مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری دانشگاهی در ایران

Transcript

1 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری دانشگاهی در ایران 1 ابراهیم ابوالقاسمی اسماعیل زارعی زوارکی 2 محمدرضا احمدزاده 3 تاریخ وصول: 4931/8/2 تاریخ پذیرش: 4931/4/41 چکیده پژوهش حاضر با هدف مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهان با مراکز یادگیری دانشگاهی در ایران انجام شده است. در این تحقیق مؤلفهها و ویژگیهای محتوای آموزشی منابع انسانی محیط فیزیکی تشکیالت رسانهها و تجهیزات موردمطالعه و تجزیهوتحلیل قرارگرفتهاند. روش پژوهش تطبیقی از نوع توصیفی بوده و روش نمونهگیری نیز هدفمند میباشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مراکز یادگیری دانشگاهی است که در سطح جهانی طراحیشده و در سایت اینترنت قابلدسترسی میباشند. عالوه بر این مراکز یادگیری دانشگاهی ایران )دانشگاه عالمه طباطبایی تهران( جزء جامعه آماری میباشند. همچنین همه کارشناسان شاغل در دانشگاهها و مدیران اساتید و کارشناسان نیز جزء جامعه آماری میباشند. برای جمعآوریدادهها نیز از چکلیست محقق ساخته استفادهشده است. نتایج بهدستآمده نشان میدهد که تفاوت بین مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مراکز یادگیری دانشگاهی موجود در ایران ازنظر محتوای آموزشی محیط فیزیکی نیروی انسانی تشکیالت رسانهها مواد و تجهیزات معنیدار میباشد. با توجه به یافتههای این پژوهش یافتههای مطالعه مراکز یادگیری دانشگاهی ایران نشان میدهد که این مراکز در مؤلفههای محتوای آموزش نیروی انسانی تشکیالت محیط فیزیکی و رسانهها مواد و تجهیزات نسبتا ضعیف میباشد. به عبارتی بین مراکز یادگیری دانشگاهی ایران و مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی تفاوت معناداری وجود دارد بنابراین میتوان نتیجه گرفت که مراکز یادگیری دانشگاهی موجود در ایران در مؤلفههای ذکرشده از وضعیت مطلوبی برخوردار نمیباشند و نیازمند توجه بیشتر به مراکز از سوی مسئوالن امر میباشند. 4. کارشناس ارشد تکنولوژی آموزشی دانشگاه آزاد اسالمی واحد abolghasemie@yahoo.com 2. دانشیار تکنولوژی آموزشی دانشگاه عالمه طباطبائیzavaraki@atu.ac.ir یزد )نویسنده 9. استادیار تکنولوژی آموزشی دانشگاه آزاد اسالمی واحد یزد Aahmadzadeh@iauyazd.ac.ir مسؤل(

2 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان واژگان کلیدی: مراکز یادگیری دانشگاهی محتوای آموزشی نیروی انسانی رسانهها مواد و تجهیزات مقدمه تغییرات پرشتاب علم و تکنولوژی وضعیت اجتماعی فرهنگی اقتصادی و... جامع بشری در عصر جدید آنچنان است که غفلت از آن بهمنزلۀ انزوا و نابودی هر ملتی است و لزوم تأمین سازگاری مؤثر و مطلوب و فعال افراد با این شتاب و حفظ شخصیت شهروندان یک جامعه در حرکت سریع و تحوالت همهجانبه ضرورتی است که بر کسی پوشیده نیست و این سازگاری و خروج از انزوا و کسب توانایی الزم توسط افراد جهت مشارکت فعال و ایفای نقش کارساز میسر نمیشود جز با یادگیری و تقویت فرهنگ یادگیری توانمندی مفید و مؤثر بودن انسانهای جامعه که این هم از شاخصهای مهم توسعه به شمار میآید. همچنین است که توسعۀ همهجانبه نیز بسته به توسعۀ منابع انسانی است که در جهت هماهنگی و استفادۀ بهینه از دیگر سرمایههای موجود )زمین و پول و...( حرکت و تالش کند )هاشم زاده 4982 ص 2(. انقالب الکترونیک مرزهای سنتها را بین قارهها ملتها و فرهنگها و حتی انجمنهای کوچک محلی میشکند و درنتیجه فضا و محدودۀ جدید اجتماعی بهوسیلۀ ارتباط و نشر اطالعات برای همگان به وجود میآورد. اطالعات تنها انرژی پایانناپذیر انسان میباشد و گسترش و افزایش حجم اطالعاتی در مقیاسی که در کمتر از یک دهه کل اطالعات تا به امروز دو برابر خواهد شد و هرچند ساعت یکبار بسیاری از این اطالعات کهنه میگردند تنها با شیوههای نوین اطالعرسانی قابلکنترل مدیریت و پردازش میباشد. از طرفی در سیر تحول اطالعات نگاه انسان به دنیا تغییرات اساسی یافته و افق درک حیات از لبههای محیط اطراف تا تفکرات و فرضیات کامال نوینی پیشرفته است. این افقها و ساختهای جدید فضای نوین و متناسب با پیشرفتهای فکری و علمی انسان امروزی را میطلبد که البته این گویش جدید میبایست خود بر پایۀ بینش نوین و محصوالت فکری عصر حاضر بنا گردد )داریوش 4989 ص 18(. با این وصف مدارس و دانشگاههای رسمی ما که آموزشوپرورش ثابت و غالبی را ارائه میدهند دیگر نمیتوانند متناسب با سرعت تغییرات به وجود آمده و در حال پیشرفت

3 19 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری... پابهپای افزایش کمی و کیفی اطالعات در جهان امروز منابع متناسب با شرایط روز و موردنیاز را برای جامعۀ امروزی فراهم کنند. در این موقعیت است که مراکز آموزشی این سازمان میتوانند با توجه به نیازهای بیدار شده در افراد برای تکامل و پیشرفت آنها بهصورت طبیعی بهجای تدریس موضوعات کارآموزی که بهطور ثابت یکسان و یکنواخت برای عدهای از افراد تدارک دیده شدهاند دست به ایجاد مراکزی بزنند که در آن منابع برای اطالعات مورد نیاز بهصورت نظاممند فراهمشده باشد )پدلر بورگوین و بویدل به نقل از افضل نیا 4981(. فراهم نمودن امکان دسترسی مستقیم کاربران به اطالعات و منابع اطالعاتی و تأکید بر نیازهای اطالعاتی آنان از مهمترین وظایفی است که مراکز یادگیری باید آن را دنبال کنند و با توجه به اینکه اکثر استفادهکنندگان از منابع اطالعاتی دانشگاهی اعضای هیئتعلمی و دانشجویان میباشد و با توجه به نقشی که آنها در آموزش و پژوهش دارند باید انتخاب و گزینش منابع و امکانات چنین مراکزی بر اساس نیازهای آنان استوار باشد. نتیجۀ بهکارگیری چنین سیاست و خطمشی افزایش تعداد افراد واجد شرایط برای غنا بخشیدن به آموزش و پژوهش میباشد. یکی از راهحلهایی که برای بهکار گیری چنین سیاستی وجود دارد از وضع چنین مراکز و همچنین نیازهای اطالعاتی آنجا میباشد. بر اساس چنین تحقیقاتی میتوان برنامههایی را تدوین کرد که در جهت رفع نیازهای اطالعاتی این گروه مفید باشد. با این توصیف بهنظر میرسد که فکر ایجاد مراکز یادگیری دستیابی به تجربههای جدید را در عمل میسر میسازد )اسکات 4331(. 9 این مراکز نقش آموختن برای خودگستری 2 اصلی را برای سیاستهای اطالعرسانی عصر ما ایفا میکنند. ایجاد چنین مراکزی درواقع آشتی با نیازهای واقعی و شرایط محیطی جدیدی است که در آن ارزش اطالعات با نو بودن آن تعیین میشود. چنین مراکزی با داشتن این هدف میتوانند مسئولیت پیشبرد اهداف عالی را جایگزین آموزشهای کم تأثیر نمایند )افضل نیا 4981(. مراکز یادگیری یکی از ارکان مهم رویکرد یادگیری مدرن بوده که قادر است تا محیط یادگیری بهتری را برای یادگیرندگان فراهم سازد. این مراکز در واقع ایجاد کننده شرایط 1. Pdlr, Brgvyn & Bvydl 2. self-development 3. Scott

4 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان مناسب و مطلوبی در قالب مراکز تدریس مراکز مهارت مراکز عالقه مراکز جبرانی و مراکز غنیسازی برای اجرای یادگیری انفرادی یا در قالب گروههای کوچک فعال و یادگیرندهمحور است که با توجه به نیازها و تفاوتهای فردی یادگیرندگان یادگیری در حد تسلط عمیق و پایدار را برای آنها فراهم میسازد )زارعی زوارکی 4981 ص 1(. این مراکز میتوانند بهصورت الکترونیکی باشند و یا فضایی از مدرسه دانشگاه سازمان و... را به خود اختصاص دهند. این مراکز اگر بهدرستی طراحی و اجرا شوند در آن نیاز یادگیرنده بر نیاز مؤسسه آموزشدهنده ترجیح داده خواهد شد و طبیعی است که مقاومت در برابر یادگیری از طرف یادگیرندگان نیز تا حد امکان کاهش خواهد یافت و افرادی فرهیخته تربیت خواهند شد و فرهیخته آن شخصی است که آموخته است: چگونه یاد بگیرد چگونه سازگاری کند چگونه تغییر کند و چگونه تغییر دهد )شعاری نژاد 4981 ص.)111 نجف قلی نژاد در سال تحصیلی پژوهشی باهدف بررسی نیازهای کاربران مراکز یادگیری دانشگاه تبریز و مقایسه آن با وضعیت موجود و ارائه طرحی هماهنگ با نیازهای کاربران انجام داده است. در این پژوهش وضعیت مراکز یادگیری این دانشگاه بر اساس انتظارات کاربران در دو سطح وضعیت موجود و وضعیت مطلوب بررسی شده است. نتایج نشان داد: در بیشتر موارد بین انتظارات کاربران و خدمات ارائهشده از سوی مراکز یادگیری تفاوت وجود دارد. مراکز یادگیری دانشگاه تبریز ازنظر فضای فیزیکی منابع اطالعاتی که در اختیار کاربران قرار میدهد و خدمات ارائهشده از سوی کارکنان توان برآوردن نیازهای کاربران را نداشته و باید در این زمینهها اقدامات الزم انجام گیرد. سلیمانی ازندریانی )4988( پژوهشی با هدف بررسی مراکز یادگیری دانش آموزان استثنایی در سطح جهانی و ارائه طرحی جامع جهت راهاندازی این مراکز در سازمان آموزشوپرورش استثنایی ایران انجام داده است. نتایج بهدستآمده نشان میدهد که تفاوت بین مراکز یادگیری دانش آموزان استثنایی در سطح جهانی و مراکز یادگیری موجود در سازمان آموزشوپرورش استثنایی ایران ازنظر محیط فیزیکی معنیدار ازنظر نیروی انسانی معنیدار ازنظر تشکیالت معنیدار و از نظر رسانهها مواد و تجهیزات معنیدار نیست. در پژوهشی توسط افشین زنگی )4981( بهمنظور بررسی تأثیر مراکز یادگیری نهضت سوادآموزی بر سوادآموزی یادگیرندگان شهر تهران ازنظر مدیران آموزشیاران و یادگیرندگان در سال تحصیلی و ارائه الگویی جهت استفاده بهینه از این مراکز

5 21 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری... نتایج اولیه نشان میدهد که مراکز یادگیری نهضت سوادآموزی فاقد فضای آموزشی الزم و رسانهها و مواد آموزشی الزم بوده و کتاب بهعنوان یک منبع آموزشی بیشترین کاربرد را دارد. روشها و الگوهای مورداستفاده در این مراکز ازنظر مدیران و آموزشیاران باعث افزایش یادگیری میشود ولی به نظر یادگیرندگان این روشها چندان باعث افزایش یادگیری نمیشود. در ضمن روش غالب تدریس در این مراکز روش سخنرانی بوده و از روشهای نوین تدریس کمتر استفاده میشود. همچنین نتایج نشان میدهد که نحوه آموزش در این مراکز به شکلی است که باعث جذب بیشتر یادگیرندگان به آن میشود. در طراحی این مراکز از الگوی خاصی پیروی نشده است. نامجومنش و سیفی به سفارش مدیریت نهضت سوادآموزی شهر تهران پژوهشی با عنوان»بررسی میزان تأثیر مراکز یادگیری محلی در تقویت مهارتهای اجتماعی سوادآموزان شهر تهران«در سال 4989 انجام دادهاند. جامعه آماری این پژوهش کلیه سوادآموزان دوره پایان و پنجم مراکز یادگیری شهر تهران در نظر گرفتهشده است. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه برای هر یک از گروههای آزمایش و گواه 981 نفر در نظر گرفته شد. در این پژوهش با استفاده از یک پرسشنامه به سنجش میزان مهارتهای اجتماعی سوادآموزان پرداخته شد. برای سنجش این مهارتها مؤلفههایی همچون برقراری ارتباط انجام کارهای مشارکتی و گروهی میزان داوطلب بودن تصمیمگیری برنامهریزی مسئولیتپذیری و... در نظر گرفته شده است. نتایج این پژوهش حاکی از این بود که مراکز یادگیری محلی بر افزایش میزان مهارتهای اجتماعی در بعضی از مؤلفههای ذکر شده مثبت بوده و در بعضی از موارد نیز تفاوت معنیداری وجود نداشته است. )نامجومنش سیفی 4989(. با پژوهشی در سال 2142 توسط عبدالکریم دراگمها 4 دنیس درانب 2 گریگور لیقتک 9 عنوان ارزیابی نیازها و مزیت آن در راهاندازی مراکز آموزش و یادگیری انجام گرفت. با همکاری دانشگاه نورته وسترن 1 اقدام به تأسیس یک مرکز عالی یادگیری دانشگاه النجاه 1 و یاددهی کرده است. هدف اصلی این مرکز این است که تغییر وضعیت دانشگاه به یک 1. Daragmeha 2. Draneb 3. Lightc 4. An-Najah univercity 5. North Western univercity

6 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان محیط فن اوری محور و فراگیر محور حمایت کند. این پژوهش تأکید بر روی برنامه تدریس CELT دارد. نتیجه اینکه این برنامه ارتباط بین توانایی یاددهی و یادگیری را بررسی میکند همچنین به بررسی راهحلهای چالش برانگیزی که مرکز به هنگام استخدام متخصصانی برای گروه یاددهی با آن روبهرو میشود نیز میپردازد. همچنین به تقاضاها و سؤاالت مداخلهجویانه پاسخ میدهد. پژوهشی رودریگز در سال 2144 توسط گریگوری سدانو 9 با عنوان یادگیری توسط منرو 4 میالگرس شبیهسازی یک التارجوس 2 آلفرد و در مرکز تجربهآموزشی در اسپانیا انجام گرفت. هدف از این شبیهسازی از دانشکده پزشکی از دانشگاه ناوارا 1 پژوهش این است که چگونه دانش آموزان در سال اول ورود به آموزش از طریق آموزشهای شبیهسازی مهارتهایی را به دست میآورند و معلمان چگونه آن مهارتهای مورد نیاز برای پیشرفت بهتر و شیوه عمل حرفهای در آینده را به آنها آموزش میدهند. همه ما میدانیم که با آموزش فراهمشده در یک مرکز شبیهسازی پزشکی یادگیری دریک سیستم یکپارچه و به روز اتفاق میافتد. نتیجه بهدستآمده این پژوهش بر اساس تجربههای بهدستآمده از این مرکز دانشآموزانی که فعالیتهای مختلف آموزشی و تمرینات پیشرفته در مرکز شبیهسازی ما داشتهاند به دست آوردن مهارتهای آموزشی معین در بخشهای ویژه مستلزم این است که فرایندهای یاددهی یادگیری باید بهطورمؤثر و در باالترین کیفیت با کارکنانی آموزشدیده بهصورت علمی و آکادمیک یکپارچه شوند. پژوهشی در سال 2141 توسط آنابتارلی و پیرگیوسپ رسی با عنوان بهترین تمرینها در مرکز یادگیری الکترونیکی دانشگاه ماکراتا دانشکدهروانشناسی و علوم تربیتی ایتالیا انجام این گرفت پژوهش چگونگی مدیریت دورههای الکترونیکی در دانشگاه را توصیف از سال 2111 دورههای آنالین را ارائه میدهد. خدمات IT و میکند. دانشگاه مکرتا 1 مدیریتی بهطور منظم در دانشکدهها و مؤسسات خارجی در ایتالیا و خارج از کشور اجراشده و به روشهای با کیفیت تعبیه شدهاند. خدمات مدیریتی شامل انتخاب معلم خصوصیات 1. Gregory Maneru 2. Mylagrs Altarejos 3. Alfredo& Rodriguez Sedano 4. Navarra univercity 5. Macerata univercity

7 23 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری... قرارداد بودجه دوره آموزش معلم پشتیبانی دانشآموز و سازمان دوره میباشد. خدمات IT شامل ضبط چندرسانهای و پس از تولید مدیریت LMS ثبتنام دانش آموزان مدیریت پایگاه داده ردیابی فعالیت و نظارت میباشد. نتایج بهدستآمده از این پژوهش اینکه توازن در خدمات و مدیریت باعث شده نتایج مثبت بهینهسازی شده و در آخر مدیریت کاهش زمان صورت گرفته است. حاصلشده هزینهه یا پژوهشی در سال 2113 توسط سم پان 4 و همکاران انجام شده است و این پژوهش از مشکالت نوجوانان مثل گریز از آموزشگاه مسابقات موتورسواری و خوردن قرص سر برآورد. دانش آموزان مدارس ابتدایی و راهنمایی وضعیت نامناسبی در کالس داشتند و دچار افت تحصیلی بودند بنابراین جامعه تایلند در وضعیت نامناسبی برای نوجوانان قرار داشت. این پژوهش قصد داشت یک مرکز یادگیری رأی نوجوانان تایلندی ایجاد کند. تا اینکه آنها از اوقات فراغت خود به طرز مناسبی استفاده کنند. نتایج نشان داد که ارتباطات صمیمی و نزدیکبین دانش آموزان والدین و معلمان ایجاد شد. دانش آموزان از طریق فعالیتهای متنوعی که در درون مرکز یادگیری انجام میدادند فرصت خود گستری پیدا میکردند. )2111( در دانشگاه منیتا باوینی پک با عنوان طراحی پژوهشی توسط لونی روبرت سون 2 یک مرکز یادگیری در کتابخانههای عمومی انجام داده است. در پایان نتیجه تحلیلها به همراه طرح پیشنهادی ارائه شده است. این طرح طبقه اصلی کتابخانه عمومی اوتاوا را تبدیل به یک مرکز یادگیری برای پاسخگویی به نیازهای جامعه کرده است. در سالهای اخیر تغییرات در زمینهی یادگیری به چشم میخورد حرکت از رویکرد سنتی یادگیری به رویکرد مدرن یادگیری مراکز یادگیری راهحل عالی برای پاسخگویی به نیازهای یادگیری و آموزش تدابیری برای ارتقای مراکز یادگیری ازنظر کیفی که دارای کمبودهایی هستند. لذا باید زمینه را برای بهرهگیری کاربران از این مراکز فراهم آورده هدف نهایی هر مرکز یادگیری فراهم ساختن محیطی غنی و مناسب برای یادگیری بهتر و عمیقتر این پژوهش در پی طراحی مراکز یادگیری در دانشگاههاست تا بتواند بیگانه بودن مسئوالن اساتید کارکنان 1. Smpan 2. Robert Louis Sun

8 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان سازمانهای آموزشی را با مفهوم مراکز یادگیری را از بین ببردتا یادگیری برای یادگیرندگان تسهیل گردد. با توجه به مباحث ذکر شده هدف اصلی این پژوهش عبارت است از بررسی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و بررسی وضعیت فعلی مراکز یادگیری موجود دانشگاههای ایران و ارائه طرحی جامع جهت راهاندازی آن در دانشگاهها. اهداف فرعی این پژوهش شامل الف( بررسی ویژگیهای مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی ازنظر محتوای آموزش و یادگیری. دانشگاهی در سطح جهانی. ب( بررسی پ( بررسی ویژگیهای ویژگیهای نیروی انسانی مراکز یادگیری محیط فیزیکی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی. ت( بررسی ویژگیهای تشکیالتی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی. ث( بررسی ویژگیهای رسانهای و تجهیزاتی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی. ج( بررسی وضعیت فعلی مراکز یادگیری موجود در دانشگاههای ایران جهت به دست آوردن وضعیت موجود بهویژه مؤلفههای مورد نیاز. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤاالت بود که آیا الف: مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی ازنظر محتوای آموزش و یادگیری دارای چه ویژگیهایی میباشند ب: مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی ازنظر نیروی انسانی دارای چه ویژگیهایی میباشند پ: مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی ازنظر فیزیکی دارای چه ویژگیهایی میباشند ت: مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی ازنظر تشکیالتی دارای چه ویژگیهایی میباشند ث: مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی ازنظر تجهیزاتی دارای چه ویژگیهایی میباشند ج: مراکز یادگیری موجود در دانشگاههای ایران ازنظر فیزیکی تشکیالتی تجهیزاتی و نیروی انسانی از چه وضعیتی برخوردارند ح: برای راهاندازی مراکز یادگیری دانشگاهی در دانشگاههای ایران با توجه به سطح جهانی چه مؤلفههایی موردنیاز است. روش پژوهش در این پژوهش از روش تطبیقی ازنوع توصیفی برای جمعآوری دادهها استفادهشده است. از روش توصیفی نیز برای به دست آوردن وضعیت موجود و از روش تحلیلی برای تحلیل مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی بهره گرفتهشده است. برای جمعآوری دادهها ابتدا با مراجعه به اینترنت و سایت تعدادی از مراکز یادگیری دانشگاهی سراسر دنیا این

9 25 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری... مراکز مورد مطالعه قرارگرفته و بر اساس کیفیت این مراکز با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند تعدادی از این مراکز بهصورت نمونه انتخابشده و سپس کلیه و بخشها قسمتهای مراکز انتخابشده و در محورهای ویژگیهای محتوای آموزش ویژگیهای انسانی محیط فیزیکی رسانهها مواد و تجهیزات موردمطالعه و تجزیهوتحلیل قرارگرفتهاند و در قالب جدول فراوانی و نمودار ارائهشدهاند. عالوه بر مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهان از مراکز یادگیری دانشگاهی ایران )دانشگاه عالمه طباطبایی( نیز جهت به دست آوردن وضعیت موجود در محورهای ویژگیهای محتوای آموزش ویژگیهای انسانی محیط فیزیکی رسانهها مواد و تجهیزات موردمطالعه و تجزیهوتحلیل قرارگرفتهاند. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه مراکز طراحیشده و در سایت اینترنت یادگیری قابلدسترسی دانشگاهی است که در سطح جهانی میباشند. عالوه بر این مراکز یادگیری دانشگاهی ایران )دانشگاه عالمه طباطبایی تهران( جزء جامعه آماری میباشند. همچنین همهی کارشناسان شاغل در دانشگاهها و مدیران اساتید و کارشناسان نیز جزء جامعه آماری میباشند. ازآنجاکه هدف نهایی این پژوهش به دست دادن یک طرح جامع برای مرکز یادگیری دانشگاهی است مراکز یادگیری دانشگاههای معتبر بهعنوان الگویی که تمام مؤلفهها و ویژگی یک مرکز یادگیری مناسب را دارا باشند بهعنوان نمونه آماری این تحقیق انتخاب شدند بنابراین نمونههای این پژوهش با روش نمونهگیری هدفمند که جزء روشهای نمونهگیری غیر احتمالی است انتخاب شد. روش انتخاب نمونه به این شکل است که ابتدا با جستجو در اینترنت و سایتهای مختلف بیش از 11 مورد مرکز یادگیری دانشگاهی شناسایی شد که در بررسیهای مرحله اول 91 مورد و در بررسی نهایی 8 مورد از این مراکز که متناسب با ویژگیهای پژوهش حاضر بودند و اطالعات جامعتری از متغیرهای تحقق را به دست میدادند انتخاب شدند. جدول 1. مراکز یادگیری دانشگاهی قابلدسترس در سایتهای اینترنتی دانشگاه هاروارد: مرکز آموزش و یادگیری د ر ک بوک دانشگاه ایندیانا بلومینگتون: مرکز آموزش و یادگیری نوآورانه دانشگاه کویین انتاریو: مرکز آموزش و یادگیری دانشگاه تمپل: مرکز آموزش و یادگیری دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو: مرکز آموزش و یادگیری دانشگاه جورجیا: مرکز آموزش و یادگیری

10 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان دانشگاه کره: مرکز آموزش و یادگیری دانشگاه هنگکنگ: مرکز بهبود آموزش و یادگیری در پژوهش حاضر تعداد نمونه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی 8 مورد بهعالوه مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران میباشد. تکمیلکننده پرسشنامه ارزشیابی از مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران که ترکیبی از چکلیست دو گزینهای و لیکرتی است خود پژوهشگر میباشد که با نظرات کارشناسی اساتید و دانشجویان رشته تکنولوژی آموزشی مدیران و مسئولین مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی انجام پذیرفت. مطالعه مراکز یادگیری دانشگاههای معتبر دنیا در نحوه طراحی و ساخت مراکز یادگیری بود. محقق با استفاده از اینترنت و جستجو در سایته یا گوگل و... به مطالعه پژوهشها و گزارشهای علمی دانشگاهها در بخش اریک اپسکو سگه 4 مراکز یادگیری پرداخت. ابزار گردآوری اطالعات این بخش از تحقیق 1 مورد چکلیست بهعنوان پرسشنامه محقق ساخته میباشد. پرسشنامه یکی از ابزارهای رایج پژوهش و روش مستقیم برای کسب دادههای پژوهش است. همچنین چکلیست مشاهده لیست از قبل تعیینشده توسط پژوهشگر درباره مواد و ابزار موردمطالعه که پژوهشگر با حضور در مکان موردنظر وجود )تعداد( یا عدم وجود موارد را چک میکند )در مورد دانشگاه عالمه طباطبایی تهران(. در قسمت بعدی از طریق مسئوالن مربوط به بخش مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران محقق اقدام به طراحی وضعیت موجود امکانات دانشگاه عالمه طباطبایی در مراکز یادگیری کرد. در قسمت سوم محقق با ساخت ابزار چکلیست با پرسشنامه وضعیت مطلوب مراکز یادگیری را ترسیم کرد. روایی پرسشنامهها و چکلیستهای مورد استفاده در این پژوهش توسط استاد راهنما استاد مشاور و اعضای هیأت علمی گروه تکنولوژی آموزشی مورد بررسی قرار گرفت که پس از رفع نقایص و حذف و اضافه کردن چندین سؤال درنهایت مورد تأیید قرار گرفته است روشی که در این پژوهش جهت تعیین پایایی پرسشنامهها و چکلیستها مورداستفاده قرارگرفته است روش آلفای کرونباخ میباشد. این روش برای آزمونهایی که محاسبهی خصیصههای هماهنگی درونی ابزار مختلف را اندازهگیری اندازهگیری ازجمله میکنند به کار پرسشنامهها یا میرود )سرمد و 1. Google, ERIC, EBSCO, SAGE

11 22 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری... دیگران 4981(. میزان آلفای کرونباخ برای چکلیست ارزشیابی از محتوا 1/18 و برای چکلیست رسانهها مواد و تجهیزات 1/12 برای چکلیست ارزیابی نیروی انسانی 1/11 برای چکلیست ارزیابی محیط فیزیکی 1/83 و برای چکلیست ارزیابی تشکیالت 1/84 به دست آمد. عالوه بر این میزان آلفای کرونباخ برای چک لیستهای ارزشیابی وضعیت مراکز یادگیری دانشگاهی ایران انجام گرفت که برای محتوای آموزشی 1/18 منابع انسانی 1/18 رسانهها مواد و تجهیزات 1/81 محیط فیزیکی 1/11 و برای تشکیالت 1/11 به دست آمد. یافتههای پژوهش برای تجزیهوتحلیل یافتههای پژوهش محقق با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی یک چکلیستی از امکانات و شرایط موجود دانشگاههای دنیا در مراکز یادگیری کرد. سپس این چکلیست متشکل از امکانات و شرایط موجود در دانشگاههای دنیا را با وضعیت و شرایط موجود در دانشگاه عالمه طباطبایی مقایسه کرد. وجود یا فقدان هرگونه شرایط و امکانات بهعنوان نکته قوت و ضعف مراکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی محسوب میشد بنابراین محقق با روش مقایسهای اقدام به طراحی مدلی جامع از مراکز یادگیری دانشگاهی کرد. در قسمت بعد با ساخت پرسشنامهای مبتنی بر وضعیت مطلوب دانشگاههای دنیا امکانسنجی این مدل با استفاده از روشهای آمار توصیفی نظیر فراوانی درصد فراوانی و محاسبه میانگین درصد فراوانی و آزمون آماری ناپارامتریک خی 2 مورد سنجش قرار گرفت. سؤاالتی متناسب با هر مؤلفه تدوین و با پرسشنامه محقق ساخته در این زمینه تطبیق یافت. سؤال 4: مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی ازنظر محتوای آموزش دارای چه ویژگیهایی میباشد وضعیت محتوای آموزشی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی بهوسیله یک چکلیست بررسی شده است که دارای 41 گزینه میباشد. در چکلیست وضعیت محتوای آموزشی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی: هدفمندی محتوا 411% تدوین محتوا 1% راهنمای مطالعه 91% تناسب محتوا با سطح دانش مخاطبان % 12 منابع یادگیری مرتبط با موضوع 411% محتوای بهروز و علمی 411% اعتبار محتوا 12% تکنولوژیست آموزشی بهعنوان طراح محتوا 11% تناسب محتوا با نیازهای شغلی 12% محتوای آموزشی

12 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان چندرسانهای 411% منابع آموزشی معتبر 411% تکالیف و تمرینهای مرتبط با موضوع 11% محتوای قابل بهروز سازی )مدیریت محتوا(% 411 تلفیق محتوایی )عملی و نظری( 12% به دست آمد. یافتهها درنمودار شماره 4 نمایش دادهشده است. درصد نمودار 1. فراوانی درصدی محتوای آموزشی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی سؤال 2: مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی ازنظر نیروی انسانی دارای چه ویژگیهایی میباشد وضعیت نیروی انسانی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی بهوسیله یک چکلیست بررسیشده است که دارای 41 گزینه میباشد. در چکلیست نیروی انسانی

13 29 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری... مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی متخصص طراحی % 91 مسئول پژوهشی 411% مسئول دورههای آموزشی 11% تدارکات فنی 12% متخصصین فنی رسانهها 411% متخصص آموزشی رسانهها 12% متخصص دورههای آموزشی خاص 21% تکنولوژیست آموزشی 81% روانشناس 11% مشاور آموزشی 12% گروه کارگروهها 411% مدرسان حرفهای 411% مدیر ستادی 11% مدیر اجرایی 12% پشتیبان اداری 42% پشتیبان آموزشی 411% به دست آمد. یافتهها در نمودار 2 نمایش دادهشده است. درصد نمودار 2. درصد فراوانی نیروی انسانی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهان

14 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان سؤال 9: مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی ازنظر محیط فیزیکی دارای چه ویژگیهایی میباشد وضعیت محیط فیزیکی بهوسیله یک چکلیست بررسی شده است که دارای 21 گزینه میباشد. درچکلیست محیط فیزیکی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی سایت کامپیوتر 411% دپارتمان یادگیری مجازی 411% اتاق دیداری شنیداری 411% کتابخانه 411% سالن مطالعه 411% اتاق مشاور 21% اتاق کنفرانس 11% اتاق ویدئو کنفرانس 411% سالن ورزشی سرپوشیده 411% فضای ورزشی باز 91% سالن اجتماعات 411% کارگاه ویژه خالقیت و کارورزی 42% اتاق تکنولوژیست آموزشی 91% کارگاه ویژه حرفههای مختلف 81% کالس درس 411% نمازخانه 1% محل استراحت کارکنان 21% محل استراحت یادگیرندگان 42% سرویس بهداشتی 411% بوفه مرکز 21% به دست آمد. یافتهها در نمودار 9 به نمایش در آمده است درصد نمودار 3. دصد فراوانی محیط فیزیکی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی

15 31 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری... سؤال 1: مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی ازنظر تشکیالتی دارای چه ویژگیهایی میباشند وضعیت مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی ازنظر تشکیالتی بهوسیله یک چکلیست 41 گزینهای ارزشیابی شده است. در این چکلیست نقش تکنولوژیست آموزشی در اداره مرکز %.11 نقش متخصص موضوع 411% تکنولوژیست آموزشی بهعنوان طراح دورههای آموزشی% 91 مدرسان دروس تخصصی 411% مشاور تحصیلی 12% مشاورین آموزشی برای مدرسان 21% مشاور پژوهشی 81% روانشناس مخصوص کارکنان و دانشجویان 42% مشاور شغلی خارج از مرکز 12% رابطه با نهادهای شغلی بیرون 91% نسبت اساتید به دانشجویان 411% رابطه با اساتید رشتههای مرتبط بیرون % 411 به عامل مشارکت دانشجویان 11% ارجاع دانشجویان به محیطهای کار پژوهی 81% متخصص ارزشیابی و آسیبشناسی از سیستم آموزشی 21% به دست آمد. یافتهها درنمودار 1 نمایش داده شده است درصد نمودار 3. توزیع فراوانی تراکمی تشکیالت مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهان

16 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان سؤال 1: مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی ازنظررسانهها مواد و تجهیزات دارای چه ویژگیهایی میباشد وضعیت رسانهها مواد و تجهیزات مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی )جدول 1( بهوسیله یک چکلیست 24 گزینهای ارزشیابی شده است. کتاب 411% نشریات ادواری 411% نشریات علمی 411% آموزش مجازی 411% ویدئو رسانههای چاپی 411% رسانههای 11% سیستم چندبعدی پروجکشن 411% ویدئو کنفرانس 411% کالس مجازی 411% سی دی آموزشی 411% کامپیوتر 411% کامپیوتر متصل به اینترنت 411% کتابخانه دیجیتال 11% وایت برد دیجیتال 12% میز مطالعه 411% اتاق فکر مجازی 91% منابع مطالعاتی کارکنان 411% منابع مطالعاتی یادگیرندگان 411% کمد ابزار 21% بستههای آموزشی 411% بستههای خودآموز 11% به دست آمد. یافتهها در نمودار 1 نمایش داده شده است. 100 درصد نمودار 5. درصد فراوانی رسانهها مواد و تجهیزات مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی

17 33 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری... سؤال 1: مراکز یادگیری دانشگاهی ایران ازنظر محتوای آموزشی نیروی انسانی محیط فیزیکی تشکیالتی رسانهها مواد و تجهیزات از چه وضعیتی برخوردار است چکلیست ارزشیابی از مراکز یادگیری دانشگاهی که در سطح جهانی بهعنوان ابزار گردآوری اطالعات مورداستفاده قرار گرفت چکلیست دوگزینهای است که ویژگیهای مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهان را بهصورت کمی توصیف میکند. با استفاده از این چک لیستها مراکز یادگیری دانشگاهی ایران نیز در متغیرهای پژوهشی محتوای آموزشی نیروی انسانی محیط فیزیکی تشکیالتی رسانهها مواد و تجهیزات مورد بررسی قرارگرفته است. پژوهشگراین چک لیستها را از طریق مشاهده تکمیل کرده است. 4. وضعیت محتوای آموزشی مراکز یادگیری دانشگاهی ایران )نمودار 1( به شرح زیربهدستآمده است. بهوسیله چکلیست در چک لیست وضعیت محتوای آموزشی مراکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران: هدفمندی محتوا: % 91/1 تدوین محتوا % 42/1 راهنمای مطالعه % 42/1 تناسب محتوا با سطح دانش مخاطبان % 12/1 منابع یادگیری مرتبط با موضوع %12/1 محتوای به روز و علمی % 21 اعتبار محتوا %11 تکنولوژیست آموزشی بهعنوان طراح محتوا %1 تناسب محتوا با نیازهای شغلی %11 محتوای آموزشی چندرسانهای % 91/1 منابع آموزشی معتبر %12/1 تکالیف و تمرینهای مرتبط با موضوع % 12/1 محتوای قابل بهروزسازی )مدیریت محتوا( % 1 تلفیق محتوایی )علمی و نظری( % 42/1 بهدست آمد/ یافتهها در نمودار 1 نمایش دادهشده است بنابراین با توجه به درصد فراوانی پاسخهای بلی و میانگین درصدها در سطح جهانی وضعیت محتوای آموزشی مرکز یادیگری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران و در مجموع مرکز یادگیری دانشگاهی ایران پایینتر از سطح استاندارد جهانی و ضعیف توصیف میگردد.

18 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان درصد فراوانی میانگین درصد فراوانی کل نمودار 6. فراوانی درصدی محتوای آموزش مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبائی 2( وضعیت نیروی انسانی مراکز یادگیری دانشگاهی ایران بهوسیله چکلیست )نمودار 1 ( به شرح زیربهدستآمده است. در چکلیست وضعیت نیروی انسانی مراکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران: متخصص طراحی % 42/1 مسئول پژوهشی 411% مسئول دورههای آموزشی 1% تدارکات فنی 42/1% متخصصین فنی رسانهها 1% متخصص آموزشی رسانهها 42/1% متخصص دورههای آموزشی خاص 42/1% تکنولوژیست آموزشی 42/1% روانشناس 42/1% مشاور آموزشی 1% گروه کارگروهها 1% مدرسان حرفهای 1% مدیر ستادی 1% مدیر اجرایی 1% پشتیبان اداری 411% پشتیبان آموزشی 1% به دست آمد. بنابراین با توجه به درصد فراوانی پاسخهای بلی و میانگین درصدها در سطح جهانی وضعیت منابع انسانی مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران و درمجموع مرکز یادگیری دانشگاهی ایران پایینتر از سطح استاندارد جهانی و ضعیف توصیف میگردد.

19 35 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری درصد فراوانی میانگین درصد فراوانی کل نمودار 7. درصد فراوانی نیروی انسانی مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبائی تهران 9( وضعیت محیط فیزیکی مراکز یادگیری دانشگاهی ایران بهوسیله چکلیست )نمودار 8( به شرح زیربهدستآمده است. وضعیت محیط فیزیکی مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران: سایت کامپیوتر 411% دپارتمان یادگیری مجازی 1% اتاق دیداری شنیداری 21% کتابخانه 411% سالن مطالعه 11% اتاق مشاور 1% اتاق کنفرانس 12/1% اتاق ویدئو کنفرانس 42/1% سالن ورزشی سرپوشیده 21% فضای ورزشی باز 1% سالن اجتماعات 11% کارگاه ویژه خالقیت و کارورزی 1% اتاق تکنولوژیست آموزشی 42/1% کارگاه ویژه حرفههای مختلف 1% کالس درس 411% نمازخانه 12/1% محل استراحت کارکنان 1% محل استراحت یادگیرندگان 1% سرویس بهداشتی 42/1% بوفه مرکز 1% به دست آمد. بنابراین با توجه به درصد فراوانی پاسخهای بلی و میانگین درصدها در سطح جهانی وضعیت محیط فیزیکی مرکز یادگیری

20 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان دانشگاه عالمه طباطبایی تهران و درمجموع مرکز یادگیری دانشگاهی ایران پایینتر از سطح استاندارد جهانی و ضعیف توصیف میگردد. 100 فراوانی درصدی نمودار 8. فراوانی تراکمی محیط فیزیکی مراکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبائی 1( وضعیت تشکیالت مراکز یادگیری دانشگاهی ایران شرح زیربهدستآمده است. بهوسیله چکلیست )نمودار 3 ( به وضعیت تشکیالت مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران: تکنولوژیست آموزشی در اداره مرکز نقش دارد 21% متناسب با هر موضوع در مرکز متخصص وجود دارد 1% تکنولوژیست آموزشی در طراحی دورههای آموزشی نقش دارند 1% مدرسان دروس تخصصی در مرکز نقش دارند 411% مشاور تحصیلی در مرکز نقش دارد 1% مشاورین آموزشی برای مدرسان در نظر گرفته شده است 1% مشاور پژوهشی در مرکز نقش دارد 1% روانشناس ویژه کارکنان و دانشجویان در مرکز وجود دارد 1% مشاور شغلی خارج از مرکز در مرکز نقش دارد 42/1% مرکز با نهادهای شغلی بیرون ارتباط دارد 1% نسبت

21 32 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری... اساتید به دانشجویان مناسب است 1% مرکز با اساتید رشتههای مرتبط بیرون از مرکز ارتباط دارد % 21 در طراحی مرکز به عامل مشارکت دانشجویان توجه شده است 1% برای ارجاع دانشجو به محیط کارپژوهی تدبیری برنامهای وجود دارد 1% مرکز دارای متخصص ارزشیابی و آسیبشناسی از سیستم آموزشی است 1% به دست آمد. بنابراین با توجه به درصد فراوانی پاسخهای بلی و میانگین درصدها در سطح جهانی وضعیت تشکیالت مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران و در مجموع مرکز یادگیری دانشگاهی ایران پایینتر از سطح استاندارد جهانی و ضعیف توصیف میگردد درصد فراوانی میانگین درصد فراوانی کل )1 نمودار 9. وضعیت تشکیالت مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبائی وضعیت رسانههاو مواد و تجهیزات مراکز یادگیری دانشگاهی ایران چکلیست )نمودار 41( به شرح زیر بهدستآمده است. بهوسیله وضعیت رسانه مواد و تجهیزات مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران کتاب % 411 نشریات ادواری % 411 نشریات علمی % 81/1 رسانههای چاپی % 42/1 رسانههای چندبعدی % 42/1 سیستم آموزش مجازی % 1 ویدئو پروجکشن % 411 ویدئو کنفرانس % 42/1 کالس مجازی % 1 سی دی آموزشی % 411 کامپیوتر % 411 کامپیوتر متصل به اینترنت % 411 کتابخانه دیجیتال % 21 وایتبرد دیجیتال % 1 میز مطالعه % 411 اتاق فکر مجازی 1% منابع مطالعاتی کارکنان 21% منابع مطالعاتی یادگیرندگان 411% کمد ابزار 1% بستههای آموزشی 42/1% بستههای خودآموز % هب 1 دست آمد. یافتهها در نمودار 41-1

22 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان نمایش داده شده است. بنابراین با توجه به درصد فراوانی پاسخهای بلی و میانگین درصدها در سطح جهانی وضعیت رسانه مواد و تجهیزات مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران و درمجموع مرکز یادگیری دانشگاهی ایران پایینتر از سطح استاندارد جهانی و ضعیف توصیف میگردد. 100 درصد فراوانی نمودار 11. فراوانی تراکمی رسانهها مواد و تجهیزات مراکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبائی آیا تفاوت بین مؤلفههای موردبررسی در بین مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مراکز یادگیری دانشگاهی ایران معنیدار است برای مشخص کردن معنیداری تفاوت بین مؤلفههای پنجگانه تحقیق در بین مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مراکز یادگیری دانشگاهی ایران از آزمون خی 2 استفادهشده است.

23 39 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری... مقایسه وضعیت محتوای آموزشی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران درنمودار 44 آزمون معنیداری خی 2 هب دستآمده را نشان میدهد. سطوح ایران جهان جدول 1. سطح معنیداری مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مرکز یادگیری دانشگاه عالمه شاخصهای آماری پاسخ بله خیر بله خیر طباطبایی تهران ازنظر محتوای آموزشی فراوانی درصد فراوانی خی 2 =41/ سطح معنیداری P 1/14 درجه آزادی /11 99/ با توجه به نتایج مندرج در جدول چون مقدار خی 2 محاسبهشده )41/11= ( بزرگتر از مقدار خی 2 جدول )1/19 = ( در آلفای 1/14 و درجه آزادی )4= 4 )Df میباشد بنابراین تفاوت بین مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مراکز یادگیری دانشگاهی ایران ازنظر محتوای آموزشی معنیدار است. نمودار 1 این تفاوت را بهصورت گرافیکی نشان میدهد. در نمودار 1 به مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران ازنظر نیروی انسانی پرداختهشده و آزمون معنیداری خی 2 نیز بهدستآمده است. جدول 2. سطح معنیداری مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی ازنظر نیروی انسانی خی 2 سطوح شاخصهای آماری پاسخ فراوانی درصد فراوانی سطح معنیداری درجه آزادی 4 P 1/14 =8/ /11 99/ ایران جهان بله خیر بله خیر

24 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان با توجه به نتایج مندرج در جدول چون مقدار خی 2 محاسبهشده )8/11= α( بزرگتر از مقدار خی 2 جدول )1/19 = α( در آلفای 1/14 و درجه آزادی )4= 4 )Df میباشد بنابراین تفاوت بین مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مراکز یادگیری دانشگاهی ایران ازنظر نیروی انسانی معنیدار است. نمودار 1 این تفاوت را بهصورت گرافیکی نشان میدهد. در نمودار 8 : به مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مرکز یادگیری دانشگاه عالمه طباطبایی تهران ازنظر محیط فیزیکی پرداختهشده و آزمون معنیداری خی 2 نیز بهدستآمده است. جدول 3. سطح معنیداری مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مراکز یادگیری دانشگاه عالمه سطوح ایران جهان شاخصهای آماری پاسخ بله خیر بله خیر فراوانی طباطبایی ازنظر محیط فیزیکی درصد فراوانی خی 2 α = سطح معنیداری P< 1/14 درجه آزادی /81 99/ با توجه به نتایج مندرج در جدول چون مقدار خی 2 محاسبهشده) 51 51=α( بزرگتر از مقدار خی 2 جدول )1/19 = ( در آلفای 1/14 و درجه آزادی )4= 4 )Df میباشد بنابراین تفاوت بین مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مراکز یادگیری دانشگاهی ایران ازنظر محیط فیزیکی معنیدار است. نمودار 8 این تفاوت را بهصورت گرافیکی نشان میدهد. جدول 4. سطح معنیداری مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مراکز یادگیری دانشگاهی ایران سطوح ایران جهان شاخصهای آماری پاسخ بله خیر بله خیر فراوانی ازنظر تشکیالت درصد فراوانی خی 2 =41/21 α سطح معنیداری P< 1/14 درجه آزادی /41 91/

25 21 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری... با توجه به نتایج مندرج در جدول چون مقدار خی 2 محاسبهشده )41/21 = α( بزرگتر از مقدار خی 2 جدول )1/19 = α( در آلفای 1/14 و درجه آزادی )4= 4 )Df میباشد بنابراین تفاوت بین مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مراکز یادگیری دانشگاهی ایران ازنظر تشکیالت معنیدار است. نمودار 3 این تفاوت را بهصورت گرافیکی نشان میدهد. در نمودار 41 به مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مراکز یادگیری دانشگاهی ایران ازنظررسانهها مواد و تجهیزات پرداختهشده و آزمون معنیداری خی 2 نیز بهدستآمده است. جدول 5. سطح معنیداری مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مراکز یادگیری دانشگاهی ایران ازنظررسانهها خی 2 سطوح شاخصهای آماری پاسخ فراوانی درصد فراوانی سطح معنیداری درجه آزادی 4 P< 1/11 α =8/ /14 41/ ایران جهان بله خیر بله خیر با توجه به نتایج مندرج در جدول چون مقدار خی 2 محاسبهشده )8/11= α( کوچکتر از مقدار خی 2 جدول )1/19 = α( در آلفای 1/14 و درجه آزادی )4= 4 )Df میباشد بنابراین تفاوت بین مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مراکز یادگیری دانشگاهی ایران ازنظر رسانهها مواد و تجهیزات معنیدار میباشد. نمودار 41 این تفاوت را بهصورت گرافیکی نشان میدهد.

26 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان بلی)ایران( خیر)ایران( بلی)جهان( خیر)جهان( نمودار 11. سطح معنیداری تفاوت بین مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهان و مراکز یادگیری دانشگاهی تهران سؤال 1: برای راهاندازی مراکز یادگیری دانشگاهی در ایران با توجه به سطح جهانی چه مؤلفههایی موردنیاز است که باید موردتوجه قرار گیرد در این بخش 4. اغلب مراکز یادگیری دانشگاهی موفق در سطح جهان در قالب مراکز تکمیلی )جبرانی: کمک و ارائه منابع تکمیلی به یادگیرندگان در حوزههای تجربیات غنی بر اساس دروس ارائهشده مطالعاتی ویژه و غنیسازی: به اشتراک گذاردن در کالس درس(. 2. اغلب مراکز یادگیری دانشگاهی موفق در سطح جهان پژوهش محور میباشند. 9. اکثریت منابع انسانی متخصص در مراکز دانشگاهی جهان در بخش راهاندازیکالسهای مجازی و پشتیبانی از دورههای آموزشی غیرحضوری فعالیت میکنند. 1. اغلب مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهان مجهز به کتابخانه دیجیتال هستند. 1. بیشتر دانشگاهها سرفصلها و عناوین دروس دانشگاهی را بهصورت مدون و در چارچوب مشخص ارائه میدهند )محتوای آموزشی کامل ارائه نمیکنند(. در این راستا پایگاههای داده راهاندازی شده است و مراکز از دانشجویان در تقویت شیوههای گردآوری اطالعات پشتیبانی میکند. 1. اغلب دانشجویان مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهان در قالب کارپوشه )یادگیری سنجش و مهارت( فعالیتهای تحصیلی خود را ادامه میدهند. 1. در اغلب موارد کانالهای ارتباطی دانشجویان و اساتید در قالب شبکه و جامعه یادگیری مجازی است. 8. در طرح تشکیالتی اکثر مراکز یادگیری

27 23 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری... دانشگاهی در سطح جهان کارگروههایی تعریف شده است وکارگاههای آموزشی به دو شکل ویدئو کنفرانس و حضوری تشکیل میشود. 3. برای اکثر رشتههای درسی پایگاه اطالعاتی از محیطهای شغلی تشکیل شده است و در موارد بیشتری کارآموزان به محیطهای شغلی بیرون از مرکز ارجاع داده میشوند. با توجه به یافتهها تفاوت حاصل از مقایسه بین مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهان و ایران تفاوتی که در هرکدام از مؤلفههای مربوط به محتوای آموزشی منابع انسانی محیط فیزیکی تشکیالت و رسانه و مواد و تجهیزات به دست بهعنوان آمد دانشگاهی در ایران شناخته میشود. بحث و نتیجهگیری مؤلفههای برای نیاز مورد راهاندازی مراکز یادگیری در شرایطی که فناوری اطالعات آموزش را به یادگیری فعال و شخصی تبدیل کرده است فرایندی بودن و مبتنی بر حل مسأله بودن بهمنزلۀ رفع اساسی نیازهای پیشآمده مورد تأکید قرار میدهد مراکز سنتی مواد و منابع آموزشی نیز که پاسخ گوی نیازهای سنتی بودند به مراکز یادگیری جدید مبدل شدهاند تا با برخورداری از امکانات جدید این فناوری نوپا بتواند درخور و مؤثر همزمان دانش موردنیاز را در جهت اهداف شناختی و رفتاری بکار برد )میلتن 2112 به نقل از زنگی 4981(. بر این اساس مرکز یادگیری که در مدارس و دانشگاهها دایر میشود بخشی از ثروت ملی است. مدارس سازمانها و دانشگاهها که جزو عناصری هستند که آیندهی ملتها را رقم میزنند نیز ازجمله مواردی هستند که نیاز آنها به مراکز یادگیری بیشتر از موارد دیگر به چشم میخورد پژوهش حاضر با هدف مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و مراکز یادگیری دانشگاهی در ایران در مؤلفههای محتوای آموزشی نیروی انسانی محیط فیزیکی تشکیالتی تجهیزاتی رسانهای انجام شده است. با توجه به یافتههای این پژوهش بنابراین اگر مراکز یادگیری دانشگاهی بررسی شده در سطح جهانی بهعنوان نرم )هنجار( در نظر گرفته شود یافتههای مطالعه مراکز یادگیری دانشگاهی ایران نشان میدهد که این مراکز در مؤلفههای محتوای آموزش نیروی انسانی تشکیالت محیط فیزیکی و رسانهها مواد و تجهیزات نسبتا ضعیف میباشد. به عبارتی بین مراکز یادگیری دانشگاهی ایران و مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی تفاوت معناداری وجود دارد بنابراین میتوان نتیجه گرفت که مراکز یادگیری دانشگاهی

28 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان موجود در ایران در مؤلفههای ذکر شده از وضعیت مطلوبی برخوردار نمیباشند و نیازمند توجه بیشتر به مراکز از سوی مسئوالن امر میباشند. در ارزشیابی هایی که از مؤلفههای مراکز یادگیری دانشگاهی ( محیط فیزیکی نیروی انسانی سیستم تشکیالت رسانهها مواد و تجهیزات محتوا( درسطح جهانی و ایران انجام پذیرفت مشاهده کردیم که مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح ایران در تمامی مؤلفههای بکار رفته در یک مرکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با ضعف روبرو بود. یعنی اینکه مراکز یادگیری دانشگاهی ما با توجه به تعاریف مراکز یادگیری دانشگاهی و تمامی مؤلفههای موجود در مراکز یادگیری دانشگاهی فاصله زیادی با مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی دارد. حال باید طبق استانداردها پیش بسوی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی رفت تا بتوانیم سطح یادگیری را که تمامی دغدغههای یک نظام آموزشی یک کشور میباشد با این امر مهم به سرانجام رسانیم. منابع ابوالقاسمی ابراهیم. )4939(. بررسی مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی و ارائه طرحی جامع جهت راهاندازی آن در دانشگاهها. برای دریافت مدرک کارشناسی ارشد در رشته تکنولوژی آموزشی. ازندریانی حسین. )4988(. بررسی مراکز یادگیری دانش آموزان استثنایی. اسکات آماندا. )4989(. مراکز یادگیری راهنمای گامبهگام برنامهریزی مدیریت و ارزشیابی یک. مرکز مواد و منابع سازمانی ترجمه محمدرضا افضلنیا. تهران: تزکیه. )انتشار به زبان اصلی 4331 ( افضل نیا محمدرضا. )4981(. طراحی و آشنایی با مراکز مواد و منابع یادگیری. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها )سمت(. افضل نیا محمدرضا. )4981(. تجربههای جدید آموختن برای خودگستری. مجموعه مقاالت دومین همایش فناوری آموزشی. تهران: دانشگاه عالمه طباطبایی. امینی کاظم. )4984(. آشنایی با تشکیالت اداری. تهران: تکوک زرین. تعاونی شیرین. )4984(. استانداردهای کتابخانههای تخصصی ایران. تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسالمی ایران.

29 25 مقایسه مراکز یادگیری دانشگاهی در سطح جهانی با مراکز یادگیری... داریوش بابک. )4989(. مرکز فناوری اطالعات دانشگاه آزاد اسالمی واحد تهران مرکزی دانشکده هنر و معماری. دالور علی. )4989(. روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: ویرایش. زنگی افشین. )4981(. نقش مراکز یادگیری نهضت سوادآموزی بر سوادآموزی یادگیرندگان شهر تهران ازنظر مدیران آموزشیاران و یادگیرندگان در سال تحصیلی و ارائه الگویی جهت استفاده بهینه از این مراکز. برای دریافت مدرک کارشناسی ارشد در رشته تکنولوژی آموزشی. دانشگاه عالمه طباطبایی. شعاری نژاد علیاکبر. )4981(. نگاهی نو به روانشناسی آموختن یا روانشناسی تغییر رفتار. تهران: چاپخش. ج 2 کانتی ماهاپاترا. )4981(. مدیریت منابع انسانی در کتابخانهها. ترجمه ثریا ضیایی مجتبی کفاشان. مشهد: انتشارات مرندیز. گریسون دی. آر. وآندرسون تری. )4981(. یادگیری الکترونیکی در قرن 24. ترجمه اسماعیل زارعی زوارکی وسعید صفایی موحد. تهران: مؤسسه انتشاراتی علوم و فنون. )انتشار به زبان اصلی 2119 (. نجفقلی نژاد. )4983(. بررسی نیازهای کاربران مراکز یادگیری دانشگاه تبریز. هاشم زاده ناصر. )4982(. مواد مرکز یادگیری محلی توسعۀ پایدار. سازمان مدیریت و برنامهریزی استان اصفهان مدیریت آموزشی و پژوهشی هومن حیدرعلی. )4981(. شناخت روش علمی در علوم رفتاری )پایههای پژوهش(. تهران: پیک فرهنگ Committee on Developments in the Science of Learning. (2000). How People Learn, 2nd ed. pp , National Academy Press. Cox, M. D. (2004), Introduction to faculty learning communities. New Directions for Teaching and Learning, 2004: doi: /tl.129 Derek Bok Center for Teaching and Learning Diamond, Robert. M. (2005). The institutional change agency: The expanding role of academic support centers. In Chadwick-Blossey, Sandra (Ed.), To Improve the Academy, 23, pp Bolton, M. A: Anker Publishing Company. Gullatt, Daved E. & Weaver, Sue. Wells. (1997). Use of Faculty Development Activities To Improve the Effectiveness of U.S. Institutions of Higher Education. Paper presented at the Annual Meeting of the Professional

30 فصلنامه روانشناسی تربیتی سال دوازدهم شماره چهلم تابستان and Organizational Development Network in Higher Education (22nd, Hines City, FL, October 16-19, 1997). Knight, Jim. (2007). Instructional Coaching. Corwin Press. Knight, Jim. (2008). Coaching: Approaches and Perspectives. Corwin Press. Layne, J., Froyd, J., Morgan, J., & Kenimer, A. (2002). Faculty Learning Communities. In proceedings of the 32nd ASEE/IEEE Frontiers in Education Conference, pp. F1A doi: /fie URL: Queen's University, Ontario: Centre for Teaching and Learning Singer, Susan R. (2002). Learning and Teaching Centers: Hubs of Educational Reform. New Directions for Higher Education, 119, Wiley Publications. Tannen, Deborah. (1996). Researching gender-related patterns in classroom discourse. TESOL Quarterly, 30, برای اطالعات بیشتر به سایتهای ذیل مراجعه کنید: ber=24586 www. hilt. Harvard.edu www. Hkuspace.hk