ΥΤΙΚΑ ΤΣΗΜΑΣΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΤΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ

Transcript

1 ΣΕΙ ΚΑΒΑΛΑ 2009 ΣΜΗΜΑ ΣΕΦΝΟΛΟΓΙΑ ΠΕΣΡΕΛΑΙΟΤ & ΥΤΙΚΟΤ ΑΕΡΙΟΤ ΠΣΤΦΙΑΚΗ ΕΡΓΑΙΑ ΥΤΙΚΑ ΤΣΗΜΑΣΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΤΓΡΩΝ ΑΠΟΒΛΗΣΩΝ ΕΙΗΓΗΣΗ: ΜΑΡΜΑΝΗ ΔΗΜΗΣΡΙΟ ΠΟΤΔΑΣΗ: ΣΖΩΡΣΖΟ ΙΩΑΝΝΗ ΑΕΜ: 2542

2 Πεξίιεςε Σν πξώην βήκα γηα ηελ πξνζηαζία ηνπ πεξηβάιινληνο θαη εηδηθόηεξα ησλ πδάηηλσλ νηθνζπζηεκάησλ, όπσο είλαη νη ζάιαζζεο, ηα πνηάκηα θαη νη ιίκλεο, αιιά θαη ηα ππόγεηα λεξά ησλ πδξνθνξέσλ θαη ησλ εδαθώλ, ζεσξείηαη αλακθίβνια ε θαηαζθεπή κνλάδσλ επεμεξγαζίαο πγξώλ θαη ζηεξεώλ απνβιήησλ. Όζνλ αθνξά ηελ επεμεξγαζία ησλ ιπκάησλ, ε καθξνρξόληα εκπεηξία θαη ε πξνεγκέλε ηερλνινγία θαη ηερλνγλσζία - ηόζν ζηελ Διιάδα θαη ζηελ ππόινηπε Δπξσπατθή Έλσζε όζν θαη ζηηο Ηλσκέλεο Πνιηηείεο θαη ζηνλ Καλαδά - νδεγνύλ ζην ζπκπέξαζκα όηη, έλα πνζνζηό ησλ ζπκβαηηθώλ κνλάδσλ επεμεξγαζίαο ιπκάησλ γηα κηθξνύο Γήκνπο θαη Κνηλόηεηεο, δελ ιεηηνπξγεί ηθαλνπνηεηηθά. Απηό νθείιεηαη θπξίσο ζην πςειό θόζηνο ιεηηνπξγίαο θαη ζπληήξεζήο ηνπο, ηα νπνία νη ηνπηθνί θνξείο αδπλαηνύλ λα θαιύςνπλ. Αθξηβώο απηνί νη ιόγνη νδήγεζαλ ηελ επηζηεκνληθή θνηλόηεηα λα ζηξαθεί ζε εθηθηέο ιύζεηο γηα κηθξέο πόιεηο θαη θνηλόηεηεο, αλαπηύζζνληαο κεζόδνπο νη νπνίεο απαηηνύλ ρακειόηεξν θόζηνο θαηαζθεπήο, ιεηηνπξγίαο θαη ζπληήξεζεο θαη νη νπνίεο είλαη θηιηθόηεξεο πξνο ην πεξηβάιινλ. Οη κέζνδνη απηέο νδήγεζαλ ζηα Φπζηθά πζηήκαηα Δπεμεξγαζίαο Λπκάησλ, ηα νπνία είλαη νη ζεπηηθέο δεμακελέο, ηα εδαθηθά ζπζηήκαηα, νη δεμακελέο ζηαζεξνπνίεζεο, ηα ζπζηήκαηα πδξνραξώλ θπηώλ θαη ηα ζπζηήκαηα ηερλεηώλ πγξνηόπσλ. 1

3 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 1. ΕΙΑΓΩΓΗ 1. Η σημασία της επεξεργασίας των υγρών αστικών αποβλήτων. 1.1 Αρχαία εποχή. Με ηδ δδιζμονβία ηςκ πνχηςκ μνβακςιέκςκ ημζκμηήηςκ ηςκ ακενχπςκ, άνπζζακ κα ειθακίγμκηαζ πνμαθήιαηα πμο ζπεηζγυηακ ιε ηδκ αολδιέκδ πθδεοζιζαηή ποηκυηδηα. Βανφκμοζα ζδιαζία είπακ απυ ηδκ ανπαζυηδηα αηυια μζ παναβςβέξ νφπςκ, ςξ απμηέθεζια ηςκ ακενχπζκςκ δναζηδνζμηήηςκ. Σέημζμζ νφπμζ ήηακ ηα ζηενεά ηαζ ηα οβνά αζηζηά απυαθδηα. πεηζηά ιε ηα ζηενεά οπήνπε δ δοκαηυηδηα ηδξ ζοθθμβήξ ιε ηάνα ηαζ ιεηαθμνάξ εηηυξ ημο μζηζζιμφ, αθμφ δ ζηενεά ημοξ ιμνθή ημ επζηνέπεζ. Με ηα οβνά υιςξ ηάηζ ηέημζμ ήηακ εη ηςκ πναβιάηςκ αδφκαημ. Έηζζ ημ πνυαθδια ακαδείπεδηε ζφκημια ζε ηαίνζμ, δδιζμονβχκηαξ πνμαθήιαηα οβζεζκήξ εζδζηά, ακ θάαμοιε οπ υρδ ηζξ πενζμνζζιέκεξ δοκαηυηδηεξ ηδξ ζαηνζηήξ επζζηήιδξ εηείκςκ ηςκ επμπχκ. Οζ παθαζυηενεξ ίζςξ εκδείλεζξ βζα ηδκ φπανλδ απμπεηεοηζημφ ζοζηήιαημξ ηςκ κενχκ ακάβμκηαζ ζηδκ επμπή ηςκ μοιενίςκ ζηδκ πενζμπή ηδξ Μεζμπμηαιίαξ ηαζ πζμ ζοβηεηνζιέκα ζηδκ πυθδ Νζπμφν, ζε ηθάδμ ημο Δοθνάηδ, ηδκ 3 δ πζθζεηία π.υ. Μεηαβεκέζηενα ζημ ιεβαθμπνεπέξ ακάηημνμ ηδξ Κκςζμφ, ζηδκ Κνήηδ, πμο απθςκυηακ ζε έηηαζδ 20,000 m 2, είπε ηαηαζηεοαζηεί ζφζηδια απμπέηεοζδξ ηςκ ανυπζκςκ ηαζ αηάεανηςκ κενχκ (θμοηνά), πμο έπεζ απμηαθοθεεί ηαζ θαίκεηαζ ζήιενα ζε ζδιακηζηή έηηαζδ, ζημ ακαημθζηυ ηονίςξ ηιήια. Ιδζαίηενα παναηηδνζζηζηή απυ ηεπκζηή πθεονά είκαζ δ πνδζζιμπμίδζδ ζε μνζζιέκμοξ ηθάδμοξ ημο δζηηφμο πήθζκςκ αβςβχκ, ιε ηαθοιιέκδ μνεμβςκζηή δζαημιή ακηί ηοηθζηή ηαζ ιε ηναπεγμεζδή ηάημρδ, ηαεχξ ηαζ δ μνζγμκηζμβναθζηή δζάηαλδ ιε ημ ζηέκςια ημο αβςβμφ πνμξ ημ ηάης ιένμξ ηδξ νμήξ, υπςξ ζηα ημίθα ηεναιίδζα. πδιαηζηή πανάζηαζδ θαίκεηαζ παναηάης: Δκδεζηηζηή δζάηαλδ ηαζ ιμνθή πήθζκςκ αβςβχκ απμπεηεφζεςξ ημο Μζκςζημφ ακαηηυνμο Κκςζμφ. 2

4 Σμ δίηηομ είπε θνεάηζα επζεεςνήζεςξ ηαζ ηαεανζζιμφ βζα ηδ ζοκηήνδζδ ηαζ θαίκεηαζ υηζ ηαηέθδβε ζημ νέια, πμο πενκμφζε ακαημθζηά ημο ακαηηυνμο. Οζ πνχημζ πμο πνμζπάεδζακ κα δχζμοκ μθμηθδνςηζηή θφζδ ζημ γήηδια ήηακ μζ Ρςιαίμζ. Δάκ μ πμθζηζζιυξ ηςκ Αζβοπηίςκ λεπχνζζε βζα ηδκ ικδιεζαηή ηαζ εκηοπςζζαηή ημο ανπζηεηημκζηή εκχ ηςκ Δθθήκςκ βζα ηδκ ηαθαζζεδζία ημο, μζ πναηηζημί Ρςιαίμζ έιεζκακ ζηδκ ζζημνία βζα ηδκ μζημδμιζηή δναζηδνζυηδηα, έπμκηαξ κα επζδείλμοκ ηα οδναβςβεία, ημοξ δνυιμοξ ηαζ ημοξ οπμκυιμοξ ημοξ. Η ζδιαζία αοηχκ ηςκ μζημδμιδιάηςκ ήηακ ιεβάθδ, ακ ακαθμβζζεμφιε πςξ δ ζοκμθζηή ζηακυηδηα ημο οδνεοηζημφ δζηηφμο ηδξ Ρχιδξ ημκ 1 μ αζχκα ι.υ. λεπενκμφζε αοημφ ηδξ Νέαξ Τυνηδξ, έςξ ημ Η πνχηδ ηεπκζηή έηεεζδ βζα φδνεοζδ έπεζ ζοκηαπεεί ημ 98 ι.υ. απυ ημκ επίηνμπμ οδνεφζεςξ ηδξ Ρχιδξ Sextus Julius Frentinus ηαζ ακαθένεηαζ ζηα 9 οδναβςβεία ηδξ πυθδξ, ιήημοξ απυ 15 έςξ 80 km ηαζ δζαημιήξ απυ 0,65 έςξ 4,70 m 2 ιε εηηζιχιεκδ ζοκμθζηή πανμπή 315,000 m 3 /δι. πενίπμο. Τπάνπμοκ αηυιδ ακαθμνέξ ζζημνζηχκ ηδξ επμπήξ πμο ιζθμφκ ηνζηζηά βζα πυθεζξ δίπςξ απμπεηεοηζηυ δίηηομ ηαζ ζηζξ μπμίεξ ηα αηάεανηα κενά απθχξ πφκμκηακ ζημοξ δνυιμοξ. ε ακηίεεζδ ιε αοηέξ, δ ανπαία Ρχιδ, εηηυξ απυ ημ εηηεηαιέκμ ζφζηδια οδνεφζεςξ, είπε δίηηομ οπμκυιςκ βζα ηα ανυπζκα ιυκμ κενά. Μάθζζηα δ «ιεβάθδ οπυκμιμξ» (cloaca maxima), πμο ελοπδνεημφζε ηδ Ρςιασηή Αβμνά (forum), είκαζ αηυιδ ζε θεζημονβία. 3

5 1.2 ύγρξνλε επνρή. ηδ ζφβπνμκδ επμπή έπμοκ βίκεζ ιεβάθα αήιαηα βζα ηδκ απάθεζρδ ημο πνμαθήιαημξ ηςκ οβνχκ αζηζηχκ απμαθήηςκ. Δίκαζ αέααζα αδφκαημκ αοηά κα εηθείρμοκ, εκχ δ απθή ιεηαθμνά ημοξ ιε αβςβμφξ ηαζ απυννζρδ ζε οδάηζκμοξ απμδέηηεξ υπςξ ζε πμηάιζα ηαζ ζηδ εάθαζζα, απθά ιεηαεέηεζ ημ πνυαθδια, εκχ ιαηνμπνυκζα ειπενζέπεζ ζδιακηζηή οπμαάειζζδ ημο πενζαάθθμκημξ. οκεπχξ ακαπηφπεδηακ ιέεμδμζ βζα ηδκ επελενβαζία ηςκ απμαθήηςκ, ζημπεφμκηαξ κα ηα θένμοκ ζε ηαηάζηαζδ υπμο ιπμνμφκ κα απμννζθεμφκ ιε αζθάθεζα ζημοξ δζάθμνμοξ οδάηζκμοξ απμδέηηεξ ή αηυια ηαζ κα πνδζζιμπμζδεμφκ βζα άνδεοζδ, εκχ ιεηά απυ ελαζνεηζηή επελενβαζία βζα φδνεοζδ. Με αοηυ ημκ ηνυπμ ζοιαάθθμοκ ζηδκ μζημκμιία ημο κενμφ, εέια ιε ζδιακηζηέξ δζαζηάζεζξ ζηζξ ιένεξ ιαξ, εκχ ζηδ πενίπηςζδ ηδξ άνδεοζδξ ημ κενυ ειπενζέπεζ επίζδξ ενεπηζηά ζοζηαηζηά βζα ηα θοηά, δνχκηαξ έηζζ ςξ ιζα επζπθέμκ ιμνθή θζπάζιαημξ. Με ηδ ηαηάθθδθδ ιεθέηδ, ημ κενυ ιπμνεί αηυιδ ηαζ κα πνδζζιμπμζδεεί βζα ημκ ειπθμοηζζιυ οδνμθυνμο μνίγμκηα. Σα παναπνμσυκηα ηδξ επελενβαζίαξ ηςκ οβνχκ απμαθήηςκ ιπμνμφκ επίζδξ κα αλζμπμζδεμφκ ζε ζδιακηζηυ ααειυ. Η θοιαημθάζπδ ιπμνεί κα πνδζζιμπμζδεεί ζε αβνμηζηέξ ηαθθζένβεζεξ ςξ αμδεδηζηυ θίπαζια εκχ ημ αζμαένζμ δφκαηαζ κα αλζμπμζδεεί εκενβεζαηά ηαθφπημκηαξ υπζ ιυκμ ηζξ εκενβεζαηέξ απαζηήζεζξ ηδξ εβηαηάζηαζδξ αθθά ηαζ κα πανάλεζ πενζζζυηενδ εκένβεζα πμο ιπμνεί κα πμοθδεεί ζημ δίηηομ ηδξ ΓΔΗ. Δίκαζ θμζπυκ ειθακέξ πςξ πένα ηδξ ακαβηαζυηδηάξ ηδξ, δ επελενβαζία ηςκ αζηζηχκ οβνχκ απμαθήηςκ, πενζέπεζ ηαζ δζυθμο αιεθδηέα μζημκμιζηά μθέθδ. Παν υθα αοηά, ζηδκ Δθθάδα, αηυιδ ηαζ ζήιενα, οπάνπμοκ πενζμπέξ πμο αοηή δεκ εθανιυγεηαζ. Σμ πνυαθδια επζηεκηνχκεηαζ αέααζα ζε ιζηνμφξ ζπεηζηά μζηζζιμφξ, ζοκεπχξ εα πνέπεζ κα βίκεζ πνμζπάεεζα χζηε κα δδιζμονβδεμφκ ζοζηήιαηα επελενβαζίαξ ηςκ απμαθήηςκ αοηχκ αηυιδ ηαζ ζε πενζπηχζεζξ ιζηνχκ ηαζ απμιμκςιέκςκ μζηζζιχκ. Ιδζαίηενα βζα αοημφξ, ιπμνμφιε κα πμφιε πςξ, δ ζπεδίαζδ ηςκ ζοζηδιάηςκ εκδέπεηαζ κα δζαθένεζ απυ ηδκ ηοπζηή ζπεδίαζδ ιεβαθφηενςκ πυθεςκ θυβς ημο ιζηνμφ πθδεοζιμφ, ηςκ πζεακχξ ιεβάθςκ πθδεοζιζαηχκ δζαθμνμπμζήζεςκ ηαηά ηδ εενζκή πενίμδμ θυβς πνμζέθεοζδξ ημονζζηχκ ηαζ έπμκηαξ ημκ παναηηήνα ημο απμιμκςιέκμο, ηδξ δοζημθίαξ ζφκδεζδξ ζε ηάπμζμ δίηηομ πμο ήδδ ελοπδνεηεί ιζα άθθδ πενζμπή. 4

6 Κεφάλαιο 2. Ορισμός και χαρακτηριστικά των αστικών λυμάτων. 2.1 Σζ είκαζ ηα αζηζηά θφιαηα μνζζιυξ Σα αζηζηά θφιαηα ειπίπημοκ ζηδ βεκζηυηενδ ηαηδβμνία ηςκ οβνχκ απμαθήηςκ. Χξ οβνυ απυαθδημ παναηηδνίγεηαζ έκα κενυ, ημ μπμίμ ελαζηίαξ ηδξ πνήζδξ ημο ιέζς ημο ακενχπμο ηαζ ηςκ δναζηδνζμηήηςκ ημο οπέζηδ ιζα αθθαβή ηςκ θοζζηχκ, πδιζηχκ ηαζ αζμθμβζηχκ ζδζμηήηςκ ημο ηαζ ζοκεπχξ είηε είκαζ αδφκαημ πθέμκ κα πνδζζιμπμζδεεί υπςξ είκαζ βζα ημκ ίδζμ ζημπυ, είηε δ πνήζδ ημο πενζέπεζ ηζκδφκμοξ. οκεπχξ ημ κενυ ηςκ οβνχκ απμαθήηςκ έπεζ πάζεζ ηδκ ζηακυηδηα ηδξ πνμδβμφιεκδξ αλζμπμίδζήξ ημο ηαζ είκαζ πθέμκ έκα οπμααειζζιέκμ οθζηυ. Έηζζ ιπμνμφιε κα μνίζμοιε βζα ηα αζηζηά θφιαηα υηζ είκαζ ηα οβνά απυαθδηα, πμο δδιζμονβμφκηαζ ηαηά ηζξ δζαδζηαζίεξ ηαεανζυηδηαξ (πχνμζ οβζεζκήξ, ιαβεζνεία, πθοκηήνζα η.α.) ζε ιζα ηαημζηδιέκδ πενζμπή (ηαημζηίεξ, βναθεία, ζδνφιαηα, αζμιδπακίεξ ηθπ.). Κφνζμ παναηηδνζζηζηυ ημοξ είκαζ ημ κενυ, ιε μνζζιέκεξ λέκεξ πνμζιίλεζξ, πμο ημ ηαεζζημφκ αηαηάθθδθμ βζα δζάθμνεξ πνήζεζξ ηαζ επδνεάγμοκ δοζιεκχξ ημοξ ηεθζημφξ απμδέηηεξ. ημπυξ ηδξ επελενβαζίαξ ηαεανζζιμφ ηςκ οβνχκ απμαθήηςκ είκαζ δ επακαθμνά ημο πνδζζιμπμζμφιεκμο κενμφ ζηδ θφζδ ή ζημ ηφηθςια παναβςβήξ ιε απμδεηηά πμζμηζηά παναηηδνζζηζηά, πμο εα είκαζ ζοιααηά ιε ηζξ επζεοιδηέξ πνήζεζξ, χζηε κα πνμζηαηεοεεί δ δδιυζζα οβεία ηαζ ηα θοζζηά μζημζοζηήιαηα, κα δζαηδνδεεί ημ πενζαάθθμκ ηαζ κα ιδκ οπμααειζζεμφκ μζ οδαηζημί πυνμζ ημο πθακήηδ, πμο πανά ηδ θαζκμιεκζηή ημοξ αθεμκία, δεκ είκαζ ακελάκηθδημζ ιπνμζηά ζημ ζοκεπχξ αολακυιεκμ ακενχπζκμ πθδεοζιυ ηαζ ηζξ πμθθαπθάζζεξ ακάβηεξ ημο. Η ηαηακυδζδ ηδξ θφζδξ ηςκ απμαθήηςκ είκαζ ααζζηήξ ζδιαζίαξ ζηδ δζαζηαζζμθυβδζδ, δζαιυνθςζδ ηαζ θεζημονβία ζοζηδιάηςκ πενζααθθμκηζηήξ ιδπακζηήξ βζα ζοθθμβή επελενβαζία ηαζ δζάεεζδ αοηχκ. 5

7 2.2 Γεκζηά παναηηδνζζηζηά οβνχκ απμαθήηςκ. Σα οβνά απυαθδηα παναηηδνίγμκηαζ απυ ηδ θοζζηή, πδιζηή ηαζ αζμθμβζηή ημοξ ζφζηαζδ. ηδκ παναηάης δζάηαλδ αθέπμοιε ιζα ηαλζκυιδζδ ηςκ οβνχκ απμαθήηςκ ιε αάζδ ηα θοζζηά ημοξ παναηηδνζζηζηά ηαζ ηδκ ζφζηαζή ημοξ. Πνέπεζ κα πμφιε πςξ πμθθέξ απυ ηζξ επζιένμοξ παναιέηνμοξ ηςκ ηνζχκ αοηχκ παναηηδνζζηζηχκ αθθδθεπζδνμφκ, π.π. δ εενιμηναζία, ιζα θοζζηή πανάιεηνμξ επδνεάγεζ ηαζ ηδκ αζμθμβζηή δναζηζηυηδηα αθθά ηαζ ηδκ πενζεηηζηυηδηα δζαθεθοιέκςκ αενίςκ ζηα απυαθδηα. Όζμκ αθμνά ηα ακυνβακα ζοζηαηζηά, ηα μπμία ιεηνχκηαζ οπυ ιμνθή αενμζζηζηχκ παναιέηνςκ (TOC, COD, BOD 5 ), δζαηνίκμκηαζ ζε αζμθμβζηά εφημθα απμζημδμιήζζια ιέπνζ ηαζ αζμθμβζηά πνμαθδιαηζηά ή αηυια ηαζ ιδ αζμαπμζημδμιήζζια. Καηά ημκ πνμζδζμνζζιυ μνβακζηχκ ζοζηαηζηχκ πνδζζιμπμζμφιε ηζξ ακαθενεέκηεξ αενμζζηζηέξ παναιέηνμοξ, βζαηί δ πθδεχνα ηςκ επζιένμοξ ζοζηαηζηχκ (πδιζηχκ εκχζεςκ) ή δεκ επζηνέπεζ ιζα 6

8 ηέημζα ακάθοζδ ή ηέημζμο είδμοξ ακαθφζεζξ εα ήηακ πνμκμαυνεξ ηαζ εα είπακ ορδθυ ηυζημξ. Σα ακυνβακα ζοζηαηζηά πενζθαιαάκμοκ μλέα ηαζ αάζεζξ, άθαηα, ηοακζμφπα, αανέα ιέηαθθα, αγςημφπεξ ηαζ θςζθμνζηέξ εκχζεζξ. Γεκζηά υζμ πζμ ζφκεεηδ είκαζ δ ζφζηαζδ εκυξ οβνμφ απμαθήημο, ηυζμ πζμ πμθφπθμηδ ηαζ δ επελενβαζία ημο. οκεπχξ ζε απυαθδηα ιε θίβα επί ιένμοξ ζοζηαηζηά θεάκμοιε ιε απθέξ επελενβαζίεξ ζημ επζεοιδηυ απμηέθεζια. Όιςξ ζε πενζπηχζεζξ απμαθήηςκ ιε πμθφπθμηδ ζφζηαζδ αολάκεηαζ ακηζζημίπςξ μ ανζειυξ ηςκ απαναίηδηςκ δζενβαζζχκ ηαζ ςξ εη ημφημο ηαζ ημ ηυζημξ επελενβαζίαξ. Γζα ιζα οπμδζαίνεζδ ηςκ απμαθήηςκ ςξ πνμξ ηα ηφνζα ζοζηαηζηά ηαζ ιε παναδείβιαηα βζα ηάεε ιζα απυ ηζξ μιάδεξ παναεέημοιε ημ παναηάης ζπήια: Υαναηηδνζζιυξ απμαθήηςκ ςξ πνμξ ηα ηφνζα παναηηδνζζηζηά. 7

9 2.2.1 ηεξεά ζπζηαηηθά Ακαθοηζηά μνίγεηαζ ςξ δ μθζηή πενζεηηζηυηδηα ζηενεχκ ζε οβνά απυαθδηα ημ ζηενευ οθζηυ πμο απμιέκεζ ιεηά απυ ελάηιζζδ ζε μ C. Καεζγάκμκηα ζοζηαηζηά είκαζ αοηά πμο ηαηαηαείγμοκ ζε ηςκζηυ δμπείμ Imhoff, ζε δζάζηδια 1 χναξ. Σα ζοζηαηζηά αοηά εηθνάγμκηαζ ζε ml/lt ηαζ είκαζ π.π. έκα ιέηνμ ηδξ πμζυηδηαξ ηδξ θάζπδξ πμο απμιαηνφκεηαζ ιενζηχξ ζηδκ πνςημαάειζα ηαείγδζδ. Σα μθζηά ζηενεά δζαθμνμπμζμφκηαζ ζε δζδεήζζια ηαζ ιδ δζδεήζζια. ηδ δζήεδζδ πνδζζιμπμζμφκηαζ ηονίςξ δζδεδηζηέξ ιειανάκεξ ιε ιεβέεδ πυνςκ 1,2 ιm απυ μνβακζηά πμθοιενή ή βοάθζκεξ ίκεξ. Σμ δζδεήζζιμ ηιήια δζαθμνμπμζείηαζ ζε ημθθμεζδή ηαζ δζαθεθοιέκα ζοζηαηζηά, ημ ημθθμεζδέξ ηιήια απμηεθείηαζ απυ ιζηνμζςιαηίδζα ιεβέεμοξ 0,001 1 ιm. Σμ δζαθοηυ απμηεθείηαζ απυ μνβακζηά ηαζ ακυνβακα ιυνζα ηαζ ζυκηα ζε «πναβιαηζηά» μιμβεκή δζαθεθοιέκδ ηαηάζηαζδ. Σμ ημθθμεζδέξ ηιήια δεκ απμιαηνφκεηαζ ιέζς ηαείγδζδξ, αθθά ζηδκ πενίπηςζδ αοηή απαζηείηαζ αζμθμβζηή μλείδςζδ ή ιζηνμδζήεδζδ ή ηνμηίδςζδ / ζοζζςιάηςζδ ιε αηυθμοεδ ηαείγδζδ. Κάεε ιία απυ ηζξ ηαηδβμνίεξ ζηενεχκ ιπμνεί κα ηαλζκμιδεεί πεναζηένς αάζεζ ηδξ πηδηζηυηδηάξ ηδξ ζε εενιμηναζίεξ 550 ± 50 μ C. Σμ μνβακζηυ ηιήια μλεζδχκεηαζ ηαζ απμιαηνφκεηαζ ςξ αένζμ, εκχ ημ ακυνβακμ ιένμξ παναιέκεζ ζακ ηέθνα. Έηζζ μζ έκκμζεξ «πηδηζηά» αζςνμφιεκα ζοζηαηζηά (Volatile Suspended Solids) ηαζ «ιδ πηδηζηά» (Fixed Suspended Solids) ακαθένμκηαζ ζημ μνβακζηυ ηαζ ακυνβακμ πενζεπυιεκμ ακηίζημζπα. Ο πνμζδζμνζζιυξ πηδηζηχκ ζοζηαηζηχκ πνδζζιμπμζείηαζ ζοπκά ζε ζθφεξ βζα ηδκ εηηίιδζδ ημο αζμθμβζηά εκενβμφ ηιήιαημξ (αζμιάγα). 8

10 2.2.2 Oξγαληθά ζπζηαηηθά Tα ηονζυηενα μνβακζηά ζοζηαηζηά ηςκ απμαθήηςκ είκαζ ηα παναηάης. 1) Πνςηεΐκεξ: είκαζ ααζζηά ζοζηαηζηά ηςκ γςκηακχκ μνβακζζιχκ ηαζ απμηεθμφκηαζ ηονίςξ απυ C, H, O, N ηαζ S, P, ηαζ Fe. 2) Yδαηάεναηεξ: πενζέπμοκ C, O ηαζ H. Oνζζιέκμζ δζαζπχκηαζ εφημθα απυ ιζηνμμνβακζζιμφξ. 3) Λζπίδζα: πενζέπμκηαζ ζηα αζηζηά απυαθδηα αθμφ απμηεθμφκ ζοζηαηζηά ηςκ ηνμθχκ ημο ακενχπμο. Tα πζμ ζδιακηζηά θζπίδζα είκαζ ηα θάδζα (οβνά θζπίδζα) ηαζ ηα θίπδ (ζηενεά θζπίδζα). H ηοπζηή ζφζηαζδ ηςκ αζηζηχκ απμαθήηςκ είκαζ: 40-60% πνςηεΐκεξ, 25-50% οδνμβμκάκεναηεξ ηαζ 10% θζπίδζα. 4) Eπζθακεζαηά εκενβέξ μοζίεξ: πενζέπμκηαζ ζηα αζηζηά αθθά ηαζ ζηα αζμιδπακζηά απυαθδηα ςξ ζοζηαηζηά ηςκ απμννοπακηζηχκ, ζαπμοκζχκ ηθπ. Πενζθαιαάκμοκ ιαηνμιμνζαηέξ εκχζεζξ δζαθοηέξ ζηδ ιάγα ηςκ απμαθήηςκ ηαζ δνμφκ ζηδ δζαπςνζζηζηή επζθάκεζα οβνμφ-αένα δδιζμονβχκηαξ αθνμφξ. 5) Φαζκυθεξ (C6H5OH): πενζέπμκηαζ ζε αζμιδπακζηά απυαθδηα ηαζ δεκ δζαζπχκηαζ απυ ιζηνμμνβακζζιμφξ ζε ιεβάθεξ ζοβηεκηνχζεζξ. 6) Eκημιμηηυκα, θοημθάνιαηα: είκαζ ημλζηέξ εκχζεζξ βζα υθεξ ηζξ ιμνθέξ γςήξ ηαζ ηαηαθήβμοκ ζημ απμπεηεοηζηυ ζφζηδια ιέζα απυ ηδκ απμννμή βεςνβζηχκ πενζμπχκ. H ιέηνδζδ ηςκ μνβακζηχκ ζοζηαηζηχκ εκυξ απμαθήημο είκαζ πναηηζηά αδφκαηδ θυβς ηδξ πμθφπθμηδξ ζφζηαζδξ ημο. Έηζζ ςξ ιέηνμ ηςκ μνβακζηχκ ζοζηαηζηχκ, αθθά ηαζ βεκζηυηενα ημο νοπακηζημφ θμνηίμο εκυξ απμαθήημο, πνδζζιμπμζείηαζ δ πμζυηδηα ημο μλοβυκμο πμο απαζηείηαζ βζα κα μλεζδχζεζ πθήνςξ ηα μνβακζηά ζοζηαηζηά ημο. 9

11 2.2.3 Ονζζιυξ BOD (Biochemical Oxygen Demand), αζμπδιζηά απαζημφιεκμ μλοβυκμ. Σμ BOD είκαζ δ πμζυηδηα μλοβυκμο (δίδεηαζ βζα πανάδεζβια mg μλοβυκμο ακά θίηνα κενμφ{mg/l}) πμο απαζηείηαζ βζα ηδ αζμαπμζημδυιδζδ απυ ιζηνμμνβακζζιμφξ ζημ κενυ ηςκ μνβακζηχκ μοζζχκ. Η αζμθμβζηή απμζημδυιδζδ είκαζ ακηίδναζδ πμο δζανηεί ζπεηζηά ιεβάθμ πνμκζηυ δζάζηδια ηαζ ελανηάηαζ εηηυξ ηςκ άθθςκ απυ ηδκ εενιμηναζία. Η αενυαζα αζμπδιζηή απμζημδυιδζδ ηςκ μνβακζηχκ μοζζχκ βίκεηαζ ζε δφμ (2) ζηάδζα. ημ πνχημ ζηάδζμ απμζημδμιμφκηαζ ηονίςξ μζ εκχζεζξ ημο άκεναηα. Η δζαδζηαζία αοηή ζε εενιμηναζία 20 0 C δζανηεί πενίπμο είημζζ πέκηε 25 ιένεξ. ημ δεφηενμ ζηάδζμ, ιεηά απυ πέκηε (5) εχξ έλζ (6) ιένεξ, ανπίγεζ δ απμζημδυιδζδ ηαζ ηςκ αγςημφπςκ εκχζεςκ, δζαδζηαζία πμο δζανηεί ζπεηζηά ιεβάθμ πνμκζηυ δζάζηδια. Η ιεβάθδ δζάνηεζα ηδξ ακηίδναζδξ επέααθε ςξ ιέηνμ βζα ηζξ ηνέπμοζεξ ιεηνήζεζξ ηδκ πνδζζιμπμζήζεζ ημο BOD 5 ημο αζμπδιζηά απαζημφιεκμο μλοβυκμο ηζξ πνχηεξ πέκηε (5) ιένεξ. ηδκ Πέιπηδ ιένα, υπςξ ακαθένεδηε, δ ακηίδναζδ ανίζηεηαζ αηυια ζε ελέθζλδ. Τπμθμβίζεδηε υηζ ζηζξ ιένεξ αοηέξ ηαηακαθχκεηαζ πενίπμο ηα 2/3 ημο ζοκμθζηά απαζημφιεκμο μλοβυκμο βζα ηδκ απμζημδυιδζδ ηςκ εκχζεςκ ημο άκεναηα. Πανυθα αοηά δζαηυπηεηαζ δ ακηίδναζδ βζα ελμζημκυιδζδ πνυκμο. ηδκ αζαθζμβναθία ακαθένμκηαζ πίκαηεξ ημο BOD πνμξ ημ BOD 5 ακάθμβα ιε ημκ πνυκμ ηαζ ηδκ εενιμηναζία. 10

12 2.2.4 Ονζζιυξ COD (Chemical Oxygen Demand), πδιζηά απαζημφιεκμ μλοβυκμ. Σμ μνβακζηυ θμνηίμ ηςκ νφπςκ ζηα κενά δεκ είκαζ πάκημηε ηεθείςξ αζμαπμζημδμιήζζιμ. Σμ αζμαπμζημδμιήζζιμ πμζμζηυ πμζηίθθεζ ακάθμβα ιε ηδκ ζφζηαζδ ημο θμνηίμο. Γζα κα εηηζιδεεί ηαηά ζοκέπεζα ημ απαζημφιεκμ μλοβυκμ,ακελάνηδηα απυ ημ πμζμζηυ πμο είκαζ αζμαπμζημδμιήζζιεξ μζ μνβακζηέξ μοζίεξ, βίκεηαζ πδιζηή μλείδςζδ. Η πμζυηδηα ημο μλοβυκμο πμο πνεζάγεηαζ βζα ηδ πδιζηή μλείδςζδ ηςκ μνβακζηχκ μοζζχκ μκμιάγεηαζ πδιζηά απαζημφιεκμ μλοβυκμ. Ο πνμζδζμνζζιυξ COD έπεζ επίζδξ ζδιαζία βζα ηα απυαθδηα πμο πενζέπμοκ ημλζηέξ μοζίεξ, μζ μπμίεξ εακαηχκμοκ ημοξ ιζηνμμνβακζζιμφξ πμο αζμαπμζημδμιμφκ ημοξ μνβακζημφξ νφπμοξ. Οζ ζοκεήηεξ μλείδςζδξ ζηδ ζοβηεηνζιέκδ ακάθοζδ είκαζ ζδζαίηενα έκημκεξ, ηαεχξ ημ μλεζδςηζηυ ιέζμ είκαζ ημ δζπνςιζηυ ηάθζμ (πμθφ ζζπονυ μλεζδςηζηυ ιέζμ) ηαζ δ εενιμηναζία ηδξ μλείδςζδξ είκαζ δ εενιμηναζία αναζιμφ ημο κενμφ. Αοηυ ζδιαίκεζ υηζ ιε ημ πδιζηά απαζημφιεκμ μλοβυκμ (COD) δίδεηε ζπεδυκ υθδ δ πμζυηδηα ηςκ μνβακζηχκ μοζζχκ πμο πενζέπμοκ κενυ, εκχ ιε ηα αζμπδιζηά απαζημφιεκμ μλοβυκμ (ΒOD) δίδεηαζ ιυκμ εηείκμ ημ πμζμζηυ ηςκ μνβακζηχκ μοζζχκ πμο αζμαπμζημδμιμφκηαζ. Η πναηηζηή ζδιαζία ηςκ δφμ αοηχκ παναιέηνςκ είκαζ ιεβάθδ ζηδκ ιεηέπεζηα επζθμβή ημο ζοζηήιαημξ ηαεανζζιμφ εκυξ κενμφ. Έπεζ δδθαδή έκα κενυ ιζηνυ ΒOD 5 ηαζ ιεβάθμ COD ζδιαίκεζ υηζ ημ κενυ αοηυ ιπμνεί κα ηαεανζζηεί επανηχξ ζε έκα ζφζηδια αζμθμβζημφ ηαεανζζιμφ, δζυηζ ζ αοηυ εα ηαεανζζεεί ιυκμ ιζα ιζηνή πμζυηδηα ηςκ νφπςκ πμο ακηζζημζπεί ζηδκ ηζιή ημο ΒOD 5. Η ζπέζδ ηςκ ΒOD 5 / COD βζα αζηζηά θφιαηα ηοιαίκεηαζ απυ 1/1,25 έςξ 1/2,5. Γζα αζμιδπακζηά απυαθδηα ιπμνεί δ ζπέζδ αοηή κα λεπενάζεζ ηδκ ηζιή 1/10. 11

13 2.2.5 Άγςημ, N Tμ N είκαζ έκα απυ ηα ααζζηά ζοζηαηζηά ηςκ γςκηακχκ μνβακζζιχκ, πενζέπεηαζ ζηα αζηζηά απυαθδηα ζηζξ παναηάης ιμνθέξ: α) μνβακζηυ N (πνςηεΐκεξ μονία ηαζ αιζκμλέα). α) αιιςκζαηυ N (άθαηα NH4+ ή NH3). Χξ πνμσυκ μλείδςζδξ ηςκ πνμδβμφιεκςκ ιμνθχκ ημ N ιπμνεί κα οπάνπεζ ςξ NO3- ηαζ NO Φχζθμνμξ, P O θχζθμνμξ είκαζ έκα απυ ηα ααζζηά ζοζηαηζηά ηςκ γςκηακχκ μνβακζζιχκ ηαζ πενζέπεηαζ ζηα απυαθδηα ζηζξ παναηάης ιμνθέξ:) ακυνβακμξ P ςξ μνεμθςζθμνζηά (PO4-3,HPO4-3, H2PO4-1) ηαζ θζβυηενμ ςξ πμθοθςζθμνζηά (π.π.p3o10-5,p2o7-4) ΘΔΡΜΟΚΡΑΙΑ Η εενιμηναζία οβνχκ απμαθήηςκ είκαζ εκ βέκεζ ορδθυηενδ απυ αοηή ημο πυζζιμο κενμφ ηαζ αοηυ μθείθεηαζ ζημ βεβμκυξ υηζ έκα ιένμξ ημο κενμφ εενιαίκεηαζ ηαηά ηζξ μζηζαηέξ ηαζ αζμιδπακζηέξ δναζηδνζυηδηεξ. Δπεζδή δ εενιζηή πςνδηζηυηδηα ημο κενμφ είκαζ ορδθυηενδ απυ αοηή ημο αένα, μζ παναηδνμφιεκεξ εενιμηναζίεξ οβνχκ απμαθήηςκ είκαζ ορδθυηενεξ απυ υηζ μζ ημπζηέξ εενιμηναζίεξ αένα ηαηά ηδκ ιέβζζηδ δζάνηεζα ημο έημοξ ηαζ είκαζ παιδθυηενεξ ιυκμ ηαηά ημοξ εενιμφξ ηαθμηαζνζκμφξ ιήκεξ. Ακάθμβα ιε ηδκ βεςβναθζηή ημπμεεζία, δ ηαηά ιέζς υνμ εηήζζα εενιμηναζία ηςκ θοιάηςκ ηοιαίκεηαζ ζημοξ μ C. Αοηή δ ζδζαζηενυηδηα εα πνέπεζ κα θαιαάκεηαζ πάκηα πμθφ ζμαανά οπυρδ ηαηά ημ ζπεδζαζιυ ηδξ ιμκάδαξ επελενβαζίαξ. 12

14 ε δζαθμνεηζηή πενίπηςζδ δ ιμκάδα είκαζ πμθφ πζεακυ είηε κα μδδβδεεί ζε αζημπία, ή κα έπμοκ δαπακδεεί πμζά ιεβαθφηενα αοηχκ πμο πναβιαηζηά απαζημφκημ βζα ηδ ηαηαζηεοή ηδξ. Ο θυβμξ βζα ημκ μπμίμ οπάνπεζ δζαθμνά, έβηεζηαζ ζημ βεβμκυξ υηζ ηα ααηηήνζα, πμο ακαθαιαάκμοκ ηδκ αζμαπμδυιδζδ ηςκ νοπακηχκ ζηα θφιαηα, πανμοζζάγμοκ δναζηδνζυηδηα πμο πμζηίθεζ ακάθμβα ιε ηδ εενιμηναζία. ε ιεβαθφηενεξ εενιμηναζίεξ είκαζ βεκζηά πζμ δναζηήνζα απμδμιυκηαξ ηαπφηενα ημ νοπακηζηυ θμνηίμ. Πάκηςξ, ηαηά ηδκ ηαθμηαζνζκή πενίμδμ υπμο έπμοιε ορδθυηενεξ εενιμηναζίεξ, οπάνπεζ ηαζ έκημκμξ ημονζζιυξ, μπυηε ζημκ ζπεδζαζιυ οπεζζένπεηαζ ηαζ μ πανάβμκηαξ ηδξ επμπζαηήξ αφλδζδξ ημο πθδεοζιμφ βζα ηάπμζεξ πενζμπέξ, εκχ ζε άθθεξ, ιδ ημονζζηζηέξ, μ πθδεοζιυξ ηάθθζζηα ιπμνεί κα ιεζχκεηαζ. Έηζζ, πανυηζ δεκ είκαζ απμηθεζζηζηυ ηνζηήνζμ δ εενιμηναζία, εα πνέπεζ υιςξ κα ζοκοπμθμβίγεηαζ. Μζα θφζδ πμο είκαζ δζαδεδμιέκδ ζε ιεβαθφηενεξ ιμκάδεξ είκαζ δ ηαηαζηεοή δφμ λεπςνζζηχκ δελαιεκχκ, υπμο δ «πεζιενζκή» επανηή βζα ηδκ πεζιενζκή πενίμδμ, εκχ ημ ηαθμηαίνζ ηίεεηαζ ζε θεζημονβία ηαζ δ «εανζκή» δελαιεκή. Η εενιμηναζία ημο κενμφ είκαζ ιζα ζδιακηζηή πανάιεηνμξ έκεηα ηδξ επίδναζήξ ηδξ ζηζξ πδιζηέξ & αζμπδιζηέξ ακηζδνάζεζξ ηαζ ζηζξ ηαπφηδηέξ ηδξ, ζηδκ οδνυαζα γςή ηαζ ζηδκ ηαηαθθδθυηδηα κενμφ βζα δζάθμνεξ πνήζεζξ. Αολακυιεκεξ εενιμηναζίεξ π.π. ιπμνμφκ κα πνμηαθέζμοκ ιζα αθθαβή ζηα είδδ ρανζχκ πμο οπάνπμοκ ζημκ απμδέηηδ. Η δζαθοηυηδηα ημο μλοβυκμο ιεζχκεηαζ ζε αολακυιεκδ εενιμηναζία, δ μπμία ζε ζοκδοαζιυ ιε ηδκ ιεβαθφηενδ ηαπφηδηα αζμακηζδνάζεςκ πμο πνμηφπηεζ αηνζαχξ θυβς ηςκ ιεβαθφηενςκ εενιμηναζζχκ, ιπμνεί κα πνμηαθέζεζ ζμαανή έθθεζρδ μλοβυκμο, ζδζαίηενα ηαηά ημοξ ηαθμηαζνζκμφξ ιήκεξ. Σμ άνζζημ εενιζηυ πθαίζζμ βζα ακάπηολδ ιζηνμμνβακζζιχκ είκαζ μ C. ημοξ 10 μ C ιεεακζμβυκμζ ιζηνμμνβακζζιμί βίκμκηαζ αδνακείξ ηαζ ζημοξ 5 o C οπμηφπηεζ δ κζηνμπμζδηζηή ζηακυηδηα ηςκ αοηυηνμθςκ. ημοξ 2 μ C μζ πδιεζμεηενυηνμθμζ μνβακζζιμί πέθημοκ ζε θήεανβμ. 13

15 2.2.8 PH ηαζ Aθηαθζηυηδηα Tμ ph είκαζ ζδιακηζηυ παναηηδνζζηζηυ ηςκ απμαθήηςκ βζαηί επδνεάγεζ υθεξ ηζξ δζαδζηαζίεξ επελενβαζίεξ (πδιζηή ηαζ αζμθμβζηή επελενβαζία, απμθφιακζδ, επελενβαζία θάζπδξ η.θ.π.) ηαζ ζπεηίγεηαζ ιε πνμαθήιαηα θεμνάξ (δζάανςζδξ) ζε αβςβμφξ, ιδπακμθμβζηυ ελμπθζζιυ η.θ.π. Γζα ηδ αέθηζζηδ απυδμζδ ηαζ θεζημονβία ηςκ εβηαηαζηάζεςκ επελενβαζίαξ απαζηείηαζ μ έθεβπμξ ηδξ ηζιήξ ημο ph. Η Aθηαθζηυηδηα μθείθεηαζ ζηδκ πανμοζία ζυκηςκ HCO3-, CO3-2 ή OH- εκςιέκςκ ιε Ca, Mg,Κ, NH4. H πανμοζία ηςκ ζυκηςκ ζηα αζηζηά απυαθδηα μθείθεηαζ ζημ πυζζιμ κενυ ηαζ ζηζξ εζζνμέξ ζημ απμπεηεοηζηυ ζφζηδια. H αθηαθζηυηδηα νοειίγεζ ημ ph ηςκ απμαθήηςκ ηαζ εηθνάγεηαζ ζε mg/l CaCO Xθςνζμφπα Πενζέπμκηαζ ζηα αζηζηά απυαθδηα απυ ημ πυζζιμ κενυ ηαζ ηα ακενχπζκα απυαθδηα (6gr/ άημιμ, διένα) ηαεχξ ηαζ ζε αζμιδπακζηά απυαθδηα. H πανμοζία ημοξ ζημ κενυ δε δδιζμονβεί βεκζηά πνμαθήιαηα νφπακζδξ αθθά δίκεζ οθάθιονδ βεφζδ. ηζξ δζαδζηαζίεξ επελενβαζίαξ ιεζχκμοκ ηδ δζαθοηυηδηα ημο μλοβυκμο ηαζ επδνεάγμοκ ημκ πνμζδζμνζζιυ ημο COD Eκχζεζξ ημο εείμο Tμ εείμ είκαζ ααζζηυ ζοζηαηζηυ ηςκ γχκηςκ μνβακζζιχκ ηαζ ανίζηεηαζ ζηα αζηζηά απυαθδηα ιε δζάθμνεξ ιμνθέξ. Tμ ααζζηυ πνυαθδια είκαζ δ έηθοζδ δοζάνεζηδξ μζιήξ ζημ απμπεηεοηζηυ ζφζηδια ηαζ ζηζξ εβηαηαζηάζεζξ επελενβαζίαξ. Όηακ ημ H2S πενζέπεηαζ ζε ιεβάθεξ ζοβηεκηνχζεζξ ζημ ιείβια ηςκ αενίςκ ηδξ ακαενυαζαξ πχκεοζδξ θάζπδξ θυβς ηδξ δζαανςηζηήξ ζηακυηδηάξ ημο ηαηαζηνέθεζ ηδ δζάηαλδ ηαφζδξ ημο παναβυιεκμο αενίμο, εκχ ημ H2SO4 δζαανχκεζ ημοξ αβςβμφξ απμπέηεοζδξ. 14

16 Tμλζηά ζοζηαηζηά-αανζά ιέηαθθα. Πενζέπμκηαζ ζηα αζμιδπακζηά ηαζ αζηζηά απυαθδηα. Γζάθμνα ζυκηα ζημζπείςκ υπςξ ηςκ Cu, Pb, Cr, As, Bo, Ag, Ni, Mn, Cd, Zn, Fe,Hg πάκς απυ μνζζιέκδ ζοβηέκηνςζδ είκαζ ημλζηά υπςξ ηαζ μνβακζηέξ εκχζεζξ πμο πενζέπμκηαζ ζε εκημιμηηυκα, θοημθάνιαηα η.θ.π. Oζ ημλζηέξ μοζίεξ ζε έκα μζημζφζηδια είηε ζε οδάηζκμ θμνέα είηε ζε αζμθμβζηή δζενβαζία επελενβαζίαξ επζθένμοκ ημ εάκαημ πμθθχκ μνβακζζιχκ Λάζπε. ηζξ ιζηνέξ εβηαηαζηάζεζξ δ δζάεεζδ ηδξ θάζπδξ ηαζ ηςκ ζοιποηκςιέκςκ νφπςκ δεκ απμηεθεί ζμαανυ πνυαθδια (πχκεοζδ, αθοδάηςζδ ηαζ δζάεεζδ ζημοξ αβνμφξ ή ιαγί ιε ηα απμννίιιαηα). ηζξ ιεβάθεξ υιςξ ιμκάδεξ ηςκ ιδηνμπμθζηζηχκ πενζμπχκ μζ ιεβάθεξ πμζυηδηεξ θάζπδξ ηαζ ηα δοζιεκή πμζμηζηά παναηηδνζζηζηά ηδξ (αανζά ιέηαθθα ηαζ άθθεξ ημλζηέξ ή ακεπζεφιδηεξ μοζίεξ ηονίςξ απυ ηζξ αζμιδπακίεξ) ηαεζζημφκ μλφ ημ πνυαθδια ηδξ επελενβαζίαξ ηαζ ηεθζηήξ δζαεέζεςξ. Η ιέπνζ ηχνα πναηηζηή ηδξ δζάεεζδξ ζηδκ ακμζηηή εάθαζζα ιε οπμανφπζμ αβςβυ ιεβάθμο ιήημοξ ή ιε εζδζηέξ θμνηδβίδεξ δεκ εοκμείηαζ πζα. Γζ αοηυ απμιέκεζ δ ηαηάθθδθδ επελενβαζία, αθοδάηςζδ ηαζ δζάεεζδ ιε οβεζμκμιζηή ηαθή, ηαφζδ ή δζάεεζδ ζακ θίπαζια, ακ απμιαηνοκεμφκ μζ ημλζηέξ μοζίεξ βζα ημ έδαθμξ ηαζ ηζξ ηαθθζένβεζεξ. Ο ημιέαξ αοηυ εα απαζηήζεζ ζδιακηζηή ένεοκα ζημ ιέθθμκ. 15

17 Κεφάλαιο 3. Ορισμός των μεθόδων επξεργάσιας υγρών αποβλήτων. 3. Μέζνδνη επεμεξγαζίαο. Γζα ημκ ηαεανζζιυ ηςκ απμαθήηςκ εθανιυζεδηακ ιέεμδμζ απμιαηνφκζεςξ ηςκ νφπςκ ιε πνδζζιμπμίδζδ ηαηά ηφνζμ θυβμ, είηε θοζζηχκ δοκάιεςκ (ιμκάδεξ θεζημονβίαξ) είηε πδιζηήξ ή αζμθμβζηήξ δνάζδξ (ιμκάδεξ επελενβαζίαξ). ημ πανεθευκ βζκυηακ ζοκδοαζιυξ ηςκ δφμ αοηχκ ηνυπςκ επελενβαζίαξ ιε δζάηνζζδ ημο πξσηνβάζκηνπ ή δεπηεξνβάζκηνπ ηαεανζζιμφ (primary or secondary treatment). ημκ πνςημαάειζμ ηαεανζζιυ βζκυηακ πνήζδ θοζζηχκ θεζημονβζχκ, υπςξ εζπάνζζια, απμιάηνοκζδ άιιμο ηαζ θίπμοξ ηαζ ηαείγδζδ, βζα κ αθαζνεεμφκ ηα πμκδνά, ηα επζπθέμκηα ηαζ ηα ηαεζγάκμκηα οθζηά. ημ δεοηενμαάειζμ ηαεανζζιυ, πμο αημθμοεμφζε ζοκήεςξ ημ πνςημαάειζμ, βζκυηακ πνήζδ είηε ηδξ πδιζηήξ ηαηαηνδικίζεςξ (ηνμηίδςζδ) βζα ηδ ζοζζςιάηςζδ ηαζ απμιάηνοκζδ ηςκ θεπηχκ ηαζ ημθθμεζδχκ μοζζχκ (μνβακζηχκ ηαζ ακυνβακςκ) είηε ηδξ αζμθμβζηήξ δνάζεςξ βζα ηδκ απμδυιδζδ ηαζ αθαίνεζδ ηςκ μνβακζηχκ ηονίςξ μοζζχκ (θεπηχκ ηαζ δζαθοιέκςκ). Σα ηεθεοηαία πνυκζα έπεζ εθανιμζεεί ηαζ δ θεβυιεκδ ηξηηνβάζκηα ή πξνρσξεκέλε επελενβαζία (tertiary or advanced treatment), πμο απμαθέπεζ ζηδκ απμιάηνοκζδ ηονίςξ ηςκ παναβυκηςκ εοηνμθζζιμφ (άγςημ, θςζθυνμξ). Η παναπάκς δζαίνεζδ ζε ζηάδζα επελενβαζίαξ είκαζ ζ μνζζιέκμ ααειυ αοεαίνεηδ. Πζμ μνεμθμβζηή είκαζ δ εηηίιδζδ ημο απαζημφιεκμο ααειμφ απμιαηνφκζεςξ ηςκ δζαθυνςκ νφπςκ ιε αάζδ ηονίςξ ηδκ αθμιμζςηζηή δζαζημνπζζηζηή ζηακυηδηα ηαζ ηζξ επζεοιδηέξ πνήζεζξ ημο απμδέηηδ ηαζ ζηδ ζοκέπεζα μ ηαηάθθδθμξ ζοκδοαζιυξ ζ εθανιμβή ηςκ ανπχκ ηδξ οβεζμκμιζηήξ ιδπακζηήξ, ηςκ δζαθυνςκ θοζζηχκ θεζημονβζχκ ή επελενβαζζχκ, χζηε κα ελαζθαθζζεεί μ επζεοιδηυξ ααειυξ ηαεανζζιμφ βζα ηδκ πνμζηαζία ημο απμδέηηδ. 16

18 3.1 Πνςημαάειζμξ ιδπακζηυξ ηαεανζζιυξ Πνμηαηανηηζηή επελενβαζία ράξα. ημπυξ ηδξ ζπάναξ είκαζ κα ζοβηναηήζεζ ηα παναζονυιεκα ζπεηζηά ιεβάθα οθζηά, βζα κα πνμθοθάλεζ ηζξ επυιεκεξ εβηαηαζηάζεζξ απυ ιδπακζηέξ ειθνάλεζξ ηαζ θεμνέξ. Οζ ζπάνεξ απμηεθμφκηαζ ζοκήεςξ απυ πανάθθδθεξ ζζδενέκζεξ νάαδμοξ ιε δζάηεκα ηαζ δζαηνίκμκηαζ ζε: Υμκηνέξ ιε ηαεανά ακμίβιαηα mm Μέζεξ ιε ηαεανά ακμίβιαηα mm Λεπηέξ ιε ηαεανά ακμίβιαηα 5 20 mm Η ηαπφηδηα πνμζεββίζεςξ ηςκ θοιάηςκ ζηζξ ζπάνεξ πνέπεζ κα ιδκ είκαζ ιζηνυηενδ ηςκ 0,3 0,5 m/sec, εκχ δ ηαπφηδηα δζεθεφζεςξ ιέζα απυ ηα ηεκά ιεβαθφηενδ απυ 0,7 1,0 m/sec. Οζ ζπάνεξ είηε ηαεανίγμκηαζ ιε ηζμοβηνάκα, μπυηε δ ηθίζδ ημοξ είκαζ πενίπμο 30 μ ιε ημ έδαθμξ, είηε αοηυιαηα (ιδπακζηά), μπυηε είκαζ ζπεδυκ ηαηαηυνοθεξ. Η δζάεεζδ ηςκ εζπανζζιάηςκ βίκεηαζ ιε ηαθή, πχκεοζδ, ηαφζδ, δζάεεζδ ιε ηα απμννίιιαηα ή ιε άθεζδ. 17

19 3.1.2 Πνιηνπνίεζε. ακ ζοιπθήνςια ημο απθμφ εζπανζζιμφ πνδζζιμπμζείηαζ πμθθέξ θμνέξ δ άθεζδ, πμο ηειαπίγεζ ιδπακζηά ηα εζπανίζιαηα, πμο έηζζ αημθμοεμφκ ηδκ πμνεία ηςκ θοιάηςκ ηαζ έηζζ δεκ οπάνπεζ πνυαθδια δζάεεζδξ, εζδζηά βζ αοηά. Η άθεζδ είκαζ ζδιακηζηή υηακ οπάνπμοκ εζπανίζιαηα ηα μπμία θυβς ιεβέεμοξ εα πνμηαθμφζακ ζοπκέξ ειθνάλεζξ ζημοξ ιδπακζζιμφξ ηδξ ιμκάδαξ εάκ βζκυηακ δ δζάεεζή ημοξ αοημφζζα ζημ νεφια ηςκ απμαθήηςκ. Γζαθμνεηζηά εα απαζηείημ πμθφ ζοπκυ ηαεάνζζια ηςκ εζπάνςκ Λεπηό θνζθίληζκα. ηδ εέζδ ηδξ ζπάναξ έπεζ πνδζζιμπμζδεεί παθζυηενα (1920) βζα πνςημαάειζα επελενβαζία είδμξ ηυζηζκμο ιε ιμνθή ηεηθζιέκμο δίζημο ή ηοιπάκμο απυ πάθηζκμ ή μνεζπάθηζκμ θφθθμ ιε ζπζζιέξ 0,8 3 mm πενίπμο. Σα κεχηενα ηυζηζκα ιε ιμνθή δίζημο ή ηοιπάκμο απμηεθμφκηαζ απυ πθέβια απυ ακμλείδςημ ζφνια ή ιε κήια ιε ακμίβιαηα 0,23 3,3 mm. Σμπμεεημφκηαζ ιζζμαοεζζιέκα ζηα απυαθδηα ηαζ πενζζηνέθμκηαζ ανβά (4 ζηνμθέξ / θεπηυ) βφνς απυ μνζγυκηζμ άλμκα. Σα εζπανίζιαηα, πμο πνμζημθθχκηαζ ζηδκ επζθάκεζα, απμιαηνφκμκηαζ ιε ελαηυκηζζδ κενμφ ή επελενβαζιέκςκ απμαθήηςκ. Έπμοκ πνδζζιμπμζδεεί πμθφ βζα αζμιδπακζηά απυαθδηα. 18

20 3.1.4 Αιιμζοθθέηηδξ. ημπυξ ημο αιιμζοθθέηηδ είκαζ κα ζοβηναηήζεζ ηα παναζονυιεκα οθζηά ιε ιεβάθμ εζδζηυ αάνμξ δζαιεηνήιαημξ ζοκήεςξ πάκς απυ 0,15 0,2 mm, ηονίςξ ακυνβακα (άιιμξ, ζπυνμζ, ηθπ.) βζα ηδκ πνμζηαζία ηςκ εβηαηαζηάζεςκ, πμο αημθμοεμφκ απυ ιδπακζηέξ θεμνέξ (ακηθίεξ) ή ειθνάλεζξ (ζςθδκχζεζξ) ηαζ ηονίςξ ηδκ απμθοβή ημο ζοπκμφ ηαεανζζιμφ ηδξ δελαιεκήξ πςκεφζεςξ απυ ηα αδνακή ζγήιαηα. 3.2 Γεοηενμαάειζμξ αζμθμβζηυξ ηαεανζζιυξ. Οζ αζμθμβζηέξ επελενβαζίεξ, πμο απμηεθμφκ ηδ ζοκδεέζηενδ ιμνθή ημο δεοηενμαάειζμο ηαεανζζιμφ βζα ηα αζηζηά θφιαηα, ζηδνίγμκηαζ ζηδ αζμπδιζηή απμδυιδζδ ηαζ ιεηαηνμπή ηςκ πμθφ θεπηχκ ηαζ δζαθοιέκςκ μνβακζηχκ μοζζχκ ζε ζοζζςιαηχιαηα, ηα μπμία ηαζ αθαζνμφκηαζ ζηδ ζοκέπεζα ιε ηαείγδζδ (δεοηενμαάειζα). Οζ επελενβαζίεξ αοηέξ εθανιυγμκηαζ ζοκήεςξ ζηζξ ζοιααηζηέξ εβηαηαζηάζεζξ φζηενα απυ πνςημαάειζμ ηαεανζζιυ, πμο απμιαηνφκεζ ηα ζπεηζηά πμκηνά οθζηά, εκχ δ αζμθμβζηή επελενβαζία αθαζνεί ηζξ μνβακζηέξ μοζίεξ, πμο είκαζ δζαθοιέκεξ, ημθθμεζδείξ ή ζε πμθφ θεπηή ιμνθή. Οζ αζμθμβζηέξ επελενβαζίεξ δζαηνίκμκηαζ ακάθμβα ιε ημοξ ιζηνμμνβακζζιμφξ, πμο είκαζ οπεφεοκμζ βζα ηδ δζάζπαζδ ηαζ ζηαεενμπμίδζδ ηςκ μνβακζηχκ μοζζχκ, ζε αενυαζεξ, ακαενυαζεξ ηαζ αενυαζεξ ακαενυαζεξ. ηδκ αενυαζα επελενβαζία δ ζηαεενμπμίδζδ βίκεηαζ απυ αενυαζμοξ ηαζ επαιθμηενίγμκηεξ ιζηνμμνβακζζιμφξ, ζηδκ ακαενυαζα απυ ακαενυαζμοξ ηαζ επαιθμηενίγμκηεξ, εκχ ζηδκ αενυαζα ακαενυαζα θαιαάκμοκ ιένμξ ηαζ ηα ηνία είδδ ηςκ μνβακζζιχκ 19

21 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 4. ΥΤΙΚΑ ΤΣΗΜΑΣΑ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ. 4. Αεξηδόκελεο Λίκλεο Λίκλεο ζηαζεξνπνίεζεο Οζ αενζγυιεκεξ θίικεξ ηαζ μζ θίικεξ ζηαεενμπμίδζδξ (δελαιεκέξ) απμηεθμφκηαζ ζοκήεςξ απυ ζπεηζηά ιζηνμφ αάεμοξ θεηάκεξ ιε επίπεδμ ποειέκα ηαζ ηαηαζηεοάγμκηαζ ιε πςιάηζκμ ακάπςια ζε ιμνθή ηοηθζηή, ηεηναβςκζηή ή ζοκήεςξ μνεμβςκζηή. Δίκαζ ιμκάδεξ αζμθμβζηήξ επελενβαζίαξ, πμο θεζημονβμφκ ηάης απυ θοζζηέξ ή ηεπκδηέξ ζοκεήηεξ αενζζιμφ ή ακαενυαζα. Ο θοζζηυξ αενζζιυξ ζηδνίγεηαζ ζηδ δζάθοζδ ηαζ δζάποζδ ημο αηιμζθαζνζημφ μλοβυκμο απυ ηδκ ακεπηοβιέκδ επζθάκεζα ηαζ ζηδκ παναβςβή μλοβυκμο ιε ηδ δζαδζηαζία ηδξ θςημζφκεεζδξ απυ ηα άθβδ, ιέπνζ ημ αάεμξ πμο θεάκεζ ημ δθζαηυ θςξ. Ο ηεπκδηυξ αενζζιυξ βίκεηαζ ιε ζοζηήιαηα δζαπφζεςξ αένα ηαζ ζοκδεέζηενα ιε επζθακεζαημφξ αενζζηήνεξ. Οζ δελαιεκέξ ιε ιεβαθφηενμ αάεμξ, εθυζμκ δεκ αενίγμκηαζ ιδπακζηά, πανμοζζάγμοκ είηε ιζηηή αζμθμβζηή δνάζδ (αενυαζα ημκηά ζηδκ επζθάκεζα, ακαενυαζα ζημκ ποειέκα ηαζ επαιθμηενίγμοζα ζηδ ιέζδ), είηε, θυβς ηονίςξ ηδξ θφζεςξ ηαζ ημο ορδθμφ μνβακζημφ θμνηίμο, θεζημονβμφκ πναηηζηά ζακ ακαενυαζμζ ακηζδναζηήνεξ. Βαζζηή πνμτπυεεζδ βζα ηδκ επζηοπή εθανιμβή ημο ζοζηήιαημξ ηςκ δελαιεκχκ ζηαεενμπμίδζδξ είκαζ δ δζάεεζδ ζπεηζηά θεδκήξ βδξ ηαζ δ ελαζθάθζζδ ηςκ οπυβεζςκ κενχκ απυ ηζκδφκμοξ νοπάκζεςξ ηαζ ιμθφκζεςξ. Οζ δελαιεκέξ ζηαεενμπμίδζδξ ακάθμβα ιε ημκ ηνυπμ θεζημονβίαξ ημοξ ηαζ ημοξ ιδπακζζιμφξ επελενβαζίαξ ηςκ θοιάηςκ ηαηαηάζζμκηαζ ζηζξ παναηάης ηαηδβμνίεξ. Γελαιεκέξ ζηαεενμπμίδζδξ ή μλείδςζδξ πμο πενζθαιαάκμοκ ηζξ αενυαζεξ, επαιθμηενίγμοζεξ (αενυαζεξ ακαενυαζεξ) ηαζ ακαενυαζεξ δελαιεκέξ. Αενζγυιεκεξ δελαιεκέξ, πμο πενζθαιαάκμοκ ηζξ αενυαζεξ, αενυαζεξ-ακαενυαζεξ (ιζηηέξ) ηαζ δελαιεκέξ παναηεηαιέκμο αενζζιμφ. Μζα πζθμηζηή ιμκάδα επελενβαζίαξ θοιάηςκ ιε ηδ ιέεμδμ ηδξ ακαενυαζαξ δελαιεκήξ ζηαεενμπμίδζδξ θεζημονβεί ήδδ ζηδ Θεζζαθμκίηδ ζηδκ πενζμπή ημο Γαθθζημφ πμηαιμφ. ηδκ ζοβηεηνζιέκδ ιμκάδα ιεθεηήεδηε δ επίδναζδ ηςκ θοζζημπδιζηχκ παναιέηνςκ (εενιμηναζία, ph, αβςβζιυηδηα) ζημκ ααειυ 20

22 απυδμζδξ ηδξ ιμκάδαξ. Απυ ηδ ιεθέηδ αοηή παναηδνήεδηε υηζ ορδθέξ εενιμηναζίεξ εοκμμφζακ ηδκ απυδμζδ ηδξ ιμκάδαξ, εκχ ζδιεζχεδηε ιέζδ απμιάηνοκζδ ημο BOD5 ηαζ ημο COD 40 % ηαζ 50 % ακηίζημζπα (Papadopoulos et al., 2000). Έκα πζθμηζηυ ζφζηδια πμο πενζεθάιαακε ιία ακαενυαζα θίικδ αημθμοεμφιεκδ απυ ιία αενυαζα ηαζ έκα ηεθζηυ ζηάδζμ αεθηίςζδξ ηδξ εηνμήξ, εθανιυζεδηε επίζδξ ζηδκ πενζμπή ηδξ πακεπζζηδιζμφπμθδξ Παηνχκ (Tsonis, 2000). Σμ ζφζηδια θεζημφνβδζε βζα ηνία έηδ ηαζ επζηεφπεδηε αθαίνεζδ COD 55 % ζηδκ αενυαζα θίικδ ηαζ 60 % απυ ηζξ δφμ θίικεξ ιαγί ζηδ ζεζνά. Με ημ πνυζεεημ ζηάδζμ βζα ηδ αεθηίςζδ ηδξ εηνμήξ απυ ηδκ αενυαζα θίικδ, επζηεφπεδηακ μζ απαζημφιεκεξ πνμδζαβναθέξ δζάεεζδξ επελενβαζιέκςκ θοιάηςκ, ζζμδφκαιεξ ιε δεοηενμαάειζα επελενβαζία. Κάημρδ ημο πζθμηζημφ ένβμο ζημ Γαθθζηυ πμηαιυ Σεπκδημί οβνυημπμζ Ακαενυαζα δελαιεκή Γελαιεκέξ ζηαεενμπμίδζδξ (ζεζνά Α) Γελαιεκέξ ζηαεενμπμίδζδξ (ζεζνά Β) 21

23 Γελαιεκέξ ζηαεενμπμίδζδξ (ζεζνά C) Σαιζεοηήναξ Αιιυθζθηνμ Θενιμηήπζμ Πεζναιαηζημί αβνμί Αεπόβιερ δεξαμενέρ ζηαθεποποίηζηρ. Οζ αενυαζεξ δελαιεκέξ ζηαεενμπμίδζδξ απμηεθμφκηαζ απυ ιεβάθεξ ηαζ νδπέξ θοζζηέξ θεηάκεξ υπμο δ επελενβαζία ηςκ θοιάηςκ βίκεηαζ ιε θοζζηά ιέζα απυ ααηηήνζα ηαζ άθβδ. ηζξ δελαιεκέξ αοηέξ επζηναημφκ αενυαζεξ ζοκεήηεξ ζε μθυηθδνμ ημ αάεμξ ημοξ ηαζ ακαπηφζζμκηαζ ααηηήνζα ηαζ άθβδ (ιζηνμθφηδ) ζε αζχνδζδ. Σα ααηηήνζα απμδμιμφκ ηζξ μνβακζηέξ μοζίεξ ηαηακαθχκμκηαξ μλοβυκμ ηαζ πανάβμκηαξ δζμλείδζμ ημο άκεναηα, εκχ ηα άθβδ οπυ ηδκ επίδναζδ ημο δθζαημφ θςηυξ ιεηέπμοκ ζηδ δζαδζηαζία ηδξ θςημζφκεεζδξ, ηαηακαθχκμκηαξ ημ παναβυιεκμ δζμλείδζμ ημο άκεναηα. Με ηδκ θςημζφκεεζδ ηςκ αθβχκ πανάβεηαζ μλοβυκμ ημ μπμίμ πνδζζιμπμζείηαζ απυ ηα ααηηήνζα βζα ηδκ απμδυιδζδ ηςκ μνβακζηχκ μοζζχκ. ήιενα έπμοκ ακαπηοπεεί δφμ ηφπμζ αενυαζςκ δελαιεκχκ: ημκ έκακ ηφπμ υπμο ημ αάεμξ ηδξ δελαιεκήξ είκαζ ιζηνυ (πενίπμο 0.15 ιε 0.45 m), επζδζχηεηαζ δ ιεβζζημπμίδζδ ηδξ παναβςβήξ αθβχκ. ημ δεφηενμ ηφπμ επζδζχηεηαζ δ ιεβζζημπμίδζδ ηδξ παναβςβήξ μλοβυκμο ηαζ ημ αάεμξ ηδξ δελαιεκήξ θεάκεζ ημ 1.5 m. Καζ ζημοξ δφμ ηφπμοξ δζαθφεηαζ επζπθέμκ μλοβυκμ απυ ηδκ αηιυζθαζνα. Γζα κα επζηεοπεμφκ ηα ηαθφηενα απμηεθέζιαηα ζηζξ αενυαζεξ δελαιεκέξ ζηαεενμπμίδζδξ, εα πνέπεζ κα ακαδεφμκηαζ πενζμδζηά πνδζζιμπμζχκηαξ ακηθίεξ ή επζθακεζαημφξ αενζζηήνεξ. Η μνβακζηή θυνηζζδ ηςκ δελαιεκχκ πνέπεζ κα ακηαπμηνίκεηαζ ζημ δζαεέζζιμ μλοβυκμ απυ ηδκ αηιυζθαζνα ηαζ ηδ θςημζφκεεζδ. Η απυδμζδ ζε εθάηηςζδ ημο BOD5 ηςκ αενυαζςκ δελαιεκχκ, είκαζ 22

24 ορδθή ηαζ θεάκεζ ιέπνζ 95 %. Πνέπεζ υιςξ κα ημκζζεεί, υηζ ακ ηαζ έπεζ αθαζνεεεί ημ δζαθοιέκμ BOD5 απυ ηα εζζενπυιεκα απυαθδηα, δ ηεθζηή απμννμή ηδξ δελαιεκήξ πενζέπεζ ζζμδφκαιδ ή ηαζ ιεβαθφηενδ ζοβηέκηνςζδ θοηχκ, πμο ιπμνεί ζημ ηέθμξ κα πανμοζζάζεζ ιεβαθφηενμ BOD5 απυ ημ ανπζηυ. οκεπχξ, βζα κα ελαζθαθζζεεί πναβιαηζηή εθάηηςζδ ημο BOD5, πνέπεζ κα απμιαηνοκεμφκ ηα πενζεπυιεκα ζε αζχνδζδ θφηδ ηαζ ιζηνμμνβακζζιμί απυ ηδκ απμννμή. Αενυαζα δελαιεκή. 23

25 4.1.2 Ακαενυαζεξ δελαιεκέξ ζηαεενμπμίδζδξ. Οζ ακαενυαζεξ δελαιεκέξ ζηαεενμπμίδζδξ πνδζζιμπμζμφκηαζ βζα ηδκ επελενβαζία θοιάηςκ ιε ορδθυ μνβακζηυ θμνηίμ ηαζ ορδθή ζοβηέκηνςζδ ζηενεχκ. οκήεςξ δ ακαενυαζα δελαιεκή είκαζ ιία ααεζά θοζζηή θεηάκδ ιε ηαηάθθδθεξ ζςθδκχζεζξ ζηδκ είζμδμ ηαζ ηδκ έλμδμ. Γζα κα δζαηδνδεεί δ εενιζηή εκένβεζα ηαζ δ ακαενυαζεξ ζοκεήηεξ, δ ακαενυαζα δελαιεκή εα πνέπεζ κα έπεζ αάεμξ έςξ 9.1 m. Σα θφιαηα ηαηά ηδκ είζμδυ ημοξ ζηδ δελαιεκή ηαηαηάεμκηαζ ζημκ ποειέκα ηδξ. Σα ιενζηχξ επελενβαζιέκα θφιαηα ζοκήεςξ πνμςεμφκηαζ ζε ιία άθθδ ιμκάδα βζα πεναζηένς επελενβαζία. Γεκζηχξ μζ δζαδζηαζίεξ επελενβαζίαξ πμο θαιαάκμοκ πχνα ζηζξ δελαιεκέξ αοηέξ είκαζ ακαενυαζεξ, ιε ελαίνεζδ έκα πμθφ ιζηνυ ζηνχια ζηδκ επζθάκεζα ηδξ δελαιεκήξ. Η ζηαεενμπμίδζδ ηςκ απμαθήηςκ βίκεηαζ ιε ζοκδοαζιυ ηαείγδζδξ ηαζ ακαενυαζαξ ιεηαηνμπήξ ηςκ μνβακζηχκ μοζζχκ ζε CO2, CH4, ηαεχξ ηαζ άθθα αένζα, μνβακζηά μλέα ηαζ ηοηηανζηυ ζζηυ. Η απυδμζδ ηςκ δελαιεκχκ είκαζ ζοκήεςξ 70 % εθάηηςζδ ημο BOD5, εκχ ηάης απυ εοκμσηέξ ζοκεήηεξ ιπμνεί κα θεάζεζ ηαζ ημ 85 %. οκήεςξ ζοκδοάγμκηαζ ιε αενυαζεξ ή ιζηηέξ δελαιεκέξ ςξ πνμηαηανηηζηυ ζηάδζμ βζα ηδκ εθάηηςζδ ημο ορδθμφ μνβακζημφ θμνηίμο επζηοβπάκμκηαξ ιείςζδ ημο BOD5 ηαηά %. Βαζζηυ πθεμκέηηδια ηςκ ακαενυαζςκ δελαιεκχκ είκαζ ημ παιδθυ ηυζημξ εβηαηάζηαζδξ ηαζ θεζημονβίαξ ηαζ δ ζηακυηδηα κα απμζαέκμοκ απυημια ή πενζμδζηά ορδθά θμνηία. Σμ ιεζμκέηηδιά ημοξ είκαζ δ δοζμζιία ηαζ βζα αοηυ ζοκζζηάηαζ δ εθανιμβή ημοξ ιαηνζά απυ ηαημζηδιέκεξ ηαζ βεκζηά εοαίζεδηεξ πενζμπέξ ηαζ ζε απυζηαζδ ημοθάπζζημκ πθι. Δπίζδξ δ απυδμζή ημοξ επδνεάγεηαζ πμθφ απυ ηδ εενιμηναζία ηςκ θοιάηςκ. 24

26 Ακενυαζα δελαιεκή. Δπηθ. : 21m x 21 m, Βάζε : 3m x 3 m, Κιίζε πξαλώλ : 2:1 Δλ. βάζνο : 4m, Δλ. όγθνο : 570 m 3 Παξνρή : 120 m 3 /ημέπα Υξόλνο παξακνλήο : 4,7 ημ. 25

27 4.1.3 Επαμθοηεπίζοςζερ (αεπόβιερ-αναεπόβιερ) δεξαμενέρ ζηαθεποποίηζηρ. ηζξ δελαιεκέξ αοηέξ, μζ μπμίεξ παναηηδνίγμκηαζ ηαζ ςξ αενυαζεξακαενυαζεξ, οπάνπμοκ ηνεζξ γχκεξ αζμθμβζηήξ δνάζδξ: i) δ επζθακεζαηή αενυαζα γχκδ, ιε αενυαζα ααηηήνζα ηαζ θφηδ ζε ζοιαίςζδ, υπςξ ηαζ ζηδκ πενίπηςζδ ηςκ αενυαζςκ δελαιεκχκ, ii) δ ακαενυαζα γχκδ ημο ποειέκα, ζηδκ μπμία ζοβηεκηνχκμκηαζ ηα ζγήιαηα ηαζ απμδμιμφκηαζ απυ ακαενυαζα ααηηήνζα ηαζ iii) δ εκδζάιεζδ γχκδ, πμο είκαζ αενυαζα ηαζ ακαενυαζα, υπμο μζ μνβακζηέξ μοζίεξ απμδμιμφκηαζ απυ επαιθμηενίγμκηεξ ιζηνμμνβακζζιμφξ. Η φπανλδ ηδξ αενυαζαξ επζθακεζαηήξ γχκδξ εθαηηχκεζ ζδιακηζηά ημ πνυαθδια ηςκ δοζμζιζχκ πμο μθείθμκηαζ ζηδκ ακαενυαζα απμδυιδζδ ημο ποειέκα, βζαηί πμθθά απυ ηα πνμσυκηα ηδξ απμζφκεεζδξ πνδζζιμπμζμφκηαζ απυ ημοξ αενυαζμοξ ιζηνμμνβακζζιμφξ. Η δελαιεκή ιπμνεί κα βίκεζ αενζγυιεκδ ιε ηδκ πνδζζιμπμίδζδ επζθακεζαηχκ αενζζηήνςκ, ζε πενίπηςζδ ακάβηδξ αολήζεςξ ημο μνβακζημφ θμνηίμο. Γζα κα δζαηδνδεεί υιςξ ημ υθεθμξ ηδξ ακαενυαζαξ απμδυιδζδξ, πνέπεζ δ πνήζδ ηςκ αενζζηήνςκ κα ιδκ πνμηαθμφκ πθήνδ ακάδεοζδ. 26

28 Επαμθοηεπίζοςζερ δεξαμενέρ ζηαθεποποίηζηρ. 27

29 4.1.4 Αεξηδόκελεο δεμακελέο Οζ αενζγυιεκεξ δελαιεκέξ πνμηφπημοκ απυ ηζξ επαιθμηενίγμοζεξ δελαιεκέξ, υηακ εθανιμζηεί αενζζιυξ ιε ζφζηδια δζαπφζεςξ αένα ιε επζθακεζαημφξ ακαιζηηήνεξ. Γζαηνίκμκηαζ ζοκήεςξ ακάθμβα ιε ημ νοειυ ακάιζλδξ ζε ηαεμθζηά αενυαζεξ, αενυαζεξ-ακαενυαζεξ ή ιζηηέξ (επαιθμηενίγμοζεξ) ηαζ ζε ηφπμο παναηεηαιέκμο αενζζιμφ. Καθολικά αεπόβιερ δεξαμενέρ Καεμθζηά αενυαζεξ παναηηδνίγμκηαζ μζ δελαιεκέξ, υπμο ημ ζφζηδια αενζζιμφ είκαζ ανηεηά ζζπονυ, χζηε υθα ηα ζηενεά κα δζαηδνμφκηαζ ζε αζχνδζδ. Οζ ζοκεήηεξ πμο επζηναημφκ είκαζ ηαεμθζηήξ ακάιζλδξ, αθθά δ απυδμζδ ζε εθάηηςζδ ημο μνβακζημφ θμνηίμο δεκ είκαζ ορδθή, βζαηί δ απμννμή παναζφνεζ ηαζ ηα ζηενεά πμο εζζένπμκηαζ ή δδιζμονβμφκηαζ απυ ηδ αζμθμβζηή δνάζδ, εηηυξ ακ βίκεζ ζοιπθδνςιαηζηή επελενβαζία βζα ηδ ζοβηνάηδζδ ηςκ αζςνδιάηςκ. Ακάθμβα ιε ημ πνυκμ ζοβηναηήζεςξ (αενζζιμφ), δ απμννμή πενζέπεζ ημ 1/3 ιέπνζ ημ ½ ημο εζζενπυιεκμο BOD ιε ιμνθή ηοηηανζημφ ζζημφ (μνβακζηυ θμνηίμ). Αεπόβιερ-αναεπόβιερ δεξαμενέρ (μικηέρ 28

30 Οζ δελαιεκέξ αοηέξ ιμζάγμοκ θεζημονβζηά ιε ηζξ επαιθμηενίγμοζεξ, ιε ηδ δζαθμνά υηζ ημ μλοβυκμ πανέπεηαζ ηονίςξ ιδπακζηά, αθθά δ ζζπφξ ηδξ ακάιζλδξ δεκείκαζ ανηεηή βζα κα ηναηήζεζ ζε αζχνδζδ υθα ηα ζηενεά, ηα μπμία απμδμιμφκηαζ ακαενυαζα ζηζξ κεηνέξ βςκζέξ ημο ποειέκα. Δεξαμενέρ ηύπος παπαηεηαμένος αεπιζμού Οζ δελαιεκέξ αοημφ ημο ηφπμο θεζημονβμφκ ζε ζοκεήηεξ ηαεμθζηήξ ακάιζλδξ ηαζ πθήνδξ αζχνδζδξ ηςκ ζηενεχκ. Χζηυζμ ηα ζηενεά δεκ δζαθεφβμοκ ζηδκ απμννμή, αθθά ζοβηναημφκηαζ ζημ ζφζηδια, είηε ιε πςνζζηή δελαιεκή ηαείγδζδξ ηαζ επακαηοηθμθμνίαξ ηδξ θάζπδξ, είηε ιε εκζςιάηςζδ ζηδκ έλμδμ ηδξ δελαιεκήξ, ηαηάθθδθμο εαθάιμο ζοβηνάηδζδξ ηςκ ζηενεχκ. Η εθάηηςζδ ημο μνβακζημφ θμνηίμο ζηζξ δελαιεκέξ αοηέξ είκαζ πμθφ ορδθή (95 98 %), ιε πνυζεεηδ δοκαηυηδηα κζηνμπμίδζδξ. Δεξαμενή παρατεταμζνου αεπιζμού 29

31 4.1.5 Δθαξκνγέο. Οζ δελαιεκέξ ζηαεενμπμζήζεςξ πνδζζιμπμζμφκηαζ ιειμκςιέκα ή ζε δζάθμνμοξ ζοκδοαζιμφξ βζα ηδκ επελενβαζία μζηζαηχκ ηαζ αζμιδπακζηχκ απμαθήηςκ, πμο δζαβναιιαηζηά εζημκίγεηαζ παναηάης: Ενδεικτικζσ διατάξεισ μονάδων. οιαμθζζιμί: Α: ακαενυαζα δελαιεκή (πνμαζνεηζηή) Β: αενυαζα ή ιεζηηή δελαιεκή (επαιθμηενίγμοζα) Μ: δελαιεκή ςνζιάκζεςξ Φ: δελαιεκή ρανζχκ Δ: δελαιεκή επαθήξ πθςνίμο ( απμθφιακζδ) 30

32 Δθανιμβή ηςκ δζαθυνςκ ηφπςκ δελαιεκχκ Δζδζηυηενα μζ αενυαζεξ δελαιεκέξ πνδζζιμπμζμφκηαζ ηονίςξ βζα ηδκ επελενβαζία δζαθοιέκςκ μνβακζηχκ μοζζχκ ή απμννμήξ απυ ιμκάδεξ ηαεανζζιμφ. Οζ αενυαζεξ - ακαενυαζεξ δελαιεκέξ πνδζζιμπμζμφκηαζ ζοκήεςξ βζα αζηζηά θφιαηα ηαζ αζμιδπακζηά απυαθδηα, εκχ ζζ ακαενυαζεξ Καηά πνμηίιδζδ βζα απυαθδηα ιε ρδθυ μνβακζηυ θμνηίμ. Πιενλεθηήκαηα. -Πζεακχξ ιζηνυηενδ ανπζηή δαπάκδ εβηαηαζηάζεςξ ζε ζφβηνζζδ ιε ιδπακμπμζδιέκδ ιμκάδα. - Μζηνυηενα έλμδα θεζημονβίαξ - Γοκαηή δ νφειζζδ ηδξ απμννμήξ, χζηε κα εθέβπεηαζ δ νφπακζδ ηαηά ηδ δζάνηεζα ηνίζζιςκ πνμκζηχκ πενζυδςκ. - Απθή θεζημονβία ηαζ παναημθμφεδζδ. 31

33 Μεηνλεθηήκαηα. -Μεβάθδ εδαθζηή έηηαζδ -Γοζπένεζα επελενβαζίαξ μνζζιέκςκ αζμιδπακζηχκ απμαθήηςκ - Πζεακά πνμαθήιαηα δοζμζιζχκ - οκήεςξ πμθθά αζςνμφιεκα ζηενεά ζηδκ απμννμή (θφηδ η.α.). 4.2 Eπελενβαζία ιε εθανιμβή ζημ έδαθμξ πζηήκαηα βξαδείαο εθαξκνγήο. (SR) Σα ζοζηήιαηα αοηά είκαζ βεκζηά ηα πζμ δζαδεδμιέκα θοζζηά ζοζηήιαηα επελενβαζίαξ θοιάηςκ. Σα πνμεπελενβαζιέκα θφιαηα εθανιυγμκηαζ απεοεείαξ ζημ έδαθμξ ηαζ πνδζζιμπμζμφκηαζ εκ ιένεζ απυ ηα παναηείιεκα θοηά βζα ηδκ ηάθορδ ηςκ ακαβηχκ ελαηιζζμδζαπκμήξ ηαζ αθ εηαίνμο βζα ημκ ειπθμοηζζιυ οπυβεζςκ οδνμθμνέςκ, αθμφ πνχηα δζδεδεμφκ απυ ημ έδαθμξ (Angelakis 1989). Γζα ηδκ εθανιμβή ηςκ πνμεπελενβαζιέκςκ θοιάηςκ ιπμνμφκ κα πνδζζιμπμζδεμφκ δζάθμνεξ ιέεμδμζ, υπςξ επζθακεζαηή άνδεοζδ ιε αφθαηεξ ή ιε ζηαθάηηεξ, ή άνδεοζδ ιε ηαηαζμκζζιυ. Καηά ηδκ δζενβαζία ηδξ αναδείαξ εθανιμβήξ επζηοβπάκεηαζ δ απμιάηνοκζδ αζςνμφιεκςκ ζηενεχκ, μνβακζημφ θμνηίμο, αγχημο, θςζθυνμο ηαζ ιζηνμαζαημφ θμνηίμο. ημ ζπήια θαίκεηαζ ιζα ζπδιαηζηή πανάζηαζδ αναδείαξ εθανιμβήξ. 32

34 4.2.2 πζηήκαηα ηαρείαο δηήζεζεο. (RI) Γεκζηά είκαζ πάκηα επζεοιδηή δ φπανλδ απμεειάηςκ κενμφ, έηζζ χζηε κα οπάνπεζ δ δοκαηυηδηα πνήζδξ ημο υηακ απαζηείηαζ. Μεβάθεξ πμζυηδηεξ φδαημξ υιςξ δεκ είκαζ δοκαηυ κα απμεδηεοημφκ ζε δελαιεκέξ, βζαηί εηηυξ απυ ημ ηυζημξ ηαηαζηεοήξ ηςκ δελαιεκχκ οπάνπεζ ηαζ ημ πνυαθδια ηδξ δζαηήνδζδξ ηδξ πμζυηδηαξ ημο ζηάζζιμο κενμφ. Έπεζ θμζπυκ βίκεζ ηαηακμδηυ υηζ μ ηαθφηενμξ ηνυπμξ απμεήηεοζδξ ιεβάθςκ πμζμηήηςκ φδαημξ είκαζ δ θφθαλή ζημοξ οπυβεζμοξ οδνμθμνείξ. Γζα ημκ ειπθμοηζζιυ ηςκ οπυβεζςκ οδνμθμνέςκ, πνέπεζ ηα επελενβαζιέκα απυαθδηα ιε ηάπμζμ ηνυπμ κα πενάζμοκ απυ ηα ακχηενα ζηνχιαηα ημο εδάθμοξ, αοηυ ιπμνεί κα επζηεοπεεί είηε ιε πνήζδ θεηακχκ δζήεδζδξ, είηε ιε βεςηνήζεζξ εζζαβςβήξ, ακ ηαζ δ ηεθεοηαία ιέεμδμξ έπεζ αολδιέκμ ηυζημξ. Καηά ηδκ δζήεδζδ ηςκ επελενβαζιέκςκ θοιάηςκ απυ ημ έδαθμξ επζηοβπάκεηαζ δ απμιάηνοκζδ αζςνμφιεκςκ ζηενεχκ, μνβακζημφ θμνηίμο, αγχημο, θςζθυνμο ηαζ ιζηνμαζαημφ θμνηίμο. Ακάθμβα ιε ηδκ επελενβαζία ζηδκ μπμία οπυηεζκηαζ ηα θφιαηα είκαζ δοκαηυ ιεηά ηδκ εθανιμβή ηαπείαξ δζήεδζδξ κα βίκεζ πνήζδ ημο οδνμθμνέα αηυιδ ηαζ βζα άκηθδζδ πυζζιμο φδαημξ. 33

35 ημ ζπήια θαίκεηαζ ζπδιαηζηά μ ειπθμοηζζιυξ οπυβεζςκ οδνμθμνέςκ ιε ηδκ ιέεμδμ ηδξ ηαπείαξ δζήεδζδξ. ρήκα 6. πδιαηζηή απεζηυκζζδ ηδξ ιεευδμο ηαπεία δζήεδζδξ βζα ειπθμοηζζιυ οπυβεζμο οδνμθμνέα. (Α): ακάηηδζδ κενμφ παναηείιεκδ θίικδ ή νέια, (Β): ζοθθμβή κενμφ ιε οπυβεζα ζηνάββζζδ, (Γ):άκηθδζδ φδαημξ ιέζς ηεκηνζηήξ βεχηνδζδξ, ηαζ (Γ): άκηθδζδ φδαημξ ιέζς πενζθενεζαηχκ βεςηνήζεςκ. 34

36 4.2.3 πζηήκαηα επηθαλεηαθήο ξνήο. (OF) Αοημφ ημο ηφπμο ηα ζοζηήιαηα εθανιυγμκηαζ ζε ζπεηζηά αδζαπέναζηα ηαζ επζηθζκή εδάθδ. Έκα ιένμξ ημο επελενβαζιέκμο απμαθήημο πνδζζιμπμζείηαζ απυ ηα θοηά βζα ηζξ ακάβηεξ ελαηιζζμδζαπκμήξ, έκα άθθμ ιένμξ δζδεείηαζ πνμξ ημκ οπυβεζμ οδνμθμνέα, μ ηφνζμξ υβημξ ημο ζοθθέβεηαζ ςξ επζθακεζαηή απμννμή. Καηά ηδκ πμνεία ημο απμαθήημο απυ ημ ζδιείμ εθανιμβήξ πνμξ ηδ θεηάκδ ζοθθμβήξ ζοκηεθμφκηαζ ιζα ζεζνά θοζζημπδιζηέξ ηαζ αζμθμβζηέξ δζενβαζίεξ πμο ημ απαθθάζζμοκ απυ ζδιακηζηυ ιένμξ ηυζμ ηςκ αζςνμφιεκςκ ζςιαηζδίςκ υζμ ηαζ μνβακζημφ θμνηίμο, αγχημο, θςζθυνμο ηαεχξ ηαζ ιζηνμαζαημφ θμνηίμο (Smith and Schroeder 1985). ημ ζπήια θαίκεηαζ ζπδιαηζηά δ εθανιμβή ημο ζοζηήιαημξ επζθακεζαηήξ νμήξ. Στημαηική παράζηαζη ηης μεθόδοσ επιθανειακής ροής πζηήκαηα ηνπηθήο εθαξκνγήο. ε αοημφ ημο ηφπμο ηα ζοζηήιαηα, ηα ιενζηχξ επελενβαζιέκα απυαθδηα δζαηίεεκηαζ ζε ζοζημζπία ιζηνχκ ηάθνςκ πθδνςιέκςκ ιε παθίηζα ή ιε άθθμ πμνχδεξ οθζηυ. Σα απυαθδηα μδεφμοκ πνμξ ηζξ ηάθνμοξ ιε ηδκ πνήζδ ακηθζχκ ή ζζθχκςκ δζάεεζδξ, ηαζ ζηδκ ζοκέπεζα έκα ιένμξ ημοξ πνμζθαιαάκεηαζ απυ παναηείιεκα θοηά εκχ ημ οπυθμζπμ απμννμθάηαζ ηαζ επελενβάγεηαζ απυ ημ έδαθμξ Γζα κα επζηεοπεεί ζηακμπμζδηζηυξ ααειυξ επελενβαζίαξ απυ ημ έδαθμξ πνέπεζ ηα θφιαηα κα παναιέκμοκ υζμ ημ δοκαηυ βζα πενζζζυηενμ πνυκμ 35

37 ημκηά ζηδκ επζθάκεζα ημο εδάθμοξ, υπμο δ ααηηδνζδζαηή δναζηδνζυηδηα είκαζ πζμ έκημκδ. Έκα ηέημζμ ζφζηδια θαίκεηαζ ζηδ πήια. Τσπικό ζύζηημα ηοπικής εθαρμογής, με επιθανειακή διάθεζη λσμάηων. 4.3 οζηήιαηα ηεπκδηχκ οβνμαζυημπςκ. Σερλεηνί Τγξνβηόηνπνη (ΣΤ) Δπζθακεζαηήξ νμήξ Τπυβεζαξ νμήξ: μνζγυκηζαξ / ηαηαηυνοθδξ Πνχηεξ εθανιμβέξ: Γενιακία, 1950 Πνχημξ πθήνμοξ ηθίιαηαξ: Οθθακδία, 1967 ήιενα: επελενβαζία αζηζηχκ /αβνμηζηχκ / αζμιδπακζηχκ (ιέηαθθα, ημλζηά) οβνχκ απμαθήηςκ, αζηζηή απμννμή, απυαθδηα βαθαηημημιείμο, επελενβαζία οπυβεζςκ κενχκ, αθοδάηςζδ ζθφμξ Ένεοκα εκηαηζημπμίδζδ ηα ηεθεοηαία 20 πνυκζα 36

38 Πθεμκεηηήιαηα Υνήζδ θοηχκ ηαεανζζιμφ ζηακμπμζδηζηή πμζυηδηα εηνμήξ παιδθυηενμ ηυζημξ θεζημονβίαξ - ηαηαζηεοήξ - ζοκηήνδζδξ ιζηνυηενεξ απαζηήζεζξ εκένβεζαξ, πνήζδ ακακεχζζιςκ πδβχκ (δθζαηή) υπζ ελεζδζηεοιέκμ πνμζςπζηυ ακεεηηζημί ζε ορδθέξ θμνηίζεζξ εοεθζλία ζπεδζαζιμφ / δζαπείνζζδξ ηαηάθθδθμζ βζα απμιαηνοζιέκεξ - αβνμηζηέξ - μνεζκέξ πενζμπέξ ηεθζηυ ζηάδζμ ζε αζηζηά ζοζηήιαηα επελενβαζίαξ αζζεδηζηή ακααάειζζδ, θζθζημί πνμξ ημ πενζαάθθμκ, ζηέβδ ζε θοηά & άβνζα γχα 37

39 Μεζμκεηηήιαηα απαίηδζδ ιεβάθςκ εηηάζεςκ βδξ (4-10 θμνέξ ζε ζπέζδ ιε ζοιααηζηέξ ιεευδμοξ) απαζηείηαζ ιία πενίμδμξ ακάπηολδξ ηδξ αθάζηδζδξ βζα αέθηζζηδ απυδμζδ ελάνηδζδ απυ ζοκεήηεξ πενζαάθθμκημξ ιδ ζςζηή θεζημονβία, μζιέξ, έκημια πζεακμί βεςβναθζημί πενζμνζζιμί βζα θοηά Σερλεηνί Τγξνβηόηνπνη Καηαθόξπθεο Ρνήο (ΣΤΚΡ). Δονεία δζάδμζδ ζηδκ Δονχπδ Ιδζαίηενα επζηοπδιέκμζ βζα ημζκυηδηεξ < 5000 ΙΚ Δπελενβαζία αζηζηχκ μζηζαηχκ - αζμιδπακζηχκ θοιάηςκ, απυαθδηα βαθαηημημιείμο δζτθζζηδνίμο πεηνεθαίμο, αθοδάηςζδ ζθφμξ Μζηνυηενδ επζθάκεζα (2-3 m2/ik) ζε ζπέζδ ιε ζοζηήιαηα επζθακεζαηήξ ή οπυβεζαξ μνζγυκηζαξ νμήξ (5-10 m2/ik) Πενζβναθή Πζθμηζηχκ Μμκάδςκ 21 Σεπκδημί Τβνμαζυημπμζ Καηαηυνοθδξ Ρμήξ: - επελενβαζία οβνχκ απμαθήηςκ: W1 W10 - επελενβαζία ζθφμξ: S1 - S11 Πθαζηζηέξ δελαιεκέξ ηοηθζηήξ δζαημιήξ: d = 0,8 m h = 1,5 m Α = 0,57 m2 α) ηνχια ζηνάββζζδξ αάεμοξ 15 cm απυ ηνμηάθεξ α) Τπυθμζπα ζηνχιαηα πμνςδχκ οθζηχκ (ιέζμ - θεπηυ παθίηζ, άιιμξ) Πμνχδδ οθζηά: αζαεζημθζεζηυ (θαημιείμο), πμηάιζμ Πνυζεεηα οθζηά: γευθζεμξ, αςλίηδξ (ΣΤ θφιαημξ) Φοηά: ηαθάιζ (Phragmites australis), ραεί (Typha latifolia) ςθήκεξ αενζζιμφ πάκς ζημ ζηνχια ζηνάββζζδξ οθθμβή εηνμήξ: 10 πθαζηζηέξ δελαιεκέξ ηςκ 150 L 38

40 Υαξαθηεξηζηηθά Πηινηηθώλ Μνλάδσλ Σερλεηώλ Τγξνβηόηνπσλ γηα ηελ επεμεξγαζία πγξώλ απνβιήησλ. 39

41 Πηινηηθέο Μνλάδεο Σερλεηώλ Τγξνβηόηνπσλ Καηαθόξπθεο Ρνήο γηα ηελ επεμεξγαζία πγξώλ απνβιήησλ 40

42 41

43 42

44 43

45 44

46 45

47 Yπόγεηαο ξνήο Σα ζοζηήιαηα ηεπκδηχκ οβνμηυπςκ ππόγεηαο ξνήο (Subsurface Flow Systems - SFS) ηαηαζηεοάγμκηαζ ιε θεηάκεξ ιέζμο αάεμοξ 80 έςξ 100 cm, ζηζξ μπμίεξ έπεζ βίκεζ ζηεβακμπμίδζδ ιε πεπζεζιέκδ ανβζθζηή ζηνχζδ ζηακμπμζδηζημφ πάπμοξ, ιε εζδζηυ ζοκεεηζηυ οθζηυ (βεςιειανάκδ) ή ιε άμπθμ ζηονυδεια. ηζξ θεηάκεξ αοηέξ ημπμεεηείηαζ ημ ηαηάθθδθμ αδνακέξ πμνχδεξ οθζηυ, αάεμοξ 60 έςξ 80 cm ηαζ δζαιέηνμο 2,5 έςξ 5 cm, ζημ μπμίμ εα θοηεοηεί ηαζ εα ακαπηοπεεί δ ηαηάθθδθδ οδνμπανήξ αθάζηδζδ. Η οδνμπανήξ αθάζηδζδ ζηα ζοζηήιαηα αοηά ζοκίζηαηαζ ζοκήεςξ απυ ηαθάιζα ή αμφνθα. Η ηθίζδ ημο ποειέκα ηςκ θεηακχκ αοηχκ είκαζ ηδξ ηάλεςξ 1 έςξ 2% ηαζ ημ πνμξ επελενβαζία κενυ, φζηενα απυ ημκ πνςημβεκή ηαεανζζιυ ηςκ θοιάηςκ, εζζένπεηαζ ζημ ζφζηδια ηςκ θεηακχκ ιε οπυβεζα μνζγυκηζα νμή. Σμ ιζηνυ αάεμξ ημο κενμφ, δ ιζηνή ηθίζδ ηδξ θνεαηζηήξ επζθάκεζάξ ημο, δ πανμοζία ηςκ ζηεθεπχκ ηαζ θμζπχκ θοηζηχκ οπμθεζιιάηςκ ηαζ εζδζηυηενα ημ ιεβάθμ ιήημξ δζαδνμιήξ ημο κενμφ ζε ζηεκέξ θεηάκεξ, νοειίγμοκ ηδκ ηίκδζδ ηςκ πνμξ επελενβαζία οβνχκ απμαθήηςκ, ελαζθαθίγμκηαξ ζοκεήηεξ αναδείαξ νμήξ. 46

48 ηδκ πενίπηςζδ αοηή δ νμή βίκεηαζ ιέζα απυ ημ πμνχδεξ οθζηυ ηςκ θεηακχκ ηαζ ηα οβνά απυαθδηα ηαεανίγμκηαζ ηαεχξ ένπμκηαζ ζε επαθή ιε ηδκ επζθάκεζα ημο πμνχδμοξ ιέζμο ηαζ ιε ηζξ νίγεξ ηςκ θοηχκ. διεζχκεηαζ εδχ υηζ ζημ εηηεηαιέκμ ζφζηδια ηςκ νζγχκ ηαζ ηςκ νζγζηχκ ηνζπζδίςκ ηςκ θοηχκ ακαπηφζζμκηαζ ιζηνμμνβακζζιμί, μζ μπμίμζ ιεηαθένμοκ μλοβυκμ ηαζ απμζημδμιμφκ αηυια πενζζζυηενμ ημοξ δζάθμνμοξ νφπμοξ ηςκ αζηζηχκ, ηςκ αζμιδπακζηχκ ηαζ ηςκ ηηδκμηνμθζηχκ θοιάηςκ, ελαζθαθίγμκηαξ έηζζ ηδκ ηαθφηενδ δοκαηή επελενβαζία ημοξ. Σμ ζφζηδια ηςκ Σεπκδηχκ οβνμηυπςκ οπυβεζαξ νμήξ, έπεζ ημ πθεμκέηηδια ηδξ εθαπζζημπμίδζδξ ηςκ μπθήζεςκ πμο πανμοζζάγμκηαζ ζε άθθα ζοζηήιαηα ηαζ αθμνμφκ ηδ ιονςδζά ηςκ απμαθήηςκ, εκχ ηαοηυπνμκα επζηοβπάκεηαζ ηαζ μ ιέβζζημξ δοκαηυξ έθεβπμξ ημο πθδεοζιμφ ηςκ ημοκμοπζχκ. Χξ ιεζμκέηηδια έπεζ ακαθενεεί ημ ηθείζζιμ ηςκ πυνςκ ημο οθζημφ απυ ιδ ηαθυ δζαπςνζζιυ ηςκ θεπηυημηηςκ ζηενεχκ απυ ημ κενυ. 4.4 Τδνμπανή θοηά Σα ζπζηήκαηα πδξνραξώλ θπηώλ βζα ηδκ επελενβαζία θοιάηςκ (aquatic plants treatment systems - APS). Σα ζοζηήιαηα αοηά είκαζ πανυιμζα ιε ηα ζοζηήιαηα ηςκ δελαιεκχκ ζηαεενμπμίδζδξ, ιε ηδ δζαθμνά υηζ ζηζξ δελαιεκέξ ηαθθζενβμφκηαζ οδνμπανή θοηά, βζα πεναζηένς επελενβαζία ηςκ οβνχκ απμαθήηςκ. Γζαηνίκμκηαζ ζε δφμ επζιένμοξ ηφπμοξ ζοζηδιάηςκ: α) ηα ζπζηήκαηα κε επηπιένληα πδξνραξή θπηά, πήια 4 ηαζ α) ηα ζπζηήκαηα κε βπζηζκέλα πδξνραξή θπηά, πήια 5. ε δζεεκέξ επίπεδμ ιεβαθφηενδ αανφηδηα δίκεηαζ ζηα ζοζηήιαηα ιε επζπθέμκηα οδνμπανή θοηά, υπςξ είκαζ μζ οδνμπανείξ οάηζκεμζ (Eicchornea crassipes), ηα ημζκά θήικα (Lemna sp.) ηαζ ηα κμφθανα (Nuphar spp.). Με ηα θφθθα ηςκ θοηχκ αοηχκ ηαθφπηεηαζ δ επζθάκεζα ημο κενμφ, μπυηε ιε ηδ ζηζά ημοξ απμθεφβεηαζ δ ακάπηολδ αθβχκ ζηζξ δελαιεκέξ. Δπζπνυζεεηα ημ εηηεηαιέκμ νζγζηυ ζφζηδια ηςκ θοηχκ δδιζμονβεί έκα οπυζηνςια βζα ηδκ ακάπηολδ ιζηνμμνβακζζιχκ, μζ μπμίμζ απμζημδμιμφκ αηυια πενζζζυηενμ ημοξ νφπμοξ ηςκ θοιάηςκ, επζηοβπάκμκηαξ έηζζ ηδκ ηαθφηενδ δοκαηή επελενβαζία ημοξ. 47

49 \ 48

50 ΚΕΥΑΛΑΙΟ 5. ΕΥΑΡΜΟΓΕ ΥΤΙΚΩΝ ΤΣΗΜΑΣΩΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΙΑ ΣΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (ΣΕΦΝΗΣΟ ΤΓΡΟΒΙΟΣΟΠΟ Ν. ΜΑΔΤΣΟΤ) 5.1 ΣΔΥΝΗΣΟ ΤΓΡΟΒΙΟΣΟΠΟ Ν. ΜΑΓΤΣΟΤ Καηαθόξπθεο Τπόγεηαο Ρνήο Τγξά απόβιεηα Ν. Μαδύηνπ θαη Μνδίνπ Ν. Θεζζαινλίθεο Πληθυσμός: 1992: 2060 κάτοικοι 2012: 3300 κάτοικοι 49

51 Κάημρδ 50

52 Ειςροή Γελαιεκέξ imhoff 51

53 Κθίκεξ λήνακζδξ θάζπδξ 1 μ ηάδζμ Σεπκ. Τβνμαζμηυπςκ ( ) 52

54 53

55

56

57 ΣΔΥΝΗΣΟ ΤΓΡΟΒΙΟΣΟΠΟ Ν.ΜΑΓΤΣΟΤ Απμδυζεζξ 120 Απνκάθξπλζε (%) BOD COD TKN NH3 PO4 TP TC TSS Ρύπνο Κυζημξ Καηαζθεπήο: ύλνιν: EUR ( δξρ.) Αλά θάηνηθν: 193 EUR/θάηνηθν 56

58 5.2 Nόκνη πνπ πξνζηαηεύνπλ πγξνηόπνπο O πζμ ζδιακηζηυξ είκαζ μπςζδήπμηε δ "φιααζδ βζα ημοξ Yβνμηυπμοξ Γζεεκμφξ διαζίαξ ςξ Eκδζαζηήιαηα βζα ηα Yδνυαζα Πμοθζά" (ζφιααζδ Pαιζάν) πμο είκαζ ημ ιυκμ δζεεκέξ κμιζηυ ηείιεκμ πμο αθμνά απμηθεζζηζηά ηδκ πνμζηαζία ηςκ οβνμηυπςκ. Γοζηοπχξ ζοβηνμφζεζξ ζοιθενυκηςκ, ζημπζιυηδηεξ ηαζ δ έθθεζρδ πμθζηζηήξ αμφθδζδξ ειπμδίγμοκ ηδκ εθανιμβή ηςκ ιέηνςκ πνμζηαζίαξ. Oζ 11 Eθθδκζημί οβνυημπμζ πμο έπμοκ ηαηαπςνδεεί ζημκ Kαηάθμβμ Yβνμηυπςκ Γζεεκμφξ διαζίαξ, υπςξ πενζβνάθμκηαζ απυ ημκ ηαεδβδηή Π.A. Γενάηδ, είκαζ: Γέιηα Έβξνπ (Nμιυξ Έανμο). Έκα εονφ δέθηα πμηαιμφ ιε θζικμεάθαζζεξ, αθιονά έθδ, αιιυθμθμοξ ηαεχξ ηαζ ιε οπμθείιιαηα παναπμηάιζςκ δαζχκ. Λίκλε Iζκαξίδα (Mεηξηθνύ) θαη Ληκλνζάιαζζεο Pνδόπεο (Nμιυξ Pμδυπδξ). H θίικδ ηαθφπηεηαζ απυ νδπά κενά ηαζ απμηεθεί ζφιπθεβια ιε άθθεξ πέκηε θζικμεάθαζζεξ ηδξ πενζμπήξ. Λίκλε Bηζησλίδα θαη Ληκλνζάιαζζα Πόξην- Λάγνο (Nμιμί Ξάκεδξ ηαζ Pμδυπδξ). Tμ κυηζμ ιένμξ ηδξ θίικδξ έπεζ οθάθιονα κενά. H πενζμπή πενζαάθθεηαζ απυ ιζηνυηενεξ θζικμεάθαζζεξ ηαζ απυ δζάθμνμοξ ηφπμοξ εθχκ ηαζ έπεζ αλζυθμβδ παναβςβή αθζεοιάηςκ. Γέιηα Nέζηνπ (Nμιμί Ξάκεδξ ηαζ ηααάθαξ). Έκα ανηεηά ιεβάθμ δέθηα ιε πμθθέξ ηαθθζένβεζεξ, ιε εηηεηαιέκεξ θοζζηέξ αηηέξ, θζικμεάθαζζεξ, αθιονά έθδ ηαζ παναπμηάιζμ δάζμξ. Tερλεηή ιίκλε Kεξθίλε (Nμιυξ εννχκ). Mζα εκ ιένεζ ηεπκδηή θίικδ (δδιζμονβήεδηε ιε θνάβια ζηδ νμή ημο ηνοιυκα ζηδκ πενζμπή υπμο παθζυηενα οπήνπε θοζζηή θίικδ απμλδνακεείζα) ιε αλζυθμβδ παναβςβή ρανζχκ βθοημο κενμφ ηαζ ιε ιεβάθμοξ πθδεοζιμφξ οδνυαζςκ πμοθζχκ. Λίκλεο Bόιβε θαη Kνξώλεηα (Λαγθαδά) (Nμιυξ Θεζζαθμκίηδξ). Γφμ θίικεξ ιε εηηεηαιέκμοξ ηαθαιχκεξ, πμο απμηεθμφκ ηυπμ δζαπείιαζδξ πμθθχκ εζδχκ μνκζεμπακίδαξ. ηδ Bυθαδ ανίζηεηαζ ηαζ ημ οπεναζςκυαζμ δάζμξ ηδξ Aπμθθςκίαξ. H θίικδ ημο Λαβηαδά απμηεθεί ιία απυ ηζξ πζμ παναηηδνζζηζηέξ πενζπηχζεζξ οπμααειζζιέκμο οβνμηυπμο. H ζηάειδ ηδξ θίικδξ 57

59 ζοκεπχξ πέθηεζ (απυ ηδκ οπενάνδεοζδ) ηαζ δ πμζυηδηα ηςκ κενχκ ηδξ ζοκεπχξ οπμααειίγεηαζ (απυ αζηζηά θφιαηα, απυαθδηα ααθείςκ πμο οπάνπμοκ ζηδκ πενζμπή,θοημθάνιαηα, θζπάζιαηα). Γέιηα πνηακώλ Aμηνύ- Λνπδία- Aιηάθκνλα θαη Aιπθήο Kίηξνπο (Nμιμί Θεζζαθμκίηδξ, Hιαείαξ ηαζ Πζενίαξ). Έκα πμθφπθμημ ζφζηδια πμηάιζςκ δέθηα ιε εηηεηαιέκα αθιονά έθδ, εαικχκεξ, παναπμηάιζμ δάζμξ, έθδ βθοημφ κενμφ ηαζ αθοηέξ. ημ δέθηα αοηυ οπάνπμοκ εηηεηειέκεξ ηαθθζένβεζεξ νογζμφ. Λίκλε Mηθξή Πξέζπα (Nμιυξ θθχνζκαξ). ανίζηεηαζ ζε φρμξ 853 ιέηνςκ ηαζ πενζαάθθεηαζ απυ ρδθά αμοκά. Eίκαζ μ ιμκαδζηυξ οβνυημπμξ πμο πνμζηαηεφεηαζ επί πθέμκ ηαζ ςξ εεκζηυξ δνοιυξ. Έπεζ λεπςνζζηή ζδιαζία ηαζ ςξ ηυπμξ ακαπαναβςβήξ πμοθζχκ (πεθεηάκςκ, ενςδζχκ η.θ.π.). Aκβξαθηθόο θόιπνο (Nμιμί Πνέαεγαξ, Άνηαξ ηαζ Aζηςθμαηανκακίαξ). O ιεβαθφηενμξ Eθθδκζηυξ οβνυημπμξ. Aπμηεθεί ζφιπθεβια επί ιένμοξ οβνμηυπςκ υπςξ θζικμεάθαζζεξ, δέθηα πμηαιχκ ηαζ έθδ ηα μπμία πενζαάθθμκηαζ απυ εηηεηαιέκμοξ ηαθαιχκεξ, παναπμηάιζα δάζδ ηαζ οβνμθίααδα. Ληκλνζάιαζζα Mεζνινγγίνπ (Nμιυξ Aζηςθμ-αηανκακίαξ). H ιεβαθφηενδ Eθθδκζηή θζικμεάθαζζα, ιε εηηεηαιέκα αθιονά έθδ ηαζ ηδ ιεβαθφηενδ παναβςβή αθζεοιάηςκ ηαζ αθαηζμφ ζηδκ Eθθάδα. Ληκλνζάιαζζα Kνηύρη- Γάζνο ζηξνθπιηάο (Nμιυξ Hθείαξ). Eίκαζ μ ιζηνυηενμξ απυ ημοξ Eθθδκζημφξ οβνμηυπμοξ ηδξ ζφιααζδξ Pαιζάν. Aπμηεθείηαζ απυ θζικμεάθαζζα υπμοκ εζζνέμοκ βθοηά κενά, ηαζ απυ πανάηηζα θςνίδα ιε δάζμξ ημοημοκανζάξ. Tα ηονζυηενα αίηζα οπμαάειζζδξ ηςκ οβνμηυπςκ είκαζ: H ζηνάββζζδ. H επζαάνοκζδ απυ βεςνβζηά θάνιαηα ηαζ θζπάζιαηα. H νφπακζδ απυ ζηενεά αζηζηά απμννίιιαηα. H νφπακζδ απυ αζηζηά θφιαηα. H οπεναθίεοζδ. H νφπακζδ απυ απυαθδηα αζμιδπακζχκ ή ιζηνχκ ιμκάδςκ. H εβηαηάζηαζδ ηαζ επέηηαζδ μζηζζιχκ. H νφπακζδ απυ ηηδκμηνμθζηά απυαθδηα. 58