Σύγχρονα Συστήματα και Εξοπλισμός Αναβάθμισης της Οδικής Ασφάλειας στους Σύγχρονους Αυτοκινητόδρομους

Transcript

1 Σύγχρονα Συστήματα και Εξοπλισμός Αναβάθμισης της Οδικής Ασφάλειας στους Σύγχρονους Αυτοκινητόδρομους Δημήτρης Δημητρίου, Δρ. Συγκοινωνιολόγος/Πολ. Μηχ. Ανέστης Χατζηπαναγιωτίδης, ΕΛΕΜΚΑ ΑΕ Αθανάσιος Αρώνης, ΕΛΕΜΚΑ ΑΕ Περίληψη Σήμερα, στο σύνολο των υπο-τμημάτων που καθορίζουν τις παραμέτρους στην Ελληνική αγορά των τεχνικών έργων και σχετίζονται με τη χωροθέτηση και τη λειτουργία σύγχρονων οδικών αξόνων, καταγράφεται η βασική διαπίστωση ότι το θέμα της οδικής ασφάλειας δεν αποτελεί υψηλή προτεραιότητα. Η παρούσα εργασία, επικεντρώνεται στην παρουσίαση σύγχρονων συστημάτων και του αντίστοιχου τεχνολογικού εξοπλισμού που σχετίζονται με την αναβάθμιση της οδικής ασφάλειας στους σύγχρονους αυτοκινητόδρομους. Μέσα, από ανασκόπηση συστημάτων απορρόφησης ενέργειας πρόσκρουσης, διαφύλαξης της επιφάνειας πρόσφυσης του οδοστρώματος από τις καιρικές συνθήκες και αναβάθμισης του επιπέδου ασφάλειας πρόσκρουσης σε φυλασσόμενες ισόπεδες διαβάσεις γίνεται εκτενή αναφορά στις ανάγκες, στα πλεονεκτήματα και στις προϋποθέσεις για την υιοθέτηση σχετικού σύγχρονου εξοπλισμού στους Ελληνικούς Αυτοκινητόδρομους. Τέλος, παρουσιάζονται παραδείγματα, εφαρμογές και αποτελέσματα από την εφαρμογή τέτοιων συστημάτων σε χώρες του εξωτερικού, ενώ θα γίνει συγκριτική αναφορά με την Ελληνική πραγματικότητα

2 1. Εισαγωγή Σήμερα, στο σύνολο των υπο-τμημάτων που καθορίζουν τις παραμέτρους στην Ελληνική αγορά των τεχνικών έργων και σχετίζονται με τη χωροθέτηση και τη λειτουργία χερσαίων μεταφορικών συστημάτων, καταγράφεται η βασική διαπίστωση ότι το θέμα της οδικής ασφάλειας δεν αποτελεί υψηλή προτεραιότητα. Άλλωστε, οι μέχρι σήμερα δράσεις των διαφόρων σχετικών διοικητικών κέντρων στον τομέα της οδικής ασφάλειας, υπολείπονται σημαντικά των αντίστοιχων χωρών στην ΕΕ-15, γεγονός που αποδεικνύεται από τα στατιστικά στοιχεία των ατυχημάτων, όπου η Ελλάδα είναι σταθερά στις τελευταίες θέσεις με βάση τον αριθμό των οδικών τροχαίων ατυχημάτων σε σχέση με τον πληθυσμό της. Τα οδικά ατυχήματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι η αιτία για το θάνατο σχεδόν 120 Ευρωπαίων πολιτών κάθε ημέρα. Μόνο στην Ελλάδα τα οδικά ατυχήματα είναι η αιτία για τον θάνατο περισσότερων από τεσσάρων πολιτών ημερησίως, ενώ σε ετήσια βάση στη χώρα συμβαίνουν περισσότερα από οδικά ατυχήματα με θύματα (περίπου στην ΕΕ, αντίστοιχα), στα οποία τα θανατηφόρα θύματα προσεγγίζουν τους (περίπου στην ΕΕ, αντίστοιχα) οδηγούς, επιβάτες και πεζούς, ενώ τραυματίζονται περίπου ( στην ΕΕ, αντίστοιχα). Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ο αριθμός των νεκρών από τα οδικά ατυχήματα κατά την εικοσαετία παρουσίασε θεαματική πτώση της τάξης του 30% (1980: νεκροί, 2000: νεκροί) ως αποτέλεσμα συντονισμένων πολυετών προσπαθειών. Η μοναδική χώρα από τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αποτέλεσε εξαίρεση ήταν η Ελλάδα, όπου ο αριθμός των νεκρών για την ίδια περίοδο αυξήθηκε κατά 50% τοποθετώντας την σταθερά στην τελευταία θέση. Στην Ελλάδα, ο αριθμός των ατυχημάτων, των νεκρών και των τραυματιών κατά την πρώτη πενταετία του 2000 κατέγραψε αξιοσημείωτη μείωση, η οποία οφείλεται αφενός σε ορισμένες νέες δράσεις (κυρίως στην εντατικοποίηση της αστυνόμευσης) και αφετέρου στη σημαντική αύξηση του κυκλοφοριακού φόρτου στο αστικό και υπεραστικό οδικό δίκτυο της χώρας (και τη συνεπαγόμενη μείωση των ταχυτήτων). Επισημαίνεται, ότι τα τελευταία έτη καταγράφεται μια σχετική σταθερότητα στους απόλυτους αριθμούς δείκτες οδικής ασφάλειας και κατά συνέπεια είναι επιτακτική η ανάγκη να εντοπιστούν δράσεις και να εντατικοποιηθεί η εφαρμογή μέτρων που θα οδηγήσουν σε βελτίωση του επιπέδου οδικής ασφάλειας. 2. Ανάλυση του Προβλήματος Για το 2005 οι νεκροί από τροχαία δυστυχήματα στην Ελλάδα έφθασαν περίπου τους 1.600, ενώ αντίστοιχος είναι ο αριθμός για το 2006 (περίπου 1.500). Σημειώνεται ότι το 40% των θυμάτων τροχαίων στην Ελλάδα αφορά δυστυχήματα σε οδούς αστικών περιοχών, το 30% - 2 -

3 σε δρόμους υψηλής ταχύτητας και το 2% σε επαρχιακές οδούς (ταχύτητες μικρότερες από 70km/h).[4] Σε αντίθεση με τους περισσότερους ευρωπαίους, οι Έλληνες χρήστες των οδών και οι φορείς σχεδιασμού, λειτουργίας και συντήρησης δεν έχουν αντιληφθεί ότι μέσα στην πολυπλοκότητα της κυκλοφορίας πεζών και οχημάτων, ταχύτητα και ασφάλεια δεν είναι δυνατόν να συνυπάρξουν (εξαίρεση μπορεί να αποτελέσουν τα μέσα μαζικής μεταφοράς). Οι Έλληνες οδηγούν επιθετικά και με ταχύτητα ακατάλληλη για τις επικρατούσες κυκλοφοριακές συνθήκες, καθώς όλοι είναι πεπεισμένοι ότι τα ατυχήματα συμβαίνουν μόνο στους άλλους. Το πρώτο πενταετές Στρατηγικό Σχέδιο για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στην Ελλάδα που υιοθετήθηκε από την Πολιτεία, τέθηκε σε ισχύ τον Ιούνιο του Μέσα στο πλαίσιο του πενταετούς αυτού Στρατηγικού Σχεδίου πραγματοποιήθηκε σειρά δράσεων οδικής ασφάλειας, οι σημαντικότερες από τις οποίες συνοψίζονται σε δράσεις που σχετίζονται σε τον αυστηρότερο έλεγχο των παραβάσεων που σχετίζονται με οδηγικές συμπεριφορές και την ενημέρωση των πολιτών με εκστρατείες ευρείας κλίμακας για την προώθηση της οδικής ασφάλειας. Παρόλα ότι καταγράφηκε σημαντική βελτίωση μετά την εφαρμογή του 1ου Στρατηγικού Σχεδίου Οδικής Ασφάλειας, η χώρα μας εξακολουθεί να παρουσιάζει τον χειρότερο δείκτη αριθμού νεκρών προς κυκλοφορούντα οχήματα όχι μόνο μεταξύ των χωρών της Ε.Ε των 15, αλλά δυστυχώς χειρότερο και από αρκετά από τα 10 νέα κράτη μέλη, όπως είναι η Σλοβενία, η Τσεχία, η Κύπρος και η Μάλτα, ενώ είναι οριακά πιο ασφαλής σε σχέση με την Ουγγαρία και την Πολωνία. Σήμερα, μετά την εκπόνηση του 2 ου Στρατηγικού Σχεδίου εκτός από την ποσοτικοποίηση επιχειρησιακών στόχων και την ανάπτυξη μεθοδολογιών ιεράρχησης της επικινδυνότητας σημείων ή οδικών τμημάτων προτείνονται και η διερεύνηση μέτρων και εξοπλισμών που συνδέονται με την προστασία της ανθρώπινης ζωής όταν συμβεί το ατύχημα. Ως βασικότερα προβλήματα οδικής ασφάλειας εξακολουθούν να παραμένουν: Αποσπασματικότητα στην εφαρμογή των κάθε είδους μέτρων και έλλειψη συντονισμού ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς. Ελλείψεις του οδικού δικτύου και ανεπαρκής συντήρηση, τόσο στο αστικό οδικό δίκτυο, όσο στο επαρχιακό και εθνικό οδικό δίκτυο. Αδυναμίες στην εφαρμογή ενός αποτελεσματικού συστήματος εκπαίδευσης των υποψηφίων οδηγών, καθώς και αξιόπιστου συστήματος τεχνι κού ελέγχου των οχημάτων. Αδυναμίες στο σύστημα μεταφοράς και περίθαλψης των τραυματιών στα οδικά ατυχήματα. Έλλειψη συστηματικής παρακολούθησης του επιπέδο υ οδικής ασφάλειας και της προόδου των δράσεων καθώς και της αξιολόγησης της αποτελεσματικότητας των μέτρων. Ελλείψεις προϋπολογισμού για την υποστήριξη δράσεων που σχετίζονται με την εφαρμογή μέτρων και την εγκατάσταση εξοπλισμού βελτίωσης της οδικής ασφάλειας

4 3. Διαπιστώσεις για το επίπεδο οδικής ασφάλειας στην Ελλάδα Οι οδοί στη Ελλάδα στους οποίους καταγράφεται υψηλός αριθμός οδικών ατυχημάτων, θεωρούνται: [6] Ο οδικός άξονας που οδηγεί στην Πάτρα, Το «πέταλο» του Μαλιακού, Ο βόρειος άξονας της Κρήτης και Τα παλαιά τμήματα της διαδρομής Θεσσαλονίκη-Καβάλα-Ξάνθη. Δηλαδή, οδοί που η χάραξη τους έγινες πριν από χρόνια και σχεδιάστηκαν με γεωμετρικά χαρακτηριστικά για να εξυπηρετούν χαμηλότερα επίπεδα κυκλοφοριακού φόρτου, καθώς και ταχύτητες που δεν αντικατροπτίζουν τις σημερινές ταχύτητες λειτουργίας των οδών, ενώ υστερούν σε εξοπλισμό που σχετίζεται με την υποβοήθηση του χρήστη/οδηγού και την αποτροπή σοβαρών επιπτώσεων σε περίπτωση λάθους χειρισμού. Οι τεχνικές αδυναμίες στις Ελληνικές οδούς, όσον αφορά τις επιπτώσεις στην οδική ασφάλεια, μπορούν να ομαδοποιηθούν σε: αδυναμίες λόγω των παλαιών χαράξεων ελλείψεις στη συντήρηση αδυναμίες στον συντονισμό των φορέων λειτουργίας ελλείψεις εξοπλισμού σε κόμβους και ισόπεδες διαβάσεις Σήμερα, ο εντοπισμός των επικινδύνων σημείων του Ελληνικού δικτύου γίνεται με δύο τρόπους: (α) με ανάλυση των στατιστικών στοιχείων ατυχημάτων και (β) με βάση τις αναφορές του μηχανισμού ελέγχου (τροχαία). Είναι προφανές ότι η πρώτη μέθοδος αποτελεί την ασφαλέστερη και πιο δόκιμη μέθοδο για την εξαγωγή συμπερασμάτων, απαλλαγμένων από υποκειμενικότητες. Με βάση την Ελληνική πραγματικότητα και τις αδυναμίες στην συλλογή και αξιοπιστία των στατιστικών στοιχείων, η ανάλυση των στατιστικών στοιχείων επικεντρώνεται στην καταγραφή των συμβάντων και όχι στην ανάλυση των αιτίων, που αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο για την απόφαση εφαρμογής κατάλληλων μέτρων. 4. Προσδιορισμός επικίνδυνων σημείων Βασική παράμετρος σε κάθε μελέτη, υλοποίηση/κατασκευή και λειτουργία ενός οδικού δικτύου αποτελεί η οδός να παρέχει ένα υψηλό επίπεδο ασφάλειας, δηλαδή είτε να προειδοποιεί τον χρήστη για τα χαρακτηριστικά της υποδομής είτε να έχει προβλεφθεί ο κατάλληλος εξοπλισμός προστασίας. Στόχος είναι, να υπάρχει όσο το δυνατό μεγαλύτερη προστασία της ανθρώπινης ζωής σε περίπτωση λανθασμένων επιλογών ή ανάρμοστης οδηγικής συμπεριφοράς του οδηγού, με αποτέλεσμα την εκτροπή από το καθορισμένο πλάτος των λωρίδων κυκλοφορίας και τελικά την πρόσκρουση. Τα τμήματα που χαρακτηρίζονται επικίνδυνα σε ένα οδικό άξονα και συνήθως αποτελούν τα σημεία ή τμήματα όπου θα πρέπει να - 4 -

5 εφαρμοστούν πρόσθετα μέτρα για την προστασία των χρηστών της οδού σε περίπτωση ατυχήματος. Γενικά, οι βασικότερες κατηγορίες των κριτηρίων βάση των οποίων μπορούν να εντοπιστούν τα επικίνδυνα για ατύχημα σημεία/τμήματα σε μια οδό, σχετίζονται με: (i) τα γεωμετρικά χαρακτηριστικά. Αποτελούν τμήματα του οδικού δικτύου όπου τα στοιχεία χάραξης υπολείπονται της ταχύτητας λειτουργίας της οδού και συνήθως σχετίζονται με την ελικτότητα μεταξύ των καμπύλων, την επίκλιση, την ορατότητα κλπ (βλέπε λειτουργικά κριτήρια ασφαλείας οδών ΟΜΟΕ/ΥΠΕΧΩΔΕ) (ii) αστοχίες ή προβλήματα πρόσφυσης στο οδόστρωμα. Αποτελούν τμήματα όπου η επιφάνεια του οδοστρώματος δεν προσφέρει την κατάλληλη πρόσφυση, είτε λόγω αστοχιών στον ασφαλτοτάπητα είτε λόγω καιρικών συνθηκών (παγετός κλπ) (iii) σημεία ελέγχου της πρόσβασης. Αποτελούν τα σημεία ισόπεδων διαβάσεων, όπου διασταυρώνονται άξονες οδών, σιδηροδρόμου και διαβάσεων πεζών. (iv) τμήματα ή σημεία που συνδέονται με αποφάσεις του οδηγού για την αποφυγή εμποδίων, τον έλεγχο των κυκλοφοριακών χαρακτηριστικών κλπ Για την αναβάθμιση του επιπέδου οδικής ασφάλειας σε οδούς όπου καταγράφονται αδυναμίες που σχετίζονται με τις παραπάνω δύο πρώτες κατηγορίες, συνήθως μελετώνται και εφαρμόζονται επεμβάσεις που σχετίζονται με αλλαγές ή βελτιώσεις στη γεωμετρία ή την υποδομή της οδού, ενώ η ενημέρωση των χρηστών. Η εφαρμογή κατάλληλης κατακόρυφης σήμανσης και τεχνικών ή εξοπλισμού που παρέχουν άμεση πληροφόρηση στον χρήστη, αποτελούν μέτρα που μπορεί να μη βελτιώνουν τα κυκλοφοριακά χαρακτηριστικά, την άνεση των χρηστών και την αποφυγή των σοβαρών δυσμενών επιπτώσεων σε περίπτωση ατυχήματος, αλλά τουλάχιστον βελτιώνουν τη πληροφόρηση του χρήστη για συμμόρφωση της οδηγικής του συμπεριφοράς. Η συμπεριφορά του χρήστη, αποτελεί χαρακτηριστικό που συνδέεται με τις τεχνικές δυνατότητες και την κατάσταση του οχήματος, τη φυσική κατάσταση του οδηγού και τον εξοπλισμό πληροφόρησης των εναλλακτικών επιλογών ή των πιθανών εμποδίων. Όσον αφορά στις δύο τελευταίες κατηγορίες, αυτές σχετίζονται άμεσα με τις αποφάσεις του χρήστη όταν προσεγγίζει σημεία «πιθανής» αλλαγής τροχιάς ή ελέγχου της διάβασης, δηλαδή την οδηγική συμπεριφορά του χρήστη της οδού. Τα σημεία/τμήματα που ανήκουν σε αυτές τις κατηγορίες συνήθως αποτελούν σημεία «υψίστης επικινδυνότητας» μιας και η πρόσκρουση ενός οχήματος με ακλόνητα εμπόδια στα σημεία αυτά, συνήθως, συνοδεύεται με δυσάρεστες συνέπειες στους επιβαίνοντες στο όχημα. Τέτοια σημεία που απαιτούνται αποφάσεις, ενέργειες και χειρισμοί των οδηγών για συγκεκριμένους ελιγμούς ή οδηγικές συμπεριφορές, αποτελούν: Ράμπες εισόδου/εξόδου αυτοκινητοδρόμων (βλέπε σχήμα 1). Είσοδοι σε σήραγγες Νησίδες διαχωρισμού της πορείας Ισόπεδες διαβάσεις - Διασταυρώσεις - 5 -

6 Σταθμοί διοδίων στους αυτοκινητοδρόμους Ακλόνητα εμπόδια, όπως βάθρα γεφυρών, σημεία στήριξης εξοπλισμού π.χ. φωτισμού ή σήμανσης, σημεία απόληξης μπαρών ασφαλείας κλπ Σχήμα 1. Απεικόνιση χαρακτηριστικού σημείου όπου ο οδηγός καλείται να αποφασίσει για την επιλογή πορείας. Στα σημεία αυτά, για την αποφυγή της πρόσκρουσης επί ακλόνητου εμποδίου πιθανές τεχνικές επεμβάσεις είναι: Απομάκρυνση του εμποδίου Μετακίνηση του εμποδίου Εξασθένιση της στήριξης του εμποδίου Θωράκιση του εμποδίου με συστήματ α απορρόφησης της ενέργειας πρόσκρουσης Στην περίπτωση, που δεν είναι δυνατό τα υλοποιηθούν η απομάκρυνση κάποιου εμποδίου ή η μετακίνηση του σε σημείο που μειώνει τη πιθανότητα πρόσκρουσης, τότε για σημειακά εμπόδια όπως στύλοι στήριξης φωτισμού ή πινακίδων σήμανσης, η εξασθένιση της στήριξης του εμποδίου αποτελεί μια καλή πρακτική για μείωση των επιπτώσεων της πρόσκρουσης στο όχημα. Η θωράκιση του εμποδίου (τμήματος ή σημείου) με συστήματα απορρόφησης της ενέργειας πρόσκρουσης, αποτελεί ένα μέτρο που τόσο αποτρέπει το ατύχημα όσο και διαφυλάσσει τους επιβαίνοντες στο όχημα από τις δυσάρεστες συνέπειες της πρόσκρουσης. 5. Συστήματα Απορρόφησης ενέργειας σε πρόσκρουση Στόχος των συστημάτων αυτών, η απορρόφηση της ενέργειας πρόσκρουσης οχήματος σε ακλόνητο εμπόδιο, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις στο όχημα. Συνήθως, διακρίνονται ανάλογα την δυνατότητα εγκατάσταση ς του ς σε μόνιμα και κινητά συστήματα, ενώ ανάλογα την δυνατότητα ανάκλασης του οχήματος - 6 -

7 διακρίνονται σε ανακατευθυντήρια και μη ανακατευθυντήρια συστήματα. Σχήμα 2. Ενδεικτική απεικόνιση εγκατάστασης απορρόφησης ενέργειας πρόσκρουσης, τύπου QuadGuard. (πηγή: energy absorption systems) Τα συστήματα απορρόφησης αποτελούνται από διακριτά συναρμολογούμενα τμήματα (στοιχεία) που απορροφούν την ενέργειας ανάλογα την ταχύτητα πρόσκρουσης του οχήματος. Τα επιμέρους στοιχεία συντίθενται με πληθώρα εναλλακτικών σχεδιασμών, ανάλογα το υλικό κατασκευής, το υλικό πλήρωσης, το διαθέσιμο μήκος ανάπτυξης και την μέγιστη ταχύτητα πρόσκρουσης. Ετσι, υπάρχει πληθώρα εναλλακτικών επιλογών πο υ συνδέονται και με επιλογές υλικών και κόστους. Η λειτουργία των συστημάτων αυτών στηρίζεται κυρίως στην τεχνική της τηλεσκοπικής προ ς τα πίσω συσπείρωσης του συστήματος κατά τη διάρκεια της μετωπικής σύγκρουσης απορροφώντας την ενέργεια πρόσκρουσης ή την ανάκλαση του οχήματος στην περίπτωση της υπό γωνία (πλαγιομετωπικής) πρόσκρουσης, όπως παρουσιάζεται στο παρακάτω σχήμα. Σχήμα 3. Ενδ εικτική λειτουργίας εγκατάστασης απορρόφησης ενέργειας πρόσκρουσης σε ακλόνητο εμπόδιο, τύπου QuadGuard. (πηγή: energy absorption systems) Μετωπική πρόσκρουση οχήματος Πλαγιομετωπική πρόσκρουση οχήματος - 7 -

8 Για την διαστασιολόγηση των συστημάτων, όπως και για την αξιολόγησή και επιλογή τους, επιλέγονται κριτήρια και δείκτες που σχετίζονται με την επιτάχυνση, ταχύτητα και επιβράδυνση. Οι χαρακτηριστικότεροι δείκτες είναι: ASI Δείκτης Σφοδρότητας Επιτάχυνσης (Acceleration severity index), THIV Ταχύτητα Πρόσκρουσης Θεωρητικού Αντικειμένου (Theoretical head impact velocity) και PHD Επιβράδυνση Αντικειμένου μετά την Πρόσκρουση (Post-impact head deceleration). Εναλλακτικές τεχνικές απορρόφησης, αποτελούν η ενσωμάτωση εντός της εγκατάστασης υλικών υψηλής απορρόφησης ενέργειας όπως άμμος, νερό κλπ. Τα καταλληλότερα σημεία/τμήματα για την εφαρμογή τέτοιων συστημάτων, είναι: Έξοδοι Αυτοκινητοδρόμων, Είσοδοι σε σήραγγες, Νησίδες διαχωρισμού κυκλοφορίας, Ισόπεδες διασταυρώσεις, σταθμοί διοδίων, βάθρ α γεφυρών κλπ. Τα συστήματα απορρόφησης της ενέργειας πρόσκρουσης, αποτελούν συστήματα που είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα στα περισσότερα κράτη της Ευρώπης, ενώ εκτεταμένη εφαρμογή τους γίνεται σε Η. Π.Α. και Καναδά. Τα αποτελέσματα από σχετικές πειραματικές δοκιμές πρόσκρουσης (crash tests) καθώς και αποτελέσματα από πραγματικά σύμβαντα - προσκρούσεις αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα των συστημάτων απορρόφησης ενέργειας. Σχετικές εφαρμογές παρουσιάζονται στο επόμενο σχήμα. Σχήμα 4. Ενδεικτικές θέσεις εγκαταστάσεων απορρόφησης ενέργειας πρόσκρουσης σε ακλόνητο εμπόδιο, σε Ευρωπαϊκά οδικά δίκτυα. Scotland Μια υποκατηγορία των συστημάτων απορρόφησης της ενέργειας αποτελεί η θωράκιση κινητών εμποδίων σε κινητά εμπόδια, όπως είναι τα μηχανήματα εργοταξίου, συντήρησης, ειδοποιήσεις έκτακτου γεγονότος κλπ. Τα συστήματα αυτά μειώνουν τις επιπτώσεις τόσο στο όχημα που προσκρούει όσο και στο προσκρουόμενο όχημα, ενώ αποτελούν σημαντικό μέτρο προστασίας του προσωπικού συντήρησης

9 Σχήμα 5. Ενδεικτικές εγκαταστάσεις συστημάτων απορρόφησης ενέργειας πρόσκρουσης σε κινητό εμπόδιο, (πηγή: energy absorption systems). 6. Συστήματα ασφαλείας ισόπεδων διαβάσεων Μια άλλη ομάδα σύγχρονου εξοπλισμού σχετίζεται με την τοποθέτηση ειδικών βραχίωνων ασφαλείας με στόχο την παρεμπόδισης της πρόσβασης και την αποφυγή της πρόσκρουσης. Συνήθως εκτός τους τυπικούς μηχανισμούς ηχητικής και οπτικής προειδοποίησης του οδηγού, περιλαμβάνει πλέγμα και κατάλληλη διάταξη συρματόσκοινων με στόχο την συγκράτηση του οχήματος σε διαβάσεις ελέγχου της πρόσβασης και σιδηροδρομικές διαβάσεις. Ενδεικτική λειτουργία του συστήματος παρουσιάζεται στο σχήμα που ακολουθεί. Σχήμα 6. Λειτουργία συστημάτων ασφαλείας ισόπεδων διαβάσεων, (πηγή: energy absorption systems). Τα συστήματα αυτά είναι κατάλληλα για την τοποθέτηση σε ελεγχόμενες ισόπεδες διαβάσεις, όπως: Στρατιωτικές εγκαταστάσεις και εγκαταστάσεις ασφαλείας, διαβάσεις σε βιομηχανίες, αεροδρόμια και λιμένες, ισόπεδες σιδηροδρομικές διαβάσεις κλπ

10 7. Μόνιμα αντιπαγετικά συστήματα Απο τελεί εγκαταστάσεις που βρίσκονται είτε σε ειδικές εσοχές του οδοστρώματος είτε στις μπάρες ασφαλείας παράπλευρα των λωρίδων κυκλοφορίας. Το πλεονέκτημα του συστήματος είναι ότι διανέμει ομοιόμορφα αντιπαγετικά υγρά στην επιφάνεια του οδοστρώματος μέσω ακροφυσίων που συνδέονται με ειδική δεξαμενή εφοδιασμού. Τα συστήματα αυτά λειτουργούν είτε μέσω εντολής από το προσωπικό συντήρησης είτε αυτόματα μέσω κατάλληλου καταγραφέα θερμοκρασίας και αυτόματη ενεργοποίησ η βαλβίδων, ενώ ο έλεγχος γίνεται μέσω κυκλώματος προειδοποίησης - ενεργοποίησης. Σχήμα 7. Λειτουργία συστημάτων μόνιμων αντιπαγετικών συστημάτων, ( πηγή: energy absorption systems). Τα συστήματα αυτά μπορούν να τοποθετηθούν σε σημεία που τόσο το περιβάλλον και οι καιρικές συνθήκες επιτρέπουν την δημιουργία τοπικού ή σε μεγάλο μήκος παγετού, καθώς και σε τεχνικά έργα οδοποιίας όπου υπάρχουν δυσκολίες για συνεχή οπτικό έλεγχο ή/και δυσκολίες στην άμεση δράση της ομάδας συντήρησης. Τέτοια σημεία συνήθως είναι: σήραγγες και υπόγειες διαβάσεις, γέφυρες και ειδικά τεχνικά έργα, διατομές σε περιοχές με ειδικές καιρικές συνθήκες κλπ. 8. Συμπεράσματα Στην παρούσα εργασία επιχειρήθηκε η παρουσίαση τεχνολογικών εφαρμογών που έχουν ως στόχο την μείωση των δυσμενών επιπτώσεων από την πρόσκρουση των οχημάτων και την προστασία του οδοστρώματος από παγετό. Μέσα, από ανασκόπηση συστημάτων απ ορρόφησης ενέργειας πρόσκρουσης, διαφύλαξης της επιφάνειας πρόσφυσης του οδοστρώματος από τις καιρικές συνθήκες και αναβάθμισης του επιπέδου ασφάλειας πρόσκρουσης σ ε φυλασσόμενες ισόπεδες διαβάσεις γίνεται αναφορά στις ανάγκες, στα πλεονεκτήματα και στις προϋποθέσεις για την υιοθέτηση σχετικού σύγχρονου εξοπλισμού. Τέλος, ειδική αναφορά γίνεται τα προτεινόμενα σημεία τοποθέτησής τους, με στόχο την ορθολογική εφαρμογή τους και την βελτίωση του επιπέδου οδικής ασφάλειας

11 Ανα φορές - Πηγέ ς [1] Δ. Δημητρίου και Γ. Χρυσουλάκης, (2004). Συστήματα Κυκλοφορίας και Μεταφορών, Βιβλίο που διδάσκεται στο ΤΕΙ- Αθήνας, Τμήμα Πολιτικών Εργων Υποδομής, Αθήνα [2] Energy Absorption System s inc, (2007). Products and Services, [3] ΕΛΕΜΚΑ ΑΕ, (2007). Προϊόντα Οδικής Ασφάλειαs, [4] Παρατηρητήριο Οδικής Ασφάλειας, (2006). Έκθεση Πεπραγμένων Έτους 2005, Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, Αθήνα [5] Β. Στεφανής, (1994). Κυκλοφοριακή Τεχνική, Βιβλίο που διδάσκεται στο Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις, Ξάνθη [6] Στατιστικά Στοιχεία Διεύθυνσης Τροχαίας. Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, [7] Συλλογος Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων, (2005). Θέσεις για την Οδική Ασφάλεια, [8] Ι. Φραντζεσκάκης και Γ. Γκόλιας, (1994). Οδική Ασφάλεια, Εκδόσεις Παπασωτηρίου, Αθήνα English summary New Systems and Equipments for Upgrading the Road Safety Nowadays, the road safety policies and measures for minimizing the impacts to the human life, is strongly supported on both by EU and local governments. Greece has a high number of road accidents that take up in the first position between the members of EU. Thus, measures for minimizing the road accidents should be the first priority. An important step for this direction is to examine best practices from other countries and analyze advanced technologies that take into account technological evolutions on area of protection during the crash. In this paper, we focused on road systems that based on energy absorption concept and provide reliable solutions that are wide applied for minimizing the impacts from accidents. New technologies based on energy absorption systems especially for the crashes on rigidly points especially for the crashes on rigidly points on road infrastructure and level crossing are analyzed. Finally, some defreeze systems on road infrastructure are briefly presented, providing the opportunity for further discussion in the future