Υποφλοιϊκοί και στελεχιαίοι πυρήνες

Transcript

1 Υποφλοιϊκοί και στελεχιαίοι πυρήνες Σχεδιασµός κινήσεων Παρακολούθηση της κίνησης ηµιουργία κινητικών προγραµµάτων Εκµάθηση επιδέξιων κινήσεων Βασικά γάγγλια

2 κέλυφος Κερκοφόρος πυρήνας Ωχρά σφαίρα Ωχρά σφαίρα Κερκοφόρος πυρήνας κέλυφος

3 Οι προσαγωγές ίνες από τον φλοιό καταλήγουν στο κέλυφος Οι απαγωγές ίνες προς τον θάλαµο ξεκινούν από την ωχρά σφαίρα Η περιοχή του κοιλιοπλάγιου πυρήνα του θαλάµου (pars oralis VLo) προβάλλει στην συµπληρωµατική κινητική περιοχή του φλοιού (περιοχή 6) ιεγερτικές και ανασταλτικές συνάψεις του κυκλώµατος των βασικών γαγγλίων

4 Συνδέσεις των βασικών γαγγλίων «άµεση οδός» Φλοιός διέγερση Κέλυφος αναστολή Ωχρά σφαίρα αναστολή Θάλαµος διέγερση Συµπληρωµατική κινητική περιοχή Ο υποθαλάµιος πυρήνας (έµµεση οδός) και η µέλαινα ουσία επηρεάζουν το κύκλωµα των βασικών γαγγλίων

5 Το κύριο κύκλωµα που µεσολαβεί την θετική ανατροφοδότηση από τον φλοιό προς τα βασικά γάγγλια και πίσω στον φλοιό µέσω του κοιλιοπλάγιου πυρήνα του θαλάµου. Η άµεση οδός µέσω των βασικών γαγγλίων αναστέλλει τον πυρήνα που δέχεται ώσεις µε αποτέλεσµα την άρση της αναστολής του κοιλιοπλάγιου πυρήνα και την ευόδωση της κίνησης. Η έµµεση οδός των βασικών γαγγλίων µέσω της έξω µοίρας της ωχράς σφαίρας και τον υποθαλάµιο πυρήνα αυξάνει την αναστολή. Η ντοπαµινεργική προσαγωγός οδός από την συµπαγή µοίρα της µέλαινας ουσίας προάγει την κίνηση διεγείροντας την άµεση οδό και αναστέλλοντας την έµµεση.

6 Λειτουργία των βασικών γαγγλίων Τα βασικά γάγγλια ευοδώνουν την κίνηση «διοχετεύοντας» την ενεργοποίηση µιας ευρύτατης περιοχήςτουφλοιούπροςτην συµπηρωµατική κινητική περιοχή. Επίσης λειτουργούν σαν «φίλτρο» που παρεµποδίζει την εκδήλωση µιας ακατάλληλης κίνησης Τα βασικά γάγγλια εµπλέκονται επίσης και σε γνωσιακές λειτουργίες

7 Νόσος του Parkinson (1% του πληθυσµού >50 ετών) Νόσος του Parkinson (Παθοφυσιολογία) Eκφύλιση των ντοπαµινεργικών νευρώνων µέλαιναςουσίαςπου προβάλλουν στο κέλυφος.

8 Νόσος του Parkinson Η µέλαινα ουσία υπό φυσιολογικές συνθήκες ενισχύει το κύκλωµα των βασικών γαγγλίων. -Ντοπαµινεργικοί νευρώνες Νόσος του Parkinson Συµπτώµατα : ακινησία (δυσκολία στην έναρξη της κίνησης) βραδυκινησία, δυσκαµψία, τρόµος (3-5 Hz)

9 Νόσος του Parkinson Θεραπεία

10 Χορεία του Huntington: Παθογένεση Η χορεία του Huntington ή Νόσος του Huntington (HD) είναι κληρονοµική νόσος που χαρακτηρίζεται από χορεία, δυσκολία στην οµιλία, κατάθλιψη, ανορεξία, άνοια και άλλες ψυχικές διαταραχές. Κληρονοµείται µε το αυτοσωµατικό κυρίαρχο χαρακτήρα, άρα εµφανίζει ίδια συχνότητα και στα δύο φύλα µε 5-6 προσβεβληµένα άτοµα ανά Η γενετική βλάβη αποτελείται από ένα µεταλλαγµένο γονίδιο στο χρωµόσωµα 4 το οποίο φυσιολογικά κωδικοποιεί µια πρωτεΐνη που ονοµάστηκε Huntingtin. Εµφανίζεται στην Τρίτη µε τέταρτη δεκαετία της ζωής, χωρίς όµως να αποκλείεται εισβολή στη νεανική ή γεροντική ηλικία. Η νόσος του Huntington είναι µια θανατηφόρος νόσος Οι ασθενείς εµφανίζουν χορεία (γρήγορες τυχαίες ακούσιες κινήσεις, που εµφανίζονται συχνά στα άκρα), η οποίαεισβάλει ύπουλα, προοδευτικά επιδεινούµενη άνοια και διαταραχές συµπεριφοράς. Η παθογνωµονική βλάβη που χαρακτηρίζει τη νόσο είναι σοβαρή ιδιοπαθής εκφύλιση της GABAεργικής οδού στο ραβδωτό σώµα, η οποία οδηγεί σε ατροφία του κερκοφόρου πυρήνα

11 Σε παθολογοανατοµικά παρασκευάσµατα παρατηρούµε ατροφία του εγκεφάλου µε διεύρυνση των αυλακών και των κοιλιών. Ιδιαίτερα έντονη είναι η ατροφία του κερκοφόρου πυρήνα και του κελύφους του φακοειδούς πυρήνα. Εξ αιτίας αυτού, τα πρόσθια κέρατα των πλάγιων κοιλιών εµφανίζουν κοίλανση του κάτω τοιχώµατός τους. Μικροσκοπικά φαίνεται απώλεια νευρώνων και γλοίας στον κερκοφόρο πυρήνα και στο κέλυφος αλλά και στην ωχρή σφαίρα, τη µέλαινα ουσία, το θάλαµο, την παρεγκεφαλίδα και το φλοιό.

12 Ηµιβαλισµός Ο ηµιβαλισµός, συχνά οφείλεται σε εντοπισµένο (lacunar) έµφρακτο στην περιοχή του υποθαλάµιου πυρήνα λόγω υπέρτασης. Κλινικά χαρακτηρίζεται από βίαιες κινήσεις, σαν πέταγµα, που εµφανίζονται τυπικά στα άνω άκρα. Σηµειώστε ότι: το άκρο που προσβάλλεται βρίσκεται στην αντίθετη πλευρά της βλάβης. Παρεγκεφαλίδα

13 Λειτουργίες της παρεγκεφαλίδας ιατήρηση της ισορροπίας και της στάσης του σώµατος έχεται ώσεις από την αίθουσα, ιδιοδεκτικούς υποδοχείς. Τροποποιεί τις εντολές προς τους σκελετικούς µύες ώστε να διατηρείται η ισορροπία του σώµατος Συντονισµός των εκούσιων κινήσεων Χρόνος και δύναµη κίνησης Μάθηση κινήσεων Γνωσιακές λειτουργίες οµιλία

14 Ανατοµικά στοιχεία Αποτελείται από ένα εξωτερικό χιτώνα φαιάς ουσίας (φλοιός) από εσωτερική λευκή ουσία και τρία ζεύγη εν των βάθει πυρήνων οι οποίοι είναι οι κύριες δοµές εξόδου της παρεγκεφαλίδας Ο οροφιαίος πυρήνας Ο εµβόλιµος πυρήνας Ο οδοντωτός πυρήνας Ο φλοιός της παρεγκεφαλίδας χωρίζεται σε λοβούς: πρόσθιο, οπίσθιο και τον σκώληκα Πρόσθιος λοβός Οπίσθιος λοβός

15 ΙΑΜΕΣΗ ΖΩΝΗ ΕΞΩ ΖΩΝΗ Ο φλοιός των ηµισφαιρίων της παρεγκεφαλίδας χωρίζεται σε έξω και διάµεση ζώνη

16 Οι εν τω βάθει πυρήνες αποτελούν την µοναδική «έξοδο» της παρεγκεφαλίδας Ηανατοµικήθέσητων πυρήνων της παρεγκεφαλίδας αντιστοιχούν στις περιοχές του φλοιού της από όπου δέχονται ώσεις Οδοντωτός πυρήνας ΑΠΟ: Ηµισφαίρια παρεγκεφαλίδας Πυρήνες της γέφυρας ΠΡΟΣ: Ερυθρός πυρήνας Πλαγιοκοιλιακός πυρήνας του θαλάµου Εµβόλιµοι πυρήνες ΑΠΟ: Ενδιάµεση ζώνη Προσαγωγές ίνες από νωτιαίο µυελό, σωµατοαισθητική οδό, ακουστικές και οπτικές πληροφορίες ΠΡΟΣ: Ερυθρό πυρήνα Οροφιαίος πυρήνας ΑΠΟ: Σκώληκα Πληροφορίες από αιθουσα, σωµατοαισθητική οδό, ακοή, όραση ΠΡΟΣ: Αιθουσαίους πυρήνες ικτυωτό σχηµατισµό

17 Οι πυρήνες της παρεγκεφαλίδας δέχονται ώσεις από τον φλοιό της παρεγκεφαλίδας και από τις προσαγωγές οδούς που φτάνουν στην παρεγκεφαλίδα Οδοντωτός πυρήνας Ηµισφαίρια παρεγκεφαλίδας Πυρήνες της γέφυρας Εµβόλιµοι πυρήνες Ενδιάµεση ζώνη Προσαγωγές ίνες από νωτιαίο µυελό, σωµατοαισθητική οδό, ακουστικές και οπτικές πληροφορίες Οροφιαίος πυρήνας Σκώληκας Πληροφορίες από αίθουσα, σωµατοαισθητική οδό, ακοή, όραση Απαγωγές οδοί της παρεγκεφαλίδας Οδοντωτός πυρήνας Ερυθρός πυρήνας Πλαγιοκοιλιακός πυρήνας του θαλάµου Εµβόλιµοι πυρήνες Ερυθρός πυρήνα Οροφιαίος πυρήνας Αιθουσαίους πυρήνες ικτυωτό σχηµατισµό

18 Οι πληροφορίες έρχονται και φεύγουν από την παρεγκεφαλίδα µε τα παρεγκεφαλιδικά σκέλη Λειτουργικός διαχωρισµός του φλοιού της παρεγκεφαλίδας ΝΩΤΙΟΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙ Α ΕΓΚΕΦΑΛΟΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙ Α ΑΙΘΟΥΣΟΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙ Α

19 Σκώληκας (σύνδεση άµεσα µε αιθουσαίους πυρήνες και έµµεσα µε κατιόντασυστήµατα από το στέλεχος και το φλοιό) στην περιοχή αυτή εντοπίζονται οι λειτουργίες της παρεγκεφαλίδας που αφορούν τον έλεγχο των µυών του κορµού, του αυχένα, των ώµων και της πυελικής ζώνης Ηµισφαίρια : Α) ιάµεση ζώνη : (προβάλλει στον φλοιό και το στέλεχος) ελέγχει τις συστολές των µυών που βρίσκονται στα περιφερικά τµήµατα των άνω και κάτω άκρων, ιδιαίτερα των δακτύλων Β) Έξω ζώνη : (προβάλλει στον οδοντωτό πυρήνα ο οποίος συνδέεται µε την κινητική και προκινητική περιοχή του εγκεφαλικού φλοιού) συµµετέχει στον γενικό σχεδιασµό των διαδοχικών κινήσεων Στιβάδες της παρεγκεφαλίδας ΜΟΡΙΑΚΗ ΣΤΙΒΑ Α ΚΥΤΤΑΡΑ PURKINJE ΚΟΚΚΙΩ ΗΣ ΣΤΙΒΑ Α

20 ΚΥΤΤΑΡΑ PURKINJE ΚΟΚΚΙΩ ΗΣ ΣΤΙΒΑ Α ΜΟΡΙΑΚΗ ΣΤΙΒΑ Α Παράλληλες ίνες

21 Τα κύτταρα Purkinje χορηγούν τιςαπαγωγέςίνεςτουφλοιούτης παρεγκεφαλίδας και δέχονται διεγερτικές ώσεις από δύο συστήµατα ινών τις βρυώδεις και τις αναρριχώµενες ίνες. Βρυώδεις ίνες Πυρήνας της γέφυρας Νωτιαίος µυελός ικτυωτός σχηµατισµός (στέλεχος) Αιθουσαίοι πυρήνες Πυρήνες παρεγκεφαλίδας Φλοιός παρεγκεφαλίδας (κοκκιώδη στοιβάδα) Παράλληλες ίνες µοριακή στοιβάδα

22 Οι βρυώδεις ίνες συνάπτονται και µε τα κύτταρα Golgi Κάθε βρυώδης ίνα µέσω των κοκκιωδών κυττάρων- παράλληλων ινών, επηρεάζει τα κύτταρα Purkinje. Κάθε παράλληλη ίνα συνάπτεται µε εκατοντάδες κύτταρα Purkinje Η δραστηριότητα κάθε κυττάρου Purkinje επηρεάζεται από χιλιάδες βρυώδεις ίνες Αναρριχώµενες ίνες Έσω ελαία Πυρήνες παρεγκεφαλίδας Φλοιός παρεγκεφαλίδας (µοριακή στοιβάδα) ενδρίτες κυττάρων Purkinje

23 Αναρριχώµενες ίνες Σε αντίθεση µε τις βρυώδεις ίνες κάθε κύτταρο Purkinje δέχεται ώσεις από µία αναρριχώµενη ίνα. Κάθε αναρριχώµενη ίνα επηρεάζει τη δραστηριότητα µικρού αριθµού κυττάρων Purkinje (~10 κύτταρα) Μόνο τα κύτταρα Purkinje χορηγούν απαγωγές ίνες από τον φλοιό της παρεγκεφαλίδας Κύτταρο Purkinje GABA Εν τω βάθει πυρήνες παρεγκεφαλίδας

24 Οι παράλληλες και οι αναρριχώµενες ίνες έχουν διαφορετική επίδραση στο κύτταρο Purkinje Ένα κύτταρο Purkinje δέχεται συνάψεις από πολλές παράλληλες ίνες (περίπου ). Κάθε σύναψη δηµιουργεί ασθενή απάντηση και απαιτείται η ενεργοποίηση πολλώνσυνάψεωνγιατη δηµιουργία δυναµικού ενεργείας στο κύτταρο Purkinje Μία µόνο αναρριχόµενη ίνα φτάνει σε κάθε κύτταρο Purkinje και δηµιουργεί πολλές συνάψεις. Μπορεί λοιπόν να δηµιουργήσει µια σειρά αιχµών

25 ραστηριότητα των κυττάρων Purkinje Οι αιχµές (spikes) που δηµιουργούνται στα κύτταρα Purkinje οφείλονται στις παράλληλες ίνες (βρυώδεις ίνες) Η συχνότητα τους ίνες ~70 spikes/sec, και αναστέλλουν τη δραστηριότητα του εν τω βάθει πυρήνα Το ισχυρό σήµα από τις αναρριχώµενες ίνες έχει µικρότερη συχνότητα (~1 spike/sec) Ένα και µόνο δυναµικό ενεργείας σε µια αναρριχώµενη ίνα προκαλεί πολύ µεγάλα µετασυναπτικά δυναµικά τόσο στο σώµα όσο και στους δενδρίτες των κυττάρων Purkinje. Κάθε µεγάλο προσυναπτικό δυναµικό ακολουθείται από µια υψηλής συχνότητας ριπή δυναµικών ενεργείας Οι αιχµές που δηµιουργούνται στα Purkinje από τις αναρριχώµενες ίνες οφείλονται σε είσοδο ασβεστίου στο κύτταρα εποµένως οι αναρριχώµενες ίνες µπορούν να προκαλέσουν ασβεστιο-εξαρτώµενες µακροπρόθεσµες µεταβολές στα κύτταρα Purkinje και να τροποποιήσουν την απάντηση τους στις βρυώδεις ίνες. Πιστεύεται ότι: Οι βρυώδεις ίνες µεταφέρουν στην παρεγκεφαλίδα τις αισθητικές πληροφορίες που αφορούν την κίνηση. Σφάλµατα στην κίνηση µεταφέρονται µε τις αναρριχώµενες ίνες.

26 Τα παρεγκεφαλιδικά κυκλώµατα τροποποιούνται από εµπειρίες και οι µεταβολές αυτές είναι σηµαντικές για την κινητική µάθηση H παρεγκεφαλίδα ρυθµίζει τις κινήσεις και τη στάση του σώµατος έµµεσα τροποποιώντας τις εντολές των κατιόντων κινητικών συστηµάτων του εγκεφάλου. Βλάβες στην παρεγκεφαλίδα δεν προκαλούν παράλυση, αλλά καταργούν τον συντονισµό των κινήσεων των άκρων και των οφθαλµών, διαταράσσουν την ισορροπία και µειώνουν τον µυϊκό τόνο.

27 Η παρεγκεφαλίδα δέχεται εκτεταµένες αισθητικές πληροφορίες τις οποίες και χρησιµοποιεί στον έλεγχο της κίνησης Για τον λόγο αυτό χρησιµοποιεί ένα feedback σύστηµα ελέγχου και ένα feedforward σύστηµα ελέγχου Με το feedback σύστηµα ελέγχουηεπιθυµητή κίνηση συγκρίνεται συνεχώς µε την επιτελούµενη κίνηση και κατά τη διάρκεια της επιτελούµενης κίνησης γίνονται διορθώσεις ώστε αυτή να ταιριάξει µε την επιθυµητή. Ένα feedback σύστηµα ελέγχου επιτελεί την λειτουργία του µόνο όταν είναι πολύ γρήγορο. Όταν ή επιτελούµενη πράξη γίνεται γρηγορότερα από την ροή πληροφοριών (γιατηδιόρθωσητης). Εποµένως το σύστηµα αυτό ελέγχου είναι χρήσιµο για τις αργές κινήσεις όπως για παράδειγµα στη διατήρηση της στάσης του σώµατος. Στις γρήγορες κινήσεις (κινήσεις των µατιών, εκούσιες κινήσεις) απαιτείται ένα feedforward σύστηµα ελέγχου feedforward σύστηµα ελέγχου Στο σύστηµα αυτό ελέγχου ο «ελεγκτής» της κίνησης εκτιµά τις αισθητικές πληροφορίες για το περιβάλλον και τις εντολές για την κίνηση πριν να εκτελεστεί η κίνηση. Χρησιµοποιεί τις αισθητικές πληροφορίες για να προγραµµατίσει όσο το δυνατόν καλύτερα την κίνηση

28 Η παρεγκεφαλίδα διορθώνει τις εντολές των κινητικών συστηµάτων Η παρεγκεφαλίδα δρα σαν όργανο σύγκρισης το οποίο αντισταθµίζει τα σφάλµατα της κίνησης συγκρίνοντας την επιδιωκόµενη κίνηση µε την πραγµατική κίνηση. 1.Συγκρίνει τα εσωτερικά και τα εξωτερικά σήµατα ανάδρασης και διορθώνει τις εκτελούµενες κινήσεις όταν αποκλίνουν από την επιθυµητή πορεία. 2.Η παρεγκεφαλίδα είναι ικανή να τροποποιεί κεντρικά κινητικά προγράµµατα, ώστε οι κινήσεις που ακολουθούν να µπορούν να εκπληρώσουν τον σκοπό τους µε λιγότερα σφάλµατα (τροποποίηση κυκλωµάτων παρεγκεφαλίδας για µεγάλα χρονικά διαστήµατα). Έτσι η δραστηριότητα των νευρώνων της παρεγκεφαλίδας µεταβάλλεται µε την εµπειρία και παίζει σηµαντικό ρόλο στην εκµάθηση κινητικών έργων

29 Λειτουργικός διαχωρισµός του φλοιού της παρεγκεφαλίδας ΝΩΤΙΟΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙ Α ΕΓΚΕΦΑΛΟΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙ Α ΑΙΘΟΥΣΟΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙ Α Λειτουργίες των περιοχών της παρεγκεφαλίδας ΑΙΘΟΥΣΟΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙ Α Προσαγωγές ίνες από αιθουσαίους πυρήνες Απαγωγές ίνες προς κάτω άκρα, αυχένα και οφθαλµοκινητικούς µύες Λειτουργία: έλεγχος ισορροπίας του σώµατος Βλάβη αιθουσοπαρεγκεφαλίδας Αταξία στη βάδιση λόγω απώλειας της αίσθησης ισορροπίας- βάδιση σε ευρεία βάση. Η διαταραχή επιδεινώνεται όταν τα µάτια είναι κλειστά Νυσταγµός

30 Ο ρόλος της διάµεσης και έξω ζώνης στην κίνηση Η έξω ζώνη µαζί µε τα βασικά γάγγλια επεξεργάζονται πληροφορίες που προέρχονται από τον βρεγµατο-κροταφο-ινιακό συνειρµικό φλοιό (ολοκλήρωση αισθητικών πληροφοριών για τη σκόπιµη δράση) Σχεδιασµός της κίνησης και προετοιµασία των κινητικών συστηµάτων για δράση ΚΙΝΗΣΗ Η νωτιοπαρεγκεφαλίδα µε τησειρά της ελέγχει τις εντολές και διορθώνει τα σφάλµατα που παρατηρούνται ή επανορθώνει επικείµενα σφάλµατα στις κινητικές εντολές Σήµατα προς τη νωτιοπαρεγκεφαλίδα για τις εντολές που βρίσκονται σε εξέλιξη Λειτουργίες των περιοχών της παρεγκεφαλίδας ΝΩΤΙΟΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙ Α Προσαγωγές ίνες από νωτιαίο µυελό, οπτικό και ακουστικό σύστηµα Απαγωγές ίνες προς το νωτιαίο µυελό Λειτουργία: έλεγχος και διόρθωση των κινήσεων (π.χ. κατά το βάδισµα) Βλάβη νωτιοπαρεγκεφαλίδας Αταξία στη βάδιση λόγω απώλειας συντονισµού των κάτω άκρων. υσκολία βάδισης σε ευθεία γραµµή Υποτονία

31 Εγκεφαλοπαρεγκεφαλίδα (έξω ζώνη) Οι απαγωγές ίνες της εκφύονται αποκλειστικά από τους γεφυρικούς πυρήνες Οι απαγωγοί οδοί µέσω του οδοντωτού πυρήνα µεταφέρονται στον θάλαµο και από κει στον κινητικό και προκινητικό φλοιό. Λόγω των συνδέσεων της θεωρείται ότι παίζει ειδικό ρόλο στον σχεδιασµό καιστην έναρξη της κίνησης Λειτουργίες των περιοχών της παρεγκεφαλίδας ΕΓΚΕΦΑΛΟΠΑΡΕΓΚΕΦΑΛΙ Α Προσαγωγές ίνες από εγκεφαλικό φλοιό (κίνηση που προτίθεται να κάνει το άτοµο) Απαγωγές ίνες προς κινητικό και προκινητικό φλοιό Λειτουργία: έναρξη-εκτέλση επιδέξιων κινήσεων Βλάβη νωτιοπαρεγκεφαλίδας Αταξία στην εκτέλεση επιδέξιων κινήσεων: δυσκολία του συντονισµού των κινήσεων,δυσµετρία, τρόµος τελικού σκοπού

32 Λειτουργία της παρεγκεφαλίδας Έλεγχος των κινήσεων, της στάσης του σώµατος και της ισορροπίας Έλεγχος των εκούσιων κινήσεων (συντονισµός των κινήσεων) σχεδιασµός της χρονοθέτησης και της αλληλουχίας της επόµενης διαδοχικής κίνησης Παρεγκεφαλιδικός έλεγχος του σφάλµατος Αποσβεστική λειτουργία της παρεγκεφαλίδαςτελικός τρόµος Προβλεπτική λειτουργία της παρεγκεφαλίδαςδυσµετρία Οµαλή εξέλιξη των κινήσεων αταξία Εξωκινητικές προβλεπτικές κινήσεις της παρεγκεφαλίδας Ο ρόλος των βασικών γαγγλίων και της παρεγκεφαλίδας στη κίνηση

33 Κατιούσες οδοί Μέσο και πλάγιο σύστηµα ελέγχου της κίνησης

34 Κατιούσες οδοί Η επίδραση των διαφόρων εγκεφαλικών περιοχών στην κίνηση και στη στάση του σώµατος εξασκείται µέσω των κατιουσών οδών που καταλήγουν σε διανευρώνες και κινητικούς νευρώνες στο κατώτερο ιεραρχικό επίπεδο κινητικού ελέγχου Ταξινόµηση κατιουσών οδών Φλοιονωτιαίες (φλοιός-νμ) Κατιούσες οδοί ακαιγ κινητικούς νευρώνες ή διάµεσους νευρώνες Στελεχιαίες (στέλεχος-νμ)

35 Μερικές κατιούσες ίνες επηρεάζουν το προσαγωγό σύστηµα αγωγήςσηµάτων. (1) µέσω προσυναπτικών συνάψεων πάνω σε απολήξεις των προσαγωγών νευρώνων όταν αυτές εισέρχονται στο ΚΝΣ (2) συνάψεων σε διανευρώνες ανιουσών οδών ΜΕΙΩΣΗΗΟΞΥΝΣΗ ΤΗΣ ΣΠΟΥ ΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΑΓΩΓΟΥ ΣΗΜΑΤΟΣ Πλάγιο σύστηµα Φλοιονωτιαία Και Ερυθρονωτιαία οδός

36 Φλοιονωτιαία οδός (πυραµιδική οδός ή σύστηµα) Το 80% των ινών προέρχονται από τον κινητικό φλοιό και προκινητική περιοχή Ίνες φλοιοπροµηκικής οδού για τους µυς των οφθαλµών, της γλώσσας, του προσώπου, του φάρυγγα και του λάρυγγα Στο ύψος του προµήκους οι περισσότερες ίνες χιάζονται Στο ΝΜ κατέρχονται στη πλάγια φλοιονωτιαία οδό Φλοιονωτιαία οδός (πυραµιδική οδός ή σύστηµα) Στο ΝΜ κατέρχονται στη πλάγια φλοιονωτιαία οδό

37 Πρόσθια πυραµιδική οδός Ερυθρονωτιαία οδός Ερυθρός πυρήνας Ερυθρονωτιαία οδός

38 Ερυθρονωτιαία οδός Πλάγιες κατιούσες οδοί Πλάγια φλοιονωτιαία Ερυθρονωτιαία

39 Βλάβες της πλαγίας οδού Βλάβη της πλαγίας οδού (φλοινωτιαίας και ερυθρονωταίας ) : Επηρεάζει τις διακριτές κινήσεις των άκρων (παράδειγµα : ο ώµος, ο αγκώνας, ο καρπός και τα δάκτυλα δεν µπορούν να κινηθούν ανεξάρτητα) Κατά συνέπεια η εκούσια κίνηση είναι βραδύτερη και λιγότερο ακριβής. εν επηρεάζεται η στάση του σώµατος. Βλάβες µόνο της φλοιονωτιαίας οδού προκαλεί παρόµοιο κινητικό έλλειµµα µε αυτό που παρατηρείται σε βλάβες της πλαγίας οδού. Η κινητικότητα αποκαθίσταται εν µέρει µερικούς µήνες µετά τη βλάβη. Η µόνη βλάβη που παραµένει είναι ηαδυναµία να κινηθούν τα δάκτυλα ανεξάρτητα. Η επιπλέον βλάβη της ερυθρονωτιαίας οδού παρεµποδίζει την αποκατάσταση µετά από βλάβη της φλοιονωτιαίας οδού. Στελεχιαίες οδοί

40 Στελεχιαίες οδοί γέφυρα Αιθουσονωτιαίες οδοί ικτυονωτιαίες οδοί προµήκης δικτυονωτιαίες οδοί παρεγκεφαλίδα γέφυρα ικτυωτός πυρήνας γέφυρας ικτυωτός πυρήνας προµήκη προµήκης ΝΜ ικτυονωτιαία οδός

41 ικτυονωτιαίες οδοί Γεφυρική (διεγερτική) Προµηκική (ανασταλτική) Αιθουσονωτιαία οδός

42 Αιθουσονωτιαία οδός Τετραδυµονωτιαία οδός τετράδυµο προµήκης Τετραδυµονωτιαία οδός Νωτιαίος µυελός

43 Προσθιοκεντρικές κατιούσες οδοί φλοιονωτιαία ερυθρονωτιαία Τετραδυµο-νωτιαία αιθουσονωτιαία Γεφυρική δικτυονωτιαία Προµηκική δικτυονωτιαία Ελεγχοςτηςκίνησηςαπότονφλοιόµέσω των πλαγίων και προσθιοκεντρικών οδών Κινητικός φλοιός φλοιός Πλάγια οδός Ερυθρός πυρήνας ικτυωτοίτετράδυµο πυρήνες Αιθουσαίοι πυρήνες Προσθιοκεντρική οδός ΝΜ

44 Σαν γενικός κανόνας ισχύει : η πλάγια οδός εµπλέκεται στην εκούσια κίνηση των περιφερικών µυών των άκρων και βρίσκεται υπό τον άµεσο έλεγχο του φλοιού και η προσθικεντρική οδός εµπλέκεται στον έλεγχο της στάσης και της κίνησης και βρίσκεται υπό τον έλεγχο του στελέχους Μυϊκός τόνος Ως µυϊκός τόνος ορίζεται η αντίσταση των σκελετικών µυώνστηνέκταση, καθώς ο εξεταστής µετακινεί ένα άκρο ή τον αυχένα ενός χαλαρωµένου εξεταζόµενου. Σ ένα φυσιολογικό άτοµο η αντίσταση αυτή είναι µικρή και οµοιόµορφη, ανεξάρτητα από την ταχύτητα κίνησης.

45 ΥΠΕΡΤΟΝΙΑ ΣΤΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΚΑΜΨΙΑ Ελαστικές ιδιότητες µυός και άρθρωσης ραστηριότητα α κινητικών νευρώνων αυξηµένος ΜΥΪΚΟΣ ΤΟΝΟΣ ελαττωµένος ΥΠΟΤΟΝΙΑ Αντανακλαστικά στάσης (διατήρηση ισορροπίας) ΠΡΟΣΑΓΩΓΟΣ Ο ΟΣ : ΟΘΑΛΜΟΥΣ, ΑΙΘΟΥΣΑΙΑ ΣΥΣΚΕΥΗ, ΣΩΜΑΤΙΚΟΥΣ ΑΙΣΘΗΤΗΡΕΣ ΑΠΑΓΩΓΟΣ Ο ΟΣ: Α ΚΙΝΗΤΙΚΟΙ ΝΕΥΡΩΝΕΣ, ΚΕΝΤΡΑ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ ΣΤΟ ΝΩΤΙΑΙΟ ΜΥΕΛΟ

46 Μυοτατικό αντανακλαστικό Τενόντιο αντανακλαστικό Αντανακλαστικό χιαστής έκτασης