Μεταφορά παραγωγικής ικανότητας από την Kvaerner Warnow Werft (KVV) στην Aker MTW κατά το έτος 2002 (NN 56/03)

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, C(2004)3916τελικό Θέµα: Περιορισµοί παραγωγικής ικανότητας για ορισµένα ναυπηγεία στην Ανατολική Γερµανία, την Ισπανία και την Ελλάδα βάσει της οδηγίας 90/684 του Συµβουλίου και της τροποποιητικής της νοµοθεσίας Μεταφορά παραγωγικής ικανότητας από την Kvaerner Warnow Werft (KVV) στην Aker MTW κατά το έτος 2002 (NN 56/03) Αξιότιµε κύριε Υπουργέ, ιαδικασία 1. Από το 1992 έως το 1997, η Επιτροπή ενέκρινε κρατικές ενισχύσεις για διάφορα ναυπηγεία στη Γερµανία, την Ισπανία και την Ελλάδα, µε βάση την οδηγία 90/684/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 21 ης εκεµβρίου σχετικά µε τις ενισχύσεις στις ναυπηγικές εργασίες 1, όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 92/68/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 20ής Ιουλίου 1992 για την τροποποίηση της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ σχετικά µε τις ενισχύσεις στις ναυπηγικές εργασίες 2, από την οδηγία 94/73/ΕΚ του Συµβουλίου της 19 ης εκεµβρίου 1994 για την τροποποίηση της οδηγίας 90/684/ΕΚ σχετικά µε τις ενισχύσεις στις ναυπηγικές εργασίες 3 και από τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1013/97 του Συµβουλίου της 2ας Ιουνίου 1997 για την ενίσχυση ορισµένων ναυπηγείων που τελούν υπό αναδιάρθρωση 4. Όπως διευκρινίζεται στις σχετικές αποφάσεις για την έγκριση των εν λόγω ενισχύσεων, τα οικεία κράτη µέλη έχουν 1 ΕΕ L 380, , σ ΕΕ L 219, , σ ΕΕ L 351 της , σ ΕΕ L 148, , σ. 1 Αξιότιµο κ. Πέτρο ΜΟΛΥΒΙΑΤΗ Υπουργό Εξωτερικών Ακαδηµίας 1 GR Αθήνα Commission européenne, B-1049 Bruxelles / Europese Commissie, B-1049 Brussel - Βέλγιο. Τηλέφωνα: (32-2)

2 αναλάβει τη δέσµευση να µειώσουν το ναυπηγικό τους δυναµικό, το οποίο θα πρέπει να παραµείνει σ αυτά τα χαµηλά επίπεδα για χρονικό διάστηµα έως 10 ετών. Οι εν λόγω αποφάσεις αφορούν τα ακόλουθα ναυπηγεία: - Ανατολική Γερµανία: Volkswerft Stralsund, Aker MTW, Kvaerner Warnow Werft (KWW), Peene Werft και Elbewerft Boizenburg - Ισπανία: Astander, Puerto Real, Sestao, Sevilla, Barreras, Gihon (πρώην Juliana) και ναυπηγεία του ιδιωτικού τοµέα - Ελλάδα: Ελληνικά ναυπηγεία. 2. Η Επιτροπή θεώρησε ότι ο περιορισµός της ναυπηγικής ικανότητας αποτελεί τόσο τεχνικό περιορισµό ("bottleneck") όσο και όριο της πραγµατικής παραγωγής. Ωστόσο, στην απόφαση που εξέδωσε το Πρωτοδικείο στις 28 Φεβρουαρίου 2002 στις συνεκδικασθείσες υποθέσεις T και T έκρινε ότι η Επιτροπή δεν µπορεί να ερµηνεύει το όριο της παραγωγικής ικανότητας της KWW ως όριο της πραγµατικής παραγωγής. Η προσφυγή που άσκησε η Επιτροπή στις υποθέσεις αυτές απορρίφθηκε στις 29 Απριλίου 2004 (υπόθεση C-181/02 P). 3. Λαµβάνοντας υπόψη ότι οι αποφάσεις µε τις οποίες επιτρέπεται η χορήγηση κρατικών ενισχύσεων στα προαναφερθέντα ναυπηγεία λήφθηκαν µε την ίδια νοµική βάση και είναι παρόµοιες µε τις αποφάσεις για την KWW, επί των οποίων αποφάνθηκε το ικαστήριο, η Επιτροπή διευκρινίζει µε την παρούσα επιστολή τον τρόπο µε τον οποίο θα πραγµατοποιεί τον έλεγχο του ναυπηγικού δυναµικού σύµφωνα µε όλες τις προαναφερθείσες αποφάσεις κρατικών ενισχύσεων. Έλαγχος του περιορισµού του ναυπηγικού δυναµικού Πλαίσιο της παρακολούθησης των περιορισµών του δυναµικού 4. Η Επιτροπή εξέδωσε τις προαναφερθείσες αποφάσεις βάσει των οδηγιών και του κανονισµού που αναφέρθηκαν παραπάνω στο σηµείο Για πρώτη φορά το 1998, διαπιστώθηκε ότι η παραγωγή της Kvaerner Warnow Werft (KWW) επρόκειτο να υπερβεί σηµαντικά το ετήσιο όριο παραγωγής της. Κατόπιν έρευνας που διεξήγαγε η Επιτροπή εκδόθηκαν αρνητικές αποφάσεις λόγω της υπέρβασης από την KWW των ορίων παραγωγικής ικανότητας το 1997 και το Η KWW διατάχθηκε να επιστρέψει τις ασυµβίβαστες ενισχύσεις και προσέβαλε τις εν λόγω αποφάσεις της Επιτροπής στο Πρωτοδικείο. 5 Βλ. αποφάσεις της Επιτροπής 1999/675/ΕΚ της (ΕΕ L 274, , σ. 23), 2000/416/ΕΚ της (ΕΕ L 156, , σ. 39) και 2000/336/ΕΚ της (ΕΕ L 120, , σ.12). 2

3 6. Στην απόφαση που εξέδωσε στις 28 Φεβρουαρίου 2002, το Πρωτοδικείο αποφάνθηκε ότι η Επιτροπή δεν µπορεί να ερµηνεύει το όριο της παραγωγικής ικανότητας που επιβάλλεται µε τις αποφάσεις της ως όριο της πραγµατικής παραγωγής. Το όριο της παραγωγικής ικανότητας, σύµφωνα µε τις αποφάσεις που έλαβε η Επιτροπή µεταξύ 1993 και 1995 µε τις οποίες επιτρέπει τις σχετικές ενισχύσεις, πρέπει να νοηθεί ως «τεχνικός» περιορισµός των παραγωγικών εγκαταστάσεων και τεχνικών µέσων. Συνεπώς, εφόσον δεν µεταβλήθηκαν οι εν λόγω εγκαταστάσεις του ναυπηγείου, όπως περιγράφονται στις αποφάσεις της Επιτροπής µε τις οποίες εγκρίνεται η ενίσχυση, το ναυπηγείο µπορεί να παράγει περισσότερο απ' ότι προκύπτει από την τεχνική του ικανότητα. Για να είναι σε θέση να ισχυριστεί ότι ο περιορισµός της ικανότητας είναι στην πραγµατικότητα περιορισµός της πραγµατικής παραγωγής, η Επιτροπή θα έπρεπε να είχε διατυπώσει αναλόγως τις αποφάσεις µε τις οποίες επέτρεψε τις σχετικές ενισχύσεις κατά την περίοδο 1993 ως 1995 και θα έπρεπε να είχε επιβάλλει ένα όριο παραγωγής. 7. Στις 13 Μαΐου 2002 η Επιτροπή άσκησε αναίρεση κατά της παραπάνω απόφασης στο ικαστήριο, το οποίο την απέρριψε στις 29 Απριλίου Το ικαστήριο επεσήµανε ότι η πραγµατική παραγωγή µιας επιχείρησης δεν έχει την ίδια έννοια µε την παραγωγική της ικανότητα. Ωστόσο, ούτε η οδηγία 90/684 ούτε η οδηγία 92/68, επί των οποίων βασίζονται οι αποφάσεις της Επιτροπής για τις ενισχύσεις αναδιάρθρωσης στα ναυπηγεία της Ανατολικής Γερµανίας, περιέχουν ορισµό της ικανότητας ή της µείωσης της ικανότητας. 8. Επιπλέον, ούτε από το γράµµα ούτε από το γενικότερο πνεύµα των εγκριτικών αποφάσεων προκύπτει ότι ο περιορισµός της ικανότητας αναφέρεται στην πραγµατική παραγωγή της KWW. Ακόµη και αν οι τεχνικοί περιορισµοί της ικανότητας αποδειχθούν ανεπαρκείς για την αποφυγή των στρεβλώσεων του ανταγωνισµού, αυτό δεν µπορεί να δικαιολογήσει τον ισχυρισµό ότι ο περιορισµός της ικανότητας να αποτελεί στην πραγµατικότητα περιορισµό της παραγωγής. 9. Ο περιορισµός της ικανότητας µπορεί να αφορά την παραγωγή που επιτυγχάνεται υπό ευνοϊκές κανονικές συνθήκες, µε δεδοµένες τις διαθέσιµες παραγωγικές εγκαταστάσεις και τεχνικά µέσα. Ωστόσο, τα µεγέθη που αντιστοιχούν στον περιορισµό της ικανότητας µπορεί να ξεπεραστούν σε περιόδους εξαιρετικά ευνοϊκών συνθηκών. Κατόπιν αυτού, ο περιορισµός της ικανότητας πρέπει να θεωρείται µόνον ως «τεχνικός» περιορισµός των παραγωγικών εγκαταστάσεων και µέσων. Εφόσον οι παραγωγικές εγκαταστάσεις του ναυπηγείου δεν µεταβλήθηκαν, η παραγωγή του µπορεί να υπερβεί το όριο της ικανότητας που επιβάλλεται µε την απόφαση της Επιτροπής. 10. Η απόφαση του ικαστηρίου αφορούσε τις προαναφερθείσες παραπάνω (σηµείο 5) αποφάσεις της Επιτροπής για την Kvaerner, µε τις οποίες η Επιτροπή διαπίστωσε ότι η Kvaerner υπερέβη το όριο της παραγωγής της. Με αυστηρή νοµική ερµηνεία, η απόφαση αφορά µόνο την KWW. Ωστόσο, η Επιτροπή θεωρεί σκόπιµο να συνάγει συµπεράσµατα από την απόφαση αυτή και για τις άλλες αποφάσεις που αναφέρθηκαν στο σηµείο 1 οι οποίες εκδόθηκαν µε την ίδια νοµική βάση. 3

4 Έλεγχος της παραγωγής των ναυπηγείων της Ανατολικής Γερµανίας 11. Στις 20 Ιουλίου 1992 το Συµβούλιο εξέδωσε την οδηγία 92/68/ΕΟΚ µε την οποία τροποποιείται η οδηγία 90/684/ΕΟΚ του Συµβουλίου. Η οδηγία αυτή επιτρέπει την χορήγηση υψηλών ενισχύσεων για την αναδιάρθρωση των ναυπηγείων στο έδαφος της πρώην Γερµανικής Λαοκρατικής ηµοκρατίας (ΓΛ ). Οι ενισχύσεις εγκρίθηκαν σύµφωνα µε τις διατάξεις των οδηγιών 90/684/ΕΟΚ και 92/68/ΕΟΚ του Συµβουλίου και θεωρήθηκε ότι συµβιβάζονται µε την κοινή αγορά µε βάση το άρθρο 87 παράγραφος 3 στοιχείο ε) της συνθήκης ΕΚ. 12. Με βάση το άρθρο 10α παράγραφος 2 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ, όπως τροποποιήθηκε, µέχρι τις 31 εκεµβρίου 1993 οι ενισχύσεις λειτουργίας για τις ναυπηγικές εργασίες και τις εργασίες µετατροπής πλοίων στα ναυπηγεία που βρίσκονται στην ΓΛ µπορούν να θεωρηθούν ότι συµβιβάζονται µε την κοινή αγορά υπό ορισµένους όρους. Σύµφωνα µε το άρθρο 10α παράγραφος 2 στοιχείο γ), η γερµανική κυβέρνηση συµφώνησε να προβεί σε πραγµατικό και µη αναστρέψιµο περιορισµό της παραγωγικής ικανότητας, σύµφωνα µε χρονοδιάγραµµα που ενέκρινε η Επιτροπή και πάντως πριν από τις 31 εκεµβρίου Στις αποφάσεις εφαρµογής που εξέδωσε η Επιτροπή υπενθυµίζεται ότι όσον αφορά το όριο της ικανότητας των ναυπηγείων, που αποτελεί µέρος του ανώτατου επιτρεπόµενου ορίου ναυπηγικής ικανότητας για την Ανατολική Γερµανία ύψους cgt, θεωρείται αναγκαίος ο έλεγχος στο µέλλον, προκειµένου να επιβεβαιωθεί η τήρηση των σχετικών ορίων. Τα όρια αυτά άρχισαν να ισχύουν την 1 η Ιανουαρίου Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 7 της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ του Συµβουλίου, όπως τροποποιήθηκε, θα διαρκέσουν 10 χρόνια, εκτός εάν η Επιτροπή επιτρέψει µετά από 5 χρόνια να παύσει νωρίτερα ο περιορισµός της παραγωγικής ικανότητας. 14. Στον κανονισµό 1013/97 υπενθυµίζεται ότι έχει πραγµατοποιηθεί αυτή η µείωση της ικανότητας και ότι η γερµανική κυβέρνηση ανέλαβε τη δέσµευση να τηρεί αυστηρά το σχετικό όριο µέχρι το τέλος του 2000, και να το παρατείνει µέχρι το τέλος του 2005, εκτός αν η Επιτροπή επιτρέψει τη λήξη του νωρίτερα. 15. Μετά τη διακοπή λειτουργίας ενός από τα ναυπηγεία της Ανατολικής Γερµανίας (Elbewerft Boizenburg), εξακολουθούσαν να ισχύουν οι περιορισµοί της ναυπηγικής ικανότητας για τέσσερα ναυπηγεία (KWW, Aker MTW, Volkswerft Stralsund και Peene Werft). Οι ενισχύσεις διαιρέθηκαν σε τµήµατα και επιµέρους µέτρα και εγκρίθηκαν µε διάφορες αποφάσεις της Επιτροπής. Ωστόσο, η διατύπωση των εγκριτικών αποφάσεων όσον αφορά τον περιορισµό της παραγωγικής ικανότητας δεν ήταν η ίδια και διέφερε ανάλογα µε τη συγκεκριµένη απόφαση. Ενώ σε ορισµένες από αυτές χρησιµοποιείται η ίδια διατύπωση µε την απόφαση που ακυρώθηκε από το Πρωτοδικείο και το ικαστήριο στην υπόθεση KWW, άλλες είναι περισσότερο ακριβείς και εξειδικεύουν σαφώς το όριο της παραγωγής. 16. Όσον αφορά τις αποφάσεις που χρησιµοποιούν την ίδια διατύπωση µε την απόφαση για την KWW, η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν θα πρέπει να συνεχίσει πλέον να ελέγχει τον περιορισµό της παραγωγής. Πράγµατι, δεν υπάρχει αντικειµενικός λόγος να αντιµετωπίζονται τα ναυπηγεία αυτά διαφορετικά από την KWW, δεδοµένου ότι χρησιµοποιείται σχεδόν η ίδια διατύπωση. 4

5 17. Όσον αφορά τις αποφάσεις που δεν χρησιµοποιούν την ίδια διατύπωση µε την απόφαση KWW, δηλαδή που απαιτούν έλεγχο της πραγµατικής παραγωγής, η Επιτροπή έλαβε υπόψη της τα ακόλουθα: 18. Όλες οι αποφάσεις εφαρµογής έχουν την ίδια νοµική βάση και τους ίδιους στόχους. Σύµφωνα µε τις νοµοθετικές διατάξεις, η Γερµανία ανέλαβε την υποχρέωση να περιορίσει τη ναυπηγική ικανότητα ώστε να µειωθούν οι αρνητικές επιπτώσεις σε άλλα ναυπηγεία που δεν έλαβαν κρατική ενίσχυση. Επιπλέον, η διάρθρωση όλων των αποφάσεων ήταν, σε µεγάλο βαθµό, η ίδια. 19. Ως εκ τούτου, δεν κρίνεται σκόπιµο να εφαρµοστούν δύο διαφορετικές µέθοδοι ελέγχου και να διαφοροποιηθεί το όριο ικανότητας από το όριο παραγωγής, πράγµα αντίθετο µε τον στόχο του κοινοτικού νοµοθέτη κατά τη θέσπιση της οδηγίας 90/684/ΕΟΚ, ο οποίος δεν επεδίωκε να αντιµετωπίσει διαφορετικά τα συγκεκριµένα ναυπηγεία της Ανατολικής Γερµανίας. Συνεπώς για όλα τα ναυπηγεία της Ανατολικής Γερµανίας θα πρέπει να εφαρµόζονται οι ίδιες διαδικασίες ελέγχου της παραγωγικής ικανότητας. 20. Είναι συνεπώς εύλογο να παύσει ο έλεγχος της παραγωγής σε όλα τα συγκεκριµένα ναυπηγεία. Ωστόσο, θα εξακολουθήσει να ισχύει ο τεχνικός περιορισµός της ικανότητας για τα ναυπηγεία της Ανατολικής Γερµανίας, πράγµα το οποίο θα ελέγχει Επιτροπή µέχρι το τέλος του Μεταφορά παραγωγικής ικανότητας µεταξύ ναυπηγείων της Ανατολικής Γερµανίας (NN 56/03) 21. Στις 9 Οκτωβρίου 2002, η Γερµανία γνωστοποίησε τη µεταφορά µη χρησιµοποιούµενης ικανότητας ύψους cgt από την KWW στην Aker MTW. Από τη σχετική αίτηση προκύπτει ότι η Aker ήθελε να υπερβεί κατά το 2002 το όριο ικανότητας που προβλέπει η απόφαση της Επιτροπής και που εθεωρείτο τότε ως όριο παραγωγής. Η υπόθεση αυτή συνδέθηκε έµµεσα µε την απόφαση του Πρωτοδικείου σχετικά µε την υπέρβαση του ορίου παραγωγής της KWW και την εκκρεµούσα αναίρεση της Επιτροπής. 22. Στις 30 Απριλίου 2003 η Γερµανία πληροφόρησε την Επιτροπή ότι η Aker είχε ήδη χρησιµοποιήσει την πρόσθετη ικανότητα χωρίς την έγκριση της Επιτροπής και προέκυψε "µη κοινοποιηθείσα" ενίσχυση. 23. Ωστόσο, λαµβάνοντας υπόψη την αλλαγή στην ερµηνεία της έννοιας "όριο ικανότητας" όπως εφαρµόζεται σε όλα τα ναυπηγεία της Ανατολικής Γερµανίας, καθώς και την πρόθεση της Επιτροπής να παύσει να ελέγχει το όριο της παραγωγής, η γερµανική κοινοποίηση της 9 ης Οκτωβρίου 2002 κατέστη άνευ αντικειµένου. Ισπανικά ναυπηγεία 24. Η απόφαση στην υπόθεση C 56/95 σχετικά µε την ενίσχυση αναδιάρθρωσης στα κρατικής ιδιοκτησίας ναυπηγεία στην Ισπανία βασίζεται επίσης στην οδηγία 90/684/ΕΟΚ, όπως τροποποιήθηκε. 5

6 25. Η απόφαση αυτή απαιτεί τόσο περιορισµό της παραγωγής όσο και µείωση της τεχνικής ικανότητας. 26. Ωστόσο, λαµβάνοντας υπόψη ότι η νοµική βάση της απόφασης ήταν η ίδια µ αυτήν της απόφασης για τα ανατολικογερµανικά ναυπηγεία, για λόγους συνέπειας και ίσης µεταχείρισης, η Επιτροπή µπορεί να εφαρµόσει τις ίδιες διαδικασίες ελέγχου στην Ισπανία όπως και για τα ναυπηγεία της Ανατολικής Γερµανίας. Ελληνικά ναυπηγεία 27. Το 1997 η Επιτροπή, µε βάση την οδηγία 90/684 του Συµβουλίου, όπως τροποποιήθηκε, ενέκρινε επενδυτικές ενισχύσεις για τα Ελληνικά Ναυπηγεία (υπόθεση N 401/97) που αφορά τόσο τις ναυπηγικές όσο και τις επισκευαστικές εργασίες. Η απόφαση αυτή ορίζει ότι ορισµένες εγκαταστάσεις (νεωλκοί, εγκαταστάσεις δεξαµενισµού) θα διακόψουν µόνιµα τη λειτουργία τους ή θα χρησιµοποιηθούν για τις στρατιωτικές δραστηριότητες του ναυπηγείου. Αναφέρεται επίσης ρητά στις διατάξεις της οδηγίας όσον αφορά τη µείωση της παραγωγικής ικανότητας. Από τα στοιχεία αυτά και υπό το πρίσµα των παραπάνω αποφάσεων συνάγεται ότι η µείωση της ικανότητας που αναφέρεται στην απόφαση αυτή αφορά µόνο τον τεχνικό περιορισµό της παραγωγικής ικανότητας και όχι όρια παραγωγής. 28. Για περαιτέρω περιορισµούς της παραγωγικής ικανότητας των ναυπηγείων µπορεί να εφαρµόζονται διαφορετικοί κανόνες από τους ισχύοντες για τα ναυπηγεία της Ανατολικής Γερµανίας, της Ισπανίας και της Ελλάδας, όπως αναφέρονται στην παρούσα απόφαση. Η παρούσα απόφαση δεν τροποποιεί ούτε αντικαθιστά τις σχετικές διατάξεις. Συµπέρασµα 29. Λαµβάνοντας υπόψη τη διατύπωση των παραπάνω αποφάσεων όσον αφορά τους περιορισµούς της παραγωγικής ικανότητας και για λόγους συνέπειας και ίσης µεταχείρισης, από τα προαναφερθέντα προκύπτει: ότι η Επιτροπή θα θεωρεί τα όρια παραγωγικής ικανότητας που προβλέπουν οι αποφάσεις αυτές για τα ναυπηγεία της Γερµανίας, της Ισπανίας και της Ελλάδας, ως απλούς τεχνικούς περιορισµούς, καθόσον οι σχετικές αποφάσεις βασίστηκαν στην οδηγία 90/684 του Συµβουλίου, όπως τροποποιήθηκε. 30. Η αίτηση για µεταφορά παραγωγικής ικανότητας από την Kvaerner Warnow Werft (KWW, NN 56/03) στην Aker MTW το 2002 κατέστη άνευ αντικειµένου. 31. Ο έλεγχος των τεχνικών περιορισµών της ικανότητας θα εξακολουθήσει, υπό την έννοια των διατάξεων που περιέχονται στις προαναφερθείσες αποφάσεις µέχρι την ηµεροµηνία που προβλέπει καθεµία από αυτές. 6

7 Σε περίπτωση που η παρούσα επιστολή περιέχει εµπιστευτικά στοιχεία τα οποία δεν πρέπει να κοινοποιηθούν σε τρίτους, παρακαλείσθε να ενηµερώσετε σχετικά την Επιτροπή, µέσα σε προθεσµία δεκαπέντε εργάσιµων ηµερών από την ηµεροµηνία παραλαβής της παρούσας επιστολής. Εάν η Επιτροπή δεν λάβει σχετική αιτιολογηµένη αίτηση εντός της προθεσµίας αυτής, θα θεωρήσει ότι είστε σύµφωνοι µε τη δηµοσίευση ολόκληρου του κειµένου της επιστολής στην γλώσσα στην οποία θεωρείται αυθεντικό, στην ηλεκτρονική διεύθυνση: Η αίτηση αυτή θα πρέπει να αποσταλεί µε συστηµένη επιστολή ή µε φαξ στην ακόλουθη διεύθυνση: European Commission Directorate-General for Competition State aid Greffe J70, 4/151 B-1049 Brussels Αριθ. φαξ: Με εκτίµηση, Για την Επιτροπή Mario MONTI Μέλος της Επιτροπής 7