Έξεπλα ζην δηαδίθηπν γηα εξγαιεία απηνκαηνπνηεκέλεο δεκηνπξγίαο δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ

Transcript

1 ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΓΤΣΗΚΖ ΑΣΣΗΚΖ ΥΟΛΖ ΓΗΟΗΚΖΣΗΚΧΝ, ΟΗΚΟΝΟΜΗΚΧΝ & ΚΟΗΝΧΝΗΚΧΝ ΠΟΤΓΧΝ ΣΜΖΜΑ ΑΡΥΔΗΟΝΟΜΗΑ, ΒΗΒΛΗΟΘΖΚΟΝΟΜΗΑ KAI ΤΣΖΜΑΣΧΝ ΠΛΖΡΟΦΟΡΖΖ Έξεπλα ζην δηαδίθηπν γηα εξγαιεία απηνκαηνπνηεκέλεο δεκηνπξγίαο δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ ΠΣΤΥΗΑΚΖ ΔΡΓΑΗΑ Κιεκαληίξε Καιιηξξφε Εσή Ξπλνγαιάο Κσλζηαληίλνο Δπηβιέπσλ θαζεγεηήο: Σξηαληαθχιινπ Ησάλλεο Αζήλα, 2017 περιεχομζνου Σελίδα 1

2 Δπραξηζηίεο Θα ζέιακε λα επραξηζηήζνπκε ζεξκά ηνπο γνλείο καο πνπ καο ζηήξημαλ εζηθά θαη ςπρνινγηθά θαηά ηε δηάξθεηα ησλ ζπνπδψλ καο. Δπραξηζηνχκε πνιχ θαη ην δηδαθηηθφ πξνζσπηθφ ηνπ Σ.Δ.Η Αζήλαο ηνπ ηκήκαηνο Βηβιηνζεθνλνκίαο θαη πζηεκάησλ πιεξνθφξεζεο γηα ηηο γλψζεηο πνπ καο πξνζέθεξαλ. Σέινο, ζα ζέιακε λα επραξηζηήζνπκε ηδηαηηέξσο ηνλ επηβιέπνληα θαζεγεηή καο Ησάλλε Σξηαληαθχιινπ γηα ηελ βνήζεηά ηνπ, ηελ ππνκνλή ηνπ θαη ηελ εκπηζηνζχλε πνπ καο έδεημε κε ηελ αλάζεζε ηεο πηπρηαθήο. Κιεκαληίξε Καιιηξξόε Εωή Ξπλνγαιάο Κωλζηαληίλνο περιεχομζνου Σελίδα 2

3 Table of Contents 1. Δηζαγσγηθά ζηνηρεία Δηζαγσγή Πεξίιεςε θνπφο θαη ζηφρνη ηεο εξγαζίαο Μεζνδνινγία έξεπλαο Γνκή εξγαζίαο Βαζηθέο έλλνηεο δηαδηθηχνπ Γηαδίθηπν Ηζηνζειίδα Όλνκα ηνκέα Φηινμελία ηζηνζειίδσλ Δμππεξεηεηήο Ηζηνχ ηαηηθνί θαη δπλακηθνί ηζηφηνπνη Δηζαγσγή ζηα εξγαιεία απηνκαηνπνηεκέλεο δηαρείξηζεο/δεκηνπξγίαο πεξηερνκέλνπ (CMS) Γεληθά γηα ηα CMS Πιενλεθηήκαηα ρξήζεο CMS Μεηνλεθηήκαηα ρξήζεο CMS Αλαηνκία ελφο CMS Πιήξεο CMS Οη θχξηεο ιεηηνπξγίεο ελφο CMS Καηεγνξίεο πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ Κξηηήξηα επηινγήο CMS Γηαρσξηζκφο Παξνπζίαζε CMS Δξγαιεία γεληθνχ πεξηερνκέλνπ Δξγαιεία εηδηθνχ Πεξηερνκέλνπ χγθξηζε ησλ εξγαιείσλ δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ Κξηηήξηα ζχγθξηζεο χγθξηζε ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο γεληθνχ πεξηερνκέλνπ χγθξηζε ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ περιεχομζνου Σελίδα 3

4 5.4 Απνηειέζκαηα ζχγθξηζεο εξγαιείσλ πλνπηηθή παξνπζίαζε ηνπ CMS Joomla πκπεξάζκαηα Βηβιηνγξαθία περιεχομζνου Σελίδα 4

5 Σπληνκνγξαθίεο CMS = Content Management System (εξγαιεία δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ) TCP = Transmission Control Protocol IP = Internet Protocol WWW = World Wide Web DNS = Domain Name Server FTP = File Transfer Protocol UPS = Uninterruptible Power Supply HTML = Hypertext Markup Language HTTP = Hypertext Transfer Protocol ECM = Enterprise Content Management PHP = Personal Home Page (παιηά) PHP; Hypertext Preprocessor (ηψξα) SQL = Structured Query Language R.S.S. = RDF Site Summary RDF = Resource Description Framework XML = extensible Markup Language XHTML= extensible Hypertext Markup Language MVC= Model View Controller WAI= Web Accessibility Initiative WYSIWYG=What You See Is What You Get περιεχομζνου Σελίδα 5

6 1. Ειςαγωγικά ςτοιχεία 1.1 Ειςαγωγή Πξηλ ρξφληα ν κφλνο ηξφπνο γηα λα δηαηεξήζεη κηα εηαηξεία ην site ηεο ελεκεξσκέλν ήηαλ λα ζπλάςεη ζπκβφιαην κε κία εηαηξεία παξνρήο ππεξεζηψλ ζπληήξεζεο. Αξγφηεξα, νη ίδηεο εηαηξείεο παξνρήο ππεξεζηψλ πξνζθέξνπλ κηα ελαιιαθηηθή ιχζε. Σα CMS επηηξέπνπλ ζηνπο ρξήζηεο λα δηαρεηξίδνληαη ην δηαδηθηπαθφ ηνπο πεξηερφκελν, θείκελν, εηθφλεο αιιά θαη πίλαθεο κε εχθνιν ηξφπν, φπσο απηφ ηνπ θεηκελνγξάθνπ. Οη εθαξκνγέο δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ επηηξέπνπλ ηελ αιιαγή ηνπ πεξηερνκέλνπ ρσξίο λα είλαη απαξαίηεηεο εηδηθέο γλψζεηο. Γπλακηθφ πεξηερφκελν ζε έλα website είλαη νη πιεξνθνξίεο πνπ παξνπζηάδνληαη ζην site θαη κπνξνχλ λα αιιάμνπλ απφ ηνπο ίδηνπο ηνπο δηαρεηξηζηέο κέζσ θάπνηαο εθαξκνγήο, ε νπνία κπνξεί λα εηζάγεη, λα δηνξζψλεη θαη λα δηαγξάθεη εγγξαθέο ζε πίλαθεο βάζεσλ δεδνκέλσλ, φπνπ κέζα θαηαρσξνχληαη φιεο νη πιεξνθνξίεο. Αλ ν δηαδηθηπαθφο ηφπνο ιεηηνπξγεί κε ηε ρξήζε θάπνηνπ ζπζηήκαηνο CMS, ην κφλν πνπ θάλεη ν δηαρεηξηζηήο είλαη λα αλνίμεη ηε ζρεηηθή θφξκα εηζαγσγήο λένπ άξζξνπ ζηε δηαρεηξηζηηθή εθαξκνγή ηνπ website θαη λα γξάςεη ηα ζηνηρεία πνπ επηζπκεί. Απηφκαηα κεηά γίλνληαη απφ ην ίδην ην ζχζηεκα νη απαξαίηεηεο ελέξγεηεο. Μπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ γηα εηδήζεηο, παξνπζηάζεηο εηαηξηψλ θαη πξνζψπσλ, θαηαιφγνπο πξντφλησλ, online ππνζηήξημε, αγγειίεο θαη αλαθνηλψζεηο, δηαθεκίζεηο, δειηία ηχπνπ, φξνπο θαη ζπκβφιαηα, ράξηεο θιπ. 1.2 Περίληψη Σα εξγαιεία απηνκαηνπνηεκέλεο δεκηνπξγίαο-δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ, εμειίζζνληαη ζπλερψο θαη πξνζθέξνπλ νινέλα πεξηζζφηεξεο θαη πην εμεηδηθεπκέλεο ππεξεζίεο πξνο ηνπο δεκηνπξγνχο ή ηνπο δηαρεηξηζηέο. Γλσζηά θαη σο CMS (Content Management System/Software), αθνξνχλ ηε δεκηνπξγία θαη ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ ςεθηαθνχ πεξηερνκέλνπ. Υξεζηκνπνηνχληαη γηα λα ππνζηεξίδνπλ πνιινχο ρξήζηεο πνπ δνπιεχνπλ ζε έλα ζπλεξγαηηθφ πεξηβάιινλ. Σα ραξαθηεξηζηηθά ηνπο δηαθέξνπλ επξέσο, ελψ ηα είδε ηνπο θαηαηάζζνληαη αλάινγα κε ην ςεθηαθφ πεξηερφκελν πνπ κπνξνχλ λα επεμεξγαζηνχλ. Υσξίδνληαη ζε δχν κεγάιεο θαηεγνξίεο: ηα εξγαιεία γεληθνχ πεξηερνκέλνπ θαη ηα εξγαιεία εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ. Σα πεξηζζφηεξα απ απηά παξέρνπλ δπλαηφηεηεο ειεθηξνληθήο έθδνζεο, δηαρείξηζεο κνξθφηππνπ, επεμεξγαζίαο περιεχομζνου Σελίδα 6

7 ηζηνξηθνχ, ειέγρνπ έθδνζεο, θαηαινγνγξάθεζεο, αλαδήηεζεο θαη αλάθηεζεο. ε απηή ηελ εξγαζία ζα αλαθεξζνχλ θάπνηα είδε πεξηερνκέλνπ πνπ ππνζηεξίδνληαη, ζα γίλεη ζχγθξηζε κεηαμχ ηνπο θαη ζα παξνπζηαζηνχλ αλαιπηηθά ηα απνηειέζκαηα αλάιπζεο θαη ε ρξεζηκφηεηά ηνπο. Λέμεηο θιεηδηά Δξγαιεία δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ, ςεθηαθφ πεξηερφκελν, δηαρείξηζε, δεκηνπξγία, επεμεξγαζία, Γηαδίθηπν, Joomla, Wordpress Abstract Content Management Systems, also known as CMS are tools that design and edit digital content. They are best utilized when used by multiple users working in a collaborative environment. Their characteristics are highly varied and their types are classified depending on the type of content they edit. CMS are divided into two basic categories: non-specialized content management systems and Specialized content management systems. Most of these have e-publishing, format editing, history editing, edition checking, cataloging and search & recover capabilities. In this paper all of the formats that are supported will be reported, a basic comparison between them will be made and the findings of their analysis will be presented along with their usefulness. Keywords Content Management Systems (CMS), digital content, design, edit, management, Internet, Joomla, Wordpress περιεχομζνου Σελίδα 7

8 1.3 Σκοπόσ και ςτόχοι τησ εργαςίασ θνπφο ηεο παξνχζαο εξγαζίαο είλαη ε εμέηαζε ησλ πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ (CMS) θαζψο θαη ησλ ιεηηνπξγηψλ πνπ πξαγκαηεχνληαη. Αλαγξάθνληαη αλαιπηηθά δέθα βαζηθά CMS κε ηηο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξνπλ, φπσο θαη θάπνηα πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα ηνπο θαζψο θαη άιια ηξία πνπ παξνπζηάδνληαη ζπλνπηηθά. Σέινο, παξνπζηάδεηαη ζπγθξηηηθή κειέηε κεηαμχ ησλ βαζηθφηεξσλ CMS. ηφρνο ηεο πηπρηαθήο καο εξγαζίαο, είλαη ε αλάπηπμε ησλ γλψζεσλ καο ζρεηηθά κε ηα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ θαζψο θαη ε αλαδήηεζε ηνπ θαηαιιειφηεξνπ εξγαιείνπ δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ γηα ρξήζε ζε θάζε πεξίπησζε. 1.4 Μεθοδολογία ζρευνασ Μεζνδνινγηθά, ε πηπρηαθή εξγαζία αθνινπζεί ηε δηεξεχλεζε, ηε ζχγθξηζε θαη ηελ παξνπζίαζε. πγθεθξηκέλα, αλαδεηνχληαη ζην δηαδίθηπν βαζηθνί νξηζκνί ηφζν γηα ηνλ παγθφζκην ηζηφ θαη ηηο ηζηνζειίδεο φζν θαη γηα ηα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ. Γίλεηαη αλάθηεζε άξζξσλ ζρεηηθψλ κε ηε ιεηηνπξγία ησλ CMS θαη επηπιένλ, παξνπζηάδνληαη νη ιεηηνπξγίεο θαη νη ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξνπλ φπσο θαη θάπνηα πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα ηνπο. Οινθιεξψλεηαη ε ζχγθξηζε κεηαμχ ησλ ζεκαληηθφηεξσλ απφ απηά θαη παξνπζηάδνληαη ηα απνηειέζκαηα. Ζ δηεθπεξαίσζε ηεο έξεπλαο γίλεηαη κε αλαδήηεζε ζε ηζηνζειίδεο πνπ παξέρνπλ ηε δπλαηφηεηα ζχγθξηζεο ησλ παξαπάλσ. Σέινο, ζα θαηαζθεπαζηεί κία ηζηνζειίδα σο παξάδεηγκα κε ην CMS «Joomla» έρνληαο σο ζθνπφ ηελ ζπλνπηηθή παξνπζίαζε ησλ δπλαηνηήησλ ελφο ηέηνηνπ εξγαιείνπ. 1.5 Δομή εργαςίασ Ζ ελφηεηα απηή πεξηγξάθεη ηελ δνκή ηεο παξνχζαο πηπρηαθήο εξγαζίαο. Πην ζπγθεθξηκέλα, νη ελφηεηεο έρνπλ σο εμήο: ηελ ελφηεηα 2 παξνπζηάδνληαη αλαιπηηθά νη νξηζκνί γηα ην δηαδίθηπν, ηελ ηζηνζειίδα, ην φλνκα ηνκέα, ηε δνκή ελφο DNS, ην web hosting θαη ηνλ εμππεξεηεηή ηζηνχ. Γελ γίλεηαη εθηελήο αλαθνξά, κηαο θαη δελ απνηειεί βαζηθφ αληηθείκελν ηεο εξγαζίαο αιιά βνεζά ηνλ αλαγλψζηε λα θαηαλνήζεη βαζηθνχο φξνπο πνπ αλαθέξνληαη. περιεχομζνου Σελίδα 8

9 ηελ ελφηεηα 3 γίλεηαη κία αξρηθή παξνπζίαζε ησλ CMS, ηη είλαη θαη πνηά ε ιεηηνπξγία ηνπο, ε δνκή ηνπο, ηη πεξηιακβάλεη έλα πιήξεο χζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ, ηα πιενλεθηήκαηα θαη ηα κεηνλεθηήκαηα ηνπο θαζψο θαη ηα θπξηφηεξα κέξε ελφο πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ. ηελ ελφηεηα 4 γίλεηαη κία πξνζπάζεηα δηαρσξηζκνχ ησλ ζεκαληηθφηεξσλ CMS ζε εξγαιεία γεληθνχ ή εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ θαη παξνπζίαζε ηνπ θαζελφο απφ απηά μερσξηζηά. ηελ ελφηεηα 5 παξαηίζεηαη ζπγθξηηηθή παξνπζίαζε ησλ γεληθψλ θαη εηδηθψλ εξγαιείσλ, κε ζηφρν ηελ αλάδεημε ησλ ιεηηνπξγηψλ ηνπο. ηελ ελφηεηα 6 παξνπζηάδεηαη ε δεκηνπξγία θαη ε αλάπηπμε ελφο δηαδηθηπαθνχ ηζηνηφπνπ κέζσ ηνπ εξγαιείνπ Joomla. Ζ ελφηεηα 7 πεξηγξάθεη ηα βαζηθφηεξα ζπκπεξάζκαηα πνπ πξνέθπςαλ απφ ηελ παξνχζα έξεπλα. Σέινο, ζηελ ελφηεηα 8 παξαηίζεηαη ε βηβιηνγξαθία καο. 2. Βαςικζσ ζννοιεσ διαδικτφου 2.1 Διαδίκτυο Ζ εηνηκνινγία ηεο ιέμεο πξνέξρεηαη απφ ηηο ιέμεηο «δηαζχλδεζε» θαη «δίθηπν». Ο αγγιηθφο φξνο Internet πξνέξρεηαη απφ ηηο ιέμεηο International Network πνπ ζεκαίλεη Γηεζλέο Γίθηπν. Σν δηαδίθηπν απνηειείηαη απφ εθαηνκκχξηα ππνινγηζηέο ζπλδεδεκέλνπο κεηαμχ ηνπο νη νπνίνη θαηά θχξην ιφγν αληαιιάζζνπλ δεδνκέλα. Οη πεξηζζφηεξεο ππεξεζίεο δηαδηθηχνπ ρξεζηκνπνηνχλ ην θαζηεξσκέλν πξσηφθνιιν TCP/IP, ην νπνίν εμππεξεηεί εθαηνληάδεο ρξήζηεο αλά ηνλ θφζκν θαζεκεξηλά. αλ δίθηπν αλαθέξνληαη δχν ή πεξηζζφηεξνη ππνινγηζηέο ζπλδεδεκέλνη κεηαμχ ηνπο, αληαιιάζζνπλ κελχκαηα (παθέηα) κε ηε ρξήζε δηάθνξσλ πξσηνθφιισλ (ηππνπνηεκέλνη θαλφλεο επηθνηλσλίαο), ηα νπνία πινπνηνχληαη ζε επίπεδν πιηθνχ θαη ινγηζκηθνχ, κε θχξην ζθνπφ λα κπνξνχλ νη ρξήζηεο ησλ ππνινγηζηψλ λα επηθνηλσλνχλ ν έλαο κε ηνλ άιινλ, αιιά θαη λα ρξεζηκνπνηνχλ απφ απφζηαζε ηηο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξνπλ νη ππνινγηζηέο ηνπ δηθηχνπ. ηελ πην εμεηδηθεπκέλε κνξθή ηνπ, ν φξνο δηαδίθηπν, πεξηγξάθεη ην παγθφζκην πιέγκα δηαζπλδεδεκέλσλ ππνινγηζηψλ θαη ησλ ππεξεζηψλ θαη πιεξνθνξηψλ πνπ παξέρεη περιεχομζνου Σελίδα 9

10 ζηνπο ρξήζηεο ηνπ. ην δηαδίθηπν, εθηφο απφ ειεθηξνληθνί ππνινγηζηέο, ζπλδένληαη θηλεηά, ηειενξάζεηο θαη άιιεο ζπζθεπέο. Ζ ζχλδεζε γίλεηαη κέζσ ηειεπηθνηλσληαθψλ θαισδίσλ ή αζχξκαηα κε δνξπθνξηθέο θεξαίεο θαη γξακκέο θηλεηήο ηειεθσλίαο Η ιςτορία του Διαδικτφου Ζ ηζηνξία ηνπ δηαδηθηχνπ μεθηλά απφ ηηο ΖΠΑ θαηά ηελ πεξίνδν ηνπ ςπρξνχ πνιέκνπ. Ο Σδ. Ληθιάηληεξ (J.C.R. Licklider) αλέθεξε ζε έλα ζχγγξακκά ηνπ ην γαιαμηαθφ δίθηπν. Ζ ζεσξία απηή ππνζηήξηδε ηελ χπαξμε ελφο δηθηχνπ ππνινγηζηψλ ζπλδεδεκέλσλ κεηαμχ ηνπο πνπ ζα κπνξνχζαλ λα αληαιιάζζνπλ γξήγνξα πιεξνθνξίεο θαη πξνγξάκκαηα. Σν δίθηπν απηφ ζα έπξεπε λα ήηαλ απνθεληξσκέλν, έηζη ψζηε ζε πεξίπησζε πνπ δερφηαλ θάπνηνο θφκβνο επίζεζε λα ππήξρε δίνδνο επηθνηλσλίαο γηα ηνπο ππφινηπνπο ππνινγηζηέο. Ζ ιχζε ζε απηφ δφζεθε απφ ηνλ Πνι Μπάξαλ (Paul Baran), ν νπνίνο ζρεδίαζε έλα δίθηπν επηθνηλσλίαο πνπ ρξεζηκνπνηνχζε ςεθηαθή ηερλνινγία. Ζ ηδέα ηεο κεηαθνξάο ησλ παθέησλ πιεξνθνξηψλ πνπ ζα πεξηείραλ ηελ πξνέιεπζε θαη ηνλ πξννξηζκφ ηνπο θαη ζα κπνξνχζαλ λα ζηαινχλ απφ ηνλ έλαλ ππνινγηζηή ζηνλ άιινλ, πξνήιζε απφ ηελ ζεσξία ηνπ Λένλαξλη Κιάηξνθ (Leonard Kleinrock). Βάζεη απηψλ ησλ ηξηψλ ζεσξηψλ δεκηνπξγήζεθε ην πξψην είδνο δηαδηθηχνπ γλσζηφ θαη σο ARPANET. Αξρηθά ζπλδένληαλ 4 κίλη ππνινγηζηέο θαη κέρξη ην 1972 νη ππνινγηζηέο είραλ θηάζεη ηνπο 23, φπνπ εθαξκφδεηαη θαη πξψηε θνξά ην ζχζηεκα δηαρείξηζεο ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ. Υξεζηκνπνηνχζε ην πξσηφθνιιν NCP (Network Control Protocol), κε κνλαδηθφ κεηνλέθηεκα φηη ιεηηνπξγνχζε κφλν κε ζπγθεθξηκέλνπο ηχπνπο ππνινγηζηψλ. ην ζπγθεθξηκέλν πξφβιεκα δφζεθε ιχζε απφ ηελ κειέηε ησλ Βηλη εξθ (Vint Cerf) θαη Μπνκπ Κάαλ (Bob Kahn) φπνπ πξνέθπςε ην πξσηφθνιιν TCP/IP, πξνζηέζεθε δειαδή ην IP (Internet Protocol). To 1984 πινπνηείηαη ηνλ πξψην DNS (Domain Name System) ζχζηεκα ζην νπνίν θαηαγξάθνληαη 1000 θφκβνη θαη νη ππνινγηζηέο ηνπ δηαδηθηχνπ αλαγλσξίδνληαη απφ δηεπζχλζεηο θσδηθνπνηεκέλσλ αξηζκψλ. 2.2 Ιςτοςελίδα Ηζηνζειίδα είλαη έλα ζχλνιν απφ ζειίδεο ελσκέλεο κεηαμχ ηνπο. πλήζσο, πεξηιακβάλνπλ κία αξρηθή ζειίδα, ζειίδεο πξντφλησλ ή ππεξεζηψλ, θάπνην blog ή/θαη περιεχομζνου Σελίδα 10

11 άιια. Ο αγγιηθφο φξνο είλαη Webpage, είλαη έλα είδνο εγγξάθνπ ηνπ παγθφζκηνπ ηζηνχ πνπ πεξηιακβάλεη πιεξνθνξίεο κε ηε κνξθή θεηκέλνπ, ππεξθεηκέλνπ, εηθφλαο, βίληεν θαη ήρνπ. Πνιιέο ηζηνζειίδεο καδί ζπλζέηνπλ έλαλ ηζηφηνπν (Website). Ζ εθάζηνηε ηζηνζειίδα πξέπεη λα είλαη μερσξηζηή θαη εχρξεζηε, θάηη ην νπνίν είλαη απαξαίηεην θαη γηα ηνλ δεκηνπξγφ/δηαρεηξηζηή ηεο ηζηνζειίδαο αιιά θαη γηα ηνλ επηζθέπηε. Ζ θαηαζθεπή ηνπο είλαη θάηη πνπ κπνξεί λα γίλεη εχθνια κέζσ ζπγγξαθήο θψδηθα, αιιά ππάξρνπλ θαη απηνκαηνπνηεκέλνη κεραληζκνί θαηαζθεπήο ηζηνζειίδσλ πνπ επηηξέπνπλ ζε πνιινχο ρξήζηεο λα δεκηνπξγήζνπλ εχθνια θαη γξήγνξα πξνζσπηθέο ή εκπνξηθέο ηζηνζειίδεο. Απφ ηελ άιιε ππάξρνπλ θαη δηάθνξεο εηαηξίεο πνπ εμεηδηθεχνληαη ζηε δεκηνπξγία ειθπζηηθψλ ηζηνζειίδσλ, έρνληαο σο ζηφρν λα νδεγήζνπλ ηνπο επηζθέπηεο ζηελ αγνξά θάπνηνπ πξντφληνο. 2.3 Όνομα τομζα Όλνκα ρψξνπ ή ηνκέα ή πεξηνρήο (domain name) ζην Γηαδίθηπν είλαη έλαο πεξηνξηζκέλνο ηνκέαο ησλ δηεζλψλ πφξσλ ηνπ πζηήκαηνο Ολνκάησλ Υψξνπ (DNS) ν νπνίνο εθρσξείηαη γηα απνθιεηζηηθή ρξήζε ζε έλα θπζηθφ ή λνκηθφ πξφζσπν. Σν Domain Name κπνξεί λα ζεσξεζεί σο ε δηεχζπλζε καο ζην internet, φπνπ κπνξεί λα καο βξεη θάπνηνο, αιιά είλαη θαη θάηη ζαλ ηελ online ηαπηφηεηά καο. Δίλαη έλα ηεξαξρηθφ ζχζηεκα νλνκαηνδνζίαο δνκεκέλν ζε δελδξηθή δνκή, γηα δίθηπα ππνινγηζηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ην πξσηφθνιιν IP, κε ηα νλφκαηα λα θέξνπλ πιεξνθνξία πνπ αληαλαθιά ηε ζέζεο ηνπο ζηε δνκή απηή. Σν φλνκα ηνκέα / ρψξνπ δελ αλήθεη ζην πξφζσπν πνπ ηνπ έρεη εθρσξεζεί, αιιά έρεη ηελ απνθιεηζηηθή δπλαηφηεηα ρξήζεο ηνπ γηα φζν δηάζηεκα έρεη θαηαβάιεη ηα ηέιε θαηνρχξσζεο. Έλα φλνκα ρψξνπ κπνξεί λα έρεη δηάθνξεο θαηαιήμεηο φπσο.com,.eu,.gr,.net,.org,.info,.biz,.de,.it,.es θ.ι.π., αλάινγα κε ηε ρξήζε θαη ηε ρψξα πξνέιεπζήο ηνπ Δομή DNS Οη ρψξνη ρσξίδνληαη ζε επίπεδα θαη θάζε επίπεδν ζε θαηψηεξα επίπεδα. Υξεζηκνπνηψληαο ηελ νξνινγία ηεο δελδξηθήο δνκήο ε δψλε DNS είλαη έλαο θφκβνο θαη ην φλνκα ρψξνπ είλαη έλα θχιιν. Οπζηαζηηθά νη δψλεο DNS είλαη ηα θπζηθά αξρεία πνπ βξίζθνληαη ζε εμππεξεηεηέο DNS θαη πεξηέρνπλ αληηζηνηρήζεηο νλνκάησλ θαη δηεπζχλζεσλ ή άιισλ νλνκάησλ σο εγγξαθέο DNS (DNS records ή resource records). Οη περιεχομζνου Σελίδα 11

12 δψλεο είλαη δειαδή απιέο βάζεηο δεδνκέλσλ θαη νη εγγξαθέο είλαη ηα δεδνκέλα. Σν DNS βαζίδεηαη ζε κία βάζε δεδνκέλσλ ε νπνία ηξέρεη ζηνπο εμππεξεηεηέο (servers) ηνπ ζπζηήκαηνο. Οη εμππεξεηεηέο ρσξίδνληαη ζηνπο αξρηθνχο (root), ηνπο εμνπζηνδνηεκέλνπο (authoritive) θαη ζηνπο απνζεθεπηηθνχο (caching). Οη εμνπζηνδνηεκέλνη ρσξίδνληαη ζε επηκέξνπο θαηεγνξίεο, ηνπο πξσηεχνληεο (masters) θαη ζηνπο ελαιιαθηηθνχο (slaves). ηα νλφκαηα ρψξνπ επηηξέπεηαη κφλν ε ρξήζε αιθαξηζκεηηθψλ ζηνηρείσλ θαη παπιψλ. πλερφκελεο παχιεο θαη ηειείεο απαγνξεχνληαη. Σα θεθαιαία γξάκκαηα είλαη ηζνδχλακα κε ηα κηθξά γξάκκαηα, ελψ γηα ηα νλφκαηα ρψξνπ κε θαηάιεμε.gr ππάξρνπλ απαγνξεπκέλεο θαηεγνξίεο. Αλ έλα φλνκα ρψξνπ ζεσξείηαη θνηλφρξεζην ή γεσγξαθηθφο φξνο εθρσξείηαη κφλν ζηνπο αληίζηνηρνπο νξγαληζκνχο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο αλεμάξηεηα απφ ηνλ ηξφπν γξαθήο ηνπ κε ιαηηληθά ζηνηρεία. Δπίζεο, δελ επηηξέπεηαη ε εθρψξεζε νλνκάησλ ρψξνπ κε θαηάιεμε.gr πνπ απνηεινχλ ιέμεηο θιεηδηά ζην Γηαδίθηπν. Ζ ζρέζε κεηαμχ ησλ νλνκάησλ θαη δηεπζχλζεσλ IP δελ είλαη 1 πξνο 1. Γειαδή ζε έλα φλνκα κπνξεί λα αληηζηνηρεζνχλ πνιιέο δηεπζχλζεηο IP θαη ζε κία δηεχζπλζε πνιιά νλφκαηα. Σα θαηνρπξσκέλα νλφκαηα ρψξνπ είλαη ζπλήζσο ηα νλφκαηα ησλ ηξηψλ ή ηεζζάξσλ πξψησλ επηπέδσλ. Σα ππφινηπα νλφκαηα ρψξνπ δελ ρξεηάδνληαη θαηνρχξσζε. ηα νλφκαηα ρψξνπ θάζε ηειεία δείρλεη ηελ αιιαγή επηπέδνπ ή ηελ αξρή ελφο ππνζπλφινπ, ν ρψξνο πνπ πεξηιακβάλεη φια ηα ζχλνια είλαη ε πην δεμηά ηειεία πνπ ζπλήζσο παξαιείπεηαη. Λχηεο είλαη ην ινγηζκηθφ πνπ καο βνήζα λα ρξεζηκνπνηήζνπκε ηα νλφκαηα ρψξνπ. Οη ιχηεο δηαβάδνπλ ηα νλφκαηα ηνπ DNS απφ δεμηά πξνο ηα αξηζηεξά. Γηα παξάδεηγκα φηαλ γξάθνπκε ην φλνκα «DNS.example.wikipedia. ε ηειηθή ηειεία είλαη ην ζχλνιν πνπ πεξηιακβάλεη φιν ην ζχζηεκα θαη ην ππνζχλνιν πνπ νλνκάδεηαη «com.». Σν ζχλνιν «com.» πεξηιακβάλεη ην ζχλνιν «ipduh.com.», ην ζχλνιν «ipduh.com.» πεξηιακβάλεη ην «el.ipduh.com.», ην ζχλνιν «el.ipduh.com.» πεξηιακβάλεη ην ζχλνιν « θ.ν.θ.. περιεχομζνου Σελίδα 12

13 2.4 Φιλοξενία ιςτοςελίδων Ζ θηινμελία ηζηνζειίδσλ (αγγιηθά:web Hosting ή απιά hosting) είλαη κηα δηαδηθηπαθή ππεξεζία πνπ δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζε ρξήζηεο θαη εηαηξείεο λα δηαζέηνπλ κία ηζηνζειίδα ζπλερψο αλαξηεκέλε ζην Γηαδίθηπν, ρσξίο λα ρξεηάδεηαη λα επηβαξχλεηαη κε ην θφζηνο ηνπ αλάινγνπ εμνπιηζκνχ. Απηφ ην αλαιακβάλνπλ νη εηαηξίεο θηινμελίαο ηζηνζειίδσλ (web hosts) πνπ πξνζθέξνπλ ρψξν ζηνλ δηαθνκηζηή ηνπο θαζψο θαη κέξνο ηεο ζχλδεζήο ηνπο πξνο ην internet. Ο φξνο Web Hosting αλαθέξεηαη ζηε δηαδηθαζία κε ηελ νπνία ν ηδηνθηήηεο κίαο ηζηνζειίδαο ελνηθηάδεη ρψξν ζε ππνινγηζηέο γηα λα ηνπνζεηήζεη ηα αξρεία ηνπ. Σα αξρεία απηά, πνπ ζηνηρεηνζεηνχλ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ, πξνζθέξνληαη κέζσ αζθαινχο δηθηχνπ ζπλερφκελεο παξνρήο ζηνπο επηζθέπηεο ηνπ. Ο ηδηνθηήηεο ηνπ ηζηνηφπνπ κπνξεί λα αλεβάδεη ηα αξρεία ηνπ κέζσ πξνγξάκκαηνο FTP ζην δηαθνκηζηή θηινμελίαο θαη λα ηα ηξνπνπνηεί, λα έρεη ειεθηξνληθή αιιεινγξαθία ( ) θαη λα εγθαζηζηά ηηο επηζπκεηέο δηαδηθηπαθέο εθαξκνγέο ζηνλ ηζηφηνπφ ηνπ (ηζηνιφγην/blog, forum, βηβιίν επηζθεπηψλ θιπ). Μεξηθνί απφ απηνχο ηνπο πίλαθεο ειέγρνπ θηινμελίαο είλαη ην Plesk, ην Cpanel, ην Webmin θ.α. Απφ ηηο αξρέο ηεο δεθαεηίαο ηνπ '90, εηαηξείεο hosting μεθίλεζαλ λα δξαζηεξηνπνηνχληαη ζηνλ ηνκέα ηεο παξνρήο θηινμελίαο, θαζψο ε αλάγθε γηα ζηαζεξφ θαη ζπλερέο δίθηπν άξρηζε λα γίλεηαη απαξαίηεηε. Σε δεθαεηία ηνπ 2000 ε βηνκεραλία ηνπ web hosting γλψξηζε ηεξάζηηα πξφνδν, μεθηλψληαο απφ ηελ Ακεξηθή θαη ζπλερίδνληαο ζηελ Δπξψπε, αθνινπζψληαο ηελ κεγάιε δήηεζε γηα ππεξεζίεο hosting απφ ηδηψηεο θη επηρεηξήζεηο γηα ηε θηινμελία ηεο ηζηνζειίδαο ηνπο. 2.5 Εξυπηρετητήσ Ιςτοφ Δμππεξεηεηήο ηζηνχ ή δηαθνκηζηήο ηζηνχ (web server) είλαη πιηθφ ή/θαη ινγηζκηθφ πνπ αλαιακβάλεη ηελ παξνρή δηαθφξσλ ππεξεζηψλ, «εμππεξεηψληαο» αηηήζεηο άιισλ πξνγξακκάησλ, γλσζηνχο σο πειάηεο (clients) πνπ κπνξνχλ λα ηξέρνπλ ζηνλ ίδην ππνινγηζηή ή ζε ζχλδεζε κέζσ δηθηχνπ. Όηαλ έλαο ππνινγηζηήο εθηειεί θπξίσο ηέηνηα πξνγξάκκαηα εμππεξεηεηέο ζπλερφκελα, 24 ψξεο ηελ εκέξα, ηφηε κπνξνχκε λα απνθαιέζνπκε απηφλ ηνλ ππνινγηζηή σο εμππεξεηεηή, αθνχ απηή είλαη ε περιεχομζνου Σελίδα 13

14 θχξηα ιεηηνπξγία ηνπ. Με ηελ ίδηα ινγηθή, σο πειάηε κπνξνχκε λα ζεσξήζνπκε είηε θάπνην ινγηζκηθφ πνπ επηθνηλσλεί θαη ππνβάιεη αηηήκαηα ζηνλ εμππεξεηεηή, είηε ζε φιν ηνλ ππνινγηζηή φηαλ ν εμππεξεηεηήο είλαη άιινο ππνινγηζηήο θαη νη 2 ππνινγηζηέο είλαη ζπλδεδεκέλνη ζε έλα δίθηπν. Ζ επηθνηλσλία κεηαμχ πειάηε θαη εμππεξεηεηή γίλεηαη κέζσ ελφο ηνπηθνχ δηθηχνπ ή κέζσ ηνπ Γηαδηθηχνπ. ε κεγάια δίθηπα φπνπ ν εμππεξεηεηήο αλαιακβάλεη πνιιά πξνγξάκκαηα είλαη ζπλήζσο ππνινγηζηήο πνπ δηαθέξεη σο πξνο ηε ζχλζεζή ηνπ απφ άιινπο θνηλνχο ππνινγηζηέο, κηαο θαη νη δπλαηφηεηεο ηνπ είλαη πεξηπινθφηεξεο θαη πην εμειηγκέλεο. Κχξηα ραξαθηεξηζηηθά ελφο εμππεξεηεηή είλαη νη επεμεξγαζηέο πνπ ππνζηεξίδεη θαη ρξεζηκνπνηεί γηα ηελ επεμεξγαζία ησλ δεδνκέλσλ πνπ δέρεηαη, νη γξήγνξνη θαη κεγάιεο ρσξεηηθφηεηαο ζθιεξνί δίζθνη, αιιά θαη νη πςειέο ζε ηαρχηεηα κλήκεο RAM πνπ ππνζηεξίδεη. πλήζσο ζπλνδεχεηαη απφ έλα ζχζηεκα δηπιήο ηξνθνδνζίαο (dual power supply) θαη απφ κία ζπζθεπή ζπλερφκελεο παξνρήο ελέξγεηαο (UPS), γηα κεγαιχηεξε αμηνπηζηία θαη ζηγνπξηά ζηηο ππεξεζίεο πνπ πξνζθέξεη. Οη ππνινγηζηέο πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη σο εμππεξεηεηέο πξέπεη λα ιεηηνπξγνχλ φιε ηελ εκέξα θαη ρσξίο θάπνηα δηαθνπή. 2.6 Στατικοί και δυναμικοί ιςτότοποι ε απηφ ην ππνθεθάιαην ζα δηεπθξηληζηνχλ δχν φξνη πνπ ζα ρξεζηκνπνηεζνχλ παξαθάησ. Ση είλαη νη ζηαηηθνί θαη ηη νη δπλακηθνί ηζηφηνπνη; Οη αξρηθέο ηζηνζειίδεο δεκηνπξγήζεθαλ κε ηε ζπγγξαθή HTML ζε επεμεξγαζηέο θεηκέλσλ, απνζεθεχνληαλ ζε θάπνην δηαθνκηζηή θαη ζηε ζπλέρεηα γίλνληαλ δηαζέζηκεο ζηνπο επηζθέπηεο. περιεχομζνου Σελίδα 14

15 Όηαλ ζα ήηαλ απαξαίηεηε ε αιιαγή ηνπ πεξηερνκέλνπ ή ζα ρξεηαδφηαλ θάπνηα επηπιένλ πξνζζήθε ηφηε ζα δεκηνπξγνχηαλ λέν ή ζα αλαζεσξνχληαλ ην αξρείν HTML. Δπνκέλσο, νη ηζηφηνπνη, φπνπ νη πφξνη γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπο (αξρεία HTML, εηθφλεο, ήρνη), βξίζθνληαη κεκνλσκέλνη ζηνλ απνζεθεπηηθφ ρψξν ηνπ ηζηνηφπνπ, νλνκάδνληαη ζηαηηθνί. Απνηεινχλ ηελ πην απιή κνξθή ηζηνηφπσλ, γηα κηθξνχ κεγέζνπο site, πνπ δελ αιιάδνπλ ζπρλά. Σν πιενλέθηεκά ηνπο είλαη ε ηαρχηεηα γηαηί δε ρξεηάδνληαη παξαπάλσ επεμεξγαζία, ελψ ην κεηνλέθηεκα ηνπο, ε έιιεηςε επεθηαζηκφηεηαο, γηαηί ην πεξηερφκελν ζα πξέπεη λα αλαλεψλεηαη ζε θάζε ζειίδα μερσξηζηά. Απφ ηελ άιιε, δπλακηθφο νλνκάδεηαη ν ηζηφηνπνο πνπ δεκηνπξγεί ηηο ηζηνζειίδεο ηε ζηηγκή πνπ απηέο ζα δεηεζνχλ, ιακβάλνληαο έλα εξψηεκα κέζσ κηαο πεγήο δεδνκέλσλ φηαλ ν ρξήζηεο δεηήζεη έλα ζχλδεζκν. Ο ζχλδεζκνο δεκηνπξγεί κηα ζειίδα πξνηχπνπ (template page), φπνπ πεξηέρεη γιψζζα HTML, πξνγξακκαηηζηηθά script, αληηθείκελα θιπ., πνπ εξκελεχνπλ ηελ αίηεζε, ζπλδένληαη ζηελ πεγή δεδνκέλσλ, αλαθηνχλ ην ζσζηφ πεξηερφκελν, θαηαζθεπάδνπλ ηε ζειίδα HTML θαη ν δηαθνκηζηήο ηε ζηέιλεη ζην θπιινκεηξεηή ηνπ ρξήζηε. ε αληίζεζε κε ηνλ ζηαηηθφ ηζηφηνπν δελ ππάξρνπλ απνζεθεπκέλα αξρεία HTML, αιιά δεκηνπξγνχληαη ηε ψξα πνπ απηά δεηεζνχλ. Τπάξρεη ε ηαχηηζε ησλ δπλακηθψλ ηζηνηφπσλ κε ηα Web CMS, γηαηί έρνπλ αξθεηέο νκνηφηεηεο, φπσο ε εχξεζε θαηάιιεινπ πεξηερνκέλνπ θαη ε επηζηξνθή θαηαζθεπαζκέλσλ ζειίδσλ, ε ρξήζε βάζεσλ δεδνκέλσλ, απφ ηελ άιιε φκσο, έλαο δπλακηθφο ηζηφηνπνο, κπνξεί λα κελ επηηειέζεη θακία δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ, ελψ έλα Web CMS κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη έλα ζηαηηθφ ηζηφηνπν εχθνια θαη γξήγνξα. περιεχομζνου Σελίδα 15

16 3. Ειςαγωγή ςτα εργαλεία αυτοματοποιημζνησ διαχείριςησ/δημιουργίασ περιεχομζνου (CMS) 3.1 Γενικά για τα CMS ηηο κέξεο καο, πνιινί νξγαληζκνί ή θαη απινί ρξήζηεο δηαηεξνχλ έλαλ ή πεξηζζφηεξνπο ηζηνηφπνπο γηα ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπο. Αθφκα θαη πξηλ θάηη ρξφληα, ν κφλνο ηξφπνο ελεκέξσζεο κηαο ηζηνζειίδαο ήηαλ ρεηξνθίλεηα, ρξεζηκνπνηψληαο θάπνην θψδηθα HTML πνπ απαηηνχζε πςειή ηερλνγλσζία γηα ηε ζπληήξεζή ηνπο, φπσο γλψζεηο ηεο HTML, ηνπ Dreamweaver, FrontPage ή άιισλ δηαδηθηπαθψλ εξγαιείσλ ζπγγξαθήο. πλήζσο, ζηαηηθέο ηζηνζειίδεο HTML είλαη αξθεηέο γηα κηθξνχο, απινχο ηζηνηφπνπο πνπ έρνπλ ιίγεο δηαδξαζηηθέο ιεηηνπξγίεο, φπσο θφξνπκ ζπδεηήζεσλ, πνπ δελ απαηηνχλ ηαθηηθέο ηξνπνπνηήζεηο ζην πεξηερφκελν ηνπο θαη έρνπλ έλα άηνκν ή θάπνηα απφ ηα κέιε περιεχομζνου Σελίδα 16

17 ηεο νκάδαο ηνπο, γηα λα ηνπο ελεκεξψλνπλ, δειαδή θάηη ζαλ δηαρεηξηζηέο. Αληίζεηα, κεγαιχηεξνη ηζηφηνπνη, νη νπνίνη ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηηο επηρεηξήζεηο θαη ηηο εηαηξείεο θαη φρη απιψο σο κηα ηζηνζειίδα πιεξνθνξηψλ, είλαη δπλακηθνί θαη δελ έρνπλ δεκηνπξγεζεί ζηαηηθά. Γπλακηθφ πεξηερφκελν φισλ ησλ ηχπσλ, φπσο θείκελν, εηθφλεο, βίληεν, ήρνο, θηλνχκελα ζρέδηα, ζηνηρεηνζεηνχληαη δπλακηθά (on the fly), απφ βάζεηο δεδνκέλσλ παξαζθελίνπ (back-end) θαη δηαθνκηζηέο εθαξκνγψλ κεζαίαο βαζκίδαο, νη νπνίνη ρξεζηκνπνηνχλ έλα εχξνο ζελαξίσλ θαη γισζζψλ θαη εμππεξεηνχληαη κέζσ ζπκπιεγκάησλ δηαθνκηζηψλ Web ζε φιν ηνλ θφζκν. Ζ δπλακηθή απηή θχζε ηνπ πεξηερνκέλνπ, απμάλεη ηελ πνιππινθφηεηα θαη ζπλεπψο ηε δηαρείξηζε ελφο ηζηνηφπνπ. Λφγσ ησλ πεξηζζφηεξσλ δπλαηνηήησλ ηνπ δπλακηθνχ απηνχ πεξηερνκέλνπ, φπσο γηα παξάδεηγκα, ε αζθάιεηα, ε δπλαηφηεηα ειέγρνπ, ε αλαδήηεζε θαη ν έιεγρνο ηαπηνρξνληζκνχ, απμάλεηαη θαη ε δπζθνιία ηεο δηαρείξηζήο ηνπ. Οη κεγαιχηεξνη ηζηφηνπνη έρνπλ κεγάιν φγθν δπλακηθνχ πεξηερνκέλνπ θαη θαη επέθηαζε πνιινχο πξνγξακκαηηζηέο. Ο ζπληνληζκφο ησλ εξγαζηψλ ηνπο απνηειεί επίζεο έλα ζεκαληηθφ δήηεκα. Σν πεξηερφκελν πνπ πεξηιακβάλεηαη ζε απηνχο ηνπο ηζηνηφπνπο πξέπεη λα νξγαλψλεηαη, λα ιεηηνπξγεί θαη λα ελεκεξψλεηαη ζπλερψο, ρσξίο ζθάικαηα ή θαθή πιεξνθφξεζε. ήκεξα, ππάξρεη ε αλάγθε γηα ηζρπξά εξγαιεία δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ, θαζψο ν αξηζκφο ησλ πνιχπινθσλ, ζεκαληηθψλ θαη ζπλερψο κεηαβαιιφκελσλ ηζηνηφπσλ έρεη απμεζεί. Τπάξρνπλ πιαηθφξκεο δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ, φπνπ απηφκαηα ηξνπνπνηνχλ ην πεξηερφκελν ηεο ηζηνζειίδαο θαη ζπλδένπλ ηηο ζειίδεο κεηαμχ ηνπο. Ο ραξαθηεξηζκφο χζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ - CMS (Content Management System - CMS) ζεκαηνδνηεί έλα ζχζηεκα φπνπ δηαρεηξίδεηαη πεξηερφκελν, αιιά ν νξηζκφο απηφο θαίλεηαη αξθεηά απιφο. Ο Arron Ferguson γξάθεη ζην βηβιίν ηνπ «Γεκηνπξγψληαο πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ ζε Java»: «Μπνξνχκε λα δνχκε έλα CMS σο εξγαιείν δεκνζίεπζεο πνπ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα δεκηνπξγνχλ, λα επεμεξγάδνληαη, λα δηαγξάθνπλ θαη λα παξνπζηάδνπλ ην πεξηερφκελν ζε δηάθνξεο κνξθέο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ θεηκέλσλ, εηθφλσλ, βίληεν, ήρνπ θαη θίλεζεο. Αιιά έλα CMS είλαη πνιιά πεξηζζφηεξα απφ απηφ» ζπλερίδεη ν περιεχομζνου Σελίδα 17

18 Ferguson: «Έλαο θαιχηεξνο ηξφπνο γηα λα θαηαιήμνπκε ζε έλαλ νξηζκφ ηεο ηερλνινγίαο CMS είλαη επηζεκαίλνληαο έλα ζχλνιν ραξαθηεξηζηηθψλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ ηερλνινγία CMS». Ο Ferguson, επίζεο, αλαθέξεη έλα βαζηθφ ζχλνιν ραξαθηεξηζηηθψλ πνπ είλαη: Ζ εχθνιε αλαδήηεζε πιεξνθνξηψλ Ζ γξήγνξε παξνπζίαζε πεξηερνκέλνπ ζηνπο ρξήζηεο Ζ πξνζθνξά πνιιαπιψλ πξνβνιψλ παξνπζίαζεο Ζ πξνζθνξά πνιιαπιψλ πξνβνιψλ πεξηερνκέλνπ Ζ ηθαλφηεηα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ θαη ρξεζηψλ Ζ ηθαλφηεηα ησλ ζπγγξαθέσλ λα ρεηξαγσγνχλ ην πεξηερφκελφ ηνπο Ζ ηθαλφηεηα ησλ ρξεζηψλ λα επηθνηλσλήζνπλ κε άιινπο ζε έλα θφξνπκ Ζ αλνηθηή αξρηηεθηνληθή Ζ επέθηαζε ησλ κεηαδεδνκέλσλ Οη Mathue θαη Thomas ζην βηβιίν ηνπο «Δπαγγεικαηηθά πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ: Υεηξηζκφο Δλεξγεηηθνχ Φεθηαθψλ Μέζσλ» ιέλε φηη «έλα ζχζηεκα πνπ δηαρεηξίδεηαη ηφζν ηελ νπζία φζν θαη ηα κεηαδεδνκέλα νλνκάδεηαη ζχζηεκα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ», φπνπ ε «νπζία» ζην πιαίζην ηνπο είλαη ε «ίδηα ε πξψηε χιε ηνπ πξνγξάκκαηνο, εθπξνζσπνχκελε απφ εηθφλεο, ήρν, θείκελν, βίληεν, θιπ». Οη δχν απηνί ζπγγξαθείο νλνκάδνπλ «νπζία» ηηο πξαγκαηηθέο πιεξνθνξίεο, ελψ «κεηαδεδνκέλα» ην κέζν γηα λα πεξηγξάςνπλ απηέο ηηο πιεξνθνξίεο. Ζ δηαρείξηζε ηεο νπζίαο ζεκαίλεη εξγαζίεο, φπσο «ε απνζήθεπζε, δηαρείξηζε θαη δηαλνκή κεγάινπ φγθνπ, πςεινχ εχξνπο δψλεο, κεξηθψο επαίζζεηα ςεθηαθά δεδνκέλα. Ζ Γηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ δελ πεξηνξίδεηαη ζε κηα ζπγθεθξηκέλε νξγαλσηηθή κνλάδα, φπσο είλαη ην αξρείν. Δθαξκφδεηαη ζε φια ηα ηκήκαηα ηνπ νξγαληζκνχ πνπ είλαη πινχζηα ζε πεξηερφκελν. Ζ δηαρείξηζε ησλ κεηαδεδνκέλσλ αζρνιείηαη θπξίσο κε ηελ πεξηγξαθή, ηελ απνζήθεπζε θαη ηελ ηνπνζεζία ησλ δεδνκέλσλ ζρεηηθά κε ην πεξηερφκελν ησλ ζπζηεκάησλ πιεξνθνξηψλ θαη ησλ βάζεσλ δεδνκέλσλ». Οη Mathue θαη Thomas ζεσξνχλ φηη ν φξνο ζχζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ είλαη έλα κεγάιν ζέκα θαη κπνξεί λα πεξηιακβάλεη ζπζηήκαηα πνπ αλαπηχζζνληαη γηα φια ηα είδε κέζσλ θαη πεξηπηψζεσλ ρξήζεο. περιεχομζνου Σελίδα 18

19 Ο Bob Boiko ζην βηβιίν ηνπ «Βίβινο Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ» («Content Management Bible») αλαθέξεη ραξαθηεξηζηηθά: «Ζ δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ δελ αθνξά ηζηνζειίδεο, παξά ην φηη εθεί εθαξκφδεηαη ζήκεξα σο επί ην πιείζηνλ. Ζ δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ ζηνρεχεη ζην λα απνθηήζεη ηνλ έιεγρν επί ηεο δεκηνπξγίαο θαη δηαλνκήο ησλ πιεξνθνξηψλ θαη ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο... Καζψο ν ηζηφο κεηέθεξε παιαηνχο κηθξνχο, αλεπίζεκα ζρεδηαζκέλνπο ηζηνηφπνπο ζε κεγάινπο, ηαρέσο κεηαβαιιφκελνπο ρψξνπο, ε αλάγθε γηα ηζρπξά εξγαιεία δηαρείξηζεο έγηλε επηηαθηηθή. Οη εηαηξείεο πξντφλησλ θηλήζεθαλ ζηελ αληηκεηψπηζε απηήο ηεο αλάγθεο θαη νλφκαζαλ ηηο πξνζθνξέο ηνπο πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ». πλδπάδνληαο φινπο ηνπο παξαπάλσ νξηζκνχο θαηαιήγνπκε ζηνλ νξηζκφ φηη «Έλα CMS είλαη έλα εξγαιείν πνπ επηηξέπεη ζε έλαλ αξηζκφ (θεληξηθνχ) ηερληθνχ θαη (απνθεληξσκέλνπ) κε ηερληθνχ πξνζσπηθνχ ηε δεκηνπξγία, ηελ επεμεξγαζία, ηελ δηαρείξηζε θαη ηειηθή δεκνζίεπζε (ζε δηάθνξεο κνξθέο) ελφο εχξνπο πεξηερνκέλνπ (φπσο θείκελα, γξαθηθά, βίληεν, έγγξαθα θ.ιπ.), ελψ πεξηνξίδνληαη απφ έλα ζπγθεληξσηηθφ ζχλνιν θαλφλσλ, δηαδηθαζηψλ θαη ξνψλ εξγαζίαο πνπ εμαζθαιίδνπλ ζπλεθηηθφ, επηθπξσκέλν ειεθηξνληθφ πεξηερφκελν». Με έλαλ ηέηνην νξηζκφ, κπνξνχκε λα αλαθέξνπκε σο CMS πνιιά είδε ζπζηεκάησλ, φπσο έλα «εξγαιείν δηαρείξηζεο πεξηνπζηαθψλ ζηνηρείσλ», έλα «χζηεκα Γηαρείξηζεο Δγγξάθσλ» ή έλα «χζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ Web». Σα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θαη λα αληηθαηαζηήζνπλ έλα ζπκβφιαην ζπληήξεζεο πνπ ζπλήζσο έρεη κεγάιν θφζηνο. Υξεζηκνπνηνχληαη ινηπφλ γηα: 1. Δηδήζεηο 2. Παξνπζηάζεηο εηαηξεηψλ θαη πξνζσπηθνχ 3. Παξνπζηάζεηο πξντφλησλ 4. Καηαιφγνπο πξντφλησλ 5. Παξνπζηάζεηο γεσγξαθηθψλ πεξηνρψλ 6. Αγγειίεο θαη αλαθνηλψζεηο 7. Γηαθεκίζεηο 8. Γειηία ηχπνπ περιεχομζνου Σελίδα 19

20 9. Online Τπνζηήξημε 10. Όξνπο θαη ζπκβφιαηα 11. Υάξηεο, νδεγίεο θιπ. πκπεξαίλνπκε ινηπφλ, φηη έλα CMS είλαη έλα εχρξεζην θαη κε ηερληθφ εξγαιείν γηα ηελ δηαρείξηζε φινπ ηνπ θχθινπ δσήο ηεο ςεθηαθήο πιεξνθνξίαο πνπ απνηειεί έλαλ ηζηνρψξν κε ηεξάζηην αξηζκφ ρξεζηψλ, πνπ ζπλεηζθέξνπλ ζην πεξηερφκελν θαη ησλ νπνίσλ νη αξκνδηφηεηεο θαη ηα δηθαηψκαηα νθείινπλ λα είλαη θαζνξηζκέλα. πλνςίδνληαο φια ηα παξαπάλσ αλαξσηηέηαη θαλείο, αλ φλησο ηα CMS είλαη ε απάληεζε ζε φια ηα πξνβιήκαηα ζρεηηθά κε ηελ δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ νπνηνπδήπνηε ηχπνπ. Ζ απάληεζε είλαη φηη, φπσο φιεο νη ππεξεζίεο θαη ηα δηάθνξα πξνγξάκκαηα πνπ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηνχκε ζηελ θαζεκεξηλφηεηά καο, έηζη θαη ηα CMS έρνπλ πιενλεθηήκαηα θαη κεηνλεθηήκαηα ζηελ ρξήζε ηνπο. περιεχομζνου Σελίδα 20

21 3.2 Πλεονεκτήματα χρήςησ CMS Ξεθηλψληαο θάπνηνο έλα project, ζα αλαδεηήζεη ηελ θαιχηεξε κέζνδν γηα ηελ νινθιήξσζή ηνπ. Όηαλ απηφ ην project, ινηπφλ, αζρνιείηαη κε ηε δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ, ηφηε ηα CMS ζπλήζσο είλαη κηα θαιή επηινγή, αθνχ πξνζθέξνπλ ρξήζηκεο δπλαηφηεηεο. Αξρηθά, κε ηελ πινπνίεζε κηαο νπνηαζδήπνηε επεμεξγαζίαο πεξηερνκέλνπ, ηα CMS καο δηεπθνιχλνπλ, αθνχ δελ είλαη αλάγθε λα γξαθηεί ν θψδηθαο αλαθνξηθά κε ην πεξηερφκελν απφ ηελ αξρή θαη επηηξέπνπλ ζε άηνκα, κε εμεηδηθεπκέλα, λα αζρνιεζνχλ κε ην αληηθείκελν, έρνληαο κεγάιν βαζκφ επηηπρίαο. Με απηφ ηνλ ηξφπν, κεηψλεηαη ην θφζηνο θαη πνιιέο θνξέο θαη ν ρξφλνο ηνπ project, αθελφο γηαηί δελ απαηηείηαη πνιχ εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ θαη αθεηέξνπ γηαηί έλα κεγάιν θνκκάηη ηεο αξρηθήο δνπιεηάο είλαη ήδε έηνηκν. Όηαλ ζθνπφο καο είλαη ε δεκηνπξγία θάπνηνπ ηζηνηφπνπ ηα πιενλεθηήκαηα αξρίδνπλ θαη πνιιαπιαζηάδνληαη. Μηα ηδηαίηεξα ζεκαληηθή πηπρή ησλ CMS είλαη ε επθνιία κε ηελ νπνία κπνξνχκε λα δεκηνπξγήζνπκε έλαλ ηζηφηνπν κε εληαίν χθνο θαη κνξθή. Έλα θαιφ site πξέπεη εθηφο απφ ιεηηνπξγηθφ λα είλαη φκνξθν θαη μεθνχξαζην ζηελ φςε. Αλ ν επηζθέπηεο ηεο ζειίδαο δπζθνιεχεηαη λα πινεγεζεί ιφγσ ηεο εκθάληζεο θαη φρη ηεο ιεηηνπξγηθφηεηαο ηεο ζειίδαο (βι. εηθφλα), ηφηε νη πηζαλφηεηεο ιέλε φηη ν επηζθέπηεο κάιινλ ζα θχγεη απ ηε ζειίδα ρσξίο δεχηεξε ζθέςε θαη θαη επέθηαζε ε ηζηνζειίδα δε ζα έρεη πεηχρεη ην ζθνπφ ηεο. περιεχομζνου Σελίδα 21

22 Παξφια απηά, ν επηζθέπηεο δελ είλαη ν κφλνο πνπ αζρνιείηαη κε κία ηζηνζειίδα. Πην ζπγθεθξηκέλα, ν δηαρεηξηζηήο/δεκηνπξγφο ηεο είλαη απηφο πνπ έρεη ην πην δχζθνιν έξγν. Με ηα CMS φκσο, γίλεηαη ιίγν πην εχθνιν, αθνχ δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ειέγρνπ έθδνζεο. Ο έιεγρνο έθδνζεο απνηειεί κέξνο ηεο δηαδηθαζίαο δηαρείξηζεο ινγηζκηθνχ δηακφξθσζεο, γλσζηφο θαη σο έιεγρνο αλαζεψξεζεο ή έιεγρνο πεγήο. ηε ρξεζηκφηεηά ηνπ ζπγθαηαιέγνληαη, ε δηαρείξηζε ησλ αιιαγψλ ζε έγγξαθα, πξνγξάκκαηα, κεγάιεο ηζηνζειίδεο θαη άιιεο ζπιινγέο πιεξνθνξηψλ. Οη αιιαγέο, ζπλήζσο, ηαπηνπνηνχληαη κε θάπνηνλ αξηζκφ ή θάπνην θσδηθφ γξακκάησλ, γλσζηφ σο «αξηζκφ αλαζεψξεζεο» ή απιά «αλαζεψξεζε». Γηα παξάδεηγκα, έλα αξρηθφ παθέην αξρείσλ νλνκάδεηαη «Αλαζεψξεζε 1». Όηαλ γίλεη ε πξψηε αιιαγή, ην λέν παθέην ζα ιέγεηαη «Αλαζεψξεζε 2» θ.ν.θ.. Κάζε αλαζεψξεζε ζρεηίδεηαη κε κηα «ζθξαγίδα» ζηελ νπνία αλαθέξεηαη ν ρξφλνο πνπ έγηλε ε αιιαγή θαη ην άηνκν πνπ ηελ έθαλε. ηηο αλαζεσξήζεηο κπνξεί λα γίλεη ζχγθξηζε, επαλαθνξά θαη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, αλάινγα κε ηνλ ηχπν ηνπ αξρείνπ, ζπγρψλεπζε. Απηή ε ιεηηνπξγία ινηπφλ, βνεζάεη ηνλ δηαρεηξηζηή ζηελ αλάπηπμε θαη ζηε δηαηήξεζε ηεο ηζηνζειίδαο, αθνχ έρεη ηε δπλαηφηεηα λα παξαθνινπζεί ηηο αιιαγέο πνπ έρνπλ γίλεη, ρσξίο επηπιένλ δπζθνιίεο, ελψ ζε άιιεο πεξηπηψζεηο πνπ νη δηαρεηξηζηέο είλαη πεξηζζφηεξνη απφ έλαλ, ηφηε ν έιεγρνο έθδνζεο είλαη απαξαίηεηνο γηα λα κελ κπεξδεχνληαη νη δεκηνπξγνί/δηαρεηξηζηέο κεηαμχ ηνπο. Σέινο, έλα αθφκα βαζηθφ πιενλέθηεκα ησλ CMS είλαη ε δηαρείξηζε επεμεξγαζίαο αδεηψλ. Με απηή ηε ιεηηνπξγία ηα CMS δίλνπλ ηε δπλαηφηεηα ζηνλ δηαρεηξηζηή ηνπ ηζηνηφπνπ λα θηηάρλεη ηα επίπεδα πξφζβαζεο ζηνλ θάζε ρξήζηε ηεο ηζηνζειίδαο, θαζψο επίζεο θαη ζηνπο δεκηνπξγνχο ηεο. Έηζη αθφκα θαη φηαλ αζρνινχληαη κεγάιεο νκάδεο αηφκσλ ζην back-end ηνπ ηζηνηφπνπ, ε θαηάζηαζε παξακέλεη ειεγρφκελε, ρσξίο λα ππάξρεη θίλδπλνο θάπνην άηνκν λα παξαβεί ηα φξηα ηνπ κέξνπο ηεο εξγαζίαο πνπ ηνπ αληηζηνηρεί. πλνςίδνληαο, ηα πιενλεθηήκαηα είλαη ηα παξαθάησ: Μπνξεί ν εθάζηνηε δεκηνπξγφο/δηαρεηξηζηήο λα ηξνπνπνηήζεη ηελ ηζηνζειίδα ηνπ νπνπδήπνηε θαη νπνηαδήπνηε ζηηγκή περιεχομζνου Σελίδα 22

23 Οη απινί ρξήζηεο κπνξνχλ λα αιιάμνπλ θάηη κφλν εθεί πνπ ηνπο επηηξέπεηαη Σν πεξηερφκελν ηεο ηζηνζειίδαο θαη ν ζρεδηαζκφο ηεο απνζεθεχνληαη ζε δηαθνξεηηθά ζεκεία Σν πεξηερφκελν απνζεθεχεηαη ζηε βάζε δεδνκέλσλ θαη βάζεη απηνχ κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ πνιιέο ζπζθεπέο (θηλεηφ ηειέθσλν, PDA, web browser θηι.) Ζ ηζηνζειίδα έρεη δπλακηθφ πεξηερφκελν θαη ηα επηπξφζζεηα ραξαθηεξηζηηθά (π.ρ. forum, κεραλή αλαδήηεζεο θηι.) κπνξνχλ λα δνκεζνχλ κε δηάθνξνπο ηξφπνπο ζε έλα site 3.3 Μειονεκτήματα χρήςησ CMS Όζν εχρξεζηα θαη ιεηηνπξγηθά θη αλ είλαη ηα CMS, έρνπλ θαη θάπνηα κεηνλεθηήκαηα ζρεηηθά κε ηε ιεηηνπξγηθφηεηά ηνπο, ηνπιάρηζηνλ φζα έρνπλ βγεη κέρξη ζήκεξα, αιιά απηφ δελ ζεκαίλεη φηη δελ είλαη ρξήζηκα. Σα ηξσηά ηνπο ζεκεία θαηά θχξην ιφγν ζπγθεληξψλνληαη ζην φηη, δηαζέηνπλ κεγάιν αξηζκφ αξρείσλ θαη έηζη γίλνληαη επάισηα ζε ιάζε θαηά ηε δηάξθεηα ηεο επεμεξγαζίαο ηνπο. Σέινο, ε θφξησζε ησλ ζειίδσλ κπνξεί λα είλαη αξγή γηαηί απαηηείηαη πξφζβαζε ζηε βάζε δεδνκέλσλ, φπνπ βξίζθνληαη απνζεθεπκέλεο πνιιέο ζειίδεο ησλ νπνίσλ ηα URL είλαη κεγάιεο γξακκαηνζεηξέο. Παξφια απηά, παξαθάησ ζα αλαθεξζνχλ ηα δχν πην βαζηθά κεηνλεθηήκαηα ηνπο. Πξψην θαη βαζηθφηεξν είλαη ε πεξηνξηζκέλε ή ε παληειήο έιιεηςε δπλαηφηεηαο δεκηνπξγίαο λέαο ιεηηνπξγηθφηεηαο πνπ δελ έρεη νξακαηηζζεί ν δεκηνπξγφο ηνπ CMS (γηα παξάδεηγκα δηαδηθηπαθέο εθαξκνγέο). Απηφ έρεη σο απνηέιεζκα, λα πεξηνξίδεη ηνλ ρξήζηε ηνπ CMS, αθνχ δελ κπνξεί λα εθθξάζεη φιε ηε δεκηνπξγηθφηεηά ηνπ, ψζηε λα απνηππψζεη ηελ ζθέςε θαη ηελ έκπλεπζή ηνπ ζηελ πξάμε, κε απνηέιεζκα πνιιέο θνξέο ην ηειηθφ πξντφλ λα κελ ηθαλνπνηεί ηνλ δεκηνπξγφ ζε πξψηε θάζε θαη ηνλ επηζθέπηε ζε κεηαγελέζηεξε. Σν δεχηεξν βαζηθφ κεηνλέθηεκα είλαη ε απμεκέλε αλάγθε γηα ηδηαίηεξε εμεηδίθεπζε θαη εθπαίδεπζε απ ηε κεξηά ησλ δεκηνπξγψλ πεξηερνκέλνπ, ψζηε ην πεξηερφκελν πνπ δεκηνπξγνχλ λα είλαη ζπκβαηφ κε ηα εξγαιεία δηαρείξηζήο ηνπ, ελψ περιεχομζνου Σελίδα 23

24 είλαη εμίζνπ ζεκαληηθφ, ην πεξηερφκελν πνπ θηηάρλεηαη λα κελ είλαη «βαξχ» γηα ην εξγαιείν πνπ ζα ην δηαρεηξηζηεί, έηζη ψζηε λα κελ πξνθιεζνχλ πξνβιήκαηα θαηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαρείξηζήο ηνπ, έρνληαο σο απνηέιεζκα ηελ αλάγθε γηα ρξήζε εμσηεξηθψλ πφξσλ γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο δηαρείξηζήο ηνπ. 3.4 Ανατομία ενόσ CMS Βαζηθφο ζηφρνο ελφο πζηήκαηνο Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ είλαη λα κπνξεί λα δηαρεηξηζηεί φιν ηνλ θχθιν δσήο ελφο αληηθεηκέλνπ, ελλνψληαο απφ ηελ αξρή δεκηνπξγία ηνπ έσο θαη ηελ αξρεηνζέηεζε ή ηε δηαγξαθή ηνπ. [Βιέπε εηθφλα] Με βάζε απηά ε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπο δηαθξίλεηαη ζηηο παξαθάησ θαηεγνξίεο: Σε δεκηνπξγία ηνπ πεξηερνκέλνπ: Σα CMS ρξεζηκνπνηνχλ έλα ιεηηνπξγηθφ πεξηβάιινλ ζπγγξαθήο, ην νπνίν κνηάδεη κε έλαλ απιφ επεμεξγαζηή θεηκέλνπ (π.ρ. Word, Open Office) θαη γηα λα γξαθηεί ή λα αλαλεσζεί θάπνην θείκελν δε ρξεηάδνληαη εηδηθέο γλψζεηο HTML ή άιιεο γλψζεηο πξνγξακκαηηζκνχ. Σν πεξηβάιινλ απηφ βαζίδεηαη ζην δηαδίθηπν, δίλνληαο ηε δπλαηφηεηα αιιαγήο ηνπ πεξηερνκέλνπ αλά πάζα ζηηγκή απφ νπνηαδήπνηε ζπζθεπή πνπ κπνξεί λα ζπλδεζεί ζην internet (laptop, pc, θηλεηά θιπ), ρσξίο ηελ εγθαηάζηαζε θάπνηαο απαηηνχκελεο εθαξκνγήο. Καη έλαο απιφο θπιινκεηξεηήο ηζηνζειίδσλ είλαη αξθεηφο. Δπνκέλσο, ε κφλε απαίηεζε είλαη ε γλψζε ρξήζεο ειεθηξνληθνχ ππνινγηζηή. Σε δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ: Με ηε δεκηνπξγία κηαο λέαο ηζηνζειίδαο, αθνινπζεί ε αξρεηνζέηεζε ηεο (ζε έλα απνζεηήξην/repository) ζε έλα χζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ. αλ αξρείν ηεο ηζηνζειίδαο, ππάξρεη έλα ηζηνξηθφ αιιαγψλ κε ηηο δηαθνξνπνηήζεηο πνπ είρε ππνζηεί, πφηε, αιιά θαη πνηφο ηελ επεμεξγάζηεθε, ε εμαζθάιηζε ηεο δπλαηφηεηαο λα κπνξεί νπνηνζδήπνηε ρξήζηεο πνπ είλαη ππεχζπλνο γηα έλαλ ζπγθεθξηκέλν ηζηνρψξν λα αιιάμεη ην φλνκά ηνπ θ.ν.θ. Σε δεκνζίεπζε: Μεηά ηελ αξρεηνζέηεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο ηζηνζειίδαο ζην απνζεηήξην, δίλεηαη ε δπλαηφηεηα ηεο δεκνζίεπζήο ηνπ, είηε ζε θάπνηνλ ηζηφηνπν (Website) είηε ζε θάπνην εζσηεξηθφ δίθηπν κηαο επηρείξεζεο (Intranet). Σα CMS παξέρνπλ ιεηηνπξγίεο πνπ βνεζνχλ ζηελ απηφκαηε δεκηνπξγία ηεο εκθάληζεο θαη ηεο δνκήο ηνπ ηζηνηφπνπ, κφιηο απηφο δεκνζηεπζεί ζην δηαδίθηπν. περιεχομζνου Σελίδα 24

25 Σελ παξνπζίαζε: Σα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ παξέρνπλ επίζεο ηε δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγεζεί απηφκαηα ε πινήγεζε ηνπ ηζηνρψξνπ δηαβάδνληαο ηελ δνκή ηνπ θαηεπζείαλ απφ ην ζεκείν φπνπ έρεη αξρεηνζεηεζεί. Ζ δηαρείξηζε ηεο εκθάληζεο θαη ηεο γεληθήο κνξθήο ηνπ, γίλεηαη θαη απηή απηφκαηα θαη ππνζηεξίδεηαη απφ φινπο ηνπο browsers. 3.5 Πλήρεσ CMS ε έλα πιήξεο χζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ θαηά θχξην ιφγν κπνξεί λα ππάξμνπλ δηάθνξα επηκέξνπο ζπζηήκαηα, φπσο γηα παξάδεηγκα: Κάπνηα εθαξκνγή πνπ ζπιιέγεη ην πεξηερφκελν θαη ην δηαρεηξίδεηαη. Κάπνηα απνζήθε δεδνκέλσλ, φπνπ απνζεθεχεηαη φιν ην πεξηερφκελν, ηα δεδνκέλα θαη νηηδήπνηε άιιν είλαη απαξαίηεην γηα ηε ιεηηνπξγία ηνπ ηζηνηφπνπ. Κάπνηα βάζε δεδνκέλσλ, φπνπ ρξεζηκεχεη ζην δπλακηθφ κέξνο ηνπ ηζηνηφπνπ, έηζη ψζηε λα ππάξρεη ε δπλαηφηεηα επεμεξγαζίαο ηνπ πεξηερνκέλνπ, απνκαθξπζκέλα απφ ηνλ εμππεξεηεηή. Κάπνηεο άιιεο βάζεηο δεδνκέλσλ, νη νπνίεο δε ρξεηάδεηαη λα ζπλδεζνχλ ζην CMS. Γηα παξάδεηγκα, κία βάζε δεδνκέλσλ πνπ αθνξά ειεθηξνληθέο αγνξέο ζπλδέεηαη απεπζείαο κε ηελ εθάζηνηε ηζηνζειίδα, ρσξίο λα έρεη ζρέζε θάπνην CMS. Γηάθνξα αξρεία HTML. Σα CMS δηαρεηξίδνληαη ην ζηαηηθφ κέξνο ελφο ηζηνηφπνπ. Καζψο θαη δηάθνξα templates (πξφηππα) πνπ κεηαθέξνπλ δεδνκέλα ζηε ζσζηή κνξθή κε απψηεξν ζθνπφ ηελ παξνπζίαζή ηνπο ζηνλ ηζηφηνπν. 3.6 Οι κφριεσ λειτουργίεσ ενόσ CMS Σα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ ζπιιέγνπλ, δηαρεηξίδνληαη δεκνζηεχνπλ. Όηαλ αλαθεξφκαζηε ζηε ζπιινγή, ελλννχκε ηηο δηεξγαζίεο πνπ γίλνληαη πξηλ ε πιεξνθνξία θαη γεληθά ην ζχλνιν ησλ δεδνκέλσλ, λα είλαη έηνηκα γηα ην ηειηθφ ζηάδην πνπ είλαη ε δεκνζίεπζε. Δπνκέλσο, αθνξά ηελ νξγάλσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ απηνχ. Με ηε δηαρείξηζε ελλννχκε ηελ απνζήθεπζε ησλ πιεξνθνξηψλ. Πεξηιακβάλεη ηελ απνζήθε ησλ δεδνκέλσλ, ην workflow (ην ζχλνιν ησλ βεκάησλ πνπ είλαη θαη περιεχομζνου Σελίδα 25

26 απαξαίηεηα γηα ηελ νινθιήξσζε ηεο εξγαζίαο, έηζη ψζηε λα δεκνζηεπζεί ην πεξηερφκελν) θαη θάπνηεο δπλαηφηεηεο δηαρείξηζεο. Σέινο, κε ηε δεκνζίεπζε, ελλννχκε ηελ εμαγσγή ηνπ πεξηερνκέλνπ απφ ηελ απνζήθε δεδνκέλσλ θαη ηελ απηφκαηε δεκνζίεπζε ηνπ. 3.7 Κατηγορίεσ Συςτημάτων Διαχείριςησ Περιεχομζνου ε απηφ ην ζεκείν ζα αλαθεξζνχκε ζηηο θαηεγνξίεο ζηηο νπνίεο δηαρσξίδνληαη νη ηχπνη ησλ CMS, κε θξηηήξην ην πνπ βαζίζζεθε ε δεκηνπξγία ηνπ θαη ε αλάπηπμή ηνπ. πγθεθξηκέλα είλαη: 1. Σα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ πνπ είλαη βαζηζκέλα ζηα modules, (Module-based CMS), φπνπ ππάξρνπλ έηνηκνη θψδηθεο πνπ πξνζηίζεληαη θαη αθαηξνχληαη μερσξηζηά γηα ηελ θάζε ππεξεζία. 2. Σα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ πνπ είλαη βαζηζκέλα ζηε γιψζζα κεηαζρεκαηηζκνχ εγγξάθσλ (Document transformation language-based CMS), φπνπ θαηά ηε κεηαηξνπή απφ XML ζε XSLT, ηα δεδνκέλα κεηαηξέπνληαη ζε ζρεδηαζηηθά πξφηππα (design templates). 3. Σα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ πνπ είλαη βαζηζκέλα ζε Web ηερλνινγίεο (Web-based CMS), φπνπ αλαιχνπλ ηα δεδνκέλα ζε εηθνληθφ πεξηερφκελν (κε ηε ρξήζε βάζεσλ δεδνκέλσλ MySQL ή MS SQL θαη scripting languages φπσο PHP, JSP ή ASP). 3.8 Κριτήρια επιλογήσ CMS Ζ επηινγή ησλ πην θαηάιιεισλ CMS γηα ηε δεκηνπξγία κίαο ηζηνζειίδαο είηε θάπνηαο επηρείξεζεο είηε πξνζσπηθήο, βαζίδεηαη ζε νξηζκέλα θξηηήξηα ηα νπνία δηαθέξνπλ, αλάινγα κε ηηο αλάγθεο θαη ηηο απαηηήζεηο πνπ έρεη ν θάζε ρξήζηεο. Σα CMS απηά ινηπφλ, έρνπλ αλαπηπρζεί, δηαηεξεζεί θαη αλαβαζκηζηεί κέζσ θνηλνηήησλ φπνπ ζπκκεηέρνπλ ρηιηάδεο άλζξσπνη. Βάζεη απηψλ ησλ θνηλνηήησλ ηα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ βειηηψλνληαη αξθεηά ζπρλά, θαη ππνζηεξίδνπλ νινέλα λεφηεξεο ηερλνινγίεο. Ζ επηινγή ελφο ζπζηήκαηνο εμαξηάηαη απφ ηηο ηερληθέο γλψζεηο ηνπ ρξήζηε, ηνπο ζηφρνπο ηνπ, ην είδνο ηεο ηζηνζειίδαο πνπ ελδηαθέξεηαη λα δεκηνπξγήζεη θαη πξνθαλψο ηνλ πξνυπνινγηζκφ πνπ δηαζέηεη ν ίδηνο. Δπνκέλσο, θαζνξίδνπκε εμαξρήο ηηο ιεηηνπξγίεο πνπ επηζπκνχκε λα έρεη ε ηζηνζειίδα καο, περιεχομζνου Σελίδα 26

27 βξίζθνπκε ηα CMS πνπ καο ηηο παξέρνπλ θαη επηιέγνπκε κφλν αλάκεζα ζε απηά. Γηα ηε δεκηνπξγία θάπνηνπ blog, γηα παξάδεηγκα, ην Wordpress ζα ήηαλ ε θαιχηεξε ιχζε, θαζψο είλαη θηιηθφ πξνο ηνλ ρξήζηε ελψ γηα ηε δεκηνπξγία ζχλζεησλ ηζηνζειίδσλ πνπ απαηηνχλ ζχλζεηε νξγάλσζε πεξηερνκέλνπ, ε θαιχηεξε ιχζε είλαη ην Drupal. Απφ ηελ άιιε, ην Joomla ζα ήηαλ θαηάιιειν γηα κία ελδηάκεζε πεξίπησζε. Κάηη πνιχ ζεκαληηθφ πνπ ζα έπξεπε λα απαζρνιεί ηνπο ρξήζηεο ζηελ επηινγή ελφο ζπζηήκαηνο, είλαη ε πεξίπησζε εκθάληζεο πξνβιήκαηνο θαη εάλ ζα κπνξεί λα βξεζεί ιχζε. Σα πεξηζζφηεξα CMS παξέρνπλ ππνζηήξημε, ε νπνία απνηειείηαη απφ έλα ζχλνιν πξφζπκσλ πξνγξακκαηηζηψλ, νη νπνίνη, ζπλήζσο, κπνξνχλ λα ιχζνπλ θάζε είδνπο πξφβιεκα. Γηα θαιχηεξε ππνζηήξημε βέβαηα, ππάξρεη θαη ε επί πιεξσκή ππνζηήξημε. Δθφζνλ, έλα CMS κπνξεί λα ζεσξεζεί νπζηαζηηθά θεθάιαην γηα θάπνηνπο, είηε ην θαηεβάζεη απφ ην δηαδίθηπν είηε ην αγνξάζεη, ζα πξέπεη λα ιάβεη ππφςε ηνπ νξηζκέλα θξηηήξηα, φπσο: Αλ είλαη Open Source (Free Software) ή Commercial: ζε απηή ηελ πεξίπησζε αλαθεξφκαζηε ζην ζπλνιηθφ θφζηνο. ηα open source ινγηζκηθά ζεσξνχληαη πσο φια είλαη δσξεάλ. ηελ πξαγκαηηθφηεηα φκσο, ε ηερληθή ππνζηήξημε πεξηιακβάλεη ην κεγαιχηεξν κέξνο ησλ δαπαλψλ. Δπνκέλσο, ζα πξέπεη θαλείο λα έρεη θαηά λνπ, ην πνηφο ππνζηεξίδεη ηερληθά ην ινγηζκηθφ θαη ην πνηφο είλαη ππεχζπλνο γηα ηηο αλαλεψζεηο ηνπ. Ηζηνξηθά ζα ζπλαληήζεη θαλείο πξψηα ηα Unix, ηα Linux (εμέιημε ησλ Unix) θαη έπεηηα ηνλ browser ηεο Netscape. ηα Commercial απφ ηελ άιιε ην ινγηζκηθφ πξνέξρεηαη απφ θεξδνζθνπηθέο ή κε θεξδνζθνπηθέο εηαηξείεο. Οη πάξνρνη απηνί αλαπηχζζνπλ ην ινγηζκηθφ θαη ζηε ζπλέρεηα ην πνπιάλε θαη ην ππνζηεξίδνπλ ηερληθά. ASP ή Licensed: ζε απηή ηελ πεξίπησζε αλαθεξφκαζηε ζηελ εγθαηάζηαζε ηνπ ινγηζκηθνχ θαη ηε βάζε δεδνκέλσλ πνπ ρξεζηκνπνηεί. ηα ASP (Application Service Provider) CMS, δειαδή Τπνζηήξημεο παξφρνπ ππεξεζίαο, νη νξγαληζκνί θηινμελνχλ θάπνην CMS ζηηο εγθαηαζηάζεηο ηνπο θαη έρνπλ απηνί ηνλ άκεζν έιεγρν ηεο ηζηνζειίδαο, απαιείθνληαο έηζη ηα έμνδα γηα αγνξά αθξηβνχ ινγηζκηθνχ θαη hardware ηνπ ζπζηήκαηνο, πνπ ζα θηινμελεί ην CMS. Απφ ηελ άιιε ηα Licensed είλαη ηδαληθά γηα νξγαληζκνχο πνπ αλαζέηνπλ ηελ εγθαηάζηαζε, ηε δηαρείξηζε θαη ηε ζπληήξεζε ηνπ CMS ζε εμσηεξηθνχο περιεχομζνου Σελίδα 27

28 ζπλεξγάηεο. Βάζεη απηνχ πξνθχπηνπλ θάπνηα εχινγα εξσηήκαηα ζρεηηθά κε ην πιήζνο ηνπ πξνζσπηθνχ πνπ κπνξεί λα αληηκεησπίζεη πηζαλψο επεξρφκελα πξνβιήκαηα θαη θπξίσο ψξεο αθαηάιιειεο φπσο αξγά ην βξάδπ, εάλ ππάξρεη ν θαηάιιεινο εμνπιηζκφο γηα ηε ζπληήξεζε ηνπ ινγηζκηθνχ, πνηφ ην θφζηνο ηνπ θ.α. Φξήζηεο θαη ζπληάθηεο πεξηερνκέλνπ: ζε απηή ηελ πεξίπησζε εμεηάδεηαη ν αξηζκφο ησλ ρξεζηψλ θαη ησλ ζπληαθηψλ πνπ ζα ζπλεηζθέξνπλ ζηελ ηζηνζειίδα, θαζψο θαη ην είδνο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο γηα ην νπνίν ζα είλαη ππεχζπλνο ν θαζέλαο θαη αλ ην πεξηερφκελν ζα δεκνζηεχεηαη ακέζσο ή αλ ζα πεξλάεη απφ ηνλ έιεγρν θάπνηνπ ζπληάθηε. Δίδε πεξηερνκέλνπ: ζε απηή ηελ πεξίπησζε ζα πξέπεη ν ρξήζηεο λα επηιέμεη θάπνην CMS πνπ ζα κπνξεί λα αληαπεμέιζεη ζηε κνξθή ηεο ηζηνζειίδαο πνπ ζέιεη λα δεκηνπξγήζεη. Οη πεξηζζφηεξεο εθαξκνγέο δηαρεηξίδνληαη θείκελα, απιά γξαθηθά ή θσηνγξαθίεο, ζε πεξίπησζε φκσο πνπ ππάξρεη πινχζηα κνξθνπνίεζε ζα πξέπεη λα επηιεγεί θαη ην θαηάιιειν CMS. ηελ ίδηα θαηεγνξία ππάξρεη θαη ην θξηηήξην ηεο πνιππινθφηεηαο ηεο εκθάληζεο, ζε πεξίπησζε πνπ κηα ηζηνζειίδα πεξηέρεη δπλακηθά κελνχ πινήγεζεο ή άιιεο ζχλζεηεο γιψζζεο γξαθηθνχ ζρεδηαζκνχ. Αλαθνξέο: ζε απηή ηελ πεξίπησζε αλαθεξφκαζηε ζηα ζηαηηζηηθά απνηειέζκαηα πνπ ζα αλαθέξεη ην CMS. Δάλ δειαδή απαηηνχληαη ηδηαίηεξεο αλαθνξέο απφ ηνπο ππεχζπλνπο ησλ κειψλ, ησλ ρνξεγψλ θαη ηεο επηθνηλσλίαο, ηφηε ζα πξέπεη θαη λα ππνζηεξίδνληαη έηζη ψζηε λα αμίδεη ε επέλδπζε ζε απηφ. Δπαλαζρεδίαζε: ην θξηηήξην απηφ αθνξά ηελ αλαζρεδίαζε ηεο ηζηνζειίδαο θαη ηελ πηζαλφηεηα κεηαθίλεζεο ζηνηρείσλ απφ ηελ παιηά ζηε θαηλνχξηα. Ζ εχθνιε κεηαθίλεζε ηνπ θψδηθα θαη ησλ δεδνκέλσλ ηεο ηζηνζειίδαο είλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθή. Μνλάδα ζρεηηδόκελωλ ζπζηεκάηωλ : ζηελ πεξίπησζε απηή αλαθεξφκαζηε ζηελ χπαξμε θάπνηαο δηαζχλδεζεο κεηαμχ ηνπ CMS θαη ησλ ππφινηπσλ ζπζηεκάησλ, φπσο ηνπ ζπζηήκαηνο ησλ ειεθηξνληθψλ πσιήζεσλ, ηνπ ζπζηήκαηνο ρνξεγηψλ απφ ηνπο επηζθέπηεο ηεο ηζηνζειίδαο θαη ηνπ ζπζηήκαηνο εμππεξέηεζεο πειαηψλ. περιεχομζνου Σελίδα 28

29 Όιεο απηέο νη δηαζπλδέζεηο είλαη δηαζέζηκεο κφλν απφ θάπνηνπο ζπγθεθξηκέλνπο παξφρνπο. 4. Διαχωριςμόσ Παρουςίαςη CMS Ζ επηινγή ησλ εξγαιείσλ πνπ ζα παξνπζηαζηνχλ ζηηο παξαθάησ ελφηεηεο έγηλε κε βάζε ην πφζν δεκνθηιέο είλαη ην θαζέλα απφ απηά. Ήηαλ ζεκαληηθφ λα παξνπζηαζζνχλ εξγαιεία πνπ είλαη δεκνθηιή, θαζψο ππήξρε κεγαιχηεξε πνζφηεηα πιεξνθνξηψλ πάλσ ζηηο νπνίεο ζα βαζηζηνχλ αξγφηεξα νη ζπγθξίζεηο, ελψ ζε γεληθέο γξακκέο φζν πην δεκνθηιέο είλαη έλα εξγαιείν ηφζν κεγαιχηεξε θαη ε θνηλφηεηα πνπ αζρνιείηαη κε απηφ, κε απνηέιεζκα λα ππάξρεη κεγαιχηεξε αλαηξνθνδφηεζε ζρεηηθά κε ηηο δπλαηφηεηεο θαη ηηο αδπλακίεο ηνπ, φπσο επίζεο θαη εμίζνπ πνιιέο θξηηηθέο ζηηο νπνίεο δίλνληαη ζπλήζσο νη γλψκεο εηδηθψλ πάλσ ζηα εξγαιεία δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ. 4.1 Εργαλεία γενικοφ περιεχομζνου Δξγαιεία γεληθνχ πεξηερνκέλνπ ιέγνληαη απηά ηα εξγαιεία πνπ δηαρεηξίδνληαη κεγάιε γθάκα ηχπσλ αξρείνπ θαη ηα ρξεζηκνπνηνχλ ρξήζηεο γηα δηάθνξεο εξγαζίεο ηνπο. Γεληθά ηα εξγαιεία δηαρείξηζεο γεληθνχ πεξηερνκέλνπ είλαη ζπλήζσο ιίγν πην εχθνια ζηε ρξήζε ηνπο, αθνχ δελ απαηηείηαη θάπνηα ζπγθεθξηκέλε εμεηδίθεπζε εμαηηίαο ησλ ηερληθψλ ραξαθηεξηζηηθψλ ηνπο. Μπνξεί λα ρξεζηκνπνηνχληαη απφ ηνλ δεκηνπξγφ κηαο εηδεζενγξαθηθήο ηζηνζειίδαο έσο ηνλ δεκηνπξγφ κηαο ηζηνζειίδαο κεγάιεο εηαηξείαο πνπ κπνξεί λα θηλείηαη ζην ρψξν ηνπ ρξεκαηηζηεξίνπ. Σα εξγαιεία γεληθνχ πεξηερνκέλνπ πνπ ζα παξνπζηαζηνχλ είλαη ηα: Joomla, Drupal, Wordpress, Typo3 θαη Quick.CMS. Ο ιφγνο επηινγήο ησλ ζπγθεθξηκέλσλ εξγαιείσλ είλαη ην γεγνλφο, φηη είλαη ηα θνξπθαία ζηελ αγνξά θαη ην θαζέλα απφ απηά έρεη θάηη ηδηαίηεξν κε ην νπνίν αμίδεη λα αζρνιεζνχκε. Αμίδεη λα ζεκεησζεί κάιηζηα φηη ηα ηέζζεξα απφ απηά ηα πέληε εξγαιεία, θαη πην ζπγθεθξηκέλα ηα Joomla, Drupal, Wordpress θαη Typo3, είλαη ππεχζπλα γηα ην 36.5% ησλ ηζηνζειίδσλ ζηνλ παγθφζκην ηζηφ, ζε ζχγθξηζε κε φια ηα ππφινηπα εξγαιεία ηα νπνία έρνπλ ρηίζεη ή ζπληεξνχλ ην ππφινηπν 14.3%, αθνχ ην 49.2% δελ ρξεζηκνπνηεί θάπνην εξγαιείν, ζχκθσλα κε ην περιεχομζνου Σελίδα 29

30 w3techs.com, ελψ ην Quick.CMS, ίζσο απνηειεί ην πην εχθνιν θαη γξήγνξν εξγαιείν γηα δηαρείξηζε θαη δεκηνπξγία πεξηερνκέλνπ, γεγνλφο κε ην νπνίν ζεσξήζακε φηη άμηδε λα αζρνιεζνχκε ζηελ παξνχζα εξγαζία Joomla Σν Joomla είλαη έλα απιφ, επέιηθην, δσξεάλ, αλνηρηνχ θψδηθα χζηεκα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ πνπ έρεη δεκνζηεπζεί ζην θνηλφ θάησ απφ ην GNU general public license. Απηφ ζπλεπάγεηαη φηη κπνξνχκε λα ην ρξεζηκνπνηνχκε, λα ην επεμεξγαδφκαζηε θαη λα επεθηείλνπκε ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ. Σν Joomla έρεη δεκηνπξγεζεί ζαλ έλα project αλνηρηνχ θψδηθα, φπνπ άηνκα θαη νκάδεο έρνπλ ζπλεηζθέξεη κε ηηο ηθαλφηεηέο ηνπο, ηφζν ζηελ αλάπηπμή ηνπ φζν θαη ζε ζπζηήκαηα, πνπ ην ππνζηεξίδνπλ. Σν Joomla ήηαλ ην απνηέιεζκα κηαο δηαθσλίαο αλάκεζα ζηελ Miro Corporation, πνπ ηφηε ήηαλ ε ηδηνθηήηξηα ηνπ νλφκαηνο Μambo, θαη ζηνπο ππεχζπλνπο αλάπηπμεο ηνπ ππξήλα ηνπ project. Οη δχν νκάδεο δηαζπάζηεθαλ ζηηο 17 Απγνχζηνπ 2005 κε θαηάιεμε ηε δεκηνπξγία κηαο κεηνλνκαζκέλεο έθδνζεο ηνπ Mambo, ηελ νπνία νλφκαζαλ Joomla. Σν φλνκα Joomla (αγγιηθή νξζνγξαθία) πξνέξρεηαη απφ ηε ιέμε «jumla» ζηα νπαρίιη (Αξαβηθά), πνπ ζεκαίλεη φινη καδί ή σο ζχλνιν θαη επηιέρζεθε γηα λα αληηθαηνπηξίζεη ηελ αθνζίσζε ηεο νκάδαο αλάπηπμεο θαη ηεο θνηλφηεηάο ηνπ ζην project. Απηφ πνπ θάλεη ηε δηαθνξά ηνπ Joomla απφ ηα ππφινηπα CMS, είλαη ε αθνζίσζή ησλ ζρεδηαζηψλ ζην λα θξαηήζνπλ ηα πξάγκαηα φζν πην απιά γίλεηαη θαη ηαπηφρξνλα λα παξέρνπλ φζα πεξηζζφηεξα ραξαθηεξηζηηθά γίλεηαη, έηζη ψζηε νη απινί ρξήζηεο λα έρνπλ νινθιεξσκέλν έιεγρν ζηηο ηζηνζειίδεο ηνπο, ρσξίο λα πιεξψλνπλ κεγάια πνζά γηα έλα θιεηζηφ, ηδηφθηεην ινγηζκηθφ. Δίλαη κία εθαξκνγή πνπ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηε δεκνζίεπζε κηαο πξνζσπηθήο ηζηνζειίδαο ζην δηαδίθηπν ή αθφκα θαη κηαο εηαηξηθήο ηζηνζειίδαο. περιεχομζνου Σελίδα 30

31 Ζ πξψηε έθδνζε ηνπ Joomla, δειαδή ην Joomla αλαθνηλψζεθε ζηηο 16 επηεκβξίνπ ηνπ 2005 θαη ήηαλ κηα βειηησκέλε επαλέθδνζε ηνπ Μambo , ζπλδπαζκέλε κε θάπνηεο άιιεο δηνξζψζεηο αζθαιείαο κεηξίνπ επηπέδνπ. Καζψο ην Joomla απνηειεί κεηεμέιημε ηνπ Mambo ε αξρηηεθηνληθή ηνπο είλαη ε ίδηα. Τπάξρεη έλαο θεληξηθφο δηαθνκηζηήο, είλαη γξακκέλν ζε PHP, ε νπνία επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα δεκνζηνπνηνχλ εχθνια ην πεξηερφκελν, ηφζν ζηνλ παγθφζκην ηζηφ, φζν θαη ζηα εζσηεξηθά δίθηπα (intranets) θαη ρξεζηκνπνηεί επίζεο κηα βάζε δεδνκέλσλ MySQL. Ζ ιεηηνπξγία ηνπ είλαη απιή, θαζψο εγθαζίζηαηαη ζε έλαλ web server, φπνπ ν ρξήζηεο έρεη πξφζβαζε ζην πεξηβάιινλ κέζσ ελφο browser φπσο γηα παξάδεηγκα, internet explorer, chrome, Firefox θιπ. Έρεη βξαβεπζεί σο έλα απφ ηα θαιχηεξα πζηήκαηα Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ αλνηθηνχ θψδηθα αλά ηνλ θφζκν πνπ ζηεξίδεηαη ζηελ αξρηηεθηνληθή PHP/ MySQL. Δθηφο απφ ηα βαζηθά ραξαθηεξηζηηθά ελφο CMS, ην κεγαιχηεξφ ηνπ πιενλέθηεκα είλαη φηη είλαη ηφζν επεθηάζηκν θαη εχρξεζην, ελψ είλαη ειάρηζηεο νη ιεηηνπξγίεο πνπ δελ ππνζηεξίδεη Επίπεδα Σν Joomla απαξηίδεηαη απφ ηξία βαζηθά επίπεδα, ην θεληξηθφ, θαηαζθεπαζηηθφ επίπεδν, ην επίπεδν ησλ εθαξκνγψλ θαη ην επίπεδν ησλ επεθηάζεσλ. πγθεθξηκέλα, ην πάλσ επίπεδν είλαη απηφ ησλ επεθηάζεσλ, φπνπ βξίζθνληαη ηα ζπζηαηηθά ζηνηρεία ηνπ Joomla, ηα πξφηππα θαη νη ελφηεηεο. Σν κεζαίν επίπεδν είλαη απηφ ησλ εθαξκνγψλ θαη απνηειείηαη απφ ηέζζεξηο εθαξκνγέο: Σελ εγθαηάζηαζε (ππεχζπλε γηα ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ Joomla ζε έλα web server θαη ηε δηαγξαθή ηεο φηαλ νινθιεξσζεί) Σε δηαρείξηζε (ππεχζπλε γηα ηνλ δηαρεηξηζηή πνπ εξγάδεηαη απφ πίζσ θαη δηαρεηξίδεηαη ηνλ ηζηφηνπν θαη ην πεξηερφκελφ ηνπ) Σελ απνκαθξπζκέλε πξφζβαζε (ππνζηεξίδεη ηε δηαρείξηζε ηνπ ηζηνηφπνπ ηνπ Joomla απνκαθξπζκέλα) Σν δηθηπαθφ ηφπν (εθαξκνγή ππεχζπλε γηα ηε παξνπζίαζε ηνπ ηζηνηφπνπ) περιεχομζνου Σελίδα 31

32 Σέινο, ην θαηψηεξν επίπεδν πεξηιακβάλεη: Σν πιαίζην ιεηηνπξγίαο ηνπ Joomla Σα απνζεηήξηα Οηηδήπνηε πξφζζεην επεθηείλεη ηελ ιεηηνπξγία ηνπ Joomla Που χρηςιμοποιείται το Joomla; Κάπνηεο απφ ηηο πεξηπηψζεηο γηα ηηο νπνίεο πξνηηκάηαη ε ρξήζε ηνπ Joomla, είλαη νη παξαθάησ: Δηαηξηθέο ηζηνζειίδεο ή portals Online ππνζηήξημε Μηθξέο επηρεηξεζηαθέο ηζηνζειίδεο Με θεξδνζθνπηθέο ηζηνζειίδεο θαη ηζηνζειίδεο νξγαληζκψλ Ηζηνζειίδεο κε ζπλδξνκεηηθφ πεξηερφκελν Κπβεξλεηηθέο εθαξκνγέο Δπηρεηξεκαηηθά εζσηεξηθά θαη εμσηεξηθά δίθηπα ρνιηθέο θαη εθθιεζηαζηηθέο ηζηνζειίδεο Πξνζσπηθέο ή νηθνγελεηαθέο ηζηνζειίδεο Portals ζε θνηλνηηθφ επίπεδν Δθεκεξίδεο θαη πεξηνδηθά Ζιεθηξνληθά θαηαζηήκαηα θαη θαηάινγνη πξντφλησλ Πλεονεκτήματα: Δίλαη δσξεάλ θαη δε ρξεψλεηαη κε θάπνην θφζηνο γηα ηελ άδεηα ρξήζεο. Ζ εθαξκνγή είλαη δηαζέζηκε κέζσ δηαδηθηχνπ θαη ν θαζέλαο έρεη ηε δπλαηφηεηα κεηαθφξησζεο ή εγθαηάζηαζήο ηεο Ζ απνζήθεπζε ζειίδσλ θαη γεληθά ε πξνζζήθε πεξηερνκέλνπ απφ δηάθνξνπο ππνινγηζηέο ζπλδεδεκέλνπο ζην δηαδίθηπν Ζ θαηαινγνγξάθεζε δεδνκέλσλ ζην δίθηπν Ζ δπλαηφηεηα ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ρξεζηψλ πνπ επεμεξγάδνληαη ην πεξηερφκελν, κε κφλε απαίηεζε ηε ζχλδεζε ζην δηαδίθηπν περιεχομζνου Σελίδα 32

33 Τπνζηήξημε δηαθεκηζηηθψλ banners γηα πξνψζεζε πξντφλησλ αιιά θαη ππνζηήξημε R.S.S. feeds Υξεζηκνπνηεί ηηο θαιχηεξεο ηερλνινγίεο αλνηθηνχ ινγηζκηθνχ φπσο: 1. MySQL σο βάζε δεδνκέλσλ 2. PHP γηα ηνλ πξνγξακκαηηζκφ ηνπ ζπζηήκαηνο 3. CSS2 4. RSS Δθηππψζηκεο εθδφζεηο ζειίδαο Γεκνζίεπζε απεξηφξηζησλ ζειίδσλ Πεξηιήςεηο εηδήζεσλ Τπνζηεξίδεη δηάθνξεο πξφζζεηεο εθαξκνγέο (extensions) πνπ επεθηείλνπλ ηε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ φπσο blogs, forum, photo galleries, βηβιηνζήθεο αξρείσλ θ.α πκβαηφηεηα κε φια ηα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα φπσο Linux, FreeBSD, Mac OS XServer, Solaris θαη AIX. Γεκνζθνπήζεηο Ζκεξνιφγηα Αλαδήηεζε ζηελ ηζηνζειίδα Δθδφζεηο ζε δηαθνξεηηθέο γιψζζεο Γηαζέηεη ηζρπξφ API πνπ ζπκβάιιεη ζηελ αλάπηπμε επεθηάζεσλ ηνπ Joomla Δχθνιν αθφκα θαη γηα αξράξηνπο ρξήζηεο, θαζψο δε ρξεηάδνληαη εηδηθέο γλψζεηο πξνγξακκαηηζκνχ. Ζ αιιαγή ηνπ πεξηερνκέλνπ είλαη δπλαηή ρσξίο λα είλαη απαξαίηεηεο εηδηθέο γλψζεηο ζρεηηθέο κε ηε δεκηνπξγία ηζηνζειίδσλ, θαζψο ηα θείκελα γξάθνληαη κέζσ online WYSIWYG (What You See Is What You Get) html editor, θεηκελνγξάθνπ δειαδή, πνπ επηηξέπεη ηε κνξθνπνίεζε ησλ θεηκέλσλ θαη ηαπηφρξνλα επηηξέπεη ηε δπλαηφηεηα λα βιέπεη θαλείο αθξηβψο ηί επίδξαζε έρεη ν θψδηθαο πνπ γξάθεηαη ζηελ δηάηαμε ηεο ηζηνζειίδαο. Γεκάην δπλαηφηεηεο ην Joomla ρξεζηκνπνηείηαη ζε φιν ηνλ θφζκν γηα λα ελδπλακψζεη ηα πάληα, απφ απιέο πξνζσπηθέο ηζηνζειίδεο έσο πεξίπινθεο ζπλεηαηξηθέο εθαξκνγέο δηθηχνπ. Mπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ νπνηνλδήπνηε ρξήζηε, γηα ηελ περιεχομζνου Σελίδα 33

34 εχθνιε δηαρείξηζε θάζε ζέκαηνο γηα ηελ ηζηνζειίδα, απφ ηελ πξνζζήθε πεξηερνκέλνπ θαη εηθφλσλ κέρξη ηελ αλαβάζκηζε ελφο θαηαιφγνπ απφ πξντφληα. Σν βαζηθφ παθέην ηνπ Joomla είλαη ζρεδηαζκέλν γηα εχθνιε εγθαηάζηαζε αθφκα θαη γηα κε πξνγξακκαηηζηέο, θαζψο ππάξρεη πνιχ ππνζηεξηθηηθφ πιηθφ, δηαζέζηκν γηα αξράξηνπο, θαζψο θαη κηα αλαπηπζζφκελε, ελεξγή θνηλφηεηα κε πεξηζζφηεξνπο απφ θηιηθνχο ρξήζηεο θαη ππεχζπλνπο αλάπηπμεο, πνπ είλαη πξφζπκνη λα βνεζήζνπλ. Γηα πνιινχο αλζξψπνπο, ε αιεζηλή δχλακε ηνπ Joomla βξίζθεηαη ζην πιαίζην ηεο εθαξκνγήο, πνπ θαζηζηά δπλαηφ γηα ρηιηάδεο ζρεδηαζηέο αλά ηνλ θφζκν λα δεκηνπξγήζνπλ δπλακηθέο πξνζζήθεο θαη επεθηάζεηο. Μεξηθά παξαδείγκαηα απφ ηηο εθαηνληάδεο δηαζέζηκεο επεθηάζεηο είλαη ηα εμήο: ρεδηαζηέο δπλακηθψλ θνξκψλ Δηαηξηθνί θαηάινγνη πιινγή εηθφλσλ θαη πνιπκέζσλ newsletters Λνγηζκηθφ blogging πζηήκαηα δηαθήκηζεο κε ρξήζε banner Τπεξεζίεο ζπλδξνκψλ Γηαρείξηζε εγγξάθνπ Ζιεθηξνληθφ εκπφξην Forum θαη ινγηζκηθφ chat Ζκεξνιφγηα Τπεξεζίεο δηεπζχλζεσλ πιινγή δεδνκέλσλ θαη εξγαιεία αλαθνξψλ Μειονεκτήματα Σα πξνβιήκαηα ηεο εθαξκνγήο, είηε απηά είλαη πξνγξακκαηηζηηθά ιάζε (bugs), είηε θελά ζε αζθάιεηα (security holes), δηνξζψλνληαη κε ηαρχηεηα θαη απνηειεζκαηηθφηεηα. Έλα αλνηθηφ δίθηπν πξνγξακκαηηζηψλ, αιιά θαη ηειηθψλ ρξεζηψλ, αλαπηχζζνπλ θαη περιεχομζνου Σελίδα 34

35 δηνξζψλνπλ ηνλ θψδηθα ησλ πξνγξακκάησλ παξάιιεια, θπθινθνξψληαο ηαρχηαηα θαη ζε κεγάιε ζπρλφηεηα ηηο λέεο εθδφζεηο επεθηάζεσλ, πνπ αλαπηχζζνπλ ηηο ίδηεο ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ Joomla. Χζηφζν ππάξρνπλ θαη δχν δεηήκαηα ηα νπνία δελ έρνπλ δηνξζσζεί σο ζήκεξα ή ηνπιάρηζηνλ φρη ζε ηδεαηφ βαζκφ. Απηά είλαη φηη: Δίλαη δχζθνιν λα μεθηλήζεη θαλείο ηελ εγθαηάζηαζε ηεο Joomla θαη λα αξρίζεη λα ζηήλεη κφλνο ηνπ ηελ ηζηνζειίδα ηνπ, εθφζνλ δελ είλαη εμνηθεησκέλνο κε ην ινγηζκηθφ. Βέβαηα, δελ απνηειεί θάηη αθαηφξζσην, αιιά ζίγνπξα απαηηείηαη κία κηθξή εθκάζεζε. Πεξηνξηζκέλε ππνζηήξημε ACL (θαηάινγνο Access Control). Ο ACL αλαθέξεηαη ζε θάπνηα δηθαηψκαηα πνπ κπνξνχλ λα ρνξεγεζνχλ ζε ζπγθεθξηκέλνπο ρξήζηεο γηα ζπγθεθξηκέλεο ζειίδεο. Ο θαηάινγνο απηφο είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο γηα φιεο ηηο επηρεηξήζεηο. Βέβαηα ε Joomla άξρηζε λα ην ππνζηεξίδεη κεηά ηελ έθδνζε 1.6, παξακέλνληαο σζηφζν έλα αθαηάιιειν εξγαιείν γηα εηαηξηθνχο πειάηεο, ηνπιάρηζηνλ κε δεδνκέλεο ηηο απαηηήζεηο ελφο ηέηνηνπ πεξηβάιινληνο Δυνατότητεσ Δπηπιένλ, κπνξνχκε λα πνχκε φηη ην Joomla πξνζθέξεη ηηο εμήο δπλαηφηεηεο: Δλεκέξσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ απφ νπνπδήπνηε Γξήγνξε ελεκέξσζε, δηαρείξηζε θαη αξρεηνζέηεζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ Σαπηφρξνλε ελεκέξσζε απφ πνιινχο ρξήζηεο θαη δηαθνξεηηθνχο ππνινγηζηέο Γπλαηφηεηα αλαδήηεζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ πνπ θαηαρσξείηαη θαη απηφκαηε δεκηνπξγία αξρείνπ Γηαρσξηζκφο ηνπ πεξηερνκέλνπ απφ ην ζρεδηαζκφ θαη ηελ πινήγεζε (navigation) ηνπ δηθηπαθνχ ηφπνπ Απηφκαηε δεκηνπξγία ησλ ζπλδέζκσλ κεηαμχ ησλ ζειίδσλ θαη απνθπγή πξνβιεκάησλ αλχπαξθησλ ζειίδσλ (404 error pages) Μηθξφηεξνο θφξηνο ζηνλ εμππεξεηεηή (server) θαη ρξήζε ιηγφηεξνπ ρψξνπ (εθφζνλ ε αλάπηπμε ησλ ζειίδσλ γίλεηαη δπλακηθά) περιεχομζνου Σελίδα 35

36 Όιν ην πεξηερφκελν θαηαρσξείηαη ζηηο βάζεηο δεδνκέλσλ, ηηο νπνίεο κπνξνχκε εχθνια θαη γξήγνξα λα ηηο πξνζηαηεχζνπκε ηεξψληαο αληίγξαθα αζθαιείαο. Σέινο, επεηδή πνιιέο εηαηξείεο θαη νξγαληζκνί έρνπλ απαηηήζεηο, πνπ δελ θαιχπηνληαη απφ ην βαζηθφ παθέην ηνπ Joomla ή απφ θάπνηα δσξεάλ δηαζέζηκε επέθηαζε, ην Joomla πξνζθέξεη έλα δπλαηφ πιαίζην εθαξκνγήο, πνπ θάλεη εχθνιν γηα ηνπο πξνγξακκαηηζηέο ηνπ, λα δεκηνπξγήζνπλ ζπζηαηηθά πνπ επεθηείλνπλ ηελ δχλακε ηνπ ζε απεξηφξηζηεο δηεπζχλζεηο. Υξεζηκνπνηψληαο ην πιαίζην ηνπ ππξήλα ηνπ, νη ρξήζηεο ηνπ κπνξνχλ εχθνια λα ρηίζνπλ: Δλζσκαησκέλα ζπζηήκαηα ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ Καηαγξαθηθά ζπζηήκαηα ειέγρνπ Δξγαιεία αλαθνξψλ δεδνκέλσλ Καηάινγνη πξντφλησλ πειαηψλ Πεξίπινθνη επαγγεικαηηθνί θαηάινγνη πζηήκαηα θξαηήζεσλ Δξγαιεία επηθνηλσλίαο Γέθπξεο εθαξκνγψλ(application Bridges), γηα ηελ εχθνιε δηαζχλδεζε κε άιια ζπζηήκαηα, φπσο ην CRM(Customer Relations Management) Drupal Σν Drupal είλαη έλα εμειηγκέλν ζχζηεκα δηαρείξηζεο πιαηζίσλ, πεξηερνκέλνπ θαη κία κεραλή blogging, πνπ αλαπηχρζεθε αξρηθά απφ ηνλ Dries Buytaert σο ζχζηεκα πίλαθα αλαθνηλψζεσλ θαη άιιαμε ζε ζρέδην αλνηθηνχ θψδηθα ην 2001 θαη είλαη πιένλ αξθεηά γλσζηφ ζηνπο πξνγξακκαηηζηέο. Βέβαηα, κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί θαη απφ περιεχομζνου Σελίδα 36

37 απινχο ρξήζηεο. ήκεξα, ρξεζηκνπνηείηαη απφ πνιινχο ηζηνρψξνπο πςειήο θπθινθνξίαο, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ ησλ: The Onion, Spread Firefox (CivicSpace), Ourmedia, KernelTrap θαη ηεο Defective by Design campaign. Δίλαη ηδηαίηεξα δεκνθηιέο γηα ηε δεκηνπξγία online θνηλνηήησλ θαη έρεη ηελ εηηθέηα «Φεθηζκέλν γηα ηηο θνηλφηεηεο». Σν Drupal γξάθηεθε ζε PHP γιψζζα θαη απαηηεί κηα βάζε δεδνκέλσλ MySQL ή PostgreSQL γηα ηελ απνζήθεπζε ηνπ πεξηερνκέλνπ θαη ησλ ξπζκίζεψλ ηνπ. Σν Drupal κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί ζε δηάθνξεο πιαηθφξκεο θαη ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα φπσο, Windows, Mac OS X, Linux, FreeBSD θαη γεληθά νπνηαδήπνηε πιαηθφξκα ππνζηεξίδεη δηαθνκηζηή ηζηνζειίδσλ ApacheHTTPServer (έθδνζε 1.3+) ή Internet Information Services (έθδνζε IIS5+) θαη γιψζζα πξνγξακκαηηζκνχ PHP (έθδνζε ). ε πεξίπησζε πνπ ν ρξήζηεο δελ έρεη ηδηαίηεξε ζρέζε κε θψδηθα ζα δπζθνιεπηεί, απφ ηελ άιιε φκσο εάλ ν ρξήζηεο έρεη επρέξεηα κε ηνλ πξνγξακκαηηζκφ, κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη πνιχ πην απνηειεζκαηηθνχο θαη θαιχηεξνπο ηζηνηφπνπο κε ην ζχζηεκα απηφ παξά κε θάπνην άιιν. Παξφια απηά, ε εθκεηάιιεπζή ηνπ ζην έπαθξν σο ζχζηεκα απαηηεί πεξηζζφηεξν ρξφλν θαη ρξήκαηα ζε ζρέζε κε άιια ζπζηήκαηα. Αληίζεηα, εμνηθνλνκεί πεξηζζφηεξα ρξήκαηα εάλ δηαρεηξηδφκαζηε πεξηζζφηεξν απφ έλαλ ηζηνηφπνπο, ρξεζηκνπνηψληαο κία βάζε δεδνκέλσλ. Ζ ηξέρνπζα έθδνζε ηνπ είλαη ε έσο ηηο 26 Ννεκβξίνπ Ζ ιέμε «Drupal» είλαη δηαηχπσζε ζηελ αγγιηθή γιψζζα ηεο Οιιαλδηθήο ιέμεο druppel πνπ ζεκαίλεη πηψζε ή ζηαγφλα. Σν φλνκα ιήθζεθε απφ ηελ ηζηνζειίδα Drop.org, ηεο νπνία ε ιεηηνπξγία έρεη παξέιζεη θαη ν θψδηθαο εμειίρζεθε ζην Drupal. Ο Dries ζηελ πξαγκαηηθφηεηα ήζειε λα νλνκάζεη ηελ ζειίδα dorp (ζηα νιιαλδηθά ζεκαίλεη ρσξηφ ), αιιά επέιεμε απηφ ηνλ αλαγξακκαηηζκφ, δηφηη αθνχγνληαλ θαιχηεξα. Άιιεο απφςεηο ππνζηεξίδνπλ φηη απιά έθαλε θάπνην νξζνγξαθηθφ ιάζνο θαηά ηε δηαδηθαζία ειέγρνπ ηνπ νλφκαηνο ρψξνπ (domain name) θαη έηζη γελλήζεθε ην CMS Drupal. Σν πξφγξακκα άξρηζε ην λα ιεηηνπξγεί Όπσο θαη δηάθνξα θαηλνχξηα CMS έηζη θαη ην Drupal δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηνλ δηαρεηξηζηή ηνπ ζπζηήκαηνο λα νξγαλψλεη ην πεξηερφκελν, λα θηηάρλεη ηελ παξνπζίαζή περιεχομζνου Σελίδα 37

38 ηνπ φπσο απηφο επηζπκεί, λα δηαρεηξίδεηαη ηνπο επηζθέπηεο ηνπ εθάζηνηε ηζηνηφπνπ θαζψο θαη λα νκαδνπνηεί ηηο εξγαζίεο πνπ γίλνληαη. Σν Drupal έρεη έλα βαζηθφ ππξήλα, πνπ ππνζηεξίδεη θιεηζηέο ελφηεηεο νη νπνίεο επηηξέπνπλ επηπξφζζεηεο ζπκπεξηθνξέο. Ο ππξήλαο ηνπ Drupal παξέρεη πξνζηαζία ελάληηα ζε πνιιά απφ ηα ζπλεζηζκέλα πξνβιήκαηα αζθαιείαο, φπσο ηελ έγρπζε (injection) ηεο SQL. Σν αξζξσηφ ζρέδην ηνπ Drupal δηεπθνιχλεη ηα άηνκα κε γλψζε PHP λα γξάςνπλ θψδηθα γηα επηπιένλ ραξαθηεξηζηηθά. Έηζη, πνιινί ζεσξνχλ φηη ε εζηίαζε ηνπ Drupal ζηηο ζπγθεθξηκέλεο θνηλφηεηεο ρξεζηψλ, ην ζέηεη εθηφο αληαγσληζκνχ. Παξέρεη κεγάιε πνζφηεηα κνλάδσλ ζηνπο ρξήζηεο ηνπ Drupal πνπ δηαηίζεληαη δσξεάλ. Οη ζπγθεθξηκέλεο κνλάδεο πξνζθέξνπλ δπλαηφηεηεο ζπζηεκάησλ e-commerce, γθαιεξί θσηνγξαθηψλ, ράξηεο ηζηνηφπνπ Google, ζειίδεο νκάδσλ αηφκσλ, αληηθείκελα Amazon, δηαρείξηζε ειεθηξνληθνχ ηαρπδξνκείνπ θ.α. Οη κνλάδεο πνπ πεξηέρνληαη, παξέρνπλ ζηνπο ρξήζηεο ηε δπλαηφηεηα λα: Δθηεινχλ αλαδεηήζεηο Τπνβάιινπλ, αλαζεσξνχλ θαη λα νξγαλψλνπλ ηελ πιεξνθνξία Λακβάλνπλ κέξνο ζε δηάθνξα Forum ζπδεηήζεσλ Τπνβάιινπλ ζρφιηα Λακβάλνπλ κέξνο ζε ςεθνθνξίεο Δπεμεξγάδνληαη θαη βιέπνπλ πξνζσπηθά πξνθίι Γεκηνπξγνχλ κελνχ κε πνιιαπιά επίπεδα Να ηξνπνπνηνχλ ηελ εκθάληζε ηνπ ηζηνηφπνπ Δπηθνηλσλνχλ κεηαμχ ηνπο Παξέρνπλ ξνέο RSS Δγγξάθνληαη σο ρξήζηεο θαη λα δηαρεηξίδνληαη ηνλ ινγαξηαζκφ ηνπο πιιέγνπλ πεξηερφκελν απφ ξνέο RSS άιισλ ηζηνηφπσλ Υξεζηκνπνηνχλ θαλφλεο πξφζβαζεο γηα ηελ απαγφξεπζε πξφζβαζεο ζε θάπνην ηζηφηνπν ζε ζπγθεθξηκέλα νλφκαηα ρξεζηψλ Λακβάλνπλ ζηαηηζηηθά θαη αλαθνξέο γηα ηνπο δηαρεηξηζηέο Γεκηνπξγνχλ εχθνιεο γηα ηνλ ρξήζηε δηεπζχλζεηο URL περιεχομζνου Σελίδα 38

39 Υεηξίδνληαη ζέκαηα θξπθήο κλήκεο ψζηε λα βειηηψζνπλ ηελ απφδνζε ηνπ ηζηνηφπνπ ζε πεξηφδνπο αηρκήο. Αθφκα, ην Drupal πεξηιακβάλεη ζχζηεκα ηαμηλφκεζεο ή θαηεγνξηνπνίεζεο, ην νπνίν πξνζαξκφδεηαη ζηηο αλάγθεο ηνπ ρξήζηε. Δπηηξέπεη ζε νπνηνδήπνηε πεξηερφκελν λα ηαμηλνκεζεί κε ηξφπν θαζνξηζκέλν εμ νινθιήξνπ απφ ηνλ δηαρεηξηζηή. Δπίζεο, πξνζθέξεη κηα επξεία ζεηξά ππεξεζηψλ ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ: ηεο δηαρείξηζεο ρξήζηε (user administration) ηεο έθδνζεο ξνήο εξγαζίαο (publishing workflow) ηεο ηθαλφηεηαο ζπδεηήζεσλ (discussion capabilities) ηεο νκαδνπνίεζε εηδήζεσλ (news aggregation) ηηο ιεηηνπξγίεο κεηά-δεδνκέλσλ (metadata functionalities), πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ειεγρφκελα ιεμηιφγηα θαη XML εθδφζεηο, γηα ηνπο ζθνπνχο δηαλεκφκελνπ πεξηερνκέλνπ. Απνηειείηαη απφ δηάθνξα ραξαθηεξηζηηθά θαη ηθαλφηεηεο δηακφξθσζεο θαη κπνξεί λα ππνζηεξίμεη κηα κεγάιε πνηθηιία πξνγξακκάησλ ηζηνχ πνπ θπκαίλνληαη απφ ηα πξνζσπηθά weblogs σο κεγάιεο ηζηνζειίδεο Χρήςεισ του Drupal Μεξηθέο απφ ηηο ρξήζεηο ηνπ Drupal είλαη νη εμήο: Γηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ. Μέζσ κηαο απιήο, βαζηζκέλεο ζε θπιινκεηξεηή δηεπαθήο, ηα κέιε κπνξνχλ λα δεκνζηεχζνπλ ηζηνξίεο, blogs, ςεθνθνξίεο, εηθφλεο, θφξνπκ, θ.ι.π. Οη δηαρεηξηζηέο κπνξνχλ εχθνια λα πξνζαξκφζνπλ ην ζρέδην ηεο εγθαηάζηαζεο ηνπ Drupal. Weblog. Σν Drupal ππνζηεξίδεη ην Blogger API, παξέρεη RSS feeds γηα θάζε κεκνλσκέλν blog θαη κπνξεί λα πξνγξακκαηηζηεί, λα ειέγρεη ηνπο weblog θαηαιφγνπο, φηαλ ην λέν πεξηερφκελν δεκνζηεχεηαη ζηελ αξρηθή ζειίδα. Κνηλόηεηα βαζηζκέλε ζηε ζπδήηεζε. Μηα πεξηνρή ηνπ Drupal κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί επηηπρψο σο θφξνπκ ζπδήηεζεο. Οη πίλαθεο ζρνιίσλ, πνπ ζπλδένληαη κε ηνπο πεξηζζφηεξνπο ηχπνπο πεξηερνκέλνπ, θαζηζηνχλ απιφ γηα ηα περιεχομζνου Σελίδα 39

40 κέιε, λα ζπδεηνχλ λέα ζέκαηα. Οη δηαρεηξηζηέο κπνξνχλ λα ειέγμνπλ πφηε ην πεξηερφκελν θαη ηα ζρφιηα θαηαρσξνχληαη ρσξίο έγθξηζε, πφηε κε ηελ έγθξηζε ηνπ δηαρεηξηζηή ή κέζσ θνηλνηηθήο ινγηθήο. Δπηπιένλ, κε ην ελζσκαησκέλν πξφγξακκα εηδήζεσλ, νη θνηλφηεηεο κπνξνχλ λα εγγξαθνχλ θαη λα ζπδεηήζνπλ πεξηερφκελν απφ άιιεο πεξηνρέο. Σπλεξγαζία. Υξεζηκνπνηείηαη γηα ηε δηαρείξηζε ηεο θαηαζθεπήο ηνπ Drupal. Ζ ελφηεηα πξνγξάκκαηνο είλαη θαηάιιειε, γηα λα ππνζηεξίδεη άιια αλνηθηά έξγα ινγηζκηθνχ. Σπλήζεηο εξωηήζεηο (FAQ). Μεξηθνί απφ ηνπο πην εμεηδηθεπκέλνπο ξφινπο, πνπ ην Drupal έρεη εθηειέζεη, πεξηιακβάλνπλ: ηα ελδνδίθηπα ησλ επηρεηξήζεσλ, ηηο απνκαθξπζκέλεο εθπαηδεπηηθέο ηάμεηο ζε απεπζείαο ζχλδεζε, ηηο θνηλφηεηεο ηέρλεο θαη ηε δηαρείξηζε πξνγξακκάησλ. Σν Drupal έρεη ρξεζηκνπνηεζεί γηα εθαξκνγέο φπσο: Ζ Ann Arbor District Library ρξεζηκνπνίεζε ην Drupal ζηελ θαηαζθεπή ελφο βξαβεπκέλνπ ηζηνρψξνπ, πνπ πεξηιακβάλεη έλαλ αξηζκφ απφ ραξαθηεξηζηηθά ππνζηήξημεο, φπσο ε δηεπθφιπλζε ησλ κεκνλσκέλσλ κειψλ ηεο βηβιηνζήθεο λα δεκηνπξγήζνπλ ηνπο δηθνχο ηνπο πξνζσπηθνχο θαηαιφγνπο θαξηψλ. Γηάθνξεο πνιηηηθέο εθζηξαηείεο, φπσο ε Jack Carter for Senate ζηε Νεβάδα, πνπ έρνπλ δεκηνπξγήζεη ηζηνρψξνπο βαζηζκέλνπο ζην Drupal. Σν CiviCRM, έλα ζχζηεκα δηαρείξηζεο επαθψλ, πνπ ελνπνηείηαη κε ην Drupal, έρεη θάλεη κηα ειθπζηηθή πιαηθφξκα γηα ηηο κε θεξδνζθνπηθέο νξγαλψζεηο, φπσο ε Greenpeace UK. Σν Drupal έρεη ρξεζηκνπνηεζεί, επίζεο, γηα λα δεκηνπξγεζνχλ νη ηζηνρψξνη ηνπηθήο δεκνζηνγξαθίαο γηα πφιεηο φπσο ην Bluffton, ε South Carolina θαη ε Watertown ηεο Μαζαρνπζέηεο Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Σν Drupal έρεη ζεσξεζεί απφ θάπνηνπο δχζθνιν ζηελ εγθαηάζηαζή ηνπ θαη ζηε δηακφξθσζή ηνπ ζε ζρέζε κε θάπνην άιιν ζχζηεκα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ, φπσο ην Mambo ή ηα βαζηθά εξγαιεία blogging, φπσο ην WordPress ή ην Movable Type. Σν περιεχομζνου Σελίδα 40

41 Drupal 5.0 ήξζε κε έλα, βαζηζκέλν ζηνλ ηζηφ, πξφγξακκα εγθαηάζηαζεο, γηα λα απαληήζεη ζε απηέο ηηο θξηηηθέο. Μεξηθνί, επίζεο, πηζηεχνπλ φηη ην Drupal έρεη δχζθνιε θακπχιε εθκάζεζεο θαη φηη θάπνηνο πξέπεη λα είλαη εμνηθεησκέλνο κε ηηο βάζεηο δεδνκέλσλ, γηα λα ην ρξεζηκνπνηήζεη απνηειεζκαηηθά. Καη ελψ νη πξνεγνχκελνη πξνβιεκαηηζκνί έρνπλ ζαθψο βάζε, ην εξγαιείν παξακέλεη αξθεηά δπλαηφ γηα λα ην αγλνήζεη θαλείο. Κάπνηνη απφ ηνπο ιφγνπο ινηπφλ, γηα ηνπο νπνίνπο ην Drupal μερσξίδεη κεηαμχ άιισλ πζηεκάησλ Γηαρείξηζεο Πεξηερνκέλνπ, είλαη: Ζ εγθαηάζηαζε. Έρεη ζρεηηθά εχθνιε εγθαηάζηαζε. Ζ ρξήζε. Δίλαη εχθνιν ζηε ρξήζε, θαζψο απαηηνχληαη ιίγεο γλψζεηο πξνγξακκαηηζκνχ. Ζ πιεζώξα ραξαθηεξηζηηθώλ. Έρεη πνιιά ραξαθηεξηζηηθά, φπσο ε κεραλή αλαδήηεζεο θηιηθψλ ειεθηξνληθψλ δηεπζχλζεσλ (SEF) θαη ε ηαμηλφκεζε ηνπο. Οη ελόηεηεο. Πξνζθέξεη πνιιέο ελφηεηεο, γηα λα πξνζηεζεί αθφκε πεξηζζφηεξε ιεηηνπξγηθφηεηα ζηελ ζειίδα. Ζ επειημία. Πξνζθέξεη επειημία, θαζψο κπνξεί θαλείο εχθνια λα ρξεζηκνπνηήζεη ηελ Drupal γηα λα ρηίζεη πεδία γηα θφξνπκ θαη ζπλήζεηο εξσηήζεηο (FAQ), blog, wiki θαη πνιινχο άιινπο ηχπνπο ηζηνρψξσλ. Ο αλνηθηόο θώδηθαο. Απνηειείηαη απφ αλνηθηφ πεγαίν θψδηθα, ειεχζεξν λα ρξεζηκνπνηεζεί. Μπνξεί θαλείο ειεχζεξα λα εγθαηαζηήζεη ην Drupal θαη λα ηξνπνπνηήζεη ηνλ πεγαίν θψδηθα κε βάζε ηηο αλάγθεο ηνπ, εάλ ην επηζπκεί. Ζ θνηλόηεηα. Έρεη πνιινχο ρξήζηεο θαη κεγάιε θνηλφηεηα, επνκέλσο παξνπζηάδεη κεγαιχηεξε επθνιία ζην λα βξεζνχλ ιχζεηο ζηα πξνβιήκαηα Για ποιουσ λόγουσ να επιλζξει κανείσ το Drupal Πξνεγκέλνο έιεγρνο URL. Αληίζεηα µε άιια CMS, ην Drupal δίλεη αθξηβή έιεγρν ηεο δνµήο ησλ URL. ε θάζε ζηνηρείν πεξηερνκέλνπ ηνπ Drupal, µπνξεί λα δνζεί έλα πξνζαξµνζµέλν URL. Μπνξεί επίζεο λα ξπζµηζηεί απηφµαηε δνµή ησλ URL γηα θάζε δηαθνξεηηθφ ηχπν πεξηερνµέλνπ µε ην module Pathauto. Σν Global Redirect module επαλαπξνζαλαηνιίδεη ην εζσηεξηθφ Drupal URL ζηo custom URL απηφµαηα. περιεχομζνου Σελίδα 41

42 Custom ηύπνη πεξηερνµέλνπ θαη Views. Με ηελ ρξήζε ησλ modules Content Construction Kit (CCK) θαη Views, µπνξνχλ λα δεκηνπξγεζνχλ λένη ηχπνη πεξηερνµέλνπ θαη λα πξνβιεζνχλ µε πξνζαξκνζκέλν απφ ηνλ ρξήζηε ηξφπν, ρσξίο γξάςηµν νπνηνπδήπνηε θψδηθα. Μεξηθά παξαδείγκαηα ησλ ηχπσλ πεξηερνµέλνπ είλαη «blog ζέζεηο», «εηδήζεηο», «ζέζεηο θφξνπµ», «ζεµηλάξηα», «ηαμηλνµεµέλεο αγγειίεο», «podcasts». Μπνξνχλ λα δεµηνπξγεζνχλ φζνη ηχπνη πεξηερνµέλνπ ζέινπµε θαη λα πξνβιεζνχλ µε πνιινχο δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο. Σα πεξηζζφηεξα ζπζηήµαηα δηαρείξηζεο ζα απαηηνχζαλ θψδηθα γηα λα νινθιεξψζνπλ απηνχο ηνπο ζηφρνπο, αιιά δελ απαηηείηαη θαµία γλψζε πξνγξαµµαηηζµνχ γηα ηελ δεµηνπξγία ηνπο ζε Drupal. Έιεγρνο αλαζεώξεζεο. Mπνξνχµε λα δηαµνξθψζνπµε ην Drupal ψζηε λα απνζεθεχεη µηα λέα έθδνζε ησλ ζειίδσλ καο θάζε θνξά πνπ ππνβάιινληαη ζε θάπνηα µεηαηξνπή. Απηφ ζεµαίλεη φηη µπνξνχµε λα δνχµε ή θαη λα επαλαθέξνπµε παιαηφηεξεο ζειίδεο εάλ θξηζεί απαξαίηεην. Taxonomy. Σν Drupal δηαζέηεη έλα ηζρπξφ ζχζηεµα ηαμνλνµίαο (θαηεγνξηνπνίεζε), πνπ επηηξέπεη ζην ρξήζηε λα νξγαλψζεη ην πεξηερφµελν. Κάζε «ιεμηιφγην» µπνξεί λα πεξηνξηζηεί ζε νξηζµέλνπο ηχπνπο πεξηερνµέλνπ. Άξηζηε ηεθµεξίωζε. H ηεθµεξίσζε πεξηιαµβάλεη ηα επίζεµα εγρεηξίδηα, ηα πνιπάξηζµα tutorials, blogs, videos, podcasts, θαη ηελ ζπλερή ζπγγξαθή θαηλνχξγησλ βηβιίσλ. Τπάξρεη αθφµε µηα ζπλερψο αλαπηπζζφκελε θνηλφηεηα ρξεζηψλ. Σέινο, ην Drupal έρεη ιάβεη επαίλνπο απφ δηαρεηξηζηέο ηζηνζειίδσλ, ζρεδηαζηέο θαη πξνγξακκαηηζηέο γηα ηνλ ζρεδηαζκφ ηνπ, θάηη πνπ κάιινλ πξέπεη θαλείο λα ζθεθηεί φηαλ ζα είλαη ζηε δηαδηθαζία επηινγήο CMS γηα ην project ηνπ. περιεχομζνου Σελίδα 42

43 4.1.3 Wordpress Σν Wordpress είλαη ζίγνπξα ην πην δεκνθηιέο CMS ηνπ θφζκνπ. Δίλαη έλα ζχγρξνλν ζχζηεκα δηαδηθηπαθψλ δεκνζηεχζεσλ θαη δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ ή δηαθνξεηηθά κέζν γηα ηε δεκηνπξγία ηζηνηφπνπ (site) ή ηζηνινγίνπ (blog). Παξέρεη ηε δπλαηφηεηα αλάπηπμεο ζηαηηθψλ ή δπλακηθψλ ηζηνζειίδσλ. Ο θψδηθαο ηνπ πξνγξάκκαηνο ζηε βάζε ηνπ είλαη θψδηθαο ελφο blog θαη φρη εξγαιείνπ δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ, σζηφζν ηα ηειεπηαία ρξφληα έρνπλ πξνζηεζεί δηάθνξα plug-ins πνπ ην έθαλαλ λα κνηάδεη κε έλα εξγαιείν δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ. Οη επεθηάζεηο (plug-ins), επηηξέπνπλ ηελ πξνζζήθε πνιχπινθσλ γθαιεξί, θφξνπκ, ππεξεζηψλ θνηλσληθήο δηθηχσζεο, πξνζηαζία απφ spam, εκεξνιφγηα θ.α. Σν Wordpress κηαο θαη είλαη πξφγξακκα αλνηρηνχ θψδηθα, απνηειεί πξψηε επηινγή γηα ηνπο πεξηζζφηεξνπο bloggers, αιιά κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί εμίζνπ απνηειεζκαηηθά θαη εχθνια γηα ηε δεκηνπξγία ελφο απινχ ηζηνηφπνπ. Δίλαη γξακκέλν ζε PHP θαη MySQL θαη ρξεζηκνπνηείηαη ζε πεξηζζφηεξν απφ ην 14% ησλ κεγαιχηεξσλ ηζηνηφπσλ. Κπθινθφξεζε ζηηο 27 Μαΐνπ 2003 απφ ηνλ Matt Mullenweg σο παξαιιαγή ηνπ b2/cafelog. Ζ ηξέρνπζα έθδνζή ηνπ είλαη ε κέρξη ηηο 29 Ννεκβξίνπ Πωσ λειτουργεί το Wordpress Παιαηφηεξα γηα ηελ θαηαζθεπή ελφο Website, ν πξνγξακκαηηζηήο δεκηνπξγνχζε πνιιά αξρεία HTML θαη ηα ηνπνζεηνχζε φια καδί ζε έλα θάθειν ελφο δηαθνκηζηή (web server). Με ηελ επίζθεςε ζηελ ηζηνζειίδα ν πεξηεγεηήο (browser) απνδίδεη ην ίδην αξρείν HTML σο κηα ηζηνζειίδα. Με ην Wordpress ε ινγηθή αιιάδεη, δεκηνπξγψληαο ζειίδεο ζε πξαγκαηηθφ ρξφλν. Γειαδή, αληί λα δεκηνπξγνχκε κηα ηζηνζειίδα, δίλνπκε ζην Wordpress ην πεξηερφκελν πνπ ζέινπκε λα δνχκε δεκνζηεπκέλν. ηε ζπλέρεηα, φηαλ θάπνηνο επηζθέπηεηαη ην site, ην Wordpress ζπλαξκνινγεί απηφ ην πεξηερφκελν ζε πιήξε ηζηνζειίδα. Γχν είλαη ηα βαζηθά ζπζηαηηθά ζηνηρεία ιεηηνπξγίαο ηνπ Wordpress: περιεχομζνου Σελίδα 43

44 Μηα βάζε δεδνκέλσλ (Database). Μπνξεί λα ζεσξεζεί κηα ειεθηξνληθή αξρεηνζήθε κέζα ζηελ νπνία αλαδεηνχκε θαη αλαθηνχκε ςεθηαθφ πιηθφ. Πξνγξακκαηηζηηθφο Κψδηθαο. Όηαλ θάπνηνο δεηάεη κηα ζειίδα ζε έλα Wordpress site, ν δηαθνκηζηήο θνξηψλεη έλα template θαη εθηειεί θάπνην ζπγθεθξηκέλν θψδηθα. Ο θψδηθαο απηφο είλαη πνπ θάλεη ηε δνπιεηά, ζπιιέγνληαο πιεξνθνξίεο απφ δηαθνξεηηθά θνκκάηηα ηεο βάζεο δεδνκέλσλ, ζπλαξκνινγψληαο ηα ζε κηα νξγαλσκέλε κνξθή Πλεονεκτήματα Σν Wordpress είλαη έλα απ ηα θαιχηεξα εξγαιεία γηα λα θηηάμεη θαλείο ηνλ ηζηφηνπφ ηνπ, ελψ είλαη θαη ηδηαίηεξα απιφ ζε ζρέζε κε ηα ππφινηπα, δεδνκέλνπ φηη έρεη πξν εγθαηεζηεκέλεο αξθεηέο εθαξκνγέο θαηαζθεπήο ηζηνζειίδαο, απνηειψληαο έηζη θαιή επηινγή γηα αξράξηνπο. Λίγν πην αλαιπηηθά: Απιό ζηε ρξήζε. Σν Wordpress δελ ρξεηάδεηαη εθηελήο γλψζε ησλ γισζζψλ PHP θαη HTML ζε αληίζεζε κε άιια γλσζηά εξγαιεία δηαρείξηζεο/δεκηνπξγίαο πεξηερνκέλνπ. Όπσο πξναλαθέξζεθε, κηα πξν εγθαηεζηεκέλε ιεηηνπξγία εθαξκνγψλ θαη πξνηχπσλ, επηηξέπεη ζηνλ ρξήζηε λα εγθαηαζηήζεη εχθνια θαη γξήγνξα φπνηα πξνέθηαζε επηζπκεί. Σν κφλν πνπ πξέπεη λα θάλεη είλαη λα δηαιέμεη ηελ εθαξκνγή πνπ ρξεηάδεηαη θαη λα πξνρσξήζεη ζηελ εγθαηάζηαζε. Ζ απιφηεηα απηή θαζηζηά δπλαηφ λα παξέρεη ζην ρξήζηε άκεζε δηάζεζε ηνπ site ηνπ online. Βνιηθφ γηα αξράξηνπο. Κνηλόηεηα. Γεδνκέλνπ φηη είλαη ην πην δεκνθηιέο αλνηθηνχ θψδηθα CMS, ππάξρεη κηα ππνζηεξηθηηθή θνηλφηεηα, ε νπνία ζπκκεηέρεη ζε ζπδεηήζεηο, ζε θφξνπκ θαη ζε ηζηνζειίδεο αληίζηνηρνπ ελδηαθέξνληνο. Κάλνληαο θάπνηνο κία εξψηεζε ζην θφξνπκ ππνζηήξημεο κε ζθνπφ ηε ιήςε βνήζεηαο απφ θάπνην εζεινληή, ηνπ παξέρεηαη ε δπλαηφηεηα λα κάζεη πεξηζζφηεξα γηα ην Wordpress. Ζ θνηλφηεηα βξίζθεηαη ζην επίθεληξν ηνπ Wordpress, πξάγκα πνπ ην θάλεη ηφζν ζεκαληηθφ ζηηο κέξεο καο. WordCamp. Χο WordCamp νλνκάδνληαη φιεο νη εθδειψζεηο ζρεηηθά κε ην Wordpress, αλεπίζεκεο αιιά θαη επίζεκεο. Σν πξψην ηέηνην γεγνλφο ήηαλ ην WordCamp 2006 ζην αλ Φξαλζίζθν, ην νπνίν δηήξθεζε κία κέξα θαη περιεχομζνου Σελίδα 44

45 ζπγθέληξσζε πεξηζζφηεξνπο απφ 500 παξεπξηζθφκελνπο. Σν επφκελν ήηαλ ην 2007 ζην αλ Φξαλζίζθν πάιη, κε πεξίπνπ 400 παξεπξηζθφκελνπο. ηε ζπλέρεηα έγηλαλ πεξηζζφηεξα απφ 150 Wordcamp ζε φιν ηνλ θφζκν κε κέζν φξν έλα πεξίπνπ αλά εβδνκάδα. ηελ Διιάδα ην πξψην Wordcamp έγηλε ζηηο 30 Ηαλνπαξίνπ 2010 θαη ην δεχηεξν ζηηο 4 Ηνπλίνπ 2011 θαη ηα δχν ζηε Θεζζαινλίθε. Δθαξκνγέο/Πξνεθηάζεηο. Ζ βάζε ηνπ Wordpress δηαζέηεη πάλσ απφ εθαξκνγέο πξνο εγθαηάζηαζε ζηνλ ηζηφηνπφ ηνπ. Αθξηβψο απηέο νη δηαζέζηκεο εθαξκνγέο είλαη πνπ καο επηηξέπνπλ λα ραξαθηεξίζνπκε ην Wordpress έλα CMS θαη φρη απιά έλα εξγαιείν γηα λα δεκηνπξγήζεη θαλείο ην blog ηνπ. Σν πην ζεηηθφ θνκκάηη είλαη πσο νη εθαξκνγέο δηαηίζεληαη δσξεάλ. Πνιιαπιά ηζηνιόγηα. Πξηλ απφ ηελ έθδνζε Wordpress 3.0, ην ζχζηεκα ππνζηήξηδε κφλν έλα ηζηνιφγην αλά εγθαηάζηαζε. Σν Wordpress Multi-User ήηαλ κηα παξαιιαγή, δεκηνπξγεκέλε γηα λα επηηξέπεη ζε πνιιαπιά ηζηνιφγηα λα ιεηηνπξγνχλ κε κία εγθαηάζηαζε ηνπ πξνγξάκκαηνο, ηελ νπνία λα δηαρεηξίδεηαη έλαο θεληξηθφο δηαρεηξηζηήο. Σν Wordpress Multi-User επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα έρνπλ ηε δηθή ηνπο θνηλφηεηα ηζηνινγίσλ, θαζψο θαη λα ηα ειέγρνπλ απφ έλαλ θεληξηθφ πίλαθα ειέγρνπ. Πξνζζέηεη νθηψ λένπο πίλαθεο δεδνκέλσλ γηα θάζε ηζηνιφγην θαη ζπγρσλεχζεθε κε ην Wordpress σο κέξνο ηεο έθδνζεο 3.0. Πξόηππα. ηελ αξρηθή ζειίδα ηνπ Wordpress κπνξεί θαλείο λα βξεη ρηιηάδεο γξαθηθά πξφηππα, ηα νπνία έρνπλ ηε δπλαηφηεηα λα αιιάμνπλ ηελ εκθάληζε φιεο ηεο ηζηνζειίδαο. Απφ απηά ηα πξφηππα πνιιά είλαη δσξεάλ, φπσο θαη νη εθαξκνγέο, ελψ άιια έρνπλ έλα θφζηνο ην νπνίν θπκαίλεηαη αλάινγα κε ηελ πνηφηεηα ηνπ πξνηχπνπ. Σα επί πιεξσκή πξφηππα ζπλήζσο είλαη πην εμεηδηθεπκέλα, πην ελδηαθέξνληα, ελψ ζε ζπρλέο πεξηπηψζεηο είλαη θαη πην «πξνζεγκέλα». ε φια ηα επίπεδα ηνπ Wordpress δεκηνπξγείηαη θψδηθαο πνπ είλαη ζε πιήξε ζπκκφξθσζε κε ηα πξφηππα πνπ νξίδνληαη απφ ην W3C. Απηφ ζεκαίλεη φηη ε ηζηνζειίδα ζα ιεηηνπξγεί κε ηα ζεκεξηλά πξνγξάκκαηα πεξηήγεζεο. Γηαρείξηζε κελνύ. Σν εξγαιείν παξέρεη εθηελείο ιεηηνπξγίεο ζρεηηθά κε ηελ δηαρείξηζε ησλ κελνχ, νη νπνίεο κπνξνχλ λα ηξνπνπνηεζνχλ έηζη ψζηε λα περιεχομζνου Σελίδα 45

46 δεκηνπξγεζνχλ λέα κελνχ πνπ ζα πεξηιακβάλνπλ επηπιένλ επηινγέο φπσο θαηεγνξίεο, ζειίδεο θ.α. Με απηή ηε ιεηηνπξγία ην Wordpress θαηαπνιεκά έλα απ ηα γεληθά πξνβιήκαηα ησλ CMS πνπ είλαη ε έιιεηςε δπλαηνηήησλ ηξνπνπνίεζεο. Με θαζηεξωκέλα πεδία. Δπηπιένλ κπνξεί θαλείο λα πξνζζέζεη πεδία ζε θφξκεο ηνπ Wordpress απφ κφλνο ηνπ ή ρξεζηκνπνηψληαο θάπνηεο απ ηηο εθαξκνγέο πνπ παξέρνληαη. Έηζη επηηξέπεηαη ζην site λα έρεη επηπξφζζεηεο εηηθέηεο, θαηεγνξίεο ή πεξηγξαθέο δίλνληαο αθφκα κεγαιχηεξν βάζνο ζηελ θάζε ζειίδα ηνπ δεκηνπξγνχ. Πνιύγιωζζν. Σν Wordpress είλαη δηαζέζηκν ζε πεξηζζφηεξεο απφ 70 γιψζζεο. Δύθνιε εγθαηάζηαζε θαη αλαβαζκίζεηο Σν κφλν πνπ αξθεί είλαη κία ζχλδεζε FTP γηα λα θνξησζεί ην Wordpress θαη λα πξαγκαηνπνηεζεί ην πξφγξακκα εγθαηάζηαζεο πνπ δεκηνπξγεί ηε βάζε δεδνκέλσλ θαη ηε δνκή ησλ αξρείσλ. Δπίζεο, δίλεη ηε δπλαηφηεηα εηζαγσγήο Blog απφ δηάθνξνπο παξφρνπο φπσο ηα Blogger, Live Journal, Movable Type, TypePad, Tumblr θαη Wordpress. Διεπζεξία ρξεζηώλ θαη Ηδηωηηθόηεηα δεδνκέλωλ. Σν Wordpress ιεηηνπξγεί ππφ ηελ άδεηα GPL, ε νπνία πξνζηαηεχεη ηηο ειεπζεξίεο ησλ ρξεζηψλ. Μπνξνχλ δειαδή λα ρξεζηκνπνηήζνπλ ην Wordpress κε φπνην ηξφπν επηζπκνχλ: κε εγθαηάζηαζε, κε απιή ρξήζε, κε ηξνπνπνίεζε ή κε δηαλνκή. Ζ ειεπζεξία ζην ινγηζκηθφ είλαη ην ζεκέιην πνπ βαζίδεηαη ην CMS απηφ. Δπηπιένλ, εμαζθαιίδεη ηελ ηδησηηθφηεηα ησλ δεδνκέλσλ θαη ηε ειεγρφκελε δηαβαζκηζκέλε πξφζβαζε. Αθφκα, αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη δηαηίζεληαη εθαξκνγέο γηα Android, iphone/ipod Touch, ipad, Windows Phone 7 θαη ην BlackBerry, νη νπνίεο παξέρνπλ πξφζβαζε ζε κεξηθέο απφ ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ πίλαθα δηαρείξηζεο ηνπ Wordpress θαη ιεηηνπξγνχλ κε ηζηνιφγηα ζην Wordpress.com θαη ζην Wordpress.org Μειονεκτήματα Βέβαηα ην Wordpress δελ είλαη ην ηέιεην εξγαιείν, κηαο θαη θάηη ηέηνην δελ ππάξρεη, γηα ηνλ κέζν δεκηνπξγφ πεξηερνκέλνπ. Όπσο θάζε CMS έηζη θαη απηφ έρεη θάπνηα κεηνλεθηήκαηα πνπ δπζρεξαίλνπλ έλα πιήζνο ρξεζηψλ ηνπ. πλήζσο ηνπο ιηγφηεξν πξνεγκέλνπο ρξήζηεο ηνπ. περιεχομζνου Σελίδα 46

47 Ζ έμηξα ηξνπνπνίεζε ρξεηάδεηαη γλώζεηο PHP. Οη πεξηζζφηεξεο ηξνπνπνηήζεηο γηα λα γίλνπλ ζσζηά, ρσξίο αιινίσζε ηνπ ήδε ππάξρνληνο πεξηερνκέλνπ φπσο γηα παξάδεηγκα ε αθαίξεζε ελφο πεδίνπ εκεξνκελίαο, απαηηνχλ κηα βαζηθή γλψζε ηεο γιψζζαο PHP. ε θάζε ηέηνηα πεξίπησζε ηζρχεη ην ίδην γεγνλφο, αθνχ γηα λα γίλεη κηα ηέηνηνπ είδνπο ηξνπνπνίεζε νπζηαζηηθά επεξεάδεηαη ν ήδε ππάξρνληαο θψδηθαο. Ζ ηξνπνπνίεζε γξαθηθώλ απαηηεί γλώζεηο CSS θαη HTML. Παξφηη ππάξρνπλ πνιιέο ρηιηάδεο γξαθηθά πξφηππα δηαζέζηκα, δσξεάλ θαη κε, ζηελ αξρηθή ζειίδα, πνιιά απφ απηά κνηάδνπλ πνιχ κεηαμχ ηνπο. Πξάγκα πνπ ζεκαίλεη, φηη αλ θάπνηνο ζέιεη λα πξνζσπνπνηήζεη ηνλ ηζηφηνπφ ηνπ θαη λα ηνπ δψζεη κηα ηδηαίηεξε εκθάληζε, πξέπεη, φπσο θαη ζηελ πξνεγνχκελε πεξίπησζε λα έρεη επηπξφζζεηεο γλψζεηο, απηή ηε θνξά ζρεηηθά κε ηηο γιψζζεο CSS θαη HTML. Δθαξκνγέο θαη απνδνηηθόηεηα. Γηα λα ζπγθξηζεί κε άιια γλσζηά CMS ην Wordpress ρξεηάδεηαη λα έρεη αξθεηέο εθαξκνγέο εγθαηεζηεκέλεο. Ζ πνζφηεηα απηψλ ησλ εθαξκνγψλ επεξεάδνπλ ηελ απνδνηηθφηεηα ηνπ Wordpress, αθνχ ρξεηάδεηαη λα ππεξθνξησζεί κε εθαξκνγέο γηα λα έρεη ιεηηνπξγίεο πνπ ζε άιια CMS ζεσξνχληαη ηππηθέο. Αθφκα έλα ζεκαληηθφ ζέκα πξνθχπηεη θαηά ηελ επηινγή κηαο εθαξκνγήο γηα θάπνηα ζπγθεθξηκέλε ρξήζε. Αλάκεζα ζηηο ρηιηάδεο δηαζέζηκεο εθαξκνγέο, πνιιέο απφ απηέο είλαη παλνκνηφηππεο ιεηηνπξγηθά θηηαγκέλεο απφ δηαθνξεηηθνχο πξνγξακκαηηζηέο. Κακηά θνξά φκσο, ην λα δηαιέμεη θαλείο ηελ θαηάιιειε εθαξκνγή απ ηνλ θαηάιιειν δεκηνπξγφ κπνξεί λα πάξεη αξθεηή ψξα. Αζθάιεηα PHP. Ο θψδηθαο δελ είλαη φζν πξνζηαηεπκέλνο φζν ζε άιια εξγαιεία. Απηφ ζεκαίλεη φηη ζπγθξηηηθά κε άιια CMS είλαη επθνιφηεξν λα γίλεη θάηη πνπ δελ έρεη πξνβιεθζεί, φπσο λα ραζνχλ δεδνκέλα ζε πεξίπησζε επίζεζεο ζην site. Σηνίρηζε πηλάθωλ θαη γξαθηθώλ. Πνιιέο θνξέο ε ηξνπνπνίεζε θαη πην ζπγθεθξηκέλα ε ζηνίρηζε ησλ πηλάθσλ θαη ησλ γξαθηθψλ κπνξεί λα γίλεη κηα ηδηαίηεξα πνιχπινθε δηεξγαζία, αθνχ πνιιέο θνξέο ε κεηαθίλεζε ελφο ζηνηρείνπ ραιάεη ηελ δηάηαμε νιφθιεξσλ ζειίδσλ πεξηερνκέλνπ. περιεχομζνου Σελίδα 47

48 Δξωηήζεηο SQL. Σα εξσηήκαηα SQL είλαη ζπλήζσο ηδηαίηεξα πεξίπινθα αθνχ φια ηα κε θαζηεξσκέλα πεδία πνπ νπζηαζηηθά θαζηζηνχλ ην Wordpress έλα CMS, απαηηνχλ επηπξφζζεηε ζχληαμε εξσηήζεσλ θαη θαη επέθηαζε θψδηθα. Πξνβιήκαηα αζθαιείαο. Πνιιά πξνβιήκαηα αζθαιείαο έρνπλ εληνπηζηεί θπξίσο ην 2007 θαη ην Σν Μάην ηνπ 2007 κηα κειέηε έδεημε φηη ην 98% ησλ ηζηνινγίσλ ηνπ ήηαλ αλνηθηά ζε επηζέζεηο, γηαηί έηξεραλ πξνεγνχκελεο εθδφζεηο ηνπ ινγηζκηθνχ, νη νπνίεο δελ ππνζηεξίδνληαλ πηα. Έθηνηε, ην Wordpress έρεη βειηησζεί ζηα ζέκαηα αζθαιείαο θαη νη πξφζθαηεο εθδφζεηο ηνπ είλαη θαηά πνιχ πην αζθαιείο, κε κφλν κηθξήο ζεκαζίαο πξνβιήκαηα Βραβεφςεισ To 2007 ην Wordpress θέξδηζε έλα βξαβείν γηα αλνηθηνχ θψδηθα CMS απφ ηελ Packt Σν 2009 θέξδηζε μαλά ην ίδην βξαβείν Σν 2010 θέξδηζε ην βξαβείν Hall of Fame ζηελ θαηεγνξία CMS ζηα βξαβεία Typo3 αλνηθηνχ θψδηθα. Σν Typo3 είλαη έλα ηδηαίηεξν CMS κε ηεξάζηηεο δπλαηφηεηεο. Δίλαη αξθεηά πξνρσξεκέλν φζνλ αθνξά ηηο απαηηήζεηο πνπ έρεη απ ηνπο ρξήζηεο ηνπ, αιιά ζπλήζσο αμίδεη ηελ πεξεηαίξσ ελαζρφιεζε. Σν Typo3 είλαη έλα ζχζηεκα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ αλνηθηνχ θψδηθα γηα επαγγεικαηηθνχο ζθνπνχο ζην Web, αιιά θαη ζε intranets. Βαζίδεηαη ζε κία βάζε δεδνκέλσλ θαη ππφθεηηαη ζηελ άδεηα ρξήζεο GPL. Απνηειεί εξγαιείν επηινγήο πην εμεηδηθεπκέλσλ ρξεζηψλ, νη νπνίνη αλαδεηνχλ έλα πην πεξηεθηηθφ CMS, κε πνιιέο ρξεζηηθφηεηεο θαη ιεηηνπξγίεο θαη πνπ ζα είλαη δηαηεζεηκέλνη λα επελδχζνπλ θάπνηνλ περιεχομζνου Σελίδα 48

49 ρξφλν γηα λα κειεηήζνπλ ην εξγαιείν απηφ. Ζ ηξέρνπζα έθδνζή ηνπ είλαη ε σο ηηο 10 Οθησβξίνπ Απηή ηε ζηηγκή ππνζηεξίδεηαη απφ δχν δηθηπαθνχο ηφπνπο, ηνπο typo3.org θαη typo3.com, αιιά ππάξρεη ε πηζαλφηεηα ζπγρψλεπζεο ζην κέιινλ. Σν typo3.org είλαη ν πφξνο ησλ πξνγξακκαηηζηψλ γηα ην έξγν Typo3. Σν Typo3 είλαη έλα πνιπεξγαιείν κε ηε δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγήζεη έλα απιφ site έσο θαη κηα πξνεγκέλε πχιε κε θάζε είδνπο πεξηερφκελν, κε ηνλ ίδην εχθνιν ηξφπν. πληζηάηαη γηα κηθξνκεζαίεο ηζηνζειίδεο θαη παξέρεη έλα πιήξεο ζχλνιν απφ ηππηθέο ιεηηνπξγηθέο κνλάδεο θαη κία αξρηηεθηνληθή πνπ αληαπνθξίλεηαη πιήξσο ζε θάζε είδνπο επέθηαζε Πλεονεκτήματα Αξζξεηηθόηεηα. Ο πην βαζηθφο ζηφρνο δεκηνπξγίαο ηνπ Typo3, ήηαλ ην αξζξσηφ ζχζηεκά ηνπ θαη ε δηαθνξεηηθφηεηά ηνπ. Απηφο ινηπφλ είλαη ν βαζηθφο ιφγνο πνπ ην εξγαιείν είλαη κηα θαηαπιεθηηθή επηινγή γηα θάζε είδνπο πεξηερνκέλνπ, απφ ην site κηαο εηαηξείαο έσο ηεο βάζε ελφο κεγάινπ δεκνζηνγξαθηθνχ ηζηνηφπνπ. Δπεθηάζεηο. Σν ζχζηεκα πξνζθέξεη κεγάιν αξηζκφ επεθηάζεσλ, νη νπνίεο κπνξνχλ λα εγθαηαζηαζνχλ εχθνια θαη γξήγνξα. Μέζσ απηψλ ησλ επεθηάζεσλ κπνξεί ν ρξήζηεο λα δηεπξχλεη ηηο ιεηηνπξγίεο κηαο ηζηνζειίδαο πξνζζέηνληαο επηπιένλ ζπιινγέο εηθφλσλ, πίλαθεο ζπδεηήζεσλ, θαηάζηεκα ειεθηξνληθψλ αγνξψλ θ.α. Διαζηηθό ζύζηεκα δηαρεηξηζηώλ. Πνιιά ζπζηήκαηα επηηξέπνπλ κφλν έλαλ δηαρεηξηζηή ζπζηήκαηνο, θάηη πνπ ίζσο δπζρεξαίλεη θακηά θνξά ηε δνπιεηά ησλ ρξεζηψλ ηνπ εξγαιείνπ. Σν Typo3 επηηξέπεη ζηνλ δηαρεηξηζηή λα δίλεη ζηνπο ρξήζηεο ηνπ ηζηνρψξνπ θάζε είδνπο άδεηα, ψζηε ε αξκνδηφηεηα ηνπ ρξήζηε λα θπκαίλεηαη απφ ηνλ απιφ ρξήζηε πνπ κπνξεί λα πεξηεγεζεί ζην site έσο ηνλ δηαρεηξηζηή πνπ κπνξεί λα δηαρεηξηζηεί ή λα επεμεξγαζηεί ην πεξηερφκελν ηεο ζειίδαο. Δπηπιένλ, νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα δηαρσξηζηνχλ ζε νκάδεο, ε θαζεκία απ ηηο νπνίεο έρεη δηαθνξεηηθέο άδεηεο, φπσο γηα παξάδεηγκα ηελ άδεηα εθδφηε πνπ επηηξέπεη ηελ επεμεξγαζία πεξηερνκέλνπ θ.α. περιεχομζνου Σελίδα 49

50 Τύπνη πεξηερνκέλνπ. Σν Typo3 δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα νξηζηνχλ πνιινί ηχπνη δεδνκέλσλ. Απηφ επηηξέπεη ζηνλ ρξήζηε λα έρεη ηνλ έιεγρν πάλσ ζην ηειηθφ απνηέιεζκα ηεο εκθάληζεο ηεο ζειίδαο, αθνχ κπνξνχλ λα πξνζηεζνχλ εηθφλεο, θφξκεο, πίλαθεο, βίληεν, ερεηηθά θ.α. αλνίγνληαο έηζη ηηο δηαζέζηκεο επηινγέο ηνπ δεκηνπξγνχ. Υπνζηήξημε. ηελ ηζηνζειίδα ηνπ ην Typo3 έρεη εθηελείο πεξηγξαθέο θαη βνεζεηηθφ πιηθφ, θαζψο θαη θνηλφηεηα ε νπνία είλαη ελεξγή θαη εκπιέθεηαη ζε θαζεκεξηλή βάζε ζε ζπδεηήζεηο. Δπίζεο, ππάξρνπλ πιεξνθνξίεο θαη βνήζεηα ζρεηηθά κε ηελ ρξήζε θαη ηελ ηξνπνπνίεζε ηνπ θψδηθα ηνπ εξγαιείνπ. Αλ, ινηπφλ, δπζθνιεπηεί θάπνηνο ρξήζηεο κε ηνλ θψδηθα, ζα ππάξρεη θαη ε απαξαίηεηε ππνζηήξημε. Αλαίξεζε αιιαγώλ. Σν εξγαιείν πεξηέρεη κηα πνιχ ζεκαληηθή ιεηηνπξγία γηα αλαίξεζε αιιαγψλ. ε πεξηπηψζεηο κεγάισλ έξγσλ πνπ ππάξρνπλ πνιινί δηαρεηξηζηέο, κηα ηέηνηα ιεηηνπξγία είλαη αξθεηά ζεκαληηθή, αθνχ θάλεη ηε δνπιεηά ησλ δηαρεηξηζηψλ πνιχ πην εχθνιε. Οπζηαζηηθά κε απηή ηε δπλαηφηεηα δίλεηαη ε επηινγή λα επαλαθεξζεί κηα πξνεγνχκελε έθδνζε ηεο ζειίδαο, ρσξίο θαλέλαλ νπζηαζηηθφ πεξηνξηζκφ. Αιιαγή δνκήο ηεο ζειίδαο. Δλλνείηαη ε δπλαηφηεηα επεμεξγαζίαο ηεο δνκή κηαο ζειίδαο, ρσξίο θάπνηα πξφηππε ζεηξά ζηελ νπνία ζα ζηνηρίδνληαη ηα δηάθνξα δεδνκέλα, γεληθά πεδία ή άξζξα. Απηφ δειαδή, επηηξέπεη ζηνλ δεκηνπξγφ λα πξνζσπνπνηήζεη ηελ ζειίδα ηνπ θαη πνιιέο θνξέο λα ηελ θάλεη πην ιεηηνπξγηθή. Δζωηεξηθή γιώζζα TypoScript. Σν Typo3 δηαζέηεη κηα εζσηεξηθή γιψζζα ηελ TypoScript, ε νπνία επηηξέπεη ηελ δεκηνπξγία λέσλ ζηνηρείσλ φπσο ε ζηαηηθή HTML, αιιά κε δπλακηθφ πεξηερφκελν. Δπνκέλσο θαηαλνεί θαλείο φηη ππάξρεη αθφκα κεγαιχηεξε ειεπζεξία γηα ηνλ δεκηνπξγφ πεξηερνκέλνπ Μειονεκτήματα Παξέρνληαο φιεο απηέο ηηο δπλαηφηεηεο ζα κπνξνχζε λα ραξαθηεξίζεη θαλείο ην Typo3 σο έλα πνιχ ζεκαληηθφ πνιπεξγαιείν δηαρείξηζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ, φκσο γηα φια απηά, ν ρξήζηεο ή δεκηνπξγφο ζα πξέπεη λα επελδχζεη πνιχ ρξφλν έηζη ψζηε λα περιεχομζνου Σελίδα 50

51 εθκεηαιιεπηεί πιήξσο ηηο δπλαηφηεηεο πνπ ηνπ πξνζθέξνληαη. Δθηφο απηνχ, φιεο απηέο νη δπλαηφηεηεο πνπ πξνζθέξεη έρνπλ αθφκα έλα ηίκεκα, ηνπο αξθεηνχο πφξνπο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ γηα λα ιεηηνπξγήζνπλ. Πην αλαιπηηθά ινηπφλ: Δγθαηάζηαζε θαη ηξνπνπνίεζε. Σν εξγαιείν δελ είλαη εχθνιν νχηε λα εγθαηαζηαζεί, αιιά νχηε θαη λα ξπζκηζηεί ζε ζρέζε κε άιια CMS. Υξεηάδεηαη θαλείο ρξφλν γηα λα κάζεη λα ην ρξεζηκνπνηεί θαη ζίγνπξα απηφο ν ρξφλνο είλαη πεξηζζφηεξνο απφ φζν δεηάλε ηα ππφινηπα εξγαιεία ηεο θαηεγνξίαο ηνπ. ε γεληθέο γξακκέο ινηπφλ απηφο είλαη θαη ν ιφγνο πνπ ην Typo3 πξνηείλεηαη γηα ρξήζε ζε πην έκπεηξνπο ρξήζηεο θαη φρη ζε αξράξηνπο. Πόξνη δηαθνκηζηή θαη απνδνηηθόηεηα. Σν αξζξσηφ ζχζηεκα θαη ε δηαζεζηκφηεηα ηνπ εξγαιείνπ, ζπλήζσο ζεκαίλεη κεγαιχηεξεο απαηηήζεηο ζηηο παξακέηξνπο ηνπ δηαθνκηζηή. Απηφ ινηπφλ είλαη κηα πξαγκαηηθφηεηα ζηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε. Όκσο, αλ ε ηζηνζειίδα, πνπ δεκηνπξγείηαη κε ην ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν, δελ είλαη κεγάιε θαη δελ ηελ επηζθέπηνληαη θαζεκεξηλά ρηιηάδεο επηζθέπηεο ηφηε δελ ζα ππάξρεη πξφβιεκα, ηνπιάρηζηνλ ζηελ αξρή. Από ηα απιά ζηα δύζθνια. Σέινο, ελψ γηα ηνπο εθδφηεο πνπ δηαρεηξίδνληαη ην ςεθηαθφ πεξηερφκελν ην Typo3 είλαη απιφ θαη γηα ηνπο δηαρεηξηζηέο απαηηείηαη βαζηθή γλψζε ηνπ θψδηθα θαη ησλ γισζζψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη, γηα ηνπο πξνγξακκαηηζηέο είλαη κηα ηειείσο δηαθνξεηηθή ηζηνξία, αθνχ ην εξγαιείν θαη ν θψδηθαο ζεσξνχληαη δχζθνια γηα λα ππνζηνχλ επεμεξγαζία Quick.CMS To Quick.CMS, φπσο κπνξεί λα καληέςεη θαλείο θαη απφ ην φλνκα ηνπ, είλαη έλα απ ηα πην απιά CMS πνπ ππάξρνπλ θαη κάιηζηα ηφζν απιφ πνπ πξαγκαηηθά αμίδεη λα περιεχομζνου Σελίδα 51

52 αζρνιεζεί θαλείο καδί ηνπ. Σν εξγαιείν είλαη ζρεδηαζκέλν εμαηξεηηθά γηα απιέο ζειίδεο εηαηξεηψλ, φκσο πεξηέρεη θάπνηεο αξθεηά εμεηδηθεπκέλεο εθαξκνγέο. Σν εξγαιείν είλαη δσξεάλ θαη επηιέγεηαη απφ ζρεδηαζηέο, δεκηνπξγνχο θαη πξνγξακκαηηζηέο πνπ ζέινπλ λα ζηήζνπλ ηελ ηζηνζειίδα ηνπο εχθνια θαη γξήγνξα, ρσξίο λα ππεξθνξηψλνπλ ηνλ δηαθνκηζηή. Ζ ηξέρνπζα έθδνζε είλαη ε 6.4 έσο ηηο 24 Μαΐνπ ε γεληθέο γξακκέο ην Quick.CMS είλαη ε θαιχηεξε επηινγή γηα θάπνηνλ πνπ ζέιεη λα θηηάμεη έλα απιφ site, ελψ έρεη έλαλ απφ ηνπο πην απινχο θψδηθεο, φπσο ήηαλ αλακελφκελν. Αθφκα νη απαηηήζεηο ηνπ ζρεηηθά κε ηνπο πφξνπο ηνπ δηαθνκηζηή είλαη πνιχ ρακειέο Πλεονεκτήματα Μεξηθά απφ ηα βαζηθφηεξα πιενλεθηήκαηα ηνπ Quick. CMS είλαη ηα εμήο: Δγθαηάζηαζε θαη απιόηεηα ηξνπνπνίεζεο. Σν Quick.CMS απνζεθεχεη δεδνκέλα ζε επίπεδα αξρεία (flat), πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη ε εγθαηάζηαζε ρξεηάδεηαη κφλν κηα ξχζκηζε αδεηψλ γηα κεξηθνχο θαηαιφγνπο ηνπ δηαθνκηζηή. Απαηηεί κφλν ιίγα ιεπηά γηα λα νινθιεξσζεί. Απ ηελ άιιε, ε θχζε ηνπ θψδηθά ηνπ επηηξέπεη ηξνπνπνηήζεηο γηα πνιχ απινχο ζρεδηαζκνχο ζηελ εθάζηνηε ζειίδα, νη νπνίεο φκσο γίλνληαη θαηά βάζε κε ηε ρξήζε ηεο CSS, πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη είλαη ζρεηηθά απιή θαη γξήγνξε ζαλ δηαδηθαζία. Φηιηθό ζην δηαρεηξηζηή ή ζην ρξήζηε. Ζ δηαρείξηζε ησλ κελνχ, ζειίδσλ, εηθφλσλ θαη γεληθψλ ξπζκίζεσλ δελ απαηηεί θάπνηα εηδηθή γλψζε ή ηθαλφηεηα. Οη ρξήζηεο πνπ ζα δηαρεηξηζηνχλ ηελ ζειίδα δελ ζα αληηκεησπίζνπλ θαλέλα πξφβιεκα κε ην εξγαιείν, αθφκα θη αλ δελ έρνπλ θακία πξνεγνχκελε εκπεηξία κε ηα CMS. Απηφ νθείιεηαη ζε έλα δεκνθηιή πξφγξακκα επεμεξγαζίαο, ην WYSIWYG (έλα πξφγξακκα πνπ επηηξέπεη ηελ επεμεξγαζία δεδνκέλσλ ζε κηα κνξθή πνπ κνηάδεη πνιχ ζην ηειηθφ απνηέιεζκα κε απηφ πνπ νπζηαζηηθά επεμεξγάδεηαη, πνπ είλαη θαη ηα αξρηθά ηεο θξάζεο: What You See Is What You Get, φπσο αλαθέξζεθε θαη παξαπάλσ). περιεχομζνου Σελίδα 52

53 Υπνζηήξημε. Δλψ ην Quick.CMS δελ είλαη ην πην δεκνθηιέο CMS πνπ θπθινθνξεί, ε θνηλφηεηα ησλ ρξεζηψλ ηνπ έρεη αλαπηπρζεί αξθεηά. Δίλαη ζεκαληηθφ λα γλσξίδεη θαλείο φηη νη ίδηνη νη δεκηνπξγνί ηνπ εξγαιείνπ κνηξάδνληαη ηηο γλψζεηο ηνπο θαη πξνζθέξνπλ ηελ ππνζηήξημή ηνπο πεξηνδηθά ζε αξρεία θεηκέλνπ, πίλαθεο ζπρλψλ εξσηήζεσλ (FAQ) θαη δηάθνξα θφξνπκ. Καιή ππνζηήξημε ζρεηηθά κε ηελ βειηηζηνπνίεζε Μεραλώλ Αλαδήηεζεο. Ζ ηνπνζέηεζε ηνπ Quick.CMS είλαη θαιή εμαηηίαο ηνπ θψδηθα HTML ηνπ, ησλ ζπλδέζκσλ ρσξίο spam θαη ηεο δπλαηφηεηαο λα νξηζηνχλ ηίηινη, πεξηγξαθή ηνπ πεξηερνκέλνπ θαζψο θαη ηα νλφκαηα ησλ ζπλδέζκσλ γηα ην θάζε ππνζέιηδν. Απνδνηηθόηεηα θαη απαηηήζεηο. Αλ ν θψδηθαο ελφο εξγαιείνπ δελ είλαη ππεξβνιηθά αλεπηπγκέλνο, κπνξεί λα επηηξέπεη ζηελ ζειίδα λα ιεηηνπξγεί ππφ ζπλζήθεο πςειήο θίλεζεο, απνιχησο θπζηνινγηθά, αθνχ είλαη εμαηξεηηθά γξήγνξν. Γελ απαηηείηαη ζχλδεζε κε θάπνηα βάζε δεδνκέλσλ φπσο ε SQL. Γελ έρεη πςειέο απαηηήζεηο αλαθνξηθά κε ηνπο πφξνπο ηνπ δηαθνκηζηή, ελψ ην πξφγξακκα θαηαιακβάλεη πεξίπνπ 1MB ρψξνπ ζηνλ δίζθν. Πξόηππα θαη γιώζζεο. Γελ είλαη πνιιά ηα εξγαιεία πνπ ιεηηνπξγνχλ κε ηφζα πξφηππα θαη γιψζζεο φπσο ε XHTML 1.1, ε CSS, ε MVC θαη ε WAI (ηζηνζειίδεο πξνζβάζηκεο γηα άηνκα κε εδηθέο αλάγθεο). Σν ηειεπηαίν απ απηά ηα πξφηππα, απνηειεί έλα ζεκαληηθφ πιενλέθηεκα γηα επλφεηνπο ιφγνπο, ηδηαίηεξα φηαλ θάπνηνο ζέιεη λα δεκηνπξγήζεη κηα ηζηνζειίδα δεκφζηαο ππεξεζίαο. Γη απηφ ην ιφγν θηφιαο, έρνπλ γίλεη ηέηνηεο επεθηάζεηο ζην εξγαιείν. Έθδνζε γηα θηλεηέο ζπζθεπέο. Σν εξγαιείν πεξηέρεη ζηε βάζε ηνπ θαη έθδνζε γηα θηλεηέο ζπζθεπέο. Όηαλ θνξηψλεη θαλείο κηα ζειίδα ζηελ θηλεηή ζπζθεπή ηνπ, κπνξεί λα επηιέμεη κηα έθδνζε ηεο ζειίδαο κε ηα ιηγφηεξα γξαθηθά γηα λα επηθεληξσζεί ζην νπζηαζηηθφ πεξηερφκελν, απμάλνληαο έηζη ηελ ηαρχηεηά ηνπ, κεηψλνληαο ηαπηφρξνλα ηελ θαηαλάισζε δεδνκέλσλ ηνπ επηζθέπηε. Καιάζη αγνξώλ. Σν Quick.Cart είλαη κηα επέθηαζε ηνπ Quick.CMS, ε νπνία παξέρεη ιεηηνπξγίεο θαιαζηνχ αγνξάο ζηελ εθάζηνηε ηζηνζειίδα. Δίλαη παξά κφλν κηα απιή έθδνζε ελφο θαιαζηνχ αγνξάο, φκσο νη επηπξφζζεηεο ιεηηνπξγίεο περιεχομζνου Σελίδα 53

54 πνπ παξέρεη κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ζε έλα απιφ site, αθφκα θαη φηαλ ε δπλαηφηεηα παξαγγειηψλ έρεη απελεξγνπνηεζεί Μειονεκτήματα Σν Quick.CMS, ελψ ζεσξείηαη απιφ ζρεηηθά κε άιια εξγαιεία, έρεη θαη απηφ θάπνηεο κηθξέο απαηηήζεηο ζρεηηθά κε ηηο γλψζεηο ηνπ ρξήζηε πάλσ ζηηο γιψζζεο PHP, CSS θαη HTML. Γπζηπρψο ην εξγαιείν δελ ιεηηνπξγεί ηέιεηα φηαλ ππάξρνπλ πνιιέο ππνζειίδεο ζε έλα site, ελψ γηα πην εμεηδηθεπκέλνπο ρξήζηεο δελ πξνηείλεηαη ε ρξήζε ηνπ γηα επλφεηνπο ιφγνπο. Δθαξκνγέο θαη γξαθηθά πξόηππα. Σν ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν ζε αληίζεζε κε άιια CMS δελ δηαζέηεη ην ίδην κεγάιν κέγεζνο εθαξκνγψλ θαη πξνηχπσλ πξνο εγθαηάζηαζε. Δλψ θάπνηεο απ ηηο ιεηηνπξγίεο νη νπνίεο κπνξνχλ λα ζπλαγσληζηνχλ ηηο αληίζηνηρεο ιεηηνπξγίεο άιισλ CMS, είλαη δηαζέζηκεο κφλν ζηηο εθδφζεηο επί πιεξσκή ηνπ Quick.CMS. Βάζε δεδνκέλωλ. Ζ βάζε δεδνκέλσλ ε νπνία ζπρλά απνηειεί πιενλέθηεκα γηα κηα απιή ηζηνζειίδα κπνξεί ηαπηφρξνλα λα είλαη θαη κεηνλέθηεκα ζηελ πεξίπησζε πνπ ην site έρεη κεγάιν αξηζκφ ππνζειίδσλ. ηελ παξνχζα πεξίπησζε ην πξφβιεκα εληνπίδεηαη ζην γεγνλφο φηη ε απνδνηηθφηεηα ησλ επίπεδσλ αξρείσλ (flat) κεηψλεηαη φζν ε πνζφηεηα ησλ δεδνκέλσλ απμάλεηαη. Ζ ηξνπνπνίεζε απαηηεί γλώζεηο PHP. Ζ ηξνπνπνίεζε ησλ ιεηηνπξγηψλ ηνπ εξγαιείνπ θαη ησλ εθαξκνγψλ ηνπ, ζπρλά απαηηνχλ γλψζεηο PHP. Μάιηζηα, έλαο κηθξφο αξηζκφο εθαξκνγψλ, ρξεηάδεηαη αλαγθαζηηθά ηξνπνπνίεζε ηνπ θψδηθά ηνπ, απφ ηνλ ρξήζηε. Δπνκέλσο αλ θάπνηνο ρξεηαζηεί έλα έμηξα πεδίν ζην site ηνπ, κπνξεί λα απνδεηρζεί κηα αξθεηά δχζθνιε θαη ρξνλνβφξα δνπιεηά. Ζ ηξνπνπνίεζε ηνπ ζρεδηαζκνύ απαηηεί γλώζεηο CSS θαη HTML. Σν Quick.CMS απφ κφλν ηνπ δελ πεξηέρεη θάπνην εξγαιείν γηα λα επεμεξγάδεηαη ν ρξήζηεο ηνλ ζρεδηαζκφ ηεο ζειίδαο. Κάζε θνξά πνπ ζα πξνζπαζεί θάπνηνο λα αιιάμεη ηελ δηάηαμε ηεο ζειίδαο ζα πξέπεη λα ηξνπνπνηεί θαη ηα πξφηππα πνπ ρξεζηκνπνηεί, ηα νπνία επηπρψο είλαη ηδηαίηεξα εχθνια ζηνλ θψδηθά ηνπο θαη δελ απνηεινχλ έλα αθφκε πξφβιεκα. περιεχομζνου Σελίδα 54

55 4.2 Εργαλεία ειδικοφ Περιεχομζνου Σα εξγαιεία εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ, ζε αληίζεζε κε ηα γεληθνχ πεξηερνκέλνπ, ρξεζηκνπνηνχληαη γηα πην εμεηδηθεπκέλεο πεξηπηψζεηο. Έρνπλ ηελ δπλαηφηεηα λα επεμεξγαζηνχλ θαη λα δεκηνπξγήζνπλ πην ζπγθεθξηκέλν πεξηερφκελν, θαη θαη επέθηαζε ιηγφηεξν πνζνηηθά, σζηφζν ην επηηπγράλνπλ απηφ ζε πνιχ πεξηζζφηεξν βάζνο. Ζ ρξήζε ηνπο απαηηεί ζπλήζσο πεξεηαίξσ γλψζεηο πάλσ ζηα ηερληθά θνκκάηηα ηνπ θάζε εξγαιείνπ, αθνχ απηά είλαη πνπ ηα θαζηζηνχλ πην ρξήζηκα ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο ζπγθξηηηθά κε ηα εξγαιεία γεληθνχ πεξηερνκέλνπ. Κάπνηα απφ απηά ρξεζηκνπνηνχληαη ζηα πιαίζηα κεγάισλ εηαηξεηψλ γηα εζσηεξηθέο δηεξγαζίεο, άιια ζε κηθξά θαη κεγάια θαηαζηήκαηα γηα δεκηνπξγία θαηαιφγσλ θαη δηαθεκηζηηθψλ, ελψ ππάξρνπλ θαη θάπνηα ηα νπνία δίλνπλ ηελ δπλαηφηεηα ζηνλ ρξήζηε λα δεκηνπξγήζεη κηα πιαηθφξκα ειεθηξνληθήο δηδαζθαιίαο απ ην κεδέλ. Σα εξγαιεία εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ, δηαρσξίδνληαη ζε επηπιένλ ππνθαηεγνξίεο, αλάινγα κε ηηο δπλαηφηεηέο ηνπο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ππάξρνπλ: Σα εξγαιεία δηαρείξηζεο ςεθηαθψλ ζηνηρείσλ (Digital Asset Management System DAM), ησλ νπνίσλ ε βαζηθή ιεηηνπξγία είλαη ε δηαρείξηζε θαη δεκηνπξγία ςεθηαθνχ πεξηερνκέλνπ φπσο γξαθηθψλ θαη ερεηηθψλ ζηνηρείσλ. ηε ζπγθεθξηκέλε ππνθαηεγνξία κάιηζηα, ηα εξγαιεία ρσξίδνληαη ζε αθφκα κηα ππνθαηεγνξία, αλάινγα κε ην είδνο ησλ ςεθηαθψλ ζηνηρείσλ πνπ δηαρεηξίδνληαη. Μεξηθά εξγαιεία δηαρείξηζεο ςεθηαθψλ ζηνηρείσλ είλαη ην Widen Collective, ην WebDAM, ην Libris, ην Wiredrive θ.α. Σα εξγαιεία δηαρείξηζεο εγγξάθσλ (Document Management System DMS), ηα νπνία αζρνινχληαη πεξηζζφηεξν κε ηε δηαρείξηζε ησλ εγγξάθσλ ζε επίπεδν αδεηψλ ρξήζεο/επεμεξγαζίαο απφ άιινπο ρξήζηεο ηνπ εγγξάθνπ, παξά κε ηελ ηξνπνπνίεζε ησλ πεξηερνκέλσλ ηνπ εγγξάθνπ θαζαπηνχ. Μεξηθά απφ απηά ηα εξγαιεία είλαη ην CapLinked, ην Zoho Docs, ην ContractZen θ.α. Σα εξγαιεία δηαρείξηζεο εηαηξηθνχ πεξηερνκέλνπ (Enterprise Content Management System ECM), πνπ νπζηαζηηθά δεκηνπξγνχλ, δηαρεηξίδνληαη θαη ππνζηεξίδνπλ εζσηεξηθά δίθηπα εηαηξηψλ. Δθηφο απφ ην Plone θαη ην Alfresco, περιεχομζνου Σελίδα 55

56 ζηα εξγαιεία δηαρείξηζεο εηαηξηθνχ πεξηερνκέλνπ ζπκπεξηιακβάλεηαη θαη ην Confluence, ην DocuPhase θ.α. Σα εξγαιεία δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ θηλεηψλ ζπζθεπψλ (Mobile Content Management System MCMS), κε ηε ρξήζε ησλ νπνίσλ κπνξεί θαλείο λα δεκηνπξγήζεη θαη λα δηαρεηξηζηεί πεξηερφκελν πνπ απεπζχλεηαη ζε ρξήζηεο θηλεηψλ ζπζθεπψλ (smartphone, tablet θ.α.). Παξαδείγκαηα ηέηνησλ εξγαιείσλ είλαη ην Siberian, ην MobileIron θαη ην Mobilock. Σα εξγαιεία δηαρείξηζεο επηρεηξεζηαθνχ πεξηερνκέλνπ (E-Commerce Management System ECMS), ηα νπνία πξνζθέξνπλ ιεηηνπξγίεο ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. Μεξηθά εξγαιεία ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ, πέξα απφ ην PrestaShop θαη ην Magento, είλαη ην Zen Cart, ην Odoo, ην Kentico CMS θ.α. Καη ηέινο, ηα εξγαιεία δηαρείξηζεο γλψζεο (Learning Management System LMS), πνπ δεκηνπξγνχλ θαη δηαρεηξίδνληαη πιαηθφξκεο ειεθηξνληθήο δηδαζθαιίαο. Άιια παξαδείγκαηα εξγαιείσλ δηαρείξηζεο γλψζεο εθηφο ηνπ Moodle, είλαη ην Talent LMS, ην Eliademy θ.α. Αμίδεη λα ζεκεησζεί βέβαηα φηη αθφκα ν θφζκνο ησλ εξγαιείσλ δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ αλαπηχζζεηαη ζπλερψο θαη νη ππνθαηεγνξίεο ησλ παξαπάλσ εξγαιείσλ φιν θαη απμάλνληαη, αθνχ δεκηνπξγνχληαη εξγαιεία γηα φιν θαη πην εμεηδηθεπκέλεο ρξήζεηο. Σα εξγαιεία εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ πνπ ζα παξνπζηαζηνχλ είλαη ην Magento, ην Prestashop, ην Plone, ην Alfresco θαη ην Moodle. Δπηιέμακε λα αζρνιεζνχκε ζε κεγαιχηεξν βαζκφ κε ηηο παξαθάησ ππνθαηεγνξίεο εξγαιείσλ δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ, θαζψο είλαη νη δχν πην ζεκαληηθέο ππνθαηεγνξίεο πνπ ππάξρνπλ, αθνχ πξνζθέξνπλ δχν πνιχ βαζηθέο ππεξεζίεο, δηαρείξηζε/δεκηνπξγία εζσηεξηθψλ δηθηχσλ (intranets) θαη ειεθηξνληθφ εκπφξην (e-commerce), ελψ θξίλακε ζεκαληηθφ λα αλαθεξζεί θαη ην Moodle ην νπνίν είλαη ηδηαίηεξε πεξίπησζε, κηαο θαη δελ είλαη αθξηβψο CMS, αιιά κηα πιαηθφξκα ζηελ νπνία έρνπλ γίλεη πνιιέο θαη δηάθνξεο αιιαγέο ζηνλ θψδηθά ηεο γηα λα κνηάδεη κε CMS θαη λα πξνζθέξεη ηηο ππεξεζίεο ηνπο. Πην ζπγθεθξηκέλα ηα Magento θαη Prestashop είλαη CMS πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα ηζηνζειίδεο ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ (ECMS), ηα Plone θαη Alfresco είλαη εξγαιεία πνπ ρξεζηκνπνηνχληαη γηα δεκηνπξγία θαη περιεχομζνου Σελίδα 56

57 ππνζηήξημε εζσηεξηθψλ δηθηχσλ (ECM) θαη ηέινο, ην Moodle είλαη έλα CMS, κε ην νπνίν κπνξεί θαλείο λα δεκηνπξγήζεη πιαηθφξκεο δηαδηθηπαθψλ καζεκάησλ (LMS). Δπηπιένλ ζα γίλεη ζπλνπηηθή παξνπζίαζε θαη άιισλ 3 εξγαιείσλ, ησλ WebDAM (DAM), CapLinked (DMS) θαη Mobilock (MCMS), γηα λα ππάξρεη κηα πην νινθιεξσκέλε εηθφλα ζρεηηθά θαη κε ηηο άιιεο ππνθαηεγνξίεο εξγαιείσλ δηαρείξηζεο εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ, φκσο ιφγσ έιιεηςεο πεξαηηέξσ πιεξνθνξηψλ δελ ζα εξεπλεζνχλ ζε βάζνο, νχηε ζα ζπγθξηζνχλ κε ηα ππφινηπα εξγαιεία. Οη ιφγνη επηινγήο ησλ παξαπάλσ ζπζηεκάησλ είλαη ε θήκε πνπ έρνπλ ζηελ θνηλφηεηα δεκηνπξγψλ ηζηνζειίδσλ, αιιά θαη ε πνηφηεηά ηνπο. ρεηηθά κε ην Moodle, ζεσξήζεθε αξθεηά ζεκαληηθφ λα αλαθεξζεί ζαλ πεξίπησζε, θαζψο απνηειεί κηα ηδηαίηεξα ζεκαληηθή επηινγή ζηνλ θφζκν ηεο δηαδηθηπαθήο εθπαίδεπζεο Magento Σν Magento είλαη κηα πιαηθφξκα εξγαιείν εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ αλνηρηνχ θψδηθα, γξακκέλν ζε PHP, ην νπνίν ρξεζηκνπνηείηαη απφ ζειίδεο ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ. Σν εξγαιείν αλαπηχρζεθε αξρηθά απφ ηελ ακεξηθάληθε εηαηξεία Varien κε βνήζεηα απφ εζεινληέο. Ζ πξψηε έθδνζε ηνπ εξγαιείνπ γηα ην θνηλφ θαηέθηαζε ζηηο 31 Μαξηίνπ ηνπ 2008 θαη ιίγν αξγφηεξα ν ηφηε δηεπζπληήο ηεο Varien πνχιεζε έλα ζεκαληηθφ πνζνζηφ ησλ κεηνρψλ ηεο εηαηξείαο ζηελ ebay, φπνπ αξγφηεξα ηειηθά εμαγνξάζηεθε πιήξσο θαη κεηνλνκάζηεθε μαλαμεθηλψληαο απ ηελ αξρή ην marketing ηνπο. Σνλ Ννέκβξην ηνπ 2015 ε 2 ε έθδνζε ηνπ Magento θπθινθφξεζε κε ζθνπφ λα πξνζθέξεη λένπο ηξφπνπο γηα λα εκβαζχλεη ηελ εκπινθή ηνπ ρξήζηε κε ην πξντφλ, λα απινπνηήζεη ηελ πινήγεζε, θαζψο θαη λα βειηηζηνπνηήζεη ηα πνζνζηά κεηαηξνπψλ (κεηαμχ λνκηζκάησλ), απμάλνληαο παξάιιεια θαη ηα πνζνζηά εζφδσλ ησλ επηρεηξεκαηηψλ πνπ ρξεζηκνπνηνχζαλ ην Magento γηα λα «ζηήζνπλ» ην ειεθηξνληθφ θαηάζηεκά ηνπο. περιεχομζνου Σελίδα 57

58 Τεχνικά ςημεία και χρήςεισ του Magento Πην ζπγθεθξηκέλα ην πξφγξακκα εθηφο απ ηε βαζηθή ιεηηνπξγία πνπ πξνζθέξεη, δειαδή ηελ δπλαηφηεηα εηζαγσγήο ιεηηνπξγίαο θαιαζηνχ αγνξψλ, παξέρεη θαιά νξγαλσκέλα εξγαιεία γηα επηρεηξεκαηίεο, φπσο ιεηηνπξγίεο πνπ ζπλδπάδνπλ ηελ ειεθηξνληθή πψιεζε πξντφλησλ κε ηελ θπζηθή πψιεζή ηνπο (digital physical), ελψ πξνζθέξεη θαη ηερλνινγίεο γηα δηαρείξηζε παξαγγειηψλ (restock). Δπηπιένλ ην Magento ππνζηεξίδεηαη θαη απφ ηελ επελδπηηθή εηαηξεία Permira ε νπνία ζεσξείηαη απ ηηο πην επηηπρεκέλεο επελδπηηθέο εηαηξείεο ησλ ηειεπηαίσλ 30 εηψλ, αθνχ απηή ηε ζηηγκή ζπκβνπιεχεη εηαηξείεο ησλ νπνίσλ ην ζπλνιηθφ θεθάιαην αγγίδεη πεξίπνπ ηα 25 δηζεθαηνκκχξηα δνιάξηα. ρεηηθά κε ηηο ηερληθέο ιεπηνκέξεηεο ζηε δεχηεξε έθδνζή ηνπ ιχζεθαλ αξθεηά πξνβιήκαηα, φπσο απξφζκελα θιεηδψκαηα δηαθφξσλ πηλάθσλ, απμήζεθε θαηά θφξνλ ε ππνινγηζηηθή δχλακή ηνπ, πξνζηέζεθαλ πινχζηα ελζσκαησκέλα απνζπάζκαηα πνπ βνεζνχλ ζηελ δηαρείξηζε δνκεκέλσλ δεδνκέλσλ, λέα δνκή αξρείσλ πνπ πξνζθέξνληαη γηα εχθνιε επεμεξγαζία, πξνεπεμεξγαζία ηνπ CSS ρξεζηκνπνηψληαο ηελ γιψζζα LESS, ελψ ε βάζε ηνπ θψδηθα βειηηψζεθε θαη νη επηδφζεηο ηνπ απμήζεθαλ. Σν Magento ρξεζηκνπνηεί έλα ζχζηεκα δηαρείξηζεο βάζεσλ δεδνκέλσλ εθ ησλ MySQL ή MariaDB θαη ζηνηρεία ηεο δνκήο Zend. Σέινο, ρξεζηκνπνηεί γιψζζεο OOP (object-orientedprogramming), αξρηηεθηνληθέο MVC (model-view-controller),θαζψο επίζεο ην κνληέιν EAV (entity-attribute-value) θαη ην πξφηππν MVVM (model-view-viewmodel). Να ζεκεησζεί φηη ην Magento δηαηίζεηαη ζε ηξείο δηαθνξεηηθέο εθδφζεηο ηα Magento Open Source, Magento Commerce θαη Magento Commerce (On-Premises). Σν πξψην είλαη δσξεάλ ζε αληίζεζε κε ην δεχηεξν θαη ηξίην. Πην ζπγθεθξηκέλα ην Magento Open Source είλαη ην βαζηθφ εξγαιείν ζην νπνίν κπνξεί θαλείο λα ρξεζηκνπνηήζεη κφλν ηηο βαζηθέο ιεηηνπξγίεο θαη δπλαηφηεηέο ηνπ. Οη ηειεπηαίεο εθδφζεηο πνπ ππνζηεξίδνληαη ελεξγά είλαη ε CE θαη ε Αξγφηεξα θπθινθφξεζε θαη ην Magento Commerce ην νπνίν αλαβαζκίδεη ηελ πξψηε έθδνζε ηνπ εξγαιείνπ θαη πξνζζέηεη πνιιέο λέεο δπλαηφηεηεο θαη εξγαιεία, ελψ αθφκα αιιάδεη θαη ηελ αξρηηεθηνληθή ηνπ θψδηθα. Σέινο ην Magento Commerce (On-Premises) είλαη ε ηξίηε έθδνζε ηνπ εξγαιείνπ ηεο εηαηξείαο πνπ απεπζχλεηαη θαηά θχξην ιφγν ζε κεγάιεο εηαηξείεο, θαζψο πέξα απφ θάπνηεο επηπιένλ πξνζζήθεο ζηηο ήδε ππάξρνπζεο εθδφζεηο, πξνζθέξεη θαη ηερληθή ππνζηήξημε ζε φινπο ηνπο ηνκείο ηνπ πξνγξάκκαηνο. Οη ηειεπηαίεο εθδφζεηο ηνπ Magento Commerce θαη Magento Commerce (On-Premises) πνπ ππνζηεξίδνληαη ελεξγά κέρξη θαη ζήκεξα είλαη νη ΔΔ θαη ΔΔ νη νπνίεο θπθινθφξεζαλ ζηηο 31 Μαΐνπ Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Γηα φινπο ηνπο πηζαλνχο ρξήζηεο ηνπ Magento, ε εηαηξεία πξνζθέξεη ηηο επαγγεικαηηθέο ζπκβνπιεπηηθέο ππεξεζίεο ηεο γηα νπνηαδήπνηε βνήζεηα κπνξεί λα ρξεηάδνληαη. Καηά ηα άιια, παξά ην γεγνλφο φηη ην Magento πξνζθέξεη έλα πιήξεο περιεχομζνου Σελίδα 58

59 πξφηππν γηα λα δεκηνπξγήζεη θαλείο φ,ηη ρξεηάδεηαη, ηηο πεξηζζφηεξεο θνξέο γηα λα επηηεπρζεί ην «θάηη παξαπάλσ», ζα πξέπεη λα γίλεη θάπνηα επεμεξγαζία ζην εξγαιείν θαη ηα πξφηππά ηνπ. Γηα ηελ επίηεπμε απηνχ, ε εηαηξεία ηνπ Magento ζπλεξγάδεηαη κε επαγγεικαηίεο κε εκπεηξία ζηελ δηαρείξηζε θαη ηε δεκηνπξγία ηζηνζειίδσλ κε ην εξγαιείν, νη νπνίνη πξνζθέξνπλ ιχζεηο θαη γεληθφηεξε βνήζεηα ζε φινπο ηνπ ρξήζηεο ηνπ. Όκσο ε ππνζηήξημε ηνπ Magento δελ ζηακαηά εθεί, αθνχ ππάξρεη αθφκα κηα νκάδα αηφκσλ κε ηελ νπνία ζπλεξγάδνληαη φπνπ πξνζθέξεη ηερληθή βνήζεηα ζρεηηθά κε ζέκαηα φπσο απηνκαηνπνηεκέλν marketing έσο θαη ηε θηινμελία ηεο ζειίδαο. Αθφκα είλαη άμηα λα αλαθεξζνχλ δχν δεδνκέλα ζρεηηθά κε ην Magento. Πξψηνλ φηη ην ππάξρεη έλα εηήζην ζπλέδξην, ην "Imagine ecommerce", πνπ έρεη μεθηλήζεη απφ ην 2011, ζην νπνίν ζπκκεηέρνπλ πάλσ απφ 600 επηρεηξεκαηίεο πνπ ην ρξεζηκνπνηνχλ, πξνγξακκαηηζηέο θαη ζπλεξγάηεο θαη αληαιιάδνπλ κεηαμχ ηνπο ηδέεο γηα ηελ θαιπηέξεπζε θαη πξνψζεζε ηνπ εξγαιείνπ. Δθηφο απηνχ ηνπ ζπλεδξίνπ ηξέρνπλ θαη άιια πνιιά, κηθξφηεξα βέβαηα, ελψ ππάξρεη θαη ν κε θεξδνζθνπηθφο νξγαληζκφο "The Meet Magento Association", ν νπνίνο θη απηφο ζπκβάιιεη ζηνπο παξαπάλσ ζθνπνχο. Γεχηεξνλ, ππάξρνπλ 4 δηαθνξεηηθά πηπρία ηα νπνία απνδεηθλχνπλ ηελ ηθαλφηεηα ρξήζεο ηνπ Magento θαζψο επίζεο θαη ην επίπεδν θαηαλφεζεο ηνπ απφ δηάθνξνπο ηχπνπο ρξεζηψλ θαη πξνγξακκαηηζηψλ. Απηά ηα παξαπάλσ καο δίλνπλ κηα γεχζε ζρεηηθά κε ην πιήζνο θφζκνπ πνπ ρξεζηκνπνηεί ην Magento, φπσο επίζεο θαη ηα πςειά ζηάληαξ πνπ πξέπεη λα πιεξνχλ νη επαγγεικαηίεο ππνζηεξηθηέο ηνπ εξγαιείνπ, ψζηε νη ρξήζηεο λα ιακβάλνπλ ηελ θαιχηεξε δπλαηή εμππεξέηεζε. Σν κφλν κειαλφ ζεκείνπ ηνπ Magento είλαη θάπνηεο αλεζπρίεο ζρεηηθά κε ηελ αζθάιεηά ηνπ, αθνχ έρνπλ παξαηεξεζεί αξθεηέο επηζέζεηο απφ hackers νη νπνίνη είραλ θιέςεη ζηνηρεία πηζησηηθψλ θαξηψλ ζε πεξηζζφηεξα απφ 4000 site ηνλ Οθηψβξε ηνπ Δλψ ην 2017 είρε δεκνζηεπζεί απφ ηελ εηαηξεία DefenseCode φηη ηζηνζειίδεο πνπ είραλ δεκηνπξγεζεί κε ην Magento ήηαλ επάισηεο ζε παξφκνηεο επηζέζεηο κε απηέο ηνπ 2016 κε ηε δηαθνξά φηη ζε απηή ηελ πεξίπησζε νη επηηηζέκελνη κπνξνχζαλ λα πάξνπλ ηνλ έιεγρν ηεο βάζεο δεδνκέλσλ θαη ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο νιφθιεξνπ ηνπ δηαθνκηζηή. Βέβαηα έπεηηα απφ θάπνηεο αλαλεψζεηο θαη ελεκεξψζεηο ζην Magento νη θίλδπλνη πεξηνξίζηεθαλ. περιεχομζνου Σελίδα 59

60 4.2.2 Prestashop Σν PrestaShop είλαη ην έηεξν εξγαιείν δηαρείξηζεο θαη δεκηνπξγίαο πεξηερνκέλνπ γηα ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα. Δίλαη θαη απηφ δσξεάλ ζηε βάζε ηνπ, κε δπλαηφηεηεο αλαβάζκηζεο επί πιεξσκή, θαζψο επίζεο θαη αλνηρηνχ θψδηθα. Σν πξφγξακκα θπθινθνξεί κε άδεηα OSL (Open Software Licence) θαη είλαη γξακκέλν ζε PHP θαη ππνζηεξίδεη ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο βάζεσλ δεδνκέλσλ MySQL. Σν εξγαιείν ρξεζηκνπνηείηαη ζήκεξα απφ πεξίπνπ ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα ζε φιν ηνλ θφζκν θαη είλαη δηαζέζηκν ζε 60 δηαθνξεηηθέο γιψζζεο. Ζ έθδνζή ηνπ είλαη ε κέρξη ηηο 24 Οθησβξίνπ Ζ δεκηνπξγία ηνπ PrestaShop καο γπξλάεη ζην 2005, φπνπ μεθίλεζε ζαλ έλα θνηηεηηθφ πξφηδεθη ζην παλεπηζηήκην πιεξνθνξηθήο EPITECH ζην Παξίζη ηεο Γαιιίαο. Ζ πξψηε ηνπ νλνκαζία ήηαλ phpopenstore, θαη ήηαλ δηαζέζηκν ζε 2 γιψζζεο ηα γαιιηθά θαη ηα αγγιηθά, ελψ ηξείο κήλεο κεηά ηε θπθινθνξία ηνπ κεηαθξάζηεθε ζε αθφκα 11 γιψζζεο. Ζ εηαηξεία ζηελ νπνία αλήθεη ζήκεξα, δεκηνπξγήζεθε ην 2007 απφ ηνλ Ηγθφξ ινχκπεξγθεξ θαη ηνλ Μπξνχλν Λεβέθ. Μεηαμχ ηνπ 2010 θαη ηνπ 2012, ε εηαηξεία άξρηζε λα απαζρνιεί, απφ ηνπο 17 εξγαδνκέλνπο πνπ είρε σο ηφηε, πάλσ απφ 100 κε ηελ ίδξπζε ησλ δεχηεξσλ γξαθείσλ ηεο ζην Ματάκη. Δμαηηίαο ηεο ρξεκαηνδφηεζεο πνπ εμαζθάιηζε, χςνπο 9.3 εθαηνκκπξίσλ δνιαξίσλ, ην 2016 ε εηαηξεία έθηαζε λα αξηζκεί πάλσ απφ 120 εξγαδφκελνπο, θαη γξαθεία ζε 6 ρψξεο. χκθσλα κε ην έγθπξν site Builtwith.com, ην PrestaShop επζχλεηαη γηα ην 9% ησλ ειεθηξνληθψλ θαηαζηεκάησλ θαη ζχκθσλα κε ην W3Techs, ρξεζηκνπνηείηαη απφ ην 0.5% φισλ ησλ ηζηνζειίδσλ παγθνζκίσο. Οη θχξηεο πεγέο εζφδσλ ηεο εηαηξείαο είλαη δχν: νη επεθηάζεηο πνπ κπνξεί θαλείο λα αγνξάζεη γηα λα εγθαηαζηήζεη ζην πξφγξακκα θαη νη ζηξαηεγηθέο ζπλεξγαζίεο κε εγέηεο ηνπ ειεθηξνληθνχ εκπνξίνπ φπσο ε Paypal θαη ε Google Τεχνικά ςημεία και χρήςεισ του PrestaShop ρεηηθά κε ηηο ηερληθέο ιεπηνκέξεηεο, ην PrestaShop ρξεζηκνπνηείηαη απφ κηθξφηεξα ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα θαη εκπφξνπο ζε αληίζεζε κε ην Magento. Ζ θχξηα περιεχομζνου Σελίδα 60

61 ππνζηήξημε πξνζθέξεηαη απφ ηελ θνηλφηεηά ηνπ θαη φρη απφ εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ πνπ ζπλεξγάδεηαη κε ηελ κεηξηθή εηαηξεία, σζηφζν ζηελ ηζηνζειίδα ηεο ππάξρνπλ πξνηεηλφκελεο εηαηξείεο ή κεκνλσκέλνη επαγγεικαηίεο γηα λα βνεζήζνπλ ηνλ επηρεηξεκαηία ζε ζέκαηα θαηαζθεπήο ηεο ηζηνζειίδαο, επηινγήο επηπξφζζεησλ εθαξκνγψλ θαη ζηξαηεγηθέο δηαθήκηζεο θαη κάξθεηηλγθ Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Δίλαη εχθνια θαλεξφ ινηπφλ φηη νη δπλαηφηεηεο πνπ πξνζθέξεη ρσξίο λα αγνξαζηεί θάπνηα επέθηαζε αληί θάπνηνπ θφζηνπο, είλαη αξθεηά ιηγφηεξεο απφ απηέο ηνπ Magento. Παξφια απηά ην εξγαιείν παξέρεη πάλσ απφ 300 πξνεγθαηεζηεκέλεο επηινγέο γηα δηαρείξηζε ιηζηψλ πξντφλησλ, πιεξσκέο, απνζηνιέο, θαηαζθεπαζηέο θαη πξνκεζεπηέο. Δπηπιένλ ρξεζηκνπνηεί έλα πξφηππν ηζηνζειίδαο πνπ επηηξέπεη ζηνπο ρξήζηεο λα επεμεξγαζηεί ηα background ηνπ ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο θαζψο επίζεο θαη λα πξνζζέζεη λέεο εθαξκνγέο θαη επεθηάζεηο, ελψ ηαπηφρξνλα πξνζθέξεη κηα πιαηθφξκα ζε ηξίηνπο πξνγξακκαηηζηέο γηα λα πνπιήζνπλ ζέκαηα γηα ηνλ θφλην ηεο ηζηνζειίδαο, αιιά θαη πξνγξάκκαηα-επεθηάζεηο ζηνπο εκπφξνπο. Δίλαη άμην λα ζεκεησζεί φηη νη ρξήζηεο ηνπ PrestaShop κπνξνχλ λα αλαπηχμνπλ ηηο δηθέο ηνπο εθαξκνγέο θαη λα ηηο εγθαηαζηήζνπλ ζην εξγαιείν, δίλνληαο έηζη κηα αλάζα δεκηνπξγηθήο ειεπζεξίαο ζηνλ εθάζηνηε δεκηνπξγφ. Σν 2015, ε εηαηξεία παξείρε θαη ην PrestaShop Cloud, δειαδή κηα έθδνζε ηνπ πξνγξάκκαηνο ζε ζχλλεθν (Cloud storage), ην νπνίν φκσο δηέθνςε ηνπιάρηζηνλ απ ην πλνςίδνληαο ην PrestaShop, απνηειεί κηα επηινγή εξγαιείνπ γηα κηθξφηεξα θαηαζηήκαηα, κε βαζηθά «αηνχ» ηνπ ηελ εχθνιε εγθαηάζηαζε θαη απιφηεηα ζηελ ρξήζε ηνπ, πξνζθέξνληαο παξάιιεια δεκηνπξγηθή ειεπζεξία ζηνπο δεκηνπξγνχο πεξηερνκέλνπ κέζσ ηεο ειεχζεξεο εγθαηάζηαζεο δηθψλ ηνπο εθαξκνγψλ, ρσξίο φκσο ηίπνηα άιιν γηα λα «θιέςεη ηελ παξάζηαζε» απφ ην Magento Plone περιεχομζνου Σελίδα 61

62 Σν Plone είλαη θη απηφ έλα δσξεάλ εξγαιείν δηαρείξηζεο θαη δεκηνπξγίαο πεξηερνκέλνπ, αλνηρηνχ θψδηθα ζηεκέλν ζηνλ δηαθνκηζηή εθαξκνγψλ Zope. Tν ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν αλαθέξεηαη θπξίσο ζε κεγάινπο νξγαληζκνχο νη νπνίνη ην ρξεζηκνπνηνχλ γηα λα ζηήζνπλ εζσηεξηθά δίθηπα, πξνζβάζηκα κφλν ζηα κέιε ηνπ νξγαληζκνχ. Πην ζπγθεθξηκέλα θάπνηνη απ ηνπο πην αλαγλσξηζκέλνπο ρξήζηεο ηνπ Plone είλαη ην F.B.I., ε Βξαδηιηάληθε θπβέξλεζε, ηα Ζλσκέλα έζλε, ην δεκαξρείν ηελ Βέξλεο θαη άιινη παξφκνηνπ θχξνπο νξγαληζκνί. Σν παξαπάλσ γεγνλφο νθείιεηαη ζην φηη ην Plone έρεη εμαηξεηηθή αζθάιεηα κε ζηνηρεία πνπ ην απνδεηθλχνπλ, θαζψο επίζεο θαη εχθνιε πξνζβαζηκφηεηα γηα ηνπο δεκηνπξγνχο. ρεηηθά κε ηελ δεκηνπξγία θαη ηελ αλάπηπμή ηνπ, ην Plone μεθίλεζε ην 1999, σο έλα πξφηδεθη θαη δηαηέζεθε ζην θνηλφ ην Αλαπηχζζεηαη αλά ηα ρξφληα ζε ζπλαληήζεηο, φπνπ δεκηνπξγνί θαη ρξήζηεο ζπλαληηνχληαη απηνπξνζψπσο γηα αξθεηέο κέξεο ηε θνξά, κε ηελ πξψηε ηέηνηα ζπλάληεζε λα γίλεηαη ην 2003, ελψ ζαλ έλα δείγκα ηεο αλάπηπμήο ηνπ ην 2014 έγηλε 9 ηέηνηεο ζπλαληήζεηο. Οη ζπλαληήζεηο απηέο απνθαινχληαη Sprints θαη ρξεκαηνδνηνχληαη απφ ηελ εηαηξεία πνπ έρεη θαη πλεπκαηηθά δηθαηψκαηα ηνπ Plone, ηελ Plone Foundation, ε νπνία ππνζηεξίδεηαη λνκηθά απφ ην Κέληξν Ννκνζεζίαο Διεπζεξίαο Λνγηζκηθψλ. Ζ πξψηε ηνπ έθδνζε ππνζηεξίρηεθε απφ πνιχ θφζκν θαηά ηε δεκηνπξγία κε απνηέιεζκα λα δεκηνπξγεζεί κεγάιε θνηλφηεηα βαζηζκέλε πάλσ ζην Plone. Σν 2004, ε δεχηεξε έθδνζε δηαηέζεθε ζην θνηλφ θαη πξνζέζεζε πνιιά ηξνπνπνηήζηκα ραξαθηεξηζηηθά ζην εξγαιείν. Σν 2007 εθδφζεθε ε Σξίηε έθδνζε ηνπ Plone, κε ηελ νπνία αλαπηχρζεθαλ ζε κεγάιν βαζκφ νη δπλαηφηεηεο γηα επεμεξγαζία ηνπ θψδηθα, αιιά θαη ηνπ παξνπζηαζηηθνχ, ελψ ηαπηφρξνλα ε αζθάιεηά ηνπ ελδπλακψζεθε αθφκα πεξηζζφηεξν. Σν 2010, εθδφζεθε ε ηέηαξηε έθδνζε, ηελ νπνία ππνζηήξηδαλ πάλσ απφ 450 δεκηνπξγνί, θαιπηεξεχνληαο ηε δνκή ηεο θαη απμάλνληαο ηελ απνδνηηθφηεηά ηεο. Σέινο, ην 2015 αλαπηχζζεηαη ε Πέκπηε έθδνζε ηνπ εξγαιείνπ, θάλνληαο ην εξγαιείν πην απιφ, γξήγνξν θαη πξνζβάζηκν. Ζ ηειεπηαία έθδνζε κέρξη θαη ζήκεξα είλαη ε σο θαη ηελ 3ε Ηνπλίνπ Τεχνικά ςημεία και χρήςεισ του Plone Όζνλ αθνξά ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο είλαη γξακκέλε ζε γιψζζα Python. Απνζεθεχεη φιεο ηηο πιεξνθνξίεο θαη δεδνκέλα ζηελ βάζε δεδνκέλσλ ηνπ εζσηεξηθνχ δηαθνκηζηή ηεο Zope. Δίλαη ζπκβαηφ κε Windows, macos, Linux θαη άιια ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα. Δίλαη δηαζέζηκν ζε πάλσ απφ 50 γιψζζεο, ελψ δηαηίζεληαη θαη ελεκεξψζεηο αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ. Δπηπιένλ ην πξντφλ είλαη δπλαηφ λα ρξεζηκνπνηεζεί απφ ρξήζηεο κε εηδηθέο αλάγθεο, αθνχ πιεξνί ηηο απαξαίηεηεο πξνυπνζέζεηο κέζσ ηνπ πξνηχπνπ WCAG 2.0AA. περιεχομζνου Σελίδα 62

63 Καηά ηα άιια επηηξέπεη ηε δεκηνπξγία θαη ρξήζε ζεκάησλ θαη εκθαλίζεσλ, κέζσ ηεο κεραλήο δεκηνπξγίαο πνπ παξέρεη ην ίδην ην εξγαιείν, ηα νπνία αιιάδνπλ ηελ εκθάληζε ηεο ηζηνζειίδαο πνπ δεκηνπξγείηαη. Ζ δεκηνπξγία ησλ παξαπάλσ ζεκάησλ γίλεηαη κέζσ JavaScript, HTML, XSLT θαη CSS Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Δπίζεο ην Plone ζπλνδεχεηαη απφ κηα ππεξεζία ηαπηνπνίεζεο ζηνηρείσλ, φπνπ νπζηαζηηθά απμάλεη ηελ αζθάιεηα ησλ ηζηνζειίδσλ πνπ δεκηνπξγνχληαη κε ην εξγαιείν θαη βνεζά ηνπ ρξήζηεο ζηελ νξγάλσζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπο, αθνχ εθηφο φισλ ησλ άιισλ, δίλεη θαη ηελ δπλαηφηεηα λα αλαδεηεζνχλ ρξήζηεο ή νκάδεο ρξεζηψλ ηεο ηζηνζειίδαο φπσο επίζεο θαη ζπγθεθξηκέλα δεδνκέλα ζε απηή. Αμίδεη λα ζεκεησζεί φηη νη πεξηζζφηεξεο αιιαγέο ζην Plone πξνέξρνληαη απφ ηελ θνηλφηεηά ηνπ, αθνχ ην ίδην ην εξγαιείν είλαη αλνηρηνχ θψδηθα θαη θαη επέθηαζε νη ρξήζηεο δεκηνπξγνχλ πνιιέο εθαξκνγέο θαη add-ons (επηπξφζζεηεο ιεηηνπξγίεο), ηηο νπνίεο δεκνζηεχνπλ ζην site ηνπ Plone. Απηή ηε ζηηγκή ππάξρνπλ πάλσ απφ 2000 παθέηα κε εθαξκνγέο πξνο επεμεξγαζία ηνπ εξγαιείνπ. Δλ θαηαθιείδη, ην Plone απνηειεί ηελ πξψηε επηινγή γηα κεγάινπο νξγαληζκνχο πνπ ζέινπλ λα «ηξέμνπλ» ην δηθφ ηνπ εζσηεξηθφ δίθηπν, γηαηί είλαη ην πην αζθαιέο CMS αθνχ κεηξά ηηο ιηγφηεξεο εθζέζεηο ζε επηζέζεηο, αιιά θαη ηα ιηγφηεξα ηξσηά ζεκεία ζπγθξηηηθά κε ηα άιια γλσζηά εξγαιεία. Πέξαλ απηνχ ην παξφλ εξγαιείν είλαη εχθνιν ζηε ρξήζε θαη αξθεηά πξνζβάζηκν γηα φινπο, παξέρεη πνιχ πιηθφ ζηνπο ρξήζηεο θαη παξνπζηάδεη κηα απ ηηο κεγαιχηεξεο θνηλφηεηεο, φια απηά ρσξίο λα παξνπζηάδεη θάπνην ζεκαληηθφ κεηνλέθηεκα Alfresco Σν Alfresco δεκηνπξγήζεθε ην 2005 θαη αθνξά Δπηρεηξεζηαθά πζηήκαηα Πιεξνθφξεζεο Πεξηερνκέλνπ. Δίλαη εξγαιείν αλνηθηνχ θψδηθα θαη ζηεξίδεηαη ζε αλνηθηά πξφηππα θαη ηερληθέο αλνηθηνχ θψδηθα, ελψ ηαπηφρξνλα παξέρεη δπλαηφηεηεο αιιαγήο ζηε δηαρείξηζε ηεο πιεξνθνξίαο θαη βειηίσζε ηεο ιεηηνπξγηθφηεηάο ηνπ, παξφια απηά ε εηαηξεία ππφθεηηαη ζε άδεηεο γηα ηηο αλαβαζκηζκέλεο εθδφζεηο ηνπ. περιεχομζνου Σελίδα 63

64 Μπνξεί λα εγθαηαζηαζεί ζε δηάθνξεο πιαηθφξκεο θαη λα εμππεξεηεί δηαθνξεηηθέο αλάγθεο ρξεζηψλ. Δπηπιένλ, ρξεζηκνπνηεί απνζεηήξηα αλνηθηνχ θψδηθα. Γηαζέηεη εμππεξεηεηή ζηνλ νπνίν βξίζθνληαη νη θπξηφηεξεο ιεηηνπξγίεο πνπ παξέρνληαη απφ ην ζχζηεκα. Δίλαη πινπνηεκέλν ζε J2EE πεξηβάιινλ, κε Spring ηερλνινγίεο θαη ρξεζηκνπνηεί γιψζζεο script, φπσο ε Javascript. To Alfresco έρεη ζρεδηαζηεί κε απηφλνκεο εθαξκνγέο, πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη φιεο νη δπλαηφηεηεο πνπ παξέρεη, είλαη κε ηε ρξήζε ησλ πξναλαθεξζέλησλ εθαξκνγψλ, νη νπνίεο αληηθαζίζηαληαη θαη επεθηείλνληαη εχθνια θαη γξήγνξα Τεχνικά ςημεία και χρήςη του Alfresco Απνηειείηαη απφ ηξία επίπεδα, ηνλ ππξήλα, ηηο ππεξεζίεο θαη ηηο εθαξκνγέο. Σν ρακειφηεξν επίπεδν απνηειείηαη απφ κηα βάζε δεδνκέλσλ θαη ην ζχζηεκα δηαρείξηζεο αξρείσλ, ζην ελδηάκεζν εγθαζίζηαηαη ν εμππεξεηεηήο ηνπ Alfresco φπνπ πεξηιακβάλεη θαη ζχζηεκα παξνπζίαζεο ηνπ πεξηερνκέλνπ πνπ παξέρεη θαη ζην ηειεπηαίν επίπεδν εγθαζίζηαληαη ζπζηήκαηα παξνπζίαζεο πεξηερνκέλνπ ηα νπνία ζπλππάξρνπλ κε ηνλ εμππεξεηεηή ηνπ Alfresco. Σν Alfresco απνηειεί εθαξκνγή Java, επνκέλσο κπνξεί λα εγθαηαζηαζεί ζε νπνηνδήπνηε ζχζηεκα ρξεζηκνπνηεί Java. ην πξψην επίπεδν πνπ απνηειεί ηνλ ππξήλα ηνπ, ρξεζηκνπνηεί ηερλνινγίεο spring θαη scripting γηα ηελ αλάπηπμε θαη ηελ πινπνίεζε ησλ πξνγξακκάησλ ηνπ. Μέζσ ησλ ηερληθψλ scripts κπνξεί λα δεκηνπξγεζεί ν θψδηθαο γηα ηε δηαρείξηζε ησλ δεδνκέλσλ θαη ηελ παξνπζίαζή ηνπο ζηελ νζφλε. Σν επίπεδν απηφ απνηειείηαη απφ ηνπο απνζεθεπηηθνχο ρψξνπο θαη ηα ζπζηήκαηα δηαρείξηζεο αξρείσλ θαη πιεξνθνξίαο. Δθεί απνζεθεχεηαη ην πεξηερφκελν, ηα κεηαδεδνκέλα, ε ζχλδεζε κεηαμχ ηνπο θαη νη δείθηεο γηα ηελ αλαδήηεζε ηεο πιεξνθνξίαο. ην δεχηεξν επίπεδν, βξίζθνληαη νη ππεξεζίεο πνπ παξέρεη ην ζχζηεκα θαη πινπνηνχληαη κε ην ινγηζκηθφ Alfresco Content Application Server. Οη ππεξεζίεο απηέο δηαρσξίδνληαη ζε δχν θαηεγνξίεο, ηηο ππεξεζίεο πνπ αθνξνχλ ηνλ απνζεθεπηηθφ ρψξν[1] θαη ηηο ππεξεζίεο πνπ αθνξνχλ ηηο εθαξκνγέο πνπ δηαρεηξίδεηαη ην πεξηερφκελν[2]. [1] περιεχομζνου Σελίδα 64

65 o Γηαρείξηζε έθδνζεο. Αθνξά ηηο εθδφζεηο πνπ είλαη απνζεθεπκέλεο ζην ζχζηεκα. o Γηαρείξηζε δηθαηωκάηωλ. Αθνξά ηελ πξφζβαζε ησλ νληνηήησλ ηνπ ζπζηήκαηνο. o Γηαρείξηζε θαθέιωλ θαη αξρείωλ. Αθνξά ζηελ απνζήθεπζε ηνπ αξρεηαθνχ πιηθνχ ζε δνκεκέλν ζχζηεκα δηαρείξηζεο αξρείσλ. o Δλεκέξωζε αξρείωλ. Αθνξά ζηελ εηζαγσγή ησλ αξρείσλ ζην ζχζηεκα θαη ηελ ελεκέξσζή ηνπο. o Γηακνηξαζκόο αξρείωλ. Αθνξά ζηε πξφζβαζε πνπ επηηξέπεηαη ζε άιια ζπζηήκαηα λα έρνπλ ζηα αξρεία ηνπ απνζεθεπηηθνχ ρψξνπ. o Αλαδήηεζε. Αθνξά ζηε δηαρείξηζε ησλ εξσηεκάησλ γηα ηελ αλαδήηεζε πιεξνθνξίαο ζηνλ απνζεθεπηηθφ ρψξν. o Σπλεξγαζία. Αθνξά ζηα ζπζηήκαηα πνπ είλαη πνιχ γλσζηά θαη ηνπο παξέρεη ππεξεζίεο ζπλεξγαζίαο κεηαμχ ησλ ρξεζηψλ. [2] o Γηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ. Αθνξά ζηε δηαρείξηζε θαη ηελ παξνπζίαζε ηνπ θχθινπ δσήο ηνπ πεξηερνκέλνπ. o Γηαρείξηζε ζπλεξγαζίαο. Αθνξά ζηελ online θνηλφηεηα, ηηο δξαζηεξηφηεηεο, ηε δηαρείξηζε ησλ Blog θαη ησλ ηζηνζειίδσλ θαη γεληθά ηνλ ρψξν ζπδεηήζεσλ. o Γηαρείξηζε ππεξεζηώλ. Αθνξά ζηε ξνή ησλ εξγαζηψλ, ηε δηαρείξηζή ηνπο, ηελ πξνζσξηλή απεηθφληζε ηνπο θαη ηε δεκνζίεπζε ηνπο απφ ην έλα πεξηβάιινλ ζην άιιν. ην ηξίην επίπεδν ππάξρνπλ νη εθαξκνγέο, πνπ ρξεζηκνπνηνχλ θαηά θχξην ιφγν ηερλνινγίεο scripting θαη REST γηα ηελ επίηεπμε ηεο επηθνηλσλίαο κε ηα πξνεγνχκελα θαηψηεξα επίπεδα. Ζ πινπνίεζή ηνπο γίλεηαη κε ηε ρξήζε Spring MVC, Spring Webflow θαη Grails. Σέινο, ην επίπεδν απηφ παξέρεη δπλαηφηεηεο δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ, ρξεζηψλ, πξνεπηζθφπεζεο, θαζνξηζκνχ θαλφλσλ, εξγαιεία αλαδήηεζεο θαη πεξηήγεζεο ζην πεξηερφκελν, δηαρείξηζε ησλ κεηαδεδνκέλσλ θαη νξγάλσζεο πεξηερνκέλνπ. περιεχομζνου Σελίδα 65

66 Σν Alfresco έρεη πξννπηηθέο επέθηαζεο πέληε επηπέδσλ αληί ηξηψλ πνπ είλαη ηψξα. Απηφ ζα κπνξνχζε λα επηηεπρζεί κε ηελ εγθαηάζηαζε ηνπ Alfresco Share ζε μερσξηζηφ εμππεξεηεηή θαη ηε ρξήζε REST θαη CMIS ηερλνινγηψλ θαζψο θαη κε ηε ρξήζε ζπζηεκάησλ δηαρείξηζεο clusters ζηε βάζε δεδνκέλσλ θαη ηζνξξνπηζηέο θφξηνπ απαηηήζεσλ (Load Balancer) ζε πνιιαπινχο εμππεξεηεηέο [Βιέπε επφκελε εηθφλα] Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Ζ πιαηθφξκα ηνπ Alfresco νπζηαζηηθά απνηειείηαη απφ ηξείο δηαθνξεηηθνχο παξφρνπο ππεξεζηψλ. Απηφ απφ κφλν ηνπ ζεκαίλεη φηη θάζε πηπρή ηνπ εξγαιείνπ θαιχπηεηαη απφ δηαθνξεηηθνχο επαγγεικαηίεο, θαηάιιεινπο γηα ππνζηήξημε ησλ δεκηνπξγψλ πεξηερνκέλνπ. Απηφ κάιηζηα ζπληζηά ην κεγαιχηεξν πιενλέθηεκά ηνπ ζε ζρέζε κε άιια εξγαιεία δηαρείξηζεο εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ. Αληίζεηα ην Alfresco έρεη θάπνηα άιια κεηνλεθηήκαηα, πεξίεξγα κάιηζηα γηα έλα εξγαιείν ηνπ βειελεθνχο ηνπ. Απηά είλαη φηη ε ηερληθή ππνζηήξημε γηα παιαηφηεξεο εθδφζεηο είλαη κεδακηλή, ελψ ν πνηνηηθφο έιεγρνο είλαη πεξηνξηζκέλνο αθφκα θαη γηα ηηο ηειεπηαίεο θάζε θνξά εθδφζεηο. Σέινο, ππάξρνπλ θάπνηνη πεξηνξηζκνί ζρεηηθά κε ηελ επεθηαζηκφηεηα θαη ηε δηαζεζηκφηεηα ησλ ππεξεζηψλ ηνπ εξγαιείνπ, φπσο γηα παξάδεηγκα ε απνπζία ππνζηήξημεο ζπιινγήο δεδνκέλσλ. περιεχομζνου Σελίδα 66

67 4.2.5 Moodle Σν Moodle είλαη έλα αθφκα δσξεάλ θαη αλνηρηνχ θψδηθα ζχζηεκα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ γξακκέλν ζε PHP θαη δηαλέκεηαη κε ηελ άδεηα GNU General Public License. Γεκηνπξγήζεθε γηα παηδαγσγηθνχο ζθνπνχο, πιένλ ρξεζηκνπνηείηαη γηα ζπλδπαζηηθή εθπαίδεπζε (ςεθηαθή θαη θιαζζηθή παξάδνζε καζήκαηνο), εθπαίδεπζε απφ απφζηαζε θαη εθπαίδεπζε κέζσ δηαδηθηχνπ ζε ζρνιεία, παλεπηζηήκηα, εξγαζηαθνχο ρψξνπο, αιιά θαη άιινπο ηνκείο. Πην ζπγθεθξηκέλα, ην Moodle δίλεη ηε δπλαηφηεηα ζηνλ εθάζηνηε δηδάζθνληα λα εληζρχζεη ην εθπαηδεπηηθφ πεξηβάιινλ ζην νπνίν θηλείηαη, αθνχ παξέρεη ιεηηνπξγίεο εκεξνινγίνπ, ζχζηεκα βαζκνιφγεζεο, αιιά θαη άιιεο ιεηηνπξγίεο γηα λα θάλνπλ ηελ ειεθηξνληθή εθπαίδεπζε πην ζειθηηθή ζηνλ εθπαηδεπφκελν. Οπζηαζηηθά, ην Moodle δελ είλαη αθξηβψο αθφκα έλα θιαζζηθφ ζχζηεκα δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ, φπσο θαη ην Wordpress, φκσο κε θάπνηεο επεμεξγάζηκεο δπλαηφηεηεο πνπ παξέρεη, κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη πξνζσπηθέο ηζηνζειίδεο. Βέβαηα, ε εμεηδίθεπζε θαη θαη επέθηαζε ε δχλακή ηνπ έγθεηηαη ζηελ δεκηνπξγία ζειίδσλ κε online καζήκαηα κε ζθνπφ ηελ εθπαίδεπζε θαη ζε δεχηεξε θάζε ηελ επεμεξγαζία θαη ηξνπνπνίεζε, ζηα κέηξα ηνπ δηδάζθνληνο, απηψλ ησλ ζειίδσλ, πάληα κε ηε ρξήζε εμσηεξηθψλ εθαξκνγψλ πνπ έρνπλ δεκηνπξγεζεί απ ηελ θνηλφηεηα ρξεζηψλ θαη δεκηνπξγψλ ηνπ Moodle. Γεκηνπξγφο ηνπ Moodle είλαη ν Martin Dougiamas θαη ε πξψηε ηνπ έθδνζε έγηλε ζηηο 20 Απγνχζηνπ ηνπ ήκεξα ην πξφηδεθη ηξέρεη ε Moodle HQ, απζηξαιηαλή εηαηξεία πνπ απνηειείηαη απφ πεξηζζφηεξνπο απφ 50 δεκηνπξγνχο θαη ππνζηεξίδεηαη νηθνλνκηθά απφ έλα δίθηπν 84 ζπλεξγαδφκελσλ εηαηξεηψλ, ελψ ζεκαληηθή βνήζεηα ζηελ περιεχομζνου Σελίδα 67

68 αλάπηπμε ηνπ Moodle έρεη απνηειέζεη θαη ε θνηλφηεηα ρξεζηψλ ηνπ Moodle. Ζ ηειεπηαία ηνπ έθδνζε είλαη ε έσο ηηο 15 Ηαλνπαξίνπ Τεχνικά ςημεία και χρήςεισ του Moodle ρεηηθά κε ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηνπ, είλαη κεηαθξαζκέλν ζε πάλσ απφ 100 γιψζζεο, ελψ φπσο αλαθέξζεθε θαη πην πάλσ είλαη γξακκέλν κε βάζε ηελ PHP, θαη δελ είλαη θαλνληθφ CMS, αιιά ρξεζηκνπνηεί θαη απηφ εμσηεξηθέο εθαξκνγέο γηα λα δηεπξχλεη ηηο δπλαηφηεηέο ηνπ. Πην ζπγθεθξηκέλα, ππάξρνπλ πάλσ απφ 1300 εθαξκνγέο ζηε δηάζεζε ηνπ θνηλνχ ρξεζηψλ γηα λα δηαιέμνπλ θαη ρξεζηκνπνηήζνπλ, φια εθ ησλ νπνίσλ δσξεάλ θαη άκεζα πξνζβάζηκα κέζα απ ηελ πιαηθφξκα ηνπ Moodle. Δπηπιένλ ππάξρνπλ γξαθηθά θαη ζέκαηα πξνο εγθαηάζηαζε γηα ηελ επεμεξγαζία θαη πξνζσπνπνίεζε ηνπ θάζε site, ελψ θάπνηα απ απηά επηηξέπνπλ θαη ηελ βέιηηζηε ρξήζε ηνπ Moodle ζε θηλεηφ. Σν εξγαιείν επίζεο έρεη πηνζεηήζεη ζπγθεθξηκέλα πξφηππα γηα ηελ βειηηζηνπνίεζε ησλ πεξηβαιιφλησλ ειεθηξνληθήο κάζεζεο, απηά είλαη ην SCORM, ην AICC HACP θαη ην LTI. Σα παξαπάλσ πξφηππα δηαζθαιίδνπλ ηελ νκαιή ιεηηνπξγία ηνπ εξγαιείνπ θαηά ηελ θνηλή ρξήζε πεξηερνκέλνπ, ηελ ρξήζε θαη αλαδήηεζε πεξηερνκέλνπ ηξίησλ θαη ηελ ελζσκάησζε πινχζησλ εθπαηδεπηηθψλ εμσηεξηθψλ εθαξκνγψλ κε ηελ πιαηθφξκα αληίζηνηρα Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Σν Moodle κπνξεί λα εγθαηαζηαζεί ζε έλαλ δηαδηθηπαθφ δηαθνκηζηή θαη έλα ζχζηεκα δηαρείξηζεο βάζεσλ δεδνκέλσλ ρεηξνθίλεηα, φκσο ππάξρνπλ θαη έηνηκα «παθέηα» εγθαηάζηαζεο γηα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα Windows θαη Macintosh. Τπάξρνπλ θη άιινη αθφκα πην απινί ηξφπνη εγθαηάζηαζεο ηνπ Moodle, φπσο ε ρξήζε εθαξκνγήο εγθαηάζηαζεο πξνγξακκάησλ ή ε ρξήζε ππεξεζηψλ εγθαηάζηαζεο «1-click», πξάγκα πνπ δείρλεη πφζν πξνζβάζηκν είλαη ην Moodle. Οξηζκέλεο ζπλεξγαδφκελεο εηαηξείεο πξνζθέξνπλ επηπξφζζεηεο ππεξεζίεο ζρεηηθά κε ην Moodle, φπσο θηινμελία ζειίδαο, εθπαίδεπζε ζηε ρξήζε ηνπ εξγαιείνπ, ηξνπνπνίεζε αιιά θαη αλάπηπμε πεξηερνκέλνπ. περιεχομζνου Σελίδα 68

69 Έλα αθφκα ζεκαληηθφ ραξαθηεξηζηηθφ ηνπ Moodle είλαη ε δηαιεηηνπξγηθφηεηά ηνπ, αθνχ κπνξεί λα ηξέμεη ρσξίο θάπνηα ηξνπνπνίεζε ζε ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα Unix, Linux, FreeBSD, Windows, OS X, NetWare θαζψο θαη θάζε άιιν ζχζηεκα πνπ ππνζηεξίδεη PHP θαη κηα βάζε δεδνκέλσλ. Δπηπιένλ, δηαζέηεη ιεηηνπξγίεο εηζαγσγήο πεξηερνκέλνπ θαη ιεηηνπξγηψλ απφ ηξίηα εξγαιεία, φπσο ε πξνζζήθε θνπίδ, αθφκα θαη νιφθιεξσλ καζεκάησλ. Όζνλ αθνξά ηα πιενλεθηήκαηα ρξήζεο ηνπ Moodle ινηπφλ, κπνξεί εχθνια θαλείο λα θαηαιάβεη φηη είλαη εχθνιν ζηε ρξήζε θαη ηελ εγθαηάζηαζε, ελψ ε δηαιεηηνπξγηθφηεηά ηνπ είλαη κνλαδηθή γηα εξγαιείν ηέηνηνπ ηχπνπ. Σν αξλεηηθφ ηνπ σζηφζν παξακέλεη φηη δελ είλαη πξαγκαηηθφ CMS θαη ζεκαίλεη φηη ε εγθαηάζηαζε εμσηεξηθψλ εθαξκνγψλ γηα ηελ δηεχξπλζε ησλ ιεηηνπξγηψλ ηνπ απνηειεί αλαγθαηφηεηα, θάηη πνπ ζεκαίλεη θαη πεζκέλε απνδνηηθφηεηα ιφγσ ππεξθφξησζεο ηεο πιαηθφξκαο. Χζηφζν θαη πάιη απνηειεί ηελ πξψηε επηινγή εξγαιείνπ γηα ηελ αλάπηπμε κηαο ειεθηξνληθήο εθπαηδεπηηθήο πιαηθφξκαο WebDAM Σν WebDAM είλαη έλα εξγαιείν δηαρείξηζεο εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ, ελψ πην ζπγθεθξηκέλα, δηαρεηξίδεηαη ςεθηαθά ζηνηρεία. Ζ εηαηξεία πνπ αγφξαζε ην εξγαιείν, ε Bynder, εδξεχεη ζηελ Καιηθφξληα ησλ Ζλσκέλσλ Πνιηηεηψλ ηεο Ακεξηθήο, ελψ ην εξγαιείν δεκηνπξγήζεθε ην 2005 απφ ηνπο Jody Vandergriff θαη Steve Rabkin θαη κέρξη θαη ζήκεξα απαζρνιεί πεξίπνπ 50 άηνκα γηα ηελ πεξαηηέξσ αλάπηπμε θαη ζηήξημή ηνπ Τεχνικά χαρακτηριςτικά του WebDAM Σν WebDAM, πξνζθέξεη ηε δπλαηφηεηα λα δηαρεηξίδεηαη θαλείο ην πεξηερφκελν ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ απφ θηλεηέο ζπζθεπέο θάλνληαο έηζη ηε δσή ησλ ρξεζηψλ πην εχθνιε. Αθφκα ην εξγαιείν είλαη ζπλδεδεκέλν κε εμσηεξηθέο πεγέο ςεθηαθψλ ζηνηρείσλ περιεχομζνου Σελίδα 69

70 (φπσο π.ρ. εηθφλσλ, βίληεν, ήρσλ θ.α.), πέξα απ ηηο ήδε ππάξρνπζεο πνπ έρεη πξνεγθαηεζηεκέλεο απφ κφλν ηνπ, ελψ αξθεηά ζεκαληηθφ είλαη θαη ην γεγνλφο φηη πξνζθέξεη κηα επξεία γθάκα δεδνκέλσλ πξνο αλάιπζε κε έλα κφλν θιηθ. Δπηπιένλ, ε δεκνζίεπζε ηνπ πεξηερνκέλνπ γίλεηαη πξνγξακκαηηζκέλα κε βάζε ηελ επρέξεηα θαη ην πξφγξακκα ηνπ ρξήζηε θαη απεπζείαο, ρσξίο λα ρξεηάδεηαη κεγάινο ρξφλνο γηα ελεκέξσζε ηεο ζειίδαο, αθνχ φιν ην πεξηερφκελν είλαη ζπγθεληξσκέλν ζε έλα ζεκείν. Κιείλνληαο κε ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά, κπνξεί θαλείο λα επηβάιεη πεξηνξηζκνχο ζρεηηθά κε ηελ ιήςε πεξηερνκέλνπ απ ηελ ηζηνζειίδα ή/θαη ην εξγαιείν, απμάλνληαο έηζη ηελ αζθάιεηά ηνπ, ελψ παξέρεη θαη δπλαηφηεηα ειέγρνπ έθδνζεο θάλνληαο έηζη ηελ ηαπηφρξνλε δνπιεηά πνιιαπιψλ ρξεζηψλ πην εχθνιε Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του WebDAM Σν ζεηηθφ κε ην ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν είλαη φηη πξνζθέξεη ηερληθή ππνζηήξημε θαη επηπξφζζεηε αζθάιεηα πςεινχ επηπέδνπ θαη αλάινγνπ κε ην κέγεζνο ηνπ ελίνηε πξφηδεθη. Δθηφο απηνχ ππάξρεη θαη έλα blog, πνπ ππάξρνπλ αξθεηέο πιεξνθνξίεο θαη νδεγίεο ζρεηηθά κε ην εξγαιείν, φκσο είλαη αξθεηά γεληθφ θαη δελ βνεζάεη φζν ηα blogs εξγαιείσλ αλνηρηήο πξφζβαζεο. Σν αξλεηηθφ είλαη φηη ηα πάληα είλαη επί πιεξσκή, ελψ ζε γεληθέο γξακκέο απεπζχλεηαη θαηά θχξην ιφγν ζε εηαηξείεο θαη φρη κεκνλσκέλνπο ρξήζηεο CapLinked Σν CapLinked είλαη έλα ζχζηεκα δηαρείξηζεο εγγξάθσλ (Document Management System DMS) πνπ αλαπηχρζεθε ζηηο Ζλσκέλεο Πνιηηείεο. Ηδξχζεθε απφ ηνλ Eric Jackson ην 2010, ν νπνίνο ήηαλ πξψελ αληηπξφεδξνο marketing ζην PayPal, ηδξπηήο ηεο Crestridge Investors θ.α. Σν CapLinked παξέρεη κηα πιαηθφξκα γηα δηάθνξα είδε επηρεηξεκαηηθψλ ζπκθσληψλ, φπσο απμήζεηο θεθαιαίσλ, εμαγνξέο, ζπγρσλεχζεηο θαη αλαθνξέο επελδπηψλ, θαζηζηψληαο ηαρχηεξε, αζθαιέζηεξε θαη επθνιφηεξε ηε δηαρείξηζε επηρεηξεκαηηθψλ εγγξάθσλ. Απφ ην 2012 θαη κεηά πάλσ απφ ρξήζηεο ρξεζηκνπνηνχλ ην CapLinked. περιεχομζνου Σελίδα 70

71 Τεχνικά χαρακτηριςτικά του CapLinked Σν εξγαιείν πξνζθέξεη, εθηφο ησλ ππεξεζηψλ δηαρείξηζεο εγγξάθσλ θαη ησλ αδεηψλ ηνπο, έλαλ εηθνληθφ ρψξν γηα ςεθηαθά δεδνκέλα, ψζηε λα κπνξνχλ εχθνια θαη γξήγνξα νη ρξήζηεο λα αληαιιάζνπλ επαίζζεηεο πιεξνθνξίεο κε αζθάιεηα. Οη ππεξεζίεο ηνπ εξγαιείνπ κπνξνχλ λα ρξεζηκνπνηεζνχλ θη απφ θηλεηέο ζπζθεπέο, δηεπθνιχλνληαο έηζη ην έξγν ηνπ ρξήζηε. Δίλαη ζπκβαηφ κε ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα Mac, Windows, Android, αιιά θαη κε ipad θαη iphones, ρσξίο ηελ αλάγθε εγθαηάζηαζεο έμηξα εθαξκνγψλ. Όζνλ αθνξά ηελ αζθάιεηα ηνπ εξγαιείνπ, αμίδεη λα αλαθεξζεί φηη πιεξνί ηα πξφηππα SSAE16 Type II θαη ISO 27001, ελψ ηα δεδνκέλα θηινμελνχληαη θαη δηαρεηξίδνληαη απφ δεχηεξε εηαηξεία, πην ζπγθεθξηκέλα ηελ Amazon (Amazon Web Services) Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του CapLinked ε γεληθέο γξακκέο ην CapLinked είλαη εχθνιν ζηε ρξήζε θαη αξθεηά γξήγνξν ζηελ εγθαηάζηαζή ηνπ, θεξδίδνληαο πνιχηηκν ρξφλν ζηνπο ρξήζηεο. Δπηπιένλ, παξέρεηαη ζηνπο ρξήζηεο εηθνζηηεηξάσξε ηερληθή ππνζηήξημε γηα φιν ην ρξφλν κέζσ ηειεθψλνπ ή , ελψ δίλεηαη θαη ε δπλαηφηεηα λα εθπαηδεπηεί ε νκάδα ρξεζηψλ πνπ εξγάδνληαη πάλσ ζε θάπνην πξφηδεθη κε ην CapLinked, απφ εηδηθνχο ηεο εηαηξείαο ηνπ εξγαιείνπ. ηα αξλεηηθά ζεκεηψλεηαη, γηα άιιε κηα θνξά, ην γεγνλφο φηη δελ είλαη δσξεάλ θαη κάιινλ απεπζχλεηαη ζε εηαηξείεο θαηά θχξην ιφγν, θάηη πνπ φκσο είλαη θπζηνινγηθφ, γηαηί είλαη ήδε αξθεηά εμεηδηθεπκέλν ην αληηθείκελν κε ην νπνίν αζρνιείηαη, ελψ ηέινο παξφηη εχθνιν ζηε ρξήζε, ν ρξήζηεο ζα πξέπεη λα έρεη αξθεηέο γλψζεηο πάλσ ζηε δηαρείξηζε αξρείσλ θαη αδεηψλ γηα λα ρξεζηκνπνηήζεη ην εξγαιείν κε επηηπρία Mobilock Σν Mobilock είλαη έλα εξγαιείν δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ γηα θηλεηέο ζπζθεπέο, ην νπνίν πξνζθέξεη, εθηφο απφ ηε βαζηθή ηνπ ιεηηνπξγία, δειαδή ηελ δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ, θαη ππεξεζίεο δηαρείξηζεο ζπζθεπήο θαη εθαξκνγψλ. Ζ εηαηξεία πνπ ην δεκηνχξγεζε είλαη ε ProMobi, ε νπνία έρεη ηε βάζε ηεο ζηελ πφιε Pune ηεο Ηλδίαο, θαη περιεχομζνου Σελίδα 71

72 εμεηδηθεχεηαη ζηε αλάπηπμε θαη δεκηνπξγία εθαξκνγψλ, αιιά θαη εξγαιείσλ γηα θηλεηέο ζπζθεπέο Τεχνικά χαρακτηριςτικά του Mobilock Αξρηθά πξέπεη λα αλαθεξζεί φηη είλαη ζπκβαηφ κε ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα Android θαη ios, ελψ απηή ηε ζηηγκή ην πξφγξακκα αλαπηχζζεηαη, ψζηε λα δνπιεχεη θαη κε macos. ρεηηθά κε ηελ δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ, ε δηαλνκή ησλ δεδνκέλσλ γίλεηαη κέζσ ηνπ FileDock, κηαο πξνεγθαηεζηήκελεο πιαηθφξκαο ζην αξρηθφ εξγαιείν, πνπ επηηξέπεη ζηνλ δεκηνπξγφ ή δηαρεηξηζηή ηνπ πεξηερνκέλνπ λα ζηέιλεη ην πεξηερφκελν ζηηο θηλεηέο ζπζθεπέο θαη απηέο λα ην ιακβάλνπλ κέζσ ηεο ίδηαο πιαηθφξκαο. Ο δηαρεηξηζηήο κάιηζηα, κπνξεί λα δηαρεηξηζηεί φια ηα πεξηερφκελα απφ απφζηαζε θαη λα ηα ζηείιεη ζε φιεο ηηο ζπζθεπέο ή ζε ζπγθεθξηκέλεο, ρσξίο λα ππάξρεη πεξηνξηζκφο, αθνχ κπνξεί λα γίλεη νκαδνπνίεζε ζπζθεπψλ, αλάινγε κε ηελ θαηεγνξηνπνίεζε επηπέδσλ πξφζβαζεο ζε νκαδηθά πξφηδεθη. Δπίζεο, ππνζηεξίδεη πνιινχο ηχπνπο αξρείσλ πξνο επεμεξγαζία θαη δηαρείξηζε, πην ζπγθεθξηκέλα ππνζηεξίδεη αξρεία.doc,.docx,.ppt,.pptx,.xls,.xlsx,.pdf,.avi,.mkv,.3gp,.mp4,.mp3,.wav,.3ga,.m4a,.aac,.ogg,.amr θαη.gif Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του Mobilock Σν ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν έρεη 2 βαζηθά πιενλεθηήκαηα, ηα νπνία είλαη ε δπλαηφηεηα ηνπ λα δηαρεηξίδεηαη πνιινχο ηχπνπο αξρείσλ θαη ην γεγνλφο φηη δηαζέηεη απφ κφλν ηνπ κηα πιαηθφξκα γηα ηελ έθδνζε ηνπ πεξηερνκέλνπ, απμάλνληαο έηζη ηελ αζθάιεηά ηνπ. Απφ ζέκα ππνζηήξημεο ππάξρεη έλα blog, αιιά φπσο έρνπκε δεη θαη ζε πξνεγνχκελεο πεξηπηψζεηο, απιά έλα blog, εηδηθά φηαλ κηιάκε γηα εξγαιεία δηαρείξηζεο εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ, πνπ είλαη θαηά γεληθή παξαδνρή πην εμεηδηθεπκέλα απφ ηα γεληθνχ πεξηερνκέλνπ, κάιινλ δελ είλαη αξθεηφ, νπφηε απηφ πξέπεη λα ζεκεησζεί ζηα αξλεηηθά ηνπ. Δπίζεο αξλεηηθφ είλαη θαη ην γεγνλφο φηη δελ είλαη νχηε δσξεάλ, νχηε αλνηθηνχ θψδηθα, θάηη πνπ ζεκαίλεη φηη αζρνιείηαη ιηγφηεξνο θφζκνο κε ηελ αλάπηπμή θαη αλαλέσζή ηνπ, ελψ ν αξηζκφο ησλ ρξεζηψλ είλαη δξακαηηθά κεησκέλνο ζε ζρέζε κε εξγαιεία πνπ ζα ήηαλ δσξεάλ. περιεχομζνου Σελίδα 72

73 5. Σφγκριςη των εργαλείων διαχείριςησ περιεχομζνου 5.1 Κριτήρια ςφγκριςησ ε απηφ ην θεθάιαην ζα πξνζπαζήζνπκε λα θάλνπκε κηα απιή ζχγθξηζε κεηαμχ ησλ ζπζηεκάησλ γεληθνχ πεξηερνκέλνπ θαη ησλ ζπζηεκάησλ εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ. Σα πεξηζζφηεξα CMS έρνπλ παξφκνηεο ιεηηνπξγίεο θαη ζηεξίδνληαη ζε κεγάιεο θνηλφηεηεο. Θα γίλεη ινηπφλ κηα πξνζπάζεηα λα βαζκνινγεζεί ην θάζε εξγαιείν, ζην θάζε ηνπ θξηηήξην μερσξηζηά, θαη ζην ηέινο απηήο ηεο ελφηεηαο λα «βγεη» έλαο γεληθφο βαζκφο γηα ην CMS. Οη βαζκνί ζα είλαη απφ ην 1 κέρξη ην 5, ελψ πην ζπγθεθξηκέλα ε βαζκνινγία είλαη πξνζσπηθή θαη πξνθχπηεη απφ ηελ έξεπλα ησλ εξγαιείσλ πνπ παξνπζηάδνληαη, αιιά θαη ηελ ζχγθξηζε ησλ παξαπάλσ εξγαιείσλ κε άιια ηεο θαηεγνξίαο ηνπο, ψζηε λα έρνπκε πην ζθαηξηθή γλψζε πάλσ ζηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ησλ εξγαιείσλ δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ. Να ζεκεησζεί φηη βαζηζηήθακε ζηηο ηζηνζειίδεο ησλ εξγαιείσλ πνπ ζπγθξίλνληαη γηα λα είλαη ε βαζκνινγία φζν πην ππνθεηκεληθή γηλφηαλ (joomla.org, drupal.org, wordpress.org, typo3.org, opensolution.org, magento.com, prestashop.com, plone.org, alfresco.com θαη moodle.org). Σν κέηξν ζχγθξηζεο ζα είλαη ε επθνιία ρξήζεο, ε θνηλφηεηα/ ππνζηήξημε πνπ πξνζθέξεηαη, ε επεθηαζηκφηεηα θαη ε απνδνηηθφηεηα ηνπ εξγαιείνπ. Τπάξρνπλ θη άιια ζεκεία κε ηα νπνία θαλείο ζα κπνξνχζε λα ζπγθξίλεη πεξαηηέξσ ηα εξγαιεία, φπσο ε γιψζζα ηελ νπνία ρξεζηκνπνηεί ην θαζέλα, ην θφζηνο ησλ εθαξκνγψλ θαη ζε άιιεο πεξηπηψζεηο ησλ ίδησλ ησλ εξγαιείσλ αλ απηά είλαη επί πιεξσκή θαη ε εζσηεξηθή αζθάιεηα ησλ εξγαιείσλ θαη θαηά πφζν απηά είλαη επάισηα ζε ειεθηξνληθέο επηζέζεηο. Χζηφζν, απνθαζίζακε λα θξαηήζνπκε ηελ ζχγθξηζε ιίγν πην απιή, κηαο θαη ηειηθά ε επηινγή ελφο εξγαιείνπ δηαρείξηζεο πεξηερνκέλνπ είλαη ιίγν πην πξνζσπηθφ ζέκα, αθνχ ν θάζε ρξήζηεο μέξεη ην δηθφ ηνπ budget, ηηο δπλαηφηεηέο ηνπ θαη ην ηη κπνξεί θαη δελ κπνξεί λα εθκεηαιιεπηεί ζρεηηθά κε ηηο ηερληθέο ιεπηνκέξεηεο ελφο εξγαιείνπ. Λίγν πην αλαιπηηθά ζρεηηθά κε ηα θξηηήξηα πνπ δηαιέμακε λα ρξεζηκνπνηήζνπκε, ηα νπνία είλαη θαη ηα βαζηθφηεξα: Δπθνιία ρξήζεο: νξίδεηαη σο ην πφζν εχθνιν είλαη ρξεζηκνπνηήζεη θαλείο ην εξγαιείν ψζηε λα έρεη ην επηζπκεηφ απνηέιεζκα γηα ηελ ζειίδα πνπ ζέιεη λα περιεχομζνου Σελίδα 73

74 θηηάμεη. Αθφκα ζε απηφ ην θξηηήξην ζπκπεξηιακβάλεηαη θαη ν βαζκφο δπζθνιίαο ηεο εγθαηάζηαζεο ηνπ εθάζηνηε εξγαιείνπ, κηαο θαη θάπνηα απφ απηά έρνπλ ιίγν πην πεξίπινθε δηαδηθαζία εγθαηάζηαζεο απφ θάπνηα άιια. Κνηλόηεηα/Υπνζηήξημε: κε απηνχο ηνπο φξνπο ελλνείηαη ην κέγεζνο ηεο θνηλφηεηαο ρξεζηψλ ηνπ θάζε εξγαιείνπ, θαζψο θαη ην πφζν ελεξγά ζπκκεηέρεη ζε ζπδεηήζεηο ζε θφξνπκ θαη παξφκνηεο ηζηνζειίδεο ζρεηηθέο κε ην εξγαιείν. Αθφκα σο ππνζηήξημε, νξίδεηαη ε ζπρλφηεηα κε ηελ νπνία δεκνζηεχνληαη πιηθφ θαη θαηεπζπληήξηεο νδεγίεο ζρεηηθά κε ηελ ρξήζε ηνπ εξγαιείνπ απφ ηνπο δεκηνπξγνχο ηνπ, αιιά θαη πφζν ζπρλά ελεκεξψλεηαη ην ινγηζκηθφ ηνπ εξγαιείνπ. Δπεθηαζηκόηεηα: ν παξαπάλσ φξνο ρξεζηκνπνηείηαη γηα λα νξηζηνχλ ην πιήζνο ησλ δηαζέζηκσλ επεθηάζεσλ θαη εθαξκνγψλ ζην θνηλφ, θαζψο θαη ε δπλαηφηεηα ηνπ θάζε εξγαιείνπ λα ηηο εγθαηαζηήζεη, αιιά θαη ην θφζηνο ησλ παξαπάλσ επεθηάζεσλ θαη εθαξκνγψλ, αλ απηέο δελ είλαη δσξεάλ. Απνδνηηθόηεηα: ζαλ απνδνηηθφηεηα νξίδεηαη ε δπλαηφηεηα ηνπ εξγαιείνπ λα «ζηήζεη» κηα ηζηνζειίδα πνπ ζα ιεηηνπξγεί θαλνληθά ππφ θαζεζηψηα πςειήο θίλεζεο επηζθεπηψλ, αιιά θαη ε «αλζεθηηθφηεηα» ηνπ θάζε εξγαιείνπ λα «ζεθψλεη» επεθηάζεηο θαη εθαξκνγέο ρσξίο λα πέθηεη ε απφδνζή ηνπ θαη ρσξίο λα δεζκεχεη κεγάιν κέξνο ησλ πφξσλ ηνπ δηαθνκηζηή ηεο ηζηνζειίδαο. Αζθάιεηα: ηέινο κε ηνλ φξν αζθάιεηα, αλαθεξφκαζηε ζην θαηά πφζν πξνζηαηεχνληαη ε νκαιή ιεηηνπξγία θαη ηα αξρεία ηεο ηζηνζειίδαο απφ εμσηεξηθέο επηζέζεηο απφ hackers, φπσο DoS Attacks, DDoS Attacks, Sniffers θ.α. 5.2 Σφγκριςη ςυςτημάτων διαχείριςησ γενικοφ περιεχομζνου Δπθνιία ρξήζεο Σν Joomla είλαη εχθνιν γηα αξράξηνπο ρξήζηεο, θαζψο δελ απαηηνχληαη ηδηαίηεξεο γλψζεηο πξνγξακκαηηζκνχ. Δίλαη ζρεδηαζκέλν επνκέλσο γηα εχθνιε εγθαηάζηαζε, ελψ παξέρεηαη θαη κεγάιε πνζφηεηα δηαζέζηκνπ ππνζηεξηθηηθνχ πιηθνχ. Βαζκφο: 5/5 περιεχομζνου Σελίδα 74

75 Σν Drupal δελ είλαη θαη ηφζν εχθνιν ζηε ρξήζε, θαζψο απαηηνχληαη ιίγεο γλψζεηο πξνγξακκαηηζκνχ (ε έιιεηςε γλψζεσλ PHP θαη MySQL ζα δπζθνιέςεη ην κέζν ρξήζηε), ελψ έρεη ζρεηηθά εχθνιε εγθαηάζηαζε, ζίγνπξα δελ ζα έπξεπε λα είλαη ε λνχκεξν έλα επηινγή κε βάζε ην παξφλ θξηηήξην. Βαζκφο: 3/5 Σν Wordpress είλαη εχθνιν ζηε ρξήζε θαζψο δε ρξεηάδεηαη γλψζε γισζζψλ PHP θαη HTML θαη παξέρεη κηα πξνεγθαηεζηεκέλε ιεηηνπξγία εθαξκνγψλ θαη πξνηχπσλ, δίλνληαο ηε δπλαηφηεηα ζην ρξήζηε λα εγθαηαζηήζεη κε επθνιία νπνηαδήπνηε πξνέθηαζε επηζπκεί, θαζηζηψληαο ην βνιηθφ γηα αξράξηνπο. Σν κφλν πνπ ρξεηάδεηαη γηα ηε εγθαηάζηαζε ηνπ είλαη κία ζχλδεζε FTP θαη ε εγθαηάζηαζε νινθιεξψλεηαη κέζα ζε ιίγα ιεπηά. Βαζκφο: 4/5 Σν Typo3 ζρεηηθά κε ηα ππφινηπα δελ είλαη εχθνιν νχηε λα ξπζκηζηεί, αιιά νχηε θαη λα εγθαηαζηαζεί. Υξεηάδεηαη επνκέλσο αξθεηφο ρξφλνο γηα λα κάζεη θαλείο λα ην ρξεζηκνπνηεί γη απηφ θαη πξνηείλεηαη απνθιεηζηηθά ζε έκπεηξνπο ρξήζηεο. Βαζκφο: 2/5 Σέινο, ην Quick.CMS είλαη απφ ηα πην απιά CMS θαη νη ρξήζηεο κπνξνχλ λα ην δηαρεηξηζηνχλ ηδηαίηεξα εχθνια, έρεη φκσο θάπνηεο κηθξέο απαηηήζεηο ζρεηηθά κε γλψζεηο PHP, CSS θαη HTML. Ζ εγθαηάζηαζή ηνπ ρξεηάδεηαη κφλν κία ξχζκηζε αδεηψλ γηα κεξηθνχο θαηαιφγνπο ηνπ δηαθνκηζηή θαη νινθιεξψλεηαη κέζα ζε ιίγα ιεπηά φπσο θαη ην Wordpress. Βαζκφο: 5/5 Δπεθηαζηκόηεηα Σα Drupal θαη Typo3 ππνζηεξίδνπλ δηάθνξεο πξφζζεηεο εθαξκνγέο δσξεάλ πνπ επεθηείλνπλ ηε ιεηηνπξγηθφηεηά ηνπο. Βαζκφο: 3/5 Δπηπιένλ, ην Joomla πεξηιακβάλεη, εθηφο ησλ δσξεάλ εθαξκνγψλ, αληίζηνηρα κε ηα πξνεγνχκελα δχν, θαη πνιιέο επεθηάζεηο επί πιεξσκή, εθφζνλ θάπνηνη ρξήζηεο έρνπλ απμεκέλεο απαηηήζεηο θαη δελ θαιχπηνληαη απφ ην βαζηθφ παθέην πνπ πξνζθέξεηαη. Βαζκφο: 4/5 περιεχομζνου Σελίδα 75

76 Σν Wordpress δηαζέηεη πάλσ απφ δσξεάλ εθαξκνγέο, νη νπνίεο πξνζθέξνπλ κηα κεγάιε γθάκα λέσλ ιεηηνπξγηψλ ζην ρξήζηε, φπσο επίζεο θαη κηα κεγάιε πνηθηιία ζρεηηθά κε ηνλ δεκηνπξγφ ησλ παξαπάλσ εθαξκνγψλ. Βαζκφο: 5/5 Σν Quick.CMS, ζε ζρέζε κε ηα ππφινηπα CMS, δελ δηαζέηεη κεγάιε γθάκα απφ εθαξκνγέο θαη επεθηάζεηο, ελψ απηέο πνπ ηνπ επηηξέπνπλ λα ζπλαγσληζηεί ηα άιια CMS ζε απνδνηηθφηεηα είλαη δηαζέζηκεο κφλν επί πιεξσκή. Βαζκφο: 1/5 Κνηλόηεηα/ ππνζηήξημε Γηα ην Joomla ππάξρεη αλαπηπζζφκελε, ελεξγή θνηλφηεηα κε πεξηζζφηεξνπο απφ ρξήζηεο θαη ππεχζπλνπο αλάπηπμεο. Απηφ ζεκαίλεη φηη ππάξρεη άκεζε απφθξηζε ζε νπνηνπδήπνηε είδνπο δεηήκαηα πνπ κπνξεί λα πξνθχςνπλ. Βαζκφο: 4/5 Σν Drupal έρεη κεγάιε θνηλφηεηα θαη πνιινχο ρξήζηεο, επνκέλσο είλαη εχθνιν λα βξεζεί ιχζε ζε θάπνην πξφβιεκα. Τπάξρνπλ επίζεο θφξνπκ, ζηα νπνία κπνξνχλ λα ζπκκεηέρνπλ νη ρξήζηεο θαη νη δεκηνπξγνί ηνπ εξγαιείνπ θαη λα αληαιιάζνπλ κεηαμχ ηνπο ηδέεο θαη ιχζεηο ζρεηηθά κε ην Drupal. Αθφκα, νη δηαρεηξηζηέο κπνξνχλ λα ειέγρνπλ ηα ζρφιηα θαη ην πεξηερφκελν κε ή ρσξίο έγθξηζε. Βαζκφο: 4/5 Σν Wordpress ζπληεξεί κηα κεγάιε ππνζηεξηθηηθή θνηλφηεηα, ε νπνία ζπκκεηέρεη ζε ζπδεηήζεηο, θφξνπκ θαη ηζηνζειίδεο, θάλνληάο ηελ ην επίθεληξν ηνπ εξγαιείνπ. Δπηπιένλ δηνξγαλψλνληαη θαη ηα WordCamps, ηα νπνία είλαη κίλη-ζπλέδξηα αλά ηνλ θφζκν κε ζθνπφ λα θαιχςνπλ θαη λα ζπδεηήζνπλ ζέκαηα ζρεηηθά κε ην Wordpress. Έρνπλ ππάξμεη πάλσ απφ 507 WordCamps απφ ην 2006 κέρξη ζήκεξα, θάηη πνπ δείρλεη ηελ δηάζεζε ηεο θνηλφηεηαο θαη ησλ δεκηνπξγψλ ηνπ εξγαιείνπ. Δλψ θξίλεηαη αξθεηά ζεκαληηθφ λα αλαθεξζεί φηη δηαηεξείηαη έλα δηαδηθηπαθφ εγρεηξίδην ρξήζεο ηνπ εξγαιείνπ ζην site ηνπ, αιιά θαη έλα δσληαλφ θαη ζπλερψο ελεκεξσκέλν απνζεηήξην πιεξνθνξηψλ θαη αξρείσλ γηα ην Wordpress. Βαζκφο: 5/5 Με ην Typo3 αζρνιείηαη κηα κηθξή θνηλφηεηα ζπδεηήζεσλ, ε νπνία δελ είλαη ην δπλαηφ ηεο ζεκείν, σζηφζν ππάξρεη κηα ηζηνζειίδα κε βνεζεηηθφ πιηθφ θαη πιεξνθνξίεο γηα ηε ρξήζε θαη ηε ηξνπνπνίεζε ηνπ θψδηθα ηνπ εξγαιείνπ, ζηελ νπνία κπνξεί θαλείο λα απεπζπλζεί γηα πεξαηηέξσ πιεξνθνξίεο θαη βνήζεηα. Βαζκφο: 3/5 περιεχομζνου Σελίδα 76

77 Σέινο, ζην Quick.CMS νη ίδηνη νη δεκηνπξγνί ηνπ, πξνζθέξνπλ ηελ ππνζηήξημή ηνπο θαη ηηο γλψζεηο ηνπο ζε αξρεία θεηκέλνπ, FAQ θαη θφξνπκ αλά ηαθηά ρξνληθά δηαζηήκαηα. Μηα πην άκεζε πξνζέγγηζε ζην δήηεκα ηεο ππνζηήξημεο, ρσξίο φκσο λα είλαη απαξαίηεηα θαη ε θνξπθαία, κηαο θαη πνιιέο θνξέο ε δχλακε ηεο θνηλφηεηαο ηνπ εθάζηνηε εξγαιείνπ λα ιχζεη δεηήκαηα θαη λα πξνζθέξεη ηδέεο, μεπεξλάεη απηή ησλ δεκηνπξγψλ ηνπ εξγαιείνπ. Βαζκφο: 3/5 Απνδνηηθόηεηα Σν Joomla απνζεθεχεη ηα ζηνηρεία ηνπ ηζηνηφπνπ ζε πξνζσξηλή κλήκε (cache), κε απνηέιεζκα νη ζειίδεο πνπ ρξεζηκνπνηνχλ απηά ηα ζηνηρεία λα θνξηψλνληαη πην γξήγνξα ζην θπιινκεηξεηή. Δπίζεο, ε απιφηεηα ηνπ θψδηθά ηνπ, επηηξέπεη απμεκέλε απνδνηηθφηεηα ζε φιεο ηηο δηεξγαζίεο πνπ πξαγκαηνπνηεί έλαο ηζηνρψξνο πνπ δεκηνπξγήζεθε κε ην Joomla. Βαζκφο: 5/5 Σν Drupal αληηκεησπίδεη πξνβιήκαηα απνδνηηθφηεηαο ζε πνιιά επίπεδα. Τπνζηεξίδεη εηθνληθή κλήκε ζειίδσλ, ψζηε νη ζπρλφηεξα δεηνχκελεο ζειίδεο ελφο ηζηνηφπνπ λα παξακέλνπλ ζηε κλήκε ηνπ δηαθνκηζηή θαη λα πξνσζνχληαη άκεζα ζην θπιινκεηξεηή πνπ ηηο δήηεζε. ηε βάζε δεδνκέλσλ, νη ζχλζεηεο εξσηήζεηο πξνο απηή, απνζεθεχνπλ ηα απνηειέζκαηα ηνπο ζηε κλήκε ηνπ δηαθνκηζηή πεξηνξίδνληαο έηζη ηνλ ππνινγηζηηθφ θφξην ηνπ δηαθνκηζηή θαη ηεο βάζεο δεδνκέλσλ. Δπηπιένλ δηαζέηεη επεθηάζεηο πνπ κεηαηξέπνπλ ηνλ θψδηθα PHP ησλ ζειίδσλ ηνπ ππξήλα ζε θψδηθα κλήκεο (byte code), έηζη ψζηε λα απνθεχγεηαη ε κεηάθξαζε ηνπ ίδηνπ θψδηθα θάζε θνξά, ππεξθνξηψλνληαο έηζη ηελ CPU ηνπ δηαθνκηζηή. Βαζκφο: 2/5 Σν Wordpress πεξηιακβάλεη πνιιέο εθαξκνγέο πξνεγθαηεζηεκέλεο, κε απνηέιεζκα λα επεξεάδνπλ ηελ απνδνηηθφηεηά ηνπ, αθνχ νη παξαπάλσ εθαξκνγέο είλαη απαξαίηεηεο, έηζη ψζηε λα πξνζθέξεη ιεηηνπξγίεο, πνπ ζε άιια CMS ζεσξνχληαη απηνλφεηεο. Παξφια απηά, θαηαθέξλεη θαη απνδίδεη αξθεηά θαιά αθφκα ζε ζπλζήθεο πςειήο θίλεζεο κε απνηέιεζκα λα είλαη κηα νινθιεξσηηθά θαιή επηινγή εξγαιείνπ γηα γεληθή ρξήζε. Βαζκφο: 5/5 περιεχομζνου Σελίδα 77

78 Όηαλ κία ηζηνζειίδα δεκηνπξγείηαη κε ην Typo3, εάλ δελ είλαη κεγάιε θαη δελ ηελ επηζθέπηνληαη θαζεκεξηλά ρηιηάδεο επηζθέπηεο, ζηελ αξρή δελ ζα ππάξρεη θαλέλα πξφβιεκα κε ηελ απνδνηηθφηεηά ηνπ, αξγφηεξα φκσο δελ κπνξεί λα ππνζηεξίμεη πςειή θίλεζε επηζθεπηψλ θαζψο έρεη δεκηνπξγεζεί γηα ηζηνζειίδεο πνπ απεπζχλνληαη ζε πεξηνξηζκέλν θνηλφ. Βαζκφο: 3/5 Σέινο, ζην Quick.CMS εάλ ν θψδηθαο δελ είλαη ππεξβνιηθφο ζε κέγεζνο θαη πεξίπινθνο ζε ζχζηαζε, ε ηζηνζειίδα ιεηηνπξγεί θαλνληθά ππφ ζπλζήθεο πςειήο θίλεζεο, θαζψο απφ κφλν ηνπ απνηειεί έλα πνιχ γξήγνξν εξγαιείν. Βαζκφο: 4/5 Αζθάιεηα ην Joomla φιν ην πεξηερφκελν ηεο ηζηνζειίδαο θαηαρσξείηαη ζηηο βάζεηο δεδνκέλσλ, νη νπνίεο πξνζηαηεχνληαη κε αληίγξαθα αζθαιείαο. Νέεο εθδφζεηο ηνπ Joomla βγαίλνπλ ηαθηηθά κε ηέηνηνπ είδνπο δηνξζψζεηο. Δπεηδή ε αζθάιεηα, θαηά θχξην, ιφγν είλαη ζηελ θξίζε ηνπ ρξήζηε, είλαη ππεχζπλνο γηα ηηο πξνζζήθεο πνπ εληάζζεη ζηελ ηζηνζειίδα. Μέζσ ησλ upload πνπ γίλνληαη (φπσο ζε forums θαη ζρφιηα), νη hackers ηα ρξεζηκνπνηνχλ γηα λα θνξηψζνπλ θαθφβνπια scripts θαη λα απνθηήζνπλ πξφζβαζε ζηελ ηζηνζειίδα. Οπνηνδήπνηε πξφβιεκα αζθαιείαο πάλησο θη αλ ππάξμεη, απηφ ζπλήζσο δηνξζψλεηαη κε ηαρχηεηα θαη απνηειεζκαηηθφηεηα. Βαζκφο: 4/5 Σν Drupal έρεη έλα βαζηθφ ππξήλα πνπ παξέρεη πξνζηαζία ελάληηα ζε πνιιά απφ ηα ζπλεζηζκέλα πξνβιήκαηα αζθαιείαο. Ζ θνηλφηεηά ηνπ ιεηηνπξγεί πξνιεπηηθά αλαθαιχπηνληαο ε ίδηα ηα πξνβιήκαηα πνπ εκθαλίδνληαη, κε απνηέιεζκα λα κπνξεί λα δεκνζηεχεη ηε δηφξζσζή ηνπο πξηλ απηά εληνπηζηνχλ απφ ηνπο hackers. Έηζη ην Drupal παξακέλεη ζπλερψο αζθαιέο θαη νη αλαβαζκίζεηο ηνπ γίλνληαη πξνγξακκαηηζκέλα θαη φρη ππφ ζπλζήθεο αλάγθεο, φηαλ δειαδή έρεη ήδε εληνπηζηεί επίζεζε απφ hacker, φπσο ζπκβαίλεη ζε άιια εξγαιεία. Βαζκφο: 4/5 Σν Wordpress δείρλεη λα έρεη πνιιά πξνβιήκαηα αζθαιείαο ζρεηηθά κε ηα άιια CMS, γηαηί αθελφο έηξεραλ παιαηφηεξεο εθδφζεηο ηνπ ινγηζκηθνχ πνπ δελ ππνζηεξίδνληαλ πηα θαη αθεηέξνπ ν θψδηθαο δελ είλαη ηφζν πξνζηαηεπκέλνο κε απνηέιεζκα λα είλαη πην επηξξεπήο ζε θαθφβνπιεο επηζέζεηο. Όηαλ θάηη είλαη ηφζν περιεχομζνου Σελίδα 78

79 δεκνθηιέο θαη ην ρξεζηκνπνηνχλ αξθεηνί γηα λα δεκηνπξγήζνπλ ηελ ηζηνζειίδα ηνπο θαη παξάιιεια open source, είλαη θπζηθφ λα εκθαλίδνληαη πεξηζζφηεξα πξνβιήκαηα αζθαιείαο. Χο απνηέιεζκα, ηείλεη λα έρεη ην κεγαιχηεξν ελδηαθέξνλ ησλ hackers πνπ εμεηδηθεχνληαη ζην Wordpress hacking, ελψ άιινο έλαο ιφγνο πνπ ην θαζηζηά επηξξεπέο, είλαη φηη πνιινί αξράξηνη, άζειά ηνπο, «αθήλνπλ πνιιέο πφξηεο αλνηρηέο» θαη δελ έδσζαλ ζεκαζία ζηελ αζθάιεηα ηνπ Wordpress. Βέβαηα, sites πνπ εηδηθεχνληαη ζηελ αζθάιεηα θαη πξνζηαζία ηνπ εξγαιείνπ παξέρνπλ κεξηθέο ζπκβνπιέο ζηνπο ρξήζηεο ψζηε λα κεηψλνληαη νη επηζέζεηο, ελψ κία απφ ηηο πην δσηηθέο ζπκβνπιέο πξνζηαζίαο πνπ παξέρνληαη, είλαη λα γίλνληαη ζπλερψο νη δηαζέζηκεο ελεκεξψζεηο, αιιά θαη backups φηαλ ε ηζηνζειίδα αλαλεψλεηαη. Βαζκφο: 3/5 Σν Typo3 πεξηιακβάλεη κηα νκάδα αζθαιείαο αξθεηά ηζρπξή. Σα πξνβιήκαηα πνπ εληνπίδνληαη γίλνληαη απεπζείαο νξαηά ζε φια ηα κέιε ηεο νκάδαο θαη ιχλνληαη ακέζσο. Χζηφζν κε ηνλ θαηξφ έρνπλ παξνπζηαζηεί αξθεηά πξνβιήκαηα αζθαιείαο κε ην ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν, γεγνλφο πνπ έρεη πξνθαιέζεη κηα γεληθή ακθηζβήηεζε πξνο ηελ γεληθή θαηεχζπλζή ηνπ. Σα πξνβιήκαηα απηά φκσο έρνπλ πιένλ ιπζεί θαη ην εξγαιείν πιένλ βξίζθεηαη ζε πνιχ θαιφ δξφκν φζνλ αθνξά ηελ αζθάιεηά ηνπ. Βαζκφο: 4/5 Σν Quick.CMS παξέρεη πεξηνξηζκέλε αζθάιεηα, ε νπνία φκσο θαηά θχξην ιφγν βαζίδεηαη ζηνλ δηαρεηξηζηή ή/θαη ζηνλ πξνγξακκαηηζηή. Βαζκφο: 2/5 5.3 Σφγκριςη ςυςτημάτων διαχείριςησ ειδικοφ περιεχομζνου Δπθνιία ρξήζεο Σν Magento πξνζθέξεη έλα πιήξεο παθέην γηα νπνηαδήπνηε δεκηνπξγία επηζπκεί ν ρξήζηεο, είλαη ζρεηηθά εχθνιν ζηε ρξήζε ηνπ, φκσο δελ είλαη απηφ ην δπλαηφ ηνπ ζεκείν, θαζψο απεπζχλεηαη θαηά θχξην ιφγν ζε κεγάιεο εηαηξείεο. Βαζκφο: 3/5 Σν Prestashop έρεη εχθνιε εγθαηάζηαζε θαη γεληθή ρξήζε θαη απεπζχλεηαη ζε κηθξά ειεθηξνληθά θαηαζηήκαηα θαη εκπφξνπο ζε αληίζεζε κε ην Magento. Απηφο κάιηζηα είλαη θαη ν ιφγνο πνπ ην παξαπάλσ εξγαιείν είλαη πην απιφ θαη εχθνιν ζηε ρξήζε ηνπ, κηαο θαη νη κηθξνεπηρεηξεκαηίεο πνπ ην ρξεζηκνπνηνχλ, κάιινλ δελ ζα έρνπλ ηνλ ρξφλν θαη ην ρξήκα γηα λα επελδχζνπλ ζε θάηη πην πεξίπινθν θαη δχζθνιν ζηε ρξήζε. Βαζκφο: 5/5 περιεχομζνου Σελίδα 79

80 πλερίδνληαο, ην Plone, είλαη αθφκα έλα εξγαιείν δηαρείξηζεο εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ πνπ δελ απεπζχλεηαη ζε άηνκα ρσξίο γλψζεηο πάλσ ζηα πξφηππα θαη ηηο γιψζζεο πνπ ρξεζηκνπνηεί. Πξνηείλεηαη γηα ρξήζε ζε φινπο ηνπο κεγάινπο νξγαληζκνχο πνπ επηζπκνχλ ην δηθφ ηνπο εζσηεξηθφ δίθηπν. Βαζκφο: 3/5 Σν Alfresco είλαη επθνιφηεξν ζηε ρξήζε θαη ζηελ εγθαηάζηαζε ζπγθξηηηθά κε ην Plone, δειαδή ην έηεξν CMS γηα εζσηεξηθά δίθηπα, θαη κπνξεί λα ρξεζηκνπνηεζεί κε δηάθνξα ιεηηνπξγηθά ζπζηήκαηα. Βαζκφο: 4/5 Σέινο, ην Moodle είλαη ην πην απιφ ζηε ρξήζε θαη ζηελ εγθαηάζηαζή ηνπ θαζψο ππάξρνπλ θαη έηνηκα παθέηα πνπ ηελ θάλνπλ αθφκα πην ρξεζηηθή θαη παξά ην γεγνλφο φηη δελ είλαη έλα «θαζαξφ» CMS, απηφ δελ δπζθνιεχεη ζε ηίπνηα ηνλ ρξήζηε ηνπ. Βαζκφο: 5/5 Δπεθηαζηκόηεηα Σν Magento παξέρεη ηα βαζηθά εξγαιεία ζηνπο επηρεηξεκαηίεο ζε φιεο ηνπ ηηο εθδφζεηο, ρσξίο φκσο λα επηηξέπεη ηελ πξφζζεηε εγθαηάζηαζε επηπιένλ εθαξκνγψλ. ηηο εθδφζεηο επί πιεξσκή ηνπ, παξέρνληαη θάπνηεο εμηξά ππεξεζίεο νη νπνίεο φκσο δελ έρνπλ λα θάλνπλ κε ηελ θαζαπηή επεθηαζηκφηεηα ηνπ εξγαιείνπ. Βαζκφο: 2/5 Σν Prestashop παξέρεη δπλαηφηεηεο αλαβάζκηζεο θαη επέθηαζεο θπξίσο επί πιεξσκή. Παξφια απηά ππάξρνπλ πεξίπνπ 300 πξνεγθαηεζηεκέλεο εθαξκνγέο πξνο ρξήζε, ελψ ηαπηφρξνλα δίλεηαη ε δπλαηφηεηα αλάπηπμεο θαη δεκηνπξγίαο πξνζσπηθψλ εθαξκνγψλ κεηψλνληαο έηζη ην θφζηνο ηνπ εξγαιείνπ. Βαζκφο: 3/5 Σν Plone παξέρεη ζηνπο ρξήζηεο ηε δπλαηφηεηα λα δεκηνπξγήζνπλ εθαξκνγέο θαη add-ons, λα ηηο εγθαηαζηήζνπλ ζην εξγαιείν ηνπο θαη έπεηηα λα ηηο δεκνζηεχζνπλ ζην site ηνπ Plone. Δπνκέλσο, δελ ππφθεηηαη ζε θάπνην θφζηνο θαη απμάλεηαη θαηά πνιχ ε πνηθηιία ησλ δηαζέζηκσλ εθαξκνγψλ ζην θνηλφ θαη θαη επέθηαζε ε ιεηηνπξγηθφηεηα ηνπ εξγαιείνπ. Βαζκφο: 5/5 Σν Alfresco δελ δίλεη πνιιέο δπλαηφηεηεο ζρεηηθά κε ηελ επεθηαζηκφηεηά ηνπ, κηαο θαη ζε γεληθέο γξακκέο, κπνξεί θαλείο λα εγθαηαζηήζεη ιίγεο πξφζζεηεο εθαξκνγέο περιεχομζνου Σελίδα 80

81 ζην εξγαιείν, φκσο δίλεη ηελ δπλαηφηεηα λα πξνζζέζεη θαλείο δχν αθφκα επίπεδα ζηε βάζε ηνπ εξγαιείνπ, απμάλνληαο θαηά απηφ ηνλ ηξφπν ηε ιεηηνπξγηθφηεηά ηνπ. Βαζκφο: 3/5 Σέινο, ην Moodle ρξεζηκνπνηεί εθαξκνγέο απφ εμσηεξηθνχο ζπλεξγάηεο, κε απνηέιεζκα λα πεξηνξίδεη ηελ επεθηαζηκφηεηα, θάηη πνπ είλαη ινγηθφ αλ ζθεθηεί θαλείο φηη ήδε ρξεζηκνπνηνχληαη εθαξκνγέο θαη επεθηάζεηο πάλσ ζηελ βάζε ηνπ θψδηθα γηα λα ηνπ δψζνπλ ηελ ησξηλή κνξθή ηνπ. Βαζκφο: 2/5 Κνηλόηεηα / ππνζηήξημε To Magento ππνζηεξίδεηαη απφ ηελ επελδπηηθή εηαηξεία Permira. Ζ ζπγθεθξηκέλε εηαηξεία πξνζθέξεη επαγγεικαηηθέο ζπκβνπιεπηηθέο ππεξεζίεο θαη ζπλεξγάδεηαη κε επαγγεικαηίεο, νη νπνίνη πξνζθέξνπλ ιχζεηο ζε δηάθνξα πξνβιήκαηα ηερληθήο θχζεσο. Δπηπιένλ, ππάξρεη θαη κία νκάδα αηφκσλ πνπ ζπλεξγάδεηαη θαη πξνζθέξεη ηερληθέο γλψζεηο θαη βνήζεηα ζηνπο ρξήζηεο, εθηφο ησλ εηεζίσλ ζπλεδξίσλ πνπ δηνξγαλψλεη, θάλνληαο κε απηφλ ηνλ ηξφπν αηζζεηή ηε δηαθνξά ηνπ απφ ην Prestashop. Βαζκφο: 5/5 Αληίζεηα ην Prestashop ππνζηεξίδεηαη απφ ηελ θνηλφηεηά ηνπ θαη φρη απφ θάπνην εμεηδηθεπκέλν πξνζσπηθφ, θαη ελψ ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ ππάξρνπλ πξνηάζεηο βνήζεηαο πξνο ηνπο επηρεηξεκαηίεο, δελ κπνξεί λα ζπλαγσληζηεί κε ηνλ αληαγσληζηή ηνπ ζε απηφλ ηνλ ηνκέα. Βαζκφο: 2/5 Σν Plone ππνζηεξίδεηαη κφλν απφ ηελ θνηλφηεηά ηνπ, ε νπνία δηνξγαλψλεη κηθξά ζπλέδξηα γηα ηελ ζπγθέληξσζε ηδεψλ, αιιά θαη ηελ αλάπηπμε θαη δηεχξπλζε ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ εξγαιείνπ. Βαζκφο: 3/5 Σν Alfresco, εθηφο ηεο ηερληθήο ππνζηήξημεο πνπ ραίξεη ιφγσ ησλ ηξηψλ δηαθνξεηηθψλ επηπέδσλ απ ηα νπνία απνηειείηαη, δηαζέηεη κηα ηδηαίηεξα ελεξγή online θνηλφηεηα γηα ηε δηαρείξηζε ησλ blog θαη ηελ επίιπζε ησλ πξνβιεκάησλ πνπ παξνπζηάδνληαη, ε νπνία κάιηζηα «ηξέρεη» θαη κηα δηθή ηεο έθδνζε ηνπ εξγαιείνπ, ην Alfresco Community Edition, θαζψο επίζεο θαη ηηο ππεξεζίεο Activiti, νη νπνίεο είλαη ππεξεζίεο πνπ βνεζνχλ ηνλ ρξήζηε κε ηε δηαρείξηζε πεξηερνκέλνπ κε ην Alfresco. περιεχομζνου Σελίδα 81

82 Βιέπεη θαλείο ινηπφλ, πσο ε θνηλφηεηα ηνπ Plone δηαιέγεη λα ππνζηεξίδεη ην πξφγξακκα κε εηήζηα ή/θαη κεληαία ζπλέδξηα, ελψ ε θνηλφηεηα ηνπ Alfresco είλαη πην άκεζα εκπιεθφκελε κε ην εξγαιείν ζηελ θαζεκεξηλφηεηά ηνπ. Βαζκφο: 5/5 Σέινο, ην Moodle ππνζηεξίδεηαη θαη απηφ απφ κηα ελεξγή θνηλφηεηα, ελψ θη απηή δηνξγαλψλεη ηαθηηθά ζπλέδξηα ζε φιν ηνλ θφζκν ζε ζπλεξγαζία κε παλεπηζηήκηα, ζπλεξγαδφκελεο εηαηξείεο ηνπ Moodle θαη ην Moodle HQ. Σα ζπλέδξηα απηά νλνκάδνληαη MoodleMoot θαη πξνζθέξνπλ γλψζεηο πάλσ ζηηο δπλαηφηεηεο ηνπ εξγαιείνπ θαζψο θαη ζπδεηήζεηο πάλσ ζε έξεπλεο εθπαηδεπηηθήο θχζεο, αιιά θαη πξνεγνχκελεο εκπεηξίεο ζρεηηθά κε ηε ρξήζε ηνπ εξγαιείνπ, ελψ ηέινο ζπδεηνχλ ηδέεο γηα ηελ πεξαηηέξσ αλάπηπμή ηνπ. Βαζκφο: 5/5 Απνδνηηθόηεηα ην Magento κεηά ηελ ηειεπηαία αλαβάζκηζή ηνπ ζεκεηψζεθε κεγάιε πξφνδνο ζηηο απνδφζεηο ηνπ, ε νπνία κάιηζηα εληζρχεηαη απ ην γεγνλφο φηη δελ επηβαξχλεηαη απφ πξφζζεηεο εθαξκνγέο. Βαζκφο: 5/5 Σν Prestashop είλαη ζρεηηθά ιηηφ, παξνκνίσο κε ην Magento, αθνχ ζθνπφο ηνπ είλαη λα θξαηάεη ηνλ ηζηφηνπν ηνπ ειεθηξνληθνχ θαηαζηήκαηνο ιεηηνπξγηθφ, αθφκα θαη φηαλ νη απαηηήζεηο ιφγσ θίλεζεο απμάλνληαη. Βαζκφο: 5/5 Σν Plone απφ ην 2001, δειαδή ηελ ρξνλνινγία θπθινθνξίαο ηνπ, κέρξη θαη ην 2015, δειαδή ηελ ρξνληά φπνπ δεκνζηεχζεθε ε ηειεπηαία κεγάιε ελεκέξσζε (5ε έθδνζε), έρεη αλαλεσζεί κε 13 ελεκεξψζεηο, νη νπνίεο ρξεηάζηεθαλ 5107 εκέξεο γηα λα αλαπηπρζνχλ θαη βξίζθεηαη πιένλ ζηελ βέιηηζηε θαηάζηαζε γηα λα ηξέρεη ζε νπνηνδήπνηε ζχζηεκα, αθφκα θαη ππφ θαζεζηψηα κεγάιεο θίλεζεο ζηνλ δηαθνκηζηή ηνπ site. Βαζκφο: 5/5 Όκσο θαη ην Alfresco δελ πάεη πίζσ ζηνλ ηνκέα ηεο απνδνηηθφηεηαο, αθνχ είλαη εμ αξρήο δνκεκέλν κε ηξφπν πνπ απνζθνπεί ζηελ βέιηηζηε ιεηηνπξγία ηνπ εξγαιείνπ, ιφγσ ησλ ηξηψλ επηπέδσλ πνπ ην ζπλζέηνπλ. Βαζκφο: 5/5 περιεχομζνου Σελίδα 82

83 ην Moodle ηέινο, ε απνδνηηθφηεηα έξρεηαη ζε δεχηεξε κνίξα ζπγθξηηηθά κε άιια εξγαιεία, ιφγσ ππεξθφξησζεο ηεο πιαηθφξκαο, θαζψο δελ απνηειεί έλα πξαγκαηηθφ CMS θαη γηα λα θηάζεη λα έρεη ηηο ιεηηνπξγίεο πνπ δηαζέηεη ζην θνηλφ, έρνπλ ήδε πξνεγθαηαζηαζεί πνιιέο εθαξκνγέο θαη επεθηάζεηο πνπ επηβαξχλνπλ ηνλ δηαθνκηζηή θαη ην εξγαιείν. Βαζκφο: 2/5 Αζθάιεηα Σν ηξσηφ ζεκείνπ ηνπ Magento είλαη ε αζθάιεηά ηνπ θαζψο δέρεηαη θαηά θαηξνχο επηζέζεηο απφ hackers, δεκηνπξγψληαο ζεκαληηθά πξνβιήκαηα. Παξφια απηά, κεηά απφ θάπνηεο αλαβαζκίζεηο ε θαηάζηαζε βειηηψζεθε. Δπηπιένλ, ε ηζηνζειίδα ηνπ Magento πξνζθέξεη δηάθνξα εξγαιεία αζθαιείαο πξνο εγθαηάζηαζε, φπσο ην Security Scan Tool. Βαζκφο: 2/5 Σν Prestashop παξέρεη κέζσ ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ έλα ζχλνιν εξγαιείσλ πνπ εληζρχνπλ ηελ αζθάιεηά ηνπ, θαηά θχξην ιφγν επί πιεξσκή. Μεξηθά απφ απηά είλαη ην Re Captcha Anti Spam recaptcha, ην Google No CAPTCHA recaptcha PRO Anti Spam, ην Protect My Shop, ην Private Shop θαη άιια. Βαζκφο: 3/5 Σν Plone απφ ηελ άιιε παξέρεη εμαηξεηηθή αζθάιεηα. Μεξηθνί απφ ηνπο ιφγνπο είλαη φηη πεξηιακβάλεη δηθή ηνπ νκάδα αζθαιείαο ε νπνία παξέρεη θάζε ηέζζεξηο κήλεο updates πνπ βειηηψλνπλ ηελ αζθάιεηά ηνπ. Σν ρξεζηκνπνηνχλ ε CIA θαη ην FBI, νη νπνίνη εκπηζηεχνληαη ηηο ηζηνζειίδεο ηνπο ζην Plone, αιιά θαη δηάθνξεο θπβεξλήζεηο, ε NASA, ζρνιεία θαη εηαηξείεο αλά ηνλ θφζκν. Βαζκφο: 5/5 Σν Alfresco παξέρεη πςειή αζθάιεηα. Πεξηιακβάλεη έλα ζπλδπαζκφ ηαπηφηεηαο θαη εμνπζηνδφηεζεο. Μέζσ ηεο ηαπηφηεηαο επηθπξψλεηαη φηη ν ρξήζηεο είλαη πξαγκαηηθά απηφο πνπ ηζρπξίδεηαη πσο είλαη. Σα δηαπηζηεπηήξηα κπνξνχλ λα ιάβνπλ πνιιέο κνξθέο θαη λα επηθπξσζνχλ κε δηάθνξνπο ηξφπνπο. Δπηπιένλ, ην Alfresco παξέρεη αζθάιεηα θαη ζε θηλεηέο ζπζθεπέο. Βαζκφο: 4/5 Γηα ηελ αζθάιεηα ζην Moodle νη ρξήζηεο ζα πξέπεη λα αλαβαζκίδνπλ θαηά δηαζηήκαηα ηελ εθδνρή ηνπ εξγαιείνπ πνπ ρξεζηκνπνηνχλ ζηε ηειεπηαία ηνπ έθδνζε. ε περιεχομζνου Σελίδα 83

84 γεληθέο γξακκέο δελ ζα έιεγε θαλείο φηη ε αζθάιεηα ηνπ Moodle είλαη θαη ην δπλαηφ ηνπ ζεκείν, αιιά δελ ην ελδηαθέξεη θαη λα είλαη. Βαζκφο: 3/5 5.4 Αποτελζςματα ςφγκριςησ εργαλείων Φηάλνληαο ινηπφλ ζε έλα ζεκείν φπνπ έρνπκε εμεηάζεη αξθεηά αλαιπηηθά ηα παξαπάλσ εξγαιεία, κπνξνχκε πιένλ λα δψζνπκε έλαλ γεληθφ βαζκφ ζην θάζε εξγαιείν, αιιά θαη εμεηάζνπκε πνην ζα ήηαλ ην θαηαιιειφηεξν γηα νινθιεξψζεη θάπνηνο ην project ηνπ. Αξρηθά ζρεηηθά κε ηα CMS γεληθνχ πεξηερνκέλνπ, νη βαζκνί είλαη νη παξαθάησ: CMS Δπθνιία Δπεθηαζηκφηεηα Κνηλφηεηα / Τπνζηήξημε Απνδνηηθφηεηα Αζθάιεηα πλνιηθά Joomla Drupal Wordpress Typo Quick.CMS Βιέπνπκε ινηπφλ φηη ην Wordpress είλαη ζε γεληθέο γξακκέο ζηα ίζα κε ην Joomla, θάηη πνπ φκσο δελ αληηθαηνπηξίδεηαη ζην πνζνζηφ ρξήζεο ηνπ απφ ρξήζηεο αλά ηνλ θφζκν, αθνχ, ζχκθσλα κε ην site W3techs.com, ρξεζηκνπνηείηαη απφ ην 30.5% ησλ ηζηνζειίδσλ ζε ζρέζε κε ην 3.1% ηνπ Joomla. Πνζνζηφ, πνπ απνδεηθλχεη φηη ε επηινγή ελφο CMS είλαη θάηη μεθάζαξα ππνθεηκεληθφ, αθνχ ν θάζε πηζαλφο ρξήζηεο έρεη δηθά ηνπ θξηηήξηα επηινγήο ελφο εξγαιείνπ. Καηά ηα άιια, επεηδή ηα CMS γεληθνχ πεξηερνκέλνπ δελ παξέρνπλ θάπνηα ζπγθεθξηκέλε εμεηδίθεπζε, ε επηινγή εξγαιείνπ είλαη κάιινλ δπζθνιφηεξε, θαζψο ην θάζε εξγαιείν πνπ ππάξρεη ζηελ αγνξά έρεη λα πξνζθέξεη θάηη ηδηαίηεξν θαη απεπζχλεηαη ζε δηαθνξεηηθφ θάζε θνξά θνηλφ. περιεχομζνου Σελίδα 84

85 εμήο: Αλαθνξηθά κε ηα CMS εηδηθνχ πεξηερνκέλνπ νη γεληθέο βαζκνινγίεο ηνπο είλαη νη CMS Δπθνιία Δπεθηαζηκφηεηα Κνηλφηεηα / Τπνζηήξημε Απνδνηηθφηεηα Αζθάιεηα πλνιηθά Magento PrestaShop Plone Alfresco Moodle ηελ πξνθείκελε πεξίπησζε ηα πξάγκαηα είλαη ιίγν πην πεξίεξγα, αθνχ πξέπεη λα ιάβεη θαλείο ππφςε ηνπ θαη ηηο ππνθαηεγνξίεο ζηηο νπνίεο αλήθεη ην θάζε εξγαιείν. Παξαηεξνχκε αξρηθά φηη ην Magento θαη ην Prestashop έρνπλ ζρεδφλ ίδηα βαζκνινγία, νπφηε πξέπεη λα αλαινγηζηεί θαλείο ηνλ ζθνπφ γηα ηνλ νπνίν ζέιεη λα ρξεζηκνπνηήζεη ην θάζε εξγαιείν. Αλ θάπνηνο έρεη έλα κεγάιν ειεθηξνληθφ θαηάζηεκα, ηφηε πξνηείλεηαη ην Magento, αληίζεηα αλ έρεη θάηη πην κηθξφ ηφηε, ην Prestashop είλαη κάιινλ πην ηαηξηαζηφ. ρεηηθά κε ην Plone θαη ην Alfresco, ηα δχν ECM, ην Alfresco έρνπλ αθξηβψο ίδηα βαζκνινγία, πξάγκα πνπ ζεκαίλεη φηη γηα λα θάλεη θάπνηνο ζσζηφ δηαρσξηζκφ θαη επηινγή κεηαμχ ησλ δχν, ηφηε ζα πξέπεη λα θνηηάμεη ηε ιεπηνκεξή βαζκνινγία θαη λα δεη πνηεο είλαη νη επηκέξνπο δπλάκεηο θαη αδπλακίεο ηνπ θάζε εξγαιείνπ θη έπεηηα λα επηιέμεη απηφ πνπ ηνπ ηαηξηάδεη. Σέινο, ην Moodle, δειαδή ην κφλν ζχζηεκα δηαρείξηζεο γλψζεο ζηε ιίζηα καο, κπνξεί λα παίξλεη βαζκφ πνπ λα κελ πείζεη, σζηφζν ζεσξείηαη έλα απ ηα θαιχηεξα εξγαιεία ζηελ θαηεγνξία ηνπ, θάηη πνπ ζα πξέπεη λα καο πξντδεάδεη ζρεηηθά κε ηα περιεχομζνου Σελίδα 85

86 αληαγσληζηηθά ζε απηφ εξγαιεία, αιιά θαη λα καο απνηξέπεη απφ φπνηεο ζθέςεηο ζρεηηθά κε ηελ επηινγή ηνπ ή κε γηα ηε δεκηνπξγία κηαο πιαηθφξκαο ειεθηξνληθήο εθπαίδεπζεο. 6. Συνοπτική παρουςίαςη του CMS Joomla ε απηφ ην θεθάιαην ζα παξνπζηάζνπκε ζπλνπηηθά ηε δηαδηθαζία εγθαηάζηαζεο ηνπ εξγαιείνπ Joomla θαζψο θαη ηε ρξήζε ηνπ γηα ηε δεκηνπξγία κηαο ηζηνζειίδαο κε απηφ. Ζ επηινγή λα παξνπζηαζηεί ην ζπγθεθξηκέλν εξγαιείν έγηλε ιφγσ ηεο ηξηβήο καο κε απηφ, θαζψο ζε πξνεγνχκελν εμάκελν θνίηεζήο καο κάο δφζεθε ε επθαηξία λα δεκηνπξγήζνπκε έλα site κέζσ Joomla. ηνπ ρξήζηε. Οη δπλαηφηεηεο ρξήζεο ηνπ Joomla πεξηνξίδνληαη κφλν απφ ηε δεκηνπξγηθφηεηα Ζ εγθαηάζηαζε ηνπ Joomla απνηειείηαη απφ θάπνηα ζπγθεθξηκέλα βήκαηα, ηα νπνία είλαη ηα παξαθάησ: 1. Γεκηνπξγία κίαο βάζεο δεδνκέλσλ MySQL, φπνπ είλαη απαξαίηεην λα γλσξίδνπκε ην φλνκα ηεο βάζεο δεδνκέλσλ (database name), ην φλνκα ηνπ ρξήζηε (username) θαη ηνλ θσδηθφ πξφζβαζεο (password). Γηα ηε δεκηνπξγία βάζεο δεδνκέλσλ δίλεηαη ε δπλαηφηεηα επηθνηλσλίαο κε δηαρεηξηζηέο ηνπ web site. 2. Download ηεο πην πξφζθαηεο έθδνζεο ηνπ Joomla απφ ηνλ επίζεκν ηζηφηνπν (αξρείν zip). 3. Απνζπκπίεζε ηνπ αξρείνπ zip θαη κεηαθνξά ησλ αξρείσλ κέζσ ftp ζην web server φπνπ θηινμελείηε ην web site. 4. Δθφζνλ κεηαθεξζνχλ ηα αξρεία πιεθηξνινγνχκε ηε δηεχζπλζε ηνπ web site (π.ρ. θαη εκθαλίδεηαη ν νδεγφο εγθαηάζηαζεο ηνπ Joomla. 5. Αθνινπζνχκε ηα βήκαηα ηνπ νδεγνχ θαη πξνζέρνπκε λα είλαη ζσζηή ε δήισζε ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ αθνξνχλ ηε βάζε δεδνκέλσλ. 6. Μεηά ηελ νινθιήξσζε ηεο δηαδηθαζίαο απαηηείηαη δηαγξαθή ηνπ θαθέινπ εγθαηάζηαζεο (/installation, ζπλήζσο κέζσ ftp). 7. Ζ εγθαηάζηαζε νινθιεξψζεθε. περιεχομζνου Σελίδα 86

87 ηελ δηθή καο πεξίπησζε δελ αθνινπζήζακε ηηο παξαπάλσ νδεγίεο, αιιά ρξεζηκνπνηήζακε ην Zacky installer, ην νπνίν έθαλε γξήγνξα θαη εχθνια ηελ εγθαηάζηαζε γηα εκάο. Μφιηο γίλεη ινηπφλ ε εγθαηάζηαζε, κε φπνηνλ ηξφπν δηαιέμεη ν εθάζηνηε ρξήζηεο, δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα κπεη θαλείο απεπζείαο ζηνλ πίλαθα ειέγρνπ ηεο ηζηνζειίδαο θαη λα αξρίζεη λα δεκηνπξγεί/δηαρεηξίδεηαη πεξηερφκελν. ε απηή ηε ζειίδα, δειαδή ηνλ πίλαθα ειέγρνπ ηεο ηζηνζειίδαο ή αιιηψο ην backend ηεο, εκθαλίδνληαη δηάθνξεο ιεπηνκέξεηεο ζρεηηθά κε ηα ηερληθά ραξαθηεξηζηηθά ηεο ηζηνζειίδαο καο, αιιά θαη ηνπ εξγαιείνπ πνπ ρξεζηκνπνηνχκε. Δπηπιένλ απφ εδψ, θαη πην ζπγθεθξηκέλα απ ηελ αξηζηεξή κπάξα εξγαζηψλ, κπνξεί θαλείο λα αξρίζεη λα περιεχομζνου Σελίδα 87

88 εγθαζηζηά επεθηάζεηο, λα ηξνπνπνηεί ην εξγαιείν θαη λα ελεκεξψζεη ην εξγαιείν θαη ηηο επεθηάζεηο ηνπ. Αθφκα ζε απηφ ην ζεκείν δίλεηαη ε δπλαηφηεηα λα επηιερζνχλ δηάθνξα πξφηππα θαη ζέκαηα γηα ηελ εκθάληζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ site. Αθνχ ινηπφλ ν εθάζηνηε δεκηνπξγφο πεξηερνκέλνπ νινθιεξψζεη ηηο αιιαγέο ή/θαη πξνζζήθεο πνπ ζέιεη λα θάλεη ζην εξγαιείν θαη θαη επέθηαζε ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ, κπνξεί λα πεξάζεη ζην «θιέγνλ» δήηεκα, πνπ είλαη ε δεκηνπξγία λένπ ή ε δηαρείξηζε ήδε ππάξρνληνο πεξηερνκέλνπ. Ζ δηαδηθαζία απηή μεθηλάεη παηψληαο κηα εθ ησλ επηινγψλ πάλσ αξηζηεξά ζηελ κπάξα εξγαζηψλ. Ζ επηινγή δεκηνπξγίαο λένπ πεξηερνκέλνπ (New Article) πεγαίλεη ηνλ ρξήζηε ζηελ παξαθάησ ζειίδα, φπνπ εθεί πιένλ κπνξεί λα δεκηνπξγήζεη φ,ηη απηφο ζέιεη. ε πεξίπησζε πνπ ζέιεη λα δηαρεηξηζηεί ή λα ηξνπνπνηήζεη ήδε ππάξρνλ πεξηερφκελν, ηφηε πξέπεη λα παηήζεη ην «θνπκπί» Άξζξα (Articles) θαη λα δηαιέμεη ην πεξηερφκελν κε ην νπνίν ζέιεη λα αζρνιεζεί. περιεχομζνου Σελίδα 88

89 Δδψ δίλνληαη πνιιέο επηινγέο ζηνλ ρξήζηε ζρεηηθά κε ην ηη ζα θάλεη ζην πεξηερφκελν ηεο ηζηνζειίδαο ηνπ. Μπνξεί λα αιιάμεη γηα παξάδεηγκα ηε ζεηξά κε ηελ νπνία εκθαλίδεηαη ην πεξηερφκελν, λα ην αιιάμεη νιφθιεξν, λα ην δηαγξάςεη, λα πξνζζέζεη γξαθηθά ζηνηρεία, λα ην θαηεγνξηνπνηήζεη ζε θάπνηα ζπγθεθξηκέλε ιίζηα, αθφκα θαη λα ην θάλεη θαλεξφ γηα θάπνηνπο ρξήζηεο θαη αφξαην γηα άιινπο. Έπεηηα απφ ηελ δεκηνπξγία ή/θαη ηε δηαρείξηζε ηνπ πεξηερνκέλνπ ηνπ, ν ρξήζηεο κπνξεί λα ην δεκνζηεχζεη ζηελ ηζηνζειίδα ηνπ. Σν απνηέιεζκα θαίλεηαη ζην front-end, δειαδή ηελ ηζηνζειίδα πνπ ζα κπνξεί λα επηζθέπηεηαη ν θαζέλαο πνπ έρεη ζχλδεζε ζην δηαδίθηπν. Μεξηθά παξαδείγκαηα ηνπ πψο ζα κπνξνχζε λα είλαη κηα ηζηνζειίδα, είλαη ηα παξαθάησ: περιεχομζνου Σελίδα 89

90 ηελ ζπγθεθξηκέλε πεξίπησζε επηιέρζεθε έλα απιφ θαη γξήγνξν ζηε δεκηνπξγία ηνπ πξφηππν, απιά γηα λα δνζεί ζαλ δείγκα ησλ δπλαηνηήησλ ηνπ εξγαιείνπ. περιεχομζνου Σελίδα 90