Εntwicklungsmechanik - η μηχανική της ανάπτυξης. Iστορία της Bιολογίας Mάθη.α 11 02/06/2016

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Εntwicklungsmechanik - η μηχανική της ανάπτυξης. Iστορία της Bιολογίας Mάθη.α 11 02/06/2016"

Transcript

1 Εntwicklungsmechanik - η μηχανική της ανάπτυξης Iστορία της Bιολογίας Mάθη.α 11 02/06/2016

2 -η /ειρα.ατική ε.βρυολογία (ή ανα/τυξιακή.ηχανική Entwicklungsmechanik) αναδύθηκε τη δεκαετία του > ο σκο/ός της ήταν η ανακάλυψη των φυσικοχη.ικών διαδικασιών.έσω των ο/οίων συ.βαίνει η ανά2τυξη, α/ό το γονι.ο/οιη.ένο ωάριο.έχρι και τον ενήλικο οργανισ.ό. -βασική υ/όθεση: οι οργανισ.οί είναι ουσιαστικά 2ολύ2λοκες.ηχανές, και./ορούν να κατανοηθούν.ε τον ίδιο τρό/ο -> αλλά τα ευρή.ατα της Entwicklungsmechanik α/οκάλυψαν την τεράστια 2ολυ2λοκότητα της ανά2τυξης, η ο/οία έ.οιαζε αντίθετη.ε τη βασική υ/όθεση: οι οργανισ.οί δεν.2ορούν να κατανοηθούν.όνο βάσει των.ερών τους -/ολλοί /ειρα.ατικοί ε.βρυολόγοι αντιτίθενται στην θεώρηση του οργανισ.ού ως ενός κράτους κυττάρων

3 -α/ό τα.έσα του 19 ου αιώνα, αφθονία θεωριών για τον οργανισ.ό, οι ο/οίες θέτουν την ύ/αρξη στοιχειωδών οργανισ.ών -εσωτερική οργάνωση του οργανισ.ού ως.ια σειρά α/ό ρωσικές κούκλες -ο οργανισ.ός ως α/οικία κυττάρων, -το κύτταρο είναι.ε τη σειρά του α/οικία α/ό α/λούστερες.ονάδες: /υρήνας, κεντροσω.άτιο,.ιτοχόνδρια, χλωρο/λάστες -ο /υρήνας α/οικία χρω.οσω.άτων -τα χρω.οσώ.ατα (σύ.φωνα.ε τον Weismann) α/οικίες α/ό ids -το id α/οικία α/ό /ροσδιοριστικούς /αράγοντες (determinants) -τα determinants α/οικίες α/ό biophores -οι /ειρα.ατικοί ε.βρυολόγοι α/ορρί/τουν αυτή τη θεώρηση του οργανισ.ού, και υιοθετούν την αντίθετη ά/οψη του οργανισ.ού ως ένα όλο

4 -August Weismann -> Βιβλίο.ε.εγάλη ε/ιρροή στο ο/οίο διατυ/ώνει τις θεωρίες του /ερί κληρονο.ικότητας: The Germ-Plasm: A Theory of Heredity (1892). -σκο/ός του: η ανά/τυξη.ιας ενιαίας θεωρίας κληρονο.ικότητας και ανά2τυξης [Τ]he changes in the id of the germ-plasm during ontogeny consists merely in the gradual disintegration of the determinants into smaller and smaller groups, until finally only one kind of determinant is contained in the cell viz. that which has to determine it. -ο Weismann το συγκρίνει.ε στρατιωτική οργάνωση: The development of the nucleoplasm during ontogeny may be to some extent compared to an army composed of corps, which are made up of divisions, and these of brigades, and so on. The whole army may be taken to represent the nucleoplasm of the germ-cell: the earliest cell-division... may be represented by the separation of the two corps, similarly formed but with different duties; and the following cell divisions by the successive detachment of divisions, brigades, regiments, battalions, companies, etc.; and as the groups become simpler so does their sphere of action become limited.

5

6 Η μωσαϊκή θεωρία των Roux-Weismann

7 Αριστερά: Wilhelm Roux Κάτω: το πείραμα του Roux με το έμβρυο βάτραχου

8 -3 βασικές διαφωνίες /ειρα.ατικών ε.βρυολόγων: -> Πρώτον, η θεώρηση του οργανισ.ού στη βάση υ/οθετικών στοιχειωδών οργανισ.ών, /αίρνει ως δεδο.ένο αυτό /ου /ολλοί (νεότεροι) βιολόγοι θέλουν να εξηγήσουν: τη ζωή -ό/ως είδα.ε, η /ροηγού.ενη γενιά βιολόγων α/οδίδει τις ιδιότητες της ζωής σε /λήθος υ/οθετικών οντοτήτων -> εύτερον, η θεώρηση του οργανισ.ού στη βάση στοιχειωδών οργανισ.ών, είτε αυτοί είναι κύτταρα είτε ενδοκυτταρικοί /ροσδιοριστικοί /αράγοντες, είναι αναγωγιστική -Αλλά δε./ορούν να αναχθούν όλες οι ιδιότητες του όλου στις ιδιότητες των.ερών του -Οι /ειρα.ατικοί ε.βρυολόγοι εστιάζουν σε δυνά.εις, δο.ές και αλληλε/ιδράσεις 2ου συ.βαίνουν στο όλο. -> Τρίτον, οι στοιχειώδεις οργανισ.οί /ου είχαν /ροταθεί (/χ α/ό τους Weismann, Darwin, Spencer) ήταν τελείως υ2οθετικοί -οι /ειρα.ατικοί ε.βρυολόγοι σκό/ευαν να ανακαλύψουν τις 2ραγ.ατικές αιτίες της ανά2τυξης: -> διενεργούν 2ειρά.ατα για να εξακριβώσουν τις σχέσεις.εταξύ των κυττάρων του διαιρού.ενου ωαρίου -> ακολουθούν τις γενεαλογικές γρα..ές κυττάρων /ρος τα /ίσω.έχρι και το γονι.ο/οιη.ένο ωάριο, και εξετάζουν την εσωτερική οργάνωση του ωαρίου, και -> διενεργούν /ειρά.ατα για να εξακριβώσουν τους ρόλους του 2υρήνα και του κυτταρο2λάσ.ατος στην κληρονο.ικότητα και την ανά/τυξη

9 Oι τεχνικές της ε.βρυολογίας -η ανάδυση της /ειρα.ατικής ε.βρυολογίας βασίστηκε σε: -εφαρ.ογή νέων τεχνολογιών στην κυτταρολογία και στην ε.βρυολογία -> τεχνικές χρώσης κυττάρων -> βελτιω.ένες.έθοδοι κο/ής ιστών.ε.ικροτό.ο -> διατύ/ωση θεωριών /ου οδηγούν σε /ροβλέψεις /ου./ορούν να ελεγχθούν 2ειρα.ατικά -> χρησι.ο/οίηση οργανισ.ών-.οντέλων για το σχεδιασ.ό και διενέργεια /ειρα.άτων -κά/οιοι οργανισ.οί /ροσφέρονται /ερισσότερο για /αρατήρηση του /υρήνα -άλλοι /ροφέρονται /ερισσότερο για /αρατήρηση του κυτταρο/λάσ.ατος, των γεννητικών κυττάρων και της ανά/τυξης του ε.βρύου -για τη.ελέτη του δι/λασιασ.ού του /υρήνα κατά την κυτταρική διαίρεση, ο ιδανικός οργανισ.ός ήταν το Ascaris, ένα /αρασιτικό σκουλήκι του αλόγου.

10 Oι τεχνικές της ε.βρυολογίας Theodor Boveri για τη χρησι.ότητα του Ascaris ως οργανισ.ού-.οντέλο: Ascaris forms an unsurpassable material. The eggs can be stored for some months, dry, in the cold, without alteration. When one has time for work on them, this can be done at room temperature, where they continue to develop slowly. If one wishes to accelerate development temporarily, one brings the egg into an incubator. If one must interrupt work, one puts them back in the cold, and on returning, one finds them in the same condition in which they are left.

11 Έ.βρυα Ascaris (Βοveri 1910)

12 Kυτταρική διαίρεση στο Ascaris (Βοveri 1901)

13 Ανά/τυξη (α/ό το στάδιο 2 κυττάρων έως το στάδιο των 7 κυτταρων) στο Ascaris (Theodor and Marcella Boveri)

14 Oι τεχνικές της ε.βρυολογίας -ο /υρήνας του Ascaris είναι ιδιαίτερα α/λός: έχει 4 χρω.οσώ.ατα (και κα.ιά φορά 2), και είναι εύκολο να.ελετηθούν το σχή.α και η συ./εριφορά τους -για τη.ελέτη της γονι.ο/οίησης και της ανά/τυξης, οι κατάλληλοι οργανισ.οί-.οντέλα ήταν ο βάτραχος και ο αχινός -κά/οια αυγά αχινού είναι διαφανή και /αρατηρούνται εύκολα, και τα σ/ερ.ατοζωάρια έχουν /υκνό και ευδιάκριτο /υρήνα -εύκολα /αρατηρήσι.η η εισχώρηση του σ/ερ.ατοζωαρίου στο ωάριο (έχουν το/οθετηθεί σε δισκίο.ε θαλασσινό νερό), η συγχώνευση των 2 /υρήνων, οι διαιρέσεις του γονι.ο/οιη.ένου ωαρίου -ήταν δυνατή ε/ίσης η γονι.ο/οίηση του ωαρίου ενός είδους.ε σ/ερ.ατοζωάρια άλλου είδους ή και γένους -η /ειρα.ατική ε.βρυολογία γεννήθηκε στη Γερ.ανία -ο Wilhelm Roux την ονό.ασε Entwicklungsmechanik (α/ό άλλους ονο.άστηκε φυσιολογική ε.βρυολογία) -τις δεκαετίες του 1880 και 1890 ανα/τύσσεται σε θαλάσσια βιολογικά εργαστήρα στις Σουηδικές ακτές, στα Βρετανικά νησιά, στην Γαλλία, στην Ιταλία, στην Ια/ωνία και στις ΗΠΑ. -αυτό οφειλόταν στη σ/ουδαιότητα των υδρόβιων ζώων στην /ειρα.ατική ε.βρυολογία

15 Oι τεχνικές της ε.βρυολογίας Στο Marine Biological Laboratory at Woods Hole, Massachusetts, o Ethel Brown Harvey ( ) γράφει για τους αχινούς: The Arbacia egg is an ideal cell. It is spherical. Thus, rendering changes in size easy to determine. It is fairly simple in comparison with most cells. It is quite hardy and can be subjected, without damage, to moderate changes in the sea water, produced by the addition of water, or salts, or anaesthetics, or other chemicals, and to changes in temperature, pressure, light, and other physical factors. Harmful effects and recovery can be readily detected by fertilizing the egg and watching its development. The granules in the egg can be moved by centrifugal force, and the egg can be broken into halves and quarters containing different kinds of materials in definite amounts. The experimental work on sea urchin eggs has included every line of approach, cytology, embryology, physiology, and biochemistry, and has been concerned with the solution of many fundamental problems.

16 Oι τεχνικές της ε.βρυολογίας -οι ε.βρυολόγοι ε/έδειξαν εξαιρετική ε/ιδεξιότητα στα /ειρά.ατα /ου /ραγ.ατο/οίησαν, στα ο/οία./ορούσαν να τρο/ο/οιήσουν την συ./εριφορά των γεννητικών κυττάρων και του ανα/τυσσό.ενου οργανισ.ού -> χορηγώντας στο ωάριο κατάλληλες χη.ικές ουσίες, ο Boveri καταφέρνει να γονι.ο/οιήσει ένα ωάριο.ε /ολλά σ/ερ.ατοζωάρια, -> ανακινεί το ωάριο, και /αρατηρεί.η κανονικές κατανο.ές χρω.οσω.άτων στους κυτταρικούς α/ογόνους -> ο Jacques Loeb ( ) [δεξιά] καταφέρνει.ε /αρό.οιο τρό/ο να /ροκαλέσει ανά/τυξη του ωαρίου χωρίς σ/ερ.ατοζωάριο (τεχνητή 2αρθενογένεση) -> ο Wilhelm Roux κατέστρεψε το ένα α/ό τα 2 /ρώτα βλαστο.ερίδια του ωαρίου του βατράχου, ώστε να δια/ιστώσει τι θα συ.βεί στο άλλο θα ανα/τυχθεί ολόκληρος ή.ισός οργανισ.ός; -ένας κύριος σκο/ός των ε.βρυολόγων ήταν να δείξουν /ειρα.ατικά τον ρόλο των 2 κύριων συστατικών του κυττάρρου, του /υρήνα και του κυτταρο/λάσ.ατος. -./ορούσαν να αφαιρέσουν τον /υρήνα ενός ωαρίου και να τον αντικαταστήσουν.ε άλλον. -> κατό/ιν /αρατηρούσαν.έχρι /οιο στάδιο της ανά/τυξης έφτανε το έ.βρυο, και τι είδους τερατογενέσεις /ροκαλούνταν -> /ια, ο σχη.ατισ.ός του ε.βρύου./ορεί να.ελετηθεί.έσω /ειρα.ατικής ανάλυσης

17 Jacques Loeb και η.ηχανιστική αντίληψη της ζωής -> ερευνά /αρθενογένεση ερώτη.α: είναι δυνατό να ε/ιτευχθεί.έσω γνωστών φυσικοχη.ικών /αραγόντων; ->.έθοδος του Loeb: ανα/αραγωγή των κανονικών βιολογικών διαδικασιών.έσω γνωστών φυσικοχη.ικών /αραγόντων -τα φαινό.ενα της ζωής (/χ γονι.ο/οίηση) /ρέ/ει να /ροσεγγιστούν.έσω της φυσικής χη.είας, και όχι.έσω.ορφολογικών.εθόδων (ό/ως της /αραδοσιακής κυτταρολογίας) Loeb: Η ε/ιστη.ονική βιολογία αρχίζει.ε τους Lavoisier και Laplace [Theirs] was the first attempt to reduce a life phenomenon, namely, the formation of animal heat, completely to physico-chemical terms

18 Jacques Loeb και η.ηχανιστική αντίληψη της ζωής -Κατάλληλο.είγ.α (60 cc of 2.5 N MgCl2 & 40 cc θαλασσινό νερό) & χρόνος ε.βύθισης (2 ώρες), /ου 2ροκαλούν γονι.ο2οίηση και ανά2τυξη.έχρι το στάδιο του Pluteus Loeb: I consider the chief value of the experiments to be the fact that they transfer the problem of fertilization from the realm of morphology into the realm of physical chemistry -> κατανόηση της ζωής.έσω φυσικοχη.ικών εννοιών -> θέλει να α/οδείξει ότι οι βιολογικές διαδικασίες ακολουθούν τους νό.ους της φυσικής και της χη.είας -> reproduction as a highly organized form of autocatalysis. -> η.ηχανιστική 2ροσέγγιση, η.όνη /ου.ας δίνει τη δυνατότητα ελέγχου στη φύση

19 Jacques Loeb και η.ηχανιστική αντίληψη της ζωής Loeb: We cannot allow any barrier to stand in the path of our complete control and thereby understanding of the life phenomena. I believe that anyone will reach the same view who considers the control of natural phenomena as the essential problem of scientific research. Αllen: Loeb s commitment to Mechanism was part of his larger program to make biology a hard science, and thus to professionalize it as an equal to the physical sciences.

20 Headlines and illustration from the Chicago Daily Tribune, December 28, Gerald Weissmann FASEB J 2006;20:

21 Πάνω: Ηans Driesch ( ) Aριστερά: το πείραμα του Driesch με το έμβρυο αχινού (1891)

22 Driesch -> Driesch: το έ.βρυο του αχινού δρα ως harmonious equipotential system -> η ανά/τυξη καθοδηγείται α/ό.ια ενδελέχεια > οργανωτική κατευθυντήρια δύνα.η /ου δεν καταναλώνει ενέργεια, είναι άυλη, και α/οτελεί χαρακτηριστικό της ζωντανής ύλης

23 Η.ηχανική της ανά/τυξης -> εκτός α/ό τους αχινούς, αυτό ίσχυε και για τον αστερία, τη σαλα.άνδρα, τον βάτραχο, και άλλα ζώα -> τα /ειρά.ατα του Roux θεωρήθηκαν 2ροβλη.ατικά: στα /ειρά.ατα αυτά το κατεστρα..ένο κύτταρο (α/ό τη θερ.ή βελόνα) /αρέ.ενε, και θεωρήθηκε ότι ε/ηρέασε αρνητικά το ανα/τυσσό.ενο έ.βρυο -> φαίνεται ότι κάθε τ.ή.α.ε κά/οιο τρό/ο γνωρίζει τι συ.βαίνει στο όλο! -> φαίνεται ότι υ/άρχει.ια.υστηριώδης δύνα.η η ο/οία δια2ερνάει όλο τον οργανισ.ό, και καθορίζει την ανά/τυξη του ζυγώτη -ο Driesch διατυ/ώνει τη γενική αρχή ως εξής: The relative position of a blastomere in the whole determines in general what develops from it; if its position be changed, it gives rise to something different. In other words, its prospective value is a function of its position

24 Βιταλισ.ός & Ολισ.ός -emphasis on wholeness of the organic process -> an organism is a functioning whole, and not a mosaic of separate parts von Uexküll (1908) Driesch succeeded in proving that the germ cell does not possess a trace of machine-like structure, but consists throughout of equivalent parts. With that fell the dogma that the organism is only a machine. Even if life occurs in the fully organized creature in a machine-like way, the organization of the structureless germ into a complicated structure is a power sui generis, which is found only in living things and stands without analogy. It is not to be denied that vitalists are the victors all along the line.

25 Ολιστικές /ροσεγγίσεις: Spemann -Hans Spemann ( ) -> /ειρά.ατα /ου έδειξαν τα ρυθ.ιστικά χαρακτηριστικά του ε.βρύου της σαλα.άδρας -> τον χει.ώνα του 1896, ενώ βρίσκεται α/ο.ονω.ένος σε σανατόριο αναρρώντας α/ό φυ.ατίωση, διαβάζει Το Βλαστικό Πλάσ-α: -ια Θεωρία Κληρονο-ικότητας (Das Keimplasma: eine Theorie der Vererbung) του Weismann, και τον συναρ/άζουν τα /ροβλή.ατα της ε.βρυολογίας -το 1924, η Hilde Mangold (φοιτήτρια του Spemann), ανακοινώνει ότι όταν.ετα.όσχευσε.έρος (το ο/οίο ονό.αστηκε οργανωτής ) α2ό 2ρώι.ο έ.βρυο σαλα.άνδρας ενός είδους, σε διαφορετικό.έρος του ε.βρύου διαφορετικού είδους, αυτό τρο/ο/οίησε τον /εριβάλλοντα ιστό του ξενιστή, και ένα νέο δεύτερο έ.βρυο ανα/τύχθηκε

26

27

28 Ολιστικές /ροσεγγίσεις: Spemann -> για τον Spemann, η 2ειρα.ατική έρευνα./ορεί να χρησι.ο/οιηθεί για την κατανόηση του ε.βρύου, αλλά το σύστη.α /ρέ/ει να.ελετηθεί ως ένα όλο. ->.έθοδος του Spemann: /ειρά.ατα.ετα.όσχευσης στο ε/ί/εδο του ιστού -> η διαφορο/οίηση ως.ια σειρά α/ό ε/αγωγές ολοένα και.εγαλύτερης εξειδίκευσης Η ολιστική στρατηγική του Spemann: 1) η ε/αγωγή./ορεί να κατανοηθεί.όνο ως.ια διαδικασία /ου συ.βαίνει στο ε2ί2εδο του ιστού 2) αναδυό.ενη (emegent) ιδιότητα /ου θα χαθεί αν.ελετηθεί στο.όνο στο κυτταρικό ή.οριακό ε/ί/εδο

29 Ολιστικές /ροσεγγίσεις: Spemann O Spemann συ.φωνεί.ε τον Driesch ότι το έ.βρυι είναι harmonious equipotential system -> ολιστής, αλλά όχι βιταλιτής -> όχι αναγωγιστής -> διαδικασίες /ου συ.βαίνουν σε ανώτερα ε/ί/εδα οργάνωσης He denies that Spemann s interpretation of regulation and of harmonious systems has a vitalistic aspect. On the contrary, he deserved credit for being one of the first to point out the weakness of Driesch s argument and to have shown that the phenomena of regulation and of the harmonious - equipotential system are accessible to experimental analysis. (Hamburger 1988)

30 Ο οργανισ.ός ως όλο -.έθοδοι ε.βρυολόγων: -> εν.έρει ή και /λήρης διαχωρισ.ός.ερών του ε.βρύου -> αναδιάταξη.ερών (.ε συ./ίεση,.ετα.όσχευση ή φυγοκέντρηση) -α/ό τα α/οτέλε.ατα των /ειρα.άτων αυτών αναδύθηκε ένας ση.αντικός γενικός κανόνας: -> σε όλες τις /ερι/τώσεις, ένα.έρος του ε.βρύου έχει την ικανότητα να /ροκαλέσει την ε.φάνιση 2ερισσότερων /ραγ.άτων α/ό όσα θα /ροκαλούσε αν αφηνόταν στο κανονικό του /εριβάλλον -> σε /ολλές /ερι/τώσεις, ένα.έρος του /ρώι.ου ε.βρύου./ορούσε να οδηγήσει στην ε.φάνιση ενός ολοκληρω.ένου ενήλικου οργανισ.ού -> η ανά/τυξη δεν οφειλόταν α2οκλειστικά στις εγγενείς ιδιότητες των κυττάρων (θεωρού.ενων το καθένα ξεχωριστά) -το γεγονός ότι κάθε κύτταρο του διαιρού.ενου ωαρίου./ορούσε να οδηγήσει σε έναν /λήρη οργανισ.ό (αλλά δεν το έκανε υ/ό κανονικές συνθήκες), υ/οδείκνυε στους ε.βρυολόγους ότι ο οργανισ.ός ως όλον ελέγχει τις ανα/τυξιακές διαδικασίες /ου συ.βαίνουν στα.έρη του οργανισ.ού -άρα ο οργανισ.ός είχε υ2ερκυτταρικές ιδιότητες: τα κύτταρα, κατά τους ε.βρυολόγους, ήταν τα εργαλεία για την ανά/τυξη, και όχι οι /αράγοντες /ου την καθοδηγούν -> η ανά/τυξη δεν ήταν το α/οτέλεσ.α.ιας α/οικίας ή κράτους κυττάρων: ο οργανισ.ός φτάχνει τα κύτταρα, όχι τα κύτταρα τον οργανισ.ό (τα κύτταρα ως α/οτέλεσ.α, και όχι αίτιο της ανά/τυξης).

31 Ο οργανισ.ός ως όλο It is not division of labor and mutual dependence that control the union of the blastomeres. It is neither functional economy nor social instincts that bind the two halves of an egg together, but the constitutional bond of individual organization. It is not simple adhesion of independent cells, but integral structural cohesion [Whitman (1893) The Inadequacy of the Cell-Theory of Development, Journal of Morphology 8: ] -δεν οδηγεί η κυτταρική διαίρεση στην οργάνωση, αλλά η οργάνωση στην κυτταρική διαίρεση -/ριν α/ό τον σχη.ατισ.ό των κυττάρων υ/άρχει ήδη.ια βαθ.ίδα οργάνωσης ως α/οτέλεσ.α της κληρονο.ικότητας, το ο/οίο α/οτελεί το αρχικό ση.είο για κάθε οργανισ.ό, και το ο/οίο /ροηγείται του σχη.ατισ.ού των κυττάρων και τον ρυθ.ίζει -> ενδείξεις α/ό συγκριτικές.ελέτες: οργανισ.οί /ου χρησι.ο/οιούν για τον ίδιο σκο/ό διαφορετικό αριθ.ό κυττάρων as if cells did not exist, or as if they existed only in complete subordination to its will -υ/άρχουν /ρώτιστα.ε /ολύ/λοκες οργανώσεις άρα./ορεί να υ/άρχει /ολυ/λοκότητα.ε ένα και.όνο κύτταρο. Σ αυτά η κυτταρική διαίρεση έ/εται της οργάνωσης, και όχι το αντίθετο. -ο Whitman συ./εραίνει ότι τα κύτταρα δεν είναι η βασική.ονάδα της οργανικής δο.ής

32 Ο οργανισ.ός ως όλο -η καινούρια γενιά /ειρα.ατικών ε.βρυολόγων υιοθετεί τις αντιρρήσεις του Whitman κατά της ιδέας του κράτους κυττάρων, /χ: -> Edwin Conklin ( ), Princeton [δεξιά] -> T. H. Morgan ( ), Columbia, -> Ross Harrison ( ), Yale -> Frank R. Lillie ( ), Chicago -ο Lillie γράφει σχετικά το 1906: The organism is primary, not secondary, it is an individual, not by virtue of the cooperation of countless lesser individualities but an individual that produces these lesser individualities on which its full expression depends -E. B. Wilson ακό.α υ/οστηρίζει το 1925: the multicellular organism in general is comparable to an assemblage of Protista which has undergone a high degree of integration and differentiation so as to constitute essentially a cellstate [Wilson (1925) The Cell in Development and Heredity (3d ed.):103]

33 Ε/ιγένεση και Προσχη.ατισ.ός -η αρχή ότι ο οργανισ.ός δρα ως ένα όλο, υ/οστηρίχθηκε ως αντίθεση στο.οντέλο ανά/τυξης του Weismann -για τον Weismann, η κυτταρική διαφορο/οίηση συ.βαίνει.έσω του σταδιακού κατακερ.ατισ.ού του γενετικού υλικού του /υρήνα -το /ρώτο /είρα.α /ου αντέκρουε τη θεωρία του Weismann, και /ου έγινε ευρέως γνωστό, /εριγράφηκε α/ό τον Hans Driesch ( ) in Leipzig in ο Driesch κατάφερε να διαχωρίσει τα /ρώτα 2 βλαστο.ερίδια του ε.βρύου του αχινού και να ανα/τύξει το κάθε ένα χωριστά. -> εάν κατά την /ρώτη.ιτωτική διαίρεση είχαν συ.βεί αλλαγές στο κληρονο.ικό /εριεχό.ενο του κυττάρου, θα /ερί.ενε κανείς τα διαχωρισ.ένα κύτταρα να ανα/τυχθούν.ε.η κανονικό τρό/ο -> ό.ως, τα 2 βλαστο.ερίδια ανα/τύχθηκαν κανονικά, σε 2 ολοκληρω.ένες /ρονύ.φες (αν και στο.ισό.έγεθος α/ό το κανονικό).

34 Ε/ιγένεση και Προσχη.ατισ.ός -υ/ήρχε ό.ως και ένα αντίθετο α/οτέλεσ.α, του Wilhelm Roux 3 χρόνια νωρίτερα -τα /ειρά.ατα του Roux βασίζονταν σε διαφορετική τεχνική και σε διαφορετικό οργανισ.ό -σκότωσε ένα α/ό τα 2 /ρώτα βλαστο.ερίδια του ε.βρύου του βατράχου (τρυ/ώντας το.ε θερ.ή βελόνα) -> το άλλο βλαστο.ερίδιο /αρήγαγε, κατά τον Roux, το ή.ισυ του ε.βρύου -ο Weismann χρησι.ο/οιεί τα αντικρουό.ενα α/οτελέσ.ατα για να υ/οστηρίξει ότι οι συλλογισ.οί του ήταν /ιο αξιό/ιστοι α/ό τα α/οτελέσ.ατα /ειρα.άτων: Other than experimental methods may lead us to fundamental views, and an experiment may not always be the safest guide, although it may at first appear conclusive -τελικά ό.ως, τα ε./ειρικά δεδο.ένα θα γείρουν κατά της θεωρίας του Weismann -> άλλοι ε.βρυολόγοι θα ανα/αράγουν τα α/οτελέσ.ατα του Driesch, και γίνεται α/οδεκτό ότι κάθε ένα α/ό τα 2 βλαστο.ερίδια./ορεί να οδηγήσει σε ένα /λήρες ζώο

35 Ε/ιγένεση και Προσχη.ατισ.ός -> εκτός α/ό τους αχινούς, αυτό ίσχυε και για τον αστερία, τη σαλα.άνδρα, τον βάτραχο, και άλλα ζώα -> τα /ειρά.ατα του Roux θεωρήθηκαν /ροβλη.ατικά: στα /ειρά.ατα αυτά το κατεστρα..ένο κύτταρο (α/ό τη θερ.ή βελόνα) /αρέ.ενε, και θεωρήθηκε ότι ε/ηρέασε αρνητικά το ανα/τυσσό.ενο έ.βρυο -ο Roux ήταν ένας α/ό τους κύριους υ/οστηρικτές της.ηχανιστικής /ροσέγγισης στην ε.βρυολογία -> αλλά /ώς γίνεται.ια.ηχανή να κο/εί στα 2, αλλά /αρόλα αυτά τα δυο.ισά να συνεχίζουν να συ./εριφέρονται.ε κανονικό τρό/ο, και αντί να /αράγουν.έρος.όνο του ε.βρύου να σηχ.ατίζουν ξαφνικά ε/ι/ρόσθετα.έρη; -> φαίνεται ότι κάθε τ.ή.α.ε κά/οιο τρό/ο γνωρίζει τι συ.βαίνει στο όλο! -ο Driesch διατυ/ώνει τη γενική αρχή ως εξής: The relative position of a blastomere in the whole determines in general what develops from it; if its position be changed, it gives rise to something different. In other words, its prospective value is a function of its position

36 Ε/ιγένεση και Προσχη.ατισ.ός -> η συ./εριφορά ενός κυττάρου είναι συνάρτηση της θέσης του στο όλο -φαίνεται ότι υ/άρχει.ια.υστηριώδης δύνα.η η ο/οία δια/ερνάει όλο τον οργανισ.ό, και καθορίζει την ανά/τυξη του ζυγώτη -> η αρχή αυτή ότι ο οργανισ.ός δρα.ε κά/οιο τρό/ο ως ένα όλο έγινε κεντρική αρχή της ε.βρυολογίας -> το κεντρικό /ρόβλη.α /λέον ήταν να βρεθεί η φυσικοχη.ική βάση της αρχής αυτής -οι ε.βρυολόγοι δεν γνώριζαν σε τι συνίσταται αυτή η βάση, αλλά ανέ/τυξαν.ια κοινή θεώρηση: την ε/ιγένεση -σύ.φωνα.ε τη θεωρία της ε2ιγένεσης, για να καταλάβου.ε την ανά/τυξη, /ρέ/ει να σκεφτού.ε τη συ.2εριφορά του 2ρωτο2λάσ.ατος στο ο/οία αρχικά συνίσταται ο οργανισ.ός, στο συγκεκρι.ένο 2εριβάλλον στο ο2οίο βρίσκεται -> τα κύτταρα του οργανισ.ού, δεν είναι 2ροκαθορισ.ένα να ανα2τυχθούν σε συγκεκρι.ένα.έρη, αλλά αρχικά./ορεί να έχουν όλα /αρό.οια σύσταση -> στην /ορεία της ανά/τυξης, ε.φανίζονται.ορφολογικές και βιοχη.ικές διαφορές υ/ό την ε/ιρροή του /εριβάλλοντος σε κύτταρα και σε ο.άδες κυττάρων

37 Ε/ιγένεση και Προσχη.ατισ.ός -> η θεωρία της ε/ιγένεσης είχε εξηγητική ισχύ: /ολλά /ειρά.ατα έδειχναν ότι η ανά/τυξη ενός.έρους ήταν εξαρτη.ένη α/ό την /αρουσία ενός άλλου.έρους -Για /αράδειγ.α, αν ε.βρυϊκός ιστός των άκρων.ετα.οσχευθεί στην.έση της /λάτης ή της κοιλιάς, θα ανα/τυχθεί, και θα σχη.ατιστούν νεύρα και αι.οφόρα αγγεία, τα ο/οία θα είχαν /ολύ διαφορετικές θέσεις αν το άκρο δεν βρισκόταν εκεί -ο Hans Spemann ( ) στο /ανε/ιστή.ιο του Freiburg, /ολύ γνωστός για τα εξαιρετικά του /ειρά.ατα /ου έδειξαν τα ρυθ.ιστικά χαρακτηριστικά του ε.βρύου της σαλα.άδρας -> τον χει.ώνα του 1896, ενώ βρίσκεται α/ο.ονω.ένος σε σανατόριο αναρρώντας α/ό φυ.ατίωση, διαβάζει Το Βλαστικό Πλάσ-α: -ια Θεωρία Κληρονο-ικότητας (Das Keimplasma: eine Theorie der Vererbung) του Weismann, και τον συναρ/άζουν τα /ροβλή.ατα της ε.βρυολογίας -το 1924, η Hilde Mangold (.αθήτρια του Spemann του), ανακοινώνει ότι όταν.ετα.όσχευσε.έρος (το ο/οίο ονό.αστηκε οργανωτής ) α2ό 2ρώι.ο έ.βρυο σαλα.άνδρας ενός είδους, σε διαφορετικό.έρος του ε.βρύου διαφορετικού είδους, αυτό τρο/ο/οίησε τον /εριβάλλοντα ιστό του ξενιστή, και ένα νέο δεύτερο έ.βρυο ανα/τύχθηκε -το 1935 α/ονε.ήθηκε στον Spemann το βραβείο Νό./ελ (η Mangold είχε εν τω.εταξύ /εθάνει) για τις λε/το.ερείς.ελέτες του για τον οργανωτή

38 Ε/ιγένεση και Προσχη.ατισ.ός -/ολλά /ειρά.ατα έδειχναν τις ρυθ.ιστικές ιδιότητες των ε.βρυϊκών κυττάρων -> αλλά δεν διέθεταν όλα τα κύτταρα την ικανότητα να οδηγήσουν σε έναν ολοκληρω.ένο οργανισ.ό δεν ήταν όλα ολοδύνα.α (totipotent) -> ο Driesch είχε υ/οθέσει ότι κάθε.έρος του /ρώι.ου ε.βρύου ήταν ικανό να ανα/τυχθεί σε ο/οιονδή/οτε ιστό (ή και σε ολόκληρο τον οργανισ.ό), και το τι /ραγ.ατικά θα κάνει εξαρτάται α/ό τις σχέσεις /ου έχει.ε άλλα.έρη -> ως τα.έσα του 19 ου αιώνα, οι ε.βρυολόγοι ήξεραν ότι αυτό ισχύει εν.έρει.όνο η.οίρα ενός κυττάρου ήταν συνάρτηση της θέσης του (άρα των σχέσεών του.ε άλλα.έρη του οργανισ.ού), αλλά και της εσωτερικής του οργάνωσης -δλδ σε κά/οιο στάδιο της ανά/τυξης /ράγ.ατι συνέβαινε κυτταρική διαφορο2οίηση -για /αράδειγ.α, αν ένα δεξί άκρο.ετα.οσχευθεί στην αριστερή 2λευρά του σώ.ατος, αφότου το σώ.α έχει αρχίσει να διαφορο/οιείται, τότε 2αρα.ένει δεξί άκρο και δεν τρο/ο/οιείται λόγω του νέου συσχετισ.ού.ε το υ/όλοι/ο σώ.α -/ειρά.ατα σε καλλιέργειες ιστών έδειξαν ότι κά/οιες α/ό τις διαφορές.εταξύ σω.ατικών κυττάρων /αρέ.εναν και όταν τα κύτταρα α/ο.ακρύνονταν α/ό το σώ.α -βιοχη.ικές και.ορφολογικές αλλαγές σε ένα κύτταρο /ου συνέβαιναν κατά την ανά/τυξη, κληρονο.ούνταν στους α2ογόνους του κυττάρου -> και η εσωτερική οργάνωση και το /εριβάλλον (δλδ τα γειτονικά κύτταρα) καθορίζουν τη.οίρα ενός κυττάρου ή ιστού

39 Ε/ιγένεση και Προσχη.ατισ.ός -άλλα /ειρά.ατα έδειξαν ότι σε διαφορετικούς οργανισ.ούς ισχύουν διαφορετικά /ράγ.ατα [διαφορά βιολογίας.ε φυσική και χη.εία στη βιολογία /άντα υ/άρχουν εξαιρέσεις ] -> σε.ερικούς οργανισ.ούς, υ/άρχει ήδη κυτταρική διαφορο/οίηση σε /ιο /ρώι.α στάδια της ανά/τυξης.έσα στον ίδιο το ζυγώτη, /ροτού διαιρεθεί για /ρώτη φορά -Για /αράδειγ.α, τα /ρώτα κύτταρα κατά την αυλάκωση του ζυγώτη σε κά/οιες συνο.οταξίες (/χ.αλάκια, δακτυλιοσκώληκες (Annelida), ασκίδια) σχη.ατίζουν.έρος.όνο του οργανισ.ού -> δεξί ή αριστερό ή.ισυ του ζώου α/ό κύτταρο /ου βρίσκεται στα δεξιά ή αριστερά, αντιστοίχως -> 2ρόσθιο ή ο2ίσθιο τ.ή.α α/ό αντίστοιχα κύτταρα -> κάθε ένα α/ό τα 4 κύτταρα (στο στάδιο των 4 κυττάρων)./ορεί να σχη.ατίσει το αντίστοιχο τέταρτο του ζώου -Τέτοιες /ερι/τώσεις αναφέρονταν ως.ωσαϊκά έ.βρυα -> η διαφορά.εταξύ.ωσαϊκών και ρυθ.ιστικών ε.βρύων (/χ στους αχινούς και στις σαλα.άνδρες) αντικατό/τριζε την σχετική ε/ιρροή των αλληλε/ιδράσεων.εταξύ κυττάρων για τον καθορισ.ό της.οίρας του κυττάρου -> αν και όλα τα έ.βρυα ρυθ.ίζονταν σε κά/οιο βαθ.ό α/ό κυτταρικές αλληλε/ιδράσεις, στα.ωσαϊκά έ.βρυα οι αλληλε/ιδράσεις.εταξύ κυττάρων φαίνονταν να είναι αρκετά 2εριορισ.ένες

40 Ε/ιγένεση και Προσχη.ατισ.ός -Βλέ2ου.ε άρα ότι οι ε.βρυολόγοι χρησι.ο/οιούσαν 2 έννοιες, την ε2ιγένεση και τον 2ροσχη.ατισ.ό, για να κατανοήσουν την ε.φάνιση του ε.βρύου α/ό τον ζυγώτη. -αν και το /εριβάλλον /αίζει ρόλο για την διαφορο/οίηση κατά την ανά/τυξη, ήταν ξεκάθαρο ότι κά/οιου είδους οργανωτικό σχέδιο ήταν α/αραίτητο για να εξηγηθούν όλες οι ακριβείς κινήσεις των κυττάρων και γενικά των.ερών του ε.βρύου /ου συ.βαίνουν κατά την ανά/τυξη -κατά τις ε/ό.ενες δεκαετίες, /ολλοί ε.βρυολόγοι ερεύνησαν αυτή την οργάνωση του γονι.ο/οιη.ένου ωαρίου ως την /ρωταρχική βάση της ανά/τυξης

41

42 Προσεγγίσεις στην βιολογία στις αρχές του 20ού αιώνα materialism non-materialism mechanistic materialism holistic materialism dialectical materialism vitalism holistic accounts

43

Η ανάδυση της πειραματικής εμβρυολογίας

Η ανάδυση της πειραματικής εμβρυολογίας Η ανάδυση της πειραματικής εμβρυολογίας Iστορία της Bιολογίας Σταύρος Ιωαννίδης, ΙΦΕ/ΕΚΠΑ Mάθη.α 9 Η μηχανική της ανάπτυξης - Entwicklungsmechanik -η πειραματική εμβρυολογία (ή μηχανική της ανάπτυξης Entwicklungsmechanik)

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Επιμέλεια: Βουδούρη Καλλιρρόη ΙΑΓ%ΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ:.. ΘΕΜΑ Α Α. Να ση)ειώσετε στο γρα1τό σας δί1λα α1ό τον

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Επιμέλεια: Βουδούρη Καλλιρρόη ΙΑΓ%ΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ:.. ΘΕΜΑ Α Α. Να ση)ειώσετε στο γρα1τό σας δί1λα α1ό τον

Διαβάστε περισσότερα

Θεωρία γλωσσικής σχετικότητας

Θεωρία γλωσσικής σχετικότητας Γλώσσα και σκέψη Συμπεριφορισμός Watson: υ"οστήριξε ότι η σκέψη είναι 3ια 3η φωνού3ενη γλώσσα και ε"ο3ένως όταν οι άνθρω"οι σκέφτονται, δεν κάνουν τί"οτε άλλο α"ό το να 3ιλούν εσωτερικά στον εαυτό τους.

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. Επιμέλεια: Βουδούρη Καλλιρρόη. Ριζηνίας 69 & Λασαίας 21 τηλ

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. Επιμέλεια: Βουδούρη Καλλιρρόη. Ριζηνίας 69 & Λασαίας 21 τηλ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Επιμέλεια: Βουδούρη Καλλιρρόη ΘΕΜΑ Α Α1. Να ση)ειώσετε στο γρα1τό σας δί1λα α1ό τον αριθ)ό καθε)ιάς α1ό τις 1αρακάτω η)ιτελείς 1ροτάσεις 1 εως 5 το γρά))α 1ου

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Επιμέλεια: Βουδούρη Καλλιρρόη ΙΑΓ%ΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ:.. ΘΕΜΑ Α Α. Να ση)ειώσετε στο γρα1τό σας δί1λα α1ό τον

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Επιμέλεια: Βουδούρη Καλλιρρόη Ριζηνίας 69 & Λασαίας 21 τηλ 2810313170 www.kmathisi.com ΙΑΓ%ΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ:..

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑ Α ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚ3Ν ΕΠΙΣΤΗΜ3Ν Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑ Α ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚ3Ν ΕΠΙΣΤΗΜ3Ν Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑ Α ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚ3Ν ΕΠΙΣΤΗΜ3Ν Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Ε4ι6έλεια: Βουδούρη Καλλιρρόη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1, 2, 4 ΟΝΟΜΑ:.. ΘΕΜΑ Α Α. Να ση6ειώσετε

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑ Α ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚ3Ν ΕΠΙΣΤΗΜ3Ν Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑ Α ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚ3Ν ΕΠΙΣΤΗΜ3Ν Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑ Α ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚ3Ν ΕΠΙΣΤΗΜ3Ν Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Ε4ι6έλεια: Βουδούρη Καλλιρρόη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1, 2, 4 ΟΝΟΜΑ:.. ΘΕΜΑ Α Α. Να ση6ειώσετε

Διαβάστε περισσότερα

5. Τεχνολογία Λογισμικού. Πληροφορική και Θεολογία, Παναγιώτης Κατσαρός - Αν. Καθηγητής

5. Τεχνολογία Λογισμικού. Πληροφορική και Θεολογία, Παναγιώτης Κατσαρός - Αν. Καθηγητής 5. Τεχνολογία Λογισμικού Πληροφορική και Θεολογία, Παναγιώτης Κατσαρός - Αν. Καθηγητής (katsaros@csd.auth.gr) 12 Α"ριλίου 2019 Κύκλος ζωής εφαρμογών Ο υ:ολογιστής ;:ορεί να βοηθήσει στην ε:ίλυση :ολλών

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Επιμέλεια: Βουδούρη Καλλιρρόη ΘΕΜΑ Α Α1: Να ση)ειώσετε στο γρα1τό σας δί1λα α1ό τον αριθ)ό καθε)ιάς α1ό τις 1αρακάτω η)ιτελείς 1ροτάσεις

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑ Α ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚ3Ν ΕΠΙΣΤΗΜ3Ν Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑ Α ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚ3Ν ΕΠΙΣΤΗΜ3Ν Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑ Α ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚ3Ν ΕΠΙΣΤΗΜ3Ν Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Ε4ι6έλεια: Βουδούρη Καλλιρρόη ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1, 2, 4 ΟΝΟΜΑ:.. ΘΕΜΑ Α Α. Να ση6ειώσετε

Διαβάστε περισσότερα

Phys460.nb Solution for the t-dependent Schrodinger s equation How did we find the solution? (not required)

Phys460.nb Solution for the t-dependent Schrodinger s equation How did we find the solution? (not required) Phys460.nb 81 ψ n (t) is still the (same) eigenstate of H But for tdependent H. The answer is NO. 5.5.5. Solution for the tdependent Schrodinger s equation If we assume that at time t 0, the electron starts

Διαβάστε περισσότερα

Assalamu `alaikum wr. wb.

Assalamu `alaikum wr. wb. LUMP SUM Assalamu `alaikum wr. wb. LUMP SUM Wassalamu alaikum wr. wb. Assalamu `alaikum wr. wb. LUMP SUM Wassalamu alaikum wr. wb. LUMP SUM Lump sum lump sum lump sum. lump sum fixed price lump sum lump

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 9 Ένα Υ+όδειγ&α Α+οτα&ιεύσεων ύο Περιόδων και το Ισοζύγιο Πληρω&ών

Άσκηση 9 Ένα Υ+όδειγ&α Α+οτα&ιεύσεων ύο Περιόδων και το Ισοζύγιο Πληρω&ών Οικονο&ικό Πανε+ιστή&ιο Αθηνών Τ"ή"α Οικονο"ικής Ε,ιστή"ης Καθηγητής Γιώργος Αλογοσκούφης 473 ιεθνής Οικονο"ική Εαρινό Εξά"ηνο 204-5 Άσκηση 9 Ένα Υ+όδειγ&α Α+οτα&ιεύσεων ύο Περιόδων και το Ισοζύγιο Πληρω&ών

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ

ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΜΕΛΕΤΗΣ ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ Οι #έθοδοι (ου (αρουσιάζονται χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Εκείνες (ου βασίζονται στην ανάλυση των (αραγωγών ( off-line ) (λάθη (αραγωγής, φαινό#ενο

Διαβάστε περισσότερα

Γιάννης Ι. Πασσάς. Γλώσσα. Οι λειτουργίες της γλώσσας Η γλωσσική 4εταβολή και ο δανεισ4ός

Γιάννης Ι. Πασσάς. Γλώσσα. Οι λειτουργίες της γλώσσας Η γλωσσική 4εταβολή και ο δανεισ4ός Γιάννης Ι. Πασσάς Γλώσσα Οι λειτουργίες της γλώσσας Η γλωσσική 4εταβολή και ο δανεισ4ός Αρχή πάντων ορισµός εστί Γλώσσα: Κώδικας ση4είων ορισ4ένης 4ορφής (γλωσσικής), 4ε τα ο

Διαβάστε περισσότερα

H εξελικτική σκέψη στον 19ο αιώνα

H εξελικτική σκέψη στον 19ο αιώνα Lamarck H εξελικτική σκέψη στον 19ο αιώνα Iστορία της Bιολογίας Σταύρος Ιωαννίδης, ΜΙΘΕ/ΕΚΠΑ Mάθη6α 4 27/4/2017 Εξέλιξη και ΕBανάσταση -Ο Λα6άρκ (1744-1829) γεννήθηκε σε 6ια αριστοκρατική αλλά φτωχή οικογένεια

Διαβάστε περισσότερα

Το Ερευνητικό Μετρό. Το ερευνητικόό µμετρόό του ΕΙΕ ταξιδεύύει στις «γραµμµμέές» σχεδιασµμούύ και ανακάάλυψης φαρµμάάκων.

Το Ερευνητικό Μετρό. Το ερευνητικόό µμετρόό του ΕΙΕ ταξιδεύύει στις «γραµμµμέές» σχεδιασµμούύ και ανακάάλυψης φαρµμάάκων. Το Ερευνητικό Μετρό Το ερευνητικόό µμετρόό του ΕΙΕ ταξιδεύύει στις «γραµμµμέές» σχεδιασµμούύ και ανακάάλυψης φαρµμάάκων. Αθήήνα 2015 Πού συναντά*ε τους *ικροοργανισ*ούς; Παντού!!! Οι 2ιο γνωστές «κρυψώνες»

Διαβάστε περισσότερα

Η χρήση της Λεβοσιµεντάνης κατά τη διαδικασία τιτλοποίησης των β- αποκλειστών σε ασθενείς µε καρδιακή ανεπάρκεια

Η χρήση της Λεβοσιµεντάνης κατά τη διαδικασία τιτλοποίησης των β- αποκλειστών σε ασθενείς µε καρδιακή ανεπάρκεια Η χρήση της Λεβοσιµεντάνης κατά τη διαδικασία τιτλοποίησης των β- αποκλειστών σε ασθενείς µε καρδιακή ανεπάρκεια Ι. Λαγός, Ι. Αλευρούδης, Α. εληγιαννίδης, Π. Φαλιάγκας, Θ. Μουλατζίκος, Τζ. αδούς, Ι. Κανονίδης.

Διαβάστε περισσότερα

The Simply Typed Lambda Calculus

The Simply Typed Lambda Calculus Type Inference Instead of writing type annotations, can we use an algorithm to infer what the type annotations should be? That depends on the type system. For simple type systems the answer is yes, and

Διαβάστε περισσότερα

derivation of the Laplacian from rectangular to spherical coordinates

derivation of the Laplacian from rectangular to spherical coordinates derivation of the Laplacian from rectangular to spherical coordinates swapnizzle 03-03- :5:43 We begin by recognizing the familiar conversion from rectangular to spherical coordinates (note that φ is used

Διαβάστε περισσότερα

CHAPTER 25 SOLVING EQUATIONS BY ITERATIVE METHODS

CHAPTER 25 SOLVING EQUATIONS BY ITERATIVE METHODS CHAPTER 5 SOLVING EQUATIONS BY ITERATIVE METHODS EXERCISE 104 Page 8 1. Find the positive root of the equation x + 3x 5 = 0, correct to 3 significant figures, using the method of bisection. Let f(x) =

Διαβάστε περισσότερα

Every set of first-order formulas is equivalent to an independent set

Every set of first-order formulas is equivalent to an independent set Every set of first-order formulas is equivalent to an independent set May 6, 2008 Abstract A set of first-order formulas, whatever the cardinality of the set of symbols, is equivalent to an independent

Διαβάστε περισσότερα

Finite Field Problems: Solutions

Finite Field Problems: Solutions Finite Field Problems: Solutions 1. Let f = x 2 +1 Z 11 [x] and let F = Z 11 [x]/(f), a field. Let Solution: F =11 2 = 121, so F = 121 1 = 120. The possible orders are the divisors of 120. Solution: The

Διαβάστε περισσότερα

Φιλοσοφία της Βιολογίας

Φιλοσοφία της Βιολογίας Φιλοσοφία της Βιολογίας Γενικές πληροφορίες Δευτέρα 12.30-15.00, Aίθουσα Δ (ΜΙΘΕ) Διδάσκων: Σταύρος Ιωαννίδης Ώρες γραφείου: Τρίτη 11.00-12.00 (κτήριο γραµµατείας, γραφείο αριστερά στο βάθος) Εmail: stavros.ioannidis.phil@gmail.com

Διαβάστε περισσότερα

2 Composition. Invertible Mappings

2 Composition. Invertible Mappings Arkansas Tech University MATH 4033: Elementary Modern Algebra Dr. Marcel B. Finan Composition. Invertible Mappings In this section we discuss two procedures for creating new mappings from old ones, namely,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΑΘΗΝΑ, Οκτώβριος 2016

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΑΘΗΝΑ, Οκτώβριος 2016 ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΚΑΡ ΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΑΘΗΝΑ, Οκτώβριος 2016 Η αθηρω(άτωση των στεφανιαίων αγγείων δεν εξελίσσεται ταχέως σε ασθενείς (ε β- (εσογειακή αναι(ία

Διαβάστε περισσότερα

Επίπεδα επεξεργασίας στην κατονομασία λέξεων

Επίπεδα επεξεργασίας στην κατονομασία λέξεων Επίπεδα επεξεργασίας στην κατονομασία λέξεων Λεξική 'ρόσβαση: 'ρόσβαση στις λέξεις, ανάκτηση α'ό τη 4νή4η Πρόβλη4α: Πώς 'αράγονται σε 'ραγ4ατικό χρόνο οι κατάλληλες γλωσσολογικές 4ονάδες για την έκφραση

Διαβάστε περισσότερα

EE512: Error Control Coding

EE512: Error Control Coding EE512: Error Control Coding Solution for Assignment on Finite Fields February 16, 2007 1. (a) Addition and Multiplication tables for GF (5) and GF (7) are shown in Tables 1 and 2. + 0 1 2 3 4 0 0 1 2 3

Διαβάστε περισσότερα

3. Λειτουργικά Συστήματα. Πληροφορική και Θεολογία, Παναγιώτης Κατσαρός - Αν. Καθηγητής

3. Λειτουργικά Συστήματα. Πληροφορική και Θεολογία, Παναγιώτης Κατσαρός - Αν. Καθηγητής 3. Λειτουργικά Συστήματα Πληροφορική και Θεολογία, Παναγιώτης Κατσαρός - Αν. Καθηγητής (katsaros@csd.auth.gr) 29 Μαρτίου 2019 Υπολογιστικά συστήματα - διαστρωμάτωση Προηγού9ενο 9άθη9α: υλικό (hardware)

Διαβάστε περισσότερα

Διαδραστική συζήτηση: Ρεαλισµός και υπερβολές στη διατροφή του Σακχαρώδη Διαβήτη

Διαδραστική συζήτηση: Ρεαλισµός και υπερβολές στη διατροφή του Σακχαρώδη Διαβήτη Ε"ιστη'ονική Η'ερίδα για ιαιτολόγους- ιατροφολόγους της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Εκ"αίδευσης για τον Σακχαρώδη ιαβήτη, 28/1/2017, Θεσσαλονίκη Διαδραστική συζήτηση: Ρεαλισµός και υπερβολές στη διατροφή

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Μελέτη των υλικών των προετοιμασιών σε υφασμάτινο υπόστρωμα, φορητών έργων τέχνης (17ος-20ος αιώνας). Διερεύνηση της χρήσης της τεχνικής της Ηλεκτρονικής Μικροσκοπίας

Διαβάστε περισσότερα

3.4 SUM AND DIFFERENCE FORMULAS. NOTE: cos(α+β) cos α + cos β cos(α-β) cos α -cos β

3.4 SUM AND DIFFERENCE FORMULAS. NOTE: cos(α+β) cos α + cos β cos(α-β) cos α -cos β 3.4 SUM AND DIFFERENCE FORMULAS Page Theorem cos(αβ cos α cos β -sin α cos(α-β cos α cos β sin α NOTE: cos(αβ cos α cos β cos(α-β cos α -cos β Proof of cos(α-β cos α cos β sin α Let s use a unit circle

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ CYPRUS COMPUTER SOCIETY ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 19/5/2007

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ CYPRUS COMPUTER SOCIETY ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 19/5/2007 Οδηγίες: Να απαντηθούν όλες οι ερωτήσεις. Αν κάπου κάνετε κάποιες υποθέσεις να αναφερθούν στη σχετική ερώτηση. Όλα τα αρχεία που αναφέρονται στα προβλήματα βρίσκονται στον ίδιο φάκελο με το εκτελέσιμο

Διαβάστε περισσότερα

Capacitors - Capacitance, Charge and Potential Difference

Capacitors - Capacitance, Charge and Potential Difference Capacitors - Capacitance, Charge and Potential Difference Capacitors store electric charge. This ability to store electric charge is known as capacitance. A simple capacitor consists of 2 parallel metal

Διαβάστε περισσότερα

Απόκριση σε Μοναδιαία Ωστική Δύναμη (Unit Impulse) Απόκριση σε Δυνάμεις Αυθαίρετα Μεταβαλλόμενες με το Χρόνο. Απόστολος Σ.

Απόκριση σε Μοναδιαία Ωστική Δύναμη (Unit Impulse) Απόκριση σε Δυνάμεις Αυθαίρετα Μεταβαλλόμενες με το Χρόνο. Απόστολος Σ. Απόκριση σε Δυνάμεις Αυθαίρετα Μεταβαλλόμενες με το Χρόνο The time integral of a force is referred to as impulse, is determined by and is obtained from: Newton s 2 nd Law of motion states that the action

Διαβάστε περισσότερα

On a four-dimensional hyperbolic manifold with finite volume

On a four-dimensional hyperbolic manifold with finite volume BULETINUL ACADEMIEI DE ŞTIINŢE A REPUBLICII MOLDOVA. MATEMATICA Numbers 2(72) 3(73), 2013, Pages 80 89 ISSN 1024 7696 On a four-dimensional hyperbolic manifold with finite volume I.S.Gutsul Abstract. In

Διαβάστε περισσότερα

Matrices and Determinants

Matrices and Determinants Matrices and Determinants SUBJECTIVE PROBLEMS: Q 1. For what value of k do the following system of equations possess a non-trivial (i.e., not all zero) solution over the set of rationals Q? x + ky + 3z

Διαβάστε περισσότερα

Section 8.3 Trigonometric Equations

Section 8.3 Trigonometric Equations 99 Section 8. Trigonometric Equations Objective 1: Solve Equations Involving One Trigonometric Function. In this section and the next, we will exple how to solving equations involving trigonometric functions.

Διαβάστε περισσότερα

HOMEWORK 4 = G. In order to plot the stress versus the stretch we define a normalized stretch:

HOMEWORK 4 = G. In order to plot the stress versus the stretch we define a normalized stretch: HOMEWORK 4 Problem a For the fast loading case, we want to derive the relationship between P zz and λ z. We know that the nominal stress is expressed as: P zz = ψ λ z where λ z = λ λ z. Therefore, applying

Διαβάστε περισσότερα

Τα αυξηµένα επίπεδα του microrna-146a υποστηρίζουν το σηµαντικό ρόλο του οξειδωτικού στρες κατά την αρχική φάση του εµφράγµατος του µυοκαρδίου

Τα αυξηµένα επίπεδα του microrna-146a υποστηρίζουν το σηµαντικό ρόλο του οξειδωτικού στρες κατά την αρχική φάση του εµφράγµατος του µυοκαρδίου Τα αυξηµένα επίπεδα του microrna-146a υποστηρίζουν το σηµαντικό ρόλο του οξειδωτικού στρες κατά την αρχική φάση του εµφράγµατος του µυοκαρδίου Μέτρηση του microrna - 208α για τη διάγνωση του εµφράγµατος

Διαβάστε περισσότερα

Λινναίος & Jussieu. H αναζήτηση του Φυσικού Συστή/ατος. Iστορία της Bιολογίας Mάθη/α 1 3/3/2016

Λινναίος & Jussieu. H αναζήτηση του Φυσικού Συστή/ατος. Iστορία της Bιολογίας Mάθη/α 1 3/3/2016 Λινναίος & Jussieu H αναζήτηση του Φυσικού Συστή/ατος Iστορία της Bιολογίας Mάθη/α 1 3/3/2016 Εισαγωγή -> Η ανά;τυξη της ταξινο/ίας α;ό τον Λινναίο ως τον αρβίνο -> Τι είναι η Ταξινο/ία; Η ε;ιστή/η η ο;οία

Διαβάστε περισσότερα

Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ

Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Τ.Ε.Ι. ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ & ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Η προβολή επιστημονικών θεμάτων από τα ελληνικά ΜΜΕ : Η κάλυψή τους στον ελληνικό ημερήσιο τύπο Σαραλιώτου

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ CYPRUS COMPUTER SOCIETY ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 6/5/2006

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ CYPRUS COMPUTER SOCIETY ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ 6/5/2006 Οδηγίες: Να απαντηθούν όλες οι ερωτήσεις. Ολοι οι αριθμοί που αναφέρονται σε όλα τα ερωτήματα είναι μικρότεροι το 1000 εκτός αν ορίζεται διαφορετικά στη διατύπωση του προβλήματος. Διάρκεια: 3,5 ώρες Καλή

Διαβάστε περισσότερα

Mean bond enthalpy Standard enthalpy of formation Bond N H N N N N H O O O

Mean bond enthalpy Standard enthalpy of formation Bond N H N N N N H O O O Q1. (a) Explain the meaning of the terms mean bond enthalpy and standard enthalpy of formation. Mean bond enthalpy... Standard enthalpy of formation... (5) (b) Some mean bond enthalpies are given below.

Διαβάστε περισσότερα

ST5224: Advanced Statistical Theory II

ST5224: Advanced Statistical Theory II ST5224: Advanced Statistical Theory II 2014/2015: Semester II Tutorial 7 1. Let X be a sample from a population P and consider testing hypotheses H 0 : P = P 0 versus H 1 : P = P 1, where P j is a known

Διαβάστε περισσότερα

Math221: HW# 1 solutions

Math221: HW# 1 solutions Math: HW# solutions Andy Royston October, 5 7.5.7, 3 rd Ed. We have a n = b n = a = fxdx = xdx =, x cos nxdx = x sin nx n sin nxdx n = cos nx n = n n, x sin nxdx = x cos nx n + cos nxdx n cos n = + sin

Διαβάστε περισσότερα

Πώς η 4η Βιομηχανική Επανάσταση αλλάζει τη ζωή του ανθρώπου. Πληροφορική και Θεολογία, Παναγιώτης Κατσαρός - Αν. Καθηγητής

Πώς η 4η Βιομηχανική Επανάσταση αλλάζει τη ζωή του ανθρώπου. Πληροφορική και Θεολογία, Παναγιώτης Κατσαρός - Αν. Καθηγητής Πώς η 4η Βιομηχανική Επανάσταση αλλάζει τη ζωή του ανθρώπου Πληροφορική και Θεολογία, Παναγιώτης Κατσαρός - Αν. Καθηγητής (katsaros@csd.auth.gr) 12 Α"ριλίου 2019 Εισαγωγή Η 4η Βιο:ηχανική Ε=ανάσταση είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ CYPRUS COMPUTER SOCIETY 21 ος ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Δεύτερος Γύρος - 30 Μαρτίου 2011

ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ CYPRUS COMPUTER SOCIETY 21 ος ΠΑΓΚΥΠΡΙΟΣ ΜΑΘΗΤΙΚΟΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Δεύτερος Γύρος - 30 Μαρτίου 2011 Διάρκεια Διαγωνισμού: 3 ώρες Απαντήστε όλες τις ερωτήσεις Μέγιστο Βάρος (20 Μονάδες) Δίνεται ένα σύνολο από N σφαιρίδια τα οποία δεν έχουν όλα το ίδιο βάρος μεταξύ τους και ένα κουτί που αντέχει μέχρι

Διαβάστε περισσότερα

Econ 2110: Fall 2008 Suggested Solutions to Problem Set 8 questions or comments to Dan Fetter 1

Econ 2110: Fall 2008 Suggested Solutions to Problem Set 8  questions or comments to Dan Fetter 1 Eon : Fall 8 Suggested Solutions to Problem Set 8 Email questions or omments to Dan Fetter Problem. Let X be a salar with density f(x, θ) (θx + θ) [ x ] with θ. (a) Find the most powerful level α test

Διαβάστε περισσότερα

Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων

Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Συστήματα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων Φροντιστήριο 9: Transactions - part 1 Δημήτρης Πλεξουσάκης Τμήμα Επιστήμης Υπολογιστών Tutorial on Undo, Redo and Undo/Redo

Διαβάστε περισσότερα

Η ΜΑΛΑΞΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΙ Η ΤΗΣ ΣΤΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ

Η ΜΑΛΑΞΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΙ Η ΤΗΣ ΣΤΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΚΟΣΜΕΤΟΛΟΓΙΑΣ Η ΜΑΛΑΞΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΙ Η ΤΗΣ ΣΤΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ Σταµάτη Κωνσταντίνα Φεβρουάριος 2012 ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ

Διαβάστε περισσότερα

C.S. 430 Assignment 6, Sample Solutions

C.S. 430 Assignment 6, Sample Solutions C.S. 430 Assignment 6, Sample Solutions Paul Liu November 15, 2007 Note that these are sample solutions only; in many cases there were many acceptable answers. 1 Reynolds Problem 10.1 1.1 Normal-order

Διαβάστε περισσότερα

Strain gauge and rosettes

Strain gauge and rosettes Strain gauge and rosettes Introduction A strain gauge is a device which is used to measure strain (deformation) on an object subjected to forces. Strain can be measured using various types of devices classified

Διαβάστε περισσότερα

Homework 3 Solutions

Homework 3 Solutions Homework 3 Solutions Igor Yanovsky (Math 151A TA) Problem 1: Compute the absolute error and relative error in approximations of p by p. (Use calculator!) a) p π, p 22/7; b) p π, p 3.141. Solution: For

Διαβάστε περισσότερα

Main source: "Discrete-time systems and computer control" by Α. ΣΚΟΔΡΑΣ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 1

Main source: Discrete-time systems and computer control by Α. ΣΚΟΔΡΑΣ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 1 Main source: "Discrete-time systems and computer control" by Α. ΣΚΟΔΡΑΣ ΨΗΦΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΙΑΛΕΞΗ 4 ΔΙΑΦΑΝΕΙΑ 1 A Brief History of Sampling Research 1915 - Edmund Taylor Whittaker (1873-1956) devised a

Διαβάστε περισσότερα

The challenges of non-stable predicates

The challenges of non-stable predicates The challenges of non-stable predicates Consider a non-stable predicate Φ encoding, say, a safety property. We want to determine whether Φ holds for our program. The challenges of non-stable predicates

Διαβάστε περισσότερα

Démographie spatiale/spatial Demography

Démographie spatiale/spatial Demography ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Démographie spatiale/spatial Demography Session 1: Introduction to spatial demography Basic concepts Michail Agorastakis Department of Planning & Regional Development Άδειες Χρήσης

Διαβάστε περισσότερα

Fourier Series. MATH 211, Calculus II. J. Robert Buchanan. Spring Department of Mathematics

Fourier Series. MATH 211, Calculus II. J. Robert Buchanan. Spring Department of Mathematics Fourier Series MATH 211, Calculus II J. Robert Buchanan Department of Mathematics Spring 2018 Introduction Not all functions can be represented by Taylor series. f (k) (c) A Taylor series f (x) = (x c)

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΝΑΥΤΙΛΙΑ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤΗΝ ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΘΕΣΜΙΚΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΤΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗΣ ΠΛΟΙΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ που υποβλήθηκε στο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΑ ΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ : ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΟΥ ΑΤΜΟΛΕΒΗΤΑ

ΑΚΑ ΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ : ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΟΥ ΑΤΜΟΛΕΒΗΤΑ ΑΚΑ ΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ : ΧΗΜΙΚΑ ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΠΟΥ ΠΡΟΟΡΙΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ ΤΟΥ ΑΤΜΟΛΕΒΗΤΑ ΣΠΟΥ ΑΣΤΗΣ : ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ ΧΡΥΣΟΒΑΛΑΝΤΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ :

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η (ατρίδα,ας

Τι είναι η (ατρίδα,ας Müller, Vincent C. (2005), Τι είναι η πατρίδα μας; [What is our fatherland?], Cogito, 3, 8-10. [This is the original draft. The published version is shorter and polished.] http://www.nnet.gr/cogito/cogitoindex.htm

Διαβάστε περισσότερα

DESIGN OF MACHINERY SOLUTION MANUAL h in h 4 0.

DESIGN OF MACHINERY SOLUTION MANUAL h in h 4 0. DESIGN OF MACHINERY SOLUTION MANUAL -7-1! PROBLEM -7 Statement: Design a double-dwell cam to move a follower from to 25 6, dwell for 12, fall 25 and dwell for the remader The total cycle must take 4 sec

Διαβάστε περισσότερα

H κυτταρική θεωρία & η ανάδυση της κυτταρολογίας

H κυτταρική θεωρία & η ανάδυση της κυτταρολογίας H κυτταρική θεωρία & η ανάδυση της κυτταρολογίας Iστορία της Bιολογίας Σταύρος Ιωαννίδης, ΜΙΘΕ/ΕΚΠΑ Mάθη5α 11 19/5/2017 Η ιστορία του κυττάρου 1665-1880 -ο όρος cell είναι AαραAλανητικός, αφού 5έχρι τα

Διαβάστε περισσότερα

H εξελικτική σκέψη στον 19ο αιώνα

H εξελικτική σκέψη στον 19ο αιώνα Η δια2άχη Cuvier -Geoffroy H εξελικτική σκέψη στον 19ο αιώνα Iστορία της Bιολογίας Mάθη2α 4 17+24/3/2016 Cuvier & η ανάδυση της συγκριτικής ανατο2ίας -O Georges Cuvier (1769 1832) ήταν ο 2εγάλος αντί;αλος

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΩΝ ΖΩΩΝ...ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΡΓΑ.

ΠΕΡΙ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΩΝ ΖΩΩΝ...ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΡΓΑ. ΠΕΡΙ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΩΝ ΖΩΩΝ...ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΡΓΑ. ΤΣΟΧΑΝΤΑΡΙΔΟΥ Μ. 2 ο Νηπιαγωγείο Αγ. Ι. Ρέντη και Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Πειραιά e-mail: martha_tso@hotmail.com ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η έννοια του περιβάλλοντος είναι

Διαβάστε περισσότερα

Πτυχιακή Εργασία Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΤΗΘΑΓΧΗ

Πτυχιακή Εργασία Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΤΗΘΑΓΧΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ Πτυχιακή Εργασία Η ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΤΗΘΑΓΧΗ Νικόλας Χριστοδούλου Λευκωσία, 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

Διαβάστε περισσότερα

Δαρβινισμός 2.0 Η Μοντέρνα Σύνθεση. Iστορία της Bιολογίας Mάθη.α 14 02/06/2016

Δαρβινισμός 2.0 Η Μοντέρνα Σύνθεση. Iστορία της Bιολογίας Mάθη.α 14 02/06/2016 Δαρβινισμός 2.0 Η Μοντέρνα Σύνθεση Iστορία της Bιολογίας Mάθη.α 14 02/06/2016 Biology at the present time is embarking upon a phase of synthesis after a period in which new disciplines were taken up in

Διαβάστε περισσότερα

ΑΚΑ ΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

ΑΚΑ ΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΑΚΑ ΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ :ΤΥΠΟΙ ΑΕΡΟΣΥΜΠΙΕΣΤΩΝ ΚΑΙ ΤΡΟΠΟΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΣΠΟΥ ΑΣΤΡΙΑ: ΕΥΘΥΜΙΑ ΟΥ ΣΩΣΑΝΝΑ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : ΓΟΥΛΟΠΟΥΛΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ 1 ΑΚΑ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ - ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΓΝΩΜΟΣΥΝΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΗ

Η ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ - ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΓΝΩΜΟΣΥΝΗ ΣΤΗΝ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΗ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Διπλωματική εργασία στο μάθημα «ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ»

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΩΝ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΩΝ ΜΖΥΑΝΗΚΩΝ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΤΠΟΛΟΓΗΣΩΝ ΣΟΜΔΑ ΤΣΖΜΑΣΩΝ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ

ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΩΝ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΩΝ ΜΖΥΑΝΗΚΩΝ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΤΠΟΛΟΓΗΣΩΝ ΣΟΜΔΑ ΤΣΖΜΑΣΩΝ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ ΠΑΝΔΠΗΣΖΜΗΟ ΠΑΣΡΩΝ ΣΜΖΜΑ ΖΛΔΚΣΡΟΛΟΓΩΝ ΜΖΥΑΝΗΚΩΝ ΚΑΗ ΣΔΥΝΟΛΟΓΗΑ ΤΠΟΛΟΓΗΣΩΝ ΣΟΜΔΑ ΤΣΖΜΑΣΩΝ ΖΛΔΚΣΡΗΚΖ ΔΝΔΡΓΔΗΑ Γηπισκαηηθή Δξγαζία ηνπ Φνηηεηή ηνπ ηκήκαηνο Ζιεθηξνιόγσλ Μεραληθώλ θαη Σερλνινγίαο Ζιεθηξνληθώλ

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΕ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΤΡΙΣΟΚΚΑ Λευκωσία 2012 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΗ ΙΣΧΥ ΣΕ Φ/Β ΠΑΡΚΟ 80KWp

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΗ ΙΣΧΥ ΣΕ Φ/Β ΠΑΡΚΟ 80KWp ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΜΕΤΑΔΟΣΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΩΝ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΗ ΙΣΧΥ

Διαβάστε περισσότερα

4.6 Autoregressive Moving Average Model ARMA(1,1)

4.6 Autoregressive Moving Average Model ARMA(1,1) 84 CHAPTER 4. STATIONARY TS MODELS 4.6 Autoregressive Moving Average Model ARMA(,) This section is an introduction to a wide class of models ARMA(p,q) which we will consider in more detail later in this

Διαβάστε περισσότερα

Potential Dividers. 46 minutes. 46 marks. Page 1 of 11

Potential Dividers. 46 minutes. 46 marks. Page 1 of 11 Potential Dividers 46 minutes 46 marks Page 1 of 11 Q1. In the circuit shown in the figure below, the battery, of negligible internal resistance, has an emf of 30 V. The pd across the lamp is 6.0 V and

Διαβάστε περισσότερα

Partial Differential Equations in Biology The boundary element method. March 26, 2013

Partial Differential Equations in Biology The boundary element method. March 26, 2013 The boundary element method March 26, 203 Introduction and notation The problem: u = f in D R d u = ϕ in Γ D u n = g on Γ N, where D = Γ D Γ N, Γ D Γ N = (possibly, Γ D = [Neumann problem] or Γ N = [Dirichlet

Διαβάστε περισσότερα

Exercises 10. Find a fundamental matrix of the given system of equations. Also find the fundamental matrix Φ(t) satisfying Φ(0) = I. 1.

Exercises 10. Find a fundamental matrix of the given system of equations. Also find the fundamental matrix Φ(t) satisfying Φ(0) = I. 1. Exercises 0 More exercises are available in Elementary Differential Equations. If you have a problem to solve any of them, feel free to come to office hour. Problem Find a fundamental matrix of the given

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΟΣΤΟΥΣ-ΟΦΕΛΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΕΙΣΔΥΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΜΕΧΡΙ ΤΟ 2030

Διαβάστε περισσότερα

Instruction Execution Times

Instruction Execution Times 1 C Execution Times InThisAppendix... Introduction DL330 Execution Times DL330P Execution Times DL340 Execution Times C-2 Execution Times Introduction Data Registers This appendix contains several tables

Διαβάστε περισσότερα

þÿ»±íº »¹ Áà  : É º±¹ Ä þÿ Á³ Ä Å : ¼¹± ºÁ¹Ä¹º ±À Ä ¼

þÿ»±íº »¹ Áà  : É º±¹ Ä þÿ Á³ Ä Å : ¼¹± ºÁ¹Ä¹º ±À Ä ¼ Neapolis University HEPHAESTUS Repository School of Health Sciences http://hephaestus.nup.ac.cy Master Degree Thesis 2015 þÿ»±íº »¹ Áà  : É º±¹ Ä þÿ Á³ Ä Å : ¼¹± ºÁ¹Ä¹º ±À Ä ¼ þÿ Ä Æ Á Â, Á ÃÄ Â þÿ Á̳Á±¼¼±

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ. «Θεσμικό Πλαίσιο Φωτοβολταïκών Συστημάτων- Βέλτιστη Απόδοση Μέσω Τρόπων Στήριξης»

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ. «Θεσμικό Πλαίσιο Φωτοβολταïκών Συστημάτων- Βέλτιστη Απόδοση Μέσω Τρόπων Στήριξης» ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΩΝ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΟΥ «Θεσμικό Πλαίσιο Φωτοβολταïκών Συστημάτων- Βέλτιστη Απόδοση Μέσω Τρόπων Στήριξης» Διπλωματική

Διαβάστε περισσότερα

Section 7.6 Double and Half Angle Formulas

Section 7.6 Double and Half Angle Formulas 09 Section 7. Double and Half Angle Fmulas To derive the double-angles fmulas, we will use the sum of two angles fmulas that we developed in the last section. We will let α θ and β θ: cos(θ) cos(θ + θ)

Διαβάστε περισσότερα

Μηχανισμοί πρόβλεψης προσήμων σε προσημασμένα μοντέλα κοινωνικών δικτύων ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Μηχανισμοί πρόβλεψης προσήμων σε προσημασμένα μοντέλα κοινωνικών δικτύων ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΣΧΟΛΗ ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ, ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ Μηχανισμοί πρόβλεψης προσήμων σε προσημασμένα μοντέλα κοινωνικών

Διαβάστε περισσότερα

Statistical Inference I Locally most powerful tests

Statistical Inference I Locally most powerful tests Statistical Inference I Locally most powerful tests Shirsendu Mukherjee Department of Statistics, Asutosh College, Kolkata, India. shirsendu st@yahoo.co.in So far we have treated the testing of one-sided

Διαβάστε περισσότερα

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΕΘΝΙΚΟ ΜΕΤΣΟΒΙΟ ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΟΜΕΑΣ ΟΜΟΣΤΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕΤΑΛΛΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΝ ΑΥΤΟΜΑΤΟ ΕΛΕΓΧΟ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ Ανεµόµετρο AMD 1 Αισθητήρας AMD 2 11 ος όροφος Υπολογιστής

Διαβάστε περισσότερα

(1) Describe the process by which mercury atoms become excited in a fluorescent tube (3)

(1) Describe the process by which mercury atoms become excited in a fluorescent tube (3) Q1. (a) A fluorescent tube is filled with mercury vapour at low pressure. In order to emit electromagnetic radiation the mercury atoms must first be excited. (i) What is meant by an excited atom? (1) (ii)

Διαβάστε περισσότερα

Concrete Mathematics Exercises from 30 September 2016

Concrete Mathematics Exercises from 30 September 2016 Concrete Mathematics Exercises from 30 September 2016 Silvio Capobianco Exercise 1.7 Let H(n) = J(n + 1) J(n). Equation (1.8) tells us that H(2n) = 2, and H(2n+1) = J(2n+2) J(2n+1) = (2J(n+1) 1) (2J(n)+1)

Διαβάστε περισσότερα

SCHOOL OF MATHEMATICAL SCIENCES G11LMA Linear Mathematics Examination Solutions

SCHOOL OF MATHEMATICAL SCIENCES G11LMA Linear Mathematics Examination Solutions SCHOOL OF MATHEMATICAL SCIENCES GLMA Linear Mathematics 00- Examination Solutions. (a) i. ( + 5i)( i) = (6 + 5) + (5 )i = + i. Real part is, imaginary part is. (b) ii. + 5i i ( + 5i)( + i) = ( i)( + i)

Διαβάστε περισσότερα

ANSWERSHEET (TOPIC = DIFFERENTIAL CALCULUS) COLLECTION #2. h 0 h h 0 h h 0 ( ) g k = g 0 + g 1 + g g 2009 =?

ANSWERSHEET (TOPIC = DIFFERENTIAL CALCULUS) COLLECTION #2. h 0 h h 0 h h 0 ( ) g k = g 0 + g 1 + g g 2009 =? Teko Classes IITJEE/AIEEE Maths by SUHAAG SIR, Bhopal, Ph (0755) 3 00 000 www.tekoclasses.com ANSWERSHEET (TOPIC DIFFERENTIAL CALCULUS) COLLECTION # Question Type A.Single Correct Type Q. (A) Sol least

Διαβάστε περισσότερα

Example Sheet 3 Solutions

Example Sheet 3 Solutions Example Sheet 3 Solutions. i Regular Sturm-Liouville. ii Singular Sturm-Liouville mixed boundary conditions. iii Not Sturm-Liouville ODE is not in Sturm-Liouville form. iv Regular Sturm-Liouville note

Διαβάστε περισσότερα

Code Breaker. TEACHER s NOTES

Code Breaker. TEACHER s NOTES TEACHER s NOTES Time: 50 minutes Learning Outcomes: To relate the genetic code to the assembly of proteins To summarize factors that lead to different types of mutations To distinguish among positive,

Διαβάστε περισσότερα

Practice Exam 2. Conceptual Questions. 1. State a Basic identity and then verify it. (a) Identity: Solution: One identity is csc(θ) = 1

Practice Exam 2. Conceptual Questions. 1. State a Basic identity and then verify it. (a) Identity: Solution: One identity is csc(θ) = 1 Conceptual Questions. State a Basic identity and then verify it. a) Identity: Solution: One identity is cscθ) = sinθ) Practice Exam b) Verification: Solution: Given the point of intersection x, y) of the

Διαβάστε περισσότερα

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΑΛΕΝΤΙΝΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Α.Μ.: 09/061. Υπεύθυνος Καθηγητής: Σάββας Μακρίδης

ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΑΛΕΝΤΙΝΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ Α.Μ.: 09/061. Υπεύθυνος Καθηγητής: Σάββας Μακρίδης Α.Τ.Ε.Ι. ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΑΡΓΟΣΤΟΛΙΟΥ ΤΜΗΜΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «Η διαμόρφωση επικοινωνιακής στρατηγικής (και των τακτικών ενεργειών) για την ενδυνάμωση της εταιρικής

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΛΛΗΣ SCHOOLTIME E-BOOKS

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΛΛΗΣ SCHOOLTIME E-BOOKS ΟΜΗΡΟΥ ΙΛΙΑΔΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΛΛΗΣ SCHOOLTIME E-BOOKS www.scooltime.gr [- 2 -] The Project Gutenberg EBook of Iliad, by Homer This ebook is for the use of anyone anywhere at no cost and with almost no restrictions

Διαβάστε περισσότερα

Αποδεικτικές Διαδικασίες και Μαθηματική Επαγωγή.

Αποδεικτικές Διαδικασίες και Μαθηματική Επαγωγή. Αποδεικτικές Διαδικασίες και Μαθηματική Επαγωγή. Mαθηματικό σύστημα Ένα μαθηματικό σύστημα αποτελείται από αξιώματα, ορισμούς, μη καθορισμένες έννοιες και θεωρήματα. Η Ευκλείδειος γεωμετρία αποτελεί ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΟΡΟΠΤΙΜΙΣΤΡΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ

ΣΟΡΟΠΤΙΜΙΣΤΡΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΕΛΛΗΝΙΔΕΣ ΣΟΡΟΠΤΙΜΙΣΤΡΙΕΣ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΣΟΡΟΠΤΙΜΙΣΤΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΤΕΥΧΟΣ Νο 110 - Δ ΤΡΙΜΗΝΟ 2014 Το πρώτο βραβείο κέρδισε η Ελλάδα για την φωτογραφία Blue + Yellow = Green στον διαγωνισμό 2014 του

Διαβάστε περισσότερα

Jesse Maassen and Mark Lundstrom Purdue University November 25, 2013

Jesse Maassen and Mark Lundstrom Purdue University November 25, 2013 Notes on Average Scattering imes and Hall Factors Jesse Maassen and Mar Lundstrom Purdue University November 5, 13 I. Introduction 1 II. Solution of the BE 1 III. Exercises: Woring out average scattering

Διαβάστε περισσότερα

ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ

ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ Ε ΔΘΝΙΚΗ ΥΟΛΗ ΓΗΜΟΙΑ ΓΙΟΙΚΗΗ ΚΑ ΔΚΠΑΙΓΔΤΣΙΚΗ ΔΙΡΑ ΣΜΗΜΑ ΓΔΝΙΚΗ ΓΙΟΙΚΗΗ ΣΔΛΙΚΗ ΔΡΓΑΙΑ Θέκα: Η Γηνίθεζε Αιιαγώλ (Change Management) ζην Γεκόζην Σνκέα: Η πεξίπησζε ηεο εθαξκνγήο ηνπ ύγρξνλνπ Γεκνζηνλνκηθνύ

Διαβάστε περισσότερα

Srednicki Chapter 55

Srednicki Chapter 55 Srednicki Chapter 55 QFT Problems & Solutions A. George August 3, 03 Srednicki 55.. Use equations 55.3-55.0 and A i, A j ] = Π i, Π j ] = 0 (at equal times) to verify equations 55.-55.3. This is our third

Διαβάστε περισσότερα