Σχεδιασμός οικολογικών γειτονιών*

Transcript

1 Σχεδιασμός οικολογικών γειτονιών* Βάση της διάλεξης είναι η ερευνητική εργασία με τίτλο «Οικολογικές γειτονιές σε χώρες της Ευρώπης» των Κατεργιανάκη Ευγενία, Μουσταφατζή Βασιλική, Τζιραλή Αννα-Μαρία με Επιβλέπουσα καθηγήτρια την Μ. Γραφάκου, Ιούλιος 2012

2 Hafencity, Αμβούργο, Γερμανία

3 Hafencity, Αμβούργο, Γερμανία Η περιοχή Hafencity, «η πόλη του μέλλοντος», βρίσκεται στο Αμβούργο στη βόρεια Γερμανία, που αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη της (μετά το Βερολίνο) και το μεγαλύτερο λιμάνι της. Το έργο αφορά την ανάπλαση μιας πρώην βιομηχανικής και λιμενικής ζώνης με την μετακίνηση των εν λόγω εγκαταστάσεων δυτικότερα της περιοχής. Εχει έκταση 156 εκτάρια, με περισσότερα από 55 εκτάρια να αντιστοιχούν στην υδάτινη επιφάνεια. Αποτελεί αστική επέκταση του κέντρου της πόλης, του οποίου την έκταση θα αυξήσει κατά 40% περίπου, αποτρέποντας την εξάπλωση της πόλης περιφερειακά.

4 Hafencity, Αμβούργο, Γερμανία Με την προβλεπόμενη ολοκλήρωση του προγράμματος το 2025, θα στεγάζονται κάτοικοι σε κατοικίες, και θα παρέχονται περισσότερες από θέσεις εργασίας.

5 Οι ενδιαφερόμενοι αγοραστές για την ανάπτυξη των οικοπέδων που προβλέπονται για τη χρήση κατοικίας οφείλουν να διεξάγουν αρχιτεκτονικό διαγωνισμό και να υποβάλλουν την πρόταση που θα επιλεχθεί στον φορέα Hafencity Hamburg GmbH. Η λύση κρίνεται σύμφωνα με ποιοτικά κριτήρια, τη δημιουργικότητα, την ενεργειακή απόδοση και την επιτυχή ανάμειξη των ποικίλων χρήσεων.

6 Μέτωπο από τη θάλασσα Φυτεμένες αναβαθμίδες «Marco Polo»

7 Διαμόρφωση καθιστικών και περιπάτου κατά μήκος του μετώπου προς τον ποταμό Έλβα

8 Bo01, Μάλμε, Σουηδία Στόχος του έργου ήταν η γειτονιά να αποτελέσει διεθνές παράδειγμα δημιουργίας ενός πυκνού δομημένου περιβάλλοντος σύμφωνα με τις αρχές της αειφορίας.

9 Η επέκταση του Μάλμε θα συνοδεύεται με συνέχιση των κύριων οδικών αρτηριών και τη διαμόρφωση δικτύου πεζοδρόμων, που θα συνδέουν παλαιά και νέα σημαντικά μέρη. Δίκτυο πράσινων χώρων και σύνδεσή τους.

10 Σκαριφήματα ιδέας διάσπασης του αρχικού κανάβου στο εσωτερικό των οικοδομικών τετραγώνων

11 Στο εσωτερικό της «αγκαλιάς» του κτιριακού όγκου διαμορφώνεται εσωτερική αυλή με πράσινο για την επαφή των κατοίκων, σε επίπεδο οικιστικού συγκροτήματος.

12 «Πράσινα σημεία» - Διαμόρφωση ημι-φυσικού βιότοπου Φυτεμένη στέγη Η επίτευξη της ποιότητας σε επίπεδο αρχιτεκτονικού σχεδιασμού τόσο των δημόσιων όσο και των ιδιωτικών χώρων επιτεύχθηκε σε ικανοποιητικό βαθμό. Επίσης, η παρουσία του υδάτινου στοιχείου στην περιοχή έχει εκτιμηθεί σε μεγάλο βαθμό από τους κατοίκους και ιδιαίτερα από τα παιδιά, καθώς προσφέρει ποικιλία στους δημόσιους χώρους. Το έργο έχει αναγνωριστεί διεθνώς και δέχεται επισκέψεις από επαγγελματίες για μελέτη και από τουρίστες. Σταθμός ανεφοδιασμού αυτοκινήτων με εναλλακτικά καύσιμα

13 Hammarby Sjöstad, Στοκχόλμη, Σουηδία Το σχέδιο ανάπλασης είχε ως στόχο τη μετατροπή των παλαιών βιομηχανικών περιοχών σε ελκυστικούς χώρους κατοίκησης. Το συγκρότημα καταλαμβάνει έκταση 204 εκταρίων και προβλέπεται να περιλαμβάνει περίπου διαμερίσματα για κατοίκους και m² χώρων γραφείων. Εχει εύκολη σύνδεση με το κέντρο της Στοκχόλμης. Η αστική του μορφή αντικατοπτρίζει αυτή της Στοκχόλμης ως προς την πυκνότητα, τη διαμόρφωση των οικοδομικών τετραγώνων, και το δίκτυο των δρόμων.

14

15 Άποψη της περιοχής

16 Ecoviikki, Ελσίνκι, Φινλανδία Ο οικισμός καταλαμβάνει έκταση 23 εκταρίων, με περίπου 800 μονάδες για τη στέγαση κατοίκων. Στο βόρειο τμήμα του υπάρχει η κατοικημένη περιοχή του Latokartno, ενώ δυτικά βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου του Ελσίνκι. Ο ποταμός Viikonoja περιγράφει την ανατολική του πλευρά και επεκτείνεται νότια, σαν διαχωριστικό όριο μεταξύ του οικισμού και των πράσινων εκτάσεων που τον περιβάλλουν. Κάτοψη Εcoviikki

17 Στον οικισμό υπάρχουν οργανωμένοι παιδικοί σταθμοί, σχεδιασμένοι με βιοκλιματικές αρχές. Οι τοπικές υπηρεσίες συγκεντρώνονται στη δημόσια πλατεία, κοντά στο χώρο της εκπαίδευσης, όπου υπάρχουν το κοινωνικό και υγειονομικό κέντρο, τοπικά καταστήματα, χώροι αναψυχής και η λέσχη της περιοχής.. Εκτός από τους κοινόχρηστους χώρους πρασίνου, οι κατοικίες διαθέτουν και ιδιωτικούς κήπους για την καλλιέργεια τοπικών φυτών. Στην περιοχή ενισχύεται η χρήση ποδηλάτου, με ποδηλατικές διαδρομές που διασχίζουν τον οικισμό, ενώ πραγματοποιούνται συχνά δρομολόγια λεωφορείων προς το κέντρο της πόλης του Ελσίνκι. Οι θέσεις στάθμευσης έχουν οριστεί κατά μήκος των δρόμων και μπορούν να αγοραστούν από τους κατοίκους, οι οποίοι αναλαμβάνουν στη συνέχεια τη συντήρησή τους Χάρτης Χρήσεων γης

18 Adamstown, Δουβλίνο, Ιρλανδία Συνολικά προβλέπεται η δημιουργία από εώς οικιστικών μονάδων, με στόχο να φιλοξενήσουν κατοίκους, μέχρι το 2016.

19 Συνολικά προβλέπεται η δημιουργία από εώς οικιστικών μονάδων, με στόχο να φιλοξενήσουν κατοίκους, μέχρι το 2016.

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30 Όσον αφορά την αρχιτεκτονική των κτιρίων, υπάρχει μεγάλη ποικιλία στις συνθετικές μορφές, με διαφοροποιήσεις στο καθένα από τα 11 τμήματα του οικισμού, στα δομικά υλικά, στα χρώματα των κτιρίων, στις αναλογίες και στις τυπολογίες. Με σκοπό την επίτευξη μικρότερων μετακινήσειων και την προώθηση της μετακίνησης με τα πόδια, τα μεγέθη των οικοδομικών τετραγώνων είναι από 0,4 εκτάρια έως 1, και οι διαστάσεις που αναπτύσσονται συνήθως είναι 50m x80m, 65m x65m, 100m x100m ή 80m x120m.

31 ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΘΗΝΑΣ Πρόγραμμα Στρατηγικών Αναπλάσεων σε πυκνοδομημένες περιοχές κατοικίας / μικτών χρήσεων. Η περίπτωση της περιοχής από την πλατεία Βάθης έως τα Άνω και Κάτω Πατήσια:Μία «κατά προτεραιότητα περιοχή ανάπλασης / αναβάθμισης» Ομάδα εργασίας: Μαρία Καλαντζοπούλου, Συγκοινωνιολόγος Πολεοδόμος ΥΔ ΕΜΠ, Πασχάλης Σαμαρίνης, Αρχιτέκτων Πολεοδόμος ΥΔ ΕΜΠ, Ευαγγελία Χατζηκωνσταντίνου, Αρχιτέκτων Πολεοδόμος ΥΔ ΕΜΠ. Αθήνα, 2011

32 Σήμερα, τα προβλήματα του κέντρου έχουν ενταθεί, είναι πολύπλευρα και σε ορισμένες περιπτώσεις αποκτούν πρωτόγνωρες εκφάνσεις, με την υποβάθμιση εκτεταμένων περιοχών, την περιθωριοποίηση κοινωνικών ομάδων, την οικονομική και περιβαλλοντική απαξίωση. Παρόλα αυτά, το Κέντρο Πόλης της Αθήνας, που αποτελεί μία ενδιάμεση γεωγραφική περιοχή μεταξύ Ιστορικού και Μητροπολιτικού Κέντρου, συνεχίζει να συνιστά έναν τόπο δυναμικό, ζωντανό, πολυλειτουργικό, με μοναδικές ποιότητες και πλούτο. Από αυτή την άποψη, τα προβλήματά του αποτελούν ταυτόχρονα προκλήσεις για το σχεδιασμό, αλλά και για την άσκηση μιας ολοκληρωμένης πολιτικής για την πόλη.

33

34 Τα τελευταία χρόνια πολλές κεντρικές περιοχές της Αθήνας αντιμετωπίζουν σημαντικά πολεοδομικά προβλήματα, τα οποία έχουν κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές προεκτάσεις. Ήδη από τη δεκαετία του 80, εντοπίζονταν προβλήματα που αφορούσαν, τόσο στη συνολική συγκρότηση της πόλης,όσο και στο επίπεδο της γειτονιάς και στο περιβάλλον της κατοικίας.ταυτόχρονα, παρατηρούνταν τάσεις μετεγκατάστασης των παλαιών κατοίκων από το κέντρο προς τα επεκτεινόμενα προάστια της πόλης. Πλατεία Βάθης 1964 Σήμερα, τα προβλήματα του κέντρου έχουν ενταθεί, είναι πολύπλευρα και σε ορισμένες περιπτώσεις αποκτούν πρωτόγνωρες εκφάνσεις, με την υποβάθμιση εκτεταμένων περιοχών, την περιθωριοποίηση κοινωνικών ομάδων, την οικονομική και περιβαλλοντική απαξίωση. Περιοχή γύρω από την Πλατεία Βάθης σήμερα

35 Οι δράσεις για την αναβάθμιση της Περιοχής εντάσσονται σε δύο κατευθύνσεις: Αναβάθμιση του δημόσιου και ιδιωτικού αδόμητου χώρου Ενίσχυση του πολυλειτουργικού χαρακτήρα της Περιοχής Μελέτης με κίνητρα για την παραμονή της κατοικίας και των χρήσεων που τη συνοδεύουν. Ανω Πατήσια

36 Τα βασικά στοιχεία της περιοχή είναι: Κυρίαρχη χρήση κατοικίας αλλά και εμπορίου, στα ισόγεια των πολυκατοικιών, με έντονο χαρακτήρα πολυλειτουργικότητας. Υποβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, έλλειψη ελεύθερων χώρων και χώρων πρασίνου. Σύμφωνα με καταγραφή του Δήμου Αθηναίων η περιοχή έχει τα χαμηλότερα ποσοστά πρασίνου γειτονιάς / κάτοικο στο Λεκανοπέδιο, μόλις 0,6-1,4 m2/κάτοικο. Υποβάθμιση του κτιριακού αποθέματος, αλλά και ύπαρξη αξιόλογου αρχιτεκτονικού δυναμικού. Οικονομική απαξίωση της περιοχής, πτώση των αξιών γης και κρίση του τοπικού εμπορίου. Μεταβολή της κοινωνικής σύνθεσης της περιοχής, η οποία έχει οδηγήσει σε κοινωνικές εντάσεις και ρήξεις. Περιθωριοποίηση και διαρκώς επιδεινούμενες συνθήκες διαβίωσης ενός τμήματος των κατοίκων, ειδικότερα των μεταναστών. Κάτω Πατήσια

37 Για την άρση της μονοκεντρικότητας της πόλης προτεινόταν «η συγκρότηση πολυλειτουργικών κέντρων, με τόνωση των λειτουργιών που λείπουν». Σε αυτή την κατεύθυνση, προτείνονταν ζώνες ειδικών κινήτρων (πολεοδομικά, οικονομικά) στους βασικούς πυρήνες των κέντρων, αλλά και βελτίωση της ελκυστικότητάς τους, με εκτεταμένες πεζοδρομήσεις και άλλες επεμβάσεις στο δημόσιο χώρο.

38 Για την τόνωση και αναβάθμιση της ποιότητας της κατοικίας προτείνονταν αναπλάσεις σε υποβαθμισμένες περιοχές, κυκλοφοριακές ρυθμίσεις με εκτεταμένες πεζοδρομήσεις, αποκατάσταση παραδοσιακών κτιρίων και κτιρίων του μεσοπολέμου και απομάκρυνση οχλουσών χρήσεων. Ειδικά για το κέντρο του Δήμου, υπήρχε πρόβλεψη για επαναφορά της χρήσης της κατοικίας σε κτίρια γραφείων, μέσω κατάλληλων μηχανισμών. Τέλος, ιδιαίτερη πρόνοια δινόταν στην εξασφάλιση του απαραίτητου, βάσει σταθεροτύπων, κοινωνικού εξοπλισμού, όπως παιδικοί σταθμοί, σχολεία, χώροι για ηλικιωμένους, χώροι άθλησης κλπ.

39 Πολεοδομική Μελέτη «Γειτονιάς Πιλότου». Περιοχή Κολιάτσου- Πατήσια, 1992 Οι βασικές κατευθύνσεις σχεδιασμού της αρχικής πρότασης αφορούν: Στον καθορισμό των κέντρων των επιμέρους οικιστικών ενοτήτων, με κύρια χρήση την αναψυχή και το κοινόχρηστο πράσινο. Προτείνονται πέντε κέντρα γειτονιάς στις πλατείες. Στην επικοινωνία των παραπάνω κέντρων, καθώς και των γειτονιών μεταξύ τους, με τη δημιουργία πλέγματος πεζοδρόμων παρκοπεζοδρόμων. Στον εξοπλισμό των κέντρων γειτονιάς με τις απαραίτητες κοινωνικές λειτουργίες (πράσινο, αθλητισμός, σχολεία, πολιτιστικές λειτουργίες, κέντρο υγείας). Ενοποίηση των ακαλύπτων στα ΟΤ. Προσπάθεια τόνωσης τοπικού εμπορίου και αναψυχής. Διαμόρφωση της κυκλοφορίας και της στάθμευσης. Με τον τρόπο αυτόδημιουργούνται διευρυμένες ενότητες για την κίνηση των πεζών και παράλληλα,αποκλείονται οι διαμπερείς κινήσεις του αυτοκινήτου.

40 Η μελέτη οργανώνει το Πρόγραμμα ανάπλασης σε 8 Υποπρογράμματα κοινόχρηστων χώρων - πρασίνου - πεζοδρόμων και σημειακών παρεμβάσεων. Κάθε υποπρόγραμμα αποτελείται από ένα ή περισσότερα μέτρα. Τα μέτρα αυτά είναι: Πεζοδρομήσεις Διαπλατύνσεις πεζοδρομίων, με ενίσχυση της φύτευσης και διαμόρφωση οργανωμένων χώρων στάσης και στάθμευσης αυτοκινήτων Διαμόρφωση κοινόχρηστων χώρων Διαμόρφωση χώρων κατάλληλων για κοινωνική υποδομή Δημιουργία υπόγειων χώρων στάθμευσης Σύνθεση μιας ολοκληρωμένης πορείας πεζών από τα νότια της περιοχής προς τους ελεύθερους χώρους πρασίνου. Το δίκτυο ανοιχτών χώρων που προτείνεται από τη μελέτη της πλατείας Αμερικής βασίζεται στις κατευθύνσεις του ΓΠΣ και τους ήδη θεσμοθετημένους πεζοδρόμους. Περιοχή- Πλατεία Αμερικής,1994

41 Περιοχή Βικτώρια,1994 Το Σχέδιο συγκροτείται με δύο στρατηγικού τύπου παρεμβάσεις στο δημόσιο χώρο: α. Δημιουργία ενός ολοκληρωμένου δικτύου ανοιχτών χώρων με λειτουργική και περιβαλλοντική αξία που συνδέει τους σημαντικούς χώρους και πόλους έλξης της περιοχής. β. Παρέμβαση στο δίκτυο κυκλοφορίας οχημάτων και διαδρομών Μέσων ΜαζικήςΜεταφοράς (ΜΜΜ), με στόχο τον περιορισμό της διαμπερούς κίνησης μέσα στην περιοχή. Γενική περιγραφή δικτύου ανοιχτών χώρων: Ως πρωτεύοντες άξονες και πόλοι του δικτύου ανοιχτών χώρων προτείνονταν οι : Μάρνη Αβέρωφ, συνδέοντας την πλατεία Βάθης με το συγκρότημα Μουσείου -Πολυτεχνείου και την Τοσίτσα Μαυρομματαίων από Ηπείρου μέχρι πλατεία Αιγύπτου Αριστοτέλους Ρίζου τμ. της Γ Σεπτεμβρίου. Τύποι πεζοδρόμων. Αμιγείς πεζόδρομοι (Α) Αμιγείς πεζόδρομοι με κυκλοφορία Δημόσιων Μέσων Μαζικής Μεταφοράς (Β) Μικτοί πεζόδρομοι χαμηλού κυκλοφοριακού φόρτου (Γ)

42 Περιοχή Βικτώρια,1994 Μάρνη Πεζοδρόμηση της οδού Μάρνη και σύνδεση της πλατείας με την Πατησίων και το συγκρότημα Μουσείο Πολυτεχνείο. Πλατεία Αιγύπτου Προτείνεται η όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διαπλάτυνση των δύο πλατειών σε βάρος του κόμβου Αλεξάνδρας Πατησίων. Η παρουσία των ΚΤΕΛ Αττικής θεωρείται ως στοιχείο της ζωντάνιας της περιοχής και δεν προτείνεται η άμεση απομάκρυνσή τους. Πλατεία Βικτωρίας Περιγράφεται ως κεντρικός χώρος αναψυχής, κόμβος μετεπιβίβασης και τόπος συνάντησης της περιοχής. Με την πεζοδρόμηση της οδού Χέυδεν θεωρείται ότι θα αποφευχθούν οι διαμπερείς κινήσεις. Εσωτερικές οδοί Η προφανής λύση της πεζοδρόμησης και φύτευσης θα βελτίωνε σημαντικά τους δρόμους αυτούς, όμως θα δημιουργούσε σοβαρά προβλήματα τόσο στη στάθμευση, όσο και στην τοπική κυκλοφοριακή εξυπηρέτηση των κατοίκων. Κατά συνέπεια προτείνεται η λύση ενός δρόμου τοπικής κυκλοφορίας και διαμορφώσεις για τους πεζούς και το πράσινο με την αφαίρεση θέσεων στάθμευσης.

43 Π.Μ. Περιοχής Πλατείας Αττικής, Ήδη κατά τη δεκαετία του 90 επισημαίνονται στοιχεία σημαντικής υποβάθμισης. Ως βασικοί λόγοι της υποβάθμισης θεωρούνται: Η παντελής έλλειψη ελεύθερων χώρων και πρασίνου καθώς και χώρων παιδικού παιχνιδιού. Η διαμπερής βαριά κυκλοφορία προς τις εξόδους της πόλης. Το πρόβλημα της στάθμευσης. Οι υπερτοπικές χρήσεις που εγκαθίστανται στους μεγάλους οδικούς άξονες της Αχαρνών, της Λιοσίων και της Ιουλιανού. Η έλλειψη πολεοδομικής αυτοτέλειας με αντίκτυπο στις ελάχιστες κοινωνικές εξυπηρετήσεις της περιοχής. Η λειτουργία του σταθμού Λαρίσης και του σταθμού ΗΛΠΑΠ στην πλατεία Αττικής, η οποία αποτρέπει την ανάπτυξη του χαρακτήρα της γειτονιάς τουλάχιστον γύρω από την άμεση ζώνη επιρροής.

44 Κυκλοφοριακή Οργάνωση, Περιοχής Πλατείας Αττικής, Η πρόταση στο τελικό της στάδιο περιλαμβάνει μέτρα που αφορούν μεταξύ άλλων στον έλεγχο των χρήσεων γης με προστασία της κατοικίας στην απαλλοτρίωση και διαμόρφωση των προτεινόμενων χώρων πρασίνου και κοινωνικής υποδομής σε απαραίτητες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στην μελέτη και κατασκευή του δικτύου ροής πεζών στην εφαρμογή της πρότασης δημιουργίας υπόγειων χώρων στάθμευσης

45 Περιοχή Αγιος Παύλος, 1994 Η μελέτη προτείνει ειδικές ζώνες χρήσεων γης για την προστασία της κατοικίας και των ελεύθερων κοινόχρηστων χώρων, τροποποίηση των επιτρεπόμενων χρήσεων και όρων δόμησης και λοιπές παρεμβάσεις στην κατεύθυνση της μείωσης των προβλημάτων που δημιουργούνται εξαιτίας της αυξημένης πυκνότητας. Πρόκειται για θεσμοθετήσεις νέων κοινόχρηστων χώρων πρασίνου και στάθμευσης, τροποποιήσεις χρήσεων, διανοίξεις οδών, προτάσεις δημιουργίας παρόδιων στοών και διατήρησης των αξιόλογων κτιρίων και συνόλων της περιοχής.

46 Περιοχή Αγιος Παύλος, 1994

47 Περιοχή Πλατεία Βάθης Ομόνοια, Στόχοι της συγκεκριμένης μελέτης είναι: 1. Καθορισμός των χρήσεων γης, με βάση τις κατευθύνσεις του ΓΠΣ ώστε να υπάρξει καλύτερη λειτουργία του Κέντρου Πόλης και της περιοχής Γενικής κατοικίας. 2. Επαναφορά της κατοικίας σε όλη την περιοχή με τη δημιουργία περιβάλλοντος που θα είναι ελκυστικότερο για τη χρήση αυτή. 3. Απομάκρυνση των οχλουσών χρήσεων, 4. Ρύθμιση του κυκλοφοριακού, με αποθάρρυνση της διέλευσης των αυτοκινήτων από το κέντρο και οργάνωση της στάθμευσης, 5. Επαναφορά της κατοικίας με την ενθάρρυνση και εγκατάσταση άλλων χρήσεων (π.χ. κατοικίες καλλιτεχνών, εστιατόρια, πολιτιστικές χρήσεις). Όσον αφορά στις κοινωνικές υποδομές, στη μελέτη γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην Κοινωνική Κατοικία. Οι μελετητές προτείνουν συνεργασία του Δήμου με τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας για τη δημιουργία κατοικίας που θα απευθύνεται σε δικαιούχους του ΟΕΚ, άπορους, υπερήλικες, και άλλες κοινωνικές ομάδες. Η συγκεκριμένη πρόταση βασίζεται και στην πληθώρα κενών διαμερισμάτων που αποτυπώθηκε στην απογραφή της περιοχής.

48 Περιοχή Ομόνοιας Απαλλαγή του κέντρου από τη μεγάλη κυκλοφορία. Αποκλειστική κυκλοφορία των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς. Μείωση των λωρίδων κυκλοφορίας και διεύρυνση του φυσικού χώρου της πλατείας. Δημιουργία κατάλληλων χώρων για την κυκλοφορία των πεζών. Διατήρηση υφιστάμενων υποδομών υγείας. Πλατεία Βάθης Επαναφορά λειτουργιών αστικής πλατείας στη θέση συγκοινωνιακού κόμβου. Δημιουργία πλέγματος πεζοδρόμων και ζωτικού ελεύθερου χώρου πρασίνου. Παλαιό Δημαρχείο Ενίσχυση και επέκταση κάποιων λειτουργιών του διατηρητέου κτιρίου. Επέκταση των πεζοδρομήσεων στις οδούς Κλεισθένους και Ικτίνου. Περιοχή οδού Σατωβριανδου Σύνδεση του Εθνικού Θεάτρου με την πλατεία Ομονοίας. Κήρυξη διατηρητέων κτιρίων και ένταξή τους σε δημόσιο πρόγραμμα σε συνεργασία με το Δήμο Αθηναίων και Πανεπιστήμια με στόχο τη δημιουργία καλλιτεχνικών εργαστηρίων και φοιτητικών κατοικιών. Προτείνεται η ένταξη της περιοχής και των συγκεκριμένων χρήσεων στον αναπτυξιακό νόμο κ.ά. Δημιουργία Μουσείου Τρένου στο ισόγειο του κτιρίου του ΟΣΕ στην Καρόλου.

49 Μια συνοπτική αποτίμηση των Πολεοδομικών Μελετών Αναβάθμισης Στο γενικότερο πνεύμα των μελετών ήταν η προστασία των περιοχών από την κίνηση του αυτοκινήτου, η βελτίωση των συνθηκών κίνησης των πεζών και η ανασύσταση του δρόμου ως δημόσιου χώρου. Ωστόσο ιδίως στο κυκλοφοριακό σκέλος της μελέτης, είναι εμφανές ότι η διάσπαση του αντικειμένου σε μικρές ενότητες δεν ευνόησε τη σφαιρική θεώρηση. Διακρίνονταν επίσης και από έναν πληθωρισμό πεζοδρομήσεων, οι οποίες αποδείχθηκαν ανεφάρμοστες καθώς απαιτούσαν πολυέξοδες λύσεις στα ζητήματα στάθμευσης και προσπέλασης της περιοχής.

50 Ανάλογα με την έκταση της πολεοδομικής παρέμβασης διακρίνονται τρία είδη ανάπλασης: α. Ανασυγκρότηση δομημένης περιοχής ή μεμονωμένου οικοδομικού τετραγώνου, η οποία συνεπάγεται την αναδόμηση του μεγαλύτερου τμήματος της περιοχής, β. Βελτίωση οικοδομήσιμων και κοινόχρηστων χώρων, που αποτελεί μία ηπιότερη μορφή παρέμβασης και περιλαμβάνει επεμβάσεις στις χρήσεις και στα κτίρια, καθώς και συμπληρώσεις με αναγκαίους χώρους υποδομής. γ. Βελτίωση της λειτουργίας, του εξοπλισμού, της μορφής και της αισθητικής κοινόχρηστων χώρων, κοινωφελών εγκαταστάσεων και ακάλυπτων χώρων του οικοδομικού τετραγώνου, που είναι η πιο ήπια μορφή ανάπλασης, καθώς δεν επεμβαίνει καθόλου στα ιδιωτικά κτίρια.

51 Οι παρεμβάσεις του προτεινόμενου Στρατηγικού Προγράμματος Ανάπλασης στην Περιοχή Μελέτης, οργανώνονται σε δύο κατευθύνσεις. Η πρώτη σχετίζεται με την ανάπλαση / αναβάθμιση του δημόσιου και ιδιωτικού αδόμητου της χώρου και με την αποκατάσταση συνδέσεων μεταξύ γειτονικών σημαντικών χώρων πρασίνου και συνάντησης κατοίκων και επισκεπτών, με προτεραιότητα στους πεζούς και στα ποδήλατα. Σ αυτή τη δέσμη μέτρων περιλαμβάνονται : οι αναπλάσεις πλατειών και ελεύθερων χώρων της περιοχής με στόχο να λειτουργήσουν ως πυρήνες του δημόσιου χώρου, η αναβάθμιση του παρόδιου χώρου στάσης και βαδίσματος με προτεραιότητα σε επιλεγμένες «διαδρομές», η αναβάθμιση των χώρων εκπαίδευσης και κοινωνικών υποδομών, η ενίσχυση του παρόδιου πρασίνου, η «ηπιοποίηση» της κυκλοφορίας και πιθανώς τμηματικές πεζοδρομήσεις σε επιλεγμένα τμήματα μικρών οδών αλλά και βασικών αξόνων, όπως π.χ. οι Φυλής και Μιχαήλ Βόδα, καθώς επίσης συνοδευτικές ρυθμίσεις για τη διευθέτηση της κυκλοφορίας και της στάθμευσης.

52 Η δεύτερη, εστιάζει στη διατήρηση και ενίσχυση του πολυλειτουργικού χαρακτήρα της περιοχής. Στα πλαίσιά της προτείνονται πολιτικές που επιχειρούν να διαφυλάξουν τον κοινωνικό ιστό της περιοχής, να βοηθήσουν τις περιοχές να διατηρήσουν το προφίλ τους ως παραδοσιακές περιοχές γενικής κατοικίας, να ρυθμίσουν τις πιέσεις από ενδεχόμενη αύξηση των αξιών γης και να διευκολύνουν την πρόσβαση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων στην κατοικία. Σε αυτά τα πλαίσια, προτείνεται και η παροχή κινήτρων για την ενίσχυση της κατοικίας και των χρήσεων που σχετίζονται με εμπορικές και πολιτιστικές δραστηριότητες.

53 Αναβάθμιση του δημόσιου και ιδιωτικού αδόμητου χώρου αποδίδεται έμφαση και αναγνωρίζονται ως κομβικής σημασίας για το εγχείρημα της ανάπλασης : πυρήνες του δημόσιου χώρου όπως είναι οι πλατείες και οι ελεύθεροι χώροι πρασίνου, πόλοι υψηλής προσπελασιμότητας όπως είναι οι σταθμοί του Μετρό και οι μελλοντικοί σταθμοί του Τραμ επί της Πατησίων, επιλεγμένοι διάδρομοι σύνδεσης των παραπάνω μεταξύ τους και με τοπικούς και υπερτοπικούς πόλους του δημόσιου χώρου στην ευρύτερη περιοχή

54 Για το οδικό δίκτυο, προτείνονται γενικά, αντί των εκτεταμένων πεζοδρομήσεων, τμηματικές πεζοδρομήσεις, αντιδρομήσεις και τοπικές διαμορφώσεις με διαπλατύνσεις πεζοδρομίων, έτσι ώστε να προστατευθεί ο χαρακτήρας τους ως οδών ήπιας κυκλοφορίας. Για την επιμέλεια του δημόσιου χώρου προτείνεται η, σε κάθε περίπτωση, ενίσχυση του πρασίνου σε όσο δυνατόν περισσότερους από τους δημόσιους αδόμητους χώρους της περιοχής, καθώς και σε άξονες που θα πριμοδοτηθούν για τους πεζούς στο πλαίσιο της επιμέλειας ή και διαπλάτυνσης των πεζοδρομίων. Αναβάθμιση και επέκταση των κοινωνικών υποδομών, καθώς επίσης και μια σειρά πολιτικών κινήτρων μέσω φορολογίας, τελών, επιδοτήσεων κ.ά. Ανάπλαση του δημόσιου χώρου με ενίσχυση των χώρων πρασίνου και κοινωνικής ζωής, καθώς και επέκταση και ανανέωση όπου είναι αναγκαίο του αστικού εξοπλισμού. Παροχή κινήτρων για την αποκατάσταση του υποβαθμισμένου κτιριακού αποθέματος και την επανάχρηση εγκαταλειμμένων χώρων. διασύνδεση δημόσιων και ιδιωτικών ακάλυπτων χώρων. «Άνοιγμα» οικοδομικών τετραγώνων με τρόπο που να μην υπονομεύει το αίσθημα ασφάλειας των κατοίκων της περιοχής. Προώθηση κοινωνικών προγραμμάτων με στόχο την καλύτερη ένταξη κοινωνικών ομάδων που κατοικούν στην περιοχή. Σε αυτό το πλαίσιο προτείνεται και η αναβάθμιση χώρων εκπαίδευσης - κοινωνικών υποδομών καθώς και η δημιουργία χώρων κοινωνικής συνεύρεσης. Πολιτικές κινήτρων για την ενίσχυση της κατοικίας και των επαγγελματικών και πολιτιστικών δραστηριοτήτων

55 Αναβάθμιση και ενίσχυση της ασφάλειας στους χώρους κίνησης των πεζών και των ποδηλάτων Εκτεταμένη επιμέλεια και διαπλάτυνση πεζοδρομίων στους κύριους άξονες και τ τοπικό οδικό κύκλωμα, περιορισμένες τοπικές πεζοδρομήσεις και διαμορφώσει συνθηκών ήπιας κυκλοφορίας. Ενίσχυση του παρόδιου πρασίνου με έμφαση στο υψηλό πράσινο και μέριμνα για τον κατάλληλο σκιασμό των πορειών των πεζών. Αναβάθμιση και βελτίωση του δημόσιου φωτισμού. Αναπλάσεις πλατειών και επιλεγμένων πεζοδρόμων με έμφαση στη διαμόρφωση χώρων στάσης και συνάντησης, καθώς και ασφαλών χώρων παιχνιδιού.

56

57 Το δεύτερο επίπεδο στρατηγικών παρεμβάσεων αποτελεί ένα πλέγμα οικονομικών κινήτρων και ενισχύσεων για την κατοικία και την επαγγελματική δραστηριότητα. Προτείνονται : Κίνητρα για αγορά πρώτης κατοικίας, σύμφωνα με τα κριτήρια του Οργανισμού Εργατικής Κατοικίας. Επιδότηση μέρους του τραπεζικού δανεισμού για αγορά Α κατοικίας ή άλλης οικονομικής δραστηριότητας συμβατής με το χαρακτήρα της περιοχής. Μείωση ή και πάγωμα της αναπροσαρμογής των Αντικειμενικών Αξιών ακινήτων στην Περιοχή Μελέτης, που αναμένεται να γίνει εντός του Α εξαμήνου του Μείωση ή και πάγωμα των Δημοτικών Τελών (ΔΤ) και του Δημοτικού Φόρου (ΔΦ) καθώς και του Τέλους Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ), που προκύπτουν από το εμβαδόν του διαμερίσματος/επαγγελματικής στέγης, πολλαπλασιαζόμενο από την τιμή ζώνης.. Επιδότηση του κόστους βελτίωσης της κατοικίας, ή της επαγγελματικής στέγης στο πρότυπο των προγραμμάτων «εξοικονομώ κατ οίκον» ή «βελτίωσης όψεων κτιρίων» του Δήμου Αθηναίων, ανάλογα με τη χωροθέτηση του κτιρίου, τόσο για ιδιοκτήτες, όσο και για ενοικιαστές. Κίνητρα για εγκατάσταση νέων επαγγελματιών, νέων επιστημόνων, φοιτητικής στέγης.