لﻼﺘﺧا يﺎﻫﻪﻧﺎﺸﻧ تﺪﺷ و ﻲﻧاواﺮﻓ ﺮﺑ ﺪﻬﻌﺗ و شﺮﻳﺬﭘ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ نﺎﻣرد ﻲﺸﺨﺑ ﺮﺛا يدرﻮﻣ شراﺰﮔ يﺮﺒﺟ ﻲﺳاﻮﺳو

Transcript

1 ماله ژوهشي اثربخشي درمان مبتني بر ذيرش و تعهد بر اختلال به وسواس فكري و عملي گزارش موردي اثر بخشي درمان مبتني بر ذيرش و تعهد بر فراواني و شدت نشانههاي اختلال وسواسي جبري راضيه ايزدي كريم عسگري حميد طاهر نشاط دوست محمدرضا عابدي دانشجوي دكتراي روان شناسي دانشگاه اصفهان استاديار گروه روانشناسي دانشگاه اصفهان استاد گروه روان شناسي دانشگاه اصفهان دانشيار گروه مشاوره دانشگاه اصفهان.... چكيده زمينه و هدف : اخيرا بحث زيادي در مورد مداخلات رفتاري و شناختي «موج سوم» مخصوصا در حيطه اختلالات اضطرابي شده است. ژوهش حاضر اثر بخشي درمان مبتني بر ذيرش و تعهد را در اختلال وسواسي جبري مورد بررسي رار داده است. مواد و روشكار : اين مطالعه يك طرح تك موردي را در نج بيمار مبتلا به وسواس فكري و عملي استفاده كرد. براي سنجش شدت و نوع وسواس از مياس وسواس فكري و عملي ييل براون و براي بررسي اضطراب و افسردگي به ترتيب از رسش نامه اضطراب و افسردگي بك استفاده شد. همچنين از يك مياس فرايندي نيز جهت سنجش ريشاني حاصل از فكر وسواسي ميزان اعتاد به فكر وسواسي و نيز ميزان تمايل به آن استفاده شد. فراواني اعمال وسواسي نيز از طري خود بازبيني مورد سنجيده شد. نتايج با استفاده از نرم افزار SPSS به صورت توصيفي و نموداري گزارش شد. يافتهها : نتايج حاكي از كاهش چشم گيري در فراواني اعمال وسواسي شدت علاي م وسواسي ميزان اعتاد به افكار وسواسي ريشان زايي و لزوم اسخ دهي به آنها و نيز نمرات افسردگي و اضطراب در سنجش س از درمان در هر مورد بود و اين كاهش تا يك ماه س از درمان تداوم داشت. نتيجهگيري : فرايند درمان و نتايج به دست آمده در اين ژوهش حاكي از آنند كه درمان مبتني بر ذيرش و تعهد ميتواند درمان مناسبي براي افكار احساسات و رفتارهاي دشوار در وسواس باشد. كليدواژهها : اختلال وسواسي جبري درمان مبتني بر ذيرش و تعهد اضطراب افسردگي مدمه اختلال وسواسي جبري در نسخه تجديد نظر شده راهنماي تشخيصي و آماري اختلالات رواني يكي از اختلالات اضطرابي طبه بندي مي شود كه با افكار ريشانزا ) افكار وسواسي ( و رفتارهاي تكراري نا خواسته ) اعمال وسواسي ( مشخص ميشود. اين اختلال به عنوان يكي از شايعترين و ناتوان كننده ترين اختلالات روان شناختي مطرح شده و بعد از فوبيا سوء مصرف مواد و افسردگي چهارمين اختلال روان شناختي شايع ميباشد و ميزان شيوع آن در طول عمر / درصد برآورد ميشود. يش آگهي باليني براي افرادي كه به دنبال درمان نيستند ضعيف است. اثر بخشي بهترين درمان روان شناختي فعلي براي وسواس يعني مواجهه و جلوگيري از اسخ بين تا درصد ميباشد. اما اين درمان بدون محدوديت نيست. علاوه بر اينكه بين تا درصد افراد به مواجهه و جلوگيري از اسخ جواب نميدهند تريبا % افراد مواجهه را رد ميكنند و تا درصد ديگر نيز در طول درمان درمان را رها ميكنند. مورداني نيز كه انگيزه ضعيفي داشته يا اطاعت درماني خوبي ندارند سود هايي كه از درمان حاصل ميكنند كاهش مييابد و اين مسا له رضايت از درمان را كاهش ميدهد. در حيت مواجهه براي وسواس درماني مشكل و دشوار است از مورد خواسته ميشود با بزرگترين ترسش روبهرو شود و ادام به هيچ رفتار اجتنابي نكند و اجازه دهد اضطراب خودش ايين بيايد. مطمي نا اين علت ميزان بالاي ريزش موردان و رد كردن درمان از سوي آنهاست. علاوه بر اين درمان انواع خاصي از اعمال وسواسي با مواجهه و جلوگيري از اسخ دشوار ديده شده است اعمالي مثل اعمال وسواسي نا آشكار و احتكار. در اسخ به اين محدوديتها نظريههاي شناختي وسواس ا به عرصه گذاشتند. متا سفانه با اينكه تواف زيادي وجود دارد مبني بر اينكه بعد شناختي عمدهاي در وسواس دخيل است اما مداخلات شناختي چه به تنهايي و چه در تركيب با مواجهه از مواجهه مو ثرتر نبودند. اخيرا براي اين رويكرد كه ايجاد يشرفت باليني مستلزم تغيير مستيم محتواي افكار احساسات يا علاي م بدني است نظريههاي جاي گزيني ديدار شدهاند. اين نظريهها كه موج سوم رفتار درماني ناميده ميشوند به جاي تغيير شكل فراواني يا حساسيت موعيتي شناختارها و هيجانات كاركرد آنها را هدف رار ميدهند. نمونههايي از اين مداخلات عبارتند از رفتار درماني ديالكتيك زوج درماني رفتاري يك ارچه ذهن آگاهي مبتني بر شناخت درماني و تمركز ژوهش حاضر يعني درمان مبتني بر ذيرش و تعهد. درمان مبتني بر ذيرش و تعهد ) Therapy ( Acceptance and Commitment كه به اختصار ACT خوانده ميشود يك رفتار درماني موج سوم است كه آشكارا _ r_izady@yahoo.com آدرس نويسنده مسي ول: دانشگاه اصفهان. دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي

2 اثربخشي درمان مبتني بر ذيرش و تعهد بر اختلال به وسواس فكري و عملي اين رويكرد ) تغيير كاركرد افكار و احساسات به جاي تغيير شكل محتوا يا فراواني آنها ( را ميذيرد. ACT ريشه در يك نظريه فلسفي به نام زمينه گرايي عملكردي دارد و مبتني بر يك برنامه تحياتي در مورد زبان و شناخت است كه نظريه چهار چوب رابطه هاي ذهني راضيه ايزدي و همكاران خوانده ميشود. ACT شش فرايند مركزي دارد كه منجر به انعطافذيري روان شناختي ميشوند. اين شش فرايند عبارتند از : ذيرش گسلش ) (defusion خود به عنوان زمينه ارتباط با زمان حال ارزشها و عمل متعهد. افراد مبتلا به وسواس به ميزان نا سالمي روي افكار وسواسي شان متمركزند و براي تغيير شكل يا فراواني افكار وسواسي در دامنهاي از رفتارهاي فرار و اجتناب وارد ميشوند. يكي از فرايندهاي كليدي ACT در ارتباط با وسواس گسلش شناختي است كه عبارت است از تنظيم زمينههاي كلامي به طوري كه اعتاد ذيري به افكار فرد كاهش يابد و گرايش به اسخ دادن به آنها نيز كم شود در حالي كه كاهش فراواني يا تغيير شكل شان لازم نيست. مداخلات ACT افزايش معنيداري در تمايل به مشاركت در فعاليتهاي دشوار در عين تجربه هيجانات دشوار را نشان دادهاند. فرايندهاي مركزي ACT به افراد ميآموزند چگونه دست از باز داري فكر بردارند چگونه با افكار مزاحم آميخته نشوند و باعث ميشوند فرد هيجانات نا مطبوع را بيشتر تحمل كند. بسياري از نشانهها و تظاهرات باليني اختلال وسواس فكري و عملي مثلا اجتناب بازداري فكر كيفيت زندگي مختل مشكلات خلي مناسب درمان مبتني برذيرش و تعهد ميباشند. در مجموع ACT به دنبال آن است كه مورد وسواسي به جاي كنترل فكر باز داري فكر اجتناب اطمينان طلبي و... رابطه جديدي با افكار وسواسي و اضطراب ايجاد كند. به اين صورت كه فكر وسواسي فط به عنوان يك فكر تجربه شود و اضطراب فط به عنوان يك هيجان احساس شود. و اين به نوبه خود باعث ميشود فرد به جاي گذراندن زمان زيادي در تلاش براي كاهش فكر وسواسي و اجتناب از اضطراب بر انجام كا رهايي كه مهم و ارزشمندند متمركز شود. تحيات اخير روي ACT نتايج رضايت بخش و دلايلي منطي براي استفاده از ACT در كار باليني و مخصوصا كار با بيماران مبتلا به اختلالات اضطرابي فراهم كردهاند. در حيطه وسواس Twohig Hayes و MasudaT ACT را به عنوان درماني براي وسواس با فرد بيمار بررسي كردند. نتايج كاهش تريبا كامل اعمال وسواسي را براي همه شركت كنندگان در ايان درمان نشان داد همراه با كاهشهايي در مياسهاي استاندارد وسواس اضطراب افسردگي و اجتناب تجربهاي كه در دوره سه ماهه نيز تداوم داشت. علاوه بر اينها در مورد مياسهاي فرايند درمان همه شركت كنندگان نشان دادند كه آنها به تجربه افكار وسواسي متمايلترند و اينكه در نتيجه درمان كمتر به فكر وسواسي معتد هستند. در همين راستا در اين مطالعه اثربخشي يك برنامه درماني جلسهاي ACT بدون مواجهه درون جلسهاي روي بيمار وسواسي بررسي و ارزيابي شد. روشكار يك طرح تك موردي با كنترل خط ايه در اين مطالعه استفاده شد. دوره خط ايه براي هر مورد چهار هفته به طول انجاميد. اطلاعات خط ايه هر هفته يك بار براي چهار هفته جمع آوري شد و بعد از چهار هفته جمعآوري اطلاعات همه موردان از اول مهرماه سال 9 وارد جلسه يك ساعته ACT شدند كه به صورت هفتگي انجام ميشد. درمان گر ) نويسنده اول ( تجربه شركت در كارگاههاي آموزش ACT با حضور نظريه رداز را داراست. موردان از بين مورده كنندگان به دو مركز مشاوره انتخاب شدند. ملاكهاي ورود و خروج موردان در اين ژوهش عبارت بود از : تشخيص اختلال وسواسي جبري طب حدال DSMVTR سن سال مورد در يك ماه گذشته درمان روان زشكي جديدي شروع نكرده باشد و در اين يك ماه تغييري نيز در دوز داروها ايجاد نكرده باشد. مورد هنگام دريافت اين درمان درمان روان شناختي ديگري دريافت نكند و درمان هاي روان شناختي ي را مي بايست تا يك ماه از ورود به درمان به اتمام رسانده باشد. مورد نبايد تشخيص اختلال سيكوتيك داشته يا مبتلا به اختلال رواني ارگانيكي باشد كه با شركت در مطالعه تداخل دارد. نفر مورده كننده ملاك هاي ورود و خروج را دريافت كردند. اطلاعاتي در مورد نوع درمان نحوه حضور آنها در جلسه تعداد و زمان جلسات به هر مورد داده شد. رازداري به عنوان اصلي اساسي در درمان توضيح داده شد. از بين مورده كننده نفر رضايت خود مبني بر شركت در درمان را اعلام كردند. هر مورد در جلساتي كه از درمان به منظور سنجش برنامه ريزي شده بود شركت نمودند. مورد اول مرد ساله ي بود كه فكر وسواسي اصلياش بيماري بود. وي ترس شديدي از ابتلاء به سرطان داشت و به طور مرتب وارسي ميكرد كه آيا مبتلا به سرطان هست يا نه. علاوه بر وارسيهاي طبي مكرر از اطرافيان نيز يوسته اطمينان طلبي ميكرد و از مطالعه و جستجوي اينترنتي در مورد علاي م سرطان انواع آن و نحوه ابتلاء به آن به ستوه آمده بود. وي از سالگي علاي م وسواس را به صورت هاي گوناگون( افكار مذهبي وارسي شستشو ( تجربه كرده و تحت درمانهاي دارويي نيز بوده است. مورد دوم زن ساله ي بود كه از افكار كفر آميز هنگام نماز و افكار توهين آميز به اي مه بسيار رنج مي برد. وي به دليل اضطراب و احساس گناه شديد ناشي از اين افكار اعمال وسواسي گوناگوني مثل آب كشيدن دهان روزه گرفتن صده دادن ذكر گفتن خنثي سازيهاي آشكار و نهان و... ايجاد كرده بود. وسواس وي س از زايمان فرزند دوم يعني نج سال شروع شده و در ابتدا به صورت شستشو خود را نشان داده بود. مرد 9 ساله ي بود كه فكر وسواسي اصلياش ووع اتفاي بد براي اعضاي خانواده بود. وي مرتب اعضاء خانواده و مخصوصا دخترش را از طري تلفن وارسي ميكرد تا مطمي ن شود سالم است و اتفاي برايش نيفتاده است. وي معتد بود از كودكي اين افكار مزاحم را داشته اما در دو سال اخير شديد و آزارنده شده است. فكر وسواسي كه دختر دانشجوي سالهاي بود ابتلاء مادرش به بيماري آلزايمر بود. از سال گذشته تا كنون جزييترين فراموشي مادر اين فكر وسواسي را ايجاد ميكرد كه حتما مادر مبتلا به آلزايمر شده است و يوسته از

3 مجله تحيات علوم زشكي زاهدان دوره شماره مادر ميخواست چيزي را كه فراموش كرده به ياد آورد. وجود اين افكار افت تحصيلي و اختلال عملكردي شديدي براي وي ايجاد كرده بود. و در نهايت فكر وسواسي تكرار شوندهاي در مورد نجاست و اكي داشت. كوچكترين علامت ادراك شده اي از آنجاست وي را بسيار آشفته مي ساخت و او را وادار به انجام آيينهاي دشوار شستشو ميكرد. وي كه زن بوده و ثبات دروني آن بالا( /9 =r) و همبستگي دادهها بين / تا / متغير است. ايايي آن از طري دو نوبت اجراي آزمون بعد از يك هفته بالا مشاهده شد (/=r). همبستگي بين رسشنامه افسردگي بك و اضطراب بك / است. مياس فرايند درمان : در اين مياس كه به صورت هفتگي اجرا ميشد مورد» : ساله ي بود مبتلا به آيينهاي شستشوي بسيار وتگير و دشوار در به سه سو ال اسخ ميدهد فكر وسواسي چه در برايتان ريشاني و حمام دستشويي و در ارتباط با كودك سالهاش بود. وي شروع علاي م را از شروع سن تكليف ميدانست و در اين سالها همواره با افت و خيزهايي اضطراب ايجاد ميكند»» چدر به فكر وسواسي معتديد»» چدر احساس ميكنيد كه بايد به افكار وسواسي تان واكنش نشان دهيد». هر (YaleBrown Obsessive وسواس با وي بوده است. مياس وسواس فكري عملي ييل براون سو ال روي يك طيف ليكرتي ) = اصلا = بسيار زياد) نمرهگذاري ميشود. اين سه سو ال به ترتيريشاني اعتاد به فكر و تمايل ناميده ميشوند. ) YBOCS :Compulsive Scale; يك مصاحبه نيمه ساختار يافته كه داراي مياس شدت و مياس علاي م وسواس فكري و عملي است و با گزينه ميزان شدت وسواس را در شرايط كنوني بيماري ميسنجد. اين مياس شامل : مدت زمان صرف شده ميزان تداخل ميزان ناراحتي ميزان ماومت و ميزان كنترل ميباشد و علاي م افكار وسواسي و اعمال وسواسي را جداگانه ميسنجد 9. دادفر و همكاران ايايي بين مصاحبه كنندگان را براي اين مياس ) /9=r ( ضريب همساني دروني آن را ) /9=α ( و ضريايايي آن به روش بازآزمايي را در فاصله دو هفته ) /=r ( گزارش كردند. همچنين روايي تشخيصي آن با رسش نامه افسردگي بك و مياس درجه بندي اضطراب هاميلتون به ترتيب / و /9 گزارش شده است. رسشنامه افسردگي بك ) BDI (Beck Depression Inventory; : اين رسشنامه براي سنجش شدت افسردگي در سال 9 توسط بك تدوين شد و در سال 99 مورد تجديد نظر رار گرفت. اين مياس شامل ماده مي باشد و هر ماده نمره اي بين تا ميگيرد. بالاترين نمره در اين رسشنامه است. هر يك از مواد اين رسشنامه يكي از علاي م افسردگي را مي سنجد. اسمزاده و همكاران ضريب آلفاي اين رسشنامه را (/.=α) ضريب بازآزمايي آن را (/.=r) و همبستگي آن با رسشنامه افسردگي بك ويرايش اول را ) /9=r ( گزارش كردند. رسشنامه اضطراب بك ) BAI ( Beck Anxiety Inventory; : يك مياس خود سنجي سو الي است كه اضطراب را ميسنجد. BAI همساني دروني بالايي دارد (/9=α) ضريب بازآزمايي آن (/ =r) و روايي هم زمان و تشخيصي متوسط تا بالايي براي آن گزارش شده است. مطالعات انجام شده نشان ميدهد كه اين آزمون از ايايي و روايي بالايي برخوردار براي هر مورد ابتدا با استفاده از يك مصاحبه باليني تشخيص وسواس طعي شد. اطلاعات جمعيت شناختي لازم جمعآوري شد. به هر مورد دفترچه هايي اراي ه و به آنها آموزش داده شد كه به مدت چهار هفته (دوره خط ايه) هرروز س از انجام يك عمل وسواسي در صفحه مربوط به آن روز علامتي بزنند. همچنين از موردان خواسته شد هفتهاي يكبار به مياس فرايند درمان اسخ دهند. موردها س از چهار هفته به مركز مشاوره مورده كردند. در يك مصاحبه ساختاريافته مياس وسواس فكري و عملي ييل براون انجام شد موردان به رسشنامهها اسخ دادند و از آنها خواسته شد باز بيني اعمال وسواسي در هر روز را به همان شيوه تا ايان درمان و نيز در دوره ادامه دهند. س از آن هر كدام از موردان جلسه ساعته درمان مبتني بر ذيرش و تعهد را دريافت كردند. هر هفته مياس فرايند درمان اجرا ميشد. يك هفته س از درمان مياس وسواس فكري و عملي ييل براون و ساير رسشنامه ها مجددا انجام شد و از موردان خواسته شد چهار هفته ديگر نيز براي انجام سنجش مورده كنند و در اين مدت به بازبيني فراواني اعمال وسواسي به صورت روزانه و انجام مياس فرايند درمان به صورت هفتگي ادامه دهند. يافتهها مطالعه حاضر به ارزيابي اثربخشي درمان مبتني بر ذيرش و تعهد در بيمار مبتلا به وسواس رداخت. اثر بخشي اين درمان در كاهش فراواني اعمال وسواسي شدت علايم وسواس افسردگي اضطراب و افزايش تمايل به افكار وسواسي ارزيابي شد. يك طرح تك موردي با كنترل خط ايه در اين ژوهش استفاده شد. نتايج هم به صورت توصيفي و هم به صورت نموداري تحليل شد جدول ويژگي هاي جمعيت شناختي مورد را نشان مي دهد. جدول : ويژگيهاي جمعيت شناختي موردها مورد مورد مورد مورد مورد جنسيت مرد زن مرد زن زن وضعيت تا هل مجرد 9 سن ميزان تحصيلات

4 اثربخشي درمان مبتني بر ذيرش و تعهد بر اختلال به وسواس فكري و عملي راضيه ايزدي و همكاران نوع وسواس درمان ي اختلال همبود داروي مصرفي فعلي بيماري/وارسي( مذهبي/خنثي سازي دارو فلووكسامين آسيب/ وارسي افسرد گي بيماري/ وارسي آلودگي /شستن دارو+ مواجهه افسردگ ي (checking دارو افسردگي+ اختلال انيك سيتالورام+ فلوكستين فراواني اعمال وسواسي : شكل نتايج خود بازبيني اعمال وسواسي توسط هر مورد را به صورت نمودار نشان مي دهد. هر مورد كاهش بسيار زيادي را در دوره درمان نسبت به دوره خط ايه نشان دادند و اين كاهش ها در هر مورد در دوره حفظ شد. تصوير : فراواني اعمال وسواسي موردان در دوره هاي خط ايه درمان و ميانگين اعمال وسواسي مورد اول در هفته خط ايه / و انحراف استاندارد آن / بود. اين نتايج در هفته درمان به ترتيب /9 و / بود. يعني كاهش ا ملاحظهاي در فراواني اعمال وسواسي مشاهده شد و اين كاهش تا يك ماه س از درمان ادامه داشت يعني در هفته ميانگين اعمال وسواسي / با انحراف استاندارد / بود. مورد دوم با ميانگين 9/ و انحراف استاندارد / در دوره خط ايه در دو هفته اول س از شروع درمان كاهش زيادي نداشت اما از هفته سوم به بعد كاهش معنيداري را نشان داد SD=۵/۴٧) ٩۴/۴=M)., اين كاهش در دوره نيز حفظ شد SD=٠/۶۴), ١/٧٧=M). ميانگين مورد سوم در دوره خط ايه / با انحراف استاندارد / بود. اين نتايج در دوره درمان به و SD=٠/۶١ و در دوره به ۵٢/٢=M و SD=١/۵۵ ٢/٨۴=M رسيد. مورد چهارم در چهار هفته اول به طور ميانگين هر روز / بار عمل وسواسي وارسي را با انحراف استاندارد / انجام مي داد. طي جلسه درمان اين مورد كاهش معنا داري را در اعمال وسواسي نشان داد( SD=١/٩١ M=٣/١۵ )و, در چهار هفته نيز اين كاهش را حفظ كرد( SD=٠/٧٩ ١/٨۶=M). مورد نجم در دوره خط ايه به طور ميانگين هر روز 9 بار ادام به عمل وسواسي شستشو مي كرد( SD=/ ). در دوره درمان ميانگين فراواني عمل شستشوي وسواسي را به / رساند( SD=/ ) و اين روند كاهش فراواني عمل وسواسي را تا يك ماه س از درمان به خوبي حفظ كرد( SD=/ ). جدول نمرات هر مورد را در مياس وسواس فكري و عملي ييل براون رسشنامه افسردگي بك و رسشنامه اضطراب بك را نشان مي دهد. نمرات هر مورد در مياس وسواس فكري و عملي ييل براون كاهش داشت. اين كاهش ها به لحاظ باليني معنادار بود به طوري كه نمرات هر نج مورد به زير نطه برش در اين مياس( يعني ) رسيد. همه موردان هم در رسشنامه افسردگي و هم در رسشنامه اضطراب بك كاهش نشان دادند و اين كاهش ها در دوره نيز حفظ شد. از آنجا كه نمرات هر نج مورد( به جز مورد در رسشنامه افسردگي بك) در دوره درمان و كمتر از ) نطه برش در اين دو مياس) بود اين كاهش ها نيز از لحاظ باليني معنادار بود. جدول : نمرات مياس هاي ييلبراون افسردگي و اضطراب بك و بعد از درمان و مورد عد مورد عد مورد عد مورد عد مورد عد YBOC S

5 مجله تحيات علوم زشكي زاهدان دوره شماره فكر وسواسي عمل وسواسي 9 9 BDIII BAI = YBOCS مياس وسواس فكري و عملي ييل براون = BDIII رسشنامه افسردگي بك بحث ريشاني / مورد ب عد / = BAI رسشنامه اضطراب بك در مياس فرايند درمان نيز كه در جدول نشان داده شده است كاهش در ريشاني اعتاد به فكر وسواسي و تمايل به آن مشاهده شد و اين تغييرات نيز تا يك ماه س از دوره درمان باي بود. اعتاد به فكر واكنش به فكر جدول : ميانگين نمرات مياس فرايند درمان در دوره خط ايه درمان و / / مورد مورد مورد مورد ب عد / / / / عد /9 / / / / / / / / /9 ژوهش حاضر اثربخشي يك مداخله جلسهاي ACT را در بيمار مبتلا به وسواس نشان داد. كاهشها در بازبيني اعمال وسواسي و نيز در مياس وسواس فكري و عملي ييل براون بسيار مطلوب بود و در دوره يك ماهه نيز حفظ شد. اسخ به درمان جدا از نوع وسواس مشابه بود. تغييرات مثبتي نيز در اضطراب و افسردگي هر مورد مشاهده شد. اين درمان با كاهشهاي معنيداري در ميزان اعتاد به فكر ريشاني فكر و لزوم واكنش به فكر همراه بود. اين نتايج با نتايج تحيات ي ACT همخوان است. در حوزه وسواس در اين درمان از مواجهه درون جلسه استفاده نشد اما تمرينات تعهد رفتاري لزوما شامل مواجهه با موعيتهاي وسواسي در خارج از جلسه بود. استفاده از تكنيكهاي گسلش و ذيرش ميزان آزارندگي اين موعيتها را براي مورد ها كاهش ميداد و گرچه در اين درمان فراواني و محتواي فكر وسواسي مستيما هدف رار داده نميشد اما كاهش اضطراب موعيتهاي وسواسي در نتيجه استفاده از تكنيكهاي گسلش و ذيرش و نيز بحث هاي مفصل يرامون ارزشها و اهداف فرد و لزوم تصريح ارزشها همگي منجر به كاهش افكار و اعمال وسواسي شد. در اين درمان به جاي تا كيد بر مواجهه افزايش تمايل فرد به تجربه رويدادهاي دروني همانطور كه هستند مورد تا كيد بود. در اينجا هدف كمك به فرد بود تا يك فكر وسواسي را فط يك فكر تجربه كند و به جاي اسخ به آن به انجام آنچه در زندگي برايش مهم و در راستاي ارزشهايش است بردازد. يعني وجود فكر وسواسي به خودي خود مسا له نبود. كه مسا له اصلي تلاش فرد براي اسخ به فكر وسواسي ) يعني عمل وسواسي) بود. در حيت هدف اين درمان افزايش خزانه رفتاري فرد در حضور رويدادهاي ترسناك (مثلا فكر وسواسي) بود چيزي كه ب عد / / / / ب عد / / / / / / انعطافذيري روانشناختي ناميده مي شود. اين رويكرد همانطور كه در نتايج ييل براون و ديگر مياسها مشخص بود منجر به كاهش معنيداري در فكر و عمل وسواسي شد گرچه در هيچ جاي درمان كاهش افكار و اعمال وسواسي به طور مستيم هدف رار داده نشد. در واع فرايندهاي مركزي ACT به مورد آموزش داد چگونه عيده بازداري فكر را رها كند از افكار مزاحم گسليده شود به جاي خود مفهوم سازي شده خود مشاهده گر را تويت نمايد رويدادهاي دروني را به جاي كنترل بذيرد ارزشهايش را تصريح كند و به آنها بردازد. همانطور كه ا نيز اشاره شد تحيات ACT هنوز در آغاز راهند و بنابراين شواهد بيشتري در خصوص مكانيزم عمل اين درمان لازم و ضروري است. گرچه شواهدي وجود دارد مبني بر اينكه تغيير در ذيرش و گسلش و نه تغيير در محتواي شناختي يا هيجاني ميانجي يامدها هستند. اما كارهاي بيشتري در اين زمينه و مخصوصا در ايران لازم است. فرايند درمان و نتايج به دست آمده در اين ژوهش حاكي از آنند كه ACT ميتواند درمان مناسبي براي وسواس باشد. لذا مطالعات كنترل شده گستردهتري در اين زمينه مي بايست انجام شود تا تفاوتها و شباهتهاي اين درمان با درمانهاي ديگر براي وسواس بررسي و مايسه شود. از سوي ديگر چون اين درمان بدون مواجهه درون جلسهاي انجام شد ميتواند براي مورداني كه درمان هاي مواجهه محور را رد ميكنند مناسب باشد. ژوهش حاضر محدوديتهايي نيز داشت. اولين محدوديت اين ژوهش طرح موردي آن بود كه تعميم ذيري نتايج را كاهش ميدهد. محدوديت ديگر سنجش علاي م وسواس توسط خود درمانگر بود. سنجش علاي م وسواس

6 اثربخشي درمان مبتني بر ذيرش و تعهد بر اختلال به وسواس فكري و عملي راضيه ايزدي و همكاران و بعد از درمان و در توسط يك ارزياب بي اطلاع از روند درمان اين محدوديت را برطرف ميسازد. با وجود اين محدوديتها ژوهش حاضر نطه شروعي است براي بررسي رويكردهاي جايگزين در درمان افكار احساسات و رفتارهاي دشواري كه در وسواس ديده ميشود. obsessive compulsive disorder. Behav Ther ; ():. 9. Goodman WK, Price LH, Rassmussen SA, et al. The YaleBrown ObsessiveCompulsive Scale. I. Development, use and reliability. Arch Gen Psychiatry 99; ():.. Dadfar M, Bolhari J, Malakuti K, et al [The study of the epidemiology of symptoms of obsessive compulsive disorder] Persian. J Mind Behav ; ();.. Beck AT, Steer RA, Brown GK. Manual for the Beck Depression Inventory. nd ed. San Antonio, TX: The Psychological Corporation; 99.. Ghassemzadeh H. Mojtabai R. Karamghadiri N. et al. [Psychometric properties of a Persian language version of the beck depression inventory. nd ed: BDIII] Persian. J Depress Anxiety ; (): 9.. Beck AT, Epstein N, Brown G and Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: Psychometric properties. J Consult Clin Psychol 9; (): 99.. Bakhshani N. [effectiveness of cognitive behavior therapy in anxiety disorders] Persian [dissertation]. Tehran: Tehran University of Medical Science; 99:,.. Hayes SC. Masuda A. Bissett R. et al. DBT, FAP, and ACT: How empirically oriented are the new behavior therapy technologies? Behav Ther ; ():. ساسگزاري در ايان لازم است از زحمات كاركنان مراكز مشاوره گلستان زندگي و هدي تشكر و درداني به عمل آوريم. References. American Psychiatric Association. Diagnostic and statistical manual of mental disorders. th ed. Washington, DC: American Psychiatric Association;.. Abramowitz JS. Effectiveness of psychological and pharmacological treatments of obsessivecompulsive disorder: A quantitative review. J Consult Clin Psychol 99; ():.. Hayes SC, Strosahl KD. A practical guide to acceptance and commitment therapy. New York: Springer Press;.. Hayes SC, Luoma JB, Bond FW, et al. Acceptance and commitment therapy: Model, processed and outcomes. Behav Res Ther ; ():.. Masuda A, Hayes SC, Sackett CF and Twohig MP. Cognitive diffusion and self relevant negative thoughts: Examining the impact of a 9yearold technique. Behav Res Ther ; ():.. Twohig MP. The application of acceptance and commitment therapy to obsessivecompulsive disorder. Cogn Behav Pract 9; ():.. Levitt JT, Brown TA, Orsillo SM, Barlow DH. The effects of acceptance versus suppression of emotion on subjective and psychophysiological response to carbon dioxide challenge in patients with panic disorder. Behav Ther ; ():.. Twohig MP. Hayes SC. Masuda A. Increasing willingness to experience obsessions: Acceptance and commitment therapy as a treatment for

7 مجله تحيات علوم زشكي زاهدان دوره شماره Case Study of the Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on Frequency and Severity of Obsessive Symptoms in Obsessive Compulsive Disorder Rzieh Izadi, Karim Asgari, Hamidtaher Neshatdust. Mohammadreza Abedi. Psychology p.h.d student in University of Isfahan. Assistant Professor in University of Isfahan. Professor of psychology in University of Isfahan. Associate professor in University of Isfahan This study investigated the effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy, in obsessivecompulsive disorder. A single case design used in five patients with obsessive compulsive disorder. Yale Brown Obsessive Compulsive Scale, Beck Depression InventoryII, Beck anxiety Inventory and a processing measure was used for assessment of patients. Results suggested the significant decreases in all measures in post test in five patients and these results maintained at month follow up. Process of treatment and results from this study suggest that Acceptance and Commitment Therapy can be effective intervention for difficult thoughts, feelings, and behaviors seen in OCD. Keywords: Obsessive Compulsive disorder, Acceptance and Commitment Therapy, Anxiety, Depression