SAMANTEKT Á EIGINLEIKUM LYFS. Hver húðuð tafla inniheldur 2 mg af cyproteronacetati og 0,035 mg (35 míkrógrömm) af etinylestradioli sem virk efni.

Transcript

1 SAMANTEKT Á EIGINLEIKUM LYFS 1. HEITI LYFS Cypretyl 2 mg/35 míkrógrömm húðaðar töflur. 2. INNIHALDSLÝSING Hver húðuð tafla inniheldur 2 mg af cyproteronacetati og 0,035 mg (35 míkrógrömm) af etinylestradioli sem virk efni. Hjálparefni með þekkta verkun: Laktósa einhýdrat 41 mg og súkrósi 10 mg. Sjá lista yfir öll hjálparefni í kafla LYFJAFORM Húðuð tafla. Gulleit, kringlótt, tvíkúpt, húðuð tafla. 4. KLÍNÍSKAR UPPLÝSINGAR 4.1 Ábendingar Meðferð við miðlungi miklum til verulegum þrymlabólum sem tengjast næmi fyrir andrógenum (með eða án flösu (seborrhoea)) og/eða hárvexti hjá konum á barneignaraldri. Aðeins á að nota Cypretyl til meðferðar á þrymlabólum þegar útvortis meðferð eða meðferð með sýklalyfjum hefur brugðist. Vegna þess að Cypretyl töflur eru einnig getnaðarvarnartöflur á ekki að nota þær með öðrum getnaðarvörnum með hormónum (sjá kafla 4.3.). 4.2 Skammtar og lyfjagjöf Cypretyl töflur koma í veg fyrir egglos og koma þannig í veg fyrir þungun. Sjúklingar sem nota Cypretyl töflur þurfa því ekki að nota aðrar getnaðarvarnir með hormónum. Notkun annarra getnaðarvarna með hormónum myndu útsetja sjúklinginn fyrir of stórum skömmtum af hormónum. Ekki er þörf á viðbótar getnaðarvörnum til að fá virka getnaðarvörn. Af sömu ástæðu skulu konur sem vilja verða þungaðar ekki nota Cypretyl töflur. Til að ná verkun og getnaðarvörn sem sóst er eftir skal taka Cypretyl töflurnar reglulega. Cypretyl töflurnar eru notaðar á sama hátt og flestar samsettar getnaðarvarnartöflur til inntöku og því eiga sömu leiðbeiningar um skömmtun við. Óregluleg notkun Cypretyl taflna getur valdið milliblæðingum hjá sjúklingum og dregið úr verkun lyfsins og áreiðanleika getnaðarvarnarinnar Hvernig nota á Cypretyl töflur Töflurnar skal taka í röð samkvæmt merkingu á þynnunni á u.þ.b. sama tíma dag hvern, með svolitlum vökva ef þess þarf. Taka skal eina töflu á dag í 21 dag í röð. Áður en byrjað er á nýrri þynnu skal gera 7 daga hlé á inntöku taflnanna og á þeim tíma verður yfirleitt blæðing. Blæðing hefst yfirleitt 1

2 2 til 3 dögum eftir að síðasta taflan var tekin og ekki er víst að henni verði lokið þegar byrjað er á næsta spjaldi Hvernig hefja skal notkun Cypretyl taflna Engin getnaðarvarnarlyf með hormónum hafa verið tekin áður (mánuðinn á undan) Byrja skal að taka töflurnar á fyrsta degi tíðahrings (= fyrsta degi tíðablæðinga). Það má einnig byrja á degi blæðinga, en á fyrsta tíðahring er ráðlagt að nota samtímis aðra getnaðarvörn, sem ekki inniheldur hormón, fyrstu 7 dagana. Skipt af öðrum samsettum getnaðarvarnartöflum yfir á Cypretyl Cypretyl töflur skal helst byrja að taka daginn eftir töku síðustu töflu úr fyrri lotu samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku sem inniheldur virkt efni, en í engum tilvikum síðar en eftir venjulega töflulausa tímabilið, eða tímabilið sem lyfleysutöflur eru teknar, af fyrri samsettu getnaðarvarnartöflunum. Skipt af getnaðarvarnartöflum sem innihalda aðeins progestin (mini-pillu, inndælingu, vefjalyfi) eða lykkju yfir á Cypretyl Skipta má úr getnaðarvarnartöflum sem innihalda einungis gestagen (mini-pillum) yfir á Cypretyl hvaða dag sem er (við skipti úr vefjalyfi eða lykkju, daginn sem það er fjarlægt og við skipti úr stungulyfi, daginn sem gefa á stungulyfið næst). Í öllum þessum tilvikum er ráðlagt að nota getnaðarvörn án hormóna samtímis fyrstu 7 dagana sem töflurnar eru teknar. Eftir fósturlát á fyrsta þriðjungi meðgöngu. Hægt er að byrja að taka töflurnar strax. Ekki nauðsynlegt að nota aðrar getnaðarvarnir. Eftir fæðingu eða fósturlát á öðrum þriðjungi meðgöngu. Brjóstagjöf sjá kafla 4.6. Hefja skal notkun lyfsins dögum eftir fæðingu eða fósturlát á öðrum þriðjungi meðgöngu. Ef byrjað er seinna að taka töflurnar skal nota getnaðarvarnir sem ekki innhalda hormóna fyrstu 7 dagana sem töflurnar eru teknar. Hafi konan þegar haft samfarir skal útiloka þungun eða bíða eftir fyrstu blæðingum áður en hægt er að byrja að taka töflurnar á öruggan hátt Töflur sem gleymist að taka Getnaðarvörn minnkar ekki, ef minna en 12 klst. hafa liðið frá því að gleymdist að taka töflu. Taka skal töfluna um leið og munað er eftir og halda síðan áfram töflutöku eins og áður. Getnaðarvörn getur minnkað, ef meira en 12 klst. hafa liðið frá því að gleymdist að taka töflu. Í þeim tilvikum skal fylgja eftirfarandi tveimur grundvallarreglum. 1. Aldrei má fresta töflutöku lengur en sem nemur 7 dögum daga samfellda töflutöku þarf til þess að ná nægjanlegri bælingu undirstúku-heiladingulseggjakerfis-öxuls. Samkvæmt framangreindum reglum má gefa eftirfarandi almennar leiðbeiningar: Vika 1 Taka skal síðustu töfluna sem gleymdist strax og munað er eftir, jafnvel þótt þurfi að taka 2 töflur samtímis. Síðan er notkun lyfsins haldið áfram eins og ráð var fyrir gert. Aðra getnaðarvörn, sem ekki inniheldur hormón, t.d. verjur, skal nota samtímis næstu 7 daga. Hafi konan haft samfarir síðustu 7 daga á undan skal hafa í huga möguleika á þungun. Því fleiri töflur sem hafa gleymst og því nær töfluhléi sem það er, þeim mun meiri hætta er á þungun. Vika 2 2

3 Taka skal síðustu töfluna sem gleymdist strax og munað er eftir, jafnvel þótt þurfi að taka 2 töflur samtímis. Síðan er notkun lyfsins haldið áfram eins og ráð var fyrir gert. Hafi töflurnar verið teknar inn á réttan hátt 7 daga áður en gleymdist að taka töflu er ekki nauðsynlegt að gera aðrar ráðstafanir til getnaðarvarna. Sé það hins vegar ekki raunin eða ef meira en ein tafla hefur gleymst, er ráðlagt að nota samtímis aðra getnaðarvörn næstu 7 daga. Vika 3 Hætta er á að öryggi sé minna þar sem komið er nærri töfluhléi. Þó er hægt að koma í veg fyrir að öryggi minnki með því að breyta inntöku taflnanna. Ef farið er eftir öðrum af eftirtöldum tveimur valkostum er ekki nauðsynlegt að gera aðrar ráðstafanir til getnaðarvarna, að því tilskildu að allar töflurnar hafi verið teknar inn á réttan hátt síðustu 7 daga áður en gleymdist að taka töfluna. Ef svo er ekki er ráðlagt að fylgja fyrri valkosti auk þess að nota aðra getnaðarvörn samtímis næstu 7 daga. 1. Taka skal síðustu töfluna sem gleymdist strax og munað er eftir, jafnvel þótt þurfi að taka 2 töflur samtímis. Síðan er notkun lyfsins haldið áfram eins og áður. Byrja skal á næsta töfluspjaldi strax og lokið er við töflurnar af fyrra spjaldinu, þ.e.a.s. ekkert töfluhlé er gert á milli spjalda. Líklegt er að blæðingar verði ekki fyrr en lokið er töku seinna töfluspjaldsins, en blettablæðingar eða milliblæðingar geta orðið meðan á töku þessara taflna stendur. 2. Einnig getur verið ráðlegt að hætta að taka töflur af töfluspjaldi sem er í notkun. Þá skal gera 7 daga töfluhlé að meðtöldum þeim dögum sem gleymdist að taka töflurnar og byrja síðan á næsta töfluspjaldi. Hafi gleymst að taka nokkrar töflur og blæðingar verða ekki í næsta venjulega töfluhléi, á að hafa í huga möguleika á þungun Leiðbeiningar ef um meltingarvandamál er að ræða Alvarleg meltingarvandmál geta hindrað að frásog virku efnanna takist að fullu, sem gerir notkun viðbótargetnaðarvarna nauðsynlega. Ef uppköst verða innan 3 til 4 klst. eftir að tafla er tekin skal fylgja leiðbeiningum um töflur sem gleymdist að taka (kafli 4.2.3). Ef konan vill ekki breyta töflutöku, verður að taka nauðsynlegar aukatöflur af öðru spjaldi Fyrsta degi tíðablæðinga flýtt eða frestað Hægt er að fresta tíðablæðingum með því að byrja að taka af nýrri þynnu strax eftir að lokið er við þá sem verið er að taka af, án töfluhlés.tíðablæðingum má fresta eins lengi og óskað er, þó ekki lengur en til loka annarrar þynnu. Á þessu tímabili geta bletta- eða milliblæðingar komið fram. Hefja skal reglulega notkun Cypretyl taflna aftur að loknu venjulegu 7 daga töfluhléi. Til þess að flýta tíðablæðingum, svo þær hefjist á öðrum vikudegi en vant er við yfirstandandi töflutöku, má ráðleggja konunni að stytta komandi töfluhlé um þá daga sem óskað er eftir. Því styttra sem hléið er, þeim mun meiri er hættan á að tíðablæðingar verði ekki og milli- og blettablæðing verði við notkun næsta spjalds (eins og einnig á sér stað þegar tíðablæðingum er frestað) Lengd notkunar Tíminn sem það tekur einkenni að hjaðna er a.m.k. 3 mánuðir. Læknir skal reglulega meta þörfina á að halda meðferð áfram. 3

4 4.3 Frábendingar Samsettar getnaðarvarnartöflur skal ekki nota í eftirfarandi aðstæðum. Komi eitthver þessara aðstæðna upp meðan á notkun samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku stendur, skal strax hætta notkun lyfsins. Samhliðanotkun annarra getnaðarvarna með hormónum (sjá kafla 4.1.). Blóðtappi í bláæðum eða saga um slíkt (segamyndun í djúpum bláæðum, lungnablóðrek). Blóðtappi í slagæðum eða saga um slíkt (t.d. hjartadrep) eða undanfara einkenni (t.d. hjartaöng og skammvinnt blóðþurrðarkast). Heilablóðfall eða saga um slíkt. Alvarlegir eða margir áhættuþættir fyrir segamyndun í bláæðum eða slagæðum (sjá kafla 4.4) svo sem: o sykursýki með æðakvillum o verulegur háþrýstingur o verulega aukin blóðfita Arfgeng eða áunning tilhneiging til segamyndunar í bláæðum eða slagæðum, s.s. þol gegn virku C-próteini (APC), skortur á andtrombín-iii, skortur á C-próteini, skortur á S-próteini, of mikið homocystein í blóði og andfosfólípíð mótefni (andkardíólípín-mótefni, lúpus andstorknunarefni). Saga um mígreni með staðbundnum einkennum frá taugakerfinu. Alvarlegir eða margir áhættuþættir fyrir segamyndun í bláæðum eða slagæðum geta líka verið frábending við notkun getnaðarvarnartaflna (sjá Sérstök varnaðarorð og varúðarreglur við notkun). Brisbólga, ef hún tengist verulegri hækkun þríglýseríða í blóði eða saga um slíkt. Alvarlegur lifrarsjúkdómur eða saga um hann, ef lifrargildin eru ekki komin í eðlilegt horf. Lifraræxli (góðkynja eða illkynja) eða saga um slíkt. Illkynja, kynhormónaháður sjúkdómur, (t.d. í kynfærum eða brjóstum) eða grunur um slíkt. Blæðing frá leggöngum af óþekktum orsökum. Þungun eða grunur um þungun. Brjóstagjöf. Ekki má nota Cypretyl töflur samhliða lyfjum sem innihalda ombitasvir/paritaprevir/ritonavir eða dasabuvir (sjá kafla 4.4 og 4.5). Ofnæmi fyrir cyproteronacetati, ethinylestradioli eða einhverju hjálparefnanna sem talin eru upp í kafla 6.1. Ekki má ávísa Cypretyl töflum handa karlmönnum. 4.4 Sérstök varnaðarorð og varúðarreglur við notkun Cypretyl töflur samanstanda af prógestininu cyproteronacetati og estrógeninu etinylestradioli og er gefið í 21-dags lotum mánaðarlega. Lyfið hefur svipaða samsetningu og samsett getnaðarvarnarlyf til inntöku. Lengd notkunar Tíminn sem það tekur einkenni að hjaðna er a.m.k. 3 mánuðir. Læknir skal reglulega meta þörfina á að halda meðferð áfram. Cypretyl töflur innihalda laktósa og súkrósa. Sjúklingar með galaktósaóþol, laktasaskort eða vanfrásog glúkósa-galaktósa, sem eru mjög sjaldgæfir, arfgengir kvillar, skulu ekki nota lyfið. Klínísk og faraldsfræðileg reynsla af notkun estrógen/prógestin samsetninga byggist aðallega á upplýsingum sem safnað hefur verið um reynslu af notkun samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku. Eftirfarandi varnaðarorð tengd samsettum getnaðravarnarlyfjum til inntöku eiga við um Cypretyl. 4

5 Varnaðarorð Ef einhver eftirtalinna áhættuþátta er fyrir hendi skal meta kosti við notkun samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku gagnvart hugsanlegri áhættu í hverju tilviki fyrir sig og ræða við konuna áður en hún ákveður að byrja að nota Cypretyltöflur. Ef einhver þessara áhættuþátta kemur fram eða versnar, skal konan samband við lækninn sem ákveður þá hvort hætta eigi notkun Cypretyl taflna. Æðasjúkdómar Notkun Cypretyl taflna felur í sér aukna hættu á segareki í bláæðum samanborið við þá sem ekki nota lyfið. Hættan á segareki í bláæðum er mest fyrsta árið sem konan byrjar að nota Cypretyl töflur eða þegar hún byrjar aftur að nota lyfið eða skiptir um lyf eftir töfluhlé sem hefur varað í a.m.k. mánuð. Segarek í bláæðum getur verið banvænt í 1-2% tilfella. Faraldsfræðilegar rannsóknir hafa sýnt að tíðni bláæðasegareks er 1,5 til 2svar sinnum hærri hjá þeim sem nota Cypretyl töflur samanborið við þá sem nota getnaðarvarnartöflur sem innihalda levonorgestrel og gæti verið svipuð áhættunni sem fylgir getnaðarvarnartöflum sem innihalda desogestrel/gestoden/drospirenon. Líklegt er að í þeim hópi sem notar Cypretyl töflur séu m.a. einstaklingar sem geta haft sömu meðfæddu aukningu í áhættu á hjartasjúkdómum og tengist fjölblöðrueggjastokka heilkenni. Faraldsfræðilegar rannsóknir hafa einnig sýnt tengsl getnaðarvarna með hormónum við aukna hættu á segamyndun í slagæðum (hjartadrep, skammvinnt blóðþurrðarkast). Örsjaldan hefur verið greint frá segum í öðrum æðum, t.d. í lifur, garnahengi, nýrum, heila eða slagæðum og bláæðum sjónhimnu hjá notendum getnaðarvarna með hormónum. Einkenni sega/segareks eða heilaæðaáfalla geta verið m.a.: óvenjulegur einhliða verkur og/eða þroti í fæti; skyndilegur verulegur brjóstverkur, óháð því hvort verkurinn nær út í vinstri handlegg eða ekki; skyndileg mæði; skyndilegur hósti; óvenjulegur, verulegur, langvinnur höfuðverkur; skyndilegt tap á sjón, algert eða að hluta; tvísýni; óskýrmæli eða málstol; svimi; yfirlið, sem getur fylgt staðbundið flog; skyndilegt máttleysi eða verulegur doði á annarri hlið líkamans; hreyfitruflanir; bráður kviðarholskvilli. Hætta á segamyndun í bláðum eykst með: hækkandi aldri; reykingum (hættan eykst með miklum reykingum og aldri, sérstaklega hjá konum eldri en 35 ára. Eindregið á að ráðleggja konum eldri en 35 ára að hætta að reykja ef þær vilja nota Cypretyl); jákvæðri fjölskyldusögu (bláæðasegi hjá systkini eða foreldri á unga aldri). Ef talið er að um meðfædda aukna áhættu sé að ræða skal vísa sjúklinginum til sérfræðings áður en tekin er ákvörðun um að nota getnaðarvörn með hormónum; langvarandi hreyfingarleysi, meiri háttar skurðaðgerðir, aðgerð á fæti eða meiri háttar áverkar. Í slíkum tilvikum er ráðlegt að hætta notkun (a.m.k. fjórum vikum fyrir ráðgerða skurðaðgerð) og hefja hana ekki aftur fyrr en tveimur vikum eftir að konan er komin á fulla hreyfingu aftur. Íhuga á meðferð með segavarnandi lyfjum ef konan hefur ekki hætt notkun Cypretyl í tíma; yfirþyngd (BMI yfir 30 kg/m 2 ) Hætta á segamyndun í slagæðum eða heilaæðaáfalli eykst með: hækkandi aldri; reykingum (hættan eykst með miklum reykingum og aldri, sérstaklega hjá konum eldri en 35 ára. Eindregið á að ráðleggja konum eldri en 35 ára að hætta að reykja ef þær vilja nota Cypretyl); röskun á blóðfitu 5

6 yfirþyngd (BMI yfir 30 kg/m 2 ) háþrýstingi; mígreni: sjúkdómum í hjartalokum; gáttatifi jákvæðri fjölskyldusögu (bláæðasegi hjá systkini eða foreldri á unga aldri). Ef talið er að um meðfædda aukna áhættu sé að ræða skal vísa sjúklinginum til sérfræðings áður en tekin er ákvörðun um að nota getnaðarvörn með hormónum. Aðrir sjúkdómar sem tengst hafa æðasjúkdómum eru sykursýki, rauðir úlfar, blóðlýsuþvageitrunar heilkenni (haemolytic uremic syndrome), langvinnur bólgusjúkdómur í þörmum (Crohns sjúkdómur eða sáraristilbólga) og sigðfrumublóðleysi. Hafa verður í huga aukna hættu á segareki á meðgöngu (sjá upplýsingar um Meðgöngu og brjóstagjöf í kafla 4.6.). Ef tíðni mígrenikasta eykst eða þau versna við notkun Cypretyl taflna (sem gæti verið fyrirboði um heilablóðfall) getur verið ástæða til að hætta strax notkun Cypretyl. Sérstaklega á að ráðleggja konum sem nota Cypretyl töflur að hafa samband við lækni ef vart verður einkenna um segamyndun. Ef grunur leikur á segamyndun eða hún er staðfest skal hætta notkun Cypretyl taflna. Nota skal örugga getnaðarvörn vegna vansköpunaráhrifa af völdum segavarnandi meðferðar (kúmarín). Menn eru ekki sammála um hugsanleg tengsl segamyndunar í bláæðum við æðahnúta eða sjálfvakta yfirborðssegabláæðabólgu. Lífefnafræðilegir þættir sem benda til arfgengrar eða áunninnar tilhneigingar til segamyndunar í bláæðum eða slagæðum eru þol gegn virku C-próteini (APC), of mikið hómósystín í blóði, skortur á andtrombíni III, skortur á C-próteini, skortur á S-próteini og andfosfólípíð mótefni (andkardíólípín mótefni, andstorkulúpus (lupus antikoagulant)). Við mat á kostum og göllum skal læknir hafa í huga að hættan á segamyndun á meðgöngu er meiri en hún er við notkun samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku með litlu estrógeninnihaldi (innan við 0,05 mg af etinýlestradíóli). Æxli Í nokkrum faraldsfræðilegum rannsóknum hefur verið greint frá aukinni hættu á leghálskrabbameini við langtímanotkun samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku. Enn er þó ágreiningur um að hve miklu leyti þessi niðurstaða er háð afleiðingum kynlífshegðunar og öðrum þáttum, svo sem vörtuveiru hjá mönnum (HPV). Safngreining á 54 faraldsfræðilegum rannsóknum sýndi lítils háttar aukningu í hættu (hlutfallsleg áhætta=1,24) á brjóstakrabbameini hjá konum sem nota samsettar getnaðarvarnartöflur. Þessi aukna hætta minnkar stig af stigi á tíu árum eftir að notkun samsettu getnaðarvarnarlyfjanna til inntöku er hætt. vegna þess að brjóstakrabbamein er mjög sjaldgæft hjá konum undir fertugu, er aukningin á fjölda greindra tilfella brjóstakrabbameins hjá þeim sem nú nota eða hafa nýlega notað getnaðarvarnartöflur lítil samanborið við hættuna á að fá brjóstakrabbamein einhvern tíma á ævinni. Úr þessum rannsóknum fást ekki sannanir fyrir orsakasamhengi. Sú aukna hætta sem sást getur stafað af fyrri greiningu á brjóstakrabbameini hjá þeim sem nota getnaðarvarnartöflur, líffræðilegri verkun taflnanna eða báðum þessum atriðum í sameiningu. Í þeim tilvikum þar sem brjóstakrabbamein greindist hjá þeim sem notuðu getnaðarvarnartöflur, var sjúkdómurinn ekki eins langt genginn klínískt og í þeim tilvikum þar sem brjóstakrabbamein greindist hjá þeim sem ekki nota getnaðarvarnartöflur. Mjög sjaldan hefur verið greint frá góðkynja lifraræxlum og enn sjaldnar illkynja lifraræxlum hjá þeim sem nota getnaðarvarnartöflur. Í örfáum tilvikum hafa þessi æxli leitt til lífshættulegra blæðinga í 6

7 kviðarholi. Hafa ber lifraræxli í huga við mismunagreiningu þegar fram koma miklir verkir í efri hluta kviðarhols, við lifrarstækkun eða merki um blæðingu í kviðarholi hjá konum sem taka getnaðarvarnartöflur. Aukning á ALT Aukning á transamínasa (ALT), meira en 5 föld eðlileg efri mörk, kom marktækt oftar fram hjá konum sem notuðu lyf sem innihélt ethinylestradiol, eins og samsettar hormónagetnaðarvarnir, í klínískri rannsókn hjá sjúklingum sem fengu meðferð við lifrarbólgu C með lyfjum sem innihéldu ombitasvir/paritaprevir/ritonavir eða dasabuvir, ýmist ásamt ribavirini eða án þess (sjá kafla 4.3 og 4.5). Aðrir sjúkdómar Konur með of mikið af þríglýseríðum í blóði, eða fjölskyldusögu um slíkt, geta verið í aukinni hættu á að fá brisbólgu þegar þær taka getnaðarvarnartöflur. Þótt greint hafi verið frá lítils háttar blóðþrýstingshækkun hjá mörgum konum sem taka getnaðarvarnartöflur, er blóðþrýstingshækkun sem hefur klíníska þýðingu sjaldgæf. Ekki hefur verið gengið úr skugga um samhengi milli notkunar samsettrar getnaðarvarnarlyfja til inntöku og klínísks háþrýstings. Ef viðvarandi klínískur háþrýstingur þróast meðan á notkun samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku stendur, á læknir þó að rjúfa meðferð með getnaðarvarnartöflum og meðhöndla háþrýstinginn. Meðferð með getnaðarvarnartöflum má síðan hefja aftur við hentugleika, þegar blóðþrýstingur er aftur orðinn eðlilegur með blóðþrýstingslækkandi meðferð. Greint hefur verið frá að eftirfarandi ástand geti komið fram eða versnað, bæði á meðgöngu og við notkun samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku, en sönnun fyrir tengslum við notkun samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku er ófullnægjandi: Gula og/eða kláði í tengslum við gallteppu; gallsteinamyndun, porfýría; rauðir úlfar; blóðlýsuþvageitrunar heilkenni (hemolytic uremic syndrome); rykkjadans (Sydenham s chorea); meðgöngublöðrubóla; heyrnartap vegna snigilgluggaherslis. Hjá konum með arfgengan ofsabjúg geta estrógen til viðbótar valdið einkennum ofsabjúgs eða aukið þau. Bráð eða langvinn truflun á lifrarstarfsemi getur gert það að verkum að nauðsynlegt er að hætta notkun samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku þar til lifrargildin eru komin í eðlilegt horf. Við endurtekna gallteppugulu, sem gerði fyrst vart við sig á meðgöngu eða við fyrri notkun kynhormóna, verður einnig að hætta notkun samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku. Þó getnaðarvarnartöflur geti haft áhrif á insúlínviðnám í útæðum og sykurþol, er ekkert sem bendir til þess að nauðsynlegt sé að breyta meðferðarskömmtum hjá sykursýkissjúklingum sem nota lágskammta getnaðarvarnartöflur (sem innihalda innan við 0,05 mg af etinýlestradíóli). Þó á að fylgjast vel með konum sem hafa sykursýki meðan þær nota getnaðarvarnartöflur. Crohns sjúkdómur og sáraristilbólga hafa tengst notkun samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku. Þungunarfreknur geta stundum komið fram, einkum hjá konum með sögu um slíkt á meðgöngutíma (chloasma gravidum). Konur með tilhneigingu til þungunarfrekna eiga að forðast sólarljós eða útfjólubláa geislun á meðan þær nota getnaðarvarnartöflur. Ef einkenni versna hjá konum sem þjást af hárvexti í andliti, skal leita orsaka (æxli sem framleiðir andrógen, galli í nýrnahettuensímum) með hjálp mismunagreiningar Læknisskoðun Fyrir notkun fyrstu eða endurtekinnar lotu af Cypretyl skal meta nákvæmlega sjúkrasögu (þ.m.t. 7

8 fjölskyldusögu) miðað við frábendingar (í kafla 4.3) og varnaðarorð (í kafla 4.4.1) og gera læknisskoðun og skal þetta mat endurtekið reglulega. Reglulegt mat á heilsufarsástandi konunnar er mikilvægt vegna þess að frábendingar (t.d. tímabundin heilablóðþurrð) eða áhættuþættir (t.d. fjölskyldusaga um segamyndun í bláæðum eða slagæðum) geta komið fram í fyrsta sinn á meðferðartímanum. Það byggist á almennum venjum og fer eftir hverri konu fyrir sig hversu oft skal gera slíkt mat og hvernig staðið skal að því, en yfirleitt á það að taka til blóðþrýstings, brjósta, kviðarhols og grindarholslíffæra, þar með talinnar frumufræði legháls. Láta skal konuna vita að getnaðarvarnartöflur veita hvorki vörn gegn HIV-smiti (eyðni) né öðrum kynsjúkdómum Skerðing verkunar T.d. töflur sem gleymast (kafli 4.2.3), einkenni frá meltingarvegi (kafli 4.2.4) og samhliðanotkun annarra lyfja (kafli 4.5.1) geta minnkað verkun lyfsins. Ekki skal nota náttúrlyf sem innihalda Jóhannesarjurt (Hypericum perforatum) samhliða Cypretyl töflum því það getur minnkað þéttni etínýlestradióls í plasma og þannig dregið úr verkun lyfsins (sjá kafla Milliverkanir við önnur lyf og aðrar milliverkanir) Óreglulegur tíðahringur Öll lyf sem innihalda estrógen/prógestin geta valdið óreglulegum blæðingum frá leggöngum (blettaeða milliblæðingum), sérstaklega á fyrstu mánuðum notkunar. Því er ekki ástæða til að skoða óreglulegar blæðingar fyrr en eftir aðlögunartímabilið, sem er u.þ.b. þrír tíðahringir. Ef óregla á blæðingum heldur áfram eða kemur fram eftir reglulega tíðahringi, skal íhuga hvort eitthvað annað en hormónar geti verið ástæðan. Nota skal viðeigandi aðferðir við greiningu (m.a. hugsanlega útskröpun) til að útiloka að um illkynja sjúkdóm sé að ræða eða þungun. Stundum verður engin blæðing í töfluhléinu. Ef lyfið hefur verið notað samkvæmt leiðbeiningum í kafla 4.2 er ólíklegt að um þungun sé að ræða. Hafi lyfið hins vegar ekki verið notað samkvæmt leiðbeiningunum fyrir fyrstu blæðingu sem fellur niður, eða ef tvær blæðingar falla niður skal útloka þungun áður en haldið er áfram að nota lyfið. 4.5 Milliverkanir við önnur lyf og aðrar milliverkanir Milliverkanir Milliverkanir við lyf geta dregið úr verkun lyfja, eins og Cypretyl, sem innihalda estrógen/prógestin og/eða valdið milliblæðingum. Eftirfarandi milliverkanir hafa verið skráðar. Lifrarensímavirkjar eins og phenytoin, barbitúröt, primidon, carbamazepin, rifampicin og hugsanlega einnig oxcarbazepin, topiramat, felbamat og ritonavir geta dregið úr getnaðarvarnarverkun cyproteronacetats/ethynilestradiols. Milliverkanir sem valda aukinni úthreinsun kynhormóna geta komið fram með griseofulvini og náttúrulyfjum sem innhalda jóhannesarjurt (Hypericum perforatum). Við notkun einhverra framantalinna lyfja skal nota aðra tegund getnaðarvarna tímabundið, auk samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku. Við notkun lyfja sem örva lifrarensím skal nota getnaðarvarnir sem ekki innihalda hormón allan tímann sem lyfin eru tekin og í 28 daga eftir að notkun þeirra er hætt. Ef lyfjameðferðinni lýkur eftir að töku af Cypretyl þynnu lýkur skal byrja að taka af næstu þynnu um leið og hin klárast, án venjulegs töfluhlés. 8

9 Lyf eins og Cypretyl, sem innihalda estrógen/progestin, geta hindrað umbrot annarra lyfja og valdið breytingu á þéttni lyfjanna í plasma og vefjum (t.d. cyclosporins). Athugið. Hafa skal hliðsjón af upplýsingum um milliverkanir í samantektum á eiginleikum lyfja sem tekin eru samhliða. Ekki skal nota náttúrulyf sem innihalda jóhannesarjurt (Hypericum perforatum) samhliða Cypretyl töflum vegna þess að það getur dregið úr verkun lyfsins sem getnaðarvarnar. Greint hefur verið frá milliblæðingum og óæskilegum þungunum. Áhrifin eru vegna virkjandi áhrifa jóhannesarjurtar á lifrarensím. Ensímvirkjunin getur varað í 2 vikur eftir að meðferð með Jóhannesarjurt er hætt. Lyfhrifamilliverkanir Samhliða notkun með lyfjum sem innihalda ombitasvir/paritaprevir/ritonavir eða dasabuvir, bæði ásamt ribavirini eða án þess, getur aukið hættu á aukningu á ALT (sjá kafla 4.3 og 4.4). Því verða notendur Cypretyl taflna að skipta yfir í aðra gerð getnaðarvarnar (t.d. getnaðarvörn sem aðeins inniheldur prógestógen eða getnaðarvörn án hormóna) áður en meðferð er hafin með þessari samsettu lyfjameðferð. Hefja má meðferð með Cypretyl töflum að nýju 2 vikum eftir að þessari samsettu lyfjameðferð er lokið. Rannsóknaniðurstöður Notkun lyfja eins og Cypretyl getur haft áhrif á sumar rannsóknarniðurstöður, þ.m.t. lífefnafræðilega mælikvarða á lifrar-, skjaldkirtils-, nýrnahettu- og nýrnastarfsemi; plasmaþéttni (burðar) próteina (t.d. barksterabindandi glóbúlíns og lípíð/lípópróteinaþátta); mælikvarða á kolvetnisumbrot, storknun og fíbrínsundrun. Breytingarnar eru yfirleitt innan viðmiðunarmarka. 4.6 Frjósemi, meðganga og brjóstagjöf Lyfið má ekki nota á meðgöngu eða samhliða brjóstagjöf. Ef kona verður þunguð meðan á notkun Cypretyl taflna stendur skal strax hætta notkun lyfsins. U.þ.b. 0,2% af cyproteronacetatskammtinum er skilið út í brjóstamjólk, sem samsvarar skammti sem er 1 míkróg/kg. U.þ.b. 0,02% af etínýlestradól skammtinum getur borist til nýburans með mjólk. 4.7 Áhrif á hæfni til aksturs og notkunar véla Engin áhrif á hæfni til aksturs eða notkunar véla hafa komið fram. 4.8 Aukaverkanir Aukin hætta er á segareki hjá öllum konum sem nota Cypretyl töflur(sjá kafla 4.4). Alvarlegustu aukaverkanirnar er tengjast notkun samsettra getnaðarvarnarlyfja til inntöku hafa verið taldar upp í kafla Aðrar aukaverkanir sem greint hefur verið frá hjá konum sem nota Cypretyl töflur, vegna þess að tengsl við lyfið hafa hvorki verið staðfest né útilokuð eru m.a.: 9

10 Mjög algengar ( 1/10) Algengar ( 1/100 til <1/10) Sjaldgæfar ( 1/1.000 til <1/100) Mjög sjaldgæfar ( 1/ til <1/1.000) Koma örsjaldan koma fyrir ( 1/10.000) Tíðni ekki þekkt (ekki hægt að áætla tíðni út frá fyrirliggjandi gögnum) Líffæraflokkur Algengar ( 1/100 til <1/10) Sjaldgæfar ( 1/1.000 til <1/100) Mjög sjaldgæfar ( 1/ til <1/1.000) Tíðni ekki þekkt Ónæmiskerfi Efnaskipti og næring Geðræn vandamál vökvauppsöfnun, þyngdaraukning, þyngdartap depurð, skapbreytingar, breytt kynhvöt Taugakerfi höfuðverkur mígreni Augu ofnæmisviðbrögð óþol gagnvart augnlinsum Æðar segarek hækkaður blóðþrýstingur Meltingarfæri ógleði, kviðverkur uppköst, niðurgangur Húð og undirhúð Æxlunarfæri og bjóst útbrot, ofsakláði, aum eða viðkvæm brjóst, brjóstastækkun, útferð úr geirvörtu regnbogaroði, rósahnútar (nodal erythema) útferð frá leggöngum Hjá konum með arfgengan ofsabjúg geta utanaðkomandi estrógen valdið ofsabjúgi eða aukið einkenni hans. Tilkynnt hefur verið um eftirfarandi alvarlegar aukaverkanir hjá konum sem nota Cypretyl. Fjallað er um þær í kafla 4.4 Sérstök varnaðarorð og varúðarreglur við notkun. Segarek í bláæðum Segarek í slagæðum Hjá konum með arfgengan ofsabjúg geta estrógen til viðbótar valdið einkennum ofsabjúgs eða aukið þau. Tilkynning aukaverkana sem grunur er um að tengist lyfinu Eftir að lyf hefur fengið markaðsleyfi er mikilvægt að tilkynna aukaverkanir sem grunur er um að tengist því. Þannig er hægt að fylgjast stöðugt með sambandinu milli ávinnings og áhættu af notkun lyfsins. Heilbrigðisstarfsmenn eru hvattir til að tilkynna allar aukaverkanir sem grunur er um að tengist lyfinu samkvæmt fyrirkomulagi sem gildir í hverju landi fyrir sig, sjá Appendix V. 4.9 Ofskömmtun Ekki hefur verið greint frá neinum alvarlegum aukaverkunum við ofskömmtun. Hugsanleg einkenni ofskömmtunar eru m.a. ógleði, uppköst og minniháttar blæðing frá leggöngum hjá ungum stúlkum. Ekkert mótefni er til og meðferðin er einkennabundin. 10

11 5. LYFJAFRÆÐILEGAR UPPLÝSINGAR 5.1 Lyfhrif Flokkun eftir verkun: Andandrógen og estrógen, ATC flokkur: G03HB01 Cyproteronacetatið í Cypretyl hindrar áhrif andrógena sem kvenlíkaminn framleiðir. Það er því hægt að nota við meðferð sjúkdóma af völdum aukinnar framleiðslu á andrógenum eða sérstöku næmi fyrir slíkum hormónum. Aukin virkni fitukirtla, sem er mikilvægur þáttur í þróun þrymlabóla og flösu, minnkar við notkun Cypretyl taflna. Vegna skertrar virkni fitukirtla hverfa þrymlabólur yfirleitt eftir meðferð í 3-4 mánuði. Óeðlilega mikil fita í hári og húð hverfur yfirleitt fyrr. Hárlos sem tengist flösu minnkar einnig. Cypretyl er ætlað til meðferðar við vægri ofloðnu, einkum í andliti, hjá konum á barneignaraldri; hins vegar er ekki hægt að sjá árangur meðferðar fyrr en eftir notkun í nokkra mánuði. Auk ofangreindra andandrógenáhrif, hefur cyproteronacetat einnig greinileg progestin árhif. Vegna progestin áhrifanna myndi eins lyfs meðferð með cyproteronacetati valda truflun á tíðahringnum, sem hægt er að forðast með því að nota það ásamt etinylestradioli í Cypretyl töflunum. Skilyrðið er að lyfið sé tekið í reglulegum tímabilum samkvæmt skammtaleiðbeiningum. Verkun Cypretyl sem getnaðarvarnar byggist á samsettum áhrifum ýmissa þátta. Mikilvægasti þátturinn felur í sér hindrun á egglosi og breytingar í samsetningu slíms í leghálsi. Auk áhrifa sem getnaðarvörn og fyrir utan aukaverkanir (sjá Varnaðarorð, Aukaverkanir), hafa estrógen/prógestinlyf jákvæð áhrif sem taka þarf tillit til við val á getnaðarvörn. Tíðahringurinn er reglulegri, tíðablæðingar ekki eins sársaukafullar og blæðingar minni. 5.2 Lyfjahvörf Cyproteronacetat Frásog Cyproteronacetat frásogast hratt og að fullu eftir inntöku. Hámarksþéttni í sermi, 15 ng/ml næst u.þ.b. 1,6 klst. eftir inntöku Cypretyl. Aðgengi er 88%. Dreifing Cyproteronacetat er næstum að fullu bundið albúmíní í sermi. Aðeins 3,5 til 4% af heildarþéttni lyfsins er til staðar sem óbundinn steri. Aukin þéttni SHBG af völdum etinylestradiols hefur ekki áhrif á bindingu cyproteronacetats við prótein í sermi. Sýnilegt dreifingarrúmmál cyproteronacetats er 986 ± 437 l. Umbrot Cyproteronacetat er umbrotið nánast að fullu. Aðalumbrotsefnið í plasma er 15β-OH-CPA, sem er myndað fyrir tilstilli Cýtókróm P450 ensímsins CYP3A4. Úthreinsun cyproteronacetats úr sermi er metin u.þ.b. 3,6 ml/mín/kg. Útskilnaður Þéttni cyproteronacetats í sermi minnkar í tveimur áföngum, sem einkennast af helmingunartímum sem eru 0,8 klst. og u.þ.b. 2,3 til 3,3 dagar. Hluti af skammtinum er skilinn brott óbreyttur í galli. Meginhluti skammtsins er skilinn út í formi umbrotsefna í þvagi og galli í hlutfallinu 3:7 og helmingunartíminn er u.þ.b. 1,8 dagar. 11

12 Jafnvægi Aukin þéttni SHGB hefur ekki áhrif á lyfjahvörf cyproteronacetats. Jafnvægi er náð á seinni helmingi meðferðarlotunnar, þegar þéttni cyproteronacetats í sermi eykst u.þ.b. 2,5 falt. Etinylestradiol Frásog Etinylestradiol frásogast hratt og að fullu eftir inntöku. Hámarksþéttni í sermi, 71 mg/ml næst u.þ.b. 1,6 klst. eftir inntöku Cypretyl. Umbrot etinýlestradíóls er verulegt við frásog og fyrstu umferð um lifur, sem er ástæða þess að meðalaðgengi lyfsins eftir inntöku er u.þ.b. 45% (einstaklingsbundinn á bilinu 20 til 65%). Dreifing Etinylestradiol er verulega (u.þ.b. 98%), en ekki sértækt, bundið albúmíni og hvetur aukningu á þéttni SHBG í sermi. Sýnilegt dreifingarrúmmál etinylestradiols er 2,8 til 8,6 l/kg. Umbrot Samtenging etinylestradiols verður í slímhúð smáþarma og lifur áður en það berst um líkamann. Etinylestradiol umbrotnar fyrst og fremst með vatnsrofi (aromatic hydroxylation), en mörg hýdroxýlog metýltengd umbrotsefni myndast. Þessi umbrotsefni er að finna á óbundnu formi og sem glúkúróníð- og súlfatsambönd. Úthreinsunarhraði umbrotsefna er um 2,3-7 ml/mín./kg. Útskilnaður Þéttni etinylestradiols í sermi minnkar í tveimur áföngum, sem einkennast af helmingunartímum sem eru 1 klst. og u.þ.b. 10 til 20 klst. Lyfið er ekki skilið út á óbreyttu formi. Umbrotsefni etinylestradiols eru skilin út í þvagi og galli (hægðum) í hlutfallinu 4:6 og helmingunartíminn er u.þ.b. 1 dagur. Jafnvægi Jafnvægi er náð á seinni helmingi meðferðarlotunnar, sem leiðir til þéttni etinylestradiols í sermi sem er 60% meiri en eftir stakan skammt. 5.3 Forklínískar upplýsingar Altæk eiturverkun Altæk eiturverkun eftir endurtekna skammta hefur verið rannsökuð hjá dýrum. Samkvæmt þessum rannsóknum er ekkert sem mælir gegn notkun lyfsins við samþykktum ábendingum í ráðlögðum skömmtum. Engar dýrarannsóknir hafa verið gerðar á hugsanlegum næmingaráhrifum etinylestradiols og cyproteronacetats. Eiturverkun á fóstur/vansköpunarvaldandi áhrif Samkvæmt rannsóknum á eiturverkun á æxlun, reyndist samsetning lyfjanna tveggja sem taflan inniheldur ekki vansköpunarvaldandi við gjöf á líffæramyndunarskeiði fyrir þroska ytri kynfæra. Notkun stórra skammta af cyproteronacetati á því kyngreiningarskeiði sem er viðkvæmt fyrir hormónum (eftir 45. dag meðgöngu) getur valdið kvengerð karlfóstra. Engin merki kvengerðar hafa greinst hjá nýfæddum drengjum sem hafa verið útsettir fyrir cyproteronacetat í leginu. Lyfið má hins vegar ekki nota á meðgöngu. Eiturverkun á erfðaefni og krabbameinsvaldandi áhrif Samkvæmt rannsóknum sem gerðar hafa verið með almennt viðurkenndum aðferðum, er cyproteronacetat ekki efni sem hefur eiturverkun á erfðaefni. Samkvæmt viðbótarrannsóknum getur það hins vegar valdið DNA aðfærslu í lifrarfrumum í rottum og öpum og einnig í nýlega einangruðum lifrarfrumum úr mönnum. Þessi DNA aðfærsla hefur hins vegar ekki sést í lifrarfrumum hunda. 12

13 Þessi myndun DNA-aðfærslu kom fram þegar frumur voru útsettar fyrir cyproteronacetati í þéttni sem er hugsanleg við notkun ráðlagðra skammta af cyproteronacetati. Cyproteronacetat reyndist in vivo valda aukinni tíðni staðbundinna lifrarskemmda, hugsanlega æxliskenndra, með breytingum á frumuensímum í kvenkyns rottum og aukinni tíðni stökkbreytinga í erfðabreyttum rottum, sem hafa bakteríugen þar sem stökkbreyting á sér stað. Samkvæmt klínískri reynslu og faraldsfræðilegum rannsóknum virðist cyproteronacetat ekki auka tíðni lifraræxla í mönnum. Engin æxlismyndandi áhrif komu fram í rannsóknum á æxlismyndandi verkun sem gerð var með cyproteronacetati hjá nagdýrum. Þó skal hafa í huga að kynhormónar geta örvað vöxt ákveðinna hormónaháðra vefja og æxla. 6. LYFJAGERÐARFRÆÐILEGAR UPPLÝSINGAR 6.1 Hjálparefni Töflukjarni: Laktósaeinhýdrat, örkristallaður sellulósi, póvidón K-30, natríumkroskarmellósi og magnesíumsterat. Húð: Hýprómellósi (E464), makrógól 400, títantvíoxíð (E171), indigókarmín (E132), gult járnoxíð (E172), rautt járnoxíð (E172), svart járnoxíð (E172), kínólíngult (E104), gljálakk, karnaubavax, hvítt býflugnavax og súkrósi. 6.2 Ósamrýmanleiki Á ekki við. 6.3 Geymsluþol 3 ár. 6.4 Sérstakar varúðarreglur við geymslu Engin sérstök fyrirmæli eru um geymsluaðstæður lyfsins. 6.5 Gerð íláts og innihald PVC/PVDC/ál-þynna. Pakkningastærðir 1 x 21 og 3 x 21 húðuð tafla í hverri pakkningu. Ekki er víst að allar pakkningastærðir séu markaðssettar. 6.6 Sérstakar varúðarráðstafanir við förgun og önnur meðhöndlun Farga skal öllum lyfjaleifum og/eða úrgangi í samræmi við gildandi reglur. 7. MARKAÐSLEYFISHAFI ratiopharm GmbH Graf-Arco-Straβe Ulm Þýskaland 13

14 8. MARKAÐSLEYFISNÚMER IS/1/12/094/01 9. DAGSETNING FYRSTU ÚTGÁFU MARKAÐSLEYFIS/ENDURNÝJUNAR MARKAÐSLEYFIS Dagsetning fyrstu útgáfu markaðsleyfis: 29. ágúst Nýjasta dagsetning endurnýjunar markaðsleyfis: 9. desember DAGSETNING ENDURSKOÐUNAR TEXTANS 31. ágúst Upplýsingar á íslensku eru á 14