Ομιλία Διευθύνοντος Συμβούλου ΕΥΔΑΠ. Δρ. Διονυσίου Ξένου. Στην Ημερίδα της ΔΕΥΑ Πάρου. 6 7 Ιουλίου 2001 «ΑΙΓΑΙΟ ΝΕΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» Τίτλος Ομιλίας

Transcript

1 Ομιλία Διευθύνοντος Συμβούλου ΕΥΔΑΠ Δρ. Διονυσίου Ξένου Στην Ημερίδα της ΔΕΥΑ Πάρου 6 7 Ιουλίου 2001 «ΑΙΓΑΙΟ ΝΕΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ» Τίτλος Ομιλίας «Αναγκαιότητα για την δημιουργία μίας Ενιαίας Στρατηγικής Διαχείρισης των Υδατικών Πόρων στις Κυκλάδες»

2 Σήμερα υπάρχουν σοβαροί λόγοι για να ανησυχούν οι άνθρωποι για τους διαθέσιμους υδατικούς πόρους. Είναι γεγονός ότι οι συνέπειες από την γενικευμένη ανθρώπινη δραστηριότητα δημιουργούν ήδη σοβαρά προβλήματα στο οικοσύστημα, αναπόφευκτες κλιματικές αλλαγές, αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη, με επιδράσεις ειδικότερα στους υδατικούς πόρους, τις αγροτικές καλλιέργειες, τις παράκτιες πόλεις, κλπ. Οι λόγοι ανησυχίας γίνονται σοβαρότεροι όταν διαπιστώνεται ότι οι διεθνείς διαπραγματεύσεις για τα θέματα αυτά δεν οδηγούν σε πρακτικές και εφαρμόσιμες Συμφωνίες ώστε οι κοινωνίες να είναι σε θέση να προγραμματίζουν το μέλλον τους παρά να εξαναγκάζονται να αντιμετωπίζουν εκ των υστέρων τις δυσμενείς επιπτώσεις αποτελέσματα των, σε πλανητικό και σε πρωτόγνωρη κλίμακα, δραστηριοτήτων τους. Ειδικότερα, στον τομέα των υδατικών πόρων, ενώ υπάρχουν δυνατότητες να αναπτυχθούν τεχνικές και εργαλεία που να αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα έγκαιρα και πριν δημιουργηθούν ανεπίστρεπτες καταστάσεις, δεν υπάρχει ένας συνολικός προγραμματισμός που να οδηγεί συστηματικά σε μέτρα αντιμετώπισης των κινδύνων. Βέβαια, όπου οι κλιματικές αλλαγές δεν είναι σοβαρές ή / και οι θεσμοθετημένες Αρχές Διαχείρισης του Νερού παίρνουν έγκαιρα τα κατάλληλα μέτρα, οι δυσμενείς συνέπειες μπορεί να μετριαστούν για κάποιο χρονικό διάστημα. Όμως, η αντιμετώπιση αυτή δεν αποτελεί μία γενικευμένη πρακτική, με αποτέλεσμα Να αυξάνει η ζήτηση του Νερού είτε λόγω αύξησης των πληθυσμού (πόσιμο, νερό χρήσης) είτε λόγω αύξησης των δραστηριοτήτων που απαιτούν τη χρήση Νερού (Τουρισμός, Βιομηχανική, Αγροτική χρήση, κλπ.), όπως επίσης, Να επιδεινώνεται ταυτόχρονα η ρύπανση του Νερού αφού το Νερό αποτελεί και τον φορέα διάθεσης και μεταφοράς των οικιακών, γεωργικών και βιομηχανικών αποβλήτων από τις δραστηριότητες του Ανθρώπου. Έχει, πιστεύουμε, γίνει κατανοητό σήμερα ότι για την διαμόρφωση των αναπτυξιακών πολιτικών μίας χώρας είναι απαραίτητο να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη και η διαθεσιμότητα των απαραίτητων υδατικών πόρων και μάλιστα σε λογικό κόστος για την Αστική, Τουριστική Ανάπτυξη, τη Γεωργία, τη Βιομηχανία κλπ. ώστε παράλληλα και ταυτόχρονα να εξυπηρετείται σωστά και η σοβαρή κοινή προσπάθεια για την Αειφόρο Ανάπτυξη Οικοσυστημάτων Ζωτικής σημασίας για τον Άνθρωπο. Ειδικότερα, για τις περιοχές με οξυμένα τέτοια προβλήματα, η αντιμετώπισή τους πρέπει οπωσδήποτε να γίνεται προσεκτικότερα και πιο συστηματικά. Αποτελεί λοιπόν κρίσιμο σημείο στην εποχή μας η, χωρίς καθυστερήσεις και ανεπάρκειες, Ορθή και Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Υδατικών Πόρων. Η πραγματοποίηση των ανωτέρω είναι φυσικό να μην είναι μια εύκολη υπόθεση αφού είναι προφανές ότι προϋποθέτει αντικειμενική γνώση των πραγματικών αναγκών και των διαθέσιμων πόρων σε κάθε περιοχή που εξετάζεται αλλά απαιτεί και πολίτες και φορείς ανοιχτούς στην προοπτική αλλαγών στις συνήθειες που αποκτήθηκαν σε περιόδους επάρκειας του φυσικού αυτού αγαθού. 2

3 Κάθε προσπάθεια λοιπόν για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση Υδατικών Πόρων θα πρέπει να βασίζεται στην ειλικρινή και στενή συνεργασία Αρχών, Φορέων, Πολιτών, Επιστημόνων και Επιχειρήσεων ώστε να αξιοποιούνται στο μέγιστο η σύγχρονη γνώση, η εμπειρία αλλά και οι πόροι που διαθέτουν αυτοί συνολικά. Με την αρωγή και τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας, η συντονισμένη προσπάθειά τους θα οδηγήσει στην ανάπτυξη των ικανοτήτων τους και συνεπώς στην αποτελεσματική διαχείριση των υδατικών πόρων στην περιοχή τους. Θα πρέπει να επισημάνουμε εδώ ότι η αξιοποίηση αυτής της τεχνογνωσίας που αποκτάται είναι σκόπιμο να μεταφέρεται ανάλογα σε περιοχές με παρόμοια χαρακτηριστικά δημιουργώντας έτσι πέραν των άλλων και νέες επιχειρηματικές ευκαιρίες και προοπτικές για όλους τους παράγοντες που συμμετέχουν στην δημιουργία της Νέας Αξίας, αφού έτσι εξασφαλίζεται η βασική προϋπόθεση για την Αειφόρο Ανάπτυξη. Αρκετά μέχρι σήμερα έχουν λεχθεί για την στενότητα των υδατικών πόρων και της ανάγκης για την ορθή διαχείρισή τους στις Κυκλάδες. Αρκετά είναι και τα μηνύματα για τα επιβαρυντικά αποτελέσματα π.χ. της άντλησης υπογείων υδάτων. Δεν θα ήθελα να επιμείνω σήμερα στο τι παραλήφθηκε να γίνει ή τι έγινε λάθος ή ακόμα και γενικότερα ότι δεν γίνεται ορθή Διαχείριση των Υδατικών Πόρων στην περιοχή αυτή. Θέλω όμως ιδιαίτερα να επισημάνω: 1. ότι με την πάροδο του χρόνου γίνεται αντιληπτό ότι οι επιμέρους, πυροσβεστικές, ευκαιριακές ενέργειες δεν δίνουν αποτελέσματα, δεν αντιμετωπίζουν τα προβλήματα και οι τέτοιου είδους λύσεις κοστίζουν επίσης ακριβά. 2. ότι υπάρχει ήδη ένα, γνωστό σε όλους τους αρμόδιους, νομικό πλαίσιο, Ευρωπαϊκό και Εθνικό καθώς και Διεθνείς Συμβάσεις που έχουμε υποχρέωση να εφαρμόσουμε τις προβλέψεις τους μέσα σε συγκεκριμένες προθεσμίες. Για παράδειγμα, σε Ευρωπαϊκό επίπεδο: Οι οδηγίες για την Ποιότητα του Πόσιμου Νερού Οι οδηγίες Πλαίσιο 91/271 και 98/15 για την επεξεργασία των αστικών λυμάτων Η οδηγία για την νίτρο-ρύπανση γεωργικής προέλευσης αλλά και, Η οδηγία για την παρακολούθηση της Ποιότητας των υδάτων των ακτών κολύμβησης Η υπό έκδοση Οδηγία Πλαίσιο για την Διαχείριση των Υδατικών Πόρων. Επίσης, οι Εθνικοί στόχοι, που έχουν καθοριστεί για το υδατικό περιβάλλον, για το διάστημα , αφορούν στην ορθολογικότερη προστασία των υδατικών πόρων, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η απαιτούμενη ποιότητα νερού για διάφορες χρήσεις χωρίς να διαταράσσεται η φυσική ισορροπία του περιβάλλοντος. Οι στόχοι επίσης στην εξασφάλιση ικανοποιητικής ποσότητας υδατικών πόρων, συμπεριλαμβανομένων των πόσιμων νερών, με κατάλληλη διαχείριση των υγρών αποβλήτων, είτε πρόκειται για αστικά λύματα, είτε για άλλου είδους απόβλητα (π.χ. Βιομηχανικά). 3. Οι φορείς της Περιφερειακής Τοπικής Διοίκησης που έχουν αρμοδιότητες στον Τομέα του Νερού οφείλουν έγκαιρα κατ αρχήν να αναγνωρίσουν τα προβλήματα αλλά και τους διαθέσιμους υδατικούς πόρους καθώς και να εξασφαλίσουν επαρκή χρηματοδότηση ώστε να είναι σε θέση να προσφέρουν στον τελικό χρήστη επαρκείς ποσότητες 3

4 κατάλληλου πόσιμου νερού ή νερού για τις δραστηριότητες της περιοχής αλλά και οικονομικές. 4. Είναι γνωστά τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην άσκηση αυτών των αρμοδιοτήτων της. Είναι προβλήματα Οργάνωσης, Τεχνικής επάρκειας, ευχέρειας χρηματοδότησης, διαθεσιμότητας κατάλληλου προσωπικού όπως επίσης και κλίμακας /μεγέθους των επιχειρήσεων αυτών. 5. Είναι πραγματικά πολύ δύσκολο για κάθε τέτοιο φορέα να μπορεί να προσδιορίσει με επάρκεια τα απαραίτητα έργα για την βελτίωση του συνόλου των παρεχομένων υπηρεσιών ύδρευσης και μάλιστα αποχέτευσης και επεξεργασίας των λυμάτων σε προσιτές τιμές για τους εξυπηρετούμενους που να καλύπτουν το κόστος και το κυριότερο να εξασφαλίζουν τους όρους της βιώσιμης ανάπτυξης των υδροσυστημάτων της περιοχής τους. 6. Για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Υδατικών Πόρων είναι απαραίτητη η καταγραφή και ανάλυση παραγόντων, όπως: Τοπικοί Υδατικοί Πόροι Προσφορά και Ζήτηση Νερού Υποδομές σε εγκαταστάσεις και Δίκτυα (νερού, αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων) Διοικητική Διαχειριστική Υποδομή, Οργάνωση και Λειτουργία Προγραμματισμός, Χρηματοδότηση και Υλοποίηση Επενδύσεων στις ανωτέρω υποδομές Η ανωτέρω ανάλυση μπορεί να οδηγήσει στον σχεδιασμό μίας ολοκληρωμένης παρέμβασης για τον εκσυγχρονισμό των υποδομών και την ανάπτυξή τους σύμφωνα βέβαια και με το μοντέλο ανάπτυξης των νησιών. Για τις Κυκλάδες, σύμφωνα με πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία 1. Οι ετήσιες ανάγκες σε πόσιμο νερό εκτιμώνται συνολικά σε 12 εκατομμύρια m 3 και από αυτές καλύπτεται το 60 έως 65% τους με ιδιαίτερα προβλήματα στην κάλυψη των εποχιακών αναγκών κατανάλωσης κατά την θερινή και κυρίως τουριστική περίοδο. 2. Οι παραδοσιακοί τρόποι συλλογής και διατήρησης νερού (όμβρια κλπ.) έχουν σχεδόν περιθωριοποιηθεί ολοκληρωτικά. 3. Οι προβλέψεις δείχνουν διπλασιασμό της κατανάλωσης μέχρι το 2030 χωρίς βελτίωση της εποχικότητας. 4. Το πρόβλημα της έλλειψης νερού παρουσιάζεται σε όλα τα νησιά κυρίως το καλοκαίρι, αλλά και σε ορισμένα νησιά το νερό λείπει όλο το χρόνο. 5. Η προέλευση του Νερού (υπόγεια, αφαλάτωση, μεταφορά νερού κλπ.) και η διακύμανση της τιμής του δεν εμφανίζεται να επηρεάζει την κατανάλωση μέχρι τώρα. 6. Οι Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης με την τιμολογιακή πολιτική που ακολουθούν στοχεύουν κυρίως στην κάλυψη μόνο λειτουργικών δαπανών. 7. Δεν διακρίνεται η εφαρμογή μίας πολιτικής για την ρύθμιση της ζήτησης μέσω μίας νέας κουλτούρας για το Νερό. Με βάση τις παραπάνω παρατηρήσεις διαπιστώσεις θα μπορούσαν να διατυπωθούν ορισμένες προτάσεις κατ αρχήν για τρόπους άντλησης της προσφοράς πόσιμου Νερού: 1. Σε ορισμένα νησιά φαίνεται να είναι εφικτή η άντληση της προσφερόμενης ποσότητας Νερού με επέκταση των αντλήσεων 4

5 (Πάρου, Άνδρος). Σε άλλα (Σύρος) απαιτείται μείωση λόγω υφαλμύρωσης του υπόγειου υδροφορέα. 2. Η εκτέλεση έργων εμπλουτισμού των υδροφορέων εκτιμάται σε σχέση και με τα προηγούμενα, ότι αποτελεί μέτρο πρώτης προτεραιότητας. Τα έργα είναι συνήθως Χαμηλού κόστους, έντασης εργασίας και πολύ αποτελεσματικά για την ανάσχεση της επιφανειακής απορροής προς τη θάλασσα. 3. Η επιφανειακή απορροή μπορεί να αξιοποιηθεί με έργα συγκέντρωσης και αποθήκευσης νερών μικρής κλίμακας με φράγματα και λιμνοδεξαμενές, γεωγραφικά σωστά κατανεμημένες και έπειτα από προσεκτικές τεχνικοοικονομικές μελέτες για τον καθορισμό του σωστού μεγέθους τους. 4. Η ορθή εκτίμηση με υδρογεωλογικές μελέτες, της μεταβολής της στάθμης των νερών των υπογείων λεκανών μπορεί να οδηγήσει με ένα συνδυασμό άντλησης και αποθήκευσης του νερού αυτού στην κάλυψη, δι-εποχιακά, των αναγκών, ακόμα και σε περίπτωση ανομβρίας σε μικρά νησιά. 5. Η μεταφορά νερού στα νησιά πρέπει να εξετασθεί σε συνδυασμό με τις δυνατότητες αποθήκευσης του νερού στα νησιά και στο κόστος μεταφοράς του. 6. Η αφαλάτωση θα πρέπει να επανεξεταστεί συνολικά ως μία επικουρική λύση με στόχο την μείωση της αβεβαιότητας στο σκέλος της προσφοράς του νερού. Σε ότι αφορά τις υπηρεσίες Ύδρευσης Αποχέτευσης και Επεξεργασίας Λυμάτων είναι δυνατό να διατυπωθούν επίσης ορισμένες παρατηρήσεις εκτιμήσεις για την σημερινή κατάσταση και στη συνέχεια να διατυπωθούν προτάσεις για την αντιμετώπιση της σημερινής κατάστασης.! Τα δίκτυα είναι ανεπαρκή, δεν αναπτύσσονται ορθολογικά, ενσωματώνουν παρωχημένα υλικά και οι επεμβάσεις σ αυτόν γίνονται για να λύσουν απλά όσα προβλήματα εμφανίζονται (διαρροές κλπ.).! Οι απαιτούμενες επενδύσεις εκσυγχρονισμού των δικτύων και των εγκαταστάσεων εκτιμάται ότι είναι της τάξεως των 50 δις δρχ. για την επόμενη διαδικασία.! Η τιμολογιακή πολιτική Δήμων και ΔΕΥΑ αν και οδήγησε στην είσπραξη αυξημένων τελών δεν στοχεύει στην κάλυψη των απαιτούμενων επενδύσεων. Σήμερα, σε έναν κόσμο που η οικονομία μεταβάλλεται με ταχύτατους ρυθμούς και οδηγείται από την φιλελευθεροποίηση, την ανταγωνιστικότητα, την ιδιωτικοποίηση, στον τομέα της διαχείρισης του νερού, παρατηρούνται:! Μεγάλη πίεση του κόστους και έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των εταιριών.! Αυξανόμενες απαιτήσεις για υψηλής ποιότητας νερού με βάση τις καθορισμένες προδιαγραφές αλλά και τις ανάγκες και απαιτήσεις των πελατών.! Οι μικρές εταιρίες δεν έχουν την δυνατότητα να παρέχουν ανταγωνιστική διαχείριση και κατάλληλο προσωπικό που να εξασφαλίζει την υψηλή ποιότητα της παρεχόμενης υπηρεσίας με χαμηλό κόστος.! Η διευρυνόμενη τάση για ιδιωτικοποίηση υποβοηθείται από την όχι και τόσο καλή οικονομική κατάσταση των Δημοτικών Εταιριών Ύδρευσης και την διαπιστούμενη αδυναμία τους να διασφαλίσουν την αειφόρο ανάπτυξη των συστημάτων ύδρευσης και αποχέτευσης. 5

6 ! Όμως, μία καλά οργανωμένη δημόσια επιχείρηση μπορεί να αποδειχθεί περισσότερο αποτελεσματική και αποδοτική στην συνεργασία της με τους Δήμους παρά μία Ιδιωτική Επιχείρηση Νερού, αφού, - Διασφαλίζεται ο οργανωτικός εκσυγχρονισμός και η παραγωγική αναδιοργάνωση της εταιρείας νερού ώστε να είναι ανταγωνιστικές στις νέες συνθήκες και παράλληλα, - Διασφαλίζεται αξιόπιστα η κοινωνική, πολιτική και οικονομική διάσταση της λειτουργίας της Εταιρείας Νερού. Η ΕΥΔΑΠ, θα μπορούσε να αναλάβει ένα σημαντικό ρόλο και ανάλογες δραστηριότητες σε συνεργασία με τους Δήμους και τις ΔΕΥΑ των Κυκλάδων για την αντιμετώπιση των προβλημάτων Νερού που παρουσιάζονται και την ολοκληρωμένη Διαχείριση των Υδατικών Πόρων με την ανάπτυξη ενός Συστήματος Παροχής Υπηρεσιών Ύδρευσης Αποχέτευσης και Επεξεργασίας Λυμάτων στην περιοχή. Στο πλαίσιο αυτό, κύρια πεδία ενδιαφέροντος μπορούν να είναι:! Μελέτες έργων και διαχείρισης στους τομείς ύδρευσης και αποχέτευσης.! Επίβλεψη, ποιοτικός έλεγχος και παραλαβή των έργων! Λειτουργία εγκαταστάσεων και δικτύων διανομής και μεταφοράς νερού ύδρευσης και αντίστοιχων εγκαταστάσεων και δικτύων αποχέτευσης και επεξεργασίας αποβλήτων.! Συντήρηση των εγκαταστάσεων και δικτύων ύδρευσης και αποχέτευσης.! Ποιοτικός έλεγχος.! Οικονομική διαχείριση! Διαδικασία κοινωνικού ελέγχου! Παρακολούθηση περιβαλλοντικών δεικτών και υλοποίηση περιβαλλοντικών στόχων. Η επιλογή του κατάλληλου σχήματος για την ανάπτυξη του παραπάνω Συστήματος Παροχής Υπηρεσιών θα μπορούσε επίσης να γίνει σε συνεργασία με τους Τοπικούς Φορείς αφού πρώτα προσδιορισθούν τα πιθανά διαχειριστικά σχέδια και τα κατάλληλα εταιρικά σχήματα μεταξύ της ΕΥΔΑΠ και φορέων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Έτσι,! Για κάθε ένα από τα διαχειριστικά σχέδια, καθορίζονται εναλλακτικά οργανωτικά σχήματα συνεργασίας ανάμεσα στην ΕΥΔΑΠ και τις ΔΕΥΑ (ή δημοτικέ αρχές) για την υλοποίηση των απαραίτητων επενδύσεων και δράσεων. Κάθε φορέας μπορεί να αναλάβει το σύνολο ή μέρος των δράσεων που περιλαμβάνονται σε κάθε διαχειριστικό σχέδιο.! Με βάση την κατανομή των δράσεων ανάμεσα στην ΕΥΔΑΠ και τις ΔΕΥΑ καθορίζονται οι επενδύσεις και τα λειτουργικά έξοδα αναλαμβάνει κάθε φορέας. Στις επενδύσεις εξετάζεται και η συμμετοχή του κράτους με ίδιους ή Κοινοτικούς πόρους (Ε.Ε.) κυρίως σε ότι αφορά τα μεγάλα έργα υδροσυλλογής και αξιοποίησης των υδατικών πόρων (φράγματα, λιμνοδεξαμενές, μονάδες αφαλάτωσης).! Τα πιθανά οργανωτικά σχήματα συνεργασίας μεταξύ της ΕΥΔΑΠ και των τοπικών αρχών διαχείρισης νερού (ή ΔΕΥΑ) συγκρίνονται στη βάση οικονομικών κριτηρίων συνυπολογίζοντας το επενδυτικό και λειτουργικό κόστος και τα αναμενόμενα κέρδη από την πώληση νερού σε διάφορα επίπεδα τιμών. Τα οργανωτικά σχήματα συνεργασίας που αναλύονται προκύπτουν από μία γενική θεώρηση του τομέα του νερού ως προς τη βιομηχανική και επιχειρηματική οργάνωσή του σε ένα αναδυόμενο οικονομικό πεδίο και στα 6

7 πλαίσια του εθνικού θεσμικού πλαισίου και των κατευθυντήριων οδηγιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ως πιθανές εταιρικές μορφές που μπορεί να προσλάβει η συνεργασία μεταξύ φορέων Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της ΕΥΔΑΠ, αναφέρονται ως εξής:! Σχηματισμός μίας κοινής εταιρίας μεταξύ ΕΥΔΑΠ και τοπικών αρχών που αναλαμβάνει τις δράσεις που αφορούν στην αξιοποίηση των υδατικών πόρων και την παροχή υπηρεσιών ύδρευσης και αποχέτευσης. Οι δράσεις αυτές αναλύονται με βάση τυπικές μεθόδους αξιολόγησης επενδύσεων, θεωρώντας ότι οι εταιρία παροχής νερού είναι μόνη και αποκλειστικά υπεύθυνη για την ανάπτυξη και την οικονομική εκμετάλλευση του συστήματος.! Εκχώρηση δικαιώματος από την Τοπική Αυτοδιοίκηση στην ΕΥΔΑΠ, στα πλαίσια ενός οικονομικού σχήματος τύπου ΒΟΤ (κατασκευή λειτουργία μεταβίβαση), για την ανάπτυξη υποδομής, τη λειτουργία και εκμετάλλευση του ΣΠΥΥΑ για μία προκαθορισμένη περίοδο με επαναφορά της κυριότητας στη Δημοτική Αρχή με τη λήξη της περιόδου. Στο σενάριο αυτό η οικονομική αποτίμηση επαναλαμβάνεται και για την ΕΥΔΑΠ και για την Τοπική Αρχή και επιλέγεται το σχήμα που καλύπτει τις απαιτήσεις και των δύο φορέων.! Σύμβαση παροχής υπηρεσιών τεχνικού συμβούλου προς την Τοπική Αρχή διαχείρισης νερού και ανάληψη εξειδικευμένων δράσεων. Η μορφή αυτή, επιλέγεται όταν η Τοπική Αρχή θέλει να διατηρήσει τον έλεγχο της διαχείρισης νερού.! Ανάληψη συγκεκριμένων συμβατικά καθορισμένων υπηρεσιών που περιλαμβάνουν διάθεση νερού, με ή χωρίς ανάπτυξη υποδομών (π.χ. δεξαμενές αποθήκευσης) στη διάρκεια της εποχιακής αιχμής όταν οι τοπικοί πόροι δεν επαρκούν για την κάλυψη της ζήτησης. 7