Πακέτο Υλικού Διαχείρισης Μετάβασης (MTRP) ΜΑΡΤΙΟΣ 2014

Transcript

1 Πακέτο Υλικού Διαχείρισης Μετάβασης (MTRP) ΜΑΡΤΙΟΣ 2014 «Αυτό το πρόγραµµα χρηµατοδοτήθηκε µε την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το παρόν κείµενο αντικατοπτρίζει τις απόψεις µόνο του συγγραφέα, και η Επιτροπή δεν µπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη για οποιαδήποτε χρήση των πληροφοριών που εµπεριέχονται εδώ»

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Μέρος 1- Υπόβαθρο του FIESTA 1.0 Πλαίσιο 1.1 Μέλη του FIESTA Γίνετε Μέλος 1.2 Πώς να χρησιµοποιήσετε το Πακέτο Υλικού Διαχείρισης Μετάβασης (MTRP) Μέρος 2- Σχεδιασµός Μετάβασης & Στρατηγικές 2.0 Σχεδιασµός Μετάβασης 2.1 Προσχεδιασµός Μέρος 3- Οµάδες Σχολείου και Κοινότητας Επαγγελµατικές Σκέψεις 3.1 Μετάβαση από τη Προσχολική αγωγή στο Δηµοτικό ερωτήσεις για τους προσχολικούς επαγγελµατίες 3.2 Μετάβαση από τη Προσχολική αγωγή στο Δηµοτικό - ερωτήσεις για τους επαγγελµατίες του Δηµοτικού 3.3 Μετάβαση από το Δηµοτικό στο Μετά το Δηµοτικό ερωτήσεις για τους επαγγελµατίες του Δηµοτικού 3.4 Μετάβαση από το Δηµοτικό στο Μετά το Δηµοτικό - ερωτήσεις για τους επαγγελµατίες Μετά του Δηµοτικού 3.5 Υποστήριξη µετάβασης ερωτήσεις για συνεργάτες επαγγελµατίες υγείας Μέρος 4- Στρατηγικές για Υποστήριξη Μετάβασης 4.0 Δείγµατα στρατηγικών για Προσχολικούς Επαγγελµατίες για Υποστήριξη της Μετάβασης από την Προσχολική Αγωγή 4.1 Δείγµατα στρατηγικών για Δηµοτικούς Επαγγελµατίες για Υποστήριξη της Μετάβασης από την Προσχολική Αγωγή στο Δηµοτικό σχολείο 4.2 Δείγµατα στρατηγικών για Δηµοτικούς Επαγγελµατίες για Υποστήριξη της Μετάβασης από το Δηµοτικό 2

3 στο Μετά Δηµοτικό Σχολείο 4.3 Δείγµατα στρατηγικών για Μετά-Δηµοτικούς Επαγγελµατίες για Υποστήριξη της Μετάβασης από το Δηµοτικό στο Μετά Δηµοτικό Σχολείο Μέρος 5- Πόροι FIESTA για Επιτυχή Μετάβαση 5.0 Αναφορά Βέλτιστων Πρακτικών FIESTA 5.1 Βιβλιογραφική Ανασκόπηση FIESTA 5.2 Εργαλεία Αυτό-αξιολόγησης FIESTA 5.3 Μονάδες Ηλεκτρονικής Μάθησης FIESTA Μέρος 6-Παραρτήµατα 6.0 Λίστα Εθνικών Πόρων 6.1 Βιβλιογραφία 6.2 Λίστα συνεργατών FIESTA 3

4 Μέρος 1 Υπόβαθρο του FIESTA 1.0 Πλαίσιο Το δίκτυο FIESTA ξεκίνησε το Νοέµβριο του 2011, το δίκτυο χρηµατοδοτείται από τον Ανώτατο Οργανισµό Εκπαίδευσης, Οπτικοακουστικών θεµάτων και Πολιτισµού (EACEA) στο πλαίσιο του προγράµµατος διά βίου µάθησης Comenius. Το δίκτυο έχει 11 οργανώσεις εµπειρογνωµόνων από Ιρλανδία, Κύπρο, Ελλάδα, Ηνωµένο Βασίλειο, Ρουµανία, Ισπανία, Φινλανδία, Βουλγαρία και Ολλανδία. Αυτές οι οργανώσεις εµπειρογνωµόνων περιλαµβάνουν εθελοντικές οργανώσεις, πανεπιστήµια, σχολεία, οργανισµούς κατάρτισης εκπαιδευτικών και υποστηρικτές της συµµετοχικής εκπαίδευσης. (βλέπε παράρτηµα 1 για τον κατάλογο των εταίρων). Η µετάβαση και η συλλογική εργασία είναι βασικοί τοµείς που έχουν παραµεληθεί στη διευκόλυνση της χωρίς αποκλεισµούς εκπαίδευσης για παιδιά µε Πρόσθετες Ανάγκες Υποστήριξης (ASN). Το FIESTA επικεντρώνεται στην επίτευξη αποτελεσµατικής µετάβασης µέσω συνεργατικής εργασίας για τα παιδιά µε πρόσθετες εκπαιδευτικές ανάγκες. Το δίκτυο FIESTA στοχεύει να αναπτύξει µια διεπιστηµονική προσέγγιση της µάθησης για τους επαγγελµατίες στον τοµέα της εκπαίδευσης, της υγείας και των κοινωνικών υπηρεσιών, προκειµένου να διευκολύνει τις πρόσθετες µαθησιακές ανάγκες και την υποστήριξη των παιδιών µε πρόσθετες απαιτήσεις υποστήριξης κατά τη διάρκεια περιόδων µετάβασης. Το δίκτυο θα διευκολύνει τα παιδιά µε πρόσθετες εκπαιδευτικές ανάγκες και τις οικογένειες τους κατά τις εξής περιόδους µετάβασης: 1. µετάβαση των παιδιών µε πρόσθετες εκπαιδευτικές ανάγκες από το νηπιαγωγείο στο δηµοτικό σχολείο και από το δηµοτικό σχολείο στο γυµνάσιο. 2. µετάβαση των παιδιών µε πρόσθετες εκπαιδευτικές ανάγκες σε γενικά περιβάλλοντα. 4

5 1.1 Μέλη του FIESTA Η ιστοσελίδα του FIESTA είναι ο κύριος χώρος για την επικοινωνία των βασικών οµάδων-στόχων µας. Η ιστοσελίδα έχει εις βάθος αξιολογηθεί και ενηµερωθεί για να καλύψει τις ανάγκες των ενδιαφερόµενων µερών µας. Η ιστοσελίδα του FIESTA περιέχει µια σειρά από νέες και βελτιωµένες δυνατότητες για κοινωνική χρήση του δικτυακού τόπου (κυρίως την διαδικτυακή κοινότητα για µέλη του FIESTA) και τη βελτίωση της προσβασιµότητας για όλους τους χρήστες. Ξεχωριστές ενότητες παρέχονται για παιδιά µε πρόσθετες απαιτήσεις υποστήριξης, για οικογένειες, επαγγελµατίες και φορείς χάραξης πολιτικής για να διασφαλιστεί ότι οι οδηγούµενες από το χρήστη περιοχές περιλαµβάνουν ενηµερωµένες και κατάλληλες πληροφορίες και εργαλεία για κάθε οµάδα-στόχο. Ενότητα που είναι διαθέσιµη µόνο στα µέλη περιέχει αποκλειστικούς πόρους και πρόσβαση σε όλα τα εργαλεία που αναπτύχθηκαν από την κοινοπραξία. Για να γίνετε µέλος του FIESTA συνδεθείτε στην ιστοσελίδα FIESTA και εγγραφείτε δωρεάν, προκειµένου να έχετε πρόσβαση σε όλους τους απαραίτητους πόρους. 1.2 Πώς να χρησιµοποιήσετε το Πακέτο Πόρων Διαχείρισης Μετάβασης (MTRP) Το MTRP παρέχει δείγµατα στρατηγικών για να καταστεί δυνατή η επιτυχής µετάβαση των παιδιών µε πρόσθετες εκπαιδευτικές ανάγκες. Παρέχει, επίσης, λεπτοµερείς περιγραφές των πόρων του FIESTA που είναι διαθέσιµοι στα κυρίως ενδιαφερόµενα µέρη µας τους µαθητές µε πρόσθετες εκπαιδευτικές ανάγκες, τους εκπαιδευτικούς, διευθυντές, προσωπικό υποστήριξης, τους γονείς των παιδιών µε πρόσθετες εκπαιδευτικές ανάγκες, τους επαγγελµατίες υγείας και τις εθελοντικές οργανώσεις. Αυτό το πακέτο θα σας επιτρέψει να εντοπίσετε τους πόρους που είναι κατάλληλοι για τις ιδιαίτερες ανάγκες σας. Μέρος 2- Σχεδιασµός και Στρατηγικές Μετάβασης 5

6 2.0 Σχεδιασµός της Μετάβασης Ο στόχος του σχεδιασµού για τη µετάβαση είναι να µπορέσουν οι µαθητές να προετοιµαστούν επιτυχώς και να κάνουν αλλαγές µεταξύ των διαφορετικών σταδίων της εκπαίδευσης και της ζωής τους, όπως το σχολείο εκκίνησης, ετήσιες αλλαγές τάξης, αλλαγή σχολείου, η αποφοίτηση ή ο ανεξάρτητος βίος, ή / και η είσοδος στο εργατικό δυναµικό. Ο σχεδιασµός είναι συνεχώς σε εξέλιξη και αρχίζει κατά την έναρξη κάθε νέας σχολικής χρονιάς και εξελίσσεται καθ 'όλη τη διάρκεια του έτους. Έρευνες δείχνουν ότι ο αποτελεσµατικός σχεδιασµός για τη µετάβαση είναι συνεργατικός και ολοκληρωµένος ως προς το πεδίο εφαρµογής και το σχεδιασµό για τη µετάβαση και πρέπει να ξεκινά πολύ πριν από την πραγµατική µετάβαση (Σύνοψη Βιβλιογραφίας FIESTA). Ανεξάρτητα από τη συγκεκριµένη µετάβαση που γίνεται, αποφάσεις επί των προγραµµάτων σπουδών πρέπει να βασίζονται στην κατανόηση των µαθητών, συµπεριλαµβανοµένων των πλεονεκτηµάτων και των τοµέων όπου έχουν ανάγκες και τους στόχους των µαθητών και των ίδιων οικογενειών. Παρόµοια µε τη διαδικασία ανάπτυξης ατοµικών εκπαιδευτικών προγραµµάτων, ο σχεδιασµός για τη µετάβαση πρέπει να είναι δυναµικός και συνεχής γιατί οι στόχοι της µετάβασης µπορούν να αλλάξουν. Το FIESTA συνιστά ένα γραπτό αρχείο του σχεδιασµού για τη µετάβαση, συµπεριλαµβανοµένων των στόχων της µετάβασης και τις στρατηγικές που θα πρέπει να συµπεριληφθούν ως µέρος του συνολικού εκπαιδευτικού προγράµµατος του µαθητή. Τα εργαλεία αυτό-αξιολόγησης FIESTA (SAT) θα σας επιτρέψουν να σχεδιάσετε, να αξιολογήσετε και να παρακολουθήσετε τη διαδικασία της µετάβασης. Τα SAT είναι διαθέσιµα εδώ για λήψη. 6

7 2.1 Σχεδιασµός εκ των Προτέρων Οι επιτυχείς µεταβάσεις απαιτούν σχεδιασµό πολύ πριν από την πραγµατική µετάβαση. Αυτό εξασφαλίζει ότι ο σχεδιασµός είναι πάντα προσανατολισµένος στο µέλλον, ότι υπάρχει µια σαφής συνέχεια σε όλα τα σχολικά έτη του µαθητή, και ότι τα αναγκαία σχέδια και στηρίγµατα είναι πάντα διαθέσιµα. Αυτό δίνει στους µαθητές και τις οικογένειές τους χρόνο για να εξοικειωθούν µε τις διαθέσιµες ρυθµίσεις και υπηρεσίες, και χρόνο για να τεθούν τα αναγκαία σχέδια σε δράση, ώστε οι µαθητές να επιτύχουν τους στόχους τους. Ο εκ των προτέρων σχεδιασµός περιλαµβάνει επίσης, τη βοήθεια προς τους µαθητές ώστε να κατανοήσουν σε νεαρή ηλικία ότι οι αλλαγές και οι προκλήσεις είναι µέρος της ζωής. Το να µαθαίνουν για τη διαχείριση της µετάβασης σε µια νεαρή ηλικία είναι απαραίτητο για να επιτευχθεί επιτυχηµένη και ουσιαστική µετάβαση. Οι µαθητές απαιτούν, επίσης, ενθάρρυνση και συνεχή υποστήριξη για την επίτευξη µετρήσιµων στόχων και να ενισχύουν τα δυνατά τους σηµεία. Αυτό µε τη σειρά του θα επιτρέψει στους µαθητές να αναλάβουν την πρωτοβουλία της διαδικασίας µετάβασης και θα επιτρέψει στους µαθητές και τις οικογένειες να θέσουν ρεαλιστικούς στόχους και να αναπτύξουν τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την επίτευξη αυτών των στόχων. Μέρος 3- Οµάδες Σχολείου και Κοινότητας Επαγγελµατικές Σκέψεις Καθώς οι µαθητές µετακινούνται από το ένα περιβάλλον κατάρτισης σε ένα άλλο, οι οµάδες µπορεί να έχουν πολλές απορίες. Στη συνέχεια παρατίθενται µερικές ερωτήσεις για να εξετασθούν κατά τις συνεδριάσεις της οµάδας σας σχετικά από τη µετάβαση από την Προσχολική Αγωγή έως Δηµοτικό Σχολείο (συµπεριλαµβανοµένων των ειδικών σχολείων). 7

8 3.1 Μετάβαση από τη Προσχολική αγωγή στο Δηµοτικό ερωτήσεις για τους προσχολικούς επαγγελµατίες Ποιος είναι ο κύριος σύνδεσµος για παιδιά, γονείς και προσχολικό προσωπικό καθ όλη τη διάρκεια της µετάβασης; Πως χτίζουµε συνεργασίες µε τα τοπικά Δηµοτικά σχολεία; Πως βεβαιωνόµαστε ότι ο µαθητής είναι έτοιµος για τη µετάβαση; Πως προετοιµάζουµε τους γονείς για τη µεταβατική διαδικασία; Τι πόρους παρέχουµε για να βοηθήσουµε µε την απόφαση επιλογής ενός ορισµένου σχολείου; Τι υποστήριξη παρέχουµε για αυτούς που κινούνται σε ειδικευµένο περιβάλλον π.χ. ειδικό σχολείο; Τι πληροφορίες παρέχουµε στο Δηµοτικό σχολείο πριν την επίσηµη µετάβαση; Προετοιµάσαµε ένα προφίλ/αξιολόγηση του µαθητή για το Δηµοτικό σχολείο; 3.2 Μετάβαση από τη Προσχολική αγωγή στο Δηµοτικό - ερωτήσεις για τους επαγγελµατίες του Δηµοτικού Ποιος είναι ο κύριος σύνδεσµος στον προσχολικό περιβάλλον; Ποιος είναι ο εσωτερικός κύριος σύνδεσµος για τα παιδιά και τους γονείς κατά τη διάρκεια της µεταβατικής διαδικασίας; Πως βεβαιωνόµαστε ότι οι ανάγκες επιπλέον υποστήριξης εκπληρώνονται µέσα στο σχολείο και την τάξη; Τι φυσικές προσαρµογές απαιτούνται να γίνουν στο σχολείο/σχολική τάξη; Ποιοι άλλοι επαγγελµατίες ασχολούνται µε την ανάπτυξη του παιδιού π.χ. ψυχολόγος κλπ; Πως αξιολογούµε την διαδικασία της µετάβασης; 8

9 Πως ευαισθητοποιούµε άλλους εσωτερικούς εκπαιδευτικούς ως προς τις ιδιαίτερες ανάγκες του παιδιού; 3.3 Μετάβαση από το Δηµοτικό στο Μετά το Δηµοτικό ερωτήσεις για τους επαγγελµατίες του Δηµοτικού Ποιος είναι ο κύριος σύνδεσµος στον Μετά το Δηµοτικό περιβάλλον; Ποιος είναι ο εσωτερικός κύριος σύνδεσµος για παιδιά, γονείς και το µετά το Δηµοτικό σχολείο κατά τη διάρκεια της µετάβασης; Υπάρχει επίσηµο πλαίσιο µετάβασης µετά το Δηµοτικό σχολείο; Υπάρχει πολιτική ενσωµάτωσης, µετάβασης και/ή εγγραφής στο µετά το Δηµοτικό σχολείο; Πως εντάσσουµε µαθητές και οικογένειες στη διαδικασία της µετάβασης; Πως χτίζουµε συνεργασίες µε τα µετά το Δηµοτικό σχολεία; Πως χτίζουµε συνεργασίες µε άλλες υπηρεσίες ή επαγγελµατίες π.χ. οργανισµούς για αναπήρους, συνεργαζόµενους επαγγελµατίες υγείας; Πως βεβαιώνουµε ότι υπάρχει ολοκληρωτική ανταλλαγή πληροφοριών µεταξύ µαθητών, γονέων και το µετά το Δηµοτικό σχολείο; Πως θα διαχειρισθούµε τη συχνή επικοινωνία, αξιολόγηση και αναθεώρηση κατά τη διάρκεια της µετάβασης; Υπάρχει σύστηµα υποστήριξης καθοδηγητών; 9

10 3.4 Μετάβαση από το Δηµοτικό στο Μετά το Δηµοτικό - ερωτήσεις για τους επαγγελµατίες Μετά του Δηµοτικού Ποιος είναι υπεύθυνος για τη διαχείριση της υποστήριξης/πόρων για τις ιδιαίτερες ανάγκες του µαθητή; Πως θα µετρήσουµε την πρόοδο του µαθητή; Ο µαθητής θα µπορέσει να ακολουθήσει το κανονικό πρόγραµµα σπουδών; Ο µαθητής έχει ατοµική υποστήριξη από προσωπικό; Εάν ναι, πως θα τη διευκολύνουµε; Πόσο διάστηµα θα παραµείνει ο µαθητής σε αυτό το εκπαιδευτικό περιβάλλον; Τι σχέδια πρέπει να κάνουµε για µελλοντικά παιδιά µε επιπλέον ανάγκες υποστήριξης; Θα υπάρχουν στην τάξη άλλοι µαθητές µε παρόµοιες εκπαιδευτικές ανάγκες; Πως θα βεβαιωθούµε ότι οι εκπαιδευτικοί γνωρίζουν τους µελλοντικούς ιδιαίτερους εκπαιδευτικούς του µαθητή; Πως θα βεβαιωθούµε ότι η διαδικασία της µετάβασης προσανατολίζεται στο µαθητή; Πως θα συµπεριλάβουµε ενεργά γονείς και οικογένειες στη διαδικασία της µετάβασης; Πως επικοινωνούµε/συνεργαζόµαστε µε άλλους επαγγελµατίες που εντάσσονται στην ανάπτυξη του µαθητή π.χ. Ψυχολόγο, Εργασιοθεραπευτή, Φυσιοθεραπευτή κλπ; Έγινε κάποια δια-επαγγελµατική εκτίµηση για να συµπεριληφθεί οποιαδήποτε σωµατική προσαρµογή, θέµατα προσβασιµότητας και υποστηρικτικών τεχνολογιών; Πώς µπορούµε να διασφαλίσουµε ότι θα λαµβάνουµε πληροφορίες σχετικές µε το µαθητή; Πως θα έχουµε την ευελιξία να προσαρµόσουµε τις διαδικασίες της µετάβασης στις διάφορες και διαφορετικές ανάγκες των παιδιών; Παρέχεται στα παιδιά και τους γονείς ένα πρόσωπο κλειδί ως σύνδεσµος για να υποστηρίξει την ανταλλαγή πληροφοριών, την επικοινωνία και τη λήψη αποφάσεων κατά τη διάρκεια της διαδικασίας µετάβασης; Ποιο είδος εκπαίδευσης και ανάπτυξης είναι απαραίτητο για το προσωπικό του σχολείου; 10

11 Ποιες πολιτικές υπάρχουν προς υποστήριξη µας; Ποια εθνικά γραφεία µπορούν να χρησιµοποιηθούν για τη στήριξη του χρονοδιαγράµµατος της µετάβασης και ένταξης; 3.5 Υποστήριξη µετάβασης ερωτήσεις για συνεργάτες επαγγελµατίες υγείας Ποιες εκτιµήσεις έχουν γίνει και από ποιον; Έχετε πραγµατοποιήσει επίσκεψη στο σχολείο; Έχετε αξιολογήσει το σχολείο, προκειµένου να καλύπτει τις ανάγκες του κάθε µαθητή; Ποιος είναι ο κύριος σύνδεσµος µέσα στο σχολείο; Ποιοι άλλοι επαγγελµατίες εµπλέκονται στην ανάπτυξη του µαθητή; Έχετε έρθει σε διαβουλεύσεις µε άλλους συναφείς επαγγελµατίες υγείας σχετικά µε τις ανάγκες που απαιτείται να στηρίξουν τη διαδικασία µετάβασης; Πώς σκοπεύετε να επικοινωνείτε/συνεργάζεστε µε τα σχολεία; Πώς θα υποστηρίξετε το µαθητή κατά τη διάρκεια της µετάβασης; Πώς σκοπεύετε να υποστηρίξετε τους γονείς και την οικογένεια κατά τη διάρκεια της µετάβασης; Πώς σκοπεύετε να υποστηρίξετε τα σχολεία και τους εκπαιδευτικούς κατά τη διάρκεια της µετάβασης; Πώς σκοπεύετε να παρέχετε ολοκληρωµένες πληροφορίες στους γονείς γύρω από τη µετάβαση; Πώς θα διασφαλιστεί ότι η διαδικασία µετάβασης είναι επικεντρωµένη στο µαθητή; Πώς θα διασφαλιστεί ότι οι γονείς εµπλέκονται στη διαδικασία της µετάβασης και ότι λαµβάνουν µέρος σε σηµαντικές αποφάσεις; Μέρος 4- Στρατηγικές για Υποστήριξη Μετάβασης 11

12 4.0 Δείγµατα στρατηγικών για Προσχολικούς Επαγγελµατίες για Υποστήριξη της Μετάβασης από την Προσχολική Αγωγή Προσδιορίστε τις δεξιότητες των µαθητών που απαιτούνται στο επόµενο περιβάλλον. Μοιραστείτε αυτή τη λίστα δεξιοτήτων µε τους γονείς και άλλα µέλη της οµάδας µάθησης και σχεδιάστε τρόπους για να βοηθήσετε τους µαθητές να µάθουν αυτές τις δεξιότητες Ενισχύστε και σφυρηλατήστε δεσµούς µε Δηµοτικά σχολεία, προκειµένου να χτίσετε σχέσεις και να εξασφαλίσετε επιτυχή επικοινωνία Προγραµµατίστε µια επίσκεψη µε τα παιδιά προσχολικής ηλικίας στο νέο σχολείο Προγραµµατίστε µια συνάντηση µε το νέο δάσκαλο της τάξης και τους γονείς του µαθητή µε πρόσθετες ανάγκες υποστήριξης Ολοκληρώστε την αξιολόγηση σύµφωνα µε τα εθνικά πρότυπα Δώστε έµφαση στις συµπεριφορές και την ετοιµότητα του σχολείου του µαθητή, προκειµένου να προετοιµάσετε τους µαθητές µε ανάγκες πρόσθετης στήριξης π.χ. ανεξαρτησία, κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες 4.1 Δείγµατα στρατηγικών για Δηµοτικούς Επαγγελµατίες για Υποστήριξη της Μετάβασης από την Προσχολική Αγωγή στο Δηµοτικό σχολείο Επικοινωνήστε µε το προσχολικό περιβάλλον για να αποκτήσετε πληροφορίες και αξιολόγηση (προαιρετικά) Οργανώστε επίσκεψη µε τα παιδιά και τους γονείς πριν από την έναρξη του σχολικού έτους Ετοιµάστε και µοιράστε ένα φυλλάδιο πληροφοριών για το σχολείο στους γονείς Συνεργαστείτε µε τους γονείς Σφυρηλατήστε ισχυρούς δεσµούς µε παιδικούς σταθµούς εντός της κοινότητας Παραχωρήστε ένα ανοικτό και φιλόξενο περιβάλλον 12

13 Βάλτε σε εφαρµογή καθηµερινή ρουτίνα το συντοµότερο δυνατό Εµπλακείτε µε τους µαθητές µέσα από το παιχνίδι και τη διασκέδαση Εφαρµόστε σύστηµα υποστήριξης από µέντορα/φίλους, όταν είναι απαραίτητο Βεβαιωθείτε ότι βοηθοί τάξης είναι διαθέσιµοι, εφόσον απαιτείται 4.2 Δείγµατα στρατηγικών για Δηµοτικούς Επαγγελµατίες για Υποστήριξη της Μετάβασης από το Δηµοτικό στο Μετά Δηµοτικό Σχολείο Βεβαιωθείτε ότι οι µαθητές συµµετέχουν ενεργά στη διαδικασία µετάβασης Ενθαρρύνετε τους µαθητές να εντοπίσουν τα δυνατά σηµεία µάθησης και τα ενδιαφέροντα που έχουν Δώστε στους µαθητές ευκαιρίες για να παρακολουθούν την πρόοδό τους και να µοιράζονται τις αντιλήψεις τους µε τους εκπαιδευτικούς. Διδάξτε στους µαθητές στρατηγικές για τη διαχείριση του χρόνου, σηµειώσεων, προετοιµασίας για διαγωνίσµατα και την εξέταση σε αυτά Εξοικειώστε τους µαθητές µε θέµατα όπως χρονοδιαγράµµατα, επιλογή θεµάτων, συντοµογραφίες, διάταξη του σχολείου, σχολική ηµέρα κλπ Βεβαιωθείτε ότι περιλαµβάνεται στο εκπαιδευτικό πρόγραµµα των µαθητών η ειδική υποστήριξη που χρειάζονται κατά την έναρξη του έτους Εξερευνήστε κατάλληλες υποστηρικτικές τεχνολογίες και δηµιουργήστε ευκαιρίες για τους µαθητές να αναπτύξουν αυτές τις απαραίτητες δεξιότητες. Συζητήστε τις προσαρµογές και τις ρυθµίσεις που έχουν χρησιµοποιηθεί µε επιτυχία στο παρελθόν, έχοντας κατά νου τις απαιτήσεις του µαθησιακού περιβάλλοντος. Βεβαιωθείτε ότι οι µαθητές και οι οικογένειές τους θα γνωρίζουν και θα παρακολουθήσουν την ηµέρα γνωριµίας µε το νέο σχολείο, αυτό θα τους δώσει µια ευκαιρία να συναντηθούν µε τους εκπαιδευτικούς και να κάνουν ερωτήσεις και να πληροφορηθούν σχετικά µε το σχολείο. 13

14 Αν είναι δυνατόν, να οργανώσετε µια οµαδική συνάντηση µε το νέο σχολείο, για να µοιραστείτε τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά µε το µαθητή µε πρόσθετες ανάγκες υποστήριξης. Επικοινωνήστε στους εκπαιδευτικούς του ιδρύµατος υποδοχής τα πλεονεκτήµατα και τις περιοχές ανάγκης του µαθητή. Αν ο µαθητής έχει ήδη ένα εκπαιδευτικό πρόγραµµα, να συζητήσετε το περιεχόµενό του και τα προβλεπόµενα που απαιτούνται κατά το επόµενο έτος. 4.3 Δείγµατα στρατηγικών για Μετά-Δηµοτικούς Επαγγελµατίες για Υποστήριξη της Μετάβασης από το Δηµοτικό στο Μετά Δηµοτικό σχολείο Δώστε µια περίοδο επαγωγής, όπου οι µαθητές εξοικειώνονται µε το χρονοδιάγραµµα του σχολείου, τη σχολική ηµέρα/ρουτίνα, το σχολικό περιβάλλον και τη διάταξη και να συναντηθούν µε όλο το προσωπικό. Δηµιουργήστε δεσµούς/συνεργασίες µε τοπικά σχολεία πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης, προκειµένου να στηρίξουν τη διαδικασία µετάβασης. Οργανώστε µια µέρα γνωριµίας µε το σχολείο για τους µαθητές και τις οικογένειές τους Όπου είναι δυνατόν να συναντηθείτε µε τους επαγγελµατίες του πρωτοβάθµιου σχολείου για να συζητήσετε τις ιδιαίτερες ανάγκες του µαθητή. Εάν αυτό δεν είναι δυνατό, εξασφαλίστε ότι είναι λεπτοµερείς οι πληροφορίες που ανταλλάσσονται µεταξύ των δύο επαγγελµατιών. Βεβαιωθείτε ότι οι µαθητές και οι οικογένειες τους συµµετέχουν ενεργά στη διαδικασία µετάβασης, παρέχοντάς τους την ευκαιρία να κάνουν ερωτήσεις και να αξιολογήσουν τη διαδικασία. Βεβαιωθείτε ότι οι µαθητές λαµβάνουν τις απαραίτητες πληροφορίες για να τους προετοιµάσετε για τη µετάβαση. Παρέχετε/αναπτύξτε ένα σύστηµα καθοδηγητή/αλληλοβοήθειας για να διασφαλιστεί ότι οι µαθητές θα προσαρµοστούν στη µετάβαση Βεβαιωθείτε ότι όλες οι απαραίτητες προσαρµογές και υποστηρικτικές τεχνολογίες είναι διαθέσιµες στο µαθητή. Συνεργαστείτε µε άλλους φορείς/επαγγελµατίες που ασχολούνται µε την ανάπτυξη του µαθητή, π.χ. Εργασιοθεραπευτής. 14

15 Στρατηγικές για τους γονείς σχετικά µε την επιτυχή µετάβαση θα είναι διαθέσιµες µέσω του Πακέτου Μετάβασης για Γονείς, διαθέσιµο το Μάιο του Μέρος 5- Πόροι FIESTA για Επιτυχή Μετάβαση 5.0 Βιβλιογραφική Ανασκόπηση FIESTA Η ανασκόπηση βιβλιογραφίας του FIESTA: Αναπτύσσει τον εννοιολογικό και διαπολιτισµικό θεµατικό χώρο του δικτύου FIESTA. Στοιχειοθετεί την ορολογία και τους ορισµούς της µετάβασης, ένταξης και της ολοκληρωµένης εργασίας που χρησιµοποιούνται στις χώρες εταίρους. Αναγνωρίζει βασικές κυβερνητικές πολιτικές σε τοπικό, περιφερειακό, εθνικό και διεθνές επίπεδο που επηρεάζουν τη διαδικασία µετάβασης των παιδιών µε πρόσθετες ανάγκες υποστήριξης. Ορίζει βασικές υποθέσεις σχετικά µε τις βέλτιστες πρακτικές που θα δοκιµαστούν στην έρευνα του προγράµµατος και 15

16 Αναπτύσσει βασικά ποιοτικά ερωτήµατα που πρέπει να εξεταστούν στο πλαίσιο της φάσης διαβούλευσης µε βασικές οµάδες-στόχους. Η ανασκόπηση βιβλιογραφίας είναι διαθέσιµη για λήψη στην ιστοσελίδα του FIESTA, Αναφορά Βέλτιστων Πρακτικών FIESTA Η έκθεση βέλτιστων πρακτικών συνδυάζει θέµατα από την ανασκόπηση βιβλιογραφίας µε ευρήµατα από το ποσοτικό ερωτηµατολόγιο και ποιοτικές συνεντεύξεις/οµάδες εστίασης για να τονίσει τις αντιλήψεις περί βέλτιστων πρακτικών των συµµετεχόντων. Η ίδια έκθεση χωρίζεται σε 3 ενότητες που αναδεικνύουν τις βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά τις έννοιες, τις δοµές και τις σχέσεις της µετάβασης. Το τελευταίο τµήµα της έκθεσης παρέχει µια σειρά συστάσεων για την σχολική ηγεσία και τους φορείς χάραξης πολιτικής, για καθηγητές σχολείων, εξωσχολικούς οργανισµούς, επαγγελµατίες, οικογένειες και παιδιά. Η έκθεση βέλτιστων πρακτικών προτείνει να υιοθετηθούν τα ακόλουθα για την εξασφάλιση των βέλτιστων πρακτικών που αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισµα της επιτυχούς µετάβασης. 1. Επίσηµο Πλαίσιο Μετάβασης Αναπτύξτε επίσηµο πλαίσιο µετάβασης, το οποίο είναι ευέλικτο στις ατοµικές ανάγκες των παιδιών µε πρόσθετες ανάγκες υποστήριξης και προσαρµόσιµο µε βάση τις εθνικές πολιτικές. Ένα πλαίσιο που περιγράφει µε λεπτοµέρειες την προετοιµασία µετάβασης και την µετέπειτα αξιολόγηση της µετάβασης ώστε να εξασφαλίσει την επιτυχή µετάβαση και την ουσιαστική ένταξη. 2. Ολιστική προσέγγιση Αναγνωρίστε τα εκπαιδευτικά, ψυχολογικά, κοινωνικά και πολιτιστικά πλαίσια ενός παιδιού µε πρόσθετες ανάγκες και των οικογενειών τους, γεγονός που παρέχει µια ολιστική προσέγγιση στη µάθηση και την άρση των εµποδίων για την εκµάθηση. 3. Συµµετοχή Βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά µε πρόσθετες ανάγκες υποστήριξης και οι γονείς τους που συµµετέχουν είναι στο κέντρο όλων των αποφάσεων που τους αφορούν. 4. Προσαρµογή Διευκολύνετε τα παιδιά µε πρόσθετες ανάγκες υποστήριξης µέσω ευέλικτων προσεγγίσεων και παιδαγωγία, προσαρµοσµένα στις ατοµικές ανάγκες τους. 16

17 5. Πληροφόρηση Παρέχετε πάντοτε σχετικές, πρόσφατες, έγκαιρες πληροφορίες για παιδιά µε πρόσθετες ανάγκες στήριξης και τους γονείς τους µε προσιτό τρόπο. 6. Εργαζόµενος κλειδί οργανώστε ένα λειτουργικό σύστηµα (σηµείο επαφής/σύνδεσµος) για παιδιά µε πρόσθετες ανάγκες υποστήριξης και τους γονείς τους για να τους υποστηρίξει σε όλη τη διαδικασία της µετάβασης. Ο εργαζόµενος-κλειδί αποτελεί ουσιαστικό ρόλο για όλους τους επαγγελµατίες ώστε να έρχονται σε επαφή και να επικοινωνούν µέσω της εξασφάλισης µιας σαφούς οδού επικοινωνίας για όλους. 7. Συνεχόµενη υποστήριξη Προσδιορίστε µια σαφή πορεία για τη συνεχόµενη βοήθεια για παιδιά µε πρόσθετες ανάγκες υποστήριξης κατά τη διάρκεια και µετά τη µετάβαση. 8. Συνεργατική εργασία Βεβαιωθείτε ότι οι επαγγελµατίες στον τοµέα της εκπαίδευσης και της υγείας συνεργάζονται χρησιµοποιώντας µια προορατική προσέγγιση για την κάλυψη των αναγκών των παιδιών µε πρόσθετες ανάγκες υποστήριξης κατά τη διάρκεια της µετάβασης. 9. Επιµόρφωση Παροχή κατάρτισης και συνεχούς επαγγελµατικής ανάπτυξης για τους επαγγελµατίες που επικεντρώνονται στην διαχείριση της µετάβασης, προσαρµόζοντας το πρόγραµµα σπουδών, τα µοντέλα ένταξης, την αναπηρία και την παιδική ηλικία. Δείτε την Έκθεση Βέλτιστων Πρακτικών του FIESTA

18 18

19 5.2 Εργαλεία Αυτό-αξιολόγησης FIESTA Η διαδικασία της αυτό-αξιολόγησης αφορά στα παιδιά µε πρόσθετες ανάγκες υποστήριξης, τους γονείς των παιδιών αυτών, τους διευθυντές, τους δασκάλους και το εξειδικευµένο προσωπικό στο να συνεργαστούν και να αναλάβουν κοινές δράσεις µε βάση τα αποτελέσµατα της διαδικασίας αυτό-αξιολόγησης. Η διαδικασία επιτρέπει τον εκ των προτέρων σχεδιασµό και χτίζει συνεργατικές συµπεριφορές. Διευκρινίζει τις δυσκολίες που ανακύπτουν κατά τη διάρκεια των µεταβατικών περιόδων και υποδεικνύει τοµείς για την αυτό-εκπαίδευση και κατάρτιση, ενώ παράλληλα βελτιώνει την ποιότητα των εκπαιδευτικών προσεγγίσεων. Οφέλη της διαδικασίας αυτοαξιολόγησης Συστηµατική αρχική µελέτη, έρευνα και αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου της σχολικής µονάδας κατά τη διάρκεια της µετάβασης, χρησιµοποιώντας µια ολοκληρωµένη σχολική προσέγγιση. Διατύπωση των κοινών στόχων και προτεραιοτήτων για την ανάληψη δράσης για µαθητές µε επιπλέον ανάγκες υποστήριξης Σχεδιασµός και υλοποίηση των από κοινού ενεργειών που έχουν συµφωνηθεί. Παρακολούθηση και αξιολόγηση της τρέχουσας εκπαιδευτικής εργασίας µε µεµονωµένους µαθητές. Ανατροφοδότηση από τα αποτελέσµατα και τον ορισµό νέων στόχων. Το εργαλείο αυτό-αξιολόγησης και ο οδηγός αυτό-αξιολόγησης είναι διαθέσιµα για λήψη στο 5. Μονάδες Ηλεκτρονικής Μάθησης FIESTA 19

20 Το δίκτυο FIESTA έχει αναπτύξει 3 βασικά διαδικτυακά µαθήµατα κατάρτισης που εξετάζουν: 1. Ευαισθητοποίηση για την Αναπηρία και την κοινωνική ένταξη για όλους τους ενδιαφερόµενους Τα µαθησιακά αποτελέσµατα περιλαµβάνουν: Καλύτερη κατανόηση των «κοινωνικών» και «ιατρικών» µοντέλων της αναπηρίας. Πώς η γλώσσα µπορεί να ενεργήσει ως εµπόδιο στη διαδικασία της ένταξης. Η φύση και το εύρος των διαφόρων φραγµών που εµποδίζουν τα άτοµα µε αναπηρία από το να είναι σε θέση να συµµετέχουν σε καθηµερινές δραστηριότητες. Συνειδητοποίηση της έννοιας της αναπηρίας ειδικά για τους εκπαιδευτικούς Συνειδητοποίηση της έννοιας της αναπηρίας ειδικά για τους γονείς Ανάπτυξη περαιτέρω δεξιοτήτων που θα διευκολύνουν την χωρίς αποκλεισµούς εκπαίδευση και κοινωνία. 2. Καθοδήγηση του προσωπικού σχετικά µε τη µετάβαση και ένταξη καθοδήγηση και υποστήριξη των µαθητών για να διευκολύνουν παιδιά µε πρόσθετες ανάγκες υποστήριξης Τα µαθησιακά αποτελέσµατα περιλαµβάνουν: Μια καλύτερη κατανόηση της καθοδήγησης Πώς µπορούµε να καθοδηγήσουµε τους µαθητές, τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς Πώς η καθοδήγηση θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί για την επιτυχή µετάβαση 3. Συνεργατική εργασίας περιβάλλοντα για τους επαγγελµατίες στον τοµέα της εκπαίδευσης, της υγείας και των κοινωνικών υπηρεσιών για να διευκολύνουν την ειδική αγωγή και την υποστήριξη παιδιών µε ειδικές ανάγκες κατά τη διάρκεια περιόδων µετάβασης Τα µαθησιακά αποτελέσµατα περιλαµβάνουν: Μια καλύτερη κατανόηση της συνεργασίας και των συνεργατικών δραστηριοτήτων που µπορούν να προωθήσουν την ένταξη στα σχολεία 20

21 Πώς η συνεργασία θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί για τη διευκόλυνση της µετάβασης Περαιτέρω δεξιότητες και γνώσεις για συνεργασία µε τις οικογένειες, τους επαγγελµατίες και το επικουρικό προσωπικό Τα µοντέλα µπορούν να µεταφορτωθούν από την ιστοσελίδα FIESTA από τη στιγµή που θα έχετε εγγραφεί στο δίκτυο FIESTA εδώ: 21