Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 12 Αυγούστου Ελληνική Οικονομία

Transcript

1 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 12 Αυγούστου 2016 Ελληνική Οικονομία Η αύξηση των τουριστικών αφίξεων στα βασικότερα αεροδρόμια της χώρας (ΣΕΤΕ), λόγω της μεγάλης συμβολής των κρατήσεων της «τελευταίας στιγμής» που ευνοήθηκαν σε σημαντικό βαθμό από την πρόσφατη πολιτική αναταραχή στην Τουρκία, σε συνδυασμό με την σημαντική αύξηση της μεταποιητικής παραγωγής στο πρώτο εξάμηνο 2016 (4,3%), διαμορφώνουν συνθήκες περαιτέρω τονώσεως της απασχολήσεως σε ετήσια βάση στους επόμενους μήνες. Ήδη, σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού (ΕΛΣΤΑΤ), ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε κατά 1,7%, σε ετήσια βάση, τον Μάιο 2016 και σε όρους πενταμήνου κατά 2,7%, έναντι 1,4% το αντίστοιχο πεντάμηνο του Ανοδική είναι και η τάση της απασχολήσεως με βάση τον κινητό μέσο έξι μηνών, όπως φαίνεται στο Γράφημα 1. Αυξήθηκε, επίσης, αισθητά το ποσοστό απασχολήσεως (δηλαδή ο αριθμός των απασχολουμένων προς το σύνολο του ενεργού πληθυσμού) στο 45,4% στο πεντάμηνο 2016, έναντι 44,4% στην αντίστοιχη περίοδο του Ειδικότερα, η τουριστική κίνηση ανέκτησε την ορμή της, δεδομένου ότι οι αφίξεις ξένων επισκεπτών στα κύρια αεροδρόμια της χώρας αυξήθηκαν σημαντικά τον Ιούλιο και στο επτάμηνο 2016 κατά 9,1% και 8,2% αντίστοιχα σε ετήσια βάση. Όπως προκύπτει από το Γράφημα 2, ο αριθμός τουριστών ανήλθε σε 9,21 εκατ. στο επτάμηνο 2016, έναντι 8,66 εκατ. στην αντίστοιχη περίοδο του Η πτώση των διεθνών αεροπορικών αφίξεων στην Κω (-13,0%), στη Σάμο (-16,3%) και κυρίως στη Μυτιλήνη (-62%), περιοχές που πλήττονται έντονα από το μεταναστευτικό και προσφυγικό ρεύμα, υπεραντισταθμίσθηκε από τη σημαντική τουριστική ροή στα αεροδρόμια της Κρήτης (+12,8%), του Ιονίου (+13,3%), και των Κυκλάδων (+8,7%). Σύμφωνα με τον ΣΕΤΕ, οι συνολικές αυξήσεις τουριστών αναμένεται να φθάσουν στα 25,0 εκατομμύρια το 2016, έναντι 23,6 εκατομμύρια το 2015 (αύξηση 6,0%) Γράφημα 1. Αριθμός Απασχολουμένων σε χιλ. άτομα και % ετήσια μεταβολή 4% 2% 0% -2% Αναφορικά με την ανοδική πορεία της μεταποιητικής παραγωγής σημειώνεται ότι οι περισσότεροι κλάδοι κινήθηκαν σε θετικό έδαφος. Συγκεκριμένα, οι κλάδοι των τροφίμων (3,6%) του καπνού (12,3%), των παραγώγων πετρελαίου (11,0%), των μη μεταλλικών ορυκτών (10,1%) και των χημικών προϊόντων (6,9%) παρουσίασαν τις καλύτερες επιδόσεις σε επίπεδο εξαμήνου. Αντίθετα, αρνητικά συνέβαλαν κυρίως οι κλάδοι ειδών ενδύσεων (-13,8%) και μηχανοκίνητων οχημάτων (-18,9%). Οι ανωτέρω εξελίξεις στην απασχόληση, σε συνδυασμό με την πτωτική τάση του αριθμού των ανέργων προσδιόρισαν την αποκλιμάκωση του ποσοστού ανεργίας στο πρώτο πεντάμηνο του έτους, από 24,2% τον Δεκέμβριο 2015 σε 23,5% τον Μάιο 2015 (εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Ωστόσο, η διατήρηση του ποσοστού ανεργίας σε υψηλό επίπεδο επί μακρό χρονικό διάστημα αποτελεί το μεγαλύτερο οικονομικό πρόβλημα της χώρας, απότοκο της αποεπενδύσεως στην περίοδο που ακολούθησε την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2007 και την αδυναμία δανεισμού του ελληνικού δημοσίου το Μολονότι τα αυξημένα ποσοστά ανεργίας μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσεως αποτέλεσαν κοινό χαρακτηριστικό στις χώρες του ΟΟΣΑ, έλαβαν διαστάσεις στην Ελλάδα και την Ισπανία. Εξαίρεση ήταν η Γερμανία, που κατέγραψε μία από τις πιο εντυπωσιακές επιδόσεις στην αγορά εργασίας το 2015 συγκριτικά με την έναρξη της διεθνούς κρίσεως το Συγκεκριμένα, πρόσφατη έκθεση του ΟΟΣΑ αναφέρει ότι το 2017 πολλές χώρες του ΟΟΣΑ θα παρουσιάσουν χαμηλότερο ποσοστό απασχολήσεως και υψηλότερο ποσοστό ανεργίας σε σχέση με το Η Ελλάδα, παρά τις θεσμικές αλλαγές που έλαβαν χώρα στην αγορά εργασίας, εξακολουθεί να έχει τις χαμηλότερες επιδόσεις στην αγοράς εργασίας έναντι των χωρών του ΟΟΣΑ. Σύμφωνα με τη μελέτη του ΟΟΣΑ, 20 από τα 34 μέλη δεν έχουν ανακτήσει ακόμα το ποσοστό απασχολήσεως που κατεγράφη προ δεκαετίας, ενώ το 2017 αναμένεται η σύγκλιση του ποσοστού προς το μέσο των χωρών του ΟΟΣΑ Γράφημα 2. Αφίξεις Τουριστών (σε εκατ.) και Μεταποιητική Παραγωγή (% ετήσια μεταβολή) στο επτάμηνο και εξάμηνο αντίστοιχα κάθε έτους 6% 4% 2% % 6 0% % -8% ,37 6,95 8,14 8,66 9,21-2% -4% % 2 1-6% Αριθμός Απασχολουμένων, αριστ.άξονας % ετήσια μεταβολή Απασχολουμένων, δεξιός άξονας κινητός μέσος 6 μηνών Αφίξεις Τουριστών, αριστ.άξονας Μεταποιητική Παραγωγή (% ετήσια μεταβολή), δεξ.άξονας Πηγή: ΣΕΤΕ, ΕΛΣΤΑΤ -8%

2 Στις χώρες που παρουσιάζονται στο Γράφημα 3, παρατηρείται μάλιστα μεγάλη απόκλιση ανάμεσα σε αυτές, καθώς όλες, πλην της Γερμανίας θα έχουν χαμηλότερο ποσοστό απασχολήσεως το 2017, έναντι του Επιπλέον, η Ελλάδα εμφανίζεται με τη χειρότερη επίδοση, καθώς το ποσοστό απασχολήσεως θα διαμορφωθεί το 2017 κατά 6,9 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερο σε σχέση με μια δεκαετία πριν. 70% 65% 60% 55% 50% 45% Πηγή: ΟΟΣΑ Γράφημα 3. Ποσοστό Απασχολήσεως στο τέλος του 2007 και το τέλος του 2017 σε επιλεγμένες χώρες του ΟΟΣΑ Q Q Παράλληλα, με βάση τις προβλέψεις του ΟΟΣΑ, το ποσοστό ανεργίας αναμένεται στο τέλος του 2017 σε 6,1% κατά μέσο όρο στις χώρες του ΟΟΣΑ, δηλαδή κατά 0,5 μονάδες υψηλότερο συγκριτικά με το τέλος του Όπως παρατηρείται στο Γράφημα 4, η κόκκινη γραμμή που αποτυπώνει το προβλεπόμενο ποσοστό ανεργίας στο τέλος του 2017 δείχνει αύξηση του ποσοστού ανεργίας σε όλες τις χώρες, με εξαίρεση τη Γερμανία όπου παρατηρείται μεγάλη μείωση του ποσοστού κατά 3,7 ποσοστιαίες μονάδες και ακολουθούν οι ΗΠΑ με 0,2 μονάδες. Αντίθετα, η Ελλάδα εξακολουθεί να διατηρεί το υψηλότερο ποσοστό ανεργίας, το οποίο εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε 22,6% στο τέταρτο τρίμηνο του 2017, έναντι 27,6% στο τέταρτο τρίμηνο του 2013 και 7,9% στο αντίστοιχο τρίμηνο του 2007, ακολουθούμενη από την Ισπανία. Επισημαίνεται εξάλλου, η ασθενική αύξηση των πραγματικών μισθών, κάτι που είναι αναμενόμενο κατά τη διάρκεια της κρίσεως, ενώ στην Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Ιαπωνία, την Ισπανία και την Πορτογαλία παρατηρήθηκε μείωση μισθών. Γράφημα 4. Εξέλιξη Ποσοστού Ανεργίας μεταξύ χωρών μελών του ΟΟΣΑ ΗΠΑ ΟΟΣΑ 25% 20% 15% Ευρωζώνη Σύμφωνα με την εμπειρική σχέση της καμπύλης Phillips που παρουσιάζει ο ΟΟΣΑ 1, και περιγράφει τη σύνδεση μεταξύ του ονομαστικού μισθολογικού κόστους και της μεταβολής του ποσοστού ανεργίας την περίοδο , σε περιόδους κρίσεως η αύξηση του ποσοστού ανεργίας συνοδεύεται από περιορισμό του μισθολογικού κόστους. Ωστόσο, το πραγματικό μισθολογικό κόστος περιορίσθηκε λιγότερο σε σχέση με το ονομαστικό, λόγω του φαινομένου του αποπληθωρισμού που έπληξε τις οικονομίες των χωρών του ΟΟΣΑ και κυρίως αυτές που ακολούθησαν έντονη δημοσιονομική προσαρμογή. Συγκρίνοντας τις μισθολογικές αυξήσεις σε πραγματικούς όρους στην περίοδο και , προκύπτει σημαντική επιδείνωση σε ορισμένες χώρες. Ανάμεσα σε αυτές είναι η Ελλάδα, όπου στα τέλη του 2015, οι ωριαίες αποδοχές σε πραγματικούς όρους ήταν χαμηλότερες κατά 22,5% συγκριτικά με αυτές που θα είχαν επικρατήσει εάν οι ωριαίες αποδοχές είχαν διατηρήσει τον ρυθμό αυξήσεως της περιόδου Ανάλογη είναι η εικόνα και στην Ιρλανδία, ενώ αντιθέτως, η Γερμανία βελτίωσε τη διαφορά αυτή κατά 14,6%. Η ανωτέρω εικόνα της Ελλάδας εγείρει ανησυχίες για μια παρατεταμένη περίοδο στασιμότητας των μισθολογικών απολαβών, ειδικά εφόσον η παραγωγικότητα της εργασίας παραμείνει χαμηλή. Η μείωση των μισθών, σε συνδυασμό με το υψηλό ποσοστό ανεργίας και την αυξημένη φορολογία, περιορίζουν σημαντικά το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, αποτρέποντας την ενίσχυση της ιδιωτικής καταναλώσεως άμεσα. Ο ΟΟΣΑ προτείνει μία σειρά μεταρρυθμίσεων με σκοπό να καταστεί ανταγωνιστική και περισσότερο ευέλικτη η αγορά εργασίας. Μεταξύ άλλων, αναφέρεται η υιοθέτηση ακόμα πιο ευέλικτων μορφών απασχολήσεως, οι οποίες ναι μεν σε βραχύ διάστημα ενισχύουν την ημι-απασχόληση και περιορίζουν την αύξηση μισθών, ωστόσο, σε μακροχρόνιο ορίζοντα επιταχύνουν τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, καθώς η οικονομία επανέρχεται σε αναπτυξιακή τροχιά. Παράλληλα, αναγκαίες είναι και οι ενεργητικές πολιτικές απασχολήσεως και καταρτίσεως προκειμένου να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας. 10% 5% Πηγή: ΟΟΣΑ Ισπανία Πορτογαλία 0% Ιρλανδία Ελλάδα Γερμανία Q Q Αγορά Εργασίας στο πεντάμηνο του 2016: Σύμφωνα με τα μηνιαία και εποχικά διορθωμένα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ στο πλαίσιο της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού για άτομα ηλικίας ετών, το ποσοστό ανεργίας παρουσίασε στασιμότητα τον Μάιο ύστερα από την καθοδική εξέλιξη που είχε από την αρχή του έτους έως τον Απρίλιο. Συγκεκριμένα, 1 OECD Employment Outlook 2016, wage-phillips curve, p.29 2

3 Φεβ-13 Μαϊ-13 Αυγ-13 Νοε-13 Φεβ-14 Μαϊ-14 Αυγ-14 Νοε-14 Φεβ-15 Μαϊ-15 Αυγ-15 Νοε-15 Φεβ-16 Μαϊ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων το ποσοστό των ανέργων διαμορφώθηκε τον Μάιο 2016 σε 23,5% του εργατικού δυναμικού (όσο ήταν και τον Απρίλιο), έναντι 25,0% και 27,0% τον Μάιο του 2015 και 2014 αντίστοιχα. Ο αριθμός των ανέργων υποχώρησε κατά 0,23% σε μηνιαία βάση (Μάιος 2016: 1.123,5 χιλ., Απρίλιος 2016: 1.126,1 χιλ.) και κατά 6,2% σε ετήσια. Σημειώνεται ότι ο αριθμός των ανέργων από το ελάχιστο ιστορικό επίπεδο των 356,6 χιλ. τον Μάιο 2008 ανήλθε στη συνέχεια στο μέγιστο του Σεπτεμβρίου 2013 (1.356 χιλ. άτομα) για να υποχωρήσει στην τιμή του περασμένου Μαΐου. Επισημαίνεται ότι ο δείκτης οικονομικής εξαρτήσεως που μετρά πόσα άτομα που δεν παράγουν αντιστοιχούν σε κάθε απασχολούμενο βελτιώθηκε στο πεντάμηνο 2016 σε 1,2 από 1,3 στην αντίστοιχη περίοδο του Ο εν λόγω δείκτης το 2007, 2008 και 2009 κατέγραφε τιμές κάτω της μονάδος, που σημαίνει ότι σε κάθε εργαζόμενο αντιστοιχούσαν λιγότερα άτομα που δεν εργάζονταν εκούσια ή ακούσια Ετήσιες Δ Μεταβολές Εργατικού Δυναμικού και Ποσοστό Ανεργίας Μεταβολή Αριθμού Ανέργων Μεταβολή Αριθμού Απασχολουμένων Ποσοστό Ανεργίας (δεξιός άξονας) 30% 28% 26% 24% 22% 20% Το εργατικό δυναμικό μειώθηκε κατά 0,4% σε μηνιαία βάση (Μάιος 2016: 4.777,3 χιλ. Απρίλιος 2016: 4.795,7 χιλ.) και κατά 0,3% σε ετήσια. Το εργατικό δυναμικό από το μέγιστο του Ιανουαρίου 2010 των 5.049,8 χιλ. ατόμων υποχώρησε στο ελάχιστο των 4.757,7 χιλ. ατόμων τον Μάρτιο του 2015 για να αυξηθεί στη συνέχεια στο ως τώρα ύψος του Μαΐου Η μείωση του εργατικού δυναμικού οφείλεται κυρίως στην αποθάρρυνση αναζήτησης εργασίας και στη μετανάστευση. Η μείωση του εργατικού δυναμικού κατά 14,1 χιλ. άτομα σε ετήσια βάση συνοδεύθηκε από μείωση του μη ενεργού πληθυσμού κατά 26,5 χιλ. άτομα, με αποτέλεσμα τη μείωση του πληθυσμού ικανού για εργασία κατά 40,6 χιλ. άτομα. Εντούτοις, σε όρους πενταμήνου βελτιώθηκε η εικόνα της αγοράς εργασίας, λόγω της καλύτερης επιδόσεως της απασχόλησης κατά το πρώτο τετράμηνο του Συγκεκριμένα, το μέσο ποσοστό ανεργίας μειώθηκε σε 23,8% στο πρώτο πεντάμηνο 2016, έναντι 25,5% και 27,1% στα αντίστοιχα πεντάμηνα του 2015 και Η απασχόληση αυξήθηκε κατά 2,7%, οι άνεργοι μειώθηκαν κατά 6,3% και το εργατικό δυναμικό αυξήθηκε οριακά κατά 0,4%. Σε γεωγραφικό επίπεδο, ανάμεσα στις επτά αποκεντρωμένες διοικήσεις, τέσσερις εξ αυτών έχουν υψηλότερο ποσοστό ανεργίας έναντι του συνόλου της χώρας. Συγκεκριμένα πρόκειται για την Ήπειρο-Δυτική Μακεδονία (27,7%), τη Θεσσαλία- Στερεά Ελλάδα (26,1%), την Μακεδονία και Θράκη (25,1%), την Πελοπόννησο-Δυτική Ελλάδα και Ιόνια Νησιά (24,5%). Αντίθετα, μικρότερο έναντι του συνόλου διαμορφώθηκε το ποσοστό ανεργίας στα Νησιά του Αιγαίου (21,8%), στην Αττική (22,0%) και την Κρήτη (21,2%), Όσον αφορά στις βραχυπρόθεσμες προοπτικές της απασχόλησης σύμφωνα με το ΙΟΒΕ και με βάση τον Ιούλιο 2016, επισημαίνεται ότι: Βελτιώθηκε το θετικό ισοζύγιο των προβλέψεων για την απασχόληση στο Λιανικό Εμπόριο (Ιούλιος: +10,1, Ιούνιος: +9,3), ενώ το οικονομικό κλίμα επιδεινώθηκε κατακόρυφα στο σύνολο των Κατασκευών (Ιούλιος: -42,3, Ιούνιος: - 10,6). Διευρύνθηκε επίσης το αρνητικό ισοζύγιο για την απασχόληση στη Βιομηχανία (Ιούλιος: -7,2, Ιούνιος: -1,1) και τις Υπηρεσίες (Ιούλιος: -5,5, Ιούνιος: -1,7). Διαμόρφωση του πληθωρισμού: Ενίσχυση της αποπληθωριστικής διαδικασίας παρατηρήθηκε τον Ιούλιο 2016 καθώς ο πληθωρισμός διαμορφώθηκε στο -1,0%, από -0,7% τον Ιούνιο 2016 και έναντι μείωσης 2,2% τον Ιούλιο του Η ένταση των αποπληθωριστικών πιέσεων αποδίδεται στην περίοδο εκπτώσεων τον Ιούλιο, που οδήγησε σε μείωση των τιμών στην κατηγορία ένδυση και υπόδηση κατά 14,2% σε ετήσια βάση, έναντι -3,3% αντίστοιχα τον Ιούλιο του Συνεπώς, οι περαιτέρω αυξήσεις της έμμεσης φορολογίας που επιβλήθηκαν τον Ιούνιο και τον Ιούλιο είχαν μικρότερη επίδραση στον εγχώριο πληθωρισμό, καθώς οι επιχειρήσεις απορρόφησαν σε μεγάλο ποσοστό την αύξηση αυτή. Επίσης, αρνητική ήταν η επίπτωση κατά 1,35 εκατοστιαίες μονάδες στις τιμές του πετρελαίου θέρμανσης και κίνησης, της βενζίνης και του φυσικού αερίου. Ο δομικός πληθωρισμός, ο οποίος εξαιρεί τις τιμές των οπωροκηπευτικών και καυσίμων, επανήλθε σε αρνητικό έδαφος, στο -0,3% τον Ιούλιο 2016, από +0,5% τον Ιούνιο Από την ανάλυση των επιμέρους δεικτών αγαθών και υπηρεσιών προκύπτει ότι: α) η μεταβολή του δείκτη τιμών των υπηρεσιών παραμένει σε θετικό πρόσημο τον Ιούλιο 2016 (+0,7%) για ένατο συνεχή μήνα, λόγω της αύξησης του ΦΠΑ σε αριθμό υπηρεσιών. Επισημαίνεται η θετική επίπτωση κατά 0,31 εκατοστιαίες μονάδες των υπηρεσιών εστίασης και καταλύματος. 3

4 β) η μεταβολή του δείκτη τιμών των αγαθών βρίσκεται σε αρνητικό έδαφος επηρεασμένη από την αρνητική επίπτωση των τιμών των καυσίμων και πετρελαίου. Ειδικότερα, ο δείκτης τιμών αγαθών μειώθηκε κατά 2,4% τον Ιούλιο 2016, από -1,7% τον Ιούνιο Η ένταση της μείωσης οφείλεται στην αρνητική επίπτωση κατά 0,81 εκατοστιαίες μονάδες τον Ιούλιο 2016 στην κατηγορία ένδυση και υπόδηση και κατά -0,11 εκατοστιαίες μονάδες στα αυτοκίνητα. σημαντικής αύξησης κατά 14,3% στην αντίστοιχη περίοδο του β. Οι Εξαγωγές με καύσιμα Το σύνολο των εξαγωγών μειώθηκε σημαντικά κατά 8,1% στο πρώτο εξάμηνο του 2016, έναντι μικρής μείωσης κατά 1,1% στην αντίστοιχη περίοδο του 2015, αφού οι εξαγωγές των πετρελαιοειδών στην περίοδο αυτή παρουσίασαν πτώση κατά 24,1%. 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% -1,0% -2,0% -3,0% -4,0% -5,0% Εξέλιξη Τιμών Αγαθών και Υπηρεσιών % ετήσιες μεταβολές Δείκτης Αγαθών Δείκτης Υπηρεσιών 25% 15% 5% -5% -15% -25% -35% 8,8% 14,4% Τρόφιμα Ποτά /Καπνός Εξαγωγές Αγαθών, Ιανουάριος- Ιούνιος 2016 % ετήσιες μεταβολές -14,5% -24,1% -14,9% -1,1% -4,9% Πρώτες Καύσιμα Ελαια Χημικά Βιομ. Ύλες Είδη 3,3% Μηχα νήματα -25,4% Λοιπά Διεθνές Εμπόριο Αγαθών: Ισχυρές καθοδικές πιέσεις δέχεται το εξωτερικό εμπόριο της Ελλάδος ιδίως από τον περασμένο Μάιο πλήττοντας όλους σχεδόν τους εξαγωγικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Η πτώση των εξαγωγών προήλθε κυρίως από τη μείωση του ποσοστού των εξαγωγών προς τις τρίτες χώρες, αποτέλεσμα της έλλειψης ρευστότητας των ελληνικών επιχειρήσεων και την αδυναμίας προβολής των ελληνικών προϊόντων σε δυναμικές αγορές. Βιομ. Είδη; 32% Διάρθρωση Εξαγωγών εκτός Καυσίμων, Ιανουάριος- Ιούνιος 2016 Μηχα νήματα; 15% Λοιπά; 3% Ειδικότερα σημειώνεται ότι, α. Οι Εξαγωγές χωρίς καύσιμα Χημικά; 15% Τρόφιμα ; 23% Ποτά /Καπνός; 4% Ελαια; 4% Πρώτες Ύλες; 5% Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, ο 12-μηνος ρυθμός μεταβολής των εξαγωγών (εκτός καυσίμων) μειώθηκε σημαντικά κατά 4,5% τον Ιούνιο 2016 έναντι μείωσης κατά 5,9% τον προηγούμενο μήνα και σημαντικής αύξησης κατά 19,0% τον Ιούνιο του Σε όρους πρώτου εξαμήνου 2016, οι εξαγωγές χωρίς τα καύσιμα μειώθηκαν οριακά κατά 1,4%, έναντι Αναφορικά με τις εξαγωγές ανά κλάδο στο πρώτο εξάμηνο του 2016 σύμφωνα με την μονοψήφια ανάλυση του εξωτερικού εμπορίου της ΕΛΣΤΑΤ, ουσιαστικά τρείς από τις εννέα κύριες κατηγορίες αγαθών κινήθηκαν ανοδικά. Εκτός των πετρελαιοειδών οι κλάδοι των πρώτων υλών και των ελαίων υπέστησαν μείωση κατά 14,5% και 14,9% αντίστοιχα πτωτικά κινήθηκαν και οι εξαγωγές των κλάδων των βιομηχανικών ειδών (- 4,9%) και των χημικών προϊόντων (-1,1%). Απεναντίας, οι κλάδοι που αύξησαν τις εξαγωγές σε σχέση με πέρυσι, ήσαν των τροφίμων (+8,8%), των ποτών-καπνού (+14,4%) και των μηχανημάτων (+3,3%).. 50% 40% 30% 20% 10% 0% -10% -20% -30% -40% -0,1% 15,1% Τρόφιμα Ποτά /Καπνός Εισαγωγές Αγαθών, Ιανουάριος-Ιούνιος 2016 % ετήσια μεταβολή -8,7% -31,7% -3,8% -0,8% γ. Οι Εισαγωγές χωρίς καύσιμα 2,9% Πρώτες Καύσιμα Ελαια Χημικά Βιομ. Ύλες Είδη 22,4% 16,2% Μηχα νήματα Λοιπά Οι εισαγωγές χωρίς τα καύσιμα αυξήθηκαν σημαντικά κατά 6,1% στο πρώτο εξάμηνο του 2016, έναντι αύξησης κατά 2,2% στην αντίστοιχη περίοδο του

5 Ειδικότερα, η αύξηση αυτή των εισαγωγών οφείλεται στην άνοδο των πληρωμών για εισαγωγές ποτών και προϊόντων καπνού (+15,1%), μηχανημάτων (+22,4%) και λοιπών προϊόντων (+16,2%). Από την ανάλυση των εισαγωγών προκύπτει ότι τα μηχανήματα, τα βιομηχανικά είδη, και τα χημικά προϊόντα αντιπροσωπεύουν την πλειονότητα των ελληνικών εισαγωγών εκτός καυσίμων (24,1%, 24,3% και 16,5% αντίστοιχα). Ακολουθεί σε σημασία η συμμετοχή των τροφίμων και ποτών στο εισαγωγικό μας εμπόριο (11,8%). δ. Οι Εισαγωγές με καύσιμα Οι συνολικές ελληνικές εισαγωγές μειώθηκαν κατά 3,5% στο πρώτο εξάμηνο του 2016, έναντι μείωσης κατά 6,9% στην αντίστοιχη περίοδο του Σημειώνεται ότι οι εισαγωγές καυσίμων, που περιλαμβάνουν κυρίως το αργό πετρέλαιο, σημείωσαν στο εξάμηνο 2016 πτώση κατά 24,1%. ε. Το Εμπορικό Ισοζύγιο Η μείωση των συνολικών εισαγωγών (-3,5%) στο πρώτο εξάμηνο του 2016 σε συνάρτηση με την πτώση των αντίστοιχων εξαγωγών (-8,1%), διεύρυναν το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου εξωτερικών πληρωμών κατά 2,8%, έναντι σημαντικής μείωσης κατά 14,0% που επετεύχθη στην αντίστοιχη περίοδο του Παράλληλα, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου χωρίς τα καύσιμα διογκώθηκε σημαντικά κατά 15,3% στο εξάμηνο του 2016, έναντι ελάττωσης κατά 9,5% στην αντίστοιχη περίοδο του Τέλος, το έλλειμμα του ισοζυγίου των καυσίμων μειώθηκε στο πρώτο εξάμηνο του 2016 σε 898,1 δισ. έναντι 1.782,2 εκατ. στο πρώτο εξάμηνο του 2015 (μείωση κατά 49,6% σε 12μηνη βάση). Πωλήσεις νέων Ιδιωτικών Επιβατηγών Αυτοκινήτων: Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν ότι ο αριθμός των επιβατηγών αυτοκινήτων που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά αυξήθηκε τον Ιούλιο 2016 σημαντικά κατά 37,1%, σε ετήσια βάση, έναντι πτώσης κατά 23,6% στον αντίστοιχο μήνα του Σε επίπεδο επταμήνου, τα επιβατηγά αυτοκίνητα που κυκλοφόρησαν για πρώτη φορά σημείωσαν αξιόλογη άνοδο κατά 14,1%, έναντι σημαντικής αύξησης κατά 18,2% στην αντίστοιχη περίοδο του Σημαντική αύξηση παρουσίασαν και οι πωλήσεις μοτοσυκλετών (άνω των 50cc) κατά 67,0% σε ετήσια βάση τον Ιούλιο και κατά 13,2% στο επτάμηνο του 2016, έναντι ανόδου κατά 2,4% στο επτάμηνο του Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ οι προβλέψεις των επιχειρηματιών του κλάδου κινήθηκαν ανοδικά τον Ιούλιο (97,7), έναντι του Ιουνίου (92,2), σε αισθητά ανώτερο επίπεδο συγκριτικά με το αντίστοιχο περυσινό (80,2). Το ισοζύγιο, ωστόσο, για τις πωλήσεις της επόμενης περιόδου επιδεινώθηκε (Ιούλιος 2016: -36, Ιούνιος 2016: -2). 60% 40% 20% 0% -20% -40% -60% Ιουλ-11 Ιουλ-12 Ιουλ-13 Ιουλ-14 Ιουλ-15 Ιουλ-16 Πωλήσεις νέων ΙΧ Αυτοκινήτων (% ετήσια μεταβολή) 6 month mov.avg. Θετική ήταν η αντίδραση των αγορών στην ανακοίνωση των στοιχείων για την αγορά της εργασίας του Ιουλίου στις ΗΠΑ, τα οποία δημοσιοποιήθηκαν την περασμένη Παρασκευή. Οι νέες θέσεις εργασίας πλην του αγροτικού τομέα, που προστέθηκαν στην οικονομία τον προηγούμενο μήνα, ανήλθαν στις , αν και οι αναλυτές προέβλεπαν άνοδο της τάξης των θέσεων. Σημαντική εξέλιξη αποτελεί η ταυτόχρονη ανοδική αναθεώρηση κατά θέσεις, των προηγούμενων δύο μηνών. Ωστόσο, η αύξηση του εργατικού δυναμικού κατά άτομα είχε ως αποτέλεσμα να καθηλώσει το ποσοστό της ανεργίας στο 4,9%. Ενδεικτικό της ευρωστίας που επιδεικνύει η αγορά εργασίας, αποτελεί η άνοδος για 12ο συνεχή μήνα του μέσου ωρομίσθιου κατά 0,3% στα $25,69 από $25,61. Η αύξηση της απασχόλησης στις ΗΠΑ και των μισθών αναμένεται να ενισχύσει τις προσδοκίες για αύξηση των επιτοκίων από τη Fed. Εντούτοις, ιδιαίτερα προσεκτικός σχετικά με μια αύξηση των επιτοκίων εμφανίσθηκε το μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου της Fed Jerome Powell, τονίζοντας ότι υπάρχει ένας αυξανόμενος κίνδυνος, καθώς η οικονομία των ΗΠΑ έχει παγιδευτεί σε μια παρατεταμένη περίοδο υποτονικής ανάπτυξης η οποία απαιτεί χαμηλά επιτόκια. Άλλωστε, η διατήρηση του πληθωρισμού σε χαμηλότερα επίπεδα έναντι του στόχου του 2% της Ομοσπονδιακής Τραπέζης, συνιστά μια υπομονετική συμπεριφορά. Παράλληλα, εξέφρασε την άποψη ότι είναι δύσκολο να αυξηθούν τα επιτόκια, όταν οι περισσότερες Κεντρικές Τράπεζες προσπαθούν να τα μειώσουν και η καταναλωτική ζήτηση διεθνώς εμφανίζεται αδύναμη. Άλλωστε, η προσδοκία αύξησης των επιτοκίων στις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια, είχε ως αποτέλεσμα την συνεχή ενίσχυση 5

6 του δολαρίου από το 2014, με συνέπεια τον περιορισμό της οικονομικής ανάπτυξης. Η αγορά εργασίας στις ΗΠΑ από μόνη της καταγράφει σημαντική ανάκαμψη, ωστόσο αν συνδυασθεί με την παραγωγική δραστηριότητα εμφανίζει σημεία αδυναμίας. Η παραγωγικότητα η οποία μετρά την ωριαία παραγωγή ανά εργαζόμενο, σημειώνει απώλειες. Συγκεκριμένα, η παραγωγικότητα μειώθηκε κατά 0,5% σε ετήσια βάση το 2ο τρίμηνο του 2016 για τρίτη συνεχή περίοδο, προκαλώντας προβληματισμό για την πορεία της κερδοφορίας των επιχειρήσεων και της δυνατότητας να διατηρήσουν τον τρέχοντα ρυθμό προσλήψεων. Η οικονομική ανάκαμψη στην παρούσα συγκυρία στις ΗΠΑ, έχει βασισθεί κυρίως στην καταναλωτική δαπάνη και όχι στις επενδύσεις. Ο χαμηλός ρυθμός των επιχειρηματικών επενδύσεων λειτουργεί απαγορευτικά στη βελτίωση της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων. Στο σημείο αυτό απαιτείται η τόνωση των δημοσίων επενδύσεων, καθώς η ενίσχυση τους κυρίως στο πεδίο των υποδομών θα ισχυροποιήσει την παραγωγικότητα και θα μειώσει το κόστος της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Το τελευταίο μπορεί να αποτελέσει σημαντικό κίνητρο για την ενδυνάμωση της επενδυτικής δαπάνης του ιδιωτικού τομέα. Η άνοδος της απασχόλησης αποτελεί βαρύνουσας σημασίας εξέλιξη για την οικονομία των ΗΠΑ, ωστόσο χωρίς την παρουσία ενός ισχυρού ρυθμού παραγωγικότητας, δεν μπορεί να οδηγήσει σε καλυτέρευση του βιοτικού επίπεδου. Η ανάκαμψη της αγοράς εργασίας στις ΗΠΑ μπορεί να οδηγήσει στην εξομάλυνση της νομισματικής πολιτικής, η οποία με τη σειρά της δύναται να απομακρύνει την οποιαδήποτε αστάθεια έχουν προκαλέσει τα χαμηλά επιτόκια και να ανακτηθεί η απολεσθείσα εμπιστοσύνη στις επιχειρήσεις. ΗΠΑ Ποσοστό ανεργίας Το ποσοστό ανεργίας παρέμεινε αμετάβλητο τον Ιούλιο, στο 4,9%, ενώ σημειώθηκε αύξηση του ποσοστού συμμετοχής του εργατικού δυναμικού (participation rate), στο 62,8% τον Ιούλιο, έναντι 62,7% τον Ιούνιο. Το γεγονός ότι το ποσοστό ανεργίας παρουσιάζει σχετική ακαμψία προς τα κάτω και κινείται περί το 4,9% τους τελευταίους δέκα μήνες, ενδεχομένως δεικνύει ότι η αγορά εργασίας έχει φθάσει στο σημείο πλήρους απασχόλησης. Σχετικά με τα εισοδήματα από εργασία, τον Ιούλιο σε ετήσια βάση, οι μέσες ωριαίες αποδοχές αυξήθηκαν κατά 2,6% αλλά οι μέσες εβδομαδιαίες ώρες απασχόλησης μειώθηκαν κατά 0,3% με αποτέλεσμα οι μέσες εβδομαδιαίες αποδοχές να έχουν αυξηθεί κατά 2,3% σε ετήσια βάση. Η σταθερή άνοδος των εισοδημάτων από εργασία ενισχύει την εκτίμηση ότι η ανάκαμψη της οικονομίας το 2016 θα στηριχθεί κυρίως στην εγχώρια ζήτηση. Επιπλέον, τον Ιούλιο δημιουργήθηκαν νέες θέσεις απασχόλησης, ξεπερνώντας κάθε προσδοκία, μετά από αύξηση κατά τον Ιούνιο, ενώ η οικονομική δραστηριότητα κινείται με μέτριο ρυθμό (δεύτερο τρίμηνο 2016: 1,2%). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται το επίπεδο παραγωγικότητας, αποθαρρύνοντας τις ιδιωτικές επενδύσεις. Παράλληλα, οι δημόσιες δαπάνες κινούνται σε χαμηλό επίπεδο. Συνεπώς, εκτιμάται ότι η αύξηση του ΑΕΠ θα στηριχθεί κυρίως στην ιδιωτική δαπάνη. Τέλος, η αύξηση της απασχόλησης χωρίς αντίστοιχη αύξηση των επενδύσεων, αντικατοπτρίζει την ενίσχυση του τριτογενούς τομέα συγκριτικά με τους άλλους τομείς της οικονομικής δραστηριότητας. Έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου διαμορφώθηκε στα $44,5 δισ. τον Ιούνιο, από $41,0 δισ. τον Μάϊο. Η διεύρυνση του ελλείμματος, σε μηνιαία βάση, προήλθε κυρίως από την αύξηση των εισαγωγών αγαθών, κατά $4,2 δισ. (ή, 1,9%), ενώ οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο από τον Σεπτέμβριο του Σε ετήσια βάση, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά 3,6% τον Ιούνιο. Εντούτοις, στο πρώτο εξάμηνο του 2016, το έλλειμμα εμπορικού ισοζυγίου ήταν μειωμένο κατά 2,3% συγκριτικά με το πρώτο εξάμηνο του Παραγγελίες βιομηχανικών αγαθών Οι παραγγελίες βιομηχανικών αγαθών μειώθηκαν κατά 1,5% τον Ιούνιο σε μηνιαία βάση, μετά από μείωση 1,2% τον Μάϊο, ενώ σε ετήσια βάση κατεγράφη μείωση ίση με 5,6% (εποχικά διορθωμένα στοιχεία). Εξ αυτών, οι παραγγελίες διαρκών αγαθών μειώθηκαν κατά 3,9% τον Ιούνιο σε μηνιαία βάση, ενώ σε ετήσια βάση κατεγράφη μείωση ίση με 6,3%. Η μείωση στις παραγγελίες βιομηχανικών αγαθών είναι κυρίως αποτέλεσμα του ισχυρού δολαρίου και της μειωμένης ζήτησης από το εξωτερικό. Επιπροσθέτως, παρά το εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο του κόστους δανεισμού, οι εγχώριες ιδιωτικές επενδύσεις έχουν μειωθεί για τρία συνεχόμενα τρίμηνα, αποδυναμώνοντας τη ζήτηση για βιομηχανικά αγαθά. 6

7 Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit αυξήθηκε στις 51,8 μονάδες τον Ιούλιο από 51,2 μονάδες τον Ιούνιο. Αναλυτικότερα, ο επιμέρους δείκτης PMI Markit για τις υπηρεσίες παρέμεινε αμετάβλητος στις 51,4 μονάδες τον Ιούνιο, ενώ ο επιμέρους δείκτης PMI Markit για τη μεταποίηση αυξήθηκε σημαντικά, στις 53,8 μονάδες τον Ιούλιο έναντι 50,4 μονάδων τον Ιούνιο. Τους τελευταίους πέντε μήνες ο υποδείκτης για τον κλάδο των υπηρεσιών βρίσκεται υψηλότερα των 50 μονάδων, γεγονός που σηματοδοτεί μεγέθυνση του κλάδου. Εντούτοις, η δυναμική του πλήττεται εξαιτίας της πολιτικής αβεβαιότητας αναφορικά με το εκλογικό αποτέλεσμα στις ΗΠΑ. Τα στοιχεία του δείκτη PMI Markit προοιωνίζονται ήπιο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ σε ετήσια βάση, περί το 1% το τρίτο τρίμηνο (δεύτερο τρίμηνο: 1,2%). ο σταθμικός μέσος του κόστους δανεισμού που παρακολουθεί η ΕΚΤ βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό. Δείκτης PMI Markit Ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit αυξήθηκε ανεπαίσθητα, στις 53,2 μονάδες τον Ιούλιο από 53,1 μονάδες τον Ιούνιο, ευρισκόμενος σε υψηλό έξι μηνών. Η αύξηση του ενοποιημένου δείκτη προήλθε αποκλειστικά από την αύξηση του επιμέρους δείκτη για τις υπηρεσίες ενώ ο επιμέρους δείκτης για τη μεταποίηση μειώθηκε. Εντούτοις, σημειώνεται ότι, το επίπεδο του υποδείκτη για τη μεταποίηση (Ιούλιος: 52,0 μονάδες) δείχνει σταθερή ανάπτυξη του κλάδου, της τάξεως του 2% σε ετήσια βάση. Παρ όλα αυτά, τα στοιχεία σε επίπεδο κράτους-μέλους διαφέρουν σημαντικά, με τον μεταποιητικό κλάδο στη Γερμανία να αναπτύσσεται σθεναρά, στην Ιταλία και την Ισπανία να παρουσιάζει στασιμότητα, ενώ στη Γαλλία παρατηρείται μείωση της παραγωγής (48,6 μονάδες). Ζώνη του Ευρώ (ΖτΕ) ΕΚΤ Η ΕΚΤ, στην δημοσίευση του Economic Bulletin ( ), αναφέρει ότι η ανάκαμψη στη ΖτΕ εξακολουθεί να στηρίζεται κυρίως στην ιδιωτική κατανάλωση, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2016 οι εξαγωγές ήταν υποτονικές, χωρίς ενδείξεις ανάκαμψης στους επόμενους μήνες. Πιο συγκεκριμένα, το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,6% το πρώτο τρίμηνο του 2016 (σε τριμηνιαία βάση) και σε αυτό συνέβαλε κυρίως η ιδιωτική κατανάλωση, λιγότερο οι επενδύσεις, ενώ αρνητικά συνέβαλαν οι καθαρές εξαγωγές. Αναφορικά με τον πληθωρισμό, αναμένεται να διαμορφωθεί σε χαμηλό, ή και αρνητικό, επίπεδο τους επόμενους μήνες και να ανακάμψει τους τελευταίους μήνες του 2016, εξαιτίας του αποτελέσματος βάσης. Για την παγκόσμια οικονομία εκτιμάται ότι θα αναπτυχθεί με μέτριο ρυθμό κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2016, ενώ οι προοπτικές ανάπτυξής της περιβάλλονται από αυξημένη αβεβαιότητα, ιδιαιτέρως για τις αναδυόμενες οικονομίες. Επιπλέον, με συγκρατημένο ρυθμό αναμένεται να αυξηθεί το παγκόσμιο εμπόριο. Τέλος, στο Economic Bulletin επισημαίνεται ότι η νομισματική πολιτική από τον Ιούνιο του 2014, η οποία ενισχύθηκε τον Μάρτιο του 2016, έχει βελτιώσει σημαντικά τους όρους δανεισμού των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών στην ΖτΕ, στηρίζοντας την ανάπτυξη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Πρόεδρος της ΕΚΤ δήλωσε ότι Το επίπεδο του ενοποιημένου δείκτη PMI Markit προοιωνίζεται μετριοπαθή αύξηση του ΑΕΠ, περί το 0,3% το τρίτο τρίμηνο του 2016, όσο και στο πρώτο (σε τριμηνιαία βάση). Σε επίπεδο κράτους-μέλους, ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit στη Γερμανία ανήλθε σε υψηλό επτά μηνών, διαμορφούμενος στις 55,3 μονάδες τον Ιούλιο, έναντι 54,4 μονάδων τον Ιούνιο. Η αύξηση προήλθε από την άνοδο του επιμέρους δείκτη για τις υπηρεσίες, αντικατοπτρίζοντας την ενίσχυση της εγχώριας ζήτησης, και προοιωνίζεται αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,5% το τρίτο τρίμηνο (σε τριμηνιαία βάση). Αναφορικά με την Γαλλία, τον Ιούλιο ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit ξεπέρασε οριακά τις 50 μονάδες, φθάνοντας τις 50,1 μονάδες, αποτέλεσμα της αύξησης των επιμέρους δεικτών, για τις υπηρεσίες και τη μεταποίηση. Στην Ισπανία, τον Ιούλιο ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit ήταν μεν αρκετά υψηλότερος των 50 μονάδων (53,7 μονάδες), αλλά βρίσκεται σε χαμηλό 32 μηνών. Η επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας εν μέρει οφείλεται στην πολιτική αβεβαιότητα των τελευταίων οκτώ μηνών, εξαιτίας της αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης. Συνεπώς, η εικόνα που δίνει ο ενοποιημένος δείκτης PMI Markit για τις μεγαλύτερες οικονομίες της ΖτΕ είναι μεικτή. Αναφορικά με τον δείκτη PMI Markit για τις λιανικές πωλήσεις στη ΖτΕ, αυξήθηκε στις 48,9 μονάδες τον Ιούλιο, από 48,5 μονάδες τον Ιούνιο. Ο αντίστοιχος δείκτης ενισχύθηκε στις μεγάλες οικονομίες της ΖτΕ (Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία), αντικατοπτρίζοντας την αναζωπύρωση της εγχώριας ζήτησης, αποτέλεσμα της ενίσχυσης του 7

8 Αριθμός συμβολαίων Φεβ-15 Μαρ-15 Απρ-15 Μαϊ-15 Ιουν-15 Ιουλ-15 Αυγ-15 Σεπ-15 Οκτ-15 Νοε-15 Δεκ-15 Ιαν-16 Φεβ-16 Μαρ-16 Απρ-16 Μαϊ-16 Ιουν-16 Ιουλ-16 Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ. Πιο συγκεκριμένα, στη Γερμανία ο δείκτης PMI Markit για τις λιανικές πωλήσεις αυξήθηκε για έκτο συνεχόμενο μήνα και οι λιανικές πωλήσεις είναι αυξημένες σε ετήσια βάση. Στη Γαλλία ο ρυθμός αύξησης των λιανικών πωλήσεων παραμένει εύθραυστος, με τις λιανικές πωλήσεις να είναι μειωμένες σε ετήσια βάση. Ισοτιμίες Σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου του Σικάγο, οι τοποθετήσεις στο δολάριο ΗΠΑ (USD+DXY) για μη εμπορικές συναλλαγές (specs) την εβδομάδα που έληξε στις μειώθηκαν. Οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις διαμορφώθηκαν σε θετικό επίπεδο για ενδέκατη εβδομάδα. Αναμένεται αύξηση των specs θέσεων εναντίον (short) του ευρώ Πηγή: CFTC,IMM, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Οι τοποθετήσεις κατά του ευρώ για μη εμπορικές συναλλαγές (specs), την εβδομάδα που έληξε στις , μειώθηκαν κατά συμβόλαια, με αποτέλεσμα οι συνολικές καθαρές (αγορές μείον πωλήσεις) θέσεις να διαμορφωθούν στα συμβόλαια από την προηγούμενη εβδομάδα. Σημειώνεται ότι πρόκειται για την πρώτη εβδομαδιαία μείωση από τις 21 Ιουνίου. Ευρώ: Το ευρώ, εμφανίζει τάση σταθεροποίησης στην αρχή της εβδομάδας, έναντι του δολαρίου- ΗΠΑ. Η ισοτιμία δολαρίου-ευρώ στις 8 Αυγούστου διαμορφωνόταν περί τα 1,1090 USD/EUR από 1,1159 USD/EUR που ήταν την 1η Αυγούστου, με αποτέλεσμα το ευρώ να καταγράφει από την αρχή του έτους κέρδη 1,9%, έναντι του δολαρίου. Ωστόσο, το δολάριο, παρά την εξασθένιση του ευρώ, συνεχίζει να εμφανίζεται αδύναμο, γεγονός που αποτυπώνεται και στην πορεία του σταθμισμένου δείκτη Dollar Index-DXY, ο οποίος μετρεί την αξία του δολαρίου, έναντι των έξι σημαντικότερων νομισμάτων (ευρώ, γιεν, στερλίνα, δολάριο Καναδά, κορώνα Σουηδίας, φράγκο Ελβετίας). Ειδικότερα, ο σταθμισμένος δείκτης καταγράφει σωρευτικές απώλειες από την αρχή του έτους κατά 2,23%. Ελβετικό φράγκο: Το ευρώ, εμφανίζει τάση ενίσχυσης έναντι του φράγκου στην αρχή της εβδομάδας, κινούμενο στην περιοχή των 1,0900 φράγκων. Σημειώνεται, ότι το ευρώ καταγράφει κέρδη από την αρχή του έτους έναντι του φράγκου 0,13%. Σύμφωνα με τα δημοσιευθέντα νομισματικά στοιχεία της ΤτΕλβετίας (SNB), την προηγούμενη εβδομάδα, δεν υπήρξε παρέμβαση της στην αγορά συναλλάγματος για αποτροπή ενίσχυσης του φράγκου, καθώς το ποσό των μετρητών που οι εμπορικές τράπεζες της Ελβετίας είχαν καταθέσει στην SNB, διατηρήθηκε αμετάβλητο για την εβδομάδα που έληξε στις 5 Αυγούστου στα 511,37 δισ. φράγκα. Στερλίνα: Αρνητική ήταν η εβδομαδιαία εικόνα της στερλίνας, καθώς στις 9 Αυγούστου, καταγράφει κέρδη τόσο έναντι του δολαρίου-ηπα (1,2972 USD/GBP), όσο και έναντι του ευρώ (0,8537 GBP/EUR). Σωρευτικά η στερλίνα διαπραγματεύεται από την αρχή του έτους χαμηλότερα κατά 15,9%, έναντι του ευρώ και 11,9% έναντι του δολαρίου. Η συμπεριφορά της στερλίνας στην τρέχουσα συγκυρία σχετίζεται σε μεγάλο ποσοστό από την πορεία του δολαρίου, ωστόσο σε βάθος χρόνου αναμένεται να εξασθενήσει περαιτέρω έναντι των βασικών νομισμάτων. Άλλωστε, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Οικονομικών και Κοινωνικών Ερευνών (NIESR) του Ηνωμένου Βασιλείου η οικονομική δραστηριότητα μειώθηκε σε μηνιαία βάση κατά 0,2% τον Ιούλιο. Οι επενδυτές, όπως καταδεικνύει το ασφάλιστρο κινδύνου (CDS-credit default swaps) για το Ηνωμένο Βασίλειο, εμφανίζουν σημεία εφησυχασμού, καθώς στις 8 Αυγούστου, διαμορφώνονταν στα 34,9 bps από 35,7 bps που ήταν την 1η Αυγούστου και 21,4 bps στην αρχή του έτους. Αγορές ομολόγων Η πορεία του προγράμματος QE της ΕΚΤ Σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα διαμορφώνονται οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων του Ηνωμένου Βασιλείου (Gilts), της Ιρλανδίας και της Ισπανίας. Η απόδοση του 10-ετούς ομολόγου του Ηνωμένου Βασιλείου υποχώρησε στο 0,557%, καθώς η ΤτΑ (BoE) στο πλαίσιο του προγράμματος αγοράς περιουσιακών στοιχείων (QE), ξεκίνησε τις τοποθετήσεις σε ομολογιακούς τίτλους με διάρκεια άνω των 15 ετών. Η κίνηση αυτή της ΤτΑγγλίας οδήγησε την απόδοση του 30-ετούς ομολόγου στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 1,356%. Η απόδοση του Ισπανικού 10-ετούς ομολόγου διέσπασε το όριο του 1% και διαμορφώνεται στο 0,983%, παρά την απουσία κυβέρνησης μετά από δύο εκλογές μέσα σε 8 μήνες και το ενδεχόμενο τρίτης εκλογικής αναμέτρησης. Σε πτωτική πορεία και το 10-ετές ομόλογο της Ιρλανδίας του οποίου η απόδοση κινείται στο ιστορικά χαμηλό 0,343%. 8

9 Οι αγορές κρατικών ομολόγων από την ΕΚΤ την εβδομάδα μέχρι τις 5 Αυγούστου στα πλαίσια εφαρμογής του προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (QE), διαμορφώθηκαν στα 957,273 δισ. με αποτέλεσμα ο μέσος εβδομαδιαίος όρος από την έναρξη του προγράμματος να υπολογίζεται στα 12,9 δισ. Παράλληλα, στην ίδια περίοδο, η ΕΚΤ προέβη σε αγορές καλυμμένων ομολόγων, αξίας 746 εκ. και πωλήσεις ABS αξίας 69 εκ. Επίσης, την περασμένη εβδομάδα η ΕΚΤ προέβη σε αγορές εταιρικών και ασφαλιστικών ομολογιακών τίτλων αξίας εκ. δισ Πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων ΕΚΤ Εφαρμογή προγράμματος: 74 εβδομάδες Πηγή: Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα, Διεύθυνση Oικονομικών Μελετών-Alpha Bank Στην Ελληνική αγορά ομολόγων, το εύρος τιμών (αγορά) του 10-ετούς ομολόγου λήξης 24 Φεβρ στις 9 Αυγούστου διαμορφωνόταν μεταξύ 69,75-70,16, ήτοι απόδοση 8,26%-8,35%. Υπενθυμίζεται ότι στις το 10-ετές ομόλογο είχε καταγράψει χαμηλό αποδόσεως 5,475% και στις υψηλό αποδόσεως 19,27%. Αγοραστικό ενδιαφέρον στις ομολογιακές αγορές της περιφέρειας -0,10 της ΖτΕ (Αποδόσεις 10-ετών ομολόγων) -0,07 Γερμανία -0,01 Ολλανδία 0,02 0,12 Γαλλία 0,15 2,87 Πορτογαλία 2,80 1,18 Ιταλία 1,12 1,02 Ισπανία 0,98 8,02 Ελλάδα 8, /8/2016 8/8/2016 Πηγή: Reuters, Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Alpha Bank Η διαφορά απόδοσης μεταξύ των ελληνικών 10-ετών και γερμανικών ομολόγων (spread) ανήλθε στις 821 μονάδες βάσης. Η απόδοση του 10-ετούς γερμανικού ομολόγου, το σημείο αναφοράς του κόστους δανεισμού της Ζώνης του Ευρώ, ανήλθε στο -0,07%. Η 10-ετία της Πορτογαλίας στις 8 Αυγούστου εμφάνιζε απόδοση 2,80%, της Ισπανίας 0,98% και της Ιταλίας 1,12%. Η διαφορά απόδοσης του 10-ετούς πορτογαλικού ομολόγου σε σχέση με την αντίστοιχη του γερμανικού, υποχώρησε σε εβδομαδιαία βάση, στις 287 μ.β. και του 10-ετούς ιταλικού ομολόγου στις 119 μ.β. Στις ΗΠΑ, η απόδοση του 10-ετούς ομολόγου διαμορφωνόταν στο 1,593% στις Όσον αφορά την προσφορά στην πρωτογενή αγορά την τρέχουσα εβδομάδα, υπολογίζεται περί τα 5,6 δισ. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο μέσος δανεισμός για την συγκεκριμένη εβδομάδα τα τελευταία τρία έτη είναι στα 4 δισ. Οι σημαντικότερες εκδόσεις εστιάζονται σε Γερμανία και Αυστρία. Ειδικότερα, το Αυστριακό δημόσιο θα δανεισθεί περί τα 0,6 δισ. μέσω της υφιστάμενης εκδόσεως RAGB 10/2026 στις 9 Αυγούστου και το Γερμανικό δημόσιο θα δανεισθεί μέσω της υφιστάμενης έκδοσης DBR 8/2026, στις 10 Αυγούστου, περί τα 5 δισ. Κύπρος Πληθωρισμός Ο εναρμονισμένος ΔΤΚ (ΕνΔΤΚ), ενισχύθηκε σημαντικά, σε ετήσια βάση, αλλά εξακολουθεί να παραμένει σε αρνητικό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, τον Ιούλιο, ο ΕνΔΤΚ διαμορφώθηκε στο -0,4%, από - 2,0% τον Ιούνιο.Τη μεγαλύτερη αύξηση παρουσίασαν οι τιμές των τροφίμων και ποτών (9,4%), ενώ έντονες αποπληθωριστικές πιέσεις εξακολουθούν να ασκούν οι τιμές των μεταφορών (- 9,9%). Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάϊος 2016), ο εναρμονισμένος πληθωρισμός θα παραμείνει αρνητικός το 2016, στο -0,7%, και θα διαμορφωθεί σε θετικό επίπεδο το 2017 στο 1,0% (2015: -1,5%). Ρουμανία Πληθωρισμός Τον Ιούλιο, ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) μειώθηκε περαιτέρω, παραμένοντας σε αρνητικό επίπεδο για 14 στη σειρά μήνες. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Μάϊος 2016), ο ΕνΔΤΚ θα παραμείνει αρνητικός το 2016 στο -0,6% αλλά θα ανέλθει στο 2,5% το 2017 (2015: -0,4%). Στην πιο πρόσφατη συνεδρίασή της ( ), η Τράπεζα της Ρουμανίας αναθεώρησε σημαντικά προς τα κάτω τις εκτιμήσεις της για τον πληθωρισμό εξαιτίας των χαμηλών πληθωριστικών πιέσεων στην παγκόσμια οικονομία. Η εγχώρια ζήτηση και η αύξηση του εργασιακού κόστους αναμένεται να οδηγήσουν σε ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων. Έτσι, η Τράπεζα της Ρουμανίας υπολογίζει ότι ο πληθωρισμός θα είναι αρνητικός το 2016, ενώ το 2017 θα κινηθεί εντός του στόχου που έχει τεθεί (1,5%-3,5%). 9

10 Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών Παρασκευή 12 Αυγούστου 2016 Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ (ετήσιες εκατοστιαίες μεταβολές) Ετήσια στοιχεία ΑΕΠ (σε σταθερές τιμές αγοράς) -4,3-5,5-9,2-7,3-3,1 0,7-0,3 Ιδιωτική Κατανάλωση -1,7-6,5-9,9-7,9-2,5 0,7 0,3 Δημόσια Κατανάλωση 2,0-4,2-7,0-7,1-5,5-2,4-0,1 Ακαθάριστες Επενδύσεις Παγίου Κεφαλαίου -13,8-19,3-20,7-23,4-9,3-2,7 0,9 Εξαγωγές -18,2 4,4 0,8 1,0 1,7 7,4-3,8 Εισαγωγές -20,2-3,4-8,2-9,4-2,9 7,8-6,9 Γενικός Δκτ Τιμών Καταναλωτή 1,2 4,7 3,3 1,5-0,9-1,3-1,7 Ανεργία (%) 9,6 12,7 17,9 24,4 27,5 26,5 24,9 Χρηματοδότηση Ιδιωτικού Τομέα 4,2 0,0-3,1-4,0-3,9-3,1-2,0 Πρωτογενές Ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) (1) -10,3-5,8-3,3-1,0 1,6 0,4 0,7 Χρέος Γενικής Κυβέρνησης (% ΑΕΠ) 126,7 146,2 171,9 159,4 178,0 180,5 177,4 Ισοζύγιο Τρεχ. Συναλλαγών (% ΑΕΠ) -12,4-11,4-10,0-3,8-2,0-2,1 0,0 (1) Με βάση τον ορισμό του οικονομικού π ρογράμματος π ροσαρμογής της Ελλάδας Δείκτες Οικονομικής Συγκυρίας Τελευταία έτος έτος Q1 Q2 Q3 Q4 διαθέσιμη περίοδος Οικονομική Δραστηριότητα Όγκος Λιανικών Πωλήσεων (εκτός καυσίμων & λιπαντικών) -8,4-0,7 1,4 0,6-2, ,4 (Ιαν-Μάιος) Νέες εγγραφές ΙΧ Αυτοκινήτων 3,1 30,1 19,2 33,2-2,2 2,1 11,3 (Ιαν.-Ιούν.) Ιδιωτική Οικοδομική Δραστηριότητα -25,6-5,8 29,2-5,6-22,2 5,9-15,9 (Ιαν-Απρ.) Μεταποίηση -1,1 1,8 5,9-1,0-0,8 1,4 3,5 (Ιαν.-Μάιος) Δείκτης Υπευθύνων Προμηθειών ΡΜΙ στη μεταποίηση 46,0 49,9 48,5 47,1 37,5 48,6 48,7 (Ιούλ.) Δείκτης Οικονομικού Κλίματος 90,6 99,5 96,8 91,6 79,9 86,7 90,9 (Ιούλ.) Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία 87,8 94,6 87,1 85,6 71,9 82,9 88,3 (Ιούλ.) Δείκτης Εμπιστοσύνης Καταναλωτών -69,0-54,0-37,0-44,0-61,0-62,0-69,2 (Ιούλ.) Πιστωτική Επέκταση (τέλος περιόδου) Ιδιωτικός Τομέας -3,9-3,1-2,5-1,7-1,9-2,0-2,0 (Iούν.) Επιχειρήσεις -4,9-3,7-2,2-0,5-0,8-0,9-1,0 (Iούν.) - Βιομηχανία -2,8-3,3-0,9 2,7 2,8 2,4 0,2 (Iούν.) - Κατασκευές 0,6-1,2 0,5 0,9 0,0-0,9 0,8 (Iούν.) - Τουρισμός -2,6-0,6-1,2 0,4 0,6 0,6 0,4 (Iούν.) Νοικοκυριά -3,5-2,9-3,0-3,1-3,2-3,1-3,0 (Iούν.) - Καταναλωτικά Δάνεια -3,9-2,8-2,5-2,3-2,8-2,3-1,5 (Iούν.) - Στεγαστικά Δάνεια -3,3-3,0-3,3-3,4-3,5-3,5-3,4 (Iούν.) Τιμές Δείκτης Τιμών Καταναλωτή -0,9-1,3-2,4-2,1-1,8-0,6-0,7 (Ιούν.) Δομικός Πληθωρισμός -1,7-0,7-0,7-0,9-0,5 0,3 0,5 (Ιούν.) Δείκτης Τιμών Διαμερισμάτων -10,9-7,5-4,1-4,9-5,8-5,3-5,0 (1ο 3μηνο) ΑΕΠ σε σταθερές τιμές -3,1 0,7 0,3 0,9-1,7-0,8-1,4 (1ο 3μηνο) Ιδιωτική Κατανάλωση -2,5 0,7 0,7 1,7-0,3-0,9-1,3 (1ο 3μηνο) Δημόσια Κατανάλωση -5,5-2,4 0,4-1,5-2,0 2,8-1,5 (1ο 3μηνο) Επενδύσεις -9,3-2,6 9,9 0,1-11,4 5,7-2,7 (1ο 3μηνο) Εξαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών 1,7 7,4 3,3 1,5-10,3-8,8-11,7 (1ο 3μηνο) Εισαγωγές Αγαθών & Υπηρεσιών -2,9 7,8 9,3-3,3-19,8-12,5-12,8 (1ο 3μηνο) Ισοζύγιο Πληρωμών σε δισ. Εξαγωγές Αγαθών 26,9 26,8 6,1 6,5 6,0 6,2 9,6 (Ιαν-Μάιος) Εισαγωγές Αγαθών 47,7 49,1 11,1 11,1 9,2 10,6 16,4 (Ιαν-Μάιος) Εμπορικό Ισοζύγιο -20,8-22,3-5,0-4,6-3,3-4,4-6,9 (Ιαν-Μάιος) Ισοζύγιο Τρεχ/σών Συναλλαγών -3,7-3,8-3,2-0,4 5,6-1,7-3,5 (Ιαν-Μάιος) Πηγή: Τράπεζα της Ελλάδος, ΕΛΣΤΑΤ, ΙΟΒΕ Το παρόν δελτίο έχει αποκλειστικά ενημερωτικό χαρακτήρα. Οι πληροφορίες που περιέχει προέρχονται από πηγές που θεωρούνται αξιόπιστες αλλά δεν έχουν επαληθευτεί από την Alpha Bank. Το παρόν δεν αποτελεί συμβουλή ή σύσταση ούτε προτροπή για την διενέργεια οποιασδήποτε συναλλαγής. Επίσης δεν συνιστά έρευνα στον τομέα των επενδύσεων κατά την έννοια της ισχύουσας νομοθεσίας και ως εκ τούτου δεν έχει συνταχθεί σύμφωνα με τις απαιτήσεις του νόμου για τη διασφάλιση της ανεξαρτησίας της έρευνας στον τομέα των επενδύσεων. Η Alpha Bank δεν υποχρεούται να επικαιροποιεί ή να αναθεωρεί το δελτίο αυτό ούτε να προβαίνει σε ανακοινώσεις ή ειδοποιήσεις σε περίπτωση που οποιοδήποτε στοιχείο, γνώμη, πρόβλεψη ή εκτίμηση που περιέχεται σε αυτό μεταβληθεί ή διαπιστωθεί εκ των υστέρων ως ανακριβής. Η Alpha Bank και οι θυγατρικές της, καθώς επίσης τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου, τα στελέχη και οι υπάλληλοι αυτών δεν παρέχουν καμία διαβεβαίωση ούτε εγγυώνται την ακρίβεια, την πληρότητα και την ορθότητα των πληροφοριών που περιέχονται και των απόψεων που διατυπώνονται στο παρόν ή την καταλληλότητά τους για συγκεκριμένη χρήση και δεν φέρουν καμία ευθύνη για οποιανδήποτε άμεση ή έμμεση ζημία θα μπορούσε τυχόν να προκύψει σε σχέση με οποιανδήποτε χρήση του παρόντος και των πληροφοριών που περιέχει εν όλω ή εν μέρει. Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή αναδημοσίευση αυτού του δελτίου ή τμήματος του πρέπει υποχρεωτικά να αναφέρει την Alpha Bank ως πηγή προελεύσεώς του.