ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Ανόργανη Χημεία Ι. Ηλεκτροχημεία. Διδάσκοντες: Αναπλ. Καθ. Α. Γαρούφης, Επίκ. Καθ. Γ.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Ανόργανη Χημεία Ι. Ηλεκτροχημεία. Διδάσκοντες: Αναπλ. Καθ. Α. Γαρούφης, Επίκ. Καθ. Γ."

Transcript

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ανόργανη Χημεία Ι Ηλεκτροχημεία Διδάσκοντες: Αναπλ. Καθ. Α. Γαρούφης, Επίκ. Καθ. Γ. Μαλανδρίνος

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς.

3 ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ LATIMER Επ. Καθηγητής Γερ. Μαλανδρίνος Ονομάζονται και διαγράμματα πρότυπων δυναμικών-καταστάσεων οξείδωσης. Περιλαμβάνουν όλες τις καταστάσεις οξείδωσης ενός στοιχείου οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους με την αριθμητική τιμή του πρότυπου δυναμικού που αντιστοιχεί στην μετάβαση απο μια οξειδωμένη μορφή σε μια ανηγμένη. Πιο κάτω παρουσιάζονται τα διαγράμματα Latimer για το στοιχείο Cl 2 σε όξινα και αλκαλικά διαλύματα αντίστοιχα: Όξινα διαλύματα: ClO 4 ClO 3 HClO 2 HOCl Cl 2 Cl - Αλκαλικά διαλύματα: ClO 4 ClO - 3 ClO 2 OCl - Cl 2 Cl Σε αυτά, αριστερά αναγράφεται η πιο οξειδωμένη (μεγαλύτερος αριθμός οξείδωσης) μορφή του στοιχείου η οποία μεταβαίνει διαδοχικά στην πιο ανηγμένη μορφή (μικρότερος αριθμός οξείδωσης) στα δεξιά. Π.χ η τιμή Ε ο =1.19 V αντιστοιχεί στην αναγωγή του ClO 4 - σε ClO 3 - σύμφωνα με την ημιαντίδραση: ClO H e - ClO H 2 O (1) Τα διαγράμματα Latimer είναι πολύ χρήσιμα και εύχρηστα καθώς περιέχουν ένα μεγάλο αριθμό πληροφοριών που αφορούν την ηλεκτροχημική συμπεριφορά ενός στοιχείου κάτω από δεδομένες συνθήκες. Μερικές από αυτές είναι: (α) Οξειδωτική ισχύς σε όξινα-αλκαλικά διαλύματα. Παρατηρώντας το διάγραμμα σε όξινες συνθήκες συμπεραίνουμε ότι όλα τα σωματίδια που περιλαμβάνει είναι καλά οξειδωτικά σώματα αφού ανάγονται πολύ εύκολα (πολύ θετικές τιμές πρότυπων δυναμικών E o ). Από αυτά καλύτερο οξειδωτικό σώμα παρουσιάζεται το HClO 2 (E o =1.65V). Σε αλκαλικά διαλύματα αντιθέτως, η οξειδωτική ισχύς είναι μικρότερη και ως καλύτερο οξειδωτικό σώμα εμφανίζεται το Cl 2. Όμως, όπως θα δούμε πιο κάτω (γ), οι συγκεκριμένες οξειδωτικές καταστάσεις του Cl είναι ασταθείς.

4 (β) Υπολογισμός οποιουδήποτε πρότυπου δυναμικού αναγωγής για σωματίδια που βρίσκονται σε διαφορετικές θέσεις του διαγράμματος. Έστω ότι επιθυμούμε να υπολογίσουμε το πρότυπο δυναμικό αναγωγής για την μετατροπή του ClO - 3 σε ClΟ - (αλκαλικά διαλύματα - 2 ο διάγραμμα). H ημιαντίδραση αναγωγής είναι η: ClO H 2 O + 4 e - ClΟ OH - (2) Για τον υπολογισμό της τιμής E o δεν μπορούμε να αθροίσουμε τα δυναμικά που αντιστοιχούν στην μετατροπή του ιόντος ClO - 3 σε ClO - 2 και τελικά σε ClΟ -, αντιθέτως μπορούμε να αθροίσουμε τις μεταβολές της πρότυπης ενέργειας Gibs ΔG o i =-nfe o i για κάθε ημιαντίδραση, ώστε να υπολογιστεί η συνολική τιμή ΔG o που αντιστοιχεί στην (19). Εν συνεχεία η τιμή ΔG o μετατρέπεται σε δυναμικό λύνοντάς την ως προς την ζητούμενη τιμή Ε ο. Θα ισχύει δηλαδή ΔG o = ΔG o o 1 + ΔG 2 => nfe o = -n 1 FE o 1 + (-n 2 FE o 2 ) όπου Ε ο το ζητούμενο δυναμικό, Ε ο 1 και Ε ο 2 τα πρότυπα δυναμικά για την αναγωγή των ClO - 3 σε ClO - 2 και ClO - 2 σε ClΟ - αντίστοιχα, n 1, n 2 o αριθμός e - που εμπλέκονται στις δυο παραπάνω ημιαντιδράσεις αναγωγής (ουσιαστικά η μεταβολή του αριθμού οξείδωσης, n 1 =2 (+5 +3), n 2 =2 (+3 +1) αντίστοιχα και n=n 1 +n 2 ο αριθμός e - για την αντίδραση (19) (n=4 (+5 +1). H τιμή Ε ο θα δίνεται από την σχέση: E o = (n 1 E o 1 + n 2 E o 2 )/(n 1 +n 2 ) ή γενικά: E o = (n i E i o )/ n i (3) Με βάση τα παραπάνω Ε ο = (2 Χ Χ 0.65) / 2+2 = 0.50 V (γ). Σταθερότητα-αστάθεια συγκεριμένου σωματιδίου (ή οξειδωτικής κατάστασης) υπο δεδομένες συνθήκες. Ας γράψουμε τις ημιαντιδράσεις αναγωγής των ClΟ - σε Cl 2 (Ε ο =0.40 V) και Cl 2 σε Cl - (E o = 1.36 V): ClO - + H 2 O + e - ½ Cl OH - E o (1)= 0.40 V (4) ½ Cl 2 + e - Cl - E o (2) = 1.36 V (5) Επειδή Ε ο (2)>Ε ο (1) η (5) παραμένει όπως είναι γραμμένη (αναγωγή) ενώ η (4) αντιστρέφεται (και η τιμή Ε ο (1) ) οπότε τώρα περιγράφει την αντίδραση οξείδωσης Cl 2 σε ClO -, εξίσωση (6). ½ Cl OH - ClO - + H 2 O + e - -E o (1)= V (6) Με προσθήκη κατά μέλη των (5) και (6) προκύπτει η (7) Cl OH - Cl - + ClO - + H 2 O (7)

5 και το ClO - 3 ClO - 2 Cl - + ClO 3 -, Ε ο = = 0.33 V (9) με τιμή Ε ο = -Ε ο (1)+Ε ο (2) = = 0.96 V >0, από την οποία γίνεται εμφανές ότι το Cl 2 σε αλκαλικό διάλυμα είναι ασταθές και μετατρέπεται σε ιόν Cl - (αναγωγή) και ιόν ClO - (οξείδωση). Η τελευταία αντίδραση αποτελεί ένα παραδειγμα αντιδράσεων αυτοοξειδοναγωγής, στις οποίες ένα στοιχείο ή ιόν οξειδώνεται σε μεγαλύτερο αριθμό οξείδωσης και παράλληλο το ίδιο ανάγεται σε μικρότερο αριθμό οξείδωσης. Τα διαγράμματα Latimer προσφέρουν ένα άμεσο τρόπο να διαπιστώσουμε αν κάποια οξειδωτική κατάσταση ενός στοιχείου είναι ασταθής σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω. Συγκεκριμένα αρκεί να ελέγξουμε το πρότυπο δυναμικό δεξιά μιας οξειδωτικής κατάστασης με το αντίστοιχο στα αριστερά της. Αν το δυναμικό δεξιά > δυναμικού αριστερά τότε υφίσταται αντίδραση αυτοοξειδοαναγωγής. Π.χ αν ελέγξουμε το διάγραμμα Latimer σε αλκαλικά διαλύματα - θα διαπιστώσουμε ότι εκτός του Cl 2, παρόμοια συμπεριφορά αναμένεται και για το ClO 2 2 ClO 2 - ClO ClO -, E o = = 0.3V (8) Η πιο ασταθής οξειδωτική κατάσταση είναι βέβαια η 0 (Cl 2 ), αφού για την αντίδραση (7) δείξαμε ότι Ε ο =0.96 V ενώ για τις (8),(9) οι τιμές Ε ο είναι μικρότερες. Αντίστοιχες παρατηρήσεις μπορούν να γίνουν και σε όξινα διαλύματα. Για παράδειγμα το HClO 2 είναι θερμοδυναμικά ασταθές αφού Ε ο (HClO 2 HClO) > E o - (ClO 3 HClO 2 ) με αποτέλεσμα να πραγματοποιείται η αντίδραση (10): 2 HClO 2 HOCl + HClO 3 (10) Θα πρέπει τέλος να σημειωθεί ότι (α) η θερμοδυναμική αστάθεια μιας οξειδωτικής κατάστασης δεν συμβαδίζει πάντοτε με την κινητική της αντίδρασης αυτοοξειδοαναγωγής (κάποιες από τις παραπάνω αντιδράσεις προχωρούν μεν αλλά με μικρή ταχύτητα σε θερμοκρασία δωματίου) (β) Τα συμπεράσματα που εκτέθηκαν σε αυτή την ενότητα ισχύουν υπό πρότυπες συνθήκες (ενεργότητα σωματιδίων = 1, Τ=298 Κ). Μεταβολή των συνθηκών (π.χ μεταβολή τιμής ph) επηρεάζει σημαντικά τις ιδιότητες που μελετήσαμε (εξίσωση Nerst).

6 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΤΑΘΕΡΩΝ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ ΑΠΟ ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Σε συνέχεια παραδειγμάτων εφαρμογής της εξίσωσης Nerst που θα παρουσιαστούν στο μάθημα ακολουθούν εδώ και άλλα στα οποία παρουσιάζεται η μεθοδολογία υπολογισμού σταθερών ισορροπίας όπως Κ c, K sp, K a, K f, β n κλπ με την βοήθεια ηλεκτροχημικών δεδομένων. Τις τρεις πρώτες σταθερές τις γνωρίζετε. Οι Κ f και β n ονομάζονται σταθερά σχηματισμού και ολική σταθερά σχηματισμού ενός συμπλόκου (ML n ) αντίστοιχα και ορίζονται με βάση τις αντιδράσεις σχηματισμού ενός συμπλόκου από τα συστατικά του Μ (μεταλλικό ιόν (οξύ κατά Lewis)) και L (μόριο ή ιόν με δυνατότητα παροχής ζεύγους ηλεκτρονίων (βάση κατά Lewis, π.χ Η 2 Ο, ΝΗ 3, Cl - κλπ). A. Προσδιορισμός K c Μας ζητείται να αποδείξουμε ότι η αντίδραση: Cu (s) + Cu 2+ 2 Cu + (1) δεν πραγματοποιείται υπό πρότυπες συνθήκες και να υπολογίσουμε την σταθερά ισορροπίας K c. Αν η προηγούμενη περιλαμβάνει και ιόντα Cl - στα αντιδρώντα σχηματίζεται στερεός CuCl (s) σύμφωνα με την: Cu (s) + Cu Cl - 2CuCl (s). (2) Πραγματοποιείται η τελευταία αντίδραση; Αν ναι ποια η σταθερά ισορροπίας της K c ; Δίνονται οι τιμές E o (Cu 2+ /Cu)=0.337 V και Ε ο (Cu 2+ /Cu + )= V και η τιμή K sp (CuCl) = 1.72 X 10-7 Ξεκινάμε με μια υπόθεση. Έστω ότι η (1) πραγματοποιείται όπως είναι γραμμένη. Σε αυτή την περίπτωση ο Cu οξειδώνεται σε Cu + Cu(s) Cu + + e - (3) και ο Cu 2+ ανάγεται σε Cu + Cu 2+ + e - Cu + (4) Προσθήκη κατά μέλη των (3), (4) δίνει την (1). Η τιμή E o για την (1) θα είναι: E o = Ε ο (Cu 2+ /Cu + ) - E o (Cu + /Cu) = V -;;;; όπως έχουμε μάθει και για τα γαλβανικά δηλαδή E o cell = E o καθόδου (αναγωγή) - Ε ο ανόδου (οξείδωση). Ποιο πρόβλημα παρουσιάζεται εδώ; Τα ερωτηματικά αντιστοιχούν στην έλλειψη της τιμής E o (Cu + /Cu) (δεν δίνεται στα δεδομένα μας) άρα δεν μπορούμε να υπολογίσουμε την τιμή E o. Σε αυτό το σημείο μπορούμε να υπολογίσουμε την τιμή που λείπει ως εξής:

7 Cu 2+ + e - Cu + ΔG o 1 = -nfe o (Cu 2+ /Cu + ) = -1 X F X Jmol -1 (γνωστή) Cu + + e - Cu (s) ΔG o 2 = -nfe o (Cu + /Cu) = -1 X F X E o (Cu + /Cu) Jmol -1 (άγνωστη) Cu e - Cu (s) ΔG o 3= -nfe o (Cu 2+ /Cu) = -2 X F X Jmol -1 (γνωστή) Προσέξτε ότι το άθροισμα των δυο πρώτων αντιδράσεων μας δίνει την τρίτη οπότε ισχύει: ΔG o 1+ΔG o 2=ΔG o 3 [-1 X F X X F X E o (Cu + /Cu)] Jmol -1 = -2 X F X Jmol -1 E o (Cu + /Cu) = = V. Προσέξτε επίσης ότι αθροίζονται οι τιμές της ελεύθερης ενέργειας Gibs και όχι τα δυναμικά. Αφού τώρα γνωρίζουμε την τιμή E o (Cu + /Cu) = V επιστρέφουμε στον υπολογισμό της Ε ο για την αντίδραση (1): E o = Ε ο (Cu 2+ /Cu) - E o (Cu + /Cu) = V = V < 0 άρα δεν πραγματοπoιείται αυθόρμητα. Συνεχίζουμε με τον υπολογισμό της σταθεράς ισορροπίας K c για την (1). Γνωρίζω ότι Ε ο = (0.059/n). logk c (T= 298 K) (5) Για n=1 και E o = V η επίλυση της (5) μας δίνει ότι K c =5.79 X 10-7 Τέλος μένει να απαντήσουμε αν πραγματοποιείται η (2) και να υπολογίσουμε την σταθερά ισορροπίας της K c. Η έκφραση της K c για αυτή είναι: K c = 1/([Cu 2+ ][Cl - ] 2 ) (6) Γνωρίζω επίσης ότι Κ sp (CuCl) = [Cu + ][Cl - ] [Cl - ]=K sp /[Cu + ] (7) Αντικαθιστώ την [Cl - ] της (6) με K sp /[Cu + ] (7) οπότε προκύπτει: K c = 1/{[Cu 2+ ]X([ksp/[Cu + ]) 2 } Kc = ([Cu + ] 2 /[Cu 2+ ]) X (1/K 2 2 sp ) = K c /K sp K c = 5.79 X 10-7 / (1.72 X 10-7 ) 2 = 1.96 X 10 7 αφού για την (1) Κ c = [Cu + ] 2 /[Cu 2+ ] = 5.79 X Από την τιμή K c καταλαβαίνουμε ότι η αντίδραση πραγματοπoιείται αυθόρμητα (Κ c >1). Το αποτέλεσμα είναι απόλυτα λογικό αν σκεφτούμε ότι κατά την (2) το ιόν Cu + δεσμεύεται ως δυσδιάλυτο CuCl με αποτέλεσμα η συγκέντρωση του ελεύθερου ιόντος Cu + στο διάλυμα να είναι πολύ μικρή άρα η ισορροπία για την (2) να στρέφεται προς τα δεξιά. Αυτό δεν συμβαίνει για την (1). Με άλλα λόγια η οξειδωτική κατάσταση (Ι) του Cu η οποία είναι ασταθής σε διάλυμα όπως αποδείξαμε με την (1) μπορεί να σταθεροποιηθεί παρουσία ιόντων η μορίων τα οποία είτε σχηματίζουν δυσδιάλυτα σώματα είτε πολύ θερμοδυναμικά σταθερές διαλυτές ενώσεις. Ας υπολογίσουμε και την τιμή Ε ο για την (2) βασιζόμενοι στην τιμή Κ c : Ε ο =(0.059/1)X log (K c ) Ε ο = Χ log(1.96 X 10 7 )= 0.43 V. Αν συγκρίνουμε αυτή την τιμή με την αντίστοιχη της αντίδρασης (1) (Ε ο = V) καταλαβαίνουμε μια ακόμη φορά την δραματική επίδραση της απομάκρυνσης των ιόντων Cu + ως δυσδιάλυτο CuCl.

8 B. Υπολογισμός τιμών Ε ή Ε ο για ημιστοιχεία τύπου (α) Μ (s),μ n Χ m(s) X n- (aq) (β) Μ (s) ML (aq), L (aq) από τιμές K sp -β ή υπολογισμός K sp -β κλπ βάσει ηλεκτροχημικών δεδομένων Τα παραπάνω ημιστοιχεία κατασκευάζονται αν εμβαπτίσουμε μεταλλικό στοιχείο M σε υπέρκορο διάλυμα της δυσδιάλυτης ένωσης Μ n Χ m που περιέχει ιόντα Χ n- η καλύτερα εμβαπτίσουμε μεταλλική ράβδο στην οποία έχει επιστρωθεί το δυσδιάλυτο άλας σε διάλυμα ιόντων Χ n-. Στην δεύτερη (β) περίπτωση (Μ (s) ML (aq), L aq ) ακολουθείται η ίδια αρχή με την διαφορά ότι η ένωση ML (συνήθως σύμπλοκο μεγάλης θερμοδυναμικής σταθερότητας) είναι διαλυτή. Για τον υπολογισμό των εν λόγω τιμών θα πρέπει να είναι γνωστά (α) η τιμή Ε ο που αντιστοιχεί στην αναγωγή του μεταλλικού ιόντος από την οξειδωτική κατάσταση στην οποία βρίσκεται (δυσδιάλυτη ένωση ή σύμπλοκο) στην μηδενική (β) η τιμή K sp (δυσδιάλυτη ένωση) ή Κ f, β (σύμπλοκο) Ας υπολογίσουμε λοιπόν το δυναμικό του ημιστοιχείου Cu (s), CuCl (s) Cl - (aq) (1M) αν γνωρίζουμε ότι E o (Cu + /Cu)= 0.53 V και K sp = 1.72 X 10-7 Η ημιαντίδραση αναγωγής είναι: CuCl (s) + e - Cu (s) + Cl - (7) η οποία θα μπορούσε να γραφτεί και ως Cu + + Cl - + e - Cu (s) + Cl - ή Cu + + e - Cu (s) (8) Ας μην ξεχνάμε ότι ο στερεός CuCl βρίσκεται σε ισορροπία με ιόντα Cu + και Cl - (CuCl (s) Cu + + Cl - ) το δε γινόμενο των συγκεντρώσεών τους στην ισορροπία θα πρέπει να είναι ίσο με K sp = [Cu + ][Cl - ]. Γράφουμε λοιπόν την εξίσωση Nerst για την (8) Ε=Ε ο (Cu + /Cu)- (0.059/n) Χ log(1/[cu + ]) (9) Γνωρίζοντας τις τιμές n=1, Ε ο (Cu + /Cu) = V και [Cu + ]=K sp /[Cl - ]= 1.72 X 10-7 /1= 1.72 X 10-7 βρίσκεται ότι Ε= V. H τιμή αυτή αναφέρεται στους πίνακες δυναμικών και ως E o καθώς για την αντίδραση (7) [Cl - ] = 1 M. Με την ίδια λογική μπορούμε να υπολογίσουμε την τιμή K sp αν γνωρίζουμε τώρα την τιμή Ε του ημιστοιχείου Cu (s), CuCl (s) Cl - (xm), την συγκέντρωση [Cl - ] και την τιμή Ε ο (Cu + /Cu). Θα χρησιμοποιηθεί η ίδια σχέση (9) μόνο που θα πρέπει να αντικαταστήσουμε την συγκέντρωση [Cu + ] με τον όρο Κ sp /[Cl - ] και να την επιλύσουμε ως προς το ζητούμενο (Κ sp ). Δοκιμάστε το για το ημιστοιχείο: Ag (s), AgI (s) I - (aq) (1M) με Ε= V και Ε ο (Ag + /Ag) = V. Θα πρέπει να προκύψει ότι K sp =7.9 X

9 Το ίδιο ερώτημα μπορεί να τεθεί και ως εξής: Υπολογίστε την τιμή K sp του ΑgI. Δίνονται οι τιμές Ε ο (AgI/Ag) = V και Ε ο (Ag + /Ag) = V. Πάλι θα καταλήξουμε στην εξίσωση Nerst ως εξής: Επιλέγουμε απο τις παρακάτω αντιδράσεις στις οποίες αντιστοιχούν τα ανωτέρω δυναμικά αυτήν η οποία θα πραγματοποιηθεί ως αναγωγή (μεγαλύτερη τιμή Ε ο ) AgI (s) + e - Ag (s) + I - (10) E o (AgI/Ag) = V και Ag + + e - Ag (s) (11) Ε ο (Ag + /Ag) = V Αυτή είναι η (11). Οπότε με αντιστροφή της 10 (ώστε να περιγράφει οξείδωση) και προσθήκη κατά μέλη προκύπτει η (12) Ag + + I - AgI (s) (12) με Ε o = Ε ο (Ag + /Ag) Ε ο (AgI/Ag) =[0.799-(-0.151)] V = 0.95 V. Γράφουμε την εξίσωση Nerst για την (12) Ε= Ε ο -(0.059/n) X log(1/[ag + ][I - ]) E=0.95-(0.059/1)X log (1/K sp ). Επειδή βρισκόμαστε σε κατάσταση χημικής ισορροπίας Ε=0 και λύνοντας βρίσκουμε Κ sp =7.9 X Με την ίδια λογική θα εργαστούμε αν μας ζητηθεί σταθερά χημικής ισορροπίας οποιασδήποτε αντίδρασης (Κ α, Κ β, Κ c, K f ή β) βάσει ηλεκτροχημικών δεδομένων. Θα αναφερθεί άλλο ένα παράδειγμα που αφορά τον υπολογισμό της ολικής σταθεράς σχηματισμού ενός ευδιάλυτου συμπλόκου. Το ερώτημα έχει ως εξής: Υπολογίστε την σταθερά σχηματισμού β 2 του συμπλόκου [Cu(CN) 2 ] - (T=298 K). Δίνονται οι τιμές Ε ο (Cu + /Cu)=0.521 V και Ε ο ([Cu(CN) 2 ] -, Cu) = V. Η αντίδραση σχηματισμού του [Cu(CN) 2 ] - περιγράφεται από την (13) Cu CN - [Cu(CN) 2 ] - (13) H ζητούμενη σταθερά ορίζεται εξής: β 2 = {[Cu(CN) 2 ] - }/ {[Cu + ][CN - ] 2 } (14) Γράφουμε τις αντιδράσεις που αντιστοιχούν στις δοθείσες τιμές Ε ο (αναγωγές) και προκρίνουμε αυτή με τη μεγαλύτερη τιμή Ε ο ως αναγωγή. Η άλλη θα πρέπει να αντισταφεί (οξείδωση), να προστεθούν κατά μέλη και να βρεθεί η τιμή Ε ο της προκύπτουσας αντίδρασης Cu + + e - Cu (s), E o (Cu + /Cu) = V [Cu(CN) 2 ] - + e - Cu (s) + 2 CN -, Ε ο ([Cu(CN) 2 ] -, Cu) = V (15)

10 H πρώτη εξ αυτών προκρίνεται ως αναγωγή ενώ η (15) αντιστρέφεται και προσθέτονται κατά μέλη με αποτέλεσμα την ζητούμενη (13). Η τιμή Ε ο για την (13) θα είναι Ε ο = E o (Cu + /Cu)- Ε ο ([Cu(CN) 2 ] -, Cu) = [0.521-(-0.429)] V = 0.95 V Γράφουμε την εξίσωση Nerst για την (13) έχοντας υπόψην μας ότι βρισκόμαστε σε κατάσταση χημικής ισορροπίας (Ε=0): Ε=Ε ο -(0.059/n) Χ log {[Cu(CN) 2 ] - }/ [Cu + ][CN - ] 2 } 0= X log(β 2 ) β 2 =1.3 X Αν γνωρίζατε την τιμή β 2 =1.3 X για το παραπάνω σύμπλοκο και την Ε ο (Cu + /Cu)=0.521 V μπορείτε να υπολογίσετε την τιμή Ε για το ημιστοιχείο Cu (s) [Cu(CN) 2 ] - (aq)(1μ), CN - (aq)(1m);; Η σωστή απάντηση είναι V. Χρησιμοποιήστε την ίδια μεθοδολογία με το παράδειγμα του ημιστοιχείου Cu (s), CuCl (s) Cl - (aq) (1M) Γ. Υπολογισμός σταθερών ισορροπίας με χρήση κατάλληλου γαλβανικού στοιχείου Ο σύντομος αυτός οδηγός θα ολοκληρωθεί με παραδείγματα στα οποία μπορούμε να υπολογίσουμε τις τιμές σταθερών ισορροπίας K sp, Κ α ή β κ.α κατασκευάζοντας κατάλληλα γαλβανικά στοιχεία και μετρώντας το δυναμικό τους Ε cell. Διακρίνουμε δυο κατηγορίες στοιχείων. Τα λεγόμενα στοιχεία συγκέντρωσης και όλα τα υπόλοιπα. Τα στοιχεία συγκέντρωσης χαρακτηρίζονται από την ίδια φύση ανόδου και καθόδου και διαφέρουν μόνο ως προς τις συγκεντρώσεις των ιόντων που λαμβάνουν μέρος στις οξειοδοαναγωγικές αντιδράσεις. Για ένα στοιχείο συγκέντρωσης Ε ο = 0 V (ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ!!). 1. Για τον προσδιορισμό της σταθεράς K sp του AgI κατασκευάζουμε το γαλβανικό στοιχείο: Ag (s), AgI (s) I - (aq) (0.1M) Ag + (aq) (0.1M) Ag (s) για το οποίο E cell = V. Yπολογίστε τη ζητούμενη σταθερά. Έχουμε: (άνοδος-οξείδωση) Ag (s) + I - AgI (s) + e - (16) (κάθοδος-αναγωγή) Αg + (ΚΑΘ) + e - Ag (s) (17) ΚΑΘ=καθόδου H (16) μπορεί να γραφτεί και ως Ag (s) + I - Ag + (AN) + I - + e - ή απλώς Ag (s) Ag + (AN) + e - (18) AN=ανόδου. Χρησιμοποιούμε τον παραπάνω μετασχηματισμό για να δείξουμε την ύπαρξη ιόντων Ag + και στην άνοδο γεγονός που δεν φαίνεται άμεσα από τον συμβολισμό του στοιχείου. Ας μην ξεχνάμε ότι

11 τόσο ένα δυσδιάλυτο άλας όσο και ένα σύμπλοκο (σε παραδείγματα πιο κάτω) βρίσκεται σε ισορροπία με τα ιόντα ή γενικότερα τα συστατικά του ένα εκ των οποίων είναι και το μεταλλικό ιόν Ag +. Η άθροιση των (17) και (18) οδηγεί στην αντίδραση του στοιχείου (στοιχείο συγκέντρωσης) Αg + (ΚΑΘ) Ag + (AN) (19) Μπορείτε να «υποπτευθείτε» ότι πρόκειται για στοιχείο συγκέντρωσης και απ το γεγονός ότι δεν σας δόθηκαν κατά την εκφώνηση η τιμές Ε ο Γράφουμε την εξίσωση Nerst για την (19) έχοντας υπόψην ότι πρόκειται για στοιχείο συγκέντρωσης (Ε ο =0), οπότε Ε=Ε ο -(0.059/n) X log ([Ag + (AN)]/ [Αg + (ΚΑΘ)]) V = 0 - (0.059/1) X log ([Ag + (AN)]/0.1) V = X log {10Χ[Ag + (AN)]} (20) Όμως [Ag + (AN)] = K sp /[I - ] οπότε αντικαθιστώντας την τιμή [Ag + (AN)] στην (20) και λύνοντας ως προς K sp προκύπτει η ζητούμενη τιμή (K sp = 7.9 Χ ) 2. Για τον προσδιορισμό της σταθεράς K sp του AgI κατασκευάζουμε το γαλβανικό στοιχείο: Ag (s),agi (s) I - (aq) (0.1M) Cu 2+ (aq) (0.1M) Cu (s) E cell = V. Yπολογίστε την ζητούμενη σταθερά. Δίνονται οι τιμές Ε ο (Ag + /Ag)=0.799 V και Ε ο (Cu 2+ /Cu)= V. Εδώ προφανώς δεν πρόκειται για στοιχείο συγκέντρωσης. Θα εργαστούμε όμως με τον ίδιο τρόπο καταλήγοντας στην εξίσωση Nerst. Έχουμε: (άνοδος-οξείδωση) Ag (s) + I - AgI (s) + e - (21) (κάθοδος-αναγωγή) Cu e - Cu (s) (22) H (21) μπορεί να γραφτεί και ως Ag (s) + I - Ag + + I - + e - ή απλώς Ag (s) Ag + + e - (23) Πολλαπλασιασμός της (23) με τον συντελεστή 2 και άθροιση της με την (22) οδηγεί στην αντίδραση του στοιχείου: Cu Αg (s) 2 Ag + + Cu (s) (24) Προτιμούμε αυτή την μορφή που προκύπτει μετά τον μετασχηματισμό της (21) αλλιώς θα καταλήξουμε στην αντίδραση

12 Cu Ag(s) + 2 I - 2 AgI (s) + Cu (s) (25) η οποία περιγράφει μεν το φαινόμενο που λαμβάνει χώρα στο στοιχείο αλλά είναι δύσχρηστη από την άποψη απόκρυψης της συμμετοχής του ιόντος Ag + στην αντίδραση. Υπολογίζουμε την τιμή Ε ο cell του στοιχείου υπό πρότυπες συνθήκες: E o cell =E o Κ-Ε ο Α = ( ) V = V Παρατηρήστε ότι Ε ο cell<0 γεγονός που υποδεικνύει ότι υπό πρότυπες συνθήκες η αντίδραση (24) δεν είναι αυθόρμητη προς τα δεξιά. Παρουσία όμως ιόντων Ι - στην άνοδο η συγκέντρωση του Ag + μειώνεται τόσο πολύ λόγω σχηματισμού δυσδιαλύτου AgI με αποτέλεσμα η αντίδραση να στρέφεται προς τα δεξιά και το στοιχείο να λειτουργεί ως γαλβανικό (Ε=0.399 V >0) Γράφουμε την εξίσωση Nerst για την (24) έχοντας υπόψην ότι E o cell = V Ε=Ε ο - (0.059/n) X log ([Ag + ] 2 / [Cu 2+ ]) V = (0.059/2) X log ([Ag + ] 2 /0.1) V = X log (10Χ[Ag + ] 2 ) (26) Όμως [Ag + ] = K sp /[I - ]=K sp /0.1 οπότε αντικαθιστώντας την τιμή [Ag + ] στην (26) και λύνοντας ως προς K sp προκύπτει η ζητούμενη τιμή (K sp = 8 Χ ) 3. Στο επόμενο παράδειγμα ζητείται η ίδια τιμή K sp χρησιμοποιώντας το γαλβανικό Ag (s),agi (s) I - (aq) (0.1M) Cl - (aq)(4μ) Hg 2 Cl 2(s), Hg (l) Pt (s) για το οποίο E cell = V και Ε ο (Ag + /Ag) = V Το ηλεκτρόδιο της καθόδου ονομάζεται ηλεκτρόδιο αναφοράς καλομέλανα και το δυναμικό του είναι ίσο με Ε κ = V σε Τ=298 Κ. Αποτελεί γενικότερο παράδειγμα χρήσης ηλεκτροδίων αναφοράς. Το συγκεκριμένο χρησιμοποιείται σπάνια σήμερα λόγω της τοξικότητας του Hg και έχει αντικατασταθεί από το πιο γνωστό ηλεκτρόδιο αναφοράς Ag (s),agcl (s) Cl - (aq)(3m) με Ε= 0.21 V. Το τελευταίο σε συνδυασμό με το ηλεκτρόδιο υάλου χρησιμοποιείται στα ηλεκτρόδια συνδυασμού με τα οποία μετρείται η τιμή ph ενός διαλύματος. Στις περιπτώσεις που γαλβανικό μας περιλαμβάνει ημιστοιχείο αναφοράς θα πρέπει να μας δίνεται το δυναμικό του συγκεκριμένου. Εν συνεχεία με βάση την σχέση E cell = E Κ -E Α και αφού γνωρίζουμε το δυναμικό του στοιχείου E cell και το δυναμικό ημιστοιχείου αναφοράς (συνήθως κάθοδος) βρίσκουμε το δυναμικό της ανόδου. Εν τέλει γράφουμε την εξίσωση Nerst για την ημιαντίδραση της ανόδου προσέχοντας να την γράψουμε ως αναγωγή (παρόλο που στην άνοδο πραγματοποιείται

13 οξείδωση) καθώς τα δυναμικά που χρησιμοποιούνται αντιστοιχούν σε ημιαντιδράσεις αναγωγής. Υπολογίζουμε το ζητούμενο. Π.χ για την παραπάνω περίπτωση E cell = E Κ -E Α E Α = E Κ - E cell E Α = ( ) V = V Η ημιαντίδραση της ανόδου είναι η γνωστή: (άνοδος-οξείδωση) Ag (s) + I - AgI (s) + e -, η οποία μετασχηματίζεται στην Ag (s) Ag + + e - Σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω γράφουμε την τελευταία ως αναγωγή καθώς το δυναμικό Ε A που υπολογίστηκε αντιστοιχεί σε ημιαντίδραση αναγωγής Ag + + e - Ag (s) Εν συνεχεία γράφουμε την εξίσωση Nerst για την τελευταία Ε=Ε ο - (0.059/n) X log (1/ [Ag + ]) V = 0.799V -(0.059/1) X log (1/[Ag + ]) V = X log ([Ag + ]) = log (Ksp/0.1) αφού [Ag + ]= K sp /[I - ] = K sp / 0.1 και λύνοντας ως προς K sp, K sp = 8 X Ας υπολογίσουμε χρησιμοποιώντας τις αρχές που αναφέρθηκαν πιο πάνω την σταθερά διάστασης Κ α ενός ασθενούς οξέος ΗΑ. Κατασκευάζουμε το γαλβανικό Pt (s) H 2(g) (p=1atm) HA (aq) (0.1M) Cl - (aq)(κορ) AgCl (s), Ag (s) για το οποίο E cell = V ενώ ως κάθοδος χρησιμοποιείται το ηλεκτρόδιο αναφοράς Ag (s),agcl (s) Cl - (aq)(κορ) (κορ=κορεσμένο διάλυμα) με Ε K = V. Ουσιαστικά μας ζητείται να υπολογίσουμε την συγκέντρωση Η + που προκύπτει από την διάσταση του ασθενούς οξέος ΗΑ (ΗΑ Η + + Α - ) στην άνοδο οπότε αφού [Η + ]=[Α - ] θα είναι Κ α = [Η + ] 2 /([ΗΑ]-[Η+]) (27) Η συγκέντρωση Η + θα προκύψει από την επίλυση της εξίσωσης Nerst αφού υπολογίσουμε πρώτα το δυναμικό της ανόδου E A. E cell = E Κ -E Α E Α = E Κ - E cell E Α = ( ) V = V Η ημιαντίδραση της ανόδου (οξείδωση) έχει ως εξής: ½ H 2(g) + A - (aq) HA (aq) + e - (28) η οποία μετασχηματίζεται στην

14 ½ H 2 (g) + A - Η + + Α - + e - άρα τελικά στην ½ H 2(g) Η + + e - (29) από την οποία (29) αποκαλύπτεται η συμμετοχή του Η + στην αντίδραση. Η τελευταία περιγράφει οξείδωση. Το δυναμικό Ε Α που υπολογίσαμε πιο πάνω αντιστοιχεί σε ημιαντίδραση αναγωγής οπότε γράφουμε την εξίσωση Nerst για την αναγωγή του Η + σε Η 2(g) : Η + + e - ½ H 2(g) (30) Ε=Ε ο - (0.059/n) X log (P 1/2 (H2)/ [H+]) V = 0 V -(0.059/1) X log (1/[H + ]) -0.17V = X log ([H + ]) = log [H + ] [H + ]= 1.31 X 10-3 M Αντικαθιστώντας την παραπάνω τιμή στην (27) προκύπτει ότι Κ α =1.7 Χ Ως τελευταίο παράδειγμα ας υπολογίσουμε την σταθερά β 2 του συμπλόκου [Ag(S 2 O 3 ) 3 ] 3-. Η αντίδραση σχηματισμού του συμπλόκου είναι η Ag S 2 O 2-3 [Ag(S 2 O 3 ) 2 ] 3- (31) ενώ η σταθερά β 2 ορίζεται ως εξής β 2 = {[Ag(S 2 O 3 ) 2 ] 3- }/{ [Ag + ][ S 2 O 2-3 ]} (32) Κατασκευάζουμε το γαλβανικό: Ag (s) [Ag(S 2 O 3 ) 2 ] 3- (aq) (10-3 M), S 2 O 3 2- (aq) (1M) Ag + (aq)(0.1m) Ag (s) για το οποίο E cell = V. Γράφουμε τις ημιαντιδράσεις ανόδου-καθόδου και την συνολική αντίδραση του στοιχείου Άνοδος (οξείδωση): Ag (s) + 2 S 2 O 2-3 [Ag(S 2 O 3 ) 2 ] 3- + e - (33) η οποία γράφεται και ως εξής: 2- Ag (s) + 2 S 2 O 3 Ag S 2 O 3 + e - (λαμβάνοντας υπόψην την αντίδραση διάσπασης του συμπλόκου στα συστατικά του Ag S 2 O 2-3 ) και τελικά Ag(s) Ag+ (AN) + e - (34) AN=ανόδου Κάθοδος (αναγωγή) Ag + (ΚΑΘ) + e - Ag (s) (35) ΚΑΘ=καθόδου Πρόσθεση των (34)-(35) κατά μέλη μας δίνει την τελική αντίδραση του στοιχείου: Αg + (ΚΑΘ) Ag + (AN)

15 Πρόκειται δηλαδή για ένα στοιχείο συγκέντρωσης οπότε γράφουμε την εξίσωση Nerst έχοντας υπόψην ότι E o =0 V. Ε=Ε ο - (0.059/n) X log ([Ag + (AN)]/ [Αg + (ΚΑΘ)]) V = 0 - (0.059/1) X log ([Ag + (AN)]/0.1) V = X log {10Χ[Ag + (AN)]} (36) Επιστρέφουμε στην έκφραση της σταθεράς β 2 (32) και αντικαθιστώντας τα γνωστά δεδομένα προκύπτει: β 2 = {[Ag(S 2 O 3 ) 2 ] 3- }/{ [Ag + ][ S 2 O 2-3 ]} β 2 = 10-3 Μ / ([Αg + (ΑΝ)] X 1 M) [Αg + (ΑΝ)] = 10-3 Χ β 2 (37) Αντικαθιστούμε την τιμή [Αg + (ΑΝ)] της (36) με την τιμή [Αg + (ΑΝ)] της (37) και επιλύουμε ως προς β 2 οπότε προκύπτει η τιμή β 2 = 9.6 Χ Κλείνοντας, είδαμε ότι σε όλα τα παραπάνω παραδείγματα τόσο ο υπολογισμός σταθερών ισορροπίας χημικών αντιδράσεων (αν είναι γνωστά ηλεκτροχημικά στοιχεία), όσο και η εύρεση δυναμικών ημιαντιδράσεων ηλεκτροδίων (αν είναι γνωστά δεδομένα ισορροπίας (σταθερές)), ακολουθούν την ίδια βασική αρχή. Την σωστή αναγραφή των αντιδράσεων που πραγματοποιούνται και την εφαρμογή της εξίσωσης Nerst. Μεγάλη προσοχή απαιτείται και στο αριθμητικό μέρος (υπολογισμοί) ώστε να προκύψει επιστημονικά αποδεκτό αποτέλεσμα. Να ελέγχετε πάντα την ορθότητα του αποτελέσματος!!

16 Τέλος Ενότητας

17 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.

18 Σημειώματα

19 Σημείωμα Ιστορικού Εκδόσεων Έργου Το παρόν έργο αποτελεί την έκδοση 1.0. Έχουν προηγηθεί οι κάτωθι εκδόσεις: Έκδοση 1.0 διαθέσιμη εδώ. id=1075.

20 Σημείωμα Αναφοράς Copyright Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Διδάσκοντες: Αναπλ. Καθ. Α. Γαρούφης, Επίκ. Καθ. Γ. Μαλανδρίνος. «Ανόργανη Χημεία Ι. Ηλεκτροχημεία». Έκδοση: 1.0. Ιωάννινα Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: d=1075.

21 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή, Διεθνής Έκδοση 4.0 [1] ή μεταγενέστερη. [1] by-sa/4.0/

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ LATIMER Επ. Καθηγητής Γερ. Μαλανδρίνος

ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ LATIMER Επ. Καθηγητής Γερ. Μαλανδρίνος ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ LATIMER Επ. Καθηγητής Γερ. Μαλανδρίνος Ονομάζονται και διαγράμματα πρότυπων δυναμικών-καταστάσεων οξείδωσης. Περιλαμβάνουν όλες τις καταστάσεις οξείδωσης ενός στοιχείου οι οποίες συνδέονται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Ανόργανη Χημεία Ι. Ηλεκτροχημεία. Διδάσκοντες: Αναπλ. Καθ. Α. Γαρούφης, Επίκ. Καθ. Γ.

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ. Ανόργανη Χημεία Ι. Ηλεκτροχημεία. Διδάσκοντες: Αναπλ. Καθ. Α. Γαρούφης, Επίκ. Καθ. Γ. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ανόργανη Χημεία Ι Ηλεκτροχημεία Διδάσκοντες: Αναπλ. Καθ. Α. Γαρούφης, Επίκ. Καθ. Γ. Μαλανδρίνος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: «ΧΗΜΕΙΑ ΙΙ» Β ΕΞΑΜΗΝΟ (ΕΑΡΙΝΟ) Διδάσκουσα: ΣΟΥΠΙΩΝΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ - ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΕΙΑ. Χρήστος Παππάς Επίκουρος Καθηγητής

ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ - ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΕΙΑ. Χρήστος Παππάς Επίκουρος Καθηγητής - ΗΛΕΚΤΡΟΧΗΜΕΙΑ Χρήστος Παππάς Επίκουρος Καθηγητής 1 Οξείδωση ονομάζεται η αύξηση του αριθμού οξείδωσης. Κατά τη διάρκεια της οξείδωσης αποβάλλονται ηλεκτρόνια. Αναγωγή ονομάζεται η μείωση του αριθμού

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: «ΓΕΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ» Α ΕΞΑΜΗΝΟ (ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ) Διδάσκουσα: ΣΟΥΠΙΩΝΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ (Α. Χημική Θερμοδυναμική) 1 η Άσκηση

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ (Α. Χημική Θερμοδυναμική) 1 η Άσκηση ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ 004-05 (Α. Χημική Θερμοδυναμική) η Άσκηση Στερεό CO, βάρους 6 g, εισάγεται μέσα σε κενό δοχείο όγκου 00 cm 3 που βρίσκεται συνεχώς σε θερμοκρασία δωματίου (300

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ ΙΙ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ ΙΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ ΙΙ Στοιχειώδεις αντιδράσεις, μηχανισμός και εύρεση του νόμου ταχύτητας Διδάσκοντες: Αναπλ. Καθ. Β. Μελισσάς, Λέκτορας Θ. Λαζαρίδης Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

5η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (Ηλεκτροχημεία)

5η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (Ηλεκτροχημεία) 5η ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ (Ηλεκτροχημεία) ΘΕΜΑ 1. Ένα γεωμετρικό στοιχείο διατομής S και μήκους L πληρούται κατ αρχήν με 0, 1 KCl στους 25 C. Η αντίστασή του (R 1 ) βρέθηκε ίση με 24, 36 Ω. Αν το KCl αντικατασταθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ. Ενότητα 6: ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ

ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ. Ενότητα 6: ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΙΚΑ ΥΛΙΚΑ Ενότητα 6: ΔΙΑΒΡΩΣΗ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΜΜΥ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

7. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ ΙΟΝΤΩΝ

7. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ ΙΟΝΤΩΝ 7. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ ΙΟΝΤΩΝ Σχηματισμός ιζήματος χρωμικού μολύβδου(ιι) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η σταθερά γινομένου διαλυτότητας Διαλυτότητα και επίδραση κοινού ιόντος Υπολογισμοί καθίζησης Επίδραση

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚΕΣ ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ

ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚΕΣ ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚΕΣ ΟΓΚΟΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Γαλβανικά στοιχεία-στοιχείο Daniel Zn (s) + Cu +2 (aq) Zn +2 + Cu (s) Zn(s) Zn +2 (aq) + 2e - (ημιαντίδραση οξείδωσης)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ ΙΙ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ ΙΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ ΙΙ Ταχύτητα αντίδρασης και παράγοντες που την επηρεάζουν Διδάσκοντες: Αναπλ. Καθ. Β. Μελισσάς, Λέκτορας Θ. Λαζαρίδης Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής Ενότητα 7: Φασματοσκοπία IR Περικλής Ακρίβος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

13. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ

13. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ 13. ΔΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΣΥΜΠΛΟΚΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Η σταθερά γινομένου διαλυτότητας Διαλυτότητα και επίδραση κοινού ιόντος Υπολογισμοί καθίζησης Επίδραση του ph στη διαλυτότητα Σχηματισμός συμπλόκων

Διαβάστε περισσότερα

ΙΙ» ΜΑΘΗΜΑ: «ΧΗΜΕΙΑ. Διδάσκουσα: ΣΟΥΠΙΩΝΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΕΞΑΜΗΝΟ (ΕΑΡΙΝΟ)

ΙΙ» ΜΑΘΗΜΑ: «ΧΗΜΕΙΑ. Διδάσκουσα: ΣΟΥΠΙΩΝΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Β ΕΞΑΜΗΝΟ (ΕΑΡΙΝΟ) ΜΑΘΗΜΑ: «ΧΗΜΕΙΑ ΙΙ» Β ΕΞΑΜΗΝΟ (ΕΑΡΙΝΟ) Διδάσκουσα: ΣΟΥΠΙΩΝΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής Ενότητα 9: Μέτρηση Αγωγιμότητας Διαλυμάτων Περικλής Ακρίβος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ Ενότητα # (13): Ενώσεις Μετάλλων Ακρίβος Περικλής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ - ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ

ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ - ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΑΝΤΙ ΡΑΣΕΙΣ - ΧΗΜΙΚΕΣ ΕΞΙΣΩΣΕΙΣ Οι χηµικές αντιδράσεις συµβολίζονται µε τις χηµικές εξισώσεις, µοριακές ή ιοντικές. Οι χηµικές αντιδράσεις που περιλαµβάνουν ιόντα συµβολίζονται µε ιοντικές εξισώσεις.

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική Γεωχημεία

Περιβαλλοντική Γεωχημεία Περιβαλλοντική Γεωχημεία Χ. Στουραϊτη 2018-2019 Ύλη 1. Γεωχημικά περιβάλλοντα και διαγράμματα Eh-pH (κεφ. 4, βιβλίο EBY) (Υπολογιστικές ασκήσεις) 2. Οργανικός άνθρακας και οργανική ύλη στο έδαφος (1 η

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ Ενότητα # (16): θερμοδυναμική Ακρίβος Περικλής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ (Α. Χημική Θερμοδυναμική) 1 η Άσκηση 1000 mol ιδανικού αερίου με cv J mol -1 K -1 και c

ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ (Α. Χημική Θερμοδυναμική) 1 η Άσκηση 1000 mol ιδανικού αερίου με cv J mol -1 K -1 και c ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ 3-4 (Α. Χημική Θερμοδυναμική) η Άσκηση mol ιδανικού αερίου με c.88 J mol - K - και c p 9. J mol - K - βρίσκονται σε αρχική πίεση p =.3 kpa και θερμοκρασία Τ =

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ Ενότητα # (19): Δομές Συντονισμού Ακρίβος Περικλής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Αποκατάσταση Ρυπασμένων Εδαφών

Αποκατάσταση Ρυπασμένων Εδαφών Αποκατάσταση Ρυπασμένων Εδαφών Διδάσκων: Παπασιώπη Νυμφοδώρα Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ε.Μ.Π. Ενότητα 2.2 Ανόργανοι ρύποι Γεωχημική Μοντελοποίηση Άδεια Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Διάβρωση και Προστασία. Εαρινό εξάμηνο Ακ. Έτους Μάθημα 3ο

Διάβρωση και Προστασία. Εαρινό εξάμηνο Ακ. Έτους Μάθημα 3ο Διάβρωση και Προστασία Εαρινό εξάμηνο Ακ. Έτους 2016-17 Μάθημα 3ο Συσσωρευτές Ο Συσσωρευτής είναι γαλβανικό στοιχείο ή συνηθέστερα, ομάδα γαλβανικών στοιχείων συνδεδεμένων εν σειρά Ξηρό στοιχείο Θετικός

Διαβάστε περισσότερα

Λογισμός 3. Ενότητα 19: Θεώρημα Πεπλεγμένων (γενική μορφή) Μιχ. Γ. Μαριάς Τμήμα Μαθηματικών ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Λογισμός 3. Ενότητα 19: Θεώρημα Πεπλεγμένων (γενική μορφή) Μιχ. Γ. Μαριάς Τμήμα Μαθηματικών ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 19: Θεώρημα Πεπλεγμένων (γενική μορφή) Μιχ. Γ. Μαριάς Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative

Διαβάστε περισσότερα

Ενεργότητα και συντελεστές ενεργότητας- Οξέα- Οι σταθερές ισορροπίας. Εισαγωγική Χημεία

Ενεργότητα και συντελεστές ενεργότητας- Οξέα- Οι σταθερές ισορροπίας. Εισαγωγική Χημεία Ενεργότητα και συντελεστές ενεργότητας- Οξέα- Οι σταθερές ισορροπίας 1 Εισαγωγική Χημεία 2013-14 Από τον ορισμό της Ιοντικής Ισχύος (Ι) τα χημικά είδη ψηλού φορτίου συνεισφέρουν περισσότερο στην ιοντική

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 14: Χημική ισορροπία

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 14: Χημική ισορροπία Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Χημεία Ενότητα 14: Χημική ισορροπία Αν. Καθηγητής Γεώργιος Μαρνέλλος e-mail: gmarnellos@uowm.gr Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

3 η Εργαστηριακή άσκηση Γαλβανικά στοιχεία

3 η Εργαστηριακή άσκηση Γαλβανικά στοιχεία Τμήμα Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων, Πολυτεχνική Σχολή Εργαστηριακές Ασκήσεις Φυσικοχημείας 3 η Εργαστηριακή άσκηση Γαλβανικά στοιχεία Γαλάνη Απ. Αγγελική, Χημικός PhD Εργαστηριακό Διδακτικό

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικοχημεία 2 Εργαστηριακές Ασκήσεις

Φυσικοχημεία 2 Εργαστηριακές Ασκήσεις Φυσικοχημεία Εργαστηριακές Ασκήσεις Άσκηση 3: Προσδιορισμός συντελεστή ενεργότητας μέσω μετρήσεων διαλυτότητας Αθανάσιος Τσεκούρας Τμήμα Χημείας 1. Θεωρία... 3. Μετρήσεις... 4 3. Επεξεργασία Μετρήσεων...

Διαβάστε περισσότερα

Φυσικοχημεία 2 Εργαστηριακές Ασκήσεις

Φυσικοχημεία 2 Εργαστηριακές Ασκήσεις Φυσικοχημεία Εργαστηριακές Ασκήσεις Άσκηση 7: Κατανομή ουσίας μεταξύ δύο διαλυτών και προσδιορισμός σταθεράς ισορροπίας αντιδράσεως Βασιλική Χαβρεδάκη Τμήμα Χημείας 1. Θεωρία... 3. Μετρήσεις... 5 3. Επεξεργασία

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 13: Χημική κινητική

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 13: Χημική κινητική Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Χημεία Ενότητα 13: Χημική κινητική Αν. Καθηγητής Γεώργιος Μαρνέλλος e-mail: gmarnellos@uowm.gr Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ Ενότητα # (18): Μέταλλα και Ανόργανα Ακρίβος Περικλής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

Κατηγορίες οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων.

Κατηγορίες οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων. Κατηγορίες οξειδοαναγωγικών αντιδράσεων. 1) Αντιδράσεις σύνθεσης: Στις αντιδράσεις αυτές δύο ή περισσότερα στοιχεία ενώνονται προς σχηματισμό μιας χημικής ένωσης. π.χ. C + O 2 CO 2 2) Αντιδράσεις αποσύνθεσης:

Διαβάστε περισσότερα

Η ηλεκτροχηµεία µελετά τις χηµικές µεταβολές που προκαλούνται από ηλεκτρικό ρεύµα ή την παραγωγή ηλεκτρισµού από χηµικές αντιδράσεις.

Η ηλεκτροχηµεία µελετά τις χηµικές µεταβολές που προκαλούνται από ηλεκτρικό ρεύµα ή την παραγωγή ηλεκτρισµού από χηµικές αντιδράσεις. Ηλεκτροχηµεία Ηλεκτροχηµεία Η ηλεκτροχηµεία µελετά τις χηµικές µεταβολές που προκαλούνται από ηλεκτρικό ρεύµα ή την παραγωγή ηλεκτρισµού από χηµικές αντιδράσεις. Η επιµετάλλωση στη χρυσοχοΐα γίνεται µε

Διαβάστε περισσότερα

ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (2) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ

ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (2) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ ΓΙΝΟΜΕΝΟ ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (2) ΕΡΗ ΜΠΙΖΑΝΗ 4 ΟΣ ΟΡΟΦΟΣ, ΓΡΑΦΕΙΟ 2 eribizani@chem.uoa.gr 2107274573 1 ΙΑΛΥΤΟΤΗΤΑΣ (1) Επίδραση κοινού ιόντος Εάν σε κορεσµένο διάλυµα δυσδιάλυτου ηλεκτρολύτη (π.χ. AgCl) προστεθεί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΦΥΕ22 (ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ) 2 ο Μέρος: ΑΣΚΗΣΕΙΣ (75 %) Διάρκεια: 3 ώρες και 45 λεπτά ( ) Α. Χημική Θερμοδυναμική

ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΦΥΕ22 (ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ) 2 ο Μέρος: ΑΣΚΗΣΕΙΣ (75 %) Διάρκεια: 3 ώρες και 45 λεπτά ( ) Α. Χημική Θερμοδυναμική ΘΕΜΑ 1 ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ ΦΥΕ22 (ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ) 2 ο Μέρος: ΑΣΚΗΣΕΙΣ (75 %) Διάρκεια: 3 ώρες και 45 λεπτά (15.15 19.00) Α. Χημική Θερμοδυναμική Υπολογίστε την πρότυπη ελεύθερη ενέργεια Gibbs και τη σταθερά

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ Ενότητα # 17: Ταχύτητα Αντιδράσεων Ακρίβος Περικλής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΑ ΚΕΛΙΑ

ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΑ ΚΕΛΙΑ ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΑ ΚΕΛΙΑ Σκοπός Εργαστηριακής Άσκησης Η κατανόηση του μηχανισμού λειτουργίας των γαλβανικών και ηλεκτρολυτικών κελιών καθώς και των εφαρμογών τους. Θεωρητικό Μέρος Όταν φέρουμε

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 5 : Διάλυση ορυκτών. Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας

ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 5 : Διάλυση ορυκτών. Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ Ενότητα 5 : Διάλυση ορυκτών Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας Σκοποί ενότητας Κατανόηση της διαλυτότητας των ορυκτών και του γινομένου διαλυτότητας Αντιδράσεις οξέως

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ Ενότητα # (5): Δεσμοί και Τροχιακά Ακρίβος Περικλής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε

Διαβάστε περισσότερα

Προσομοιώσεις και οπτικοποιήσεις στη μαθησιακή διαδικασία

Προσομοιώσεις και οπτικοποιήσεις στη μαθησιακή διαδικασία ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Προσομοιώσεις και οπτικοποιήσεις στη μαθησιακή διαδικασία Προτάσεις μαθησιακών δραστηριοτήτων Διδάσκων: Καθηγητής Αναστάσιος Α. Μικρόπουλος Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

ÁÎÉÁ ÅÊÐÁÉÄÅÕÔÉÊÏÓ ÏÌÉËÏÓ

ÁÎÉÁ ÅÊÐÁÉÄÅÕÔÉÊÏÓ ÏÌÉËÏÓ ΘΕΜΑ Α ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ) 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2017 ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις προτάσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθµό της πρότασης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση. Ισχυρό οξύ: Η 2 SeO 4 Ασθενές οξύ: (CH 3 ) 2 CHCOOH Ισχυρή βάση: KOH Ασθενής βάση: (CH 3 ) 2 CHNH 2

Άσκηση. Ισχυρό οξύ: Η 2 SeO 4 Ασθενές οξύ: (CH 3 ) 2 CHCOOH Ισχυρή βάση: KOH Ασθενής βάση: (CH 3 ) 2 CHNH 2 Ασκήσεις κεφ. 1-3 Άσκηση Κατατάξτε τις παρακάτω ενώσεις ως ισχυρά και ασθενή οξέα ή ισχυρές και ασθενείς βάσεις α) Η 2 SeO 4, β) (CH 3 ) 2 CHCOOH γ) KOH, δ) (CH 3 ) 2 CHNH 2 Ισχυρό οξύ: Η 2 SeO 4 Ασθενές

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενα θέματα για τις εξετάσεις 2011

Προτεινόμενα θέματα για τις εξετάσεις 2011 Προτεινόμενα θέματα για τις εξετάσεις 2011 Τάξη: Γ Γενικού Λυκείου Μάθημα: Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης ΘΕΜΑ 1ο Για τις ερωτήσεις 1.1 1.4 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το

Διαβάστε περισσότερα

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος

Ανάλυση Τροφίμων. Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ακαδημαϊκό Έτος Ανάλυση Τροφίμων Ενότητα 10: Εφαρμογές υδατική ισορροπίας Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Τ.Ε.Ι. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Ακαδημαϊκό Έτος 2018-2019 Δημήτρης Π. Μακρής PhD DIC Αναπληρωτής Καθηγητής Αντιδράσεις Εξουδετέρωσης

Διαβάστε περισσότερα

Ημερομηνία: Πέμπτη 12 Απριλίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

Ημερομηνία: Πέμπτη 12 Απριλίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ημερομηνία: Πέμπτη 12 Απριλίου 2018 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς προτάσεις Α1 Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ι Θέμα ασκήσεως Αρχή μεθόδου Θεωρία

ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ι Θέμα ασκήσεως Αρχή μεθόδου Θεωρία 3-1 ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Ι Θέμα ασκήσεως: Προσδιορισμός κανονικού δυναμικού (Ε) ηλεκτροδίου. Προσδιορισμός του θερμικού συντελεστή ( Ε/ Τ) P. Προσδιορισμός του γινομένου διαλυτότητας του Agl. Αρχή μεθόδου:

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής Ενότητα 4: Τοποθέτηση d ηλεκτρονίων σε οκτάεδρα Σύμπλοκα Περικλής Ακρίβος Άδειες Χρήσης Το παρόν

Διαβάστε περισσότερα

Δυναμικά στην διεπιφάνεια ηλεκτροδίου Ηλεκτρική διπλοστοιβάδα Ηλεκτρόδια-Οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις Ηλεκτροχημικά στοιχεία

Δυναμικά στην διεπιφάνεια ηλεκτροδίου Ηλεκτρική διπλοστοιβάδα Ηλεκτρόδια-Οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις Ηλεκτροχημικά στοιχεία Δυναμικά στην διεπιφάνεια ηλεκτροδίου Ηλεκτρική διπλοστοιβάδα Ηλεκτρόδια-Οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις Ηλεκτροχημικά στοιχεία Δυναμικά στην διεπιφάνεια ηλεκτροδίου/διαλύματος Το δυναμικό Volta ( ) ή εξωτερικό

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΓΚΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΓΚΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΟΓΚΟΜΕΤΡΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Ογκομετρήσεις καταβύθισης ΙΣΟΡΡΟΠΙΕΣ ΜΕ ΔΥΣΔΙΑΛΥΤΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΕΣ Eτερογενείς ισορροπίες μεταξύ δυσδιάλυτων ηλεκτρολυτών και των

Διαβάστε περισσότερα

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ

2 η ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ. Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΤΑΞΗ: ΜΑΘΗΜΑ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Ημερομηνία: Σάββατο 4 Μαΐου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Στις ημιτελείς προτάσεις Α1 Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 16: Χημική Ισορροπία. Ντεϊμεντέ Βαλαντούλα Τμήμα Χημείας. Χημική ισορροπία

ΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 16: Χημική Ισορροπία. Ντεϊμεντέ Βαλαντούλα Τμήμα Χημείας. Χημική ισορροπία ΧΗΜΕΙΑ Ενότητα 16: Χημική Ισορροπία Ντεϊμεντέ Βαλαντούλα Τμήμα Χημείας Χημική ισορροπία Χημική ισορροπία είναι η κατάσταση στην οποία φθάνει το μίγμα μιας αντίδρασης όταν η ταχύτητα της αντίδρασης προς

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 12: Κριτήρια Σύγκλισης Σειρών. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 12: Κριτήρια Σύγκλισης Σειρών. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 2: Κριτήρια Σύγκλισης Σειρών Λουκάς Βλάχος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2014 Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ

ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2014 Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΜΕΡΟΣ Α ΠΑΓΚΥΠΡΙΑ ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΧΗΜΕΙΑΣ 2014 Β ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ Ερώτηση 1 (3 μονάδες) +7-1 +1 0 α) NaClO 4 HCl HClO Cl 2 (4 x 0,5= μ. 2) β) Το HClO. O αριθμός οξείδωσης του χλωρίου μειώνεται από

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ ΤΑΞΗ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ Ημερομηνία: Πέμπτη 3 Ιανουαρίου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: 3 ώρες ΘΕΜΑ Α ΕΚΦΩΝΗΣΕΙΣ Για τις προτάσεις Α1 έως και Α4 να γράψετε στο τετράδιό

Διαβάστε περισσότερα

Αντιδράσεις οξειδοαναγωγής

Αντιδράσεις οξειδοαναγωγής Αντιδράσεις οξειδοαναγωγής Οι αντιδράσεις κατά τις οποίες μεταφέρονται ηλεκτρόνια ανάμεσα σε χημικές οντότητες ή αλλιώς οι αντιδράσεις κατά τις οποίες τα άτομα αλλάζουν αριθμό οξείδωσης. Η έννοια του αριθμού

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ

ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έως και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της πρότασης και, δίπλα, το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή επιλογή. Α1. Δίνεται

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ Ενότητα # (6): Τροχιακά και υβριδισμός Ακρίβος Περικλής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ

ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΙ ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΧΗΜΕΙΑ Ενότητα # (4): Περιοδικός Πίνακας Ακρίβος Περικλής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Λογισμός 3. Ενότητα 18: Θεώρημα Πεπλεγμένων (Ειδική περίπτωση) Μιχ. Γ. Μαριάς Τμήμα Μαθηματικών ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ

Λογισμός 3. Ενότητα 18: Θεώρημα Πεπλεγμένων (Ειδική περίπτωση) Μιχ. Γ. Μαριάς Τμήμα Μαθηματικών ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑ ΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 18: Θεώρημα Πεπλεγμένων (Ειδική περίπτωση) Μιχ. Γ. Μαριάς Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρισμός & Μαγνητισμός

Ηλεκτρισμός & Μαγνητισμός ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ηλεκτρισμός & Μαγνητισμός Αυτεπαγωγή Διδάσκων : Επίκ. Καθ. Ν. Νικολής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons.

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 : ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΗΕΔ, ΓΕΦΥΡΑ ΑΛΑΤΟΣ, ΣΤΟΙΧΕΙΟ DANIELL, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ, ΠΡΟΤΥΠΑ ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 : ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΗΕΔ, ΓΕΦΥΡΑ ΑΛΑΤΟΣ, ΣΤΟΙΧΕΙΟ DANIELL, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ, ΠΡΟΤΥΠΑ ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ. ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 : ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΗΕΔ, ΓΕΦΥΡΑ ΑΛΑΤΟΣ, ΣΤΟΙΧΕΙΟ DANIELL, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΟΥ, ΠΡΟΤΥΠΑ ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ. Διδακτικοί στόχοι: Μετά την ολοκλήρωση του 5ου κεφαλαίου οι φοιτητές θα πρέπει

Διαβάστε περισσότερα

Υδροχημεία. Ενότητα 10: Οξείδωση - Αναγωγή. Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας

Υδροχημεία. Ενότητα 10: Οξείδωση - Αναγωγή. Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας Υδροχημεία Ενότητα 10: Οξείδωση - Αναγωγή Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογίας Σκοποί ενότητας Κατανόηση των οξειδοαναγωγικών φαινομένων, δυναμικό οξειδοαναγωγής Κατανόηση της διαδικασίας

Διαβάστε περισσότερα

Διαλύματα ασθενών οξέων ασθενών βάσεων.

Διαλύματα ασθενών οξέων ασθενών βάσεων. Διαλύματα ασθενών οξέων ασθενών βάσεων. Η ισχύς ενός οξέος σε υδατικό διάλυμα περιγράφεται από τη σταθερά ισορροπίας ιοντισμού του οξέος. Σε ένα αραιό υδατικό διάλυμα ασθενούς μονοπρωτικού οξέος ΗΑ, έχουμε

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής Ενότητα 6: Προσδιορισμός δ0 σε οκτάεδρα σύμπλοκα Περικλής Ακρίβος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό

Διαβάστε περισσότερα

Σημειώσεις για το μάθημα. Ευκλείδου Τ. Παναγιώτου Σ. Γιαννακουδάκης Π. OFF V/dc. A/ac A/dc V/Ω + γέφυρα άλατος. κίνηση κατιόντων.

Σημειώσεις για το μάθημα. Ευκλείδου Τ. Παναγιώτου Σ. Γιαννακουδάκης Π. OFF V/dc. A/ac A/dc V/Ω + γέφυρα άλατος. κίνηση κατιόντων. Σημειώσεις για το μάθημα Φυσική Χημεία ΙΙ Ηλεκτροχημικά στοιχεία Ευκλείδου Τ. Παναγιώτου Σ. Γιαννακουδάκης Π. m OFF V/dc V/ac Ω Ω A/ac A/dc V/Ω A com I e e- - I γέφυρα άλατος Cu(s) κίνηση κατιόντων - Zn(s)

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ (Α. Χημική Θερμοδυναμική) H 298

ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ (Α. Χημική Θερμοδυναμική) H 298 ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ 4-5 (Α. Χημική Θερμοδυναμική) η Άσκηση Από τα δεδομένα του πίνακα που ακολουθεί και δεχόμενοι ότι όλα τα αέρια είναι ιδανικά, να υπολογίσετε: α)

Διαβάστε περισσότερα

Φυσική Χημεία ΙΙ. Ηλεκτροχημικά. στοιχεία. Κεφ.6 ηλεκτρολυτικά. στοιχεία. Σημειώσεις για το μάθημα. Ευκλείδου Τ. Παναγιώτου Σ. Γιαννακουδάκης Π.

Φυσική Χημεία ΙΙ. Ηλεκτροχημικά. στοιχεία. Κεφ.6 ηλεκτρολυτικά. στοιχεία. Σημειώσεις για το μάθημα. Ευκλείδου Τ. Παναγιώτου Σ. Γιαννακουδάκης Π. Σημειώσεις για το μάθημα Φυσική Χημεία ΙΙ Ηλεκτροχημικά στοιχεία Κεφ.6 ηλεκτρολυτικά στοιχεία Ευκλείδου Τ. Παναγιώτου Σ. Γιαννακουδάκης Π. Ni 2+ 2 e- Ni 2+ Τμήμα Χημείας ΑΠΘ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 ΗΛΕΚΤΡΟΛΥΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

Υπολογιστές Ι. Άδειες Χρήσης. Τύποι δεδομένων. Διδάσκοντες: Αν. Καθ. Δ. Παπαγεωργίου, Αν. Καθ. Ε. Λοιδωρίκης

Υπολογιστές Ι. Άδειες Χρήσης. Τύποι δεδομένων. Διδάσκοντες: Αν. Καθ. Δ. Παπαγεωργίου, Αν. Καθ. Ε. Λοιδωρίκης ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Άδειες Χρήσης Υπολογιστές Ι Τύποι δεδομένων Διδάσκοντες: Αν. Καθ. Δ. Παπαγεωργίου, Αν. Καθ. Ε. Λοιδωρίκης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Υλικών ΙΙ (Κεραμικά & Σύνθετα Υλικά)

Εργαστήριο Υλικών ΙΙ (Κεραμικά & Σύνθετα Υλικά) ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Υλικών ΙΙ (Κεραμικά & Σύνθετα Υλικά) Οπτικές Ιδιότητες Κεραμικών Διδάσκοντες: Αναπλ. Καθ. Σ. Αγαθόπουλος, Καθ. Δ. Γουρνής, Καθ. Μ. Καρακασίδης

Διαβάστε περισσότερα

7. Ποιός είναι ο τρόπος γραφής της οξειδοαναγωγικής ημιαντίδρασης στο ημιστοιχείο;

7. Ποιός είναι ο τρόπος γραφής της οξειδοαναγωγικής ημιαντίδρασης στο ημιστοιχείο; ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 : ΗΜΙΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΗΛΕΚΤΡΟΔΙΑ, ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΗΜΙΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Διδακτικοί στόχοι: Μετά την ολοκλήρωση του 2ου κεφαλαίου οι φοιτητές θα πρέπει να είναι ικανοί να γνωρίζουν: 1. Τί είναι το ημιστοιχείο, ποιά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο : ΗΜΙΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΗΛΕΚΤΡΟΔΙΑ, ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΗΜΙΣΤΟΙΧΕΙΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο : ΗΜΙΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΗΛΕΚΤΡΟΔΙΑ, ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΗΜΙΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο : ΗΜΙΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΗΛΕΚΤΡΟΔΙΑ, ΔΥΝΑΜΙΚΑ ΗΜΙΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Διδακτικοί στόχοι: Μετά την ολοκλήρωση του 3ου κεφαλαίου οι φοιτητές θα πρέπει να είναι ικανοί να γνωρίζουν: 1. Την μέτρηση του δυναμικού με

Διαβάστε περισσότερα

ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ II

ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ II 4-1 ΓΑΛΒΑΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ II Θέμα ασκήσεως: Ποτενσιομετρική τιτλοδότηση, προσδιορισμός κανονικού δυναμικού ηλεκτροδίου, πειραματική επαλήθευση της εξισώσεως Nernst. Αρχή μεθόδου: Μετρείται η ΗΕΔ γαλβανικού

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Ι

ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Ι ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Ι Ενότητα η - Β ΜΕΡΟΣ ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ Όνομα καθηγητή: ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Στόχος (): Κατανόηση των εννοιών:

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ α.ε Διάρκεια: 3 ώρες και 30 λεπτά ( ) Α. Χημική Θερμοδυναμική

ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ α.ε Διάρκεια: 3 ώρες και 30 λεπτά ( ) Α. Χημική Θερμοδυναμική ΛΥΣΕΙΣ ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ α.ε. 2012-13 Διάρκεια: 3 ώρες και 30 λεπτά (15.15 18.45) ΘΕΜΑ 1 Α. Χημική Θερμοδυναμική Μια πλάκα από χαλκό μάζας 2 kg και θερμοκρασίας 0 ο C

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ

ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΜΑΘΗΜΑ: «ΓΕΝΙΚΗ ΧΗΜΕΙΑ» Α ΕΞΑΜΗΝΟ (ΧΕΙΜΕΡΙΝΟ) Διδάσκουσα: ΣΟΥΠΙΩΝΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Cmmns. Για

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία & Υγιεινή Τροφίμων

Μικροβιολογία & Υγιεινή Τροφίμων ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Μικροβιολογία & Υγιεινή Τροφίμων Μικροοργανισμοί που ελέγχονται ανά είδος τροφίμου Διδάσκοντες: Καθ. Χρυσάνθη Παπαδοπούλου, Λέκτορας Ηρακλής Σακκάς Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής

Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εργαστήριο Χημείας Ενώσεων Συναρμογής Ενότητα 2: Φασματόμετρο Υπεριώδους-Ορατού Περικλής Ακρίβος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό

Διαβάστε περισσότερα

Κβαντική Φυσική Ι. Ενότητα 16: Αναπαράσταση τελεστών με μήτρες. Ανδρέας Τερζής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής

Κβαντική Φυσική Ι. Ενότητα 16: Αναπαράσταση τελεστών με μήτρες. Ανδρέας Τερζής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής Κβαντική Φυσική Ι Ενότητα 16: Αναπαράσταση τελεστών με μήτρες Ανδρέας Τερζής Σχολή Θετικών Επιστημών Τμήμα Φυσικής Σκοπός ενότητας Σκοπός της ενότητας είναι να αναπτύξει την μεθοδολογία εύρεσης ιδιοτιμών

Διαβάστε περισσότερα

Τ, Κ Η 2 Ο(g) CΟ(g) CO 2 (g) Λύση Για τη συγκεκριμένη αντίδραση στους 1300 Κ έχουμε:

Τ, Κ Η 2 Ο(g) CΟ(g) CO 2 (g) Λύση Για τη συγκεκριμένη αντίδραση στους 1300 Κ έχουμε: ΘΕΜΑΤΑ ΤΕΛΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΗ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ 5-6 (Α. Χημική Θερμοδυναμική) η Άσκηση Η αντίδραση CO(g) + H O(g) CO (g) + H (g) γίνεται σε θερμοκρασία 3 Κ. Να υπολογιστεί το κλάσμα των ατμών του

Διαβάστε περισσότερα

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής

Ανόργανη Χημεία. Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων. Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις. Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων Ανόργανη Χημεία Ενότητα 12 η : Υδατική ισορροπία Οξέα & βάσεις Οκτώβριος 2018 Δρ. Δημήτρης Π. Μακρής Αναπληρωτής Καθηγητής Οι Έννοιες Οξύ Βάση: Η Θεωρία Brønsted - Lowry 2 Σύμφωνα

Διαβάστε περισσότερα

ΧΗΜΕΙΑ Ι Ενότητα 14: Οξέα και Βάσεις, ph

ΧΗΜΕΙΑ Ι Ενότητα 14: Οξέα και Βάσεις, ph ΧΗΜΕΙΑ Ι Ενότητα 14: Οξέα και Βάσεις, ph Χρυσή Κ. Καραπαναγιώτη Τμήμα Χημείας 7. ph Περιεχόμενα Μαθήματος οξέα βάσεις άλατα Οξέα Θεωρία Arrhenius: Οξέα είναι οι υδρογονούχες ενώσεις που όταν διαλυθούν

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Ι

ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Ι ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Ι Ενότητα η - Α ΜΕΡΟΣ ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ Όνομα καθηγητή: ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ ΒΑΣΙΛΙΚΗ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Στόχος (): Κατανόηση των εννοιών:

Διαβάστε περισσότερα

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 5: Παράγωγος Πεπλεγμένης Συνάρτησης, Κατασκευή Διαφορικής Εξίσωσης. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής

Γενικά Μαθηματικά Ι. Ενότητα 5: Παράγωγος Πεπλεγμένης Συνάρτησης, Κατασκευή Διαφορικής Εξίσωσης. Λουκάς Βλάχος Τμήμα Φυσικής ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 5: Παράγωγος Πεπλεγμένης Συνάρτησης, Κατασκευή Διαφορικής Εξίσωσης Λουκάς Βλάχος Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

Βαθμός ιοντισμού. Για ισχυρούς ηλεκτρολύτες ισχύει α = 1. Για ασθενής ηλεκτρολύτες ισχύει 0 < α < 1.

Βαθμός ιοντισμού. Για ισχυρούς ηλεκτρολύτες ισχύει α = 1. Για ασθενής ηλεκτρολύτες ισχύει 0 < α < 1. Βαθμός ιοντισμού Ο ιοντισμός μιας ομοιοπολικής ένωσης στο νερό μπορεί να είναι πλήρης ή μερικώς. Ένα μέτρο έκφρασης της ισχύος των ηλεκτρολυτών, κάτω από ορισμένες συνθήκες είναι ο βαθμός ιοντισμού (α).

Διαβάστε περισσότερα

Περιβαλλοντική Χημεία - Γεωχημεία. Διαφάνειες 5 ου Μαθήματος Γαλάνη Απ. Αγγελική, Χημικός Ph.D. Ε.ΔΙ.Π.

Περιβαλλοντική Χημεία - Γεωχημεία. Διαφάνειες 5 ου Μαθήματος Γαλάνη Απ. Αγγελική, Χημικός Ph.D. Ε.ΔΙ.Π. Περιβαλλοντική Χημεία - Γεωχημεία Διαφάνειες 5 ου Μαθήματος Γαλάνη Απ. Αγγελική, Χημικός Ph.D. Ε.ΔΙ.Π. Χημική ισορροπία Αντιστρεπτές ονομάζονται οι αντιδράσεις που πραγματοποιούνται και προς τις δύο κατευθύνσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 7 ΣΕΛΙΔΕΣ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΠΟΥ ΥΠΗΡΕΤΟΥΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΣΑΒΒΑΤΟ 8 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 018 - ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΥΝΟΛΟ

Διαβάστε περισσότερα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 15: Διαλύματα

Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας. Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών. Χημεία. Ενότητα 15: Διαλύματα Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Χημεία Ενότητα 15: Διαλύματα Αν. Καθηγητής Γεώργιος Μαρνέλλος e-mail: gmarnellos@uowm.gr Τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΑ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΕΧΑΜΕΤΡΙΑ Ιωάννης Πούλιος Αθανάσιος Κούρας Ευαγγελία Μανώλη ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΧΗΜΕΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΕΙΑΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 54124 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

Ηλεκτρισμός & Μαγνητισμός

Ηλεκτρισμός & Μαγνητισμός ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ηλεκτρισμός & Μαγνητισμός Επίλυση κυκλωμάτων εναλλασομένου ρεύματος Διδάσκων : Επίκ. Καθ. Ν. Νικολής Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται

Διαβάστε περισσότερα

ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 8: Μετρήσεις και υπολογισμοί φυσικοχημικώνυδροχημικών. Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογία

ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ. Ενότητα 8: Μετρήσεις και υπολογισμοί φυσικοχημικώνυδροχημικών. Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογία ΥΔΡΟΧΗΜΕΙΑ Ενότητα 8: Μετρήσεις και υπολογισμοί φυσικοχημικώνυδροχημικών παραμέτρων (Μέρος 1ο) Ζαγγανά Ελένη Σχολή : Θετικών Επιστημών Τμήμα : Γεωλογία Σκοποί ενότητας Κατανόηση των φυσικοχημικών παραμέτρων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ- Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ

ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ- Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ- Γ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗ-ΘΕΡΜΟΧΗΜΕΙΑ-ΧΗΜΙΚΗ ΚΙΝΗΤΙΚΗ-ΧΗΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΠΕΝΤΕ (5) ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΘΕΜΑΤΩΝ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΑΜΑΡΑΣ ΘΕΜΑ Α Για τις

Διαβάστε περισσότερα

Προτεινόμενες Απαντήσεις Χημεία Προσανατολισμού Β1. α) F, Na, K: γιατί όπως βλέπουμε στον περιοδικό πίνακα τα στοιχεία ανήκουν:

Προτεινόμενες Απαντήσεις Χημεία Προσανατολισμού Β1. α) F, Na, K: γιατί όπως βλέπουμε στον περιοδικό πίνακα τα στοιχεία ανήκουν: ΘΕΜΑ Α Α1. δ Α. γ Α. α Α4. β Α5. δ ΘΕΜΑ Β Προτεινόμενες Απαντήσεις Χημεία Προσανατολισμού 14-6-017 Β1. α) F, Na, : γιατί όπως βλέπουμε στον περιοδικό πίνακα τα στοιχεία ανήκουν: Β. F η περίοδο, Na η περίοδο,

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟ. Μέταλλα

ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟ. Μέταλλα ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΕΘΝΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΜΕΤΑΛΛΟ Μέταλλα Τα μέταλλα αποτελούν μία από τις τρεις βασικές κατηγορίες διαχωρισμού των στοιχείων του περιοδικού συστήματος. Οι δύο άλλες κατηγορίες είναι

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα: Δακτύλιοι, Ακέραιες Περιοχές, Σώματα. Διδάσκων: Καθηγητής Μαρμαρίδης Νικόλαος - Θεοδόσιος

Ενότητα: Δακτύλιοι, Ακέραιες Περιοχές, Σώματα. Διδάσκων: Καθηγητής Μαρμαρίδης Νικόλαος - Θεοδόσιος Τίτλος Μαθήματος: Αλγεβρικές Δομές ΙΙ Ενότητα: Δακτύλιοι, Ακέραιες Περιοχές, Σώματα Διδάσκων: Καθηγητής Μαρμαρίδης Νικόλαος - Θεοδόσιος Τμήμα: Μαθηματικών Κεφάλαιο 1 Προκαταρκτικές Έννοιες 1.1 Δακτύλιοι,

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5ου ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ Ερώτηση 1η: Οι τιμές των κανονικών δυναμικών οξειδοαναγωγής για το ηλεκτρόδιο του Zn και το ηλεκτρόδιο του Cu είναι αντίστοιχα: -0,76V και +0,34V. Στο στοιχείο Daniell που

Διαβάστε περισσότερα

ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚEΣ ΓΕΩΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ. Αριάδνη Αργυράκη

ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚEΣ ΓΕΩΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ. Αριάδνη Αργυράκη 1 ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΙΚEΣ ΓΕΩΧΗΜΙΚΕΣ ΔΙΕΡΓΑΣΙΕΣ Αριάδνη Αργυράκη Περιεχόμενα 2 1. Ορισμοί 2. Εξισορρόπηση αντιδράσεων οξειδοαναγωγής 3. Διαγράμματα Eh-pH 4. Σημαντικές βιο-γεωχημικές αντιδράσεις ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΟΞΕΙΔΟΑΝΑΓΩΓΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Επιμέλεια: Νίκος Δάκος ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΧΗΜΕΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΜΑ Α Για τις ερωτήσεις Α1 έω ς και Α5 να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα

Διαβάστε περισσότερα

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Χημεία Θετικών Σπουδών, Ημ/νία: 14 Ιουνίου Απαντήσεις Θεμάτων

Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων. Εξεταζόμενο Μάθημα: Χημεία Θετικών Σπουδών, Ημ/νία: 14 Ιουνίου Απαντήσεις Θεμάτων Πανελλήνιες Εξετάσεις Ημερήσιων Γενικών Λυκείων Εξεταζόμενο Μάθημα: Χημεία Θετικών Σπουδών, Ημ/νία: 14 Ιουνίου 2017 Απαντήσεις Θεμάτων ΘΕΜΑ Α A1. Σωστό το δ A2. Σωστό το γ A3. Σωστό το α A4. Σωστό το β

Διαβάστε περισσότερα

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ

ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΦΡΟΝΤΙΣΤΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ (Ο.Ε.Φ.Ε.) ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ 2019 A ΦΑΣΗ ΤΑΞΗ: Γ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ: ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ Ημερομηνία: Πέμπτη Ιανουαρίου 2019 Διάρκεια Εξέτασης: ώρες ΘΕΜΑ Α Α1 δ Α2 δ Α α Α4 γ Α5 Λ, Λ, Λ, Σ, Σ ΘΕΜΑ Β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Β1. α) Η

Διαβάστε περισσότερα