1395/02/14 واژگان افسردگی اضطراب

Transcript

1 همدان درمانی بهداشتی خدمات و پزشکی علوم دانشگاه علمی مجله پژوهشی مقاله 95 پاییز 3 شماره 23 دوره نوسانات با اضطراب و افسردگی نشانههای در همزمان تغییرات جوان متأهل زنان در جنسی عملکرد 2 نسب حیدری لیال 2 یعقوبی حمید * 1 دهنوی ایزدی سعیده ایران تهران شاهد دانشگاه بالینی روانشناسی ارشد کارشناسی دانشجوی 1 ایران تهران شاهد دانشگاه انسانی علوم دانشکده روانشناسی گروه استادیار 2 پزشکی علوم دانشگاه برای نشر حقوق تمامی است. محفوظ همدان بالینی روانشناسی ارشد کارشناسی دانشجوی دهنوی ایزدی سعیده مسئول: نويسنده * saeidehizadi@yahoo.com ایمیل: تلفن: ایران. تهران شاهد دانشگاه چکیده افسردگی و اضطراب نشانههای در تغییرات بین همزمان رابطه تعیین هدف با حاضر مطالعه مقدمه: است. شده انجام روزانه ثبت شکل به جنسی عملکرد در نوسانات با دولتی دانشگاههای از 1394 سال در متأهل زن 120 است همبستگی نوع از که مطالعه این در کار: روش زنان جنسی پریشانی پرسشنامههای از استفاده با ابتدا شدند. انتخاب دسترس در شیوه به تهران 14 مدت به سپس گرفت. صورت پایه خط ارزیابی بک اضطراب پرسشنامه و بک افسردگی پرسشنامه و واضطراب خلقی نشانگان پرسشنامه وسیله به آن-ها عملکردجنسی و واضطرابی خلقی نشانههای روز افزار نرم از استفاده با حاصل دادههای نهایت در و گرفت قرار ارزیابی مورد جنسی عملکرد پرسشنامه گرفت. قرار تحلیل و تجزیه مورد HLM7 مهبلی رطوبت و P( = )0/001 ارگاسم با بیشتر کلی پریشانی همزمان ه رابط بررسی در ا: یافتهه برانگیختگی همچنین بود. همراه P( = )0/001 کمتر میل با بیشتر لذت فقدان و P( = )0/001 کمتر داشت. رابطه P( = )0/001 کمتر میل و P( = )0/001 جنسی برانگیختگی با اضطرابی به جنسی عملکرد نوسانات با واضطراب افسردگی نشانههای در تغییرات کلی طور به نتیجهگیری: است. همراه همزمان شکل به و روزانه صورت DOI: /hums /02/14 مقاله: دريافت تاريخ 1395/06/08 مقاله: پذيرش تاريخ کلیدی: واژگان افسردگی اضطراب جنسی رفتار مقدمه اضطراب از که افرادی میدهد نشان زیادی پژوهشهای بیشتری جنسی عملکرد اختال میبرند رنج افسردگی و شیوع با جنسی مشکات این شدت و میکنند تجربه را بیشتر درحالیکه ]3-1[. است همراه خلقی اختاالت کلی عملکرد و اضطراب و خلقی تجارب رابطه بر پژوهشها تحقیقات است بوده متمرکز بالینی گستره در زنان جنسی رابطه و مطابقت فهم به بایستی که هستند مدعی جدید زنان در جنسی عملکرد با بهنجار اضطرابی و خلقی تجارب 5[. ]4, داشت معطوف بیشتری توجه روزمره زندگی در افسردگی که باورند این بر پژوهشگران دیگر طرفی از منحصربهفرد ماکهای داشتن عین در اضطراب و بهدرستی نمیتوان و دارند نیز فراوانی همپوشانی باهم اختاالت در را افسردگی و اضطراب اختصاصی جنبههای ]6[ همکاران و کالمبچ راستا این در داد. تشخیص جنسی بررسی برای سهبخشی مدل از ]7[ همکاران و واتسون افسردگی و اضطراب منحصربهفرد و مشترک ویژگیهای فراتشخیصی مدل این طبق بر کردهاند. استفاده و کلی پریشانی نشاندهنده مشترک ویژگیهای بیخوابی شامل که است منفی عاطفه عبارتی به و میباشد ضعیف تمرکز و تحریکپذیری بیقراری است اضطراب منحصربهفرد ویژگی اضطرابی برانگیختگی دست لرزش مثل فیزیولوژیکی برانگیختگی بیش با که لذت فقدان و است همراه نفس تنگی و عضانی تنش نظر در مدل این در افسردگی منحصربهفرد ویژگی ارتباط در پایین مثبت باعاطفه که است گرفتهشده از مدل این در حالت و صفت بین تفاوت به توجه است. نسبتا حالتی صفت از منظور درحالیکه است. مهم نکات از منظور است اختاالت به مربوط و ماندگار و پایدار هستند متغیر نسبتا که است عواطفی و هیجانات حالت شدت و ثبات و میکنند تغییر افراد روزانه پاسخهای در و پاتولوژی و نابهنجار خلقی حاالت با مقایسه در را کمتری تمرکز بهجای اخیر تحقیقات مدل این اساس بر دارند. بین رابطه بر جنسی عملکرد و صفات بین رابطه بر این گردیدهاند. متمرکز جنسی عملکرد و عاطفی حاالت حاالت اهمیت که تحقیقاتی که است بوده دلیل بدان با مقایسه در میدهد نشان جنسی عملکرد در را عاطفی را عاطفی صفات با جنسی عملکرد رابطه که تحقیقاتی

2 95 پاییز 3 شماره 23 دوره همدان درمانی بهداشتی خدمات و پزشکی علوم دانشگاه علمی مجله 8[. 6, ]5, ت اس دک ان د دادهان رار ق ی بررس ورد م نشانههای بین ارتباط درزمینه هماکنون آنچه واقع در مطرح جنسی عملکرد سطح در تغییر و اضطراب و خلقی ازجمله و است صفات بهجای حاالت بررسی است میشود گرفته کار به حاالت ثبت برای که روشهایی است روزانه و لحظهای ثبتهای و گزارشها از استفاده و اضطراب و خلقی نشانههای همزمان بهصورت که میکند. اندازهگیری را جنسی عملکرد سطح در تغییر در موجود پژوهشهای بیشتر که است حالی در این که کردهاند استفاده روشهایی از حاالت بررسی زمینه بهصورت را حاالت سنجش توان و می-باشند بلندمدت 8[. ]4, ندارند دقیق بر متکی اغلب بالینی عائم ارزیابی همچنین این آن نقطهضعف که است گذشتهنگر پرسشنامههای دقیق است ممکن گذشته تجربیات فراخواندن که است عوامل با که است ممکن گذشتهنگر گزارشهای و نباشد گزارش از که زمانی و ]9[ بگیرد قرار تأثیر تحت متفاوتی میشود استفاده جنسی عملکرد ثبت برای مقطعی میافتد اتفاق روزانه بهصورت که اتفاقاتی است ممکن کند. مشکل دچار را پژوهش نتیجه و شود گرفته نادیده برخوردار پایینی میل از اول روز در آزمودنی اگر نمونه برای روزها سایر در همینطور و باال میل از دوم روز در و باشد در باید باشد داشته خود میل سطح از متفاوتی ارزیابی گویای که کند گزارش را میزانی خود هفتگی گزارش درحالیکه است بوده هفته آن در او میل تغییرات تمامی است کرده تجربه را میل از مختلفی سطوح هرروز در او این گویای نمیتواند هفتگی گزارش صورت این در و خلقی نوسانات در دقیق ثبت عدم این و باشد تغییرات بین دقیق ارتباط که میشود باعث و است صادق نیز شکل به جنسی عملکرد در تغییرات و خلقی نوسانات این و عاطفی حاالت نبودن پایدار و آید دست به غیردقیقی میشود باعث روز در جنسی زودگذر نوسانات همچنین برای خوبی پاسخگوی نتواند مدت بلند گزارشهای که 6[. ]5, باشد حاالت این ثبت نوسانات همزمانی اهمیت به توجه با بااینحال زیر فرایندهای بودن یکسان و خلقی تغییرات جنسی و اضطراب و خلقی عائم با جنسی عملکرد بنایی بهجای حاالت بررسی بر کنونی آسیبشناسی تأکید که میشود مشاهده پژوهشها عمده در ]6[ صفات مطالعات و ]1[ دارد وجود صفات بر بیشتری تأکید معدود این در که دارد وجود نیز حاالت درزمینه اندکی دادن نشان برای ماهانه و هفتگی گزارشهای از مطالعات دقیق رابطه نوع گویای که است شده استفاده همزمانی و اجتماعی موانع نیز ایران مطالعات در 6[. ]5, نیست این دقیق برآورد کجفهمیها و تابوها وجود فرهنگی تفاوتهای که میشود باعث و میکند دشوار را اختال جامعه بر حاکم سنتهای و فرهنگی و قومی نژادی بگذارد. تأثیر افراد بین در اختال این گزارشهای بر افسردگی و اضطراب باالی همبودی به توجه با درنتیجه نشانگان بررسی جهت فراتشخیصی نظریه ارجحیت و اختصاصی و مشترک جنبههای به بردن پی برای خلقی بین رابطه مورد در مطالعات فقدان و وافسردگی اضطراب فراتشخیصی نظریه اساس بر اضطراب و افسردگی حاالت کنونی مطالعه ایران در جنسی عملکرد روزانه تغییرات و حاالت بین آیا دریابد که است مسئله این دنبال به جنسی عملکرد مؤلفههای در تغییر و افسردگی و اضطراب و دارد وجود رابطه زنان در روز( همان )در روزانه بهطور اساس بر اختصاصی بهطور میتوانند حاالت این آیا از کدامیک با که نمایند مشخص فراتشخیصی نظریه برانگیختگی میل شامل جنسی عملکرد مؤلفههای دارند ارتباط روزانه بهطور درد و ارگاسم مهبلی رطوبت روشکار پژوهش نمونه است. همبستگی نوع از حاضر مطالعه سال 40 تا 18 سنین در جوان متأهل زن 120 دربردارنده تهران )دانشگاههای تهران سطح دانشگاههای از که است در وخوارزمی( شاهد طباطبایی عامه بهشتی شهید حین در که شدند انتخاب دسترس در روش با 1394 سال معیارهای ماند. باقی نفر 91 ریزش علت به پژوهش انجام متأهل آزمودنیهای داشتن قرار شامل مطالعه به ورود تحصیات حداقل داشتن سال 40 تا 18 سنی بازه در شامل خروج معیارهای و بود جسمی وسامت دیپلم داروهای مصرف دلیلی هر به همسر با نکردن زندگی شدن بستری گذشته ماه 6 طی در اضطراب و افسردگی شیر گذشته ماه 6 در روانشناختی بیماری علت به وعدم زنان( در هورمونی تأثیرات علت )به بارداری دهی علت )به نظر مورد زمانی بازده در پرسشنامهها تکمیل آمده پیش نامنظم قاعدگی تمایل عدم ناگهانی بیماری بود. مسافرت( 14 سپس و ابتدا در پایه خط ارزیابی شامل مطالعه این شروع از قبل که است ذکر قابل بود. روزانه ثبت روز جنسی عملکرد مؤلفههای مورد در پرسشنامهها پرکردن 228

3 ایزدی دهنوی و همکاران توضیحاتی به آنها داده شد تا با تعریف مؤلفهها آشنا گردند و برای جلب همکاری شرکت کنندگان به آنها تعهد به پاسخ گویی به سوأالت و مشکات جنسیشان بعد از اتمام روز 14 حفظ اطاعات شخصی و رعایت اصول راز داری داده شد وشرکت کنندگان با رضایت کامل در پژوهش همکاری کردند. برای ارزیابی خط پایه با هدف به دست آوردن اطاعات فردی نشانگان اضطراب و افسردگی و پریشانی جنسی در طول م اه گذش ته پرسش نامههای BAI BDI-II و FSDS-R ب ر روی نمونه اجرا شد و سپس ارزیابی روزانه بعد از توضیح دستورالعمل آغاز گردید که در آن شرکت کنندگان باید به مدت 14 روز بعد از بیدارشدن در ساعات همیشگی خود نشانگان خلقی واضطراب و عملکرد جنسی خود را در طول 24 ساعت گذشته به وسیله پرکردن پرسشنامههای MASQ-D30 و 6-FSFI که هر روز از طریق شبکههای اجتماعی و ایمیل برای هر یک ارسال میشد گزارش میکردند همچنین با توجه به این موضوع که قاعدگی میتواند در روند کار تأثیر گذار باشد از افراد خواسته شد که یک روز بعد از تمام شدن قاعدگی خود شروع به پر کردن پرسشنامهها کنند تا تأثیر آن کنترل شود. ابزار مربوط به اندازه گیری خط پایه پرسشنامه افسردگی بک ویرایش دوم )BDI-II( شکل بازنگری شده پرسشنامه افسردگی بک بود که جهت سنجش شدت افسردگی تدوینشده است. این پرسشنامه از 21 آیتم تشکیلشده که آزمودنی برای هرآیتم یکی از چهارگزینهای را که نشاندهنده شدت عامت افسردگی در مورد خویش است را برمیگزیند. هر آیتم نمرهای بین صفر تا 3 میگیرد و بدین ترتیب نمره کل پرسشنامه دامنهای از صفرتا 63 دارد. بک استیر وبران ]10[ همسانی درونی این ابزار را 0/73 تا 0/92 با میانگین 0/86 و ضریب آلفا برای گروه بیمار 0/86 و غیر بیمار 0/81 گزارش کردهاند. همچنین دابسون و محمدخانی ]11[ ضریب آلفا 0/92 را برای بیماران سرپایی و 0/93 را برای دانشجویان و ضریب باز آزمایی به فاصله یک هفته را 0/93 بدست آوردند. محاسبه اعتبار سازه از طریق روایی همگرا )رابطه پرسشنامه مذکور با پرسشنامهای که به طور مشابه متغیر موردنظر را بررسی میکند( با پرسشنامه HRSD-R بیشترین همبستگی )0/71( را با BDI-II داش ته اس ت. پرسشنامه اضطراب بک )BAI( یک پرسشنامه خود گزارشی است که برای اندازهگیری شدت اضطراب در نوجوانان و بزرگساالن تهیهشده است. این پرسشنامه یک مقیاس 21 آیتمی است. چهار گزینه هر سؤال در یک طیف چهاربخشی از صفرتا 3 نمرهگذاری میشود. بنابراین نمره کل این آزمون در دامنهای از صفر تا 63 قرار میگیرد. بک و همکاران ]12[ همسانی درونی این مقیاس را 0/93 و پایایی باز آزمایی آن را 0/75 و همبستگی مادههای آن از 0/30 تا 0/76 متغیر گزارش کردهاند. کاویانی و موسوی ]13[ در بررسی ویژگی-های روانسنجی این آزمون در جمعیت ایرانی ضریب روایی ماک در حدود 0/72 و ضریب باز آزمایی به فاصله یک ماه را 0/83 و آلفای کرونباخ 0/92 را گزارش کردند. پرسشنامه تجدیدنظر شده پریشانی جنسی زنان )FSDS-R( این پرسشنامه توسط دروگاتیس و همکاران ]14[ برای ارزیابی پریشانی مرتبط با مسائل جنسی طراحی و ساخته شد. این مقیاس 13 آیتم دارد که براساس یک مقیاس لیکرت 5 درجهای از صفرتا 4 نمرهگذاری میشود. نمره کل آن از جمع نمره تمامی آیتمها به دست میآید. نمره کلی در دامنه صفرتا 52 قرار میگیرد. نمرات باالتر نشاندهنده پریشانی جنسی بیشتر است. این مقیاس همسانی درونی )0/86 a( و پایایی آزمون بازآزمون )76/ =0r( را دارد ]14[. در ایران قسامی ضرایب آلفا آن را 0/94 و ضرایب بازآزمایی را 0/89 بدست آورد. همچنین اعتبار افتراقی مقیاس از طریق تمایز زنان عادی و زنان دارای بدکارکردی جنسی واعتبار واگرای مناسب با پرسشنامه عملکرد جنسی زنان )FSFI( مطلوب گزارش شده است ]15[. ابزار ارزیابی روزانه پرسشنامه نشانههای خلقی و اضطراب )MASQ-D30( این پرسشنامه شامل 30 آیتم است و فرم کوتاه شده پرسشنامه 90 آیتمی ]7[ آن میباشد که توسط واردنر وهمکاران ]16[ تهیه شده است. سه عامل اصلی که در پرسشنامه MASQ-D30 ارزیابی میشود عبارتاند از: پریشانی کلی )GD( به عنوان ویژگی مشترک افسردگی و اضطراب فقدان لذت )AD( به عنوان ویژگی اختصاصی افسردگی و برانگیختگی اضطرابی )AA( به عنوان ویژگی 229

4 95 پاییز 3 شماره 23 دوره همدان درمانی بهداشتی خدمات و پزشکی علوم دانشگاه علمی مجله به )از درجهای پنج لیکرت یک در که اضطراب اختصاصی هر به و میگیرد قرار 5( = زیاد بسیار تا 1 = وجه هیچ درونی همسانی است. شده داده اختصاص آیتم 10 عامل آمده بدست 0/92 تا 0/85 از نوجوان و جوان جمعیت در آن را درونی همسانی نیز ]16[ همکاران و واردنر ]17[. است و آوردهاند بدست 0/93 تا 0/87 بین مقیاس 3 هر برای گزارش را خوبی واگرای و همگرا اعتبار مقیاس هر برای مقیاس زیر سه در آزمایی باز ضریب ایران در کردهاند. آمد بدست 0/98 و 0/98 0/99 ترتیب به AA و AD GD و همگرای اعتبار است. آمده بدست 0/91 نیز آلفا ضریب سنجش جهت پرسشنامه این بود. تأیید مورد نیز واگرا ]18[. گردید تعدیل روزانه )6-FSFI( زنان جنسی عملکرد پرسشنامه براساس ]19[ همکارانش و ایزودوری توسط مقیاس این اعتبار و ایجاد دارد آیتم 19 که FSFI اصلی نسخه و جنسی میل به مربوط آیتمهای است. شده یابی درجهای 5 لیکرتی مقیاس یک براساس جنسی رضایت لیزشدگی به مربوط آیتمهای و میشود نمره-گذاری 6 لیکرت مقیاس یک براساس درد و ارگاسم برانگیختگی کردن جمع با میشود. گذاری نمره 5 تا 0 از درجهای نمره میآید. بدست مقیاس کل نمره هم با نمرات بیانگر باالتر نمرات و میکند تغییر 30 تا 2 بین کل a( )0/78 درونی همسانی میباشد. بهتر جنسی عملکرد در ]19[. آمد بدست r( )0/95= آزمون باز آزمون پایایی و ضریب و 0/77 پرسشنامه این بازآزمایی ضریب نیز ایران آمده دست به 0/83 بهنجار نمونه روی بر نیز آن آلفای سازگاری پرسشنامه با آن همگرای اعتبار همچنین است. آن همگرای اعتبار از که است 0/510 واالس لوک زناشویی DASS پرسشنامه با آن واگرای اعتبار و میکند حمایت به استرس و اضطراب افسردگی مقیاس خرده سه در همچنین میباشد. 0/370- و 0/270-0/470- ترتیب منفی عاطفه با و 0/560- جنسی پریشانی پرسشنامه با این ]15[. آمد دست به 0/380 مثبت عاطفه با و 0/240- گردید. تعدیل روزانه سنجش جهت پرسشنامه با تحلیل و تجزیه زمانی تغییرات برآورد منظور به )مدل HLM شد. انجام HLM7 افزار نرم از استفاده ساختار بصورت که دادههایی برای خطی( مراتبی سلسله پژوهش این در که است مناسب میباشد مراتبی سلسله ثبت از حاصل )اطاعات 1 سطح از عبارتاند مرتبهها مطالعه( این در کننده شرکت )افراد 2 سطح در که روزانه( به که میدهد اجازه HLM 21[. ]20, است شده آشیان بررسی افراد درون و افراد بین تغییرات همزمان صورت کیفیت میتواند تحلیلی روش این ترتیب این به شود. جنسی پریشانی در پایه خط گزارشهای بینی پیش ارتباط و بعدی جنسی عملکرد بر افسردگی و اضطراب زنان جنسی پاسخ با اضطراب و افسردگی بین همزمان دادههای زمینه در HLM این بر عاوه کند. بررسی را مکرر گیریهای اندازه با مطالعات در که رفته دست از راهکارهای جمله از و میکند عمل خوبی به است زیاد ]21[. است مکرر اندازهگیریهای جهت مناسب یافتهها و سال 36 تا 18 بین سنین در پژوهش آزمودنیهای )%38/5( کارشناسی )%15/4( دیپلم فوق تحصیات با فهم در تسهیل جهت بودند. )%46/2( ارشد کارشناسی گزارش جداگانه یک هر یافتههای نظر مورد مؤلفههای میشود. طریق از روزانه جنسی میل بینی پیش به ابتدا در و مشترک )ویژگیهای افسردگی و اضطراب نشانههای فرضیه این بررسی از قبل میشود. پرداخته اختصاصی( میل با مرتبط متغیرهای تأثیر که بود مطمئن باید میل رگرسیون خاطر همین به میشود. کنترل جنسی میل با مرتبط و دموگرافیک متغیرهای روی بر جنسی مورد شدهاند گیری اندازه پایه خط در که جنسی پیش در همپراش متغیرهای تأثیر تا گرفت قرار بررسی ود. ش رل کنت ه روزان ی جنس ل می ی بین نظر در با سطحی چند رگرسیون مدل بعد مرحله در گیرهای اندازه و ازدواج مدت طول سن متغیرهای گرفتن شد اجرا جنسی پریشانی و اضطراب افسردگی پایه خط که است مشخص فوق جدول به توجه با 1(. )جدول )0/001 ازدواج سالهای تعداد =P( )0/05 سن متغیر سه معنی رگرسیون ضرایب دارای =P( )0/001 اضطراب و =P( متغیرها این تأثیر که هستند جنسی میل روی بر داری عبارت به شود. کنترل اصلی رگرسیون معادله در باید در که هستند همپراشی متغیرهای متغیر سه این دیگر با شود. کنترل باید آنها نقش همزمان رگرسیونی مدل 1 جدول در شده گزارش رگرسیونی ضرایب نتایج به توجه آثار دارای دوباره کنترل متغیرهای تمام که است مشخص فقدان همچنین هستند. جنسی میل روی بر دار معنی طور به نیز =P( )0/001 اضطرابی برانگیختگی و لذت متغیر اما دارند. داری معنی تأثیر جنسی میل بر همزمان 230

5 ایزدی دهنوی و همکاران پریشانی کلی تأثیر معنی داری بر میل جنسی نداشت. برای برانگیختگی جنسی ابتدا مدل رگرسیونی دو سطحی جهت بررسی نقش متغیرهای همپراش بدست آمد. با توجه به نتایج گزارش شده نقش متغیرهای سن )0/05 =P( پریشانی )0/001 =P( و اضطراب )0/05 =P( به عنوان متغیرهای همپراش باید در مدل اصلی رگرسیون کنترل شوند. با در نظر گرفتن نقش کنترل کننده متغیرهای همپراش در جدول 2 مدل رگرسیونی همزمان برانگیختگی جنسی بر روی متغیرهای همپراش و ویژگیهای اختصاصی و مشترک افسردگی و اضطراب گزارش شده است. با توجه به جدول 2 میتوان استنباط کرد که متغیرهای سن پریشانی جنسی و اضطراب خط پایه هنوز هم به عنوان پیشبینی کننده معنی دار برانگیختگی جنسی عمل میکنند. از بین متغیرهای دارای اندازه گیرهای مکرر )ویژگیهای اختصاصی و مشترک( تنها برانگیختگی اضطرابی )0/001 =P( به عنوان متغیر پیش بینی کننده معنی دار توانست برانگیختگی جنسی را پیش بینی کند. نکته مهمی که وجود دارد عامت منفی ضرایب رگرسیون پیش بینی است. این عامت گویای پیشبینی معکوس این متغیرها بر برانگیختگی جنسی است. برای مثال نتایج نشان میدهد که با باال رفتن سن برانگیختگی جنسی در زنان کمتر میشود. یا هر چه برانگیختگی اضطرابی زنان در لحظه خاصی بیشتر باشد برانگیختگی جنسی آنها کمتر میشود یا وقتی اضطراب ماه گذشته زنان بیشتر میشود برانگیختگی جنسی آنها کمتر میشود. جهت بررسی رطوبت مهبلی در مرحله اول تحلیل به بررسی نقش متغیرهای همپراش در رگرسیون رطوبت مهبلی پرداخته شد. با توجه به گزارش ارائه شده نقش متغیرهای سن پریشانی و افسردگی خط پایه به عنوان متغیرهای همپراش باید در مدل رگرسیون همزمان کنترل شوند. با توجه به در نظر گرفتن نقش متغیرهای همپراش در مدل رگرسیونی همزمان معادله گزارش شده در جدول 3 به نقش همزمان متغیرهای همپراش و متغیرهای اختصاصی و اشتراکی اضطراب و افسردگی در رطوبت مهبلی پرداخته است. با توجه به نتایج گزارش شده در جدول 3 مشخص است که متغیرهای همپراش سن افسردگی و پریشانی جنسی خط پایه و همچنین پریشانی کلی بر رطوبت مهبلی تأثیر گذار هستند )0/001=P(. در مؤلفه ارگاسم متغیرهای سن پریشانی و اضطراب در خط پایه متغیرهای همپراشی هستند که نقش آنها باید در مدل رگرسیونی همزمان کنترل شود. با در نظر گرفتن نقش این متغیرها به عنوان متغیرهای همپراش در مدل رگرسیونی همزمان نقش این متغیرها و ویژگیهای همزمان اختصاصی و مشترک بررسی شدند )جدول 4(. با توجه به نتیجه مدل رگرسیونی همزمان مشخص است که متغیرهای سن )0/05 =P( پریشانی جنسی )0/001 =P( در خط پایه و همچنین پریشانی کلی )0/001 =P( به عنوان پیش بینی کنندههای معنی دار ارگاسم عمل میکنند. در مؤلفه درد جنسی تحصیات اضطراب و افسردگی )0/001 =P ) به عنوان متغیرهای همپراش باید در معادله رگرسیون همزمان کنترل شوند. مدل رگرسیونی همزمان در جدول 5 گویای این است که در پیش بینی درد جنسی تنها متغیرهای همپراش )تحصیات اضطراب و افسردگی( توانستند به پیش بینی معنی دار آن بیانجامند و متغیرهای اختصاصی و مشترک اضطراب و افسردگی پیش بین معنی داری برای درد جنسی نبودند. جدول 1: مدل رگرسیون همزمان میل جنسی بر روی ویژگی مشترک و اختصاصی با در نظر گرفتن نقش کنترل کننده متغیرهای همپراش اثر ثابت ضریب بتا انحراف استاندارد سطح معناداری نسبت- t 15/36 0/2706 4/1447 β 00 عرض از مبدأ *0/05-2/279 0/1268-0/2891 β 01 سن -3/671 0/1468-0/5392 β 02 تعداد سالهای ازدواج 6/140 0/0077 0/0474 β 03 اضطراب خط پایه 0/284 1/073 0/0072 0/0077 GD پریشانی کلی -6/702 0/0074-0/0499 AD فقدان لذت -5/176 0/0092 AA برانگیختگی اضطرابی 0/0480- *معنی داری در سطح 0/05. ** معنی داری در سطح 0/

6 مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان دوره 23 شماره 3 پاییز 95 جدول 2: مدل رگرسیون همزمان برانگیختگی جنسی بر روی ویژگی مشترک و اختصاصی با در نظر گرفتن نقش کنترل کننده متغیرهای همپراش سطح معناداری نسبت- t انحراف استاندارد ضریب بتا اثر ثابت 10/575 0/1912 2/0220 β 00 عرض از مبدأ *0/042-2/068 0/0862-0/1784 β 01 سن -4/052 0/0074-0/0299 β 02 پریشانی جنسی خط پایه *0/018 2/404 0/0067 0/0162 β 03 اضطراب خط پایه 0/842 0/199 0/ /0037 GD پریشانی کلی 0/616-0/502 0/0155-0/0077 AD فقدان لذت AA برانگیختگی اضطرابی -0/0656 0/0153-4/272 *معنی داری در سطح 0/05. ** معنی داری در سطح 0/001. جدول 3: مدل رگرسیون همزمان رطوبت مهبلی بر روی ویژگی مشترک و اختصاصی با در نظر گرفتن نقش کنترل کننده متغیرهای همپراش سطح معناداری نسبت- t انحراف استاندارد ضریب بتا اثر ثابت 5/331 0/3082 1/6434 عرض از مبدأ -3/311 0/0880-0/2915 سن -5/991 0/0081 0/0491- پریشانی جنسی خط پایه 3/795 0/0074 0/0284 افسردگی خط پایه -3/978 0/0162-0/0644 GD پریشانی کلی 0/903-0/122 0/0163-0/0019 AD فقدان لذت 0/088-1/710 0/0197 AA برانگیختگی اضطرابی 0/0337- *معنی داری در سطح 0/05. ** معنی داری در سطح 0/001. جدول 4: مدل رگرسیون همزمان ارگاسم بر روی ویژگی مشترک و اختصاصی با در نظر گرفتن نقش کنترل کننده متغیرهای همپراش سطح معناداری نسبت- t انحراف استاندارد ضریب بتا اثر ثابت *0/016-2/464 0/0969-0/2389 β 01 سن -3/390 0/0083-0/0282 β 02 پریشانی جنسی در خط پایه 0/098 1/672 0/0076 0/0127 β 03 اضطراب در خط پایه -3/515 0/0160-0/0565 GD پریشانی کلی 0/652 0/452 0/0162 0/0073 AA برانگیختگی اضطرابی 0/334-0/970 0/0196-0/0190 AD فقدان لذت * معنی داری در سطح 0/05. ** معنی داری در سطح 0/001 جدول 5: مدل رگرسیون همزمان دردجنسی بر روی ویژگی مشترک و اختصاصی با در نظر گرفتن نقش کنترل کننده متغیرهای همپراش سطح معناداری نسبت- t انحراف استاندارد ضریب بتا اثر ثابت 5/395 0/2685 1/4490 β 00 عرض از مبدأ **0/004-2/924 0/0633-0/1851 β 01 تحصیالت -3/383 0/0064-0/0218 β 02 اضطراب **0/007 2/744 0/0059 0/0163 افسردگی β03 0/178-1/347 0/0091-0/0123 GD پریشانی کلی 0/691 0/397 0/0092 0/0036 AA برانگیختگی اضطرابی 0/647-0/421 0/0111-0/0047 TD فقدان لذت * معنی داری در سطح 0/05. ** معنی داری در سطح 0/

7 همکاران و دهنوی ایزدی بحث خلقی نوسانات همزمانی بررسی که گفت میتوان مجموع در سه مدل اساس بر جنسی عملکرد در تغییرات با واضطرابی در را زیر نتایج روزانه صورت به کارک و واتسون بخشی برداشت. و لذت فقدان با جنسی میل بین داری معنی همزمان رابطه نشان نتایج که صورتی به دارد. وجود فیزیولوژیک برانگیختگی زمانی میکنند تجربه را کمتری جنسی میل زنان میدهد به دارند. را بیشتری فیزیولوژیک برانگیختگی و لذت فقدان که را افسردگی و جنسی میل رابطه که پژوهشهایی کلی طور حاالت زمینه در هم که هستند آن گویای کردهاند بررسی همزمان مطالعات در چه و فردی( )بین صفات هم و فردی( )درون تأییدی که دارد رابطه افسردگی با جنسی میل زمانی چه و بین همزمان رابطه وجود بر مبنی حاضر پژوهش نتایج بر پژوهشها سایر با همسو که است لذت فقدان و جنسی میل کاهش و افسردگی بین رابطه که میباشد موضوع این بیانگر فردی درون و همزمان صورت به که زمانی چه جنسی میل مطالعات در صرفا که صفات صورت به چه و شود گیری اندازه 8[. 6, ]4, د میباش ی قوی ه رابط دهاند ش ی بررس ر نگ ته گذش داری معنی همزمان رابطه پژوهش این اساس بر همچنین وجود فیزیولوژیک برانگیختگی با جنسی برانگیختگی بین تجربه را کمتری جنسی برانگیختگی زنان که شکلی به دارد در باالاست. آنها اضطرابی برانگیختگی که زمانی میکنند زنان در افسردگی و جنسی برانگیختگی بین ارتباط زمینه در جنسی برانگیختگی میدهد نشان که دارد وجود شواهدی محدود شواهد این البته که مییابد کاهش افسردگی زمان زنان در افسردگی با جنسی عملکرد اختال این رابطه و است کالمبچ مطالعه در ]2[. است نگرفته قرار بررسی مورد چندان پیشبینی لذت فقدان که شد داده نشان ]8[ همکاران و پژوهش نتایج میباشد. کمتری جنسی برانگیختگی کننده )پریشانی منفی عاطفه همزمانی از حاکی ]5[ فیای و کالمبچ به است. جنسی برانگیختگی با واضطراب( افسردگی کلی نشانههای بین همزمانی به که مذکور مطالعات کلی طور حاضر پژوهش با همسو پرداختهاند جنسی عملکرد و عاطفی افسردگی و جنسی برانگیختگی بین همزمان رابطه بیانگر جنسی برانگیختگی رابطه بررسی به که پژوهشهایی هستند. همانند پرداختهاند همزمان شکل به اضطرابی برانگیختگی و ]5, میباشند مؤلفه دو این بین رابطه بیانگر حاضر پژوهش صفات صرفا که پژوهشهایی در رابطه این که حالی در 6[ به مربوط منحصرا و ]4[ است نشده مشاهده سنجیدهاند را که میباشد اضطرابی و جنسی برانگیختگی بین همزمانی نبودهاند. آن دادن نشان به قادر نگر گذشته مطالعات همزمان رابطه پژوهش این در نیز مهبلی رطوبت زمینه در به دارد. وجود کلی پریشانی و مهبلی رطوبت بین داری معنی میکنند تجربه را کمتری مهبلی رطوبت زنان که صورتی ارتباط زمینه در است. زیاد آنها کلی پریشانی که زمانی به که مطالعاتی در مهبلی رطوبت و عاطفی نشانگان بین رابطه مهبلی رطوبت با اضطراب پرداختهاند صفات بررسی برانگیختگی نیز روزانه ثبت مطالعات در همچنین ]4[ دارد طور به کمتر مهبلی رطوبت با منفی عاطفه و اضطرابی رطوبت با کلی پریشانی حاضر مطالعه در دارد. ارتباط همزمان کلی پریشانی که این به توجه با که بود ارتباط در مهبلی با است نیز منفی عاطفه و اضطرابی ویژگیهای گیرنده بر در میباشد. همسو پیشین پژوهشهای پریشانی و ارگاسم بین داری معنی همزمان رابطه همچنین ارگاسم زنان که شکلی به دارد. وجود پژوهش این در کلی آنها کلی پریشانی که زمانی می-کنند تجربه را کمتری کلی پریشانی و ارگاسم بین ارتباط با رابطه در است. باالتر جنسی نوسانات و عاطفی تغییرات روزانه ثبت به که مطالعاتی تجربه را کمتری ارگاسم زنان که میدهند نشان پرداختهاند و ]5[ است باالتر آنها منفی عاطفه که زمانی میکنند ]6[ است همراه ارگاسم در بیشتر مشکات با کلی پریشانی در پژوهشها سایر کننده تأیید نیز حاضر پژوهش نتایج که روشهای از که پژوهشهایی سایر می-باشد. همزمانی زمینه نشان توان کردهاند استفاده ارتباط دادن نشان برای دیگر نداشتهاند. را رابطه این دادن و جنسی درد بین همزمانی رابطه مطالعه این پایان در این که نیامد دست به اختصاصی و مشترک ویژگیهای تغییرات و جنسی درد همزمان رابطه فرضیه رد از حاکی نتیجه پژوهشها که حالی در است. وافسردگی اضطرابی نشانگان در رابطه منفی عاطفه و اضطرابی برانگیختگی که میدهد نشان 6[. ]5, دارد همزمان صورت به بیشتر جنسی درد با معناداری کم جنسی میل بین همزمانیهای فیزیولوژیک دیدگاه از شده گرفته نظر در دوپامین فعالیت از ناشی لذت فقدان با نوروبیولوژی و افسردگی و لذت فقدان که صورتی به است رفته هم روی و هستند ارتباط در یکدیگر با جنسی میل کم جنسی میل و افسرده خلق که دارد وجود امکان این سیستم شدن فعال همچنین باشند. داشته مشابهی پاتالوژی برانگیختگی اضطراب در را مهمی نقش خودکار عصبی 23[. ]22, میکند بازی تناسلی آلت خون وجریان جنسی یا مشترک خطر یک است ممکن سیستم این در اختال باشد جنسی مشکات و اضطراب ترس بین واسطهای عامل 233

8 مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی همدان دوره 23 شماره 3 پاییز 95 بنابراین یک مکانیزم زیر بنایی که ممکن است رابطه بین اضطراب و اختال عملکرد جنسی را نشان دهد اختال در سیستم عصبی خودکار است. در نتیجه زمانی که یک فرد بیش برانگیختگی فیزیولوژیک را تجربه میکند ممکن است افزایش ترس و مشکات جنسی را هم تجربه کند ]5[. از طرفی نتایج مطالعات نشان میدهد که درمان ذهن آگاهی به عنوان یک گزینه مناسب برای زنان با طیف گستردهای از اختال عملکرد جنسی از جمله میل برانگیختگی جنسی و درد جنسی است. قابل توجه است که نتایج همچنین نشان میدهد که ذهن آگاهی باعث کاهش افکار ناکارمد و برانگیختگی فیزیولوژیک نیز میشود ]24, 25[ عاوه بر این درمانی مثل ریلکسیش نیز که برانگیختگی اضطرابی را کاهش میدهد برای درمان برانگیختگی جنسی و درد جنسی نیز توصیه شده است که در نتیجه حاکی از همزمانی مؤلفههای مذکور است ]6[. نمونه آماری این پژوهش محدود یه دانشجویان زن متأهل جوان در بازه سنی 18 تا 40 سال بوده است و دامنه سنی کامل مردان و سایر قشرهای جامعه را در برنمیگیرد. پرسشنامهای که صرفا جهت سنجش روزانه عملکرد جنسی و نشانههای خلقی باشد وجود ندارد و در نتیجه پرسشنامههای موجود جهت ثبت روزانه تعدیل گردید که ممکن است مشکاتی داشته باشد. همچنین عدم بررسی تأثیرات قومی و فرهنگی در آزمودنیها عدم توجه به برخی از متغیرهای مربوط به عملکرد جنسی و نشانههای خلقی واضطرابی )رضایت زناشویی خودپنداره جنسی و...( محدود بودن روزهای بررسی روزانه وعدم بررسی تأثیرات هورمونی و نوروبیولوژیکی از محدودیتهای این مطالعه است که توصیه میشود در پژوهشهای آتی درنظر گرفته شود. نتیجه گیری یافتههای این مطالعه نشان میدهد که تغییرات در نشانههای عاطفی و پاسخهای جنسی به طور همزمان اتفاق میافتد. البته این به معنای آن نیست که مشکات جنسی تظاهراتی از نشانههای افسردگی و اضطراب باشد و افسردگی واضطراب نیز به نظر نمیرسد که تظاهراتی از مشکات جنسی باشد. به این ترتیب فرض میشود که نشانههای اضطراب وافسردگی و اختال عملکرد جنسی ممکن است نشان دهنده فرایندهای زیربنایی یکسان باشد. در واقع در مواجه شدن یک زن با یک عامل استرس زا او درجهای از تغییرات را در نشانگان افسردگی و اضطراب تجربه میکند و همچنین تغییرات نوروبیولژیکی فیزیولوژیکی و شناختی نیز اتفاق میافتد که به طور همزمان تغییراتی در پاسخ جنسی ایجاد میکند. در واقع آسیب شناسی پیش فرضی و عوامل محافظت کننده برای افسردگی اضطراب و اختاالت جنسی بین افراد متفاوت است و نشانههای عاطفی وظرفیت برای پاسخ جنسی زن ممکن است تظاهراتی از فرایندهای خودکار و نوروبیولوژیک شناختی وفرایندهای خودکار مشابه باشد. با این حال این موضوع با رابطه علت و معلولی که در گذشته در مورد آن بحث شده ناسازگار نیست به صورتی که اضطراب و افسردگی میتواند منجر به اختال عملکرد جنسی شود و یا بالعکس. همچنین نتایج به دست آمده از این پژوهش میتواند به متخصصین نشان دهد که چگونه رفتارهای مثبت و منفی زوجین بر روی عملکرد جنسی آن-ها و بالعکس تأثیر گذار است. برای مثال تغییرات در عملکرد جنسی یک زن به صورت منفی میتواند منجر به تغییراتی به شکل همزمان در خلق او گردد و یا تغییر در عملکرد را در روز بعد پیش بینی کند و در نتیجه با کمک به بهبود عائم خلقی میتوان به زوجین در داشتن عملکرد جنسی بهتر کمک کرد و یا همچنین با تغییر عملکرد جنسی زن به شکل مثبت با استفاده از درمانهای مربوطه میتوان شاهد افزایش خلق شد. از طرفی استفاده از درمانهایی که اثر مثبت بر روی اختاالت خلقی و اضطرابی و مشکات جنسی به صورت همزمان دارند ممکن است نشان دهنده این موضوع باشد که درمان اختاالت جنسی با این روش میتواند به طور همزمان افکار ناکارمد و برانگیختگی فیزیولوژیک را کاهش دهد و بر عکس. در واقع استفاده از روشهای همزمان نشان میدهد که کاهش نشانههای در یک حوزه به احتمال زیاد مربوط به بهبود در حوزه دیگری از عملکرد نیز میشود و در واقع این همزمانی بدست آمده بر اساس این مطالعه و پژوهشهای مشابه به شکل دهی طرح درمان کمک می کند. سپاسگزاری این مقاله برگرفته از پایان نامه کارشناسی ارشد روان شناسی دانشگاه شاهد با شماره تصویب میباشد از مشاوران و بانوانی که در راستای انجام این پژوهش یاری رسان بودند تشکر و قدردانی میشود. ضمنا تضاد منافعی وجود نداشت. 234

9 ایزدی دهنوی و همکاران REFERENCES 1 Oliveira C, Nobre PJ. The role of trait-affect, depression, and anxiety in women with sexual dysfunction: a pilot study. J Sex Marital Ther. 2013;39(5): DOI: / X PMID: Laurent SM, Simons AD. Sexual dysfunction in depression and anxiety: conceptualizing sexual dysfunction as part of an internalizing dimension. Clin Psychol Rev. 2009;29(7): DOI: /j.cpr PMID: Fabre LF, Smith LC. The effect of major depression on sexual function in women. J Sex Med. 2012;9(1): DOI: /j x PMID: Kalmbach DA, Ciesla JA, Janata JW, Kingsberg SA. Specificity of anhedonic depression and anxious arousal with sexual problems among sexually healthy young adults. J Sex Med. 2012;9(2): DOI: /j x PMID: Kalmbach DA, Pillai V. Daily affect and female sexual function. J Sex Med. 2014;11(12): DOI: /jsm PMID: Kalmbach DA, Kingsberg SA, Ciesla JA. How changes in depression and anxiety symptoms correspond to variations in female sexual response in a nonclinical sample of young women: a daily diary study. J Sex Med. 2014;11(12): DOI: /jsm PMID: Watson D, Clark LA, Weber K, Assenheimer JS, Strauss ME,Mc- Cormick RA. Testing a tripartite model: II. Exploring the symptom structure of anxiety and depression in student, adult, and patient samples. J Abnorm Psychol. 1995;104(1): PMID: Kalmbach DA, Pillai V, Kingsberg SA,Ciesla JA. The Transaction Between Depression and Anxiety Symptoms and Sexual Functioning: A Prospective Study of Premenopausal, Healthy Women. Arch Sex Behav. 2015;44(6): DOI: /s PMID: Walz LC, Nauta MH, Aan Het Rot M. Experience sampling and ecological momentary assessment for studying the daily lives of patients with anxiety disorders: a systematic review. J Anxiety Disord. 2014;28(8): DOI: /j.janxdis PMID: Beck AT. Cognitive models of depression. Clin Advance Cogn Psychother Theory Appl. 2002;14(1): Dabson KS, Mohammad Khani P. Psychometric characteristics of Beck depression inventory II in patients with major depressive disorder. R J. 2007;8: Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. J Consult Clin Psychol. 1988;56(6): PMID: Kaviani H, Mousavi AS. [Psychometric properties of the Persian version of Beck Anxiety Inventory (BAI)]. Tehran Univ Med J. 2008;65(2): Derogatis L, Clayton A, Lewis-D Agostino D, Wunderlich G, Fu Y. Validation of the female sexual distress scale-revised for assessing distress in women with hypoactive sexual desire disorder. J Sex Med. 2008;5(2): DOI: /j x PMID: Ghassami M, Shairi MR, Asghari Moghadam MA, Rahmati N. The study of the psychometric properties of the 6-item version of the female sexual function index (fsfi-6) amongst Iranian Women. J Urmia Nurs Midwife. 2014;12(7): Wardenaar KJ, van Veen T, Giltay EJ, de Beurs E, Penninx BW, Zitman FG.Development and validation of a 30-item short adaptation of the Mood and Anxiety Symptoms Questionnaire (MASQ). Psychiatry Res. 2010;179(1): DOI: /j. psychres PMID: Lin A, Yung AR, Wigman JT, Killackey E, Baksheev G, Wardenaar KJ. Validation of a short adaptation of the Mood and Anxiety Symptoms Questionnaire (MASQ) in adolescents and young adults. Psychiatry Res. 2014;215(3): DOI: /j.psychres PMID: Izadi Dehnavi S, Yaghubi H, Heydari nasab L. [A preliminary study psychometric characteristics of mood and anxiety symptoms]. MASQ-D30.In Press. 19 Isidori AM, Pozza C, Esposito K, Giugliano D, Morano S, Vignozzi L, et al. Development and validation of a 6-item version of the female sexual function index (FSFI) as a diagnostic tool for female sexual dysfunction. J Sex Med. 2010;7(3): DOI: /j x PMID: Raudenbush SW, Bryk AS. Hierarchical linear models: applications and data analysis methods. Sage Singer JD, Willett JB. Applied longitudinal data analysis: Modeling change and event occurrence. Oxford Oxford university press; Pfaus JG. Pathways of sexual desire. J Sex Med. 2009;6(6): DOI: /j x PMID: Treadway MT, Zald DH. Reconsidering anhedonia in depression: lessons from translational neuroscience. Neurosci Biobehav Rev. 2011;35(3): DOI: /j.neubiorev PMID: Brotto LA, Basson R, Smith KB, Driscoll M, Sadownik L. Mindfulness-based group therapy for women with provoked vestibulodynia. Mindfulness 2015;6(3): Brotto LA, Smith KB. Applications of mindfulness in the treatment of women s sexual dysfunction. England: The Wiley Blackwell handbook of mindfulness; p. 235

10 Scientific Journal of Hamadan University of Medical Sciences No 81, Volume 23, Issue 3 DOI: /hums Original Article Simultaneous Changes of Depression and Anxiety Symptoms with Variations in Sexual Function of Young Married Women Saeideh Izadi Dehnavi 1, *, Hamid Yaghubi 2, Leyla Heydari Nasab 2 1 M.Sc. in Clinical Psychology, University of Shahed, Tehran, Iran 2 Assistant Professor, Department of Psychology, Faculty of Humanities, University of Shahed, Tehran, Iran * Corresponding author:saeideh Izadi Dehnavi, M.Sc. in Clinical Psychology, University of Shahed, Tehran, Iran. Tel: , Saeidehizadi@ yahoo.com Received: Accepted: Keywords: Depression Anxiety Sexual Behavior How to Cite this Article: Izadi Dehnavi S, Yaghubi H, Heydari Nasab L. Simultaneous Changes of Depression and Anxiety Symptoms with Variations in Sexual Function of Young Married Women. Sci J Hamadan Uni Med Sci. 2016;23(3): DOI: DOI: /hums Hamadan University of Medical Sciences. Abstract Introduction: The present study aimed to examine changes in depression and anxiety symptoms and their correspondence to fluctuations in sexual dysfunction with daily diary approach. Methods: The present study was of the correlation type, conducted in To investigate this study, at first, 120 young married women from the University of Tehran were selected in a manner available nationwide. First, using female sexual distress inventory, Beck depression inventory and Beck anxiety inventory, the baseline was conducted. Then, for 14 days, mood and anxiety symptoms and sexual function by the mood and anxiety symptoms questionnaire and female sexual function index were evaluated and finally, data were obtained and analyzed by HLM7. Results: In the study of simultaneous relation, there was more general distress, with less orgasm (P = 0.001), vaginal lubrication (P = 0.001), and anhedonia, with less desire (P = 0.001). Also, anxious arousal was associated with less sexual arousal (P = 0.001) and desire (P = 0.001). Conclusions: In general, simultaneous changes in symptoms of depression and anxiety with changes in sexual function were associated.