Διαχείριση λοιμώξεων σε ειδικές ομάδες ασθενών

Transcript

1 Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής Τρίτη 02 Απριλίου η Θεματική Ενότητα Μάθημα: ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ Ακαδ. Έτος: Διαχείριση λοιμώξεων σε ειδικές ομάδες ασθενών Δρ. Ευτυχία Σ. Ευαγγελίδου ΠΕ Νοσηλεύτρια, MSc, MHSc, PhD, Νοσηλεύτρια Επιτήρησης Λοιμώξεων, Γ.Ν.Νέας Ιωνίας «Κωνσταντοπούλειο Πατησίων» efeva@nurs.uoa.gr efievaggelidou@gmail.com

2 Εκπαιδευτικοί Στόχοι Ι, ΘΕ 8 Μετά την ολοκλήρωση της θεματικής ενότητας οι φοιτητές θα γνωρίζουν: ποιες είναι οι ειδικές ομάδες ασθενών να εφαρμόζουν μέτρα ελέγχου και πρόληψης λοιμώξεων σε ασθενείς με πολυανθεκτικούς μικροοργανισμούς (MDROs) να εφαρμόζουν μέτρα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων σε ογκολογικούς ασθενείς να εφαρμόζουν μέτρα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων σε ουδετεροπενικούς ασθενείς να εφαρμόζουν μέτρα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων σε ασθενείς που νοσηλεύονται στη Μ.Ε.Θ. να εφαρμόζουν μέτρα πρόληψης και ελέγχου λοιμώξεων σε ειδικές ομάδες ασθενών που εισέρχονται στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών με λοιμωξιογόνο μικροοργανισμό ομάδας κινδύνου 3 ή 4 (ταξινόμηση των μικροοργανισμών ανάλογα με τα προβλήματα βιοασφάλειας που δημιουργούν), για παράδειγμα Ιός Ebola, Ιός Δυτικού Νείλου, Congo and Crimean Haemorragic Virus, Ιός Ζίκα

3 Σχολή Επιστημών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής Τρίτη 02 Απριλίου η Θεματική Ενότητα Μάθημα: ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ Ακαδ. Έτος: Ιδιαιτερότητες Ογκολογικών Ασθενών και Πρόληψη Λοιμώξεων Δρ. Ευτυχία Σ. Ευαγγελίδου ΠΕ Νοσηλεύτρια, MSc, MHSc, PhD, Νοσηλεύτρια Επιτήρησης Λοιμώξεων, Γ.Ν.Νέας Ιωνίας «Κωνσταντοπούλειο Πατησίων» efeva@nurs.uoa.gr efievaggelidou@gmail.com

4 Heartbreak as teenager who beat leukamia dies from an infection after doctors declared her cancer free.

5 Ο ογκολογικός ασθενής: επιδημιολογικά δεδομένα Ι νέες περιπτώσεις καρκίνου διαγνώστηκαν στις ΗΠΑ το 2010 (American Cancer Society. Cancer Facts & Figures, 2010) άνθρωποι πεθάναν από καρκίνο κατά την δεκαετία (ΠΟΥ 2006) Κάθε χρόνο περίπου 7.6 εκατομμύρια άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους από καρκίνο (13% περίπου του συνόλου των θανάτων το 2008) και οι θάνατοι αναμένεται να φθάσουν τα 11 εκατομμύρια ετησίως έως το 2030

6 Ο ογκολογικός ασθενής: επιδημιολογικά δεδομένα ΙΙ Στην Ευρώπη, κάθε χρόνο διαγιγνώσκονται 3.2 εκατομμύρια νέα περιστατικά καρκίνου, και πάνω από ένα εκατομμύριο ασθενείς χάνουν τη ζωή τους Οι νέες διαγνώσεις καρκίνου παγκοσμίως ανέρχονται σε περίπου 11 εκατομμύρια ετησίως ( το 70% των οποίων σε χώρες μέσου και χαμηλού εισοδήματος)

7 Ο ογκολογικός ασθενής: επιδημιολογικά δεδομένα ΙΙ Δεύτερη αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα (IARC, 2008) Στην Ελλάδα, η θνητότητα από καρκίνο παραμένει χαμηλότερη απ ότι στις υπόλοιπες αναπτυγμένες χώρες (OECD, 2007) Ωστόσο, στη χώρα μας - σε αντίθεση με τις περισσότερο αναπτυγμένες χώρες - παρατηρείται σταθερώς αυξητική τάση στους θανάτους από καρκίνο τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες (ΕΣΔY για τον Καρκίνο )

8 Οι ιδιαιτερότητες του ογκολογικού ασθενή Ο ογκολογικός ασθενής βρίσκεται αντιμέτωπος με πολλαπλές συνέπειες (Ferrell B. R. et al., 1995): Στην προσωπική του ζωή Στην κοινωνική του ζωή Στην επαγγελματική του ζωή Στην οικογενειακή του ζωή Στην πνευματική του ζωή Στην πιο κρίσιμή του στιγμή όντας άρρωστος ή και στο κατώφλι της μοιραίας κατάληξης έρχεται αντιμέτωπος με όλα τα σύγχρονα υγειονομικά, κοινωνικά, πολιτισμικά και ηθικά ελλείμματα, τα οποία ενισχύουν τις ενοχές του και δυσχεραίνουν τον αγώνα του.

9 Οι ιδιαιτερότητες του ογκολογικού ασθενή 1. Σε μεγάλο ποσοστό είναι ΑΝΟΣΟΚΑΤΑΣΤΑΛΜΕΝΟΙ 2. Σε κάποια φάση της θεραπείας τους είναι πιθανό να καταστούν ΟΥΔΕΤΕΡΟΠΕΝΙΚΟΙ 3. Λόγω της πολυπλοκότητας της νόσου έρχονται αντιμέτωποι με πολλαπλές και διαφορετικές δομές του Συστήματος Υγείας, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο για ανάπτυξη λοιμώξεων σχετιζόμενων με την φροντίδα υγείας (Health Care Associated Infections, HCAIs) 4. Κατά τη διάρκεια της ίδιας νοσηλείας, ο ασθενής μετακινείται και εκτίθεται σε διαφορετικά τμήματα (ΜΕΘ, Χειρουργική αίθουσα, θάλαμοι νοσηλείας, κλπ)

10 Οι ιδιαιτερότητες του ογκολογικού ασθενή 5. Αύξηση της χρήσης κεντρικών φλεβικών καθετήρων & εμφυτεύσιμων συσκευών αγγειακής προσπέλασης 6. Υποψήφιοι να υποβληθούν σε πολλαπλές επεμβατικές πράξεις στο νοσοκομειακό περιβάλλον 7. Τα όρια του διαχωρισμού HCAIs και λοιμώξεων της κοινότητας είναι ασαφή και δυσδιάκριτα εξαιτίας της ανοσοκαταστολής 8. Τα διαγνωστικά σημεία της λοίμωξης μπορεί να λανθάνουν ή και να απουσιάζουν λόγω της καταστολής της φλεγμονώδους απάντησης

11 Οι ιδιαιτερότητες του ογκολογικού ασθενή 9. Οι λοιμώξεις παραμένουν σημαντική αιτία θνητότητας και θνησιμότητας στους ογκολογικούς ασθενείς (Kamboj M et al, 2009, Maschmeyer G et al, 2008, Guinan JL et al, 2003) 10. Η πλειονότητα των παρεχομένων υπηρεσιών υγείας έχει μετατοπιστεί σε: (α) κέντρα ημερήσιας φροντίδας ή ολιγόωρης παραμονής για θεραπεία, (β) εξωτερικά ιατρεία νοσοκομείων και (γ) μη νοσοκομειοκεντρικά κέντρα θεραπείας καρκίνου (Halpern MT, 2008) 11. Η έγκαιρη διάγνωση, θεραπεία και πρόληψη των HCAIs είναι πολύ σημαντική για την αντιμετώπιση της νεοπλασματικής νόσου

12 ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ στον ογκολογικό ασθενή - HCAIs Βακτηριαιμία: 20% των HCAIs Λοιμώξεις αναπνευστικού: 20% (και ιογενείς!) Λοιμώξεις ουροποιητικού συστήματος: 17-28% Λοιμώξεις χειρουργικού πεδίου: 20% (...σχετιζόμενες με την φροντίδα υγείας) Λοιμώξεις σχετιζόμενες με ενδαγγειακές συσκευές Λοιμώξεις γαστρεντερικού συστήματος (διαρροϊκά σύνδρομα)

13 ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ στον ογκολογικό ασθενή - HCAIs Πυρετός αγνώστου αιτιολογίας Αναζωπύρωση ιών, για παράδειγμα HBV, HCV, CMV, HSV Καντιντίαση και Ασπεργίλλωση (...σχετιζόμενες με την φροντίδα υγείας)

14 Patient-Days με λοίμωξη (%) Ασθενείς με ΕΟ (%) Ουδετεροπενία και κίνδυνος λoίμωξης < >1500 Επίπεδα ουδετεροφίλων (/μl) >4 Διάρκεια σοβαρής ουδετεροπενίας (ημέρες) ΕΟ = εμπύρετος ουδετεροπενία

15 Νοσηλευτικοί Ρόλοι Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων Ογκολογικός Νοσηλευτής Νοσηλευτής - Σύνδεσμος Κοινοτικός Νοσηλευτής Νοσηλευτής της Βραχείας Νοσηλευτής των ΤΕΠ/ΤΕΙ

16 Ο Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων Προφυλάξεις Εκπαιδεύει το νοσηλευτικό προσωπικό και τους νοσηλευτές-συνδέσμους στις γενικές αρχές ελέγχου λοιμώξεων, στα μέτρα ατομικής προστασίας και στις ειδικές προφυλάξεις επαφής: α) Βασικές προφυλάξεις (υγιεινή χεριών, προστατευτικός ατομικός εξοπλισμός, αναπνευστική υγιεινή και ετικέτα βήχα) (standard precautions) β) Προφυλάξεις επαφής (contact precautions) γ) Προφυλάξεις σταγονιδίων (droplet precautions) γ) Αερογενείς προφυλάξεις (airborne precautions)

17 Ο Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων Προφυλάξεις

18 Ο Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων Προφυλάξεις

19 Ο Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων Προφυλάξεις

20 Ο Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων Προφυλάξεις Σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο Αιμόφιλος της ινφλουέντζας Μηνιγγίτιδα Γρίπη... και κάθε πολυανθεκτικό βακτήριο το οποίο μπορεί να μεταδοθεί με σταγονίδια

21 Ο Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων Προφυλάξεις Προφυλάξεις επαφής (επιπρόσθετα με τις βασικές προφυλάξεις) Σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS) Ανθεκτικά βακτήρια (MRSA,VRE και άλλα που καθορίζονται από την ΕΝΛ) Salmonella Clostiridium Difficile RSV Παραϊνφλουέντζα Έρπης ζωστήρας Δερματικές Λοιμώξεις Υψηλής Μεταδοτικότητας Κάθε πολυανθεκτικό βακτήριιο το οποίο μπορεί να μεταδοθεί με επαφή Εντεροϊός, Ηπατίτιδα Α, Rotavirus, Σιγκέλλα, Giardia

22 Ο Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων Προφυλάξεις Αερογενείς προφυλάξεις (επιπρόσθετα με τις βασικές προφυλάξεις) Σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS) Τb ύποπτη/διαγνωσμένη Ιλαρά Κάθε πολυανθεκτικό βακτήριο το οποίο μπορεί να μεταδοθεί αερογενώς Επιπλέον και προφυλάξεις επαφής στα εξής: Σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο (SARS) Ανεμοβλογιά/ Έρπης ζωστήρας (σε ανοσοκατασταλμένους) Αιμορραγικός πυρετός (Εbola)

23 Ο Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων Μονώσεις ασθενών Καθορισμός μονώσεων σε όλο το νοσοκομείο και εφαρμογή πολιτικής μονώσεων ή συν-νοσηλείας ογκολογικών ασθενών που είναι: α) ανοσοκατασταλμένοι β) ουδετεροπενικοί γ) φέρουν κάποιο MDRO (ενημέρωση φακέλλου νοσηλείας και έντυπο Πολυανθεκτικού Μικροοργανισμού) δ) ασθενείς με Tb, γρίπη, clostridium difficile, candida μυκηταιμία και αντίστοιχα οδηγίες για ποια μέτρα (?) πρέπει να εφαρμοστούν ανά περίπτωση

24 Ο Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων Εκπαίδευση Εκπαίδευση για την έγκαιρη αναγνώριση σημείων λοίμωξης {ΚΦΚ, καθετήρα κύστεως, χειρουργικών τραυμάτων για χειρουργικούς ογκολογικούς ασθενείς) και VAP (για διασωληνωμένους ογκολογικούς ασθενείς)} ή/και αξιολόγηση του ΠΥΡΕΤΟΥ και της γενικής κατάστασης του ογκολογικού ασθενούς

25 Ο Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων Εποπτεία & Τεκμηρίωση Eποπτεία για εφαρμογή των δεσμών μέτρων/φροντίδας (care bundles) Εργαστηριακή τεκμηρίωση λοιμώξεων από τις καθημερινές καλλιέργειες από το μικροβιολογικό εργαστήριο και ενημέρωση του θεράποντος και της προϊσταμένης

26 Ο Νοσηλευτής Επιτήρησης Λοιμώξεων... και ακόμη Απομάκρυνση φυτών και λουλουδιών Είδη Υγιεινής Νεροχύτες Συσκευές Ύγρανσης Νεφελοποιητές Κατασκευές- Ανακαινίσεις στο Νοσοκομείο Μολυσμένα υλικά πυρασφάλειας Νοσοκομειακό σύστημα παροχής νερού Χρήση φίλτρων HEPA Αερισμός (αερογενή κονίδια σπόροι του aspergillus spp) Περιορισμός επισκεπτηρίου και ενημέρωση για τα μέτρα πρόληψης στους ογκολογικούς ασθενείς σε περίπτωση ιογενούς λοίμωξης

27 Ο κλινικός Ογκολογικός Νοσηλευτής Έγκαιρη αναγνώριση σημείων που μπορεί να υποκρύπτουν κάποια λοίμωξη (πυρετός, διάρροια, εκρροή ορού ή ερύθημα στο τραύμα) Καθημερινή περιποίηση στόματος και δέρματος ασθενών Διατήρηση χώρων εργασίας καθαρών σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΝΛ για περιορισμό λοιμώξεων Νοσηλεία ουδετεροπενικού ασθενή σε δωμάτιο μόνωσης εφαρμόζοντας όλα τα προβλεπόμενα μέτρα από τη ΝΕΛ (μέτρα επαφής, Προσωπικός Προστατευτικός Εξοπλισμός). Σήμανση θαλάμου/φακέλου Νοσηλεία ασθενή με ΠΑΜ. Σήμανση θαλάμου/φακέλου έντυπο ΠΑΜ Περιορισμός επισκεπτηρίου Εκπαίδευση ασθενών και φροντιστών για διατροφή, υγιεινή στόματος και δέρματος και έγκαιρη αναγνώριση σημείων λοίμωξης

28 Ο κλινικός Ογκολογικός Νοσηλευτής Ασφαλής και σωστή αποθήκευση φαρμάκων Ασφαλής προετοιμασία και χορήγηση διαλυμάτων Ασφαλής απόρριψη αιχμηρών Καθημερινός καθαρισμός κλινών, κομοδίνων και καθισμάτων Απολύμανση όλων των μηχανημάτων που μολύνονται με εκκρίσεις Καλός καθαρισμός χώρου ασθενούς μετά το εξιτήριο

29 Ο κλινικός Ογκολογικός Νοσηλευτής Care Bundles Εφαρμογή care bundle Περιφερικών Φλεβικών Καθετήρων - ΠΦΚ α) εκτίμηση της αναγκαιότητας της χρήσης του ΠΦΚ β) αφαίρεση των ΠΦΚ αν υπάρχει εξαγγείωση ή φλεγμονή γ) εκτίμηση ότι τα επιθέματα των ΠΦΚ είναι άθικτα δ) αφαίρεση των ΠΦΚ που είναι τοποθετημένοι πάνω >96 ώρες ε) υγιεινή των χεριών πριν και μετά από κάθε χειρισμό ΠΦΚ

30 Ο κλινικός Ογκολογικός Νοσηλευτής Care Bundles Εφαρμογή care bundle ΚΦΚ (ΚΕΕΛΠΝΟ 2014) / ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΦΚ Εφαρμογή της υγιεινής των χεριών πριν την τοποθέτηση Χρησιμοποίηση άσηπτης τεχνικής - Χρήση εξοπλισμού ατομικής προστασίας Αντισηψία δέρματος με χλωρεξιδίνη >0.5% σε διάλυμμα ισοπροπυλικής αλκοόλης 70% Τοποθέτηση σε υποκλείδιο ή έσω σφαγίτιδα φλέβα, αποφυγή μηριαίας σε ενήλικες (για τα Implanted Ports προτιμάται συνήθως η δεξιά σφαγίτιδα φλέβα, ενώ τα PICC lines εισάγονται σε μια περιφερική φλέβα συνήθως των άνω άκρων) Κάλυψη της θέσης εισόδου με αποστειρωμένο, διαφανές και ημιδιαπερατό επίθεμα

31 Ο κλινικός Ογκολογικός Νοσηλευτής Care Bundles Εφαρμογή care bundle ΚΦΚ (ΚΕΕΛΠΝΟ 2014) / ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΦΚ Εφαρμογή της υγιεινής των χεριών πριν και μετά οποιονδήποτε χειρισμό του ΚΦΚ Αντισηψία των αρμών σύνδεσης αμέσως πριν οποιονδήποτε χειρισμό του ΚΦΚ με χλωρεξιδίνη, ιωδιούχο ποβιδόνη ή ισοπροπυλική αλκοόλη 70% Διαχείριση του συστήματος του ΚΦΚ μόνο με αποστειρωμένα υλικά Αντικατάσταση των επιθεμάτων όταν είναι υγρά, ρυπαρά ή έχουν αποκολληθεί, με άσηπτη τεχνική

32 Ο κλινικός Ογκολογικός Νοσηλευτής Care Bundles Εφαρμογή care bundle για την πρόληψη λοιμώξεων του χειρουργικού πεδίου (ΚΕΕΛΠΝΟ 2014) Εφαρμογή care bundle για την πρόληψη λοιμώξεων σχετιζόμενες με τον καθετηριασμό της ουροδόχου κύστεως (ΚΕΕΛΠΝΟ 2014) Καθημερινός καθαρισμός του στομίου της ουρήθρας με σαπούνι και νερό.

33 Ο Νοσηλευτής - Σύνδεσμος Ο υπεύθυνος νοσηλευτής για τη διαχείριση των λοιμώξεων στο κάθε τμήμα βρίσκεται σε συνεχή επικοινωνία με την ΝΕΛ

34 Ο Κοινοτικός Νοσηλευτής Πριν την περίοδο της ανοσοκαταστολής α) λήψη ιστορικού προηγούμενης έκθεσης σε M.Tuberculosis και άλλα παθογόνα β) τοποθέτηση ενδαγγειακών καθετήρων μακράς παραμονής πριν ο ασθενής βρεθεί σε κατάσταση ουδετεροπενίας γ) ακύρωση διενέργειας οπoιασδήποτε μη επείγουσας χειρουργικής επέμβασης εάν ο ασθενής πάσχει από οποιαδήποτε λοίμωξη έστω και απομακρυσμένη από το σημείο της επέμβασης δ) μείωση και διακοπή του καπνίσματος όσο το δυνατόν πιο έγκαιρα

35 Ο Κοινοτικός Νοσηλευτής Πριν την περίοδο της ανοσοκαταστολής ε) φροντίδα των δοντιών πριν την έναρξη θεραπειών που μπορεί να προκαλέσουν στοματίτιδα στ) θεραπεία λοιμώξεων του στόματος ζ) θεραπεία οποιουδήποτε χρόνιου δερματικού προβλήματος, προβλήματος του τριχωτού της κεφαλής ή μυκητιάσεις των νυχιών

36 Ο Κοινοτικός Νοσηλευτής Πριν ή μετά την περίοδο της ανοσοκαταστολής α) Ενημέρωση ασθενών και φροντιστών για την αναγκαιότητα της εμβολιαστικής κάλυψης για τον ιό της γρίπης, τον πνευμονιόκοκκο, τον αιμόφιλο της ινφλουέντζας κ.ά. Εμβόλια από ΖΩΝΤΕΣ ΕΞΑΣΘΕΝΗΜΕΝΟΥΣ ΙΟΥΣ ή ΜΙΚΡΟΒΙΑ ΑΝΤΕΝΔΕΙΚΝΥΝΤΑΙ σε ασθενείς με ανοσοκαταστολή! β) Οδηγίες για κατάλληλη δίαιτα (σωστή παρασκευή φαγητών, αποφυγή ωμών φρούτων και λαχανικών) γ) Εκπαίδευση φροντιστών και ασθενών στην αναγνώριση σημείων λοίμωξης

37 Ο Κοινοτικός Νοσηλευτής Πριν ή μετά την περίοδο της ανοσοκαταστολής δ) Εκπαίδευση φροντιστών και ασθενούς σε περίοδο έξαρσης ιογενών λοιμώξεων για τον περιορισμό μετακινήσεων, αποφυγή μέσων μεταφοράς, χρήση μάσκας. ε) Αυστηρή τήρηση κανόνων υγιεινής των χεριών και σχολαστικής καθαριότητας των χώρων του ασθενούς. στ) Τακτική συντήρηση κλιματιστικών, ξεσκόνισμα ανεμιστήρων, Ο ασθενής να μην είναι στο χώρο, όταν γίνονται εργασίες, εισπνοή μυκήτων (enviromental fungi) ζ) Αποφυγή επαφής με ζώα

38 Ο Νοσηλευτής της Βραχείας Νοσηλείας Εφαρμόζει τις δέσμες μέτρων για τους ΠΦΚ και τους ΚΦΚ, όπως ο κλινικός Ογκολογικός Νοσηλευτής, με ιδιαίτερη έμφαση στην αντισηψία των άκρων συνδέσεων των συσκευών εγχύσεως. Απολύμανση κλινών και καθισμάτων μεταξύ των θεραπευτικών συνεδριών.

39 Ο ογκολογικός ασθενής που προσέρχεται ως επείγον περιστατικό μπορεί να έχει ήδη εγκατεστημένη λοίμωξη ή να είναι σε κίνδυνο για ανάπτυξη λοίμωξης! Ο Νοσηλευτής του ΤΕΠ Προφυλάξεις επαφής και Βασικές προφυλάξεις. Μόνωση (κατά το δυνατόν) Απολύμανση εξεταστικής κλίνης

40

41 ΕΙΔΗ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΣΤΑ ΤΕΠ Λοιμώξεις κοινότητας Ασθενείς αποικισμένοι από προηγούμενη νοσηλεία (υποχρεωμένοι βάση νομοθεσίας ΦΕΚ 288/294 να φέρουν έντυπο συμπληρωμένο από το θεράποντα ιατρό που συνοδεύει το εξιτήριο) Ασθενείς από διακομιδή από άλλο νοσοκομείο (πρέπει να συνοδεύονται από έντυπο ή να υπάρχει τηλεφωνική ενημέρωση από το άλλο νοσοκομείο) Ασθενείς οι οποίοι λόγω μη τήρησης βασικών μέτρων επαφής θα αποικισθούν στα ΤΕΠ/Κλινική/ΜΕΘ με πολυανθεκτικό μικροοργανισμό με πιθανότητα εκδήλωσης λοίμωξης

42 Ύποπτα ή πιθανά κρούσματα Οποιοδήποτε κρούσμα δεν είναι επιβεβαιωμένο το αντιμετωπίζουμε ως ύποπτο ή πιθανό (γρίπη, φυματίωση, μηνιγγίτιδα, αιμορραγικοί πυρετοί- Ebola, ιός του Δυτικού Νείλου, SARS) Ουδετεροπενικοί ασθενείς: Πρέπει να τοποθετούνται σε μόνωση και μακριά από γνωστά εμπύρετα Ασθενείς με γνωστό λοιμώδες νόσημα (HIV, HBV, HCV)

43 ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΤΩΝ ΤΕΠ Πρότυπο ΤΕΠ Καλύτερη εποπτεία των χώρων εισόδου Κάλυψη των δύο εισόδων με κοινό προσωπικό φύλαξης-ασφάλειας Ένας ενιαίος νοσηλευτικός σταθμός διαλογής (triage) Εξοικονόμηση πολύτιμων νοσηλευτικών πόρων από τη διαλογή και κατανομή σε άλλες θέσεις εργασίας όπου απαιτείται νοσηλευτική στελέχωση και δεν είναι πάντοτε εφικτή

44 Ανοικτού τύπου ΤΕΠ Η σύγχρονη τάση που ακολουθείται είναι η κατασκευή και λειτουργία ιατρείων πολλαπλών χρήσεων Ταχύτερη αντιμετώπιση και διακίνηση περιστατικών Καλύτερη οργάνωση και εφαρμογή πρωτοκόλλων Το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό κινείται προς τον ασθενή και όχι ο ασθενής προς αυτούς Δεν υπάρχει προκαθορισμένος χώρος εξέτασης για κάθε ιατρική ειδικότητα

45 Ανεξαρτήτως του είδους της χωροταξίας των ΤΕΠ είναι επιβεβλημένη η ορθή διαχείριση των παραπάνω κατηγοριών ασθενών για την πρόληψη λοιμώξεων αλλά και τη διαχείριση ασθενών με ήδη εγκατεστημένη λοίμωξη

46 ΤΕΠ Τα ΤΕΠ αποτελούν το πρώτο τμήμα υποδοχής των ασθενών με συνέπεια πολλοί χειρισμοί να γίνονται λανθασμένα και χωρίς την εφαρμογή δέσμης μέτρων (π.χ. καθετηριασμός ουροδόχου κύστης) με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης λοιμώξεων

47 ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΛΟΙΜΩΞΕΩΝ ΣΤΑ ΤΕΠ 1. Ιδανικά ορισμένος χώρος ως απομόνωση όπου θα γίνεται υποδοχή των περιστατικών που χρήζουν ιδιαίτερης φροντίδας 2. Γεωγραφικός διαχωρισμός περιστατικών με τα πιο επικίνδυνα να τοποθετούνται στις άκρες του χώρου του ΤΕΠ 3. Σε περιόδους επιδημιών π.χ. ιός γρίπης να ορίζεται ειδικός χώρος για την υποδοχή των περιστατικών (οικίσκος πλησίον της πύλης εισόδου) 4. Σε ειδικές περιπτώσεις ιογενών λοιμωδών περιστατικών π.χ. ιός Δυτικού Νείλου, ιός Ebola, ιός Zika και άλλα, το ΚΕΕΛΠΝΟ: α) έχει εκδώσει ειδικές οδηγίες μέτρων προφύλαξης και διαχείρισης του περιστατικού (ειδική ενδυμασία, μάσκα υψηλής αναπνευστικής προστασίας, γαλότσες) που χρήζει ειδική εκπαίδευση του προσωπικού για την ορθή εφαρμογή και αφαίρεση αυτών β) ορίζονται ειδικά νοσοκομεία υποδοχής αυτών των περιστατικών και γ) ορίζονται κέντρα αναφοράς διαχείρισης των δειγμάτων ανάλογα με το επίπεδο επικινδυνότητας του λοιμωξιογόνου παράγοντα και το επίπεδο βιοασφάλειας που απαιτείται

48 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΛΟΓΗΣ Είναι πολύ σημαντικό η διαλογή του ΤΕΠ να λειτουργεί ως φραγμός για τα ύποπτα περιστατικά και να τίθενται οι βασικές/ειδικές προφυλάξεις πριν εισέλθει ο ασθενής στον χώρο του ΤΕΠ και να ενημερώνει τα λοιπό ιατρονοσηλευτικό προσωπικό προκειμένου να γίνουν οι κατάλληλοι χειρισμοί διαχείρισης του ύποπτου, πιθανού ή επιβεβαιωμένου κρούσματος

49 ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ Όλοι οι ασθενείς του ΤΕΠ θα πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ασθενείς με δυνητικό αποικισμό ή λοίμωξη

50 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΣΘΕΝΟΥΣ ΜΕ ΓΝΩΣΤΗ ΛΟΙΜΩΞΗ/ΑΠΟΙΚΙΣΜΟ ΑΠΟ ΠΟΛΥΑΝΘΕΚΤΙΚΟ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΟ Ιδανικά απαιτείται μόνωση Αν δεν υπάρχει η δυνατότητα μόνωσης εφαρμόζουμε γεωγραφικό διαχωρισμό Λαμβάνουμε βασικές προφυλάξεις και προφυλάξεις επαφής Ενημερώνουμε τους συνοδούς Ενημερώνουμε τα τμήματα υποδοχής (π.χ. αξονικός τομογράφος, ακτινοδιαγνωστικό, κλινική)

51 Αναλόγως της πορείας που θα ακολουθήσει ο ασθενής γίνεται απολύμανση της μόνωσης ή της εξεταστικής κλίνης Χρησιμοποιείται προστατευτικός ατομικός εξοπλισμός (προφυλάξεις επαφής) Ασχολείται ένας νοσηλευτής με το περιστατικό μέχρι τη διεκπεραίωσή του Κατάλληλη εκπαίδευση του νοσηλευτή για την ορθή διαχείριση τέτοιων περιστατικών από τους Ν.Ε.Λ. και την Ε.Ν.Λ.

52 ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΛΟΙΜΩΞΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ Λοίμωξη αναπνευστικού, πνευμονία και άλλα Επειδή δεν γνωρίζουμε την προέλευση της λοίμωξης (βακτηριακή ή ιογενής) θα πρέπει να την αντιμετωπίζουμε ως βακτηριακή Έτσι εφαρμόζουμε βασικές προφυλάξεις και αναλόγως συμπτωμάτων προφυλάξεις σταγονιδίων ή αερογενείς Απολύμανση κατά την αποχώρηση του ασθενή Ενημέρωση του τμήματος που θα υποδεχθεί τον ασθενή

53 ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΠΡΟΕΡΧΟΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΑΛΛΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ Αν κατά τη διακομιδή δεν συνοδεύονται από έντυπο στο οποίο να αναγράφεται γνωστός πολυανθεκτικός μικροοργανισμός, τους αντιμετωπίζουμε ως ασθενείς με αποικισμό ή λοίμωξη Γίνεται γεωγραφικός διαχωρισμός Λαμβάνονται βασικές προφυλάξεις και προφυλάξεις επαφής Αν ο ασθενής προέρχεται από ΜΕΘ τίθεται σε μόνωση Γίνεται απολύμανση μετά την αποχώρηση του ασθενή

54 ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΑΕΡΟΓΕΝΩΣ ΜΕΤΑΔΙΔΟΜΕΝΟ ΝΟΣΗΜΑ ΜΕ ΣΤΑΓΟΝΙΔΙΑ ΜΕ ΕΠΑΦΗ Εφαρμογή βασικών και ειδικών προφυλάξεων αναλόγως του νοσήματος Ενημέρωση του τμήματος που θα υποδεχθεί τον ασθενή προκειμένου να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα Απολύμανση μετά την αποχώρηση του ασθενή Αποκλειστικός νοσηλευτής Ατομικός εξοπλισμός για τον ασθενή

55 ΟΥΔΕΤΕΡΟΠΕΝΙΚΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ Τοποθέτηση απλής μάσκας κατά τη διαλογή Λήψη μέτρων για ουδετεροπενικούς ασθενείς Απομόνωση του ασθενή από άλλους ασθενείς με εμπύρετο ή άλλο μεταδοτικό νόσημα Προστασία του ασθενή κατά τη μεταφορά του στα διάφορα τμήματα του νοσοκομείου Ατομικός εξοπλισμός για τον ασθενή Αποκλειστικός νοσηλευτής Ενημέρωση του τμήματος που θα τον υποδεχθεί

56 ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ HIV-HBV-HCV Υπάρχει άγνοια από πλευράς νοσηλευτών στο χειρισμό τέτοιων περιστατικών Έγκειται στην ευσυνειδησία του ασθενή να ενημερώσει το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό για το γεγονός ότι πάσχει από λοιμώδες νόσημα Λαμβάνουμε βασικές προφυλάξεις

57 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΜΟΛΥΣΜΑΤΙΚΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Τα απόβλητα που προέρχονται από ασθενείς με γνωστό πολυανθεκτικό μικροοργανισμό ή με γνωστό λοιμώδες νόσημα (ή έστω επί υποψίας) τοποθετούνται σε κίτρινο κυτίο καθώς οδηγούνται προς αποστείρωση

58 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Τα ΤΕΠ αποτελούν από μόνα τους ένα ιδιαίτερο τμήμα του νοσοκομείου Τα περιστατικά που διαχειρίζονται είναι αγνώστου προελεύσεως (αποικισμός; λοίμωξη; λοιμώδες νόσημα;) Χρειάζεται συνεχής ενημέρωση, εκπαίδευση και εξειδίκευση νοσηλευτών σε μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης λοιμώξεων Πρέπει να υπάρχει συνεχής επαφή με το ΝΕΛ και την ΕΝΛ για οτιδήποτε δεν γνωρίζουν και καλούνται να διαχειρισθούν