Μακροοικονομική. Ενότητα 7: Περί χρήματος. Σόρμας Αστέριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη)

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Μακροοικονομική. Ενότητα 7: Περί χρήματος. Σόρμας Αστέριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη)"

Ευδοκία Βενιζέλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Μακροοικονομική Ενότητα 7: Περί χρήματος Σόρμας Αστέριος Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων (Κοζάνη)

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 Σκοποί ενότητας Να κατανοήσει ο φοιτητής τα βασικά στοιχεία του χρήματος στην μακροοικονομία. 4

5 Περιεχόμενα ενότητας Ιδιότητες και είδη χρήματος. Ζήτηση χρήματος για σκοπούς συναλλακτικούς, κερδοσκοπικούς και προφύλαξης. Συνολική ζήτηση χρήματος. Προσφορά χρήματος. 5

6 Χρήμα (1) Χρήμα (Money) οτιδήποτε γενικά αποδεκτό στις συναλλαγές. Λειτουργεί ως: Μέτρο υπολογισμού αξιών και τιμών. Μέσο πληρωμών και συναλλαγών. Μέσο αποταμίευσης. Μέσο ή μέτρο μελλοντικών πληρωμών και παροχών. 6

7 Ιδιότητες χρήματος Το χρήμα πρέπει να έχει τις εξής ιδιότητες: Φορητότητα. Ανθεκτικότητα. Διαιρετότητα. Τυποποίηση. Αναγνωρισιμότητα. 7

8 Είδη χρήματος 1. Χρήμα αγαθό. 2. Μεταλλικό χρήμα. 3. Χαρτονομίσματα. 4. Καταθέσεις όψεως. 5. Οιονεί χρήμα (near money) [ομόλογα, καταθέσεις προθεσμίας και ταμιευτηρίου, μετοχές εισηγμένες στο χρηματιστήριο]. 8

9 Ζήτηση χρήματος Σύμφωνα με τη Γενική Θεωρία του Keynes, τα άτομα έχουν προτίμηση ρευστότητας. Γιατί; 1. Για συναλλακτικούς σκοπούς (μόνος λόγος που δέχονταν οι κλασσικοί). 2. Για λόγους προφύλαξης. 3. Για κερδοσκοπικούς λόγους. 9

10 Ζήτηση χρήματος για συναλλακτικούς σκοπούς Βασικότερος παράγοντας στη ζήτηση χρήματος για συναλλακτικούς σκοπούς, τουλάχιστον βραχυχρόνια, αποτελεί το ύψος του εισοδήματος. Άλλοι παράγοντες μπορούν να αναφερθούν οι συνήθειες καταβολής των μισθών, ο βαθμός ανάπτυξης των τραπεζών και το ύψος του επιτοκίου. M t = κυ 10

11 Ζήτηση χρήματος για σκοπούς προφύλαξης Κάποιος που για παράδειγμα θα πρέπει να παρατείνει τη διαμονή του σε μια έκθεση στο εξωτερικό, θα προσπαθήσει να έχει στη διάθεσή του ένα χρηματικό ποσό για κάθε ενδεχόμενο. Το μέγεθος της ζήτησης θα εξαρτηθεί από το ύψος του εισοδήματος. Από το ύψος της τιμής του επιτοκίου. Η αύξηση του επιτοκίου παρακινεί σε επένδυση μέρους του χρήματος για σκοπούς προφύλαξης, προκειμένου να καρπωθούν οι τόκοι. M t+p = f( Υ, r ) 11

12 Ζήτηση χρήματος για κερδοσκοπικούς σκοπούς (1) Τα άτομα μιας οικονομίας διαμορφώνουν ορισμένη γνώμη σχετικά με τις κανονικές (normal) τιμές του επιτοκίου. Η διαμόρφωση της γνώμης τους είναι αποτέλεσμα υποκειμενικών αντιλήψεων και αντικειμενικών εκτιμήσεων συγχρόνως. Όταν η τιμή του επιτοκίου ανεβαίνει δημιουργούνται προϋποθέσεις για τα άτομα που διαθέτουν ρευστά διαθέσιμα, να τα επενδύσουν αντί να τα διατηρούν υπό μορφή ρευστών. Τότε η Ms μειώνεται με την ύψωση της τιμής του επιτοκίου. 12

13 Ζήτηση χρήματος για κερδοσκοπικούς σκοπούς (2) 13

14 Συνολική ζήτηση χρήματος (1) Το άθροισμα των επιμέρους ζητήσεων για χρήμα L = M t + M s = f(y) + Φ(r). Όταν μεταβάλλεται το εισόδημα, τότε έχουμε μετατοπίσεις ολόκληρης της συνολικής συνάρτησης για χρήμα L. Όταν μεταβάλλεται το επιτόκιο, τότε έχουμε μετατοπίσεις πάνω στην ίδια συνάρτηση ζήτησης χρήματος L. 14

15 Συνολική ζήτηση χρήματος (2) 15

16 Προσφορά χρήματος (1) Η Κεντρική Τράπεζα υπολογίζει τρία συνολικά νομισματικά μεγέθη. Μ 1 : κυκλοφορούν νόμισμα (ρευστά). Μ 2 : επιταγές, λογαριασμοί καταθέσεων. Μ 3 : καταθέσεις προθεσμίας, τραπεζικά ομόλογα, ρέπος. 16

17 Προσφορά χρήματος (2) Τι κάνουν οι τράπεζες; Παρέχουν στους καταθέτες τους ρευστοποιήσιμα στοιχεία ενώ συνεχίζουν να επενδύουν το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων των καταθετών σε μηρευστοποιήσιμα στοιχεία, όπως υποθήκες και επιχειρηματικά δάνεια. Δεν δανείζουν όλα τα κεφάλαια των καταθετών για να ανταποκρίνονται στη ζήτηση (αναλήψεις). Το ρευστό και οι καταθέσεις των τραπεζών στην Κεντρική Τράπεζα ονομάζονται τραπεζικά αποθεματικά (δεν θεωρούνται μέρος του κυκλοφορούντος νομίσματος). 17

18 Προσφορά χρήματος (3) Ο Α καταθέτει και η τράπεζα Χ του δίνει βιβλιάριο επιταγών (έως 1.000). Οι λόγοι είναι τρείς: 1. Ασφάλεια. 2. Διευκόλυνση συναλλαγών. 3. Δυνατότητα απόσυρσης των χρημάτων οποιαδήποτε στιγμή (γι αυτό ονομάζεται κατάθεση όψεως). 18

19 Προσφορά χρήματος (4) Τράπεζα Χ Μετρητά Καταθέεις όψεως

20 Προσφορά χρήματος (5) Η τράπεζα για να μεγιστοποιήσει τα κέρδη της θα χορηγούσε όλο το ποσό των σε δάνεια, αν ήταν σίγουρη πως ο Α ή όποιος άλλος έχει επιταγή του, θα έλθει για να κάνει ανάληψη. Για το λόγο αυτό πάντα διατηρείται 10 20% σε μετρητά (reserve requirements). αν διατηρεί 10% τότε 1.000x10% = 100 και τα υπόλοιπα 900 μπορεί να τα δανείσει. 20

21 Προσφορά χρήματος (6) Τράπεζα Α Μετρητά καταθέσεις όψεως Δάνειο στον Β

22 Προσφορά χρήματος (7) Ο Β που έλαβε δάνειο 900 από την Χ τράπεζα τα καταθέτει στην τράπεζα Υ και παίρνει βιβλιάριο επιταγών. Άρα ο Α και ο Β μαζί έχουν αγοραστική δύναμη = Η τράπεζα Υ θα κάνει ότι και η Χ και η οικονομική της κατάσταση θα είναι: 22

23 Προσφορά χρήματος (8) Τράπεζα Υ Μετρητά 90 Καταθέσεις όψεως 900 Δάνειο στον Γ

24 Προσφορά χρήματος (9) Το τραπεζικό σύστημα δημιουργεί χρήμα και από μια αρχική κατάθεση θα παραχθούν: Σ= ,9* ,9 2 * ,9 3 * Σ= α/1-ω όπου α είναι ο πρώτος όρος της γεωμετρικής προόδου. Άρα στο παράδειγμα θα είναι: Σ = 1.000/1-0,9 = 1.000/0,1 =

25 Προσφορά χρήματος (10) Ο τραπεζικός πανικός είναι ένα φαινόμενο, κατά το οποίο πολλοί καταθέτες προσπαθούν να αποσύρουν τα κεφάλαιά τους λόγω του φόβου μιας πτώχευσης της τράπεζας. Η ασφάλιση των καταθέσεων εγγυάται ότι οι καταθέσεις μιας τράπεζας θα πληρωθούν μέχρις ενός ανώτατου ποσού ανά λογαριασμό, ακόμα κι αν η τράπεζα δεν μπορεί να ανταποκριθεί στα κεφάλαια αυτά. 25

26 Προσφορά χρήματος (11) Είναι η τραπεζική μια εξαπάτηση; Σύγκριση με τις εταιρείες ενοικιάσεως αυτοκινήτων! 26

27 Καθορισμός της τιμής του επιτοκίου βάσει της προσφοράς και ζήτησης χρήματος (1) 27

28 Καθορισμός της τιμής του επιτοκίου βάσει της προσφοράς και ζήτησης χρήματος (2) Η τιμή του επιτοκίου μπορεί να μειωθεί, αν η κεντρική τράπεζα αυξήσει την προσφορά του χρήματος. Όμως, η μείωση της τιμής του επιτοκίου είναι δυνατή μόνον ως ορισμένο σημείο (Α). Οποιαδήποτε προσπάθεια περαιτέρω μείωσης του επιτοκίου με αύξηση της προσφοράς χρήματος είναι καταδικασμένη να αποτύχει όσο η οικονομία θα βρίσκεται στην παγίδα ρευστότητας. 28

29 Βιβλιογραφία μαθήματος (1) Baumol, W. & Blinder, A. (2012). Μακροικονομική: Αρχές και πολιτική. Εκδόσεις Π. & Χ. Πασχαλίδη, Αθήνα. Kenes, J. M. (1936). The general theory of employment, interest and money. Macmillan Palgrave Publishing, UK. Krugman, P. & Wells, R. (2011). Μακροοικονομική. Εκδόσεις Επίκεντρο, Θεσσαλονίκη. Βαρουφάκης, Γ. (2007). Πολιτική οικονομία. Εκδόσεις Gutenberg, Αθήνα. Κιόχος, Π. & Παπανικολάου, Γ. (2008). Σύγχρονη μακροοικονομική. Εκδόσεις Σύγχρονη εκδοτική, Αθήνα. 29

30 Βιβλιογραφία μαθήματος (2) Μανωλόπουλος, Ι. (2009). Μακροοικονομική. Εκδόσεις Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη. Πουρναράκης, Ε. (2004). Εισαγωγή στην οικονομική. Εκδόσεις Σταμούλη, Αθήνα. Σαραντίδης, Σ. (2002). Σύγχρονη μακροοικονομική ανάλυση. Εκδόσεις Μπένου, Αθήνα. Σιδηρόπουλος, Μ. (2011). Μακροοικονομική ανάλυση. Εκδόσεις Ζυγός, Θεσσαλονίκη. 30

Σχετικά έγγραφα

Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ ΚΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΌ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ Η ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ & ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟΝ Β ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΠΟΛΕΜΟ