Ἀναλυτικά περιεχόμενα

Transcript

1 Ἀναλυτικά περιεχόμενα (Οἱ παραπομπές ἀναφέρονται στούς περιθωριακούς ἀριθμούς) ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ Γενική θεωρία τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων ιάγραμμα Κεφάλαιο πρῶτο: Κεφάλαιο δεύτερο: Κεφάλαιο τρίτο: Κεφάλαιο τέταρτο: Κεφάλαιο πέμπτο: Κεφάλαιο ἕκτο: Ἔννοια καί σημασία τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων...1 Ἱστορική ἀνασκόπηση καί σύγχρονη κατοχύρωση τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων ιακρίσεις τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων καί συγγενεῖς ἔννοιες Φορεῖς τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων εσμευτικότητα, πεδίο ἰσχῦος καί ἀμοιβαῖες σχέσεις ἀτομικῶν δικαιωμάτων Προσδιορισμοί καί περιορισμοί τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων Κεφάλαιο πρῶτο Ἔννοια καί σημασία τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων 1. ικαιώματα καί κράτος Ὁρολογική διευκρίνηση Τά ἀτομικά δικαιώματα ὡς ἀγώγιμες καί ἐξαναγκαστές ἔννομες ἀξιώσεις Ἀτομικά δικαιώματα, δημοκρατία, κράτος δικαίου καί κοινωνικό κράτος... 12

2 1518 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 5. Πρακτική σημασία - δικαστικοποίηση τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων Οἱ πολιτικές διαστάσεις τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων Κεφάλαιο δεύτερο Ἱστορική ἀνασκόπηση καί σύγχρονη κατοχύρωση τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων I. Ἱστορική ἀνασκόπηση 1. Ἀρχαιότητα: ἡ ἐλεύθερη πόλη Νεώτεροι χρόνοι: ὁ ἐλεύθερος πολίτης Ἡ ἐξέλιξη τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων II. Κατοχύρωση τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων στά ἑλληνικά συντάγματα 1. Tά συντάγματα μέχρι τό Τό ἰσχῦον σύνταγμα Ἐπιφύλαξη νόμου III. Κατοχύρωση τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων στό διεθνές δίκαιο 1. ιεθνεῖς διακηρύξεις: νέο φαινόμενο Στό πλαίσιο τοῦ Ὀργανισμοῦ Ἡνωμένων Ἐθνῶν Στό πλαίσιο τῆς ιασκέψεως γιά τήν Ἀσφάλεια καί τή Συνεργασία στήν Εὐρώπη Στό πλαίσιο τῆς ιεθνοῦς Ὀργανώσεως Ἐργασίας Στό πλαίσιο τοῦ Συμβουλίου τῆς Εὐρώπης Στό πλαίσιο τοῦ Ὀργανισμοῦ Ἀμερικανικῶν Κρατῶν Στό πλαίσιο τοῦ Ὀργανισμοῦ Ἀφρικανικῆς Ἑνότητας / Ἀφρικανικῆς Ἑνώσεως Ἡ ἐφαρμογή τῶν διεθνῶν διακηρύξεων τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τά ἑλληνικά δικαστήρια IV. Κατοχύρωση τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων στό εὐρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο / δίκαιο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως Προλεγόμενα Τά ἀτομικά δικαιώματα στίς συνθῆκες πού ἱδρύουν τίς Εὐρωπαϊκές Κοινότητες καί ἡ μεταγενέστερη ἐξέλιξη Τό ζήτημα στά ἐθνικά δικαστήρια Ἐξέλιξη τῆς νομολογίας τοῦ ικαστηρίου τῶν Εὐρωπαϊκῶν Κοινοτήτων/ ικαστήριο τῶν Εὐρωπαϊκῶν Κοινοτήτων Προσχώρηση στήν Εὐρωπαϊκή Σύμβαση τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου Ἡ οἰκονομική ἐλευθερία στίς εὐρωπαϊκές συνθῆκες καί τά ἄλλα ἀτομικά δικαιώματα... 91

3 Ἀναλυτικά περιεχόμενα Προσβολή ἀπό κοινοτικά καί ἀπό κρατικά ὄργανα Τριτενέργεια ιεύρυνση τῶν ἐλευθεριῶν Οἱ πολίτες τῆς ΕΕ ὡς φορεῖς τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων...95α 10. Περιορισμοί ἀτομικῶν δικαιωμάτων. Ἀρχή τῆς ἀναλογικότητας Ὁ σεβασμός τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων ὡς προϋπόθεση προσχωρήσεως στήν ΕΕ...96α Κεφάλαιο τρίτο ιακρίσεις τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων καί συγγενεῖς ἔννοιες I. Θεμελιώδεις ἐλευθερίες, κοινωνικές ἀξιώσεις καί πολιτικά δικαιώματα Εἰσαγωγικές παρατηρήσεις Status negativus: ἀποθετικά ἤ ἀμυντικά δικαιώματα ἤ θεμελιώδεις ἐλευθερίες Status positivus: θετικά ἤ κοινωνικά δικαιώματα ἤ ἀξιώσεις Status activus: πολιτικά καί συμμετοχικά δικαιώματα II. Ἀλληλεξάρτηση δικαιωμάτων Ἀλληλεξάρτηση καί συνύπαρξη Εἰδικῶς τά κοινωνικά δικαιώματα III. Οὐσιαστικά καί διαδικαστικά δικαιώματα IV. Θεσμικές ἐγγυήσεις V. Θεμελιώδεις ὑποχρεώσεις Ἔννοια Οἱ ἐπιμέρους θεμελιώδεις ὑποχρεώσεις Ἀπαλλαγή ἀπό θεμελιώδεις ὑποχρεώσεις Κεφάλαιο τέταρτο Φορεῖς τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων 1. ιακρίσεις Ἱκανότητα ἀτομικοῦ δικαιώματος καί ἱκανότητα ἀσκήσεως ἀτομικοῦ δικαιώματος Φυσικά καί νομικά πρόσωπα Νομικά πρόσωπα ἰδιωτικοῦ καί δημόσιου δικαίου. Ἀνεξάρτητες ἀρχές Ἰθαγένεια Πανανθρώπινα δικαιώματα Ἀτομικά δικαιώματα ἀλλοδαπῶν...168

4 1520 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 8. Εὐρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο / ίκαιο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως Ἀπαγορευμένες διακρίσεις Κεφάλαιο πέμπτο εσμευτικότητα, πεδίο ἰσχῦος καί ἀμοιβαῖες σχέσεις ἀτομικῶν δικαιωμάτων I. εσμευτικότητα, ἄμεση ἰσχύς έσμευση τοῦ νομοθέτη, ἄμεση ἰσχύς έσμευση τῆς συναλλακτικῆς διοικήσεως έσμευση ἀνεξάρτητα ἀπό τίς νομικές μορφές ὀργανώσεως τῶν κρατικῶν δραστηριοτήτων εσμευτικότητα τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων τοῦ συντάγματος ὅπου ἀσκεῖται ἐξουσία τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους α II. Τριτενέργεια Τό πρόβλημα Ἡ τριτενέργεια στή γερμανική θεωρία καί νομολογία Τριτενέργεια καί Εὐρωπαϊκή Σύμβαση τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου Ἡ τριτενέργεια στή νομολογία τοῦ ικαστηρίου τῶν Εὐρωπαϊκῶν Κοινοτήτων / ικαστήριο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως Τριτενέργεια καί Σύνταγμα τοῦ 1975, ὅπως ἀναθεωρήθηκε Τό κράτος ὡς ἐγγυητής καί προστάτης τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων Τριτενέργεια καί ἰσότητα III. Σχέσεις μεταξύ ἀτομικῶν δικαιωμάτων: συρροή καί σύγκρουση Συρροή Σύγκρουση Κεφάλαιο ἕκτο Προσδιορισμοί καί περιορισμοί τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων Προλεγόμενα I. Ἐγγενεῖς περιορισμοί: ἐννοιολογικοί προσδιορισμοί Προσδιορισμός τοῦ προστατευόμενου ἔννομου ἀγαθοῦ Ἐπιλογές τοῦ συντακτικοῦ νομοθέτη Ἀνάθεση τοῦ προσδιορισμοῦ στόν νομοθέτη...205

5 Ἀναλυτικά περιεχόμενα Ἀτομικά δικαιώματα στό πλαίσιο τῶν γενικῶν νόμων II. Ὁ κοινωνικός περιορισμός τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων «Κοινωνικοποίηση» Ὁ ὅρος «ἀτομικά δικαιώματα» Ἀνασκόπηση τοῦ κοινωνικοῦ περιορισμοῦ τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων Ὁ κοινωνικός περιορισμός στό Σύνταγμα ιάκριση κοινωνικοῦ περιορισμοῦ καί κοινωνικῶν δικαιωμάτων ιαβάθμιση τοῦ κοινωνικοῦ περιορισμοῦ Γενικός κοινωνικός περιορισμός Τό «κοινωνικό συμφέρον» «Κοινωνικό λειτούργημα» καί «κοινωνικός στόχος» III. Καταχρηστική ἄσκηση ἀτομικοῦ δικαιώματος Ἀπαγόρευση στό Σύνταγμα καί σέ διεθνεῖς συμβάσεις Ἔννοια καταχρήσεως ιάκριση καταχρήσεως καί παραβάσεως Ὁ σκοπός ὡς ἐννοιολογικό στοιχεῖο τῆς καταχρήσεως Ἡ ἀπαγόρευση καταχρήσεως ὡς προσδιορισμός δικαιώματος Ὁ κίνδυνος καταχρήσεως τῆς ἀπαγορεύσεως καταχρήσεως Κυρώσεις IV. ημόσιο συμφέρον καί ἀτομικά δικαιώματα Ἡ νομολογία τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας γιά τό ΕΣΥ Ἡ ὑπεροχή τοῦ εἰδικοῦ κανόνα δικαίου Νομοθετικές ἐξαιρέσεις ἤ διακρίσεις πού ἀποσκοποῦν τήν ἐξυπηρέτηση τοῦ δημόσιου συμφέροντος Νόμος καί δημόσιο συμφέρον Ἡ ἔννοια τοῦ δημόσιου συμφέροντος ημόσιο συμφέρον καί ἄρθρο 109 τοῦ Συντάγματος Ἐπίκληση τοῦ δημόσιου συμφέροντος ὡς λόγος ὑπεροχῆς τοῦ κοινοῦ νόμου ἔναντι τοῦ Συντάγματος Ἀντικατάσταση τοῦ Συντάγματος ἀπό τό δημόσιο συμφέρον V. Γνήσιοι περιορισμοί ἀπευθείας ἀπό τό Σύνταγμα Ἀπευθείας περιορισμοί Ἀμεταβίβαστο τῶν συνταγματικῶν περιορισμῶν Ἅγιον Ὄρος VI. Νομοθετικοί περιορισμοί: ἐπιφύλαξη τοῦ νόμου...262

6 1522 Ἀναλυτικά περιεχόμενα VII. 1. έσμευση καί ἐπιφύλαξη τοῦ νόμου Γενική καί εἰδική ἐπιφύλαξη τοῦ νόμου Καθορισμός ἀόριστων νομικῶν ἐννοιῶν Ἐκτέλεση συνταγματικῶν διατάξεων Οἱ λόγοι τῆς καθ' ἑαυτήν ἐπιφυλάξεως τοῦ νόμου Ἡ ἱστορική σημασία τῆς ἐπιφυλάξεως τοῦ νόμου καί ἡ διπλή σχετικοποίησή της στή χώρα μας. Ἡ ἐπιφύλαξη τοῦ οὐσιαστικοῦ ἁπλῶς νόμου Ἔκταση τῆς ἐπιφυλάξεως τοῦ νόμου. Ἐπιφύλαξη νομοθετικῆς ρυθμίσεως Ἔμμεση ἐπιφύλαξη νόμου ὑποχρεώσεις τοῦ κράτους ιοικητικοί περιορισμοί Ἀναστολή ἰσχῦος ἀτομικῶν δικαιωμάτων Πράξεις νομοθετικοῦ περιεχομένου Κρατικές ὑποχρεώσεις Ἀτομικά μέτρα ιοικητικές συμβάσεις διοικητικοί φορεῖς ὡς ν.π.δ.δ VIII. Εἰδικές κυριαρχικές ἤ ἐξουσιαστικές σχέσεις - Παραίτηση ἀπό ἀτομικό δικαίωμα Εἰδικές κυριαρχικές ἤ ἐξουσιαστικές σχέσεις Παραίτηση ἀπό ἀτομικό δικαίωμα IX. Περιορισμοί διεθνοῦς δικαίου X. Ὅρια τῶν περιορισμῶν Περιορισμένη ἐπιφύλαξη νόμου Ἁπλή ἐπιφύλαξη τοῦ νόμου. Ἀπαραβίαστο τοῦ πυρήνα τοῦ δικαιώματος Κοινωνικά ὅρια Ἀτομική νομοθετική προσβολή Ἀρχή τῆς ἀναλογικότητας Ἀναγκαιότητα σέ μιά δημοκρατική κοινωνία Ἀπαγόρευση καταχρήσεως περιορισμῶν τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων ΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ Τά ἐπί μέρους ἀτομικά δικαιώματα ιάγραμμα Προλεγόμενα Πρῶτο τμῆμα: Γενική ἐλευθερία...317

7 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 1523 εύτερο τμῆμα: Οἰκονομική ἐλευθερία Τρίτο τμῆμα: Ἰσότητα Τέταρτο τμῆμα: Ἀξία τοῦ ἀνθρώπου ΠΡΩΤΟ ΤΜΗΜΑ Γενική ἐλευθερία ιάγραμμα Πρώτη ἑνότητα: ικαίωμα ζωῆς καί σωματικῆς καί ψυχικῆς ἀκεραιότητας Κεφάλαιο πρῶτο: ικαίωμα ζωῆς Κεφάλαιο δεύτερο: ικαίωμα σωματικῆς καί ψυχικῆς ἀκεραιότητας εύτερη ἑνότητα: Προσωπική ἐλευθερία καί ἀσφάλεια Κεφάλαιο τρίτο: Ἡ ἐν γένει προσωπική ἐλευθερία Κεφάλαιο τέταρτο: Προσωπική ἀσφάλεια Κεφάλαιο πέμπτο: Ποινικός κολασμός Κεφάλαιο ἕκτο: Ἐλευθερία κινήσεως καί ἐγκαταστάσεως Τρίτη ἑνότητα: ικαίωμα ἰδιωτικῆς σφαίρας Κεφάλαιο ἕβδομο: Ἀπαραβίαστο τῆς ἰδιωτικῆς καί οἰκογενειακῆς ζωῆς Κεφάλαιο ὄγδοο: Ἄσυλο τῆς κατοικίας Κεφάλαιο ἔνατο: Ἀπόρρητο τῆς ἐπικοινωνίας Τέταρτη ἑνότητα: Ἐλευθερία θρησκείας, γνώμης καί πληροφορίας Κεφάλαιο δέκατο: Θρησκευτική ἐλευθερία καί ἐλευθερία πεποιθήσεων Κεφάλαιο ἑνδέκατο: Ἐλευθερία γνώμης καί πληροφορίας Πέμπτη ἑνότητα: Ἐλευθερία καί ἐγγυήσεις μαζικῆς ἐπικοινωνίας Κεφάλαιο δωδέκατο: Ἐλευθερία τοῦ τύπου Κεφάλαιο δέκατο τρίτο: Ἐλευθερία τοῦ κινηματογράφου καί τῆς φωνογραφίας Κεφάλαιο δέκατο τέταρτο: Συνταγματικές ἐγγυήσεις τῆς ραδιοτηλεοράσεως Ἕκτη ἑνότητα: Ἐλευθερία πνευματικῆς δημιουργίας καί διδασκαλίας Κεφάλαιο δέκατο πέμπτο: Κεφάλαιο δέκατο ἕκτο: Ἐλευθερία τῆς τέχνης Ἐλευθερία τῆς ἐπιστήμης, ἔρευνας καί διδασκαλίας...927

8 1524 Ἀναλυτικά περιεχόμενα Κεφάλαιο δέκατο ἕβδομο: Πανεπιστημιακή αὐτοδιοίκηση καί ἀκαδημαϊκή ἐλευθερία Κεφάλαιο δέκατο ὄγδοο: Ἐλευθερία καί δικαίωμα παιδείας Ἑβδόμη ἑνότητα: Συλλογικές ἐλευθερίες Κεφάλαιο δέκατο ἔνατο: Ἐλευθερία συναθροίσεως Κεφάλαιο εἰκοστό: Ἐλευθερία ἑνώσεως ΠΡΩΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ικαίωμα ζωῆς καί σωματικῆς καί ψυχικῆς ἀκεραιότητας ιάγραμμα Κεφάλαιο πρῶτο: ικαίωμα ζωῆς Κεφάλαιο δεύτερο: ικαίωμα σωματικῆς καί ψυχικῆς ἀκεραιότητας Κεφάλαιο πρῶτο ικαίωμα ζωῆς I. Περιεχόμενο Κατοχύρωση σέ συντάγματα καί διεθνεῖς συμβάσεις Ἔννοια ἀνθρώπινης ζωῆς. Ἐγκεφαλικός θάνατος. Τεχνητή διακοπή τῆς ἐγκυμοσύνης Ἀπόλυτη προστασία τῆς ζωῆς, εὐγονική πολιτική, εὐθανασία, αὐτοκτονία, παρακώλυση αὐτοκτονίας, ἀναγκαστική διατροφή ἀπεργῶν πείνας Μόνο ἀμυντικό δικαίωμα II. Φορεῖς. εσμευτικότητα. Πεδίο ἰσχῦος Μόνο φυσικά πρόσωπα. Ἡμεδαποί, ἀλλοδαποί, ἀνιθαγενεῖς. Ἐξαιρέσεις διεθνοῦς δικαίου Ἔλλειψη τριτενέργειας. εσμευτικότητα III. Ἐξαιρέσεις. Περιορισμοί Ποινή θανάτου Στρατιωτική ὑποχρέωση. Μόνιμα μέλη ἐνόπλων δυνάμεων καί σωμάτων ἀσφαλείας Ὑποχρέωση λυτρώσεως ἄλλου ἀπό κίνδυνο ζωῆς. Κατάσταση ἄμυνας ἤ ἀνάγκης Χρήση ὅπλων ἀπό τήν ἀστυνομία. Ἀρχή τῆς ἀναλογικότητας...333

9 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 1525 Κεφάλαιο δεύτερο ικαίωμα σωματικῆς καί ψυχικῆς ἀκεραιότητας I. Περιεχόμενο Ἀπαγορεύσεις τοῦ ἄρθρου 7 παρ. 2 τοῦ Συντάγματος καί δικαίωμα σωματικῆς ἀκεραιότητας Ἐπικουρική ἀπαγόρευση προσβολῆς τῆς ἀνθρώπινης ἀξιοπρέπειας Βασανιστήρια Σωματική κάκωση καί βλάβη τῆς ὑγείας. Ἀναγκαστική ἰατρική ἐπέμβαση. Προσβολή τῆς γενετήσιας ἱκανότητας ἤ ἀξιοπρέπειας Ψυχολογική βία. Ἀνιχνευτής ψεύδους. Ναρκοανάλυση. Πλύση ἐγκεφάλου Ἄλλες προσβολές τῆς ἀνθρώπινης ἀξιοπρέπειας. Προσβολή τῆς τιμῆς Ἰατρική ἐπέμβαση ἤ περίθαλψη παρά τήν θέληση ἤ τίς θρησκευτικές ἀντιρρήσεις τοῦ ἀσθενοῦς Κοινωνικό δικαίωμα ὑγείας ημόσια ὑγεία II. Φορεῖς. εσμευτικότητα. Πεδίο ἰσχῦος Μόνο φυσικά πρόσωπα. Μόνο ζωντανοί ἄνθρωποι Ἄμεση δέσμευση κρατικῶν ὀργάνων. Κοινωνικό δικαίωμα κατά τό ἄρθρο 21 παρ. 3 τοῦ Συντάγματος Ἔλλειψη τριτενέργειας III. Περιορισμοί Συναίνεση στήν ἰατρική ἐπέμβαση ἤ ἐπιστημονικά πειράματα. Ἐξαιρέσεις Εἰδικές κυριαρχικές σχέσεις. Πειθαρχικές ποινές Προσβολή τοῦ δικαιώματος μέ συναίνεση τοῦ δικαιούχου Προσβολή τοῦ δικαιώματος παρά τήν θέληση τοῦ δικαιούχου IV. Κυρώσεις ΕΥΤΕΡΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Προσωπική ἐλευθερία καί ἀσφάλεια ( ιάγραμμα) Κεφάλαιο τρίτο: Ἡ ἐν γένει προσωπική ἐλευθερία Κεφάλαιο τέταρτο: Προσωπική ἀσφάλεια...365

10 1526 Κεφάλαιο πέμπτο: Κεφάλαιο ἕκτο: Ἀναλυτικά περιεχόμενα Ποινικός κολασμός Ἐλευθερία κινήσεως καί ἐγκαταστάσεως Κεφάλαιο τρίτο Ἡ ἐν γένει προσωπική ἐλευθερία Προλεγόμενα I. Περιεχόμενο Οἱ τρεῖς πλευρές τῆς φυσικῆς ἐλευθερίας τοῦ προσώπου Ἡ ἀντίστοιχη συστηματική τοῦ Συντάγματος καί τῆς Εὐρωπαϊκῆς Συμβάσεως τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου ουλεία. Εἱλωτεία II. Φορεῖς III. Περιορισμοί Κεφάλαιο τέταρτο Προσωπική ἀσφάλεια Προλεγόμενα I. Σύλληψη καί προσωρινή κράτηση Ἔννοια καί ἔκταση τοῦ ἀτομικοῦ δικαιώματος Καταδίωξη, σύλληψη, φυλάκιση, κράτηση κατ' οἶκον, ἐκτόπιση Φορεῖς. Ἔλλειψη τριτενέργειας Ἐπιφύλαξη νόμου. Περιορισμοί. Ὅρια. Ἀναστολή II. Συνταγματικές ἐγγυήσεις συλλήψεως καί προσωρινῆς κρατήσεως Προλεγόμενα Α. Νομοθετική πρόβλεψη συλλήψεως καί προσωρινῆς κρατήσεως Πότε καί ποῦ ἐπιτρέπεται σύλληψη καί βίαιη προσαγωγή Πότε ἐπιτρέπεται προσωρινή κράτηση Προσωπική κράτηση ὡς μέσο ἀναγκαστικῆς ἤ διοικητικῆς ἐκτελέσεως γιά τήν ἱκανοποίηση χρηματικῶν ἀπαιτήσεων Β. Ἔνταλμα συλλήψεως καί προσωρινῆς κρατήσεως ικαστικό ἔνταλμα. Ἁρμόδιος δικαστής Ἐξαίρεση ἐπ' αὐτοφώρων ἐγκλημάτων Αἰτιολογία Ἐπίδοση Εἰδοποίηση συγγενοῦς ἤ προσώπου ἐμπιστοσύνης Γ. Προσαγωγή στόν δικαστή (ἀνακριτή)...400

11 Ἀναλυτικά περιεχόμενα Προσαγωγή ἐντός 24 ὡρῶν Ἀπόφαση περί προσωρινῆς κρατήσεως ἐντός 3 ἡμερῶν Ὑποχρέωση ἀπολύσεως Μεταχείριση συλληφθέντος καί κρατουμένου Ε. ιάρκεια προσωρινῆς κρατήσεως Συνταγματικά ὅρια. Ἐξαιρετικές περιπτώσεις Ἰσχύς καί ἐπί διοικητικῆς διαδικασίας Ἠπιότερες διατάξεις τῆς ΕΣ Α Ἀπόλυση τοῦ κρατουμένου ΣΤ. Κυρώσεις γιά τήν παράνομη σύλληψη καί κράτηση Ποινική κύρωση Ἀστική εὐθύνη Πειθαρχικές κυρώσεις Ζ. ικαίωμα τοῦ κρατουμένου νά προσφύγει στά δικαστήρια Κεφάλαιο πέμπτο Ποινικός κολασμός Προλεγόμενα I. Nullum crimen nulla poena sine lege Α. Εἰσαγωγή Νομοθετική πρόβλεψη ἐγκλήματος καί ποινῆς, Magna Charta Libertatum ιακηρύξεις καί συντάγματα ἀπό τό τέλος τοῦ 18ου αἰώνα καί ἔπειτα Ἑλληνικά συντάγματα ιεθνεῖς διακηρύξεις τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου Β. Ἔννοια τοῦ νόμου Κανόνας δικαίου Γραπτός κανόνας δικαίου Οὐσιαστικός νόμος Γ. Χρόνος ἰσχῦος, διατύπωση καί ἑρμηνεία τοῦ νόμου Ἀναδρομικός ποινικός νόμος. Ἐφαρμογή τοῦ εὐμενέστερου νόμου Νόμοι προσωρινῆς ἰσχῦος Μέτρα ἀσφαλείας Παρεπόμενες ποινές Πλήρης καί σαφής νόμος Περιορισμοί τῆς ποινικῆς ἑρμηνείας Ἀντικειμενική καί ὑποκειμενική ἑρμηνεία ικαιολόγηση...431

12 1528 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 1. Ψυχολογική ἀποδοχή τῆς ποινικῆς ἐπεμβάσεως τοῦ κράτους Γνώση καί προσιτό τοῦ κανόνα δικαίου Γενική ἰσχύς τοῦ ἀξιοποίνου Ε. Ἰσχύς καί ἐκτός τοῦ ποινικοῦ δικαίου; Φορολογικό δίκαιο ιοικητικές παραβάσεις καί ποινές II. Τεκμήριο ἀθωότητας τοῦ κατηγορουμένου Νομική βάση Ἀποδεικτέα εἶναι ἡ ἐνοχή καί ὄχι ἡ ἀθωότητα Ποινή ὑπονοίας. Προσωρινή ἀπαλλαγή. Καταδίκη τοῦ ἀπαλλαγέντος στή δικαστική δαπάνη. Ἀποζημίωση Μεταχείριση τοῦ κατηγορουμένου ὡς ἀθώου ικαιώματα τοῦ κατηγορουμένου In dubio pro reo III. 7. Χρονικά ὅρια λειτουργίας τοῦ τεκμηρίου ικαστικός κολασμός τῶν ἐγκλημάτων Ἔννοια δικαστηρίου Ἐξαιρέσεις Χάρη. Ἀμνηστία Στρατοδικεῖα, ναυτοδικεῖα, ἀεροδικεῖα, δικαστήρια λειῶν, δικαστήριο ὑπουργῶν. Μικτά ὁρκωτά ἐγκλήματα Ne bis in idem...446α IV. Κανόνες ἐπιβολῆς καί ἐκτίσεως τῆς ποινῆς Α. Ἀπαγορευμένες ποινές Γενική δήμευση Πολιτικός θάνατος Θανατική ποινή Β. Ἀπαγόρευση ἀπάνθρωπης ἤ ἐξευτελιστικῆς ποινῆς ἤ μεταχειρίσεως V. Ἀποζημίωση ἀδίκως ἤ παρανόμως καταδικασθέντων Κεφάλαιο ἕκτο Ἐλευθερία κινήσεως καί ἐγκαταστάσεως Εἰσαγωγή I. Ἡ ἐλευθερία κινήσεως ἐν γένει καί οἱ περιορισμοί της Συστηματική διάρθρωση τῆς κατοχυρώσεως Συστηματική διάρθρωση τῶν περιορισμῶν Ἀπαγόρευση ἀτομικῶν διοικητικῶν μέτρων κατά τό ἄρθρο 5 παρ. 4 τοῦ Συντάγματος...459

13 Ἀναλυτικά περιεχόμενα Ἐξαιρέσεις σέ ὁμαλές περιστάσεις Ἐξαιρέσεις σέ ἐξαιρετικές περιπτώσεις II. Ἐλευθερία κινήσεως καί ἐγκαταστάσεως Ἑλλήνων πολιτῶν ἐντός τῆς Ἑλλάδας Περιεχόμενο Ἀνεξαρτησία ἀπό κρατική ἄδεια Μεταφορές Περιορισμοί ικαστική ἀπόφαση Ἐκτόπιση III. Ἐλευθερία ἐξόδου ἑλλήνων πολιτῶν ἀπό τήν Ἑλλάδα Περιεχόμενο Ἐξαιρέσεις IV. ικαίωμα εἰσόδου ἑλλήνων πολιτῶν στήν Ἑλλάδα ικαίωμα εἰσόδου Ἀνεξαίρετο δικαίωμα V. ίκαιο τῶν ἀλλοδαπῶν Εἰσαγωγικές παρατηρήσεις. Νομοθεσία Εἴσοδος ἀλλοδαποῦ στήν Ἑλλάδα Παραμονή, ἐργασία, ἐγκατάσταση, κίνηση ἀλλοδαποῦ στήν Ἑλλάδα Πρόσφυγες Πολιτικό ἄσυλο Ἔξοδος ἀλλοδαποῦ ἀπό τήν Ἑλλάδα. Ἀπαγόρευση. Ὑποχρέωση Ἀπέλαση Ἔκδοση ΤΡΙΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ικαίωμα προσωπικῆς σφαίρας ιάγραμμα Κεφάλαιο ἕβδομο: Κεφάλαιο ὄγδοο: Κεφάλαιο ἔνατο: Ἀπαραβίαστο τῆς ἰδιωτικῆς καί οἰκογενειακῆς ζωῆς Ἄσυλο τῆς κατοικίας Ἀπόρρητο τῆς ἐπικοινωνίας...532

14 1530 Ἀναλυτικά περιεχόμενα Κεφάλαιο ἕβδομο Ἀπαραβίαστο τῆς ἰδιωτικῆς καί οἰκογενειακῆς ζωῆς Προλεγόμενα... I. Περιεχόμενο Νέα διάταξη Ἔννοια της «ἰδιωτικῆς ζωῆς» Ἔννοια τοῦ ἀπαραβιάστου Οἰκογενειακή ζωή Γάμος Ἀπαγορευμένες ἐπεμβάσεις II. Φορεῖς καί πεδίο ἰσχῦος Φορεῖς Πεδίο ἰσχῦος... III. Περιορισμοί Κεφάλαιο ὄγδοο Ἄσυλο τῆς κατοικίας Εἰσαγωγή Τό πρόβλημα Ἔννοιες ἄσχετες μέ τό ἄσυλο τῆς κατοικίας I. Περιεχόμενο τοῦ δικαιώματος Ἔννοια τῆς κατοικίας Ἔννοια τοῦ ἀσύλου τῆς κατοικίας Παραβίαση τοῦ ἀσύλου II. Φορεῖς τοῦ δικαιώματος. Πεδίο ἰσχῦος Φορεῖς Πεδίο ἰσχῦος III. Περιορισμοί Ἔρευνα κατ' οἶκον Ἔλεγχος τηρήσεως τοῦ νόμου Πρόληψη ἤ ἀποτροπή δημόσιου κινδύνου Ἀναστολή σέ περίπτωση ἀνάγκης IV. Κυρώσεις Ποινικές, πειθαρχικές, ἀστικές κυρώσεις ικονομικές συνέπειες Κεφάλαιο ἔνατο Ἀπόρρητο τῆς ἐπικοινωνίας Προλεγόμενα...532

15 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 1531 I. Περιεχόμενο Ἀπόρρητο τοῦ μηνύματος Ἔναρξη καί λήξη Ἀπαραβίαστο Ἐλεύθερη ἀνταπόκριση καί ἐπικοινωνία II. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος Φορεῖς Πεδίο ἰσχῦος III. Περιορισμοί Ἀναστολή Ὁ περιορισμός τοῦ ἄρθρου 19 ἐδ. 2 τοῦ Συντάγματος Περιορισμοί κατά τόν νόμο Εἰδικές ἐξουσιαστικές σχέσεις IV. Κυρώσεις Ποινικές, πειθαρχικές, ἀστικές κυρώσεις ικονομικές συνέπειες V. Ἀνεξάρτητη ἀρχή α Κεφάλαιο δέκατο: ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ἐλευθερία θρησκείας, γνώμης καί πληροφορίας Κεφάλαιο ἑνδέκατο: Κεφάλαιο δωδέκατο: Κεφάλαιο δέκατο τρίτο: Κεφάλαιο δέκατο τέταρτο: ιάγραμμα Θρησκευτική ἐλευθερία καί ἐλευθερία πεποιθήσεων Ἐλευθερία γνώμης καί πληροφορίας Ἐλευθερία τοῦ τύπου Ἐλευθερία τοῦ κινηματογράφου καί τῆς φωνογραφίας Συνταγματικές ἐγγυήσεις τῆς ραδιοτηλεοράσεως Κεφάλαιο δέκατο Θρησκευτική ἐλευθερία καί ἐλευθερία πεποιθήσεων Εἰσαγωγή Ἱστορική ἀνασκόπηση Ἑλληνικά συντάγματα ιεθνεῖς συμβάσεις Θρησκευτική ἐλευθερία καί ἐλευθερία πεποιθήσεων Ἔννοιες τῆς θρησκείας καί τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας I. Περιεχόμενο...554

16 1532 Ἀναλυτικά περιεχόμενα Α. Ἐλευθερία τῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεως Ἔννοια. Θετική καί ἀρνητική θρησκευτική ἐλευθερία ήλωση ἤ ἀποσιώπηση θρησκεύματος Παθητική θρησκευτική πληροφόρηση καί ἐκπαίδευση Θρησκευτική ἐκπαίδευση καί μόρφωση ἀνηλίκων Ἀπαγόρευση θρησκευτικοῦ ἐξαναγκασμοῦ Ἀπαγόρευση διακρίσεων λόγω θρησκείας Β. Ἐλευθερία ἀσκήσεως θρησκείας Ἔννοια. Ἀτομική καί συλλογική ἄσκηση Θεσμική ἐγγύηση Θρησκευτική οὐδετερότητα τοῦ κράτους; «Γνωστές» θρησκεῖες. Ἰσότητα θρησκειῶν Ἀνέγερση ναῶν καί εὐκτήριων οἴκων Ἀκώλυτο καί προστασία τῆς λατρείας καί τῆς τηρήσεως τῶν θρησκευτικῶν ὑποχρεώσεων ικαίωμα θρησκευτικῆς ἑνώσεως ικαίωμα θρησκευτικῆς συναθροίσεως ικαίωμα θρησκευτικῆς διδασκαλίας Θρησκευτικοί λειτουργοί Γ. Ἐλευθερία πεποιθήσεων II. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος Φορεῖς Πεδίο ἰσχῦος III. Περιορισμοί Α. Ὑπεροχή τῶν ὑποχρεώσεων πρός τό κράτος καί τῆς συμμορφώσεως πρός τούς νόμους Ἄρθρο 13 παρ. 4 τοῦ Συντάγματος Νομοθετικές ἀπαλλαγές Ἀντιρρησίες συνειδήσεως Ἀνεπίτρεπτες ἀπαλλαγές καί παρεκκλίσεις Ἱερό δίκαιο Β. Ἀπαγόρευση ὁρισμένων θρησκευτικῶν ἐκδηλώσεων Λατρεία πού προσβάλλει τή δημόσια τάξη ἤ τά χρηστά ἤθη Προσηλυτισμός Ἅγιον Ὄρος Γ. Κρατική ἐποπτεία...599

17 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 1533 Κεφάλαιο ἑνδέκατο Ἐλευθερία γνώμης καί πληροφορίας Τίτλος πρῶτος:ἐλευθερία γνώμης Εἰσαγωγή Σημασία Συνταγματική καί διεθνής κατοχύρωση I. Περιεχόμενο ιάρθρωση τῆς προστασίας Ἔννοια γνώμης ἤ στοχασμοῦ Ἐλευθερία διαμορφώσεως τῆς γνώμης Ἐλευθερία τοῦ νά ἔχει κανείς ὁρισμένες γνῶμες Ἐλευθερία ἐκφράσεως τῆς γνώμης Ἐλευθερία διαδόσεως τῆς γνώμης ικαίωμα λήψεως τῆς γνώμης καί ἀντιδράσεως σ' αὐτήν Ἀρνητική ἐλευθερία τῆς γνώμης δικαίωμα ἀποσιωπήσεως τῆς γνώμης II. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος Φορεῖς Πεδίο ἰσχῦος III. Περιορισμοί Ἐφαρμοστέα διάταξη Νόμοι τοῦ κράτους Προηγούμενη διοικητική ἄδεια Ὅλες οἱ γνῶμες εἶναι ἐλεύθερες Εἰδήσεις Σύγκρουση μέ ἄλλα ἔννομα ἀγαθά Χρηστά ἤθη ημόσια τάξη ημόσια ἀσφάλεια Φυσικό καί πολιτιστικό περιβάλλον Τιμή Λοιπά δικαιώματα τῶν ἄλλων. Ἰδιοκτησία. Ἐπαγγελματικό ἀπόρρητο Ἀρχή τῆς ἀναλογικότητας Εἰδικές κυριαρχικές ἤ ἐξουσιαστικές σχέσεις Ἀναστολή Τίτλος δεύτερος: Ἐλευθερία πληροφορίας Προλεγόμενα I. Περιεχόμενο...645

18 1534 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 1. Ἐλευθερία τοῦ πληροφορεῖν. Εἰδήσεις. ιαφημίσεις Ἐλευθερία τοῦ πληροφορεῖσθαι Ἀμοιβή Αἴτηση πληροφοριῶν - Ἀπάντηση δημόσιας ἀρχῆς II. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος III. Περιορισμοί Περιορισμοί τῆς ἐλευθερίας τοῦ πληροφορεῖν: Ἀπόρρητο. ιαφημίσεις Περιορισμοί τῆς ἐλευθερίας τοῦ πληροφορεῖσθαι: Ἀπόρρητο. ιεύρυνση ἐγκλημάτων ἤ διοικητικῶν παραβάσεων Εἰδικές κυριαρχικές ἤ ἐξουσιαστικές σχέσεις Ἀναστολή ΠΕΜΠΤΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Ἐλευθερία καί ἐγγυήσεις μαζικῆς ἐπικοινωνίας ιάγραμμα Προλεγόμενα στά μέσα μαζικῆς ἐπικοινωνίας Κεφάλαιο δωδέκατο: Ἐλευθερία τοῦ τύπου Κεφάλαιο δέκατο τρίτο: Ἐλευθερία τοῦ κινηματογράφου καί τῆς φωνογραφίας Κεφάλαιο δέκατο τέταρτο: Συνταγματικές ἐγγυήσεις τῆς ραδιοτηλεοράσεως Κεφάλαιο δωδέκατο Ἐλευθερία τοῦ τύπου Εἰσαγωγή Ἐξέλιξη καί σημασία τῆς ἐλευθερίας τοῦ τύπου Ἡ ἐλευθερία τοῦ τύπου ὡς ἀτομικό δικαίωμα καί στοιχεῖο τῆς δημοκρατίας. Προνόμια καί περιορισμοί τοῦ τύπου Κατοχύρωση στήν Ἑλλάδα Κατοχύρωση στήν ἀλλοδαπή Κατοχύρωση σέ διεθνεῖς συμβάσεις Ἡ ἑλληνική νομοθεσία περί τύπου I. Περιεχόμενο Ἔννοια τοῦ τύπου καί τῶν ἐντύπων Ἔννοια τῆς ἐλευθερίας τοῦ τύπου...682

19 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 1535 Α. Ἐλευθερία ἐκδόσεως Ἐλευθερία κάθε ἀτόμου καί κάθε ὁμάδας ἀτόμων νά ἐκδώσουν ὁποιοδήποτε ἔντυπο. Ἀπαγόρευση θεσπίσεως προσόντων καί προϋποθέσεων Ἐλευθερία ἱδρύσεως καί διοικήσεως ἐπιχειρήσεως τύπου. Ἰδιωτικός τύπος Ἐλευθερία καθορισμοῦ εἴδους, τόπου καί χρόνου ἐκδόσεως τοῦ ἐντύπου Ἐλευθερία ἐπιλογῆς τίτλου τοῦ ἐντύπου...691α 5. Ἐλευθερία διορισμοῦ προσωπικοῦ Β. Ἐλευθερία συντάξεως Ἐλευθερία συγκεντρώσεως ὕλης α. Ἀξίωση τοῦ τύπου πρός παροχή πληροφοριῶν β. Πρόσβαση σέ συνεντεύξεις τύπου καί δημόσια προσιτές συγκεντρώσεις γ. ημοσιογραφικό ἀπόρρητο. ημοσιογραφικό δικαίωμα ἀρνήσεως μαρτυρίας δ. Ἀπαγόρευση κρατικῆς μονοπωλήσεως τῶν εἰδήσεων Ἐλευθερία προσανατολισμοῦ καί περιεχομένου τοῦ ἐντύπου α. Ἐλευθερία κατευθύνσεως τοῦ ἐντύπου β.ἐλευθερία ἐπιλογῆς τῆς ὕλης. ημόσια ἔγγραφα. Ἐμπιστευτικές πληροφορίες. Ἀπαγόρευση κρατικῆς ἐπιβολῆς, ἀπαγορεύσεως ἤ ποσοστώσεως τῆς ὕλης τοῦ ἐντύπου γ. Ἐλευθερία παρουσιάσεως τοῦ ἐντύπου. Ἀπαγόρευση κρατικῆς ἐπιβολῆς τῆς γλώσσας, τοῦ γλωσσικοῦ τύπου ἤ τῆς διατάξεως τῆς ὕλης Ἀπαγόρευση λογοκρισίας καί κάθε ἄλλου προληπτικοῦ μέτρου Ἐλευθερία δημοσιεύσεως ἀγγελιῶν καί διαφημίσεων Γ. Ἐλευθερία ἐκτυπώσεως Ἐλευθερία ἐπιλογῆς σχήματος, ἐπιφανείας ἐκδόσεως καί ἀριθμοῦ ἀντιτύπων τοῦ ἐντύπου. Ἀτελής δημοσιογραφικός χάρτης α 2. Ἐλευθερία ἐπιλογῆς τυπογραφείου καί τυπογράφων Ἐλευθερία κυκλοφορίας Ἐλευθερία ἀποστολῆς. Ταχυδρομική ἀποστολή. Πρακτορεῖα τύπου Ἐλευθερία διανομῆς Ἐλευθερία πωλήσεως...713

20 1536 Ἀναλυτικά περιεχόμενα α. Ἐλευθερία ἐπιλογῆς πωλητῶν καί μεθόδων πωλήσεως β. Ἐλευθερία πωλήσεως σέ κάθε χρόνο καί τόπο. Προστασία τοῦ ἐλεύθερου ἀνταγωνισμοῦ γ. Ἐλευθερία καθορισμοῦ τῆς τιμῆς τοῦ ἐντύπου. ωρεάν διατιθέμενες ἐφημερίδες δ. Ἐλευθερία ἄλλης διαδόσεως στ. Ἐλευθερία διαφημίσεως Ε. Ἐλευθερία ἀσκήσεως ἐπαγγελμάτων τύπου Ἀπαγόρευση ἐπαγγελματικῶν ἀδειῶν...720α 2. Ἀπαγόρευση «κλειστῶν ἐπαγγελμάτων» Ὅριο ἡλικίας Ἀπαγόρευση ὑποχρεωτικῆς συμμετοχῆς σέ ἐπαγγελματικές ὀργανώσεις Ἀπαγόρευση κρατικῆς κηδεμονεύσεως ὁποιασδήποτε ὀργανώσεως τύπου Παύση ἐκδόσεως ἐντύπου καί ἀπαγόρευση ἀσκήσεως τοῦ δημοσιογραφικοῦ ἐπαγγέλματος Προϋποθέσεις καί προσόντα ἀσκήσεως τοῦ δημοσιογραφικοῦ ἐπαγγέλματος Ἐλευθερία προμήθειας καί ἀναγνωρίσεως τοῦ τύπου II. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος Α. Φορεῖς Μόνο ἰδιῶτες Νομικά πρόσωπα Ἀλλοδαποί Β. Πεδίο ἰσχῦος. Τριτενέργεια Πληροφόρηση. Πρόσβαση ιαφήμιση. Ἐπανόρθωση «Ἐσωτερική» ἐλευθερία τοῦ τύπου III. Περιορισμοί. ικαιολόγηση καί ὁριοθέτηση Α. Γενικοί περιορισμοί Τήρηση τῶν «νόμων τοῦ κράτους» α. Τυπικοί καί ἁπλῶς οὐσιαστικοί νόμοι β. Γενικοί νόμοι γ. Ἀρχή τῆς ἀναλογικότητας δ. Ἀπαραβίαστος πυρήνας ε. Ἄσκηση δικαιολογημένου ἐνδιαφέροντος στ. Περιορισμοί «ἀναγκαῖοι σέ μιά δημοκρατική κοινωνία» Ἐλευθερία τοῦ τύπου καί ἀπαραβίαστο τῆς ἰδιωτικῆς ζωῆς...745

21 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 1537 α. Προστασία τῆς ἰδιωτικῆς ζωῆς καί τοῦ ἐνδιαφέροντος τοῦ κοινοῦ β. Στάθμιση τῆς ἰδιωτικῆς ζωῆς καί τοῦ ἐνδιαφέροντος τοῦ κοινοῦ γ. Ἀπαραβίαστος πυρήνας τῆς ἰδιωτικῆς ζωῆς. Μεταβλητό μέτρο ἀπορρήτου τῆς ἰδιωτικῆς ζωῆς δ. ικαίωμα ἐπί τῆς ἰδίας εἰκόνας Νομοθετικοί περιορισμοί δημοσιεύσεως α. Σχετικά μέ τήν ἰδιωτική ζωή β. Σχετικά μέ τή λειτουργία τῆς δικαιοσύνης ημοσίευση ἐμπιστευτικῆς πληροφορίας ἤ ἐγγράφου Β. Εἰδικοί περιορισμοί Περιορισμοί ἀπευθείας ἀπό τό Σύνταγμα ἤ ἀπό συνταγματικῶς ἐξουσιοδοτημένο νόμο Κατάσχεση ἐντύπου α. Ἔντυπα ὑποκείμενα σέ κατάσχεση β. Χρονικός ὅρος γ. Ἀντικειμενικός ὅρος δ. ιαδικαστικοί ὅροι α 3. Παύση ἐκδόσεως τοῦ ἐντύπου καί ἀπαγόρευση ἀσκήσεως τοῦ δημοσιογραφικοῦ ἐπαγγέλματος. Μή ἐφαρμόσιμο τῆς σχετικῆς συνταγματικῆς διατάξεως Τό αὐτόφωρο τῶν ἀδικημάτων τοῦ τύπου Εἰδικές μεταχειρίσεις τοῦ τύπου. Μή ἐπαναληφθεῖσες διατάξεις προγενέστερων συνταγμάτων. ιακρίσεις τῶν νόμων ικαίωμα ἀπαντήσεως, ἐπανόρθωση ἀνακριβῶν δημοσιευμάτων Νομοθετικός καθορισμός τῶν προϋποθέσεων καί προσόντων ἀσκήσεως τοῦ δημοσιογραφικοῦ ἐπαγγέλματος Νομοθετική πρόβλεψη γνωστοποιήσεως τῶν μέσων χρηματοδοτήσεως ἐφημερίδων καί περιοδικῶν Εἰδικές κυριαρχικές ἤ ἐξουσιαστικές σχέσεις Γ. Ἀναστολή τοῦ ἄρθρου 14 τοῦ συντάγματος Κεφάλαιο δέκατο τρίτο Ἐλευθερία τοῦ κινηματογράφου καί τῆς φωνογραφίας Προλεγόμενα I. Κινηματογράφος Ἔννοια κινηματογραφικοῦ ἔργου...776

22 1538 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 2. Ἐλευθερία τοῦ κινηματογράφου. Περιεχόμενο. Περιορισμοί Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος ημόσια θέματα II. Φωνογραφία Κεφάλαιο δέκατο τέταρτο Συνταγματικές ἐγγυήσεις τῆς ραδιοτηλεοράσεως Εἰσαγωγή Ἡ αὐξανόμενη σημασία τῆς ραδιοτηλεοράσεως Ἡ περιθωριακή μνεία τῆς ραδιοφωνίας στό σύνταγμα τοῦ Ἡ νομοθετική ρύθμιση τῆς ραδιοτηλεοράσεως μέχρι τό 1975 (ΕΙΡ, ΕΙΡΤ, ΥΕΝΕ ) I. Ἡ ραδιοτηλεόραση κατά τό σύνταγμα τοῦ 1975, ὅπως ἀναθεωρήθηκε τό 1986, τό 2001 καί τό Τό ἱστορικό τοῦ ἄρθρου 15 τοῦ Συντάγματος Ἡ ἔννοια τοῦ «ἄμεσου ἐλέγχου τοῦ κράτους» καί τό ζήτημα τοῦ κρατικοῦ μονοπωλίου Τά ἀντικείμενα τῶν ἐκπομπῶν τῆς ραδιοτηλεοράσεως Ἡ ἀντικειμενικότητα τῆς ραδιοτηλεοράσεως Ἡ ἴση μεταχείριση ἀπό τήν ραδιοτηλεόραση Ἡ διασφάλιση τῆς ἀντικειμενικότητας καί ἴσης μεταχειρίσεως Ἡ ποιοτική στάθμη τῶν ἐκπομπῶν Οἱ συνταγματικές ἀναθεωρήσεις, ἰδίως ἡ ἀναθεώρηση τοῦ II. Ἡ νομοθετική ρύθμιση τῆς ραδιοτηλεοράσεως Τά κυριότερα νομοθετήματα Κοινοτική νομοθεσία Α. Πρώτη φάση: Κρατικό ραδιοτηλεοπτικό μονοπώλιο Νόμοι 230/1975 (ΕΡΤ) καί 1288/1982 (ΕΡΤ-1 καί ΕΡΤ-2) Β. εύτερη φάση: Περιορισμός τοῦ κρατικοῦ ραδιοτηλεοπτικοῦ μονοπωλίου στίς ἐκπομπές μέ ἐθνική ἐμβέλεια Νόμος 1730/1987 (ΕΡ, ΕΤ καί μή κρατική ραδιοφωνία) Εἰσαγωγή α. Ὀργάνωση τῆς ραδιοτηλεοράσεως Ἀποστρατικοποίηση καί συγχώνευση...806

23 Ἀναλυτικά περιεχόμενα ιαμόρφωση τῆς ΕΡΤ Κρατικό μονοπώλιο καί μή κρατικοί ραδιοφωνικοί σταθμοί Λήψη ἤχου καί εἰκόνας Πόροι, προνόμια β. Γενικές ἀρχές τῆς ραδιοτηλεοράσεως «Ἰδανικά» καί «ἀρχές» γ. Ἔλεγχος τῆς ραδιοτηλεοράσεως Κρατικός ἔλεγχος Ἔλεγχος τοῦ Ἐθνικοῦ Συμβουλίου Ραδιοτηλεοράσεως Ἔλεγχος τῆς Ἀντιπροσωπευτικῆς Συνελεύσεως Κοινωνικοῦ Ἐλέγχου Τηλεθεατῶν-Ἀκροατῶν δ. Συμπέρασμα α Γ. Τρίτη φάση: Θέσπιση ἀνεξάρτητου ἐλέγχου τῆς ραδιοτηλεοράσεως (Ἐθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεοράσεως) καί ἀναγνώριση τῆς μή κρατικῆς τηλεοράσεως Νόμος 1866/ μεταγενέστεροι νόμοι Εἰσαγωγή α. Τό Ἐθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεοράσεως Ἀνεξάρτητη ἀρχή Συγκρότηση, σύνθεση, λειτουργία Ἁρμοδιότητες Περαιτέρω ἐξέλιξη α β. Μή κρατική τηλεόραση γ. Ἀνακεφαλαίωση III. Ἐλευθερία τοῦ τύπου καί ἐλευθερία τῆς ραδιοτηλεοράσεως Ἡ «ἐλευθερία τῆς ραδιοτηλεοράσεως» Ἡ ἐλευθερία τοῦ πληροφορεῖσθαι διά τῆς ραδιοτηλεοράσεως Ἡ «θεσμική ἐγγύηση» τῆς ραδιοτηλεοράσεως ιαπλοκή, οἰκονομική ἀδιαφάνεια, συγκέντρωση...899α IV. Ἡ δημοκρατική ἀρχή καί ἡ οὐδετερότητα τῆς ραδιοτηλεοράσεως V. Οἱ μορφές οὐδετερότητας τῆς ραδιοτηλεοράσεως. Πολυφωνία Πλήρης πολιτική ἀποχή Ἀμεροληψία Οὐδετερότητα διά τῆς πολυφωνίας VI. Ἡ οὐδετερότητα τῆς ραδιοτηλεοράσεως καί τά πολιτικά κόμματα Προλεγόμενα Ἡ πρακτική στήν χώρα μας...901

24 1540 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 2. Συνταγματική ἐπιταγή προσφορᾶς ραδιοτηλεοπτικοῦ χρόνου στά πολιτικά κόμματα καί ἔννομη ἀξίωσή τους Ἡ ἀρχή τῆς ἰσότητας στόν ραδιοτηλεοπτικό ἀνταγωνισμό τῶν κομμάτων EΚTH ΕΝΟΤΗΤΑ Ἐλευθερία πνευματικῆς δημιουργίας καί διδασκαλίας ιάγραμμα Προλεγόμενα Κεφάλαιο δέκατο πέμπτο: Ἐλευθερία τῆς τέχνης Κεφάλαιο δέκατο ἕκτο: Ἐλευθερία τῆς ἐπιστήμης, ἔρευνας καί διδασκαλίας Κεφάλαιο δέκατο ἕβδομο: Πανεπιστημιακή αὐτοδιοίκηση καί ἀκαδημαϊκή ἐλευθερία Κεφάλαιο δέκατο ὄγδοο: Ἐλευθερία τῆς παιδείας Κεφάλαιο δέκατο πέμπτο Ἐλευθερία τῆς τέχνης Προλεγόμενα I. Περιεχόμενο Ἐλευθερία παραγωγῆς ἔργων τέχνης Ἐλευθερία κυκλοφορίας ἔργων τέχνης Ἐλευθερία προσβάσεως τοῦ κοινοῦ στά ἔργα τέχνης Ἡ ἀνάπτυξη καί προαγωγή τῆς τέχνης ὡς ὑποχρέωση τοῦ κράτους II. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος Φορεῖς Πεδίο ἰσχῦος III. Περιορισμοί Οἱ «γενικοί νόμοι» Ἀπαγόρευση εἰδικῶν περιορισμῶν Ἡ τέχνη στή ραδιοτηλεόραση...926α Κεφάλαιο δέκατο ἕκτο Ἐλευθερία τῆς ἐπιστήμης, ἔρευνας καί διδασκαλίας Προλεγόμενα...927

25 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 1541 I. Περιεχόμενο Α. Ἐλευθερία τῆς ἐπιστήμης Ἐλευθερία ἐπιλογῆς καί ἐνασχολήσεως μέ τήν ἐπιστήμη Ἐλευθερία ἐπιστημονικῆς γνώμης Ἐπιστήμη καί πολιτική Β. Ἐλευθερία τῆς ἔρευνας Τά πάντα ὑπόκεινται στήν ἔρευνα Ἐλευθερία ἐπιλογῆς τοῦ ἀντικειμένου καί τῆς μεθόδου τῆς ἔρευνας Ἐλευθερία προσβάσεως στά πορίσματα τῆς μέχρι τοῦδε ἔρευνας Ἐλευθερία δημοσιεύσεως τῶν πορισμάτων τῆς ἔρευνας Γ. Ἐλευθερία τῆς διδασκαλίας Ἐλευθερία καθορισμοῦ τῶν ὅρων τῆς πανεπιστημιακῆς διδασκαλίας Ἐλευθερία τοῦ διδάσκεσθαι II. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος Φορεῖς Πεδίο ἰσχῦος III. Περιορισμοί Γενικοί νόμοι Ἀπαγόρευση εἰδικῶν περιορισμῶν Κεφάλαιο δέκατο ἕβδομο Πανεπιστημιακή αὐτοδιοίκηση καί ἀκαδημαϊκή ἐλευθερία Προλεγόμενα I. Πανεπιστημιακή αὐτοδιοίκηση Α. Σύσταση καί μορφή ἀνώτατων ἐκπαιδευτικῶν ἱδρυμάτων Ἀπαγόρευση ἱδρύσεως ΑΕΙ ἀπό ἰδιῶτες Κρατικό μονοπώλιο ἀνώτατης παιδείας. Ἀνοικτή καί ἴση πρόσβαση. Ὑφηγεσία Τά ΑΕΙ συνιστῶνται καί λειτουργοῦν ὡς νπδδ Τά ΑΕΙ ὡς ἱδρύματα δημόσιου δικαίου Β. Ἔννοια καί συνέπειες τῆς πανεπιστημιακῆς αὐτοδιοικήσεως Πλήρης αὐτοδιοίκηση ιοικητική αὐτοτέλεια Ἐπιλογή τοῦ ἐρευνητικοῦ καί διδακτικοῦ προσωπικοῦ Οἰκονομική ἤ δημοσιονομική αὐτοτέλεια Ἔλλειψη αὐτονομίας Σύσταση, συγχώνευση, κατάτμηση ΑΕΙ...961

26 1542 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 7. Κρατική ἐποπτεία Γ. Ἀκαδημαϊκή ἐλευθερία Προλεγόμενα Α. Ἀκαδημαϊκή ἐλευθερία τοῦ διδακτικοῦ προσωπικοῦ Περιεχόμενο Καθηγητές Τακτικοί ἤ πρωτοβάθμιοι καθηγητές Λοιπό διδακτικό προσωπικό Β. Ἀκαδημαϊκή ἐλευθερία τῶν φοιτητῶν Περιεχόμενο Τό «πανεπιστήκιο τῶν ὁμάδων» κατά τό Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας. Φοιτητικοί σύλλογοι Γ. Περιορισμοί τῆς ἀκαδημαϊκῆς ἐλευθερίας Γενικοί νόμοι Τό καθῆκον ὑπακοῆς στό σύνταγμα Οἱ σκοποί τῆς παιδείας κατά τό ἄρθρο 16 παρ. 2 τοῦ Συντάγματος Εἰδικές κυριαρχικές ἤ ἐξουσιαστικές σχέσεις Κεφάλαιο δέκατο ὄγδοο Ἐλευθερία καί δικαίωμα παιδείας Προλεγόμενα I. Γενική ἐλευθερία τῆς παιδείας Ἐλευθερία προσβάσεως στήν παιδεία Ἐλευθερία ἀποχῆς ἀπό τήν παιδεία Ἐλευθερία ἐπιλογῆς τῆς θρησκευτικῆς καί φιλοσοφικῆς κατευθύνσεως τῆς παιδείας Ἐλευθερία ἐπιλογῆς ἐκπαιδευτηρίου II. Ἐλευθερία τῆς ἰδιωτικῆς παιδείας Τά συστήματα τῆς παιδείας Ἡ λύση τοῦ ἄρθρου 16 παρ. 2 τοῦ Συντάγματος Ἐπαγγελματική ἐκπαίδευση...993α IIΙ. ικαίωμα παιδείας ικαίωμα μαθήσεως ικαίωμα γονέων α

27 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 1543 EΒ ΟΜΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Συλλογικές ἐλευθερίες ιάγραμμα Κεφάλαιο δέκατο ἔνατο: Ἐλευθερία συναθροίσεως... Κεφάλαιο εἰκοστό: Ἐλευθερία ἑνώσεως... Κεφάλαιο δέκατο ἔνατο Ἐλευθερία συναθροίσεως Εἰσαγωγή Σημασία Κατοχύρωση I. Ἔννοια τῆς προστατευόμενης ἀπό τό ἄρθρο 11 τοῦ Συντάγματος συναθροίσεως ιαχωρισμός ἀπό συγγενεῖς ἔννοιες. Ἐφαρμοστέες διατάξεις ημόσιες, κλειστές καί ὑπαίθριες συναθροίσεις ιαδήλωση, πορεία Ἥσυχη συνάθροιση Ἄοπλη συνάθροιση II. Περιεχόμενο τῆς ἐλευθερίας συναθροίσεως Ἐλευθερία ὀργανώσεως, διεξαγωγῆς, διευθύνσεως καί συμμετοχῆς σέ συνάθροιση Ἐλευθερία καθορισμοῦ χρόνου καί τόπου Ἀρνητική ἐλευθερία συναθροίσεως Πρόεδρος συναθροίσεως III. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος Φορεῖς Πεδίο ἰσχῦος IV. Περιορισμοί Α. Γενικοί περιορισμοί Γενικοί περιορισμοί Εὐθύνη τῆς ἀστυνομίας Β. Εἰδικοί περιορισμοί Παρουσία τῆς ἀστυνομίας Ἀπαγόρευση συναθροίσεως ιάλυση συναθροίσεως Εἰδικές κυριαρχικές ἤ ἐξουσιαστικές σχέσεις

28 1544 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 5. Ἀρχή τῆς ἀναλογικότητας. Αἰτιολόγηση. Κοινοποίηση. Ἄμεσος καταναγκασμός Γ. Ἀναστολή Κεφάλαιο εἰκοστό Ἐλευθερία ἑνώσεως Εἰσαγωγή Ἱστορική ἀνασκόπηση Ἐξέλιξη στήν χώρα μας Νομοθετική ρύθμιση I. Ἔννοια Ἀτομικό δικαίωμα καί θεσμική ἐγγύηση Σωματεῖα καί ἑνώσεις Ἑκούσιες ἑνώσεις Μή κερδοσκοπικές ἑνώσεις Ἄλλες ἑνώσεις (ἐκτός τῶν κερδοσκοπικῶν) πού δέν ὑπάγονται στό ἄρθρο 12 τοῦ συντάγματος: πολιτικά κόμματα, συνδικαλιστικές ὀργανώσεις, φοιτητικοί σύλλογοι, ἑνώσεις ἀθλητικῶν σωματείων, θρησκευτικές ἑνώσεις II. Περιεχόμενο Ἐλευθερία συστάσεως ἑνώσεως ἤ σωματείου Ἐλευθερία ἐπιλογῆς μεταξύ ἀναγνωρισμένου σωματείου καί ἁπλῆς ἑνώσεως Ἐλευθερία ἐπιλογῆς σκοποῦ ἑνώσεως Ἐλευθερία συντάξεως καί τροποποιήσεως τοῦ καταστατικοῦ Ἐλευθερία λειτουργίας καί διοικήσεως τῆς ἑνώσεως Ἐλευθερία εἰσδοχῆς καί ἀποβολῆς μελῶν Ἐλευθερία προσχωρήσεως καί ἀποχωρήσεως Ἐλευθερία διατηρήσεως ἤ διαλύσεως ὑφιστάμενης ἑνώσεως Ἀρνητική ἐλευθερία ἑνώσεως III. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος Φορεῖς Πεδίο ἰσχῦος IV. Περιορισμοί Α. Γενικοί περιορισμοί Γενικοί νόμοι

29 Ἀναλυτικά περιεχόμενα Προηγούμενη ἄδεια. Προληπτικά μέτρα. Κρατική ἐποπτεία Μυστικές ἑταιρίες Β. ιάλυση ἑνώσεως ἤ σωματείου Ἔννοια διαλύσεως Ὅλες οἱ ἑνώσεις καί τά σωματεῖα ὑπόκεινται σέ διάλυση. Ἐξαιρέσεις Λόγοι διαλύσεως Ἀρχή τῆς ἀναλογικότητας ιάλυση λόγω μεταβολῆς τοῦ σκοποῦ ἤ τῆς λειτουργίας τοῦ σωματείου ιάλυση λόγω παραβάσεως οὐσιώδους διατάξεως τοῦ καταστατικοῦ ιάλυση διά δικαστικῆς ἀποφάσεως Γ. Εἰδικές κυριαρχικές ἤ ἐξουσιαστικές σχέσεις Ἀναστολή V. Γεωργικοί καί ἀστικοί συνεταιρισμοί VI. Ἀναγκαστικοί συνεταιρισμοί ΕΥΤΕΡΟ ΤΜΗΜΑ Οἰκονομική ἐλευθερία ιάγραμμα Προλεγόμενα Κεφάλαιο πρῶτο: Ἐλευθερία καί δικαίωμα ἐργασίας Τίτλος πρῶτος: ικαίωμα ἐργασίας ὡς ἐλευθερία ἐργασίας Τίτλος δεύτερος: ικαίωμα ἐργασίας ὡς ἀξίωση ἐργασίας Κεφάλαιο δεύτερο: Συνδικαλιστική ἐλευθερία Κεφάλαιο τρίτο: ικαίωμα ἰδιοκτησίας Κεφάλαιο τέταρτο: Γενική οἰκονομική ἐλευθερία Κεφάλαιο πρῶτο Ἐλευθερία καί δικαίωμα ἐργασίας Εἰσαγωγή Σημασία καί ἔννοια Κατοχύρωση Ἐλευθερία καί ἀξίωση ἐργασίας - δικαίωμα ἐργασίας

30 1546 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 4. Ἀμοιβόμενη ἤ κερδοσκοπική ἀπασχόληση Ἐπάγγελμα Τίτλος πρῶτος: Ἐλευθερία ἐργασίας καί ἐπαγγελματική ἐλευθερία I. Περιεχόμενο Ἐλευθερία ἐπιλογῆς καί ἀλλαγῆς ἐπαγγέλματος/ἐργασίας Ἐλευθερία ἀναζητήσεως ἐργασίας α 3. Ἐλευθερία ἀσκήσεως ἐπαγγέλματος/ἐργασίας Ἐλευθερία ἐπαγγελματικῆς ἐκπαιδεύσεως καί ἐπιμορφώσεως Ἀρνητική ἐλευθερία ἐργασίας. Ἀπαγόρευση ἀναγκαστικῆς ἐργασίας ικαίωμα ἴσης ἀμοιβῆς γιά ἴσης ἀξίας ἐργασία II. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος Φυσικά πρόσωπα. Ἡλικία Νομικά πρόσωπα Ἀλλοδαποί Πεδίο ἰσχῦος III. Περιορισμοί Γενικοί νόμοι Ἀσυμβίβαστα, ἀπαγορεύσεις α 3. Προληπτικός ἔλεγχος. Προηγούμενη ἄδεια Ἐπιφύλαξη νόμου Ἀρχή τῆς ἀναλογικότητας Oἱ τρεῖς βαθμίδες τοῦ ἄρθρου 22 τοῦ Συντάγματος Ἀπαγόρευση ἀσκήσεως δημοσιογραφικοῦ ἐπαγγέλματος Ἀναγκαστική ἐργασία Ἀναστολή Τίτλος δεύτερος: ικαίωμα ἐργασίας ὡς ἀξίωση ἐργασίας 1. Οἱ ὑποχρεώσεις τοῦ κράτους κατά τό ἄρθρο 22 τοῦ Συντάγματος Ὄχι ἀξίωση θέσεως ἐργασίας Κεφάλαιο δεύτερο Συνδικαλιστική ἐλευθερία Εἰσαγωγή

31 Ἀναλυτικά περιεχόμενα Ἀνασκόπηση Ἐξέλιξη στήν Ἑλλάδα ιεθνεῖς συμβάσεις Σημασία τῆς συνδικαλιστικῆς ἐλευθερίας I. Ἔννοια Ἀτομικό καί συλλογικό δικαίωμα καί θεσμική ἐγγύηση ικαίωμα ἐργαζομένων καί ἐργοδοτῶν Ἰδιωτικός καί δημόσιος τομέας Ἐξαρτημένη καί ἀνεξάρτητη ἐργασία Νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου Ἄλλες ὀργανώσεις συμφερόντων Ὁρισμός συνδικαλιστικῆς ὀργανώσεως II. Περιεχόμενο Α. Ἡ συνδικαλιστική ἐλευθερία ὡς ἀτομικό δικαίωμα Θετική συνδικαλιστική ἐλευθερία Ἀρνητική συνδικαλιστική ἐλευθερία Συμμετοχή τῶν ἐργαζομένων στή διοίκηση τῶν ἐπιχειρήσεων καί προηγούμενη ἀκρόασή τους Β. Ἡ συνδικαλιστική ἐλευθερία ὡς συλλογικό δικαίωμα ικαίωμα ὑποστάσεως ικαίωμα ὀργανωτικῆς αὐτονομίας ικαίωμα συνενώσεως Ἐλευθερία δράσεως. Συλλογική αὐτονομία. Ἀπεργία Γ. Ἡ συνδικαλιστική ἐλευθερία ὡς θεσμική ἐγγύηση Ἐλεύθερος συνδικαλισμός Συλλογική αὐτονομία. Ἀπεργία ημοκρατική ὀργάνωση καί λειτουργία III. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος Φορεῖς Πεδίο ἰσχῦος. Ἄμεση τριτενέργεια IV. Περιορισμοί «Ἐντός τῶν ὁρίων τοῦ νόμου» Περιορισμοί τοῦ ἄρθρου 23 τοῦ συντάγματος Ὑπάλληλοι δημόσιου τομέα Ἀναστολή V. Συλλογική αὐτονομία Ἔννοια ιεθνής ἀναγνώριση. Ἄρθρο 22 παρ. 2 τοῦ Συντάγματος Σύστημα βαθμίδων Συλλογική σύμβαση ἐργασίας Ἔλεγχος νομιμότητας ἀπό τά δικαστήρια

32 1548 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 6. Ἐπέκταση τοῦ κύκλου τῶν δεσμευομένων ἀπό τή συλλογική σύμβαση ἐργασίας Νομοθετική κύρωση ἄλλων τρόπων ἐπεκτάσεως Ὑποχρεωτική διαιτησία Ratio τῆς διατάξεως τοῦ ἀρθροῦ 22 παρ. 2 τοῦ Συντάγματος Νομοθετική ἐξουσία καί συλλογική αὐτονομία Νομοθετική ἐπέκταση τοῦ πεδίου ἰσχῦος τῆς συλλογικῆς συμβάσεως ἐργασίας VI. Ἀπεργία καί ἀνταπεργία Α. Ἀπεργία Κοινή καί συνταγματική ἔννοια τῆς ἀπεργίας Ἡ ἀπεργία ὡς συλλογικό καί ὡς ἀτομικό δικαίωμα Φορεῖς τοῦ δικαιώματος τῆς ἀπεργίας Τό ἀπεργιακό μονοπώλιο τῶν συνδικαλιστικῶν ὀργανώσεων Θεμιτοί ἀπεργιακοί σκοποί Ἐπιφύλαξη νόμου Ἀπαγόρευση ἀπεργίας Περιορισμοί Β. Ἀνταπεργία Κεφάλαιο τρίτο ικαίωμα ἰδιοκτησίας Εἰσαγωγή Συνταγματική καί διεθνής κατοχύρωση Ἱστορική ἀνασκόπηση Ἀναγκαστική ἀπαλλοτρίωση Κοινωνικός χαρακτήρας τῆς ἰδιοκτησίας Ἐπέκταση περιεχομένου τῆς ἰδιοκτησίας Ρύθμιση τοῦ Συντάγματος τοῦ Τό ἀτομικό δικαίωμα δέν μετατρέπεται σέ κοινωνικό λειτούργημα Ἡ ἰδιοκτησία «ὑπό τήν προστασία τοῦ κράτους»: ἀτομικό δικαίωμα καί θεσμική ἐγγύηση Εὐρωπαϊκή Σύμβαση τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου α 10. Εὐρωπαϊκό κοινοτικό δίκαιο / δίκαιο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως I. Ἔννοια Ἐμπράγματα καί ἐνοχικά δικαιώματα

33 Ἀναλυτικά περιεχόμενα Ἰδιωτική καί δημόσια ἰδιοκτησία II. Περιεχόμενο ικαίωμα διατηρήσεως ικαίωμα συντηρήσεως ικαίωμα μετατροπῆς ἤ μεταποιήσεως ικαίωμα χρήσεως καί καρπώσεως ικαίωμα μετακινήσεως ικαίωμα διαθέσεως ικαίωμα διαθέσεως αἰτία θανάτου ιαθῆκες καί δωρεές ὑπέρ τοῦ δημοσίου καί κοινωφελῶν σκοπῶν ικαίωμα ἀποκτήσεως ἰδιοκτησίας καί δικαίωμα τοῦ κληρονομεῖν III. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος Φορεῖς Πεδίο ἰσχῦος IV. Περιορισμοί. Ἀναγκαστική ἀπαλλοτρίωση Εἰσαγωγή Ἡ κοινωνική δέσμευση τῆς ἰδιοκτησίας Θεμελιώδης συμβιβασμός Ὁρισμός τῆς ἀναγκαστικῆς ἀπαλλοτριώσεως Συστηματική κατάταξη Νομοθετική ρύθμιση Α. Ἀντικείμενο τῆς ἀναγκαστικῆς ἀπαλλοτριώσεως: ἰδιοκτησία Ἰδιοκτησία καί κυριότητα Ἐνοχικά δικαιώματα πνευματική, ἐμπορική καί βιομηχανική ἰδιοκτησία Ἰδιοκτησία νομικῶν προσώπων δημόσιου δικαίου δημόσια πράγματα Ἀπαλλοτρίωση ἀνεξάρτητα ἀπό τό εἶδος τῆς ἰδιωτικῆς χρήσεως τοῦ πράγματος Ἐξαιρέσεις ἀπό τήν ἀναγκαστική ἀπαλλοτρίωση Β. Ἀναγκαστική ἀπαλλοτρίωση καί περιορισμός τῆς ἰδιοκτησίας Ἡ «στέρηση τῆς ἰδιοκτησίας» κατά τό ἄρθρο 17 παρ. 2 τοῦ Συντάγματος Πυρήνας, περιορισμός καί προσβολή τῆς ἰδιοκτησίας Θεωρίες διακρίσεως μεταξύ ἀναγκαστικῆς ἀπαλλοτριώσεως καί «νόμιμων περιορισμῶν τῆς ἰδιοκτησίας» Τό ζήτημα στήν ἑλληνική νομολογία

34 1550 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 5. ιάσπαση τοῦ θεσμοῦ τῆς ἀναγκαστικῆς ἀπαλλοτριώσεως στό ἰσχῦον Σύνταγμα τοῦ Γ. Προϋποθέσεις τῆς ἀναγκαστικῆς ἀπαλλοτριώσεως κατά τό Σύνταγμα α. ημόσια ὠφέλεια ημόσια ὠφέλεια καί δημόσιο συμφέρον «ημόσια» ὠφέλεια ημόσια «ὠφέλεια» Ἀνάκληση λόγω ἐλλείψεως δημόσιας ὠφέλειας β. Νομοθετική πρόβλεψη Τύπος καί περιεχόμενο ιοικητική ἐξειδίκευση γ. Ἀποζημίωση Σημασία Πλήρης ἀποζημίωση Χρηματική ἀποζημίωση Οὐσιώδης ὑποτίμηση τοῦ νομίσματος ἤ ἀνατίμηση τοῦ ἀπαλλοτριωθέντος Ὑπόχρεος καί δικαιοῦχος Καταβολή δ. ικαστικός προσδιορισμός τῆς ἀποζημιώσεως ιαδικασία Ἀπόφαση περί τῆς ἀνάγκης τῆς ἀναγκαστικῆς ἀπαλλοτριώσεως Ἀναγνώριση τῶν δικαιούχων Κήρυξη τῆς ἀναγκαστικῆς ἀπαλλοτριώσεως Προσδιορισμός τῆς ἀποζημιώσεως Συντέλεση τῆς ἀναγκαστικῆς ἀπαλλοτριώσεως Αὐτοδίκαιη ἄρση τῆς ἀναγκαστικῆς ἀπαλλοτριώσεως Ὑποχρεωτική καί ἑκούσια ἀνάκληση τῆς ἀναγκαστικῆς ἀπαλλοτριώσεως Ἐκ νέου κήρυξη τῆς ἀναγκαστικῆς ἀπαλλοτριώσεως Ὑποχρεωτική ἱκανοποίηση τῶν δικαιούχων Ε. Εἰδικές περιπτώσεις ἀναγκαστικῆς ἀπαλλοτριώσεως α. Παραδοσιακές περιπτώσεις Προσκύρωση πρός σχηματισμό ἄρτιου οἰκοπέδου Ἀναγκαστική ἀπαλλοτρίωση ἰδιόρρυθμων ἐμπράγματων δικαιωμάτων Ἀναγκαστική ἀπαλλοτρίωση ἰδιαίτερων ἀντικειμένων ἰδιοκτησίας ιάθεση ἐγκαταλειμμένων ἐκτάσεων

35 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 1551 ΣΤ. β. Κρατικοποίηση ἐπιχειρήσεων Συνταγματική πρόβλεψη κρατικοποιήσεων Νομική φύση Ἔννομες συνέπειες Ἐξαγοράζων καί ἐξαγοραζόμενος Προϋποθέσεις Μεταφορά ἐλέγχου τῆς ἐπιχειρήσεως Ἀποκρατικοποίηση ἤ ἰδιωτικοποίηση - Σύμπραξη δημόσιου καί ἰδιωτικοῦ τομέα Συγγενεῖς ἔννοιες Ἐπίταξη Προσωρινή στέρηση τῆς χρήσεως καί καρπώσεως τῆς ἰδιοκτησίας Ἀναδασμός Ὑποχρεωτική παραχώρηση ἀστικῶν ἐκτάσεων ήμευση Κεφάλαιο τέταρτο Γενική οἰκονομική ἐλευθερία Προλεγόμενα Συνταγματική βάση τῆς γενικῆς οἰκονομικῆς ἐλευθερίας I. Περιεχόμενο Ἰδιωτική αὐτονομία Ἐλευθερία τῆς ἰδιωτικῆς οἰκονομικῆς πρωτοβουλίας Α. Ἐλευθερία τῶν συμβάσεων Ἀπόρροια τῆς οἰκονομικῆς ἐλευθερίας. Ἰδιωτική αὐτονομία Περιεχόμενο Μεταγενέστερη ἐπέμβαση τοῦ νομοθέτη σέ σύμβαση ιοικητικές συμβάσεις Θεσμική ἐγγύηση Κατάχρηση. Ἀξίωση συνάψεως συμβάσεων Β. Ἐλευθερία τῶν κερδοσκοπικῶν ἑνώσεων Περιεχόμενο Κρατικοποίηση ἐπιχειρήσεων. Συμμετοχή ἐργαζομένων Γ. Ἐλευθερία ἀνταγωνισμοῦ Ἔκταση καί νομοθετική κατοχύρωση Ἀντιανταγωνιστικές καταστάσεις ἤ ἐνέργειες Κατάχρηση: ἀθέμιτος ἀνταγωνισμός Κρατικός παρεμβατισμός

36 1552 Ἀναλυτικά περιεχόμενα. Ἐλευθερία διαφημίσεως α 1. Ἔννοια - Περιεχόμενο β 2. Περιορισμοί γ 3. Παραπλανητικές καί ἀθέμιτες διαφημίσεις δ II. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος Φορεῖς Πεδίο ἰσχῦος. Τριτενέργεια III. Περιορισμοί (ἄρθρα 5 παρ. 1 καί 106 παρ. 2 τοῦ Συντάγματος) ικαιώματα τῶν ἄλλων. Προστασία τῶν καταναλωτῶν Τό σύνταγμα. Προστασία τοῦ περιβάλλοντος Χρηστά ἤθη Ἐλευθερία Ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια Ἐθνική οἰκονομία ημόσιο συμφέρον Κρατικός παρεμβατισμός Οἰκονομικός προγραμματισμος ἤ σχεδιασμός IV. Τό ζήτημα τοῦ «οἰκονομικοῦ συντάγματος» Οἰκονομικοπολιτική οὐδετερότητα τοῦ Συντάγματος Ὅρια Εὐρωπαϊκή Κοινότητα / Εὐρωπαϊκή Ἕνωση ΤΡΙΤΟ ΤΜΗΜΑ Ἰσότητα ιάγραμμα Κεφάλαιο πρῶτο: Γενική ἀρχή τῆς ἰσότητας Κεφάλαιο δεύτερο: Εἰδικές μορφές ἰσότητας, προβλεπόμενες ρητῶς στό Σύνταγμα Τίτλος πρῶτος: Ἰσότητα τῶν φύλων Τίτλος δεύτερος: Ἰσότητα ἀμοιβῆς ἐργασίας Τίτλος τρίτος: Ἴση πρόσβαση στίς δημόσιες λειτουργίες Τίτλος τέταρτος: Φορολογική ὑποχρέωση. Φορολογική ἰσότητα καί φορολογική δικαιοσύνη Τίτλος πέμπτος: Στρατιωτική ὑποχρέωση καί στρατολογική ἰσότητα

37 Ἀναλυτικά περιεχόμενα 1553 Τίτλος ἕκτος: Ἀπαγόρευση τίτλων εὐγένειας Κεφάλαιο τρίτο: Ἄλλες εἰδικές μορφές τῆς ἰσότητας Τίτλος πρῶτος: Ἰσότητα ψήφου Τίτλος δεύτερος: Ἰσότητα τῶν πολιτικῶν κομμάτων Τίτλος τρίτος: Ἰσότητα τῶν διαδίκων Κεφάλαιο πρῶτο Γενική ἀρχή τῆς ἰσότητας Εἰσαγωγή Ἰσονομία. Γενική ἰσότητα καί εἰδικές μορφές ἰσότητας Ἀνασκόπηση. Κατοχύρωση Ἰσότητα καί δημοκρατία Ἰσότητα καί ἐλευθερία Ἰσότητα καί δικαιοσύνη Ἰσότητα ἐνώπιον τοῦ νόμου. Ἰσότητα τοῦ ἴδιου τοῦ νόμου Παράλειψη τοῦ νομοθέτη. Ἐπεκτατική ἰσότητα Ἡ ἀρχή τῆς ἰσότητας ὡς ἀπαγόρευση τῆς αὐθαιρεσίας. Τυποποίηση Ἀρχή τῆς ἰσότητας καί διοίκηση Ἀτομικό δικαίωμα καί κανόνας δικαίου I. Περιεχόμενο Πραγματική ἀνισότητα καί νομική ἰσότητα ιαφοροποιήσεις ἀπαγορευόμενες ἀπό τό Σύνταγμα ιαφοροποιήσεις ἐπιτασσόμενες ἀπό τό Σύνταγμα Ἡ ἀρχή τῆς ἰσότητας ὡς ἐπιταγή τῆς ἀπρόσωπης καί ἀντικειμενικῆς κρίσεως καί ἀπαγόρευση κάθε αὐθαίρετης διακρίσεως Ἀξιοκρατία. Ὑποκειμενικά καί ἀντικειμενικά προσόντα II. Φορεῖς. Πεδίο ἰσχῦος Φορεῖς Πεδίο ἰσχῦος III. Περιορισμοί καί παρεκκλίσεις Κλιμάκωση ὑποχρεώσεων Νομολογιακές ἀποκλίσεις Ἀνεπίτρεπτο ἀναθεωρήσεως καί ἀναστολῆς