ΥΠΟΘΕΜΑ: ΓΛΩΣΣΑ ΑΝΔΡΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ

Transcript

1 ΥΠΟΘΕΜΑ: ΓΛΩΣΣΑ ΑΝΔΡΙΚΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΜΑΘΗΤΕΣ: ΚΑΡΟΥΣΗ ΜΑΡΙΑ ΚΑΤΑΠΟΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΑΤΣΗ ΜΑΡΩ ΚΥΡΙΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΛΟΥΚΙΣΑ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ: ΔΕΔΕ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΣΤΑΣΙΝΟΥ ΜΑΡΙΑ ~ 1 ~

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Πρόλογος Σελ. 3 Πρόσωπο.Σελ.4 Μάτια.Σελ.9 Ψέμα Σελ.13 Στόμα..Σελ.12 Κινήσεις χεριών..σελ.21 Στάση σώματος..σελ.17 Ερωτισμός..Σελ.35 Ερμηνεία χρωμάτων..σελ.36 Παράρτημα Σελ.40 Επίλογος..Σελ.41 Βιβλιογραφία...Σελ.41 ~ 2 ~

3 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Τις τελευταίες δεκαετίες έχει δοθεί μεγάλη βαρύτητα στη μελέτη της γλώσσας του σώματος. Η αποκωδικοποίηση της και η καλύτερη χρήση της εφαρμόζεται σε διαφόρους χώρους και τομείς όπως είναι ο εργασιακός τομέας και οι ανθρώπινες σχέσεις. Η μη λεκτική επικοινωνία και η επίδραση της στις σχέσεις των ανθρώπων ερευνάται εδώ και πολλούς αιώνες. Το ερώτημα που έχει απασχολήσει τους ειδικούς οι όποιοι ασχολούνται με αυτήν, είναι κατά πόσο η γλώσσα του σώματος είναι έμφυτη ή επίκτητη. Ύστερα από μακροχρόνιες μελέτες και εφαρμογή ποικίλλων μεθόδων, οι επιστήμονες κατέληξαν στο συμπέρασμα, ότι κάποιες χειρονομίες και κινήσεις είναι έμφυτες (πιπίλισμα δακτύλου), ενώ κάποιες άλλες είναι επίκτητες μέσα από τη μάθηση και τη μίμηση, αλλά και την προσαρμογή στις συνθήκες της εκάστοτε κοινωνίας. Ειδικότερα όσον αφορά τους άνδρες, παρουσιάζουν ιδιαιτερότητες στις εκφράσεις, καθώς και στη στάση του σώματος, κατά τη διάρκεια συναναστροφής τους με άλλα άτομα. Η ουσιαστικότερη διαφορά μεταξύ του άνδρα και της γυναίκας εντοπίζεται στον τομέα του φλέρτ. Έτσι, λοιπόν, στις επόμενες σελίδες θα σας παρουσιάσουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της γλώσσας του σώματος του άνδρα. ~ 3 ~

4 Πρόσωπο Μπορεί τα μάτια να είναι ο καθρέφτης της ψυχής και από εκείνα να ξεκινάει κάθε επικοινωνία, αλλά κανένας δε μπορεί να κοιτάζει συνεχώς τα μάτια. Παρατηρώντας το πρόσωπο και τα χαρακτηριστικά βγάζουμε συμπεράσματα συμπάθειας και αντιπάθειας προς εκείνον που έχουμε απέναντί μας. Η διεργασία αυτή τις περισσότερες φορές περνά απαρατήρητη και από εμάς τους ίδιους που τη διαπράττουμε. Το πρόσωπο, χάρη στη δύναμη του βλέμματος και των ποικίλλων εκφράσεων του, θεωρείται η πιο σημαντική πηγή μη λεκτικής επικοινωνίας. Το ανθρώπινο πρόσωπο έχει απασχολήσει από παλιά πολλούς φιλοσόφους. Έχει γίνει από πολλούς μια προσπάθεια σύνδεσης των χαρακτηριστικών του προσώπου με το χαρακτήρα και τις δεξιότητες του ανθρώπου. Η πρώτη προσπάθεια έγινε από τον Έλληνα φιλόσοφο Εμπεδοκλή, ο οποίος έζησε στη Σικελία τον 5 ο αι. π.χ. Επιλογικά, το πρόσωπο είναι ένα μέρος του σώματος που δύσκολα κρύβεται. Για το λόγο αυτό οφείλουμε να προσέχουμε τα μηνύματα που στέλνουμε και τις εκφράσεις που χρησιμοποιούμε στο συνομιλητή ή ακόμη και σε ένα τυχαίο άνθρωπο που βρίσκετε απέναντί μας. Οι εκφράσεις, που παίρνει το πρόσωπο, δε διαφέρουν μεταξύ ανδρών και γυναικών. Ίσως το μοναδικό σημείο που μπορεί να παρατηρηθεί διαφορά είναι η ένταση των συναισθημάτων και ο τρόπος που φανερώνονται. Οι πιο συνήθεις μορφασμοί είναι οι εξής: Λύπη: Τα βλέφαρα κατεβαίνουν καθώς οι εσωτερικές γωνίες των φρυδιών ανεβαίνουν και σε περίπτωση βαθιάς λύπης πλησιάζουν το ένα το άλλο. Οι γωνίες των χειλιών κατεβαίνουν και μερικές φορές το κάτω χείλος μπορεί να ανέβει λίγο σαν σούφρωμα. Αν η θλίψη είναι έντονη τότε τα χείλη τρέμουν και προκαλείται το κλάμα. Οι εσωτερικές άκρες των φρυδιών μπορεί να ανασηκωθούν έτσι ώστε να σχηματίσουν ρυτίδες. Η κίνηση αυτή παρατηρείται κυρίως στους άνδρες, καθώς και το γυάλισμα των ματιών όταν είναι έτοιμοι να δακρύσουν. Τέλος η τάση να της κάλυψης του προσώπου ανάμεσα στα χέρια, είναι αποτέλεσμα έντονων συναισθημάτων λύπης και απογοήτευσης. ~ 4 ~

5 Έκπληξη: Σε περίπτωση που μας αιφνιδιάσει κάποιος ή δούμε κάτι που μας προκαλεί έκπληξη ο χαρακτηριστικός μορφασμός που κάνουμε είναι το ανασήκωμα των πάνω βλεφάρων και των φρυδιών αλλά και το πέσιμο του σαγονιού. Ταυτόχρονα ανοίγουμε διάπλατα τα μάτια μας, δημιουργώντας ρυτίδες κατά μήκος του μετώπου. Θυμός: Τόσο τα κάτω όσο και τα πάνω βλέφαρα τεντώνονται και τα φρύδια κατεβαίνουν και πλησιάζουν. Ο έντονος θυμός ανεβάζει τα πάνω βλέφαρα. Το σαγόνι κινείται προς τα μπρος και τα χείλη σφίγγονται. Η έντονη ματιά που καθηλώνει το συνομιλητή ή το άτομο που βρίσκεται απέναντί σας, δηλώνει θυμό. Οι άνδρες, όταν θυμώνουν, αγριεύουν στο πρόσωπο εντείνοντας την κατάσταση. Αυτό έχει ως απότοκο την απόκρουση μιας επικείμενης επίθεσης. Περιφρόνηση: Αυτή είναι η μόνη έκφραση που εμφανίζεται μόνο στη μια πλευρά του προσώπου. Το μισό πάνω χείλος τεντώνεται προς τα πάνω. Οι άνδρες αποκτούν αυτήν την έκφραση όταν αντικρίζουν έναν αντίζηλο τόσο στον ερωτικό όσο και στον επαγγελματικό τομέα. Αηδία: Όταν αντικρίσουμε κάτι ανεπιθύμητο ή κάτι που να μας προκαλεί μια αίσθηση αηδίας τότε τα μάτια μας στενεύουν και η μύτη κάνει ρυτίδες και το πάνω χείλος ανασηκώνεται, ενώ ταυτόχρονα το κάτω προεξέχει. ~ 5 ~

6 Φόβος: Όπως και στην έκπληξη, έτσι και στο συναίσθημα του φόβου, τα μάτια ανοίγουν διάπλατα και τα πάνω βλέφαρα ανασηκώνονται, αλλά ταυτόχρονα γίνεται και συνοφρύωση. Τα χείλη τεντώνονται οριζόντια. Επίσης μπορεί να τρέμουν, όπως και το υπόλοιπο σώμα, το οποίο επιπλέον αποχρωματίζεται. Μια χαρακτηριστική και ίσως μοναδική κίνηση, είναι η σύσφιξη των γροθιών. Αυτή παρατηρείται μόνο στους άνδρες, καθώς προσπαθούν να καλύψουν το φόβο τους και το άγχος τους. Χαρά: Το βασικό στοιχείο για να καταλάβουμε αν κάποιος είναι χαρούμενος είναι το χαμόγελο, που κυριαρχεί στο πρόσωπό του. Οι γωνίες του στόματος ανασηκώνονται σχηματίζοντας το. Καθώς τα βλέφαρα τεντώνονται, τα μάγουλα σηκώνονται και οι εξωτερικές άκρες των φρυδιών κατεβαίνουν. Όταν είμαστε πολύ χαρούμενοι, τότε το στόμα ανοίγει διάπλατα και φαίνεται η πάνω σειρά των δοντιών. Επιπροσθέτως, εντοπίζεται και το μοναδικό βλέμμα των ανδρών, όταν είναι χαρούμενοι. Τα μάτια τους γυαλίζουν και φωτίζεται το πρόσωπό τους. Γεγονός που τους κάνει πιο γοητευτικούς. Υπάρχουν και πολλές άλλες παραλλαγές εκφράσεων για τα ίδια συναισθήματα, ανάλογα με την έντασή τους και άλλους παράγοντες. Η ελαφριά έκπληξη για παράδειγμα μπορεί να επιδειχτεί μόνο με κίνηση των μυών γύρω από τα μάτια. Το συναίσθημα συνήθως οδηγεί σε μια έκφραση του προσώπου, αλλά οι μελέτες έδειξαν ότι η διαδικασία αυτή λειτουργεί και αντίστροφα: Αν προσπαθήσετε να δείξετε λυπημένοι ή θυμωμένοι, ο οργανισμός σας θα αντιδράσει ανάλογα και μπορεί ασυναίσθητα να αρχίσετε να νιώθετε όπως προσδιορίζει η έκφρασή σας. Μια προσποιητή έκφραση θυμού στο πρόσωπο κάνει την καρδιά να χτυπά πιο γρήγορα και τα αιμοφόρα αγγεία να διαστέλλονται με αποτέλεσμα το αναψοκοκκίνισμα. Μια έκφραση φόβου προκαλεί κρύωμα και ίδρωμα των χεριών, καθώς και ανατριχίλα. Μια έκφραση αηδίας μπορεί να προκαλέσει ναυτία. ~ 6 ~

7 Αυτές οι αντιδράσεις του οργανισμού είναι δυνατό να διαρκέσουν επί ένα λεπτό και πλέον, δηλαδή πολύ περισσότερο από τα δύο ή τρία δευτερόλεπτα, που συνήθως κρατούν οι εκφράσεις. Οταν οι άνθρωποι προσπαθούν να κρύψουν τα συναισθήματά τους, αυτά μπορεί να φανούν περίπου επί ένα εικοστό του δευτερολέπτου από τις ακούσιες εκφράσεις του προσώπου. Μετά απ' αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα, οι άνθρωποι καταφέρνουν να κρύψουν τις «μικροεκφράσεις» τους, όπως τις αποκαλεί ο Εκμαν. Η εξάλειψη του συναισθήματος από τη φωνή είναι ακόμη πιο δύσκολη και γι' αυτό ο Έκμαν προτείνει στην αστυνομία να κάνει τους υπόπτους να μιλούν συνεχώς. ~ 7 ~

8 Μάτια Από τη δημιουργία του ανθρώπου, καθώς και σε όλη την εξέλιξή του, παρατηρείται η έντονη επίδραση των ματιών στη συμπεριφορά του. Η οπτική επαφή ρυθμίζει τη συζήτηση και προσφέρει σημάδια κυριαρχίας. Όπως έλεγαν και οι παλιοί, τα μάτια είναι ο καθρέφτης της ψυχής μας. Όσο πιο αληθινοί είστε, τόσο πιο εύκολο θα είναι για τους άλλους να ανακαλύψουν τις σκέψεις, τα συναισθήματά σας. Υπάρχουν πολλές εκφράσεις για τα μάτια, όπως «τον κάρφωσε με τα μάτια», «μου έριξε ένα παγερό βλέμμα», «με μάτιασε», «μου χαμογέλασαν τα μάτια του», «το μάτι του γυάλισε» κ.ά. Υποσυνείδητα αυτές οι φράσεις μας υποδεικνύουν ότι αναφερόμαστε στο βλέμμα και στο μέγεθος των κορών του ανθρώπου. Εν τέλει τα μάτια είναι τα πιο ακριβή σήματα επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων, επειδή βρίσκονται σε εστιακό σημείο του σώματος. Ειδικότερα, οι άνδρες χρησιμοποιούν διάφορους τρόπους βλέμματος, προκειμένου να εκδηλώσουν ορισμένα συναισθήματα ερωτισμού ή απλά φιλικού ενδιαφέροντος, αλλά και για να καλύψουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο την υποκρισία τους. Κόρες ματιών Οι κόρες των ματιών παρουσιάζουν με έκδηλο τρόπο τη διάθεση κάθε ανθρώπου. Όταν κάποιος ενθουσιάζεται οι κόρες διαστέλλονται, ενώ με μια θυμωμένη έκφραση ή με αρνητική διάθεση συστέλλονται. Στους άνδρες, κατά τη διαστολή των κορών, εντοπίζεται το αίσθημα της έλξης, κάτι που τους μετατρέπει σε γοητευτικούς. Σύμφωνα με μελέτες από επιστήμονες, όπως ο Έκχαρτ Ες, παρατηρήθηκε πως οι κόρες των ματιών αυξάνονται, όταν οι ετεροφυλόφιλοι άνδρες κοιτάζουν ερωτικές φωτογραφίες του αντίθετου φύλου. Εν αντιθέσει με αυτό, οι κόρες συστέλλονται όταν κοιτάζουν εικόνες ερωτικού περιεχομένου του ίδιου φύλου. ~ 8 ~

9 Πλάγιο Βλέμμα Το πλάγιο βλέμμα χρησιμοποιείται από γυναίκες και άνδρες, για να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους ή την αβεβαιότητα για κάτι. Όταν συνδυάζεται από χαμόγελο ή ελαφρώς σηκωμένα φρύδια, χρησιμεύει ως κίνηση ερωτοτροπίας, μια συνήθη κίνηση που εκδηλώνεται κατά κύριο λόγο από τους άνδρες. Επιπλέον σε συνδυασμό με το χαμήλωμα των φρυδιών ή τη σύσφιξη των χειλιών, φανερώνει εχθρική στάση ή καχυποψία. Το συγκεκριμένο βλέμμα δεν εντοπίζεται εύκολα στις γυναίκες, ενώ στους άνδρες γίνεται αντιληπτό εξαιτίας της χαμηλής προστασίας των συναισθημάτων που τους διακατέχει. Ανασήκωμα των φρυδιών Το ανασήκωμα των φρυδιών παρατηρείται από τους άνδρες, όταν αντικρίζουν για πρώτη φορά ένα άτομο, που τους ενδιαφέρει. Έτσι αντιδρούν αυτόματα ανασηκώνοντας τα φρύδια για κλάσμα του δευτερολέπτου, με σκοπό την ανταλλαγή ξεκάθαρων μηνυμάτων. Γενικά το ανασήκωμα των φρυδιών στέλνει μηνύματα έκπληξης, συμπάθειας ή θαυμασμού. Επιπροσθέτως χρησιμοποιείται για να εκφράσει και το φόβο ή την απορία, κάτι που εξαρτάται ξεκάθαρα από την επικρατούσα κατάσταση. Σε κάποιες περιπτώσεις στους άνδρες προσδίδει υποταγή. Επιλογικά, λειτουργεί και ως κίνηση χαιρετισμού. Επίμονο βλέμμα Κοιτάζοντας κάποιον επίμονα, εκδηλώνεται το συναίσθημα της συμπάθειας ή και του θυμού. Πολλές φορές το άτομο που προσεγγίζεται με αυτόν τον τρόπο νιώθει πως γίνεται επίθεση στο χώρο του ή απλά δημιουργείται μια ψυχρότητα στα μάτια του, όταν όμως το επίμονο βλέμμα συνοδεύεται από ένα γλυκό χαμόγελο, τότε αισθάνεται ζεστασιά, ίσως λίγη αμηχανία. Για τους άνδρες, παρόλα αυτά, είναι δύσκολο να ελέγξουν ή μάλλον να καθορίσουν το βλέμμα που θέλουν να στείλουν, λόγω της αδεξιότητάς τους. Για το λόγο αυτό προτιμούν τις κλεφτές ματιές και όχι το επίμονο βλέμμα ή το κάρφωμα. Κλείσιμο ματιού Σε μια παρέα ανδρών κυριαρχεί το κλείσιμο του ματιού καθώς και το σπρώξιμο του αγκώνα, για υποδηλώσει ένα κοινό μυστικό. Οι άνδρες κλείνοντας το μάτι σε μια γυναίκα στέλνουν ξεκάθαρο ερωτικό μήνυμα. Με αυτόν τον τρόπο, σε συνδυασμό με ένα χαμόγελο, γίνονται ακαταμάχητοι και μπορούν να κατακτήσουν το πρόσωπο που τους ενδιαφέρει. ~ 9 ~

10 Μάτια εδώ και εκεί Το κοίταγμα σε διάφορες κατευθύνσεις, είναι ένα σημάδι για να καταλάβει κάποιος αν είναι βαρετός συνομιλητής ή αν το άτομο που έχει απέναντί του είναι ειλικρινές και όχι κρυψίνους. Όταν ο συνομιλητής κοιτάζει αδιάφορα το χώρο γύρω του, τότε εκφράζει με έμμεσο τρόπο την πλήξη του και την κούραση του από τη συζήτηση. Επιπλέον το παγωμένο ή σφιγμένο χαμόγελο, εκδηλώνει το ίδιο συναίσθημα. Οι άνδρες, σε μια συζήτηση ερωτικού περιεχομένου ή και αισθηματικού, όταν προσπαθούν να αποφύγουν κάποιες ερωτήσεις, αναζητούν εξόδους διαφυγής χρησιμοποιώντας το βλέμμα τους. Χαμήλωμα βλέμματος «Κοίταξε με στα μάτια και πες μου» λέει ο λαός από παλιά, όταν ζητάει την αλήθεια. Οι επικοινωνιολόγοι τονίζουν,πως το βλέμμα που φλερτάρει με το έδαφος, είναι βλέμμα ψεύτη. Εκτός αυτού σημαίνει και την παραίτηση κάποιου όταν αισθάνεται πως νικήθηκε και δεν έχει να σχολιάσει ή να προσθέσει κάτι άλλο. Επιπλέον, θεωρείται και ως κίνηση ερωτοτροπίας καθώς άνδρες και γυναίκες χρησιμοποιούν αυτό το βλέμμα για να καθηλώσουν κάποιον. ~ 10 ~

11 Ψέμα Στην καθημερινή ζωή η έννοια του ψέματος συνδέεται με την πρόθεση της εξαπάτησης. Ωστόσο αυτή είναι μόνο μια κατηγορία ψεμάτων. Δηλαδή, ένας άνθρωπος λέει ένα ψέμα όταν προσπαθεί να πείσει κάποιον ότι αυτό που λέει είναι αλήθεια ενώ ο ίδιος έχει αμφιβολίες προς την αλήθεια της πρότασης ή γνωρίζει όντως ότι είναι αναληθής. Μια πρόταση μπορεί να εξεταστεί ως προς την αλήθεια της και να αποδειχτεί ψευδής ή αληθής. Δεν είναι όμως απαραίτητο να αποδειχτεί κάτι ψευδές ώστε να χαρακτηριστεί ως ψέμα. Μια αληθινή πρόταση μπορεί τελικά να χαρακτηριστεί ψέμα όταν αυτός που την λέει έχει αμφιβολίες. Παράδειγμα: Όταν κάποιος λέει "Ο ουρανός είναι γαλάζιος", παρότι γνωρίζουμε τώρα ότι είναι γαλάζιος και μπορούμε να το εξηγήσουμε, όταν αυτός ο άνθρωπος αγνοεί ή έχει αμφιβολία ότι είναι γαλάζιος τότε αυτή η αντικειμενική αλήθεια τελικά μπορεί να χαρακτηριστεί ως ψέμα. Ψέματα λέγονται τόσο από τις γυναίκες, όσο και από τους άνδρες. Ωστόσο στους ψεύτες άνδρες εντοπίζονται ορισμένα ξεχωριστά χαρακτηριστικά. Οι ψεύτες κάνουν συνήθως πολλές γκριμάτσες και μορφασμούς. Χρησιμοποιούν πολύ τη γλώσσα του σώματος για να καλύψουν τα ψέματά τους και να δείξουν, ότι όσα λένε είναι αλήθεια. Ο ψεύτης δεν κοιτάει ποτέ το συνομιλητή του στα μάτια. Ρίχνει το βλέμμα του συνήθως στο πάτωμα ή στρέφει τα μάτια του σε άλλη κατεύθυνση όταν μιλάει. Συχνά τρίβει τα μάτια του δυνατά ή απλώς τα ανοιγοκλείνει πολύ γρήγορα. Επιπλέον, μια άλλη κίνηση ή μορφασμός του προσώπου ενός ψεύτη, είναι το μάζεμα των φρυδιών. Αυτό είναι το χαρακτηριστικότερο και το πιο δύσκολο φαινόμενο στην παρατήρησή του, γιατί γίνεται φευγαλέα. Παρόλα αυτά είναι η πρώτη κίνηση που διαπράττουν οι άνδρες, καθώς ψεύδονται.. Άλλη μια κίνηση ενός ψεύτη είναι η κάλυψη του στόματός του. Όταν ο συνομιλητής βάζει το χέρι του στο στόμα κάτι ύποπτο συμβαίνει, αφού ο εγκέφαλος υποδεικνύει υποσυνείδητα στο σώμα να καταπνίξει τα ψέματα που πρόκειται να ειπωθούν. Επίσης, χρησιμοποιεί έναν ψεύτικο βήχα για καλύτερη συγκάλυψη. Επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι όταν κάποιος λέει ψέματα τότε απελευθερώνονται στο αίμα κετοχολαμίνες που κάνουν το βλενογόννο της μύτης να διαστέλλεται. Αυτό ερεθίζει τη μύτη προκαλώντας φαγούρα και για αυτό το λόγο την αγγίζει. Επιπροσθέτως, παρατηρείται πως όταν κάποιος ψεύδεται τραβάει το αυτί του. Η κίνηση αυτή γίνεται ενστικτωδώς από τον ψεύτη, καθώς δεν θέλει να ακούσει αυτά που λέτε γιατί του προκαλεί άγχος και αγωνία το γεγονός ότι πρέπει να σας απαντήσει με ψέματα. Μια κίνηση που κάνουν οι ψεύτες είναι και το ξύσιμο του λαιμού ή του αυχένα τους. Αυτή είναι μία από τις πιο συνηθισμένες κινήσεις ενός ψεύτη, την οποία χρησιμοποιεί για να καλύψει την αμηχανία του την ώρα που λέει ψέματα. Η φαγούρα στο λαιμό ή στον αυχένα είναι σημάδι αβεβαιότητας προς τα λόγια του συνομιλητή. Επιλογικά, όταν κάποιος λέει ψέματα η καρδιά του χτυπάει περισσότερο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η αναπνοή να χάνει τον κανονικό της ρυθμό, καθώς η ταχυκαρδία επηρεάζει την κίνηση των πνευμόνων. ~ 11 ~

12 ΤΟ ΣΤΟΜΑ Το χαμόγελο Μια από τις εκφράσεις του προσώπου που χρησιμοποιείται σε όλους τους πολιτισμούς, τις ηλικίες και τις κοινωνικές τάξεις και μάλιστα είναι..μεταδοτική είναι το χαμόγελο. Πρόκειται για μια έμφυτη έκφραση του προσώπου που εμφανίζεται πολύ νωρίς στα βρέφη, ενώ το ίδιο συμβαίνει και για την ικανότητα αποκωδικοποίησής του. Εξάλλου, μια αντίστοιχη έκφραση υπάρχει και στα ανθρωποειδή και το ανθρώπινο χαμόγελο θεωρείται η εξέλιξή της. Οι χιμπατζήδες, για παράδειγμα, χρησιμοποιούν το χαμόγελο ως σήμα υποταγής. Δείχνει δηλαδή ότι το συγκεκριμένο ζώο δεν αποτελεί απειλή για εκείνον που έχει απέναντί του. Ως εξέλιξη στον άνθρωπο, στέλνει το ίδιο ακριβώς μήνυμα. Γι αυτό είναι πιο εύκολο να πλησιάσουμε κάποιον όταν χαμογελάμε. Επειδή παίζει τέτοιο ρόλο και η αποκωδικοποίησή του είναι έμφυτη, μια και οι άνθρωποι έτσι ξεχώριζαν κάποιον που δεν αποτελούσε απειλή. Εκτός από ένδειξη υποταγής ή καλής πρόθεσης, το χαμόγελο θεωρείται αποτύπωση της ευτυχίας και της ικανοποίησης στο πρόσωπο. Ωστόσο, μπορεί να έχει διαφορετικές ερμηνείες ανάλογα με τις παραλλαγές το, αλλά και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες εκδηλώνεται. Πολλές φορές, χαμογελάμε όταν είμαστε θυμωμένοι και προσπαθούμε να το κρύψουμε, ή δεν είναι κοινωνικά αποδεκτό να το εκδηλώσουμε. Επίσης, με το χαμόγελο δηλώνουμε επιθετικότητα, σαρκασμό ή απογοήτευση και γενικά αρνητικά συναισθήματα που δε θέλουμε να εκφράσουμε ευθέως. Υπάρχουν διάφοροι τύποι χαμόγελου, η εκδήλωση των οποίων εξαρτάται τόσο από το ίδιο το άτομο όσο και από τις συνθήκες που επικρατούν τη συγκεκριμένη στιγμή. Οι πέντε βασικοί τύποι χαμόγελου είναι: Το απλό χαμόγελο, στο οποίο τα δόντια δε φαίνονται καθόλου και συνήθως χρησιμοποιείται για να δηλώσει αυταρέσκεια. Το επάνω χαμόγελο, κατά το οποίο φαίνονται μόνο τα επάνω δόντια και παρατηρείται σε μια αλληλεπίδραση, όπου υπάρχει ταυτόχρονη οπτική επαφή. Είναι και τρόπος χαιρετισμού οικείων προσώπων. Το πλατύ χαμόγελο, στο οποίο εμφανίζονται και τα επάνω και τα κάτω δόντια, ενώ το στόμα είναι ανοιχτό και πιθανόν συνοδεύεται από γέλιο. Το χαμόγελο με τα χείλη προς τα μέσα που μοιάζει με το επάνω χαμόγελο, αλλά τα δόντια δαγκώνουν το πάνω χείλος και συμβαίνει όταν κάποιος ντρέπεται ή κάνει νάζια. ~ 12 ~

13 Το «μακρόστενο» χαμόγελο, που ουσιαστικά είναι η γκριμάτσα που κάνουμε όταν προσποιούμαστε ότι μας άρεσε ένα σχόλιο ή ότι χαιρόμαστε που βλέπουμε κάποιον. Το χαμόγελο λοιπόν κάποιες φορές μπορεί να είναι και προσποιητό. Αν όμως γνωρίζουμε πώς είναι ένα αυθόρμητο χαμόγελο, τότε εύκολα καταλαβαίνουμε τη διαφορά. Ένα ειλικρινές χαμόγελο είναι συμμετρικό και οι δύο γωνίες του στόματος είναι εξίσου ανασηκωμένες. Επηρεάζει το υπόλοιπο πρόσωπο, χωρίς όμως υπερβολές. Δημιουργεί στην εξωτερική γωνία των ματιών ρυτίδες που ονομάζονται «το πόδι της χήνας», σακούλες κάτω από τα μάτια, ενώ τα φρύδια χαμηλώνουν. Είναι κάποιας έντασης, δημιουργείται και σβήνει σταδιακά, ενώ διαρκεί για χρονικό διάστημα ανάλογο με την ένταση. Αντίθετα, ένα ψεύτικο χαμόγελο δεν είναι συμμετρικό, και συνήθως η μια γωνία του στόματος είναι περισσότερο ανασηκωμένη. Δεν επηρεάζει το υπόλοιπο πρόσωπο, όχι τουλάχιστον στο βαθμό που συμβαίνει με ένα ειλικρινές χαμόγελο. Επίσης, είτε διαρκεί πάρα πολύ είτε παγώνει πάνω στο πρόσωπο, ενώ συνήθως εμφανίζεται πολύ γρήγορα ή με πολύ αργό ρυθμό και κόβεται πολύ απότομα. Συνήθως συνδέουμε και το χαμόγελο με το ψέμα. Δηλαδή πιστεύουμε ότι κάποιος λέει ψέματα, θα γελάσει περισσότερο από το κανονικό, είτε λόγω νευρικότητας είτε για να καλύψει την ενοχή του. Στην πραγματικότητα, κάτι τέτοιο δεν ισχύει, αφού όσοι προσπαθούν να εξαπατήσουν γνωρίζουν κι εκείνοι την παραπάνω σύνδεση και τελικά χαμογελούν λιγότερο από το κανονικό. Ένα ειλικρινές και ανοιχτό χαμόγελο μας βγάζει πάντα ασπροπρόσωπους, αφού κάνει τους ανθρώπους να μας συμπαθούν και να μας πλησιάζουν πιο εύκολα. Εξάλλου, είναι όντως μεταδοτικό, αφού όταν κάποιος χαμογελά, προκαλείται η αντίστοιχη αντίδραση στους γύρω μας μέσα από διαδικασία της μίμησης και συγκεκριμένων νευρολογικών μηχανισμών. Μάλιστα δεν μπορούν να ελέγξουν τους μυς του προσώπου τους. Το χαμόγελο, επίσης, επηρεάζει και τα δικά μας συναισθήματα, όπως και τη φυσιολογία μας. Γι αυτό πολλές φορές, όταν πιέζουμε τον εαυτό μας να χαμογελάσει, αισθανόμαστε καλύτερα, ενώ αν κάποιος άγνωστος κάνει το ίδιο σε μας, νιώθουμε να μας ανεβάζει. Είναι και ένας τρόπος να δημιουργείται οικειότητα ανάμεσα στους ανθρώπους και δένονται περισσότερο συναισθηματικά. Άλλωστε, εκείνοι που χαμογελούν περισσότερο και ειλικρινά είναι άτομα με ευχάριστες και ζεστές προσωπικότητες, γεμάτα κατανόηση, οπότε θέλουμε να τα έχουμε δίπλα μας. Ένα χαμόγελο μπορεί να μας ενθαρρύνει να συνεχίσουμε να μιλάμε για τον εαυτό μας, ενώ η επιβράβευση και η αποδοχή μπορεί κάλλιστα να ζωγραφιστεί σ ένα ανοιχτό και χαμογελαστό στόμα. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ~ 13 ~

14 του παιδιού που κοιτάζει τους γονείς του στο πρόσωπο μόλις επιτύχει κάτι. Αυτό που ψάχνει δεν είναι ένα «μπράβο», αλλά ένα πλατύ χαμόγελο στα χείλη τους. Το γέλιο Το γέλιο ξεκινάει από ένα πλατύ χαμόγελο και καταλήγει σε συσπάσεις όλων σχεδόν των μυών του σώματος και κυρίως της κοιλιακής χώρας. Το χιούμορ και το γέλιο βοηθούν πολύ στο να αντεπεξέλθει κάποιος σε μια στρεσογόνο κατάσταση. Αποτελεί ισχυρό όπλο ενάντια στην κατάθλιψη και την απογοήτευση. Βοηθάει να βλέπουμε τα πράγματα από τη θετική τους πλευρά, να γεμίζουμε ενέργεια και να αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες με καλύτερο τρόπο. Πολλές φορές παρουσιάζονται μικροπροβλήματα τα οποία, ενώ δεν μπορούν από τη φύση τους να μας ρίξουν ψυχολογικά, η επίμονη ενασχόλησή μας μαζί τους μπορεί να μας χαλάσει τη διάθεση. Αν όμως τα αντιμετωπίσουμε με χιούμορ, μπορούμε να τα ξεπεράσουμε και να τα λύσουμε γρηγορότερα και να συνειδητοποιήσουμε ότι πρόκειται για απλές φυσιολογικές καταστάσεις που και αντιμετωπίζονται και ξεπερνιούνται. Το γέλιο είναι ένας μηχανισμός του ανοσοποιητικού μας συστήματος για την εξάλειψη του πόνου. Όταν γελάμε, ο οργανισμός μας παράγει κάποιες ορμόνες, που πολλές φορές η επίδρασή τους είναι πολύ πιο δυνατή και από τη μορφίνη: πρόκειται για τις ενδορφίνες, οι οποίες διανέμονται στο νευρικό μας σύστημα. Αυτές οι ουσίες όχι μόνο ενισχύουν την άμυνα του οργανισμού, αλλά επίσης βελτιώνουν την ψυχολογική και σωματική ευεξία, καταπολεμούν το στρες και εξαλείφουν τον πόνο, λειτουργώντας πολλές φορές ως φυσικές διεγερτικές, αγχολυτικές και αναλγητικές ουσίες. Γι αυτό, ακόμα κι αν δε βλέπουμε τίποτε αστείο σε μια κατάσταση, όταν είμαστε στενοχωρημένοι ή αγχωμένοι, το καλύτερο φάρμακο είναι να γελάσουμε, έστω και προσποιητά στην αρχή. Θα δούμε ότι η διάθεσή μας θα βελτιωθεί αμέσως. Κι αν μας φαίνεται δύσκολο να το ξεκινήσουμε μόνοι μας, μια καλή κωμωδία ή ένα επιτυχημένο ανέκδοτο θα μας βοηθήσουν.. Όταν νιώθουμε εμείς καλά, ελκύουμε και περισσότερους ανθρώπους γύρω μας. Γινόμαστε πιο αγαπητοί και συμπαθείς, ενώ έχουμε περισσότερη τύχη στον έρωτα. Ιδιαίτερα οι γυναίκες εκτιμούν πολύ τους άντρες με χιούμορ. Άλλωστε, μέσα από το γέλιο, τα αστεία και τα ανέκδοτα μπορεί κανείς να θίξει σεξουαλικά θέματα που διαφορετικά θα παρέμεναν ταμπού. Επιπλέον, με το γέλιο ενισχύουμε και την αξιοπιστία μας και γινόμαστε λιγότερο απειλητικοί και περισσότερο πειστικοί σε όσα λέμε. Όλοι θέλουμε αλλά και έχουμε ανάγκη ~ 14 ~

15 δίπλα μας ανθρώπους χαμογελαστούς και αισιόδοξους, γιατί ξέρουμε ότι θα μας δώσουν κάτι από τη θετική τους διάθεση και θα μας κάνουν να γελάμε, κάτι που..βοηθά τόσο πολύ τον οργανισμό μας. Ακόμα και το γέλιο μπορεί να έχει διαφορετικές ερμηνείες, ανάλογα με το πόσο αυθόρμητο και ειλικρινές είναι. Κάποιος μπορεί να γελάσει για να ειρωνευτεί, να σαρκάσει, να πειράξει, επειδή είναι θυμωμένος, από χαιρεκακία ή για να κολακεύσει, χωρίς να το εννοεί. Το γέλιο δίνει επίσης πολλές πληροφορίες για το χαρακτήρα μας. Κάποιος που έχει χιούμορ και γελάει με την..καρδιά του δείχνει ένα χαρακτήρα ανοιχτό, κοινωνικό, αξιόπιστο και ζεστό. Αντίθετα, όταν το γέλιο είναι καταπιεσμένο και πνιχτό, πιθανόν να πρόκειται για άτομο περισσότερο εσωστρεφές, ντροπαλό, με δυσκολία στην έκφραση συναισθημάτων ή πολύ..καθωσπρέπει, ενώ αντιμετωπίζεται με περισσότερη καχυποψία από τους άλλους. Η υπερβολή στο γέλιο, βέβαια, μπορεί να χαρακτηριστεί ανωριμότητα, αφέλεια και έλλειψη σοβαρότητας. Ωστόσο, ακόμα κι αν κάποιοι το βλέπουν έτσι, σίγουρα όσοι ξέρουν να γελούν με την καρδιά τους είναι περισσότερο ευτυχισμένοι και αισιόδοξοι. Κατσούφιασμα Το αντίθετο του ανασηκώματος των γωνιών του στόματος για να δείξει ευτυχία είναι να στραβώνει και τις δυο γωνίες προς τα κάτω. Αυτό το κάνουν άτομα που νιώθουν δυστυχισμένα, μελαγχολικά, καταπιεσμένα, θυμωμένα ή σφιγμένα. Δυστυχώς, αν ένα άτομο διατηρεί αυτά τα αρνητικά συναισθήματα σε μεγάλο μέρος της ζωής του, οι γωνίες του στόματος του θα παγώσουν σε αυτή τη μόνιμη θέση προς τα κάτω. Μετά από κάποια ηλικία, αυτό μπορεί να δώσει σε ένα άτομο μια εμφάνιση παρόμοια με εκείνη ενός μπουλντόγκ. Τα άτομα τα οποία έχουν τέτοια έκφραση, τα κρατάμε σε μεγαλύτερη απόσταση, τα κοιτάζουμε λιγότερο στα μάτια και τα αποφεύγουμε όταν έρχονται προς το μέρος μας. Αν ανακαλύψετε ότι μια τέτοια έκφραση έχει παρεισφρήσει στην καθημερινότητά σας, αρχίστε να εξασκείστε στα χαμόγελα, πράγμα που όχι μόνο θα σας βοηθήσει να μη μοιάζετε με αγριεμένο σκύλο αργότερα στη ζωή σας, αλλά και θα σας κάνει να νιώσετε θετικά. Επίσης, θα σας βοηθήσει να μην τρομάζετε τα άτομα γύρω σας και να μην σας θεωρούν ένα κακότροπο παλιογεροντάκι. ~ 15 ~

16 Ο τόνος της φωνής Σημασία δεν έχει τι λες, αλλά πώς το λες..είναι μια φράση που όλοι έχουμε πει κατά καιρούς και είναι πέρα για πέρα αληθινή. Ο τόνος και το ύψος της φωνής, αλλά και οι παύσεις, αποκαλύπτουν στοιχεία για τον συνομιλητή μας και τη διάθεσή του. Συχνά οι μελαγχολικοί άνθρωποι μιλούν αργά και χαμηλόφωνα, αλλά το ίδιο μπορεί να κάνει και κάποιος που θέλει να συγκαλύψει την οργή του. Από την άλλη, ο γρήγορος και δυναμικός τρόπος ομιλίας φανερώνει αυτοπεποίθηση και σιγουριά. Δεν αποκλείεται, όμως, κάποιος να μιλά έτσι μόνο για να δημιουργήσει τις εντυπώσεις που επιθυμεί. ~ 16 ~

17 ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΧΕΡΙΩΝ Όσοι έχουμε παίξει παντομίμα έχουμε παρατηρήσει πόσες λέξεις, ακόμα και προτάσεις, μπορούμε να περιγράψουμε δίχως να μιλήσουμε, χρησιμοποιώντας μόνο τα χέρια μας. Αλλά και στην καθημερινότητά μας χρησιμοποιούμε πολύ συχνά διάφορες χειρονομίες. Από τη χειραψία μέχρι το σταύρωμα των χεριών στο στήθος και από το αγκάλιασμα μέχρι το κρύψιμο του προσώπου μας ανάμεσα στις παλάμες, τα χέρια από τους ώμους ως τα ακροδάχτυλα κινούνται συνεχώς, εκφράζοντας λέξεις συναισθήματα και νοήματα. Ένα ανθρώπινο χέρι διαθέτει 27 μικρά οστά, συμπεριλαμβανομένων οκτώ μικρών οστών σε σχήμα βότσαλου στον καρπό, όλα συνδεδεμένα με ένα δίκτυο συνδέσμων και δεκάδες μικροσκοπικούς μυς που κινούν τις αρθρώσεις. Η ~ 17 ~

18 περιοχή του εγκεφάλου που ελέγχει τις κινήσεις των χεριών είναι μεγαλύτερη από κάθε άλλη περιοχή που ελέγχει άλλα μέρη του σώματος, ενώ οι νευρικές συνδέσεις μεταξύ χεριών και εγκεφάλου είναι περισσότερες από εκείνες οποιουδήποτε άλλου οργάνου. Επομένως, τα χέρια μπορούν να μας δώσουν πολλές πληροφορίες για τη συναισθηματική μας κατάσταση. Από την άλλη, ο έλεγχος των χεριών ξεκινά κατά τον όγδοο μήνα της ζωής του παιδιού και μόνο κατά το δεύτερο έτος μπορεί το παιδί να χρησιμοποιεί επαρκώς τα χέρια του, γεγονός που δείχνει την πολυπλοκότητα του συγκεκριμένου συστήματος, αλλά και το εύρος των κινήσεων που μπορούν να πραγματοποιηθούν. Βέβαια, δεν είναι μόνο οι κινήσεις των χεριών που μας δίνουν αυτές τις πληροφορίες αλλά και τα ίδια τα χέρια. Ανάλογα με το αν είναι περιποιημένα ή όχι, αν στην υφή τους είναι μαλακά ή τραχιά, αν τα νύχια είναι φαγωμένα ή με μανικιούρ, μπορούμε να καταλήξουμε σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα για την προσωπικότητα, την απασχόληση, αλλά και τον τρόπο ζωής του καθενός. ~ 18 ~

19 Ο ρόλος της χειρονομίας και των κινήσεων των χεριών Αν παρατηρήσουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας, θα ανακαλύψουμε σε ποιες περιπτώσεις χρησιμοποιούμε χειρονομίες. Σίγουρα θα διαπιστώσουμε ότι κάνουμε πολλές κινήσεις με τα χέρια όταν μιλάμε. Αλλά και όταν κάποιος, δεν μπορεί να μας ακούσει ή δεν υπάρχει δυνατότητα να μα μιλήσουμε, πάλι οι χειρονομίες σώζουν την κατάσταση. Ακόμα και όταν είμαστε ακροατές σε μια συζήτηση, τα χέρια μας κινούνται και στέλνουν μηνύματα τόσο για όσα σκεπτόμαστε όσο και για όσα αισθανόμαστε. Ο ρόλος που παίζουν οι χειρονομίες στη ζωή μας είναι πολύ σημαντικές αφού: 1) όπως πολύ χαρακτηριστικά μπορούμε να διαπιστώσουμε παίζοντας παντομίμα, αντικαθιστούν συχνά τις λέξεις. Όταν βρισκόμαστε σε μέρη με θόρυβο ή σε χώρους όπου απαγορεύεται να μιλάμε, μπορούμε κάλλιστα να επικοινωνούμε μόνο με χειρονομίες. Άλλωστε, πολλές φορές όταν δε βρίσκουμε κάποιες λέξεις για να εκφραστούμε ή όταν δε γνωρίζουμε τη γλώσσα του συνομιλητή μας, χρησιμοποιούμε τα χέρια μας για να περιγράψουμε όσα θέλουμε να πούμε. Είναι επόμενο λοιπόν να υποθέσει κάποιος ότι οι άνθρωποι που δεν έχουν ιδιαίτερη ευφράδεια χρησιμοποιούν περισσότερες χειρονομίες. Εντούτοις, έρευνες έχουν δείξει πως όχι μόνο γίνεται ακριβώς το αντίθετο, αλλά αν περιοριστεί η κινητικότητα ενός ατόμου θα επηρεαστεί και η λεκτική του ικανότητα. Εξάλλου, όσο πιο αφηρημένη είναι η έννοια που θέλουμε να περιγράψουμε τόσο πιο δύσκολο είναι να αποτυπωθεί σε μια χειρονομία. Και, φυσικά, έννοιες με τις οποίες ο περισσότερος κόσμος είναι εξοικειωμένος γίνονται ευκολότερα κατανοητές όταν εκφράζονται με χειρονομίες. Επίσης, οι χειρονομίες μπορεί να αλλάξουν μορφή ανάλογα με το μέρος όπου βρισκόμαστε. Σε εξωτερικούς χώρους χρησιμοποιούμε πιο έντονες χειρονομίες, ιδιαίτερα όταν υπάρχει μεγάλη απόσταση ανάμεσα σε μας και το άτομο με το οποίο επικοινωνούμε. Αντίθετα, σε κλειστούς χώρους, οι κινήσεις είναι περισσότερο ελεγχόμενες και περιορισμένες σε έκταση. 2) ακόμα και αν έχουμε την ικανότητα ή τη δυνατότητα να εκφραστούμε λεκτικά, οι χειρονομίες βοηθούν στην καλύτερη έκφραση σκέψεων και συναισθημάτων. Μπορούμε μέσα από αυτές να δώσουμε έμφαση σε κάποια σημεία του λόγου μας, να τραβήξουμε την προσοχή των ακροατών μας, να αποσαφηνίσουμε τα λεγόμενά μας ή να εκδηλώσουμε ξεκάθαρα τις προθέσεις μας. 3) Ρυθμίζουν τη ροή του λόγου μας σε μια συζήτηση. Μέσα από τη χρήση τους ο ομιλητής μπορεί να ενθαρρύνει τον ακροατή του να μιλήσει ή, αντίθετα, να αποτρέψει την πιθανή πρόθεσή του να τον διακόψει. Με τις χειρονομίες βελτιώνεται η επικοινωνία και ο ακροατής μπορεί να αφομοιώνει πιο εύκολα αυτά που ακούει. Επίσης, μέσα από τις χειρονομίες του ακροατή, ο ομιλητής μπορεί να διαπιστώσει πόσο ο άλλος ενδιαφέρεται ή/και συμφωνεί με τα λεγόμενά του και ανάλογα να προσαρμόσει την ομιλία ή και να δώσει το λόγο στον ακροατή για ναεκφράσει τη άποψή του. 4) φανερώνουν τη συναισθηματική μας κατάσταση τη συγκεκριμένη στιγμή. Για παράδειγμα, όταν κάποιος σηκώνει το χέρι του σε γροθιά και το ~ 19 ~

20 χτυπάει πάνω στο τραπέζι, δείχνει ότι είναι θυμωμένος και νιώθει επιθετικά απέναντι στο συνομιλητή του. Ιδιαίτερα η θέση που παίρνουν τα χέρια δίνουν πολλά στοιχεία για το πώς αισθάνεται κάποιος. Τα χέρια, ας πούμε, παλάμες ανοιχτές και μακριά από το σώμα δηλώνουν θετικά συναισθήματα, ενώ όταν είναι σταυρωμένα στο στήθος ή κολλημένα στο σώμα φανερώνουν αρνητικά. Ακόμα κι αν πολλές φορές νιώθουμε ότι ελέγχουμε το πρόσωπό μας και το σώμα μας, προκειμένου να μη φανερώσουμε κάποια συναισθήματα μέσα από τα άκρα μας, η ένταση θα φανεί. Οι χειρονομίες ελέγχονται δυσκολότερα απ ότι οι εκφράσεις του προσώπου και μέσα από αυτές να ανακαλύψει τα πραγματικά συναισθήματα του άλλου ή κατά πόσο ψεύδεται. 5) Χρησιμοποιούνται για την εκτόνωση εσωτερικών εντάσεων. Λέγονται «χειρονομίες μετάθεσης» και αφορούν κινήσεις που κατευθύνονται προς τι ίδιο το άτομο που τις κάνει και δε σχετίζονται με το λόγο. Πρόκειται συνήθως για νευρικές κινήσεις που γίνονται από αμηχανία ή από άγχος ή στην προσπάθειά μας να κρύψουμε κάτι, ενώ είναι επαναλαμβανόμενες και στερεότυπες. Τέτοια παραδείγματα έχουμε όταν κάποιος τρώει τα νύχια του, ξύνει το κεφάλι του ή στρίβει νευρικά το δαχτυλίδι του. 6) μερικές από αυτές είναι οικουμενικές, μπορούμε δηλαδή να τις συναντήσουμεσε όλους τους πολιτισμούς ανά τον κόσμο. Έτσι, είναι δυνατή η συνεννόηση με άτομα που δε μιλούν την ίδια γλώσσα με μας. Αυτή η οικουμενικότητα δείχνει ότι ορισμένες χειρονομίες, όπως και αποκωδικοποίησή τους, είναι έμφυτες. Βέβαια, χρειάζεται προσοχή, μια και υπάρχουν πολλές παρεξηγήσεις. Διαφορές στη χρήση των χειρονομιών υπάρχουν άλλωστε και μέσα στον ίδιο τον πολιτισμό, όπως είναι οι έφηβοι ή οι επαγγελματίες από ένα συγκεκριμένο χώρο, ομάδες δηλαδή που μιλούν με ένα ξεχωριστό κώδικα. Απ όσα προαναφέρθηκαν, γίνεται φανερό πόσο σπουδαίος είναι ο ρόλος των χειρονομιών στην καθημερινότητά μας και στην επικοινωνία μας με τους άλλους. Χειρονομούμε διαρκώς. Αξιοσημείωτο είναι ότι ακόμα και όταν μιλάμε στο τηλέφωνο, χρησιμοποιούμε τα χέρια μας ως ενισχυτικά του λόγου μας, παρά το γεγονός ότι δε μας βλέπει ο συνομιλητή μας. Αυτό δείχνει και πόσο αλληλένδετος είναι ο προφορικός λόγος με τις χειρονομίες. ~ 20 ~

21 Τάσεις εξουσίας Εκτός από ειλικρίνεια,αφοσίωση και υποταγή,η παλάμη μπορεί να εκφράσει κι άλλα συναισθήματα, και μάλιστα λιγότερα θετικά. Καθώς μιλάμε, χρησιμοποιούμε πάρα πολύ το μέρος αυτό του χεριού για να εκφραστούμε. Όταν θέλουμε λοιπόν να δώσουμε διαταγές ή να ζητήσουμε από κάποιον να κάνει κάτι, το εκδηλώνουμε με τρεις βασικές κινήσεις της παλάμης : Το χέρι με την παλάμη προς τα πάνω Μοιάζει με την κίνηση του επαίτη που παρακάλια βοήθεια.πρόκειται δηλαδή για μια μη απειλητική χειρονομία που δείχνει ότι είμαστε ακίνδυνοι. Επομένως, αν ζητήσουμε από το συνομιλητή μας με μια τέτοια κίνηση να κάνει κάτι, τον φέρνει στο φιλότιμο ή στην καλή θέληση, αφού δε νιώθει να πιέζεται. Επίσης, είναι ένας τρόπος για να ζητήσουμε τη συναίνεση ή τη συμπαράστασητου, ενώ μπορούμε για να δείξουμε ότι είμαστε έτοιμοι να τον ακούσουμε. Το χέρι με την παλάμη προς τα κάτω Αντίθετα με την προηγούμενη χειρονομία, σ αυτή την περίπτωση άμεση εξουσία και γινόμαστε πιο επιτακτικοί. Η κίνηση αυτή θυμίζει έντονα και το ναζιστικό χαιρετισμό, που υπήρξε η απόλυτη χειρονομία εξουσίας και τυραννίας. Το χέρι κλειστό σε γροθιά με προτεταμένο το δείκτη Αυτή η κίνηση είναι αρκετά απειλητική, σαν να χτυπάει κάποιος συμβολικά με ένα ραβδί το συνομιλητή του, και αρκετά εκνευριστική, αφού θυμίζει τις νουθεσίες ή τις απειλές αυστηρών γονέων που απαιτούν υποταγή από το παιδί τους, ειδικά όταν ο ομιλητής τη χρησιμοποιεί, κουνώντας το δάχτυλο ρυθμικά με τον τόνο της φωνής του. ~ 21 ~

22 Καμπαναριό Αυτή η χειρονομία ίσως είναι η μόνη που δε συνοδεύεται ή δε χρειάζεται να συνοδεύεται από άλλες κινήσεις του σώματος και μπορούμε να την αποκωδικοποιήσουμε με τον ίδιο τρόπο, ανεξάρτητα στο οποίο εμφανίζεται. Εκδηλώνεται αν ενώσουμε τα ακροδάχτυλα των δύο χεριών μεταξύ τους με τα δάχτυλα ανοιχτά, έτσι ώστε να θυμίζει καμπαναριό εκκλησίας. Πρόκειται για μια χειρονομία που φανερώνει αυτοπεποίθηση, κύρος και υπερηφάνεια. Συχνά μπορεί να φανεί εγωιστική ή αυτάρεσκη και δεν ενδείκνυται όταν προσπαθούμε να πείσουμε κάποιον για τα λεγόμενά μας. Πάντως, δίνει το μήνυμα ότι εκείνος που την κάνει νιώθει σίγουρος για τον εαυτό του και γι αυτά που λέει, ενώ όσο ανώτερος είναι κάποιος στην ιεραρχία τόσο περισσότερο τη χρησιμοποιεί. Τα χέρια βρίσκονται συνήθως στο ύψος του στήθους ή ακόμα και στο επίπεδο των ματιών.μπορεί επίσης και να μην ενώσει τα δάχτυλα, αλλά αντίθετα να βάλει τη γροθιά του μέσα στην άλλη παλάμη και να σχηματίσει «καμπαναριό» με τους βραχίονες. Επειδή ακριβώς στέλνει μηνύματα υπεροχής και αυτοπεποίθησης, οι γνώστες τη χρησιμοποιούν έτσι για να φανεί ότι είναι σίγουροι γι αυτά που λένε. Γροθιά Οι χειρονομίες που κάνουμε με τα χέρια μας σε γροθιά, αντίθετα από την ανοιχτή παλάμη, είναι επιθετικές και αρνητικές, τουλάχιστον για το συνομιλητή μας. Μπορεί να νιώσουμε αποφασιστικότητα και αφοσίωση στις πεποιθήσεις μας, αλλά με τη σφικτή γροθιά εκφράζουμε θυμό και επιθετικότητα. Η σφιγμένη γροθιά χρησιμοποιείται, εξάλλου, από πρωτόγονες φυλές ως χειρονομία πρόκλησης, ενώ την έχουμε υψωμένη ως σύμβολο στον αγώνα των Μαύρων Πανθήρων για την κατάκτηση δικαιωμάτων που είχε στερηθεί η μαύρη φυλή. Όταν λοιπόν σφίγγουμε το χέρι μας σε γροθιά, εκφράζουμε θυμό, ενόχληση και επιθετικότητα, αλλά και αποφασιστικότητα, φρόνηση και πεποίθηση. Αν μάλιστα σηκώσουμε το χέρι μας, γινόμαστε περισσότερο απειλητικοί, σαν να ~ 22 ~

23 θέλουμε να χτυπήσουμε το συνομιλητή μας. Κάποιες φορές, βέβαια, η γροθιά σηματοδοτεί την πίεση που μπορεί να αισθανόμαστε, την οποία μπορεί να εκτονώσουμε χτυπώντας την πάνω στο τραπέζι, ή σε πιο ακραίες περιπτώσεις άνω στο συνομιλητή μας, σε μια προσπάθεια να βρούμε το δίκιο μας ή να περάσει το δικό μας. Η ένταση που εμπεριέχει το σφίξιμο του χεριού σε γροθιά περνάει και στους άλλους γύρω μας, ακόμα κι αν προσπαθούμε να το κρύψουμε από το οπτικό μας πεδίο. Μάλιστα, πολλές φορές η ένταση είναι μεταδοτική και, χωρίς να το καταλάβουν, έχουν και οι άλλοι ακριβώς τη ίδια αντίδραση. Σφικτά δεμένα χέρια Πρόκειται για μια άλλη χειρονομία που μαρτυρά υπερένταση και εσωτερικές συγκρούσεις. Αν πλέξουμε τα δάχτυλά μας και τα κρατήσουμε σφιχτά μεταξύ τους, δείχνουμε ότι έχουμε απογοητευθεί, είμαστε καχύποπτοι για όσα ακούμε και έχουμε αρκετό άγχος. Ακόμα περισσότερο όταν τρίβουμε τους αντίχειρες μεταξύ τους ή φέρνουμε τα χέρια μπροστά στο πρόσωπο και τραβάμε τις παρωνυχίδες ή δαγκώνουμε τα χέρια μας. Μια παραλλαγή είναι το σφίξιμο των χεριών με τη μια παλάμη να αγκαλιάζει την άλλη, ενώ παίζει και το ύψος στο οποίο κρατάμε τα χέρια μας. Μπορεί να τα φέρουμε μπροστά στο πρόσωπό μας, πάνω στο τραπέζι όταν καθόμαστε ή μπροστά στο καβάλο μας, όταν είμαστε όρθιοι. Όσο ΠΙΟ ψηλά κρατάμε τα χέρια τόσο μεγαλύτερη είναι και η απογοήτευσή μας και τόσο πιο δύσκολο είναι για τους άλλους να μας πλησιάσουν. ~ 23 ~

24 Το τρίψιμο των χεριών Ένας μόλις πληροφορήθηκε ότι πέτυχε υποτροφία για να κάνει ένα μεταπτυχιακό στο εξωτερικό. Το ήθελε πολύ και τώρα περιμένει με μεγάλη χαρά να έρθει η ώρα που θα φύγει. Τρέχει λοιπόν στους φίλους του και τους λέει: «Πήρα την υποτροφία. Φεύγω στο εξωτερικό!» ενώ ταυτόχρονα τρίβει τα χέρια του μεταξύ τους. Μ αυτή την κίνηση στέλνει στους φίλους του το μήνυμα ότι είναι χαρούμενος και ότι είναι ανυπομονεί να ταξιδέψει. Μάλιστα, περιμένει και από εκείνους να χαρούν και να τον επιβραβεύσουν. Το τρίψιμο λοιπόν των χεριών δηλώνει προσμονή και προσδοκία. Ωστόσο, αν κάποιος πωλητής κάνει αυτή τη χειρονομία με αργές κινήσεις, η προσμονή μάλλον σχετίζεται με δικό του όφελος, οπότε χρειάζεται προσοχή. Αν τρίψει τα χέρια του με γρήγορες κινήσεις, το πιο πιθανό είναι η προσφορά να είναι προς δικό μας όφελος. Βέβαια, υπάρχει και η περίπτωση να τρίβει τα χέρια του επειδή κρυώνει, αλλά αυτή η χειρονομία συνοδεύεται και με μια προσπάθεια να τα ζεστάνει με το χνότο του. ~ 24 ~

25 Η Δύναμη της Παλάμης Κάποια από τα λιγότερα αντιληπτά αλλά και πλέον ισχυρά σήματα του σώματος δίνονται από την ανθρώπινη παλάμη όταν κάποιος τη χρησιμοποιεί για να κατευθύνει ή να διατάξει, αλλά και κατά τη χειραψία. Όταν χρησιμοποιείται με έναν ορισμένο τρόπο, η Δύναμη της Παλάμης εμποτίζει τον χρήστη της με την ισχύ της σιωπηλής αυθεντίας. Υπάρχουν τρεις βασικές χειρονομίες επιβολής με την παλάμη: η θέση της Παλάμης προς τα Πάνω, η θέση της Παλάμης προς τα Κάτω, και η θέσης της Παλάμης και του Προτεταμένου Δείκτη. Οι διαφορές των τριών θέσεων εμφανίζονται στο παρακάτω παράδειγμα: ας πούμε πως ζητάτε από κάποιον να σηκώσει κάτι και να το μεταφέρει σε ένα άλλο σημείο. Θ α υποθέσουμε πως χρησιμοποιείται τον ίδιο τόνο φωνής, τις ίδιες λέξεις και την ίδια έκφραση προσώπου σε κάθε παράδειγμα, και απλώς αλλάζετε τη θέση της παλάμης σας. Η παλάμη που βλέπει προς τα πάνω είναι μια παθητική, μη απειλητική χειρονομία, η οποία θυμίζει την ικεσία ενός ζητιάνου στο δρόμο, και παλιότερα έδειχνε πως το άτομο δεν κρατούσε όπλο. Το άτομο από το οποίο θα ζητούσατε να μετακινήσει το αντικείμενο δεν θα ένιωθε και θα ήταν απίθανο να αισθανθεί απειλή από τη χειρονομία σας. Αν θέλετε κάποιος να σας μιλήσει, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την Παλάμη προς τα Πάνω ως μια χειρονομία «παράδοσης», ώστε να του δείξετε πως περιμένετε να αρχίσει να μιλά και εσείς να είστε έτοιμοι να τον ακούσετε. Η χειρονομία της Παλάμης προς τα Πάνω έχει αρκετέ παραλλαγές στη διάρκεια των αιώνων, όπως η Παλάμη σηκωμένη στον Αέρα, η Παλάμη Πάνω στην καρδιά και άλλες. Όταν η παλάμη είναι στραμμένη ώστε να βλέπει προς τα κάτω, εκπέμπετε άμεση εξουσία. Το άλλο άτομο θα αισθανθεί πως του δίνετε διαταγή να μετακινήσει το αντικείμενο και θα αρχίσει να νιώθει ανταγωνιστικά απέναντί σας, ανάλογα με τη σχέση που έχετε μαζί του ή τη θέση που κατέχετε σε ένα εργασιακό περιβάλλον. ~ 25 ~

26 Παλάμη προς τα Πάνω= καμία απειλή Παλάμη προς τα Κάτω = Εξουσία ~ 26 ~

27 Χειρονομίες με σταυρωμένους βραχίονες Το κρύψιμο πίσω από ένα εμπόδιο, είναι μια συνήθης ανθρώπινη αντίδραση, που μαθαίνουμε από μικρή ηλικία για να προστατευτούμε. Όταν ήμασταν παιδιά, κρυβόμασταν πίσω από στερεά αντικείμενα, όπως τραπέζια, καρέκλες, έπιπλα και τη φούστα της μάνας μας, κάθε φορά που αισθανόμασταν μια απειλητική κατάσταση. Καθώς μεγαλώναμε αυτή η τάση μας να κρυφτούμε έγινε πιο εκλεπτυσμένη και στην ηλικία των έξι περίπου χρονών, όταν ήταν πια απαράδεκτο να κρυβόμαστε πίσω από στερεά αντικείμενα, μάθαμε να διπλώνουμε σφιχτά τους βραχίονες πάνω στο στήθος μας κάθε φορά που αντιμετωπίζαμε μια απειλητική κατάσταση. Κατά την εφηβική μας ηλικία, μάθαμε να κάνουμε κάπως λιγότερο φανερή αυτή τη χειρονομία χαλαρώνοντας λίγο τα χέρια μας και συνδυάζοντας την με το σταύρωμα των ποδιών. Καθώς μεγαλώνουμε εκλεπτύνουμε τη χειρονομία σταυρώματος των χεριών μέχρι που γίνεται λιγότερο φανερή στους άλλους. Με το δίπλωμα του ενός ή και των δύο χεριών πάνω στο στήθος σχηματίζεται ένας φραγμός, δηλαδή είναι ουσιαστικά μια προσπάθεια να μπλοκάρουμε την επικείμενη απειλή ή τις ανεπιθύμητες καταστάσεις. Ένα πράγμα είναι βέβαιο: Όταν ένα άτομο έχει μια νευρική, αρνητική ή αμυντική διάθεση, θα σταυρώσει σταθερά τα χέρια στο στήθος του, που είναι μια ισχυρή ένδειξη ότι αισθάνεται ν απειλείται. Η τυπική χειρονομία σταυρώματος των χεριών Τα δυο χέρια σταυρώνονται στο στήθος σαν μια προσπάθεια να κρυφτούμε από μια δυσμενή κατάσταση. Το τυπικό σταύρωμα των χεριών είναι μια παγκόσμια χειρονομία και σημαίνει την ίδια αμυντική ή αρνητική διάθεση σχεδόν παντού. Τη βλέπουμε συνήθως σε δημόσιες συναντήσεις, όταν ένα άτομο είναι ανάμεσα ~ 27 ~

28 σε ξένους, επίσης σε καφετέριες και σε ασανσέρ ή οπουδήποτε αλλού οι άνθρωποι αισθάνονται αβέβαιοι και ανασφαλείς. Ενισχυμένο σταύρωμα των χεριών Αν μαζί με τα σταυρωμένα χέρια το άτομο έχει σφιγμένες και τις γροθιές του, αυτό δείχνει εχθρική ή αμυντική διάθεση. Αυτή η ομάδα χειρονομιών, συνδυάζεται συχνά με σφιγμένα δόντια και κόκκινο πρόσωπο, οπότε μπορεί ν αναμένεται προφορική ή σωματική επίθεση. Αν ο λόγος δεν είναι φανερός και θέλετε ν ανακαλύψετε τι προκάλεσε τις εχθρικές χειρονομίες του ατόμου, χρειάζεται να το προσεγγίσετε υποχρεωτικά με τις παλάμες σας προς τα πάνω. Το σφιχτό σταύρωμα των χεριών Θα παρατηρήσετε ότι αυτή η χειρονομία των σταυρωμένων χεριών χαρακτηρίζεται από το γεγονός, ότι τα χέρια πιάνουν σφιχτά το πάνω μέρος των βραχιόνων για να ενισχύσουν τη στάση και να σταματήσουν κάθε προσπάθεια ξεδιπλώματος των βραχιόνων και έκθεσης του σώματος. Συχνά οι βραχίονες πιάνονται τόσο σφιχτά που τα δάκτυλα και οι αρθρώσεις ασπρίζουν από τη μηκυκλοφορία του αίματος. Αυτός ο τρόπος σταυρώματος των χεριών συνηθίζεται από ανθρώπους που κάθονται στους χώρους αναμονής των γιατρών και οδοντιάτρων ή που ταξιδεύουν για πρώτη φορά με αεροπλάνο, περιμένοντας να απογειωθεί. Δείχνει μια αρνητική συγκρατημένη στάση. Η κοινωνική θέση μπορεί να επηρεάσει τις χειρονομίες σταυρώματος των χεριών. Ο ανώτερος κοινωνικά τύπος, μπορεί να κάνει αισθητή την ανωτερότητά του, παρουσία ανθρώπου που μόλις γνώρισε, με το να μη σταυρώσει τα χέρια τους. Φραγμοί με μερικό σταύρωμα των χεριών Μερικές φορές το να χρησιμοποιήσεις την πλήρη χειρονομία σταυρώματος των χεριών μπροστά σε άλλους, είναι σαν να τους λες πως είσαι φοβισμένος. Έτσι κάπου-κάπου την αντικαθιστούμε με μια άλλη λεπτότερη απόδοσή της το μερικό το σταύρωμα των χεριών, στην οποία το ένα χέρι λυγίζει πάνω από τον κορμό και πιάνει το άλλο σχηματίζοντας μ αυτό τον τρόπο ένα φραγμό. Το μερικό σταύρωμα των χεριών παρατηρείται συνήθως σε συγκεντρώσεις όπου ένα άτομο μπορεί να είναι ξένο προς την ομάδα ή να του λείπει η αυτοπεποίθηση. ~ 28 ~

29 Μεταμφιεσμένα σταυρώματα των χεριών Οι μεταμφιεσμένες χειρονομίες σταυρώματος των χεριών είναι πολύ εκλεπτυσμένες χειρονομίες που χρησιμοποιούνται από ανθρώπους που εκτίθενται συνεχώς σε άλλους. Η ομάδα αυτή περιλαμβάνει πολιτικούς, πωλητές, προσωπικότητες κ.ο.κ, που δεν θέλουν ν αντιληφθεί το ακροατήριο τους ότι έχουν νευρικότητα. Όπως συμβαίνει σε όλες τις χειρονομίες σταυρώματος των χεριών το ένα χέρι λυγίζει μπροστά από το σώμα για να πιάσει ~ 29 ~

30 ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΑΣΕΙΣ ΣΩΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΑΝΔΡΑ Η γλώσσα του σώματος αποτελεί την μη λεκτική επικοινωνία των ανθρώπων η οποία μπορεί να αποκαλύψει απόκρυφα στοιχεία του χαρακτήρα κάποιου όσον αφορά την διάθεσή του ή ακόμα και της προσωπικότητάς του. Οι κινήσεις των χεριών,τα νεύματα ή το γνέψιμο του κεφαλιού μπορούν εύκολα να αποκρυπτογραφηθούν,σε αντίθεση με την στάση του σώματος και τις κινήσεις των ποδιών τα οποία μαρτυρούν συναισθήματα και συμπεριφορές σιωπηλά. Μεταξύ των δύο φύλων γενικά δεν υπάρχει ουσιαστική διαφορά σχετικά με την στάση του σώματός τους ή τα πόδια τους παρά μόνο στον τομέα του φλέρτ. Έτσι λοιπόν, προσπαθώντας να προσεγγίσουμε τα μυστικά της γλώσσας του σώματος ενός άνδρα θα χωρίζαμε τον τρόπο που στέκεται σε συνδυασμό με το κάτω μέρος του κορμιού του σε 3 κύριες κατηγορίες, ανάλογα με τον τρόπο που είναι τοποθετημένο μέσα στο χώρο: όρθια στάση (στάση προσοχής, ανοιχτά πόδια, πόδι μπροστά, πόδι σταυρωμένο), καθιστή στάση (σταυρωμένα πόδια, σταύρωμα σε σχήμα 4, σταύρωμα αστραγάλων, σφίξιμο σταυρωμένων ποδιών με τα χέρια, πόδι πάνω στο βραχίονα της πολυθρόνας, ανάποδο κάθισμα σε μια καρέκλα, κάθισμα στην άκρη της καρέκλας, «μάδημα») και ξαπλωτή στάση και το βάδισμα. Στην συνέχεια θα ακολουθήσει μια εμπεριστατωμένη ανάλυση των παραπάνω κατηγοριών. ~Όρθια Στάση~ Στάση Προσοχής: Πρόκειται για την στάση την οποία παίρνουμε συνήθως μπροστά σε άτομα εξουσίας. Εκπέμπει σεβασμό και συμμόρφωση, χωρίς να αποκαλύπτονται τα συναισθήματά της γι αυτό άλλωστε θεωρείται και πιο ασφαλής. Πιο συγκεκριμένα, η στάση αυτή χρησιμοποιείται από του άνδρες στο στρατό προκειμένου να τονιστεί η ταπεινότητα της κάποιον ανώτερο ή στην περίπτωση του εθνικού ύμνου. Ανοιχτά Πόδια: Η συγκεκριμένη στάση χρησιμοποιείται και από τα δύο φύλα σε περίπτωση που επιθυμούμε να δηλώσουμε ότι είμαστε αμετακίνητοι. Όσον αφορά τους άνδρες αυτή η θέση προβάλει αποφασιστικότητα, αρρενωπότητα και ενίοτε επιθετικότητα. Σε ορισμένες περιπτώσεις η τοποθέτηση των χεριών της γοφούς εντείνει την επιθετικότητα και την αρρενωπότητα της άνδρα ιδιαίτερα αν επιθυμεί να φλερτάρει μια γυναίκα και στον χώρο βρίσκονται άλλοι ανταγωνιστές. Έτσι δηλώνει έμμεσα την κυριαρχία του ανάμεσα στα άλλα αρσενικά και την πρόθεσή του να διεκδικήσει το θηλυκό. Παράλληλα, όταν κάποιος άνδρας στέκεται με ανοιχτά τα πόδια και της αντίχειρες στη ζώνη ~ 30 ~

31 υποδηλώνεται η δυναμικότητά του, μιας και με αυτόν τον τρόπο τονίζεται η περιοχή του καβάλου (στοιχείο φλερτ). Επιπλέον, η κλίση που παίρνουν τα πόδια ενός άνδρα κατέχουν σημαντικό ρόλο στην αποκρυπτογράφηση του φλερτ του. Για παράδειγμα αν ένας άνδρας φλερτάρει μια γυναίκα και τα πόδια του είναι κλειστά κοιτώντας εκείνη, τότε κατά πάσα πιθανότητα είναι ερωτευμένος μαζί της μιας και έχει μάτια μόνο για αυτή. Αν πάλι τα πόδια του είναι ανοιχτά σημαίνει πως δεν είναι μονογαμικός τύπος και γενικά κάνει πολλές, εύκολες και ασταθείς σχέσεις αποκαλύπτοντας έτσι έναν χαρακτήρα επιρρεπή στο ωραίο φύλο. Τέλος όταν κάποιος τοποθετεί τα χέρια του της τσέπες του παντελονιού του επιχειρεί την οριοθέτηση του προσωπικού του χώρου. Πόδι μπροστά: Σε αυτή τη στάση, το βάρος του σώματος πέφτει στο ένα πόδι, ενώ το άλλο πόδι είναι ελαφρώς λυγισμένο, λίγο πιο μπροστά και δείχνει σε διαφορετική κατεύθυνση. Συνήθως δείχνει εκεί όπου θα θέλαμε να πάμε και αποκαλύπτει επιθυμίες και προθέσεις. Πιο αναλυτικά, το πόδι που είναι μπροστά κλείνει της το αντικείμενο του ενδιαφέροντός της. Για παράδειγμα, αν της άνδρας θέλει να δείξει την συμπάθειά του για μια γυναίκα το πόδι του δείχνει εκείνη και ταυτόχρονα γέρνει της το μέρος της. Το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση όπου κάποιος επιθυμεί να εκδηλώσει την αποστροφή του για κάποιον δείχνοντας με το πόδι του την έξοδο. Πόδι Σταυρωμένο: Αντίθετα με της παραπάνω στάσεις, όταν σε όρθια θέση σταυρώνουμε το ένα πόδι μπροστά στο άλλο, προσπαθούμε υποσυνείδητα να προστατέψουμε τον εαυτό της και πιο συγκεκριμένα την περιοχή των γενετικών οργάνων για της άνδρες. Όταν μάλιστα συνοδεύεται με σταυρωμένα χέρια δείχνει αμυντική και κλειστή στάση, πράξη η οποία εκδηλώνεται σε χώρους που δεν γνωρίζουμε της της ανθρώπους και νιώθουμε αμηχανία. Αυτή η στάση ισχύει και για τα δύο φύλα κι έτσι δεν παρατηρείται κάποια διαφοροποίηση στον τρόπο συμπεριφοράς της. ~Καθιστή Στάση~ Σταυρωμένα Πόδια: Πρόκειται για την πιο συνηθισμένη στάση που παίρνουμε όταν καθόμαστε. Το ένα πόδι ακουμπά πάνω στο άλλο και σταυρώνει πάνω στο γόνατο. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες χρησιμοποιούν αυτή τη στάση όταν κάθονται για περισσότερη ξεκούραση. Γενικά οι γυναίκες παίρνουν τη στάση αυτή προσδίδοντας έτσι περισσότερη κομψότητα στην εμφάνισή τους, όμως ουσιαστικά πρόκειται για μια αρνητική, εσωστρεφή και αμυντική στάση. ~ 31 ~

32 Περνάει σιωπηρά και ασυνείδητα μηνύματα καταπίεσης σεξουαλικών επιθυμιών, αφού το σταυροπόδι αποβλέπει στην προστασία των γενετικών οργάνων. Από την άλλη μεριά, στο φλερτ το σταυροπόδι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να στείλουμε μήνυμα έλξης προς κάποιον, αν η άκρη του ποδιού μας δείχνει προς αυτόν, πράξη που εφαρμόζεται και από τα δύο φύλα. Σταύρωμα σε Σχήμα 4: Στην συγκεκριμένη στάση ο αστράγαλος του ενός ποδιού ακουμπάει στο γόνατο του άλλου. Πρόκειται για το αμερικάνικο σταυροπόδι, το πιο αρρενωπό, μιας και έτσι γίνεται εμφανέστερη η περιοχή των γενετικών οργάνων εκφράζοντας έτσι ανταγωνιστικότητα και μαχητικότητα. Σταύρωμα Αστραγάλων: Το σταύρωμα των αστραγάλων εκφράζει αρνητικά συναισθήματα ιδιαίτερα αν συνοδεύεται από σφιγμένες γροθιές ή δυνατό κράτημα του βραχίονα της πολυθρόνας. Αυτή η στάση εκφράζει προσπάθεια απόκρυψης των άσχημων συναισθημάτων μας (φόβος, θυμός, αβεβαιότητα) τα οποία δεν θεωρούμε κατάλληλη στιγμή να τα εκφράσουμε. Φανερώνει εγκράτεια αλλά και νευρικότητα ενώ παράλληλα, αλλάζει από άνδρες σε γυναίκες. Στην αρσενική της έκδοση, τα πόδια είναι ανοιχτά και οι γροθιές ακουμπούν στα γόνατα ή πιάνουν το βραχίονα της καρέκλας. Σφίξιμο Σταυρωμένων Ποδιών με τα Χέρια: Σε περίπτωση που καθόμαστε σταυροπόδι σε σχήμα 4 και πιάνουμε με τα χέρια μας το πάνω πόδι δείχνουμε στους άλλους πως γενικά είμαστε ισχυρογνώμονες ή έχουμε πεισμώσει. Παρά ταύτα όμως, το συγκεκριμένο σταυροπόδι μόνο του δηλώνει ανταγωνιστικότητα ιδιαίτερα στους άνδρες αλλά και ακαμψία. Πόδι Πάνω στο Βραχίονα της Πολυθρόνας: Πρόκειται για μια στάση που φαίνεται να δείχνει χαλαρότητα και άνεση, αλλά στην ουσία κρύβει επιθετικότητα, αδιαφορία και έλλειψη διάθεσης συνεργασίας. Κυρίως οι άνδρες κάθονται έτσι μπροστά σε άνδρες με τους οποίους βρίσκονται ιεραρχικά στην ίδια θέση και μπορεί το κλίμα να είναι φαινομενικά ανάλαφρο και φιλικό, αλλά αυτή η στάση δείχνει αδιαφορία προς την συζήτηση. Βέβαια μέσα από αυτήν την στάση μπορεί να φανερωθεί και επιθετικότητα, καθώς έτσι γίνεται εμφανής η περιοχή των γεννητικών οργάνων. Παράλληλα, αυτή η στάση δηλώνει έμμεσα ιδιοκτησία της καρέκλας καθώς και σιωπηρή υπεροχή ιδικά απέναντι σ έναν ιεραρχικά κατώτερο. Ανάποδο Κάθισμα σε μια Καρέκλα: Ανήκει στη κατηγορία των στάσεων άμυνας, όπως είναι το σταύρωμα των χεριών ή το σταυροπόδι. Η πλάτη της καρέκλας λειτουργεί ως προστασία από εξωτερικές «επιθέσεις» ή απειλές. ~ 32 ~