Ερώτηση:Ποιοι παράγοντες καθορίζουν τη μορφή της αγοράς ;

Transcript

1 Ερώτηση:Ποιοι παράγοντες καθορίζουν τη μορφή της αγοράς ; Απάντηση: Η μορφή της αγοράς καθορίζεται από μια σειρά παραγόντων. Οι σπουδαιότεροι από τους παράγοντες αυτούς είναι οι εξής: Πρώτον, ο αριθμός των επιχειρήσεων που παράγουν το ίδιο ή παρόμοιο εμπόρευμα και το μερίδιο που έχει κάθε επιχείρηση στις συνολικές πωλήσεις. Δεύτερον, ο αριθμός των αγοραστών του εμπορεύματος και το μερίδιο των αγορών κάθε αγοραστή στις συνολικές πωλήσεις. Τρίτον, ο βαθμός ομοιογένειας τον εμπορεύματος. Δηλαδή σε τι βαθμό οι αγοραστές αποδίδουν στο εμπόρευμα χαρακτηριστικά που το κάνουν να διαφέρει σημαντικά ή καθόλου από ανάλογα εμπορεύματα που παράγουν άλλες επιχειρήσεις. Πρέπει να σημειωθεί ότι δύο εμπορεύματα, π.χ. δύο είδη οδοντόπαστας μπορεί να διαφέρουν σε ουσιώδη χαρακτηριστικά (στο βαθμό προστασίας από την τερηδόνα), αλλά οι αγοραστές-καταναλωτές να τα θεωρούν όμοια. Αντίθετα δύο άλλα εμπορεύματα, π.χ. δύο απορρυπαντικά για τα πιάτα, μπορεί να έχουν ακριβώς την ίδια χημική σύνθεση και να πλένουν εξίσου καλά αλλά οι καταναλωτές να τα θεωρούν διαφοροποιημένα εμπορεύματα.

2 Ερώτηση: Τι είναι τιμή ενός εμπορεύματος και σε τι αναφέρεται η διάκριση μεταξύ απόλυτης και σχετικής τιμής ενός εμπορεύματος ; Απάντηση: Η τιμή του εμπορεύματος είναι ο αριθμός των χρηματικών μονάδων που πρέπει να δώσουμε για να αποκτήσουμε μια μονάδα εμπορεύματος. Η σχέση ανταλλαγής δύο εμπορευμάτων μας δίνει τη σχετική τιμή του ενός εμπορεύματος σε σχέση με το άλλο. Η σχέση ανταλλαγής του εμπορεύματος με χρήμα μας δίνει την απόλυτη ή χρηματική τιμή του εμπορεύματος.

3 Ερώτηση: Να αναφέρετε τρεις λόγους για τους οποίους η οικογένεια στην Ελλάδα (αλλά και γενικότερα στην Ευρώπη) εμφανίζεται ως ρυθμιστής των κοινωνικών και των οκονομικών σχέσεων. Απάντηση: Στην Ελλάδα (και γενικότερα στην Ευρώπη) η οικογένεια εμφανίζεται ως ρυθμιστής των κοινωνικών και των οικονομικών σχέσεων, καθώς: Μεταβιβάζει στα μέλη της τα συστήματα αξιών της ευρύτερης κοινωνίας στην οποία ανήκει και συνεπώς εξασφαλίζει τη συνοχή της κοινωνίας. Ρυθμίζει τις οικονομικές σχέσεις μέσω της κληρονομικής μεταβίβασης των υλικών αγαθών στα μέλη της. Ελέγχει και κατευθύνει, μέσω του συστήματος διαδοχής, το κύρος και τη δύναμη των μελών της, έννοιες που συνδέονται με τους κοινωνικούς ρόλους και τις κοινωνικές θέσεις. Τέλος, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η οικογένεια αποτελεί καταφύγιο και συχνά πηγή συναισθηματικής στήριξης των μελών της.

4 Ερώτηση: Να ορίσετε την έννοια του πολιτικού συστήματος.σε ποιέςκατηγορίες διακρίνονται τα πολιτικά συστήματα και με ποιο κριτήριο γίνεται αυτή η διάκριση ; Απάντηση: Πολιτικό σύστημα είναι ένα οργανωμένο σύνολο που περιλαμβάνει θεσμούς και διαδικασίες διακυβέρνησης (π.χ. Βουλή, Κυβέρνηση), καθώς και φορείς σύνδεσης των θεσμών αυτών με την κοινωνία (π.χ. πολιτικά κόμματα). Τα πολιτικά συστήματα διακρίνονται σε: α. Συναινετικά και πλειοψηφικά (ανάλογα με τον τρόπο διαμόρφωσης πολιτικής και λήψης αποφάσεων). β. Προεδρικά και κοινοβουλευτικά (ανάλογα με τις αρμοδιότητες του Προέδρου της Δημοκρατίας και του Κοινοβουλίου). γ. Συγκεντρωτικά και αποκεντρωμένα (ανάλογα με τον βαθμό διάχυσης της πολιτικής εξουσίας σε χαμηλότερες βαθμίδες διοίκησης). Τα πολιτικά συστήματα αναπτύσσονται συνήθως πάνω σε μια ιδεολογική βάση (π.χ. τον φιλελευθερισμό, τον σοσιαλισμό κτλ).

5 Ερώτηση: Να αναπτύξετε τα χαρακτηριστικά των κανόνων δικαίου. Απάντηση: Βασικά χαρακτηριστικά των κανόνων δικαίου είναι: α. ο δεσμευτικός τους χαρακτήρας: Όποιος δεν συμμορφώνεται προς τους κανόνες δικαίου, υφίσταται κυρώσεις. Έτσι, οι άνθρωποι δεν βλάπτουν τα έννομα, όπως λέγονται, αγαθά ή συμφέροντα των άλλων (π.χ. ζωή, ιδιοκτησία, ανθρώπινη αξιοπρέπεια), γιατί γνωρίζουν ότι, αν το κάνουν αυτό, θα υποστούν τις προβλεπόμενες από τους κανόνες δικαίου κυρώσεις. Η δεσμευτικότητα με την οποία επιβάλλεται το Δίκαιο σε μια δημοκρατική πολιτεία δεν αντιβαίνει στην ελευθερία, αντιθέτως την εξασφαλίζει. Καθιστά εφικτό η ελευθερία του ενός να συνυπάρχει με την ελευθερία των άλλων κάτω από νόμους κοινώς αποδεκτούς που ισχύουν για όλους. β. Η γενική και αφηρημένη διατύπωση. Οι κανόνες δικαίου δεν ρυθμίζουν μια συγκεκριμένη περίπτωση, αλλά ορίζουν κάποιες προϋποθέσεις. Κάθε περίπτωση που πληροί τις προϋποθέσεις αυτές υπάγεται στη ρύθμιση του κανόνα δικαίου. Για παράδειγμα, το άρθρο 308 του Ποινικού Κώδικα ορίζει: «Όποιος με πρόθεση προξενεί σε άλλον σωματική κάκωση ή βλάβη της υγείας του τιμωρείται με φυλάκιση μέχρι τριών ετών». γ. Η ρύθμιση εκείνων των κοινωνικών σχέσεων που κάθε φορά θεωρούνται καίριες για την ενότητα και τη διατήρηση της συγκεκριμένης κοινωνίας τη δεδομένη ιστορική στιγμή, όπως για παράδειγμα η δυνατότητα των προσώπων να συμμετέχουν στις συναλλαγές, να συνάπτουν συμβάσεις (π.χ. αγοραπωλησίας), να αποκτούν περιουσία κτλ.

6 Ερώτηση: Ποιά είναι η διαφορά του σταδίου του ατομικού παιχνιδιού από το στάδιο του ομαδικού παιχνιδιού κατα το Mead (Μιντ) ; Απάντηση: Το στάδιο του ατομικού παιχνιδιού, κατά το οποίο το παιδί παίζει διαφορετικούς ρόλους. Για παράδειγμα, μπορεί να αλλάζει ρόλους, χωρίς συντονισμό ή λογική τάξη, και από ασθενής να γίνεται γιατρός ή από μαθητής δάσκαλος. Κατά το στάδιο αυτό οι «σημαντικοί άλλοι», που είναι συγκεκριμένα πρόσωπα από το κοινωνικό του περιβάλλον με τα οποία το παιδί έχει άμεσες, συχνές και στενές επαφές, ασκούν ιδιαίτερη επίδραση στη διαμόρφωση των προτύπων συμπεριφοράς του. Το στάδιο του ομαδικού παιχνιδιού, κατά το οποίο συντελείται μετάβαση από τους απλούς ρόλους του ατομικού παιχνιδιού σε οργανωμένους κοινωνικούς ρόλους (με κανόνες, πρότυπα συμπεριφοράς, προσδοκίες). Επομένως η διαφορά εντοπίζεται πως το στάδιο του ατομικού παιχνιδιού χαρακτηρίζεται από έλλειψη συντονισμού και λογικής τάξης στην άσκηση των ρόλων σε αντίθεση με το στάδιο του ομαδικού παιχνιδιού που χαρακτηρίζεται από οργανωμένους κοινωνικούς ρόλους.επίσης στο στάδιο του ατομικού παιχνιδιού εντονότερη επίδραση ασκεί το άμεσο κοινωνικό περιβάλλον ενώ στο στάδιο του ομαδικού παιχνιδιού εντονότερη επίδραση ασκεί το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.

7 Ερώτηση: Τι είναι νομικά πρόσωπα και που αποσκοπεί η αναγνώριση της νομικής προσωπικότητας στις ενώσεις προσώπων ; Απάντηση: Νομικά πρόσωπα είναι ενώσεις προσώπων καθώς επίσης και σύνολα περιουσίας που επιδιώκουν ή εξυπηρετούν ορισμένο σκοπό και αναγνωρίζονται από το Δίκαιο ως φορείς δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Η αναγνώριση νομικής προσωπικότητας στις ενώσεις προσώπων και τα σύνολα περιουσίας αποτελεί μια τεχνητή επινόηση που αποσκοπεί κυρίως στη διευκόλυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας ή της συλλογικής δράσης (π.χ. σωματεία, εμπορικές εταιρείες, ιδρύματα κτλ.).

8 Ερώτηση: Τι είναι κοινωνικοποίηση ; Με ποιούς μηχανισμούς επιτελείται η κοινωνικοποίηση ; Απάντηση: Κοινωνικοποίηση είναι μια διαδικασία μέσω της οποίας το άτομο μαθαίνει και εσωτερικεύει τα διάφορα στοιχεία του πολιτισμού της κοινωνίας μέσα στην οποία ζει, πράγμα που του επιτρέπει να διαμορφώσει τη δική του προσωπικότητα και να ενταχθεί στις διάφορες ομάδες. Η κοινωνικοποίηση του ατόμου, η οποία πραγματοποιείται από την οικογένεια, το σχολείο και πολυάριθμους άλλους φορείς (π.χ. ομάδα συνομηλίκων, Μ.Μ.Ε. κ.ά.), είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που επιτελείται μέσω ψυχοκοινωνικών μηχανισμών, όπως είναι: Η μάθηση (απόκτηση συνηθειών, τρόπων συμπεριφοράς). Το άτομο προσλαμβάνει από το κοινωνικό του περιβάλλον (το στενό ή το ευρύτερο) παραστάσεις και στη συνέχεια εναρμονίζει τη συμπεριφορά του ανάλογα με αυτές. Μαθαίνει δηλαδή από το κοινωνικό περιβάλλον τι είναι καλό ή κακό, ποια είναι η σημασία των συμβολισμών και των μηνυμάτων που εκπέμπονται από τους άλλους, ποια συμπεριφορά είναι ενδεδειγμένη σε μια συγκεκριμένη περίσταση κτλ. Σημαντικό ρόλο στη μάθηση ασκούν οι ικανότητες και οι κλίσεις ή οι ροπές του ατόμου, καθώς και ο τρόπος αντίδρασης (ενθαρρυντικός ή αποθαρρυντικός) του κοινωνικού περιβάλλοντος στη συμπεριφορά του. Η ταύτιση (υιοθέτηση συμπεριφορών και ρόλων που οδηγούν το παιδί στο να αναγνωρίζει τον εαυτό του σε ένα δάσκαλο, σε έναν αθλητή ή σε έναν από τους δύο γονείς). Η ταύτιση συντελεί στην απόκτηση από το κοινωνικοποιούμενο άτομο της αίσθησης ότι αποτελεί μέρος ενός κοινωνικού συνόλου. Συνήθως το άτομο ταυτίζεται με πρόσωπα του περιβάλλοντός του, ωστόσο η ταύτιση αυτή (άλλοτε συνειδητή άλλοτε όχι) δεν είναι απόλυτη, και το άτομο διατηρεί μια σχετική αυτονομία ως προς τα πρόσωπα με τα οποία ταυτίζεται. Για παράδειγμα, είναι πιθανόν να τηρήσει πιστά κάποιους κανόνες, αλλά είναι επίσης πιθανό να συμμορφωθεί με ένα μέρος αυτών των κανόνων και να διαφοροποιήσει τη συμπεριφορά του Η εσωτερίκευση (ενσωμάτωση των πολιτισμικών στοιχείων στην προσωπικότητα του ατόμου). Η εσωτερίκευση πραγματοποιείται σταδιακά και σημαίνει την υιοθέτηση των αξιών και των κανόνων της κοινωνίας, ανάλογα βέβαια με τις κοινωνικές συνθήκες και τις περιστάσεις κάτω από τις οποίες το άτομο κοινωνικοποιείται. Άτομα που έχουν εσωτερικεύσει τις αξίες και τους κανόνες της κοινωνίας λειτουργούν αυτόβουλα και δεν χρειάζονται εξωτερικό έλεγχο (π.χ. ποινές, επιβραβεύσεις).

9 Ερώτηση: Από τις μορφές κοινωνικού ελέγχου να περιγράψετε τον άτυπο κοινωνικό έλεγχο. Απάντηση: Ο άτυπος κοινωνικός έλεγχος είναι ο μη θεσμοθετημένος έλεγχος που ασκείται όταν κάποιος αποκλίνει από τα πρότυπα συμπεριφοράς της ομάδας. Τα σχόλια των συγγενών, η κριτική των συμμαθητών, οι μορφασμοί και οι χειρονομίες αποτελούν μερικά παραδείγματα άτυπου κοινωνικού ελέγχου, αφού εκφράζουν την επιδοκιμασία ή την αποδοκιμασία μιας πράξης. Ο άτυπος κοινωνικός έλεγχος εφαρμόζεται κυρίως στις περιπτώσεις παραβίασης λιγότερο θεμελιωδών κανόνων συμπεριφοράς.

10 Ερώτηση: Να περιγράψετε τις έκδηλες (φανερές) και τις άδηλες (κρυφές) λειτουργίες της εκπαίδευσης. Απάντηση: Οι λειτουργίες της εκπαίδευσης είναι έκδηλες (φανερές) και άδηλες (κρυφές). Η πιο σημαντική από τις έκδηλες λειτουργίες της είναι η μετάδοση των γνώσεων, των προτύπων και των αξιών. Τα στοιχεία αυτά, στο βαθμό που εσωτερικεύονται και αφομοιώνονται από τους μαθητές, οδηγούν τη δράση τους σε έναν κοινό προσανατολισμό. Η πιο σημαντική από τις άδηλες (κρυφές) λειτουργίες της εκπαίδευσης είναι η επιλογή που γίνεται στο σχολείο και συγκεκριμένα ο προσανατολισμός των πιο «αδύνατων» μαθητών προς την τεχνική εκπαίδευση. Η τεχνική εκπαίδευση φαινόταν ότι δημιουργήθηκε με σκοπό να προετοιμάσει τους μαθητές για την επαγγελματική τους σταδιοδρομία και είχε σημαντικές διαφορές από τη γενική παιδεία που παρείχε το λύκειο. Ωστόσο, σε πολλές περιπτώσεις, η τεχνική εκπαίδευση κατέληξε να δέχεται τις αποκλεισμένες από το λύκειο μάζες των παιδιών που προέρχονται από τα λαϊκά και τα μεσαία στρώματα. Το φιλτράρισμα αυτό ισχύει και στις βαθμίδες της ανώτερης /ανώτατης εκπαίδευσης. Βέβαια, οι έκδηλες ή οι άδηλες λειτουργίες ενός εκπαιδευτικού συστήματος εξαρτώνται από το ευρύτερο κοινωνικοοικονομικό και πολιτικό πλαίσιο της κοινωνίας. Έτσι, αν, για παράδειγμα, ένα κράτος ενδιαφέρεται να προστατεύσει όλους τους πολίτες, τότε θα ενισχύσει την εκπαιδευτική λειτουργία η οποία αποσκοπεί στην κοινωνική ενσωμάτωση.