Η Α - Β της υπολογιστικής τομογραφίας

Transcript

1 Κλινικό φροντιστήριο Ι ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΠΑΝΑΚΗΣ Επιμελητής Β ακτινολογίας ΠΑΓΝΗ Τομέας Ακτινολογίας Εργαστήριο Ιατρικής Απεικόνισης Διευθυντής: Καθηγητής Απόστολος Καραντάνας

2 Ιστορικά δεδομένα αρχή λειτουργίας Xray CT 1971 Sir Godfrey Hounsfield ( ) Δεδομένα σάρωσης Ανασύνθεση εικόνων Αναλογική εικόνα Ψηφιακή εικόνα

3 Ιστορικά δεδομένα αρχή λειτουργίας Υπέρπυκνο Ιστός αναφοράς πχ Υπόπυκνο

4 Ιστορικά δεδομένα αρχή λειτουργίας 4 scan time / slice 7 acquisition time / slice Slice thickness: 13 mm 0.3 scan + acquisition time / slice Slice thickness: 0.1 mm πλεονεκτήματα Εξαιρετικά διαθέσιμο εργαλείο ( μονάδες παγκοσμίως) Εξαιρετική χωρική διακριτική ικανότητα (spatial resolution) ελαχίστη απόσταση μεταξύ δύο αντικειμένων που μπορούν να διακριθούν Ικανοποιητική ιστική διακριτική ικανότητα (contrast resolution) ικανότητα να διακριθούν δύο αντικείμενα με μικρή διαφορά πυκνοτήτων

5 Με την εφαρμογή ειδικών φίλτρων αλγορίθμων (kernels): Με την εφ χορήγηση σκιαγραφικού: Αύξηση της ιστικής (contrast) διακριτικής ικανότητας:

6 Λόγω της δυνατότητας αποθήκευσης ψηφιακών εικόνων μικρού όγκου (voxel):

7 Μυοσκελετικό σύστημα Χαμηλή: Ευαισθησία Ειδικότητα Αρθρικού υμένα / συνοβίου, αρθρικού - επιχειλίου χόνδρου, τενόντων, μηνίσκων συνδέσμων, ενθέσεων YT γονατος στεφανιαία παράθυρο μαλακών μορίων ΜT γονατος στεφανιαία Πυκνότητας πρωτονίων με καταστολή του σήματος του λίπους

8 Μυοσκελετικό σύστημα Χαμηλή: Ευαισθησία Ειδικότητα Οίδημα οστικού μυελού YT γονατος εγκάρσια παράθυρο μαλακών μορίων ΜT γονατος εγκάρσια Πυκνότητας πρωτονίων με καταστολή του σήματος του λίπους

9 Μυοσκελετικό σύστημα Χρήση εφ σκιαγραφικού YT ΩΜΟΥ με εφ σκιαγραφικό ΥΤ ΩΜΟΥ χωρίς εφ σκιαγραφικό

10 Μυοσκελετικό σύστημα Χρήση εφ σκιαγραφικού Rheumatoid Arthritis: Evaluation with Contrast-enhanced CT with Digital Bone Masking Polster et al, 2009 YT άκρας χειρός με αφαιρετική επεξεργασία μετά από εφ σκιαγραφικό ΜΤ Τ1 fs + Gd Ακτινική επιβάρυνση Αυξημένη ποσότητα σκιαγραφικού Αδυναμία ανάδειξης οστικού οιδήματος Αδυναμία ανάδειξης παθολογία λοιπών μαλακών μορίων (συνδέσμων, τενόντων)

11 Μυοσκελετικό σύστημα Υπέρπυκνο Οστεοσκληρυντικό Οστικό παράθυρο Υπόπυκνο Οστεολυτικό / Οστεοαραιωτικό Οστεοπέτρωση Μετάσταση

12 Μυοσκελετικό σύστημα Υπέρπυκνο Επασβεστώσεις DISH ΔΙΑΧΥΤΗ ΙΔΙΟΠΑΘΗΣ ΑΓΚΥΛΩΤΙΚΗ ΥΠΕΡΟΣΤΩΣΗ (Diffuse Idiopathic Skeletal Hyperostosis, DISH, Forrestier s disease) Οστική υπερπαραγωγή σε καταφύσεις συνδέσμων τενόντων ΘΜΣΣ (> 4 συνεχόμενους σπονδύλους > 60 ετών Ασυμπτωματική Φυσιολογική ΑΜΣΣ

13 Μυοσκελετικό σύστημα Υπέρπυκνο Επασβεστώσεις CPPD

14 Μυοσκελετικό σύστημα Υπέρπυκνο AS Επασβεστώσεις DISH

15 Μυοσκελετικό σύστημα ρευματολογικές παθήσεις Συνδεσμόφυτο Λεπτό, κάθετο, συμμετρικό Bamboo spine, AS Αλκαπτονουρία Παρασυνδεσμόφυτα Αδρό, παχύ, ασύμμετρο Εκτεινόμενα παρά τη γωνία του σπονδύλου Reiter s, PsSpA Οστεόφυτο Οριζόντια φορά Δίκην δαγκάνας Μηχανικής αιτιολογίας ΟΑ

16 Μυοσκελετικό σύστημα ρευματολογικές παθήσεις Shiny corners Romanus lesion Shiny corners σε εκφυλιστική νόσο 60 ετών, εξέταση ρουτίνας 62 ετών, εξέταση ρουτίνας T2 sag

17 Μυοσκελετικό σύστημα ρευματολογικές παθήσεις Δδ Schmorl nodule Andersson lesion 8% AS Κύφωση / ψευδάρθρωση

18 Μυοσκελετικό σύστημα ρευματολογικές παθήσεις Επιπλοκές αγκυλοποιητικής σπονδυλαρθρίτιδας Κάταγματα chalk stick Ασταθή Κατώτερη ΑΜΣΣ Σπονδυλοδισκικά

19 Μυοσκελετικό σύστημα ρευματολογικές παθήσεις Ιερολαγόνιες αρθρώσεις ιερολαγονίτιδα ΥΤ φυσιολογικών SIJs YT Χρήσιμη σε αμφιλεγόμενα ακτινογραφικά ευρήματα (Grade 0 2 ) Μιμητές ιερολαγονίτιδας Ενεργείς/οξείες βλάβες Ενδαρθρική συλλογή Υπαρθρικό οστικό οίδημα πρόσληψη Οίδημα μαλακών μορίων ενθεσοπάθεια Χρόνιες βλάβες Υπαρθρική λιπώδης μεταστροφή οστικού μυελού Διαβρώσεις Υπαρθρική σκλήρυνση Διεύρυνση στένωση μεσάρθριου Αγκύλωση

20 Μυοσκελετικό σύστημα ρευματολογικές παθήσεις Ιερολαγόνιες αρθρώσεις 54 ετών γνωστή AS Grade II Φυσιολογικές ιερολαγόνιες αρθρώσεις Μεσάρθριο: mm Σκλήρυνση: λαγόνια μοίρα > 5mm ιερή μοίρα > 3 mm Aγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα

21 Μυοσκελετικό σύστημα ρευματολογικές παθήσεις Ιερολαγόνιες αρθρώσεις 59 ετών AS 39 έτη Grade IV Φυσιολογικές ιερολαγόνιες αρθρώσεις Μεσάρθριο: mm Σκλήρυνση: λαγόνια μοίρα > 5mm ιερή μοίρα > 3 mm Aγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα

22 Μυοσκελετικό σύστημα ρευματολογικές παθήσεις Ιερολαγόνιες αρθρώσεις Colar enthesοphytes 50 ετών γνωστή AS, άλγος ΑΡ ισχίου Aγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα με δευτεροπαθή ΟΑ

23 Μυοσκελετικό σύστημα ρευματολογικές παθήσεις Ιερολαγόνιες αρθρώσεις 40 ετών γνωστή PsSpA

24 Μυοσκελετικό σύστημα ρευματολογικές παθήσεις Ιερολαγόνιες αρθρώσεις 43 ετών, εξέταση ρουτίνας για ηπατικές βλάβες 40 ετών ΙΙΙ τόκος Πυκνωτική οστεϊτιδα λαγονίων (osteitis condensans ilii) Πολύτοκες Μηχανικό stress Διατήρηση μεσαρθρίου Λαγόνια μοίρα Τ1 fs + Gd

25 Μυοσκελετικό σύστημα ρευματολογικές παθήσεις Ιερολαγόνιες αρθρώσεις Οστεοαρθρίτιδα Accessory SIJ 64 ετών Αγκύλωση φυσιολογική σε υπερήλικες 83 ετών

26 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΥΤ: Λεπτές τομές + ανασυνθέσεις Απουσία επιπροβολών (X-ray) Διαθεσιμότητα Χρόνιες δομικές βλάβες Διαβρώσεις Υπαρθρικές σκληρύνσεις Εκτίμηση εύρους μεσαρθρίου Αγκύλωση Οστεοποιήσεις ενθέσεων Μιμητές ιερολαγονίτιδας Τραύμα

27 Ευχαριστώ MRI