Προστασία των αρπακτικών πουλιών του άσους αδιάς (LIFENAT02/GR/8497)

Transcript

1 Προστασία των αρπακτικών πουλιών του άσους αδιάς (LIFENAT02/GR/8497) Ενδιάµεση Αναφορά Προόδου Συντάκτης αναφοράς: Κωνσταντίνος Λιαρίκος Συντονιστής Προγράµµατος WWF Ελλάς Φιλελλήνων Αθήνα

2 Προστασία των αρπακτικών πουλιών του άσους αδιάς (LIFENAT02/GR/8497) Ενδιάµεση Αναφορά Προόδου Αθήνα 2004 Το πρόγραµµα «Προστασία των Αρπακτικών πουλιών του άσους αδιάς» χρηµατοδοτείται κατά 60% από πόρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και κατά 40% από ιδίους πόρους του WWF Ελλάς. Για την ανεύρεση αυτών των πόρων, το WWF Ελλάς βασίζεται στις συνεισφορές των µελών του αλλά και σε µικρότερες ή µεγαλύτερες δωρεές διακεκριµένων υποστηρικτών, στους οποίους θα θέλαµε να εκφράσουµε τις θερµότερες ευχαριστίες µας. Ιδιαίτερη ευγνωµοσύνη οφείλουµε στο Ίδρυµα Α. Γ. Λεβέντη, η πολύτιµη υποστήριξη του οποίου συνεισφέρει καταλυτικά στην υλοποίηση των δράσεων µας. Εικονογράφηση εξωφύλλου: Tuisku Lehtiniemi 2

3 Conservation of Birds of Prey in the Dadia Forest Reserve, Greece (LIFENAT02/GR/8497) Interim Progress Report Athens 2004 The project Conservation of Birds of Prey in the Dadia Forest Reserve, Greece is financed by the European Commission (60%) and by own finances of WWF Greece (40%). In meeting its co-financing obligations, WWF Greece relies on the support of its members and distinguished supporters. Our warmest appreciation is due. A special address of our sincere gratitude is due to the A. G. Leventis Foundation, the most valuable support of which enables us to carry out some of our most important work. Cover illustration: Tuisku Lehtiniemi 3

4 Πρόλογος στην ενδιάµεση αναφορά Η παρούσα ενδιάµεση αναφορά συντάχθηκε τον Φεβρουάριο του 2004, µε σκοπό την ανασκόπηση της προόδου του προγράµµατος LIFE Φύση «Προστασία των αρπακτικών πουλιών του άσους αδιάς», το οποίο υλοποιείται από το WWF Ελλάς. Η αναφορά καλύπτει ουσιαστικά ολόκληρη τη µέχρι τώρα περίοδο υλοποίησης του προγράµµατος ( ), παρ ότι ιδιαίτερο βάρος δίνεται στο δεύτερο έτος υλοποίησης, καθώς οι δράσεις του πρώτου έχουν ήδη καλυφθεί από την πρώτη ετήσια αναφορά. Κατά τη σύνταξη της παρούσας αναφοράς έγινε κάθε προσπάθεια να συµβιβαστούν, αφενός η πληρότητα της πληροφορίας και αφετέρου η συντοµία και η σαφήνεια. Αν και πιστεύουµε ότι αυτό σε µεγάλο βαθµό έχει επιτευχθεί, είναι πολύ πιθανόν να δηµιουργείται κάποιες στιγµές η αίσθηση ενός ελλείµµατος πληροφορίας ειδικά στα σηµεία που αφορούν την εφαρµογή των δράσεων επιστηµονικής παρακολούθησης. Για αυτές τις δράσεις υπάρχει πολύ πληρέστερη περιγραφή στις σχετικές τεχνικές αναφορές, οι οποίες και επισυνάπτονται. Πλήρης πληροφόρηση και για τα οικονοµικά δεδοµένα του προγράµµατος παρέχεται στην οικονοµική αναφορά. Ως γλώσσα συγγραφής της αναφοράς έχει επιλεχθεί η Ελληνική, έτσι ώστε να διευκολυνθεί η χρήση της για την ενηµέρωση των τοπικών και εθνικών υπηρεσιών και αρχών. Παρ όλα αυτά κάποια βασικά σηµεία της αναφοράς παρουσιάζονται και στα αγγλικά, έτσι ώστε να γίνει εφικτή η καλύτερη ενηµέρωση των κοινοτικών οργάνων. Στα σηµεία αυτά περιλαµβάνονται η περίληψη της αναφοράς, τα βασικά συµπεράσµατα για την πρόοδο κάθε δράσης και κάθε µέτρου και οι πίνακες. Τα παραδοτέα του προγράµµατος, τα οποία επισυνάπτονται, είναι γραµµένα είτε στα ελληνικά είτε στα αγγλικά, αντικατοπτρίζοντας τόσο την επιθυµητή κατεύθυνση τους όσο και την συµµετοχή στην συγγραφή των ερευνητών πεδίου, που στην πλειοψηφία τους δεν είναι έλληνες. Ελπίζουµε ότι το περιεχόµενο και η διάρθρωση της αναφοράς θα καλύψουν κάθε ανάγκη ενηµέρωσης σχετικά µε την πρόοδο του προγράµµατος. Για την οµάδα υλοποίησης του WWF Ελλάς, Κωνσταντίνος Λιαρίκος Συντονιστής προγράµµατος 20 Φεβρουαρίου

5 Foreword to the Interim Report The present interim report was compiled in February 2004, with the aim of presenting the progress of the LIFE Nature project Conservation of Birds of Prey in the Dadia Forest Reserve, Greece, which is implemented by WWF Greece. The report essentially covers the progress of the two first years of the project s implementation ( ), although more attention is paid to the second year, as the first has been already reported on by the first annual report. While compiling this report every effort was made to reconcile the need for a full and detailed description, with practical considerations regarding concision and clarity. We do believe that this has indeed been achieved and the result is a comprehensive presentation of all essential implementation elements. There will be cases, though, where the careful reader might find himself in need of more detailed, deeper information. This is especially so for those actions relevant to the scientific monitoring and it is for these actions that those interested can resort to the technical reports accompanying the present text. The language of the report is Greek, as this is considered more proper for the dissemination of progress information towards Greek authorities and public services and local administration. The essential parts of the report, though, are also presented in English, so as to facilitate an understanding among non-greek-speaking Community officials. These parts include the summary of the report, the progress outlines for each measure and action and all matrices/tables. The language of the accompanying deliverables is either Greek or English representing both the desired target groups of the report but also the contribution made by our, non-greek, field researchers. We sincerely believe that the content of the present report will efficiently cover every requirement for information concerning the progress of the project. For the WWF Greece implementation team, Constantinos Liarikos Project Coordinator February 20th,

6 Περιεχόµενα Αναφοράς Table of Contents Εισαγωγή: Γενική αναφορά προόδου των δράσεων... 8 Introduction: General comments on the progress of the project Αναλυτική Αναφορά Προόδου Μέτρο Α: Προπαρασκευαστικές δράσεις Προετοιµασία διαχειριστικών σχεδίων και σχεδίων δράσης Action A.1: Technical study for actions C1, C2, C ράση Α.1: Τεχνική µελέτη για την υλοποίηση των δράσεων Γ1, Γ2 και Γ ράση Α.2: ιαχειριστικό σχέδιο για το Μαυρόγυπα (Aegypius monachus) Μέτρο Γ: Μη-επαναλαµβανόµενη διαχείριση ράση Γ.1: Εργασίες αποκατάστασης βιοτόπου στην περιοχή απολύτου προστασίας.. 20 ράση Γ.2: Εργασίες βελτίωσης της διαθεσιµότητας νερού στην περιοχή απολύτου προστασίας ράση Γ.3: ίκτυο σηµείων τροφικής ενίσχυσης Μέτρο : Επαναλαµβανόµενη διαχείριση Action D.1: Monitoring of the forest reserve ράση.1: Παρακολούθηση της προστατευόµενης περιοχής Action D.2: Exploration of the movements and the genetic variation of the Black Vulture ράση.2: ιερεύνηση των κινήσεων και της γενετικής ποικιλότητας του Μαυρόγυπα 30 Αction D.3: Operation of the new feeding tables ράση.3: Λειτουργία του δικτύου ταϊστρών Μέτρο Ε: Ευαισθητοποίηση και διάδοση αποτελεσµάτων ράση Ε.1: Λειτουργία διαδικτυακού τόπου Η εν λόγω δράση αφορά τη λειτουργία διαδικτυακού τόπου, µέσω του οποίου θα παρέχεται πληροφόρηση σχετικά µε το περιεχόµενο και τις δράσεις του προγράµµατος, καθώς και την περιοχή και την οικολογική της αξία. Ο δικτυακός τόπος θα έπρεπε να δίνει και τη δυνατότητα πρόσβασης σε βασικά παραδοτέα του προγράµµατος και να αποτελεί και πύλη ενηµέρωσης σχετικά µε την πρόοδο του Action E.2: Workshop on the Present and future of the Black Vulture population in the Balkans ράση Ε.2: Οργάνωση συνάντησης εργασίας µε θέµα: «Το παρόν και το µέλλον του Μαυρόγυπα στα Βαλκάνια» Action E.3: Annual newsletter ράση Ε.3: Ετήσιο ενηµερωτικό δελτίο ράση Ε.4: Ενηµερωτική εκστρατεία κατά της χρήσης δηλητηριασµένων δολωµάτων.. 38 Action E.5: Layman s report ράση Ε.5: Εκλαϊκευµένη αναφορά Action E.6: Media coverage ράση Ε.6: Προβολή στα ΜΜΕ Action F.1: Overall project management ράση ΣΤ.1: Γενική διαχείριση προγράµµατος Action F.2 Establishment and operation of a scientific advisory committee ράση ΣΤ.2: ηµιουργία και λειτουργία επιστηµονικής επιτροπής Overall progress matrix: Παράλληλες δράσεις Προγραµµατισµός για την επόµενη περίοδο Παραρτήµατα Appendices Παράρτηµα 1: Βασικά στοιχεία οικολογίας των γυπών του Εθνικού Πάρκου αδιάς Παράρτηµα 2: Ποιός είναι ποιός στο πρόγραµµα Παράρτηµα 3: ιαδικασίες ανάθεσης και συµβάσεις Παράρτηµα 4: Εκδηλώσεις, συναντήσεις και ηµερίδες Παράρτηµα 5: Λίστα παραδοτέων Ηλεκτρονικό παράρτηµα: Electronic appendix

7 Πίνακες List of tables Πίνακας 1: Παραδοτέα µέτρου Α Table 1: Deliverables for measure A...11 Πίνακας 2: Πρόοδος έργων µέτρου Γ: Table 2: State of progress for works of measure C:..16 Πίνακας 3: Παραδοτέα µέτρου Table 3: Deliverables for measured.. 23 Πίνακας 4: Παραδοτέα µέτρου Ε Table 4: Deliverables for measure E..31 Πίνακας 5: Παραδοτέα µέτρου ΣΤ Table 5: Deliverables for measure F..35 Πίνακας 6: Συγκεντρωτικός Πίνακας Προόδου ράσεων Table 6: Overall progress matrix.37 Πίνακας 7: Αναθεωρηµένο χρονοδιάγραµµα προγράµµατος Table 7: Revised project timetable. 41 Πίνακας 8: ιαδικασίες ανάθεσης έργων για την υλοποίηση δράσεων του προγράµµατος Table 8: Procedures for subcontracting parts of the project s actions Πίνακας 9: Συµβάσεις που υπεγράφησαν κατά την περίοδο αναφοράς. Table 9: Contracts signed during the reporting period.47 Πίνακας 10: Εκδηλώσεις, Συναντήσεις και ηµερίδες Table 10: Events, meetings and conferences attended or organized Πίνακας 11: Παραδοτέα που επισυνάπτονται στην αναφορά Table 11: Table of attached deliverables

8 Εισαγωγή: Γενική αναφορά προόδου των δράσεων Η περίοδος που διαπραγµατεύεται η παρούσα ενδιάµεση αναφορά του προγράµµατος «Προστασία των αρπακτικών πουλιών του άσους αδιάς», περιλαµβάνει τα έτη 2002 και 2003, και αποτελεί την πρώτη περίοδο εφαρµογής του προγράµµατος. Κατά την περίοδο αυτή ξεκίνησε η πλειοψηφία των δράσεων του προγράµµατος, ενώ ιδιαίτερο βάρος δόθηκε σε προπαρασκευαστικές δραστηριότητες, όπως η προετοιµασία µελετών και σχεδίων διαχείρισης, η διατύπωση συµβάσεων και συµφωνητικών, η παραγγελία του αναγκαίου εξοπλισµού και η πλήρης σύσταση και οργάνωση της οµάδας υλοποίησης. Στις επόµενες παραγράφους, περιγράφονται σύντοµα τα κύρια χαρακτηριστικά της προόδου του προγράµµατος, κατανεµηµένα ανά µέτρο και δράση: Σε ότι αφορά τις δραστηριότητες του Μέτρου Α, αυτές αφορούσαν την εφαρµογή προπαρασκευαστικών δράσεων, και συγκεκριµένα την προετοιµασία των τεχνικών µελετών για τις παρεµβάσεις στους πυρήνες της προστατευόµενης περιοχής καθώς και την διατύπωση του διαχειριστικού σχεδίου του Μαυρόγυπα. Οι δράσεις αυτές ολοκληρώθηκαν κανονικά κατά την περίοδο αναφοράς. Σε ότι αφορά τις τεχνικές µελέτες, αυτές που αφορούσαν την κατασκευή των µικρών φραγµάτων και αυτή που αφορούσε την περίφραξη των νέων σηµείων τροφικής ενίσχυσης, ανατέθηκαν σε εξωτερικούς µελετητές, ενώ αυτή που αφορούσε την συντήρηση των δασικών διακένων εκπονήθηκε εσωτερικά από το ασαρχείο Σουφλίου. Όλες οι µελέτες έλαβαν τις προβλεπόµενες εγκρίσεις από τις σχετικές υπηρεσίες. Σε ότι αφορά το διαχειριστικό σχέδιο του Μαυρόγυπα, αυτό εκπονήθηκε εσωτερικά από την οµάδα υλοποίησης του προγράµµατος, µε την συνεργασία και τη συνδροµή διαφόρων ειδικών. Με την ολοκλήρωσή του το σχέδιο, το οποίο και αποτελεί την «ραχοκοκαλιά» των δράσεων µελέτης και προστασίας του Μαυρόγυπα, απεστάλη σε σχετικές υπηρεσίες για σχολιασµό, στην βάση του οποίου προετοιµάσθηκε η τελική έκδοση του κειµένου. Σχετικά µε τις δράσεις του Μέτρου Γ, το οποίο και αφορά την υλοποίηση παρεµβάσεων στους πυρήνες της προστατευόµενης περιοχής, ιδιαίτερη προσπάθεια αφιερώθηκε στην εξεύρεση του κατάλληλου νοµικού πλαισίου που θα επέτρεπε σε έναν φορέα ιδιωτικού δικαίου να εκτελέσει παρεµβάσεις σε δηµόσια γη. Το ζήτηµα επιλύθηκε µέσω της διατύπωσης µίας σύµβασης συνεργασίας µε την ιεύθυνση ασών Έβρου, µέσω της οποίας η ευθύνη εκτέλεσης και χρηµατοδότησης των έργων παραµένει µε το πρόγραµµα, ενώ η εποπτεία της εκτέλεσης αποτελεί ευθύνη των δασικών υπηρεσιών. Στα πλαίσια της διατύπωσης αυτής, το WWF Ελλάς προκήρυξε διαγωνισµό για την κατασκευή των τεχνιτών λιµνών (δράση Γ.2) και για την περίφραξη των νέων σηµείων τροφικής ενίσχυσης ( ράση Γ.3). Η κατασκευή των τεχνιτών λιµνών ξεκίνησε τον Οκτώβριο αλλά διεκόπη λόγω των ιδιαιτέρως αντίξοων καιρικών συνθηκών. Μέχρι την διακοπή είχε ολοκληρωθεί περίπου το 20% των έργων, η αποπεράτωση των οποίων προβλέπεται για την επόµενη περίοδο αναφοράς. Η κατασκευή των περιφράξεων των νέων σηµείων τροφικής ενίσχυσης επίσης ξεκίνησε τον Νοέµβριο και µέχρι στιγµής έχει ολοκληρωθεί περίπου το 60% της κατασκευής. Η µικρή καθυστέρηση στην υλοποίηση αυτής της δράσης οφείλεται στην περίπλοκη διαδικασία αδειοδότησης της παρέµβασης, η οποία απαίτησε την λήψη αδειών από πολλαπλές υπηρεσίες. Η δράση θα ολοκληρωθεί τους πρώτους µήνες της επόµενης περιόδου. 8

9 Τα έργα συντήρησης των δασικών διακένων, θα ολοκληρωθούν κατά την επόµενη περίοδο, όπως προβλεπόταν στο εγκεκριµένο χρονοδιάγραµµα. Παρ όλα αυτά, µέχρι στιγµής έχει ολοκληρωθεί η ένταξή τους στον προγραµµατισµό της ασικής Υπηρεσίας, καθώς και η δηµοπράτησή τους στους δασικούς συνεταιρισµούς της περιοχής. Σχετικά µε τις δράσεις του Μέτρου, αυτές που αφορούσαν στην παρακολούθηση της προστατευόµενης περιοχής (δράση.1), ξεκίνησαν και συνεχίστηκαν κανονικά, σύµφωνα µε το «πρόγραµµα επιστηµονικής παρακολούθησης του άσους αδιάς». Οι δράσεις αυτές περιελάµβαναν την παρακολούθηση της οριζόντιας και κάθετης δοµής της βλάστησης, την παρακολούθηση των προστατευόµενων αρπακτικών, την ιδιαίτερη παρακολούθηση του Μαυρόγυπα καθώς και την παρακολούθηση των ανθρωπίνων δραστηριοτήτων στην περιοχή. Για τις περισσότερες από αυτές τις δραστηριότητες προετοιµάστηκαν ειδικές τεχνικές αναφορές, οι οποίες παρουσιάζουν τα αποτελέσµατα τους, ενώ προετοιµάστηκε και µία συγκεντρωτική αναφορά των πληθυσµών των αρπακτικών πουλιών του «παραρτήµατος 1». Πέρα από αυτά, διατυπώθηκαν και κάποιες πρώτες προδιαγραφές για την παρακολούθηση του Ασπροπάρη, µε σκοπό αυτές να καθοδηγήσουν µία µελλοντική ειδική παρακολούθηση για το είδος. Οι δραστηριότητες που αφορούσαν στην παρακολούθηση των µετακινήσεων και της γενετικής ποικιλότητας του Μαυρόγυπα ( ράση.2), ξεκίνησαν και αυτές κανονικά. Για την υλοποίησή τους αποκτήθηκε όλος ο απαραίτητος εξοπλισµός, διατυπώθηκαν οι συµβάσεις για την διενέργεια των αναλύσεων DNA και για την δορυφορική παρακολούθηση, ενώ επίσης υλοποιήθηκαν δραστηριότητες εκπαίδευσης των µελών της οµάδας στην παγίδευση, την λήψη δειγµάτων και την ραδιοπαρακολούθηση. Η δράση ξεκίνησε µε τις δραστηριότητες µαρκαρίσµατος ατόµων Μαυρόγυπα και λήψης δειγµάτων από αυτά, οι οποίες υλοποιήθηκαν µε την χρήση ενός κλουβιού παγίδευσης, αλλά και µε την προσέγγιση νεαρών ατόµων στις φωλιές. Οι δραστηριότητες αυτές απέδωσαν εξαιρετικά καλά, ενώ η σύλληψη στο κλουβί και πολλών Όρνιων, οδήγησε στην επέκταση της δράσης για να συµπεριληφθούν στις δραστηριότητες και άτοµα αυτού του είδους. Επίσης, µέσω µίας συνεργασίας που συνάφθηκε µε την Πανεπιστηµιακή Κτηνιατρική σχολή της Θεσσαλονίκης, λήφθηκαν και στάλθηκαν δείγµατα για την διενέργεια παρασιτολογικών και επιδηµιολογικών εξετάσεων. Με την πρόοδο των δράσεων σύλληψης και µαρκαρίσµατος, ξεκίνησαν και δοκιµαστικές δραστηριότητες ραδιοπαρακολούθησης, οι οποίες θα συνεχιστούν κανονικά την επόµενη περίοδο. Οι δραστηριότητες λειτουργίας των σηµείων τροφικής ενίσχυσης (δράση.3), θα ξεκινήσουν τους πρώτους µήνες της επόµενης περιόδου και αφού ολοκληρωθούν οι εργασίες περίφραξης των νέων σηµείων. Μέχρι στιγµής έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του νέου τρέιλερ µεταφοράς τροφής καθώς και οι απαραίτητες διαδικασίες για την διάθεση υπαλλήλου της Νοµαρχίας για την τροφοδοσία του δικτύου τροφικής ενίσχυσης. Πέρα των παραπάνω προβλεπόµενων δράσεων, κατά την περίοδο αναφοράς προστέθηκαν και δύο επιπλέον δραστηριότητες επαναλαµβανόµενης διαχείρισης, όπως αυτές «επεβλήθησαν» από συγκεκριµένες συνθήκες. Η πρώτη αφορούσε την ανάγκη ελέγχου των επιπτώσεων από την εγκατάσταση στη περιοχή αιολικών πάρκων, και η δεύτερη την αξιολόγηση της χρήσης του «ξενικού» είδους της ψευδακακίας στις δασώσεις αγροτικών γαιών στην περιοχή. Σε σχέση µε το πρώτο ζήτηµα αποφασίστηκε να δοθεί βάρος στην παρακολούθηση στις περιοχές πλησίον των νέων πάρκων, και να διατυπωθούν, σε συνεργασία µε την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, κάποιες γενικές προδιαγραφές για την χωροθέτηση και κατασκευή τέτοιων εγκαταστάσεων. Ταυτόχρονα γίνονται προσπάθειες επαφών µε τις κυριότερες εταιρείες κατασκευής και διαχείρισης αιολικών πάρκων, για την 9

10 ενηµέρωση και εµπλοκή τους στο θέµα. Σχετικά µε το δεύτερο ζήτηµα, προετοιµάστηκε µία ειδική αναφορά για την εφαρµογή του κανονισµού «δασώσεως αγροτικών γαιών» στην περιοχή και για την χρήση της ψευδακακίας σε αυτές. Τα συµπεράσµατα της αναφοράς θα αξιοποιηθούν για την ενηµέρωση των αρµόδιων υπηρεσιών κατά την επόµενη περίοδο. Σε σχέση µε τις δράσεις του Μέτρου Ε, η ιστοσελίδα του προγράµµατος (δράση Ε.1) ξεκίνησε κανονικά να δουλεύει, ενώ εκδόθηκε και το πρώτο από τα ετήσια ενηµερωτικά δελτία (δράση Ε.3). Επίσης προχώρησαν ικανοποιητικά και οι δράσεις προβολής του προγράµµατος στα ΜΜΕ (δράση Ε.6), µε αποτέλεσµα να υπάρχει συχνή προβολή του στις εφηµερίδες αλλά και στα ραδιοτηλεοπτικά µέσα. Ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στην ενηµερωτική εκστρατεία κατά της χρήσης δηλητηριασµένων δολωµάτων, η οποία και υπήρξε ιδιαίτερα επίκαιρη καθώς την τελευταία χρονιά υπήρξαν αρκετά τέτοια κρούσµατα. Στα πλαίσια της εκστρατείας το ζήτηµα προβλήθηκε πολύ στα ΜΜΕ τοπικά και εθνικά- προκαλώντας κινητοποίηση των αρχών και παρέµβασή τους µε ανακρίσεις. Η κινητοποίηση αυτή υποστηρίχθηκε και από την δράση της οµάδας υλοποίησης, η οποία πραγµατοποίησε έρευνα πεδίου για την διαπίστωση των αιτίων χρήσης των δολωµάτων και ενηµέρωσε τις κεντρικές και τοπικές αρχές σχετικά µε τα ευρήµατα. Επίσης, όπως προβλεπόταν, εκδόθηκε ενηµερωτικό φυλλάδιο για το θέµα, ενώ για την επόµενη περίοδο προβλέπεται και πρόσθετη έκδοση ενηµερωτικού υλικού. Οι δράσεις του Μέτρου ΣΤ, επίσης ξεκίνησαν κανονικά να υλοποιούνται κατά την περίοδο αναφοράς. Οι δράσεις που αφορούν την γενική διαχείριση και παρακολούθηση του προγράµµατος (δράση ΣΤ.1), έδωσαν ιδιαίτερη βαρύτητα, κατά αυτήν την περίοδο, στην διενέργεια όλων των απαραίτητων διαγωνισµών και προσκλήσεων, καθώς και στην διατύπωση συµφωνητικών και συµβολαίων. Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε επίσης στην ολοκλήρωση της σύνθεσης της οµάδας υλοποίησης, µε την πρόσληψη έξι νέων µελών, καθώς και στην οργάνωσή της. Το οργανωτικό σχήµα το οποίο επιλέχθηκε για την υλοποίηση του προγράµµατος, είναι τριών επιπέδων. Σε πρώτο επίπεδο η διαχείριση ασκείται από την τοπική συντονίστρια του προγράµµατος, σε δεύτερο από τον γενικό συντονιστή του προγράµµατος, ενώ η γενικότερη εποπτεία και συντονισµός ασκούνται από την µονάδα διαχείρισης του WWF Ελλάς. Η δράση που αφορά στον σχηµατισµό και την λειτουργία µίας επιστηµονικής επιτροπής (δράση ΣΤ.2), επίσης προχώρησε κανονικά, κατά την περίοδο αναφοράς µε την ολοκλήρωση του σχηµατισµού της τετραµελούς επιστηµονικής επιτροπής καθώς και την οργάνωση της πρώτης συνάντησής της. Πέρα από τις παραπάνω δράσεις, κατά την περίοδο αναφοράς υλοποιήθηκε και σειρά άλλων παράλληλων δράσεων, οι οποίες αν και δεν συµπεριλαµβάνονται στον σχεδιασµό του προγράµµατος, συνεισφέρουν άµεσα ή έµµεσα στην επίτευξη των στόχων του. Ενδεικτικά αναφέρονται η συµµετοχή του WWF Ελλάς στο ιοικητικό συµβούλιο του νεοσύστατού Φορέα ιαχείρισης του Εθνικού Πάρκου αδιάς, η φιλοξενία εθελοντών και ερευνητών, η διοργάνωση θερινών κατασκηνώσεων εθελοντών, η συµµετοχή σε πολλές επιστηµονικές συναντήσεις και ηµερίδες, η συµµετοχή στην Επιτροπή παρακολούθησης του Επιχειρησιακού προγράµµατος Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, κ.ο.κ. εδοµένων των εξελίξεων της περιόδου αναφοράς, για την επόµενη περίοδο αναµένεται, µεταξύ άλλων, η ολοκλήρωση όλων των παρεµβάσεων στους πυρήνες της προστατευόµενης περιοχής καθώς και η αδιάκοπτη συνέχιση του προγράµµατος επιστηµονικής παρακολούθησης. Αναµένεται επίσης η έκδοση του δεύτερου ενηµερωτικού φυλλαδίου, η έκδοση του πρόσθετου υλικού ευαισθητοποίησης καθώς 10

11 και οι αρχικές διαδικασίες προετοιµασίας της επιστηµονικής συνάντησης. Τέλος προγραµµατίζεται η εντατικοποίηση των δραστηριοτήτων της εκστρατείας κατά της χρήσης δηλητηριασµένων δολωµάτων, η ανάπτυξη των δράσεων για τα αιολικά πάρκα και η διάχυση των αποτελεσµάτων από την µελέτη για την χρήση της ψευδακακίας στις δασώσεις της περιοχής. Όλα τα παραπάνω αποτελέσµατα από την εφαρµογή του προγράµµατος, αναφέρονται αναλυτικά στην ενότητα «Αναλυτική αναφορά» που ακολουθεί. Η παρουσίαση και εκεί ακολουθεί την ιεραρχία µέτρων και δράσεων της εγκεκριµένης πρότασης, ενώ συνοπτικές παρατηρήσεις για την πρόοδο κάθε δράσης και κάθε µέτρου ακολουθούν κάθε αναλυτική αναφορά. Στο τέλος της αναλυτικής αναφοράς παρουσιάζεται ένας συγκεντρωτικός πίνακας προόδου αλλά και το αναµορφωµένο χρονοδιάγραµµα εφαρµογής για τις επόµενες περιόδους. Την αναλυτική αναφορά ακολουθούν έξι παραρτήµατα. Τα δύο πρώτα είναι καθαρά ενηµερωτικού χαρακτήρα και περιλαµβάνουν, το µεν πρώτο µία σύντοµη περιγραφή της οικολογίας των Γυπών του άσους αδιάς, το δε δεύτερο µία σύντοµη αναφορά στα άτοµα που απαρτίζουν την οµάδα υλοποίησης του προγράµµατος. Το τρίτο παράρτηµα αναφέρει συνοπτικά τις διαδικασίες ανάθεσης έργων που έγιναν κατά την περίοδο καθώς και τα συµφωνητικά που υπεγράφησαν, ενώ το τέταρτο περιγράφει τις εκδηλώσεις, συναντήσεις και ηµερίδες στις οποίες συµµετείχαν τα µέλη της οµάδας. Το πέµπτο παράρτηµα αριθµεί τα παραδοτέα που συνοδεύουν την παρούσα αναφορά και το έκτο, ηλεκτρονικό, παράρτηµα αποτελείται από 2 CD και περιέχει οπτικοακουστικό υλικό από την εφαρµογή του προγράµµατος. 11

12 Introduction: General comments on the progress of the project The period accounted for by this interim report of the project Conservation of birds of prey in the Dadia Forest Reserve, Greece concerns years 2002 and 2003, that is the first implementation period of the programme. During the reported period, the vast majority of the project s actions commenced, while particular importance was paid upon activities of a preparatory nature. Such activities included, among others, the preparation of studies and plans, the conclusion of agreements and contracts, the purchase of necessary equipment and the formation of the implementation team. In the next paragraphs, the major elements of the project s implementation during that period are summarised: In what regards the implementation of activities under Measure A, these essentially regarded the preparation of technical studies for the implementation of interventions in the strictly protected zone, and the elaboration of a management plan for the Black Vulture. All of these actions were duly completed during the reported period. In regard to the technical studies for the construction of the artificial ponds and for the fencing of the new feeding tables, these were subcontracted to an external technical office. The study for the maintenance of the forest openings was prepared by the Forest Service office of Soufli. All these studies were evaluated by the competent national authorities and received all necessary approvals. The management plan for the Black Vulture was finally prepared by the project s implementation team with the assistance and kind advice of various national experts. With it s completion, the plan which constitutes the backbone of the Black Vulture conservation activities, was submitted to a number of relevant authorities for comments. Those comments set the basis for the preparation of the document s final version. In relevance to the activities of Measure C, a great deal of work was committed in establishing a proper legal framework for the implementation of the projects interventions in the protected area. This procedure proved quite cumbersome, as it required the establishment of those agreements that would allow a non-public entity to administer interventions on public land, a case quite novel within the Greek forest management realm. The proper framework was finally established through an agreement with the Forest Directorate of Evros, by which all responsibility for the management and financing of the interventions was passed to the project, while the Forest Service maintained the overall control of the actions. Within this framework, WWF Greece issued two calls for tender for the construction of the small dams (action C.2) and for the fencing of the new feeding tables (action C.3). The construction of the small dams commenced in October, but was forced to a halt, due to the extremely adverse weather conditions, at a point were around 20% of the constructions were completed. The works will be concluded during the next reporting period. The fencing of the new feeding tables started in November and until the end of the reporting period, around 60% of the works were completed. The slight delay in this action owes to the very perplexed permit procedures for the sitting of the feeding tables. As it came out, permits were to be acquired from a number of different services, something that naturally resulted in delays. The action will also be completed during the next reporting period. Works for the maintenance of the forest openings (action C.2) will be completed during the next reporting period, as planned. During this period, though, the works 12

13 were entered in the forest service s programme for forest works and they were subcontracted to the local forest cooperatives. In what regards Measure D, actions relevant to the monitoring of the forest reserve (action D.1) commenced and were applied according to the scientific monitoring plan for the Dadia Forest Reserve. They included activities for the monitoring and studying of the horizontal and vertical structure of the forest, raptor monitoring, a special monitoring scheme dedicated to the Black Vulture and the monitoring of human activities in the area. For the majority of these activities special technical reports, summarizing the findings, have been prepared, while a comprehensive report on the populations of raptor species has also been elaborated. General specifications for the elaboration of a monitoring plan for the Egyptian Vulture have also been prepared to guide the potential future monitoring of the species. Activities relevant to the exploration of the movements and genetic diversity of the Black Vulture (action D.2) also commenced as expected. For the implementation of the contained activities, all necessary equipment were purchased, the DNA analyses and the satellite monitoring were subcontracted, while the members of the field team underwent training in bird capturing, blood and DNA sample collection, and radiotracking. The application of this action s activities commenced with the tagging of Black Vulture individuals and the extraction of DNA and blood samples from them. This activity was implemented through the capturing of birds, using a cage, or through visits in nests and consequent handling of chicks. The capturing of many Griffon Vultures during the cage-capturing operations, lead the team to include this species in the monitoring scheme as well. Furthermore, through a collaboration with the University Veterinary School of Thessaloniki, samples were sent for parasitological and epidemiological analyses. Activities relating to the operation of the feeding support network (action D.3), will commence in the first months of the next reporting period, and after the conclusion of the new feeding tables fencing. In this reporting period, the new trailer for the transportation of carcasses was constructed. Added to the above scheduled tasks, two additional activities were planned during the reporting period. The first one concerns the monitoring of the impacts on raptor populations of the new wind-farm developments in the area. It was decided that special weight during the monitoring activities should be paid in the areas around the new developments, and it was also agreed that, in collaboration with the Hellenic Ornithological Society, some broad specifications for the construction of such wind farms were prepared. At the same time we are also working in trying to get major wind-farm construction and management companies involved in the monitoring of the impacts. The second additional activity, regards the compilation of a report concerning the use of the exotic pseudo-acacia species, in the implementation of the Forestation of Agricultural Land regulation. The results and recommendations of this report, will constitute the material of a consultation targeting all forest services involved in the application of the regulation, with the aim of affecting them in setting EIA requirements for forestation projects, especially in NATURA 2000 areas. As far as activities of Measure E are concerned, the project website (action E.1) has been set up, while the first of the annual newsletters (action E.3) was published. Also, our media work (action E.6) has been quite successful, resulting in often coverage of the project by the various media. Specific importance has been laid on the communications campaign against the use of poisoned baits, as in the last year of the reporting period we faced quite a few incidents of deaths induced by poisoned baits. Within the framework of our 13

14 campaign, the incidents enjoyed extended coverage in the media, causing the competent authorities to conduct investigations and press charges. These last were supported by the local team of the project, which conducted its own inquiry on the underlining causes of poisoned baits usage and accordingly informed involved authorities. Furthermore, and as planned, the relevant awareness leaflet was published, while the preparation of additional awareness material is planned for the next period. The implementation of Measure F, also commenced in the reporting period, with activities regarding the overall management and monitoring (action F.1) paying special attention to the issuing of calls for tender and the conclusion of all necessary agreements and contracts. Special attention was also paid to the formation and organisation of the implementation team, with the hiring of six new people and the organisation of three-tier management scheme. According to this scheme, the management of the project on the field is undertaken by the local project leader, the overall coordination is resting upon the project coordinator and the monitoring of the progress is the responsibility of WWF Greece Conservation Unit. Activities regarding the formation and operation of a Scientific Committee (action F.5), also progressed as planned. During the reporting period, a four-member committee was set up and its first meeting was organised. Further than the above, during the reported period, a series of other actions were also implemented by the projects local team. These actions, although not anticipated by the project s content, are seen as contributing to its goals and targets. Among these parallel actions we could indicatively mention our participation in the BoD of the newly-established National Park Management Authority, the hosting of volunteers and researchers, the organisation of summer volunteer camps, the participation of members of the team in numerous scientific meetings and workshops, our participation in the monitoring committee of the East Macedonia-Thrace Operational Programme, etc. Given all of the above, it is anticipated that during the next reporting period all interventions in the protected area will be concluded and that the various activities of the scientific monitoring will progress as planned. It is also anticipated that the second annual newsletter will be published, together with additional awareness material for the campaign against the use of poisoned baits, which will during the next period assume full potential. Finally, preparations for the workshop will commence and our activities regarding wind-farm developments and the application of forestations will gain momentum. All of the above comments on the project s progress are analysed in the part Detailed report, which follows. Reporting in this next section also follows the hierarchy of measures and actions, as found in the approved project proposal, while comprehensive comments and tables are to be found at the end of each section. At the end of the detailed report, we present an overall progress matrix and a reformed timetable for the next periods. The report is followed by six appendices. The first two are informative in nature and regard a brief description of the ecology of the Dadia s Vultures, and a who is who of the implementation team. The third appendix briefly reports on all procedures regarding the calls for tender issued and the contracts and agreements concluded. The fourth appendix describes the meetings, conferences and workshops attended by members of the team and the fifth lists the deliverables that are attached to this report. Finally, the sixth, electronic, appendix contains visual material from the project implementation, including a set of paper clippings and two videos. 14

15 Αναλυτική Αναφορά Προόδου Detailed Progress Report 15

16 Measure A: Preparatory actions, elaboration of management plans and/or action plans Μέτρο Α: Προπαρασκευαστικές δράσεις Προετοιµασία διαχειριστικών σχεδίων και σχεδίων δράσης Το πρώτο µέτρο του προγράµµατος περιλαµβάνει τις δράσεις που αφορούν στην προετοιµασία για την υλοποίηση των δράσεων αποκατάστασης και βελτίωσης του βιοτόπου, καθώς και στην προετοιµασία ενός διαχειριστικού σχεδίου για τον Μαυρόγυπα είδος σηµαία για την περιοχή. Action A.1: Technical study for actions C1, C2, C3 ράση Α.1: Τεχνική µελέτη για την υλοποίηση των δράσεων Γ1, Γ2 και Γ3 Σε αντίθεση µε ότι αρχικά προβλεπόταν στην εγκεκριµένη πρόταση του προγράµµατος, οι τεχνικές προδιαγραφές των δράσεων Γ1, Γ2 και Γ3, διατυπώθηκαν σε τρεις ξεχωριστές µελέτες, εκ των οποίων δύο ανατέθηκαν σε ανεξάρτητους µελετητές και µία εκπονήθηκε εσωτερικά από το ασαρχείο Σουφλίου. Όλες οι µελέτες ολοκληρώθηκαν και έτυχαν της έγκρισης των αρµόδιων υπηρεσιών. Πιο αναλυτικά: Η τεχνική µελέτη για τη δράση Γ1 (Έργα αποκατάστασης του βιοτόπου), η οποία και αφορά στη συντήρηση των δασικών ανοιγµάτων (διακένων) στην περιοχή αυστηράς προστασίας, προετοιµάστηκε εσωτερικά από το ασαρχείο Σουφλίου, και συγκεκριµένα από τον δασολόγο ρ. ηµήτρη Μπακαλούδη. Η µελέτη, η οποία και διατυπώνει τη χωροθέτηση και τις προδιαγραφές υλοποίησης των δράσεων, ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο του 2003 και εγκρίθηκε από τη ιεύθυνση ασών Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης στις 18 Αυγούστου 2003 (αρ. πρωτ. 4653). Η τεχνική µελέτη για τη δράση Γ2 (βελτίωση της διαθεσιµότητας νερού στην περιοχή αυστηράς προστασίας), ανατέθηκε στον κ. Γεώργιο Κουρή, ασολόγο- Περιβαλλοντολόγο, ο οποίος και την ολοκλήρωσε τον Ιούνιο του 2003, οπότε και κατατέθηκε για έγκριση στην /νση ασών Έβρου. Η τεχνική µελέτη προέβλεψε τη χωροθέτηση των σηµείων κατασκευής των µικροφραγµάτων, τα οποία και πρότεινε να µειωθούν σε 5 (+ 5 προφράγµατα) αντί για 15 της αρχικής πρότασης καθώς, σύµφωνα µε την γεωλογική αξιολόγηση, αυτό θα µεγιστοποιούσε τα αποτελέσµατα του έργου, και διατύπωσε τις κατασκευαστικές προδιαγραφές τους. Επιπλέον προετοιµάστηκε από το µελετητή ο προβλεπόµενος φάκελος περιβαλλοντικής αδειοδότησης καθώς και τα απαραίτητα κείµενα για την ασφάλεια στον χώρο εργασίας κατά τα έργα κατασκευής. Ο φάκελος περιβαλλοντικής αδειοδότησης του έργου, και η συνυποβληθείσα αίτηση απαλλαγής από τη διαδικασία προετοιµασίας Μ.Π.Ε., εγκρίθηκαν από τη ιεύθυνση ΠΕ.ΧΩ. της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης στις 28 Ιουλίου 2003 (αρ. πρωτ. 1868), καθώς θεωρήθηκε ότι οι απαιτήσεις περιβαλλοντικής αξιολόγησης καλύπτονταν από την Ειδική Περιβαλλοντική Μελέτη του άσους αδιάς. Ακολούθως, η τεχνική µελέτη της κατασκευής των µικροφραγµάτων, υποβλήθηκε εγκρίθηκε από την /νση ασών Έβρου στις 18 Σεπτεµβρίου 2003 (απ. πρωτ. 3188) 16

17 και από την ιεύθυνση ασών Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονία και Θράκης στις 23 Σεπτεµβρίου 2003 (αρ. πρωτ. 5507). Η τεχνική µελέτη για την υλοποίηση της δράσης Γ3, έγινε σε δύο φάσεις: κατά την πρώτη φάση το WWF Ελλάς σε συνεργασία µε το ασαρχείο Σουφλίου προσδιόρισαν τη χωροθέτηση των νέων σηµείων τροφικής ενίσχυσης και ζήτησαν την αρχική έγκριση των σχετιζόµενων υπηρεσιών. Τα κριτήρια χωροθέτησης των σηµείων περιγράφονται αναλυτικά στην επισυναπτόµενη αναφορά «Black Vulture and Griffon Vulture monitoring in the National Park of Dadia-Lefkimi-Soufli Forest». Οι απαραίτητες εγκρίσεις δόθηκαν, από τις διάφορες εµπλεκόµενες υπηρεσίες, κατά τους µήνες Σεπτέµβριο τον Οκτώβριο του Σε δεύτερη φάση, η διατύπωση των κατασκευαστικών προδιαγραφών των σηµείων ανατέθηκε στον εξωτερικό µελετητή κ. Γεώργιο Λειβαδίτη, δασολόγο-περιβαλλοντολόγο. Εν συντοµία: Το σύνολο των προβλεπόµενων µελετών ολοκληρώθηκε σύµφωνα µε το χρονοδιάγραµµα. In brief: All relevant actions have been concluded and approved according to the projects timetable. Action A.2: Management plan for the Black Vulture ράση Α.2: ιαχειριστικό σχέδιο για το Μαυρόγυπα (Aegypius monachus) Το διαχειριστικό σχέδιο για τον Μαυρόγυπα ολοκληρώθηκε τον εκεµβρίου του Το διαχειριστικό σχέδιο, αναλύει την πληθυσµιακή κατανοµή του Μαυρόγυπα στη αδιά και τους παράγοντες που την επηρεάζουν και προτείνει άξονες δραστηριοποίησης για την καλύτερη προστασία του είδους στην περιοχή. Οι βασικοί άξονες προστασίας που προτείνονται, αφορούν στη συνέχιση της παρακολούθησης του βιοτόπου και του πληθυσµού, µε σκοπό την καλύτερη κατανόηση του αντικειµένου της προστασίας, τον έλεγχο των πηγών τροφής και τη βελτίωση της διαθεσιµότητάς τους και την καταπολέµηση των άµεσων αιτιών θανάτων, όπως τα δηλητηριασµένα δολώµατα. Επίσης, προσδιορίζει τα αναγκαία ειδικά προγράµµατα παρακολούθησης και έρευνας που θα συµβάλουν στη γνώση της οικολογίας του είδους και των πληθυσµιακών του µεταβολών. Με την ολοκλήρωσή του, το διαχειριστικό σχέδιο, διενεµήθη σε όλες τις σχετικές υπηρεσίες, οργανισµούς και οργανώσεις, ενώ αποτελεί τη «ραχοκοκαλιά» της υλοποίησης πολλών από τις δράσεις του προγράµµατος, όπως της δηµιουργίας του δικτύου τροφικής ενίσχυσης, της ραδιοπαρακολούθησης, της καµπάνιας κατά της χρήσης δηλητηριασµένων δολωµάτων, κοκ. Η προετοιµασία του σχεδίου δεν ανατέθηκε, όπως προβλεπόταν στην πρόταση, σε εξωτερικούς συνεργάτες, αλλά ολοκληρώθηκε τελικά από τους Θεοδώρα Σκαρτσή, τοπική συντονίστρια του προγράµµατος, και Κώστα Ποϊραζίδη, επιστηµονικό υπεύθυνο της τοπικής οµάδας του WWF Ελλάς στην αδιά. Κατά την προετοιµασία του σχεδίου, οι υπεύθυνοι συγγραφής υποστηρίχθηκαν από οµάδα ειδικών, χωρίς ωστόσο να χρειαστεί να αξιοποιηθεί η συνδροµή ξένων ειδικών. Με την ολοκλήρωσή του το σχέδιο αποστάλθηκε σε όλες τις σχετικές υπηρεσίες, για σχολιασµό, και στην 17

18 βάσει των σχολίων τους προετοιµάστηκε η τελική έκδοση του κειµένου, η οποία και συνυποβάλλεται µε τη παρούσα. Εν συντοµία: Το διαχειριστικό σχέδιο για τον Μαυρόγυπα ολοκληρώθηκε και διανεµήθηκε σε όλες τις σχετικές υπηρεσίες οργανισµούς και οργανώσεις. In brief: The management plan for the black was finalized in January 2003 and has been distributed to all relevant authorities and organizations. 18

19 Γενικά για την πρόοδο και αποτελέσµατα του µέτρου Α: General observations on the progress and results of measure A: Όλες οι προβλεπόµενες δράσεις ολοκληρώθηκαν All planned actions were completed in time Πίνακας 1: παραδοτέα µέτρου Α Table 1: deliverables for measure A: Παραδοτέο Deliverable Προγραµµατισµένη ηµεροµηνία ολοκλήρωσης Planned completion time Σχόλια Comments Τεχνική µελέτη για Γ.1 Technical study for C.1 Ιούνιος 2003 June 2003 Ολοκληρώθηκε από το δασαρχείο Σουφλίου εγκρίθηκε από τις αρµόδιες υπηρεσίες Completed by the Soufli forest service approved by all relevant services Τεχνική µελέτη για Γ.2 Technical study for C.2 Ιούνιος 2003 June 2003 Ολοκληρώθηκε από εξωτερικό µελετητή εγκρίθηκε από τις αρµόδιες υπηρεσίες Compiled by an external consultant - approved by all relevant authorities Τεχνική µελέτη για Γ.3 Technical study for C.3 Ιούνιος 2003 June 2003 Ολοκληρώθηκε από εξωτερικό µελετητή εγκρίθηκε από τις αρµόδιες υπηρεσίες Compiled by an external consultant - approved by all relevant authorities ιαχειριστικό σχέδιο για τον Μαυρόγυπα Management plan for the Black Vulture εκέµβριος 2002 December 2002 Ολοκληρώθηκε κατά τον 12/2002 Κατά το 2003 ολοκληρώθηκαν οι διορθώσεις και η διανοµή Action completed in December 2002 during 2003 the distribution of the plan was completed 19

20 Measure C: Non-recurring management Μέτρο Γ: Μη-επαναλαµβανόµενη διαχείριση Το µέτρο Γ του προγράµµατος αποτελεί τον σκληρό πυρήνα των δράσεων, περιλαµβάνοντας τα έργα που στοχεύουν στην αποκατάσταση και αναβάθµιση συγκεκριµένων οικολογικών αξιών της προστατευόµενης περιοχής, προς όφελος των πληθυσµών των αρπακτικών πουλιών. Η εφαρµογή των δράσεων αυτού του µέτρου αποδείχθηκε ιδιαίτερα περίπλοκη, καθώς προϋπέθετε την διενέργεια παρεµβάσεων σε Εθνική γη από έναν µη-κρατικό φορέα. Η κατάληξη στο κατάλληλο πλαίσιο εφαρµογής αποδείχθηκε ιδιαίτερα χρονοβόρα καθώς απαίτησε την εξαντλητική θεώρηση της σχετικής νοµοθεσίας και την συνεχείς επαφές µε όλες τις σχετιζόµενες υπηρεσίες. Για την διευκόλυνση της εξεύρεσης του πλαισίου αξιοποιήθηκαν οι υπηρεσίες ενός εξειδικευµένου συµβούλου. Το πλαίσιο στο οποίο καταλήξαµε για την εφαρµογή των τριών δράσεων αποτελείτο από την υπογραφή ενός συµφωνητικού συνεργασίας µε την ιεύθυνση ασών Έβρου, βάσει του οποίου η χρηµατοδότηση των έργων και των σχετικών µελετών αποτελεί αποκλειστική ευθύνη του WWF Ελλάς, ενώ οι δασική υπηρεσία διατηρεί σε όλη την διάρκεια του προγράµµατος την «υψηλή» εποπτεία της υλοποίησης των δράσεων. Αξίζει να σηµειωθεί ότι το συγκεκριµένο πλαίσιο υλοποίησης εφαρµόζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, και ούτως µπορεί να αποτελέσει ένα χρήσιµο προηγούµενο για παρόµοια µελλοντικά έργα. Action C.1: Habitat restoration works in the strictly protected zone ράση Γ.1: Εργασίες αποκατάστασης βιοτόπου στην περιοχή απολύτου προστασίας Οι εργασίες αποκατάστασης βιοτόπου στην περιοχή απολύτου προστασίας, αφορούν τη συντήρηση των δασικών διακένων (ανοιγµάτων), µε απώτερο σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών εύρεσης τροφής για τα αρπακτικά πουλιά. Η δράση αφορά σε µεγάλο βαθµό την αποκατάσταση του βιοτόπου σε µία πρότερη µορφή η οποία ήταν ευνοϊκότερη για την εξασφάλιση τροφής από τα αρπακτικά, και η οποία απωλέστηκε λόγο της δραστικής µείωσης της βόσκησης και των πληθυσµών άγριων θηλαστικών κατά τα τελευταία χρόνια. Η υλοποίηση της δράσης θα ανατεθεί σε εργολάβο σύµφωνα µε τις προδιαγραφές της εγκεκριµένης µελέτης (βλ. προηγούµενη ενότητα), ενώ την ευθύνη για τις διαδικασίες ανάθεσης και επίβλεψης των έργων έχει αναλάβει η /νση ασών Έβρου. Κατά την περίοδο αναφοράς, ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες ένταξης των έργων στον προγραµµατισµό εργασιών του 2004 και ολοκληρώθηκε η ανάθεση των έργων στους κατά τόπους τοπικούς δασικούς συνεταιρισµούς, σύµφωνα µε τις προβλεπόµενες περί υλοτοµιών διατάξεις. Η σύναψη συµφωνίας συνεργασίας µε τις τοπικές δασικές αρχές και η ανάθεση των έργων σύµφωνα µε τις διατάξεις του δασικού κώδικα στους τοπικούς δασικούς συνεταιρισµούς, είχαν σαν αποτέλεσµα την πολύ σηµαντική µείωση του κόστους των εργασιών. Καθώς η προβλεπόµενη στην πρόταση έκταση κάλυπτε µόνο ένα µικρό µέρος των αναγκών για παρόµοιες παρεµβάσεις, αποφασίσθηκε, το οικονοµικό πλεόνασµα να κατευθυνθεί στις ίδιες εργασίες µε αντίστοιχη αύξηση της, υπόπαρέµβαση- έκτασης. Έτσι, σύµφωνα µε την εγκεκριµένη µελέτη, η έκταση στην οποία θα πραγµατοποιηθούν συντηρήσεις των δασικών ανοιγµάτων (διακένων) αυξάνεται στα 722 εκτάρια. Η υλοποίηση των έργων θα ξεκινήσει τον Σεπτέµβριο του 2004 και θα ολοκληρωθεί µέχρι τα τέλη του ίδιου χρόνου, σύµφωνα µε το εγκεκριµένο χρονοδιάγραµµα του προγράµµατος. 20