Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Το Συμβούλιο

Transcript

1 EL ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΥΛΛΟΓΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Το Συμβούλιο Δυο θεσμικά όργανα στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής δράσης ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ 2013

2 Προειδοποίηση Το παρόν φυλλάδιο έχει εκπονηθεί από τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου αποκλειστικά για ενημερωτικούς σκοπούς. Για οιαδήποτε πληροφορία σχετικά με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο μπορείτε να επισκεφθείτε τις ακόλουθες ιστοσελίδες: ή να επικοινωνήσετε με την Υπηρεσία Ενημέρωσης του Κοινού (Public Information Department) της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου στην παρακάτω διεύθυνση: Rue de la Loi/Wetstraat Bruxelles/Brussel BELGIQUE/BELGIË Τηλ Φαξ Μεγάλος όγκος πληροφοριών σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση διατίθεται στο διαδίκτυο μέσω του εξυπηρετητή Europa ( ελτίο καταλογράφησης υπάρχει στο τέλος του τεύχους. Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2013 ISBN doi: /65919 Ευρωπαϊκή Ένωση, 2013 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με μνεία της πηγής. Printed in Belgium ΤΥΠΩΘΗΚΕ ΣΕ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΧΑΡΤΙ

3 Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Το Συμβούλιο Δυο θεσμικά όργανα στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής δράσης Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σ. 14,8 x 21 cm. ISBN doi: /65919 Φωτογραφίες: Φωτογραφική Υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου Ευρωπαϊκή Ένωση, 2013 ΠΩΣ ΘΑ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΙΤΕ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΕ Δωρεάν εκδόσεις: ένα αντίτυπο: από το EU Bookshop ( περισσότερα από ένα αντίτυπα ή αφίσες/χάρτες: από τις αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( από τα γραφεία εκπροσώπησης στις εκτός ΕΕ χώρες ( επικοινωνώντας με την υπηρεσία Άμεση Ευρώπη ( ή καλώντας τον αριθμό (δωρεάν τηλεφωνικός αριθμός από όλη την Ένωση) (*). (*) Οι πληροφορίες παρέχονται δωρεάν, και οι κλήσεις είναι γενικώς δωρεάν (ενδέχεται όμως κάποιες κλήσεις που πραγματοποιούνται μέσω ορισμένων τηλεπικοινωνιακών φορέων ή από τηλεφωνικούς θαλάμους ή ξενοδοχεία Το να χρεώνονται). Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εκδόσεις Το επί Συμβούλιο πληρωμή: από το EU Bookshop ( Δυο θεσμικά όργανα στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής δράσης Συνδρομές επί πληρωμή: μέσω των εμπορικών αντιπροσώπων της Υπηρεσίας Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (

4 Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο το στρατηγικό όργανο της Ένωσης Σύνοδος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στην έδρα του στις Βρυξέλλες Ο Herman Van Rompuy στο κέντρο Τύπου του Συμβουλίου στις 19 Νοεμβρίου 2009, επ ευκαιρία της εκλογής του ως προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου 2

5 Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποτελεί την κινητήρια δύναμη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ). Συνέρχεται τουλάχιστον δύο φορές το εξάμηνο σε επίπεδο πολιτικών ηγετών, ήτοι συμμετέχουν οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων των κρατών μελών, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Στις εργασίες του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου συμμετέχει επίσης ο Ύπατος Εκπρόσωπος για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας. Εφόσον απαιτείται από την ημερήσια διάταξη, οι αρχηγοί κρατών ή κυβερνήσεων μπορούν να αποφασίσουν να συνοδεύονται από έναν υπουργό, αναλόγως των υπό εξέταση θεμάτων. Σε γενικές γραμμές, των συνόδων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προηγείται συνάντηση με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καθορίζει τις γενικές πολιτικές κατευθύνσεις και προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και προσδιορίζει τα σημαντικότερα ζητήματα που πρέπει να εξεταστούν από τα ευρωπαϊκά νομοθετικά όργανα, ήτοι από το Συμβούλιο των Υπουργών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ως εκ τούτου, οι σύνοδοι του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στη λειτουργία της ΕΕ. Αυτός είναι ο λόγος που τόσο πολλοί δημοσιογράφοι παρακολουθούν τις «συνόδους κορυφής». Την 1η Δεκεμβρίου 2009 ημερομηνία έναρξης ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο κατέστη θεσμικό όργανο αυτοδικαίως. Διαθέτει πρόεδρο ο οποίος εκλέγεται για περίοδο δυόμισι ετών με δυνατότητα μίας ανανέωσης. Ο τέως πρωθυπουργός του Βελγίου, Herman Van Rompuy, είναι ο πρώτος που καταλαμβάνει το αξίωμα αυτό. Προηγουμένως, του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου προήδρευε ο πρόεδρος ή ο πρωθυπουργός του κράτους μέλους που ασκούσε την εξαμηνιαία προεδρία του Συμβουλίου. Την 1η Μαρτίου 2012 ο κ. Herman Van Rompuy διορίστηκε για δεύτερη θητεία, η οποία ξεκίνησε την 1η Ιουνίου 2012 και λήγει την 30ή Νοεμβρίου

6 Ο τέως πρωθυπουργός του Βελγίου Herman Van Rompuy είναι ο πρώτος που κατέλαβε τη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου κατ εφαρμογή της Συνθήκης της Λισαβόνας. Ο πρόεδρος προετοιμάζει και συντονίζει τις συνόδους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου των οποίων προεδρεύει και επιδιώκει την επίτευξη γενικής συμφωνίας μεταξύ των μελών του. Εν συνεχεία, φροντίζει να τίθενται σε εφαρμογή οι αποφάσεις που λαμβάνονται. Από κοινού με τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκπροσωπεί, στο επίπεδό του, την Ευρωπαϊκή Ένωση στις σχέσεις με τις τρίτες χώρες. Αρμόδιος για την εξωτερική εκπροσώπηση της ΕΕ είναι επίσης ο Ύπατος Εκπρόσωπος για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας. 4

7 Το Συμβούλιο το ουσιαστικά αρμόδιο όργανο λήψης αποφάσεων στην ΕΕ Το Συμβούλιο θεσπίζει, συνήθως μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πράξεις που έχουν άμεσες συνέπειες στη ζωή των πολιτών, καθώς και σημαντικές διεθνείς επιπτώσεις. Το Συμβούλιο είναι το θεσμικό όργανο της Ένωσης στο οποίο συμμετέχουν οι εκπρόσωποι των κυβερνήσεων των κρατών μελών, δηλαδή οι υπουργοί εκάστου κράτους μέλους που έχουν την αρμοδιότητα ενός συγκεκριμένου τομέα. Η σύνθεση και η συχνότητα των συνόδων του Συμβουλίου εξαρτώνται από τα προς εξέταση θέματα. Παραδείγματος χάριν, οι υπουργοί Εξωτερικών συνεδριάζουν συνήθως μία φορά τον μήνα στο πλαίσιο του Συμβουλίου εξωτερικών υποθέσεων. Το Συμβούλιο συνέρχεται υπό δέκα συνθέσεις, οι οποίες καλύπτουν το σύνολο των πολιτικών της Ένωσης. Το Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων, αποτελούμενο συνήθως από τους υπουργούς Εξωτερικών ή τους υπουργούς Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, εξασφαλίζει τη συνοχή των εργασιών των διαφόρων συνθέσεων του Συμβουλίου και προετοιμάζει τις συνόδους του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λισαβόνας, έδρα του Συμβουλίου είναι οι Βρυξέλλες. Ωστόσο, οι σύνοδοι του Απριλίου, του Ιουνίου και του Οκτωβρίου πραγματοποιούνται στο Λουξεμβούργο. 5

8 6 Οι υπουργοί Γεωργίας των κρατών μελών κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Γεωργίας και Αλιείας στις Βρυξέλλες

9 Οι δέκα συνθέσεις του Συμβουλίου Γενικές Υποθέσεις Εξωτερικές Υποθέσεις Οικονομικές και Δημοσιονομικές Υποθέσεις Δικαιοσύνη και Εσωτερικές Υποθέσεις Απασχόληση, Κοινωνική Πολιτική, Υγεία και Καταναλωτές Ανταγωνιστικότητα (Εσωτερική Αγορά, Βιομηχανία, Έρευνα και Διάστημα) Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες και Ενέργεια Γεωργία και Αλιεία Περιβάλλον Παιδεία, Νεολαία, Πολιτισμός και Αθλητισμός Τα καθήκοντα του Συμβουλίου Εκδίδει νομοθετικές πράξεις (κανονισμούς, οδηγίες κ.λπ.) συχνά «συναποφασίζοντας» με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Συμβάλλει στον συντονισμό των πολιτικών των κρατών μελών. Όπως, για παράδειγμα, στον οικονομικό τομέα. Χαράσσει την κοινή εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας, βάσει των στρατηγικών κατευθυντήριων γραμμών που έχει καθορίσει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Συνάπτει, εξ ονόματος της Ένωσης, διεθνείς συμφωνίες. Εγκρίνει, από κοινού με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τον προϋπολογισμό της Ένωσης. 7

10 Το Συμβούλιο ως νομοθέτης Το Συμβούλιο, μαζί με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, είναι ο νομοθέτης της Ένωσης. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το Συμβούλιο μπορεί να νομοθετεί μόνο βάσει προτάσεων που του έχει υποβάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το Συμβούλιο δύναται να ζητήσει από την Επιτροπή να του υποβάλει προτάσεις που κρίνει αναγκαίες. Από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, ένα εκατομμύριο πολίτες μπορούν επίσης, με την υπογραφή τους, να ζητήσουν από την Επιτροπή να υποβάλει πρόταση. Πρόκειται για το δικαίωμα πρωτοβουλίας των πολιτών. Το Συμβούλιο συνεδριάζει δημοσίως εφόσον συσκέπτεται και ψηφίζει επί πρότασης νομοθετικής πράξης ή διεξάγει γενική συζήτηση. Μπορείτε να παρακολουθήσετε τις εργασίες αυτές σε πραγματικό χρόνο στην ιστοσελίδα του Συμβουλίου ( και να διαπιστώσετε, παραδείγματος χάριν, με ποιο τρόπο ο υπουργός σας εκφράζει τη θέση της χώρας σας. Η γραπτή τεκμηρίωση που έχουν στη διάθεσή τους οι υπουργοί είναι επίσης προσβάσιμη σε όλους. Αντιθέτως, οι συζητήσεις που δεν συνεπάγονται την έκδοση νομοθεσίας, όπως λ.χ. οι εξωτερικές υποθέσεις, δεν είναι δημόσιες. Ωστόσο, των συνόδων του Συμβουλίου ακολουθεί συνέντευξη και ανακοινωθέν Τύπου όπου εξηγούνται οι αποφάσεις που έχουν ληφθεί. 8

11 Η προεδρία του Συμβουλίου Την προεδρία του Συμβουλίου ασκούν εκ περιτροπής τα 28 κράτη μέλη της Ένωσης επί ένα εξάμηνο. Κατά την περίοδο αυτή, η εκάστοτε προεδρία προεδρεύει των συνεδριάσεων σε όλα τα επίπεδα, προτείνει κατευθυντήριες γραμμές και εκπονεί τις συμβιβαστικές προτάσεις που απαιτούνται για τη λήψη των αποφάσεων από το Συμβούλιο. Για τη διευκόλυνση της συνέχειας των εργασιών του Συμβουλίου, οι εξαμηνιαίες προεδρίες συνεργάζονται στενά ανά τρεις. Η «τριάδα» των προεδριών καταρτίζει κοινό πρόγραμμα εργασιών του Συμβουλίου για διάστημα 18 μηνών. Η εξαμηνιαία προεδρία του Συμβουλίου προεδρεύει όλων των συνθέσεων του Συμβουλίου εκτός του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων, του οποίου, από την έναρξη ισχύος της Συνθήκης της Λισαβόνας, προεδρεύει η Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για την εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας. Το αξίωμα αυτό έχει αναλάβει από 1ης Δεκεμβρίου 2009 η κα Catherine Ashton από το Ηνωμένο Βασίλειο. Σε είκοσι περίπου ομάδες εργασίας στον τομέα των εξωτερικών υποθέσεων προΐσταται μόνιμος πρόεδρος που διορίζεται από την Ύπατη Εκπρόσωπο. 9

12 10 Catherine Ashton (Ηνωμένο Βασίλειο), Ύπατη Εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας

13 Σειρά των εξαμηνιαίων προεδριών Ιανουάριος - Ιούνιος Ιρλανδία Ιανουάριος - Ιούνιος Μάλτα Ιούλιος - Δεκέμβριος Λιθουανία Ιούλιος - Δεκέμβριος Ηνωμένο Βασίλειο Ιανουάριος - Ιούνιος Ελλάδα Ιανουάριος - Ιούνιος Εσθονία Ιούλιος - Δεκέμβριος Ιταλία Ιούλιος - Δεκέμβριος Βουλγαρία Ιανουάριος - Ιούνιος Λετονία Ιανουάριος - Ιούνιος Αυστρία Ιούλιος - Δεκέμβριος Λουξεμβούργο Ιούλιος - Δεκέμβριος Ρουμανία Ιανουάριος - Ιούνιος Κάτω Χώρες Ιανουάριος - Ιούνιος Φινλανδία Ιούλιος - Δεκέμβριος Σλοβακία 11

14 Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Το κτήριο Justus Lipsius, έδρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου και το κτήριο Lex που φιλοξενεί τη Μεταφραστική Υπηρεσία και τους γλωσσομαθείς νομικούς. 12

15 Η Γενική Γραμματεία συνδράμει το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και τον πρόεδρό του, καθώς και το Συμβούλιο και τις προεδρίες του. Τους παρέχει συμβουλές και συνεισφέρει στον συντονισμό των εργασιών τους. Διευθύνεται από Γενικό Γραμματέα ο οποίος διορίζεται από το Συμβούλιο. Η Γενική Γραμματεία απαρτίζεται από Γενικές Διευθύνσεις (συμπεριλαμβανομένης της Νομικής Υπηρεσίας) και μια Διεύθυνση αρμόδια για τις γενικές πολιτικές υποθέσεις και τις σχέσεις μεταξύ των θεσμικών οργάνων, καθώς και από μια υπηρεσία Τύπου και υπηρεσία Πρωτοκόλλου. Πέραν των υλικοτεχνικών και οργανωτικών πτυχών (προσκλήσεις σε συνεδριάσεις, αίθουσες συνεδριάσεων, παραγωγή εγγράφων, μετάφραση κ.λπ.) η Γενική Γραμματεία συνδράμει στην προετοιμασία των συνόδων του Συμβουλίου και συμβάλλει στην ομαλή διεξαγωγή τους και παρακολούθηση της συνέχειάς τους. Ομοίως πράττει και για την ΕΜΑ και τα προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου προσφέροντας στις Προεδρίες την απαραίτητη στήριξη για την υλοποίηση των στόχων τους. Πάνω από χίλιοι δημοσιογράφοι από όλον τον κόσμο καλύπτουν τις συνόδους κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου από το κέντρο Τύπου του κτηρίου Justus Lipsius, έδρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες. 13

16 Διεύρυνση της Ένωσης Η αρχική Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα των έξι κρατών μελών που ιδρύθηκε πριν από περισσότερα από πενήντα χρόνια μετατράπηκε σταδιακά στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 28 πλέον κρατών μελών και των περίπου 508 εκατομμυρίων πολιτών. Τα κράτη μέλη της Ένωσης 1958 Ιδρυτικά κράτη μέλη: Βέλγιο, Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Κάτω Χώρες 1973 Δανία, Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο 1981 Ελλάδα 1986 Ισπανία, Πορτογαλία 1995 Αυστρία, Φινλανδία, Σουηδία 2004 Τσεχική Δημοκρατία, Εσθονία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβενία, Σλοβακία 2007 Βουλγαρία, Ρουμανία 2013 Κροατία 14

17 Χρήσιμες διευθύνσεις και επαφές Έδρα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και του Συμβουλίου Rue de la Loi/Wetstraat 175, 1048 Bruxelles/Brussel Τηλ Φαξ Ιστότοπος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου: Ιστότοπος του Συμβουλίου: Πληροφορίες για το κοινό Τηλ Φαξ Επισκέψεις και δημόσιες εκδηλώσεις Τηλ Φαξ Δημοσιεύσεις του Συμβουλίου Τηλ Πρόσβαση στα έγγραφα Φαξ

18 Προειδοποίηση Το παρόν φυλλάδιο έχει εκπονηθεί από τη Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου αποκλειστικά για ενημερωτικούς σκοπούς. Για οιαδήποτε πληροφορία σχετικά με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Συμβούλιο μπορείτε να επισκεφθείτε τις ακόλουθες ιστοσελίδες: ή να επικοινωνήσετε Αρχεία με την Υπηρεσία Ενημέρωσης του Κοινού (Public Information Department) της Γενικής Γραμματείας Τηλ. του +32 Συμβουλίου στην παρακάτω Φαξ διεύθυνση: Rue de la Loi/Wetstraat Bruxelles/Brussel BELGIQUE/BELGIË Βιβλιοθήκη Τηλ. +32 Τηλ Φαξ Φαξ Υπηρεσία Τύπου Τηλ Φαξ Μεγάλος Κέντρο όγκος πληροφοριών πληροφόρησης σχετικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση διατίθεται στο διαδίκτυο μέσω του εξυπηρετητή Europa Europe ( Info Europa Rue Archimède/Archimedesstraat 1, 1000 Bruxelles/Brussel ελτίο Τηλ. καταλογράφησης υπάρχει στο τέλος του τεύχους. Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 2013 ISBN doi: /65919 Ευρωπαϊκή Ένωση, 2013 Επιτρέπεται η αναπαραγωγή με μνεία της πηγής. Printed in Belgium 16 ΤΥΠΩΘΗΚΕ ΣΕ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΧΑΡΤΙ

19 Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Το Συμβούλιο Δυο θεσμικά όργανα στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής δράσης Λουξεμβούργο: Υπηρεσία Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης σ. 14,8 x 21 cm. ISBN doi: /65919 Φωτογραφίες: Φωτογραφική Υπηρεσία της Γενικής Γραμματείας του Συμβουλίου Ευρωπαϊκή Ένωση, 2013 ΠΩΣ ΘΑ ΠΡΟΜΗΘΕΥΤΕΙΤΕ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΗΣ ΕΕ Δωρεάν εκδόσεις: ένα αντίτυπο: από το EU Bookshop ( περισσότερα από ένα αντίτυπα ή αφίσες/χάρτες: από τις αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ( από τα γραφεία εκπροσώπησης στις εκτός ΕΕ χώρες ( επικοινωνώντας με την υπηρεσία Άμεση Ευρώπη ( ή καλώντας τον αριθμό (δωρεάν τηλεφωνικός αριθμός από όλη την Ένωση) (*). (*) Οι πληροφορίες παρέχονται δωρεάν, και οι κλήσεις είναι γενικώς δωρεάν (ενδέχεται όμως κάποιες κλήσεις που πραγματοποιούνται μέσω ορισμένων τηλεπικοινωνιακών φορέων ή από τηλεφωνικούς θαλάμους ή ξενοδοχεία να χρεώνονται). Εκδόσεις επί πληρωμή: από το EU Bookshop ( Συνδρομές επί πληρωμή: μέσω των εμπορικών αντιπροσώπων της Υπηρεσίας Εκδόσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (

20 QC EL-C Rue de la Loi/Wetstraat Bruxelles/Brussel BELGIQUE/BELGIË Τηλ doi: /65919