6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 1 DG K 1

Transcript

1 ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Βρυξέλλες, 15 Μαρτίου 2012 (20.03) (OR. en) 6129/12 COHOM 57 PESC 326 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΗΜΕΙΟΥ «I/A» της: Γραμματείας του Συμβουλίου προς: την ΕΠΑ/την ΕΜΑ/το Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.: 8590/08 PESC 450 COHOM 41 Θέμα: Κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την πολιτική της ΕΕ έναντι τρίτων χωρών όσον αφορά τα βασανιστήρια και άλλου είδους σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία Επικαιροποιημένη διατύπωση των κατευθυντήριων γραμμών 1. Ως κατάληξη της αναθεώρησης των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τα βασανιστήρια και άλλου είδους σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία, η Ομάδα «Ανθρώπινα Δικαιώματα» επιβεβαίωσε τη συμφωνία της με την επικαιροποιημένη διατύπωση των κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ σχετικά με τα βασανιστήρια, ως έχει στο παράρτημα του παρόντος σημειώματος. 2. Η ΕΠΑ καλείται να προσυπογράψει την επικαιροποιημένη διατύπωση των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με τα βασανιστήρια και άλλου είδους σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ενόψει της έγκρισής τους από το Συμβούλιο, μέσω της ΕΜΑ. 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 1 DG K 1 EL

2 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΕ ΕΝΑΝΤΙ ΤΡΙΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΑ ΒΑΣΑΝΙΣΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΑΛΛΟΥ ΕΙΔΟΥΣ ΣΚΛΗΡΗ, ΑΠΑΝΘΡΩΠΗ Ή ΤΑΠΕΙΝΩΤΙΚΗ ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΗ Ή ΤΙΜΩΡΙΑ (Επικαιροποιημένες κατευθυντήριες γραμμές) ΣΚΟΠΟΣ Με τις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές επιδιώκεται να αποκτήσει η ΕΕ ένα επιχειρησιακό εργαλείο προς χρήση στις επαφές με τις τρίτες χώρες σε όλα τα επίπεδα καθώς και στα πολυμερή φόρα που ασχολούνται με τα δικαιώματα του ανθρώπου, ώστε να στηριχθούν και να ενισχυθούν οι συνεχιζόμενες προσπάθειες για την πρόληψη και εξάλειψη των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης σε όλα τα μέρη του κόσμου. Ο όρος «βασανιστήρια» χρησιμοποιείται στις παρούσες κατευθυντήριες γραμμές με την έννοια του ορισμού που περιέχεται στο άρθρο 1 της σύμβασης κατά των βασανιστηρίων και άλλου είδους σκληρής, απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας (CIDT). Για τον σκοπό των εν λόγω κατευθυντήριων γραμμών, ως άλλο είδος κακής μεταχείρισης νοείται κάθε μορφή σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, συμπεριλαμβανομένης και της σωματικής τιμωρίας, η οποία στερεί από ένα πρόσωπο τη σωματική και διανοητική του ακεραιότητα. Οι κατευθυντήριες γραμμές, μολονότι αποσκοπούν κυρίως στην αντιμετώπιση συγκεκριμένων ανησυχιών σχετικά με βασανιστήρια και άλλου είδους κακή μεταχείριση, θα συμβάλουν επίσης στην ενίσχυση της πολιτικής της ΕΕ στον τομέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου γενικά και στην εφαρμογή των άλλων κατευθυντήριων γραμμών της ΕΕ σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση της συμμόρφωσης προς το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Ευρωπαϊκή Ένωση εδράζεται στις αρχές της ελευθερίας, της δημοκρατίας, του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών και του κράτους δικαίου. Οι εν λόγω αρχές είναι κοινές σε όλα τα κράτη μέλη. Ο σεβασμός των δικαιωμάτων του ανθρώπου περιλαμβάνεται στους βασικούς στόχους της κοινής εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφάλειας της ΕΕ (ΚΕΠΠΑ). 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 2

3 Τα βασανιστήρια και η άλλου είδους κακή μεταχείριση περιλαμβάνονται στις πλέον αποτρόπαιες παραβιάσεις των δικαιωμάτων του ανθρώπου, της ανθρώπινης ακεραιότητας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Σύμφωνα με την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ουδείς υποβάλλεται σε βασανιστήρια ή σε σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία. Το διεθνές δίκαιο δεν δέχεται καμία εξαίρεση εν προκειμένω. Όλες οι χώρες υποχρεούνται να συμμορφώνονται σε κάθε περίπτωση με την άνευ όρων απαγόρευση κάθε μορφής βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης. Παρά τις προσπάθειες της διεθνούς κοινότητας τα βασανιστήρια και η άλλου είδους κακή μεταχείριση συνεχίζουν να αποτελούν γεγονός σε όλα τα μέρη του κόσμου. Σε πολλές χώρες τα πρόσωπα που διαπράττουν βασανιστήρια και προχωρούν σε άλλους είδους κακή μεταχείριση συνεχίζουν να παραμένουν ατιμώρητα. Το έργο με σκοπό την πρόληψη και την εξάλειψη κάθε μορφής βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης στην ΕΕ και διεθνώς αποτελεί εδραιωμένη πολιτική άποψη όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Η προαγωγή και η προστασία του δικαιώματος αυτού περιλαμβάνεται στις προτεραιότητες της πολιτικής της ΕΕ στον τομέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Στις προσπάθειές της για την πρόληψη και εξάλειψη των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης και για την αποκατάσταση των θυμάτων των βασανιστηρίων, η ΕΕ καθοδηγείται από τους συναφείς διεθνείς και περιφερειακούς κανόνες και πρότυπα σχετικά με τα δικαιώματα του ανθρώπου, την απόδοση δικαιοσύνης και τη διεξαγωγή των ένοπλων συγκρούσεων, περιλαμβανομένων, μεταξύ άλλων, αυτών που περιέχονται στο παράρτημα. ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΕΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ Το επιχειρησιακό τμήμα των παρουσών κατευθυντήριων γραμμών έχει ως στόχο την εξεύρεση τρόπων και μέσων για την επιτυχία του στόχου της εξάλειψης των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης στο πλαίσιο της ΚΕΠΠΑ. Η ΕΕ υποστηρίζει ενεργά τις προσπάθειες των σχετικών παραγόντων (συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων της Επιτροπής του ΟΗΕ κατά των Βασανιστηρίων, της Υποεπιτροπής του ΟΗΕ για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων, της Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του ΟΗΕ, της Επιτροπής Βίαιων Εξαφανίσεων του ΟΗΕ, της Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων του Συμβουλίου της Ευρώπης, καθώς και των ειδικών μηχανισμών των Ηνωμένων Εθνών και άλλων σχετικών παραγόντων). Η ΕΕ θα δραστηριοποιηθεί προκειμένου να εξασφαλισθεί ότι οι ισχύουσες διεθνείς και περιφερειακές διασφαλίσεις κατά των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης θα ενισχυθούν και θα εφαρμόζονται αποτελεσματικά. 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 3

4 Στρατηγικές ανά χώρα Τα βασανιστήρια και η άλλου είδους κακή μεταχείριση πρέπει να αντικατοπτρίζονται επαρκώς και να αποτελούν αντικείμενο των ενωσιακών στρατηγικών για τα δικαιώματα του ανθρώπου σε κάθε χώρα. Όταν έχει δοθεί προτεραιότητα στα βασανιστήρια και την άλλου είδους κακή μεταχείριση, αυτό περιλαμβάνει την ενδελεχή ανάλυση της κατάστασης από πλευράς βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης σε μια δεδομένη χώρα, καθώς και τον καθορισμό πιθανών προληπτικών δράσεων και μηχανισμών, όπως επίσης και τα απαραίτητα βήματα για την αντιμετώπιση της ατιμωρησίας σε σχέση με βασανιστήρια και άλλου είδους κακή μεταχείριση. Από την άποψη αυτή και σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Συμβουλίου του 2008, τονίζεται η σημασία των μέτρων υλοποίησης (έγγρ. 8407/1/08), καθώς και των ενεργητικών μέτρων ευαισθητοποίησης και συνεργασίας ανάμεσα στους κυβερνητικούς φορείς και την κοινωνία των πολιτών. Στις χώρες όπου δεν έχει δοθεί προτεραιότητα στα βασανιστήρια και την άλλου είδους κακή μεταχείριση, το θέμα θα εξεταστεί σε περίπτωση σχετικών συμβάντων. Έλεγχος και εκθέσεις Στις εκθέσεις τους, οι αρχηγοί αποστολών της ΕΕ θα εξετάζουν το θέμα των βασανιστηρίων και της άλλου είδους κακής μεταχείρισης σε περίπτωση σχετικών συμβάντων στην κάθε χώρα. Στις χώρες όπου έχει δοθεί προτεραιότητα στα βασανιστήρια και την άλλου είδους κακή μεταχείριση στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής για τα δικαιώματα του ανθρώπου, οι αρχηγοί αποστολών της ΕΕ θα περιλαμβάνουν ανάλυση των περιπτώσεων βασανιστηρίων και κακής μεταχείρισης και των μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπισή τους, καθώς και περιοδική ανάλυση των συνεπειών και του αντικτύπου των ενωσιακών δράσεων. Δράση της ΕΕ στις σχέσεις με τρίτες χώρες Στόχος της ΕΕ είναι να επηρεάσει τις τρίτες χώρες ώστε να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα κατά των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης και να εξασφαλίσουν την επιβολή της απόλυτης και χωρίς εξαίρεση απαγόρευσης των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης. Στις επαφές της με τρίτες χώρες η ΕΕ θα επισημαίνει την επιτακτική ανάγκη της αποδοχής των συναφών διεθνών κανόνων και προτύπων από όλες τις χώρες και της σχετικής συμμόρφωσής τους και θα τονίζει στη συνέχεια ότι τα βασανιστήρια και η άλλου είδους κακή μεταχείριση απαγορεύονται από το διεθνές δίκαιο σε κάθε περίπτωση. Η ΕΕ θα δημοσιοποιεί τους στόχους της ως αναπόσπαστο τμήμα της πολιτικής της στον τομέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου και θα υπογραμμίζει τη σημασία που αποδίδει στην πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης ενόψει της πλήρους εξάλειψής τους. 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 4

5 Η ΕΕ ακολουθεί μια ολιστική και ενεργό προσέγγιση που περιλαμβάνει όλα τα απαραίτητα στοιχεία για την εξάλειψη των βασανιστηρίων: πρόληψη, προστασία και αποκατάσταση που εστιάζεται στα θύματα βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης. Στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας, τα κράτη μέλη της ΕΕ είναι αποφασισμένα να συμμορφωθούν πλήρως με τις διεθνείς υποχρεώσεις που απαγορεύουν τα βασανιστήρια και άλλου είδους σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία. A) Προς επίτευξη των στόχων αυτών η ΕΕ θα εφαρμόσει, μεταξύ άλλων, τις εξής δράσεις: Πολιτικός διάλογος Οι σχετικές με τα δικαιώματα του ανθρώπου συζητήσεις στο πλαίσιο του πολιτικού διαλόγου μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών και περιφερειακών οργανώσεων θα περιλαμβάνουν το θέμα των βασανιστηρίων και της άλλου είδους κακής μεταχείρισης. Η ΕΕ θα θίξει την απαγόρευση των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης στους διαλόγους της με τρίτες χώρες με θέμα την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Πρέπει να στηριχθεί η δημιουργία ικανοτήτων στον τομέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του κράτους δικαίου, συμπεριλαμβανομένης της απαγόρευσης των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης, μεταξύ άλλων με την ενθάρρυνση των τρίτων χωρών να ενσωματώσουν τα δικαιώματα του ανθρώπου στις προσπάθειές τους με στόχο την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Διαβήματα Η ΕΕ θα προβαίνει σε διαβήματα και σε δημόσιες διακηρύξεις με τις οποίες θα καλεί τις ενεχόμενες τρίτες χώρες να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα κατά των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης, συμπεριλαμβανομένων προληπτικών μέτρων. Η ΕΕ θα ζητεί στοιχεία, όταν χρειάζεται, σχετικά με καταγγελίες για βασανιστήρια ή άλλου είδους κακή μεταχείριση. Η ΕΕ θα αντιδρά επίσης σε ενδεχόμενες θετικές εξελίξεις. Σε καλά τεκμηριωμένες ατομικές περιπτώσεις βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης η ΕΕ θα καλεί (με εμπιστευτικό ή δημόσιο διάβημα) τις αρχές της ενεχόμενης χώρας να μεριμνήσουν για την ασφάλεια του θύματος και άλλων σχετιζόμενων προσώπων, να εμποδίσουν τις καταχρήσεις, να παράσχουν στοιχεία, να εφαρμόσουν σχετικές διασφαλίσεις και να εξασφαλίσουν ότι πραγματοποιείται άμεση, αποτελεσματική, ανεξάρτητη και αμερόληπτη έρευνα με σκοπό να λογοδοτήσουν στη δικαιοσύνη οι δράστες και να διευκολυνθεί η πλήρης και αποτελεσματική επανόρθωση. Οι δράσεις όσον αφορά ατομικές περιπτώσεις θα καθορίζονται κατά περίπτωση και ενδέχεται να εντάσσονται σε γενικότερο διάβημα. 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 5

6 Διμερής και πολυμερής συνεργασία Η καταπολέμηση και η πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης θα θεωρείται προτεραιότητα κατά τη διμερή και πολυμερή συνεργασία για την προαγωγή των δικαιωμάτων του ανθρώπου, περιλαμβανομένης της σύμπραξης με την κοινωνία των πολιτών, μεταξύ άλλων στον νομικό τομέα, στον τομέα της υγείας και στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δίδεται στην εν λόγω συνεργασία στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μέσου για τη Δημοκρατία και τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (EIDHR) και σε προγράμματα συνεργασίας ή διμερή/περιφερειακά προγράμματα που στηρίζουν το κράτος δικαίου και τη μεταρρύθμιση του τομέα της ασφάλειας. Σε πολύ σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να εξεταστεί η δυνατότητα εφαρμογής ρητρών περί δικαιωμάτων του ανθρώπου που περιλαμβάνονται σε συμφωνίες σύνδεσης, εταιρικής σχέσης και συνεργασίας. Η κατάργηση των οφελών του ΣΓΠ+ μπορεί επίσης να εξεταστεί όπου κρίνεται σκόπιμο. Παρακολούθηση δικών Οι αρχηγοί αποστολών θα επιδιώκουν την αποστολή εκπροσώπων των πρεσβειών ως παρατηρητών σε δίκες στις οποίες υπάρχουν ενδείξεις ότι οι κατηγορούμενοι έχουν υποστεί βασανιστήρια ή άλλου είδους κακή μεταχείριση. B) Στις δράσεις της κατά των βασανιστηρίων η ΕΕ θα καλεί τις τρίτες χώρες να λάβουν μεταξύ άλλων τα εξής μέτρα: Πρόληψη, απαγόρευση και καταδίκη των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης εξασφάλιση ότι όλες οι πράξεις βασανισμού θα αποτελούν αδικήματα σύμφωνα με το εθνικό ποινικό δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων της απόπειρας, της συνενοχής και της συμμετοχής, τα οποία επισύρουν κατάλληλες κυρώσεις καταδίκη, στο ανώτερο δυνατό επίπεδο, όλων των μορφών βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης κατάργηση ή τροποποίηση οποιουδήποτε νόμου επιτρέπει ή δικαιολογεί, εξ αντικειμένου ή εξ αποτελέσματος, οποιαδήποτε μορφή βασανιστηρίων ή άλλου είδους κακής μεταχείρισης 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 6

7 λήψη αποτελεσματικών νομοθετικών, διοικητικών, δικαστικών και άλλων μέτρων για την πρόληψη: της τέλεσης πράξεων βασανισμού ή άλλου είδους κακής μεταχείρισης σε οποιαδήποτε εδαφική περιοχή της δικαιοδοσίας τους πρόληψη και απαγόρευση της παραγωγής, εμπορίας, εξαγωγής, εισαγωγής και χρήσης εξοπλισμού χωρίς άλλη πραγματική χρήση εκτός από τα βασανιστήρια και άλλου είδους κακή μεταχείριση, καθώς και επιβολή αυστηρών ελέγχων, με σκοπό να εμποδιστούν οι καταχρήσεις, στην παραγωγή, το εμπόριο, την εξαγωγή, την εισαγωγή και τη χρήση εξοπλισμού που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για βασανιστήρια ή άλλου είδους κακή μεταχείριση όπως σημειώνεται στον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1236/2005 του Συμβουλίου για το εμπόριο ορισμένων αντικειμένων δυναμένων να χρησιμοποιηθούν για τη θανατική ποινή, για βασανιστήρια ή άλλη σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία. Προσχώρηση στους διεθνείς κανόνες και διαδικασίες και εφαρμογή αυτών προσχώρηση στην Επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών κατά των Βασανιστηρίων (UNCAT) και το προαιρετικό της πρωτόκολλο, στο ICCPR και σε σχετικά περιφερειακά μέσα όπως οι κατευθυντήριες γραμμές του Robben Island για την πρόληψη και την απαγόρευση των βασανιστηρίων στην Αφρική, η Διαμερικανική Σύμβαση για την Πρόληψη και την Τιμωρία των Βασανιστηρίων και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων εξέταση της πιθανότητας προσχώρησης στην CPED άρση των επιφυλάξεων που δεν συμβιβάζονται με τον σκοπό και τον στόχο της UNCAT, του ICCPR, της CPED και άλλων σχετικών Συνθηκών εξέταση της πιθανότητας άρσης άλλων επιφυλάξεων σχετικά με την UNCAT, το ICCPR, την CPED και άλλες σχετικές Συνθήκες εξέταση της πιθανότητας αποδοχής ατομικών και διακρατικών καταγγελιών στο πλαίσιο της UNCAT, της CEDAW, της CPED και του ICCPR προσχώρηση στο καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου συμμόρφωση με αιτήσεις λήψης προσωρινών μέτρων προστασίας, δικαστικές αποφάσεις καθώς και αποφάσεις και συστάσεις των διεθνών και περιφερειακών φορέων στον τομέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένου του ΟΗΕ συνεργασία με τον ειδικό εισηγητή των Ηνωμένων Εθνών για τα βασανιστήρια και άλλου είδους σκληρή, απάνθρωπη ή ταπεινωτική μεταχείριση ή τιμωρία και όλες τις άλλες σχετικές ειδικές διαδικασίες συνεργασία με την CAT, την SPT και άλλα σχετικά όργανα που έχουν συσταθεί από τις Συνθήκες του ΟΗΕ, συμπεριλαμβανομένων της υλοποίησης και της παρακολούθησης των συμπερασμάτων και των απόψεων των οργάνων αυτών, καθώς επίσης και συγκατάθεση στη δημοσίευση των εκθέσεων επίσκεψης της SPT 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 7

8 εξασφάλιση ότι το εθνικό δίκαιο απαγορεύει ρητά τη βίαιη μεταφορά οποιουδήποτε προσώπου σε οποιαδήποτε χώρα για την οποία υπάρχουν ουσιαστικές ενδείξεις ότι το εν λόγω πρόσωπο θα υποβληθεί σε βασανιστήρια ή άλλου είδους κακή μεταχείριση (συμπεριλαμβανομένης της χώρας προέλευσης) ή διατρέχει τον κίνδυνο να μεταφερθεί στη συνέχεια σε τέτοια χώρα, καθώς και ότι προβλέπει την πρόσβαση σε αποτελεσματική, ανεξάρτητη και αμερόληπτη επανεξέταση πριν από οποιαδήποτε τέτοια απόφαση στις χώρες όπου ισχύει ακόμη η θανατική ποινή, εξασφάλιση ότι, πέρα από τα όρια που τίθενται στο άρθρο 6 του ICCPR, οι εκτελέσεις καθώς και οι συνθήκες διαβίωσης στην πτέρυγα των μελλοθανάτων θα προξενούν τον ελάχιστο δυνατό σωματικό πόνο και ψυχική οδύνη - συνεργασία με τους σχετικούς μηχανισμούς του Συμβουλίου της Ευρώπης, ιδίως με την εφαρμογή των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πρόληψης των Βασανιστηρίων και της Σκληρής, Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας, καθώς και συγκατάθεση στη δημοσίευση των εκθέσεων της επιτροπής αυτής με θέμα τις επισκέψεις που πραγματοποιεί στις χώρες τους συνεργασία με τους σχετικούς περιφερειακούς φορείς και μηχανισμούς για τα δικαιώματα του ανθρώπου. Θέσπιση και εφαρμογή διασφαλίσεων και διαδικασιών σχετικά με τους χώρους κράτησης θέσπιση και εφαρμογή νομικών και δικονομικών διασφαλίσεων κατά των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης, ώστε να εξασφαλίζεται ότι τα πρόσωπα που έχουν στερηθεί την ελευθερία τους θα προσάγονται το συντομότερο δυνατόν ενώπιον δικαστικής αρχής και ότι θα έχουν πρόσβαση σε ανεξάρτητους δικηγόρους, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος εμπιστευτικής επικοινωνίας μαζί τους, και ιατρική περίθαλψη το συντομότερο δυνατόν και εν συνεχεία τακτικά, καθώς και να εξασφαλίζεται ότι τα πρόσωπα που έχουν στερηθεί την ελευθερία τους θα μπορούν να ενημερώνουν το συντομότερο δυνατόν τους συγγενείς τους και άλλους ενδιαφερόμενους τρίτους σχετικά με το γεγονός ότι κρατούνται και τον χώρο κράτησής τους, καθώς και για τυχόν μεταγενέστερες μεταγωγές θέσπιση ανεξάρτητων μηχανισμών για τη διερεύνηση καταγγελιών κατά αστυνομικών ή σωφρονιστικών υπαλλήλων που κατηγορούνται για την κακομεταχείριση κρατουμένων απαγόρευση των μυστικών χώρων κράτησης, ώστε να εξασφαλίζεται ότι όλα τα πρόσωπα που έχουν στερηθεί την ελευθερία τους κρατούνται σε επίσημα αναγνωρισμένους χώρους κράτησης και ότι ο τόπος όπου ευρίσκονται είναι γνωστός, ιδίως στα μέλη της οικογένειάς τους και στον νομικό τους σύμβουλο 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 8

9 εξασφάλιση της συμμόρφωσης των διαδικασιών κράτησης και ανάκρισης προς τα συναφή διεθνή και περιφερειακά πρότυπα βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης στους χώρους όπου κρατούνται τα πρόσωπα που έχουν στερηθεί την ελευθερία τους, ώστε να είναι σύμφωνες προς τα διεθνή και περιφερειακά πρότυπα εξασφάλιση ότι τα πρόσωπα που έχουν καταδικαστεί για βασανιστήρια ή άλλες μορφές σκληρής, απάνθρωπης και ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας δεν συμμετέχουν στη συνέχεια στη φύλαξη, ανάκριση ή μεταχείριση οποιουδήποτε προσώπου έχει συλληφθεί, βρίσκεται υπό κράτηση, έχει φυλακιστεί ή έχει στερηθεί την ελευθερία του με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, καθώς και ότι τα πρόσωπα που κατηγορούνται για βασανιστήρια ή άλλες μορφές σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας δεν συμμετέχουν στη φύλαξη, ανάκριση ή μεταχείριση οποιουδήποτε προσώπου έχει στερηθεί την ελευθερία του για όσο διάστημα εκκρεμούν οι κατηγορίες αυτές τα μέτρα αυτά πρέπει να βασίζονται σε δικαστική απόφαση ή σε διοικητική απόφαση προσωρινής διαθεσιμότητας. Αποκατάσταση των θυμάτων και παροχή επανόρθωσης εξασφάλιση ότι τα θύματα πράξεων βασανισμού αποζημιώνονται και έχουν εκτελεστό δικαίωμα δίκαιης και επαρκούς αποζημίωσης, συμπεριλαμβανομένων των μέσων για την πληρέστερη δυνατή αποκατάσταση εξασφάλιση ότι στα θύματα βασανιστηρίων και τις οικογένειές τους διατίθεται ολιστική αποκατάσταση, συμπεριλαμβανομένων ιατρικών, ψυχολογικών, κοινωνικών και άλλων μέτρων. Θέσπιση εσωτερικών νομικών εγγυήσεων εξασφάλιση σε όλες τις περιπτώσεις ότι τυχόν δήλωση ή ομολογία ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία που είναι αποτέλεσμα βασανιστηρίων δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε δίκη, εκτός από την περίπτωση δίκης ατόμου που κατηγορείται για βασανιστήρια ή άλλες μορφές σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, οπότε γίνονται δεκτά για να αποδείξουν ότι η δήλωση ή η ομολογία ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία ελήφθησαν με αυτό τον τρόπο εξασφάλιση ότι οι δηλώσεις, ομολογίες ή άλλα αποδεικτικά στοιχεία δεν θα θεωρούνται αξιόπιστα αποδεικτικά στοιχεία χωρίς επαρκή επαλήθευση κατάργηση κάθε μορφής σωματικής τιμωρίας 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 9

10 εξασφάλιση ότι δεν θα επιτρέπεται η επίκληση κανενός είδους έκτακτων συνθηκών, περιλαμβανομένης της εμπόλεμης κατάστασης ή της απειλής πολέμου, της εσωτερικής πολιτικής αστάθειας ή οποιασδήποτε άλλης έκτακτης ανάγκης προκειμένου να δικαιολογηθούν βασανιστήρια ή κακή μεταχείριση εξασφάλιση ότι δεν θα επιτρέπεται η επίκληση διαταγής από ιεραρχικά ανώτερο αξιωματικό ή δημόσια αρχή προκειμένου να δικαιολογηθούν βασανιστήρια ή άλλου είδους κακή μεταχείριση εξασφάλιση ότι εκτελεστικά όργανα, στρατιωτικό, ιατρικό και άλλο συναφές προσωπικό δεν θα τιμωρούνται λόγω απείθειας προς διαταγές για την τέλεση πράξεων οι οποίες συνιστούν βασανιστήρια ή άλλου είδους κακή μεταχείριση. Καταπολέμηση της ατιμωρησίας παραπομπή στη δικαιοσύνη κάθε προσώπου υπεύθυνου για βασανιστήρια που βρίσκεται εντός της δικαιοδοσίας του κράτους, οπουδήποτε στον κόσμο και αν διαπράχθηκαν τα βασανιστήρια, υπό συνθήκες σύμφωνες προς τα διεθνή πρότυπα της δίκαιης δίκης και οι οποίες αποκλείουν τη θανατική ποινή, αν το πρόσωπο αυτό δεν εκδοθεί προς ποινική δίωξη σε άλλο κράτος όπου πληρούνται αυτές οι εγγυήσεις ταχεία, αμερόληπτη και αποτελεσματική διερεύνηση όλων των καταγγελιών για βασανιστήρια, προκειμένου να τεκμηριωθούν τα βασανιστήρια κατά προτίμηση σύμφωνα με το πρωτόκολλο της Κωνσταντινούπολης που έχει προσαρτηθεί στην απόφαση 2000/43 της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (CHR) εξασφάλιση ότι σε καμία πράξη βασανισμού δεν είναι εφαρμοστέες αμνηστία, ασυλία ή προθεσμία παραγραφής. Ομάδες οι οποίες χρήζουν ειδικής προστασίας θέσπιση και εφαρμογή προτύπων και μέτρων σχετικά με τους κρατούμενους, τους φυλακισμένους, τις γυναίκες, τα παιδιά, τους πρόσφυγες, τους αιτούντες άσυλο, τα εκτοπισθέντα στο εσωτερικό μιας χώρας άτομα, τους μετανάστες, όσους αντιμετωπίζουν διακρίσεις λόγω εθνότητας, θρησκεύματος ή άλλων πεποιθήσεων, γενετήσιου προσανατολισμού ή φύλου και άλλες ομάδες οι οποίες χρήζουν ειδικής προστασίας έναντι των βασανιστηρίων και της κακής μεταχείρισης. 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 10

11 Πρόβλεψη εσωτερικών μηχανισμών παρακολούθησης της κράτησης πρόβλεψη για επισκέψεις από εκπροσώπους της κοινωνίας των πολιτών και άλλους ανεξάρτητους φορείς όπως εθνικούς μηχανισμούς πρόληψης των βασανιστηρίων, εθνικά ιδρύματα για τα ανθρώπινα δικαιώματα και διαμεσολαβητές, που έχουν το δικαίωμα εμπιστευτικής επικοινωνίας με οποιοδήποτε άτομο επιλέξουν σε χώρους όπου κρατούνται ή μπορεί να κρατηθούν πρόσωπα που έχουν στερηθεί την ελευθερία τους θέσπιση, καθορισμός ή διατήρηση και βελτίωση ανεξάρτητων και αποδοτικών μηχανισμών με σχετική και ευρεία εμπειρία για την πραγματοποίηση αποτελεσματικών και αιφνιδιαστικών επισκέψεων παρακολούθησης σε όλους τους χώρους κράτησης, μεταξύ άλλων με σκοπό να προληφθούν πράξεις βασανισμού ή άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας εφαρμογή συστάσεων ανεξάρτητων μηχανισμών παρακολούθησης της κράτησης. Πρόβλεψη εσωτερικών διαδικασιών για τις καταγγελίες και αναφορές σχετικά με βασανιστήρια και κακή μεταχείριση θέσπιση και εφαρμογή αποτελεσματικών εσωτερικών διαδικασιών για την ανταπόκριση σε καταγγελίες και αναφορές σχετικά με βασανιστήρια και άλλου είδους κακή μεταχείριση, κατά προτίμηση σύμφωνα με το πρωτόκολλο της Κωνσταντινούπολης, καθώς και τη διερεύνησή τους, συμπεριλαμβανομένων των περιπτώσεων όπου υπάρχουν ενδείξεις ότι τέτοιες πράξεις έλαβαν χώρα ακόμα κι αν δεν υπάρχει επίσημη καταγγελία από συγκεκριμένο θύμα, και εξασφάλιση ότι οι διαδικασίες αυτές λαμβάνουν επαρκώς υπόψη τους το φύλο και είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες των παιδιών κατά περίπτωση εξασφάλιση της προστασίας των πιθανολογούμενων θυμάτων βασανιστηρίων ή άλλου είδους κακής μεταχείρισης, των μαρτύρων, των προασπιστών των δικαιωμάτων του ανθρώπου που τεκμηριώνουν ή αναφέρουν περιπτώσεις βασανισμού και των προσώπων που διεξάγουν την έρευνα και των οικογενειών τους από βιαιοπραγίες, απειλές βιαιοπραγιών ή οποιαδήποτε άλλη μορφή εκφοβισμού ή αντιποίνου που ενδέχεται να προκαλέσει η αναφορά ή η έρευνα. Καθιέρωση εθνικών θεσμών για την πρόληψη των βασανιστηρίων εξέταση της δημιουργίας και λειτουργίας και, ανάλογα με την περίπτωση, της ενίσχυσης ανεξάρτητων εθνικών θεσμών (λ.χ. διαμεσολαβητών για τα δικαιώματα του ανθρώπου ή επιτροπών για τα δικαιώματα του ανθρώπου) που θα μπορούν να ασχολούνται αποτελεσματικά με την πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης. 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 11

12 Ενίσχυση του δικαστικού συστήματος διασφάλιση του σεβασμού για τον ρόλο που διαδραματίζουν οι δικαστές, οι εισαγγελείς και οι δικηγόροι στην πρόληψη των πράξεων βασανισμού ή άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας, μεταξύ άλλων όσον αφορά τις αυθαίρετες κρατήσεις, την παροχή διαδικαστικών εγγυήσεων και τα πρότυπα της δίκαιης δίκης, καθώς και στην προσαγωγή των δραστών ενώπιον της δικαιοσύνης εξασφάλιση της δυνατότητας της δικαιοσύνης να ασκεί τις δικαστικές λειτουργίες με ανεξαρτησία, αμεροληψία και επαγγελματισμό λήψη αποδοτικών μέτρων για την καταπολέμηση της διαφθοράς στην απόδοση δικαιοσύνης, θέσπιση των κατάλληλων προγραμμάτων για την εφαρμογή του ευεργετήματος πενίας και διασφάλιση ότι επιλέγεται, καταρτίζεται και αμείβεται ικανοποιητικά ο κατάλληλος αριθμός δικαστών και εισαγγελέων λήψη αποτελεσματικών μέτρων για την πρόληψη και καταπολέμηση παράνομων παρεμβάσεων κάθε είδους, όπως απειλών, παρενόχλησης, εκφοβισμού και επιθέσεων κατά δικαστών, εισαγγελέων και δικηγόρων, καθώς και διασφάλιση ότι κάθε τέτοια παρέμβαση θα ερευνάται ταχέως, αποτελεσματικά, ανεξάρτητα και αμερόληπτα με σκοπό να προσαχθούν οι υπεύθυνοι ενώπιον της δικαιοσύνης. Αποτελεσματική κατάρτιση κατάρτιση του προσωπικού επιβολής του νόμου, του στρατιωτικού προσωπικού και οποιουδήποτε ατόμου ασχολείται με πρόσωπα που έχουν στερηθεί την ελευθερία τους καθώς και του ιατρικού προσωπικού (πολιτικού και στρατιωτικού), ώστε να πληρούν τα σχετικά διεθνή πρότυπα για την πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης κατάρτιση των μελών των εθνικών μηχανισμών πρόληψης των βασανιστηρίων και άλλων φορέων παρακολούθησης της κράτησης εξασφάλιση της κατάρτισης των δικαστών, των εισαγγελέων και των δικηγόρων όσον αφορά τα συναφή διεθνή, περιφερειακά και εθνικά πρότυπα εξασφάλιση ότι οι μεταφορές εξοπλισμού και κατάρτισης για στρατιωτική ή αστυνομική χρήση ή χρήση για σκοπούς ασφαλείας δεν θα διευκολύνουν τα βασανιστήρια και άλλου είδους κακή μεταχείριση εξασφάλιση ότι τα προγράμματα κατάρτισης για το προσωπικό επιβολής του νόμου θα περιλαμβάνουν εκπαίδευση σχετικά με την πρόληψη, τη διερεύνηση και την ποινική δίωξη της βίας κατά των γυναικών, τα δικαιώματα του παιδιού και την καταπολέμηση των διακρίσεων κάθε είδους, συμπεριλαμβανομένων των διακρίσεων λόγω φυλής ή γενετήσιου προσανατολισμού 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 12

13 διασφάλιση ότι τα προγράμματα κατάρτισης για τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας περιλαμβάνουν κατάρτιση σχετικά με την έγκαιρη αναγνώριση θυμάτων βασανιστηρίων, την αποκατάστασή τους και τη χρήση του πρωτοκόλλου της Κωνσταντινούπολης για την τεκμηρίωση των βασανιστηρίων. Υποστήριξη του έργου των επαγγελματιών του τομέα της υγείας παροχή στους επαγγελματίες του τομέα της υγείας της δυνατότητας να εργάζονται ανεξάρτητα και εμπιστευτικά όταν συντάσσουν παρατηρήσεις σχετικά με πιθανολογούμενες περιπτώσεις βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης, καθώς και όταν νοσηλεύουν άτομα που έχουν στερηθεί την ελευθερία τους προστασία των ιατρών, του ιατροδικαστικού προσωπικού και του λοιπού προσωπικού υγείας που αναφέρουν περιπτώσεις βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης διασφάλιση ότι το προσωπικό υγείας δεν θα λαμβάνει μέρος σε καμία περίπτωση σε σκληρές τεχνικές ανάκρισης ή άλλου είδους κακή μεταχείριση ατόμων με σκοπό τον έλεγχο ή την παράταση του πόνου ή της οδύνης προώθηση και συστάσεις για τη συστηματική εφαρμογή του πρωτοκόλλου της Κωνσταντινούπολης για την τεκμηρίωση των περιπτώσεων βασανισμού. Πρόληψη κάθε μορφής εκφοβισμού ή αντιποίνων διασφάλιση ότι καμία αρχή ή κανένας αξιωματούχος δεν θα διατάσσει, εφαρμόζει, επιτρέπει ή ανέχεται οποιαδήποτε κύρωση ή προκατάληψη εναντίον προσώπου ή οργανισμού λόγω των επαφών του με οποιονδήποτε εθνικό ή διεθνή φορέα παρακολούθησης ή πρόληψης που δραστηριοποιείται στην πρόληψη και την καταπολέμηση των βασανιστηρίων ή άλλης σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας. Αυτοψίες διασφάλιση ότι ιατροδικαστικές εξετάσεις θα πραγματοποιούνται από εκπαιδευμένο και ανεξάρτητο ιατροδικαστικό προσωπικό σύμφωνα με τα διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα πρόβλεψη για την κατάλληλη ιατροδικαστική εξέταση σε όλες τις περιπτώσεις σοβαρού τραυματισμού κρατουμένων. 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 13

14 Άλλες πρωτοβουλίες Η ΕΕ: θα συνεχίσει να θέτει το ζήτημα των βασανιστηρίων και της κακής μεταχείρισης και να επιβεβαιώνει και να προάγει την εξάλειψή τους σε πολυμερή φόρα όπως τα Ηνωμένα Έθνη, το Συμβούλιο της Ευρώπης και ο ΟΑΣΕ. Η ΕΕ θα συνεχίσει να στηρίζει ενεργά τις συναφείς αποφάσεις των οργάνων του ΟΗΕ, περιλαμβανομένων της Γενικής Συνέλευσης και του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα βοηθά τις χώρες να υλοποιήσουν τις συστάσεις της UPR που ευθυγραμμίζονται με το διεθνές και περιφερειακό ανθρωπιστικό δίκαιο, σε σχέση με την πρόληψη και την καταπολέμηση των βασανιστηρίων και άλλων μορφών κακής μεταχείρισης θα στηρίζει τους συναφείς διεθνείς και περιφερειακούς μηχανισμούς (λ.χ. την Επιτροπή κατά των Βασανιστηρίων, την Υποεπιτροπή Πρόληψης των Βασανιστηρίων, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Πρόληψης των Βασανιστηρίων, τις σχετικές ειδικές διαδικασίες του ΟΗΕ) και θα τονίζει την ανάγκη να συνεργάζονται τα κράτη με τους μηχανισμούς, συμπεριλαμβανομένης της ορθής εφαρμογής των συστάσεών τους θα αποθαρρύνει επιφυλάξεις σε μέσα που έχουν σχεδιαστεί για την καταπολέμηση των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης και, αν αυτό αποτύχει, θα εναντιωθεί σε οποιαδήποτε επιφύλαξη υποβάλουν τρίτες χώρες η οποία δεν συμβαδίζει με το αντικείμενο και τον σκοπό των διεθνών μέσων για τα δικαιώματα του ανθρώπου θα προσφέρει κοινή ή διμερή συνεργασία για την πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης καθώς και για τη δημιουργία υπηρεσιών αποκατάστασης θα στηρίζει τις δημόσιες εκπαιδευτικές εκστρατείες και τις εκστρατείες ευαισθητοποίησης κατά των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης θα υποστηρίζει το έργο συναφών εθνικών και διεθνών ΜΚΟ για την καταπολέμηση των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης και θα διατηρεί συνεχή διάλογο μαζί τους 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 14

15 θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί σχέδια για τη βελτίωση της κατάρτισης του προσωπικού και των συνθηκών στους χώρους κράτησης και θα διατηρήσει τη σημαντική υποστήριξη που προσφέρει στα κέντρα αποκατάστασης θυμάτων βασανιστηρίων σε ολόκληρο τον κόσμο θα μεγιστοποιήσει την επιρροή της μεριμνώντας ώστε οι νομοθεσίες και οι πρακτικές των κρατών μελών να τηρούν ή να υπερβαίνουν τα διεθνή πρότυπα κατά των βασανιστηρίων και άλλου είδους κακής μεταχείρισης από όλες τις απόψεις. 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 15

16 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι Η ΕΕ μπορεί να επικαλείται, εφόσον παρίσταται ανάγκη, κατά τις επαφές της με τρίτες χώρες όσον αφορά τα βασανιστήρια και την κακή μεταχείριση, τους κατωτέρω κανόνες, πρότυπα και αρχές: Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, Διεθνές Σύμφωνο των Ηνωμένων Εθνών για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα (ICCPR) και τα δύο προαιρετικά του πρωτόκολλα Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών κατά των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας (CAT) και το προαιρετικό της πρωτόκολλο Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού (CRC) και το προαιρετικό της πρωτόκολλο Διεθνής Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών περί καταργήσεως πάσης μορφής φυλετικών διακρίσεων (CERD) Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW) και το προαιρετικό της πρωτόκολλο Διεθνής σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για την προστασία όλων των ατόμων από τις βίαιες εξαφανίσεις (CPED) Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία και το προαιρετικό της πρωτόκολλο Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προάσπιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών ελευθεριών και τα πρωτόκολλά της αριθ. 6 και 13 καθώς και σχετική νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Σκληρής, Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (CPT), καθώς και συστάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Πρόληψης των Βασανιστηρίων και της Σκληρής, Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας Καταστατικό του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου Τέσσερις Συμβάσεις της Γενεύης του ΟΗΕ της 12ης Αυγούστου 1949 και τα πρωτόκολλά τους, καθώς και εθιμικοί κανόνες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 16 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι DG K 1 EL

17 Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης ιδίως άρθρα 4 και 19, παράγραφος 2. Διακήρυξη του ΟΗΕ για την προστασία όλων των προσώπων από τα βασανιστήρια και άλλους τρόπους σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας Διακήρυξη του ΟΗΕ για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών Σύμβαση του ΟΗΕ και πρωτόκολλο περί του καθεστώτος των προσφύγων Διακήρυξη του ΟΗΕ για την προστασία όλων των προσώπων από τη βίαιη εξαφάνιση Αρχές του ΟΗΕ για την αποτελεσματική πρόληψη και διερεύνηση των παράνομων, αυθαίρετων και συνοπτικών εκτελέσεων Ελάχιστοι κανόνες του ΟΗΕ για τη μεταχείριση των κρατουμένων Βασικές αρχές του ΟΗΕ για τη μεταχείριση των κρατουμένων Δέσμη αρχών του ΟΗΕ για την προστασία όλων των προσώπων που τελούν υπό οποιαδήποτε μορφή κράτησης ή φυλάκισης Κανόνες του ΟΗΕ για την προστασία ανηλίκων που στερούνται της ελευθερίας τους Κανόνες του ΟΗΕ για τη μεταχείριση των κρατούμενων γυναικών και μη στερητικά της ελευθερίας μέτρα για γυναίκες δράστες εγκληματικών πράξεων Διακήρυξη του ΟΗΕ για τις βασικές αρχές δικαιοσύνης για τα θύματα της εγκληματικότητας και της κατάχρησης εξουσίας Βασικές αρχές του ΟΗΕ για την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης Βασικές αρχές του ΟΗΕ για τα καθήκοντα των δικηγόρων Κατευθυντήριες γραμμές του ΟΗΕ για τα καθήκοντα των εισαγγελέων Ελάχιστοι κανόνες του ΟΗΕ για τα μη στερητικά της ελευθερίας μέτρα Κώδικας συμπεριφοράς του ΟΗΕ για το προσωπικό επιβολής του νόμου Βασικές αρχές του ΟΗΕ για τη χρήση βίας και πυροβόλων όπλων από το προσωπικό επιβολής του νόμου Αρχές του ΟΗΕ για την ιατρική δεοντολογία σχετικά με τα καθήκοντα του υγειονομικού προσωπικού και ιδίως των ιατρών όσον αφορά την προστασία των φυλακισμένων και κρατουμένων έναντι των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας Βασικές αρχές και κατευθυντήριες γραμμές του ΟΗΕ για το δικαίωμα προσφυγής και αποκατάστασης Αρχές για την αποτελεσματική διερεύνηση και τεκμηρίωση των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας (πρωτόκολλο της Κωνσταντινούπολης), που έχουν προσαρτηθεί στην απόφαση 2000/43 της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 17 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι DG K 1 EL

18 Διασφαλίσεις για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων όσων απειλούνται με θανατική ποινή (απόφαση ECOSOC 1984/50) Διακήρυξη της Βιέννης και πρόγραμμα δράσης Γενικές παρατηρήσεις της Επιτροπής του ΟΗΕ κατά των βασανιστηρίων και ιδίως αριθ. 1 σχετικά με το άρθρο 3 και αριθ. 2 σχετικά με το άρθρο 2 Γενικές παρατηρήσεις της Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ και ιδίως αριθ. 20 σχετικά με το άρθρο 7, αριθ. 21 σχετικά με το άρθρο 10, αριθ. 29 σχετικά με το άρθρο 4 και αριθ. 31 σχετικά με τη γενική νομική υποχρέωση που επιβάλλεται σε κράτη μέρη του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα Γενικές συστάσεις αριθ. 12, 14 και 19 της επιτροπής για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών Αφρικανικός Χάρτης για τα δικαιώματα του ανθρώπου και των λαών και το πρωτόκολλό του (πρωτόκολλο του Μαπούτο) Αφρικανικός Χάρτης για τα δικαιώματα και την ευημερία του παιδιού Κατευθυντήριες γραμμές και μέτρα για την απαγόρευση και την πρόληψη των βασανιστηρίων και άλλων μορφών σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας στην Αφρική (κατευθυντήριες γραμμές του Robben Island) Αμερικανική Σύμβαση των δικαιωμάτων του ανθρώπου Διαμερικανική Σύμβαση για την πρόληψη και την τιμωρία των βασανιστηρίων Διαμερικανική Σύμβαση για τη βίαιη εξαφάνιση προσώπων Διαμερικανική Σύμβαση για την πρόληψη, την τιμωρία και την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών Αρχές και βέλτιστες πρακτικές σχετικά με την προστασία των ατόμων που έχουν στερηθεί την ελευθερία τους στην αμερικανική ήπειρο Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων CETS αριθ. 197 Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας CETS αριθ. 210 Κανονισμός της ΕΕ 1236/2005 σχετικά με την εμπορία οργάνων βασανιστηρίων της 30ής Ιουλίου 2005 Κώδικας συμπεριφοράς της ΕΕ για τις εξαγωγές όπλων 6129/12 ΔΙ/γομ/ΚΚ 18 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι DG K 1 EL