Ελληνικά Φυτικά Έλαια & Βιοντήζελ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Ελληνικά Φυτικά Έλαια & Βιοντήζελ"

Μελίτη Δουμπιώτης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Ελληνικά Φυτικά Έλαια & Βιοντήζελ Από την καλλιέργεια στη µεταποίηση Γιώργος Ζανάκης M.Sc, Ph.D ιευθυντής Τεχνικής Υποστήριξης Pioneer Hi Bred Hellas A.E.

2 Βιοκαύσιµα: Η νέα ευκαιρία για την Γεωργία Η.Π.Α. Παραγωγή αιθανόλης: 4.5 δις γαλόνια (3,4%) υνατότητα παραγωγής biodiesel : 150 εκ. γαλόνια ετησίως (0,3%) Ε.Ε Germany France Italy EU-15 Source:

3 Είδη φυτών µεγάλης καλλιέργειας µε υψηλή περιεκτικότητα σε λάδι Ελαιοκράµβη Ηλίανθος Σόγια Βαµβάκι

4 Γεωτεχνικά Στοιχεία υναµικό παραγωγής Προσαρµοστική ικανότητα ιαχείριση καλλιέργειας εξοπλισµός Οικονοµικότητα (κόστος, κερδοφορία) Συστήµατα αµειψισποράς

5 Ελαιοκράµβη Εισαγωγή στην Ελλάδα το 2006 Πρώτο σε ζήτηση φυτικό λάδι και το µόνο που µε τις τρέχουσες προδιαγραφές µπορεί να αξιοποιηθεί αυτούσιο ως πρώτη ύλη

6 Ελαιοκράµβη Γεωτεχνικά Στοιχεία Φθινοπωρινή καλλιέργεια Σύγκριση µε σιτάρι υναµικό παραγωγής Προσαρµοστική ικανότητα ιαχείριση καλλιέργειας εξοπλισµός Οικονοµικότητα (κόστος, κερδοφορία)

7 Ελαιοκράµβη Προσαρµοστική Ικανότητα - ιαχείριση Γονότυπος (ποικιλία υβρίδιο) Χρόνος & πυκνότητα σποράς Επιφανειακή λίπανση Στάδιο συγκοµιδής Εξοπλισµός (πνευµατική σπαρτική )

8 Ελαιοκράµβη Γεωτεχνικά Στοιχεία Ποικιλία / Υβριδίο Tn / Ha 1 2,83 2 3,42 3 2,76 4 3,39 5 3,28 6 2,35 7 2,81 8 3,34 9 3,03 Πηγή Εργ. Γεωργίας Τµ. Γεωπονίας Α.Π.Θ

9 Ελαιοκράµβη Γεωτεχνικά Στοιχεία Περιοχή 36W31 tn/ha 36W31 % moist 45D01 tn/ha 45D01 % moist 39, ,5 10,8 10,2 9,0 42,1 31,3 VERONA 9,4 ALESSANDRIA ΑΙΓΑΝΗ Πηγή Pioneer Hi Bred Hellas A.E. 10,3

39,5 29 33,5 10,8 10,2 9,0 42,1 31,3 VERONA 9,4

10 Σόγια Προσαρµοστική Ικανότητα - ιαχείριση Ανοιξιάτικη καλλιέργεια Γονότυπος (% λάδι & πρωτείνη, αντοχές) Εύκολη διαχείριση εν απαιτείται αζωτούχος λίπανση Εξοπλισµός υπάρχει

11 Σόγια Γεωτεχνικά Στοιχεία Περιοχή 92Β63 tn/ha 92Β63 % moist 9244 tn/ha 9244 % moist 4,6 3,8 13,4 13,4 2,8 2,8 ΗΜΑΘΙΑ 4,0 3,3 4,7 20,8 4,2 ΚΑΒΑΛΑ 1 13,0 ΚΑΒΑΛΑ 2 ΠΡΕΒΕΖΑ Πηγή Pioneer Hi Bred Hellas A.E. 13,0 20,2

12 Ηλίανθος Προσαρµοστική Ικανότητα - ιαχείριση Ανοιξιάτικη καλλιέργεια Γονότυπος (% λάδι & high oleic, αντοχές) Εύκολη διαχείριση, γνωστή καλλιέργεια Αξιοποιεί µη αρδευόµενα και χαµηλής γονιµότητας χωράφια Εξοπλισµός : ειδικό συλλεκτικό µηχάνηµα

διαχείριση, γνωστή καλλιέργεια Αξιοποιεί µη αρδευόµενα και

13 Ηλίανθος Γεωτεχνικά Στοιχεία Περιοχή 63Α90 tn/ha 64Α14 tn/ha 64Α70 tn/ha 64Α63 tn/ha ΟΡΕΣΤΙΑ Α 1 1,80 1,28 ΟΡΕΣΤΙΑ Α 2 2,83 4,67 4,50 2,83 ΟΡΕΣΤΙΑ Α 3 0,90 1,53 1,66 1,27 ΣΕΡΡΕΣ 1,22 1,02 0,91 1,31 4,44 4,60 4,65 4,74 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Πηγή Pioneer Hi Bred Hellas A.E.

4,67 4,50 2,83 ΟΡΕΣΤΙΑ Α 3 0,90 1,53 1,66 1,27 ΣΕΡΡΕΣ 1,22 1,02

14 Βαµβάκι Προσαρµοστική Ικανότητα - ιαχείριση Ανοιξιάτικη καλλιέργεια Γονότυπος (% λάδι, αντοχές, βιολογικός κύκλος, δυναµικό παραγωγής) Πασίγνωστη καλλιέργεια & διαχείριση υνατότητα αξιοποίησης µη αρδευόµενων χωραφιών Εξοπλισµός : υπάρχει

δυναµικό παραγωγής) Πασίγνωστη καλλιέργεια & διαχείριση

15 Ελαιοκράµβη Αποδοτικότητα - Ανάπτυξη Χώρα απόδοση Κιλά/στρ εισροές Ε/κιλό Τιµή παραγωγού Ε/κιλό ΙΡΛΑΝ ΙΑ 1 ΓΑΛΛΙΑ 2 ΙΤΑΛΙΑ ,12* 0,11* 0,18 0,25 ΕΛΛΑ Α ,14* 0,18 0,24** 1 ΕΒΝetworks TEAGASC Ireland Pioneer Hi Bred Hellas A.E * Σύνολο κόστους 0,23 * *µαζί µε ταµεταφορικά

0,11* 0,18 0,25 ΕΛΛΑ Α 2 250-350 0,14* 0,18 0,24** 1 ΕΒΝetworks TEAGASC

16 Συγκριτική αξιολόγηση Ελαιοκράµβη Ηλίανθος Σόγια Βαµβάκι Κιλά/στρ 1 Λίτρα βν/στρ Κιλά/στρ Λίτρα βν/στρ Λίτρα βν/στρ Εργ. Γενετικής Βελτίωσης Φυτών Παν. Θεσσαλίας 2 Pioneer Hi Bred Hellas A.E. 3 Vegetable oil yields: Journey to Forever

Λίτρα βν/στρ 30-106 43-144 48-72 14-34 Λίτρα βν/στρ 3 119 95 45 32 1 Εργ.

17 Συγκριτικό κόστος παραγωγής Ελαιοκράµβη Ηλίανθος Σόγια Βαµβάκι Κιλά/στρ 1 Ευρώ/στρ Κιλά/στρ Ευρώ/στρ 2 * Ευρώ/κιλό 2 * 0,14 0,21 0,22 0,56 1 Εργ. Γενετικής Βελτίωσης Φυτών Παν. Θεσσαλίας 2 Pioneer Hi Bred Hellas A.E. *εισροές µόνο

400 450 250 Ευρώ/στρ 2 * 47 78 100 140 Ευρώ/κιλό 2 * 0,14 0,21 0,22 0,56 1 Εργ.

18 Συγκριτική χηµική σύσταση & θρεπτική αξία της πίτας Πλακούντες Σόγιας* «44» Ελαιοκράµβης^ Βαµβακιού^ Ηλίανθου^ Ξηρή ουσία Οργανική ουσία Ολικές αζωτούχες ουσίες Ολικές λιπαρές ουσίες Ολικές «κυτταρίνες» UFL (/χλγ.) 0,99 0,85 0,80 0,66 UFV (/χλγ.) 0,98 0,80 0,73 0,57 PDIA (γρ./χλγ.) PDIE (γρ./χλγ.) LysDI (%PDIE) 6,2 6,8 5,9 5,8 MetDI (%PDIE) 1,3 2,0 1,6 2,1 INRA Editions, * Jarrige R (1988), ^ Sauvant D, Perez J M, Tarn G (2004)

19 Κριτήρια επιλογής φυτικών ελαίων Τιµή EΕ ($/ton, µ. τιµή 2005) Β. Ιοδίνης US gal/acre Σόγια $ Ελαιοκράµβη $ Φοινικέλαιο $ Ηλίανθος $ Κόστος αγοράς Κόστος επεξεργασίας και ανάµιξης Βαθµός Ιοδίνης και άλλα χαρακτηριστικά όπως το σηµείο πήξης (Cold flow) και αριθµός Κετανίου (Cetane number)

$454 43-58 650 Ηλίανθος $708 125-145 100 Κόστος αγοράς Κόστος επεξεργασίας και

20 Κριτήρια επιλογής φυτικών ελαίων Αυστηρές προδιαγραφές της ΕΕ (CEN 14214) οδηγούν την αγορά στο κραµβέλαιο. Άνω του 80% του biodiesel της ΕΕ εκτιµάταιότιπροέρχεταιαπόκραµβέλαιο Τα υπόλοιπα φυτικά έλαια µπορούν να συµµετέχουν στην παραγωγή µε µικρότερες η µεγαλύτερες αναλογίες Νοµοθεσία µελών κρατών και ΕΕ Η Ισπανία αύξησε τον Β. Ιοδίνης µε αποτέλεσµα το σογιέλαιο να µπορεί να χρησιµοποιηθεί αυτούσιο στην παραγωγή biodiesel

συµµετέχουν στην παραγωγή µε µικρότερες η µεγαλύτερες αναλογίες Νοµοθεσία µελών κρατών και ΕΕ Η Ισπανία

21 Κριτήρια επιλογής φυτικών ελαίων Το ηλιέλαιο περιέχει κερί (waxes) που µειώνει την απόδοση του καυσίµου και πρέπει να αποµακρύνεται. Παρόλα αυτά το κόστος δεν φαίνεται να είναι ισχυρό αντικίνητρο(?) Επίσης το ηλιέλαιο έχει υψηλό βαθµό Ιοδίνης(µέτρο αστάθειας) υψηλότερο της προδιαγραφής της ΕΕ. Αυτό αντιµετωπίζεται π.χ: Μίξη µε επιλεγµένα έλαια χαµηλού Β.Ι. όπως high oleic Τροποποίηση της σχετικής προδιαγραφής Το παράδειγµα της Ιταλίας: το 10% του παραγόµενου βιοντήζελ στην Ευρωπαϊκή Ένωση ( τόννοι το 2003), προέρχεται από ηλίανθο, µε την Ιταλία που είναι η Τρίτη παραγωγός χώρα βιοντήζελ στην Ευρώπη, να χρησιµοποιεί σαν πρώτη ύλη κυρίως τον ηλίανθο. Το παράδειγµα της Ουκρανίας: το δυναµικό παραγωγής ηλιάνθου σε καρπό και λάδι όπως και οι αντίστοιχες εξαγωγές αυξάνονται ραγδαία τα τελευταία χρόνια

22 Παράγοντες - Κλειδιά Ερευνητικοί Φορείς Εταιρείες Σπόρων Παραγωγοί Μεσίτες Μεταποιητές-εξαγωγή ελαίου Παραγωγοί Biodiesel Εταιρείες καυσίµων Κυβέρνηση και EΕ Οικολογικές οργανώσεις Παραγωγοί ζωοτροφών Ζωοτέχνες - Κτηνίατροι

23 Νέα προσέγγιση για την εκπλήρωση των αναγκών της αγοράς End-use Customer Needs Grain Production Technologies Input Traits Quality Traits Agronomic Traits Grain Management Grain Product Specs Analytical Technology Grain Handling System Supply Chain Management Functionality Delivered

24 Προσέγγιση Pioneer Η Pioneer έχει χαρακτηρίσει όλα τα υβρίδια και τις ποικιλίες της µε βάση την µεταποιητική τους εξειδίκευση και αξία Επιπλέον συνεργάζεται στενά µε την βιοµηχανία µε στόχο την επιπρόσθετη αξία για όλη την αλυσίδα παραγωγής Σόγια High Protein / Oil Low Linolenic Clear Hila Ελαιοκράµβη MAXIMUS High Oil Ηλίανθος High Oil High Oleic

25 Προσέγγιση Pioneer MAXIMUS είναι η καινοτοµία της Pioneer που εισάγει ηµι νάνα (semi-dwarf) υβρίδια ελαικράµβης. Υψηλή παραγωγή, ευκολότερη διαχείριση & λιγότερες εισροές = αυξηµένη στρεµµατική παραγωγή λαδιού µε µικρότερο κόστος ανά λίτρο

26 Προβλήµατα στην καλλιέργεια & την µεταποίηση : παραγωγός Κακή ψυχολογία Εξαρτώµενος από την επιδότηση Έλλειψη ενηµέρωσης Ανέτοιµος για εµπορία και σύνδεση µε την µεταποίηση & την βιοµηχανία Υψηλό κόστος παραγωγής

27 Προβλήµατα στην καλλιέργεια & την µεταποίηση : διαχείριση Α ύλης Προσδιορισµός της υγρασίας (χωράφι παραλαβή) Συλλογή µεταφορά τοπικό ξηραντήριο / σιλό Μεγάλη απόσταση µεταξύ τόπου παραγωγής και µεταποίησης ΥΨΗΛΟ ΚΟΣΤΟΣ Συντονισµός συγκοµιδής, µεταφοράς

28 Προβλήµατα στην καλλιέργεια & την µεταποίηση : µεταποιητής παραγωγός βιοντήζελ Εξαγωγή του λαδιού από τον σπόρο ιάθεση της γλυκερίνης Αξιοποίηση του πλακούντα των σπόρων

29 Προβλήµατα στην καλλιέργεια & την µεταποίηση : θεσµικό πλαίσιο Εν αναµονή της ΚΥΑ Άγνοια των ιευθύνσεων γεωργίας Μη εγκεκριµένα σκευάσµατα φυτοπροστασίας για την ελαιοκράµβη Απουσία της σόγιας από την λίστα ενισχύσεων Έλλειψη ολοκληρωµένης εθνικής στρατηγικής στο επίπεδο του γεωργικού τοµέα

30 Προκλήσεις Ραγδαία εξελισσόµενη βιοµηχανία που αναζητά πρώτη ύλη Ανάγκη για την επιτυχή εισαγωγή & ανάπτυξη της καλλιέργειας της ελαιοκράµβης στην χώρα µας Ευρωπαική πρώτη ύλη από ελαιοκράµβη δεν µπορεί να καλύψει το σύνολο των αναγκών για τον στόχο του 2010 Ανάγκη για την αξιοποίηση του ηλίανθου, της σόγιας & του βαµβακόσπορου Έρευνα για τον προσδιορισµό των βέλτιστων συστηµάτων αµειψισποράς

31 Προκλήσεις Έλεγχος του κόστους της πρώτης ύλης Ικανές εισροές για υψηλή στρεµµατική παραγωγή σε αντιδιαστολή µε την οριζόντια και τυφλή περικοπή γεωργικών εισροών Έλεγχος -µείωση των εισροών διαµέσου της κατανόησης της φυσιολογίας της κάθε καλλιέργειας Το κόστος µεταφοράς είναι δυσανάλογα µεγάλο για ογκώδη προιόντα Η βιοµηχανία όµως επιδιώκοντας το χαµηλό κόστος παραγωγής για ευνόητους λόγους δεν πρέπει σε καµία περίπτωση να αγνοήσει το γεγονός ότι αν οι ενεργειακές καλλιέργειες δεν αποβούν οικονοµικά επωφελείς στους παραγωγούς θα καταντήσουν απλά και µόνο στόχος επιδοτήσεων

32 Προκλήσεις Θετική ανταπόκριση από την βιοµηχανία καυσίµων και κινητήρων Ασφαλές θεσµικό περιβάλλον και πολιτική βούληση για τον έλεγχο των εισαγόµενων λαδιών Η περιορισµένη δυνατότητα παραγωγής ελαιούχων καρπών στη ΕΕ σε σχέση µε την διογκούµενη ζήτηση δίνει χώρο για την ανάπτυξη της αιθανόλης και άλλων ΑΠΕ από καλαµπόκι, σιτάρι και ζαχαρότευτλα Επαγγελµατική προσέγγιση στην επεξεργασία και τον χειρισµό του πλακούντα των σπόρων ως υψηλής αξίας ζωοτροφή και όχι ως υποπροιόν Προτεραιότητα στην προώθηση και την εκπαίδευση του κτηνοτρόφου στην χρήση της πίτας των νέων καλλιεργειών Η χρήση των φυτικών ελαίων για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του αγρότη που τα παράγει

34 Με δεδοµένη την ραγδαία εξέλιξη της σχετικής τεχνολογίας η καλλιέργεια φυτών για την παραγωγή ενέργειας τον 21 αιώνα µπορεί κάλλιστα να εξελιχθεί σε αποδοτική και σωτήρια διαδικασία. Στην παγκόσµια πλέον και αναπτυσσόµενη αγορά υπάρχουν συναρπαστικές προκλήσεις στην παραγωγή τροφής, βιοκαυσίµων, ζωοτροφών και άλλων προιόντων. Τα προιόντα Pioneer Industry Select προσφέρουν την χρυσή τοµή µεταξύ στρεµµατικής απόδοσης και αξίας του τελικού βιοµηχανικού προιόντος. Τεχνολογία Σπόρων Παραγωγός Μεταποίηση Βιοµηχανία Τροφή Ζωοτροφές Bio-fuels Bιοκαύσιµα Προιόντα

35 Eυχαριστίες Το πειραµατικό µέρος πραγµατοποιείται στα πλαίσια του έργου ΠΑΒΕΤ 2005 µε τίτλο «Ολοκληρωµένη µελέτη και διαχείριση ενεργειακών καλλιεργειών και υπολειµµάτων τους για την παραγωγή βιοκαυσίµων και ενέργειας» που χρηµατοδοτείται από την ΓΓΕΤ / ΥΑ

Σχετικά έγγραφα

Ολοκληρωμένη μελέτη και διαχείριση ενεργειακών καλλιεργειών και υπολειμμάτων τους για την παραγωγή βιοκαυσίμων και ενέργειας

Ολοκληρωμένη μελέτη και διαχείριση ενεργειακών καλλιεργειών και υπολειμμάτων τους για την παραγωγή βιοκαυσίμων και ενέργειας Από την καλλιέργεια στη μεταποίηση Γ. Ζανάκης, Ν. Μαριόλης, Α. Ζαμπανιώτου,