Κοινοποίηση EL/2008/0786: τερµατισµός κλήσεων σε µεµονωµένα κινητά δίκτυα. Σχόλια σύµφωνα µε το Άρθρο 7 παράγραφος (3) της Οδηγίας 2002/21/EC 1

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 01/08/2008 SG-Greffe (2008) D/ Προς κ. Ν. Αλεξανδρίδη Πρόεδρο EETT Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδροµείων Λεωφ. Κηφισίας αρ. 60 GR Μαρούσι Αθηνά Ελλάδα Φαξ: Αξιότιµε κ. Αλεξανδρίδη, Θέµα: Κοινοποίηση EL/2008/0786: τερµατισµός κλήσεων σε µεµονωµένα κινητά δίκτυα I. ΙΑ ΙΚΑΣΙΑ Σχόλια σύµφωνα µε το Άρθρο 7 παράγραφος (3) της Οδηγίας 2002/21/EC 1 Στις 4 Ιουλίου 2008 η Επιτροπή έλαβε µία κοινοποίηση από την Ελληνική Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδροµείων ("ΕΕΤΤ"), αναφορικά µε τον δεύτερο γύρο ανάλυσης της αγοράς τερµατισµού φωνητικών κλήσεων σε µεµονωµένα κινητά δίκτυα στην Ελλάδα 2. Η ηµόσια ιαβούλευση σε εθνικό επίπεδο 3 διεξάγεται παράλληλα µε την ηµόσια ιαβούλευση σε Κοινοτικό επίπεδο σύµφωνα µε το άρθρο 7 της Οδηγίας Πλαίσιο. Η προθεσµία και για τις δύο διαβουλεύσεις λήγει στις 4 Αυγούστου Στις 15 Ιουλίου η Επιτροπή απέστειλε ένα αίτηµα για συµπληρωµατικές πληροφορίες στην ΕΕΤΤ. Η απάντηση ελήφθη στις 18 Ιουλίου Οδηγία 2001/21/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου και του Συµβουλίου της 7 ης Μαρτίου 2002 σχετικά µε κοινό Κανονιστικό Πλαίσιο για τα δίκτυα και τις υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών ("Οδηγία Πλαίσιο"), ΕΕ L 108, , σελ. 33. Η οποία αντιστοιχεί στην αγορά υπ. αρ. 7 της Σύστασης 2007/879/ΕΚ της Επιτροπής της 17 ης εκεµβρίου 2007 σχετικά µε τις αγορές που επιδέχονται εκ των προτέρων ρύθµιση σύµφωνα µε την Οδηγία Πλαίσιο, ΕΕ L 344, , σελ. 65 ("Σύσταση για τις σχετικές αγορές") Σύµφωνα µε το άρθρο 6 της Οδηγίας Πλαίσιο. Commission européenne, B-1049 Bruxelles / Europese Commissie, B-1049 Brussel - Belgium. Telephone: (32-2)

2 Σύµφωνα µε το άρθρο 7(3) της Οδηγίας Πλαίσιο, οι Εθνικές Ρυθµιστικές αρχές ("ΕΡΑ") και η Επιτροπή έχουν την δυνατότητα να υποβάλουν στην αρµόδια ΕΡΑ τις παρατηρήσεις τους επί κοινοποιηµένων σχεδίων µέτρων. II. II.1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΣΧΕ ΙΟΥ ΜΕΤΡΟΥ Κοινοποιήσεις πρώτου γύρου ανάλυσης της αγοράς Στον πρώτο γύρο ανάλυσης της αγοράς, τα αποτελέσµατα του οποίου κοινοποιήθηκαν στην Επιτροπή τον Ιούλιο του , η ΕΕΤΤ όρισε τους τέσσερις παρόχους δικτύων κινητής ("Π Κ") που δραστηριοποιούνταν τότε στην Ελληνική αγορά ήτοι την Cosmote SA ("Cosmote"), Vodafone-Panafon SA ("Vodafone"), Stet Hellas SA ("Telestet") και Info-Quest ("Q-Telecom") - ως έχοντες σηµαντική ισχύ στις ορισθείσες σχετικές αγορές ("ΣIΑ"), αποτελούµενες από την παροχή σε επίπεδο χονδρικής τερµατισµού κλήσεων στα µεµονωµένα δίκτυά τους. Η ΕΕΤΤ πρότεινε την εισαγωγή υποχρεώσεων µη-διακριτικής µεταχείρισης (και ως προς τις κλήσεις µέσω GSM Gateways), παροχής πρόσβασης και χρήσης ειδικών ευκολιών δικτύου και διαφάνειας. Αναφορικά µε τον έλεγχο τιµών, η ΕΕΤΤ πρότεινε την επιβολή µίας υποχρέωσης "ευλόγου τιµής" για την Q-Telecom και µίας υποχρέωσης κοστοστρεφούς τιµολόγησης για τους υπόλοιπους Π Κ, η οποία συνίστατο σε µία σταδιακή πορεία µείωσης (glide path) τριών χρόνων κατά την διάρκεια της οποίας τα τέλη τερµατισµού θα έπρεπε να φτάσουν τα επίπεδα-στόχους που θα καθορίζονταν κατ' εφαρµογή ενός µοντέλου Μακροπρόθεσµου Επαυξητικού Κόστους (Long Run Incremental Cost, "LRIC") και επί τη βάσει ενός bottom-up ("BU") υπολογισµού. Η Επιτροπή στα σχόλιά της επί του κοινοποιηθέντος σχεδίου µέτρων προσκάλεσε την ΕΕΤΤ να επανεκτιµήσει την ηπιότητα της προταθείσας σταδιακής πορείας µείωσης και να επανεξετάσει την ανάγκη επιβολής µίας υποχρέωσης λογιστικού διαχωρισµού, την άρση της υποχρέωσης µη-διακριτικής µεταχείρισης ως προς τα GSM gateways καθώς και την αναλογικότητα της µησυµµετρικής εφαρµογής των κανονιστικών υποχρεώσεων. Στην συνέχεια, η ΕΕΤΤ κοινοποίησε στην Επιτροπή ένα τροποποιηµένο σχέδιο µέτρων 5, προτείνοντας µία συντοµότερη σταδιακή πορεία µείωσης και απαλείφοντας την υποχρέωση αµεροληψίας αναφορικά µε τα GSM gateways. Τέλος, το σχέδιο µέτρων επανα-κοινοποιήθηκε και εξετάστηκε από την Επιτροπή τον Απρίλιο του , µετά από την µεταφορά του Κοινοτικού Κανονιστικού Πλαισίου στο εθνικό δίκαιο και την εξαγορά της Q-Telecom από την Telestet, µετονοµασθείσας ως TIM Hellas Telecommunications SA ("TIM"). Αυτή η κοινοποίηση διατήρησε τις ίδιες κανονιστικές υποχρεώσεις για τις εταιρίες Cosmote, Vodafone και ΤΙΜ. Στα θεσπισθέντα τελικά µέτρα της, η ΕΕΤΤ επέβαλε µία σταδιακή πορεία µειώσεων που οδηγούσε σε τιµές-στόχους του ύψους των 10,67 ευρωλεπτών για την Cosmote, 10,71 ευρωλεπτών για την Vodafone και 11,71 ευρωλεπτών για την ΤΙΜ µέχρι την 1 η Ιουνίου 2007, και εισήγαγε µία υποχρέωση λογιστικού διαχωρισµού Υπόθεση EL/2004/0078, SG-Greffe (2004) D/ Υπόθεση EL/2005/0178, SG-Greffe (2005) D/ Υπόθεση EL/2006/0392, SG-Greffe (2006) D/

3 II.2. Ορισµός αγοράς Όπως και στις προηγούµενες κοινοποιήσεις της και σε συµφωνία µε την Σύσταση για τις σχετικές αγορές, η ΕΕΤΤ ορίζει την παροχή σε επίπεδο χονδρικής τερµατισµού φωνητικών κλήσεων στα µεµονωµένα κινητά δίκτυα των Π Κ, ανεξάρτητα από την χρησιµοποιούµενη τεχνολογία, ως µία ξεχωριστή αγορά προϊόντος µε εθνική έκταση. II.3. Εύρεση ΣΙΑ Η ΕΕΤΤ συµπεραίνει ότι ο κάθε Π Κ στην Ελλάδα -ονοµαστικά οι Cosmote, Vodafone και TIM- κατέχει ΣΙΑ στην αντίστοιχη αγορά του. Τα κύρια κριτήρια που λαµβάνονται υπόψη από την ΕΕΤΤ κατά την αξιολόγηση της ΣΙΑ είναι τα µερίδια αγοράς, οι φραγµοί εισόδου και η απουσία δυνητικού ανταγωνισµού, η απουσία αντισταθµιστικής αγοραστικής ισχύος καθώς και η ικανότητα των Π Κ -εν απουσία κανονιστικής ρύθµισης- να προβαίνουν σε πρακτικές που βλάπτουν τον ανταγωνισµό (όπως για παράδειγµα σε υπερβολική ή διακριτική τιµολόγηση και συµπίεση περιθωρίου), ιδιαίτερα ενόψει των ιστορικών τάσεων των τελών τερµατισµού και της σύγκρισης τους σε διεθνές επίπεδο. II.4. ιορθωτικά µέτρα Η ΕΕΤΤ προτείνει την διατήρηση των κανονιστικών µέτρων που ισχύουν δυνάµει της προηγούµενης ανάλυσης της και των προκυψάντων µέτρων, µε την εισαγωγή κάποιων τροποποιήσεων όσον αφορά τις υποχρεώσεις διαφάνειας και ελέγχου τιµών. Έτσι, οι προτεινόµενες ρυθµιστικές υποχρεώσεις είναι: i) πρόσβαση και χρήση ευκολιών δικτύου, ii) iii) iv) µη-διακριτική µεταχείριση, διαφάνεια, συµπεριλαµβανοµένης της υποχρέωσης δηµοσίευσης Προσφοράς Αναφοράς ιασύνδεσης ("ΠΑ"). Στο κοινοποιηµένο σχέδιο µέτρων, προτείνεται η ενίσχυση της ex ante παρέµβασης ώστε να ενδυναµωθεί ο έλεγχος συµµόρφωσης µε τις υποχρεώσεις διαφάνειας, µέσω της υποβολής της ΠΑ προς εκ των προτέρων έγκριση από την ΕΕΤΤ, η οποία και θα µπορεί να επιβάλει τροποποιήσεις στις περιπτώσεις όπου κρίνει ότι αυτές απαιτούνται προς συµµόρφωση µε τις ισχύουσες υποχρεώσεις, λογιστικός διαχωρισµός, v) έλεγχος τιµών µε την µορφή κοστοστρεφούς τιµολόγησης. Αναφορικά µε τον έλεγχο τιµών, η ΕΕΤΤ προτείνει την εισαγωγή ενός µέτρου σταδιακής πορείας µείωσης προς µία ανώτατη τιµή-στόχο, υπολογιζόµενης µε βάση ένα BU-LRIC µοντέλο. Ως ηµεροµηνία εκκίνησης της προτεινόµενης σταδιακής πορείας µείωσης ορίζεται η 15 η Οκτωβρίου 2008 και ως καταληκτική ηµεροµηνία της η 1 η Ιανουαρίου Μεταξύ αυτών των ηµεροµηνιών, καθορίζονται δύο υπό-περίοδοι για την βαθµιαία 3

4 µείωση των τελών. Οι τιµές-οροφές αναφέρονται στα µέσα τέλη τερµατισµού και θα εφαρµοστούν σε όλους τους παρόχους συµµετρικά 7. Πίνακας 1: Σταδιακή πορεία µείωσης των τιµών σε Ευρώ Πάροχος 15/10/2008 1/1// /12/2009 1/1// /12/2010 1/1/ /12/2008 Cosmote 0,0889 0,0786 0,0624 0,0495 Vodafone 0,0889 0,0786 0,0624 0,0495 Wind 0,0889 0,0786 0,0624 0,0495 Το προτεινόµενο κοστολογικό µοντέλο της ΕΕΤΤ βασίζεται στα ιστορικά κόστη των πραγµατικών παρόχων. Ωστόσο, στην απάντηση της στο αίτηµα της Επιτροπής για συµπληρωµατικές πληροφορίες, η ΕΕΤΤ εξήγησε ότι, κατά τον καθορισµό των τιµών, τα κόστη διορθώνονται ώστε να αντανακλούν ένα πάροχο µέσης κλίµακας και να εξαλειφθούν οι διαφορές στα κόστη κτήσης των αδειών GSM. Γι αυτό τον λόγο, σύµφωνα µε την ΕΕΤΤ, τα προτεινόµενα τέλη αντιστοιχούν στα κόστη ενός αποτελεσµατικού παρόχου µέσης κλίµακας 8. Η ΕΕΤΤ προτείνει κάποιες τροποποιήσεις στις αρχές και παραµέτρους του προηγουµένου κοστολογικού µοντέλου της ώστε να επικαιροποιηθεί λαµβάνοντας υπόψη τις αλλαγές στην Ελληνική αγορά, όπως για παράδειγµα την µείωση στον αριθµό των Π Κ, την αύξηση του αριθµού των ενεργών συνδροµητών και του ποσού της κίνησης, την αυξανόµενη συγκρισιµότητα των επιµέρους δικτύων ως προς την γεωγραφική τους κάλυψη και την αυξανόµενη χρήση δικτύων τρίτης γενιάς 9. Οι σχετικές επαυξήσεις του µοντέλου έχουν τροποποιηθεί αντιστοίχως και συνίστανται πλέον στις επαυξήσεις συνδροµητών ή κίνησης στα δίκτυα 2G, συνδροµητών ή κίνησης στα δίκτυα 3G, την επαύξηση κίνησης σε δίκτυα 2G και 3G και τέλος την επαύξηση συνδροµητών σε δίκτυα 2G και 3G. Τα κόστη που είναι κοινά σε κίνηση και συνδροµητές (όπως για παράδειγµα τα τέλη αδειών 2G και 3G) επιµερίζονται στις αντίστοιχες επαυξήσεις µε Κατά την εξαγωγή του συµπεράσµατός της ως προς την καταλληλότητα της επιβολής συµµετρικών τιµών στόχου, η ΕΕΤΤ υιοθέτησε την άποψη της Οµάδας Ευρωπαίων Ρυθµιστών ("ΟΕΡ") και της Επιτροπής ότι οι µόνες διαφορές κόστους που µπορούν καταρχήν να δικαιολογήσουν ασυµµετρία στα τέλη τερµατισµού είναι αυτές που βρίσκονται έξω από τον έλεγχο των παρόχων. Έτσι, η ΕΕΤΤ εξέτασε αν τα υψηλότερα τέλη φάσµατος που καταβλήθηκαν από τις εταιρίες Vodafone και Wind αποτελούν τέτοιους εξωγενείς παράγοντες. Η ΕΕΤΤ συµπέρανε ότι αυτές οι διαφορές κόστους είναι µεταβατικές καθώς επηρεάζουν αποκλειστικά το κόστος παροχής υπηρεσιών µέσω τεχνολογίας δεύτερης γενιάς ("2G") και µπορούν να αντισταθµιστούν από µία ταχύτερη µεταφορά της ζήτησης σε τεχνολογία τρίτης γενιάς ("3G") από τους δύο αυτούς φορείς εκµετάλλευσης, στοιχείο το οποίο, όπως εξηγεί η ΕΕΤΤ, ελήφθη υπόψη κατά την µοντελοποίηση του κόστους. Η ΕΕΤΤ στην απάντησή της στο αίτηµα της Επιτροπής για συµπληρωµατικές πληροφορίες σηµείωσε περαιτέρω ότι χρησιµοποιεί µία µέθοδο οικονοµικής απόσβεσης ώστε να διασφαλίσει ότι το προφίλ ανάκτησης κόστους που υπολογίζεται από το µοντέλο είναι σε συµφωνία µε τα τρέχοντα και προσδοκώµενα κόστη. Και οι τρεις πάροχοι λειτουργούν κινητά δίκτυα τρίτης γενιάς τα οποία βασίζονται σε τεχνολογία UMTS και ένα αυξανόµενο ποσοστό συνδροµητών κινητής τηλεφωνίας (της τάξεως του 10%) χρησιµοποιεί συσκευές τρίτης γενιάς, ενώ οι συνδροµητές στα δίκτυα τρίτης γενιάς αντιπροσωπεύουν το 8% του συνολικού αριθµού συνδροµητών κινητής. 4

5 βάση συντελεστές δροµολόγησης, ενώ συµπεριλαµβάνεται µία προσαύξηση (mark-up) για τα κόστη διοίκησης (business overhead costs). Σύµφωνα µε την ΕΕΤΤ, τα επαυξητικά συνδροµητικά κόστη που συµπεριλαµβάνονται στο µοντέλο αναφέρονται συγκεκριµένα στην παροχή ενηµέρωσης πληροφορίας θέσης, ήτοι τις Βάσεις εδοµένων Οικίας Τοποθεσίας (Home Location Registers, "HLR") και τα Κινητά Κέντρα Μεταγωγής (Mobile Switching Centres, "MSC"), στο µέτρο που χρησιµοποιούνται για την επεξεργασία της ενηµέρωσης θέσης των συνδροµητών. Η ΕΕΤΤ θεωρεί ότι όλα τα λοιπά κόστη δικτύου που συµπεριλαµβάνονται στο µοντέλο σχετίζονται µε την κίνηση 10. III. ΣΧΟΛΙΟ Με βάση την κοινοποίηση και τις συµπληρωµατικές πληροφορίες που υπέβαλε η ΕΕΤΤ, η Επιτροπή έχει το ακόλουθο σχόλιο 11 : Κοστολογικό µοντέλο ενός αποδοτικού παρόχου και ανάγκη για µία οµοιόµορφη Ευρωπαϊκή προσέγγιση: Η Επιτροπή έχει επισηµάνει την σηµασία της ρύθµισης των τελών τερµατισµού µε βάση τα κόστη ενός αποδοτικού παρόχου. Σχετικά µε αυτό, η Επιτροπή σηµειώνει τους ρυθµιστικούς στόχους του Κανονιστικού Πλαισίου, ιδιαίτερα ότι κάθε µηχανισµός ανάκτησης κόστους ή µέθοδος τιµολόγησης θα πρέπει να προάγει την οικονοµική απόδοση και τον βιώσιµο ανταγωνισµό και να µεγιστοποιεί το όφελος για τους καταναλωτές. Με βάση αυτές τις αρχές, η Επιτροπή έχει υπογραµµίσει σε προηγούµενες υποθέσεις την σηµασία της χρήσης από τα κοστολογικά µοντέλα LRIC π.χ. ως προς τα τέλη χρήσης φάσµατος- των τρεχόντων κοστών ενός αποδοτικού παρόχου αντί των ιστορικών κοστών, τα οποία ιστορικά κόστη- κινδυνεύουν να υπερεκτιµήσουν σηµαντικά τα προσήκοντα κόστη 12. Πάροχοι οι οποίοι αποζηµιώνονται µέσω των ρυθµιζόµενων τελών χονδρικής για τα πραγµατικά κόστη που έχουν επωµιστεί, ενδεχοµένως να έχουν λιγότερα κίνητρα να αυξήσουν την αποδοτικότητά τους και οι απορρέουσες αναποδοτικότητες µπορεί να µετακυληθούν στους τελικούς χρήστες µέσω υψηλότερων τιµών λιανικής. Επίσης, µε σκοπό να επιτευχθούν οι στόχοι του Πλαισίου που αναφέρθηκαν ανωτέρω, είναι εξίσου σηµαντικό να εξασφαλισθεί ο κατάλληλος επιµερισµός των κοστών που έχουν αναληφθεί αποδοτικά στην αντίστοιχη υπηρεσία. Ως προς αυτή την άποψη, η Επιτροπή επιθυµεί να υπογραµµίσει ότι καθώς οι χονδρικές υπηρεσίες τερµατισµού κλήσεων σχετίζονται µε την κίνηση, τα σχετικά κόστη που λαµβάνονται υπόψη για την κοστολόγηση των τελών τερµατισµού είναι εξ' ορισµού αυτά που µεταβάλλονται µε την αύξηση της κίνησης του χονδρικού τερµατισµού κλήσεων, ήτοι τα πρόσθετα κόστη που αναλαµβάνονται για την παροχή της εν λόγω υπηρεσίας Αυτά τα κόστη σχετίζονται για παράδειγµα µε τους ιαβιβαστικούς GPRS Κόµβους Υποστήριξης (Geteway GPRS Support Nodes), τους Εξυπηρετητές GPRS Κόµβους Υποστήριξης (Serving GPRS Support Nodes), τις µισθωµένες γραµµές, την µικροκυµατική ζεύξη κ.α. Σύµφωνα µε το άρθρο 7(3) της Οδηγίας Πλαίσιο. Βλ. και την Κοινή Θέση της ΟΕΡ για τα διορθωτικά µέτρα όπου εκφράζεται η προτίµηση για την εκτίµηση των τρεχόντων κοστών καθώς αυτή "τείνει να έχει περισσότερο νόηµα από οικονοµικής απόψεως", ERG (06) 33, Revised ERG Common Position on the approach to appropriate remedies in the ECNS regulatory framework, "Remedies" document, Μάρτιος 2006, σελ

6 Ενόψει των ανωτέρω και των εργασιών που λαµβάνουν χώρα από την ΟΕΡ και την Επιτροπή µε στόχο την προώθηση µια συνεκτικής µεθόδου για την ρύθµιση των χονδρικών χρεώσεων τερµατισµού κλήσεων σε κινητά τηλεφωνικά δίκτυα, η Επιτροπή προσκαλεί την ΕΕΤΤ να αναθεωρήσει την ανάλυσή της όταν µία κοινή προσέγγιση υιοθετηθεί σε Ευρωπαϊκό επίπεδο. Σύµφωνα µε το άρθρο 7 παράγραφος (5) της Οδηγίας Πλαίσιο, η ΕΕΤΤ πρέπει να λάβει υπόψη στον µέγιστο βαθµό τις παρατηρήσεις των άλλων ΕΡΑ και της Επιτροπής και µπορεί να θεσπίσει το προκύπτον µέτρο, και αν το πράξει, το γνωστοποιεί στην Επιτροπή. Η θέση της Επιτροπής σε αυτή την συγκεκριµένη κοινοποίηση ισχύει υπό την επιφύλαξη οποιασδήποτε άλλης απόφασης της Επιτροπής σε σχέση µε άλλες κοινοποιήσεις σχεδίων µέτρων. Σύµφωνα µε το σηµείο 12 της Σύστασης 2003/561/ΕΚ 13 η Επιτροπή θα δηµοσιεύσει αυτό το κείµενο στην ιστοσελίδα της. Η Επιτροπή δεν θεωρεί ότι οι πληροφορίες που περιέχονται σε αυτό είναι εµπιστευτικές. Καλείστε να ενηµερώσετε την Επιτροπή 14 εντός τριών ηµερών µετά την παραλαβή του αν θεωρείτε ότι, σύµφωνα µε τους Κοινοτικούς και εθνικούς κανόνες επιχειρηµατικού απορρήτου, αυτό το κείµενο περιέχει εµπιστευτικές πληροφορίες που θέλετε να απαλειφθούν πριν τη δηµοσίευση. Πρέπει να αιτιολογήσετε το αίτηµά σας. Με εκτίµηση, Για την Επιτροπή, Fabio Colasanti Γενικός ιευθυντής Σύσταση της Επιτροπής 2003/561/ΕΚ της 23 Ιουλίου 2003 σχετικά µε τις κοινοποιήσεις, προθεσµίες και διαβουλεύσεις σύµφωνα µε το Άρθρο 7 της Οδηγίας 2002/21/ΕΚ, ΕΕ L 190, , σελ. 13. Το αίτηµά σας πρέπει να σταλεί είτε µε INFSO-COMP-ARTICLE7@ec.europa.eu ή µε fax: