Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ 21 / Εισαγωγή στην αρχαία Ελληνική και Πρώιμη Βυζαντινή Λογοτεχνία

Transcript

1 Διάταξη Θεματικής Ενότητας ΕΛΠ 21 / Εισαγωγή στην αρχαία Ελληνική και Πρώιμη Βυζαντινή Λογοτεχνία Σχολή ΣΑΚΕ Σχολή Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών Πρόγραμμα Σπουδών ΕΛΠΟΛ Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό Θεματική Ενότητα ΕΛΠ 21 Εισαγωγή στην Αρχαία Ελληνική και Πρώιμη Βυζαντινή Λογοτεχνία Επίπεδο Προπτυχιακό Μεταπτυχιακό Μάστερ Διδακτορικό Γλώσσα Διδασκαλίας Τύπος Διδασκαλίας Ελληνική Εξ αποστάσεως Τύπος Θεματικής Ενότητας Υποχρεωτική Επιλογής Αριθμός Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων Αριθμός Ομαδικών Συμβουλευτικών Συναντήσεων Αριθμός Εργασιών 4 Υπολογισμός Τελικής Βαθμολογίας Αριθμός Ευρωπαϊκών Πιστωτικών Μονάδων (ECTS) 5 20 Σύνολο Φυσική Παρουσία Τηλεσυναντήσεις Εργασίες Τελικές Εξετάσεις 30 % 70 % Περιγραφή Θεματικής Ενότητας Η Θεματική Ενότητα ΕΛΠ21 καλύπτει μια εκτενέστατη περίοδο συγγραφικής δημιουργίας που αρχίζει από τον Όμηρο και καταλήγει στο τέλος της Ύστερης Αρχαιότητας (7ος αι. μ.χ.). Παρά τη χρονική απόσταση, οι διαφορές και οι διαφοροποιήσεις ανάμεσα στις γενιές των δημιουργών, τους πολιτισμούς και τις περιόδους, είναι λιγότερες από αυτό που θα περιμέναμε. Στη λογοτεχνία που γράφτηκε στα ελληνικά από τον 8ο αιώνα π.χ. έως και τον 7ο αιώνα μ.χ. οι συνέχειες είναι πολύ περισσότερες από τις ασυνέχειες, ιδίως αν πορευτούμε με βασικά κριτήρια την γλώσσα και το είδος. Με γνώμονα τη λογική αυτή της συνέχειας, η ύλη της ΕΛΠ21 κατανεμήθηκε όχι σύμφωνα με τη χρονολογική σειρά που ακολουθείται σε συναφείς γραμματολογίες αλλά, κατά το δυνατόν, σύμφωνα με την ιστορία των λογοτεχνικών ειδών. Έτσι η ύλη περιλαμβάνει: θεματικούς κύκλους που καλύπτουν διαφορετικά είδη, έπος και λυρική ποίηση, δραματική ποίηση, ιστοριογραφία, αλλά και τα νέα είδη της ελληνιστικής ( π.χ.) και αυτοκρατορικής εποχής (31 π.χ.-330 μ.χ.), μερικά από τα οποία εξακολούθησαν να αποτελούν πηγή έμπνευσης και για τους βυζαντινούς συγγραφείς. Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Θεματικής Ενότητας αποτελεί το γεγονός ότι οι φοιτητές καλούνται να μελετήσουν κατά βάση συγγραφείς και κείμενα, όχι μόνο εγχειρίδια και συγγράμματα. Η ΕΛΠ21 δίνει ΔιάταξηΘεματικήςΕνότητας_ΕΛΠ21

2 ιδιαίτερο βάρος στην ανάγνωση και λογοτεχνική ανάλυση και αποτίμηση των ίδιων των έργων. Η προσφυγή στη βιβλιογραφία είναι οπωσδήποτε απαραίτητη, κυρίως για να μας εισαγάγει στην εποχή και στον κόσμο του συγγραφέα, ο ρόλος της ωστόσο παραμένει επικουρικός, όχι πρωταγωνιστικός. Σε αντιδιαστολή με ό,τι συμβαίνει σε άλλες Θεματικές Ενότητες στόχος εδώ μιας εργασίας δεν είναι η συνθετική παρουσίασηαπάντηση σε ένα ερώτημα με τη βοήθεια πηγών και δευτερεύουσας βιβλιογραφίας αλλά η ανάδειξη της φωνής των ίδιων των δημιουργών. Η μελέτη μιας γραμματολογίας σκοπό έχει να μας γνωρίσει την εποχή και το περιβάλλον όπου έζησε ένας συγγραφέας, την εργογραφία και τη θεματολογία του, τη γλώσσα και το ύφος του, τους ήρωές του, το κοινό στο οποίο απευθύνεται. Τα ίδια ακριβώς πράγματα καλούμαστε να ανακαλύψουμε και να επιβεβαιώσουμε διαβάζοντας το όλον ή το μέρος από το έργο του. Η Διδακτέα ύλη αποτελείται από (α) ένα Διδακτικό Εγχειρίδιο και (β) τρια βιβλία «του εμπορίου». Προαπαιτούμενες Θεματικές Ενότητες ΕΛΠ 10 Εισαγωγή στη Σπουδή του Πολιτισμού ΕΛΠ 14 Αρχαία Ελληνική και Βυζαντινή Ιστορία Σύνθεση Βαθμολογίας Τρόπος Αξιολόγησης Εβδομαδιαία μελέτη (30 εβδομάδες x 12 ώρες και 2 εβδομάδες x 30 ώρες) Ασκήσεις αυτοαξιολόγησης (100 ασκήσεις x 30 λεπτά) Βαρύτητα στον τελικό βαθμό Ώρες Φόρτος εργασίας ECTS Εργασία 1 7, 5 % 30 1 Εργασία 2 7,5 % 30 1 Εργασία 3 7,5 % 30 1 Εργασία 4 7,5 % 30 1 Τελική Εξέταση 70 % - - Σύνολο 100% Κανονισμοί Βαθμολογίας και Τρόποι Αξιολόγησης Ένας/Μια φοιτητής/-τρια βαθμολογείται με 10, αν συγκεντρώσει το 100% της πιθανής βαθμολόγησης. Ένας/Μια φοιτητής/-τρια βαθμολογείται με 9, αν συγκεντρώσει το 90% της πιθανής βαθμολόγησης και ούτω καθεξής. Φοιτητής/-τρια που ολοκλήρωσε 3 εργασίες με συνολικό άθροισμα βαθμολογίας >= 20, τότε δικαιούται να μην υποβάλει την 4η εργασία και κατοχυρώνει δικαίωμα στις τελικές εξετάσεις. Βαθμός επιτυχίας (Passing rate) 67% (>=20 από 30 συνολικής βαθμολογίας εργασιών). Δικαίωμα συμμετοχής στις τελικές εξετάσεις μιας Θ.Ε. έχουν οι φοιτητές/-τριες που κατοχύρωσαν αθροιστικά τον ελάχιστο απαιτούμενο βαθμό (>=20) στις γραπτές εργασίες. 50% Τελικής εξέτασης Αν ένας/μια φοιτητής/-τρια συγκεντρώσει βαθμολογία με δεκαδικό ψηφίο, τότε αυτό στρογγυλεύεται στην πλησιέστερη μισή μονάδα. ΔιάταξηΘεματικήςΕνότητας_ΕΛΠ21

3 Κύριες δεξιότητες που θα πρέπει να αναπτυχθούν Ο/Η φοιτητής/-τρια που θα ολοκληρώσει επιτυχώς την εν λόγω Θεματική Ενότητα (ΕΛΠ 21), αναμένεται ότι θα είναι σε θέση να: να αποκτήσει μια συνολική εικόνα της λογοτεχνίας που γράφτηκε στα ελληνικά από τον 8ο αιώνα π.χ. έως και τον 7ο αιώνα μ.χ. να μελετήσει από μετάφραση επιλογές από την ελληνική λογοτεχνία της αρχαίας, ελληνιστικής και πρώιμης βυζαντινής περιόδου να εξοικειωθεί με τις μεθόδους και τα βασικά εργαλεία της κειμενοκεντρικής προσέγγισης και ανάλυσης να εξετάσει τις γραμμές συνέχειας αλλά και τις απόπειρες καινοτομιών και εξέλιξης που παρατηρήθηκαν σε γραμματειακά είδη και περιόδους συγγραφικής δημιουργίας Αναμενόμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα Ο/Η διδάσκων/-ουσα που θα διδάξει την εν λόγω Θεματική Ενότητα, αναμένεται ότι με την ολοκλήρωση της θα είναι σε θέση να: Γνώση (Knowledge) Να εξοικειωθεί με βασικές έννοιες και όρους της λογοτεχνίας. Να διαβάσει εισαγωγικά κεφάλαια της της μελέτης της αρχαίας ελληνικής και πρωιμης βυζαντινής λογοτεχνίας Να εντοπίζει τους βασικούς σταθμούς της εξέλιξης της αρχαιοελληνικής λογοτεχνίας στα διάφορα επιμέρους είδης της- και των καταβολών της και να περιγράφει τα χαρακτηριστικά της. Να περιγράφει τα βασικά χαρακτηριστικά ενός λογοτεχνικού είδους. Να προσδιορίζει τη σχέση του έργου με την εποχή του. Να κατονομάζει περιόδους, δημιουργούς και έργα της αρχαιοελληνικήςκαι πρώιμης βυζαντνής λογοτεχνίας Να κατατάσσει τα έργα διαφορετικών ποιητών/ συγγραφέων της ίδιας περιόδου διακρίνοντας ομοιότητες και διαφορές. Να επισημαίνει τις ομοιότητες και τις διαφορές στη θεματολογία και στην αισθητική στα κείμενα διαφορετικών χρονικών περιόδων. Να επιλέγει από ένα σύνολο έργων εκείνα που ανήκουν στην ίδια χρονική περίοδο ή είδος και να αιτιολογεί την επιλογή του. Κατανόηση (Comprehension) Να συγκρίνει μεταξύ τους έργα διαφορετικών δημιουργών. Να εντοπίζει ομοιότητες και διαφορές ανάμεσα στα κείμενα. Να αιτιολογεί τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα στα κείμενα Να συνδέει τη διαμόρφωση των περιόδων της αρχαιοελληνικής λογοτεχνίας με το ιστορικό πλαίσιο της κάθε μιας από αυτές. Να κατανοεί πώς η κάθε ιστορική περίοδος επηρεάζει την καλλιτεχνική δημιουργία. ΔιάταξηΘεματικήςΕνότητας_ΕΛΠ21 3

4 Να διακρίνει τον ρόλο των ιστορικών - πολιτικών κοινωνικών στη διαμόρφωση της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Να εξηγεί τα χαρακτηριστικά ενός είδους ή ενός κειμένου σε σχέση με το ιστορικό πολιτικό κοινωνικό πλαίσιο. Εφαρμογή (Application) Να εφαρμόζει τις γνώσεις του για το θεσμικό, το πολιτικό, το κοινωνικό και το εν γένει ιστορικό πλαίσιο ώστε να ερμηνεύει τα φαινόμενα και τα χαρακτηριστικά της συγγραφικής δημιουργίας. Να χρησιμοποιεί τις πρωτογενείς πηγές και τη βιβλιογραφία ως εργαλεία για την επίλυση συγκεκριμένων ερευνητικών/ερμηνευτικών προβλημάτων. Να ταξινομεί τις πληροφορίες που συλλέγει τόσο από τη μελέτη των ίδιων των έργων τέχνης όσο και από τις πηγές και τη βιβλιογραφία. Να εξετάζει συγκριτικά κείμενα ή είδη ως προς την αισθητική, τη μορφή και τη θεματολογία τους. Να ερμηνεύει και να αιτιολογεί τα χαρακτηριστικά της κάθε συγγραφικής περιόδου και να τα συνδέει με τα επιστημονικά επιτεύγματα άλλων γνωστικών αντικειμένων της ίδιας περιόδου. Να εντοπίζει και να προσεγγίζει θεωρητικά σχήματα ώστε να συνάγει συγκεκριμένα συμπεράσματα σε σχέση με τα ίδια τα κείμενα. Ανάλυση (Analysis) Να αναλύει και να περιγράφει με λεπτομέρεια τα χαρακτηριστικά των κειμένων μορφολογικά. Να διερευνά την αμοιβαία σχέση θεματολογίας, αισθητικής και εξωτερικών συνθηκών (βιογραφικά στοιχεία του καλλιτέχνη, ιστορική στιγμή). Να αξιολογεί τις ερμηνευτικές θεωρίες που αφορούν την καλλιτεχνική δημιουργία. Να συνοψίζει τις ερμηνευτικές θεωρίες που αφορούν την καλλιτεχνική δημιουργία σε σχέση με τις κυρίαρχες ιδεολογίες. Να κατηγοριοποιεί τα κείμενα ανάλογα με τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά του κάθε λογοτεχνικού είδους. Να ταξινομεί τα είδη και τους δημιουργούς σύμφωνα με τα ειδολογικά χαρακτηριστικά των κειμένων. Να συγκρίνει τις θέσεις, τις στάσεις και τις προσεγγίσεις διαφόρων σύγχρονων μελετητών και να εξάγει συμπεράσματα σχετικά με την ερμηνευτική διαδικασία. Να εξετάζει την ιδεολογική και την πολιτική λειτουργία των κειμένων στην εκάστοτε ιστορική στιγμή. Σύνθεση (Synthesis) Να συγκεντρώνει τα δεδομένα του προκειμένω να συντάξει και να δομήσει τις θέσεις του. Να δημιουργεί πρωτότυπα κείμενα βασισμένα στη μελέτη των δεδομένων των πηγών και της βιβλιογραφίας. Να διατυπώνει με ευκρίνεια και σαφήνεια τη σκέψη του τεκμηριώνοντας τις θέσεις του. Να οργανώνει το προς μελέτη υλικό του με τρόπο ώστε να προκύπτει μια ευκρινής δομή που οδηγεί σε ζητούμενα ή συμπεράσματα. Να προτείνει θέσεις και να είναι σε θέση να τις υποστηρίξει χρησιμοποιώντας τα δεδομένα του. Να συνθέτει τις γνώσεις του έτσι ώστε να γράφει επιστημονικές εργασίες που πραγματεύονται κάθε φορά συγκεκριμένα ερευνητικά και ερμηνευτικά προβλήματα. ΔιάταξηΘεματικήςΕνότητας_ΕΛΠ21 4

5 Αξιολόγηση (Evaluation) Να εντάσσει τα κείμενα στην περίοδο στην οποία δημιουργήθηκαν. Να συγκρίνει διαφορετικές κατηγορίες κειμένων και να αιτιολογεί τα συμπεράσματά του. Να αξιολογεί κριτικά την συγγραφική δημιουργία της κάθε ιστορικής περιόδου. Να αποτιμά τη σχέση ανάμεσα στην συγγραφική δημιουργία και στην περιρρέουσα ατμόσφαιρα κάθε εποχής. Να καθορίζει τη σημασία της μελέτης της λογοτεχνίας ως κοινωνικού φαινομένου και να την τεκμηριώνει. Να δοκιμάζει τις γνώσεις μέσα από την αξιολόγηση που προκύπτει από τις δομές της ΘΕ (ασκήσεις αυτό-αξιολόγησης, δραστηριότητες, εργασίες-ασκήσεις). ΔιάταξηΘεματικήςΕνότητας_ΕΛΠ21 5