Περίγραμμα. Διεθνείς Οργανισμοί στη Δημόσια Υγεία σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Ορισμοί Δημόσια υγεία

Transcript

1 Περίγραμμα ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑ ΥΓΕΙΑ Διεθνείς Οργανισμοί στη Δημόσια Υγεία σε εθνικό και διεθνές επίπεδο 11/3/2015 Βίκυ Μπενέτου, Επίκουρη Καθηγήτρια Ορισμός δημόσιας υγείας- χαρακτηριστικά - δράσεις δημόσιας υγείας Διεθνείς Οργανισμοί/Φορείς που ασχολούνται με τη δημόσια υγεία Στόχοι και σημασία της συνεργασίας των Oργανισμών/φορέων στη δημόσια υγεία σε εθνικό και διεθνές επίπεδο Παραδείγματα επιτυχούς συνεργασίας για την επίλυση προβλημάτων και προαγωγής της δημόσιας υγείας Οργανισμοί/φορείς που ασχολούνται με τη δημόσια υγεία στην Ελλάδα Ορισμοί Δημόσια υγεία Δημόσια Υγεία ή Δημόσια Υγιεινή ή Προληπτική Ιατρική είναι η επιστήμη και η τέχνη: της πρόληψης των νοσημάτων της αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης της προαγωγής της υγείας του πληθυσμού μέσω της οργανωμένης κοινωνικής προσπάθειας (EA Winslow, 1923). Δεν ταυτίζεται με την κρατική φροντίδα υγείας/δημόσια περίθαλψη Πολυ-επιστημονική (π.χ ιατρούς, βιοστατιστικούς, κοινωνιολόγους, οικονομολόγους, κ.α) Δράσεις της Δημόσιας Υγείας 1) Αξιολόγηση της υγείας του πληθυσμού 2) Διάγνωση προβλημάτων υγείας 3) Ανέρευση προέλευσης των προβλημάτων υγείας 4) Σχεδιασμός επίλυσής τους Βασίζονται επιστημονικά στην αλληλοσυμπλήρωση 3 επιστημονικών πεδίων: 1) Βασικές επιστήμες 2) Κλινικές επιστήμες ή Ιατρική 3) Επιστήμες της Δημόσιας Υγείας Υπεισέρχεται σε ένα βαθμό η πολιτική (εφαρμογή πολιτικών και νόμων που σχετίζονται με την υγεία υγείας) Αντικείμενο μελέτης Σκοπός Παραδείγματα Χαρακτηριστικά Βασικών Επιστημών, Κλινικών Επιστημών και Επιστημών Δημόσιας Υγείας Βασικές Επιστήμες Κύτταρα, ιστοί, πειραματόζωα Ανεύρεση μηχ/σμών ανάπτυξης νοσ/των, επιδράσεις τοξικών ουσιών Βιολογία Φυσιολογία Ανατομία Τοξικολογία Κλινικές Επιστήμες (Ιατρική) Μεμονωμένα άτομα (ασθενείς) στις Υπηρεσίες Υγείας Διάγνωση Πρόγνωση, Ίαση της νόσου Παθολογία Χειρουργική Παιδιατρική Επιστήμες Δημόσιας Υγείας Πληθυσμοί και κοινότητες Πρόληψη νοσημάτων και προαγωγή υγείας Επιδημιολογία, Βιοστατιστική Περιβαλλοντική Υγεία Aschengrau, G. Seage. Επιστημονική Επιμέλεια-Μετάφραση, Α. Χατζάκης Διεθνείς Οργανισμοί που σχετίζονται με την δημόσια υγεία Μπορούν να διακριθούν σε: Α) Κυβερνητικοί Πολυμερείς (η χρηματοδότηση προέρχεται από πολλές κυβερνήσεις και διανέμεται σε πολλές χώρες ), όπως ΠΟΥ Διμερείς (οργανισμοί σε μία χώρα που υποστηρίζουν αναπτυσσόμενες χώρες) όπως USAID (United States Agency for International Development) Β) Μη κυβερνητικοί Οργανισμοί Π.χ. International Committee of the Red Cross, Medicins Sans Frontieres 1

2 Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) Υπεύθυνος Οργανισμός για τον συντονισμό και την οργάνωση όλων των ζητημάτων υγείας μέσα στο πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών Όλες οι χώρες/μέλη των Ηνωμένων Εθνών μπορούν να γίνουν μέλη του ΠΟΥ αφού δεχτούν το Καταστατικό του Άλλες χώρες μπορούν να γίνουν μέλη αφού γίνουν αποδεκτές από την πλειοψηφία του Παγκόσμιου Συμβουλίου Υγείας Συμμετέχουν 194 χώρες/μέλη «Τον 21 ο αιώνα η προάσπιση και προαγωγή της υγείας αποτελεί ευθύνη όλων και προϋποθέτει την ισότιμη πρόσβαση στη βασική περίθαλψη και την κοινή άμυνα σε διεθνείς απειλές» Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) Ιδρύθηκε το 1945 μετά τον 2 ο Παγκόσμιο Πόλεμο από 51 χώρες Να προασπίσει την διεθνή ειρήνη και ασφάλεια, να αναπτύξει τις φιλικές σχέσεις μεταξύ των χωρών και την προαγωγή της κοινωνικής προόδου, της βελτίωσης του επιπέδου ζωής και της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αποτελεί το κέντρο όπου συντελείται η εναρμόνιση των δράσεων των επιμέρους χωρών για την επίτευξη των παραπάνω στόχων Το 2011, αριθμούσε 194 κράτη μέλη Δομές: General Assembly Γενική Συνέλευση the Security Council - Συμβούλιο Ασφαλείας the Economic and Social Council - Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο Διεθνές Δικαστήριο Οι βασικές λειτουργίες του ΠΟΥ 1) Συντονίζει την αντιμετώπιση κρίσιμων καταστάσεων και διασφαλίζει την κοινή δράση όταν αυτό απαιτείται 2) Διαμορφώνει τις ερευνητικές προτεραιότητες και δίνει το έναυσμα για τη δημιουργία νέας γνώσης και τη μετάδοση της 3) Θέτει τις βάσεις και τα κριτήρια και προάγει και παρακολουθεί την εφαρμογή τους 4) Διατυπώνει επιλογές πολιτικών υγείας που είναι τεκμηριωμένες επιστημονικά και λαμβάνουν υπόψη σημαντικά ηθικά ζητήματα 5) Προσφέρει τεχνική υποστήριξη και υποστηρίζει την επίτευξη αλλαγών 6) Καταγράφει την κατάσταση υγείας και αξιολογεί τις τάσεις στους δείκτες υγείας "Engaging for health, Διοικητικές δομές του ΠΟΥ Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Υγείας (World Health Assembly) αποτελεί το ανώτερο όργανο λήψης αποφάσεων Συνεδριάζει στη Γενεύη κάθε Μάιο (ετησίως) και η σύνθεσή του αποτελείται από αντιπροσωπείες από τις 194 χώρες-μέλη Η κύρια λειτουργία του είναι ο καθορισμός των πολιτικών του Οργανισμού. Το Συμβούλιο εκλέγει τον Γενικό-Διευθυντή* που είναι υπεύθυνος για τις οικονομικές πολιτικές του ΠΟΥ (αξιολογεί και εγκρίνει το προτεινόμενο οικονομικό πρόγραμμα και προϋπολογισμό του ΠΟΥ). Το Διοικητικό Συμβούλιο (Executive Board) υποβάλλει εκθέσεις για θέματα για τα οποία πρέπει να ληφθούν περαιτέρω μέτρα, έρευνα και/ή καταγραφή. * Dr Margaret Chan Διοικητικές δομές Το Διοικητικό Συμβούλιο αποτελείται από 34 μέλη που εξειδικευμένα στον χώρο της υγείας Τα μέλη εκλέγονται κάθε 3 χρόνια. Κατά τη διάρκεια της βασικής συνάντησης του Συμβουλίου συμφωνείται η agenda του Παγκόσμιου Συμβουλίου Υγείας Η Γραμματεία του ΠΟΥ έχει περίπου υπαλλήλους στα κεντρικά και περιφερειακά του σημεία. Γραφεία του ΠΟΥ 3 γεωγραφικά σημεία: Α) WHO HQ, Γενεύη θέματα παγκόσμιας σημασίας Β) WHO Regional Office for Europe (Κοπενγχάγη, Δανία) για Ευρωπαϊκά θέματα C) Σε επίπεδο χώρας Επίσης, PAHO (PAN American Health Organization) Regional office for the Americas 2

3 World Health Report Αποτελεί την κυριότερη τακτική έκδοση του ΠΟΥ Εκδίδεται από το 1995 Συνδυάζει αξιολόγηση της κατάστασης υγείας παγκοσμίως και περιλαμβάνει στατιστικά στοιχεία για όλες τις χώρες με έμφαση σε κάποιο συγκεκριμένο θέμα. Ο βασικός στόχος η ενημέρωση των χωρών, οργανισμών και άλλων εμπλεκομένων για την διαμόρφωση πολιτικής υγείας και τις προτεραιότητες σε χρηματοδότηση. Διανέμεται στο ευρύ κοινό, Πανεπιστήμια, Νοσοκομεία, ΜΜΕ Θέματα παλαιοτέρων Reports World health report 2013: Research for universal health Coverage 2010: The world health report - Health systems financing: the path to universal coverage 2008: The World Health Report - primary Health Care (Now More Than Ever) 2007: The world health report - A safer future: global public health security in the 21st century 2006: The World Health Report - working together for health 2005: The World Health Report - make every mother and child count Μερικές βάσεις Δεδομένων του ΠΟΥ WHO Mortality Database Σύνοψη στοιχείων θνησιμότητας ανά ηλικία, φύλο, αιτία θανάτου, όπως δηλώνονται ετησίως από τις χώρες μέλη Global Database on Child Growth and Malnutrition Global database on the Implementation of Nutrition Action (GINA): Δημιουργήθηκε τον November Δίνει πληροφορίες για διατροφικές πολιτικές και παρεμβάσεις. Το Οικονομικό και Κοινωνικό Συμβούλιο του ΟΗΕ Δομές που σχετίζονται με την δημόσια υγεία: UNICEF (The United nation Children s Fund) UNDP (United Nation Development Programme) UNICEF (The United Nation Children s Fund) Δίνει προτεραιότητα στην υγεία των παιδιών που είναι περισσότερα ευάλωτα Κυρίως παιδιά στις φτωχότερες χώρες και τα παιδιά μικρότερα των 5 ετών Χρησιμοποιεί το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης για την υποστήριξη υπηρεσιών υγείας UNDP (United Nation Development Programme) Βρίσκεται σε περισσότερες από 170 χώρες Στόχος η εξάλειψη της φτώχειας και η μείωση των κοινωνικών ανισοτήτων και αποκλεισμών Υποστηρίζει προγράμματα για την «υγεία, την εκπαίδευση και την εργασία» Σε συνεργασία με τον ΠΟΥ και την Παγκόσμια Τράπεζα χρηματοδοτεί το Special Programme for Research and Training in Tropical Diseases (TDR). 3

4 Συνεργαζόμενα κέντρα ΠΟΥ Πρόκειται για διάφορα ερευνητικά κέντρα: π.χ Ινστιτούτα, Πανεπιστημιακά κέντρα, ιδρύματα, Ακαδημίες Ορίζονται από τον Γενικό-Διευθυντή Στόχο: την διεξαγωγή δραστηριοτήτων προς ενίσχυση των στόχων του ΠΟΥ 800 WHO κέντρα σε περισσότερες από 80 χώρες σε θέματα που σχετίζονται με π.χ: επαγγελματική υγεία, λοιμώδη νοσήματα, διατροφή, ψυχική υγεία, χρόνια νοσήματα, τεχνολογίες της υγείας IARC International Agency for Research on Cancer (IARC) Διεθνές Ινστιτούτο για την Έρευνα για τον καρκίνο Στόχοι: η προαγωγή της διεθνούς συνεργασίας για την έρευνα στον καρκίνο Συνδυάζει πολλούς κλάδους και ειδικότητες (επιδημιολογία, βιοστατιστική και εργαστηριακή έρευνα) με στόχο την ανεύρεση της αιτιολογίας του καρκίνου Συντονίζει έρευνα μεταξύ χωρών και οργανισμών, και διεξάγει έρευνα σε χώρες χαμηλού και μεσαίου κοινωνικοοικονομικού επιπέδου Διοικητικές δομές IARC Ιδρύθηκε το 1965 μετά από απόφαση του 18 ου Παγκόσμιου Συμβουλίου Υγείας Εδρεύσει στην Λυών της Γαλλίας Υπάγεται στον ΠΟΥ και ακολουθεί τις δομές του. IARC Δημοσιεύσεις World Cancer Report 1 st volume: nd volume: rd volume: 2013 IARC Governing Council (GC) and the IARC Scientific Council (SC). IARC Βάσεις Δεδομένων Globocan 2012 Cancer incidence, mortality, prevalence and DALY s in European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων Δημιουργήθηκε το Πρόκειται για οργανισμό της ΕΕ με στόχο να βελτιώσει και προασπίσει την υγεία του ευρωπαϊκού πληθυσμού από τα λοιμώδη νοσήματα Εδρεύει στη Στοκχόλμη, Σουηδίας Συνεργάζεται στενά με τον ΠΟΥ 4

5 Πρόσφατο Report του ECDC: HIV in Greece Since the beginning of 2011, Greece has been facing a significant outbreak of HIV among people who inject drugs in Athens. Following an invitation from Greek authorities, a team of experts from ECDC, the European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction (EMCDDA) and the WHO Regional Office for Europe visited Greece in May The European Union Agency for Fundamental Rights (FRA) joined the mission as observers. Συνεργασία ΕΕ και Διεθνών Οργανισμών Η συνεργασία ΕΕ-ΠΟΥ, στο πλαίσιο της Δήλωσης της Μόσχας του 2010, αφορά τους ακόλουθους τομείς: υγειονομική ασφάλεια καινοτομία στον τομέα της υγείας ενίσχυση των συστημάτων υγείας ανισότητες στον τομέα της υγείας υγειονομικές πληροφορίες συνεργασία μεταξύ των αντιπροσωπειών της ΕΕ και των γραφείων του ΠΟΥ σε χώρες εκτός ΕΕ. Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τις Πολιτικές και τα Συστήματα Υγείας (EOHSP) Το Ευρωπαϊκο Παρατηρητήριο για τις Πολιτικές και τα Συστήματα Υγείας στηρίζει και προωθεί τη χάραξη πολιτικής στον τομέα της υγείας βάσει επιστημονικών στοιχείων και μέσω ολοκληρωμένης και εμπεριστατωμένης ανάλυσης των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης στην Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι εταίρος του Παρατηρητηρίου από το Διεθνείς Οργανισμοί Δημόσιας Υγείας USA National Institutes of Health (NIH- Bethesda US) Centers of Disease Control (CDC- Atlanta US) Μητρικός θηλασμός Προτεραιότητα της δημόσιας υγείας Παράδειγμα επιτυχούς συνεργασίας Διεθνών Οργανισμών για την επίλυση προβλημάτων δημόσιας υγείας Στην Ευρώπη, ο ΜΘ δεν προάγεται ούτε υποστηρίζεται όσο θα έπρεπε Τα χαμηλά ποσοστά και η πρόωρη διακοπή του έχουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία και την ευημερία: ΜΗΤΕΡΕΣ-ΠΑΙΔΙΑ Αρνητικές επιπτώσεις: ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 5

6 Ποσοστά αποκλειστικού μητρικού θηλασμού Εθνική Μελέτη Θηλασμού (ΙΥΠ και ΕΣΔΥ Αντωνιάδου Ι και συν, 2009) Δείγμα 1 Δείγμα 2 1 η μέρα 41,1% 41,1% 1 η εβδομάδα 37,4% 36.9% 1 ο μήνα 20,7% 20,4% 3 ο μήνα 11,1% 9,5% 1981: Διεθνής Κώδικας Εμπορίας Υποκατάστατων του Μητρικού Γάλακτος 18 months (Gov/UN/NGOs/IFM) Υπέρ - 118κράτη μέλη Κατά: ΗΠΑ Λευκό: Αργεντινή, η Ιαπωνία και η Κορέα National Measures 6 ο μήνα 0,9% 0,4% Μητρικός θηλασμός: Εθνικό πρόβλημα. Α. ΜΑΛΛΙΑΡΟΥ. Δελτίο Α Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, 43 η Παιδιατρική Θεραπευτική Ενημέρωση, Τόμος 57. Τεύχος : Διεθνής Κώδικας Εμπορίας Υποκατάστατων του Μητρικού Γάλακτος - Υιοθετήθηκε το 1981 από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Υγείας ως Σύσταση - Στόχος: η συνεισφορά στη διατήρηση ασφαλούς και υγιεινής διατροφής στη βρεφική ηλικία, μέσω της: α) Προστασίας και Ανάδειξης του μητρικού θηλασμού β) Διασφάλισης της σωστής χρήσης των υποκατάστατων του μητρικού γάλακτος, όποτε αυτά πρέπει να χρησιμοποιηθούν. Η σωστή χρήση διασφαλίζεται με: την ενημέρωση του κοινού και των επαγγελματιών υγείας τη σωστή παραγωγή, διαφήμιση και διάθεση των υποκατάστατων του μητρικού γάλακτος ΔΕΝ ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ: Οι ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ του Διεθνούς Κώδικα Η διαφήμιση των υποκατάστατων του μητρικού γάλακτος στο ευρύ κοινό Η δωρεάν ή χαμηλού κόστους διάθεση δειγμάτων στις μητέρες Η επαφή των εκπροσώπων των εταιριών με τις μητέρες Η προώθηση των προϊόντων αυτών σε υπηρεσίες παροχής υγείας Η διάθεση δώρων ή δειγμάτων στους επαγγελματίες των υπηρεσιών υγείας ή στις οικογένειές τους Λέξεις ή εικόνες που εξιδανικεύουν τα υποκατάστατα γάλακτος (συμπεριλαμβανομένων και φωτογραφιών βρεφών με τα προϊόντα αυτά) Οι ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ του Διεθνούς Κώδικα Χώρες που ενσωμάτωσαν τον Διεθνή Κώδικα στην εθνική νομοθεσία ΕΠΙΒΑΛΕΤΑΙ: Η επιστημονικά τεκμηριωμένη πληροφόρηση των επαγγελματιών υγείας για την τεχνητή διατροφή Η διασφάλιση από την Πολιτεία αντικειμενικής και συνεπούς πληροφόρησης για τη διατροφή των βρεφών και των μικρών παιδιών Κάθε πληροφόρηση σχετικά με την τεχνητή διατροφή των βρεφών συμπεριλαμβανομένης της διατροφικής σήμανσης, πρέπει να παραθέτει με σαφήνεια τα πλεονεκτήματα του μητρικού θηλασμού και να προειδοποιεί για το κόστος και τα μειονεκτήματα της τεχνητής διατροφής. 6

7 Πρόοδος στην εφαρμογή του Διεθνούς Κώδικα Ελλάδα Υιοθέτησε τον Διεθνή Κώδικα το 1983 Ακολουθεί και εναρμονίζεται με τις οδηγίες της ΕΕ οπότε πρέπει να τις υιοθετήσει ως νομοθεσία Πρόβλημα: Οι οδηγίες της ΕΕ δεν εφαρμόζουν όλα το άρθρα του Διεθνούς Κώδικα Ο εφαρμογή του Κώδικα στην Ελλάδα ελέγχεται από τον ΕΟΦ Παραβιάσεις του Κώδικα συχνές, ανώτατο πρόστιμο χαμηλό (περίπου ευρώ) Προσοχή το γάλα σε σκόνη δεν είναι πάντα στείρο E. sakazakii βρέθηκε σε γάλα σκόνη, προϊόν που θεωρείται από τους καταναλωτές «στείρο» Το 14% του γάλακτος σε σκόνη στις ΗΠΑ βρέθηκε μολυσμένο από Enterobacter sakazakii : «Οι κλινικοί ιατροί πρέπει να γνωρίζουν ότι το γάλα σε σκόνη δεν είναι στείρο και μπορεί να περιέχει μικροβιακά ευκαιριακά παθογόνα μικρόβια για τον άνθρωπο» USA Food and Drug Administration, 2002 Διεθνής κινητοποίηση και δράση ΠΟΥ και FAO διοργάνωσε 2 international expert meetings για την μελέτη των δεδομένων και την ενημέρωση των σχετικών δομών του ΟΗΕ: 1) Codex Allimentarius Committee on Food Hygiene 2) Παγκόσμιο Συμβούλιο Υγείας Τα 2005, στην Παγκόσμια Διάσκεψη Υγείας ψηφίστηκε η resolution (ψήφισμα) που ζητάει την ενσωμάτωση στις ετικέτες των προϊόντων για προειδοποιήσεις ότι το προϊόν δεν είναι στείρο και ενημέρωση των επαγγελματιών υγείας. MODERN HEALTH SERVICE medicalisation of birth BELIEF TRADITION CULTURE Παράγοντες που επηρεάζουν τα ποσοστά του μητρικού θηλασμού PROTEST OVER BOTTLE BABIES HEALTH PROFESSIONALS (taught about formula, not breastfeeding, Gifts, sponsorship) BETTER EDUCATION OF DOCTORS PROMOTION OF ARTIFICIAL FEEDING by manufacturers CODE & Resolutions BFHI MASS MEDIA Formula feeding fashionable BF CAMPAIGN Full info to parents MORE WORKING MOTHERS MATERNITY PROTECTION EDUCATION, MOTIVATION & SUPPORT FOR CHILDREN S RIGHTS Is the International Code of marketing of breastmilk substitutes still necessary? Lida Lhotska, IBFAN, Athens : Παγκόσμια Στρατηγική για τη Διατροφή του Βρέφους και του Μικρού Παιδιού «Ως παγκόσμια σύσταση δημόσιας υγείας, τα βρέφη πρέπει να θηλάζουν αποκλειστικά για τους έξι πρώτους μήνες ζωής, για να αποκτήσουν την ιδανική αύξηση, ανάπτυξη και υγεία. Μετά τους έξι πρώτους μήνες, για να αντιμετωπιστούν οι διατροφικές ανάγκες, τα βρέφη πρέπει να διατρέφονται με επαρκή και ασφαλή συμπληρωματική τροφή, ενώ ο ΜΘ συνεχίζεται ως τα δύο χρόνια ζωής ή και μετά» World Health Organization. Global Strategy for Infant and Young Child Feeding. World Health Organization, Geneva,

8 ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΡΕΦΩΝ ΠΟΥ ΘΗΛΑΖΟΥΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ Έχουν διαφορετική φυσιολογική πορεία ανάπτυξης σε σχέση με τα βρέφη που δεν θηλάζουν Η ανάπτυξή τους δεν θα πρέπει να συγκρίνεται με την ανάπτυξη των βρεφών που δεν θηλάζουν. Ελληνικοί Οργανισμοί Δημόσιας Υγείας The WHO Child Growth Standards Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) Ιδρύθηκε το 1992, ως Νομικό Πρόσωπο Ιδιωτικού Δικαίου, με την επωνυμία «Κέντρο Ελέγχου Ειδικών Λοιμώξεων (Κ.Ε.Ε.Λ.)» Εθνικός φορέας για την πρόληψη και τη θεραπευτική αντιμετώπιση των ειδικών μεταδοτικών νοσημάτων (π.χ. AIDS, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα και τις ιογενείς ηπατίτιδες). Σταδιακά το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. επέκτεινε τη δραστηριότητά του στην αντιμετώπιση και άλλων λοιμωδών νοσημάτων (φυματίωση, νόσος των τρελών αγελάδων, νοσοκομειακές λοιμώξεις κ.λπ.), οξέων συμβάντων Δημόσιας Υγείας από βιολογικά, τοξικά και χημικά αίτια και στην επιδημιολογική επιτήρηση. Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) Από το 2005, το Κ.Ε.Ε.Λ. μετονομάζεται σε Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) Επεκτείνει τις δραστηριότητές του σε όλους τους τομείς της Δημόσιας Υγείας, συμπεριλαμβανομένων των χρόνιων μη λοιμωδών νοσημάτων, των ατυχημάτων, της περιβαλλοντικής υγιεινής κ.λπ., ενώ ενσωματώνονται σε αυτό: το Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας (Κ.Ε.Δ.Υ.), τα Περιφερειακά Εργαστήρια Δημόσιας Υγείας (Π.Ε.Δ.Υ.) Εθνικό Αρχείο Νεοπλασιών. Aρμοδιότητα αναγνώρισης Εργαστηρίων, Τμημάτων Α.Ε.Ι., Ε.Σ.Δ.Υ. και Μονάδων Νοσοκομείων ή άλλων φορέων του ευρύτερου δημόσιου τομέα ως Κέντρα Αναφοράς, για συγκεκριμένα θέματα Δημόσιας Υγείας. Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.) Στις αρμοδιότητες του ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. συμπεριλαμβάνονται: Η επιδημιολογική επιτήρηση και έλεγχος λοιμωδών νόσων. Η λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση του HIV/AIDS. Η λήψη δράσεων για την καταπολέμηση ιογενών ηπατίτιδων. Η αντιμετώπιση των βιολογικών και τοξικών κινδύνων. Η ανάπτυξη δράσεων για τη διασφάλιση της υγείας, όσον αφορά στους μετακινούμενους πληθυσμούς. Η αντιμετώπιση φυματίωσης και ζωοανθρωπονόσων. Η ανάληψη δράσεων για την επιτήρηση και πρόληψη λοιμώξεων σε χώρους παροχής υγείας. Σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων ενημέρωσης του πληθυσμού. Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας (Κ.Ε.Δ.Υ.) Το ιδρύθηκε το Μέχρι το 2005, υπό την άμεση ευθύνη του Υπουργείου Υγείας (Γενική Διεύθυνση Δημόσιας Υγείας) Σκοπός του εργαστηρίου είναι: 1) Η βοήθεια στη διάγνωση, επισήμανση και λύση σημαντικών υγειονομικών και επιδημιολογικών προβλημάτων της χώρας, 2) Η ερευνητική δραστηριότητα για την εφαρμογή νέων μεθόδων μικροβιολογικών αναλύσεων σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα. 3) Η εκπαίδευση προσωπικού άλλων συναφών υπηρεσιών. 4) Η συνεργασία με Εθνικά Κέντρα Αναφοράς, εργαστήρια πανεπιστημιακών σχολών, Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ., Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, Γενικό Χημείο του Κράτους, κ.λπ. 8

9 Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας (Κ.Ε.Δ.Υ.) Αρμοδιότητες (1) Η άσκηση προληπτικού και κατασταλτικού υγειονομικού ελέγχου στα πόσιμα νερά, αναψυκτικά, γάλα, τρόφιμα Ο μικροβιολογικός έλεγχος θαλάσσιων νερών για το χαρακτηρισμό της καταλληλότητάς τους για κολύμβηση. Οι μικροβιολογικές, βιολογικές και λοιπές εξετάσεις βιολογικών προϊόντων προς διαπίστωση της στειρότητάς τους, της έλλειψης τοξικότητας ή πυρετογόνου δράσης. Η εκτέλεση διαγνωστικών και λοιπών εξετάσεων που εξυπηρετούν στην προάσπιση της Δημόσιας Υγείας (Διαγνωστικό Κέντρο Χολέρας). Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας (Κ.Ε.Δ.Υ.) Αρμοδιότητες (2) Η εξασφάλιση της ικανότητας άμεσης και ακριβούς διαχείρισης μεγάλου αριθμού αναλύσεων σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών, βιοτρομοκρατίας και κάθε άλλης κατάστασης ανάγκης. Η συντήρηση, διακίνηση προς όλες τις υγειονομικές υπηρεσίες της χώρας και διάθεση εμβολίων, ορών και συναφών βιολογικών προϊόντων που προμηθεύεται από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Ο συντονισμός, η εποπτεία και ο έλεγχος του επιστημονικού έργου των Περιφερειακών Εργαστηρίων Δημόσιας Υγείας (Π.Ε.Δ.Υ.) και η ανάπτυξη διατομεακής συνεργασίας και δράσης με άλλες υπηρεσίες του δημόσιου τομέα. Η συμμετοχή σε διυπουργικές ομάδες και επιτροπές, ομάδες εργασίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Δίκτυο Μικροβιολογικών Εργαστηρίων Νερού κ.λπ. Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού (Ι.Υ.Π) Ιδρύθηκε το Είναι Ν.Π.Ι.Δ. εποπτευόμενο από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, το οποίο διοικείται από διοικούσα επιτροπή, που ορίζεται από τον υπουργό. Λειτουργεί επίσης επιστημονικό συμβούλιο, το οποίο αποτελείται από τους διευθυντές των διευθύνσεων και τομέων του. Σκοπός να παρέχει εξειδικευμένο έργο πρόληψης και Δημόσιας Υγείας και να αναπτύξει ερευνητική και εκπαιδευτική δραστηριότητα στο πεδίο της υγείας του παιδιού. Υλοποιεί τα τρία εθνικά ανιχνευτικά προγράμματα κληρονομικών νοσημάτων της νεογνικής ηλικίας, για ολόκληρη τη χώρα Άλλοι οργανισμοί/φορείς δημόσιας υγείας Ελληνικό Ινστιτούτο Pasteur αποτελεί Ανεξάρτητο Ν.Π.Ι.Δ., το οποίο εποπτεύεται από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχvoλoγίας, και από το Γαλλικό Ινστιτούτο Pasteur. Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας (Ε.Σ.Δ.Υ.) Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων (Ε.Φ.Ε.Τ.) Ιδρύθηκε με το Ν. 2741/1999. Είναι Ν.Π.Δ.Δ. που τελεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Ανάπτυξης. Ο Ε.Φ.Ε.Τ. αποτελεί τον κύριο φορέα ελέγχου τροφίμων στην Ελλάδα Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών Άλλοι οργανισμοί/φορείς δημόσιας υγείας Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος» Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών (Ο.ΚΑ.ΝΑ.) ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε: Ελληνικό Ινστιτούτο Υγιεινής & Ασφάλειας στην Εργασία 9