ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΟΠΑ

Transcript

1 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΟΠΑ Ελένη Σαλαβού Επίκουρη Καθηγήτρια Διοίκησης Επιχειρήσεων

2 O Φορέας ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΛΚΕ-ΟΠΑ O Έτος O Πρόγραμμα O Πράξη: O Τίτλος: O Χρηματοδότηση O Επιστημονικός Υπεύθυνος: O Υπεύθυνη Ερευνητικής Ομάδας: O Ερευνητική Ομάδα: Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση «Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας» «Στάσεις φοιτητών και αποφοίτων έναντι του επιχειρείν» ΕΚΤ και Εθνικοί Πόροι Σπύρος Λιούκας, Καθηγητής Ελένη Σαλαβού, Επ. Καθηγήτρια Ιωάννα Δεληγιάννη (PhD) και Μαρία Καλογεροπούλοου (PhD)

3 Διάχυση Αποτελεσμάτων Examining Entrepreneurial Intentions of Greek Business Students, Salavou, H., Deligianni, I. and Lioukas, S., EIASM Conference, RESEARCH IN ENTREPRENEURSHIP AND SMALL BUSINESS (RENT XXVI), Lyon, France, 2012 Entrepreneurial Intentions: What could we really expect from Greek Business Students? Salavou, H., Deligianni, I. and Lioukas, S. Journal of Small Business and Enterprise Development (under review).

4 Θεματολογία O Πλαίσιο Έρευνας: Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας O Μεθοδολογία O Ανάλυση O Αποτελέσματα O Συζητήση O Νέα έρευνα 2013: Βασικά Ευρήματα O Βασικές Αναφορές

5 Πλαίσιο Έρευνας: Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας Για τις επιχειρηματικές προθέσεις: O 1o βήμα στη δυναμική διαδικασία δημιουργίας νέας επιχείρησης O Οι παράγοντες που τις ενθαρρύνουν και διευκολύνουν είναι εξαιρετικά σημαντικοί στην επιχειρηματικότητα

6 Πλαίσιο Έρευνας: Ανασκόπηση Βιβλιογραφίας O Προγενέστερο έργο O Σε προσδιοριστικούς παράγοντες: ανάγκες, αξίες, συνήθειες, πιστεύω. O Σε μοντέλα που ερμηνεύουν Επιχειρηματικές Προθέσεις (Fitzsimmons and Douglas, 2010) O Shapero and Sokol (1982) O Ajzen (1991)

7 Μοντέλο Επιχειρηματικού Γεγονότος Entrepreneurial Event Model Shapero and Sokol (1982) O Η πρόθεση για έναρξη νέας επιχείρησης εξαρτάται από 3 στοιχεία ΕΛΚΥΣΤΙΚΟΤΗΤΑ WANTS ΕΠΙΘΥΜΙΑ PERCEIVED DESIRABILITY ΑΥΤΕΠΑΡΚΕΙΑ SELF-EFFICACY ΕΦΙΚΤΟΤΗΤΑ PERCEIVED FEASIBILITY ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ENTREPRENEURIAL INTENTIONS ΤΑΣΗ ΓΙΑ ΔΡΑΣΗ PROPENSITY TO ACT

8 Θεωρία Προγραμματισμένης Συμπεριφοράς Theory of Planned Behavior Ajzen (1991) O 3 βασικοί παράγοντες επηρεάζουν την επιχειρηματική πρόθεση ενός ατόμου ΑΞΙΕΣ VALUES ΣΤΑΣΕΙΣ ATTITUDES TOWARDS THE ACT ΠΙΣΤΕΥΩ BELIEFS ΑΥΤΕΠΑΡΚΕΙΑ SELF-EFFICACY ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ SOCIAL NORMS ΕΛΕΓΧΟΣ PERCEIVED BEHAVIOURAL CONTROL ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ ENTREPRENEURIAL INTENTIONS

9 Πλαίσιο Έρευνας: Βιβλιογραφική Ανασκόπηση O Πρόσφατες έρευνες συνδυάζουν και επεκτείνουν O Δυνατότητα ερμηνείας O Εφαρμογή γνωστικής προσέγγισης (cognitive approach) O Περιορισμένα ερευνητικά ευρήματα O εφαρμογή σε μικρές οικονομίες O Οι επιχειρηματίες από ανάγκη και οι επιχειρηματίεςκαινοτόμοι διαφέρουν σε μεγάλες και μικρές οικονομίες (GEM, 2009) O επίδραση εξωτερικών παραγόντων O επιχειρηματική κουλτούρα, ανεργία, οικογενειακές δεσμεύσεις, κτ.λ.

10 Βασιζόμενοι σε συνδυασμό των δύο μοντέλων και στην περιορισμένη έρευνα για μικρές οικονομίες και εξωτερικές επιδράσεις εξετάσαμε 3 υποθέσεις

11 No H1 H2 H3 Υποθέσεις Οι φοιτητές με υψηλή επιθυμία (αντιληπτική) θα έχουν επιχειρηματικές προθέσεις συγκρινόμενοι με φοιτητές χαμηλής επιθυμίας Οι φοιτητές με υψηλή αυτεπάρκεια (δυνατότητες) θα έχουν επιχειρηματικές προθέσεις συγκρινόμενοι με φοιτητές χαμηλής αυτεπάρκειας Οι φοιτητές που θεωρούν ότι υπάρχουν χαμηλά εξωτερικά εμπόδια για επιχειρηματική δράση θα έχουν επιχειρηματικές προθέσεις συγκρινόμενοι με φοιτητές που θεωρούν ότι υπάρχουν υψηλά εξωτερικά εμπόδια

12 O Πληθυσμός Μεθοδολογία: Δείγμα O ετείς προπτυχιακοί φοιτητές O 8 Τμήματα του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ) O Δείγμα (~30%) O 525 φοιτητές (6 Προπτυχιακά Τμήματα)

13 Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών O Είναι το 3 ο ΑΕΙ στην Ελλάδα O Ιδρύθηκε το 1920 και είναι το 1 ο ΑΕΙ σε Οικονομικές Επιστήμες και στη Διοίκηση Επιχειρήσεων στην Ελλάδα O φοιτητές O προπτυχιακοί O μεταπτυχιακοί (πλήρους και μερικής απασχόλησης) O 325 διδακτορικοί O 8 προπτυχιακά προγράμματα σπουδών

14 Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών O Προπτυχιακά Τμήματα 1. Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων (1920, 250 φοιτητές) 2. Οικονομικής Επιστήμης (1920, 200 φοιτητές) 3. Πληροφορικής (1984, 190 φοιτητές) 4. Στατιστικής (1989, 70 φοιτητές) 5. Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας (1989, 120 φοιτητές) 6. Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών (1990, 120 φοιτητές 7. Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής (1999, 200 φοιτητές) 8. Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (1999, 130 φοιτητές)

15 Προπτυχιακοί φοιτητές: Πληθυσμός και Δείγμα Τμήμα Πληθυσμός Δείγμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Οικονομικής Επιστήμης Λογιστικής και Χρηματοοικονομικής Πληροφορικής Διοικητικής Επιστήμης και Τεχνολογίας Διεθνών και Ευρωπαϊκών Οικονομικών Σπουδών Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας Στατιστικής

16 Σύνθεση Δείγματος O Φύλο O Ηλικία: 22 O Τόπος O Εργασιακή εμπειρία (45% μερικής απασχόλησης, 7μήνες) O Μηνιαία οικογενειακά έξοδα (5.000 )

17 Μεθοδολογία: Συλλογή Στοιχείων O Συλλογής στοιχείων O Δομημένο ερωτηματολόγιο O Οδηγίες συμπλήρωσης O Εαρινό εξάμηνο 2011

18 Μεθοδολογία: Μέτρηση Μεταβλητών O Επιχειρηματικές Προθέσεις O Αντιληπτική Επιθυμία O Αντιληπτική Αυτεπάρκεια O Εξωτερικά Εμπόδια

19 O Επιχειρηματικές Προθέσεις O Η πρόθεση ενός ατόμου να φτιάξει δική του εταιρεία στο μέλλον (Thompson, 2009) O Διχοτομική Κατηγοριοποίηση (Franco et al., 2010) O 1: απουσία επιχειρηματικής πρόθεσης O 0: πρόθεση να ξεκινήσων νέα επιχείρηση εντός των επόμενων 5 ετών

20 O Αντιληπτική Επιθυμία (1) O Κοινωνικά Πρότυπα (Liñán and Chen, 2009) O Κλίμακα 3-στοιχείων, 7βάθμια, τύπου Likert Παρακαλώ σημειώστε (με ) το βαθμό που οι παρακάτω θα αποδέχονταν τυχόν απόφασή σας να ξεκινήσετε νέα εταιρεία (από καθόλου (1) έως πάρα πολύ (7): 1. Οι γονείς σας 2. Οι φίλοι σας 3. Οι συνάδελφοί σας

21 O Αντιληπτική Επιθυμία (2) O Προσωπικά κίνητρα (Douglas and Shepherd, 2002) O Κλίμακα 7-item, 7βάθμια, τύπου Likert Παρακαλώ σημειώστε (με ) το βαθμό που τα παρακάτω συνιστούν κίνητρο για να ξεκινήσετε νέα εταιρεία (από καθόλου (1) έως πάρα πολύ (7): Να αποφασίζω για το ωράριο και τον τόπο εργασίας μου Να έχω την ικανοποίηση μιας δραστηριότητας χωρίς να με νοιάζει απαραίτητα η απόδοση Να λαμβάνω μόνος μου αποφάσεις Να είμαι αφεντικό του εαυτού μου Να μου δίνονται ευκαιρίες για υψηλότερο εισόδημα Να απολαμβάνω κύρος και κοινωνική θέση Να συνεχίσω την οικογενειακή παράδοση

22 O Αντιληπτική Αυτεπάρκεια O Αυτεπάρκεια (Chen et al., 1998) O Κλίμακα 22-στοιχείων, 7βάθμια, τύπου Likert Παρακαλώ σημειώστε ( ) το βαθμό που θεωρείτε ότι τα παρακάτω συνιστούν δυνατά σας σημεία: από καθόλου (1) έως πάρα πολύ (7) Θέτω στόχους και τους πετυχαίνω Μπορώ να εντοπίζω ευκαιρίες και απειλές στο εξωτερικό περιβάλλον Παράγω νέες ιδέες Εντοπίζω την ανάγκη για νέα προϊόντα / υπηρεσίες Εντοπίζω ευκαιρίες σε νέες κατηγορίες πελατών ή νέες γεωγραφικές αγορές Εντοπίζω νέες μεθόδους παραγωγής, μάρκετινγκ και διοίκησης Πιστεύω ότι έχω ηγετικές ικανότητες Κάνω καλή διαχείριση του χρόνου Αναθέτω αποτελεσματικά αρμοδιότητες Αναλαμβάνω υπολογισμένο ρίσκο

23 συνέχεια Μπορώ να παίρνω αποφάσεις με ελλιπή πληροφόρηση Αναλαμβάνω την ευθύνη των αποφάσεών μου Μπορώ να δουλεύω υπό πίεση Μπορώ να κάνω καλή οικονομική διαχείριση Προσαρμόζομαι εύκολα στις αλλαγές Είμαι ανθεκτικός στην αποτυχία και μαθαίνω από αυτή Έχω επιμονή Συνεργάζομαι καλά όταν βρίσκομαι σε ομάδα Βλέπω αισιόδοξα τις δυσκολίες Είμαι ενθουσιώδης όταν ξεκινάω κάτι Πάντα έχω περιέργεια για νέα θέματα Αφιερώνω όσο χρόνο χρειάζεται για να πετύχει κάτι

24 O Εξωτερικά εμπόδια O Crane and Meyer (2006) O Κλίμακα 10-στοιχείων, 7βάθμια, τύπου Likert (πολιτιστικά, κοινωνικά, χρηματοοικονομικά) Παρακαλώ σημειώστε (με ) το βαθμό που τα παρακάτω στοιχεία του εξωτερικού περιβάλλοντος θα σας δυσκόλευαν να ξεκινήσετε νέα εταιρεία: από καθόλου (1) έως πάρα πολύ (7) Η έλλειψη κοινωνικής αποδοχής προς το επιχειρείν Το αποτρεπτικό φορολογικό σύστημα Η έλλειψη επιχειρηματικής εκπαίδευσης Η έλλειψη υποδομών Η έλλειψη κυβερνητικής υποστήριξης προς τους επιχειρηματίες Η ανεπάρκεια χρηματοοικονομικών κεφαλαίων Η έλλειψη επιχειρηματικών προτύπων Το δύσκολο επιχειρηματικό περιβάλλον Η οικονομική κρίση Η γραφειοκρατία (π.χ. επιμελητήρια, εφορία)

25 Ανάλυση O Παραγοντική Ανάλυση O Προσδιοριστικοί παράγοντες επιχειρηματικών προθέσεων O Ανάλυση διακύμανσης O Σχέση μεταξύ επιχειρηματικών προθέσεων και προσδιοριστικών παραγόντων

26 Αποτελέσματα O Παραγοντική Ανάλυση O Επιθυμία: 4 O Κοινωνική στήριξη O Ανεξαρτησία O Κύρος (Prestige) O Προσωπική ικανοποίηση O Αυτεπάρκεια: 6 O Ικανότητες επιχειρηματικότητας O Επιμονή O Δημιουργικότητα O Ανάληψη κινδύνου O Αισιοδοξία O Προσαρμοστικότητα O Εξωτερικά Εμπόδια: 3 O Οικονομική κρίση O Έλλειψη κοινωνικής στήριξης O Έλλειψη χρηματοοικονομικών κεφαλαίων Μεταβλητές για στατιστική ανάλυση: μ.ο. των στοιχείων των παραγόντων

27 O Ανάλυση Διακύμανσης Αποτελέσματα O Ανεξάρτητες μεταβλητές: επιλογές για έναρξη ή μη νέας επιχειρηματικής δραστηριότητας O Εξαρτημένες μεταβλητές: προσδιοριστικοί παράγοντες O Αντιληπτική Επιθυμία O Αντιληπτική Αυτεπάρκεια O Εξωτερικά Εμπόδια

28 Αποτελέσματα Διαφορές μεταξύ Επιχειρηματικών Προθέσεων και Παραγόντων Αντιληπτική Επιθυμία: Θετικές Επιχειρ. Προθέσεις Αρνητικές Επιχειρ. Προθέσεις F p-value Κοινωνική στήριξη 5,24 4,74 13,03 0,00 Ανεξαρτησία 5,13 4,67 6,23 0,01 Κύρος (Prestige) Προσωπική ικανοποίηση

29 Αποτελέσματα Διαφορές μεταξύ Επιχειρηματικών Προθέσεων και Παραγόντων Αντιληπτική Αυτεπάρκεια: Θετικές Επιχειρ. Προθέσεις Αρνητικές Επιχειρ. Προθέσεις F p-value Ικανότητες 4,67 4,12 4,26 0,04 επιχειρηματικότητας Επιμονή 5,49 5,04 14,01 0,00 Δημιουργικότητα 5,27 4,78 3,81 0,05 Ανάληψη κινδύνου 4,43 3,93 19,93 0,00 Αισιοδοξία 4,92 4,37 14,29 0,00

30 Αποτελέσματα Διαφορές μεταξύ Επιχειρηματικών Προθέσεων και Παραγόντων Θετικές Επιχειρ. Προθέσεις Αρνητικές Επιχειρ. Προθέσεις F p-value Εξωτερικά εμπόδια: Έλλειψη χρηματοοικονομικών 5,32 5,92 4,62 0,03 κεφαλαίων Οικονομική κρίση Έλλειψη κοινωνικής στήριξης

31 Αποτελέσματα O Οι προπτυχιακοί φοιτητές των δύο ομάδων διαφέρουν O Σε πτυχές της επιθυμίας O Σε όλες τις πτυχές της αυτεπάρκειας O Σε μία πτυχή εξωτερικών εμποδίων

32 Υποθέσεις Οι φοιτητές με υψηλή επιθυμία (αντιληπτική) θα έχουν επιχειρηματικές προθέσεις συγκρινόμενοι με φοιτητές χαμηλής επιθυμίας Οι φοιτητές με υψηλή αυτεπάρκεια (δυνατότητες) θα έχουν επιχειρηματικές προθέσεις συγκρινόμενοι με φοιτητές χαμηλής αυτεπάρκειας Οι φοιτητές που θεωρούν ότι υπάρχουν χαμηλά εξωτερικά εμπόδια για επιχειρηματική δράση θα έχουν επιχειρηματικές προθέσεις συγκρινόμενοι με φοιτητές που θεωρούν ότι υπάρχουν υψηλά εξωτερικά εμπόδια Εμπειρικά Ευρήματα Υποστηρίχθηκε μερικώς Υποστηρίχθηκε Υποστηρίχθηκε μερικώς

33 Συζήτηση: Επιπτώσεις στην Έρευνα O Επιτρέπει συγκρίσεις O με παρόμοιες χώρες (μικρές οικονομίες εντός ΕΕ) O με διαφορετικές χώρες (μεγάλες ανεπτυγμένες οικονομίες)

34 An examination of tertiary students desire to found an enterprise (Education +Training, 2008) O Ιρλανδική έρευνα (248 φοιτητές τρίτου επιπέδου) O Βασικό εύρημα: O Οι φοιτητές με επιχειρηματικές φιλοδοξίες O Είναι πιο εξωστρεφείς, δημιουργικοί και ανεξάρτητοι O Πιστεύουν ότι τα βασικά εμπόδια στην επιχειρηματική δράση συνδέονται με χρηματοοικονομικές πτυχές (χρηματοδότηση νέας εταιρείας) Τα ευρήματα στην Ελλάδα συγκλίνουν με αυτά στην Ιρλανδία Οι φοιτητές με θετικές ΕΠ: είναι πιο αισιόδοξοι, δημιουργικοί και ανεξάρτητοι Πιστεύουν ότι τα χρηματοοικονομικά κεφάλαια θα μπορούσαν να εμποδίσουν την απόφαση για ίδρυση νέας εταιρείας (λιγότερη εξάρτηση)

35 Students entrepreneurial intentions: an interregional comparison (Education+Training, 2010) O Διεθνής έρευνα (3 Πανεπιστήμια, 2 χώρες: Γερμανία και κεντρική Πορτογαλία, 988 φοιτητές) O Βασικό εύρημα O Η ύπαρξη επιχειρηματιών στην οικογένεια και στους φίλους δε συνδέεται με τις ΕΠ Το κοινωνικό υπόβαθρο δεν επηρεάζει την επιχειρηματικότητα Τα αποτελέσματα στην Ελλάδα διαφωνούν με αυτά στη διεθνή έρευνα Οι φοιτητές με θετικές ΕΠ δίνουν βαρύτητα στην υποστήριξη του οικείου περιβάλλοντός τους (γονείς, φίλοι, συνάδελφοι)

36 Συζήτηση: Επιπτώσεις στην Πρακτική O Για τους διαμορφωτές πολιτικής η ενίσχυση νεανικής επιχειρηματικότητας (ειδικότερα για μικρές Ευρωπαϊκές χώρες): O Εκπόνηση ερευνών σε επιχειρηματικές προθέσεις (η 1 η έρευνα ΕΠ για Έλληνες φοιτητές - σημείο εκκίνησης) O Βελτίωση ή/και σχεδιασμός εκπαιδευτικών προγραμμάτων στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση O Επιχειρηματική τεχνογνωσία: αυτεπάρκεια (ικανότητες επιχειρηματικότητας, επιμονή, δημιουργικότητα, ανάληψη κινδύνου, αισιοδοξία, προσαρμοστικότητα) O Παροχή πληροφόρησης (κίνδυνοι, ευκαιρίες) για σημαντικούς κλάδους της Ελληνικής οικονομίας (εκπαίδευση, ναυτιλία, τουρισμός, ΑΠΕ, μεταφορές, κτ.λ.) και παροχή κινήτρων για επιχειρηματικές πρωτοβουλίες

37 Μελλοντική Έρευνα O Μεγαλύτερο δείγμα O Περισσότερες σχέσεις μεταξύ μεταβλητών Fitzsimmons and Douglas (2010)

38 Νέα Έρευνα 2013: Βασικά Ευρήματα

39 O Φορέας ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΝΕΑΣ ΕΡΕΥΝΑΣ O Έτος 2013 O Πρόγραμμα O Πράξη: O Τίτλος: O Χρηματοδότηση O Επιστημονικός Υπεύθυνος: O Μέλος Επιστημονικής Ομάδας: O Ερευνητική Ομάδα: ΕΛΚΕ-ΟΠΑ Νέα Γενιά σε Δράση, Ίδρυμα Νεολαίας και Δια Βίου Μάθησης «Μονάδα Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας» Διεξαγωγή Έρευνας και Εκστρατείας Ενημέρωσης αναφορικά με τους παράγοντες που επηρεάζουν την απόφαση ανάληψης επιχειρηματικής δράσης Εθνικοί Πόροι Σπύρος Λιούκας, Καθηγητής Ελένη Σαλαβού, Επ. Καθηγήτρια Ιωάννα Δεληγιάννη (PhD) και Γεώργιος Παπαγιαννάκης (PhD)

40 O Απόφοιτοι ΑΕΙ Δείγμα O Εργαζόμενοι, χωρίς επιχειρηματική δράση (508) O Επιχειρηματίες (89)

41 O Xωρίς επιχειρηματική δράση (508) O Περισσότερες γυναίκες (61%) O 70% από ΟΠΑ, ΕΚΠΑ, ΕΜΠ και ΠΑΠΕΙ O 58% οικονομικά, 28% θετικές επιστήμες, 14% θεωρητικές επιστήμες O 3,5% με διδακτορικό O 65% μέχρι 7 χρόνια προϋπηρεσίας O Mε επιχειρηματική δράση (89) O Περισσότεροι άντρες (58%) O 52% μεταξύ ετών O 70% από ΟΠΑ, ΕΚΠΑ, ΕΜΠ και ΠΑΠΕΙ O 41% οικονομικά, 40% θετικές επιστήμες, 19% θεωρητικές επιστήμες O 7% με διδακτορικό O 35% με οικογενειακή επιχείρηση (83% υπηρεσίες)

42 Βασικό Εύρημα: Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την πρόθεση αποφοίτων ΑΕΙ χωρίς επιχειρηματική δράση;

43 Σύγκριση Φοιτητών και Αποφοίτων (Ελληνικές Έρευνες, 2012 και 2013) Οι φοιτητές για να επιχειρήσουν χρειάζονται O στήριξη O αίσθημα ανεξαρτησίας (πτυχή επιθυμίας) O αυτεπάρκεια (ικανότητες, επιμονή, νέες ιδέες, ρίσκο, επιθυμίας) O λιγότερη εξάρτηση από χρηματοοικονομικά κεφάλαια (είναι εμπόδιο) Οι απόφοιτοι για να επιχειρήσουν χρειάζονται O στήριξη O ικανοποίηση (πτυχή κινήτρου) O αυτεπάρκεια (αποτελεσματικότητα, δημιουργικότητα, ετοιμότητα, διαχείριση κινδύνου) O δικτύωση O μικρότερο κίνδυνο απωλειών (πτυχή εσωτερικού εμποδίου)

44 Βασικό Εύρημα: Σε τι διαφέρουν και σε τι δε διαφέρουν οι επιχειρηματίες από τους μη επιχειρηματίες;

45 Διαφέρουν σε αντιλήψεις περί O Αρχικής στήριξης O Στήριξης από το οικείο περιβάλλον O Αυτεπάρκειας O Εμποδίων Οι επιχειρηματίες O θέλουν λιγότερη στήριξη πριν και κατά τη διάρκεια στησίματος νέας επιχείρησης O νιώθουν πιο ικανοί-δυνατοί (δημιουργικοί, αισιόδοξοι) O φοβούνται λιγότερο τα εμπόδια (προσωπικών απωλειών, υποδομής, οικονομικά και πολιτισμικά)

46 Δε διαφέρουν σε αντιλήψεις περί O Κινήτρων O Ανεξαρτησίας O Ικανοποίησης O Αυτεπάρκειας O Ετοιμότητας O Διαχείρισης κινδύνου O Δικτύωσης Στον εργασιακό χώρο η ανεξαρτησία, η ικανοποίηση, η ετοιμότητα, η διαχείριση κινδύνου και η δικτύωση είναι εξίσου σημαντικά για όλους.

47 ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Τι δείχνουν τελικά οι επιχειρηματικές προθέσεις φοιτητών και αποφοίτων;

48 Ελένη Σαλαβού Επίκουρη Καθηγήτρια Διοίκησης Επιχειρήσεων Για να τολμήσουν, δεδομένων των εμποδίων, πρέπει να ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΟΥΝ: και να ΘΕΛΟΥΝ και να ΜΠΟΡΟΥΝ

49 Ελένη Σαλαβού Επίκουρη Καθηγήτρια Διοίκησης Επιχειρήσεων να εκπαιδευτούν να ΘΕΛΟΥΝ (επιθυμία) = πρόσβαση σε ποιοτική και επαρκή πληροφόρηση, όπως κίνημα πληροφόρησης, δικτύωσης και συνεργασίας με στόχο τη δημιουργία νέας γενιάς επιχειρηματιών στην Ελλάδα. Υποστηρίζεται από την κυβέρνηση (Υπουργείο Ανάπτυξης) και την ΕΕ

50 να εκπαιδευτούν να ΜΠΟΡΟΥΝ (γνώσεις/ικανότητες) = αυτεπάρκεια ικανότητες επιχειρηματικότητας επιμονή δημιουργικότητα ανάληψη κινδύνου προσαρμοστικότητα αποτελεσματικότητα ετοιμότητα Ελένη Σαλαβού Επίκουρη Καθηγήτρια Διοίκησης Επιχειρήσεων

51 Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!

52 Βασικές Αναφορές Ajzen, I., The theory of planned behaviour, Organizational Behavior and Human Decision Processes, 50: Bird, B., Implementing entrepreneurial ideas: The case of intention, Academy of Management Review, 13: Fitzsimmons, J.R. and Douglas, E.J., Interaction between feasibility and desirability in the formation of entrepreneurial intentions, Journal of Business Venturing, 24 (4): Lee, L. Wong, P.K., Foo, M.D. and Leung, A., Entrepreneurial intentions: the influence of organizational and individual factors, Journal of Business Venturing, 26: Lee, S.H. and Wong, P.K., An exploratory study of technopreneurial intentions: A career anchor perspective, Journal of Business Venturing, 19 (1): Shapero, A., The displaced, uncomfortable entrepreneur, Psychology Today, 9 (6):

53 Επεξηγήσεις

54 Επεξηγήσεις Τι είναι η επιχειρηματική πρόθεση; O Είμαι έτοιμος να κάνω οτιδήποτε για να γίνω επιχειρηματίας O Ο επαγγελματικός μου στόχος είναι να γίνω επιχειρηματίας O Θα κάνω κάθε δυνατή προσπάθεια για να αποκτήσω δική μου εταιρεία O Είμαι αποφασισμένος / αποφασισμένη να δημιουργήσω μία εταιρεία στο μέλλον O Έχω σκεφτεί πολύ σοβαρά να ξεκινήσω μια εταιρεία O Έχω την πρόθεση να ξεκινήσω μια εταιρεία στο άμεσο μέλλον (την επόμενη 3ετία)

55 Επεξηγήσεις Τι είναι τα υποκειμενικά πρότυπα; O Υποστήριξη από O O O Γονείς Φίλους Συνεργάτες

56 Επεξηγήσεις Τι είναι τα κίνητρα για ικανοποίηση; O Να δημιουργήσω κάτι δικό μου O Να αποκτήσω εμπειρίες O Να μου δίνονται ευκαιρίες για υψηλότερο εισόδημα O Να απολαμβάνω κύρος και κοινωνική θέση

57 Επεξηγήσεις Τι είναι η αυτεπάρκεια; O Αποτελεσματικότητα (στόχοι, διαχείριση χρόνου και πόρων, οργάνωση) O Δημιουργικότητα (προσαρμογή σε αλλαγές, πίεση, συνεργασία, αισιόδοξος σε δυσκολίες) O Πάθος (ενθουσιασμός, περιέργεια) O Διαχείριση κινδύνου (υπολογισμός κινδύνου, ελλιπής πληροφόρηση)

58 Επεξηγήσεις Τι είναι η δικτύωση; O Ξέρω που να συναντώ σημαντικούς ανθρώπους O Εμπλέκω στην προσπάθειά μου ανθρώπους που κατέχουν πολύ σημαντικούς πόρους O Εξασφαλίζω την υποστήριξη ανθρώπων-κλειδιά O Έχω την ικανότητα να επηρεάζω άλλους σε σημαντικά θέματα O Δικτυώνομαι, έρχομαι σε επαφή και ανταλλάσσω πληροφορίες με άλλους

59 Επεξηγήσεις Τι είναι ο κίνδυνος απώλειας στα εμπόδια; O Ο κίνδυνος να χάσω κεφάλαιο O Η ανάληψη ρίσκου O Ο φόβος αποτυχίας

60 Επεξηγήσεις Τι είναι η αρχική στήριξη; O Για το στήσιμο της νέας εταιρείας O Για τη χρηματοδότηση της νέας εταιρείας O Για την οργάνωση της νέας εταιρείας O Για την εύρεση συνεργατών O Για την εύρεση πελατών

61 Επεξηγήσεις Τι είναι τα εμπόδια; Εσωτερικά O Ελλιπείς πόροι (σε γνώσεις, πελάτες, επιχειρείν) O Κίνδυνος απώλειας (κεφάλαια, αποτυχία) O Έλλειψη χρηματικών πόρων Εξωτερικά O Πολιτισμικά και οικονομικά (πρότυπα, εκπαίδευση, κρίση) O Ελλιπείς υποδομές (γραφειοκρατία, φορολογία, κυβ. στήριξη) O Έλλειψη χρηματοδότησης

62 Βασικό Εύρημα: Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την πρόθεση; Στους αποφοίτους εργαζόμενους (χωρίς επιχειρηματική δράση): OΤο φύλο OΤα υποκειμενικά πρότυπα (κοινωνική στήριξη) OΤα κίνητρα: ικανοποίηση OΗ αυτεπάρκεια (αποτελεσματικότητα, δημιουργικότητα, ετοιμότητα, διαχείριση κινδύνου (-)) OΗ δικτύωση OΤα εσωτερικά εμπόδια: κίνδυνος απώλειας (-)

63 Διαφέρουν σε αντιλήψεις περί O Κοινωνικής στήριξης (Ε<ΜΕ) O Αρχικής στήριξης (Ε<ΜΕ) O Δημιουργικότητας (Ε>ΜΕ) O Αισιοδοξίας (Ε>ΜΕ) O Εμποδίων O Κινδύνου απώλειας (Ε<ΜΕ) O Ελλιπούς ικανότητας (Ε<ΜΕ) O Ελλιπούς χρηματοδότησης, εσωτερικής και εξωτερικής (Ε<ΜΕ) O Ελλιπών υποδομών (Ε<ΜΕ) O Πολιτισμικών και οικονομικών εμποδίων (Ε<ΜΕ)