بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران

Transcript

1 فصلنامه تحقیقات جدید در علوم انسانی Human Sciences Research Journal سال سوم/ شماره چهاردهم/ پاییز /5931 صص Vol 3 / No 14 / 2016 / P بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران چکیده پرستو سهرابی )کارشناسی ارشد رشته مدیریت اجرایی گرایش استراتژیک دانشگاه آزاد اسالمی واحد کرج. دانشکده مدیریت و حسابداری( هدف از انجام این پژوهش بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران میباشد. هوش سازمانی شامل هفت مؤلفه ی چشم انداز استراتژیک سرنوشت مشترک میل به تغییر روحیه اتحاد و توافق کاربرد دانش و فشار عملکرد طبق مدل کارل آلبرشت و مزیت رقابتی شامل سه مؤلفهی رهبری هزینه تمایز و تمرکز طبق مدل مایکل پورتر میباشد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه ی گردآوری اطالعات تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی است و از نظر روش تحلیل فرضیهها همبستگی است. جامعهی آماری این پژوهش شامل کارکنان دارای مدرک تحصیلی کارشناسی و کارشناسی ارشد بانک ملی ایران )شعب غرب تهران( می باشد که تعداد آنها 144 نفر است. برای انجام نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی ساده و جهت محاسبه ی حجم نمونه ی آماری از فرمول نمونه گیری از جوامع محدود کوکران استفاده گردید و حجم نمونه 411 نفر تعیین شد. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که فرضیه ی اصلی و فرضیات فرعی تحقیق مورد تأیید قرار گرفت. به عبارت دیگر هوش سازمانی و هر یک از مؤلفههای آن )چشم انداز استراتژیک سرنوشت مشترک میل به تغییر روحیه اتحاد و توافق کاربرد دانش و فشار عملکرد( بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثر مثبت و معناداری دارند. واژههای کلیدی: هوش سازمانی مزیت رقابتی بانک ملی ایران

2 ISSN ( ) / 69 تحقیقات جدید در علوم انسانی سال سوم شماره چهاردهم پاییز 5961 مقدمه در عصر حاضر فناوری های نوین با سرعتی شتابان درحال پیشرفت است. جوامع به صورت عام و بازار عرضهی کاالها و خدمات به صورت خاص با شتابی وصف ناپذیر به دنبال روشهایی هستند که بقای آنها را در دنیای در حال تحول تضمین کند. پیش بینی آینده ی این رقابت ها برای کسی معلوم نیست. سازمان ها ظاهرا فقط برای رقابت ایجاد میشوند و دیگر زنده بودن به معنای دستیابی به وضعیت سودآور مداوم نمی باشد. یکی از عواملی که میتواند قدرت رقابت پذیری یک سازمان را افزایش دهد و آن را از دیگر سازمان ها متمایز نماید 4 هوش سازمانی است. هوش سازمانی فرآیند افزایش سوددهی سازمان در بازار رقابتی با استفاده ی هوشمندانه از داده های موجود در فرآیند تصمیم گیری در سازمان و ابزار قدرتمندی است که در اختیار سازمان ها قرار دارد و به آنها در شناخت بهتر مشتریان و تولیدکنندگان کمک شایانی می کند. همچنین با کمک آن میتوان کارایی عملیات داخلی یک سازمان را تعیین کرد )مختاری پور 4811(. بنابراین در سازمانهای امروزی که بیشتر در معرض تغییر و تحوالت نوظهور قرار دارند مفهوم هوش سازمانی میتواند به عنوان عامل راهبردی کسب و حفظ مزیت رقابتی به حساب آید )نسبی و همکار 001.) در این راستا این تحقیق با هدف "بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران" انجام میگردد. بیان مسئله یکی از ویژگیهای اساسی عصر حاضر تغییرات فزاینده ی دانش انسان در زمینه های گوناگون از قبیل دانش 002 اجتماعی اقتصادی صنعتی سیاسی و تکنولوژیکی است. در این شرایط شناخت و درک تغییرات بازار رقابت تکنولوژی نوآوری الگوهای رفتار مشتریان و پیش بینی روند آینده ی آنها برای رقابت ضروری است )جبار (. در حالی که در گذشته سازمانها به عنوان ترکیبی از وظایف محصوالت کارکنان فواید و فرآیندها در نظر گرفته می شدند امروزه آنها به طور فزاینده ای به عنوان سیستمهای هوشمند در نظر گرفته می شوند )آلبرشت (. بنابراین منطقی است که سازمانها را به عنوان سیستمهای هوشمند در نظر بگیریم زیرا آنها دارای قابلیت انتزاع تعامل و یادگیری از محیط خود هستند )نسبی و همکار 001 (. به بیان دیگر همان گونه که در دنیای انسانی انسانهایی موفق و کارا خواهند بود که دارای درجه باالیی از هوشمندی باشند در دنیای سازمانی نیز آن دسته از سازمانهایی توان رسیدن به مزیت رقابتی را خواهند داشت که از هوش سازمانی بهره مند باشند )طبرسا و همکاران.) Organizational Intelligence 2 Competitive Advantage 3 Albrecht

3 بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران / 69 هوش سازمانی بنابر تعریف آلبرشت به مفهوم ظرفیت یک سازمان برای به کارگیری همه ی نیروی فکری کارکنانش و تمرکز آن نیروی فکری بر انجام مأموریت سازمان می باشد )آلبرشت ) 001 و شامل هفت مؤلفه ی چشم انداز استراتژیک سرنوشت مشترک میل به تغییر روحیه اتحاد و توافق کاربرد دانش است )عبدلی کردستانی و همکاران ( و فشار عملکرد از زمان اجرای برنامه ی پنج ساله سوم توسعه در کشور ) ( آزاد سازی سیستم بانکی از طریق ایجاد بانک های خصوصی در دستور کار قرار گرفت و اکنون با ورود بانک ها و مؤسسات مالی و اعتباری خصوصی که باعث افزایش کمیت بانک ها و همچنین پیشرفت چشمگیر فناوری هایی مثل کارتهای اعتباری بانکداری اینترنتی موبایل بانک و... شده است بازار رقابت در این صنعت به طور کلی دگرگون شده است. به طوری که اکنون بیش از 80 بانک و موسسهی مالی اعتباری در این زمینه در سطح کشور فعالیت می نمایند. لذا رقابت تنگاتنگی بین بانکها برای ارائه ی خدمات بانکداری متناسب با نیاز و انتظارات مشتریان روز به روز در حال افزایش است. در چنین شرایطی مشتریان نیز برای سپردن منابع پولی خود نزد بانک ها دریافت خدمات با کیفیت باالتری را انتظار خواهند داشت. بنابراین بانکهایی میتوانند در این عرصه موفق باشند که هوشمندی سازمانی را در دستور کار خود قرار دهند. چرا که مطالعات نشان می دهد مفهوم هوش سازمانی به عنوان عامل راهبردی کسب و حفظ مزیت رقابتی در سازمان ها به حساب می آید )نسبی و همکار 001.) کسب مزیت رقابتی در جذب نقدینگی و سپرده های مشتریان برای بانک ملی ایران نیز که عهده دار ارائه ی خدمات مالی به شهروندان در کشور میباشد از اهمیت مضاعفی برخوردار است و همواره مورد توجه مدیران و سیاستگذاران آن قرار گرفته است لذا دستیابی به راهکارهای مناسب بهبود آن از طریق افزایش هوش سازمانی به عنوان مسأله ی پژوهش این تحقیق تلقی شده و در زمره ی اهداف این پژوهش قرار گرفت. لذا در این پژوهش ما به دنبال استفاده از هوش سازمانی به عنوان ابزار کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران هستیم. با توجه به مطالب یاد شده در این تحقیق به دنبال پاسخ به این سؤال هستیم که: آیا هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران تأثیر دارد یا خیر 1 Strategic Vision 2 Shared Fate 3 Appetite for Change 4 Heart 5 Alignment and Congruence 6 Knowledge Deployment 7 Performance Pressure

4 ISSN ( ) / 69 تحقیقات جدید در علوم انسانی سال سوم شماره چهاردهم پاییز 5961 ادبیات و پیشینه پژوهش هوش سازمانی مفهومی جدید در عرصه ی متون سازمان و مدیریت است. پیشینه ی موضوعی هوش سازمانی به 4 دهه 4110 بر میگردد و ریشه های آن را باید در نظریه های مدیریت دانش و یادگیری سازمانی سخن از هوش سازمانی از سال اهمیت 411 به طور آشکار و صریح در مقاله ای که جستجو کرد اما 8 ماتسودا با عنوان "هوش سازمانی آن به عنوان یک فرآیند و فرآورده" در کنفرانس بین المللی اقتصاد در توکیو منتشر کرد مطرح شده است. پس از آن به تدریج این موضوع را صاحبنظران دیگر بررسی کردند و مقاالت کتابها و پژوهش هایی در این زمینه تدوین شده است )پور کیانی و همکاران 1 گلین در سال.) با انتشار مقاله ای سه مدل از هوش سازمانی ارائه کرده است. مدل تجمع یا انباشتگی مدل سطح تالقی و مدل توزیعی یا پراکنشی. گلین هوش سازمانی را به سه رده طبقه بندی کرد که عبارت اند از: 4( تجمع هوش فردی ) رابطهی متقابل و درهم تنیدگی هوش فردی 8( هوش سازمانی به عنوان یک نظام بزرگتر. همچنین از نظر گلین هوش سازمانی شامل کارکردهای پردازش اطالعات است که امکان سازگاری با تقاضای محیط را فراهم می آورد و وابسته به شروع نوآوری و اجرای آنهاست. آلبرشت این مفهوم را در سال 2002 در کتاب قدرت اذهان در کار )هوش سازمانی در عمل( بیان نموده است. شکل 1-2 مدل هوش سازمانی آلبرشت)آلبرشت 2002( 1 Knowledge Management 2 Organizational Learning 3 Matsuda 4 Glynn

5 بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران / 66 وی با قانون سال تجربه در زمینه ی مشاوره ی مدیریت وکار در ارتش آمریکا به عنوان افسر اطالعات مدیریت برنامه ی غیرنظامی دولت فدرال آمریکا مدیر بازاریابی یک شرکت فضانوردی و غیره قانونی را تحت عنوان" پژوهش وی 4 آلبرشت " در عرصه ی مسائل سازمان و مدیریت در این کتاب مطرح می کند که نتیجهی سالها تجربه و میباشد )جعفری و همکار 4811(. تفاوت میان یک تیم بسکتبال قهرمان جهان و نفر آدم قد بلند چیست تفاوت های بسیاری وجود دارد. هر یک از افراد به تنهایی دارای درجه ای از استعداد دانسته ها و انگیزه ها هستند. اما این به تنهایی کافی نیست. آنها باید مقصد مشترک خاص خود را با مقاصد دیگران ترکیب نمایند. همین اصل برای یکپارچگی منابع هوشمندی هر سازمانی که تصور کنید نیز وجود دارد. یک گروه موسیقی یک واحد نظامی یک تیم جراحی یک خانواده ی شاد یک هویت قانونی یک کسب و کار کوچک یا بزرگ. موفقیت چنین سازمان هایی بر ادغام موفق هوش انفرادی به یک هوش جمعی و مشترک بستگی دارد )آلبرشت 001 به عنوان یک مفهوم نظری.) میتوان از هوش سازمانی به عنوان یکی از مهمترین نکات در نظریه ی سازمان یاد کرد. هوش سازمانی به عنوان توانایی یک سازمان در حل مسائل سازمانی تعریف میشود)ماتسودا 411(. تمرکز این مفهوم بر یکپارچگی توانایی های انسانی و فنی برای حل مسائل است و اگر بخواهیم دقیق تر صحبت کنیم باید بگوییم که هوش سازمانی شامل کلیت و تمامیت اطالعات تجربه.)4811 دانش و درک مسائل سازمانی است )ملک زاده امروزه بر مدیران شرکت ها و دانشمندان عرصه ی مدیریت پوشیده نیست که سازمان ها در سیر و حرکت خود با موضوعات متنوعی مواجهند و پدیده ی پیچیدگی سازمانی گریبانگیر آن هاست. این پیچیدگی از عوامل متعددی از قبیل موارد ذیل ناشی می گردد: گذشت زمان تغییر سطح نیازمندی پیشرفت علم و تکنولوژی افزایش و گستردگی رقابت تغییرات موجود در شاخصهای بازار تکامل فهم و ادراک بشری تغییر سطح و نوع ارتباطات درون سازمانی تغییر سطح و نوع ارتباطات برون سازمانی وقوع چالش های جدید پیچیده شدن رفتار انسان ها به عنوان منابع انسانی و منابع محدود. این موارد باعث افزایش پیچیدگی سازمانی می گردد و مدیران و دانشمندان را با سازمان های پیچیده مواجه میسازد. سازمان های پیچیده نوعا با مسائل و مشکالت سازمانی مواجه هستند. منظور از مشکالت سازمانی آن دسته از عوامل محدود کننده مخرب موانع و غیره که در حال حاضر مجموعه را از رسیدن به اهداف تعیین شده دور نگاه داشته و ظهور خارجی دارد به این معنی که با یک بررسی ساده کارشناسی سطح کلی آن قابل کشف است و به صورت بالفعل به موقعیت سازمان آسیب وارد می کند. مسائل سازمانی عواملی هستند که اگر چه در ظاهر آسیبی به وضعیت فعلی مجموعه وارد نمی کنند اما سازمان را از آنچه که میتواند بدان دست یابد باز نگاه می دارند و 1 Albrecht Law

6 ISSN ( ) / 511 تحقیقات جدید در علوم انسانی سال سوم شماره چهاردهم پاییز 5961 ممکن است با یک بررسی ساده قابل شناسایی نباشند. در واقع پیچیدگی سازمانی حالتی از سازمان است که مسائل و مشکالت آن در موضوعات حوزه ها و فعالیت های سازمان افزایش یافته و اداره ی آن را سخت و دشوار می سازد به گونه ای که هم جلوی حرکت فعلی و دستیابی به اهداف معمول را می گیرد و هم مانعی برای پیشروی توسعه و تعریف اهداف برتر میشود. اینجاست که هوش سازمانی به عنوان یک عامل و البته در یک بستر مناسب و در قالب یک چارچوب صحیح میتواند سازمان را یاری داده و ایفای نقش نماید. هوش سازمانی با توجه به تکیه بر توانایی ها و مهارت های سازمان و ترکیب صحیح آن میتواند راه حل های مؤثری را برای حل مشکالت و مواجهه با مسائل ارائه نماید. این موضوع باعث افزایش توانمندی و سرعت یا چابکی سازمان در حل مسائل و مشکالت گشته و توان اداره ی یکپارچه و بهینه ی پیچیدگی سازمانی را باال می برد. بدین طریق کارایی و اثربخشی مجموعه در جهت نیل به اهدافش رشد یافته و این گونه است که ضریب موفقیت در سازمان باال می رود )طاهریان فرد 4811(. نگاهی نافذ به جهان پیرامون این حقیقت را آشکار می کند که جهان امروز بسیار متفاوت از گذشته است که در این راستا از ویژگی های مسلط جهان امروز می توان به جهانی شدن اقتصاد تولید انبوه و ظرفیت مازاد در اکثر بازارها رقابت بر مبنای زمان انبوه اطالعات و کارایی ارتباطات و دانش اطالعات و قدرت روز افزون مشتری اشاره کرد و این همه بیانگر یکپارچگی بازارهای جهانی و پیچیدگی روز افزون بازارها و پویایی محیط فراروی شرکتها و مؤسسات تولیدی و خدماتی است. در چنین فضایی این سؤال اساسی قابل طرح است که: راز بقا و موفقیت سازمان ها در بازار فرا رقابتی امروز چیست با نگاهی به ادبیات مربوطه و بررسی نظریات متخصصان مدیریت استراتژیک پاسخ سؤال را در ایجاد حفظ و تداوم مزیت رقابتی در می یابیم به این معنا که صاحبنظران معتقدند سازمانها برای مصون ماندن از امواج سهمگین محیطی و نیز سازگاری با الزامات رقابتی چاره ای جز کسب و تداوم مزیت رقابتی ندارند )حبیبی 4811(. طی سالهای اخیر مزیت رقابتی در مرکز بحث استراتژی های رقابتی قرار گرفته و بحث های زیادی دربارهی مزیت رقابتی مطرح شده است. با این وجود ارائه ی یک تعریف دقیق از مزیت رقابتی مشکل است. از یک طرف مزیت رقابتی به معنای بازده بیش از حد معمول تلقی شده و از طرف دیگر مزیت رقابتی به عملکرد بازار سرمایه و انتظارات مرتبط شده است. ارزش 4 اما رایج ترین تعریف مزیت رقابتی در حوزه ی استراتژی رقابتی و در چارچوب خلق هر آنچه موجب شود درآمد بیش از هزینه افزایش یابد تجلی پیدا میکند )راسخی و همکار 4812(. 4( پایان نامهی کارشناسی ارشد: اثرات کاربرد فناوری اطالعات بر مزیت رقابتی در شرکت های کوچک و متوسط )مطالعه موردی: شهرک صنعتی همدان( )محمدمرادیان 4814( 1 Competitive Strategy

7 بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران / 515 در پایان نامه ی فوق سعی شده است تأثیر به کارگیری فناوری اطالعات در ایجاد مزیت رقابتی در شرکتهای متوسط و کوچک مورد واکاوی قرار گیرد. بنابراین افزایش کارایی و اثربخشی افزایش سود و کاهش هزینه به عنوان مزیت های رقابتی مورد نظر انتخاب شدند. نمونه ی آماری این پژوهش متشکل از مدیران مسئولین و افراد تحصیل کرده بود و از طریق جدول مورگان تعداد 8 نفر از این افراد انتخاب شدند. با انجام تحلیل آماری بر روی داده های جمع آوری شده مشخص گردید به کارگیری فناوری اطالعات در سازمانهای کوچک و متوسط بر روی کارایی و اثربخشی تأثیر گذاشته و موجب افزایش سود و کاهش هزینه های عملیاتی و استراتژیکی میشود. پژوهش انجام شده بیانگر تأثیر مثبت فناوری اطالعات بر عملکرد شرکتهای کوچک و متوسط است. ) مقاله: طراحی و تبیین مدل مزیت رقابتی مبتنی بر هوشمندی سازمانی در سازمانهای دانش بنیان )طبرسا رضائیان و نظرپوری 4814( هدف این تحقیق شناسایی عوامل مؤثر بر مزیت رقابتی مبتنی بر هوشمندی سازمانی بر اساس مؤلفه های سازمانهای دانش بنیان می باشد. واحد تجزیه و تحلیل و جامعه ی آماری این تحقیق شامل اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاههای سطح استان لرستان میشود. تعداد اعضای نمونه 880 نفر تعیین شد. تحلیل یافتهها نشان می دهد که انسانی و 4 درصد از مزیت رقابتی در سازمانهای دانش بنیان از طریق سازه ی هوشمندی درصد آن از طریق هوشمندی ساختاری تبیین میشود. همچنین استراتژیهای دانش با ضریب تشخیص 10 درصدی و 11 درصدی مهمترین شاخص اثرگذار بر هوشمندی ساختاری و هوشمندی انسانی محسوب میشود. 8( پایان نامه ی کارشناسی ارشد: بررسی مقایسه ای هوش سازمانی در واحدهای صف و ستاد )مطالعه ی موردی: بانک سپه شهر تهران( )عباسی 4810( 08 آنها هدف این تحقیق سنجش هوش سازمانی کارکنان واحدهای صف و ستاد بانک سپه است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و در جامعه ای مشتمل بر کلیه ی کارکنان شاغل استان تهران در پایان سال 4811 است که تعداد نفر)شامل 11 1 نفر مرد و نفر زن( می باشد. این تعداد در چهار رده ی شغلی تخصصی مدیریتی اجرایی و فنی مشغول انجام وظیفه هستند. ابزار تحقیق پرسش نامه ای بر اساس هفت مهارت کارل آلبرشت است. هدف کلی این پژوهش بررسی هوش سازمانی کارکنان بانک سپه در واحد صف و ستاد است. فرضیه ی اصلی تحقیق نیز این است که بین هوش سازمانی واحدهای صف و ستاد تفاوت معناداری وجود دارد. این فرضیه رد شد. فرضیه های فرعی تحقیق یعنی وجود تفاوت معنادار بین واحدهای صف و ستاد بانک سپه در ابعاد چشم انداز استراتژیک اعتقاد به سرنوشت مشترک شاخص اتحاد و توافق روحیه کاربرد دانش و برخورد مدیران در رابطه با عملکرد کارکنان رد شد. به غیر از بعد میل به تغییر کارکنان در این دو واحد که فرضیه ی معنادار بودن تفاوت آن ها تأیید شد.

8 ISSN ( ) / 511 تحقیقات جدید در علوم انسانی سال سوم شماره چهاردهم پاییز 5961 برای تحلیل دادههای این تحقیق با بهره گیری از نرم افزار SPSS و آزمون T تک نمونهای و مستقل این مرحله انجام شد. 1( مقاله: هوش سازمانی بررسی مقایسه ای بانک های دولتی و خصوصی )کیماسی چیت سازان و فاخر 4810( پژوهش فوق در قالب یک پژوهش توصیفی کاربردی تفاوت هوش سازمانی در بانک های دولتی و خصوصی را مورد مطالعه قرار داده است. بر این اساس در قالب یک پژوهش توصیفی کاربردی با بهره گیری از پرسش نامه ی استاندارد هوش سازمانی که مشتمل بر 11 گویه در قالب هفت بعد است از 1 1 نفر از کارکنان دو بانک دولتی و دو بانک خصوصی نظر خواهی شد. نتایج پژوهش نشان داد در مجموع هوش سازمانی بانک های خصوصی به صورت معناداری از هوش سازمانی بانکهای دولتی بیشتر است. ) پایان نامه ی کارشناسی ارشد: رابطه ی بین هوش سازمانی و مدیریت دانش سازمانی در معاونت اقتصادی بانک مرکزی ج. ا. ا )عربی 4810( در پایان نامهی فوق تالش شده است تا رابطهی بین هوش سازمانی )با هفت مؤلفه ی چشم انداز استراتژیک سرنوشت مشترک میل به تغییر اتحاد و توافق روحیه 11 کاربرد دانش و فشار عملکرد( با مدیریت دانش سازمانی)با چهار مؤلفهی خلق دانش ثبت دانش استقرار دانش و تسهیم دانش( مورد مطالعه قرار گیرد. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش تحقیق حاضر توصیفی از نوع همبستگی و علی مقایسه ای می باشد. جامعهی آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان رسمی معاونت اقتصادی بانک مرکزی ج. ا. ا می باشد که جمعا نفر می باشند. از این تعداد با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب با حجم نمونه ای به حجم 4 4 نفر انتخاب شد و مورد بررسی قرار گرفت. در قسمت پایان پژوهش نتیجه گیری شده است که فرضیه ی اصلی تحقیق تأیید میشود و بین هوش سازمانی و مدیریت دانش سازمانی در معاونت اقتصادی بانک مرکزی ج. ا. ا رابطه مثبت و معنا داری وجود دارد و در نهایت سهم هر یک از مؤلفه های هوش سازمانی در مدیریت دانش سازمانی حاصل میشود. )4810 ) مقاله: بررسی میزان تأثیر هوشمندی رقابتی در ایجاد مزیت رقابتی )رضایی دولت آبادی زینلی و شکرچی زاده در این مقاله به بررسی میزان تأثیر هوشمندی رقابتی و اجزای آن)شامل برنامه ریزی و تمرکز جمع آوری داده ها تجزیه و تحلیل داده ها انتشار داده ها و ارزیابی داده ها( بر مزیت رقابتی)با چهار مؤلفه کارایی نوآوری پاسخگویی به مشتری و کیفیت محصول( در شرکت های موجود در شهرک علمی تحقیقاتی شهر اصفهان پرداخته شده است. اطالعات مورد نیاز با استفاده از پرسش نامه جمع آوری و از طریق نرم افزار لیزرل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

9 بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران / 519 نتایج حاکی از آن است که استفاده از یک برنامه ی هوشمندی رقابتی سبب دست یابی به مزیت رقابتی نسبت به رقبا میشود و تضمین کننده ی بقای سازمان است. به عبارت دیگر برنامه ریزی و تمرکز جمع آوری تجزیه و تحلیل و انتشار و ارزیابی اطالعات سبب تقویت قدرت رقابتی شرکت به منظور کسب موقعیت برتر در بازار میشود. 2( مقاله: تأثیر سرمایه گذاری منابع انسانی بر مزیت رقابتی: نقش میانجی سرمایه ی انسانی )حاجی کریمی و رحیمی )4811 پژوهش فوق با هدف شناسایی تأثیر سرمایه گذاری در منابع انسانی بر مزیت رقابتی و با لحاظ نمودن سرمایه ی انسانی به عنوان متغیر میانجی یا واسطه انجام شده است. بدین منظور پرسش نامه ای برای سنجش این متغیرها طراحی شده و پس از اطمینان از روایی و پایایی ابزار اندازه گیری توسط تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی در میان نمونه ای متشکل از 800 نفر از مدیران شرکت های داروسازی توزیع شد. روش تحقیق پیمایشی همبستگی و به طور مشخص مبتنی بر معادالت ساختاری است. نتایج حاصل از مدل تحقیق نشان داد که سرمایه گذاری در منابع انسانی میتواند طبق مدل تحلیل مسیر ارائه شده بر مزیت رقابتی این شرکت ها تأثیر گذارد. در پایان جهت دستیابی به مزیت رقابتی از طریق افزایش سطح سرمایه گذاری در منابع انسانی و سرمایه ی انسانی پیشنهاداتی برای مدیران ارائه شد. 1( مقاله: بررسی رابطه ی هوش سازمانی مدیران با عملکرد آنان در سازمانهای دولتی استان آذربایجان شرقی )بیک زاد عالئی و اسگندری 4811( هدف تحقیق فوق بررسی رابطه ی هوش سازمانی مدیران و عملکرد آنان در دستگاههای دولتی شهر تبریز می باشد. برای این منظور هوش سازمانی بر اساس نظریه ی کارل آلبرشت در هفت بعد تصور استراتژیک سرنوشت مشترک میل به تغییر روحیه اتحاد و توافق کاربرد دانش و فشار عملکرد تعریف و در این راستا یک فرضیه ی اصلی و هفت فرضیه ی فرعی تنظیم شد. جامعه ی آماری تحقیق حاضر کارکنان دستگاههای دولتی شهر تبریز هستند که تعداد آنها 8 1 نفر می باشد و حجم نمونه با استفاده از رابطه کوکران 882 نفر برآورد گردید که نمونهی آماری با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب شد. ابزار جمع آوری اطالعات دو پرسشنامه شامل پرسشنامهی هوش سازمانی با 11 سؤال و پرسشنامه ی عملکرد مدیران با 0 سؤال است که پس از سنجش روایی و پایایی آنها در اختیار نمونه آماری قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل آماری اطالعات جمع آوری شده از روشهای آماری توصیفی و استنباطی استفاده شد. بدین ترتیب که برای طبقه بندی تلخیص و تفسیر داده ها از روش آمار توصیفی و برای آزمون فرضیه های تحقیق از روش آماری استنباطی )آزمون r پیرسون( استفاده شد. نتیجه حاصله بیانگر این است که بین هوش سازمانی مدیران و عملکرد آنان در دستگاههای دولتی شهر تبریز رابطه معنی داری وجود دارد.

10 ISSN ( ) / 511 تحقیقات جدید در علوم انسانی سال سوم شماره چهاردهم پاییز ( مقاله: بررسی مقایسه ای رابطه ی بین هوش سازمانی و رهبری تیمی در بین اعضای هیأت علمی دانشگاههای دولتی اصفهان )سیادت کاظمی و مختاری پور 4811( هدف این پژوهش بررسی مقایسه ای رابطه ی بین هوش سازمانی و رهبری تیمی در بین اعضای هیأت علمی دانشگاههای دولتی اصفهان بوده و همبستگی علی مقایسهای است. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش تحقیق حاضر توصیفی از نوع میباشد. جامعه ی پژوهش این آماری دانشگاههای دولتی اصفهان هستند که درسال تحصیلی بالغ بر استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای متناسب شامل با حجم نمونه ای به حجم 00 کلیه ی اعضای هیأت علمی 411 نفر بوده اند. از این تعداد با عضو هیأت علمی انتخاب شد. ابزارهای این پژوهش عبارت بودند از نیمرخ هوش سازمانی و پرسشنامه رهبری تیمی. یافتهها نشان داد که 4( بین مؤلفههای هوش سازمانی و رهبری تیمی رابطه ی مثبت و معنادار وجود دارد ) بین میانگین نمره های هوش سازمانی و رهبری تیمی بر حسب دانشگاه دانشکده وگروه آموزشی تفاوت معنادار وجود دارد و 8( بین میانگین نمره های رهبری تیمی اعضای هیأت علمی بر حسب سن سابقه خدمت و افتخارات علمی تفاوت معنادار وجود دارد. 40( مقاله: سنجش هوش سازمانی کارکنان کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد و آستان قدس رضوی الحوایجی قاضی میرسعید و الهیان 4811( )باب هدف این پژوهش سنجش هوش سازمانی کارکنان کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد و آستان قدس رضوی است. پژوهش از نظر هدف کاربردی و به روش پیمایشی تطبیقی بین جامعه ای مشتمل بر 400 نفر )12 نفر از کتابداران کتابخانه ی آستان قدس رضوی و 8 نفر از کتابداران کتابخانههای دانشگاه فردوسی مشهد( انجام شد. ابزار پژوهش پرسش نامه ای بر اساس هفت مهارت کارل آلبرشت می باشد. کارل آلبرشت برای پاسخگویی و جلوگیری از کندذهنی گروهی از عنوان هوش سازمانی استفاده و مدلی را ارائه می کند که دارای هفت بعد است: چشم انداز استراتژیک سرنوشت مشترک میل به تغییر اتحاد و توافق روحیه کاربرد دانش و فشار عملکرد. هر یک از این بعدها یکی از فرضیه های پژوهش است. فرضیه ی اصلی پژوهش این است که بین هوش سازمانی در کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد و هوش سازمانی در کتابخانه ی آستان قدس رضوی تفاوت معناداری وجود ندارد. این فرضیه تأیید شد و فرضیه های فرعی پژوهش یعنی )چشم انداز استراتژیک در کتابخانه ی دانشگاه فردوسی مشهد با کتابخانه ی آستان قدس رضوی مشابه است( رد میشود و فرضیه ی اعتقاد به سرنوشت مشترک در کتابخانههای دانشگاه فردوسی مشهد و کتابخانه ی آستان قدس رضوی تأیید و در مورد عملکرد کارکنان در خصوص میل به تغییر مشابه بودن این دو کتابخانه را در این مورد تأیید میکند. روحیهی کارکنان در هر دو کتابخانه اختالف معناداری ندارد و این فرضیه نیز تأیید شد. میانگین شاخص اتحاد و توافق کارکنان در کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد و کارکنان کتابخانه ی آستان قدس رضوی

11 بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران / 511 است. این مشابهت را تأیید می کند. فرضیه ی کاربرد دانش در کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد و کتابخانه ی آستان قدس رضوی تأیید شد. برخورد مدیران در رابطه با عملکرد کارکنان در هر دو کتابخانه ی مورد پژوهش مشابه 44( مقاله: میزان مؤلفه های هوش سازمانی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی )جعفری و فقیهی 4811( هدف از انجام این پژوهش شناسایی میزان هوش سازمانی در سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بوده است. همچنین با توجه به مؤلفهی هوش سازمانی وضعیت هریک از مؤلفه ها به تفکیک تعیین گردیده است. روش مورد استفاده از نوع توصیفی- پیمایشی و جامعه مورد مطالعه کارکنان سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی بودند. جامعه آماری 312 نفر از کارکنان با مدرک تحصیلی لیسانس و باالتر را شامل میشود که با استفاده از فرمول کوکران نمونه ای به حجم 1 ساخته با نفر از بین آنان انتخاب گردید. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامهی محقق 1 سؤال بود که روایی صوری و محتوایی آن تأیید و پایایی آن 0/12 به دست آمد. برای تحلیل دادهها از آمار توصیفی شامل فراوانی درصد و میانگین و آمار استنباطی شامل آزمون T یکسویه استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان داد که هوش سازمانی جامعه ی مورد مطالعه با میانگین تجربی 1/ از میانگین نظری 8 پایینتر است. باالترین میانگین به دست آمده مربوط به مؤلفهی بینش راهبردی با 8/42 و کمترین مربوط به ساختار سازمانی و تغییر گرایی با / سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی ارائه شد. بوده است. با توجه به یافتههای تحقیق راهکارهایی برای بهبود هوش سازمانی 4( رسالهی دکتری: تبیین نقش سرمایه ی فکری و سرمایه ی اجتماعی در مزیت رقابتی)مطالعه ی موردی: شرکتهای ایران خودرو و پارس خودرو( )قلیچ لی )481 هدف رسالهی فوق بررسی نقش سرمایهی فکری و سرمایه ی اجتماعی در مزیت رقابتی دو شرکت خودرو ساز ایرانی است. نوع تحقیق توسعه ای است همچنین روش تحقیق پیمایشی تحلیلی است. جامعهی آماری این تحقیق مدیران شرکت های مورد مطالعه بودند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که بین سرمایه ی اجتماعی و سرمایه ی فکری رابطه ی مثبت و معناداری وجود دارد. به عبارت واضح تر با افزایش سرمایهی اجتماعی سرمایهی فکری آن ها افزایش یافته است. همچنین نتایج نشان داد که تأثیر سرمایهی اجتماعی از طریق سرمایه ی فکری بر مزیت رقابتی بیش از تأثیر سرمایهی اجتماعی بر مزیت رقابتی شرکت های مورد مطالعه در حال کلی بوده است. 4 4( مقاله: کسب و تداوم مزیت رقابتی )مطالعه موردی: بخش تولیدی نیجریه( )سانی حسب اله و حفیظ 041 ) 1 Sani Hassaballah and Hafiz

12 ISSN ( ) / 519 تحقیقات جدید در علوم انسانی سال سوم شماره چهاردهم پاییز 5961 هدف از این مطالعه کسب مزیت رقابتی و راهکارهایی برای تداوم بخشیدن به آن می باشد. در این مطالعه ارزش کمیابی و غیر قابل کپی برداری بودن منابع به عنوان متغیرهای مستقل و مزیت رقابتی و نوآوری به عنوان متغیرهای وابسته در نظر گرفته شدند. دادهها از طریق پرسش نامه جمع آوری شدند. نتایج نشان داد که یک رابطه ی مثبت و معنادار بین عناصر مزیت رقابتی که عبارتند از: ارزش منابع کمیابی منابع و غیر قابل کپی برداری بودن منابع با تداوم مزیت رقابتی یعنی نوآوری وجود دارد. بر طبق نتایج تولید کنندگان بر این باورند که استراتژی عملکرد که منجر به ارزش کمیابی و غیر قابل کپی برداری بودن منابع شده مزیت رقابتی شرکت ها را در پی دارد و ادامه دادن نوآوری منجر به تداوم بخشیدن به مزیت رقابتی میشود. ) مقاله: مدیریت دانش روشی برای کسب مزیت رقابتی در کارخانه ها )میهامی ) 041 دانش مهمترین فاکتور پایه ای رقابت است. دانش یک ابزار قوی است که میتواند جهان را تغییر دهد و نوآوری را ممکن می سازد. نتایج این پژوهش نشان می دهد که مدیریت دانش روی سطح مزیت رقابتی و نوآوری و عملکرد سازمان و رضایت مشتری تأثیر دارد. همچنین مدیریت دانش یک مزیت رقابتی معنادار را ایجاد می کند. 8( مقاله: بررسی رابطه ی بین هوش سازمانی و استراتژی های رقابتی در بانکها )عبدلی کردستانی کفچه و ) خاکسار 048 این پژوهش در تالش است تا به بررسی رابطه ی میان هوش سازمانی)شامل هفت مؤلفه ی چشم انداز استراتژیک سرنوشت مشترک میل به تغییر روحیه اتحاد وتوافق کاربرد دانش و فشار عملکرد( و استراتژی های رقابتی )شامل استراتژی رهبری هزینه استراتژی تمایز و استراتژی تمرکز( در شعبه های مرکزی بانکهای ایرانی بپردازد. نمونهی آماری این پژوهش شامل 8 1 نفر از کارمندان بانکهای دولتی و خصوصی هستند. این پژوهش کاربردی و از نوع پیمایشی و همبستگی می باشد. نتایج پژوهش نشان می دهد که هوش سازمانی روابط مثبت و معنا داری با استراتژی های رقابتی دارد و یک بانک با هوش سازمانی باال میتواند از قابلیتهای رقابتی باالیی نیز برخوردار باشد. نتایج از طریق نرم افزار SPSS به دست آمد و با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و توزیع نرمال مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. 1( مقاله: بررسی ارتباط بین هوش سازمانی و چابکی سازمانی در دیوان محاسبات کشور)پور کیانی و حجینی پور ) 048 هدف این تحقیق بررسی هوش سازمانی و چابکی سازمانی در دیوان محاسبات کشور شامل 84 شعبه از شعب عمومی دیوان محاسبات کشور است. روش این تحقیق توصیفی و همبستگی است. جامعه ی آماری این تحقیق شامل کارمندان شعب عمومی دیوان محاسبات کشور می باشد که تعداد آنها 11 کوکران 882 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. نفر است. با استفاده از فرمول

13 بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران / 519 نتایج نشان داد که یک رابطهی مثبت و معنی دار بین هوش سازمانی و ابعاد آن و چابکی سازمانی در دیوان محاسبات کشور وجود دارد و وقتی که هوش سازمانی بهبود می یابد چابکی سازمانی نیز بهبود مییابد و ارتباط مستقیمی بین این دو متغیر وجود دارد. به عبارت دیگر داشتن هوش سازمانی باال در سازمان چابکی سازمانی را ارتقا می بخشد. ) مقاله: رابطه ی بین هوش سازمانی و عملکرد مدیران )غالمی و صفایی ) 04 این مطالعه رابطه ی بین هوش سازمانی و عملکرد مدیران گروه های آموزشی در دانشگاه های گرمسار در سال تحصیلی را بررسی می کند. روش تحقیق کاربردی است و جمع آوری اطالعات به صورت همبستگی- توصیفی می باشد. جامعهی آماری شامل مدیران آموزشی گروه در دانشگاه های گرمسار میشود که تعداد آنها 10 نفر گزارش شده است. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شده است. نتایج نشان داد که تمام اجزاء هوش سازمانی که سرانجام منجر به بهبود عملکرد و سازندگی میشود باید به شکل مساوی مورد توجه قرار گیرد. ) مقاله: فاکتورهای کلیدی دستیابی به هوش سازمانی از دیدگاه کارکنان دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال )نسبی و صفارپور ) 001 این تحقیق عوامل کلیدی را که در داشتن یک سازمان هوشمند مؤثر هستند در دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سال مطالعه کرد. شاخصهای هوش سازمانی عبارتند از: چشم انداز استراتژیک سرنوشت مشترک میل به تغییر روحیه اتحاد و توافق کاربرد دانش و فشار عملکرد. روش این تحقیق توصیفی است. داده ها به وسیله پرسشنامه ی هوش سازمانی آلبرشت جمع آوری شد. بر طبق یافته ها دانشگاه علوم پزشکی شیراز در سطح قابل قبولی از هوش سازمانی قرار داشت. 4 2( مقاله: ابعاد هوش سازمانی در شرکت های رومانیایی دورنمای سرمایه انسانی )لفتر پرمرین و واسیالخه 001 ) هدف اصلی این پژوهش ارائهی نمایی کلی از موقعیت کارکنان شرکتهای رومانیایی با توجه به هفت بعد هوش سازمانی آلبرشت بوده است. همچنین این پژوهش درصدد بررسی تفاوتهای موجود بین سازمانهای بزرگ با بیش از 4 0 کارمند و سازمانهای کوچک بوده است. نتایج تحقیق نشان داده است که فقط 48 درصد کارکنان شرکتهای بزرگ و متوسط با مفهوم هوش سازمانی آشنا بوده اند و کارکنان شرکتهای کوچک اصال این مفهوم را نمی شناخته اند. با این حال تحلیل داد ه های به دست آمده نشان داده که هوش سازمانی در حد متوسط و باالتر بوده است. 1 Lefter Prejmerean and Vasilache

14 ISSN ( ) / 519 تحقیقات جدید در علوم انسانی سال سوم شماره چهاردهم پاییز 5961 ارائه چارچوب مفهومی پژوهش افزایش روز افزون شدت رقابت میان سازمانها در قرن کنونی باعث شده آن ها همواره به دنبال راههایی برای کسب مزیت رقابتی برآیند. ضرورت بررسی هوش سازمانی به عنوان یکی از ابزارهای کسب مزیت رقابتی پاسخ به شرایط فعلی و نیازهای امروزی سازمانها است )حسینی و همکار.)481 با توجه به اهمیت جذب منابع مالی و سپردههای شهروندان برای بانک ها صنعت بانکداری به شدت تحت تأثیر شیوهها و تکنولوژی های جدید قرار گرفته و به تبع آن بانک ملی ایران هم در انجام فعالیت هایش تا حد زیادی از ایدهها اطالعات و تکنولوژی های جدید استفاده می کند. اخیرا میزان سرمایه گذاری در این زمینه ها برای باقی ماندن در محیط رقابتی به شدت افزایش یافته است و کسب مزیت رقابتی همواره جزو دغدغه های اصلی مدیران و سیاستگذاران می باشد. از سوی دیگر با مطالعه ی متون مختلف در این زمینه دریافتیم که پژوهشهای چندانی در زمینه ی روشن نمودن روابط بین متغیرهای دخیل در این مورد انجام نشده و هنوز ابهامات فراوانی در این زمینه وجود دارد که مستلزم انجام پژوهش است. با توجه به مسائل بیان شده و همچنین در جهت توسعه ی مزیت رقابتی و نتیجتا کاربرد وسیع آن در بانک ملی ایران محقق بر آن شده تا بخشی از این ابهامات و نقاط مبهم را مورد بررسی قرار دهد. این پژوهش بدین منظور انجام میشود تا قسمت های مبهم تعامالت بین هوش سازمانی و کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران را روشن کند و از این طریق میتواند بر درک بهتر کارگزاران شبکه ی بانکی از مفاهیم هوش سازمانی و مزیت رقابتی اثر داشته باشد. با توجه به نو بودن کاربرد و مطالعهی این موضوعات در بانک ملی ایران انتظار می رود که این پژوهش که به صورت توصیفی پیمایشی انجام میشود تأثیر شایانی بر دیدگاه مدیران و کارکنان بانک ملی ایران که در موضع تصمیم گیری در راستای موفقیت سازمان عمل می نمایند داشته باشد و همچنین برای کارگزاران حوزه ی خدمات بانکی و محققان دانشگاهی مفید باشد. انجام این تحقیق در بانک ملی ایران از چند جهت دیگر نیز می تواند اهمیت داشته باشد: 4- اطالع رسانی به مدیریت و تسهیل در فرآیند مدیریت و نیل به اهداف سازمانی - کمک به تصمیم گیری های دقیق و کارآمد 8- تأمین رضایت کارکنان مشتریان و کمک به بهبود عملکرد سازمانی 1- بهبود کیفی و کمی خدمات بانک و کسب مزیت رقابتی. اهداف تحقیق در این پژوهش اهداف تحقیق به قرار زیر است:

15 بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران / 516 هدف اصلی: بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران. هدف فرعی: ایران. بررسی و اولویت بندی اثر هر یک از مؤلفه های هوش سازمانی )شامل: چشم انداز استراتژیک سرنوشت مشترک میل به تغییر روحیه اتحاد و توافق کاربرد دانش و فشار عملکرد( بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی مدل مفهومی تحقیق: در این قسمت متغیرهای مورد بررسی در تحقیق حاضر و ارتباط مابین آنها در قالب مدلی مفهومی آورده شده است متغیر اصلی )وابسته( مورد توجه در این تحقیق کسب مزیت رقابتی 4 )طبق الگوی مایکل پورتر 411( در بانک ملی ایران می باشد که در این تحقیق نوسانات آن به وسیله ی متغیر های مستقل )هوش سازمانی و مؤلفه های آن شامل: چشم انداز استراتژیک سرنوشت مشترک میل به تغییر روحیه اتحاد و توافق کاربرد دانش و فشار عملکرد( )طبق مدل کارل آلبرشت 00 ) بررسی می گردد که در شکل 4-4 آمده است. چشم انداز استراتژیک سرنوشت مشترک رهبری هزینه میل به تغییر هوش سازمانی مزیت رقابتی تمایز روحیه تمرکز اتحاد و توافق کاربرد دانش فشار عملکرد شکل 4-4 مدل مفهومی تحقیق 1 Michael Porter

16 ISSN ( ) / 551 تحقیقات جدید در علوم انسانی سال سوم شماره چهاردهم پاییز 5961 فرضیههای تحقیق با توجه به اهداف گفته شده فرضیه های تحقیق به دو دسته ی فرضیه ی اصلی و فرضیات فرعی به ترتیب زیر تقسیم می شوند: فرضیهی اصلی: هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. فرضیات فرعی: 4( چشم انداز استراتژیک بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. ) سرنوشت مشترک بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. 8( میل به تغییر بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. 1( روحیه بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. ) اتحاد و توافق بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. ) کاربرد دانش بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. 2( فشار عملکرد بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. روش پژوهش پژوهش حاضر به دلیل آن که به بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران )شعب غرب تهران( می پردازد و نتایج آن در بانک مذکور به کار گرفته خواهد شد از نظر هدف تحقیقی کاربردی است و از نظر شیوهی گردآوری اطالعات نیز این تحقیق توصیفی و از نوع پیمایشی است. در این تحقیق به منظور گردآوری اطالعات در زمینه مبانی نظری و پیشینه ی پژوهش از روش کتابخانه ای و ابزار فیش برداری استفاده شد و به منظور گردآوری اطالعات در خصوص فرضیات و آزمون فرضیات از روش میدانی و ابزار پرسش نامه استفاده شده است. جامعهی آماری تحقیق حاضر عبارت است از کارکنان دارای مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد بانک ملی ایران )شعب غرب تهران( که تعداد آنها 144 نفر میباشد. همچنین تعداد شعب بانک ملی ایران )غرب تهران( نیز 4 1 شعبه میباشد. تعداد اعضای نمونه 411 نفر می باشد که برای انجام نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده گردید و جهت محاسبه ی حجم نمونه ی آماری از فرمول نمونه گیری از جوامع محدود کوکران استفاده گردید.

17 بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران / 555 در این تحقیق برای انجام نمونه گیری از روش نمونه گیری تصادفی ساده استفاده گردیده است چرا که در این روش هر یک از عناصر جامعه ی مورد نظر برای انتخاب شدن شانس مساوی دارند و جهت محاسبهی حجم نمونهی آماری از فرمول نمونه گیری از جوامع محدود کوکران استفاده گردید. n (0.5)(0.5) 2 2 (411)(0.050) (1.96) (0.5)(0.5) 199 حجم نمونهی به دست آمده 411 نفر میباشد که این عدد با جدول مورگان نیز مطابقت دارد. جدول) 6-4 ( نتایج آزمون نرمال بودن متغیرها متغیر Sig )سطح معنی α )مقدار نتیجه ی آزمون داری( خطا( چشم انداز غیر نرمال 0/ استراتژیک سرنوشت نرمال 0/ مشترک 0/00 میل به تغییر نرمال 0/ روحیه غیر نرمال 0/00 اتحاد و توافق غیر نرمال 0/00 کاربرد دانش غیر نرمال 0/00 فشار عملکرد غیر نرمال 0/00 هوش سازمانی نرمال 0/00 مزیت رقابتی غیر نرمال

18 ISSN ( ) / 551 تحقیقات جدید در علوم انسانی سال سوم شماره چهاردهم پاییز 5961 رتبه اول دوم سوم چهارم پنجم ششم هفتم رتبه بندی متغیرهای تحقیق عنوان اتحاد و توافق میانگین رتبه کاربرد دانش چشم انداز مشترک میل به تغییر فشار عملکرد روحیه سرنوشت مشترک خالصهی نتایج آزمون فرضیات به وسیله تحلیل مسیر در جدول 41-1 آمده است. نمودار) 0-4 ( خروجی لیزرل درباره ی مدل ساختاری تحقیق در حالت تخمین استاندارد

19 بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران / 559 نمودار) 6-4 ( خروجی لیزرل درباره ی مدل ساختاری تحقیق در حالت معنی داری جدول) 18-4 ( نتایج آزمون فرضیات تحقیق بر اساس تحلیل مسیر t-value فرضیه مسیر ضریب استاندارد نتیجه فرضیه 4 چشم انداز استراتژیک مزیت رقابتی تأیید فرضیه سرنوشت مشترک مزیت رقابتی تأیید فرضیه 8 میل به تغییر مزیت رقابتی تأیید فرضیه 1 روحیه مزیت رقابتی تأیید فرضیه اتحاد و توافق مزیت رقابتی تأیید فرضیه کاربرد دانش مزیت رقابتی تأیید فرضیه 2 فشار عملکرد مزیت رقابتی تأیید

20 ISSN ( ) / 551 تحقیقات جدید در علوم انسانی سال سوم شماره چهاردهم پاییز 5961 نتیجه گیری و پیشنهادات در این تحقیق به منظور آزمون فرضیه های مطرح شده از آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن پیرسون و مدلسازی معادالت ساختاری استفاده شد. البته پیش از آزمون فرضیات تحقیق آزمون کولموگروف اسمیرنوف جهت بررسی نرمال بودن متغیر ها انجام شد آزمون فرضیات مذکور برای 411 پرسشنامه ی واصله از کارکنان بانک ملی ایران)شعب غرب تهران( انجام پذیرفت. به طور کلی در پژوهش حاضر همه فرضیه ها مورد تأیید قرار گرفتند و نتایج بدست آمده نشان از تأثیر معنادار مؤلفه های هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی است. بنابراین میتوان چنین استدالل کرد که به منظور بهبود مزیت رقابتی در بانک ملی ایران)شعب غرب تهران( بایستی نسبت به تقویت مؤلفههای هوش سازمانی به ترتیبی که در پیشنهادهای تحقیق می آید اقدام نمود. برگزاری جلسات و نشست های گروهی به منظور هم اندیشی و تبادل نظر در خصوص شناسایی چالش ها و تهدیدات پیش روی بانک و روشهای مقابله با آنها پیشنهاد میشود. شناسایی توسعه و ارتقاء رهبران آینده و متفکرین استراتژیک بانکی با استفاده از فرایندهایی همچون توانمندسازی جانشین پروری مدیریت کارراهه ی شغلی و... پیشنهاد میشود. افزایش میزان آگاهی کارکنان از ایده های اصلی اهداف سیاست ها و برنامه های سازمانی از طریق جلسات آگاه سازی و برنامه های آموزشی. تقویت حس اعتماد کارکنان به مدیران از طریق عمل به وعده ها اقدامات قانونی و رعایت ارزش های سازمانی در حرف و عمل. ترویج جو گشودگی و پذیرش تغییر و تفکر درباره ی کسب و کار در بانک از طریق اقدامات مدیران و تشویق کارکنان فعال دراین زمینه. تشویق کارکنان به تالش مضاعف با استفاده از ساز و کارهای انگیزشی همچون پرداخت براساس عملکرد ارائه ی مزایا و امکانات و خدمات رفاهی و.... توجه به اصل همسویی استراتژیک و همراستا نمودن مأموریت های واحدها با مأموریت اصلی بانک جهت تسهیل بیشتر همکاری و تالش های هماهنگ کارکنان و واحدهای سازمانی. تأکید مستمر مدیران به مطالعه ی جدیدترین ایده ها روندها و نتایج تحقیقاتی مرتبط با کسب و کار و تشویق کارکنان به این امر. آگاه نمودن کارکنان از ارتباط بین تالش های آنها و موفقیت سازمان و تشویق آنان به تالش در این زمینه.

21 بررسی اثر هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران / 551 خالصه نتایج خالصه نتایج آزمون فرضیات در جدول 4 آورده شده است: فرضیه نوع تاثیر میزان تاثیر نتیجه آزمون تایید فرضیه تایید فرضیه تایید فرضیه تایید فرضیه تایید فرضیه تایید فرضیه تایید فرضیه تایید فرضیه 4( چشم انداز استراتژیک بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. مستقیم و معنادار 1.0 ) سرنوشت مشترک بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. مستقیم و معنادار ( میل به تغییر بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. 1( روحیه بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. ) اتحاد و توافق بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. ) کاربرد دانش بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. 2( فشار عملکرد بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. هوش سازمانی بر کسب مزیت رقابتی در بانک ملی ایران اثرگذار است. مستقیم و معنادار مستقیم و معنادار مستقیم و معنادار مستقیم و معنادار مستقیم و معنادار مستقیم و معنادار

22 ISSN ( ) / 559 تحقیقات جدید در علوم انسانی سال سوم شماره چهاردهم پاییز 5961 فهرست منابع و مآخذ باب الحوایجی فهیمه قاضی میرسعید سید جواد الهیان علی 4811 "سنجش هوش سازمانی کارکنان کتابخانه های دانشگاه فردوسی مشهد و آستان قدس رضوی" فصلنامهی کتابداری و اطالع رسانی. پورتر مایکل "استراتژی رقابتی )تکنیکهای تحلیل صنعت و رقبا(" ترجمه ی جهانگیر مجیدی و عباس مهرپویا 4814 تهران رسا چاپ چهارم. حسینی سید یعقوب چلی سریل نینا پژوهشی مطالعات مدیریت )بهبود و تحول( سال بیست و سوم شماره ی 24. دوم. 481 "تأثیر هوش سازمانی بر یادگیری در سازمان" فصلنامه ی علمی خاکی غالمرضا 4812 "روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی" تهران بازتاب چاپ چهارم. دالور علی 4810 "مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی و اجتماعی" تهران رشد چاپ نهم ویرایش دیوید فرد آر "مدیریت استراتژیک" ترجمه ی علی پارسائیان و سید محمد اعرابی پژوهشهای فرهنگی چاپ یازدهم. 481 تهران دفتر راسخی سعید ذبیحی لهرمی المیرا 4812 "مزیت رقابتی در سطح بنگاه: مفهوم و تئوری" پژوهشنامهی علوم انسانی و اجتماعی»علوم اقتصادی«سال هشتم شمارهی 1. رضایی دولت آبادی حسین زینلی زهرا شکرچی زاده زهرا 4810 "بررسی میزان تأثیر هوشمندی رقابتی در ایجاد مزیت رقابتی" چ شم انداز مدیریت بازرگانی شماره ی پیاپی.81 زارعی متین حسن حمیدی زاده علی رهبر امیرحسین 4812 "ارائه ی یک چهارچوب کمی تعدیل شده جهت ارزیابی هوش سازمانی" فرهنگ مدیریت سال ششم شمارهی 41 Albrecht, K., (2002), Organizational Intelligence and Knowledge Management the Executive Perspective. Retrieved, KarlAlbrecht. com Albrecht, K., (2002), Organizational Intelligence and Knowledge Management: Thinking Outside the Silos. KarlAlbrecht. com Gabbar, H., (2007), Intelligent Topology Analyzer for Plant Operation, Industrial pp. Management & Data Systems, Vol. 107, No. 2, Glynn, M. A., (1996), Innovative Genius: A Frame Work for Relating Individual and Organizational Intelligence to Innovation, Academy of Management Review, 21, 4. Wheelen,T. L., Hunger, J. D., (2000), Strategic Management, Prentice Hall International. Pourkiani, M., PourjafariJozam, M., PourjafariJozam, M., (2013), Organizational Intelligence, Survival Factor of Today s Organizations, International Journal of Advanced pp. in Humanistic and Social Science, Volume 1, Issue 5, Matsuda, T., (1992), Organizational Intelligence: Its Significance as a Process and as a Product, Proceeding of the International Conference on Economics/Management and Information Technology, Tokyo, Japan, August 31, September 4.