ΘΕΩΡΙΑ ΔΕΣΜΟΥ ΣΘΕΝΟΥΣ ΘΕΩΡΙΑ ΜΟΡΙΑΚΩΝ ΤΡΟΧΙΑΚΩΝ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΘΕΩΡΙΑ ΔΕΣΜΟΥ ΣΘΕΝΟΥΣ ΘΕΩΡΙΑ ΜΟΡΙΑΚΩΝ ΤΡΟΧΙΑΚΩΝ"

Φοῖνιξ Κανακάρης-Ρούφος
6 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΧΗΜΙΚΩΝ ΕΣΜΩΝ ΘΕΩΡΙΑ ΔΕΣΜΟΥ ΣΘΕΝΟΥΣ ΘΕΩΡΙΑ ΜΟΡΙΑΚΩΝ ΤΡΟΧΙΑΚΩΝ

2 ΘΕΩΡΙΑ ΕΣΜΟΥ ΣΘΕΝΟΥΣ 1. Κατά την ανάπτυξη ομοιοπολικού δεσμού ανάμεσα σε δύο άτομα, τροχιακά της στιβάδας σθένους του ενός ατόμου επικαλύπτουν τροχιακά της στιβάδας σθένους του άλλου. 2. Αν στο κάθε τροχιακό που συμμετέχει στο μηχανισμό αυτό της επικάλυψης περιέχεται ένα μονήρες ηλεκτρόνιο, τότε ηλεκτρόνια με αντιπαράλληλα spin δημιουργούν ζεύγη ηλεκτρονίων που ανήκουν και στα δύο άτομα. Η έλξη του ζεύγους ηλεκτρονίων από τους πυρήνες των δύο ατόμων οδηγεί στην ανάπτυξη του δεσμού ανάμεσα τους. 3. Η ισχύς του δεσμού είναι τόσο μεγαλύτερη, όσο ο βαθμός επικάλυψης των τροχιακών αυτών (με ένα μονήρες ηλεκτρόνιο) είναι μεγαλύτερος.

3 ΘΕΩΡΙΑ ΜΟΡΙΑΚΩΝ ΤΡΟΧΙΑΚΩΝ 1. Τα μοριακά τροχιακά προκύπτουν με συνδυασμό ατομικών τροχιακών. Σχηματίζονται δε τόσα μοριακά τροχιακά όσα είναι τα ατομικά τροχιακά που συνδυάζονται. 2. Τα μοριακά τροχιακά είναι για τα μόρια ότι τα ατομικά τροχιακά για τα άτομα. Τα μοριακά τροχιακά, δηλαδή, περιγράφουν τις περιοχές του χώρου σ ένα μόριο, όπου έχει μεγάλη πιθανότητα να βρεθούν τα ηλεκτρόνια. Τα μοριακά τροχιακά, με άλλα λόγια, περιβάλλουν δύο ή περισσότερους πυρήνες, σε αντίθεση με τα ατομικά τροχιακά που περιβάλλουν ένα μόνο πυρήνα. 3. Τα μοριακά τροχιακά έχουν ορισμένο σχήμα, μέγεθος και ενεργειακό επίπεδο. 4. Υπάρχουν δύο είδη μοριακών τροχιακών τα δεσμικά (με χαμηλή ενέργεια) και τα αντιδεσμικά (που έχουν μεγάλη ενέργεια).

4 ΕΙ Η ΕΣΜΩΝ ΜΟΡΙΑΚΩΝ ΤΡΟΧΙΑΚΩΝ σ (σίγμα) δεσμοί προκύπτουν με επικαλύψεις s-s, s s-p και p-pp ατομικών τροχιακών κατά τον άξονα που συνδέει τους πυρήνες των δύο συνδεόμενων ατόμων. Κατ αυτή τη διεύθυνση εξασφαλίζεται η μεγαλύτερη δυνατή επικάλυψη. Οι π (πι) δεσμοί προκύπτουν με πλευρικές επικαλύψεις p-p ατομικών τροχιακών (των οποίων οι άξονες είναι παράλληλοι) και είναι ασθενέστεροι των σ.

5 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΕΣΜΟΥ Η-Η ΣΧΗΜΑ5.1 Ενέργεια του συστήματος Η-Η σε συνάρτηση με την απόσταση των πυρήνων των δύο ατόμων υδρογόνου.

6 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΣΜΩΝ Άξονας δεσμού: η ευθεία που διέρχεται από τους πυρήνες των ατόμων που συγκροτούν το δεσμό Μήκος δεσμού: η απόσταση μεταξύ των πυρήνων στην οποία επιτυγχάνεται η ελάχιστη ενέργεια. Ενέργεια δεσμού: η ενέργεια που απαιτείται για την απομάκρυνση των πυρήνων σε τέτοια απόσταση που να μην αλληλεπιδρούν (θεωρητικά άπειρη)

7 ΧΡΗΣΙΜΟΣ ΕΚΑΛΟΓΟΣ 1. Τα s τροχιακά δε συμμετέχουν σε π δεσμούς, καθώς δεν είναι δυνατή η πλευρική τους επικάλυψη. 2. Ο δεσμός π δημιουργείται μόνο εφ όσον έχει προηγηθεί ο σχηματισμός ενός σ δεσμού. 3. Ο σ δεσμός είναι ισχυρότερος του π, καθώς στην πρώτη περίπτωση επιτυγχάνεται μεγαλύτερη μγ επικάλυψη τροχιακών. 4. Στα σ μοριακά τροχιακά που έχουν σφαιρική συμμετρία η μεγαλύτερη πυκνότητα ηλεκτρονιακού νέφους εντοπίζεται στο χώρο μεταξύ των πυρήνων 5. Στα π μοριακά τροχιακά η μεγαλύτερη πυκνότητα ηλεκτρονιακού νέφους εντοπίζεται στο χώρο εκατέρωθεν του άξονα του δεσμού ενώ στην επιφάνεια που βρίσκεται ο άξονας του δεσμού η πιθανότητα εύρεσης του ηλεκτρονιακού νέφους είναι μηδέν (κομβική επιφάνεια). 6. Κάθε απλός δεσμός είναι τύπου σ 7. Κάθε διπλός δεσμός αποτελείται από 1σ και 1π δεσμό 8. Κάθε τριπλός δεσμός αποτελείται από 1σ και 2π δεσμούς 9. Ισχύς δεσμών: τριπλός > διπλός > απλός 10. Μήκος δεσμών: απλός > διπλός > τριπλός

8 1H 1s ΕΣΜΟΣ : H-F 1s 2s 2p x 2p y 2p z 9F9

9 ΕΣΜΟΣ: N Ξ N 1s 2s 2p x 2p y 2p z 7N

10 Υ Β Ρ Ι Δ Ι Σ Μ Ο Σ ΤΙ ΕΙΝΑΙ; Ερμηνεία του ομοιοπολικού δεσμού με βάση τη θεωρία δεσμού σθένους ΠΩΣ ΟΡΙΖΕΤΑΙ; Ορίζεται ως γραμμικός συνδυασμός (πρόσθεση ή αφαίρεση) ατομικών τροχιακών προς δημιουργία νέων ισότιμων ατομικών τροχιακών (υβριδικών τροχιακών). ΠΟΥ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ; όπου οι θεωρία δεσμού σθένους αδυνατεί να ερμηνεύσει την δημιουργία ή την ισοτιμία δεσμών

11 ΥΒΡΙΔΙΚΑ ΤΡΟΧΙΑΚΑ Τα υβριδικά τροχιακά είναι αριθμητικά ίσα με τα συνδυαζόμενα ατομικά τροχιακά, Διαφέρουν από τα ατομικά τροχιακά ως προς την ενέργεια, τη μορφή και τον προσανατολισμό. Έχουν σχήμα ζεύγους ομοαξονικών αλλά άνισου μεγέθους λοβών Ο ένας από τους δύο λοβούς του υβριδικού τροχιακού είναι πολύ μεγαλύτερος από τον άλλο γι αυτό και ο βαθμός επικάλυψης των υβριδικών τροχιακών με τα ατομικά τροχιακά ενός άλλου ατόμου είναι μεγαλύτερος. μγ ρς Αυτό οδηγεί σε ισχυρότερους δεσμούς.

12 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕΓΕΘΟΥΣ ΑΤΟΜΙΚΩΝ-ΥΒΡΙΔΙΚΩΝ ΤΡΟΧΙΑΚΩΝ

13 ΥΒΡΙΔΙΚΑ ΤΡΟΧΙΑΚΑ Τα ηλεκτρόνια που υπήρχαν στα αρχικά ατομικά τροχιακά, κατανέμονται στα ισάριθμα υβριδικά τροχιακά που αντικατέστησαν, σύμφωνα με τις αρχές της ηλεκτρονιακής δόμησης. Τα ατομικά τροχιακά που υβριδοποιούνται ανήκουν στην ίδια στιβάδα ΕΙΔΗ ΥΒΡΙΔΙΚΩΝ ΤΡΟΧΙΑΚΩΝ Υβριδικά sp sp 2 sp 3 sp 2 d Ατομικά : 1s + 1p :1s+2p :1s+3p : 1s + 2p + 1d

17 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΡΟΧΙΑΚΩΝ ΑΤΟΜΙΚΑ ΥΒΡΙΔΙΚΑ ΜΟΡΙΑΚΑ Γύρω από ένα πυρήνα Γύρω από ένα πυρήνα Γύρω από δύο τουλάχιστον πυρήνες - Από συγχώνευση ατομικών τροχιακών ρχ ίδιας στιβάδας ίδιου ατόμου Από συγχώνευση ατομικών ή/και υβριδικών τροχιακών ρχ δύο τουλάχιστον ατόμων Σχηματίζουν σ ή π δεσμούς Σχηματίζουν μόνο σ δεσμούς - Ισχύουν οι αρχές Ισχύουν οι αρχές Ισχύουν οι αρχές ηλεκτρονιακής δόμησης ηλεκτρονιακής δόμησης ηλεκτρονιακής δόμησης

18 Γραμμικός Υβριδισμός

19 Τριγωνικός Υβριδισμός

20 Τετραεδρικός Υβριδισμός

21 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ ΤΟΥ CH 4 σ s - sp3

22 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ ΤΟΥ CH 3 CH 3 σ sp3 - sp3 σ s - sp3

23 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ ΤΟΥ CH 2 =CH 2 σ π σ

24 ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΔΟΜΗΣ ΤΟΥ CH CH σ sp-sp π p-pp σ sp-s

Σχετικά έγγραφα

7 ο Κεφάλαιο Οργανική Χημεία. Δ. Παπαδόπουλος, χημικός

7 ο Κεφάλαιο Οργανική Χημεία. Δ. Παπαδόπουλος, χημικός 7 ο Κεφάλαιο Οργανική Χημεία Δ. Παπαδόπουλος, χημικός Βύρωνας, 2015 Θεωρίες ερμηνείας του ομοιοπολικού δεσμού με βάση την κβαντική θεωρία. Θεωρία δεσμού σθένους. Θεωρία των μοριακών τροχιακών. Κάθε θεωρία