(Μεθοδολογικό) Εργαλείο για τη διεξαγωγή Ποιοτικών Συνεντεύξεων με ανήλικους αιτούντες άσυλο

Transcript

1 (Μεθοδολογικό) Εργαλείο για τη διεξαγωγή Ποιοτικών Συνεντεύξεων με ανήλικους αιτούντες άσυλο Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων Κοινοτικές Δράσεις 2009 Πρόσβαση των ανηλίκων αιτούντων άσυλο στο ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό σύστημα

2 Μέρος 1ο: Δημογραφικά χαρακτηριστικά 1. Φύλο: Γυναίκα Άνδρας 2. Τι ηλικία έχεις; Από πού κατάγεσαι; Ευρώπη Ασία Αφρική Αμερική (Κεντρική και Νότια) Αυστραλία South) Τόπος καταγωγής: 4. Πώς έφθασες στη χώρα φιλοξενίας; Συνοδευόμενος Ασυνόδευτος 5. Τι νομικό καθεστώς απολαμβάνεις στη χώρα φιλοξενίας; Αναγνωρισμένος πρόσφυγας Αιτών άσυλο Μη εγκατεστημένος Άλλο: 6. Πόσο καιρό διαμένεις στη χώρα φιλοξενίας; 6-12 μήνες 1-2 χρόνια 2-3 χρόνια πάνω από 3 χρόνια 7. Πού φιλοξενείσαι; (Ανάλογα με ό,τι ισχύει σε κάθε χώρα φιλοξενίας, επιλέξτε αντίστοιχα) Κέντρο Υποδοχής και Φιλοξενίας Αιτούντων Άσυλο Κέντρο Φιλοξενίας και Στήριξης ασυνόδευτων ανηλίκων Ξενοδοχείο Προστατευόμενο διαμέρισμα Άλλο: 8. Πόσες φορές άλλαξες χώρο διαμονής; Καμία 1-3 φορές 4-5φορές 6-9 φορές πάνω από 10 φορές 2

3 9. Ποια είναι τα οικονομικά σου στηρίγματα; Προγράμματα Κοινωνικής Πρόνοιας για νέους Επίδομα για Αιτούντες Άσυλο Επίδομα Κοινωνικής Πρόνοιας Οικογένεια Άλλο: Μέρος 2 ο : Τυπική εκπαίδευση A. Τυπική εκπαίδευση και κατάρτιση στη χώρα καταγωγής 10. Παρακολούθησες μαθήματα σε σχολείο της χώρας καταγωγής σου προτού έρθεις εδώ; Ναι Όχι Εάν ναι, παρακαλώ σημείωσε πόσα χρόνια φοίτησες στο σχολείο 1-2 χρόνια 3-4 χρόνια 5-6 χρόνια Παραπάνω 11. Εργάστηκες στη χώρα καταγωγής σου; Ναι Όχι Εάν ναι, πόσα χρόνια εργασιακής εμπειρίας έχεις αποκτήσει; 1-2 χρόνια 3-4 χρόνια 5-6 χρόνια Παραπάνω 12. Διαθέτεις κάποιου είδους εκπαίδευση/ κατάρτιση (επαγγελματική ή άλλου είδους) πιστοποιημένη με βεβαίωση; Ναι Όχι Εάν ναι, τι είδους εκπαίδευση/ κατάρτιση;?? 13. Παρακολουθείς αυτή τη στιγμή κάποιο πρόγραμμα εκπαίδευσης/ κατάρτισης (επαγγελματικής ή άλλου είδους); Ναι Όχι 14. Σκοπεύεις να συνεχίσεις τις σπουδές σου στο πανεπιστήμιο; 3

4 Ναι Όχι Μέρος 3 ο : Γλώσσες Ποιες γλώσσες μιλάς (πολλαπλών επιλογών) Άλλες γλώσσες: 16. Μπορείς να μας δώσεις ορισμένες πληροφορίες σχετικά με το επίπεδο της γλωσσικής σου επάρκειας (σε κάθε μια γλώσσα ξεχωριστά); A. Πρώτη (Μητρική) γλώσσα: 16.1 Κατανοώ τη γλώσσα: στα βασικά της σημεία στο πλαίσιο μιας συνομιλίας με μεγάλη ευχέρεια 16.2 Επικοινωνώ προφορικά: σε βασικό επίπεδο στο πλαίσιο μιας συνομιλίας με μεγάλη ευχέρεια Διαβάζω στη γλώσσα: Γράφω στη γλώσσα: B. Δεύτερη γλώσσα: 16.5 Κατανοώ τη γλώσσα: στα βασικά της σημεία στο πλαίσιο μιας συνομιλίας με μεγάλη ευχέρεια 16.6 Επικοινωνώ προφορικά: σε βασικό επίπεδο στο πλαίσιο μιας συνομιλίας με μεγάλη ευχέρεια 16.7 Διαβάζω στη γλώσσα: 16.8 Γράφω στη γλώσσα: 1 Σημ. μεταφ: ο όρος basic level έχει αποδοθεί με τρεις διαφορετικές σημασίες («στα βασικά της σημεία», «σε βασικό επίπεδο», «απλά κείμενα») ανάλογα με το συγκείμενο. Το ίδιο ισχύει και για τον όρο conversational level που έχει αποδοθεί είτε ως «στο πλαίσιο μιας συνομιλίας» είτε ως «μεσαίας δυσκολίας κείμενα». 4

5 Γ. Τρίτη γλώσσα: 16.9 Κατανοώ τη γλώσσα: στα βασικά της σημεία στο πλαίσιο μιας συνομιλίας με μεγάλη ευχέρεια Επικοινωνώ προφορικά: σε βασικό επίπεδο στο πλαίσιο μιας συνομιλίας με μεγάλη ευχέρεια Διαβάζω στη γλώσσα: Γράφω στη γλώσσα: Δ. Τέταρτη γλώσσα: Κατανοώ τη γλώσσα: στα βασικά της σημεία στο πλαίσιο μιας συνομιλίας με μεγάλη ευχέρεια Επικοινωνώ προφορικά: σε βασικό επίπεδο στο πλαίσιο μιας συνομιλίας με μεγάλη ευχέρεια Διαβάζω στη γλώσσα: Γράφω στη γλώσσα: 17. Σε ποια γλώσσα πραγματοποιήθηκε η εκπαίδευση/ κατάρτισή σου προτού έρθεις εδώ; Αγγλικά Ισπανικά Γαλλικά Ντάρι Φαρσί Σομαλικά Ρώσικα Αραβικά Άλλες γλώσσες: 5

6 Μέρος 4 ο : Άτυπη εκπαίδευση και δεξιότητες 2 Παρακαλώ απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις σημειώνοντας στο αντίστοιχο κουτί: Γενικές δεξιότητες (αναφορικά με τη γλώσσα της χώρας φιλοξενίας) με βάση τις 8 θεμελιώδεις δεξιότητες-κλειδιά A. Πώς θα αξιολογούσες την ικανότητά σου να διαβάζεις κείμενα στη γλώσσα της χώρας φιλοξενίας; πολύ υψηλή υψηλή χαμηλή πολύ χαμηλή 18.1 Μπορείς εύκολα να διαβάζεις και να κατανοείς έντυπο λόγο; 18.2 Μπορείς να διαβάζεις και να κατανοείς τις διαφημίσεις (στα Μ.Μ.Ε., στο δρόμο κλπ); 18.3 Μπορείς να διαβάζεις τους υπότιτλους των τηλεοπτικών προγραμμάτων; 18.4 Μπορείς να διαβάζεις τις αγγελίες/ ανακοινώσεις στους πίνακες ανακοινώσεων; 18.5 Μπορείς να διαβάζεις σύντομα γραπτά μηνύματα στο κινητό τηλέφωνο (sms); 18.6 Μπορείς να διαβάζεις τις πινακίδες στο δρόμο; 18.7 Κατανοείς τις τιμές των προϊόντων σε ένα μαγαζί; 18.8 Κατανοείς εύκολα το περιεχόμενο ενός εγχειριδίου; 18.9 Είσαι ικανοποιημένος με το βαθμό αυτής σου της ικανότητας; ναι σε γενικές γραμμές ελάχιστα όχι Μπορείς να κατανοήσεις ένα γραπτό κείμενο χωρίς τη συνοδεία μετάφρασης; B. Πώς θα αξιολογούσες την ικανότητά σου να παράγεις γραπτό λόγο στη γλώσσα της χώρας φιλοξενίας; πολύ υψηλή υψηλή χαμηλή πολύ χαμηλή 2 Σημ. μεταφ: ο όρος hardly έχει αποδοθεί, ανάλογα με το συγκείμενο, ως «μόλις που», «ελάχιστα» και «σχεδόν ποτέ». Ο όρος mostly έχει αποδοθεί είτε ως «σε γενικές γραμμές», είτε ως «κατά κύριο λόγο». 6

7 19. Παρακαλώ απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις σχετικά με αυτή σου την ικανότητα: 19.1 Μπορείς να σημειώσεις έναν αριθμό τηλεφώνου; 19.2 Μπορείς να συμπληρώσεις ένα έντυπο αίτησης; 19.3 Μπορείς να γράψεις ένα γράμμα σε κάποιον που γνωρίζεις (μη επίσημο); 19.4 Μπορείς να γράψεις ένα γράμμα σε έναν άγνωστο παραλήπτη (επίσημο); 19.5 Μπορείς να γράψεις μια λίστα για ψώνια; 19.6 Μπορείς να κρατήσεις σημειώσεις; 19.7 Είσαι ικανοποιημένος με το βαθμό αυτής σου της ικανότητας; ναι σε γενικές γραμμές ελάχιστα όχι 19.8 Συνηθίζεις να ζητάς από κάποιον να επιμεληθεί το κείμενο που έχεις προηγουμένως συντάξει; ναι σε γενικές γραμμές σχεδόν ποτέ όχι Γ. Πώς θα αξιολογούσες την ικανότητά σου να παράγεις προφορικό λόγο στη γλώσσα της χώρας φιλοξενίας; πολύ υψηλή υψηλή χαμηλή πολύ χαμηλή 7

8 20. Παρακαλώ απάντησε στις παρακάτω ερωτήσεις σχετικά με αυτή σου την ικανότητα: 20.1 Χρησιμοποιείς συχνά τη μητρική σου γλώσσα; ναι κατά κύριο λόγο μόλις που όχι 20.2 Σου είναι εύκολο να μιλήσεις στη γλώσσα της χώρας φιλοξενίας; 20.3 Όταν επικοινωνείς με τους συμπατριώτες σου χρησιμοποιείτε τη μητρική σας γλώσσα; ναι κατά κύριο λόγο μόλις που όχι 20.4 Μπορείς να δώσεις σε κάποιον οδηγίες με ευκολία; 20.5 Μπορείς εύκολα να περιγράψεις ένα γεγονός; 20.6 Μπορείς να εκφραστείς εύκολα μπροστά σε άλλους; 20.7 Μιλάς με διαφορετικό τρόπο όταν απευθύνεσαι σε ένα μεγαλύτερο ή συνομήλικό σου; ναι κατά κύριο λόγο σχεδόν ποτέ όχι 20.8 Μπορείς να παρουσιάζεις τον εαυτό σου με άνεση; 20.9 Μπορείς να διατυπώνεις ερωτήσεις χωρίς πρόβλημα; Είσαι ικανοποιημένος με αυτή σου την ικανότητα; ναι σε γενικές γραμμές ελάχιστα όχι Μπορείς να εκφραστείς χωρίς τη βοήθεια διερμηνέα; Δ. Πώς θα αξιολογούσες την ικανότητά σου να προσλαμβάνεις και να κατανοείς τη γλώσσα της χώρας φιλοξενίας; πολύ υψηλή υψηλή χαμηλή πολύ χαμηλή 8

9 21.1 Μπορείς και κατανοείς ραδιοφωνικά μηνύματα (ειδήσεις, διαφημίσεις κλπ); 21.2 Μπορείς και κατανοείς τους στίχους ενός τραγουδιού στα ελληνικά; 21.3 Μπορείς και κατανοείς προφορικές οδηγίες και ανακοινώσεις (σε δημόσια κτήρια, μετρό, κλπ); 21.4 Μπορείς και κατανοείς εύκολα οτιδήποτε λέει ο συνομιλητής σου; 21.5 Μπορείς να συμμετάσχεις σε ένα διάλογο; 21.6 Μπορείς να προσλάβεις και να κατανοήσεις ένα μήνυμα χωρίς τη βοήθεια διερμηνέα; Μέρος 5 ο : Ψηφιακές και τεχνικές δεξιότητες:. A Χρησιμοποιείς ηλεκτρονικές συσκευές; Ναι Όχι 22.1 Γνωρίζεις τον τρόπο λειτουργίας ηλεκτρικών συσκευών (για παράδειγμα της τηλεόρασης, της τοστιέρας, του στερεοφωνικού, του σεσουάρ, του ανελκυστήρα; 22.2 Έχεις γνώσεις ηλεκτρονικού υπολογιστή; 22.3 Μπορείς να γράφεις κείμενα στο WORD; 22.4 Γνωρίζεις να χρησιμοποιείς το Διαδίκτυο; 22.5 Μπορείς να επισκευάσεις απλές ηλεκτρονικές συσκευές σε περίπτωση που παρουσιάσουν κάποια βλάβη; 22.6 Γνωρίζεις να χρησιμοποιείς το τηλεκοντρόλ ηλεκτρικών συσκευών; 22.7 Στη χώρα καταγωγής σου οδηγούσες μοτοσικλέτα; ναι σε γενικές γραμμές σχεδόν ποτέ όχι 22.8 Στη χώρα καταγωγής σου οδηγούσες αυτοκίνητο; ναι σε γενικές γραμμές σχεδόν ποτέ όχι 22.9 Μπορείς να χρησιμοποιήσεις κινητό τηλέφωνο; 9

10 B Γνωρίζεις να χρησιμοποιείς αριθμούς; Ναι Όχι 23.1 Μπορείς να κάνεις αριθμητικούς υπολογισμούς; 23.2 Μπορείς να προσθέτεις και να αφαιρείς αριθμούς; 23.3 Μπορείς να πολλαπλασιάζεις και να διαιρείς αριθμούς; 23.4 Καταλαβαίνεις τις τιμές που αναγράφονται στα προϊόντα; 23.5 Μπορείς να ελέγξεις εάν ένας λογαριασμός είναι ακριβής; 23.6 Μπορείς να μετράς κέρματα και χαρτονομίσματα; 23.7 Μπορείς να χρησιμοποιήσεις αυτόματους πωλητές εισιτηρίων (πχ. στο λεωφορείο, το μετρό κλπ.); 23.8 Μπορείς να κάνεις πολύπλοκους μαθηματικούς υπολογισμούς; 23.9 Μπορείς να μεταφέρεις πληροφορίες που βασίζονται σε αριθμούς σε τρίτους; 10

11 Μέρος 6 ο : Ενδιαφέροντα: Με βάση τις κατηγορίες ενδιαφερόντων που ακολουθούν, θα θέλαμε να μας επισημάνεις εάν ορισμένα από τα δικά σου ενδιαφέροντα εντάσσονται ή όχι σε αυτές: 24. Ποια είναι τα ενδιαφέροντά σου; 24.1 Σου αρέσει να αθλείσαι; 24.2 Σου αρέσει να παίζεις έξω από το σπίτι σου; 24.3 Σου αρέσει να έρχεσαι σε επαφή με τη φύση (φυτά και ζώα); 24.4 Σου αρέσει η κηπουρική; 24.5 Σε απασχολούν περιβαλλοντικά ζητήματα; 24.6 Σου αρέσει να φροντίζεις ζώα; 24.7 Σου αρέσει να φροντίζεις ανθρώπους (παιδιά ή ηλικιωμένους); 24.8 Σου αρέσει να χρησιμοποιείς προϊόντα καλλωπισμού και ομορφιάς; 24.9 Σου αρέσει να μαγειρεύεις; Σου αρέσει να εκφράζεσαι μέσω της Τέχνης (ζωγραφική, φωτογραφία, γλυπτική κλπ); 24.11Σου αρέσει να μαστορεύεις; Σου αρέσει το τραγούδι; Σου αρέσει ο χορός? Σου αρέσει το διάβασμα; Σου αρέσει να μαθαίνεις ξένες γλώσσες; Σου αρέσεις να εργάζεσαι ή να παίζεις παιχνίδια στον υπολογιστή; Σου αρέσει να επισκευάζεις πράγματα; Σου αρέσουν οι κατασκευές; Τι άλλο σου αρέσει να κάνεις; 11

12 Μέρος 7 ο : Μελλοντική εκπαίδευση και κατάρτιση. Με βάση τις κατηγορίες μαθημάτων και εργαστηρίων που ακολουθούν, θα θέλαμε να μας επισημάνεις σε ποια από αυτά θα επιθυμούσες να συμμετάσχεις. Στη συνέχεια, επίλεξε δύο (2) και εξήγησέ μας τους λόγους για τους οποίους θα ήθελες να συμμετάσχεις σε αυτά. ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΣΗΜ. ΣΧΟΛΙΑ Η/Υ Οικονομικά Αθλητισμός Παιδεία Περιβάλλον Γλώσσες Επικοινωνία Μαγειρική/ διατροφή Φροντίδα παιδιών/ ηλικιωμένων Φροντίδα ζώων Τέχνες Επισκευές Κομμωτική Χορός Κηπουρική Μουσική Κατασκευές Φύση Άλλο 12

13 Ποιοτικό Μέρος - Υπάρχουν συνέπειες για τους ανήλικους αιτούντες άσυλο, σε επίπεδο κοινωνικό και εκπαιδευτικό, από το γεγονός ότι νόμοι που ρυθμίζουν θέματα ασύλου υπερισχύουν των σχετικών με την εκπαιδευτική διαδικασία νόμων που επηρεάζουν άμεσα την πορεία των ανηλίκων στον τομέα της εκπαίδευσης;; - Are there any social/educational consequences for minor asylum seekers related to the prioritisation of asylum laws against other laws that affect the educational biography of minor asylum seekers? - Καταγράψτε τους παράγοντες που επηρεάζουν την εκπαιδευτική πορεία των ανηλίκων αιτούντων άσυλο και τα υποστηρικτικά δίκτυα που λειτουργούν (εντός και εκτός του εκπαιδευτικού συστήματος) προς όφελος της συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας. - Identify the factors affecting the educational experience of the minor asylum seekers and the supporting networks (within or outside the educational system) for the minor asylum seekers education. Ερωτήσεις για συνέντευξη: 1. Πες μου για την εμπειρία σου από τη φοίτησή σου σε σχολεία της Γερμανίας/ Αυστρίας/ Ελλάδας. Πιθανές ερωτήσεις που θα διευκολύνουν το συνεντευξιαζόμενο - Were any former school or educational graduations or vocational training recognised as a base for your further education? [If the interviewee answered yes: What was the main activity within the work?] - Do you consider the educational offer of your school appropriate for your needs? (If you were a teacher, what would you add to your classes?) - How long did you visit alphabetisation, language and/or basic education classes before you could attend school/public school/second-chance-education? - How many hours per day/week did you attend these classes? - How long did it take to reach school/classes? - Ποιο ήταν το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που ξόδεψες προκειμένου να φθάσεις στο σχολείο; What was the maximum time spent travelling to school? 2. Tell us about the support you received during the education in your host country. Possible questions to facilitate the interviewer: - Are you attending any activities or offers from organisations, associations etc outside of your school? - Are there any supported classes in your school? - Did you receive any expenses connected to your education refunded? - Will your living, education or financial situation be changed when you become 18? 3. Tell us about your circle of friends: Possible questions to facilitate the interviewer: - Do you have any friends at school? (Native or of third country origin?) - Do you meet them often? 13

14 - Concerning your class: Is your class mixed up with non asylum seekers or do asylum seekers have a class for them separately? - Are you attending any activities or offers from organisations, associations, etc. outside of your housing area? - Do you have any friends outside of your housing area? - Do you want to make any additional remarks? If everything works out exactly like you wish it would, where will you be in 5-10 years? 14