις-κλειδιά. Αν βρεθούν αυτές οι λέξεις, τότε μπλοκάρεται η προβολή του site. Τα περισσότερα από αυτά τα λογισμικά αναβαθμίζουν την βάση δεδομένων τους σε μηνιαία βάση για να ακολουθήσουν την ραγδαία εξέλιξη του Internet. Το Γονικό Συμβόλαιο Είναι μια συμφωνία ανάμεσα στους γονείς και τα παιδιά που ορίζει τον τόπο χρήσης του ιαδικτύου. Ο καθένας δεσμεύεται για τις ώρες χρήσης του υπολογιστή, ότι θα ενημερώνει τους γονείς του εάν δει ή λάβει κάτι από το Internet που ενοχλεί ή νοιώθει απειλή, ότι δε θα συμφωνήσει να συναντήσει κάποιον που γνώρισε στο Internet, χωρίς την άδεια των γονέων του. Μπορείτε να δημιουργήσετε ένα διαφορετικό συμβόλαιο για κάθε παιδί στην οικογένεια, με κανόνες χρήσης του Internet κατάλληλους για την ηλικία του. Υπόδειγμα γονικού συμβολαίου βρίσκεται στην διεύθυνση: Σεπτέμβριος 2008 Page 22

23 Προγράμματα φίλτρων Τα προγράμματα φίλτρων παρέχουν τη δυνατότητα επιβολής περιορισμών σε διαδικτυακές τοποθεσίες, με βάση το περιεχόμενό τους. Αυτό σημαίνει ότι το πρόγραμμα αποτρέπει την πρόσβαση σε τοποθεσίες που περιέχουν υλικό που χαρακτηρίζεται ως επιβλαβές (πορνογραφικό υλικό, υλικό που περιέχει βία κ.λπ.). Περιορίστε τις επαφές από τις οποίες γίνεται λήψη Μπορείτε να περιορίσετε τον αριθμό των προσώπων με τα οποία θα έχουν επαφές τα παιδιά σας μέσω ιαδικτύου, χρησιμοποιώντας φίλτρα ή τεχνολογία φραγής. Ιστορικό ιστοσελίδων Η δυνατότητα Ιστορικού ιστοσελίδων που διαθέτει το πρόγραμμα περιήγησης ιαδικτύου σας επιτρέπει να βλέπετε ποιές τοποθεσίες έχουν επισκεφθεί πρόσφατα οι άλλοι χρήστες. (Αν και το ιστορικό ιστοσελίδων διαγράφεται εύκολα). Συμβουλή Τι θα πρέπει να κάνετε αν το παιδί σας συναντήσει δυσάρεστο ή ανάρμοστο υλικό στο ιαδίκτυο; Αποφύγετε τις υπερβολικές αντιδράσεις, έτσι ώστε το παιδί σας να αισθάνεται άνετα και να εξακολουθήσει σας μιλά για τέτοιου είδους περιστατικά και στο μέλλον. Επισημάνετε στο παιδί ότι σαφώς δεν είναι δικό του λάθος. ιαγράψτε οποιαδήποτε ίχνη του ακατάλληλου υλικού, περιλαμβανομένων και όλων των παραπομπών από τη μνήμη cache, τα cookie και το ιστορικό ιστοσελίδων του προγράμματος περιήγησης. Μιλήστε στο παιδί σας για τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να αποφεύγει τέτοιου είδους καταστάσεις στο μέλλον μεταξύ των οποίων και η χρήση μηχανών αναζήτησης φιλικών προς τα παιδιά και η διαγραφή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από πρόσωπα που δεν γνωρίζουν. Σεπτέμβριος 2008 Page 23

24 Λήψη αρχείων μουσικής, παιχνιδιών και ταινιών Μπορείτε να αντιγράψετε στον υπολογιστή σας αρχεία που να περιέχουν μουσική, παιχνίδια ή ταινίες. Αυτή η λήψη συνήθως γίνεται με τη χρήση κάποιου ειδικού προγράμματος ανταλλαγής αρχείων (Kazaa, DirectConnect, BitTorrent κ.λπ.), το οποίο χρησιμοποιεί την τεχνολογία που ονομάζεται διομότιμα δίκτυα (p2p). Προκειμένου να γίνει λήψη αρχείων από κάποιο διομότιμο δίκτυο, συνήθως πρέπει να κάνετε κοινή χρήση κάποιων αρχείων που υπάρχουν στο δικό σας υπολογιστή με άλλους χρήστες του δικτύου. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, ενδεχομένως κάποιος χρήστης να επιτρέψει κατά λάθος τη δυνατότητα αντιγραφής όλων των αρχείων που υπάρχουν στον υπολογιστή του. Να θυμάστε τα πνευματικά δικαιώματα Τα διομότιμα δίκτυα συχνά χρησιμοποιούνται για τη διανομή παρανόμων αντιγράφων αρχείων μουσικής και ταινιών και συχνά παραβιάζουν τους νόμους περί πνευματικών δικαιωμάτων. Είναι σημαντικό να ελέγχετε τη νομιμότητα της διαδικτυακής τοποθεσίας από την οποία το παιδί σας σχεδιάζει να κάνει λήψη, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν παραβιάζονται τα πνευματικά δικαιώματα. Ένας γενικός κανόνας είναι ότι, αν δεν πληρώνετε για το υλικό που λαμβάνετε, κατά πάσα πιθανότητα η λήψη είναι παράνομη. Ηλεκτρονικές Συζητήσεις Οι ηλεκτρονικές συζητήσεις είναι δημοφιλής τρόπος επικοινωνίας μεταξύ των παιδιών. Στις ηλεκτρονικά δωμάτια συνομιλίας υπάρχει πάντοτε κάποιος να μιλήσει μαζί τους. Οι ηλεκτρονικές συνομιλίες μπορούν να είναι διασκεδαστικές και ασφαλείς, αρκεί να γνωρίζετε πώς να προστατευτείτε. Προτού τα παιδιά σας αρχίσουν να συνομιλούν ηλεκτρονικά θα πρέπει να γνωρίζουν τους κινδύνους που ενέχονται σε κάτι τέτοιο και να έχουν κατανοήσει πλήρως πώς πρέπει να συνδιαλέγονται με τους άλλους ώστε να προστατεύουν την ταυτότητά τους. Αυτή η ενότητα περιέχει επίσης πληροφορίες σχετικά με διαφόρους τύπους επικοινωνίας, όπως το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, η συνομιλία, η Αναμετάδοση συνομιλιών μέσω ιαδικτύου (IRC) και το πρόγραμμα άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων Σεπτέμβριος 2008 Page 24

25 Συμβουλές Τα ψευδώνυμα προσφέρουν προστασία Συχνά οι άνθρωποι χρησιμοποιούν ψευδώνυμα στο ιαδίκτυο, προκειμένου να προστατεύσουν την πραγματική τους ταυτότητα. Η συνομιλία με ψευδώνυμο είναι ασφαλής: δεν μπορεί κανείς να σας εντοπίσει, εκτός αν αποκαλύψετε εσείς τα στοιχεία επικοινωνίας σας. Ωστόσο, αυτή η ανωνυμία πολλές φορές επιτρέπει στους χρήστες να φέρονται και να εκφράζονται ανάρμοστα. Στις ομάδες συνομιλίας συχνά συμμετέχουν ομάδες τακτικών χρηστών. Οι κωδικοί πρόσβασης είναι μυστικοί Προκειμένου να συμμετέχουν σε συνομιλίες μέσω ιαδικτύου, οι χρήστες συχνά πρέπει να δημιουργήσουν ένα προσωπικό προφίλ ή ταυτότητα. Αυτό σημαίνει μια περιγραφή του χρήστη, π.χ. το αναγνωριστικό ή το ψευδώνυμο που χρησιμοποιείται στη συνομιλία. Τα προφίλ συνήθως προστατεύονται από κωδικούς πρόσβασης έτσι ώστε κανένας χρήστης να μην μπορεί να χρησιμοποιήσει την ταυτότητα των άλλων. Συνετό είναι να κρατάτε τον κωδικό πρόσβασής σας μυστικό συνεχώς. Προσωπικό απόρρητο - τι πρέπει να αναφέρετε σχετικά με τον εαυτό σας και τι όχι; Οι συνομιλίες μέσω ιαδικτύου είναι για τα παιδιά ένας τρόπος να μιλούν με άλλα παιδιά και να κάνουν νέους φίλους, πράγμα που σημαίνει ότι θα μοιράζονται ορισμένες πληροφορίες σχετικά με τον εαυτό τους. Οι προσωπικές πληροφορίες, που μπορούν να αποκαλύψουν την ταυτότητα ενός παιδιού ή οι πληροφορίες επικοινωνίας (πλήρες ονοματεπώνυμο, διεύθυνση και αριθμός τηλεφώνου) δεν θα πρέπει να αποκαλύπτονται μέσω ιαδικτύου. Η προστασία του απορρήτου μέσω ιαδικτύου επίσης απαιτεί να κατανοήσει ο χρήστης με ποιούς τρόπους μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι πληροφορίες που θα δώσει. Ένας άνθρωπος μπορεί να αναγνωριστεί ακόμα και με συνδυασμό των διαφόρων ειδών πληροφοριών που θα δώσει, π.χ. το όνομα του σχολείου, τον αθλητικό σύλλογο, την περιοχή όπου ζει κ.λπ.). Σεπτέμβριος 2008 Page 25

26 Προσέχετε σε ποιον αποκαλύπτετε τις πληροφορίες επικοινωνίας ή άλλες προσωπικές πληροφορίες. Οι φωτογραφίες που στέλνετε ή τα προσωπικά στοιχεία που αποκαλύπτετε σε έναν ξένο ενδέχεται να γίνουν διαθέσιμα σε κάθε χρήστη του ιαδικτύου. Τα ηλεκτρονικά ημερολόγια μπορεί να δημοσιεύονται στο κοινό και να υπάρχει η δυνατότητα να αναγνωστούν για πολλά χρόνια. Όταν δημοσιεύσετε ένα κείμενο ή μια φωτογραφία στο ιαδίκτυο, χάνετε τον έλεγχό του. Μπορεί να αντιγραφεί εύκολα σε πολλά διαφορετικά σημεία και να μην μπορέσετε ποτέ να το διαγράψετε πλήρως. Να θυμάστε Να συζητάτε με τα παιδιά σας τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν από την αποκάλυψη προσωπικών πληροφοριών. Συνιστάται να μην αποκαλύπτονται οι προσωπικές πληροφορίες σε πολλές διαφορετικές περιπτώσεις. Επίσης, δεν θα πρέπει ποτέ να δίνετε τον κωδικό πρόσβασής σας, ακόμα και σε καλούς φίλους. Επίσης, θα πρέπει να αλλάζετε τακτικά τον κωδικό πρόσβασής σας. Το ιαδίκτυο είναι δημόσιος χώρος. Προτού δημοσιεύσετε πληροφορίες ή φωτογραφίες (που αφορούν εσάς ή άλλους), να θυμάστε ότι οποιοσδήποτε μπορεί να έχει πρόσβαση στις πληροφορίες αυτές. Για να δείτε ποιες πληροφορίες κυκλοφορούν στο ιαδίκτυο για σας, χρησιμοποιήστε μια μηχανή αναζήτησης (π.χ. τη λειτουργία αναζήτησης στη διεύθυνση και χρησιμοποιήστε ως κριτήριο αναζήτησης το όνομά σας. Τα παιδιά θα πρέπει να μιλούν στους γονείς τους για οποιαδήποτε αρνητική εμπειρία που τυχόν έχουν στο ιαδίκτυο. Πώς να συνομιλείτε με ασφάλεια - Οδηγίες Τα παιδιά που συμμετέχουν σε συνομιλίες πρέπει να γνωρίζουν πώς να το κάνουν με ασφάλεια. Όλοι θα πρέπει να εξετάσουν την περίπτωση να εφαρμόσουν τους παρακάτω οικιακούς κανόνες σχετικά με τη διαδικτυακή συνομιλία. Σεπτέμβριος 2008 Page 26

27 1. Κρατήστε τις προσωπικές σας πληροφορίες ασφαλείς/μυστικές. 2. Αν υποστείτε ή διαπιστώσετε οποιαδήποτε παρενόχληση, ενημερώστε το διαχειριστή της συνομιλίας 3. Αν νιώσετε άσχημα, βγείτε από το δωμάτιο συνομιλίας 4. Αν νιώσετε οποιαδήποτε στιγμή άσχημα, πείτε το στους γονείς σας 5. Όταν συνομιλείτε, να σκέφτεστε και τους άλλους Τι είναι η ασφαλής ηλεκτρονική συνομιλία; Το πόσο ασφαλής και διασκεδαστική θα είναι η συνομιλία σας εξαρτάται κατά πολύ από το πρόσωπο με το οποίο συνομιλείτε. Σε γενικές γραμμές, μπορείτε να διαπιστώσετε εάν το δωμάτιο συνομιλίας που χρησιμοποιεί το παιδί σας είναι ασφαλές, με βάση τα παρακάτω ερωτήματα: Αυτό το δωμάτιο συνομιλίας προορίζεται για παιδιά; Στα δωμάτια συνομιλίας που προορίζονται για παιδιά, υπάρχει μικρότερη πιθανότητα να συναντήσετε ανάρμοστα θέματα ή συμπεριφορά. Είναι το δωμάτιο συνομιλίας εποπτευόμενο; Μερικές φορές τα δωμάτια συνομιλίας έχουν εθελοντές επόπτες, που διαχειρίζονται τα ακατάλληλα μηνύματα επικοινωνίας και που μπορούν να αποκλείσουν τους "νταήδες" και τους άλλους ταραξίες από το δωμάτιο συνομιλίας. Εάν η εποπτεία δεν είναι ενεργή, το δωμάτιο συνομιλίας θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον ένα κουμπί για επικοινωνία με το διαχειριστή. Τα εποπτευόμενα δωμάτια συνομιλίας είναι προτιμότερα για τα παιδιά, ενώ υπάρχει μεγαλύτερη ασφάλεια αν αποθηκεύετε τις συζητήσεις. Υπάρχει η δυνατότητα να αποκλείονται κάποιοι χρήστες; Ναι. Αποκλεισμός σημαίνει να μην επιτρέπεται η δημοσίευση στο δωμάτιο συνομιλίας των μηνυμάτων που προέρχονται από κάποιο συγκεκριμένο Σεπτέμβριος 2008 Page 27

28 πρόσωπο. Αν κάποιο πρόσωπο αποκλειστεί, τα μηνύματά του δεν εμφανίζονται πλέον στην οθόνη. Επιλογή προσώπων για συνομιλία Είναι ασφαλέστερο να συνομιλείτε με ανθρώπους που ήδη γνωρίζετε. Ωστόσο, σχεδόν οποιοσδήποτε θα μπορούσε να στείλει μήνυμα στο παιδί σας. Τα προγράμματα αυτά έχουν μια λίστα επαφών όπου μπορείτε να προσθέσετε τα ονόματα προσώπων με τα οποία θέλετε να ανταλλάξετε μηνύματα. Προκειμένου να αποτρέψετε τα μηνύματα από ξένους να φθάσουν στο παιδί σας, μπορείτε να προσαρμόσετε τις ρυθμίσεις του προγράμματος έτσι ώστε να αποκλειστεί οποιαδήποτε επαφή με πρόσωπα που δεν περιλαμβάνονται στη λίστα. Αποθήκευση συνομιλιών Μπορείτε να αποθηκεύετε τις διαδικτυακές συνομιλίες. Αν οι άλλοι συνομιλούντες μπορούν να δουν ότι το κάνετε, μπορείτε να βελτιώσετε την ασφάλεια του παιδιού σας. Όταν οι άνθρωποι που συμμετέχουν σε διαδικτυακές συνομιλίες γνωρίζουν ότι κάποιος αποθηκεύει τις συνομιλίες, συνήθως είναι πιο προσεκτικοί με όσα συζητούν. Μπορείτε να αποφασίσετε να αποθηκεύετε τις συνομιλίες κάθε φορά ή να ρυθμίσετε το πρόγραμμα να αποθηκεύει αυτόματα όλες τις συνομιλίες. Άμεση ανταλλαγή μηνυμάτων (IM) διασκέδαση για όλη την οικογένεια Η άμεση ανταλλαγή μηνυμάτων δεν προορίζεται αποκλειστικά για τα παιδιά και τους νέους: πολλές εταιρείες επίσης χρησιμοποιούν την άμεση αποστολή μηνυμάτων για τις εσωτερικές τους επικοινωνίες. Ένα παράδειγμα: Αν το παιδί σας συνδέεται στο ιαδίκτυο μετά το σχολείο ενώ εσείς εργάζεστε, μπορείτε να ανταλάσσετε μηνύματα και να μειώσετε το κόστος των τηλεφωνικών κλήσεων. Μπορείτε επίσης να παρακολουθείτε πώς και πόσο χρησιμοποιεί το παιδί το ιαδίκτυο, καθώς το πρόγραμμα IM σας δείχνει πότε συνδέθηκε το παιδί σας. Προγράμματα άμεσης αποστολής μηνυμάτων (MSN Messenger, ICQ κ.λπ.) Όπως και τα δωμάτια συνομιλίας, το πρόγραμμα άμεσης αποστολής μηνυμάτων επιτρέπει τη συνομιλία σε πραγματικό χρόνο, αλλά η διαφορά είναι ότι επιλέγεις το Σεπτέμβριος 2008 Page 28

29 πρόσωπο με το οποίο θέλεις να μιλήσεις. Το πρόγραμμα σας δείχνει ποιοι από τους φίλους σας είναι εκείνη τη στιγμή συνδεδεμένοι και μπορείτε να καλέσετε έναν από αυτούς για προσωπική συνομιλία. Μπορείτε επίσης να ανταλλάσσετε αρχεία όπως φωτογραφίες, αρχεία ήχου ή βιντεοκλίπ, να παίξετε μαζί παιχνίδια ή να κάνετε βιντεοκλήσεις. Η τεχνολογία ανταλλαγής άμεσων μηνυμάτων ενέχει τους ίδιους κινδύνους με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο και τα δωμάτια συνομιλίας. Ένας χρήστης μπορεί να ανοίξει ένα συνημμένο αρχείο ή κάποια σύνδεση που να περιέχει ιό, λογισμικό υποκλοπής ή υλικό ακατάλληλο για παιδιά. Αν γνωρίζετε το άλλο πρόσωπο στην πραγματικότητα, η διαδικτυακή συζήτηση είναι πολύ ασφαλέστερη. Οι συζητήσεις μέσω προγράμματος άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων είναι πάντοτε απόρρητες και εσείς ελέγχετε όχι μόνον με ποιον μιλάτε αλλά και για πόσο χρόνο θέλετε να διαρκέσει η συζήτηση. Μπορείτε να κάνετε τις συνομιλίες ασφαλέστερες προσαρμόζοντας τις ρυθμίσεις του προγράμματος άμεσης αποστολής μηνυμάτων, όπως περιγράφεται παρακάτω. Όταν αρχίσετε να χρησιμοποιείτε το πρόγραμμα για πρώτη φορά, θα πρέπει να καθορίσετε ένα προφίλ χρήστη για τον εαυτό σας. Να μην χρησιμοποιείτε δεδομένα που αποκαλύπτουν την ταυτότητά σας, καθώς το προφίλ σας θα μπορούν να το βλέπουν όλοι οι συνομιλητές. Πολλές ομάδες διαδικτυακής συνομιλίας και διαδικτυακά παιχνίδια ενδέχεται επίσης να σας ζητήσουν να συμπληρώσετε προφίλ χρήστη, οπότε και σε αυτές τις περιπτώσεις να ακολουθήσετε τις ίδιες οδηγίες. Ζητήστε από το παιδί σας να σας δείξει τη λίστα των επαφών του και να σας ενημερώσει ποιά από τα πρόσωπα που αναγράφονται εκεί γνωρίζει πραγματικά και ποια γνώρισε μέσω ιαδικτύου. Έτσι θα σχηματίσετε μια ιδέα με ποιους μιλά το παιδί σας στο ιαδίκτυο. Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο Το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο είναι ένας δημοφιλής τρόπος αποστολής μηνυμάτων μέσω ιαδικτύου, αλλά είναι σημαντικό να χρησιμοποιείται προσεκτικά. Τα γραμματοκιβώτια του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου μπορούν να γεμίσουν με ανεπιθύμητη ή άχρηστη αλληλογραφία, συχνά με τη μορφή διαφημίσεων που δεν απευθύνονται συγκεκριμένα σε εσάς. Εκτός από τον κίνδυνο να προσβληθεί το σύστημά Σεπτέμβριος 2008 Page 29

30 σας από ιούς μέσω μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αυτού του τύπου, τα άχρηστα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ενδέχεται επίσης να περιέχουν ανάρμοστο υλικό ή συνδέσεις ακατάλληλες για νέους ανθρώπους. Μέσω του ιαδικτύου είναι πιθανόν να υποβληθεί ο χρήστης σε ανώνυμες παρενοχλήσεις μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, εκφοβισμό ή παρακολουθήσεις. Συμβουλές Τοποθετήστε ένα φίλτρο ανεπιθύμητης αλληλογραφίας Σας συνιστούμε να δημιουργήσετε για το παιδί σας μια διεύθυνση μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από πάροχο υπηρεσιών ιαδικτύου που να προσφέρει αυτόματη προστασία από ιούς και φίλτρα ανεπιθύμητης αλληλογραφίας. Αυτό θα σας βοηθήσει να αποτρέψετε το μεγαλύτερο μέρος της ανεπιθύμητης αλληλογραφίας. Βλ. για περισσότερες λεπτομέρειες. Να επιτρέπετε τη λήψη μηνυμάτων μόνον από αποστολείς που γνωρίζετε Ο ασφαλέστερος τρόπος να χρησιμοποιήσετε το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο είναι να χρησιμοποιήσετε τις ρυθμίσεις του έτσι ώστε το παιδί σας να μπορεί να ανοίξει μηνύματα που προέρχονται αποκλειστικά από συγκεκριμένες διευθύνσεις. Βέβαια ο τρόπος αυτός είναι πολύ περιορισμένος. Πολλά προγράμματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου σας επιτρέπουν να αποκλείετε μηνύματα που έχουν αποσταλεί από συγκεκριμένες διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Εξετάστε την περίπτωση να λάβετε μια ανώνυμη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου Οι διευθύνσεις ηλεκτρονικού ταχυδρομείου συχνά έχουν τη μορφή Το πλήρες ονοματεπώνυμό σας αποτελεί προσωπικό στοιχείο, το οποίο δεν πρέπει να αποκαλύψετε δημοσίως. Αν το παιδί σας θέλει να ανταλλάξει διευθύνσεις με άλλες διαδικτυακές γνωριμίες, καλύτερο είναι να χρησιμοποιεί μια διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που να μην αποκαλύπτειι το πλήρες ονοματεπώνυμό του, π.χ. Συνιστάται η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου να περιέχει κάποια αριθμητική τιμή, καθώς αυτές είναι Σεπτέμβριος 2008 Page 30