Για τη λήψη αυτής της απόφασης, η Επιτροπή στηρίχτηκε στις παρακάτω σκέψεις:

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, E(2009)6491 Θέμα: Κρατική ενίσχυση αριθ. N 305/ Ελλάδα Μέτρα υπέρ των παραγωγών της χώρας που οι γεωργικές τους εκμεταλλεύσεις ζημιώθηκαν από θεομηνίες και δυσμενείς καιρικές συνθήκες κατά τη χρονική περίοδο Απρίλιος-Δεκέμβριος 2008 Κύριε Υπουργέ, Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (εφεξής «η Επιτροπή») επιθυμεί να πληροφορήσει την Ελλάδα ότι, αφού εξέτασε τα στοιχεία που υπέβαλαν οι ελληνικές αρχές σχετικά με το προαναφερόμενο μέτρο κρατικής ενίσχυσης, αποφάσισε να μην εγείρει αντιρρήσεις ως προς το επίμαχο μέτρο, δεδομένου ότι θεωρείται συμβιβάσιμο με τις διατάξεις της συνθήκης ΕΚ. Για τη λήψη αυτής της απόφασης, η Επιτροπή στηρίχτηκε στις παρακάτω σκέψεις: 1. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ (1) Με επιστολή της 20ής Μαΐου 2009, που πρωτοκολλήθηκε από την Επιτροπή την ίδια ημέρα, η Ελλάδα κοινοποίησε, σύμφωνα με το άρθρο 88 παράγραφος 3 της Συνθήκης ΕΚ, το προαναφερόμενο καθεστώς ενισχύσεων. Με επιστολή της 5ης Ιουνίου 2009, η Επιτροπή ζήτησε συμπληρωματικά στοιχεία τα οποία παρασχέθηκαν από τις ελληνικές αρχές στις 7 Ιουλίου 2009, οπότε πρωτοκολλήθηκαν την ίδια ημέρα. 2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ 2.1 ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΕΝΙΣΧΥΣΕΩΝ (2) Το εν λόγω καθεστώς ενισχύσεων αποσκοπεί στην αποζημίωση παραγωγών των οποίων οι εκμεταλλεύσεις ζημιώθηκαν από θεομηνίες (πλημμύρες, κατολισθήσεις, σεισμός) και δυσμενείς καιρικές συνθήκες (ανεμοθύελλες, υπερβολική βροχόπτωση, χαλάζι, παγετός, χιονόπτωση), κατά τη χρονική περίοδο Απρίλιος -Δεκέμβριος Κυρία Ντόρα ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ Υπουργό Εξωτερικών Βασιλίσσης Σοφίας 5 Grèce Αθήνα Commission européenne, BE Bruxelles / Europese Commissie, BE Brussel Belgium Telephone: (0)

2 (3) Στην κοινοποίηση που υπέβαλαν οι ελληνικές αρχές γίνεται αναφορά στο πρόγραμμα-πλαίσιο των κρατικών οικονομικών ενισχύσεων που έχει ήδη λάβει την έγκριση της Επιτροπής (Υπόθεση αριθ. N. 414/2007) 1 και το οποίο ορίζει το πλαίσιο για τις αποζημιώσεις των γεωργών που έχουν πληγεί από θεομηνίες, έκτακτα γεγονότα ή δυσμενείς καιρικές συνθήκες. (4) Πιο συγκεκριμένα, η παρούσα υπόθεση κοινοποιήθηκε στην Επιτροπή βάσει της παραγράφου 57 της αποφάσεως στην υπόθεση αριθ.414/2007 στην οποία ορίζεται ότι: «Υπενθυμίζεται ωστόσο στις ελληνικές αρχές ότι, επειδή το εν λόγω πλαίσιο περιγράφει απλώς τις αρχές που θα διέπουν τις μελλοντικές αποζημιώσεις, θα πρέπει, πριν από τη χορήγηση κάθε ενίσχυσης, να γνωστοποιούν τα δεδομένα σχετικά με τα γεγονότα που δικαιολογούν τη χορήγηση αποζημίωσης είτε συνολικά, είτε μετά από κάθε συμβάν, διαβιβάζοντας τα αναγκαία στοιχεία σχετικά με τις αποδόσεις και τα μετεωρολογικά δεδομένα, καθώς και με ρητή αναφορά στην εφαρμογή των κανόνων αποζημίωσης που έχουν εγκριθεί στο πλαίσιο του παρόντος φακέλου, αναφέροντας τον προϋπολογισμό που θα προβλεφθεί για τις αποζημιώσεις και διευκρινίζοντας τη διάρκεια των αποζημιώσεων αυτών.» (5) Ευθυγραμμιζόμενες με τα ανωτέρω, οι ελληνικές αρχές υπέβαλαν τα σχετικά μετεωρολογικά δεδομένα που αναφέρονται στα συμβάντα μεταξύ Απριλίου και Δεκεμβρίου 2008 και δικαιολογούν τη χορήγηση αποζημιώσεων, καθώς και ένα σχέδιο Κοινής Υπουργικής Απόφασης (εφεξής: «σχέδιο ΚΥΑ»), στο οποίο ορίζονται οι λεπτομέρειες σχετικά με τη χορήγηση της ενίσχυσης στους Έλληνες αγρότες. Το σχέδιο ΚΥΑ προβλέπει ότι οι γενικοί όροι χορήγησης των ενισχύσεων είναι οι οριζόμενοι στο πρόγραμμα-πλαίσιο για τις ενισχύσεις που εγκρίθηκε από την Επιτροπή στην υπόθεση αριθ. N. 414/2007. (6) Σε αντίθεση με ό,τι προβλέπεται στην απόφαση αριθ. N. 414/2007, οι ελληνικές αρχές δεσμεύτηκαν να υποβάλουν στοιχεία σχετικά με τις αποδόσεις, ανά είδος καλλιέργειας και κατά νομό, που έχουν πληγεί από τις εν λόγω δυσμενείς καιρικές συνθήκες, στο τέλος του έτους, μαζί με την ετήσια έκθεση η οποία υποβάλλεται σε συμμόρφωση με το σημείο 125(η) των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και δασοκομίας (εφεξής: «οι κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές») και σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 3 του κανονισμού 1857/ (εφεξής: «κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορίες»). (7) Το παρόν καθεστώς ενίσχυσης θα ισχύσει μέχρι τις , ενώ ο συνολικός προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 10 εκατομμύρια ευρώ. Οι ελληνικές αρχές εκτιμούν ότι ο αριθμός των δικαιούχων θα υπερβεί τους (8) Οι ελληνικές αρχές βεβαιώνουν ότι οι δικαιούχοι θα πρέπει να συμμορφώνονται σε κάθε έλεγχο από την αρμόδια εθνική ή κοινοτική αρχή. Οι δικαιούχοι οφείλουν επίσης να δηλώσουν εάν είναι ασφαλισμένοι ή όχι. Στην περίπτωση που είναι ασφαλισμένοι, η αποζημίωση που απορρέει από το παρόν καθεστώς ενίσχυσης και η αποζημίωση που χορηγείται από την ασφαλιστική εταιρεία δεν Απόφαση της Επιτροπής αριθ. E(2007)5591 της ΕΕ C 319 της , σ.1. ΕΕ L 358 της , σ.3. 2

3 δύνανται να υπερβούν το 100% του ποσού της ζημίας. Σε περίπτωση υπέρβασης αυτού του ποσού, το ποσό της ενίσχυσης θα μειωθεί ανάλογα. Επιπλέον, οποιαδήποτε δαπάνη στην οποία δεν έχει προβεί ο αγρότης θα αφαιρείται από το ποσό της ενίσχυσης. (9) Σε περίπτωση που ο αγρότης έχει λάβει ενίσχυση από άλλο δημόσιο φορέα για τις ίδιες ζημίες, εάν αυτή η ενίσχυση είναι ίση ή υψηλότερη από την παρούσα, τότε ο αγρότης θα εξαιρείται από την παρούσα ενίσχυση. Εάν, ωστόσο, το ποσό της ενίσχυσης από άλλο δημόσιο φορέα είναι χαμηλότερο από το ποσό της παρούσας ενίσχυσης, ο αγρότης θα λάβει τη διαφορά μεταξύ των δύο ποσών, ώστε να μη γίνεται υπέρβαση του μέγιστου ποσού ενίσχυσης που προβλέπεται από την ΚΥΑ. Από αυτή την άποψη, ακόμη και αν είναι εφικτή η σώρευση ενισχύσεων που ελήφθησαν από άλλες πηγές, οι ελληνικές αρχές έχουν βεβαιώσει επαρκώς ότι η υπεραντιστάθμιση σε κάθε περίπτωση θα αποκλείεται. Στις διαβεβαιώσεις αυτές περιλαμβάνεται η υποχρέωση του αποδέκτη της ενίσχυσης να δηλώσει κατά πόσον έχει λάβει ενίσχυση από άλλη δημόσια πηγή όπως και η συνεργασία των οικείων αρμόδιων αρχών για την αποφυγή υπεραντιστάθμισης των ζημιών. Από την άποψη αυτή, και σύμφωνα με την απόφαση αριθ. N. 414/2007, εάν για οποιονδήποτε λόγο ένας αγρότης έλαβε ενίσχυση χωρίς να τη δικαιούται (περιπτώσεις υποβολής ψευδών στοιχείων, χορήγηση ποσών υψηλότερων εκείνων που δικαιούται, ζημιές σε ποσοστό μικρότερο του 30%, κ.λπ.), θα υποχρεούται να επιστρέψει εντόκως την ενίσχυση που έλαβε. (10) Οι δικαιούμενοι ενίσχυσης αγρότες θα οφείλουν να ολοκληρώσουν τις σχετικές εργασίες αποκατάστασης/ανασύστασης/αντικατάστασης μέχρι τις Εάν για οποιονδήποτε λόγο καθυστερήσει ο προσδιορισμός των ζημιών, ο δικαιούχος θα υποχρεούται σε διάστημα ενός έτους από τον προσδιορισμό να αποκαταστήσει τις ζημίες, διαφορετικά θα αποκλείεται από την ενίσχυση. Σύμφωνα με το σχέδιο ΚΥΑ, δεν θα χορηγείται ενίσχυση για περισσότερο από τέσσερα έτη από το γενεσιουργό συμβάν. 2.2 ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΑΠΩΛΕΙΑΣ (11) Πιο συγκεκριμένα, για κάθε κατηγορία απώλειας το σχέδιο ΚΥΑ προβλέπει τα εξής: Για απώλειες σε φυτικό κεφάλαιο (12) Οι γεωργοί των οποίων η αναμενόμενη παραγωγή καταστράφηκε σε ποσοστό τουλάχιστον 30%, έχουν δικαίωμα είσπραξης ενίσχυσης, το ποσό της οποίας θα ανέρχεται έως το 80% των δαπανών για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου, μειούμενων ανάλογα με τη δυναμικότητα του κεφαλαίου. Το 20% της ζημιάς βαρύνει το γεωργό, ενώ το υπόλοιπο 80% αντισταθμίζεται σε ύψος 80%. Επιπλέον, οι γεωργοί δικαιούνται αποζημίωση για απώλειες εισοδήματος λόγω της ανασύστασης του φυτικού κεφαλαίου Για ανασύσταση φυτικού κεφαλαίου (13) Το μέγιστο ποσό ενίσχυσης για την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου ορίζεται στον παρακάτω πίνακα: 3

4 Πίνακας 1 Μέγιστο ύψος ενίσχυσης για ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου Τύπος δράσης Μονάδα (σε EUR) Εκρίζωση και επαναφύτευση Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές και φιστικιές Δένδρο 22 Λοιπά καρποφόρα δένδρα Δένδρο 15 Αμπέλια Στρέμμα Ακτινίδια Στρέμμα Κοπή στη βάση του κορμού Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές και φιστικιές Δένδρο 15 Λοιπά καρποφόρα δένδρα Δένδρο 11 Αμπέλια Στρέμμα 225 Ακτινίδια Στρέμμα 225 Κοπή των πρωτογενών κλάδων Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές και φιστικιές Δένδρο 8,5 Λοιπά καρποφόρα δένδρα Δένδρο 5 Αμπέλια Στρέμμα 150 Ακτινίδια Στρέμμα 150 Για ανασύσταση φυτικού κεφαλαίου ανθοκομικών κ.λπ. καλλιεργειών Χωρίς αποζημίωση για απώλειες παραγωγής επόμενων ετών Στρέμμα (14) Αυτά τα ποσά υπολογίζονται βάσει του κόστους όλων των εργασιών που μπορούν να πραγματοποιηθούν. Εάν κάποιες εργασίες δεν πραγματοποιηθούν, το ποσό της ενίσχυσης θα μειωθεί ανάλογα Για απώλειες εισοδήματος που συνδέονται με την ανασύσταση φυτικού κεφαλαίου (15) Το μέγιστο ποσό ενίσχυσης για απώλειες εισοδήματος που συνδέονται με την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου ορίζεται στον παρακάτω πίνακα: Πίνακας 2 Μέγιστο ύψος ενίσχυσης για απώλειες εισοδήματος που συνδέονται με την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου Τύπος δράσης Μονάδα (σε EUR) Εκρίζωση και επαναφύτευση Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές και φιστικιές δένδρο 40 Λοιπά καρποφόρα δένδρα δένδρο 30 Αμπέλια (οινοποιίας) στρέμμα 600 Αμπέλια (επιτραπέζια) Σταφίδες στρέμμα 800 Ακτινίδια στρέμμα 1300 Κοπή στη βάση του κορμού Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές και φιστικιές δένδρο 30 Λοιπά καρποφόρα δένδρα δένδρο 26 Αμπέλια (οινοποιίας) στρέμμα 300 Αμπέλια (επιτραπέζια) Σταφίδες στρέμμα 400 Ακτινίδια στρέμμα 650 4

5 Κοπή των πρωτογενών κλάδων Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές και φιστικιές δένδρο 21 Λοιπά καρποφόρα δένδρα δένδρο 17 Αμπέλια (οινοποιίας) στρέμμα 200 Αμπέλια (επιτραπέζια) Σταφίδες στρέμμα 250 Ακτινίδια στρέμμα 300 (16) Προκειμένου να αποφεύγεται η υπεραντιστάθμιση, η εν λόγω χορήγηση της ενίσχυσης θα γίνεται σε δόσεις, ως εξής: Πίνακας 3 Δόσεις ενισχύσεων για απώλειες εισοδήματος που συνδέονται με την ανασύσταση του φυτικού κεφαλαίου Τύπος δράσης Μέγιστο ποσό σε EUR/δένδρο ή στρέμμα Δόση 1η 2η 3η 4η % % % % Εκρίζωση και επαναφύτευση Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές και φιστικιές 40/ δένδρο Λοιπά καρποφόρα δένδρα 30/ δένδρο Αμπέλια (οινοποιίας) 600/ στρέμμα Αμπέλια (επιτραπέζια) Σταφίδες 800/ στρέμμα Ακτινίδια 1300/ στρέμμα Κοπή στη βάση του κορμού Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές και φιστικιές 30/ δένδρο Λοιπά καρποφόρα δένδρα 26/ δένδρο Αμπέλια (οινοποιίας) 300/ στρέμμα Αμπέλια (επιτραπέζια) Σταφίδες 400/ στρέμμα Ακτινίδια 650/ στρέμμα Κοπή των πρωτογενών κλάδων Ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή, συκιές και φιστικιές 21/ δένδρο Λοιπά καρποφόρα δένδρα 17/ δένδρο Αμπέλια (οινοποιίας) 200/ στρέμμα Αμπέλια (επιτραπέζια) Σταφίδες 250/ στρέμμα Ακτινίδια 300/ στρέμμα Ενισχύσεις για την απώλεια ζωικού κεφαλαίου (17) Οι γεωργοκτηνοτρόφοι που το ζωικό κεφάλαιο των εκμεταλλεύσεών τους ζημιώθηκε 30% και πάνω, δικαιούνται κρατική ενίσχυση το ύψος της οποίας ορίζεται μέχρι το 80% της αξίας του ζωικού κεφαλαίου που ζημιώθηκε και διαπιστωμένα αντικαταστάθηκε. Το 20% της ζημιάς που διαπιστώθηκε επιβαρύνει τον παραγωγό και το υπόλοιπο 80% αντισταθμίζεται σε ύψος 80%. Οι δικαιούχοι δικαιούνται ενίσχυση που δεν μπορεί να υπερβαίνει το ποσό που έχει υπολογισθεί ως ανώτατο όριο ενίσχυσης, με βάση τον παρακάτω πίνακα: 5

6 Πίνακας 4 Μέγιστο ποσό αποζημίωσης για ζωικό κεφάλαιο Είδος ζώου 6 Μέγιστη αποζημίωση σε ευρώ/ζώο Α. Βοοειδή A.1 Βοοειδή γαλακτοπαραγωγής Ηλικία μέχρι 1 έτους 386 Ηλικία από 1 έως 6 έτη 1165 Ηλικία από 6 έτη και άνω 728 A.2 Βοοειδή κρεατοπαραγωγής Ηλικία μέχρι 1 έτους 323 Ηλικία από 1 έως 6 έτη 832 Ηλικία από 6 έτη και άνω 546 Β. Αιγοπροβατοειδή Ηλικία μέχρι 1 έτους 64 Ηλικία από 1 έτους και άνω 139 Γ. Μελισσοσμήνη και κυψέλες Μελισσοσμήνος από 1 Οκτωβρίου μέχρι 31 Μαρτίου 41 Μελισσοσμήνος από 1 Οκτωβρίου μέχρι 31 Μαρτίου 67 Πλαισιοκυψέλες 25 Δ. Χοίροι Δ.1 Χοίροι αναπαραγωγής Αρσενικοί χοίροι από 50 KG Ζ.Β. μέχρι 1 έτους 676 Κάπροι ηλικίας από 1 έτους μέχρι 5 ετών 1352 Χοιρομητέρες ηλικίας από 1 έτους μέχρι 4 ετών 1009 Δ.2 Χοίροι πολλαπλασιασμού Θηλυκοί χοίροι από 50 KG Ζ.Β. μέχρι 1 έτους 269 Κάπροι ηλικίας από 1 έτους μέχρι 5 ετών με pedigree μονάδας 676 Χοιρομητέρες ηλικίας από 1 έτους μέχρι 4 ετών με pedigree 436 μονάδας Κάπροι ηλικίας από 1 έτους μέχρι 5 ετών 183 Χοιρομητέρες ηλικίας από 1 έτους μέχρι 4 ετών 172 Δ.3 Χοίροι πάχυνσης Χοιρίδια ηλικίας 7 ημερών μέχρι 20 KG Ζ.Β 46 Χοιρίδια παχυνόμενα από 20 μέχρι 50 KG Ζ.Β. 74 Χοιρίδια παχυνόμενα από 50 KG Ζ.Β. και άνω 114 E. Ορνιθοειδή E.1 Πτηνά αναπαραγωγής (νεοσσοί εισαγόμενοι) Ηλικίας από 5 ημερών μέχρι 40 ημερών 4 Ηλικίας από 41 ημερών μέχρι 150 ημερών 5 Ηλικίας από 151 ημερών μέχρι 210 ημερών 6 Ηλικίας από 211 ημερών μέχρι 360 ημερών 5 Ηλικίας από 12 μηνών μέχρι 16 μηνών 2 E.2 Πτηνά ωοπαραγωγικά Ηλικίας από 5 ημερών μέχρι 40 ημερών 1 Ηλικίας από 41 ημερών μέχρι 150 ημερών 3 Ηλικίας από 151 ημερών μέχρι 210 ημερών 5

7 Ηλικίας από 211 ημερών μέχρι 360 ημερών 3 Ηλικίας από 12 μηνών και άνω 1 E.3 Πτηνά παχυνόμενα Ηλικίας από 5 ημερών μέχρι 15 ημερών 1 Ηλικίας από 16 ημερών μέχρι 30 ημερών 1 Ηλικίας από 31 ημερών μέχρι 40 ημερών 2 Ηλικίας από 41 ημερών μέχρι τη σφαγή Ενισχύσεις για την αντιστάθμιση ζημιών στο πάγιο κεφάλαιο - εξοπλισμό (18) Οι παραγωγοί που το πάγιο κεφάλαιο ή ο εξοπλισμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων τους καταστράφηκε σε ποσοστό 30% και πάνω θα δικαιούνται κρατική ενίσχυση το ύψος της οποίας ορίζεται μέχρι το 70% της δαπάνης ανακατασκευής, επισκευής ή αντικατάστασης, της ζημιάς μειούμενης ανάλογα με την παλαιότητα για το πάγιο κεφάλαιο. Το 20% της ζημιάς θα επιβαρύνει τον παραγωγό και το υπόλοιπο 80% θα αντισταθμίζεται σε ύψος 70% Ενισχύσεις για την απώλεια φυτικής παραγωγής (19) Οι παραγωγοί, των οποίων η αναμενόμενη παραγωγή των εκμεταλλεύσεών τους ζημιώθηκε σε ποσοστό 30% και πάνω θα δικαιούνται κρατική ενίσχυση το ύψος της οποίας ορίζεται σε ποσοστό μέχρι το 50% της Αξίας της Απωλεσθείσας Παραγωγής (ΑΑΠ). Το 20% της ζημιάς θα επιβαρύνει τον παραγωγό και το υπόλοιπο 80% θα αντισταθμίζεται σε ύψος 50%. Η ΑΑΠ προσδιορίζεται με βάση τον παρακάτω τύπο: όπου: ΑΑΠ= (ΜΑΠΑ x ΜΤΠΑ) (ΑΕΖ x ΜΤΕΖ) - ΜΑΠΑ= Μέση απόδοση περιόδου αναφοράς (αποδόσεις τριετίας) - ΜΤΠΑ = Μέση τιμή ίδιας περιόδου αναφοράς - ΑΕΖ = Απόδοση του έτους ζημιάς - ΜΤΕΖ = Τιμή του έτους ζημιάς Σύμφωνα με την ΚΥΑ, δεν θα καταβληθούν ενισχύσεις απώλειας παραγωγής, πριν την αποστολή στις αρμόδιες Υπηρεσίες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του τελικού Πίνακα αποδόσεων/τιμών, με τον οποίο θα εμφαίνονται οι καλλιέργειες, ανά νομό, που παρουσίασαν κατώτατο όριο απωλειών 30% και πάνω σε επίπεδο νομού, με βάση τη μέση παραγωγή της συγκεκριμένης καλλιέργειας το έτος 2008, σε σύγκριση με τη μέση απόδοση των προηγούμενων τριών ετών Ενισχύσεις για την αντιστάθμιση ζημιών σε αποθηκευμένα γεωργικά προϊόντα και ζωοτροφές (20) Οι παραγωγοί που τα αποθηκευμένα γεωργικά προϊόντα ή οι ζωοτροφές τους ζημιώθηκαν σε ποσοστό τουλάχιστον 30% σε σχέση με τη συνολική τους παραγωγή (εφόσον προέρχονται από ίδια παραγωγή) ή σε σχέση με τα συνολικά αποθέματά τους (εφόσον προέρχονται από αγορά) δικαιούνται κρατική ενίσχυση 7

8 το ύψος της οποίας είναι ίσο με το 60% της αξίας της παραγωγής που έχασαν ή της αξίας των αποθηκευμένων προϊόντων και ζωοτροφών εξ αγοράς, αντίστοιχα. Το 20% της ζημιάς που διαπιστώθηκε επιβαρύνει τον παραγωγό και το υπόλοιπο 80% αντισταθμίζεται σε ύψος 60%. 3. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ (21) Σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ, απαγορεύεται κάθε ενίσχυση που χορηγείται υπό οποιαδήποτε μορφή από τα κράτη μέλη ή με κρατικούς πόρους και που νοθεύει ή απειλεί να νοθεύσει τον ανταγωνισμό δια της ευνοϊκής μεταχειρίσεως ορισμένων επιχειρήσεων ή ορισμένων κλάδων παραγωγής, κατά το μέτρο που επηρεάζει τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές. (22) Το εν λόγω μέτρο αναμφίβολα συνιστά πλεονέκτημα για τους δικαιούχους. Το πλεονέκτημα χορηγείται μέσω κρατικών πόρων και ευνοεί συγκεκριμένους αγρότες στην Ελλάδα, οι εκμεταλλεύσεις των οποίων καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια του (23) Σύμφωνα με τη νομολογία του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, και μόνο το γεγονός ότι ενισχύεται η ανταγωνιστική θέση μίας επιχείρησης έναντι των ανταγωνιστών της μέσω της παροχής οικονομικού πλεονεκτήματος το οποίο σε άλλη περίπτωση δεν θα είχε λάβει στο πλαίσιο της συνήθους επιχειρηματικής δραστηριότητάς της, υποδεικνύει ενδεχόμενη στρέβλωση του ανταγωνισμού. 4 (24) Μια ενίσχυση σε επιχείρηση μπορεί να είναι σε θέση να επηρεάσει το εμπόριο μεταξύ των κρατών μελών, όταν η επιχείρηση αυτή λειτουργεί σε μια αγορά ανοικτή στις ενδοκοινοτικές συναλλαγές. 5 Υπάρχουν σημαντικές ενδοκοινοτικές συναλλαγές σε γεωργικά προϊόντα. Συνεπώς, το εξεταζόμενο μέτρο δύναται να επηρεάσει τις μεταξύ κρατών μελών συναλλαγές. (25) Λαμβανομένων υπόψη των ανωτέρω, πληρούνται οι όροι εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 1. Μπορεί συνεπώς να συναχθεί το συμπέρασμα ότι το σχεδιαζόμενο μέτρο συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια της εν λόγω διατάξεως. (26) Επομένως, θα πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα παρέκκλισης από τη γενική αρχή της απαγόρευσης χορήγησης κρατικών ενισχύσεων δυνάμει του άρθρου 87 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ. Στην παρούσα υπόθεση, οι δυνατότητες παρέκκλισης που δυνητικά μπορούν να εφαρμοστούν είναι αυτές του άρθρου 87 παράγραφος 2 στοιχείο β) και του άρθρου 87 παράγραφος 2 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ. 3.1 Παρέκκλιση του άρθρου 87 παράγραφος 2 στοιχείο β) της συνθήκης ΕΚ (27) Σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχείο β) της Συνθήκης, οι ενισχύσεις για την επανόρθωση ζημιών που προκαλούνται από θεομηνίες ή άλλα έκτακτα γεγονότα συμβιβάζονται με την κοινή αγορά. 4 5 Απόφαση του Δικαστηρίου της 17ης Σεπτεμβρίου 1980 στην υπόθεση 730/79 Philip Morris Holland BV κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Συλλογή [1980] Βλ. ειδικότερα την απόφαση του Δικαστηρίου της 13ης Ιουλίου 1988 στην υπόθεση 102/87 Γαλλική Δημοκρατία κατά Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων Συλλογή [1988]

9 (28) Οι προϋποθέσεις εφαρμογής της παρέκκλισης αυτής ορίζονται στα σημεία V.B.1 και V.B.2 των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών για τις κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της γεωργίας και δασοκομίας (εφεξής «οι κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές») 6 (παράγραφοι ). Ειδικότερα, στην παράγραφο 123 των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών προβλέπεται ότι (i) οι ενισχύσεις για ζημιές προκληθείσες από έκτακτο γεγονός μπορούν να καλύπτουν το 100% των υλικών ζημιών και η αποζημίωση θα πρέπει κανονικά να υπολογίζεται σε επίπεδο ατομικού δικαιούχου, και (ii) σε κάθε περίπτωση, η υπεραποζημίωση θα πρέπει να αποκλείεται. (29) Οι ίδιοι όροι αναφέρονται και στην υπόθεση αριθ. Ν. 414/2007. Υπενθυμίζουμε ότι στην υπόθεση αυτή, οι προϋποθέσεις εφαρμογής ήταν οι εξής: Στην περίπτωση θεομηνίας, η Επιτροπή θα εγκρίνει τη χορήγηση ενισχύσεων οι οποίες μπορούν να φθάνουν στο 100% του κόστους των υλικών ζημιών που προκλήθηκαν στην εκμετάλλευση, και Για να αποφεύγεται η όποια υπεραντιστάθμιση, θα πρέπει να αφαιρείται από την ενίσχυση το ποσό οποιασδήποτε γενομένης πληρωμής, παραδείγματος χάρη, λόγω ασφαλιστηρίου συμβολαίου. (30) Στην παρούσα υπόθεση, πόρισμα της Επιτροπής είναι ότι το σχέδιο ΚΥΑ ευθυγραμμίζεται με τους όρους που τίθενται τόσο στις κοινοτικές κατευθυντήριες γραμμές όσο και στις διατάξεις του προγράμματος-πλαισίου το οποίο ενέκρινε η Επιτροπή στην υπόθεση αριθ. Ν. 414/2007. (31) Όπως εκτίθεται στις παραγράφους 12 και επ., το ποσό της αντιστάθμισης θα υπολείπεται του επιτρεπόμενου ποσοστού 100% σύμφωνα με το σημείο 123 των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών. Επίσης, οι ελληνικές αρχές έχουν κοινοποιήσει επαρκή πληροφοριακά στοιχεία (παράγραφοι 8 και 9), τα οποία επιβεβαιώνουν ότι θα αποκλείεται η υπεραντιστάθμιση. Επιβεβαιώθηκε τέλος ότι οι αποζημιώσεις θα υπολογίζονται στο επίπεδο των μεμονωμένων δικαιούχων. (32) Τέλος, και σύμφωνα με την παράγραφο 119 των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών, η κοινοποίηση αυτή δεν υποβλήθηκε από την Ελλάδα σε χρόνο που υπερβαίνει τα τρία έτη από την επέλευση του ζημιογόνου γεγονότος, ενώ έχει επίσης γίνει σαφές ότι καμία ενίσχυση δεν θα εκταμιευθεί μετά την παρέλευση τεσσάρων ετών από το γενεσιουργό συμβάν. 3.2 Παρέκκλιση του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ (33) Σύμφωνα με το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της Συνθήκης, οι ενισχύσεις για την προώθηση της αναπτύξεως ορισμένων οικονομικών δραστηριοτήτων ή οικονομικών περιοχών, εφόσον δεν αλλοιώνουν τους όρους των συναλλαγών κατά τρόπο που θα αντέκειτο προς το κοινό συμφέρον, δύνανται να θεωρηθούν ότι συμβιβάζονται με την κοινή αγορά. (34) Σύμφωνα με το σημείο 125 των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών, δυσμενείς καιρικές συνθήκες (όπως η βροχόπτωση, το χαλάζι, ο παγετός, η χιονόπτωση στην παρούσα υπόθεση) μπορούν να εξομοιωθούν προς θεομηνίες και οι σχετικές 6 ΕΕ C 319 της , σ.1. 9

10 αποζημιώσεις δύνανται συνεπώς να εγκρίνονται βάσει του άρθρου 87 παράγραφος 3, στοιχείο γ) της Συνθήκης Προϋποθέσεις εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ (35) Οι προϋποθέσεις εφαρμογής της παρέκκλισης αυτής ορίζονται στα σημεία 125 και επ. των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών, σε συνδυασμό με τους όρους του άρθρου 11 του κανονισμού 1857/2006, και έμμεσα του άρθρου 2 παράγραφος 8 του ίδιου κανονισμού. Οι περισσότερες από τις προϋποθέσεις αυτές αναφέρονται επίσης στην υπόθεση αριθ. Ν. 414/2007 και είναι οι ακόλουθες. (36) Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες θα πρέπει να έχουν καταστρέψει άνω του 30 % είτε της μέσης ετήσιας παραγωγής δεδομένου γεωργού κατά την προηγούμενη τριετή περίοδο είτε του μέσου όρου τριετίας που έχει υπολογιστεί με βάση την προηγούμενη πενταετία, αφαιρουμένων της υψηλότερης και χαμηλότερης τιμής (άρθρο 2 σημείο 8 του κανονισμού 1857/2006). Σύμφωνα με την απόφαση Ν. 414/2007 (παρ. 47), το πρόγραμμα-πλαίσιο πληροί τον όρο αυτόν. (37) Η ακαθάριστη ένταση της ενίσχυσης δεν μπορεί να υπερβαίνει το 80%, και το 90 % στις μειονεκτικές περιοχές ή στις περιοχές που αναφέρονται στο άρθρο 36 στοιχείο α) σημεία i), ii) και iii) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1698/2005, όπως αυτές καθορίζονται από τα κράτη μέλη σύμφωνα με τα άρθρα 50 και 94 του εν λόγω κανονισμού, της μείωσης των εσόδων από την πώληση του προϊόντος λόγω του δυσμενούς καιρικού συμβάντος. Η εν λόγω μείωση των εσόδων υπολογίζεται με αφαίρεση: (α) του γινομένου του πολλαπλασιασμού της ποσότητας του προϊόντος που παρήχθη το έτος στο οποίο συνέβη το δυσμενές καιρικό φαινόμενο επί τη μέση τιμή πώλησης που λήφθηκε κατά το εν λόγω έτος (β) από το γινόμενο του πολλαπλασιασμού της μέσης ετήσιας ποσότητας που παρήχθη κατά την προηγηθείσα τριετή χρονική περίοδο (ή από ένα τριετή μέσο όρο βασισμένο στην προηγούμενη πενταετή περίοδο, μετά από αφαίρεση της ανώτατης και κατώτατης τιμής) επί τη μέση ληφθείσα τιμή πώλησης (άρθρο 11 παράγραφος 2 του κανονισμού 1857/2006). (38) Από το ανώτατο ποσό των ζημιών που είναι επιλέξιμες για ενίσχυση δυνάμει της παραγράφου 1 πρέπει να αφαιρούνται: (α) τα ποσά που έχουν εισπραχθεί στο πλαίσιο καθεστώτων ασφάλισης και (β) οι δαπάνες που δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω του δυσμενούς καιρικού φαινομένου (άρθρο 11 παράγραφος 3 του κανονισμού 1857/2006). (39) Ο υπολογισμός των ζημιών πρέπει να γίνεται στο επίπεδο της μεμονωμένης εκμετάλλευσης, αν και η Επιτροπή μπορεί να αποδεχθεί τη χρησιμοποίηση μέσων όρων, υπό την προϋπόθεση ότι αυτοί είναι αντιπροσωπευτικοί και δεν καταλήγουν σε υπεραντιστάθμιση υπέρ οποιουδήποτε δικαιούχου (άρθρο 11 παράγραφος 4 του κανονισμού 1857/2006 και σημείο 128 των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών). (40) Η ενίσχυση πρέπει να καταβάλλεται απευθείας στο σχετικό γεωργό ή σε οργάνωση παραγωγών της οποίας ο γεωργός είναι μέλος. Εάν η ενίσχυση καταβληθεί σε οργάνωση παραγωγών, το ύψος της ενίσχυσης δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό της ενίσχυσης που θα μπορούσε να καταβληθεί στο γεωργό (άρθρο 11 παράγραφος 5 του κανονισμού 1857/2006). 10

11 (41) Η αποζημίωση για ζημίες σε κτίρια και εξοπλισμό της γεωργικής εκμετάλλευσης οι οποίες προκλήθηκαν από δυσμενή καιρικά φαινόμενα δυνάμενα να εξομοιωθούν με θεομηνίες δεν πρέπει να υπερβαίνει ακαθάριστη ένταση ενίσχυσης 80 %, και 90 % σε μειονεκτικές περιοχές ή σε περιοχές που αναφέρονται στο άρθρο 36 στοιχείο α) σημεία i), ii) και iii) του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 1698/2005, όπως αυτές καθορίζονται από τα κράτη μέλη σύμφωνα με τα άρθρα 50 και 94 του εν λόγω κανονισμού (άρθρο 11 παράγραφος 6 του κανονισμού 1857/2006). (42) Το δυσμενές καιρικό φαινόμενο που μπορεί να εξομοιωθεί με θεομηνία πρέπει να έχει αναγνωριστεί επίσημα από τις δημόσιες αρχές (άρθρο 11 παράγραφος 7 του κανονισμού 1857/2006). (43) Τα καθεστώτα ενίσχυσης πρέπει να έχουν θεσπιστεί εντός τριών ετών μετά την πραγματοποίηση της δαπάνης ή την επέλευση της ζημίας. Η ενίσχυση πρέπει να καταβληθεί εντός τεσσάρων ετών μετά την πραγματοποίηση της δαπάνης ή την επέλευση της ζημίας (άρθρο 11 παράγραφος 10 του κανονισμού 1857/2006 και σημείο 119 των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών) Ύπαρξη των προϋποθέσεων εφαρμογής του άρθρου 87 παράγραφος 3 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ (44) Αναφορικά με το κατώφλι του 30% (άρθρο 2 σημείο 8 του κανονισμού 1857/2006) οι εφαρμοζόμενοι όροι είναι αυτοί που αναφέρονται στο πρόγραμμαπλαίσιο το οποίο εγκρίθηκε με την υπόθεση αριθ. N.414/2007. Συνεπώς, η προϋπόθεση αυτή πληρούται. (45) Όπως εκτίθεται στις παραγράφους 12 και επ., δεν υπάρχει υπέρβαση των ποσοστών 80% και 90% της ακαθάριστης έντασης της ενίσχυσης στις μειονεκτικές περιοχές. Συνεπώς πληρούται ο όρος του άρθρου 11 παράγραφος 2 του κανονισμού 1857/2006. (46) Σύμφωνα με την ΚΥΑ, τα ποσά τα οποία έλαβε ο δικαιούχος από ασφαλιστικό φορέα, όπως και το κόστος στο οποίο δεν υπεβλήθη εξαιτίας του δυσμενούς καιρικού φαινομένου θα αφαιρούνται από το ποσό της ενίσχυσης. Συνεπώς πληρούται ο όρος του άρθρου 11 παράγραφος 3 του κανονισμού 1857/2006. (47) Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, ο υπολογισμός των ζημιών θα γίνεται καταρχήν στο επίπεδο των μεμονωμένων εκμεταλλεύσεων. Στις περιπτώσεις ενιαίων ζημιών, οι αρχές θα μπορούν να χρησιμοποιούν μέσους όρους, ακολουθώντας μια διαδικασία που αναφέρεται στο πρόγραμμα-πλαίσιο το οποίο εγκρίθηκε με την υπόθεση αριθ. N.414/2007. Συνεπώς πληρούται ο όρος του άρθρου 11 παράγραφος 4 του κανονισμού 1857/2006. (48) Η ενίσχυση θα καταβάλλεται απευθείας στο γεωργοκτηνοτρόφο. Συνεπώς πληρούται ο όρος του άρθρου 11 παράγραφος 5 του κανονισμού 1857/2006. (49) Όπως εκτίθεται στις παραγράφους 12 και επ., δεν υπάρχει υπέρβαση των κατωφλίων του άρθρου 11 παράγραφος 6 του κανονισμού 1857/2006. Συνεπώς πληρούται και αυτός ο όρος. (50) Επίσης, όπως απαιτείται από το πρόγραμμα-πλαίσιο, οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες, οι οποίες δύνανται να εξομοιώνονται με θεομηνία, διαπιστώνονται από 11

12 τις δημόσιες αρχές. Για τον λόγο αυτόν, καταρτίστηκε το σχέδιο ΚΥΑ. Συνεπώς πληρούται ο όρος του άρθρου 11 παράγραφος 7 του κανονισμού 1857/2006. (51) Όπως εκτίθεται στην παράγραφο 1, το παρόν πρόγραμμα δεν υποβάλλεται μετά την πάροδο τριετίας από την επέλευση του ζημιογόνου συμβάντος, και έχει επίσης αποσαφηνισθεί ότι δεν πρόκειται να καταβληθεί καμία ενίσχυση πέραν της τετραετίας από την επέλευση του συμβάντος. Αποτέλεσμα αυτού είναι ότι πληρούνται επίσης οι όροι του άρθρου 11 παράγραφος 10 του κανονισμού 1857/2007 και του σημείου 119 των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών. (52) Η Επιτροπή διαπιστώνει περαιτέρω ότι τα μετεωρολογικά δεδομένα τα οποία υπέβαλαν οι ελληνικές αρχές για τα συμβάντα που καλύπτουν την περίοδο μεταξύ Απριλίου και Δεκεμβρίου 2008 αποδεικνύουν τη ύπαρξη καιρικών φαινομένων που δικαιολογούν τη χορήγηση αποζημιώσεων στο πλαίσιο του προγράμματος το οποίο εγκρίθηκε με την απόφαση 414/2007. (53) Σχετικά με τις κατ' είδος και κατά νομό αποδόσεις στις εκμεταλλεύσεις και τις περιοχές που επλήγησαν από τις εν λόγω δυσμενείς καιρικές συνθήκες, ακόμη και εάν τούτο δεν ευθυγραμμίζεται με την απόφαση αριθ. N. 414/2007, η Επιτροπή είναι σε θέση να αποδεχθεί, σύμφωνα και με το σημείο 127 των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών, τη δέσμευση των ελληνικών αρχών ότι θα υποβάλουν τα σχετικά στοιχεία στο τέλος του έτους, μαζί με την ετήσια έκθεση σε συμμόρφωση με το σημείο 125(η) των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών και σύμφωνα με το άρθρο 20 παράγραφος 3 του κανονισμού 1857/2006. (54) Η Επιτροπή, βασιζόμενη στις ανωτέρω σκέψεις, θεωρεί ότι το σχεδιαζόμενο καθεστώς ενισχύσεων πληροί τους όρους του προγράμματος-πλαισίου που έχει ήδη εγκριθεί, όπως και τις σχετικές διατάξεις των κοινοτικών κατευθυντηρίων γραμμών, και ότι, κατά συνέπεια δύναται να τύχει των παρεκκλίσεων του άρθρου 87 παράγραφος 2 στοιχείο β) (όσον αφορά τις ζημιές τις οφειλόμενες σε θεομηνίες) και του άρθρου 87 παράγραφος 2 στοιχείο γ) (όσον αφορά τις ζημιές τις οφειλόμενες σε δυσμενείς καιρικές συνθήκες). 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ (55) Βάσει του παραπάνω σκεπτικού, η Επιτροπή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το κοινοποιηθέν μέτρο συμβιβάζεται με το άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχείο β) και το άρθρο 87 παράγραφος 2 στοιχείο γ) της συνθήκης ΕΚ. (56) Σε περίπτωση που η παρούσα επιστολή περιέχει εμπιστευτικά στοιχεία τα οποία δεν θα πρέπει να δημοσιοποιηθούν, καλείστε να ενημερώσετε σχετικά την Επιτροπή, μέσα σε προθεσμία δεκαπέντε εργάσιμων ημερών από την ημερομηνία παραλαβής της παρούσας επιστολής. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει σχετική αιτιολογημένη αίτηση εντός της προθεσμίας αυτής, θα θεωρήσει ότι είστε σύμφωνοι με την δημοσίευση ολόκληρου του κειμένου της επιστολής στην αυθεντική γλώσσα στην ακόλουθη διεύθυνση: 12

13 Τυχόν αίτημα που προσδιορίζει τις σχετικές εμπιστευτικές πληροφορίες θα πρέπει να αποσταλεί με συστημένη επιστολή ή τηλεομοιοτυπία στη διεύθυνση: Ευρωπαϊκή Επιτροπή Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης Διεύθυνση M Γραφείο: Loi 130 5/98A B-1049 Βρυξέλλες Φαξ αριθ.: Με εκτίμηση, Για την Επιτροπή Janez POTOČNIK Μέλος της Επιτροπής 13