PACMAn AGROFOOD IN THE MED COUNTRIES SUSTAINABILITY INTERNATIONALIZATION INNOVATION NETWORKING

Transcript

1 SUSTAINABILITY INTERNATIONALIZATION INNOVATION NETWORKING AGROFOOD IN THE MED COUNTRIES PACMAn Promoting attractiveness, competitiveness and internationalisation of Agro-food Clusters of the Med Area

2 The Agro-Food System Key actors of agro-food system Το αγροδιατροφικό σύστημα Βασικοί πυλώνες του αγροδιατροφικού τομέα: Εταιρίες της αγροδιατροφικής αλυσίδας Ερευνητικοί Φορείς και Πανεπιστήμια Εταιρίες Παροχής Υπηρεσιών Χρηματοοικονομικοί οργανισμοί Δημόσιοι Φορείς Ενώσεις / Επιμελητήρια Άλλοι Φορείς The agro-food supply/value chain Η αγροδιατροφική αλυσίδα Ζωική και Φυτική Παραγωγή Το φάσμα της αγροδιατροφικής αλυσίδας: Παροχή Τεχνικών Μέσων για τη Γεωργία Αγροτική Παραγωγή / Εκτροφή Επεξεργασία Τροφίμων Μηχανήματα για την Βιομηχανία Τροφίμων Υπηρεσίες (συμπ. Συσκευασία) Εμπόριο

3 Ο ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ ΣΤΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΕΣ ΑΛΥΣΙΔΕΣ ΤΟΥ ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ Ο αγροδιατροφικός τομέας στην περιοχή της Μεσογείου περιλαμβάνει κυρίως ΜΜΕ που έχουν να αντιμετωπίσουν παγκόσμιες προκλήσεις όσον αφορά σε καινοτομία, διεθνοποίηση και βιωσιμότητα. Το Έργο PACMAn στοχεύει στην υποστήριξη των επιχειρήσεων του αγροδιατροφικού τομέα, τονίζοντας τα δυνατά τους σημεία και ενισχύοντας τις ενέργειες δικτύωσης μεταξύ των εμπλεκόμενων φορέων. ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ Μια κοινή αποτύπωση των κλάδων και κατηγοριών του αγροδιατροφικού τομέα είναι το πρώτο βήμα για να ξεκινήσει η ανάλυση και η συνεργασία. ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΚΛΑΔΩΝ Για κάθε περιοχή εντοπίστηκαν οι πλέον σημαντικοί κλάδοι και αναλύθηκαν οι βασικοί παράγοντες της ανταγωνιστικότητάς τους. ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΕΜΠΛΕΚΟΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ Ενεργός συμμετοχή των επιχειρήσεων και οργανισμών του αγροδιατροφικού τομέα σε ομάδες εργασίας για τον προσδιορισμό των κρίσιμων χαρακτηριστικών του τομέα. Βάση Δεδομένων του αγροδιατροφικού τομέα για την υποστήριξη της δικτύωσης. Πιλοτικές Δράσεις: Κοινές συμμετοχές σε διεθνείς εκδηλώσεις Μοντέλο διακυβέρνησης Τρόποι βελτίωσης βιωσιμότητας Κατάλογος καινοτόμων τεχνολογιών Τοπικές Εκδηλώσεις διάδοσης των αποτελεσμάτων και των καλών πρακτικών Δι-επαγγελματικές συμφωνίες και ενέργειες προώθησης γεωγραφικού χαρακτήρα. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ Η Κεφαλαιοποίηση διασφαλίζεται από την ιστοσελίδα του PACMAn ( και μέσω ενεργειών δημοσιότητας, όπως δελτία τύπου, ενημερωτικά δελτία, διοργάνωση τοπικών εκδηλώσεων. AGRO-FOOD IN THE MED AREA AGRO-FOOD SUPPLY VALUE CHAINS Agro-food chain in the MED Area is mainly made up of SMEs that have to face global challenges concerning innovation, internationalization and sustainability. PACMAn Project is aimed at supporting agro-food companies and their enabling environment by increasing awareness of strengths and criticalities, and enhancing networking activities among these actors. MAP OF THE CHAIN A shared mapping of the agro-food sectors and segments is the first step to start analysis and collaboration. FOCUS ON SEGMENTS Strategic segments for any region were identified, analyzing their key factors of competitiveness. STAKEHOLDERS INVOLVEMENT Direct involvement of agro-food companies and organizations in focus groups to identify the criticalities of the sector. A MED agro-food database to support networking. Pilot actions to provide : Joint participation in international events Recommendations on sustainability Model of governance Catalogue of innovative solutions Local events to spread the results and give visibility to best practices. Interprofessional agreements and territorial marketing actions. VALORIZATION OF THE RESULTS Capitalisation will be supported by the PACMAn website ( through media activities, such as press releases and newsletters, and through local events.

4 ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΟΙ 4 ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ Η βιωσιμότητα είναι μια σύνθετη έννοια που αναλύεται μέσω 4 διαστάσεων: περιβαλλοντική, οικονομική, κοινωνική και ηθική. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ Η Ανάλυση Κύκλου Ζωής (ΑΚΖ) ενός προϊόντος αποτελεί ένα θεμελιώδες εργαλείο για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεών του. ΤΡΟΠΟΙ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ Εργαλεία και ενέργειες που παίζουν σημαντικό ρόλο στη βελτίωση της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων και οργανισμών: καινοτομία προϊόντων και διαδικασιών κατάρτιση πολιτικές και κανονισμοί σε ευρωπαϊκό, εθνικό και τοπικό επίπεδο πιστοποιήσεις ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΚΩΔΙΚΑΣ ΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΑΣ Υλοποίηση ενός Κώδικα Δεοντολογίας για τη βιωσιμότητα του αγροδιατροφικού τομέα στην περιοχή της Μεσογείου, με συστάσεις, πληροφορίες, καλές πρακτικές, αναφορές και κατάλογο επαφών. ΕΜΦΑΣΗ ΣΤΗ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Κρίσιμα σημεία στον τομέα της συσκευασίας τροφίμων: έλλειψη συντονισμού και ενοποίησης των παικτών του κλάδου έλλειψη οργάνωσης της τοπικής εφοδιαστικής αλυσίδας δυσκολία στην μεταφορά δεξιοτήτων έρευνας & ανάπτυξης προς τις επιχειρήσεις ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Δημιουργία ενός Ηλεκτρονικού Βιβλίου για την πράσινη συσκευασία τροφίμων στην περιοχή της Μεσογείου, που θα περιλαμβάνει ανάλυση των πρωτοβουλιών/μέτρων που έχουν ληφθεί στην Ιταλία, Γαλλία και Ισπανία. SUSTAINABILTY 4 DIMENSIONS Sustainability is a complex concept that can be meant through 4 dimensions: economic, social, ethical and environmental. HOW TO ASSESS Life Cycle Assessment (LCA) of a product is a fundamental tool to measure its environmental impact. HOW TO IMPROVE Provision of tools and actions that play a key-role in improving the sustainability of companies and organizations, in terms of: product and process innovation training policies and regulations at European, national and local level certifications ACTIVITIES CODE OF CONDUCT Realization of a Code of Conduct for the agro-food sustainability in the MED Area. It provides recommendations, information, best practices, references and list of contacts. FOCUS ON SEGMENTS Agro-food packaging criticalities: lack of coordination and integration among the players of the sector lack of logistics organization of the local chains difficulty in translating R&D skills to the companies PILOT ACTION Setting up of an Hand e-book on food green packaging in the MED Area, providing a cross country analysis of the initiatives/measures undertaken in Italy, France and Spain.

5 ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗ & ΜΜΕ Η διεθνοποίηση, στην παραδοσιακή της μορφή, έχει τη γενική έννοια της εστίασης σε πωλήσεις και αγορές που γίνονται από επιχειρήσεις στις ξένες αγορές. Η διαδικασία της διεθνοποίησης αποτελεί δύσκολο έργο για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, καθώς καλούνται να αντιμετωπίσουν δυσχέρειες και υψηλό κόστος εισόδου που αφορούν πρωτίστως την έρευνα αγοράς και την απαιτούμενη προβολή και προώθηση, στην προσπάθεια διείσδυσης στις ξένες αγορές. Η προσέγγιση των επιχειρηματικών δικτύων Για να ξεπεραστούν οι περιορισμοί που αντιμετωπίζουν οι ΜΜΕ, προτείνεται η δημιουργία Επιχειρηματικών Δικτύων, που θα παρέχουν μια ομπρέλα για κοινές δράσεις μάρκετινγκ και διείσδυσης σε ξένες αγορές, στη βάση κοινών χαρακτηριστικών, ανεξάρτητα από τη χώρα προέλευσής τους. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ / ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Διεπαγγελματικές Συμφωνίες Στα πλαίσια ενίσχυσης της στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ των οικονομικών φορέων και των δημόσιων αρχών, για την προώθηση της διεθνοποίησης των Δικτύων του αγροδιατροφικού τομέα της Μεσογείου, τα ενδιαφερόμενα μέρη συμφωνούν να διευρύνουν τις μεταξύ τους συνέργιες με τη σύναψη σχετικής Συμφωνίας. ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Η δημιουργία ενός διεθνούς δικτύου μάρκετινγκ βασισμένου στην έννοια της «Αυθεντικής Μεσογειακής διατροφής», με τη συμμετοχή φορέων από Κύπρο, Modena, Κρήτη, Κιλκίς και Alentejo. Παρά το ότι οι ΜΜΕ παράγουν ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, η κινητήρια δύναμη δικτύωσης βασίζεται στην ύπαρξη κοινών χαρακτηριστικών στα προϊόντα: Μεσογειακής προέλευσης, παραγόμενα από γνήσιες πρώτες ύλες, με μοναδικά χαρακτηριστικά που συνδέονται με την παράδοση και τον πολιτισμό. Ενέργειες Προώθησης Γεωγραφικού Χαρακτήρα Εργαλεία για την υποστήριξη της διεθνοποίησης: Ηλεκτρονικός Οδηγός για τις επιχειρήσεις Χάρτες για την προώθηση του αγροδιατροφικού τομέα στη Μεσόγειο Ηλεκτρονικό Βιβλίο για τους φορείς του αγροδιατροφικού τομέα INTERNATIONALIZATION INTERNATIONALIZATION for SME s Internationalization, in its traditional form, is generally understood as the focus on sales and purchases made by companies on foreign markets. The internationalization process is a difficult task for micro SME s as they face several limitations in the effort to enter foreign markets, since the cost of entering is high, especially with regard to market information gathering and marketing actions. The Cluster approach A possible solution for overcoming the constraints faced by SME s, focuses on the creation of clusters thereby providing an umbrella for marketing and branding approaches of products that share common characteristics. ACTIVITIES / RESULTS Interprofessional Chain Agreements In strengthening the strategic cooperation between economic actors and public authorities, to promote the internationalization of the agro-food cluster of the MED area, stakeholders agree to broaden their synergies with the conclusion of an Agreement PILOT ACTION Establishing a trans-national marketing cluster based on the «Authentic Mediterranean» concept, involving Cyprus, Province of Modena, Crete, Kilkis, Alentejo. Although SMEs produce a diverse range of products, the driving force is based on sharing the common characteristics: Mediterranean origin, produced from pure agricultural raw materials, with unique characteristics linked to tradition and culture. Territorial Marketing Actions Tools aimed to support internationalization: E-guide for operators Maps to promote Agro-Food in the MED area E-Book on PACMAn agro-food clusters

6 ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ ΕΡΕΥΝΑ & ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Οι εταιρίες του αγροδιατροφικού τομέα αντιμετωπίζουν ραγδαίες αλλαγές στο επιχειρηματικό τους περιβάλλον, στις οποίες πρέπει να ανταποκριθούν μέσω της συνεχούς καινοτομίας. Οι επενδύσεις στην Έρευνα & Ανάπτυξη αποτελούν τις βασικές κινητήριες δυνάμεις της καινοτομίας, της αύξησης της παραγωγικότητας και των διαρθρωτικών αλλαγών. ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΔΙΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ Περιορισμένες δεξιότητες και ικανότητες για τεχνολογική καινοτομία Νέες μέθοδοι καλλιέργειας και τεχνολογίες Δυσκολίες στην προώθηση καινοτόμων προϊόντων και επιχειρηματικών διαδικασιών Φτωχή συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων, της βιομηχανίας και των φορέων χάραξης πολιτικής ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ / ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Δημιουργία Καταλόγου Καινοτόμων Τεχνολογιών & Λύσεων στον Αγροδιατροφικό Τομέα με σκοπό την προώθηση καινοτόμων αλλά ώριμων τεχνολογικών λύσεων σε επιχειρήσεις της Κρήτης, της Κύπρου και του Κιλκίς που δραστηριοποιούνται στον αγροδιατροφικό τομέα σε όλο το φάσμα της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η δυνατότητα πρόσβασης σε εταιρίες του αγροδιατροφικού τομέα και σε υψηλής σημασίας πληροφορίες θα συμβάλουν άμεσα στην αύξηση της δυνατότητάς τους για καινοτομία μέσα από την υιοθέτηση προηγμένων και καινοτόμων λύσεων. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΟΩΘΗΣΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ Εργαλεία που αποσκοπούν στην υποστήριξη της καινοτομίας: Ηλεκτρονικό Βιβλίο για τους φορείς του αγροδιατροφικού τομέα, με έμφαση στην καινοτομία Βάση Δεδομένων του PACMAn, που θα συμπεριλαμβάνει εργαστήρια της Μεσογείου Ηλεκτρονικός Οδηγός για τις επιχειρήσεις INNOVATION R & D AND INNOVATION Agro-food companies are facing fast changes in their business environment, to which they must respond through continuous innovation. R&D investments are among the main engines of innovation, productivity growth and structural change. Main Challenges and Barriers concerning Innovation Limited skills and capacity for technological innovation in the agro-food sector New farming methods and technologies Difficulties at the launch of innovative products and business processes Poor collaboration among academia, industry and policy makers ACTIVITIES / RESULTS PILOT ACTION Creation of a Catalogue of Innovative Technologies in the Agro-food Sector in order to promote innovative technological solutions to companies in Crete, Cyprus and Kilkis with activities concerning the whole range of the agro-food value chain. Enabling access to agro-food companies to high-added value information will help to increase the adoption of advanced innovative solutions. TERRITORIAL MARKETING ACTIONS Tools aimed to support innovation: E-Book on PACMAn agro-food clusters with a focus on innovation PACMAn online DB including laboratories in the MED area E-guide for operators

7 ΔΙΚΤΥΩΣΗ ΔΙΚΤΥΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ Η ανταγωνιστικότητα της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων εξαρτάται από τον αποδοτικό συντονισμό των σχέσεων μέσα στην αλυσίδα και ανάμεσα στους κύριους παίκτες που ασχολούνται με τα τρόφιμα και το περιβάλλον. ΔΟΜΕΣ Η υποστήριξη στη δικτύωση παρέχεται από τοπικές/περιφερειακές ενώσεις, συνεταιρισμούς και οργανισμούς-μέλη πανευρωπαϊκών δικτύων. ΕΜΠΟΔΙΑ Έλλειψη περιφερειακού σχεδίου στρατηγικής και μάρκετινγκ Γραφειοκρατία ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ / ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΚΑΛΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ 10 Καλές Πρακτικές που περιγράφουν τα καλύτερα παραδείγματα βρέθηκαν και αναλύθηκαν με βάση τους βασικούς πυλώνες που τέθηκαν από το PACMAn: Δικτύωση, Καινοτομία, Διεθνοποίηση, Βιωσιμότητα. ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ PACMAn Δημιουργία μιας Βάσης Δεδομένων για τον αγροδιατροφικό τομέα, που περιλαμβάνει εταιρίες, εργαστήρια, εκπαιδευτικά ιδρύματα, εθνικές και τοπικές αρχές, ενώσεις, οργανισμούς πιστοποίησης και άλλους σχετικούς φορείς. Η Βάση Δεδομένων του PACΜΑn αποτελεί τη βάση των δραστηριοτήτων δικτύωσης των σχετικών με τον αγροδιατροφικό τομέα φορέων στην περιοχή της Μεσογείου ( ΠΙΛΟΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ Η Πιλοτική Δράση του PACMAn με τίτλο: Μοντέλο Διακυβέρνησης της Εφοδιαστικής Αλυσίδας του Αγροδιατροφικού Τομέα στη Μεσόγειο με τη συμμετοχή των περιοχών της Parma (Ιταλία), PACA (Γαλλία) και Murcia (Ισπανία). Ο στόχος είναι να διερευνηθούν μοντέλα διακυβέρνησης μεταξύ των οργανώσεων παραγωγών (ΟΠ) και διεπαγγελματικών Οργανώσεων (ΥΠ). NETWORKING COMEPTITIVENESS AND NETWORKING The competitiveness of the entire food supply chain depends on efficient coordination in the relations intra-chain and among the food players and the enabling environment. STRUCTURES Assistance in networking is provided by local/regional associations and cooperatives up to organizations that are members of pan-european networks. BARRIERS Lack of a regional strategy and marketing plan Bureaucracy ACTIVITIES / RESULTS BEST PRACTICES 10 Best Practices related to the PACMAn pillars (Networking, Innovation, Internationalization, Sustainability) were identified and analyzed. PACMAn DATABASE Setting up of a Database of the agro-food organizations, including companies, laboratories, educational institutes, state and local authorities, associations, certification bodies and other relevant stakeholders. The PACMAn Database acts as the basis of networking activities of relevant stakeholders of the agro-food sector in the MED area. PACMAn DB is available online: PILOT ACTION PACMAn action called Model of Governance of Med Agro-food Supply Chain, involving province of Parma, PACA region, Murcia region. The aim is to explore models of governance between Producers Organizations (POs) and Interbranch Organizations (IOs).

8