ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΕ ΘΕΜΑ «ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ ΚΑΙ ΚΡΗΤΗ, ΒΟΡΕΙΟΣ & ΝΟΤΙΟΣ ΟΔΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ, ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΟΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ» ( )

Transcript

1 ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΜΕ ΘΕΜΑ «ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ ΚΑΙ ΚΡΗΤΗ, ΒΟΡΕΙΟΣ & ΝΟΤΙΟΣ ΟΔΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ, ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΟΔΙΚΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑ» ( ) Ομιλία του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Έργων κ. Στράτου Σιμόπουλου στο συνέδριο με θέμα «ΛΕΥΚΗ ΒΙΒΛΟΣ και ΚΡΗΤΗ, Βόρειος & Νότιος Οδικός Άξονας, Αναπτυξιακές Υποδομές και Οδική Ασφάλεια» που διοργάνωσε ο «Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης Α.Ε.», την Παρασκευή 15 Νοεμβρίου 2013, στα Χανιά. Στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων, οι υποδομές αποτελούν τμήμα ενός ευρύτερου υπερεθνικού σχεδιασμού, ο οποίος εξετάζει τις ωφέλειες, οι οποίες μπορεί να προκύψουν, σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα, από την υλοποίησή τους. Πιστεύουμε, δηλαδή, ότι η κατασκευή των υποδομών δεν θα πρέπει να γίνεται αποσπασματικά, αλλά ως μέρος ενός δικτύου συνδυασμένων μεταφορών, το οποίο μεταξύ άλλων, θα δίνει δυνατότητες ανάπτυξης διαμετακομιστικών κέντρων, θα προσθέτει υπεραξίες στη γη και φυσικά θα ενισχύει τις τοπικές οικονομίες. Επικεντρώνουμε, λοιπόν την προσπάθειά μας στα έργα, μολονότι η πολιτική των έργων δεν είναι δημοφιλής στην Ελλάδα. Απαιτεί κόπο, συγκέντρωση, αντικειμενική θεώρηση και δεν εγγυάται πάντα ένα καλό εκλογικό αποτέλεσμα. Στον αντίποδα, η πολιτική των λόγων εξαντλείται σε ανέξοδες υποσχέσεις, πρακτικές life style, δημοσιότητα και φώτα, κερδίζοντας για τους παραπάνω λόγους μεγάλο μερίδιο στην πολιτική ζωή, κάτι για το οποίο έχουμε ευθύνη οι περισσότεροι. Τα έργα όμως μένουν, όταν τα φώτα σβήνουν. Στην Ευρώπη αναπτύσσονται ήδη από τη δεκαετία του 90 τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών. Πρόκειται για μια ευρωπαϊκή πολιτική, η οποία αποσκοπεί στην κατασκευή διαλειτουργικών υποδομών, εξασφαλίζοντας την ελεύθερη και άνετη διακίνηση προσώπων και προϊόντων εντός της Ε.Ε, την καλή λειτουργία της κοινής αγοράς και κατ επέκταση την οικονομική και κοινωνική συνοχή της Ε.Ε. Μέσω των διευρωπαϊκών δικτύων η Ευρωπαϊκή Ένωση αποσκοπεί στην προώθηση της διασύνδεσης και της διαλειτουργικότητας των εθνικών δικτύων, καθώς και της πρόσβασης σ αυτά, ώστε να επιτρέψει στους πολίτες, στους παραγωγικούς φορείς και στους οργανισμούς τοπικής διοίκησης να επωφελούνται πλήρως από τη λειτουργία ενός χώρου χωρίς εσωτερικά σύνορα, Η Ευρωπαϊκή Ένωση λαμβάνει, μάλιστα, ειδικότερα υπόψη την ανάγκη να συνδεθούν οι νησιωτικές και οι περιφερειακές περιοχές με τις κεντρικές περιοχές

2 της ΕΕ. Στο άρθρο 171 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ προβλέπεται ότι για να προωθήσει την πραγματοποίηση των διευρωπαϊκών δικτύων, η Ένωση: -καθορίζει προσανατολισμούς, οι οποίοι προσδιορίζουν τους στόχους, τις προτεραιότητες και τις μεγάλες γραμμές δραστηριότητας και οι οποίοι καλύπτουν σχέδια κοινού ενδιαφέροντος -παίρνει τα αναγκαία μέτρα, ιδίως για την εναρμόνιση των τεχνικών προτύπων -ενισχύει τις χρηματοδοτικές προσπάθειες των κρατών μελών για σχέδια κοινού ενδιαφέροντος, με τη βοήθεια μελετών σκοπιμότητας, εγγυήσεων δανείων ή επιδοτήσεων επιτοκίου -συμμετέχει στη χρηματοδότηση συγκεκριμένων σχεδίων στον τομέα της υποδομής μεταφορών, μέσω του Tαμείου Συνοχής. Οι νέες υποδομές θα πρέπει να επιτρέπουν: -την ανετότερη, την πιο ασφαλή και την πιο οικονομική κυκλοφορία με σκοπό τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας, -την αποτροπή της χωροταξικής συγκέντρωσης πλούτου και πληθυσμού -και την προσπελασιμότητα προς την Kεντρική και Aνατολική Eυρώπη. Στο πλαίσιο αυτό, η Επιτροπή έχει υπογραμμίσει την ανάγκη στενότερης σχέσης μεταξύ του δημοσίου και του ιδιωτικού τομέα. Ο πρώτος κανονισμός για την ένταξη της Ελλάδας στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών εκδόθηκε το 1994 και στη συνέχεια ανανεώνεται διαρκώς, έτσι ώστε τα δίκτυα του ελληνικού χώρου να αλληλεπιδρούν με αντίστοιχες υποδομές των υπόλοιπων κρατών- μελών. Γίνεται, λοιπόν, σαφές ότι η ένταξη των έργων υποδομών στα ευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών συνιστά βασικό κριτήριο για τη χρηματοδότησή τους από κοινοτικούς πόρους και καθορίζει τα κριτήρια με βάση τα οποία το υπουργείο Υποδομών σχεδιάζει και εκτελεί σειρά έργων. Στην Κρήτη, ο Βόρειος Οδικός Άξονας Κρήτης έχει προεκτάσεις στην οικονομική και κοινωνική ζωή του τόπου. Πέρασε από διάφορες φάσεις και παρά τα προβλήματά, η κατασκευή του συνεχίζεται. Η ολοκλήρωσή του, ωστόσο είναι ένα σύνθετο ζήτημα που έχει να κάνει με πολλές παραμέτρους και δυστυχώς από μη προβλέψιμους παράγοντες, όπως είναι η ωρίμανση των μελετών και η δυνατότητα χρηματοδοτήσεων των μελετών, αλλά κυρίως των έργων. Αναγνωρίζοντας τη σύνθετη κατάσταση, προγραμματίζεται η ένταξη και άμεση

3 εκπόνηση μιας μελέτης Στρατηγικού Σχεδιασμού για όλο τον ΒΟΑΚ από την μία άκρη μέχρι την άλλη. Η μελέτη αυτή ήταν η πρώτη που έπρεπε να είχε υλοποιηθεί για τον ΒΟΑΚ από την εποχή ακόμη των Μ.Ο.Π. (Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων), καθώς: -θα χωροθετούσε τον όλο άξονα γεωγραφικά, -θα ιεραρχούσε την σκοπιμότητα και αναγκαιότητα των επί μέρους τμημάτων όχι με τοπικιστικά κριτήρια, αλλά με βάση αντικειμενικές παραμέτρους (όπως ο τωρινός αλλά και αναμενόμενος μελλοντικά κυκλοφοριακός φόρτος, στατιστικά ατυχημάτων, επιδιωκόμενη χρονο-απόσταση μεταξύ βασικών προορισμών, όπως αεροδρόμια, λιμάνια, κ.λ.π., ταχύτητες κυκλοφορίας, κ.α.) -και τελικά θα προσδιόριζε το απαιτούμενο κόστος για την κατασκευή του συνολικά, αλλά και σε επί μέρους τμήματα. Μέσα απ αυτή την μελέτη στρατηγικού σχεδιασμού, η οποία πρέπει να δρομολογηθεί, θα προκύψουν οι βασικές προτεραιότητες, με τις αντίστοιχες δαπάνες τους, αλλά και η εξέταση διαφόρων πηγών χρηματοδότησης μέσα από συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα ή άλλες μεθόδους. Η μελέτη αυτή ήταν και είναι αίτημα πολλών φορέων και Υπηρεσιών της Κρήτης όπως τεχνικά επιμελητήρια, κ.α., συζητείται τόσο τοπικά, όσο και στο Υπουργείο από το 2008, χωρίς όμως ποτέ μέχρι σήμερα να υλοποιηθεί. Νομίζω ότι επί τέλους ήρθε η ώρα να γίνει και θα την κάνει ο νεοσύστατος ΟΑΚ. Σε κάθε περίπτωση, η ολοκλήρωση του ΒΟΑΚ έχει χρονικό ορίζοντα την 10ετία και πλέον. Εκτός από τον ΒΟΑΚ, ο οποίος αποτελεί έργο αναφοράς για τις οδικές υποδομές στην Κρήτη, αναφέρθηκα προηγουμένως στα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών, στη φιλοσοφία του, αλλά και στα κριτήρια με τα οποία επιλέγεται η χρηματοδότηση έργων από κοινοτικούς πόρους. Το ενδεχόμενο της επέκτασης του διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών στον ΝΟΑΚ (Νότιος Οδικός Άξονας Κρήτης) των νομών Ρεθύμνου και Χανίων και η σύνδεση με κάθετο άξονα, θα μπορούσε υπό προϋποθέσεις να εξεταστεί, καθώς η διαδικασία είναι απολύτως συγκεκριμένη. Κάθε τροποποίηση του διευρωπαικού δικτύου εγκρίνεται από την Ευρωπαϊκή επιτροπή μεταφορών ύστερα από εισήγηση των αρμοδίων Ελληνικών Υπηρεσιών και εφόσον βεβαίως τεκμηριώνεται το αίτημα. Εφόσον τεθεί επισήμως, τότε θα διεκπεραιωθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή Μεταφορών με την ανάλογη επιχειρηματολογία και ασφαλώς μέσω του συνδετηρίου κάθετου άξονα, με τον ΒΟΑΚ. Γίνεται, λοιπόν σαφές ότι η διαδικασία ένταξης ενός έργου σε ένα ευρύτερο σύνολο και παράλληλα η χρηματοδότησή του είναι μια σύνθετη διαδικασία, η οποία θέτει προδιαγραφές και προϋποθέσεις. Γνωρίζω ότι τις τελευταίες ημέρες γίνεται λόγος για απένταξη έργων που αφορούν

4 τόσο στον ΒΟΑΚ, όσο και στον ΝΟΑΚ. Σχετικά με έργα του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης, με την 2η τροποποίηση της 5ης συνεδρίασης της επιτροπής παρακολούθησης του ΕΠΕΠ η οποία συνεδρίασε την 25/9/2013, προτάθηκε η μεταφορά κάποιων έργων του ΕΣΠΑ, στο ΣΕΣ (επόμενο χρηματοδοτικό πρόγραμμα) και τα οποία έργα είτε δεν είχαν ακόμη νομική δέσμευση, είτε παρουσίασαν πολύ χαμηλή απορρόφηση. Έτσι, αποφασίσθηκε η μεταφορά των έργων «Γούρνες Χερσόνησος» και «Πάνορμος Εξάντης» στο ΣΕΣ Για το πρώτο έργο υπάρχει υπογεγραμμένη σύμβαση, αλλά δεν έχουν ξεκινήσει εργασίες λόγω απαλλοτριώσεων. Πρόσφατα έγινε επίταξη των απαλλοτριωθέντων ακινήτων, με συνέπεια να δοθεί άμεσα εντολή εκτέλεσης των εργασιών. Στο έργο «Πάνορμος Εξάντης» στον νομό Ρεθύμνου δεν υπάρχει νομική δέσμευση. Τα συμβατικά τεύχη για την δημοπράτηση τους έχουν γίνει και απομένει η έγκριση τους, η έγκριση της υδραυλικής μελέτης του έργου του Πανόρμου και η έγκριση διάθεσης πίστωσης. Όσον αφορά στα υπό εξέλιξη έργα: «Κατασκευή ημικόμβου στα Μάλια» και «Κατασκευή παράκαμψης Βιάννου», τα οποία προβλέπεται να ολοκληρωθούν στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ, αυτά μεταφέρονται στο ΠΕΠ Κρήτης και εκτελούνται κανονικά. Τα έργα του κάθετου άξονα «Ηράκλειο Μοίρες» παραμένουν στο ΕΣΠΑ και χρηματοδοτούνται κανονικά με Π/Υ 130 εκατ. Ευρώ. Εκεί παρουσιάσθηκαν βέβαια προβλήματα, τα οποία υπερβαίνουμε. Σήμερα, το έργο στο τμήμα Αγία Βαρβάρα Καστέλλι Μοιρών, μήκους 16 χλμ, εκτελείται κανονικά, ενώ το τμήμα Απομαρμά Καστέλλι μήκους 8 χλμ.ολοκληρώνεται μέχρι το τέλος του 2013, καθώς αυτήν την περίοδο κατασκευάζονται τα ασφαλτικά και μεταφέρονται και τα αρχαία ρωμαϊκής περιόδου της περιοχής Καστελλίου. Αιτία καθυστέρησης των εργασιών, όπως γνωρίζετε, υπήρξε η μεταφορά των αρχαιοτήτων, έως το ΚΑΣ να αποφασίσει τα αρχαία ευρήματα να τοποθετηθούν σε απαλλοτριωμένη περιοχή του έργου. Σε ό,τι αφορά στο τμήμα Αγία Βαρβάρα Απομαρμά μήκους 8 χλμ έχουν κατασκευαστεί όλα τα μεγάλα τεχνικά έργα, υπάρχουν όμως μεγάλες κατολισθήσεις στα πρανή, οι οποίες δεν μπορούν οικονομικά να αντιμετωπισθούν από την υπάρχουσα σύμβαση. Για τον λόγο αυτό έχει ετοιμαστεί μία νέα εργολαβία ολοκλήρωσης των εργασιών, για να δημοπρατηθεί εντός του 2013, έτσι ώστε το έργο να ολοκληρωθεί πλήρως και να παραδοθεί τέλος του Στον νομό Ηρακλείου επίσης, έχει ήδη δημοπρατηθεί το έργο «Γούρνες Χερσόνησος», ο ανάδοχος έχει εγκατασταθεί και έχει ήδη λάβει εντολή από την Υπηρεσία να ξεκινήσει τα 3 τελευταία χιλιόμετρα (από Αποσελέμη έως Α/Κ Καστελλίου), καθώς η διαδικασία της επίταξης έχει αποδώσει αποτελέσματα. Το έργο θα συνεχίσει να χρηματοδοτείται κανονικά, οι εργασίες του θα εκτελούνται σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα και δεν θα υπάρχει πρόβλημα χρηματοδότησης. Στον νομό Λασιθίου, ξεπεράστηκαν τα προβλήματα, τα οποία υπήρξαν στο έργο «Χαμέζι Σητεία» Το έργο δεν ολοκληρώθηκε μέχρι σήμερα λόγω έκπτωσης του

5 αναδόχου, αλλά επαναδημοπρατήθηκε τον Απρίλιο 2013 και αναμένεται άμεσα η επιτροπή παραλαβής να παραλάβει το παλαιό έργο και να εγκατασταθεί ο νέος εργολάβος μέχρι τις 10 Δεκεμβρίου Και αυτό το έργο θα ολοκληρωθεί περί τα μέσα του Στον νομό Ρεθύμνου, ένα έργο με αρκετά εμπόδια είναι ο Α/Κ Αμαρίου Ρεθύμνου. Το έργο αυτό είχε παρουσιάσει πολλά προβλήματα, αρχικά λόγω χρηματοδότησης και απαλλοτριώσεων και μετά λόγω του αναδόχου, τα οποία ξεπερνούμε. Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται εδώ η συμβολή των τοπικών αρχών, ώστε να προβούν άμεσα στις απαραίτητες ενέργειες για την ολοκλήρωσή του (Ύδρευση, ΔΕΗ, κτλ). Όσον αφορά στον συνδετήριο δρόμο Γαλατά ΠΕΟ Χανίων και τον Ι/Κ Δραπανιά, το έργο έχει δημοπρατηθεί, ο ανάδοχος έχει ήδη υπογράψει σύμβαση, έχει εγκατασταθεί και έχουν ξεκινήσει οι πρόδρομες εργασίες πρώτα από τον Ι/Κ Δραπανιά, καθώς στον συνδετήριο δρόμο Γαλατά απαιτείται μία μικρή τροποποίηση της εγκεκριμένης μελέτης του Ι/Κ, λόγω μερικής ανάκλησης της απαλ/σης από το ΣτΕ. Αξίζει να σημειωθεί ότι και το έργο αυτό είναι αποτέλεσμα μη ολοκλήρωσης προηγούμενου έργου λόγω έκπτωσης του αναδόχου. Στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Έργων εργαζόμαστε, ώστε να συνεχίζει η εκτέλεση έργων που παραλάβαμε από την προηγούμενη ηγεσία, να λύνουμε προβλήματα άλλων και να τα επανεκκινούμε. Φυσικά, δημοπρατούμε νέα έργα και μελετάμε άλλα. Τέλος, όσον αφορά στους ανθρώπους που ασχολούνται με την πολιτική, εκείνο το οποίο μένει στο τέλος όταν τα φώτα σβήσουν και πρέπει όλοι να ξέρουμε ότι η εξουσία δεν κρατά για πολύ- είναι να μπορούμε να βλέπουμε τον κόσμο στα μάτια, γιατί δεν θα τον έχουμε κοροϊδέψει. Αυτό, σας διαβεβαιώ, θα κάνω, όσο ασχολούμαι με την πολιτική. Σας ευχαριστώ