SAMANTEKT Á EIGINLEIKUM LYFS

Transcript

1 SAMANTEKT Á EIGINLEIKUM LYFS 1. HEITI LYFS Senokot (Icepharma), töflur. 2. INNIHALDSLÝSING Hver tafla inniheldur mulin aldin (fræbelgi) Senna plantna, bæði Alexandrian Senna (Cassia senna L. (C. acutifolia Delile)) og Tinnevelly Senna (Cassia angustifolia Vahl), sem jafngildir 7,5 mg af hydroxyantracen glýkósíðum, reiknað sem sennósíð B. Hver tafla inniheldur einnig 15,82 mg af laktósa einhýdrati. Sjá lista yfir öll hjálparefni í kafla LYFJAFORM Tafla 4. KLÍNÍSKAR UPPLÝSINGAR 4.1 Ábendingar Til notkunar við skammvinnri og tilfallandi hægðatregðu. 4.2 Skammtar og lyfjagjöf Til inntöku. Réttur skammtur fyrir hvern sjúkling er minnsti skammtur sem veldur því að hægðir verða mjúkar og hægðalosun áreynslulaus. 500 töflu pakkning til skömmtunar. Til notkunar við skammvinnri og tilfallandi hægðatregðu. Fullorðnir, aldraðir og börn eldri en 12 ára: Gleypið 1-2 töflur að kvöldi. Læknir, hjúkrunarfræðingur eða lyfjafræðingur getur ráðlagt stærri skammta. Hámarks dagskammtur af hýdroxýantrasen glýkósíðum er 30 mg. Börn eldri en 6 ára: 1-2 töflur að kvöldi samkvæmt ráðleggingum læknis, hjúkrunarfræðings eða lyfjafræðings. Börn 6 ára og yngri: Ekki er mælt með notkuninni. Allar aðrar pakkningastærðir Til notkunar við skammvinnri og tilfallandi hægðatregðu. Fullorðnir, aldraðir og börn eldri en 12 ára: Gleypið 1-2 töflur að kvöldi. Börn eldri en 6 ára: Ekki er mælt með notkuninni nema hún sé ráðlögð af lækni, hjúkrunarfræðingi eða lyfjafræðingi. Börn 6 ára og yngri: Ekki er mælt með notkuninni. Þegar verið er að nota lyfið í fyrsta skipti skal hefja meðferð á minnsta skammti og auka hann í hámarksskammt ef nauðsyn krefur. Þegar hægðir eru orðnar eðlilegar skal minnka skammtinn og yfirleitt er hægt að hætta töku lyfsins. 1

2 Ef hægðir hafa ekki verið losaðar eftir þriggja daga meðferð með vaxandi skömmtum á að íhuga læknisskoðun. Meðferðarlengd Yfirleitt er nóg að taka lyfið allt að tvisvar eða þrisvar sinnum í viku. Notkun í lengri tíma en 1-2 vikur þarf að vera undir eftirliti læknis, hjúkrunarfræðings eða lyfjafræðings. Hafa á samband við lækni ef einkenni hætta ekki eða versna meðan lyfið er notað. 4.3 Frábendingar Ofnæmi fyrir virka efninu eða einhverju hjálparefnanna sem talin eru upp í kafla 6.1. Ekki má nota lyfið samtímis öðrum hægðalosandi lyfjum. Ekki má nota lyfið ef sjúklingurinn er með teppu eða þrengingu í þörmum, máttleysi (atony) í meltingarvegi, botnlangabólgu, bólgusjúkdóma í meltingarvegi (t.d. Crohns sjúkdóm eða sáraristilbólgu), kviðverki af óþekktum orsökum eða alvarlega ofþornun með skorti á vatni og blóðsöltum. 4.4 Sérstök varnaðarorð og varúðarreglur við notkun Hafa skal samband við lækni ef engar hægðir verða innan þriggja sólarhringa. Hafa skal samband við lækni ef sjúklingur þarfnast hægðalyfja daglega eða ef kviðverkir eru viðvarandi. Ef sjúklingur þarfnast hægðalyfja daglega á að rannsaka orsakir hægðatregðunnar. Forðast á langtímanotkun hægðalosandi lyfja. Lyfið inniheldur laktósa einhýdrat. Hver tafla inniheldur 15,82 mg af laktósa einhýdrati. Sjúklingar með galaktósaóþol, laktasaskort eða vanfrásog glúkósa-galaktósa, sem eru mjög sjaldgæfir arfgengir kvillar, skulu ekki nota lyfið. Ekki á að taka stærri skammt en ráðlagður er. Sjúklingar sem taka hjartaglýkósíð, lyf við hjartsláttartruflunum, lyf sem valda lengingu QT-bils, þvagræsilyf, barkstera eða lakkrísrót þurfa að ræða við lækni áður en þetta lyf er tekið samtímis. Eins og við á um öll hægðalosandi lyf eiga sjúklingar sem eru með hægðateppu eða ógreinda, bráða eða viðvarandi meltingarfærakvilla, t.d. kviðverki, ógleði eða uppköst, ekki að nota þetta lyf nema að læknisráði, þar sem þessi einkenni geta verið merki um hugsanlega eða raunverulega garnastíflu. Ef örvandi hægðalosandi lyf eru tekin lengur en sem nemur stuttri meðferð getur það leitt til þess að þarmastarfsemi skerðist og sjúklingurinn verði háður hægðalosandi lyfjum. Það á aðeins að nota þetta lyf ef ekki er unnt að ná bata með breytingu á mataræði eða neyslu trefja. Langvarandi notkun getur valdið því að ristill verður máttlaus og óstarfhæfur. Langvarandi og óhófleg notkun getur raskað jafnvægi vökva og blóðsalta og valdið kalíumlækkun í blóði. Vökvatap frá meltingarvegi getur valdið ofþornun. Meðal einkenna geta verið þorsti og minnkuð þvagmyndun. Sjúklingar með nýrnakvilla þurfa að vera meðvitaðir um hugsanlega röskun á blóðsöltum. 2

3 Þegar sjúklingum með hægðaleka er gefið lyfið þarf að skipta oftar um bindi til að koma í veg fyrir langvarandi snertingu húðar við hægðir. Ekki er ráðlagt að nota lyfið handa börnum yngri en 12 ára nema undir eftirliti læknis, þar sem ekki liggja fyrir nægileg gögn um notkun hjá börnum. Hægðalosandi lyf gagnast ekki sem langtímameðferð til að minnka líkamsþyngd. 4.5 Milliverkanir við önnur lyf og aðrar milliverkanir Kalíumlækkun í blóði (vegna langvarandi misnotkunar hægðalosandi lyfja) magnar verkun hjartaglýkósíða og hefur áhrif á verkun lyfja við hjartsláttartruflunum, lyfja sem valda vendingu í sínustakt (t.d. kínidíns) og lyfja sem valda lengingu QT-bils. Notkun samtímis öðrum lyfjum sem valda kalíumlækkun í blóði (t.d. þvagræsilyfjum, barksterum og lakkrísrót) getur valdið aukinni röskun á jafnvægi blóðsalta. 4.6 Frjósemi, meðganga og brjóstagjöf Meðganga Ekki hefur verið tilkynnt um óæskileg eða skaðleg áhrif á meðgöngu eða fóstur við notkun í ráðlögðum skömmtum. Vegna rannsóknargagna um hættu á eituráhrifum ýmissa anthranóíða t.d. emódíns og aloe-emódíns á erfðaefni, er notkun á meðgöngu þó ekki ráðlögð. Brjóstagjöf Ekki er ráðlagt að nota lyfið samtímis brjóstagjöf, þar sem ekki liggja fyrir fullnægjandi gögn um útskilnað umbrotsefna þess í brjóstamjólk. Lítið magn virkra umbrotsefna (rheíns) er skilið út í brjóstamjólk. Ekki hefur verið tilkynnt um hægðalosandi áhrif á brjóstmylkinga. Frjósemi Engin gögn liggja fyrir um áhrif lyfsins á frjósemi. 4.7 Áhrif á hæfni til aksturs og notkunar véla Engin þekkt. 4.8 Aukaverkanir Aukaverkanir sem hafa verið tengdar við notkun senna í skömmtum sem leyfilegt er að selja í lausasölu til skammtímanotkunar eru taldar upp hér fyrir neðan, raðað eftir líffæraflokkum og tíðni. Aðrar aukaverkanir geta komið fram við langtímameðferð við langvinnum kvillum. 3

4 Tafla yfir aukaverkanir Líffæraflokkur Tíðni Aukaverkun Ónæmiskerfi Tíðni ekki þekkt Ofnæmi, ofsakláði, astmi, lækkað gildi gammaglóbúlína í blóði Efnaskipti og næring Tíðni ekki þekkt Lækkað gildi kalíums í blóði 1, kröm (cachexia) Meltingarfæri Tíðni ekki þekkt Kviðverkir, krampar í kvið, niðurgangur 2, mislitun slímhúðar í meltingarvegi 3 Húð og undirhúð Tíðni ekki þekkt Kláði, almenn eða staðbundin útbrot Stoðkerfi og stoðvefur Tíðni ekki þekkt Klumbun fingra (finger clubbing), kalkkrampi (tetany) og ofstækkunar bein- og liðkvilli (hypertrophic osteoarthropathy) Nýru og þvagfæri Tíðni ekki þekkt Litmiga 4 Lýsing valinna aukaverkana 1 Langvarandi notkun hægðalosandi lyfja veldur niðurgangi og síðan kalíumlækkun í blóði. 2 Einkum hjá sjúklingum með iðraólgu (iritable colon). Einkenni geta einnig komið fram sem afleiðing af einstaklingsbundinni ofskömmtun. Í slíkum tilvikum er nauðsynlegt að minnka skammta. 3 Langvarandi notkun getur valdið uppsöfnun litarefna í slímhúð þarma (pseudomelanosis coli), sem gengur yfirleitt til baka þegar hætt er að nota lyfið. 4 Umbrotsefni geta litað þvag gult eða rauðbrúnt (háð sýrustigi) meðan á meðferð stendur, en það hefur ekki klíníska þýðingu. Langvarandi notkun getur leitt til röskunar á jafnvægi vatns og blóðsalta og valdið því að albúmín og blóð koma fram í þvagi. Tíðni er ekki þekkt (ekki hægt að áætla út frá fyrirliggjandi gögnum). Ef aðrar aukaverkanir koma fram en þær sem getið er um hér fyrir ofan á að hafa samband við lækni. Tilkynning aukaverkana sem grunur er um að tengist lyfinu Eftir að lyf hefur fengið markaðsleyfi er mikilvægt að tilkynna aukaverkanir sem grunur er um að tengist því. Þannig er hægt að fylgjast stöðugt með sambandinu milli ávinnings og áhættu af notkun lyfsins. Heilbrigðisstarfsmenn eru hvattir til að tilkynna allar aukaverkanir sem grunur er um að tengist lyfinu samkvæmt fyrirkomulagi sem gildir í hverju landi fyrir sig, sjá Appendix V. 4.9 Ofskömmtun Einkenni Ef niðurgangur er alvarlegur nægja yfirleitt vægar ráðstafanir; gefa skal mikinn vökva og sérstaklega ávaxtadrykki. Helstu einkenni ofskömmtunar/misnotkunar eru sár verkur og alvarlegur niðurgangur, sem leiðir til taps vökva og blóðsalta, sem þarf að bæta upp. Niðurgangur getur einkum valdið kalíumskorti, sem getur leitt til hjartakvilla og þróttleysis í vöðvum, einkum ef hjartaglýkósíð, þvagræsilyf, barksterar eða lakkrísrót eru tekin samtímis. 4

5 Meðferð Veita á stuðningsmeðferð með mikilli vökvaneyslu. Fylgjast á með blóðsöltum, einkum kalíum. Það er einkum mikilvægt hjá öldruðum. Langvarandi ofskömmtun lyfja sem innihalda anthranóíða getur leitt til eitrunarlifrarbólgu. 5. LYFJAFRÆÐILEGAR UPPLÝSINGAR. 5.1 Lyfhrif Flokkun eftir verkun: Lyf sem auka þarmahreyfingar, ATC-flokkur: A 06 A B 06. Bakteríur í ristli kljúfa sykruhluta sennósíða frá virkum anthrónhluta þeirra og losa þannig um hann. Það örvar þarmahreyfingar með áhrifum á taugaflækjur (nerve plexuses) í slímubeði (submucosal) og vöðvahjúp (myenteric). 1,8-díhýdroxýanthracene afleiður hafa hægðalosandi áhrif. β-ο-tengdir glýkósíðar (sennósíðar) frásogast ekki í efri hluta meltingarvegar, en er breytt í virka umbrotsefnið (rheín anthron) af bakteríum í ristli. Verkunarháttur er tvenns konar: 1. örvun á hreyfanleika ristils, sem leiðir til hraðari flutnings gegnum ristil. 2. áhrif á seytingu eftir tveimur leiðum samtímis, þ.e. hömlun á frásogi vatns og blóðsalta (Na +, Cl - ) í þekjufrumur í ristli (frásogshamlandi áhrif) og aukningu á leka þéttra frumutengsla (tight junctions) ásamt örvun á seytingu vatns og blóðsalta í hol ristilsins (seytingarörvandi áhrif), sem leiða til aukinnar þéttni vökva og blóðsalta í holi ristilsins. Hægðir eru losaðar eftir 8-12 klukkustunda biðtíma, vegna þess tíma sem það tekur að flytja lyfið til ristilsins og umbrjóta það í virkt efni. 5.2 Lyfjahvörf Sennósíðar verka sértækt á ristilinn og verkun er ekki háð altæku frásogi. β-ο-tengdir glýkósíðar (sennósíðar) eru hvorki frásogaðir í efri hluta meltingarvegar né rofnir af meltingarensímum hjá mönnum. Bakteríur í ristli breyta þeim í virka umbrotsefnið (rheín anthron). Þeir hlutar sameindanna sem ekki eru úr sykrum (aglyca) frásogast í efri hluta meltingarvegar. Í dýrarannsóknum þar sem geislamerkt rheín anthron var gefið beint í botnristil var sýnt fram á <10% frásog. Þegar rheín anthron kemst í snertingu við súrefni oxast það í rheín og sennidín, sem er að finna í blóði, einkum sem glúkúróníð og súlföt. Eftir gjöf sennósíða til inntöku eru 3-6% umbrotsefnanna skilin út í þvagi; nokkur hluti er skilinn út í galli. Meirihluti sennósíða (u.þ.b. 90%) er skilinn út í hægðum sem fjölliður (pólýkínón) ásamt 2-6% af óbreyttum sennósíðum, sennidínum, rheín anthroni og rheíni. Í rannsóknum á lyfjahvörfum mulinna senna fræbelgja (20 mg af sennósíðum) hjá mönnum eftir gjöf til inntöku í 7 daga náðist hámarksþéttni rheíns í blóði sem nam 100 ng/ml. Ekki varð vart við uppsöfnun rheíns. Virk umbrotsefni, t.d. rheín, berast í brjóstamjólk í litlum mæli. Í dýrarannsóknum var sýnt fram á að rheín berst aðeins í litlum mæli yfir fylgju. 5.3 Forklínískar upplýsingar Flest gögn eiga við útdrátt (extract) úr senna fræbelgjum sem inniheldur 1,4 til 3,5% af anthranóíðum, sem gæti jafngilt 0,9 til 2,3% af rheíni, 0,05 til 0,15% af aloe-emódíni og 0,001 til 0,006% af emódíni eða einangruðum virkum innihaldsefnum, t.d. rheíni eða sennósíðum A og B. Bráð eituráhrif senna fræbelgja, tilgreindra útdrátta úr þeim og sennósíða voru lítil hjá rottum og músum eftir gjöf til inntöku. 5

6 Rannsóknir á gjöf þessara efna utan meltingarvegar hjá músum hafa leitt til þess að útdrættir úr fræbelgjum eru talin hafa meiri eituráhrif en hreinsaðir glýkósíðar, hugsanlega vegna innihaldsefna sem ekki eru úr sykrum (aglyca). Í rannsókn hjá rottum sem stóð í 90 daga voru senna fræbelgir gefnir í skömmtum sem námu frá 100 mg/kg að mg/kg. Af innihaldi lyfjaefnisins sem prófað var voru 1,83% sennósíð A-D, 1,6% gátu verið rheín, 0,11% gátu verið aloe-emódín og 0,014% gátu verið emódín. Lítils háttar ofvöxtur sást í þekjufrumulagi í ristli hjá öllum hópum og gekk hann til baka á 8 vikna endurheimtartímabilinu. Ofvaxtarblettir í þekjufrumulagi í fremri hluta magans (forestomach) gengu einnig til baka. Við skammta sem námu 300 mg/kg/dag eða meira sást skammtaháð nýrnapíplulútsækni (tubular basophilia) og ofvöxtur í þekjufrumulagi í nýrum, án þess að það kæmi niður á nýrnastarfsemi. Þessar breytingar gengu einnig til baka. Geymsla brúns litarefnis í nýrnapíplum olli dökklitun nýrnayfirborðs sem hélst að hluta til eftir endurheimtartímabilið. Engar breytingar sáust á taugaflækjum í ristli. NOEL-mörk (no observed effect level/mörk þess að engin verkun sést) náðust ekki í þessari rannsókn. Í 104 vikna rannsókn hjá rottum af báðum kynjum komu ekki í ljós nein krabbameinsvaldandi áhrif af sama útdrætti úr senna fræbelgjum við skammta til inntöku sem námu allt að 300 mg/kg. Sérstakur senna útdráttur, sem gefinn var karlkyns og kvenkyns rottum til inntöku í tvö ár, reyndist heldur ekki krabbameinsvaldandi. Útdrátturinn innihélt u.þ.b. 40,8% af anthranóíðum, en af því voru 35% sennósíðar, sem svarar til þess að u.þ.b. 25,2% gætu hafa verið rheín, 2,3% gætu hafa verið aloeemódín og 0,007% gætu hafa verið emódín, þar af 142 ppm frítt aloe-emódín og 9 ppm frítt emódín. Frekari 2 ára rannsóknir á áhrifum emódíns á karlkyns og kvenkyns rottur og mýs gaf engar vísbendingar um krabbameinsvaldandi áhrif á karlkyns rottur eða kvenkyns mýs og misvísandi niðurstöður fyrir kvenkyns rottur og karlkyns mýs. Sennósíðar sýndu engin sértæk eituráhrif við prófanir á skömmtum allt að 500 mg/kg hjá hundum í 4 vikur og allt að 100 mg/kg hjá rottum í 6 mánuði. Engar vísbendingar komu fram um banvæn áhrif á fósturvísa, vanskapandi áhrif eða eituráhrif á fóstur hjá rottum eða kanínum eftir meðferð með sennósíðum til inntöku. Ekki sáust heldur nein áhrif á þroska rottuunga eftir fæðingu, umönnun kvendýra eða frjósemi karlkyns eða kvenkyns rottna. Gögn um jurtalyf eru ekki tiltæk. Útdráttur og aloe-emódín höfðu stökkbreytandi áhrif í in vitro prófum, en sennósíðar A og B og rheín ekki. Ítarlegar in vivo prófanir á skilgreindum útdrætti úr senna fræbelgjum voru neikvæðar. Í nokkrum klínískum rannsóknum var rannsakað hvort langvarandi notkun hægðalosandi lyfja væri áhættuþáttur fyrir krabbamein í ristli og endaþarmi. Í sumum þeirra kom fram hætta á krabbameini í ristli og endaþarmi sem tengdist notkun hægðalosandi lyfja sem innihéldu anthrakínón, en í öðrum rannsóknum kom slík hætta ekki fram. Hægðatregða og undirliggjandi mataræðisvenjur reyndust þó einnig vera áhættuþættir. Frekari rannsóknir eru nauðsynlegar til að meta hættu á krabbameini með vissu. 6. LYFJAGERÐARFRÆÐILEGAR UPPLÝSINGAR. 6.1 Hjálparefni Kalsíum fosfat Maíssterkja Laktósa einhýdrat Magnesíum sterat 6

7 6.2 Ósamrýmanleiki Enginn þekktur. 6.3 Geymsluþol. Töflur í glasi úr pólýprópýleni: 5 ár. Töflur í þynnum úr upvc/pvdc/álþynnu: 3 ár. 6.4 Sérstakar varúðarreglur við geymslu Töflur í glasi úr pólýprópýleni: Geymið við lægri hita en 30 C. Töflur í þynnum úr upvc/pvdc/álþynnu: Geymið við lægri hita en 25 C. Geymið í upprunalegum umbúðum til varnar gegn raka. Skrúfa skal lok þéttingsfast á glös úr pólýprópýleni eftir notkun. 6.5 Gerð íláts og innihald 500 töflur í glasi úr pólýprópýleni með loki með smellufestingu. 60 töflur í þynnum úr upvc/pvdc/álþynnu, í öskju. Ekki er víst að allar pakkningastærðir séu markaðssettar. 6.6 Sérstakar varúðarráðstafanir við förgun og önnurmeðhöndlun Engin sérstök fyrirmæli. 7. MARKAÐSLEYFISHAFI Leyfi til samhliða innflutnings og merkingar: Icepharma hf Lynghálsi Reykjavík Ísland 8. MARKAÐSLEYFISNÚMER. IS/1/088/01/SA 9. DAGSETNING FYRSTU ÚTGÁFU MARKAÐSLEYFIS/ENDURNÝJUNAR MARKAÐSLEYFIS 21. ágúst 2012/6. október DAGSETNING ENDURSKOÐUNAR TEXTANS 6. október