Σημειώσεις του Η εξαμήνου Φυσική δραστηριότητα αναψυχή στα άτομα με αναπηρία (337)---Μπάτσιου Σοφία

Transcript

1 1 Νευρομυϊκός Συντονισμός. Ο όρος Νευρομυϊκός Συντονισμός εννοεί την ιδανική συνεργασία, του νευρικού και μυϊκού συστήματος κατά την εκτέλεση μιας κίνησης. Τα άτομα που παρουσιάζουν λειτουργικές αδυναμίες στη συνεργασία του μυϊκού και νευρικού συστήματος, χαρακτηρίζονται από έλλειψη αρμονικότητας, αβεβαιότητα και αταξία στις κινήσεις. Ακόμη η περιορισμένη δύναμη των μυών ή η ανικανότητα διάτασης των αρθρώσεων και τενόντων έχει ως αποτέλεσμα την έλλειψη ακρίβειας στις διαδοχικές κινήσεις. Ο νευρομυϊκός συντονισμός σύμφωνα με τον Weineck (1980), αποτελεί συνισταμένη των παρακάτω προσδιοριστικών παραγόντων : της ικανότητας προσαρμογής της ικανότητας αντίδρασης της ικανότητας ελέγχου της ικανότητας συνδυασμού της ικανότητας ισορροπίας της ικανότητας ευκαμψίας, ευλυγισίας, δεξιοτεχνίας της αίσθησης της τεχνικής της κινητικής ελαστικότητας της ικανότητας πρόβλεψης μιας κίνησης της αίσθησης του ρυθμού της ικανότητας μεταφοράς της μάθησης μιας κίνησης της ικανότητας παραλλαγής μιας κίνησης Η Σιδηροπούλου (1988) υποστηρίζει, ότι ο καλός νευρομυϊκός συντονισμός δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς τη συνεργασία των φυσικών ιδιοτήτων, δύναμης, ταχύτητας, ευλυγισίας, αντοχής, όπως επίσης δεν είναι δυνατή η ανάπτυξη των φυσικών ιδιοτήτων χωρίς τη σύμπραξη του νευρομυϊκού συντονισμού. Τα συστατικά στοιχεία της κίνησης, όπως η δύναμη, ταχύτητα, ευκινησία, ισορροπία, συντονισμός και αντοχή επηρεάζουν την απόδοση του ατόμου στις βασικές κινητικές ικανότητες (τρέξιμο, πήδημα, γλίστρημα).

2 2 Τα αποτελέσματα του καλού νευρομυϊκού συντονισμού Προφυλάσσει το άτομο από τραυματισμούς, πτώσεις και συγκρούσεις κατά τη διάρκεια της μετακίνησης, άσκησης και του αγώνα Μειώνει τον απαιτούμενο χρόνο για την εκμάθηση μιας νέας ή δύσκολης κίνησης Ελαχιστοποιεί το μυϊκό έργο που απαιτείται για την εκτέλεση μιας κίνησης. Τεστ Κ.Τ.Κ. [Κorper-koordinations-test fur Kinder (Kiphard & Schiling)]. Όργανα και ασκήσεις του τεστ 1. Τρεις δοκοί ισορροπίας, μήκους 3μ., πάχους 3εκ., πλάτους 3, 4.5 και 6εκ. Βάδιση επάνω στις δοκούς ισορροπίας προς τα πίσω. (Άριστα = 8, σε κάθε δοκό). 2. Δώδεκα κομμάτια σπόγγου, μήκους 20εκ., πλάτους 50εκ. και πάχους 5εκ. Άλμα (Hopping), πάνω από το εμπόδιο (σπόγγος) με το ένα πόδι. 3. Μία σανίδα με διαστάσεις 100Χ60Χ3εκ. Χωρίζεται στη μέση από ένα πήχυ, διαστάσεων 60Χ3Χ3εκ. Αναπηδήσεις δεξιά και αριστερά, πάνω από τον πήχυ της σανίδας. Διάρκεια 15 (2Χ15). 4. Δύο σανίδες διαστάσεων 25Χ25Χ2 εκ. Κάτω από κάθε γωνία υπάρχει βάση ύψους 3.7 εκ. για να μη γλιστρούν. Μετακίνηση των επιφανειών με τα χέρια δεξιά ή αριστερά, πατώντας επάνω. Διάρκεια 20 (2Χ20). Διαδικασία αξιολόγησης Οπισθοβάδιση. Η οπισθοβάδιση γίνεται επάνω στις τρεις δοκούς που έχουν πλάτος 6, 4.5 και 3 cm. Η διαδικασία εκτέλεσης είναι ακριβώς η ίδια. Στην άκρη της δοκού τοποθετείται η μία από τις δύο τετράγωνες ξύλινες επιφάνειες, που χρησιμοποιούνται στις πλάγιες επανατοποθετήσεις. Ο εξεταζόμενος έχει το δικαίωμα να κάνει δοκιμαστικές προσπάθειες, δηλ. να περπατήσει επάνω στη δοκό προς τα εμπρός τρεις φορές και μία φορά προς τα πίσω. Στη συνέχεια αρχίζει η εξέταση: αφού στέκεται όρθιος επάνω στην τετράγωνη επιφάνεια, και προσπαθεί να χαλαρώσει. Αφού κάνει μία βαθιά αναπνοή (εισπνοή-εκπνοή), αρχίζει την οπισθοβάδιση. Ο εξεταστής μετράει τον αριθμό των βημάτων, που κάνει ο εξεταζόμενος χωρίς να πατήσει στο πάτωμα.

3 3 Κάθε φορά που ακουμπάει στο πάτωμα τελειώνει η προσπάθεια. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι η μέτρηση αρχίζει από το δεύτερο βήμα, όταν πλέον η στήριξη του όλου σώματος είναι μόνο στο ένα πόδι. Μέγιστος αριθμός βημάτων θεωρείται ο αριθμός 8. Ο εξεταζόμενος έχει δικαίωμα να πραγματοποιήσει τρεις προσπάθειες σε κάθε δοκό. Για την τελική βαθμολογία καταγράφονται οι επιδόσεις και στις τρεις προσπάθειες και στις τρεις δοκούς, στο πρωτόκολλο του Κ.Τ.Κ. Ο δείκτης αξιοπιστίας είναι.80. Υπερπήδηση Εμποδίων (hopping). Κατά την υπερπήδηση των εμποδίων ο εξεταζόμενος προσπαθεί να ξεπεράσει τα εμπόδια με το ένα πόδι, αριστερό και δεξί. Αρχικά ο εξεταζόμενος κάνει μερικές αναπηδήσεις μόνο με το αριστερό και μόνο με το δεξί πόδι, για να διαπιστωθεί αν έχει αυτή την ικανότητα, για να μπορέσει να συνεχίσει το τεστ. Σε απόσταση 1,5 μ. από τη γραμμή εκκίνησης τοποθετείται ένα από τα σφουγγάρια που περιγράφηκε παραπάνω, κατά πλάτος. Ο εξεταζόμενος αφού τοποθετήσει το ένα του πόδι στον ενδιάμεσο χώρο, και υπερπηδάει το εμπόδιο (σφουγγάρι), πατώντας πάλι με το ίδιο πόδι (Hopping). Έχει δικαίωμα να κάνει μία αναπήδηση, στον ενδιάμεσο χώρο, όπως επίσης και να επιχειρήσει τρεις προσπάθειες σε κάθε ύψος του εμποδίου. Αν αποτύχει και στις τρεις προσπάθειες σταματάει να εκτελεί με το συγκεκριμένο πόδι. Σημειώνονται στο πρωτόκολλο του Κ.Τ.Κ. οι επιδόσεις που πετυχαίνει τόσο με το αριστερό όσο και με το δεξί πόδι, όπως επίσης και ο αριθμός της προσπάθειας που πέτυχε την υπερπήδηση κάθε ύψους του εμποδίου. Για την τελική βαθμολογία καταγράφονται οι επιδόσεις που πετυχαίνει με το αριστερό και δεξί πόδι. Εδώ σημειώνεται ότι για την κάθε πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια βαθμολογείται με τρεις (3) βαθμούς, για τη δεύτερη επιτυχημένη με δύο (2) βαθμούς και για την τρίτη επιτυχημένη βαθμολογείται με ένα (1) βαθμό. Ο δείκτης αξιοπιστίας είναι.96. Πλάγιες Αναπηδήσεις Οι πλάγιες αναπηδήσεις γίνονται πάνω στην ξύλινη επιφάνεια, που περιγράφηκε πιο πάνω. Ο εξεταζόμενος στέκεται με τα δύο πόδια ενωμένα, πάνω στη μία πλευρά της επιφάνειας, παράλληλα με το διαχωριστικό πήχυ. Με το σινιάλο του δασκάλου αρχίζει τις αναπηδήσεις, πάνω από τον πήχυ με τα πόδια του ενωμένα, μέσα στο χρόνο των 30 sec (2X15sec). Μεταξύ των δύο υποτέστ μεσολαβεί διάλειμμα διάρκειας 15 sec. Η βαθμολογία του στις πλάγιες αναπηδήσεις

4 4 είναι ο συνολικός αριθμός των αναπηδήσεων που πετυχαίνει στα 30 sec. Ο δείκτης αξιοπιστίας είναι.95. Πλάγιες Επανατοποθετήσεις Ο εξεταστής τοποθετεί τις δύο ξύλινες επιφάνειες στο πάτωμα, παράλληλα και σε απόσταση 30 εκ. μεταξύ τους. Ο εξεταζόμενος πατάει με τα δύο του πόδια επάνω στη μία από τις δύο, σκύβει παίρνει τη δεύτερη και την τοποθετεί από την άλλη πλευρά. Στη συνέχεια πατάει σ αυτήν που τοποθέτησε ο ίδιος, μετά από την έναρξη του τεστ. Παίρνει την επιφάνεια πάνω στην οποία είχε τοποθετηθεί αρχικά και την τοποθετεί από την άλλη πλευρά. Στη συνέχεια ανεβαίνει πάνω σ αυτήν. Η κίνηση αυτή συνεχίζεται μέχρι που να τελειώσει ο χρόνος των 20 sec. Το test αποτελείτο από δύο υποτέστ των 20sec. (2 Χ 20). Μεταξύ των υποτέστ μεσολαβεί διάλειμμα 20sec. Η βαθμολογία του εξεταζόμενου στο τεστ αυτό είναι το σύνολο των βαθμών που πετυχαίνει στο χρόνο των 40sec. ως εξής : για κάθε ολοκληρωμένη προσπάθεια, βαθμολογείται με 3 βαθμούς, 2 βαθμούς όταν κατορθώσει απλά να τοποθετήσει την ξύλινη επιφάνεια και 1 βαθμό όταν προλαβαίνει μόνο να τη σηκώσει από το πάτωμα. Σημειώνεται ότι πριν από το test ο εξεταζόμενος έχει το δικαίωμα να δοκιμάσει από ποια πλευρά, δεξιά ή αριστερά του είναι πιο εύκολο να μεταφέρει τις ξύλινες επιφάνειες. Ο δείκτης αξιοπιστίας είναι.94.

5 5 Τέστ συντονισμού του σώματος (Κ.Τ.Κ). Ονομ/νυμο..... Ιστορικό εξέτασης... Υψος... Βάρος... Ηλικία... Ημερ. εξέτασης Ισορροπία (βάδιση προς τα πίσω) Σειρά ασκήσεων Δοκιμή : στην κάθε δοκό 1 Χ εμπρός και 1 Χ πίσω 2. Υπερπήδηση εμποδίου με το ένα πόδι. Δοκιμή : 2Χ με το δεξί και 2Χ με το αριστερό πόδι Φάρδος δοκού 6 εκ. 4,5 εκ. 3 εκ Αθροισμ α Σύ νο Λο RW ΚΔ1 Ύψος Άθροισμα Δεξί Αριστερ ό Σύ Νο λο RW ΚΔ2 3. Πλάγιες αναπηδήσεις Δοκιμή : 5 πλάγιες αναπηδήσεις Σειρά ασκήσεων 1 2 Άθροισμ α Διάρκεια 2 Χ 15 RW ΚΔ3 4. Πλάγιες επανατοποθετήσεις Δοκιμή : 5 Χ επανατοποθετήσεις Σειρά ασκήσεων 1 2 Άθροισμα Διάρκεια 2 Χ 20 ΚΔ4 RW Σύνολο : ΚΔ1 + ΚΔ2 + ΚΔ3 +ΚΔ4

6 6 TEST Μ Τ 4-6 άσκηση Περιγραφή διαδικασία εκτέλεσης αξιολόγηση 1 αναπήδηση στο στεφάνι Μπροστά στο στεφάνι μπαίνει και βγαίνει με άλμα προς την ίδια Δε βαθμολογείται 2 ισορροπία προς τη φορά κατεύθυνση Βάδιση εμπρός στη δοκό (2μΧ10εκ.) 3 Τελίτσες Σελίδα λευκή Α 4. Χρόνος Πιάσιμο μαντηλιού με πόδι 5 Αναπηδήσεις πέρα δώθε 2Χ5. Μαντήλιπαιδί=20εκ. 10. Αναπηδήσεις με τα δύο πόδια 6 Συγκράτηση ράβδου Ράβδος 80εκ. 4 ζώνες (20εκ.) 1: μία πετυχημένη 2: δύο πετυχημένες 0:τελείες<26 1:τελείες :τελείες>37 0: καμία επιτυχημένη 1: δεξί ή αριστερό 2: δεξί & αριστερό 0:αναπηδήσεις <7 1:αναπηδήσεις :αναπηδήσεις>11 0: 4 ζώνη ή πτώση ράβδου 1: 3 ή 2 ζώνη 2: 1 ζώνη 7 Μπάλες στο κουτί Τα κουτιά σε απόσταση 4μ. το παιδί μεταφέρει τις μπάλες στο άλλο κουτί 8 Ισορροπία-πλάτη Δοκός 200Χ10εκ. στη φορά 9 Βολή σε στόχο Απόσταση Παιδιού στόχου=3μ. ύψος στόχου από πάτωμα=1,5μ. διάμετρος κύκλου=30εκ. 4 βολές 10 Μάζεμα σπίρτων Στο κέντρο το άδειο κουτί. Σε απόσταση 15εκ. στις τέσσερις 11 Πέρασμα μέσα από το στεφάνι που είναι σε κάθετη θέση 12 Πήδημα στο στεφάνι (κουτσό) άκρες από 10 σπίρτα Πέρασμα από θέση συσπείρωσης Το παιδί μπροστά από το στεφάνι (15εκ). με το ένα πόδι κουτσό μπαίνει στο στεφάνι & μένει 5 (2Χ5) 13 Πιάσιμο κρίκου Πιάσιμο κρίκου από απόσταση 4μ. Γίνονται 3 προσπάθειες 14 Πήδημα μαριονέτας Διάσταση και κρούση των παλαμών στην ανάταση 0:χρόνος >15 1: χρόνος :χρόνος <11 1: μία Πετυχημένη 2: δύο Πετυχημένες 0: άστοχες όλες οι βολές 1: 1 εύστοχη βολή 2: 2-4 εύστοχες βολές 0: χρόνος > 71 1: χρόνος : χρόνος < 54 1: μία Πετυχημένη 2: δύο Πετυχημένες 1: μία Πετυχημένη 2: δύο Πετυχημένες 1: μία Πετυχημένη 2: δύο Πετυχημένες 0: λανθασμένη εκτέλεση 1: περιστασιακά σωστή η κίνηση, διάρκειας<10

7 7 15 Πήδημα πάνω από σχοινάκι 16 Ρολλάρισμα γύρω από τον άξονα σώματος 17 Ανόρθωση από θέςη οκλαδόν & κάθισμα από την όρθια στην θέση οκλαδόν. 18 Αναπήδηση στο στεφάνι με ½ στροφή Άλμα με τα δύο πόδια πάνω από το σχοινί. Ύψος σχοινιού 35εκ., απόσταση από το σχοινί=35εκ. Πλήρης έκταση του κορμού. Η μπάλα κρατείται με τα δύο χέρια πάνω από το κεφάλι. Είσοδος στο στεφάνι με αναπήδηση & ½ στροφή. Έξοδος με τον ίδιο τρόπο (αρχική θέση) 2:σωστή εκτέλεση( ρυθμό, συναρμογή, διάρκεια) 1: πετυχημένη στα 35εκ. 2: πετυχημένη στα 45εκ 1: μία Πετυχημένη 2: δύο πετυχημένες 0: ανεπιτυχής προσπάθεια 1:επιτυχής η ανόρθωση ή το κάθισμα 2: επιτυχής η ανόρθωση & το κάθισμα 1: μία πετυχημένη 2: δύο πετυχημένες

8 8 Λειτουργικό σύστημα ταξινόμησης αθλητών στην καλαθοσφαίριση με αμαξίδιο. Τρεις κατηγορίες: Κατηγορία Ι : πλήρη απώλεια της κίνησης από τραυματισμό του 7 ου θωρακικού σπονδύλου ή πιο πάνω ή αναπηρία που περιορίζει σοβαρά την κινητικότητα του κορμού και την ικανότητα της ισορροπίας και τη δύναμη του χεριού και του εύρους της κίνησής του. Κατηγορία ΙΙ: πλήρη απώλεια της κίνησης από τραυματισμό του 8 ου θωρακικού μέχρι τον 2 ο οσφυϊκό ή αναπηρία (διπλός ακρωτηριασμός από τα ισχία)που περιορίζει την κίνηση του κορμού προς τα εμπρός πλάγια πίσω και την ισορροπία. Κατηγορία ΙΙΙ: πλήρη απώλεια της κίνησης από τραυματισμό του 3 ου οσφυϊκού και κάτω ή αναπηρία που περιορίζει σημαντικά την κινητικότητα του κορμού πλάγια και την ισορροπία ή τον σημαντικό περιορισμό της ταχύτητας, της ισορροπίας και της δύναμης (συγκρινόμενοι με τα άτομα χωρίς αναπηρία). Περιλαμβάνει άτομα με και χωρίς ακρωτηριασμό. Τεστ Ι. Εκτίμηση της ικανότητας διατήρησης της ισορροπίας στην καθιστή θέση και κατά τη στροφή του κορμού. Σκοπός: Να διαφοροποιήσει τους αθλητές της κατηγορίας Ι από αυτούς της κατηγορίας ΙΙ. Οδηγίες: Κάθισε όσο πιο τεντωμένος μπορείς. Χτύπησε (τρίπλα) τη μπάλα με τα δύο χέρια (ταυτόχρονα) και μετά να την πιάσεις. Θα πρέπει να γίνει και από τις δύο πλευρές. Γύρισε τον κορμό σου όσο μπορείς χωρίς να χάσεις την ισορροπία σου και χωρίς να ακουμπήσεις πίσω (πλάτη της καρέκλας). Αναπηρία Απόδοση Ταξινόμηση Θ-7 και πάνω, E.Π.:κατηγ1-3 Αποτυχία Ι Θ-8 -Ο-2, Ε.Π.κατ:4-6, ακρωτηριασμός διπλός από ισχία Επιτυχία ΙΙ

9 9 Ο-3 και κάτω, Ε.Π. κατ.:7-8, ακρωτηριασμός Επιτυχία ΙΙΙ Τεστ ΙΙ: Αξιολόγηση της κάμψης του κορμού προς τα εμπρός και πίσω. Σκοπός: Να διαφοροποιήσει του αθλητές της κατηγορίας ΙΙ από αυτούς της κατηγορίας ΙΙΙ. Οδηγίες: Ο κορμός σε κάμψη εμπρός. Το στήθος ν ακουμπάει στους μηρούς. Τοποθέτησε τα χέρια σου πίσω από το λαιμό. Από τη θέση αυτή προσπάθησε να σηκωθείς και να ρθεις στην καθιστή θέση χωρίς ν απομακρύνεις τα χέρια από το λαιμό σου. Αναπηρία Απόδοση Ταξινόμηση Θ-7 και πάνω, E.Π.:κατηγ1-3 Αποτυχία Ι Θ-8 -Ο-2, Ε.Π.κατ:4-6, ακρωτηριασμός διπλός από ισχία Αποτυχία ΙΙ Ο-3 και κάτω, Ε.Π. κατ.:7-8, ακρωτηριασμός Επιτυχία ΙΙΙ Λειτουργική εικόνα της κατηγορίας ΙΙ: Η τροχήλατη καρέκλα έχει το συνηθισμένο ύψος στην πλάτη. Από όχι καλό μέχρι καλό έλεγχο του κορμού και ικανότητα ισορροπίας στην καθιστή θέση. Δεν έχει την ικανότητα να κάμπτει τον κορμό μπροστά και πίσω χωρίς να βοηθήσει με το χέρι του. Μπορεί να έχει κάποιο πρόβλημα στην ισορροπία όταν σηκώνει ταυτόχρονα τα χέρια του πάνω από το κεφάλι με τη μπάλα ή όταν κάνει βολή. Φυσιολογικό εύρος κίνησης το κεφάλι, το χέρι, ο ώμος καθώς και δύναμη. Τεστ ΙΙΙ: Εκτίμηση της ικανότητας πλάγιας κάμψης του κορμού. Σκοπός: Να διαφοροποιήσει τους αθλητές που ανήκουν στην κατηγορία ΙΙΙ. Οδηγίες: Η μπάλα βρίσκεται στο πάτωμα ακριβώς δίπλα στην καρέκλα σου. Σήκωσε τη μπάλα με τα δυο σου χέρια ταυτόχρονα, κάνοντας πλάγια κάμψη. Μετέφερε τη μπάλα πάνω από το κεφάλι σου και τοποθέτησέ την στο πάτωμα από την άλλη

10 10 πλευρά. Η κίνηση πρέπει να γίνει χωρίς να κάμψεις το σώμα σου προς τα εμπρός. Επανέλαβε το τεστ από την άλλη πλευρά. Αναπηρία Απόδοση Ταξινόμηση Θ-7 και πάνω, E.Π.:κατηγ1-3 Αποτυχία Ι Θ-8 -Ο-2, Ε.Π.κατ:4-6, ακρωτηριασμός διπλός από ισχία Αποτυχία ΙΙ Ο-3 και κάτω, Ε.Π. κατ.:7-8, ακρωτηριασμός Όχι σωςτή εκτέλεςη, Σωστή εκτέλεση ΙΙΙ Λειτουργική εικόνα της κατηγορίας ΙΙΙ: Τροχήλατη καρέκλα με συνηθισμένο ύψος πλάτης. Από καλό πολύ καλό έλεγχο και ικανότητα ισορροπίας σε όλες τις κινήσεις του κορμού, εκτός της πλάγιας κάμψης, η οποία διαφέρει μεταξύ των αθλητών. Μπορεί να πιάσει τη μπάλα και να τη σηκώσει από οποιοδήποτε σημείο από το πάτωμα, να κάνει τρίπλα με το ένα χέρι. Μπορεί να οδηγήσει την καρέκλα του, με τέτοιον τρόπο ώστε το ένα χέρι να δίνει ώθηση στον απέναντι τροχό.

11 11 Για τη λειτουργική ικανότητα των ασκουμένων (τρίτη ηλικία) χρησιμοποιείται το: α). The timed up and go. (Podsiadlo, & Richardson, 1991).Το «The timed up and go» είναι ένα απλό τεστ διερεύνησης για τα άτομα που κινδυνεύουν από πτώσεις. Κατά τη δοκιμασία αυτή, ο ασθενής κάθεται σε κάθισμα ύψους 46 εκ., με την πλάτη του να ακουμπά στην πλάτη του καθίσματος και τα χέρια στους βραχίονές του. Σε απόσταση 3μ από τα μπροστινά πόδια της καρέκλας βρίσκεται ένας κώνος. Με το παράγγελμα go θα πρέπει να σηκωθεί, να περπατήσει, να γυρίσει γύρω από τον κώνο, να επιστρέψει και να καθίσει πάλι στην καρέκλα. Καταγράφεται ο χρόνος που απαιτείται για να ολοκληρώσει ο ασκούμενος την προσπάθειά του. Άτομα τα οποία σημειώνουν χρόνο παραπάνω από 20 δευτερόλεπτα έχουν υψηλό κίνδυνο πτώσεων. Ο συντελεστής αξιοπιστίας του είναι r= (Steffen, Hacker & Mollinger, 2002). β) 6 minute walk test : Για την αξιολόγηση της λειτουργικής ικανότητας αλλά ταυτόχρονα και της αερόβιας ικανότητας, καταγράφεται η απόσταση που διανύεται στη διάρκεια των 6 λεπτών, καθώς και η καρδιακή τους συχνότητα σε όλη τη διάρκεια του τεστ. Ο εξοπλισμός που χρειάζεται είναι ένα χρονόμετρο, δυο μικροί κώνοι για να οριοθετήσουν το χώρο, μία καρέκλα η οποία μπορεί να μετακινηθεί εύκολα, μπουκάλα οξυγόνου, τηλέφωνο και καρδιοσυχνόμετρο (polar). Στη δοκιμασία αυτή δεν υπάρχει χρόνος προθέρμανσης, αλλά ο ασκούμενος μπορεί να καθίσει στην καρέκλα κοντά στο σημείο έναρξης, τουλάχιστον για 10 λεπτά πριν ξεκινήσει η δοκιμασία. γ)«chair sit and reach»: Για την αξιολόγηση της ευκαμψίας χρησιμοποιείται το τεστ της δίπλωσης του κορμού από κάθισμα (chair sit and reach). Ο συμμετέχων κάθεται στην άκρη μιας πτυσσόμενης καρέκλας, ύψους 40 εκατοστών, η οποία ακουμπά στον τοίχο ώστε να παραμένει σταθερή κατά τη διάρκεια της μέτρησης. Στην δοκιμασία αυτή, ζητείται από τον εξεταζόμενο να εκτείνει το ένα πόδι του έχοντας την ποδοκνημική του σε ραχιαία κάμψη και να λυγίσει το άλλο, ώστε το πέλμα να πατάει καλά στο πάτωμα. Από τη θέση αυτή, ο εξεταζόμενος πρέπει να κάμψει αργά τον κορμό του προς το εκτεταμένο πόδι, προσπαθώντας ν ακουμπήσει τα δάκτυλα του ποδιού του, και παράλληλα να κρατά τη σπονδυλική στήλη και το κεφάλι του σε ευθεία. Στη θέση αυτή πρέπει να «παραμείνει» για 2 δευτερόλεπτα ώστε ο ερευνητής να καταγράψει την επίδοση, χρησιμοποιώντας έναν χάρακα μήκους 40 εκατοστών παράλληλα με το εκτεταμένο πόδι.

12 12 EUROFIT ( 1992)Συμβούλιο της Ευρώπης. Επιμ. Τοκμακίδης Σ. Θεσσαλονίκη, Σάλτο. Α. Ταχύτητα κίνησης άνω άκρων: ταχύρυθμη χειροκίνηση. Πάνω σε ένα τραπέζι είναι στερεωμένοι δύο λαστιχένιοι δίσκοι, διαμέτρου 20 cm, οι οποίοι απέχουν μεταξύ τους 60 cm. Μία ορθογώνια πλάκα (10 Χ 20 cm) τοποθετείται μεταξύ των δίσκων, σε ίση απόσταση από αυτούς. Κατά τη διάρκεια του τεστ αυτού ο/η δοκιμαζόμενος/η χτυπάει τους δίσκους με το ένα του χέρι όσο πιο γρήγορα μπορεί ενώ το άλλο βρίσκεται πάνω στην ορθογώνια πλάκα. Επίδοση του/της δοκιμαζόμενου/ης είναι ο χρόνος που απαιτείται μέχρι να συμπληρώσει 25 κτυπήματα στον ίδιο δίσκο (κύκλοι). Β. Ευκαμψία : Δίπλωση από την εδραία θέση. Η μέτρηση περιελαμβάνει όσο το δυνατόν πιο μεγάλη δίπλωση προς τα εμπρός από την εδραία θέση. Ο/Η δοκιμαζόμενος/η κάθται στο δάπεδο, τοποθετώντας τα πέλματά του/της, σε πλήρη επαφή, στην πλευρά του κιβωτίου, που είναι ειδικά κατασκευασμένο και βαθμολογημένο γι αυτή τη μέτρηση. Από τη θέση αυτή πραγματοποιεί δίπλωση του κορμού τεντώνοντας τα χέρια του/της όσο μπορεί περισσότερο, μετακινώντας το δείκτη που βρίσκεται στην επάνω επιφάνεια του κιβωτίου με τις άκρες των δακτύλων του/της. Η απόσταση μετακίνησης του δείκτη καθορίζει και την επίδοση του/της δοκιμαζόμενου/ης. Γ. Εκρηκτικότητα κάτω άκρων : Άλμα σε μήκος χωρίς φορά. Χαράσσονται παράλληλες οριζόντιες γραμμές πάνω στο δάπεδο, σε απόσταση 10 cm, και σε απόσταση ενός μέτρου από τη γραμμή αφετηρίας Χρησιμοποιείται μία μετροταινία που τοποθετείται κάθετα σ αυτές τις γραμμές. Αυτή δίνει την ακριβή μέτρηση. Ο δοκιμαζόμενος στέκεται με τα πόδια ανοικτά (άνοιγμα ώμων), πίσω από τη γραμμή αφετηρίας έχοντας τα χέρια μπροστά, παράλληλα με το έδαφος. Η μόνη κίνηση που επιτρέπεται είναι οι αιωρήσεις των χεριών. Ζητείται από τον/την δοκιμαζόμενο/η να εκτελέσει άλμα όσο πιο μακριά μπορεί και να προσγειωθεί με τα δύο του/της πόδια. Ως επίδοσή του/της θεωρείται η καλλίτερη από τις τρεις προσπάθειες που κάνει (εκατοστά). Δ. Μυϊκή αντοχή κοιλιακών: Αναδιπλώσεις από ύπτια θέση. Η μέτρηση περιελαμβάνει το μέγιστο αριθμό αναδιπλώσεων που είναι δυνατό να εκτελέσει ο/η δοκιμαζόμενος/η στο χρόνο των 30sec (συνεχόμενη προσπάθεια). Κατά την εκτέλεση της προσπάθειας τα χέρια σχημάτιζαν Χ μπροστά από το στήθος. Κατά την άρση το σώμα με τα γόνατα πρέπει να σχηματίζει γωνία 45. Η αναδίπλωση

13 13 μετράει ξεκινώντας από την καθιστή θέση και ολοκληρώνεται με την επαναφορά στην αρχική θέση. Τα πέλματα του δοκιμαζόμενου είναι σε συνεχή επαφή με το δάπεδο. Movement Assesment Battery for Children (Henderson & Sugden, 1992), Το κινητικό τεστ Movement Assesment Battery for Children (Henderson & Sugden, 1992), έχει υψηλή εγκυρότητα και αξιοπιστία (r=.90). [Μετρήσεις πραγματοποιήθηκαν σε μεγάλα δείγματα τόσο στην Ευρώπη, στις Η.Π.Α., στον Καναδά όσο και στην Ασία (Henderson & Sugden, 1992; Stott, Moyes & Henferson, 1986)]. Το συγκεκριμένο κινητικό τεστ είναι εύκολο στη χρήση του και αυτή τη στιγμή, αποτελεί ένα από τα πιο έγκυρα κινητικά τεστ για παιδιά. Παρά το γεγονός ότι το συγκεκριμένο τεστ έχει σχεδιαστεί για την αξιολόγηση κινητικών προβλημάτων σε παιδιά χωρίς νοητικά προβλήματα, έχει διαπιστωθεί ότι μπορεί να λειτουργήσει με την ίδια εγκυρότητα και σε άτομα με νοητική υστέρηση. Έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί από τους δημιουργούς του τεστ σε παιδιά με μέτρια και ελαφρά νοητική υστέρηση έχουν πιστοποιήσει την εγκυρότητα του τεστ στο συγκεκριμένο πληθυσμό (Sugden & Wann, 1987; Lam & Henderson, 1987). Συγκεκριμένα, το τεστ και στις δύο παραπάνω έρευνες, διαφοροποίησε σημαντικά, όσον αφορά τα κινητικά προβλήματα, τα παιδιά με νοητική υστέρηση από τα παιδιά χωρίς νοητική υστέρηση, αποδεικνύοντας ότι είναι ικανό να ανιχνεύει κινητικά προβλήματα και σε ειδικούς πληθυσμούς που παρουσιάζουν υψηλή συχνότητα προβλημάτων στην κίνηση. Το τεστ περιλαμβάνει τέσσερις ενότητες: α) επιδεξιότητα χεριών, β) δεξιότητες με μπάλα, γ) δυναμική ισορροπία και δ) στατική ισορροπία. Αποτελείται από 32 ασκήσεις οργανωμένες σε τέσσερα σετ (από οκτώ ασκήσεις σε κάθε σετ). Το κάθε σετ απευθύνεται σε μια από τις τέσσερις κατηγορίες ηλικιών: Κατηγορία 1 (ηλικίες 4,5 & 6), κατηγορία 2 (ηλικίες 7-8), κατηγορία 3 (ηλικίες 9-10) και κατηγορία 4 (ηλικίες 11-12). Τα χαρακτηριστικά των ασκήσεων είναι ίδια για κάθε κατηγορία. Α. Στατική ισορροπία: Ισορροπία στο ένα πόδι. Το παιδί πρέπει να σταθεί σε καθαρό χώρο μακριά από έπιπλα και τοίχους.το παιδί στέκεται στο ένα πόδι με τα χέρια του να βρίσκονται δίπλα στο σώμα του, για 20. Το παιδί θα πρέπει να σταθεί με το ελεύθερο πόδι λυγισμένο στο γόνατο προς τα πίσω, έτσι που το πόδι αυτό να είναι πίσω από το πόδι στήριξης. Το λυγισμένο πόδι δεν πρέπει να σχηματίζει γωνία

14 Πρέπει απλά να είναι πάνω από το πάτωμα, μακριά από το πόδι στήριξης. Μόλις το παιδί πετύχει να ισορροπήσει αρχίζει το χρονόμετρο. Επιτρέπεται στο παιδί να επιλέξει με πιο πόδι θα ξεκινήσει. Δοκιμάζονται και τα δύο πόδια. Β. Δυναμική Ισορροπία- Πάνω στο πάτωμα, τοποθετείται έγχρωμη ταινία μήκους 4,5μ., και πλάτους 2 εκ. σε ευθεία γραμμή. Ο εξεταστής πρέπει να επιλέξει μία θέση που να του επιτρέπει να βλέπει καλά τα πόδια του παιδιού, σε όλη τη διάρκεια της εκτέλεσης της δοκιμασίας. Ισορροπία-Βάδιση προς τα εμπρός. Ο/Η δοκιμαζόμενος πρέπει να περπατήσει επάνω στη γραμμή, που βρίσκεται στο πάτωμα, τοποθετώντας σε κάθε του βήμα την πτέρνα του ενός ποδιού στην άκρη των δακτύλων του άλλου. Η επίδοση του/της δοκιμαζόμενου/ης είναι ο αριθμός των σωστών βημάτων πάνω στη γραμμή (το 15 ήταν ο ανώτερος αριθμός βημάτων). Ισορροπία - βάδιση προς τα προς τα πίσω. Ακριβώς η ίδια διαδικασία με την παραπάνω τηρείται και κατά τη δοκιμασία αυτή. Στη συγκεκριμένη δοκιμασία ο δοκιμαζόμενος ξεκινάει με την πτέρνα του ενός ποδιού να αγγίζει την άκρη της γραμμής, και περπατάει προς τα πίσω επάνω στη γραμμή, τοποθετώντας σε κάθε του βήμα την άκρη των δακτύλων του ενός ποδιού στην πτέρνα του άλλου. Η επίδοση του/της δοκιμαζόμενου/ης είναι ο αριθμός των σωστών βημάτων πάνω στη γραμμή (το 15 ήταν ο ανώτερος αριθμός βημάτων). ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ στην καλαθοσφαίριση με αναπηρικό αμαξίδιο ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΑΣΚΗΣΕΩΝ 1. Η δερματοπτυχή του τρικέφαλου βραχιόνιου μετριέται με ένα δερματοπτυχόμετρο. Το σημείο μέτρησης ήταν το μέσο της απόστασης ακρωμίου και ωλέκρανου (βιβλιογραφία). 2. Η περίμετρος του βραχίονα μετριέται με μεζούρα μήκους 1.5μ, στο μέσο της απόστασης ακρωμίου και ωλέκρανου. 3. Για τη μέτρηση της δύναμης λαβής χρησιμοποιείται ένα μηχανικό δυναμόμετρο χειρός. Η μονάδα μέτρησης είναι τα κιλά πίεσης ανά τετραγωνικό εκατοστό.

15 15 4. Στη δοκιμασία της ταχύτητας, ο εξεταζόμενος ξεκινάει από τη γραμμή αφετηρίας (επαφή των μεγάλων τροχών με το δάπεδο πίσω από τη γραμμή) και ωθεί το αμαξίδιό του όσο πιο γρήγορα μπορεί μέχρι τον κώνο που έχει τοποθετηθεί σε απόσταση 20μ. Ο εξεταζόμενος ξεκινά όποτε είναι έτοιμος. Για την καλύτερη ακρίβεια της μέτρησης χρησιμοποιούνται φωτοκύτταρα. Ο χρόνος που χρειάζεται ο εξεταζόμενος, μετρημένος σε χιλιοστά του δευτερολέπτου, για να διανύσει την απόσταση είναι η επίδοσή του. 5. Ο εξεταζόμενος παίρνει θέση στη γραμμή (επαφή των μεγάλων τροχών με το δάπεδο πάνω στη γραμμή) και εκτελεί μια πάσα πάνω από το κεφάλι με όλη του δύναμη. Υπάρχει μια μετροταινία κατά μήκος της πλάγιας γραμμής με την αρχή της δίπλα από τον εξεταζόμενο. Η απόσταση (εκατοστά) μεταξύ του σημείου που σκάει η μπάλα και της γραμμής που βρίσκεται ο ασκούμενος είναι η επίδοσή του. 6. Δύο κώνοι τοποθετούνται σε απόσταση 5μ ο ένας από τον άλλο.. Ο εξεταζόμενος πρέπει να περνάει ανάμεσα από τους κώνους κάνοντας «οχτάρια». Η άσκηση διαρκεί ένα λεπτό. Κάθε πέρασμα από ένα κώνο, κάλυψη απόστασης 5 μέτρων ισοδυναμεί με ένα πόντο. Το σύνολο των πόντων στο τέλος του ενός λεπτού είναι η βαθμολογία του εξεταζόμενου. 7. Ο εξεταζόμενος εκτελεί ελεύθερες βολές, από τη γραμμή των ελεύθερων βολών, για ένα λεπτό. Η ανάκτηση της μπάλας γίνεται από τον ίδιο τον εξεταζόμενο σύμφωνα με τους κανονισμούς της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίριση σε Αναπηρικό Αμαξίδιο. Κάθε πετυχημένη βολή ισοδυναμεί με δυο πόντους, ενώ η επαφή της μπάλας με τη στεφάνη ισοδυναμεί με ένα πόντο. Στο τέλος του ενός λεπτού το άθροισμα των πόντων είναι και η επίδοση του εξεταζόμενου.