Ρέα Παπαγεωργίου Σύμβουλος Ελληνικών Σχολική Χρονιά:

Transcript

1 Ρέα Παπαγεωργίου Σύμβουλος Ελληνικών Σχολική Χρονιά:

2 Τι θα δούμε και τι θα ακούσουμε 1. Εισαγωγή 2. Η ορθογραφία στην ΤΑΞΗ, σήμερα 3. Η ορθογραφία στο ΣΠΙΤΙ 4. Η αξία της Ορθογραφίας

3 1. Εισαγωγή

4 ΟΡΙΣΜΟΣ Η ορθογραφία των λέξεων μιας γλώσσας είναι ο καθιερωμένος συμβατικός τρόπος που γράφεται η λέξη, σύμφωνα με ορισμένες αρχές: την προέλευση, την ιστορία και την εξέλιξή της ρίζα ή θέμα της λέξης Τη γραμματική της λειτουργία (π.χ. αν είναι ρήμα ή ουσιαστικό) κατάληξη της λέξης

5 παίζουμε ρίζα κατάληξη

6 ΣΥΝΗΘΗ ΛΑΘΗ Ξεχνούν γράμματα ή συλλαβές. Δεν γνωρίζουν πότε μπαίνει κεφαλαίο Τονίζουν λάθος ή δεν βάζουν καθόλου τόνους Αγνοούν βασικούς κανόνες Γνωρίζουν τους κανόνες αλλά δεν ξέρουν πώς, πού και πότε να τους εφαρμόζουν Κάνουν λάθη ιστορικής ορθογραφίας Δεν έχουν ανεπτυγμένη τη δεξιότητα του να διορθώνουν από μόνα τους τα κείμενά τους αυτοδιόρθωση

7 Κατάκτηση - Αυτοματοποίηση μηχανισμών ορθογραφημένης γραφής Καλλιέργεια ορθογραφικής συνείδησης

8 Ορθογραφία Να ξέρω! Να νοιάζομαι!

9 Εργαζόμαστε μαζί, εκπαιδευτικοί και παιδιά για να μάθουμε ορθογραφία! Εφαρμόζουμε πολλές και διαφορετικές μεθόδους εκμάθησης ορθογραφίας

10 2. Η ορθογραφία στην ΤΑΞΗ, σήμερα

11 Η ορθογραφία στην ΤΑΞΗ, σήμερα Σύγχρονες αποτελεσματικές πρακτικές Ανακαλύπτουμε μόνα μας τον κανόνα. Γράφουμε σωστά άγνωστες λέξεις, έχοντας υπόψη μας λέξεις που ξέρουμε. Γράφουμε λέξεις, που ανήκουν στην ίδια οικογένεια (έχουν κοινή ρίζα). Μαθαίνουμε να διορθώνουμε τα δικά μας κείμενα Ορθογραφία και δημιουργία Ορθογραφία και επανάληψη και αντιγραφή! Ορθογραφία και διασκέδαση

12 Αποτελεσματικές τεχνικές και στρατηγικές διδασκαλίας

13 Μελετούν λέξεις και προσπαθούν να εντοπίσουν κάτι κοινό. μπαίνω ανασαίνω χορεύω Α - Στ

14 1. Ομαδοποιούν τις λέξεις, με βάση δικά τους κριτήρια. 2. Βάζουν τίτλο 3. Γράφουν κι άλλα παραδείγματα σε κάθε ομάδα. Πώς γράφονται τα ρήματα που τελειώνουν σε: -ίζω -εύω -αίνω χτενίζω ποτίζω φροντίζω παλεύω μαζεύω χορεύω ανασαίνω μπαίνω ανεβαίνω καθαρίζω πιστεύω πηγαίνω καθαρίζεις πιστεύεις πηγαίνεις

15 1. Γράφουν μόνα τους τον κανόνα. 2. Δίνουν παραδείγματα. 3. Ψάχνουν σε βιβλία αναφοράς, αν υπάρχουν εξαιρέσεις. Τα ρήματα που τελειώνουν σε αίνω γράφονται με αι σε όλα τα πρόσωπα Μερικά παραδείγματα είναι: ανεβαίνω κατεβαίνεις πηγαίνουμε μαθαίνουν

16 Εξασκούνται στην εφαρμογή του κανόνα, με διάφορους τρόπους. Κάθε Κυριακή πηγ_νουμε μαζί με τη Μαρία σινεμά. Η Μαρία ανεβ_νει τη σκάλα και μ_νει στο μπαλκόνι, να με περιμ_νει. Της φωνάζω ότι πλ_νω τα χέρια μου, και βγ_νω. Φοράω το σακάκι μου και κατεβ_νω τα σκαλιά. εγώ ανεβαίνω εσύ ανεβαίνεις αυτός ανεβαίνει αυτή ανεβαίνει αυτό ανεβαίνει εμείς ανεβαίνουμε εσείς ανεβαίνετε αυτοί ανεβαίνουν αυτές ανεβαίνουν αυτά ανεβαίνουν Τη σκάλα ανεβαίνω, στο δωμάτιο μπαίνω, δεν μπορώ να ανασαίνω, κι αμέσως βγαίνω!

17 Αποτελεσματικές τεχνικές και στρατηγικές διδασκαλίας

18 Γράφουμε λέξεις που έχουν κοινή ρίζα και τις κατηγοριοποιούμε. ζωγραφίζω Χρήση ΤΠΕ! ΡΗΜΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΕΠΙΘΕΤΟ ζωγραφίζω ζωγραφική ζωγραφιστός ζωγράφιζα ζωγράφισα ζωγράφος ζωγραφιά ζωγραφισμένος αζωγράφιστος ζωγράφισες ζωγράφισαν αζωγράφιστη αζωγράφιστοι

19 παιδί παιδικός παιχνίδια απαίδευτος παιδαγωγικός παιχνιδοκονσόλα

20

21 Αποτελεσματικές τεχνικές και στρατηγικές διδασκαλίας

22

23 χρο - χρω φιλ - φυλ πε - παι προ - πρω Γλωσσοδέτης! Φίλος φίλευε τον φίλο τριαντάφυλλο με φύλλο. Δ -Στ

24 Αποτελεσματικές τεχνικές και στρατηγικές διδασκαλίας

25 Διδασκαλία αυτοδιόρθωσης

26

27 Αποτελεσματικές τεχνικές και στρατηγικές διδασκαλίας

28 Φτιάχνουμε «εικονόλεξα» για λέξεις ψηλής ορθογραφικής δυσκολίας. Όλες οι τάξεις

29 Γράφουμε δίστιχα, με τις λέξεις που ομοιοκαταληκτούν. Γ -Στ ταξιδεύω χαζεύω αγναντεύω παιδεύω Στον κόσμο όλο ταξιδεύω Κι όλο το πέλαο αγναντεύω Κι όλο το πέλαο χαζεύω Και το μυαλό μου όλο παιδεύω (Ρ.Π)

30 Γράφουμε δίστιχα, λέξεις που έχουν κοινή ορθογραφία στην κατάληξή τους. Η όμορφη η φίλη μας η γελαστή Αντιγόνη, που παίζει έξω στην αυλή και όλο καμαρώνει

31 Γράφουμε γλωσσοδέτες! Α -Στ Θαλασσόλυκος στη θάλασσα θαλασσοπνίγεται, θαλασσοπούλι θαλασσί θαλασσοδέρνεται.

32 Δημιουργούμε «ιδεοθύελλες»! Α Δ

33 Στολίζουμε τις πινακίδες και τα τετράδιά μας. Όταν μια λέξη τελειώνει σε είο, σκέψου αν έχει πόρτα και βάλε έψιλον γιώτα!!! Όπως γραφείο, ιατρείο, νοσοκομείο Γ

34 Αποτελεσματικές τεχνικές και στρατηγικές διδασκαλίας

35 Ορθογραφία και επανάληψη και αντιγραφή! (1)

36

37 Ορθογραφία και επανάληψη και αντιγραφή! (3) Τρέχω και Γράφω Γράφουμε τη λέξη / πρόταση σε ένα χαρτί και το τοποθετούμε σε ένα μέρος της αίθουσας, μακριά από το παιδί. Το παιδί τρέχει, βλέπει τη λέξη / πρόταση κι επιστρέφει στο θρανίο του να τη γράψει. Η λέξη / πρόταση προβάλλεται και το παιδί διορθώνει.

38 Αποτελεσματικές τεχνικές και στρατηγικές διδασκαλίας

39 Α -Στ Ρήματα και -ω e.com/watch?v=zsio kcehxng Α -Γ Ρήματα σε -εύω e.com/watch?v=dui A9YJ4xvE Διαγωνισμοί ορθογραφίας Spelling contests om/watch?v=q6s6qdr UNY0

40

41 Αποτελεσματικές τεχνικές και στρατηγικές διδασκαλίας

42 Συνδυασμός μεθόδων αξιολόγησης Υπαγόρευση γνωστών και άγνωστων λέξεων/προτάσεων/ κειμένων Ερωτηματολόγιο (με θέματα ανοικτού και κλειστού τύπου, που αφορούν τα πώς και τα γιατί της ορθογραφίας) Συζητήσεις σε ομάδες Καθημερινός γραπτός λόγος, σε κάθε μάθημα και κάθε γνωστικό αντικείμενο

43 3. Η ορθογραφία στο σπίτι

44 Τα παιδιά μας έχουν ανάγκη τη συμπαράστασή μας και την ουσιαστική μας βοήθεια, για να αποκτήσουν θετική στάση απέναντι στην ορθογραφία και για να καλλιεργήσουν την ορθογραφική τους συνείδηση! Μέρος της κατ οίκον εργασίας, πολλές φορές, είναι και το «να μάθουν την ορθογραφία τους»! Πώς μπορούμε, εμείς οι γονείς, να ενισχύσουμε αυτή τους την προσπάθεια;

45 Μικρές συμβουλές, για το σπίτι Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να γράφουν καθαρά και ευανάγνωστα γράμματα. Επιμένουμε στο να ρωτάνε κάποιον ή να ψάχνουν σε λεξικό, αν δεν γνωρίζουν πώς γράφεται μια λέξη. Επαναφέρουμε μαζί βασικούς κανόνες ορθογραφίας, όταν χρειάζεται (π.χ. τα ρήματα στο «εγώ» τελειώνουν με ω). Έχουμε σπίτι λεξικό, στο οποίο μπορεί να ανατρέξουν τα παιδιά για να δουν πώς γράφεται μια λέξη. Δεν αποδεχόμαστε λέξεις, προτάσεις και κείμενα των παιδιών, που δεν έχουν τόνους. Υπενθυμίζουμε ότι ο τονισμός είναι απαραίτητο στοιχείο. Για κάθε λέξη που αναζητάνε τη βοήθειά μας, συζητάμε πώς μπορεί να γράφεται και γιατί να γράφεται έτσι. Εμείς οι γονείς αποτελούμε παράδειγμα για τα παιδιά μας. Επομένως, φροντίζουμε τα κείμενά μας, που απευθύνονται σ αυτά, να υπακούουν στους ορθογραφικούς κανόνες. Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να διαβάζουν βιβλία. Η οπτική τους επαφή με γραπτά κείμενα, καλλιεργεί την ορθογραφική τους μνήμη.

46 Μικρές συμβουλές, για το σπίτι Παίζουμε μαζί παιχνίδια ορθογραφίας! (π.χ. κρεμάλα, Scrabble, «Διορθώνω τον μπαμπά», κ.λπ.)

47 Μικρές συμβουλές, για το σπίτι Επιβραβεύουμε τα παιδιά μας με «μπράβο» και χαμόγελο, όταν τα κείμενά τους είναι ευανάγνωστα και ορθογραφημένα!

48 6. Η αξία της Ορθογραφίας

49 Η διδασκαλία της ορθογραφίας παρέχει ευκαιρίες για καλλιέργεια ανώτερων νοητικών λειτουργιών! παρατήρηση σύνθεση σύγκριση γενίκευση ανάλυση κατηγοριοποίηση δημιουργική σκέψη επαγωγική σκέψη κριτική σκέψη αναλογική σκέψη

50 Και κάτι για το τέλος!!! Αφιερώνουμε, καθημερινά, εκπαιδευτικός και παιδιά, χρόνο και χώρο στην ορθογραφία. Οι πιο πάνω ασκήσεις και δραστηριότητες γίνονται πλαισιωμένα, σε συνάρτηση και συνάφεια με το μάθημα της ημέρας και όχι απομονωμένα και ξεκάρφωτα. Τονίζουμε την αξία του ορθογραφημένου γραπτού λόγου σε όλα τα μαθήματα, όχι μόνο στο γλωσσικό μάθημα. Ακόμα και σε μαθήματα που παραδοσιακά δεν ασχολούνται με ορθογραφία, καλλιεργούμε ορθογραφικά το βασικό λεξιλόγιο, το οποίο χρησιμοποιείται σε γραπτά κείμενα των παιδιών (Μαθηματικά, Ιστορία, Γεωγραφία κ.ο.κ.).

51 Ρέα Παπαγεωργίου Σύμβουλος Ελληνικών