اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بین فردی بر اضطراب کارکنان بانک

Transcript

1 کارکنان بانک.1. چکیده علیرضا بابالوئی 1* مجتبی انصاری شهیدی کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران )قزوین( ایران استادیار گروه روانشناسی واحد نجف آباد دانشگاه آزاد اسلامی نجف آباد ایران مجله پیشرفت های نوین در علوم رفتاری دوره دوم شماره دهم مرداد ماه 6931 صفحات پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بین فردی بر میزان اضطراب کارکنان بانک انجام شد. طرح پژوهش حاضر از نوع نیمه آزمايشی و با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل کلیه کارمندان بانک غرب شهر تهران مشغول به کار در سال 5931 بودند. حجم نمونه 93 نفر )51 نفر در هر گروه( بودند که با روش نمونه گیری به صورت در دسترس انتخاب شدند و قبل و بعد از انجام پژوهش با پرسشنامه های DASS-1 مورد آزمون قرار گرفتند. تعداد 53 جلسه آموزش مهارت های ارتباطی بر روی گروه آزمايش انجام شد. برای تجزيه و تحلیل اطلاعات از روش تحلیل کوواريانس چند متغیری انجام شد. نتايج نشان داد آموزش مهارت های ارتباطی اضطراب را در کارکنان بانک کاهش می دهد )3/35<p(. بنابراين می توان نتیجه گرفت که آموزش های مهارت های ارتباطی می تواند در کاهش اضطراب موثر باشد. واژگان کلیدی: اضطراب مهارت های ارتباطی کارمندان بانک مجله پیشرفت های نوین در علوم رفتاری دوره دوم شماره دهم مرداد ماه 6931

2 مقدمه بانکداری از ارکان اصلی هر اقتصادی به حساب می آيد. صنعتی که در آن مشتريان از نقش حیاتی و کلیدی برخوردارند. به ويژه در 53 سال اخیر با ظهور بانک های خصوصی توجه به نیازها و خواسته های مشتريان به دغدغه اصلی مديران بانک ها تبديل شده است. مهارت های ارتباط بین فردی و روابط انسانی مطلوب مديران و کارکنان باعث ايجاد احساسات خوشايند و موثر و مثبت در مشتريان شده و کمک موثری است تا نقش خود را در انجام بهتر وظايف و جذب بیشتر مشتريان به نحو مطلوب ايفا نمايند )موريارتی 5 کیمبل گی 5319( 9.در گذشته فرض بر اين بود که از راه تطبیق با نیازهای مشتريان می توان به وفاداری مشتری دست يافت. ولی تجربه نشان داد با ورود بانک های جديدی که محصولات منطبق با نیاز مشتريان داشتند اغلب مشتريان جذب اين بانک های تازه وارد می شوند. پس از آن فرض بر آن شد که ارائه محصولات متمايز می تواند موجب وفاداری مشتريان شود ولی همان حادثه تلخ با ورود رقبای جديد با محصولات متمايزتر تکرار شد. تا اينکه ايده حفظ وفاداری مشتريان از طريق روابط ماندگار و بنت 5333(. 1 بنابراين ارتباط بخش مهمی با آنها مطرح شد ايده ای که عده ای آنرا بازاريابی تک به تک نیز می نامند )دورکین 4 از سیستم بانکداری می باشد. مهارت های ارتباطی مجموعه ای از رفتارهاست که به بیان عواطف و نیازمندی ها و رسیدن به اهداف بین فردی کمک می کنند )میرزايی واقعی و کوشان 5913(. به عبارت ديگر مهارت های ارتباطی مجموعه ای از توانای های بالقوه و بالفعل فرد بوده که با استفاده از آن می توان به رفتاری قابل پذيرش و آگاهی بخش تا رسیدن به سطحی از رابطه عاطفی دست يافت. اين رفتار مهارت ارتباطی بین فردی نامیده می شود )عنبری گودرزی سیروس مهديان 5935(. بنابراين مهارت های ارتباطی به طور کامل و جامع نیازمند آموزش است و صرفا توانايی برقراری ارتباط با افراد در يک مکالمه روزمره فرد را از آموزش و کسب مهارت های ارتباطی در سطح پیشرفته بی نیاز نمی گرداند. در يک تقسیم بندی مهارت های ارتباطی به سه دسته مهارت های ادراکی محتوايی و فرآيندی تقسیم شده که مهارت های محتوايی و فرآيندی جنبه بین فردی دارند و مهارت های فرآيندی مهارت هايی هستند که در برنامه های آموزشی از آنها استفاده می شود. پرسنل بانک ها از جمله کسانی هستند که بیشترين ارتباط را با ارباب رجوع و مشتريان خود دارند. بنابراين برقراری ارتباط با مشتری و جلب رضايت آنان جهت سرمايه گذاری از مهم ترين اصولی است که بايد مدنظر آنان باشد. جهت دستیابی به اين امر مهم بايستی مهارت ارتباطی بین فردی آنان در حد مطلوبی باشد)فرهاديان توتونچی چنگیز 5911(. بنابراين لازم است که کارمندان بانک از سلامت روان بالايی برخوردار باشند. اما به دلیل فشار کاری که کارمندان بانک با آن مواجه هستند ممکن است سلامت روانی آنها را با مشکل مواجه سازد. موسسه علوم و تکنولوژی انگلستان )5334( در پژوهشی که بر روی کارکنان يکی از بانک های انگلیسی انجام داد دريافت که 9/1 درصد از اين کارکنان 1 - Moriarty - Kimball 3 - Gay 4 - Durkin 5 - Bennett 531

3 335( در دارای بیماری روانی می باشند )اصغرنژاد فريد مرادی زنوريان 5913(. همچنین )يانو 5 تاگاوا يامائوکا 9 موری 4 بررسی که بر روی کارکنان يکی از بانک های بزرگ ژاپنی انجام دادند دريافتند که /1 درصد از اين کارکنان مبتلا به يکی از بیماری های روانی به خصوص افسردگی و اضطراب بالا بودند. در عصر جديد اضطراب از جمله شايع ترين مسائلی است که که بر بسیاری از افراد در موقعیت های مختلف تاثیر می گذارد و به ويژه می تواند تاثیرات منفی و مخربی بر کارکردهای شناختی و يادگیری 1 و دانیلس 353( 7 در محیط های )آلبرتس 359( 1 عملکرد موفقیت باورهای شايستگی عزت نفس و خودکارآمدی )پاتواين ) 5339 به نقل از استريکر 53 و راسکین 3 شغلی تحصیلی خانوادگی و تعاملات بین فردی داشته باشد. (. در اين راستا الینود 1 و واينر 339( 5 در طی تحقیقی به اين نتیجه رسیدند که آموزش مهارت های ارتباطی در کاهش اضطراب اجتماعی 55 ويديگر افزايش مهارت های حل مساله افزايش اعتماد به نفس و بهبود بخشیدن تعامل های اجتماعی موثر بوده است. تحقیقات کارتلج 59 )597( نشان می دهد بسیاری از افراد که دچار عوارض روانی همچون اضطراب افسردگی و اختلالات شخصیت هستند میلبرن 54 از نظر مهارت های ارتباطی بی کفايت به نظر می رسند و آموزش مهارت های ارتباطی به اين افراد سبب بهبود وضعیت آنها می گردد. با توجه به مطالب بیان شده و اهمیت مهارت های ارتباطی در زندگی روزمره بخصوص در زمینه شغلی پژوهش حاضر سعی دارد که به اين سوال پاسخ دهد: آيا مهارت های ارتباطی بین فردی اضطراب کارکنان بانک را کاهش می دهد روش پژوهش پژوهش حاضر تحقیقات نیمه آزمايشی و با طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش کلیه کارمندان بانک شعب غرب شهر تهران مشغول به کار در سال 593 بودند. روش نمونه گیری به صورت نمونه گیری در دسترس بود. با هماهنگی مسوولین بانک ها در ابتدا يک جلسه توجیحی برای کارمندان شعب گذاشته شد و در مورد پژوهش توضیحاتی ارائه شد. سپس 93 نفر داوطلب برای شروع پژوهش انتخاب شد و به صورت تصادفی در دو گروه گواه و آزمايش گمارده شدند. در ابتدا و قبل از آغاز 1 - Yano - Tagawa 3 - Yamaoka 4 -Mori 5 - Alberts 6 - Putwain 7 - Daniels 8 - Alinud 9 - Ruskin 10 - Sticker 11 - Widiger 1 - Weiner 13 - Kartlej 14 - Mylbern 533

4 جلسات قوانین به آنها گفته شد و از آنها خواسته شد که در جلسات غیبت نداشته باشند و به موقع آنجا حضور داشته باشند. قبل از شروع جلسات پرسشنامه DASS-1 به عنوان پیش آزمون انجام شد. جلسات آموزشی به صورت هفته ای يکبار و 5/1 ساعت در روز برگزار شد. پس از اتمام جلسات آموزشی از هر دو گروه مجددا پرسشنامه ی مورد نظر به عنوان پس آزمون اجرا شد. سپس داده های خام وارد SPSS شد و تجزيه و تحلیل نهايی بر روی داده ها انجام شد. جلسه اول جلسه دوم جلسه سوم جلسه چهارم جلسه پنجم جلسه ششم جلسه هفتم جلسه هشتم جلسه نهم جلسه دهم ابزارهای پژوهش شرح جلسات معارفه ی اعضا در گروه به يکديگر- جلب همکاری و ايجاد رابطه حسنه بیان اهداف و ضرورت يادگیری مهارت های ارتباطی و ايجاد انگیزه برای يادگیری مهارت ها و شرح روش کار جلسات بعدی و روش های تدريس و پرسش و پاسخ و ايف یا نقش آشنايی با انواع مدل های ارتباطی مزايا و معايب هر کدام تشريح پل ها و موانع ارتباطی زبان غیرکلامی و تفسیر آن خصوصیات انتخاب دقیق کلمات انعکاس معانی و احساسات فیزيکی و عوامل محیطی در ارتباط غیر کلامی انواع گوش کردن موانع گوش کردن تسلط بر مهارت های گوش کردن در حین رابطه انواع ابراز وجود فوايد و کارکردهای آن قاطعیت در رفتار به همراه انعطاف پذيری مراحل شش گانه ابراز وجود و شیوه ه یا پرورش قدرت نه گفتن بیان نظر خود جمع بندی مطالب گفته شده وايجاد انگیزه در اعضا برای استفاده از مهارت های آموخته شده در زندگی 1( پرسشنامه :DASS-1 پرسشنامه افسردگی اضطراب و استرس شامل 5 گويه است که اين عبارات مرتبط با علايم عواطف منفی)افسردگی اضطراب و استرس ) تشکیل شده است. خرده مقیاس افسردگی شامل عباراتی است که خلق ناشاد فقدان اعتماد به نفس ناامیدی بی ارزش بودن زندگی فقدان علاقه برای درگیری در امور عدم لذت بردن از زندگی و فقدان انرژی و قدرت را می سنجد. خرده مقیاس اضطراب دارای عباراتی است که می کوشد تا بیش انگیختگی فیزيولوژيک ترس ها و اضطراب موقعیتی را مورد ارزيابی قرار دهند و خرده مقیاس استرس عباراتی چون دشواری در دستیابی به آرامش تنش عصبی تحريک پذيری و بیقراری را در بر می گیرد. هر يک از خرده مقیاس های dass-1 شامل 7 سوال است که نمره نهايی هر کدام از طريق مجموع 553

5 نمرات سوال های مربوط به آن به دست می آيد. هر سوال از صفر )اصلا در مورد من صدق نمی کند( تا 9 )کاملا در مورد من صدق می کند( نمره گذاری می شود )لاويبوند و لاويبوند 5331 به نقل از فتحی آشتیانی 593(. آنتونی و همکاران )5331( مقیاس مذکور را مورد تحلیل عاملی قرار دادند که نتايج پژوهش آنها مجددا حاکی از وجود سه عامل افسردگی اضطراب و تنیدگی بود. نتايج اين پژوهش نشان داد که 11 درصد از واريانس کل مقیاس توسط اين سه عامل مورد سنجش قرار می گیرد. ارزش ويژه عوامل تنیدگی افسردگی و اضطراب در پژوهش مذکور به ترتیب برابر /13 3/37 و 5/9 و ضريب آلفا برای اين سه عامل به ترتیب 3/3 3/37 و 3/31 بود. همچنین در پژوهش نیک آذين و نايینیان ضرايب آلفای کرونباخ برای ابعاد افسردگی اضطراب و استرس به ترتیب %73 %14 و %1 بدست آمد و ضرايب بازآزمايی برای ابعاد مذکور به ترتیب %73 %17 و %14 بدست آمد که قابل قبول می باشند. برای تجزيه و تحلیل يافته ها در بخش توصیفی درصد فراوانی میانگین و انحراف معیار و در بخش استنباطی تحلیل انجام شد. کوواريانس چند متغیری 5 یافته ها جدول 1. میانگین انحراف استاندارد و شاخص شاپیرو- ویلک مؤلفه اضطراب در مراحل پیش و پس آزمون گروه کنترل گروه آزمايش شاخص آزمون پس آزمون پیش آزمون پس آزمون پیش آزمون آماری 3/5 3/13 9/41 1/11 M اضطراب 1/17 1/3 5/15 9/15 S 3/39)NS( 3/347)NS( 3/171)p=3/343( 3/113)NS( S-W NS غیر معنادار نکته: M میانگین S انحراف استاندارد S-W شاخص شاپیرو ويلک هر يک از آنها را نیز نشان می دهد. جدول 5 علاوه بر میانگین و انحراف استاندارد مؤلفه های اضطراب شاخص شاپیرو - ويلک همچنان که ملاحظه می شود شاخص های شاپیرو- ويلک مربوط به مؤلفه اضطراب در گروه آزمايش و در مرحله پس آزمون در سطح 3/31 معنادار است. اين موضوع بیانگر غیر نرمال بودن توزيع اضطراب در مرحله پس آزمون گروه آزمايش است با وجود اين ارزيابی سطح معناداری شاخص شاپیرو- ويلک نشان می دهد که انحراف از مفروضه نرمال بودن چندان شديد نیست. بنابراين می توان انتظار داشت که اين مقدار از انحراف از مفروضه نتايج پژوهش را به صورت جدی تحت تاثیر قرار ندهد. 1 - MANCOVA -Shapiro -Wilk 555

6 Sig متغیرها جدول. آزمون لون در مورد برابری واریانس های خطا df df1 F 3/ اضطراب 3/113 همچنان که در جدول فوق نیز ديده می شود واريانس های خطای متغیرهای پس آزمون در دو گروه تفاوت معناداری با است. يکديگر ندارند. بنابراين مفروضه برابری واريانس های خطا برای همه مؤلفه های آشفتگی روان شناختی در دو گروه برقرار جدول 3. مقایسه شیب خط رگرسیون بین پیش آمون در دو گروه آزمایش و کنترل متغیر اضطراب F 5/31 سطح معناداری 3/113 همچنان که در جدول فوق ديده می شود تفاوت شیب خط بین پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه آزمايش و کنترل برای مولفه ی اضطراب در سطح 3/31 غیر معنادار است. براين اساس می توان گفت مفروضه همگنی شیب خط رگرسیون بین پیش آزمون و پس آزمون در دو گروه برقرار است. آموزش مهارتهای ارتباطی بین فردی اضطراب را در کارکنان بانک کاهش می دهد. برای آزمون فرضیه تحلیل کوواريانس چند متغیری به کار گرفته شد ارزيابی مفروضه همگنی واريانس کوواريانس به وسیله آماره»ام باکس» 5 نشان داد مفروضه مزبور در بین داده های پژوهش حاضر برقرار نیست) 93/97= M )3/35<P Box's 4/413 = F (. با وجود اين تاباچینک و فیدل )337( براين باورند که در صورت برابری گروه های نمونه عدم برقراری با درجه آزادی 1 مفروضه همگنی واريانس کوواريانس نتیجه تحلیل را بی اعتبار نمی سازد. نتیجه آزمون کرويت بارتلت در سطح معناداری 3/35 معنادار بود) 93/134 = χ(. اين موضوع بیانگر آن است که سطح قابل قبولی از همبستگی بین متغیرهای وابسته برقرار است و بنابراين تحلیل کوواريانس چند متغیری روش مناسبی برای مقايسه مولفه اضطراب در بین دو گروه آزمايش و کنترل بود. تحلیل کوواريانس چند متغیری اجرا و از بین آماره های چهارگانه )اثر پیلايی 9 ويلکز لامبدا و ريشه ری ) 1 آماره ويلکز لامبدا برای محاسبه F انتخاب شد. 4 هاتلینگ 1 نتايج تحلیل کوواريانس چند متغیری نشان داد ارزش )3/33= F )9 و 9(F( در سطح 3/35 معنادار است. به همین منظور ويلکز لامبدا =3/735 P =3/335 partial 3/313 = 1 - Box s M - Bartlett test of sphericity 3 - Pillai s Trace 4 - Wilks Lambda 5 - Hotelling s Trace 6 - Roy s Largest Root 55

7 تحلیل کوواريانس يک راهه انجام شد تا معین گردد که مولفه اضطراب در بین دو گروه نمونه به لحاظ آماری متفاوت است. جدول 4 نتايج تحلیل کوواريانس يکراهه در آزمون اثر اجرای متغیر مستقل بر اضطراب کارکنان بانک را نشان می دهد. جدول 4. نتایج تحلیل کوواریانس یکراهه در آزمون اثر اجرای متغیر مستقل بر اضطراب کارکنان بانک متغیر وابسته اضطراب نکته: در تمام سطوح متغیر وابسته میانگین مجذورات بین گروهی میانگین مجذورات خطا F سطح معناداری partial 3/11 3/335 45/135 4/153 35/137 درجه آزادی گروه برابر با 5 و درجه آزادی خطا برابر با 1 می باشد براساس نتايج جدول 4-4 اجرای متغیر مستقل در سطح معنی داری 3/35 مؤلفه های اضطراب )3/35< P 45/135 = )1 و 5(F( را تحت تاثیر قرار داده است. مقايسه میانگین های تعديل شده دو گروه آزمايش و کنترل با استفاده از آزمون تعقیبی بن فرونی نشان داد که اجرای متغیر مستقل باعث شده تا میانگین اضطراب )3/35<p x ( =1/1 SE=3/137 در گروه آزمايش در مقايسه با گروه کنترل کاهش يابد. بدين ترتیب در آزمون فرضیه اول پژوهش) مبنی بر آموزش مهارتهای ارتباطی بین فردی اضطراب ا در کارکنان بانک کاهش می دهد( چنین نتیجه گیری شد که اجرای متغیر مستقل مؤلفه اضطراب را در کارکنان بانک کاهش می دهد. بحث و نتیجه گیری هدف پژوهش حاضر تعیین اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بین فردی بر میزان اضطراب کارکنان بانک بود. در آزمون فرضیه اول پژوهش چنین نتیجه گیری شد که اجرای متغیر مستقل مؤلفه اضطراب را در کارکنان بانک کاهش می دهد. يافته های پژوهش و همکاران )35( حاضر با يافته های پژوهش های کايوند شفیع آبادی و سودانی )5911( جلالی نیسی )5939( داويس 5 و همکاران و همکاران )355( و میونیر 9 رشیدی )593( احمدی و همکاران )5935( اردلان و حسین چاری )5933( ويسو )359( همسو می باشد و با پژوهش مصطفی نژاد و درتاج )5933( متناقض می باشد. در تبیین اين نتايج می توان اين طور بیان کرد که ريشه و علل اضطراب ناشی از کمبود مهارت و پیش بینی ناپذيری موقعیت است. آموزش مهارت های ارتباطی با توانايی خودتنظیمی و خودگردانی و مقابله با فشارهای روانی اضطراب را کاهش می دهد. در واقع سازش يافتگی موفقیت آمیز با تنیدگی مستلزم استفاده از دامنه وسیعی از راهبردهای مقابله ای مانند نظم بخشیدن به هیجان ها تفکر سازنده تنظیم و هدايت رفتار و عمل روی محیط به منظور کاهش منبع تنیدگی است. تمامی اين فرايندها در درون سازه راهبردهای مقابله ای به عنوان يکی از مهارت های ارتباطی قرار دارند )ويسو و همکاران 355(. 1 - Davis - Wissow 3 - Meunier 559

8 از طرفی ديگر در جريان آموزش مهارت های ارتباطی يادگیری رفتار جرأت ورزی شخص را قادر می سازد به نفع خود عمل کند بدون هرگونه اضطرابی روی پای خود بايستد احساسات واقعی خود را صادقانه ابراز کند و با توجه نمودن به حقوق ديگران حق خود را بگیرد. آموزش ابراز وجود روشی است که برای رفع اضطراب های ناشی از روابط اجتماعی متقابل افراد به کار برده می شود. اين توانش فرد را قادر می سازد که محیط را به شیوه بهتری مهار کند و مانع اضطراب های بی دلیل خويش شود. تبیین احتمالی اين است که فراگیری مهارت هايی همچون نحوه تفسیر زبان غیرکلامی آگاهی از ويژگی های شخصی و عوامل وضعیتی موجود در ارتباط استفاده از شیوه های مناسب ابراز وجود موجب می شود که دوری گزينی افراد از جمع و کناره گیری از محیط پیرامون خود به خاطر اضطراب و داشتن احساس منفی در ارتباط های اجتماعی روزمره کاهش يابد )جلالی و نیسی 5939(. هر پژوهشی با محدوديت هايی رو به روست. در اين پژوهش نیز پژوهشگر با محدوديت های زير مواجه بود: عدم در نظر گرفتن عوامل تاثیرگذار شخصیتی و روانشناختی افراد مورد پژوهش به عنوان متغیرهای کنترل کننده محدوديت های زمانی و مکانی جلسات آموزشی و اجرای آموزش ها به صورت سخنرانی و پرسش و پاسخ و سختی در انجام تمرين های عملی عدم پیگیری بلندمدت پس از انجام پژوهش. در پژوهش حاضر پیشنهاد می شود که کارگاه های مهارت های ارتباطی در راستای بهبود شرايط کاری و شغلی برای کاهش اضطراب در سازمانهای ديگر بانکها نیز انجام شود. همچنین پیشنهاد می شود تا در مشاوره های فردی نیز از اين آموزش ها برای کاهش اضطراب و ديگر مشکلات روانشناختی در صورت لزوم انجام شود. پیشنهاد می شود پس از انجام جلسات و اموزش ها برای سنجش تاثیر اين آموزش ها در طولانی مدت پیگیری های بلندمدت نیز انجام شود. پیشنهاد می شود تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی در ديگر متغیرهای تاثیرگذار شخصیتی روانشناختی نیز مورد سنجش قرار گیرد. منابع احمدی محمد سعید. حاتمی حمیدرضا. اسدزاده حسن )5935( تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی بر سازگاری اجتماعی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پسر دوره متوطه شهر زنجان. فصلنامه تحقیق های روانشناسی اجتماعی اردلان الهام. حسین چاری مسعود )5933( بررسی تاثیر مهارت های ارتباطی بر سازگاری تحصیلی به واسطه خودکارآمدی دانش آموزان سال اول دبیرستان. فصلنامه روانشناسی تربیتی اصغر نژاد فريد. مرادی شهرام. زنوزيان سعیده. )5913( رابطه بین سلامت روان و هوش هیجانی کارکنان بانک مسکن. مشاوره شغلی و سازمانی جلالی ايمان. نیسی عبدالکاظم. )5939( تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی بر اضطراب و پرخاشگری. کنگره بین المللی فرهنگ و انديشه دينی. 554

9 رشیدی لاوين )593( بررسی اثربخشی گروهی مهارت های ارتباطی بر کاهش اضطراب امتحان و سلامت روان دانش آموزان دختر مقطع متوسطه شهر مهاباد. پايان نامه کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران. عنبری زهره. گودرزی داوود. سیروس علی. مهديان فهیمه )5935(. طراحی اجرا و ارزيابی برنامه آموزش مهارت های ارتباطی کارورزان با بیماران براساس الگوی سازمان بهداشت جهانی. مجله ايرانی آموزش در علوم پزشکی فتحی آشتیانی علی. داستانی محبوبه. )593( آزمون های روانشناختی. ارزشیابی شخصیت و سلامت روان. چاپ يازدهم. تهران: انتشارات بعثت. فرهاديان فريبا. توتونچی مینا. چنگیز طاهره. حقانی فريبا. اويس قرنی شهرام. )5911( مهارت اعضای هیئت علمی و نیاز آموزشی آنان در مورد روش های تدريس بالینی در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان. مجله ايرانی آموزش در علوم پزشکی..5.7 کارتلج جی. میلیرن جی اف. )597( آموزش مهارت های اجتماعی به کودکان. ترجمه محمدحسین نظری نژاد. انتشارات آستان قدس کايوند فريدون. شفیع آبادی عبدالله. سودانی منصور. )5911( اثربخشی آموزشی مهارت های ارتباطی بر اضطراب اجتماعی دانش آموزان پسر سال اول متوسطه ناحیه 4 آموزش و پرورش شهر اهواز. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی مصطفی نژاد پرستو. درتاج فريبرز )5933( اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی بر سلامت روان دانشجويان سال اول علوم بهزيستی دانشگاه کرمان. مطالعات روانشناسی بالینی میرزايی ام البنین. واقعی سعید. کوشان سعید )5913( تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی بر میزان استرس ادراک شده در دانشجويان رشته پرستاری. مجله دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار Alberts, N. M., Hadjistavropoulos, H. D., Jones, S. L., & Sharpe, D. (013).6TThe Short Health Anxiety Inventory: A systematic review and meta-analysis6t. Journal of5t Anxiety5T Disorders, 7, 1, Davis, T., Moree, B., Dempsey, T., Hess, J., Jenkins, W., Fodstad, J., Matson, J. (35).The Effect of Communication Deficits on Anxiety Symptoms in Infants and Toddlers With Autism Spectrum Disorders. Behavior Therapy, 49, 5, Durkin, M., & Bennett, H. (1999). Employee commitment in retail banking: identifying and exploring hidden dangers. International Journal of Bank Marketing, 17 (3),

10 Meunier, J., Merckaert, I., Libert, Y., Delvaux, N., Etienne, A. M., Liénard, A., Bragard, A. (013). The effect of communication skills training on residents physiological arousal in a breaking bad news simulated task. Patient Education and Counseling, 93, 1, Moriarty, R. T., Kimball, R. C., & Gay, J. H. (1983). The management of corporate banking relationships. Sloan Management Review. 4(3). 3. Putwain, D. W., & Daniels, R. A. (010). Is the relationship between competence beliefs and test anxiety influenced by goal orientation? Journal of Learning and Individual Differences, 0, Sticker, G.; Widiger, T.A.; Weiner, I.B. (003) Handbook of Psychology, Vol. 8: Clinical Psychology. John Wiley & Sons, LTD Wissow, L., Gadomski, A., Roter, D., Larson, S., Lewis, B., Brown, J. (011). Aspects of mental health communication skills training that predict parent and child outcomes in pediatric primary care. Patient Education and Counseling, 8,, 6-3. Yano, E., Tagawa, K., Yamaoka, K., & Mori, M. (001). Test validity of periodic liver function tests in a population of Japanese male bank employees. Journal of clinical epidemiology. 54 (9),

11 Effect of interpersonal communication skills training on anxiety of bank employees Alireza Sobuli 1 *, Mojtaba Ansari Shahidi 1. MSc Clinical Psychology, Islamic Azad University, Science and Research Branch of Tehran (Qazvin), Iran. Assistant Professor, Department of Clinical Psychology, Islamic Azad University, Najaf Abad Branch, Najaf Abad, Iran. Abstract Purpose: The purpose of this study was to determine the effectiveness of interpersonal communication skills training on the anxiety level of bank employees. Method: The present study was a semi-experimental with pretest-posttest design with control group. The research population consisted of all employees working in the banks in west of Tehran in 016. The sample size was 30 people (15 people in each group) who were selected by available sampling method and were tested by DASS-1 questionnaires before and after the study. Ten sessions of communication skills training were conducted on the experimental group. To analyze the data, multivariate analysis of covariance was performed. Results: The results showed that communication skills training reduces anxiety in bank staff (p <0.01). Conclusion: It can be concluded that communication skills training can be effective in reducing anxiety. Key words: Anxiety, communication skills, Bank staff 557